I – System Wersalski

11 listopada 1918r – Koniec I wojny światowej, Podpisanie zawieszenia broni w Compiegne pod
Paryżem
28 czerwca 1918r – Traktat wersalski – Niemcy utraciło Alzację i wschodnią Lotaryngię, Wielkopolska i
Pomorze Gdańskie. Gdańsk i Kłajpedę przekształcono w wolne miasta. Zdemilitaryzowano strefę
Nadrenii i zredukowano liczebność armii. Ustalono wysokie odszkodowania wojenne.
10 września 1919r. – Traktat Węgier z Austrią w Saint-Germain
1920r – Traktat Austrii z Węgrami. Obydwa państwa utraciły dużą część swojego terytorium, musieli
zredukować armię i wypłacić reparacje wojenne.
Do 1923r. zawarto traktaty z Bułgarią oraz Turcją
Na mapie Europy pojawiły się nowe państwa: Polska, Czechosłowacja, Litwa, Łotwa, Estonia,
Finlandia, Król. SHS i Irlandia.
II – Odbudowa Powojenna i wielki kryzys
Konsekwencją I wojny światowej były wielkie zniszczenia i obniżenie liczby mieszkańców Europy, także
przez padanemię grypy Hiszpanki
W Europie zaczęły dominować państwa narodowe. Przez to powstawały napięcia związane z
problemem mniejszości narodowych. Takie problemy miał zapobiegać mały traktat wersalski
Powolna i trudna odbudowa powojennych zniszczeń spowodowała rozczarowanie społeczeństw
systemem demokratycznym i wzrost tendencji autorytarnych.
24 października 1929r. - doszło do krachu na giełdzie nowojorskiej. Był to początek wielkiego kryzysu –
gwałtownie spadła produkcja i wzrosło bezrobocie.
1933r. – Przez politykę Nowego ładu wprowadzone przez prezydenta Roosevelta, rynek w Ameryce
zaczął się poprawiać
III – Kryzys demokracji w Europie
Po I wojnie światowej we Włoszech wzrastało niezadowolenie dużymi stratami wojennymi.
Popularność zyskali faszyści, którzy pod wodzą Benita Mussoliniego przejęli władzę w 1922r. w wyniku
marszu na Rzym.
Po przegranej wojnie Niemcy pogrążyli się w kryzysie gospodarczym i politycznym. Doprowadziło to do
upadku Republiki Weimarskiej i wzrostu popularności ideologii nazistowskiej.
30 stycznia 1933r Hitler został kanclerzem Niemiec, stosował represje wobec swoich przeciwników.
Zakładał obozy koncentracyjne do których trafiali politycy, duchowni i związkowcy.
Nazistowskie prześladowania dotknęły żydów, która w 1935r na podstawie ustaw norymberskich
została pozbawiona większości praw obywatelskich. Do gwałtownych prześladowań doszło 9 listopada
1938r. podczas „nocy kryształowej”.
 IV – ZSRR w okresie międzywojennym
1922r. – Powstanie Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich
W ZSRR upaństwowiono większość sektorów gospodarki, wprowadzono też kolektywizację rolnictwa,
która na Ukrainie w sztuczny sposób wywołała klęskę głodu.
System komunistyczny od początku miał charakter zbrodniczy. Przeciwnicy nowego ładu byli masowo
rozstrzeliwani. Powstawały też obozy pracy (łagry) do których zsyłano chłopów, robotników oraz
oficerów.
Po śmierci Lenina jedynym przywódcą ZSRR został Stalin. Wprowadził kult jednostki, społeczeństwo
poddał całkowitej kontroli, stosował bezwzględne metody walki ze swoimi przeciwnikami.
V – Kultura okresu międzywojennego
I wojna światowa przyśpieszyła proces emancypacji kobiet. Zaczęły wykonywać roboty zarezerwowane
wcześniej dla mężczyzn, przyznawano im coraz częściej prawo do głosowania.
W wielu państwach postępował proces rozdziału Kościoła od państwa. W ZSRR podejmowano
regularną walkę z religią, a w Niemczech prześladowano duchownych, którzy krytykowali reżim.
Konsekwencją wprowadzenia szkolnictwa był wzrost czytelnictwa prasy. Intensywnie rozwiało się też
kino i radio. W ten sposób kształtowało się społeczeństwo masowe.
W dziedzinie architektury rozwijał się funkcjonalizm i modernizm. W sztuce pojawiły się nowe kierunki
artystyczne – dadaizm, surrealizm o futuryzm.
VI – Europa na drodze ku wojnie
Hitler po objęciu władzy rozpoczął przygotowania do wojny. Zawarł sojusz z Włochami i Japonią i w ten
sposób stworzył pakt antykominternowski.
W 1936r. wybuchła wojna domowa w Hiszpanii. Konflikt zakończył się zwycięstwem sił prawicowych
które w marcu 1939r. wkroczyły do Madrytu.
Hitler w pierwszej kolejności planował podbicie terenów zamieszkiwanych przez ludność
Niemieckojęzyczną. Dlatego w 1938r. wojska Niemieckie wkroczyły do Austrii i dokonały Anschlussu,
czyli przyłączenia do III Rzeszy.
Kolejnym celem była Czechosłowacja – na terenie należących do niej Sudetów mieszkało ok. 3 mln
Niemców. Na konferencji pokojowej w Monachium we wrześniu 1938r. premierzy Francji i UK
podpisali układ z Hitlerem i Mussolinim w sprawie włączenia tych ziem do Niemiec.