WIKA nagpapasiya at nagdidikta sa mga

salitang gagamitin at tuntuning

- Napakahalagang instrumento ng
susundin.
komunikasyon.
3. ANG WIKA AY MASISTEMA- may
- Mula sa pinagsama-samang
sinusunod na istruktura o tuntuning
makabuluhang tunog, simbolo, at
gramatikal ang wika na nakatutulong
tuntunin ay makabubuo ng mga
sa pagbuo ng isang maayos at
salitang makapagpapahayag ng
mabisang pagpapahayag.
kahulugan o kaisipan.
4. ANG WIKA AY KOMUNIKASYON- ang
- Ito ay behikulong ginagamit sa
wika ay nagaganap sa pagitan ng
pakikipagtalastasan.
nakikinig at nagsasalita.
- Ang salitang Latin na “Lengua” ay
5. ANG WIKA AY NAKABATAY SA
nangangahulugang “dila at wika” o
KULTURA- tumutukoy sa isang sistema
“lengguwahe”.
kung saan ang mga taong kabilang sa
o Ito rin ang inagmulan ng
lipunan ay kabahagi ng paniniwala,
salitang Pranses na “Langue”
pananaw, paguugali, kaalaman, at
na nangangahulugan ding “dila
pagpapahalaga.
at wika”
6. ANG WIKA AY NAGBABAGO O
o Sa kalaunan, ito’y naging
DINAMIKO- nagbabago dala ng
language na siya ring
panahon at ugnayan ng mga tao sa
ginagamit na katumbas ng
isa’t isa.
salitang wika sa Ingles
MGA TEORYA SA PAGKATUTO NG WIKA
- Ang mga salitang dila at wika ay may
AYON SA MGA SIKOLOHIYA:
halos magkaparehong kahulugan
1. TEORYANG BEHAVIORISM O
o Ang dila ay konektado sa
BEHAVIORIST APPROACH (B.F
pasalitang pagbigkas dahil ang
Skinner, 1904-1990)- ang
iba’t ibang tunog ay nililikha sa
pagkatuto ng wika ay ang pag-
pamamagitan ng iba’t ibang
uugaling napagaralan. Maraming
posisyon ng dila
matuto ng wika sa paglalantad sa
- Sa depinisyon ni Henry Allan Gleason,
isang bata ng mga bagay
ang wika ay masistemang balangkas ng
napalagian ginagawa ay malaking
sinasalitang tunog na pinili at isinaayos
impluwensiya upang matutuhan
sa paraang arbitraryo upang magamit
ang wika. Gayun din ang
ng mga taong kabilang sa iisang
obeserbasyon at limitasyon sa
kultura.
pagkatuto ng wika.
KATANGIAN NG WIKA 2. TEORYANG INNATIVE O NATAVIST
APPROACH (Naom Chomsky,
1. TUNOG- ang batayang sangkap ng 1928)- lahat ng tao ay may “likas”
wika ang anumang tunog na may na kakayahang matuto at
kahulugan ay maituturing na wika. matutuhan ang wika dahil sa
2. ANG WIKA AY ARBITRARYO- ang paniniwalang lahat na ipinanganak
pagbuo ng mga simbolo at tunog na ay taglay ang isang built-in device
kumakatawan sa kahulugan ng bagay, o isang likhang isip na aparato na
ideya, at kaisipan buhat sa mga taong kung tawagin ay “black box” na
may sosyal na relasyon, ugnayan, o kung saan ito ang responsible sa
interaksyon sa isa’t isa. Ang mga taong pagkatuto ng wika. Tinawag na
kabilang sa isang tiyak na pook o Language Acquisition Device o LAD
pamayanang gumagamit ng wika ang ang likhang isip na aparato, ito ang
 tumatanggap ng mga
impormasyon mula sa kapaligiran
sa anyong wika kaya likas din
natutunan ng bata ang katangian
ng wika.
3. TEORYANG KOGNITIB (Jean Piaget,
1896-1980)- ang pagkatuto sa
wika ng isang bata ay nakaugnay
sa kakayahan nitong magisip. Kung
ang bata ay may pangunawa sa
mga konseptong nakalantad sa
kaniyang kapaligiran mas madali
niya itong magagamit sa
pagsasalita. Ayon din sa teoryang
ito, ang wika ay sumasalamin sa
prosesong pangkaisipan ng isang
bata. Ang pag-unlad ng
kognitibong kakayahan ay pag
unlad din ng pagkatuto ng wika.
4. TEORYANG MAKATAO (Stephen
Krashen, 1941)- mapapabilis ang
pagkatuto ng wika kung may
positibong saloobin ang isang tao
na matutuhan ito.
ANG WIKANG PAMBANSA:
1934:
Dahil sa pagkakahiwalay ng
ating pulo at sa dami ng wikang
umiiral dito, naging isang paksang
mainitang pinagtatalunan, pinag-
iisipan, at tinatalakay sa
kumbensyong konstitusyunal
noong 1934 sa pagpili ng wika.
Nagkaroon ng panukala na isa
sa umiieal na wika sa bansa ang
dapat maging wikang Pambansa,
sinalungat ito ng maka-Ingles at
sinasabing makabubuti ang
pagiging mahusay sa Ingles subalit
naging matatag ang
nagmamalasakit sa sariling wika sa
pangunguna ng grupo nila Lope K.
Santos, iminungkahi na dapat isa
sa umiiral na wika sa Pilipinas ang
maging wikang Pambansa. Ang
mungkahing ito ay sinangayunan
ni Manuel L. Quezon na noo’y
pangulo ng Pamahalaang
Komonwelt ng Pilipinas.
1935:
Ang pagsusog na ito ni
Pangulong Quezon ay nagbigay
daan sa probisyong pangwika na
nakasaad sa Arkitulo 14, Seksyon 3
ng Saligang Batas ng 1935.
1937:
Noong Disyembre 30, 1937, ay
ipinoklama ni Manuel L. Quezon
ang wikang Tagalog upang maging
batayan ng wikang Pambansa base
sa rekomendasyon ng Surian sa
bisa ng Kautusang
Tagapagpaganap Blg. 134.
Magkakabisa ang kautusang ito
pagkaraan ng dalawang taon.
1940:
Dalawang taon matapos
magpatibay ang Kautusang
Tagapagpaganap Blg. 134.
Nagsimulang ituro ang wikang
Pambansa na batay sa Tagalog sa
mga paaralang pampubliko ay
pribado.
1946:
Nang ipagkaloob ng mga
Amerikano ang ating kalayaan, sa
araw ng pagsasarili ng Pilipinas
noong hulyo 4, 1946 ay ipinahayag
din ang wikang opisyal sa bansa ay
Tagalog at Ingles sa bisa ng Batas
Komonwelt Bilg. 570.
1959:
Noong Agosto 13, 1959,
pinaltan ang tawag sa wikang
pambansa mula sa Tagalog ito ay
naging Pilipino sa bisa ng
Kautusang Pangkagawaran Blg. 7
na ipinalabas ni Jose E. Romero
(Kalihim ng Edukasyon noon). Sa
panahong ito ay higit na
lumaganap ang paggamit ng
wikang Pilipino, subalit marami pa
rin ang sumalungat sa pagkapili ng
Tagalog.
1972:
 Muling nagkaroon ng
mainitang pagtatalo sa
Kumbensyong Konstitusyunal
noong 1972 kaugnay sa usaping
pangwika. Sa huli, ito ang naging
Probisyong Pangwika sa Saligang
Batas ng 1973, Artikulo 15,
Seksyon 3, Blg. 2: “Ang Batasang
Pambansa ay dapat magsagawa ng
mga hakbang na magpapaunlad sa
pormal na magpapatibay sa isang
panlahat na wikang pambansang
kikilanlaning Filipino.”
1987:
Sa Saligang Batas ng 1987 ay
pinagtibay ng Komisyong
Konstitusyunal na binuo ng dating
Pang. Cory Aquino ang
implementasyon sa paggamit ng
wikang Filipino.
Nakasaad sa Artikulo 14,
Seksyon 6 ang probisyon tungkol
sa wika na nagsasabing ang wikang
pambansa ng Pilipinas ay Filipino.
Samantalang nililinang ito ay dapat
payabungin at payamanin pa salig
sa umiiral na mga wika sa Pilipinas
at sa iba pang mga wika.
KASAYSAYAN NG WIKA:
PANAHON NG KATUTUBO
- Mayroon ng sining at panitikan ang
mga Pilipino bago dumating ang mga
Kastila
- May sariling pamahalaan, batas,
sining, panitikan, at wika ang mga
katutubo noon
- Mga biyas ng kawayan, dahon ng
palaspas, at balat ng punongkahoy ang
pinakapapel nila noon
- Ang ginagamit nilang panulat ay ang
dulo ng matutulis na bakal (lanseta)
- Ang mga gawa ng katutubo noon ay
sinunog ng mga Kastila dahil ito daw
ay gawa ng demonyo
- Pinatunayan ni Padre Chirino ang
kalinangan ng PIlipinas sa kaniyang
Relacion de las Islas Filipinas (1604)
o Sinsasabi riito na may Sistema
ng pagsulat ang mga katutubo
noon at ito ay tinatawag na
baybayin
o Baybayin ang tawag sa paraan
ng pagsulat ng mga katutubo
 Binubuo ito ng 17
titik: 3 pantig at 14 na
katinig
TEORYA TUNGKOL SA MGA TAONG
UNANG NANIRAHAN SA PILIPINAS:
- Marami ang nabuong alamat at teorya
hinggil sa unang taong nanirahan sa
Pilipinas
1. TEORYA NG PANDARAYUHAN NI
DR. OTLER BEYER
a. Isang Amerikanong
Antropologo
b. Wave Migration Theory
c. Sumikat noong 1916
d. May 3 grupo ang
nagpasimula ng lahing
Pilipino: Negrito, Indones,
at Malay
e. Nasira ito dahil nakakita
ng bungo at isang panga
ang pangkat ng arkeologo
na pinangunahan ni Dr.
Robert Fox sa yungib ng
Tabon sa Palawan noong
1962
f. Pinatunayan ng bungong
ito na mas nauna ang
grupo ng tao nito kaysa sa
Malaysia na sinasabing
pinanggalingan ng mga
Pilipino
g. Tinawag itong Taong
Tabon
h. Nanirahan sila sa yungib
may 50,000 taon nang
nakaraan
i. May nakuha ring bakas ng
uling na nagpapatunay na
marunong magluto ang
mga sinaunang tao sa
PIlipinas
 j. Pinatunayan ni Landa
Jacano sa kaniyang pag-
aaral sa kasaysayan ng
Pilipinas sa UP Center of
Advanced Studies noong
1975 at ng mga
mananaliksik ng National
Museum na ang bungong
natagpuan ay
kumakatawan sa unang
lahi ng Pilipino
k. Ang taong tabon ay
nagmula sa specie ng
taong peking na kabilang
sa homo sapiens o
modern man at ang taong
java na kabilang sa homo
erectus
l. Natagpuan ni Dr. Armand
Mijares ang isang buto ng
paa sa kuweba ng Callao,
Cagayan (sinasabing mas
matanda pa daw ito sa
taong tabon at nabuhay
ito 67,000 taon na
nakakalipas
2. TEORYA NG PANDARAYUHAN
MULA SA RELIHIYOSONG
AUSTRONESYANO
- Ang mga Pilipino daw ay nagmula sa
lahi ng mga Austronesian
o Ito ay hango sa salitang Latin
na auster na ang ibig sabihin
ay “south wind” at nesos na
nangangahulugang “isla”
- Ayon kay Wilhein Solhein II, Ama ng
Arkeolohiyang Timog-Silangang Asya,
nagmula ang mga Austronesian sa
mga isla ng Sulu at Celebes na
tinatawag na Nustantao
- Dahil sa kalakalan, migrasyon at pag-
aasawa ang dahilan ng pagkalat ng
lahing ito sa iba’t ibang rehiyon
- Ayon kay Peter Bellwood ng Australia
National University, ang lahing ito ay
nagmula sa Timog Tsina at Taiwan at
nagtungo sa Pilipinas noong 5,000 B.C
- Kinilala ang mga Pilipino bilang unang
nakatulas ng bangkang may katig
- Ang mga Austronesian ang kinikilalang
nagpaunlad ng rice terracing
- Naniniwala sila sa mga anito at sa
paglilibing ng bangkay sa banga tulad
ng natagpuan sa Manunggul Cave sa
Palawan
3. PANAHON NG KASTILA
- Pangunahing layunin ng Espanyol sa
pagsakop sa Pilipinas ay ang pag
papalaganap ng Kristiyanismo
- Pinagaralan nila ang katutubong wika
at ginamit sa pagpapalaganap ng
Kristiyanismo
- Barbariko, di sibilisado, at pagano ang
mga katutubo
- Ang mga prayleng Espanyol ang naging
institusyon ng Pilipino
- Ang pamayanan ay pinaghatihati sa 4
na orden ng misyoneryong Espanyol
na pagkaraan ay naging lima: 1)
Agustino, 2) Prayle, 3) Dominiko, 4)
Rekolekto, 5) Heswita
- Sinikil ng mga Espanyol ang kalayaan
ng mga katutubo na makipag kalakalan
sa ibang lugar upang hindi na rin nito
magamit ang wikang katutubo
- Nagtatag ang hari ng Espanya ng mga
paaralang magtuturo ng wikang Kastila
sa mga Pilipino ngunit tinutulan ng
mga Prayle
- Ang mga misyoneryong Espanyol
mismo ang nag-aral ng wikang
katutubo
- Mas madaling matutuhan ang wika ng
isang rehiyon kaysa ituro sa lahat ang
wikang Espanyol
- Nagsulat ang mga prayle ng mga
diksyunaryo, aklat-panggramatika,
katekismo, at kumpesyonal
- Nasa kamay ng misyoneryong nasa
pamamahala ng simbahan ang
edukasyon ng mamamayan
- Nagkaroon ng usapin tungkol sa
wikang gagamitin sa pagtuturo sa mga
Pilipino
- Iminungkahi ni Gobernador Tello na
turuan ang mga indio ng wikang
Espanyol
- Iminungkahi ni Carlos I na ituro ang
Doctrina Christiana gamit ang wikang
Espanyol
- Kasama ni Carlos I, naniwala si Felipe II
na dapat maging bilingguwal ang mga
Pilipino; nagutos na ituro ang wikang
Espanyol sa lahat ng katutubo noong
Marso 2, 1634
- Naglagda ng isang dekrito si Carlos II
na inuulit ang mga probisyon sa mga
nabanggit na batas; nagtakda ng
parusa sa mga hindi susunod rito
- Noong Disyembre 29, 1972, lumagda
si Carlos IV ng isang dekrito na nag
uutos na gumamit ng wikang Espanyol
sa lahat ng paaralang itatatag ng
pamayanan ng indio
4. PANAHON NG MGA AMERIKANO
- Pinamunuan ni Almirante Dewey
- Ingles ang naging wikang panturo
- Ginagamit na instrument ang
pambansang Sistema ng edukasyon sa
pagnanais na maisakatuparan ang mga
plano alinsunod sa mabuting
pakikipag-ugnayan
- Ang mga sundalo ang kinikilalang
unang guro at tagapagturo ng Ingles
na kilala sa tawag na Thomasites
- Noong taong 1931, ang Bise
Gobernador Heneral George Butte ay
nagpahayag ng kaniyang panayam
ukol sa paggamit ng bernakular sa
pagtuturo sa unang 4 na taong pag-
aaral
- Sumang ayon kay George Butte sila
Jorge Bocobo at Maximo Kalaw
- Ayon sa kawaihan ng pambayang
paaralan, nararapat na Ingles ang ituro
sa pambayang paaralan. Ilan sa mga
kadahilanan ay:
o Ang pagtuturo ng bernakular
sa mga paaralan ay mag-
reresulta sa suliraning
administratibo
o Ang paggamit ng iba’t ibang
bernakular sa pagtuturo ay
magdudulot lamang ng
rehiyolanismo sa halip na
nasyonalismo
o Hindi magandang pakinggan
ang magkahalong wikang
Ingles at bernakular
o Malaki ang nagasta ng
pamahalaan para sa
edukasyong pambayan at
paglinang ng Ingles upang
maging wikang pambansa
o Ingles ang nakikitang pag-asa
upang magkaroon ng
pambansang pagkakaisa
o Ingles nag wika ng
pandaigdigang pangangalakal
o Ang Ingles ay mayaman sa
katawagang pansining at
pang-agham
o Dahil nandito ang wikang
Ingles ay kinakailangang
hasain ang paggamit nito
- Ilan sa mga katwirann ng paggamit ng
bernakular ay ang mga sumusunod:
o 8% na magaaral ang nakaabot
ng hanggang ika-5 grado
lamang
o Magiging epektibo ang
pagtuturo sa primary
o Nararpat lamang na Tagalog
ang linangin sapagkat ito ang
wikang komon sa Pilipinas
o Hindi magiging maunlad ang
pamamaraang panturo kung
Ingles ang gagamitin
o Ag paggamit ng Ingles ay hindi
nagpapakita ng nasyonalismo
o Nararapat lamang na
magsagawa ng mga bagay
para sa ikabubuti ng lahat
katulad ng paggamit ng
bernakular
o Walang kakayahang makasulat
ng klasiko sa wikang Ingles ang
mga Pilipino
 o Hindi na nangangailangan ng
mga kagamitang panturo
upang magamit ang
bernakular, kailangan lamang
na iyon ay pasiglahin
- Layuning maitaguyod ang wikang
Ingles at mga alintuntuning dapat
sundin:
o Paghahanap ng gurong
Amerikano lamang
o Pagsasanay sa mga Pilipinong
maaaring magturo ng Ingles at
iba pang aralin
o Pagbibigay ng malaking tuon o
diin sa asignaturang Ingles sa
kurikulum sa lahat ng antas ng
edukasyon
o Pagbabawal ng paggamit ng
bernakular sa loob ng
paaralan
o Paglalathala ng mga
pahayagang local para maamit
sa paaralan
o Pagsasalin ng teksbuk sa
wikang Ingles
o Pag alis at pagbabawal ng
wikang Espanyol sa paaralan
MGA PAG-AARAL, EXPERIMENTO,
AT SERBEY UPANG MALAMAN
KUNG EPEKTIBO ANG PAGTUTURO
NG GAMIT ANG WIKANG INGLES:
1. Henry Jones Ford- iniulat na
“gaya ng makikita, ang
gobyerno ay gumastos ng
milyon-milyon para maisulong
ang paggamit ng Ingles upang
mabisang mapalitan nito ang
Espanyol at mga dayalek sa
mga ordinaryong usapan, at
ang Ingles ang sinasalita ay kay
hirap makilala na Ingles na
nga.”
2. Propesor Nelson Dean Fansler
(1923)- may katulad na
obserbasyon kay Henry Jones
Ford; kumuha ng mataas na
edukasyon ngunit nahihirapan
sa paggamit ng wikang Ingles
- Ayon sa ginawang serbey nina Najeeb
Mitri Saleeby at ng Educational Survey
Commission na pinamumunuan ni Dr.
Paul Monroe, ang kakayahan
makaintindi ng mga kabataang Pilipino
ay mahirap tayahin kung ito ba ay
hindi nila malilimutan paglabas ng
paaralan
- Ayon kay Najeeb Mitri Saleeby kahit na
napakahusay ang maaaring oagtuturo
sa wikang Ingles ay hindi pa rin ito
magiging wikang panlahat dahil ang
mga Pilipino ay may kani-kaniyang
wikang bernakular
- Iginiit ni Saleeby na makabubuti kung
magkakaroon ng isang pambansang
wikang hango sa katutubong wika
nang sa gayun ay maging malaya at
mas epektibo ang paraan ng
edukasyon ng bong bansa
- Iminungkahi ni Lope K. Santos na isa sa
mga wikang ginagamit ang nararapat
na maging wikang pambansa
- Ipinalabas noong 1973 ni Pangulong
Quezon ang Kautusang
Tagapagpaganap Blg. 134 na nag-aatas
na Tagalog ang magiging batayan ng
wikang gagamitin sa pagbuo ng wikang
Pambansa
5. PANAHON NG HAPON
- Disyembre 8, 1941- inatake ng mga
Hapones ang Pearl Harbor na nag-
dulot ng pagpapatawag sa Asiatic Fleet
ng Amerikano upang dumepensa na
nagdulot ng pag-alis ni Gen. Douglas
McArthur sa Pilipinas
- Naiwan ang 76,000 na Amerikano at
Pilipino na sundali na karamihan ay
may sakit at may karamdaman sa
Bataan. Dahil dito nagkaroon ng
Bataan Death March kung saan 7,000
hanggang 10,000 na tao ang namatay
KASAYSAYAN NG PAMBANSANG WIKA
SA PANAHON NG HAPONES:
- Pinagbawal ang paggamit ng Ingles
- Panahong namayagpag ang panitikang
Tagalog
- Itinuring ito bilang isang Gintong
Panahon
- Ipinatupad ang Ordinansa Militar Blg.
13, nagutos nag awing opisyal na wika
ang Tagalog at Hapones (Nihonggo)
- Ipinatupad ang Philippine Executive
Commission sa pamumuno ni Jorge
Vargas
PANGYAYARI NOONG PANAHON NG
HAPONES:
- Binuksan muli ang paaralang bayan sa
lahat ng mga antas
- Itinuro ang wikang Nihonggo sa lahat.
Ngunit binigyang diin pa rin ang
paggamit ng Tagalog
- Ang Gobyerno-Militar ang nagturo ng
Nihonggo sa mga guro ng paaralang-
bayan
- Higit na malaya ang mga Pilipino sa
pagsulat ng panitikan at pagsasanib ng
kultura
- Ang mga nakapagtapos ng Junior,
Intermediate, at Senior ay nagbigyan
ng katibayan
- Isinilang ang KALIBAPI (Kapisanan sa
paglilingkod sa Bagong Pilipinas)
o Ang pagpapabuti ng
edukasyon at moral na
henerasyon at pagpapalakas
at pagpapaunlad ng
kabuhayan sa pamamatnubay
ng Imperyong Hapones
o Benigno Aquino Sr.- director
o Pagpapalaganap ng wikang
Tagalog ang pangunahing
proyekto nito katulong ang
Surian ng Wikang Pambansa
- Nagkaroon ng usapin sa pagitan ng
mga tagapagtaguyod ni wikang
pambansa at liberal na aral sa
tradisyon ng mga Amerikano
- Nagkaroon din ng debate sa pagitang
ng mga Tagalista laban sa mga kapwa
Tagalista
- Si Jose Villa Panganiban ay nagturo ng
Tagalog sa mga hapones
- “A Short to the National Language”
iba’t ibang pormularyo ang kaniyang
ginawa upang lubos na matutunan ang
wika
6. PANAHON NG PAGSASARILI
HANGGANG SA KASALUKUYAN
- Hulyo 4, 1946
o Panahon ng Liberasyon
o Nakamit ng Pilipinas ang
kaniyang kasarainlan
- Batas Komonwelt Blg. 570
o Wikang opisyal sa bansa ay
Tagalog at Ingles
- Proklamasyon Blg. 12
o Ipinagdiriwang ang Linggo ng
Wikang Pambansa simula
Marso 29 hanggang Abril 4
taun-taon
o Nilagdaan ni Pang. Ramon
Magsaysay
- Proklamasyon Blg. 186
o Paglipat ng petsa ng Linggo ng
Wika mula ika-13 hanggang 19
ng Agosto bilang pagbibigay sa
kaarawan ni Pang. Manuel L.
Quezon
o Nilagdaan ni Pang. Ramon
Magsaysay
- Kautusang Pangkagawaran Blg. 7
o Pinalitan ang tawag sa wikang
Pambansa mula sa Tagalog na
ginawang Pilipino
o Ipinalabas ni Jose Romero at
nilagdaan ni Alejandro Roces
- 1963
o Nilagdaan at iniutos ni
Alejandro Roces na
ipinalimbag sa wikang Pilipino
ang lahat ng sertipiko at
diploma sa taong aralan 1963-
1964
o Kautusang Tagapaganap Blg.
60 s. 1963
 Aawitin ang
Pambansang Awit sa
titik nitong Pilipino
- 1967  Humihiling sa lahat ng
o Kautusang Tagapaganap Blg. tanggapan ng
96 s. 1967 pamahalaan na
 Ang lahat ng edipisyo, magdaos ng Linggo ng
gusali, at tanggapan Wika
ay pangalanan sa - 1974
wikang Pilipino o Kautusang Pangkagawaran
 Nilagdaan ng Pang. Blg. 25 s. 1974
Ferdinand Marcos  Panuntunan sa
- 1968 agpapatupad ng
o Memorandum Sirkular Blg. Patakarang
172 (1968) Edukasyong
 Nag-uutos na ang Bilingguwal
ulong-liham ng  Pinalabas ang
tanggapan ng Kagawaran ng
pamahalaan ay isulat Edukasyon at Kultura
sa Pilipino sa pamumuno ni Juan
o Memorandum Sirkular Blg. Manuel
199 (1968) - 1987
 Tinagubilin sa lahat ng o Ipinakilala ang Ortograpiyang
kawaning Filipino na tinaguriang
pampamahalaan na makabagong alpabeto na
dumalo sa mga binubuo ng 28 na letra: a b c d
seminar sa Pilipino na e f g h I j k l m n ñ ng o p q r s t
pangungunahan ng uvwxyz
Surian ng Pambansa o Kautusang Tagapaganap Blg.
sa iba’t ibang purok 117
lingguwistika ng  Ang Surian ng Wikang
kapuluan Pambansa ay pinalitan
- 1969 ng Linangan ng mga
o Kautusang Tagapaganap Blg. Wika ng Pilipinas
187  Nilagdaan ni Corazon
 Tinagubilin na gamitin Aquino
ang wikang pambansa  Nabuwag din ito
sa lahat ng matapos buuin ang
transaksyon ng Konstitusyon ng 1987
pamahalaan  ang wikang
- Oktubre 4, 1971 pambansa ay
o Pinagtibay ng Sanggunian ng tatawaging
Surian ng Wikang Pambansa Filipino
(SWP) ang pinayamang - Marso 19, 1989
alpabeto na binubuo ng 31 na o Kautusang Pangkagawaran
letra: a b c ch d e f g h I j k l ll Blg. 21
m n ñ ng o p q r rr s t u v w x y  Nagtagubilin na
z gamitin ang Filipino sa
- Hulyo 29, 1972 pagbigkas ng
o Memorandum Sirkular Blg. panunumpa ng
488 katapatan sa Saligang
 Batas at sa bayan MONOLINGGUWISMO, BILINGGUWISMO, AT
natin MULTILINGGUWISMO
 Ipinallabas ng kalihin
1. MONOLINGGUWISMO- pagpapatupad
Isidro Carino ng
ng iisang wika sa iisang bansa tulad ng
Edukasyon, Kultura, at
isinasagawa ng mga bansang Englans,
Palakasan
Pransya, South Korea, Hapon, at iba pa
- Agosto 14, 1991
2. BILINGGUWALISMO O WIKANG
o Batas Republika Blg. 7104
PANTURO-makikita sa Artikulo 15,
 Nilikha muli ang
Seksyon 2 at 13 ng Saligang Batas ng
Komisyon sa Wikang
1973, ang probisyon para sa
Filipino pamalit ng
bilingguwalismo o pagkakaroon ng
Linangan ng mga Wika
dalawang wikang panturo sa mga
ng Pilipinas
paaralan at wikang opisyal na iiral was
- Hulyo 15,1997
lahat ng pormal na transaksyon sa
o Proklamasyon Blg. 1041
pamahalaan man o kalakalan. Ang
 Nagpapahayag ng
probisyong iyo ng Saligang Batas ang
taunang pagdiriwang
naging basehan ng Surian ng Wikang
ng Buwan ng Wikang
Pambansa sa pagpapatupad sa
Pambansa mula
patakarang bilingual instruction na
Agosto 1-31 na dating
pinagtibay ng Board of National
Linggo ng Wika
Education (BNE) bago pa umiral ang
 Nilagdaan at
Martial Law
ipinalabas ni Pang.
3. MULTILINGGUWALISMO- ang Pilipinas
Fidel V. Ramos
ang isang bansang multilingguwal.
UNANG WIKA, PANGALAWANG WIKA, AT IBA Mayroong mahigit 150 na wika at
PA: wikain kaya naman bibihirang Pilipino
ang monolingguwal. Karamihan ng
1. UNANG WIKA- wikang kinagisnan mula
mga nakatira sa labas ng katagalugan
sa pagsilang at unang itinuro sa isang
ay nakapagsasalita at nakauunawa ng
tao.
Filipino at Ingles o higit pang wikang
- Tinatawag din itong katutubong wika,
katutubo o wikang kinagisnan.
mother tongue, arterial na wika, o L1
Gayunpaman, nananatiling laganap sa
- Sa wikang ito ang pinakamataas o
nakararaming batang Pilipino ang
pinakamahusay na naipahayag ng tao
paggamit ng unang wika sa halip na
ang kaniyang mga ideya, kaisipan, at
Filipino at Ingles. Kaya nagpatupad ang
damdamin
DepEd ng K-12 Curriculum, kasabay na
2. PANGALAWANG WIKA O L2- mula sa
ipinatupad ang probisyon para sa
pakikisalamuha at sa mga salitang
magiging wikang panturo prtikular sa
paulit-ulit na naririnig at unti-unting
kindergarten at sa grades 1-3. Tinawag
natutunan hanggang sa magkaroon ng
itong MTB-MLE o Mother Tongue
sapat na kaalaman at husay nito sa
Based- Multilingual Education. Ang
pakikipagusap sa ibang tao
pamantayan sa pagpapatupad nito ay
3. IKATLONG WIKA O L3- wikang
nakasaad sa DO 16, s 2012
natututuhan, nagagamit, at
naiaangkop sa lumalawak na mundong Sa unang taon ng pagpapatupad ng MTB-
ginagalawan MLE, unang nagtalaga ang DepEd ng 8 na
pangunahing wika o lingua franca at 4 na
iba pang wikain na gagamiting panturo
 1. Tagalog 4. ENTOLEK- mula sa etnoligguwistikang
2. Kapampangan grupo. Ang salitang ito ay nagmula sa
3. Pangasinense mga salitang: etniko at dayalek.
4. Ilokano Halimbawa:
5. Bikolano a. Vakkul (Ivatan)- panakip sa ulo
6. Cebuano b. Bulanon- full moon
7. Hiligaynon c. Kalipay- tuwa o ligaya
8. Waray d. Palangga- mahal
e. Shuwa- dalawa, Sadshak-
4 na wikain:
kaligayahan, Peshen- hawak
1. Tausug (Ibaloy)
2. Maguindanaoan 5. REGISTER- naiaangkop ng isang
3. Meranao nagsasalita ang uri ng wikang
4. Chavacano ginagamit niya sa sitwasyon at sa
kausap. Tumutukoy sa mga salitang
Pagkalipas ng isang taon ay may nadagdag na 7 ginagamit ng mga taong nasa isang
wikain: larangan o disiplina, ang mga grupong
1. Ybanag- Tuguegarao city, Cagayan, ito ay gumagamit ng jargon
isabela (tumutukoy sa mga teknikal na salita)
2. Ivatan- batanes 6. PIDGIN AT CREOLE- nangyayari kapag
3. Aklanon- aklan, capiz may dalawang tao na nagtatangkang
4. Kinaray-a- antique mag-usap subalit pareho silang may
5. Sambal- zambales magkaibang unang wika kaya’t di
6. Yakan- ARMM magkaintindihan dahil hindi alam ang
7. Surigaonon- lungsod ng Surigao city at wika ng isa’t isa.
sa karatig lalawigan nito a. Pidgin- tawag sa nabuo na
wika
BARAYTI NG WIKA b. Creole- tawag sa mga salitang
1. DAYALEK- ginagamit ng particular na nagamit ng mahabang
pangkat ng mga tao mula sa isang panahon hanggang sa
particular na lugar tulad ng lalawigan, magkaroon ng pattern
rehiyon, o bayan. Maaaring gumamit
ang mga tao ng isang wika subalit
naiiba ang tono o punto, may
kakaibang katawagan para sa iisang
kahulugan
2. IDYOLEK- sinasalita ng pangkat ng mga
tao na mayroong sariling paraan, istilo,
o natatanging paraan ng pagsasalita
3. SOSYOLEK- nakabatay sa katayuan o
antas panlipunan o dimensyong sosyal
ng mga taong gumagamit ng wika.
Nagkakapangkat- pangkat batay sa
edukasyong natapos, kalagayang
panlipunan, paniniwala, kasarian,
edad, hanapbuhay, wika ng mga beki
at conyo