Professional Documents
Culture Documents
Hugot
Hugot
Ramos
Hindi limitado sa atin na ang trabaho ng pilosopiya ay ang pamimilosopiya mismo at hindi
pagbibigay depenisyon sa pilosopiya. Ito ang sinabi ni Roque Ferriols, S.J sa kanyang
talaarawan (journal) na “Insight”. Dahil ang pilosopiya ang paglalahad ng katotohanan,
binibigyan tayo ng tsansa na mamilosopiya at hanapin ang katotohanan sa ating mga
kani-kaniyang mga paraan. Hindi limitado sa iisang pagkilos lamang ang pamimilosopiya
ayon kay Ferriols at hindi lamang nakapaloob lamang sa iisang paraan ang
pamimilosopiya.
Sa mga salita ni Ferriols na “lundagin mo beybe” ang hamon niya sa isang filipinong
pilosoper ay ang pagiging malikhain sa kanyang pamamaraan ng pagiisip at ang walang
kamalayan na siya ay namimilosopiya na pala. Isinasaad sa atin ni Ferriols na hindi natin
dapat pang bigyan depenisyon ang pilosopiya at kung gaano pa ito ka importante sa atin,
mas importante ang pagsulat na mismo natin ng pilosopiya, lalo na sa larang ng
pilosopiyang filipino, at ang paghahayad natin nang mga iba’t-ibang mga kontribusyon sa
ating bansa. Hindi maiintindihan ang pilosopiya sa pagbigay ng tumpak na depenisyon
dito, dahil wala namang tumpak na depenisyon ang pilosopiya mismo. Kung iyong
susuriin ang deenisyon ng pilosopiya, makikita mo ang ibat-ibang mga pahayag ng mga
ibat-ibang mga tao tungkol sa salita na pilosopiya lamang. Maski ang mga taong walang
pinagaralan o mababa lamang ang pinagaralan ay maaring makapagbigay ng sarili
niyang depenisyon sa pilosopiya, dahil ang tunay na pilosopiya ay ang pagkilos mismo
upang mamilosopiya. Kaya nga’t nagbigay si Ferriols ng mga iba’t-ibang mga larawan
kung paano natin nakukuhang tanggapin ang isang pilosopiya. Sinasabi niya na “Insight”
o kabatiran, ay pamamaraan ng pagtingin sa isang bagay kung ano ba talaga ito, at
pagkakaroon ng paghihimasok sa pag-iral nito (existence). Kaya naman nagbigay siya
ng iba’t-ibang mga panayam na maglalarawan sa tinutukoy niya na pagtingin sa kaisipan.
Kung titignan nga natin ang salitang kabatiran, o “insight” nakaugat ito sa salitang batid,
na kung saan ito ay isang pamamaraan ng pagkakaalam. Kaya nga isa nga sa mga
halimbawa ni Ferriols sa kanyang akda ay ang pagkakuha natin sa pinupunto ng isang
biro o joke. Kumbaga may proseso ng pagtanggap mula sa nagsabi ng biro patungo sa
nakikinig nito. Nagkakaroon ng pagkaisipan kung bakit ng ba ito o maituturing nga ba ito
na isang maganda at nakakatawang biro at tulad nga ng sinabi niya na nakikisabay
lamang sa mga tumatawa sa biro na ito. Hindi ba’t mas kaaya-ayang tangapin na
nakakatawa ang isang biro kung ito ay lubusan mong naunawaan? At ayon ang tinutukoy
ni Ferriols na pamimilosopiya. Hindi lamang nakikisabay sa agos ng alam ng iba kung
hindi pagbibigay linaw sa sarili kung papaano ito mas maiintindihan ng ating sarili.