Kasaysayan NG Wikang Pambansa

You might also like

Download as docx, pdf, or txt
Download as docx, pdf, or txt
You are on page 1of 5

KASAYSAYAN NG WIKANG PAMBANSA

Saligang Batas 1935, Artikulo XIV Sek. 3“ Ang kongreso ay gagawa ng mga hakbang tungo sa pagpapaunlad at
pagpapatibay ng isang wikang pambansa na batay sa isa sa mga umiiral na katutubong wika.”
Batas Komonwelt Blg. 184 (1936)
Pangulong Manuel L. Quezon  Asemblea Nasyonal
Surian ng Wikang Pambansa - magsagawa ng pag-aaral; pumili ng isang katutubong wika na gagawing BATAYAN ng
Wikang Pambansa

BUMUBUO NG SWP
Jaime C. Veyra Tagapangulo Bisaya (Samar)

Cecilio Lopez Kalihim/Punong Tagapagpaganap Tagalog

Santiago Fonacier Kagawad Ilokano

Filemon Sotto Kagawad (pinalitan siya ni Isidro Abad) Bisaya (Cebu)

Felix Salas-Rodriquez Kagawad Bisaya (Hiligaynon)

Casimiro Perfecto Kagawad Bikolano

Hadji Butu Kagawad (namatay) Maranao

Jose Zulueta Kagawad (nagbitiw) Pangasinan

Zoilo Hilario Kagawad Kapampangan

Resulta ng Pag-aaral ng SWP


May 8 pangunahing wikang umiiral sa Pilipinas:
- Bikol - Kapampangan - Cebuano - Pangasinan
- Hiligaynon - Waray - Ilokano - Tagalog
TAGALOG – pinakamaunlad at mayaman sa panitikan
- tinatanggap at ginagamit ng pinakamaraming Pilipino.

Kautusang Tagapagpaganap Blg. 134


-Wikang Pambansa ay batay sa TAGALOG.
Dahilan ng pagkakapili:
Madaling pag-aralan ang wikang ito:
- maraming salitang Tagalog ay hawig sa iba pang wikang katutubo na umiiral sa Pilipinas
- nagtataglay din ito ng hiram na salita mula sa Kastila, Intsik at Malay.
- mayaman sa panlapi

Batas Komonwelt blg. 570 (1940)


Wikang Pambansa na batay sa Tagalog ay isa na sa wikang opisyal ng Pilipinas.
1954 – Pang. Ramon Magsaysay nilagdaan ang Proklama blg. 186 – nilipat ang pagdiriwang ng Linggo ng WP tuwing
Agosto 13-19. (dati Marso 28-Abril 2)

Kautusang Pangkagawaran Blg. 7


** 1959 – Kalihim ng Edukasyon Jose E. Romero, ang Wikang Pambansa ay tatawaging PILIPINO

** 1967 - Pang. Ferdinand Marcos nagpatupad ng isang Kautusang Tagapagpaganap blg. 96, na pangalanan sa Pilipino
ang lahat ng gusali, edipisyo at tanggapan ng pamahalaan.

Konstitusyon 1987, Art. XIV Sek.6


Isinaad na ang Wikang Pambansa ay tatawaging FILIPINO.

1987 – Kalihim Lourdes Quisumbing nagpalabas ng DECS Order blg.52, na nag-uutos sa paggamit ng Filipino bilang
wikang panturo sa lahat ng antas ng paaralan.

Patakarang Edukasyong Bilingguwal – wikang Filipino at Ingles ay mga wikang panturo


1997 – nilagdaan ni Pang. Fidel Ramos ang Proklama blg. 1041, nagtakda na taon-taon sa buwan ng Agosto
ipagdiriwang ang Buwan ng Wikang Filipino.

Kasalukuyan – Komisyon sa Wikang Filipino ang may tungkulin na ipatupad ang mga nakasaad sa Konstitusyon na may
kinalaman sa Wikang Pambansa.

MGA ISYUNG PANGWIKA SA PILIPINAS


1. Ang napagkaisahang pasiya sa 1934 Kumbensyong Konstitusyonal na pumili ng isang katutubong wika upang
pagbatayan ng Wikang Pambansa ay produkto ng Nasyonalista at Kontra-Kolonyalista.
2. Ang paglapastangang ginagawa ni Gng. Arroyo sa wikang Filipino. Noong nasa posisyon siya bilang Pangulo ng
ating bansa ay inilabas niya ang E.O. Blg. 210 na may pamagat na “Establishing the Policy to Strengthen the use
of English as a Second Language in the Education System.
Ilan sa isinasaad ng E.O. Blg. 210
a. Ang Ingles ay ituturo bilang pangalawang wika sa lahat ng antas ng sistemang edukasyon, simula sa unang
baitang.
b. Ang wikang Ingles ay nararapat gamitin bilang midyum sa pagtuturo ng asignaturang English, Math at Science
hanggang sa ikatlong baitang.
c. Ang wikang Ingles ay gagamitin bilang pangunahing wika sa pagtuturo sa lahat ng institusyong pampubliko sa
antas sekundarya.
d. at bilang pangunahing oras na ilalaan sa mga asignaturang ituturo sa Ingles sa antas ng sekundarya ay hindi
bababa ng 70% ng kabuoang oras na inilaan sa lahat ng larangan ng pagkatuto.
e. Ang wikang Filipino ay mananatiling midyum ng pagtuturo sa asignaturang Filipino at Araling Panlipunan.

Bakit ito ang ninais ni Gng. Arroyo, ano ang kaniyang naging batayan sa pag-uutos na palakasin ang Ingles bilang wikang
panturo?
a. Mahina sa Ingles ang mga estudyante ayon sa taya ng noo’y Pangulo.
b. Nagulat nang malamang maraming bakanteng trabaho sa mga call center ang di napupunan dahil bumabagsak
sa eksaminasyon sa Ingles ang mga aplikante.
c. Ingles ang wika ng Information and Communication Technology.

 Bukod dito ay inihain ngayon sa Kongreso ang House Bill No.5091 o “An Act to Strengthen and Enhance the Use
of English as the Medium of Instruction in the Educational System” ni Rep. Gloria Macapagal-Arroyo ng
Ikalawang Distrito ng Pampanga.
 Ang panukalang pagpaslang ng Commission on Higher Education (CHED) sa Filipino, Panitikan at Philippine
Government and Constitution bilang mga asignatura sa kolehiyo.

WIKANG OPISYAL AT WIKANG PANTURO

 Ayon kay Virgilio Almario (2014), ang wikang opisyal ay ang itinadhana ng batas na maging wika sa opisyal
na talastasan ng pamahalaan.
 Ang wikang maaaring gamitin sa anomang uri ng komisyon, lalo na sa anyong nakasulat, sa loob at labas ng
alinmang sangay o ahensya ng gobyerno.
 Ang wikang panturo naman ang wikang opisyal na ginagamit sa pormal na edukasyon.
 Ito ang wikang ginagamit sa pagtuturo at pag-aaral sa mga eskuwelahan at ang wika sa pagsulat ng mga
aklat at kagamitan sa pagtuturo sa silid-aralan.
 Saligang Batas ng 1987, Artikulo XIV, Seksiyon 7: “Ukol sa layunin ng komunikasyon at pagtuturo, ang mga
wikang opisyal ng Pilipinas ay Filipino at, hangga’t walang itinatadhana ang batas, Ingles. Ang mga wikang
panrehiyon ay pantulong na mga wikang opisyal sa mga rehiyon at magsisilbing pantulong na mga wikang
panturo doon. Dapat itaguyod nang kusa at opsiyonal ang Kastila at Arabic.”
 Naging wikang opisyal ang Filipino at Ingles.
 Sa pagpasok ng K to 12 Kurikulum naging opisyal na wikang panturo ang mother tongue o unang wika mula
kindergarten hanggang grade 3 at ito ay tinawag na “Mother Tongue-Based – Multi-Lingual Education”
(MTB-MLE)
 DepEd Secretary Brother Armin Luistro “Ang paggamit ng wikang ginagamit din sa tahanan sa mga unang
baitang ng pag-aaral ay makatutulong mapaunlad ang wika at kaisipan ng mga mag-aaral at
makapagpapatibay rin sa kanilang kamalayang sosyo-kultural.”
 Unang taon-12 lokal o panrehiyon na wika at diyalekto
 2013 – nadagdagan ng 7 (kaya’t sa kasalukuyan ay labinsiyam na wika at diyalekto na ang ginagamit sa MTB-
MLE)
 Tagalog, Kapampangan, Pangasinan, Iloko, Bikol, Cebuano, Hiligaynon, Waray, Tausug, Maguindanaoan,
Mëranao, Chavacano, Ybanag, Ivatan, Sambal, Aklanon, Kiniray-a, Yakan at Surigaonon.
 DALAWANG PARAAN NG PAGGAMIT NG WIKA AT DIYALEKTO
1. Bilang hiwalay na asignatura 2. Bilang wikang panturo
 Pokus sa KINDERGARTEN at UNANG BAITANG -Katatasan sa pasalitang pagpapahayag
 Pokus sa IKALAWA hanggang IKAANIM-Bibigyang-diin ang iba’t iba pang komponent ng wika tulad ng
pakikinig, pasasalita, pagbasa at pagsulat.

MONOLINGGUWALISMO, BILINGGUWALISMO at MULTILINGGUWALISMO

MONOLINGGUWALISMO
 Iisang Wika (Bansa)
 England, Pransya, South Korea, Hapon
 Iisang wika ang ginagamit na wikang panturo sa lahat ng larangan
 Iisang wika sa komersiyo, wika ng negosyo, at wika ng pakikipagtalastasan
BILINGGUWALISMO
 Bloomfield (1935) paggamit o pagkontrol ng tao sa dalawang wika na tila ba ang dalawang ito ay
kanyang katutubong wika
 Macnamara (1967) isang taong may sapat na kakayahan sa isa sa apat na makrong kasanayang pangwika
maliban sa kanyang unang wika
 WEINRICH (1953) ang paggamit ng dalawang wika nang magkasalitan ay matatawag na bilingguwalismo
at ang taong gagamit ng mga wikang ito ay bilingguwal.
 COOK AT SINGLETON (2014) may mga tanong sa pagpapakahulugan ni Weinrich dahil hindi nabanggit
kung gaano nga ba kadalas at kahusay ang isang tao sa ikalawang wika upang maituring siyang
bilingguwal. Dapat magamit ng mga bilingguwal ang dalawang wika nang halos hindi na matutukoy kung
alin sa dalawa ang una at ang pangalawang wika. (balanced bilingual)
BILINGGUWALISMO SA WIKANG PANTURO
 ARTIKULO 15 SEKSIYON 2 AT 3 NG SALIGANG BATAS 1973
“Ang Batasang Pambansa ay magsasagawa ng mga hakbang tungo sa pagpapaunlad at pormal na
paggamit ng pambansang wikang Pilipino. Hangga’t hindi binabago ang batas, ang Ingles at Pilipino ang
mananatiling mga wikang opisyal ng Pilipinas.”
MULTILINGGUWALISMO
 paggamit ng higit sa dalawang wika
 Ang PILIPINAS ay isang bansang multilingguwal.
 Sa pagpapatupad ng DepEd ng K to 12 Kurikulum, kasabay na ipinatupad ang ang probisyon para sa
magiging wikang panturo partikular sa kindergarten at sa baitang 1,2 at 3. (MTB-MLE)
 Pamantayan: DO # 16, s. 2012 Guidelines on the Implementation of the Mother Tongue Based-
Multilingual Education (MTB-MLE)
 mas epektibong pagkatuto
* pagtuturo sa pagbasa
*pag-unawa sa paksang-aralin
*pundasyon sa pagkatuto ng pangalawang wika
 “We should become tri-lingual as a country: Learn English well and connect to the world. Learn Filipino
well and connect to our country. Retain your dialect and connect to your heritage.” Benigno Aquino III

HETEROGENOUS AT HOMOGENOUS NA WIKA

 Homogenous ang wika kung pare-parehong magsalita ang lahat ng gumagamit ng isang wika.
 Ngunit hindi ganito ang wika sapagkat nagkakaroon ito ng pagkakaiba.
DULOT NG SALIK PANLIPUNAN:
 Edad
 Hanapbuhay o
trabaho
 Antas ng pinag-
aralan
 Kasarian
 Kalagayang
panlipunan
 Rehiyon o lugar
 Pangkat-etniko
BARAYTI NG WIKA
1. DAYALEK
 Ginagamit ng partikular na pangkat ng mga tao mula sa isang partikular na lugar tulad ng lalawigan, rehiyon o
bayan.
 Maaaring gumagamit ang mga tao ng isang wikang katulad ng sa iba pang lugar subalit naiiba ang punto o
tono, may magkaibang bokabularyo para sa iisang kahulugan, iba ang gamit ng salita para sa isang bagay o
magkakaiba ang pagbuo ng mga pangungusap na siyang nagpapaiba sa dayalek ng lugar sa iba pang lugar.
 “Magkain tayo sa mall”:“Kumain tayo sa mall”
TAGALOG SA RIZAL TAGALOG SA TERESA, MORONG, CARDONA AT BARAS
Palitaw Diladila
Monggo Balatong
Makikipagkasalan Magkakangay
Timba Sintang
Hikaw Panahinga
Ate Kaka
Tatay Tata
Lolo Amba
Biik Kulig
Lola Inda, pupu, nanang

2. IDYOLEK
 Pansariling paraan ng pagsasalita ng bawat tao
 Lumulutang ang katangian at kakanyahang natatangi sa taong nagsasalita.
HAL:
Noli De Castro “Magandang Gabi, Bayan”
Mike Enriquez “Hindi namin kayo tatantanan!”
Mareng Winnie “ Bawal ang pasaway kay Mareng Winnie”
Kris Aquino “Aha, ha, ha! Nakakaloka! Okey! Darla!”
Ruffa Mae Quinto “To the highest level na ito”
Boy Abunda “Kaw na”, “Kaibigan, usap tayo”
3. SOSYOLEK
 Nakabatay sa katayuan o antas panlipunan o dimensyong sosyal ng mga taong gumagamit ng wika.
 Nagpapangkat-pangkat batay sa ilang katangian (kalagayang panlipunan, paniniwala, oportunidad, kasarian,
edad atbp)
 Wika ng mga beki “gay lingo”
-Churchill - Indiana Jones
-Bigalou - Givenchy
 Wika ng mga “coño”(coñotic, conyospeak)
Idinadagdag ang “make, pa, na, lang”
Hal: Let’s make kain na. Wait lang, I’m calling Anna pa.
 Kabataang jologs “jejemon o jejespeak”.Pinaghalong jejeje na isang paraan ng pagbabaybay ng hehehe at ng
salitang mula sa Hapon na pokemon.
HAL: 3ow ph0w, mUsZtah nA phow ka0w?
aQcKuHh iT2h
iMiszqcKyuH
MuZtaH
 Maaari ding tumukoy sa pangkat ng isang propesyon, partikular na trabaho o gawain ng tao.
 Jargon ang natatanging bokabularyo ng partikular na pangkat na makapagpapakilala sa kanilang trabaho.

You might also like