Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 142

TinaTin

wereTlis

kazusebi kanonismier valdebulebiT samarTalSi


saxelmwifosa
da samarTlis
instituti

giorgi rusiaSvili
demetre egnataSvili

kazusebi
kanonismier
valdebulebiT
samarTalSi
SedarebiTsamarTlebrivi
mimoxilva

`iuristebis samyaro~
Semoklebebi
winaTqma
Sesavali
§1 davalebis gareSe sxvisi saqmeebis Sesruleba
Sesavali
germania
I. sxvisi saqmeebis namdvili Sesrulebis winapirobebi
II. sxvisi saqmeebis namdvili Sesrulebis Sedegebi
III. sxvisi saqmeebis namdvili aramarTebuli Sesruleba
IV. sxvisi saqmeebis SecdomiT da ganzrax aranamdvili Sesru-
leba
kazusi: “keTili taqsisti”
kazusi: “dizaineri da arSemdgari arqiteqtori”
kazusi: „saCuqari sakuTar Tavs“
safrangeTi
inglisi
Falcke v. Scottish Imperial Insurance Co; CA 1886:
Leigh v. Dickeson (1884) 15 QBD 60:
Jenkins v. Tucker 1 H. BL. 90:
Re Rhodes (1890) 44 ChD 94:
Matheson v. Smiley, [1932] 2 DLR 785:
Sedareba germanul samarTalTan
BGH Urteil vom 17. 11. 2011 (III ZR 53/11) NJW 2012, 1648:
kazusi: “warumatebeli operacia”
kazusi: “pako mowyobili”
V. davalebis gareSe sxvisi saqmeebis Sesruleba (sqema)
1 namdvili da marTebuli
2. namdvili aramarTebuli
3. SecdomiT aranamdvili
4. ganzrax aranamdvili
§2 usafuZvlo gamdidrebis samarTali
Sesavali
I. Sesrulebis kondiqcia
II. xelyofis kondiqcia
III. danaxarjebisa da regresis kondiqcia
IV. xelyofis kondiqciis specialuri SemTxvevebi
V. kondiqciuri pasuxismgeblobis farglebi

1
1. Sesrulebis kondiqcia kazusi: “arasrulwlovani velosipediT”
2. xelyofis kondiqcia kazusi: “bavSvi rogorc ziani”
3. danaxarjebisa da regresis kondiqcia II. deliqturi pasuxismgebloba SveicariaSi
kazusi: “bebiis vaza” 1. ziani
kazusi: “Zravgamocvlili mopedi” 2. mizez-Sedegobrioba
kazusi: “CaSenebuli kibe” 3. marTlwinaaRmdegoba
kazusi: “avia-mogzauroba” 4. brali
VI. Sesrulebis kondiqcia da xelSekrulebis aranamdvilobis kazusi: „gawyvetili kabeli“
ganmsazRvravi normis mizani III. deliqturi pasuxismgebloba zogadi safuZvliT (sqema)
kazusi: “veSapiZis Savi muSa” IV. produqtis mwarmoeblis pasuxismgebloba
VII. saldos Teoria kazusi: „alubali kurkiani xilia”
1. dogmaturi dasabuTeba kazusi: “akakis motexili cxviri”
2. gamonaklisebi saldos Teoriidan V. mwarmoeblis pasuxismgebloba (sqema)
kazusi: “dazianebuli avtomanqana”
VIII. Sesrulebis kondiqcia sam pirs Soris urTierTobaSi
1. miTiTebis safuZvelze Sesruleba
1.1. Semsruleblis gansazRvra Sesrulebis saeWvoobisas
RGZ 60, 24:
1.2. daTmobili moTxovnis Sesruleba
BGHZ 105, 365 „Feuerversicherung” –Fall:
2. sxvisi valis gadaxda
3. mesame piris sasargeblod dadebuli “namdvili” xelSekru-
leba
kazusi: “klienti yovelTvis marTalia”
IX. usafuZvlo gamdidrebis samarTali (sqema)
I. Sesrulebis kondiqcia
II. xelyofis kondiqcia
II. danaxarjebis/regresis kondiqcia
§3 deliqturi samarTali
Sesavali
I. deliqturi pasuxismgebloba germaniaSi
1. sikeTis xelyofa
2. qmedeba
3. pasuxismgeblobis warmomSobi mizez-Sedegobrioba
4. brali
5. marTlwinaaRmdegoba
6. ziani

2 3
Semoklebebi NJW Neue Juristische Wochenschrift
NJW-RR Rechtsprechungsreport der NJW
gsk germaniis samoqalaqo kodeqsi
N Nummer
ix. ixile
Nr. Nummer
m. muxli
OLG Oberlandesgericht
ssk saqarTvelos samoqalaqo kodeqsi
p. page
Sead. Seadare
QBD Law Reports: Queen’s Bench Division 1891-1901, 1952-
AC Law Reports: Appeal Cases 1891-
RG Reichsgericht
ALR Alberta Law Rev
RGZ Entscheidungssammlung des Reichsgerichts in Zivilsachen
Aufl. Auflage
Rn. Randnummer
AT allgemeiner Teil
v versus
Az. Aktenzeichen
Vor. Vorbemerkungen
BGB Bürgerliches Gesetzbuch
WM Wertpapiermitteilungen
BGH Bundesgerichtshof
BGHZ Die Entscheidungen des Bundesgerichtshofs in Zivilsachen
BT Besonderer Teil
BverfG Bundesverfassungsgericht
CA Court of Appeal
ChD Law Reports: Chancery Division 1875-90
CLP Current Legal Problems 1948-
DLR Dominion Law Reports
DB Der Betrieb
f. folgende
ff. fortfolgende
H. Bla. Henry Blackstone’s English Common Pleas Reports
HL House of Lords
ICLQ The International and Comparative Law Quarterly
JuS Juristische Schulung
JW Juristische Wochenschrift
JZ Die JuristenZeitung
LJ Lord Justice
Münchkomm Münchener kommentar

4 5
winaTqma neobis, rogorc mecniuri disciplinis Camoyalibeba uka-
vSirdeba rudolf Slezingeris saxels (1957-1968 wlebSi
SedarebiTi samarTalmcodneoba aris samarTalmcodneo- kornelis universitetis profesori). man pirvelma moawyo
bis erT-erTi dargi da dakavebulia sxvadasxva marTlwesrig- saerTaSoriso rezonansis mqone seminarebi SedarebiT samar-
Si warmoSobili fenomenebis SedarebiT. saerTaSoriso kerZo TalmcodneobaSi, romelic am dargis ganviTarebisaTvis ga-
samarTlisagan gansxvavebiT, romelic saganicaa, SesaZlo ga- damwyveti mniSvnelobis mqone aRmoCnda. am seminarebis far-
mosayenebel marTlwesrigebs Soris koliziis gadawyveta, Se- glebSi sxvadasxva marTlwesrigis warmomadgenel iuristebs
darebiT samarTalmcodneobas amgvari praqtikuli daniSnu- daurigdaT erTi da igive realuri SemTxvevebi, romlebic
leba ar gaaCnia, ris gamoc misi mniSvneloba yovelTvis cal- unda gadaewyvitaT sakuTari nacionaluri samarTlis mixed-
saxa ar yofila. viT. Sedegebma naTelyo, rom ar aris aucilebeli, rom erTi
germaniaSi romis samarTlis Seswavla yovelTvis aq- samarTlisaTvis damaxasiaTebeli Tavisebureba da problemis
tualuri iyo, Tumca es ar iyo “namdvili” SedarebiTi samar- gadawyveta sxva marTlwesrigisTvisac iyos damaxasiaTebeli,
Talmcodneoba. samarTlis istoriuli skolis gavleniT, an saerTod SesaZlebeli. SedarebiTi samarTalmcodneoba
germanuli samarTalmcodneoba ZiriTadad sakuTar Tavze iZleva saSualebas TiToeuli marTlwesrigis siRrmiseulad
iyo koncentrirebuli da romis samarTlis kvleva ara ucxo gagebisa, rac mis gareSe SeuZlebeli iqneboda.
samarTlis Semecnebas, aramed sakuTari samarTlis pirvelw- dResdReobiT SedarebiTi samarTalmcodneoba kontinen-
yaros gacnobierebas warmoadgenda. sxva qveynebis samarT- turevropuli da anglo-amerikuli sauniversiteto kuriku-
lis mimarT germanelTa interesi saukuneebis ganmavlobaSi lumebis ganuyofel nawils warmoadgens. samarTlis insti-
gacilebiT naklebi iyo. SedarebiTi samarTalmcodneobis, tutebis SedarebiT-samarTlebriv WrilSi mimoxilva iZleva
rogorc mecnierebis damoukidebeli dargis Camoyalibebas maTi siRrmiseuli Semecnebis saSualebas da iseTi aspeqtebis
safrangeTSi Caeyara safuZveli. pionerebi am saqmeSi iyvnen gaTvaliswinebas, romlebic igive institutebis mxolod er-
frangi profesorebi eduar lamberi da reimon salei. sa- Ti samarTlis WrilSi ganxilvisas Seucnobeli rCeba. sakuTa-
frangeTSive gamoicemoda 1869 wlidan moyolebuli pirveli ri nacionaluri marTlwesrigis srulyofili dauflebac ki
Jurnali SedarebiT samarTalmcodneobaSi. germanuli Seda- SeuZlebelia SedarebiT-samarTlebriv konteqstSi SeZenili
rebiTi samarTalmcodneobis fuZemdeblad iTvleba ernst codnis gareSe. sxva qveynis marTlwesrigis struqturisa da
rabeli, romelmac daarsa pirveli SedarebiTi samarTalm- calkeuli institutebis mowyobidan SesaZlebelia mniSvne-
codneobis instituti miunxenSi da SemdgomSi berlinSi im- lovani daskvnebis gakeTeba nacionaluri marTlwesrigis
perator vilhelmis saxelobis instituti SedarebiT kerZo mowyobisaTvis. SedarebiT-samarTlebriv WrilSi mimoxilvi-
samarTalsa da saerTaSoriso kerZo samarTalSi (dRes maqs sas ukeT aRqmadi xdeba sakuTari marTlwesrigisaTvis damaxa-
plankis instituti hamburgSi). misi interesebis sferos war- siaTebeli principebi, maTi dadebiTi Tu uaryofiTi mxaree-
moadgenda nasyidobis samarTali da germanuli samarTlis bi da am uaryofiTi mxareebis aRmofxvris gzebi. ukanasknel
tradiciis mimarTeba saerTo samarTlis sistemebTan. rabeli wlebSi evropuli samarTlis erT-erT yvelaze dinamiurad
xelmZRvanelobda erTa ligis mier daarsebul instituts, ganviTarebad sferos warmoadgens saxelSekrulebo samarT-
romlis mizanic erTiani kerZo samarTlis Camoyalibeba iyo lis evropeizacia, anu evrokavSiris sakanonmdeblo aqtebi-
(dRes: Unidroit). misi Zalisxmevis gareSe warmoudgeneli iqne- sa da wevri qveynebis samarTlis dapirispirebis meSveobiT,
boda venis konvencia saerTaSoriso nasyidobis Sesaxeb. saerTo saxelSekrulebo samarTlis SemuSaveba. mocemuli
anglo-amerikul tradiciaSi SedarebiTi samarTalmcod- sferos daufleba gulisxmobs ara mxolod evrokavSiris ka-

6 7
nonmdeblobis codnas, aramed evrokavSiris wevri qveynebis Sesavali
nacionaluri samarTlis Seswavlasac. qarTvel iuristTa-
Tvis ucxo samarTlis meSveobiT sakuTari marTlwesrigis valdebuleba SeiZleba warmoiSvas garigebis safuZvelze,
ukeT Semecneba, pirvel rigSi, gulisxmobs germanuli samo- Tumca SeiZleba warmoiSvas misgan damoukideblad, kanonis-
qalaqo samarTlis Seswavlas, romlisganac qarTuli samo- mieri safuZvliT. garigebis safuZvelze warmoSobili val-
qalaqo kodeqsi Tavisi agebulebiT, zogadi dogmatikiTa da debulebis magaliTia ormxrivi xelSekruleba (nasyidoba),
konkretuli institutebis mowyobiT yvelaze metadaa dava- mravalmxrivi xelSekruleba (organizaciis dafuZnebis xel-
lebuli. Sekruleba), calmxrivi garigeba (jildos dapireba). kanonis
SedarebiT samarTalSi kazusebisa Tu sasamarTlo gadawy- safuZvelze warmoSobili valdebulebebia, magaliTad, dava-
vetilebis krebulebi, Slezingeris seminarebidan moyole- lebis gareSe sxvisi saqmeebis warmoeba, usafuZvlo gamdidre-
buli, farTodaa gavrcelebuli. am mimarTulebiT erT-erT ba, deliqturi valdebuleba. yvela kanonismieri valdebule-
yvelaze farTomasStabian proeqts Ius Commune Casebook Pro- biTi urTierToba samoqalaqo kodeqsis kanonismieri valde-
ject1 warmoadgens, romelic mTeli evropis masStabiT samarT- bulebiTi samarTlis nawilSi ar aris mowesrigebuli. maTi
lis sxvadasxva dargis mkvlevarebs aerTianebs da am dargebSi nawili SeiZleba mowesrigebuli iyos mis miRma, magaliTad,
sxvadasxva qveynebis sasamarTloebis gadawyvetilebebis kom- sanivTo samarTalSi, rogoric aris mesakuTre-mflobels So-
pilacias isaxavs miznad. winamdebare krebulic am tipis kom- ris urTierToba gsk-is 987-e da Semdgomi paragrafebis (ssk-
pilaciur naSroms warmoadgens, Tumca, ra Tqma unda, Tavisi is 163-e da Semdgomi muxlebis) mixedviT. es danawesebi, miuxe-
masStabebiT axlos ver miva xsenebuli proeqtis farglebSi davad imisa, rom moTavsebulni arian sanivTo samarTlis nawi-
gamocemul krebulebTan. lSi, warmoadgenen Cveulebriv valdebulebiT-samarTlebriv
krebulSi qarTuli samarTlis pasaJebi, Cveulebriv, normebs, radgan pasuxs agebs ara nivTi, rogorc es ipoTekis
calke ar aris gamoyofili, radgan naSromis mizani ucxo qvey- an giravnobis SemTxvevaSia, aramed pirovneba. garigebis sa-
nebis samarTlis doqtrinebis gaTvaliswinebiT qarTuli sa- fuZvelze warmoSobili nebis gamoxatva emyareba mxaris Tavi-
marTlisaTvis daskvnebis gakeTebaa da es uSualod ucxouri sufal nebis gamoxatvas, radgan kerZo avtonomiis principis
samarTlis mimoxilvisas gzadagza CanarTis saxiT xdeba. Zi- safuZvelze aravin ar SeiZleba davavaldebuloT garigebis
riTadi aqcenti gakeTebulia germanuli samoqalaqo samarT- farglebSi misi survilis sawinaaRmdegod. amisagan gansxvave-
lis institutebis qarTul samarTalTan Sepirispirebaze, biT, kanonismieri valdebulebis warmoSobisaTvis gadamwyve-
ris gamoc krebulSi germaniis samoqalaqo kodeqsis danawese- tia ara mxaris Tavisufali nebis gamoxatva, aramed kanonis-
bi uxvadaa citirebuli. es erTis mxriv miznad isaxavs mkiTx- mieri winapirobebis Sesruleba.
velisaTvis wignTan muSaobis gaadvilebas da aseve qarTveli rogorc garigebismieri, ise kanonismieri valdebulebebi
iuristebisaTvis germanuli samoqalaqo samarTlis, rogorc erTiandebian valdebulebis cnebis qveS da maTze vrceldeba
qarTuli samarTlis pirvelwyaros mniSvnelobaze miniSnebas. zogadi valdebulebiTi samarTlis danawesebi, Tumca mTel
germanuli kanonis teqsti aRebulia germaniis saerTaSoriso rig SemTxvevebSi pasuxismgeblobis masStabi gansxvavdeba
TanamSromlobis sazogadoebis (GIZ) mier gamocemuli germa- imisda mixedviT garigebismier, Tu kanonismier valdebu-
niis samoqalaqo kodeqsis Targmanidan. lebasTan gvaqvs saqme. magaliTad, damxmare piris moqmedeba
gsk-is 276-e paragrafis (ssk-is 396-e muxlis) mixedviT mova-
les Seeracxeba mxolod ukve arsebuli urTierTobis far-
glebSi, maSin rodesac damxmare piris mier Cadenili deliqti
1 http://www.casebooks.eu/

8 9
damvalebeli piris mimarT moTxovnis damoukidebeli safuZ- mgebloba nivTobrivi naklisaTvis, gsk-is 521-e paragrafi,
velia gsk-is 831-e paragrafi (ssk-is 997-e muxli). rac Seexe- ssk-is 527-e muxli). saxelSekrulebo moTxovnis uflebis ar-
ba bralis masStabs, romlisaTvisac pasuxs agebs movale, es, seboba-ararsebobis Semowmeba win unda uZRodes usafuZvlo
rogorc garigebismieri, ise kanonismieri valdebulebis Sem- gamdidrebismieri moTxovnis Semowmebasac, radgan xelSekru-
TxvevaSi ucvlelia da aris ganzraxva da gaufrTxilebloba leba warmoadgens safuZvels gamdidrebisaTvis.
(gsk-is 276-e paragrafi, ssk-is 295-e muxli). gamonakliss war- 2. saxelSekrulebo moTxovnis ganxilvis Semdeg unda Se-
moadgens pasuxismgeblobis Serbileba saxelSekrulebo sa- mowmdes winare saxelSekrulebo urTierTobidan warmoSo-
marTalis normebis mixedviT, an pasuxismgeblobis Serbileba bili moTxovnebi (culpa in contrahendo, gsk-is 311-es me-2, 241-es
kanonismieri valdebulebiTi samarTlis normebis mixedviT. me-2, 280-e paragrafis 1-li nawili, ssk-is 317-e muxlis me-2
rac Seexeba mtkicebis tvirTs, magaliTad, zianis anazRaure- nawili), radgan winare saxelSekrulebo urTierToba war-
bis moTxovnisas, aqac, orive SemTxvevaSi, zogadi wesis mixed- moadgens e. w. kvazi saxelSekrulebo urTierTobas da yvela
viT, TiToeulma mxarem unda amtkicos misTvis xelsayreli zemoT moyvanili argumenti moqmedebs mis SemTxvevaSic. ma-
garemoebebi. gamonakliss warmoadgens, magaliTad, pasuxism- galiTad, deliqtur pasuxismgeblobasTan SedarebiT winare
gebloba savaraudo bralisaTvis (gsk-is 831-e paragrafi), an saxelSekrulebo urTierToba iTvaliswinebs Serbilebul pa-
produqtis mwarmoeblis pasuxismgebloba. suxismgeblobas saxelSekrulebo masStabis gamoyenebiT.
rac Seexeba xandazmulobis vadas, xandazmulobis vadis 3. saxelSekrulebo da winare saxelSekrulebo moTxovnis
dasawyisi (gsk-is 195-e paragrafi, ssk-is 128-e muxli) da misi uflebebis Semowmebis Semdeg gadavdivarT davalebis gareSe
xangrZlivoba (gsk-is 199-e paragrafi, ssk-is 129-e muxli) ka- sxvisi saqmeebis Sesrulebidan warmoSobil moTxovnebze. is
nonismieri da saxelSekrulebo urTierTobebSi, Cveulebriv, win unda uswrebdes mesakuTre-mflobels Soris urTierTo-
erTi da igivea. gansxvavebul wesebs iTvaliswinebs germaniaSi bidan warmoSobili moTxovnis uflebis Sesaxeb msjelobas,
nasyidobis samarTali. radgan davalebis gareSe sxvisi saqmeebis namdvili Sesrule-
kazusis amoxsnisas moTxovnis uflebebi mowmdeba Semdegi ba Semsrulebels aniWebs mflobelobis uflebas. win uswrebs
TanmimdevrobiT: deliqtur pasuxismgeblobas, radgan davalebis gareSe sxvisi
1. pirvelad mowmdeba saxelSekrulebo moTxovnis ufle­ saqmeebis Sesruleba erTi mxriv gamoricxavs marTlwinaaRm-
bebi (rogorc pirveladi moTxovnis uflebebi – nasyidobis degobas, rogorc deliqturi moTxovnis winapirobas, meore
fasis gadaxda, ise meoradi moTxovnis uflebebi – zianis mxriv iTvaliswinebs pasuxismgeblobis Serbilebul masStabs
anazRaureba an gasvla). misi Semowmeba win uswrebs davalebis (gsk-is 680-e paragrafi, ssk-is 970-e muxlis 1-li nawili), ro-
gareSe sxvisi saqmeebis Sesrulebas, radgan xelSekruleba melic moqmedebs deliqturi pasuxismgeblobis SemTxvevaSic.
SeiZleba warmoadgendes am Sesrulebis samarTlebriv safuZ- 4. Semdeg etapze mowmdeba sanivTo moTxovnebi (maga-
vels. win uswrebs sanivTo moTxovnebs (magaliTad, vindika- liTad, mflobelobis dacva, vindikacia, negatoruli mo-
ciasa da mflobelsa da mesakuTres Soris urTierTobas (gsk- Txovnis ufleba, iZulebiTi aRsrulebis miqceva ipoTekiT
is 987-e da Semdgomi paragrafebi, ssk-is 163-164-e muxlebi), datvirTul nivTze). is win unda uswrebdes deliqtur pasu-
radgan xelSekrulebidan SeiZleba gamomdinareobdes mflo- xismgeblobas, radgan arauflebamosili mflobelis zianis
belobis ufleba. aseve deliqtur pasuxismgeblobas, radgan anazRaurebis valdebuleba (gsk-is 987-e paragrafi da Sem-
xelSekruleba SeiZleba warmoadgendes marTlwinaaRmdego- dgomni, ssk-is 163-164-e muxlebi) warmoadgens specialur
bis gamomricxav garemoebas an awesebdes pasuxismgeblobis danawess. win unda uswrebdes usafuZvlo gamdidrebismieri
gansxvavebul masStabs (mag. mCuqeblis Serbilebuli pasuxis- moTxovnis Semowmebas, radgan gsk-is 987-e paragrafi da Sem-

10 11
dgomni (ssk-is 163-164-e muxlebi) gabatonebuli mosazrebis §1 davalebis gareSe sxvisi saqmeebis Sesruleba
mixedviT amomwuravad awesrigeben sargeblisa da danaxarje-
bis anazRaurebis wess. literatura: Bamberger/Roth/Gehrlein, BGB35 [2015], § 677 Rn.
rac Seexeba usafuZvlo gamdidrebidan warmoSobili 1; Birks, An Introduction to the Law of Restitution (1989), 9-27; Birks,
moTxovnebsa da deliqtur moTxovnebs, isini erTmaneTTan Negotiorum Gestio and the Common Law, CLP 110 [1971], 113-15; Brox/
konkurireben, radgan maTi winapirobebi erTmaneTs ar gamo- Walker, Besonderes Schuldrecht32 [2007], 410-433; Burrows, The Law of
ricxaven. Restitution2 [2002], 162-164; Sheehan, Negotiorum gestio: A Civilian Con-
cept in the Common Law? ICLQ 55/2 [2006], 253-279; Schwarz/Ernst, Ans-
prüche des Grundstücksbesitzers gegen “Falschparker”, NJW 1997, 2550;
Ferid/Sonneberger, Das französische Zivilrecht II [1986], 317-326; Goff/
Jones, The Law of Restitution3 [1986], 12-51; Janssen, NJW 1995, Abs-
chleppen im bürgerlichen Recht, 624; Kaser/Knütel, Römisches Privatre-
cht18 [2005], 272-277; Lorenz, Gescheiterte Vertragsbeziehungen zwischen
Geschäftsführung ohne Auftrag und Bereicherungsrecht: späte Einsicht des
BGH? NJW 1996, 883; McInnes, Restitution and the Rescue of Life, ALR 37
[1994], 65; Medicus, Bürgerliches Recht21 [2007], Rn. 613; MünchKommB-
GB/Seiler6 [2012], § 677 Rn. 48; Palandt/Heinrichs, BGB67 [2008], Vor §
249 Rn. 77; Palandt/Thomas, BGB67 [2008], § 823 Rn. 140; Palandt/Sprau,
BGB67 [2008], § 677 Rn. 2, Rn. 11; Wandt, Gesetzliche Schuldverhältnisse5
[2012], 12-92.

12 13
Sesavali germania

davalebis gareSe sxvisi saqmeebis Sesruleba cnobili iyo germaniaSi davalebis gareSe sxvisi saqmeebis Sesrule-
jer kidev romaelTaTvis negotiorum gestio-s saxeliT da moica- bis sagans, davalebis xelSekrulebis msgavsad (gsk-is 662-e
vda sxvisi saqmeebis Sesrulebas davalebisa da meurveobis da Semdgomi paragrafebi), sxvisTvis usasyidlo samsaxuris
gareSe. mis winapirobas warmoadgenda: 1. saqme, romelsac as- gaweva warmoadgens. davalebis gareSe saqmeebis Sesrulebi-
rulebda gestor-i. es saqme SeiZleba yofiliyo nebismieri faq- sasac gamoiyeneba davalebis xelSekrulebis momwesrigebeli
tobrivi da samarTlebrivi moqmedeba. 2. saqme unda yofiliyo mTeli rigi muxlebi. sxvisi saqmeebis Sesruleba germanul sa-
sxvisi. 3. gestor-s unda hqonoda neba Seesrulebina sxvisi saqme, marTalSi iyofa sxvisi saqmeebis namdvil da aranamdvil Ses-
Tumca, Cveulebriv, subieqturad da obieqturad sxvisi saqme rulebad. Tavis mxriv namdvili Sesruleba iyofa marTebul
erTmaneTisagan mkafiod gamijnuli ar iyo. 4. saqme mepatroni- (gsk-is 677-e, 683-e paragrafebi, ssk-is 969-e da 973-e muxlebi)
saTvis (dominus negotii) unda yofiliyo sargeblis momtani (utili- da aramarTebul (gsk-is 677-e, 684-e paragrafebi, ssk-is 974-
ter gestum), Tumca mniSvnelovani iyo misi sargeblianoba saqmis e muxli) Sesrulebad, xolo aranamdvili Sesruleba iyofa
dawyebis momentSi (utiliter coeptum). negotiorum gestio-s SemTxveva- SecdomiT (gsk-is 687-e paragrafis 1-li nawili, ssk-is 975-e
Si mepatrones hqonda saqmeebis Semsruleblisagan am Sesru- muxli) da ganzrax (gsk-is 687-e paragrafis me-2 nawili) sxvisi
lebis Sedegad miRebulisa da aseve arajerovani Sesrulebis saqmeebis Sesrulebad.
SemTxvevaSi zianis anazRaurebis moTxovnis ufleba (actio ne-
gotiorum gestorum directa). Semsrulebebil pasuxs agebda ganzrax-
visa da uxeSi gaufrTxileblobisaTvis. saqmis Semsrulebels
eniWeboda sarCeli (actio negotiorum gestorum contraria) mepatronis
winaaRmdeg, Tu is moqmedebda mepatronis interesebSi, miye-
nebuli zianisa da danaxarjebis anazRaurebasTan dakavSire-
biT. davalebis gareSe sxvisi Sesrulebis romis samarTlidan
momdinare am tradiciiTaa ZiriTadad ganpirobebuli moce-
muli institutis mowyoba kontinenturi evropis marTlwes-
rigebSi.

I. sxvisi saqmeebis namdvili Sesrulebis winapirobebi

1. sxvisi saqmeebis namdvili Sesrulebis pirveli winapi-


robaa saqmis Sesruleba (gsk-is 677-e paragrafi, ssk-is 969-
e muxli), romlis qveSac igulisxmeba materialuri Sedegis
momtani nebismieri moqmedeba, romelic ar Semoifargleba
mxolod raimes gadacemiT.

14 15
germaniis samoqalaqo saqarTvelos samoqalaqo visaTvis Sesrulebis nebiT, es aqcevs mas sxvis saqmed.
kodeqsi kodeqsi
3. saqme unda Sesruldes sxvisi saqmis Sesrulebis nebiT,
§677. Semsruleblis valde­ muxli 969. davalebis ga­ rac gamomdinareobs gsk-is 687-e muxlis 1-li da ssk-is 975-e
bulebebi. piri, romelic as- reSe sxvisi saqmeebis muxlidan. am danawesebis mixedviT davalebis gareSe sxvisi
rulebs sxva piris saqmeebs am Sesruleba keTilsindis­ saqmeebis Sesruleba ar gvaqvs saxeze, Tu piri Sesrulebul
ukanasknelisagan davalebis ierad. piri (Semsrulebe- saqmes sakuTrad miiCnevda. praqtikaSi sxvisi saqmis Sesru-
miRebisa an sxvagvarad li), romelic davalebis lebis nebis mtkiceba gaadvilebulia varaudis meSveobiT.
uflebamosilebis miniWebis an sxva safuZvlis gareSe neba ivaraudeba obieqturad sxvisi saqmis Sesrulebisas da
gareSe, valdebulia, ise asrulebs sxva piris (me- “aseve sxvisi saqmis” Sesrulebisas, ase rom sarCelis warmd-
Seasrulos saqme, rogorc patronis) saqmeebs, val- gen pirs misi mtkiceba ar sWirdeba. es neba ar ivaraudeba da
amas moiTxovs dainterese- debulia Seasrulos isini saWiroebs mtkicebas neitraluri saqmis Sesrulebisas, rad-
buli piris interesebi am keTilsindisierad. gan neitralur saqmes swored sxvisi saqmis Sesrulebis neba
ukanasknelis namdvili an aqcevs sxvis saqmed.
savaraudo nebis gaTvalis-
winebiT. germaniis samoqalaqo saqarTvelos
kodeqsi samoqalaqo kodeqsi
2. saqme, romelic sruldeba unda iyos sxvisi. sxvis saqmed
CaiTvleba obieqturad sxvisi saqme, “aseve sxvisi saqmec”, an §687. SemTxvevebi, rodesac muxli 975. sakuTari
neitraluri saqme (gsk-is 677-e paragrafi, ssk-is 969-e muxli). davalebis gareSe sxvisi saqmis Sesrulebis
obieqturad sxvisi saqme miekuTvneba calsaxad sxvis (mepa- saqmeebis Sesrulebas varaudi. am Tavis wesebi
tronis) interesebis sferos. aseTia, magaliTad, sakuTrebis adgili ara aqvs. (1) §§677- ar gamoiyeneba, Tu piri
movla an gaqiraveba mesakuTrisaTvis, avadmyofis gankurneba, 686 normebi ar gamoiyene- sxvisi saqmis Sesrulebi-
movalisaTvis valis gadaxda da a. S. “aseve sxvisi saqme” aris ba, Tu piri sxvis saqmes as- sas varaudobda, rom es
saqme, romlis mimarTac, mepatronis garda, aseve Semsrule- rulebs im rwmeniT, rom igi misi saqme iyo.
belsac aqvs sakuTari interesi – magaliTad, mezoblis ar- sakuTaria.
yofnaSi misi wyalgayvanilobis SekeTeba sakuTari zianis Ta-
4. sxvisi saqmeebis namdvili Sesrulebis me-4 winapiro-
vidan asacileblad. neitraluri saqme aris saqme, romelic
baa dainteresebuli piris interesisa da namdvili an sava­
Tavisi SinaarsiT arc mepatronis da arc Semsruleblis inte-
raudo nebis Sesabamisad am saqmis Sesruleba (gsk-is 683-e
resTa sferos ar ganekuTvneba.
paragrafi, ssk-is 974-e muxli). es winapiroba ar gvWirdeba,
magaliTi: a Zvelmanebis bazrobaze aRmoaCens firfitas, Tu Semsrulebeli asrulebs mepatronis sajaro interesebSi
romelic Seavsebda misi megobari b-s koleqcias da yidu- myof an kanonismieri valdebulebas. (gsk-is 679-e paragrafi,
lobs am firfitas megobrisaTvis. nasyidobis dadebis mo- ssk-is 974-e muxlis me-2 nawili), an mepatronis mowoneba (gsk-
mentSi firfitis nasyidobas ver mivakuTvnebT verc a-s da is 684-e muxlis me-2 nawili).
verc b-s sferos, amitomac Tavisi obieqturi gamovline-
bis mixedviT es garigeba neitraluria.
Tumca, Tu Semsrulebeli neitralur saqmes gauZRveba sx-

16 17
germaniis samoqalaqo saqarTvelos samoqalaqo II. sxvisi saqmeebis namdvili Sesrulebis Sedegebi
kodeqsi kodeqsi 1. sxvisi saqmeebis namdvili Sesrulebisas Semsrulebels
warmoeSveba Setyobinebis valdebuleba (gsk-is 681-e para-
§683. xarjebis anazRaureba. muxli 974. gaweuli xarjeb­
Tu samuSaos Sesrulebis is anazRaurebis moTxovnis
grafis 1-li nawili) da Sesrulebis Sedegad miRebulis da­
kisreba Seesabameba dainter- dauSvebloba. 1. Semsruleb- brunebis valdebuleba (gsk-is 677-e, 681-es me-2 winadadeba
esebuli piris interessa da els ar SeuZlia moiTxovos da 667-e paragrafebi).
namdvil an savaraudo nebas, gaweuli xarjebis anazRaureba,
maSin Semsrulebels, ro- Tu mis mier saqmeTa Sesrule- germaniis samoqalaqo saqarTvelos samoqalaqo
gorc rwmunebuls SeuZlia ba ewinaaRmdegeba mepatronis kodeqsi kodeqsi
moiTxovos ga­weu­li xarjeb- nebas an ar Seesabameba mis in-
§681. Semsruleblis dama­ muxli 971. mepatronisaTvis
is anazRaureba. §679 SemTx- teresebs. Tu Semsrulebels
tebiTi valde­bulebebi. Sems- Setyobinebis valdebuleba.
vevebSi aRniSnuli moTxovnis SeeZlo scodnoda amis Sesaxeb,
rulebelma unda pirvelive Semsrulebeli valdebulia
ufleba Semsrulebels aqvs maSin igi valdebulia aanazRau-
SesaZleblobisTanave Seatyo- pirveli SesaZleblobisTanave
maSinac, rodesac saqmis Ses- ros SesrulebiT gamowveuli
binos dainteresebul pirs acnobos mepatrones, rom ikis-
rulebis kisreba ewinaaRmde- ziani. 2. es wesi ar moqmedebs,
saqmis Sesrulebis kisrebis ra saqmeTa Sesruleba. Sems-
geba dainteresebuli piris Tu mepatronis neba ewinaaRm-
Sesaxeb da, Tu daxaneba dakav- rulebelma unda gaagrZelos
nebas. degeba kanonis normebs.
Sirebuli ar aris safrTxesTan, dawyebuli saqmeebi, vidre me-
daelodos mis gadawyvetile- patrones ar SeeZleba imoqme-
5. me-5 winapirobas warmoadgens davalebisa da sxva ufle­ bas. sxva SemTxvevebSi Sems- dos TviTon.
bamosilebis gareSe am saqmis Sesruleba (gsk-is 677-e para- ruleblis valdebulebebis
grafi, ssk-is 969-e muxli). mimarT Sesabamisad gamoiyeneba
§§666-668 normebi.
germaniis samoqalaqo saqarTvelos samoqalaqo
§667. miRebulis dabrunebis muxli 972. Sesrulebuli
kodeqsi kodeqsi
valde­buleba. rwmunebuli samuSaos Sesaxeb angariSis
§677. Semsruleblis val­ muxli 969. davalebis gareSe valdebulia, daubrunos mar- wardgena. Semsrulebeli val-
debu­lebebi. piri, rome- sxvisi saqmeebis Sesruleba wmunebels yvelaferi is, ra- debulia warudginos mepa-
lic asrulebs sxva piris keTilsindisierad. piri (Sems- sac igi iRebs davalebis Sesas- trones angariSi Sesrulebis
saqmeebs am ukanasknelis- rulebeli), romelic davalebis ruleblad da rasac igi SeiZens Sesaxeb da gadasces mas yve-
agan davalebis miRebisa an sxva safuZvlis gareSe as- saqmis warmoebidan gamomdin- laferi, rac Sesrulebis Sede-
an sxvagvarad uflebamo­ rulebs sxva piris (mepatronis) are. gad miiRo.
silebis miniWebis gareSe, saqmeebs, valdebulia Seasru-
valdebulia, ise Seasrulos los isini keTilsindisierad. 2. mepatronem unda aunazRauros Semsrulebels mis mier
saqme, rogorc amas moiTx- gaweuli danaxarjebi (gsk-is 677-e, 683-e da 670-e paragrafe-
ovs dainteresebuli piris bi, ssk-is 973-e muxli). ssk-is 970-e muxlis me-2 nawilis Sesa-
interesebi am ukanaskne-
bamisad aseve is ziani, romelsac Semsrulebels miadga im sa-
lis namdvili an savaraudo
frTxis Tavidan acilebisas, romelic realurad emuqreboda
nebis gaTvaliswinebiT.
mepatrones an mis qonebas.

18 19
germaniis samoqalaqo saqarTvelos samoqalaqo ragrafi); danaxarjebis anazRaureba (gsk-is 677-e paragra-
kodeqsi kodeqsi fi da 684-es me-2 winadadeba, ssk-is 974-e muxlis me-2 nawili);
zianis anazRaureba (gsk-is 678-e paragrafi, ssk-is 974-e para-
§683. xarjebis anazRaureba. muxli 973. gaweuli xarjebis grafi).
Tu samuSaos Sesrulebis kis- anazRaurebis ufleba. Sems-
reba Seesabameba dainter- rulebels ufleba aqvs moiTx-
germaniis samoqalaqo saqarTvelos samoqalaqo
esebuli piris interessa da ovos gaweuli xarjebis anaz-
namdvil an savaraudo nebas, Raureba, romlebic, saqmis kodeqsi kodeqsi
maSin Semsrulebels, rogorc garemoebebidan gamomdinare,
rwmunebuls SeuZlia moiTx- aucileblad iqna miCneuli. §678. saqmis Sesruleba dain­ muxli 974. gaweuli xarjeb­
ovos gaweuli xarjebis anaz- teresebuli piris nebis sa­ is anazRaurebis moTxovnis
Raureba. §679 SemTxvevebSi winaaRmdegod. Tu saqmis dauSvebloba. 1. Semsruleb-
aRniSnuli moTxovnis ufleba Sesrulebis kisreba ewinaaRm- els ar SeuZlia moiTxo-
Semsrulebels aqvs maSinac, degeba dainteresebuli piris vos gaweuli xarjebis anaz-
rodesac saqmis Sesrulebis namdvil an savaraudo nebas Raureba, Tu mis mier saqmeTa
kisreba ewinaaRmdegeba dain- da Semsrulebels unda scod- Sesruleba ewinaaRmdegeba
teresebuli piris nebas. noda amis Sesaxeb, maSin Sems- mepatronis nebas an ar See-
rulebeli pasuxismgebelia sabameba mis interesebs. Tu
§670. xarjebis anazRaureba. muxli 970. zianis anazRaure­ saqmis warmoebis Sedegad war- Semsrulebels SeeZlo scod-
Tu rwmunebuli davalebis bis movaleoba. .... 2. Semsruleb- moSobili zianisaTvis maSinac noda amis Sesaxeb, maSin igi
Sesrulebis mizniT swevs iseT els, romelsac ziani miadga im ki, rodesac sxva mxriv mas bra- valdebulia aanazRauros
xarjebs, romlebsac gare- safrTxis Tavidan acilebisas, li ar mouZRvis. SesrulebiT gamowveuli
moebebidan gamomdinare igi romelic realurad emuqrebo- ziani. 2. es wesi ar moqmedebs,
aucileblad miiCnevs, maSin da sxva pirs an qonebas, xolo Tu mepatronis neba ewinaaRm-
marwmunebeli valdebulia, safrTxis Tavidan acileba degeba kanonis normebs.
aanazRauros aseTi xarjebi. ar Seadgenda Semsruleblis
samarTlebriv movaleobas, unda §684. usafuZvlod gamdidre­
aunazRaurdes ziani im pirisa- bulis ukan dabruneba. Tu
gan, romelmac Seqmna safrTxe, saxeze ar aris §683 winap-
an im pirisagan, romlis sikeTis irobebi, maSin dainteresebu-
gadarCenasac Semsrulebeli li piri valdebulia, usafuZ-
cdilobda. vlod gamdidrebulis ukan
dabrunebis Sesaxeb wesebis
III. sxvisi saqmeebis namdvili aramarTebuli Sesruleba Tanaxmad daubrunos Sems-
rulebels yvelaferi is, rac
sxvisi saqmeebis namdvili aramarTebuli Sesruleba gvaq- man saqmis Sesrulebis dros
miiRo. Tu dainteresebuli
vs saxeze, rodesac sxvisi saqmeebis namdvili Sesrulebis yve- piri moiwonebs davalebis ga-
la sxva winapirobis arsebobisas es Sesruleba ewinaaRmdegeba reSe sxvisi saqmeebis warmoe-
mepatronis nebas an interess (gsk-is 677-e da 684-e paragra- bas, maSin Semsrulebels mieni-
febi, ssk-is 974-e muxli). namdvili aramarTebuli Sesrulebis Weba moTxovnis ufleba 683-e
paragrafis Sesabamisad.
Sedegebia: mepatronis mier Sesrulebis Sedegad miRebulis
dabruneba (gsk-is 677-e da 684-es 1-li winadadeba da 818-e pa-

20 21
IV. sxvisi saqmeebis SecdomiT da ganzrax aranamdvili kazusi: `keTili taqsisti~
Sesruleba
mixo (m), romelic Tavgadakluli avtomoyvarulia, yovel
sxvisi saqmeebis SecdomiT aranamdvili Sesruleba gvaqvs RamiT diRmis trasaze daaqrolebs xolme Tavis sportul av-
saxeze, rodesac sxvisi saqmis Sesrulebisas Semsrulebels tomanqanas. erT wvimian dResac, rodesac is yovelgvari we-
sakuTari saqmis Sesrulebis neba aqvs. gsk-is 687-e paragra- sebis darRveviT da gadaWarbebuli siCqariT moZraobs gzis
fis (ssk-is 975-e muxlis) Sesabamisad am dros gamoiyeneba usa- Cveul monakveTze, moucurdeba manqana da Seejaxeba boZs.
fuZvlo gamdidrebis samarTali. sxvisi saqmeebis ganzrax miuxedavad imisa, rom m-s sicocxlisaTvis saSiSi dazianeba ar
aranamdvili Sesruleba gvaqvs saxeze, rodesac Semsrule- miuRia, is imyofeba ugono mdgomareobaSi da am mdgomareobiT
beli ganzrax asrulebs sxvis saqmes (gsk-is 687-e muxlis me-2 gamowveulma haeris ukmarisobam SesaZlebelia seriozuli
nawili) rogorc sakuTars. ziani miayenos mis tvins. gzad gamoivlis taqsis mZRoli Sako
(S), romelic m-s gadaiyvans sakuTar manqanaSi, moasulierebs
germaniis samoqalaqo saqarTvelos da sakuTari manqaniTve miiyvans saavadmyofoSi, sadac m-s
kodeqsi samoqalaqo kodeqsi aRmouCenen Sesabamis daxmarebas. S saavadmyofosaken gzaze
moZraobs aseve gadaWarbebuli siCqariT, ris gamoc gaufr-
§687. SemTxvevebi, rodesac muxli 975. sakuTari saqmis TxileblobiT ver SeamCnevs gzaze dagdebul mors, romelic
davalebis gareSe sxvisi Sesrulebis varaudi. am Ta-
saqmeebis Sesrulebas adgili vis wesebi ar gamoiyeneba, Tu mas dauzianebs ukana saburavs. S m-s manqanidan gadmoyvanisas
ara aqvs. (1) §§677-686 normebi piri sxvisi saqmis Sesrulebi- aseve daizianebs mklavs.
ar gamoiyeneba, Tu piri sxvis sas varaudobda, rom es misi m-s gamojanmrTelebis Semdeg S moiTxovs misgan benzinis
saqmes asrulebs im rwmeniT, saqme iyo. xarjebis anazRaurebas, romelic man gaswia m-s saavadmyofoSi
rom igi sakuTaria. (2) Tu piri miyvanisaTvis, aseve gasamrjelos mis mier gaweuli pirveladi
sxvis saqmes asrulebs rogorc
sakuTars, Tumca, man icis, daxmarebisa da dakarguli droisaTvis, dazianebuli mklavis
rom igi masze uflebamosili mkurnalobis xarjebs da dazianebuli saburavis gamocvlas.
ar aris, maSin dainterese- m-m miiRo gul-mkerdis Zvlis motexiloba, rodesac S mis
bul pirs SeuZlia waradginos mosulierebas cdilobda. is Tavis mxriv iTxovs Cangreuli
§§677, 678, 681, 682 gamomdin-
gul-mkerdis gamrTelebis xarjebis anazRaurebas, radgan S-m
are moTxovnis uflebebi. Tu
igi waradgens am moTxovnis am dros arasaTanado yuradReba gamoiCina. ris sapirispiro-
uflebebs, maSin igi valdebu- dac S-s miaCnia, rom mas m-s dazianebaSi brali ar miuZRvis, si-
lia Semsruleblis winaSe §684 CqareSi SeuZlebeli iyo detalebze yuradRebis gamaxvileba.
1-li winadadebis mixedviT.

amoxsna:

(germanuli da qarTuli samarTlis mixedviT)

I. S-s moTxovna m-s mimarT gsk-is 677-e, 683-e da 670-e pa­


ragrafebis (ssk-is 969-e, 973-e muxli da 970-e muxlis me-2
nawili) Sesabamisad

22 23
S-s, rogorc Semsrulebels, SeiZleba hqondes m-sagan, rulebina es saqme sxvisaTvis. sxvisTvis Sesrulebis nebas,
rogorc mepatronisagan, gsk-is 677-e, 683-e da 670-e paragra- imisda mixedviT, Tu ra saxis saqmea saxeze, sxvadasxva wina-
febis (ssk-is 969-e, 973-e muxli da 970-e muxlis me-2 nawilis) pirobebi waeyeneba. Tu piri obieqturad sxvis saqmes axor-
Sesabamisad gaweuli danaxarjebis moTxovnis ufleba, Tu cielebs, maSin moqmedebs varaudi, rom is am saqmes axorcie-
saxezea sxvisi saqmeebis namdvili da marTebuli Sesruleba. lebs sxvisaTvis Sesrulebis nebiT. sawinaaRmdegos mtkicebis
1. gsk-is 677-e paragrafis (ssk-is 969-e muxlis) Sesabamisad tvirTi ekisreba mepatrones. mocemul SemTxvevaSi kazusidan
davalebis gareSe sxvisi saqmeebis Sesrulebis winapirobas gamomdinare m, survilisda miuxedavad, ver SesZlebs am va-
warmoadgens raime saqmis Sesruleba. saqmis Sesrulebad, ise- raudis gaqarwylebas. S moqmedebda sxvisTvis Sesrulebis ne-
ve rogorc davalebis xelSekrulebis SemTxvevaSi, iTvleba biT.
nebismieri saxis faqtobrivi anda samarTlebrivi moqmedeba. 4. davalebis gareSe sxvisi saqmeebis Sesrulebis Semdeg
umoqmedoba, Tmena, an raimes mxolod gadacema sakmarisi ar winapirobas warmoadgens swored am davalebisa an sxva raime
aris. moqmedeba, romelic SeiZleba iyos nebismieri xangrZli- samarTlebrivi safuZvlis ararseboba, romelic Semsrule-
vobis, SeiZleba ganaxorcielos Semsrulebelma rogorc pi- bels mianiWebda moqmedebis uflebamosilebas, an daakisrebda
radad, ise mesame piris meSveobiT. mas am valdebulebas. m-sa da S-s Soris davalebis xelSekru-
mocemul SemTxvevaSi S-m m-s manqanidan gadmoyvanidan mis leba ar dadebula. saTuoa aseve sxva safuZvlis arsebobac.
saavadmyofoSi miyvanamde ganaxorciela mTeli rigi faqto- miuxedavad amisa, aseTi safuZveli SeiZleba iyos germaniis
brivi xasiaTis moqmedebebi, romlebic yovel mizez gareSe sisxlis samarTlis kodeqsis 323 (c) paragrafi (saqarTvelos
SeiZleba CaiTvalos saqmis Sesrulebad. sisxlis samarTlis kodeqsis 129-e muxli), romelic pirs
avaldebulebs sxva pirs gauwios aucilebeli daxmareba, Tu
2. gsk-is 677-e paragrafi (ssk-is 969-e muxli) iTvaliswi-
is imyofeba sicocxlisaTvis saSiS mdgomareobaSi. miuxeda-
nebs, rom saqmis Semsrulebeli unda moqmedebdes sxvisaTvis,
vad amisa, es norma ar gamodgeba m-sa da S-s Soris arc dava-
anu is unda acnobierebdes, icodes da surdes imoqmedos sxva
lebis xelSekrulebis dasaSvebad da arc sxva safuZvlad gsk-
piris interesebSi (gsk-is 687-e paragrafis 1-li nawili, ssk-is
is 677-e paragrafis (ssk-is 969-e muxli) Sesabamisad. sxva sa-
975-e muxli). saqme aris sxvisi, Tu is obieqturad ganekuTvne-
fuZvelic am normis Sesabamisad gulisxmobs iseT safuZvels,
ba sxva piris valdebulebebisa da interesTa sferos. obieq-
romelic exeba Semsrulebelsa da mepatrones Soris urTier-
turad sxvisi saqmis SemTxvevaSi, misi garegnuli gamoxatule-
Tobas da Seicavs mis momwesrigebel specialur danawesebs,
bidan gamomdinare, calsaxaa misi sxva piris uflebebisa da in-
gansakuTrebiT danaxarjebis anazRaurebasTan dakavSirebiT.
teresebis sferosaTvis mikuTvneba, risTvisac aucilebelia
germaniis sisxlis samarTlis kodeqsis 323 (c) paragrafi (sa-
pirdapiri kavSiri saqmesa da sxva piris ufleba-interesebs
qarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 129-e muxli) mimar-
Soris.
Tulia sazogadoebis yoveli wevrisaken, ar warmoSobs mepa-
avtoavariaSi dazaralebuli piris daxmareba, eqceva da- tronesa da Semsrulebels Soris specialur urTierTobas da
zaralebuli piris uflebebisa da interesebis sferoSi. m-s ra Tqma unda, ar iTvaliswinebs danaxarjebis anazRaurebis
manqanidan gadmoyvaniT dawyebuli da misi saavadmyofoSi miy- valdebulebas. S moqmedebda davalebisa da raime sxva safuZ-
vaniT damTavrebuli saqmianoba srulad eqceoda mis intere- vlis gareSe.
sebSi.
5. saqmis Sesruleba unda Seesatyvisebodes mepatronis
3. S-s unda emoqmeda saqmis sxvisaTvis Sesrulebis nebiT. interessa da namdvil an hipoTetur nebas (gsk-is 683-e pa-
mas unda scodnoda, rom saqme iyo sxvisi da hqonoda neba Sees- ragrafis 1-li winadadeba, ssk-is 974-e muxlis 1-li nawili)

24 25
an saxeze unda iyos gsk-is 683-e paragrafis me-2 winadadebisa bisa da davalebis gareSe sxvisi saqmeebis Sesrulebisas ar
da 679-e paragrafis (ssk-is 974-e muxlis me-2 nawilis) winapi- anazRaurdeba. davalebis gareSe sxvisi saqmeebis Sesruleba,
robebi. saqmis Sesruleba mepatronis interesebSia, Tu is mis- iseve rogorc davaleba aris usasyidlo urTierToba, nakar-
Tvis obieqturad sargeblis momtania saqmis Sesrulebis daw- naxebia altruistuli motivebiT da iTvaliswinebs mxolod
yebis momentSi. ar aris aucilebeli, rom interesi qonebriv materialuri danaxarjebisa da ara aramaterialuri mom-
xasiaTs atarebdes. mocemul situaciaSi m-saTvis Sesabamisi saxurebisa da „dakarguli drois“ anazRaurebas. gamonakliss
daxmarebis aRmoCena, ramac is gadaarCina janmrTelobis se- warmoadgens SemTxveva, rodesac Semsrulebeli Tavisi pro-
riozuli dazianebas, iyo calsaxad sargebliani da Seesatyvi- fesiuli saqmianobis farglebSi asrulebs sxvis saqmes dava-
seboda mis interesebs. lebis gareSe. magaliTad, SemTxveviT Seswrebuli eqimi dax-
rac Seexeba m-s namdvil an savaraudo nebas, namdvili neba marebas uwevs quCaSi mZimed dazianebul adamians. am dros
mas ar ganucxadebia, ris gamoc gadamwyvetia misi savaraudo gsk-is 1835-e paragrafis me-3 nawilis analogiiT gamoyenebiT
neba. savaraudo neba ganisazRvreba obieqturi kriteriume- Semsrulebels aunazRaurdeba is xarjebi rasac is Cveule-
biT, imis mixedviT, Tu rogor ganacxadebda mas mepatrone briv miiRebda mis mier gaweuli samuSaosaTvis. gsk-is 1835-e
saqmis Sesrulebis dawyebisas, amis saSualeba rom miscemo- paragrafis me-3 nawilis analogiiT gamoyenebis sasargeblod
da. Cveulebriv, obieqturad sargebliani saqme Seesatyviseba metyvelebs is argumenti, rom Tu es danawesi iTvaliswinebs
aseve mepatronis nebas. amgvarad m-s mier S-s saavadmyofoSi meurvisa da mzrunvelis uflebas moiTxovos anazRaureba
miyvana exmianeboda, rogorc mis interess, aseve mis hipoTe- gaweuli profesiuli samuSaosaTvis, rodesac mas akisria
tur nebas. kanonismieri valdebuleba gaswios es Sroma, igive wesi unda
moqmedebdes maSinac, rodesac piri yovelgvari kanonismieri
6. sxvisi saqmeebis namdvili gamarTlebuli Sesrulebis
valdebulebis gareSe asrulebs sxvis saqmes.
SemTxvevaSi Semsrulebels SeuZlia moiTxovos mis mier gaweu-
li xarjebis anazRaureba ise rogorc davalebulma (gsk-is mocemul SemTxvevaSi S-m m-s aRmouCina pirveladi daxma-
683-e paragrafi, ssk-is 973-e muxli). gsk-is 670-e paragrafis reba, magram ar iyo ra eqimi, es daxmareba ver CaiTvleba pro-
mixedviT damvalebelma davalebuls unda aunazRauros mis fesiuli saqmianobis farglebSi gaweulad da Sesabamisad,
mier gaweuli aucilebeli xarjebi. xarjebis qveS igulisxme- maTi anazRaurebac gamoricxulia. sxvagvarad SeiZleba ga-
ba davalebulis mier davalebis Sesasruleblad nebayoflo- dawydes „dakarguli drois“ anazRaurebis sakiTxi. S aris ra
biT gaRebuli qonebrivi msxverpli. maTi aucilebloba unda profesiiT taqsisti, pirTa transportireba warmoadgens mis
gamomdinareobdes konkretuli garemoebebidan. masStabad profesiul saqmianobas. daSavebuli m-s saavadmyofoSi gaday-
gamoiyeneba obieqturi kriteriumi subieqturi konotaciiT vanisas, is moqmedebda swored am Tavisi profesiuli saqmia-
– davalebulma konkretuli detalebis guldasmiT Sefasebi- nobis farglebSi. m-m unda aunazRauros S-s misi gadayvanis
sa da gonivruli msjelobis Sedegad unda miiRos gadawyveti- xarjebi (benzinis xarjebis gamoklebiT) gsk-is 1835-e muxlis
leba xarjebis gawevasTan dakavSirebiT. me-3 nawilis Sesabamisad, taqsis Cveuli tarifis Sesabamisad.
6.1. mocemul SemTxvevaSi amgvar nebayoflobiT msxverpls saqarTvelos samoqalaqo kodeqsSi gsk-is 1835-e muxlis
warmoadgens m-s gadayvanisas daxarjuli benzini, romelic me-3 nawilis analogi ar moipoveba, Tumca ssk-is 970-e mu-
m-m S-s unda aunazRauros. xlis me-2 nawili, gansxvavebiT germanuli samarTlisagan,
iTvaliswinebs Semsruleblis zianis anazRaurebis mo-
6.2. rac Seexeba gasamrjelos m-s mosulierebisa da da­
Txovnas mepatronis mimarT. mocemul SemTxvevaSic Seg-
xarjuli droisaTvis, Cveulebriv, gaweuli Sroma davale-
viZlia taqsisti S-s mier m-s gadarCenaSi daxarjuli dro,

26 27
Tu is am drois ganmavlobaSi misi profesiuli saqmianobiT Zlebelia, kanonmdebeli mas aniWebs privilegias gsk-is 680-e
dakavebisas Semosavals miiRebda, miviCnioT anazRaurebad paragrafis (ssk-is 970-e muxlis 1-li nawili) mixedviT. Tu
zianad (ssk-is 411-e muxlis analogiiT gamoyenebis safuZ- saqmis Sesruleba gamiznulia im safrTxis Tavidan acilebi-
velze; analogiiT, radgan movalis mxridan valdebulebis saken, romelic emuqreba dainteresebul pirs, maSin Semsru-
darRveva am SemTxvevaSi ar gvaqvs saxeze) da ara danaxar- lebeli pasuxs agebs mxolod ganzraxvis an uxeSi gaufrTxi-
jebad, rogorc amas germanuli samarTlis doqtrina ake- leblobisaTvis. saqmis Sesruleba mocemul SemTxvevaSi mi-
Tebs. marTuli iyo im safrTxis Tavidan asacileblad, romelic
6.3 yvelaferTan erTad S iTxovs daSavebuli mklavis emuqreboda m-s sicocxlesa da janmrTelobas, Sesabamisad
mkurnalobisa da dazianebuli saburavis xarjebis anazRau- pasuxismgebloba Semofarglulia ganzraxviTa da uxeSi gau-
rebas. es orive danaxarji warmoadgens ara xarjebs gsk-is frTxileblobiT. mis mier gamoCenili msubuqi gaufrTxile-
670-e paragrafis (ssk-is 973-e muxlis) mixedviT, rogorc bloba Tanabraleulobisas ar gaiTvaliswineba da SeuZlia
nebayoflobiT qonebriv msxverpls, aramed zians – araneba- sruli moculobiT moiTxovos dazianebuli saburavis gamo-
yoflobiT qonebriv msxverpls. xsenebuli danawesebi zia- cvlis xarjebis anazRaureba.
nis anazRaurebis wess ar iTvaliswineben, Tumca germanuli Sedegi: S-s SeuZlia m-sagan moiTxovos benzinis, daziane-
sasamarTlo xarjebTan erTad anazRaurebadad miiCnevs aseve buli mklavis mkurnalobisa da saburavis gamocvlis xarjebi.
im zians, romelic pirdapir ukavSirdeba nakisr saqmianobas. germanuli samarTlis mixedviT aseve gadayvanis xarjebi taq-
kisrulobs ra Semsrulebeli garkveuli safrTxis Semcvel sis Cveuli tarifis Sesabamisad.
saqmianobas, is uSvebs am saqmianobasTan dakavSirebuli zia-
nis dadgomas iseve nebayoflobiT, rogorc SemdegSi nebayo-
II. m-s moTxovna S-s mimarT gsk-is 280-es 1-li nawilisa
flobiT iRebs masTan dakavSirebul xarjebs.
da 677-e paragrafis (ssk-is 394-es 1-li nawilisa da 969-e mu­
saqarTveloSi ziani anazRaurdeba ssk-is 970-e muxlis me- xlis) mixedviT
2 nawilis mixedviT. m-s SeiZleba hqondes S-s mimarT Cangreuli gul-mkerdis
Sesabamisad, dazianebuli mklavic da saburavic warmoad- gamrTelebis, rogorc zianis anazRaurebis, moTxovnis ufle-
gens im zians, romlis dadgomac S-m Segnebulad dauSva da un- ba gsk-is 280-e paragrafis 1-li da 677-e paragrafis (ssk-is
da anazRaurdes ise, rogorc gaweuli danaxarjebi. proble- 394-e muxlis 1-li nawili da 969-e muxli) mixedviT im SemTxve-
muria gafuWebuli saburavis anazRaureba. es ziani gamoiwvia vaSi, Tu daarRvia valdebuleba, ramac m-s ziani miayena.
ara mxolod nakisri saqmianobidan warmoSobilma safrTxem, 1. valdebulebiTi urTierToba, rac warmoadgens gsk-is
aramed aseve m-s windauxedaobam, rodesac is saavadmyofo- 280-e paragrafis (ssk-is 394-e muxlis) gamoyenebis winapiro-
saken gzaze gadaWarbebuli siCqariT miaqrolebda manqanas. is bas, mocemul SemTxvevaSi saxezea davalebis gareSe sxvisi sa-
moqmedebda am dros sul mcire msubuqi gaufrTxileblobiT qmeebis Sesrulebis, rogorc kanonismieri valdebulebiTi
da Sesabamisad SesaZlebelia gsk-is 254-e paragrafis (ssk-is urTierTobis, saxiT.
415-e muxlis) gamoyenebiT mocemuli zianis anazRaurebis mo- 2. S-s unda daerRvia am valdebulebiTi urTierTobidan
culobis Semcireba S-s Tanabraleulobis Sesabamisad, Tumca warmoSobili valdebuleba. miuxedavad imisa, rom Semsrule-
imis gaTvaliswinebiT, rom davalebis gareSe sxvisi saqmis Ses- beli ar aris valdebuli gauZRves sxvis saqmes, im momentidan
ruleba Semsrulebels SeiZleba uwevdes eqstremalur piro- ra momentidanac is xels mohkidebs mas, ekisreba valdebule-
bebSi, rodesac maqsimaluri windaxedulobis gamoCena Seu- ba gauZRves am saqmes jerovnad (gsk-is 677-e paragrafi, ssk-is

28 29
969-e muxli). kazusi: `dizaineri da arSemdgari arqiteqtori~
mocemul SemTxvevaSi dawyebuli saqme – m-saTvis daxmare-
bis aRmoCena, gulisxmobda daxmarebis aRmoCenas imgvarad, m, romelic Tavis garaJSi arqiteqturuli biuros gaxsnas
rom m-s ar misdgomoda sxva dazianebebi. m-s mosulierebisas apirebs daiqiravebs dizainer S-s da ramdenimeTvis ganmavlo-
misTvis gulmkerdis CangreviT S-m daarRvia es valdebuleba. baSi amuSavebs Sesabamis dizainze. SemdegSi gairkveva, rom
3. pasuxisgeblobis Semdeg elements warmoadgens movalis m-sa da S-s Soris dadebuli xelSekruleba dadebis momenti-
brali, romelic gsk-is 280-e paragrafis 1-li nawilis (ssk-is danve aranamdvili iyo. S moiTxovs m-sagan Sesrulebuli samu-
394-e muxlis 1-li nawilis) mixedviT ivaraudeba. sakiTxavia, Saos anazRaurebas. m, romelmac amasobaSi garaJisaTvis Cveu-
SesZlebs Tu ara S am varaudis gaqarwylebas. is amtkicebs, rom li funqciis SenarCuneba gadawyvita, uars acxadebs xarjebis
siCqareSi misTvis SeuZlebeli iyo meti sifrTxilis gamoCena. anazRaurebaze im motiviT, rom gaweuli samuSaoebi misTvis
misi es miTiTeba SesaZlebelia gamoricxavdes ganzraxvasa da yovlad gamousadegaria. aqvs Tu ara S-s xarjebis anazRaure-
uxeS gaufrTxileblobas, Tumca ar aris sakmarisi martivi bis moTxovnis ufleba?
da Cveulebrivi gaufrTxileblobis varaudis gasaqarwyle-
blad. m-saTvis gul-mkerdis Cangrevisas S moqmedebda mar-
tivi an Cveulebrivi gaufrTxileblobiT. miuxedavad amisa, amoxsna:
masze SeiZleba gavrceldes gsk-is 680-e paragrafiT (ssk-is
970-e muxlis 1-li nawiliT) gaTvaliswinebuli privilegia. (germanuli da qarTuli samarTlis mixedviT)
rogorc zemoT vaxseneT, sxva pirisaTvis safrTxis Tavidan
acilebisas Semsrulebeli pasuxs agebs mxolod ganzraxvisa S-s moTxovna m-s mimarT gsk-is 677-e, 683-e da 670-e para­
da uxeSi gaufrTxileblobisaTvis, rac mocemul SemTxvevaSi grafebis (ssk-is 969-e da 973-e muxli) Sesabamisad
ar gvaqvs saxeze. S-s brali ar Seeracxeba. S-s, rogorc Semsrulebels, SeiZleba hqondes m-sagan, ro-
Sedegi: bralis ararsebobis gamo S ar agebs pasuxs. gorc mepatronisagan, gsk-is 677-e, 683-e da 670-e paragrafe-
bis (ssk-is 969-e da 973-e muxlebis) Sesabamisad gaweuli dana-
xarjebis moTxovnis ufleba, Tu saxezea sxvisi saqmeebis namd-
vili da marTebuli Sesruleba misi mxridan.
1. pirvel rigSi problemuria, aranamdvili xelSekru-
lebis Sedegebis aRmofxvra unda moxdes Tu ara davalebis
gareSe sxvisi saqmeebis Sesrulebis danawesebiT. literatu-
raSi gamoTqmuli erT-erTi mosazrebis mixedviT2, davale-
bis gareSe sxvisi saqmeebis Sesruleba SeiZleba gamoiricxos
usafuZvlo gamdidrebis danawesebTan konkurenciisda gamo,
radgan Sesrulebis kondiqciis danawesebi warmoadgenen spe-
cialur instruments ormxrivi aranamdvili xelSekrulebis
Sedegebis ukuqcevisaTvis: 1. davalebis gareSe sxvisi saqmee-
bis Sesrulebis danawesebis gamoyenebiT ar unda moxdes iseTi
danawesebisaTvis gverdis avla, rogoricaa gsk-is 814-e, 815-e,
2 Palandt/Sprau, § 677 Rn. 11; Lorenz, NJW 1996, 883 da masTan citirebuli lite-
ratura.

30 31
817-e paragrafebi (ssk-is 976-e muxlis me-2 nawilis a)-g) qve- 2.3 davaleba an sxva raime samarTlebrivi safuZveli saxeze
punqtebi). 2. davalebis gareSe sxvisi saqmeebis Sesrulebis ar gvaqvs, radgan nardobis xelSekruleba, romlis safuZvel-
danawesebis gamoyeneba privilegirebul mdgomareobaSi Caa- zec S moqmedebda aranamdvili iyo.
yenebda im Semsrulebels, romelmac sxvisTvis sasargeblo 2.4 saqmis Sesruleba Seesatyviseboda mesakuTris inte-
samuSao gaswia, yvela sxva SemsrulebelTan mimarTebaSi. ma- ressa da namdvil nebas.
galiTad, nasyidobis mxareebs, imis gamo, rom nasyidoba „sa- Sedegi: S-s SeuZlia mosTxovos m-s gaweuli xarjebis
qmis Sesrulebas“ ar iTvaliswinebs, SeeZlebodaT mxolod anazRaureba. gsk-is 1835-e paragrafis me-3 nawilis Sesabami-
usafuZvlo gamdidrebis danawesebis gamoyeneba, gansxvavebiT sad anazRaurebadia aseve is momsaxureba, romelsac Semsru-
im xelSekrulebis mxareebisagan, romlis Sinaarssac momsaxu- lebeli sakuTari profesiuli saqmianobis farglebSi gaswe-
rebis gaweva warmoadgenda. sapirispiro mosazrebis Tanaxmad, vs. m-m S-s unda gadauxados dizaineris Cveulebrivi momsaxu-
romelsac emxroba germanuli sasamarTlo praqtika3, davale- rebis safasuri.
bis gareSe sxvisi saqmeebis Sesrulebis danawesebis gamoyene-
ba unda moxdes yvela im SemTxvevaSi, rodesac Semsrulebelma
sxvisTvis sasargeblo samuSaoebi gaswia, damoukideblad imi-
sa, saxeze iyo Tu ara aranamdvili xelSekruleba. meore mo-
sazrebis sasargeblos metyvelebs is garemoeba, rom is, vinc
sxvisaTvis sasargeblos samuSaoebs aranamdvili xelSekru-
lebis safuZvelze gaswevs, ar unda CavayenoT uares mdgoma-
reobaSi, vidre is, vinc yovelgvari SeTanxmebis gareSe asru-
lebs sxvis saqmeebs.
2. sakiTxavia, saxeze aris Tu ara sxvisi saqmeebis namdvili
Sesrulebis winapirobebi.
2.1 gsk-is 677-e paragrafis (ssk-is 969-e muxlis) Sesabami-
sad davalebis gareSe sxvisi saqmeebis Sesrulebis winapiro-
bas warmoadgens raime saqmis Sesruleba. mocemul SemTxvevaSi
S-m m-s gadaukeTa garaJi, rac warmoadgens saqmis Sesrulebas.
garaJis gadakeTeba ganekuTvneba m-sa da ara S-s interesTa da
valdebulebaTa sferos da iyo amgvarad sxvisi.
2.2 S-s hqonda aseve sxvisi saqmis Sesrulebis neba. miuxe-
davad imisa, rom mas am saqmis SesrulebiT sakuTari saxelSe-
krulebo valdebulebis Sesruleba surda, es ar gamoricxavs,
rom man amavdroulad Seasrula S-s saqmec, anu saxeze gvaqvs
„aseve sxvisi saqme“, romlis drosac, iseve rogorc obieqtu-
rad sxvisi saqmis Sesrulebisas, sxvisi saqmis gaZRolis neba
ivaraudeba4.

3 SejamebisaTvis Seadare BGH NJW 2000, 72, 74.


4 BGHZ 40, 28; BGH NJW 1997, 47.

32 33
kazusi: „saCuqari sakuTar Tavs“ a-s SesaZlebelia hqondes g-s mimarT 300 laris moTxovnis
ufleba gsk-is 677-e, 681-es me-2 winadadebisa da 667-e paragra-
a, romelsac gaufuWdeba babuis naCuqari majis saaTi, miu- febis (ssk-is 969-e, 973-e muxlebis) Sesabamisad.
tans am saaTs gasakeTeblad xelosan b-s. b saaTs gaakeTebs, sxvisi saqmeebis namdvili Sesrulebis farglebSi miRebu-
Tumca dabrunebamde ori dRiT adre aTxovebs mas ZmiSvil lis ukan moTxovnisaTvis aucilebelia, rom g-s saaTis gasx-
g-s erTi dRiT, romelic gadawyvets sakuTar Tavs saCuqari visebiT Seesrulebina sxvisi – a-s – saqme, sxvisi saqmis Ses-
gaukeTos da miyidis am saaTs (romlis realuri Rirebulebac rulebis nebiT. g-m icoda, rom saaTis gasxviseba iyo sxvisi
100 laria) 300 larad keTilsindisier Tengizs. saqme, radgan Tavis mxriv am saaTis miRebisas icoda, rom is
ekuTvnoda a-s da ara biZamiss, romelsac is mxolod Sesake-
a-s ainteresebs, aqvs Tu ara g-sagan 300 laris moTxovnis
Teblad miabares, Tumca am saaTis TengizisaTvis miyidvisas
ufleba.
g ar moqmedebda altruistuli motivebiT. man icoda, rom
saaTis mesakuTre iyo a da ar dainteresebula hqonda Tu ara
b-s am saaTis gasxvisebis uflebamosileba. amis sapirispirod
man gamoiyena Sansi saaTis xelSi Cagdebisa da SemdgomSi misi
sarfianad gasxvisebisa, saidanac calsaxad gamomdinareobs
sakuTari da ara sxvisi saqmis gaZRolis neba.
Sedegi: sxvisi saqmis gaZRolis nebis ararsebobis gamo a-s
ar aqvs g-s mimarT 300 laris moTxovnis ufleba.

II. a-s moTxovna g-s mimarT gsk-is 687-es me-2 nawilis, 681-
es me-2 winadadebisa da 667-e paragrafebis5 Sesabamisad
a-s SeiZleba hqondes g-s mimarT moTxovnis ufleba gsk-is
677-e, 681-es me-2 nawilisa da 667-e paragrafebis Sesabamisad.
1. mocemuli moTxovnis pirvel winapirobas warmoadgens
sxvisi saqmis Sesruleba, Tumca gsk-is 687-e paragrafis me-
2 nawilis farglebSi sakmarisi ar aris “aseve sxvisi saqmis”
gaZRola, aucilebelia obieqturad sxvisi saqmis Sesruleba.
saqmis Sesruleba saxezea, rogorc TengizTan nasyidobis da-
debiT, aseve misTvis saaTze sakuTrebis gadacemiT gsk-is 929-
e muxlis 1-li winadadebis Sesabamisad. imisaTvis, rom saqme
amoxsna:
miviCnioT sxvisad, aucilebelia, rom is ganekuTvnebodes sxva
(germanuli da qarTuli samarTlis mixedviT) piris interesTa da movaleobaTa sferos. nasyidoba aris e. w.
“neitraluri garigeba”, romelic TavisTavad arc erTi piris
I. a-s moTxovna g-s mimarT gsk-is 677-e, 681-es me-2 winada­ interesTa da movaleobaTa sferos ar ganekuTvneba. amis gamo
debisa da 667-e paragrafebis (ssk-is 969-e, 973-e muxlebis) sxvisi saqme SeiZleba yofiliyo mxolod sakuTrebis gadacema
Sesabamisad 5 saqarTveloSi Sesabamisi danawesebis ararsebobis gamo, es meore moTxovnis
ufleba Tavidanve gamoricxulia.

34 35
gsk-is 929-e paragrafis 1-li winadadebis Sesabamisad. saku- gorc sakuTari ise Seesrulebina, anu yovelgvari altruis-
Trebis gadacema iqneboda sxvisi saqme, Tu nivTs gaasxvisebda tuli motivebis gareSe, mxolod egoisturi ganzraxviT. es
aramesakuTre. sakiTxavia, iyo Tu ara g saaTis gasxvisebis mo- ganzraxva mocemul SemTxvevaSi saxezea. g-m gaasxvisa saa-
mentSi mis mesakuTre. Ti da daitova nasyidobidan miRebuli safasuri, ise rom ar
1.1. saaTis Tavdapirveli mesakuTre iyo a. mas es sakuTre- uTxovnia a-saTvis nebarTva am gasxvisebasTan dakavSirebiT
ba ar daukargavs arc am saaTis b-saTvis nardobis farglebSi da arc miRebuli fasis ganawilebis survili hqonia.
gadacemis Semdeg – mxareebi ar SeTanxmebulan sakuTrebis ga- 3. sxvisi saqmeebis ganzrax rogorc sakuTaris gaZRolis
dasvlasTan dakavSirebiT sanivTo garigebis farglebSi. Sesa- Sedegs warmoadgens mepatronis uflebamosileba Semsrule-
bamisad g-s ar moupovebia nivTze sakuTreba. bels wauyenos moTxovnis uflebebi gsk-is 677-e, 679-e, 681-e
1.2. a-s SesaZlebelia daekarga sakuTreba g-s mier nivTis da 682-e muxlis Sesabamisad. gsk-is 681-e paragrafis me-2 wi-
TengizisaTvis gadacemis Sedegad gsk-is 929-e paragrafis nadadebis Sesabamisad gamoiyeneba davalebis xelSekrulebis
1-li nawilisa da 932-e paragrafis Sesabamisad, Tu Tengizi danawesebi – gsk-is 666-668-e paragrafebi. gsk-is 667-e para-
moipovebda nivTze sakuTrebas, rogorc keTilsindisieri grafis mixedviT Semsrulebels aqvs valdebuleba mepatro-
SemZeni. nes daubrunos yvelaferi, rasac miiRebs sxvisi saqmis Sesru-
a) g da Tengizi SeTanxmdnen sakuTrebis gadasvlasTan lebiT.
dakavSirebiT konkludenturad, maSin rodesac g-m mas gadas- Sedegi: g-m unda daabrunos a-s gsk-is 677-e, 681-es me-2
ca nivTi valdebulebiTi garigebis Sesasruleblad, romlis nawilisa da 667-e paragrafebis mixedviT, sxvisi saqmis, gan-
Sinaarssac sakuTrebis gadacema warmoadgenda. saxezea aseve zrax rogorc sakuTaris, SesrulebiT miRebuli 300 lari.
mflobelobis gadacemac.
b) Tumca gamsxvisebeli g ar iyo nivTis mesakuTre da arc
namdvil mesakuTres a-s mouwonebia garigeba gsk-is 185-e pa- III. S-s moTxovna m-s mimarT gsk-is 816-e paragrafis 1-li
ragrafis Sesabamisad, ris gamoc, Tengizi sakuTrebis mopove- nawilis 1-li winadadebis (ssk-is 982-e muxlis 1-li nawi­
bas SesZlebda mxolod rogorc keTilsindisieri SemZeni gsk- lis) Sesabamisad
is 932-e paragrafis Sesabamisad. gsk-is 932-e paragrafis me-2 a-s SeiZleba hqondes g-s mimarT 300 laris moTxovnis
nawilis Sesabamisad SemZenis keTilsindisiereba ivaraudeba ufleba gsk-is 816-e paragrafis 1-li nawilis 1-li winadade-
da mocemul SemTxvevaSi Tengizi iyo kidec keTilsindisieri. bis (ssk-is 982-e muxlis 1-li nawilis) Sesabamisad.
Sesabamisad, man SeiZina sakuTreba rogorc keTilsindisierma 1. mocemuli moTxovnis winapirobas warmoadgens araufle-
SemZenma. bamosili piris mier sxvisi qonebis gankargva, romelic namd-
sxvisi nivTis gasxvisebiT g-m Seasrula obieqturad sxvisi vilia uflebamosili piris mimarT (saqarTveloSi: gankargva,
saqme. romliTac ganmkargavi xelyofs sxvis sikeTes). gankargva aris
2. zemoT xsenebuli moTxovnis Semdeg winapirobas war- garigeba, romlic uSualod mimarTulia gansakargavi ufle-
moadgens Semsruleblis mier sxvisi saqmis Sesrulebis, anu bis Secvlis, gadacemisa an gauqmebisaken. valdebulebiTi ga-
sakuTari arauflebamosilebis, codna. g-m icoda, Tu vis eku- rigeba gankargvas ar warmoadgens. g-m, romelic ar iyo nivTis
Tvnoda nivTi da icoda misi gasxvisebisas sakuTari araufle- mesakuTre, dado TengizTan sanivTo garigeba da gadasca mas
bamosilebis Sesaxeb. nivTi (gsk-is 929-e paragrafis 1-li winadadeba; ssk-is 186-e
rac Seexeba mocemuli saqmis mimarT g-s subieqtur damo- muxli), Sesabamisad, nivTis gankargva saxezea.
kidebulebas, mas unda hqonoda ganzraxva sxvisi saqme, ro- 2. gsk-is 816 paragrafis 1-li nawilis 1-li winadadebis

36 37
mixedviT nivTis gankargva unda iyos uflebamosili piris safrangeTi
winaSe namdvili (ssk-is 982 muxlis 1-li nawilis mixedviT,
gankargviT unda moxdes mesakuTris samarTlebrivi sikeTis safrangeTSi davalebis gareSe sxvisi saqmeebis Sesruleba
xelyofa). gankargva maSin iqneobda namdvili da gamoiwvevda (Gestion d’affaires) mowesrigebulia ara davalebis xelSekrule-
mesakuTris sikeTis xelyofas, Tu Tengizi keTilsindisierad bis, aramed usafuZvlo gamdidrebis danawesebTan erTad da
moipovebda sakuTrebas nivTze. rogorc zemoT vaxseneT, niv- ganekuTvneba “kvazi-kontraqtebs”.
Ti ar yofila gasuli mesakuTris nebis gareSe misi mflobe- saqmeebis Sesrulebad CaiTvleba nebismieri faqtobrivi
lobidan (gsk-is 935-e paragrafi; ssk-is 187-e muxli) da Tengi- (mag. sicocxlis an qonebis gadarCena bunebrivi katastrofis
zi iyo keTilsindisieri, radgan man ar icoda da arc SeiZleba an xanZrisas) Tu iuridiuli (mag. valis gadaxda, kreditoris
scodnoda, rom g ar iyo gamsxvisebeli. man moipova sakuTreba, sasargeblod ipoTekis SekveTa, solidarul kreditorTagan
rogorc keTilsindisierma SemZenma, ris gamoc g-s mier niv- erT-erTis mier yvela sxva danarCenis uflebis realizeba,
Tis gankargva a-s mimarT namdvilia. movalis magivrad misi rCenis valdebulebis Sesruleba) xa-
3. gsk-is 816-e paragrafis 1-li nawilis 1-li winadade- siaTis moqmedeba samarTlebrivi (kanonismieri an saxelSe-
bis (ssk-is 982-e muxlis 1-li nawilis) mixedviT ganmkargav- krulebo) safuZvlis gareSe. sxvisi saqme SesaZlebelia amav-
ma uflebamosil pirs unda daubrunos namdvili gankargvis droulad iyos sakuTaric.
(xelyofis) Sedegad miRebuli, rac gabatonebuli mosazre- gansxvavebiT germaniisagan safrangeTSi Semsruleblis
bis mixedviT moicavs im mogebasac, romelic aWarbebs nivTis legitimacias ar wamoadgens mepatronis namdvili an savarau-
fass. do neba, kanonismieri valdebuleba an sajaro interesi, ris
Sedegi: g-m unda daubrunos a-s gsk-is 816-e paragrafis gamoc davalebis gareSe sxvisi saqmeebis Sesrulebis samarT-
1-li nawilis 1-li winadadebis (ssk-is 982-e muxlis 1-li nawi- lebrivi safuZveli sakamaToa.
lis) mixedviT 300 lari. erTi mosazrebiT, davalebis gareSe sxvisi saqmeebis Ses-
rulebas safuZvlad udevs Semsruleblis moraluri valde­
buleba, anu mxolod fiqtiuri altruistuli motivi, Tumca
amis sawinaaRmdegod SesaZlebelia argumentis moyvana, rom
altruistuli motivis gareSec SesaZlebelia sxvisi saqmee-
bis Sesruleba da mis legitimacias saboloo warmoadgens
arasargeblianoba SemsruleblisaTvis – Semsrulebeli ar
hkidebs xels saqmes mxolod piradi sargeblis miRebis miz-
niT.
davalebis gareSe sxvisi saqmeebis Sesrulebis winapiro­
bebi Semdegia: 1. moqmedeba unda iyos spontanuri, anu Semsru-
lebeli (gérant) ar unda asrulebdes sakuTar kanonismier, Tu
saxelSekrulebo valdebulebas. 2. mepatronem (géré) ar unda
icodes Sesrulebuli moqmedebis Sesaxeb (miuxedavad 1372-e
muxlis 1-li nawilisa) Tu mepatronem icis da sdums, maSin es
CaiTvleba konkludentur Tanxmobad xelSekrulebis (Cveu-
lebriv davalebis xelSekrulebis) dadebasTan dakavSirebiT.

38 39
Tu mepatronem icis da uarzea, maSin saxeze ar gvaqvs sxvisi safrangeTis samoqalaqo
saqmeebis Sesruleba, garda im SemTxvevisa, rodesac uari ara- kodeqsi
legitimuria (mag. mepatronis valdebulebis Sesrulebisas).
3. sxvisi saqmeebis Sesruleba unda iyos rogorc sasargeblo,
ise aucilebeli, Sesrulebis dawyebis momentSi. aucileblo- muxli 1372. Tu piri nebayo-
ba gamomdinareobs 1372-e muxlidan – “mepatrones ar SeeZleba flobiT asrulebs sxvis saq-
Tavad gauZRves maT”. Tu sargeblianoba da aucilebloba ar meebs, miuxedavad mepatronis
codnisa, Semsrulebeli saku-
aris saxeze, Semsrulebels SeuZlia Tavisi danaxarjebi moi- Tar Tavze iRebs konkluden-
Txovos mxolod rogorc usafuZvlo gamdidreba, an im SemTx- tur valdebulebas gaagrZe-
vevaSi Tu mepatrone moiwonebs – davalebis xelSekrulebi- los wamowyebuli saqmeebis
dan. Sesruleba, sanam mepatrones
gansxvavebiT germaniisagan, davalebis gareSe sxvisi sa- ar SeeZleba Tavad gauZRves
maT; Semsrulebelma unda uz-
qmeebis Sesrulebas safrangeTSi Sedegebis mxriv mosdevs runvelyos aseve am saqmeebis
Semsrulebelsa da mepatrones Soris Sida da gare urTier- gagrZelebis SesaZlebloba.
Tobis warmoSoba. Sida urTierTobaSi (Semsrulebelsa da Semsrulebels ekisreba val-
mepatrones Soris urTierTobaSi) Semsrulebels ekisreba debulebebi, romelic mas
davalebulis valdebulebebi (1372-e muxlis me-2 nawili). man daekisreboda mepatrones misT-
vis saqmeebis gaZRolis ufle-
bolomde unda miiyvanos saqmeebi, anu Seasrulos Tavda- bamosileba rom mieniWebina.
pirvelad daugegmavi moqmedebebic ki, rac SeiZleba gascdes
kidec davalebis xelSekrulebis farglebs. Semsrulebeli, muxli 1373. Semsrulebeli
imis gamo, rom TviTon Caeria sxvis saqmeSi, pasuxs agebs nebis­ valdebulia gaagrZelos saq-
meebis Sesruleba miuxedavad
mieri gaufrTxileblobisaTvis (1374-e muxlis 1-li nawili),
mepatronis gardacvalebisa,
Tumca SesaZlebelia zianis anazRaurebis valdebulebis Sem- sanam memkvidres ar SeeZleba
cireba (1374-e muxlis 2-e nawili). mepatronem unda aunazRau- gauZRves am saqmeebs.
ros Semsrulebels Sesrulebeli sasargeblo saqmeebisaTvis
gaweuli xarjebi (1375-e muxli), maT Soris damdgari zianic. muxli 1374. Semsrulebeli
valdebulia saqmes gauZRves
mepatrones ar SeuZlia miuTiTos, rom Semsrulebelma Tavi gonieri Semsruleblis gulisx-
TviTon daiziana, rac sxva SemTxvevaSi zianis anazRaurebis mierebiT, Tumca garemoebebi,
gamomricxavi an anazRaurebadi zianis Semcirebis safuZveli romelTa gamoc Semsrulebel-
iqneboda. Cveulebriv, Semsrulebels ar SeuZlia moiTxovos ma ikisra saqmis gaZRolaze pa-
suxismgebloba, SeiZleba ani-
gasamrjelo daxarjuli droisaTvis, Tumca sasamarTlo zog
Webdes mosamarTles uflebas
SemTxvevebSi varaudobs gasamrjelos gadaxdis nebas, aseve Seamciros im zianis anazRaure-
gamonaklis warmoadgens SemTxveva, rodesac Semsrulebeli bis moculoba, romelic gamoi-
sakuTari profesiis farglebSi moqmedebs. am dros sasamarT- wvia Semsruleblis bralma an
lo uSvebs konkludentur xelSekrulebas. ugulisyurobam.

40 41
muxli 1375. mepatronem, rom-
inglisi
lis saqmeebsac jerovnad
negotiorum gestio - davalebis gareSe sxvisi saqmeebis Sesru-
gauZRvnen, unda Seasrulos
is valdebulebebi, romlebic leba (management of affairs), im formiT, ra formiTac is cnobi-
Semsrulebelma ikisra misi lia kontinenturi evropis samarTlis sistemebisaTvis, in-
saxeliT, gaaTavisuflos is glisuri samarTlisaTvis cnobili ar aris. miuxedavad amisa,
piradi valdebulebisagan da arasworia mosazreba, rom inglisuri samarTlisaTvis nego-
aunazRauros mas yvela saWiro
da aucilebeli xarji.
tiorum gestio-s idea da mis safuZvlad mdebare principebi sru-
lebiT ucnobia, Tumca inglisur samarTalSi negotiorum gestio-s
rac Seexeba davalebis gareSe saqmeebis Sesrulebidan mimarT tradiciulad mtruli damokidebulebaa.
warmoSobil gare urTierTobas, gare urTierTobaSi (mesame
pirebTan urTierTobaSi) garigebismieri moqmedebebi sasar-
geblo saqmis Sesrulebisas pirdapir avaldebuleben mepa- Falcke v. Scottish Imperial Insurance Co; CA 1886:
trones mesame pirebis winaSe, Tumca amisaTvis aucilebelia,
rom Semsrulebeli unda moqmedebdes mepatronis saxeliT faqtobrivi garemoebebi: mosarCelem, sicocxlis dazR-
(1375-e muxli). es warmomadgenlobiTi uflebamosileba mxo- vevis polisis mesakuTrem, daagirava es dazRveva moTxovnis
lod sxvisi saqmeebis Sesrulebis farglebSia saxeze, anu au- uzrunvelsayofad. mas hqonda interesi dagiravebuli qo-
cilebelia am saqmeebis sargeblianoba, magaliTad, klinikis nebis gamosyidvis mimarT da radganac mogiravne ar ixdida
direqtori pacientis samkurnalod mimarTavs okulists (Cass wliur premias, man TviTon gadaixada vadamosuli ori pre-
Civ 17.5.1939, GP 1939 II 245), aseT SemTxvevebSi sasamarTlo uS- mia. SemdegSi polisi gaiyida da dadga sakiTxi, unda daebru-
vebs konkludenturi davalebis xelSekrulebas. Tu Semsru- nebinaT Tu ara miRebuli Tanxidan jer polisis yofili me-
lebeli garigebas debs sakuTari saxeliT, maSin miuxedavad sakuTrisaTvis mis mier gadaxdili ukanaskneli ori premia,
sargeblisa, is am garigebidan mxolod TviTon aris valdebu- Tu unda daekmayofilebinaT giravnobiT uzrunvelyofili
li da kompensacia SeuZlia moiTxovos mxolod Sida urTier- kreditoris moTxovna. imis gamo, rom kreditori flobda
Tobidan. dagiravebuli polisis gayidvis Sedegad upiratesi dakmayo-
filebis uflebas, ukanaskneli ori premiis gadaxda polisis
yofil mesakuTres ar aniWebda aranair sargebels. premiis ga-
daxda iyo mxolod mogiravnis interesebSi, ris gamoc yofili
mesakuTre am or gadaxdil premias ukan iTxovda.
Cotton LJ : “Tu ucxo piri gadaixdis sadazRveo premias,
es mas ar mianiWebs polisze arc giravnobisa da arc yadaRis
uflebas, iseve rogorc sxva pirs, romelic gaswevs danaxar-
jebs sxvis qonebaze, ar eniWeba am qonebaze arc yadaRisa da
arc giravnobis ufleba.”
Bowen LJ: “zogadi danawesis mixedviT, eWvgareSea, rom sx­
va piris qonebis SenarCunebisa da am qonebisagan sargeblis
miRebisaTvis gaweuli samuSao, an daxarjuli Tanxa ingli-

42 43
suri samarTlis mixedviT ar warmoSobs am qonebaze yadaRis blod danaxarjebis gaweva xdeba imgvarad, rom mas ar SeuZlia
uflebas. ar warmoSobs arc valdebulebas gaweuli xarjebis uari Tqvas masze da iZulebulia miiRos isini. ara aqvs ra ar-
anazRaurebis moTxovnas, radgan dauSvebelia pirs Tavs mo- Cevnis SesaZlebloba, Tavisufldeba am danaxarjebidan war-
vaxvioT valdebuleba misi neba-survilis sawinaaRmdegod, moSobili Semdgomi pasuxismgeblobisagan.”
iseve rogorc SeuZlebelia mivaniWoT mas raime materialuri
sargebeli am neba-survilis winaaRmdeg.”
Sheehan, ICLQ 55/2 [2006], 261: mocemuli SemTxvevis Tavi- amgvari damokidebulebis gamo inglisur samarTalSi
sebureba mdgomareobs imaSi, rom damgiravebels, romelsac farTodaa gavrcelebuli mosazreba, romlis mixedviTac ne-
surda sadazRveo polisis SenarCuneba, hqonda piradi inte- gotiorum gestio-s koncepti am samarTlisaTvis ucnobia, risi ga-
resi premiebis gadaxdasTan dakavSirebiT. sxvisi saqmis Ses- marTlebac Semdegia:
rulebisas piradi interesis qona ar uSlis xels negotiorum
- gaweuli xarjebisa da samsaxurisaTvis anazRaurebis
gestio-s warmoSobas mag. germanul an samxreT afrikis samar-
danawesis arseboba waaxalisebda sxvis saqmeebSi Carevi-
TalSi. irlandiaSi pirs SeuZlia daayadaRos sxvisi qoneba,
saken mepatronis nebis sawinaaRmdegod, an arakeTilsin-
Tu mis Sesanaxad gaswia xarjebi da hqonda amasTan dakavSire-
disieri ganzraxviT.
biT piradi daintereseba. piradi daintereseba warmoadgens
am uflebis mopovebis winapirobas. inglisuri sasamarTlo - piri ar SeiZleba vaiZuloT aanazRauros is sargebeli,
praqtika Falcke v. Scottish Imperial Insurance gadawyvetilebis Sem- romelic mas nebayoflobiT ar aurCevia (Leigh v Dickeson
deg sxva mimarTulebiT midis. miuxedavad imisa, rom gadamx- (1884) 15 ChD 60).
delsa da polisis mflobels aqvT saerTo interesi polisTan - am yovelives mizans warmoadgens “sxvis saqmeSi cxvi-
da misi Rirebulebis zrdasTan dakavSirebiT, yadaRis dasaS- ris Cayofis” xelis SeSla.
vebobisaTvis es interesi subsidiarul xasiaTs atarebs. dam- - altruizmi ar saWiroebs jildos.
giraveblebs SeuZliaT gaswion danaxarjebi dagiravebul qo-
nebaze, magram mogiravne ar aris valdebuli aanazRauros es Tumca, ra Tqma unda, inglisur samarTalSic arsebobs Sem-
danaxarjebi. Txevebi, rodesac aucilebelia, rom pirma miiRos sxvisTvis
gaweuli samsaxurisaTvis garkveuli kompensacia. mTeli rigi
aseTi SemTxvevebisaTvis, romlebic kontinenturi evropis
Leigh v. Dickeson (1884) 15 QBD 60: samarTlis mixedviT davalebis gareSe sxvisi saqmeebis Ses-
rulebas ganekuTvneba, inglisur literaturaSi gamoTqmuli
faqtobrivi garemoebebi: damqiravebelma gaswia daqirave- mosazrebis Tanaxmad unda gamoviyenoT usafuZvlo gamdi-
buli saxlis remontis xarjebi da Semdeg moiTxova maTi nawi- drebis samarTali6 (unjust enrichment). usafuZvlo gamdidrebis
lobrivi anazRaureba Tanadamqiraveblisagan. samarTlis gamoyenebis winapirobebia: piris gamdidreba, mo-
Master of Rolls: “nebayoflobiTi gadaxda SesaZlebelia dai- sarCelis xarjze da gaumarTlebeli garemoebis (unjust factor)
yos or jgufad. xandaxan danaxarjebis gaweva sxva piris sasar- safuZvelze. am mosazrebis mixedviT aucilebloba (necessity),
geblod xdeba imgvarad, rom mas aqvs SesaZlebloba miiRos is romelic ubiZgebs pirs Caerios sxvis saqmeSi warmoadgens
an uari Tqvas masze: am SemTxvevaSi, Tu is gamoiyenebs SesaZle- gaumarTlebel faqtors. Carevis aucilebloba gamowveu-
blobas miiRos es danaxarjebi, is valdebulia SemdegSi ukan li unda iyos im safrTxiT, romelic emuqreba piris qoneba-
daabrunos; Tu is uars ityvis am sargeblis miRebaze, maSin is
ar aris valdebuli. garda amisa, xandaxan sxva piris sasarge- 6 Burrows, The Law of Restitution, 162-4.

44 45
sa, sicocxles an janmrTelobas. aucilebloba am formiT ar saTvis saWiroa, rom arsebobdes aucilebloba principalis
warmoadgens kontinenturi evropis sistemebisaTvis nacnob saxeliT moqmedebisa, magaliTad, SeuZlebeli unda iyos prin-
kategorias, sadac gadamwyvetia obieqturi sargeblianoba cipalTan dakavSireba. aseve moqmedeba unda Seesatyvisebodes
saqmeebis Sesrulebis dawyebis momentSi da Sesatyvisoba me- principalis interesebs. anu am mxriv is uaxlovdeba frangul
patronis namdvil Tu hipoTetur nebasTan. aseve romis samar- gadawyvetas, sadac davalebis gareSe sxvisi saqmeebis Sesru-
TalSic, negotiorum gestio-s winapiroba iyo ara aucilebloba lebas aqvs e. w. gare mxare, aniWebs mxares warmomadgenlobiT
(necessitas), aramed sargeblianoba (utilitas). amis sapirispirod uflebamosilebas. meore kategoriaSi Sedis SemTxvevebi, ro-
mocemuli mosazreba inglisur samarTalSi gaumarTlebel desac piri moipovebs kompensaciis uflebas, an daculia de-
faqtorad miiCnevs “gonivrul” da ara (absolutur) aucile- liqturi pasuxismgeblobisagan (The Winson [1982] AC 939 at 958)
blobas. amis garda, anglo-amerikul samarTalSi arsebobs SemTx-
es mosazreba (samarTlianad) gakritikebulia7: “gonivru- vevebi, romlebic calsaxad negotiorum gestio-s moqmedebis sfe-
li aucilebloba” rTulad Tu SeiZleba gaimijnos sargeblia- roSi eqcevian. es SemTxvevebia:
nobisagan da mTel rig SemTxevebSi inglisuri samarTali maT 1. Tamasuqis Sesaxeb 1882 wlis aqtis (Bills of Exchange Act
Soris arc akeTebs gansxvavebas. usafuZvlo gamdidrebidan 1882) 65 muxli iTvaliswinebs, rom Tu Tamasuqis dafarva ar
warmoSobili sarCelisaTvis aucilebelia Sedegis dadgoma, xdeba, mesame pirs kreditoris TanxmobiT SeuZlia miiRos es
rac davalebis gareSe sxvisi saqmeebis Sesrulebisas aucile- Tamasuqi (accept for honor). aqceptanti-mesame piri kisrulobs
beli ar aris, radgan sargeblianoba ganisazRvreba saqmeebis Tamasuqis dafarvas, Tu Tavdapirveli movale amas ar akeTebs.
Sesrulebis dawyebis momentSi. garda amisa, piri, romelic amiT is ikavebs kreditoris adgils. zemoTxsenebuli “auci-
asrulebs am saqmeebs unda iyos “saTanado piri” Semsrule- lebloba” saWiro ar aris. piri ereva sxvis saqmeebSi da iqi-
blisaTvis, anu mas ar unda hqondes moqmedebis valdebule- dan gamomdinare, rom faravs sxvis vals es aris sasargeblo
ba winare urTierTobidan da arc mesame piris winaSe nakisri Careva. miuxedavad imisa, rom es SemTxveva usafuZvlo gamdi-
valdebulebidan, rac ar Seesatyviseba germanuli samarTlis drebis gamoyenebis sferodac SegviZlia miviCnioT, inglisur
gadawyvetas, sadac mesame piris winaSe nakisri valdebuleba literaturaSi gamoTqmuli erT-erTi mosazrebiT, aq swored
ar gamoricxavs davalebis gareSe sxvisi saqmeebis Sesrule- davalebis gareSe SesrulebasTan gvaqvs saqme.
bas. am konceptis mixedviT aucileblobas aqvs ori funqcia, 2. meore SemTxveva, romelic axlos dgas germanuli nego-
is aris ara marto gaumarTlebeli faqtori, aramed aseve gam- tiorum gestio-s konceptTan aris e. w. “sxvisi mkvdris damarxva”.
didrebis gamoTvlis meTodi, piri imdenad aris gamdidre-
buli, ramdenadac gaweuli samuSao misTvis aucilebeli iyo.
“aucileblobis” or safexurze gamoyeneba damabnevelia, rac Jenkins v. Tucker 1 H. BL. 90:
imis maniSnebelia, rom es SemTxvevebi usafuZvlo gamdidre-
faqtobrivi garemoebebi: mopasuxes colad hyavda mo-
bis gamoyenebis sferos ar unda warmoadgendnen.
sarCelis qaliSvili. SeuRlebidan garkveuli drois Semdeg
sxva mosazreba “aucileblobidan” warmoSobil Sedegebs
is wavida iamaikaze da datova meuRle da mcirewlovani Svi-
or kategoriad yofs. aucilebloba, romelic warmoSobs war­
li inglisSi. misi aryofnis periodSi meuRle gardaicvala.
momadgenlobas (agency), romlis drosac warmomadgenels
simamrma gaswia qaliSvili dakrZalvis xarjebi. SemdegSi man
(agents) eniWeba uflebamosileba dados xelSekruleba, ro-
uCivla siZes da moiTxova am gaweuli xarjebis sasamarTlo
melic iqneba mboWavi (warmodgenilis) principalisaTvis. ami-
wesiT anazRaureba. mopasuxis advokatis gancxadebiT sxvisi
7 Sheehan, ICLQ 55/2 [2006], 263 da Semdgomni.

46 47
Tanxmobis gareSeE da misi nebis sawinaaRmdegod gaweuli xar- Re Rhodes (1890) 44 ChD 94:
jebi ar warmoSobs anazRaurebis valdebulebas.
Lord Loughborough: “Cemi azriT saxeze sakmarisi kompensacia faqtobrivi garemoebebi: ojaxma gadaixada Wkuaze Semc-
(consideration) imisaTvis, rom sarCeli dakrZalvis xarjebTan dari piris ramdenimewlis ganmavlobaSi fsiqiatriul dawe-
dakavSirebiT dakmayofildes, miuxedavad imisa rom am xar- sebulebaSi moTavsebis xarjebi.
sasamarTlos motivebidan: Wkuaze Semcdari piris movlis
jebis gaweva mopasuxes ar mouTxovnia da arc gawevis Semdeg
xarjebi, romelic TviTon moklebulia SesaZleblobas dados
mouwonebia. mosarCelem gaaTavisufla mopasuxe im valde-
xelSekrulebebi, man mogvianebiT unda aanazRauros. am xar-
bulebis piradad Sesrulebisagan, romelic mas ekisreboda
jebis gaweva xdeba SemdgomSi maTi ukan dabrunebis ganzrax-
mkacri samarTlebrivi aucileblobiTa da sazogadoebaSi
viT. suliT avadmyofi, marTalia, moklebuli SesaZleblobas
aRiarebuli qcevis wesebis Sesabamisad. amgvarad es xarjebi
dados xelSekrulebebi, magram SeuZlia dados namdvili xel-
mosarCelem gaswia mopasuxis sasargeblod. mama aris aseve
Sekrulebebi, Tu es exeba aucilebel sagnebs. aqidan gamomdi-
saTanado piri imisaTvis, raTa uxelmZRvanelos qaliSvilis nareobs aseve anazRaurebis valdebuleba, Tu am aucilebel
dakrZalvas misi meuRlis aryofnaSi. mravladaa SemTxvevebi, saganTan dakavSirebul xelSekrulebas debs mesame piri.
rodesac piri ixdis sxvis vals am ukanasknelis codnisa da
moTxovnisagan damoukideblad da SeuZlia SeinarCunos fu- 4. profesionali eqimis mier aRmoCenili gadaudebeli sa-
lis ukan dabrunebis ufleba: Tu mezobeli gadaixdis vals da medicino daxmareba anazRaurdeba negotiorum gestio-s wesebis
amgvarad gaaTavisufles misi mezoblis qonebas im yadaRisa- mixedviT.
gan, romelic mas daedo miwis gadasaxadTan dakavSirebiT, is gansxvavebiT xangrZlivi droiT mkurnalobisagan, romlis
inarCunebs SemdegSi mesakuTrisagan anazRaurebis moTxovnis gadawyvetac aracalsaxaa, eqimis mier gadaudebeli samedici-
uflebas. no daxmarebis aRmoCena aniWebs mas anazRaurebis moTxovnis
Sheehan, ICLQ 55/2 [2006], 272: mocemul SemTxvevaSi sasa- uflebas. es wesi (Section 158 Road Traffic Act 1988) moqmedebs ma-
marTlom gadamwyveti mniSvneloba mianiWa im faqts, rom mama Sinac ki, Tu eqimis mier Catarebuli operacia warumatebeli
iyo “saTanado piri” Svilis dasamarxad, rac mas aniWebda Ca- aRmoCnda.
revis uflebas. sxva “arasaTanado pirs” sasamarTlo savarau-
dod ar mianiWebda gaweuli xarjebis anazRaurebis moTxovnas,
Tumca calkeul SemTxvevebSi Zalze Znelia “saTanado” piris Matheson v. Smiley, [1932] 2 DLR 785:
“arasaTanadosagan” gamijvna. mocemul SemTxvevaSi mniSvne-
lovani iyo is, rom arsebobda winare urTierToba. mopasuxe faqtobrivi garemoebebi: mosarCelem (Matheson), romelic
iyo qirurgi, uCivla anderZis aRmasrulebels da moiTxova
sazogado moralis Sesabamisad valdebuli iyo aenazRaurebi-
moanderZisaTvis uSualod mis gardacvalebamde gakeTebuli
na gaweuli danaxarjebi.
operaciisaTvis gasamrjelo 150.00 kanaduri dolaris ode-
nobiT. moanderZe (Smiley) misma orma megobarma ipova sakuTar
3. me-3 SemTxvevas, romlis drosac negotiorum gestio-s gamo-
saxlSi, brendonSi, cecxlsasroli iaraRiT miyenebuli mZime
yeneba eWvgareSea, warmoadgens movalis rCenis SemTxveva.
WrilobebiT. man savaraudod es Wrilobebi TviTon miiyena.
maT saswrafod gamoiZaxes Dr. A. T. Condell-i, romelmac gaacno-
biera, rom daSavebuli saWiroebda operacia da gadaamisamar-
Ta is qirurgTan. pacienti gadaiyvanes hospitalSi, sadac is
Sesabamisi daxmarebis gawevis Semdeg gardaicvala.

48 49
Manitoba Act leba (mag. Wkuaze Semcdari piri). amis sapirispirod common
law uSvebs kvazi-saxelSekrulebo valdebulebis warmoSobis
muxli 63. TiToeuli piri, ro-
SesaZleblobas, romelsac aseve “samarTlidan gamomdinare
melic daregistrirebulia am
aqtis moTxovnebis Tanaxmad, valdebulebasac uwodeben” (“implied in law”). Tu es valdebu-
uflebamosilia misi kvali- leba arsebobs, umniSvneloa is faqti, rom pirvelma gamoZaxe-
fikaciis Sesabamisad eweodes bulma eqimma mogvianebiT meore eqimi CarTo saqmeSi. aseve um-
samedicino, qirurgiul an niSvneloa is faqti, rom mosarCelem ver moaxerxa pacientis
bebiaqalis saqmianobas manito- sicoxlis gadarCena. qirurgis mier Catarebuli operacia iyo
bas provinciaSi da moiTxovos
aucilebeli, miuxedavad imisa, rom man nayofi ar gamoiRo.
maT Soris sasamarTlo wesiTac
xarjebis srulad anazRaure- mopasuxes aqvs gardacvlili piris qonebidan gaweuli xar-
ba, gaweuli profesiuli dax- jebis dakmayofilebis ufleba. aseve sakiTxavia, Tu ra mocu-
marebis, rCevisa, Tu vizitis lobiT unda moxdes am xarjebis anazRaureba. rodesac sasa-
gonivruli eqvivalentis sax- marTlo iRebs gadawyvetilebas eqimis gasamrjelos Sesaxeb,
iT. aseve nebismieri wamlisa, is iTvaliswinebs ara marto eqimis reputacias, aramed aseve
Tu sxva samedicino saSualebis
mis amJamindel pozicias, mis samuSao Zalasa da pasuxismge-
saxiT, romelsac is miawvdis
Tavis pacientebs. blobas pacientebis winaSe. Tu anazRaurebasTan dakavSirebu-
li sarCeli mimarTulia ara uSualod pacientis winaaRmdeg,
sasamarTlos motivebidan: zemoTxsenebuli kanonis da- gasaTvaliswinebelia pacientis statusi da ara mopasuxis
nawesi ar aniWebs mosarCeles anazRaurebis moTxovnis ufle- finansuri mdgomareoba. ris gamoc sasamarTlom miiCnia, rom
bas. mis winapirobas warmoadgens damatebiT xelSekrulebisa anazRaureba 150.00 kanaduri dolaris odenobiT warmoadgen-
an sxva valdebulebis arseboba, romelic mopasuxes avalde- da samarTlian sazRaurs mocemul situaciaSi.
bulebs gadaxdas. mocemul SemTxvevaSi mosarCelesa da mo- eqimisagan gansxvavebiT, araprofesionalis mier gaweu-
pasuxes Soris ar dadebula xelSekruleba. Smiley marTalia, li daxmareba ar anazRaurdeba, radgan araprofesionali,
iyo gonze, magram imyofeboda iseT mZime mdgomareobaSi, rom Sesabamisi kvalifikaciis armqone piris mier gaweuli dax-
misi gamonaTqvami ar SeiZleba ganimartos, rogorc qirur- mareba, Cveulebriv, zianis momtania da ar imsaxurebs waxa-
giuli daxmarebis moTxovna an konkludenturi Tanxmoba am lisebas. The Road Traffic Act 1988-is mixedviT premias iRebs
moTxovnasTan dakavSirebiT. Tumca mosarCeles hqonda val- mxolod eqimi. araprofesionali ar iRebs premias, Tumca
debuleba daxmareboda daSavebuls riTic SeeZlo. SeiZleba miiRos kompensacia. es kompensacia ar unda ga-
Robson, J. A.: “me ar mimaCnia, rom mocemul situaciaSi sa- moiricxos arc imis gamo, rom araprofesionali momsaxu-
marTliania, piris amgvar mZime mdgomareobaSi bedis anaba- rebas usasyidlod swevs. miuxedavad imisa, rom gadaude-
ra mitoveba, mis gadasarCenad yovelgvari xelTarsebuli beli daxmarebis gawevis dros kompensaciis moTxovnaze
saSualebis gamoyenebis gareSe. es gaweuli daxmareba unda aa- aravin fiqrobs, es ar aris sakmarisi daxmarebis gawevis
nazRauros man, visac unda mieRo misgan sargebeli.” erT-er- usasyidlobis dasaSvebad. amis gamo erT-erTi mosazrebis
Ti mosazrebis mixedviT, am dros anazRaurebis moTxovnis Tanaxmad, marTalia, daxmarebis aRmomCeni araprofesio-
ufleba emyareba konkludentur xelSekrulebas. Tumca es nali ar iRebs gasamrjelos, Tumca mainc unda miiRos gar-
mosazreba gakritikebulia. gaugebaria, Tu rogor dadebs kveuli kompensacia gaweuli samuSaosaTvis.
konkludentur xelSekrulebas piri, romelic moklebulia
SesaZleblobas gacxadebulad dados namdvili xelSekru-

50 51
Sedareba germanul samarTalTan sazRvron misi pasuxismgebloba. mocemul SemTxvevaSi aseT
danawess warmoadgens adgilobrivi miwis kanonebi (...), rome-
BGH Urteil vom 17. 11. 2011 (III ZR 53/11) NJW 2012, 1648: lic gardacvlilis damarxvis valdebulebas akisreben meu-
faqtobrivi garemoebebi: a da b iyvnen daqorwinebuli, Rles. Tu is ar asrulebs am valdebulebas, maSin dakrZalva
Tumca cxovrobdnen cal-calke. Svilebi ar hyavdaT. a gar- unda ganaxorcielos im Temis policiam, sadac gardaicvala
daicvala, ris Sesaxebac mezoblebma Seatyobines uaxloes piri an ipovnes gvami (…). mepatronis gansasazRvrad sajaro
damkrZalav biuros (g) da misces mis TanamSromlebs saSualeba samarTlis danawesebis gamoyeneba gamoricxulia, Tu isi-
SeeRwiaT saxlSi da a-s gvami gadaetanaT sasaflaos damkrZa- ni warmoadgenen amomwurav danawesebs da saqmis Sesrulebas
lav darbazSi. aqve Sedga saubari g-sa da meuRle b-s Soris. b-m akisreben administraciul organos. mocemul SemTxvevaSi
ganacxada, rom is ar iyo winaaRmdegi g-s daemarxa a, Tumca mas administraciuli organos pasuxismgebloba mxolod sub-
Tavad ar hqonda sakmarisi fuli xarjebis asanazRaureblad. sidiarulia. meuRle valdebulia dakrZalos gardacvlili
amasTanave miuTiTa imaze, rom is da misi qmari cxovrobdnen meuRle. es valdebuleba, kanonis calsaxa danawesis mixedviT,
gancalkevebiT da qmari apirebda gayras. saubari dasrulda arsebobs maSinac, rodesac meuRleebs Soris urTierToba ga-
uSedegod. g-s ainteresebs a-s dakrZalvis SemTxvevaSi Seu- fuWebulia da meuRleebi cxovroben cal-calke, oficialur
Zleba Tu ara moiTxovos kompensacia. adgilobrivi miwis ka- ganqorwinebamde.
nonis mixedviT meuRlis damarxva pirvel rigSi warmoadgens
cocxlad darCenili meuRlis valdebulebs. amis sawinaaRm-
degod b miuTiTebs socialuri daxmarebis Sesaxeb kanonis 74-
e muxlze: “gardacvlili piris damarxvis xarjebs kisrulobs
[socialuri samsaxuri], Tu valdebul pirs ar SeiZleba moe-
Txovos maTi dafarva.”
sasamarTlos motivebidan: gardacvlilis damarxvisa-
Tvis pasuxismgebeli piris gansasazRvrad gadamwyvetia Tu
vis ekisreba gardacvlilze zrunvis valdebuleba. gardac-
vlilze zrunvis valdebuleba jer kidev raixis sasamarTlos
mixedviT ekisreba uaxloes naTesavs, rac warmoadgens naTes-
auri kavSiris gagrZelebas. igive princips aRiarebs Cveule-
biTi samarTlis mixedviT germaniis umaRlesi sasamarTlo.
gardacvlilze zrunvis valdebulebas ganekuTvneba gansaku-
TrebiT dakrZalvis adgilisa da saxis gansazRvra. Tumca gsk-
is 677-e muxlis mixedviT mepatronis gansasazRvrad sakmari-
si ar aris mxolod im piris identificireba, visac ekisreba
xarjebis gaweva. misi gansazRvrisaTvis ar gamogvadgeba arc
CveulebiTi samarTali. samoqalaqo samarTali ar Seicavs
danawesebs, romelic gamokveTda gardacvlilis damarxvaze
pasuxismgebel pirs. SesaZlebelia, rom sajaro-samarTle-
brivma danawesebma miakuTvnon raime saqme mepatrones da gan-

52 53
kazusi: `warumatebeli operacia~ amisaTvis aucilebelia, rom S-s u-sTan sakuTari saxeliT
daedo momsaxurebis xelSekruleba. momsaxurebis xelSekru-
merabi (m), romelic bolo dros mZime depresiaSia, erT di- lebis dadebisaTvis aucilebelia ori urTierTTandamTxvevi
liTac samsaxurSi wasvlamde, miiyenebs or cecxlsasrol Wri- nebis gamoxatva (gsk-is 145-e da Semdgomi paragrafebi; ssk-is
lobas gul-mkerdis areSi. miuxedavad imisa, rom miyenebuli 329-e da Semdgomi muxlebi). S-m daiyolia u m-saTvis opera-
Wrilobebi sasikvdilo ar aris, mkerdidan Zlieri sisxldena ciis gakeTebaze. sakiTxavia operaciis gakeTebis SeTavazeba
Sesabamisi daxmarebis aRmoCenis gareSe merabs male mouRebs warmoadgenda Tu ara oferts S-sTan samedicino momsaxure-
bolos. sabednierod mezobeli Sermadini (S), pirvelive gas- bis xelSekrulebis dadebasTan dakavSirebiT. SemoTavazeba,
rolisTanave miaSurebs merabis binisaken, Seamtvrevs karebs imisaTvis rom CaiTvalos ofertad, unda iyos gakeTebuli
da gaixevs Sarvals. Semdeg is gondakargul merabs sakuTari moqmedebis, samarTlebrivi boWvisa da garigebis nebiT, ro-
perangiT Seuxvevs Wrilobebs da gamoiZaxebs saswrafos, ro- melTa dadgenac xdeba obieqturi mimRebis horizontidan
melsac Tan gahyveba. saavadmyofoSi gadayvanis Semdeg aseve (gsk-is 133-e da 157-e paragrafebi, ssk-is 52-e muxli). obieq-
S daiyoliebs eqim uSangis (u) operaciis gakeTebaze, romlis turi mimRebis horizontidan mocemul SemTxvevaSi calsaxaa,
gareSec m-s gadarCena SeuZlebelia. Tumca merabis gadarCena rom S-s, rogorc mezobels, m-s mimarT zrunvis an sagarantio
arc operaciis meSveobiT moxerxdeba. merabi ar iyo dazRveu- valdebuleba ar gaaCnia, Sesabamisad, ar surs dados m-s sa-
li, amitomac u-m verc honorari miiRo da wamlebis xarjebis medicino momsaxurebis xelSekruleba sakuTari saxeliT da
dafarvac sakuTari jibidan mouxda. is iTxovs maT anazRau- agos pasuxi am xelSekrulebidan piradad. S-s SemoTavazeba
rebas. S Tavis mxriv iTxovs merabis TanamSromlisa da erTa- ar SeiZleba aRqmuli iyos, rogorc u-sTan sakuTari saxeliT
derTi anderZismieri memkvidris gizosagan (g) gaxeuli Sar- xelSekrulebis dadebis oferti.
vlis, perangisa da aseve dakarguli drois anazRaurebas. u-sa da S-s Soris samedicino momsaxurebis xelSekrule-
1. amoxseniT kazusi jer germanuli da Semdeg qarTuli ba ar dadebula, ris gamoc u-s ar aqvs saxelSekrulebo mo-
samarTlis mixedviT. Txovnis ufleba S-s mimarT.
2. ra Seicvleboda kazusis franguli da inglisuri sa-
marTlis mixedviT gadawyvetisas?
II. u-s moTxovna g-s mimarT momsaxurebis xelSekrule­
bidan (gsk-is 611-e muxli) da gsk-is 1922-e, 1967-e muxlebis
amoxsna: (ssk-is 1306-e, 1484-e muxlebi) Sesabamisad.
(germanuli, qarTuli, franguli da inglisuri samarTlis u-s SeiZleba hqondes m-s memkvidre g-sagan honorarisa
mixedviT) da gaweuli xarjebis moTxovnis ufleba momsaxurebis xelSe-
krulebidan (gsk-is 611-e paragrafi) da gsk-is 1922-e, 1967-e
1) amoxsna germanuli da qarTuli samarTlis mixedviT paragrafebis (ssk-is 1306-e 1484-e muxlebi) mixedviT.
u-s moTxovnebi: amisaTvis aucilebelia, rom u-sa da m-s Soris dadebuli-
I. u-s moTxovna S-s mimarT momsaxurebis xelSekrulebi­ yo samedicino momsaxurebis xelSekruleba. m-s savadmyofoSi
dan (gsk-is 611-e muxli) miyvanisas ukve dakarguli hqonda goneba, ris gamoc is pira-
u-s SeiZleba hqondes S-sagan honorarisa da gaweuli xar- dad veRar dadebda u-sTan xelSekrulebas. Tumca es xelSe-
jebis moTxovnis ufleba momsaxurebis xelSekrulebidan kruleba misi saxeliT SeeZlo daedo S-s, Tu mas eqimi u-s ope-
(gsk-is 611-e muxli). raciaze dayoliebisas eqneboda neba emoqmeda m-s saxeliT,

54 55
warmomadgenlobiTi uflebamosilebis farglebSi. sakiTxa- daxamreba gaewia avadmyofisaTvis, an elodeboda amisaTvis
via, hqonda Tu ara S-s sakuTari nebis gamoxatviT m-s boWvis honorars, ar gamoricxavs sxvis saqmes, radgan “aseve sxvisi
neba. es nebac unda ganimartos obieqturi mimRebis horizon- saqme” sxvisi saqmea. sxvisi saqmis gaZRolis neba ivaraudeba
tidan. mocemul SemTxvevaSi obieqturi miRebisTvisac cal- „aseve sxvisi saqmis“ SemTxvevaSic. u moqmedebda davalebis an
saxa iyo, rom S-s ar gaaCnda warmomadgenlobiTi uflebamosi- sxva uflebamosilebis gareSe.
leba gonebadakarguli m-s saxeliT xelSekrulebis dadebisa. 2. sakiTxavia Seesatyviseboda Tu ara m-s gadarCe-
warmomadgenlis mier sxvisi saxeliT, magram warmomadgenlo- na mis interessa da namdvil an hipoTetur nebas (gsk-is
biTi uflebamosilebis gareSe dadebuli xelSekruleba aris 683-e paragrafi, ssk-is 974-e muxli). momakvdavi m-s ga-
meryevad baTili gsk-is 177-e paragrafis (ssk-is 111-e muxlis) darCena iyo obieqturad sasargeblo da amgvarad mis
mixedviT da misi namdviloba damokidebulia warmodgenilis interesebSi. namdvil nebas mis gadarCenasTan dakav-
mowonebaze. Tu warmodgenili mas ar moiwonebs, warmomad- SirebiT is ver gamoxatavda, radgan gonze ar mosula.
geneli pasuxs agebs piradad (gsk-is 179-e paragrafi, ssk-is Tumca TviTmkvlelis SemTxvevaSi problemuria, Seesatyvise-
113-e muxli). mocemul SemTxvevaSi m imyofeboda ugono md- ba Tu ara misi gadarCena mis savaraudo nebas, radgan misi uka-
gomareobaSi da arsebobda safrTxe, rom is gonze mousvle- naskneli gamoxatuli neba swored amis sapirispirod metyve-
lad gardaicvleboda. am dros misTvis SeuZlebeli iqneboda lebs. Tumca, rogorc samedicino praqtika aCvenebs, erTxel
(memkvidris mier mowonebis SesaZlebloba, romlis arsebobis gadarCenili TviTmkvleli, Cveulebriv, meored imaves aRar
Sesaxebac S-s am momentSi ar SeiZleba scodnoda, SegviZlia ar imeorebs. gsk-is 683-e paragrafis me-2 winadadebis (ssk-is
miviRoT mxedvelobaSi) garigebis mowoneba da S piradad ageb- 974-e muxlis me-2 nawili) mixedviT, mepatronis sawinaaRmde-
da pasuxs am garigebidan. calsaxaa, rom mas es ar surda da ar go neba mxedvelobaSi ar miiReba, Tu saqmis Sesrulebis gare-
hqonda (m-s) Sesabamisi boWvis neba, rac Secnobadi iyo aseve Se dainteresebuli piris valdebuleba, romlis Sesrulebac
obieqturi mimRebis horizontidanac, ris gamoc gamoiricxa sajaro interesebSia, an misi kanonismieri rCenis valdebu-
aseve garigebis dadeba m-s saxeliT. u-s ar aqvs arc m-s memkvi- leba droulad ver Sesruldeboda (gsk-is 679-e paragrafi).
dre g-s mimarT saxelSekrulebo moTxovnis ufleba. mocemuli danawesis gamoyenebis winapirobas warmoadgens
mepatronis samarTlebrivi valdebulebis arseboba, mxolod
moraluri valdebuleba sakmarisi ar aris. imis gamo, rom ar
III. u-s moTxovna g-s mimarT gsk-is 677-e, 683-e, 670-e da arsebobs cocxlad darCenis samarTlebrivi valdebuleba,
1922-e, 1967-e paragrafebis (ssk-is 969-e, 973-e, 1306-e da 1484- gsk-is 670-e paragrafs ver gamoviyenebT. amis gamo SegviZlia
e muxlebis) Sesabamisad miviCnioT, rom TviTmkvlelis ukanaskneli gamovlenili neba
u-s SeiZleba hqondes m-s memkvidre g-sagan honorarisa da mniSvnelovania, radgan is imyofeba ukiduresad kritikul md-
gaweuli xarjebis moTxovnis ufleba gsk-is 677-e, 683-e, 670- gomareobaSi, romlis sanqcionirebac dauSvebelia SemdgomSi
e da 1922-e, 1967-e paragrafebis (ssk-is 969-e, 973-e, 1306-e da misi gadarCenisaTvis gaweuli xarjebis ukan moTxovniT.
1484-e muxlebis) Sesabamisad, ris winapirobasac warmoadgens Tumca amis sapirispirod TviTmkvleli neba SesaZlebelia
mamkvidreblis saqmeebis davalebis gareSe namdvili Sesru- ar gaviTvaliswinoT gsk-is 134-e da 138-e paragrafebis (ssk-is
leba. 54-e muxli) Sesabamisad, rogorc amoraluri. amisgan damouki-
1. mocemul SemTxvevaSi u-m m-s Cautara operacia, riTic deblad SesaZlebelia, TviTmkvlelis nebis argaTvaliswineba
Seasrula sxvisi saqme, radgan gadaudebeli operaciis Cata- qmedunarianobis Sesaxeb danawesebis (gsk-is 104-e paragrafis
reba avadmyofis saqmea. is faqti, rom eqimi valdebuli iyo # 2 da 105-e paragrafi; ssk-is 58-e muxlis me-2 nawili) analogi-

56 57
iT gamoyenebis Sedegad. miuxedavad imisa, rom mocemul Sem- moiZaxa saswrafo da gahyva mas saavadmyofoSi. m-s gadarCe-
TxvevaSi saqme exeba ara garigebis nebis gamoxatvas, aramed na iyo mxolod am ukanasknelis saqme. m-s hqonda aseve sxvisi
faqtobriv nebas, romelic aucilebelia kanonismieri valde- saqmis Sesrulebis neba, romelic obieqturad sxvisi saqmis
bulebiTi urTierTobis – sxvisi saqmeebis namdvili Sesrule- Sesrulebis SemTxvevaSi ivaraudeba. davaleba an sxva raime
bisaTvis. imis gamo, rom TviTmkvleli imyofeba ukiduresad samarTlebrivi safuZveli moqmedebisaTvis m-sa da S-s So-
kritikul situaciaSi, misi neba SegviZlia ar gaviTvaliswi- ris ar arsebobda. saqmis Sesruleba unda Seesatyvisebodes
noT, rogorc cnobierebis dakargvis an droebiTi fsiqikuri mesakuTris interessa da namdvil nebas. dazaralebuli m-s
moSlilobis dros gamovlenili. Sesabamisad, zemoTxsenebu- gadarCenis mcdeloba iyo misTvis obieqturad sasargeblo.
li muxlebis safuZvelze SegviZlia TviTmkvlelis sawinaaR- miuxedavad imisa, rom uSedego aRmoCnda, saqmis Sesrulebis
mdego nebis miuxedavad gamoviyenoT gsk-is 679-e paragrafi dawyebis momentSi is Seesabameboda mis interesebs. marTalia,
(ssk-is 974-e muxlis me-2 nawili) analogiiT. saqmis Sesruleba ewinaaRmdegeboda m-s dafiqsirebul nebas,
amrigad gsk-is 683-e paragrafis me-2 nawilis (ssk-is 974- magram rogorc u-s moTxovnis ganxilvisas aRvniSneT, TviT-
e mulis me-2 nawili) mixedviT, miuxedavad m-s sawinaaRmdego mkvlelis neba ar gaiTvaliswineba gsk-is 134-e da 138-e para-
nebisa, saxezea sxvisi saqmeebis namdvili Sesruleba. grafebis (ssk-is 54-e muxlis), an gsk-is 104-e paragrafis # 2-isa
3. u-s unda aunazRaurdes mis mier gaweuli danaxarje- da 105-e paragrafis (ssk-is 58-e muxlis me-2 nawilis) da gsk-is
bi – daxarjuli wamlis safasuri, da aseve unda miiRos misi 679-e paragrafis (ssk-is 974-e muxlis me-2 nawilis) analogiiT
Cveuli honorari, radgan is moqmedebda Tavisi profesiuli gamoyenebis meSveobiT.
saqmianobis farglebSi gsk-is 1835-e paragrafis me-3 nawilis 2. gsk-is 670-e paragrafis (ssk-is 973-e muxlis) safuZvel-
analogiiT gamoyenebiT. radgan m ukve gardacvlilia, misi ze Semsrulebels unda aunazRaurdes yvela aucilebeli da-
valdebulebebisaTvis pasuxs agebs misi memkvidre gsk-is 1922- naxarji, maT Soris zianic, romlis dadgomisas nakisri saqmia-
e, 1967-e paragrafebis (ssk-is 1306-e 1484-e muxlebis) Sesaba- nobidan gamomdinare riski realizda (ssk-is 970-e muxlis me-2
misad. nawili). m-s aunazRaurdeba gaxeuli Sarvlisa da gafuWebuli
Sedegi: u-s SeuZlia moiTxovos g-sagan danaxarjebisa da perangis xarjebi. amis sapirispirod is ver miiRebs anazRau-
gaweuli Sromis anazRaureba. rebas dakarguli droisaTvis, radgan gaweuli saqmianoba ar
warmoadgenda mis profesiul saqmianobas da gsk-is 1835-e pa-
ragrafis me-3 nawili analogiiT ar gamoiyeneba.
S-s moTxovnebi: 3. m-s valdebulebebisaTvis pasuxs agebs misi memkvidre
S-s moTxovna g-s mimarT gsk-is 677-e, 683-e, 670-e da 1922- gsk-is 1922-e, 1967-e paragrafebis (ssk-is 1306-e, 1484-e muxle-
e, 1967-e paragrafebis (ssk-is 969-e, 973-e, 970-es me-2 nawili, bis) Sesabamisad.
1306-e da 1484-e muxlebi) Sesabamisad Sedegi: S-s aqvs g-s mimarT xarjebis anazRaurebis mo-
S-s, rogorc Semsrulebels, SeiZleba hqondes m-sagan, ro- Txovna.
gorc mepatronisagan, gsk-is 677-e, 683-e da 670-e paragrafe-
bis (ssk-is 969-e da 973-e muxli) Sesabamisad gaweuli danaxar-
jebis anazRaurebis moTxovnis ufleba. 2) amoxsna franguli samarTlis mixedviT
1. mocemul SemTxvevaSi S-m m-saTvis Seasrula „saqme“ gsk- u-s moTxovnebi:
is 677-e paragrafis (ssk-is 969-e muxli) Sesabamisad, rodesac u-s moTxovna g-s mimarT momsaxurebis xelSekrulebi­
Seamtvria karebi, Seecada misTvis Wrilobebis Sexvevas, ga- dan (contrat d’assistance) da safrangeTis samoqalaqo kodeqsis

58 59
724-e muxlis 1-li nawilis Sesabamisad saxezea franguli samarTlis mixedviTac. mepatrone SeboWi-
u-s SeiZleba hqondes m-s memkvidre g-sagan honorarisa lia Semsruleblis mier am saqmeebis farglebSi misi saxeliT
da gaweuli xarjebis moTxovnis ufleba momsaxurebis xelSe- dadebuli xelSekrulebiT (safrangeTis samoqalaqo kode-
krulebidan, risTvisac aucilebelia, rom u-sa da m-s Soris qsis 1375-e muxlis 1-li varianti). u-s eqneboda m-s mimarT
dadebuliyo samedicino momsaxurebis xelSekruleba. m-sa da pirdapiri saxelSekrulebo moTxovnis ufleba momsaxurebis
u-s Soris pirdapiri kontaqti ar Semdgara, Tumca m-s saxeliT xarjebis anazRaurebasTan dakavSirebiT.
xelSekruleba SesaZlebelia daedo S-s. 2. imis gamo, rom m moTxovnis wayenebis momentisaTvis ukve
safrangeTis samoqalaqo kodeqsis 1375-e muxlis 1-li va- gardacvlilia, misi valdebulebebisaTvis pasuxs agebs er-
riantis Sesabamisad mepatronem, romlis saqmeebsac jerovnad TaderTi anderZismieri memkvidre g safrangeTis samoqalaqo
gauZRvnen, unda Seasrulos is valdebulebebi, romlebic kodeqsis 724-e muxlis 1-li nawilis Sesabamisad.
Semsrulebelma ikisra misi saxeliT. anu garigeba, romelsac Sedegi: u-s aqvs g-s mimarT honorarisa da daxarjuli
debs Semsrulebeli mepatronis saxeliT, pirdapir avaldebu- wamlebis safasuris anazRaurebis moTxovna.
lebs mepatrones mesame pirebis winaSe. am warmomadgenlobiTi
uflebamosilebis winapirobas warmoadgens sxvisi saqmeebis
Sesrulebis farglebSi moqmedeba (Gestion d’affaires). garda ami- S-s moTxovnebi:
sa, Semsrulebelma garigebis dadebisas unda imoqmedos mepa-
S-s moTxovna g-s mimarT safrangeTis samoqalaqo kode­
tronis saxeliT.
qsis 1375-es me-3 variantisa da 724-e muxlis 1-li nawilis
1. safrangeTSi sxvisi saqmeebis Sesrulebad samoqala-
Sesabamisad
qo kodeqsis 1372-e muxlis mixedviT miiCneva: 1. spontanuri
S-s SeiZleba hqondes m-s memkvidre g-sagan Sarvlisa da
faqtobrivi Tu iuridiuli xasiaTis moqmedeba, romelsac
perangis safasuris da aseve dakarguli drois anazRaurebis
Semsrulebeli (gérant) asrulebs sakuTar kanonismieri Tu
moTxovna, Tu saxezea sxvisi saqmeebis davalebis gareSe Ses-
saxelSekrulebo valdebulebis gareSe, 2. romlis Sesaxebac
ruleba.
ar icis mepatronem (géré), Tumca 3. es moqmedeba Sesrulebis
1. S-m Seamtvria kari, Seecada gadaexvia m-s Wrilobebi,
dawyebis momentSi misTvis rogorc sasargeblo, ise aucile-
SemdegSi gahyva mas saavadmyofoSi da dado misi saxeliT same-
belia.
dicino momsaxurebis xelSekruleba. yvela es moqmedeba iyo
mocemul SemTxvevaSi eqimi u-s operaciaze dayoliebiT S-m
spontanuri, sasargeblo, aucilebeli da Sesrulda goneba-
dado samedicino momsaxurebis xelSekruleba. es xelSekru-
dakarguli mepatronis codnis gareSe. sxvisi saqmeebis Ses-
leba S-m dado m-s saxeliT, rac gamomdinareobda garemoebe-
ruleba saxezea.
bidan, radgan orive mxarisaTvis calsaxa iyo, rom S ar debda
2. safrangeTSi sxvisi saqmeebis Sesrulebis Sedegs war-
mas sakuTari saxeliT da ar surda Tavad ego pasuxi. sxvisi sa-
moadgens mepatronis valdebuleba aunazRauros Semsru-
qmeebis Sesruleba saxezea. miuxedavad imisa, rom ar dadga is
lebels gaweuli xarjebi safrangeTis samoqalaqo kodeqsis
Sedegi, romlis miRwevisakenac iyo mimarTuli es xelSekru-
1375-e muxlis me-3 nawilis Sesabamisad. anazRaurebas eqvem-
leba, dadebis momentSi is mainc warmoadgenda m-saTvis sasar-
debareba zianic, romelic Semsrulebels miadga am saqmee-
geblo da misi sicocxlis gadarCenisaTvis aucilebel moqme-
bis Sesrulebisas. Sesabamisad, S-s aunazRaurdeba, rogorc
debas. is iyo spontanuri – S-s ar hqonda arc saxelSekrulebo
gaxeuli Sarvlis, ise perangis safasuri.
da arc sxva raime kanonismieri valdebuleba da mepatronem
rac Seexeba “dakargul dros”, Cveulebriv, Semsrulebels
ar icoda mis Sesaxeb. sxvisi saqmis Sesrulebis winapirobebi
ar SeuZlia moiTxovos gasamrjelo daxarjuli droisaTvis,

60 61
Tumca sasamarTlo zog SemTxvevebSi varaudobs gasamrjelos rebis xelSekrulebidan, risTvisac aucilebelia, rom u-sa
gadaxdis nebas, aseve gamonakliss warmoadgens SemTxveva, ro- da m-s Soris dadebuliyo samedicino momsaxurebis xelSe-
desac Semsrulebeli sakuTari profesiis farglebSi moqme- kruleba. m-sa da u-s Soris pirdapiri kontaqti ar Semdgara,
debs. am dros sasamarTlo uSvebs konkludentur xelSekru- radgan saavadmyofoSi gadayvanis momentisaTvis m ukve aRar
lebas. mocemul SemTxvevaSi konkludenturi xelSekrulebis imyofeboda gonze da misi gamonaTqvami ver ganimarteba ro-
daSveba gamoricxulia, radgan m saqmeebis dawyebis momenti- gorc konkludenturi Tanxmoba samedicino momsaxurebis
dan imyofeboda ugono mdgomareobaSi da gonze mousvlelad xelSekrulebis dadebasTan dakavSirebiT.
gardaicvala, ris gamoc is verc konkludentur nebas gamoxa- erT-erTi mosazrebis mixedviT “aucilebloba” warmoSobs
tavda da verc moiwonebda SemdegSi am garigebas. S aseve ar mo- warmomadgenlobas (agency) – warmomadgenels (agents) eniWe-
qmedebda misi profesiuli saqmianobis farglebSi. “dakargu- ba uflebamosileba dados xelSekruleba, romelic iqneba
li dro” ar anazRaurdeba. mboWavi (warmodgenilis) principalisaTvis. amisaTvis saWi-
3. S-s valdebulebisaTvis pasuxs agebs misi erTaderTi an- roa, rom arsebobdes aucilebloba principalis saxeliT mo-
derZismieri memkvidre g, safrangeTis samoqalaqo kodeqsis qmedebisa, SeuZlebeli unda iyos principalTan dakavSireba,
724-e muxlis 1-li nawilis Sesabamisad. moqmedeba unda Seesatyvisebodes principalis interesebs.
Sedegi: S-s aqvs g-sagan gaweuli xarjebisa da zianis S-s, rogorc m-s warmomadgenels SesaZlebelia daedo xelSe-
anazRaurebis moTxovna. kruleba u-sTan, Tu am xelSekrulebis dadeba iyo aucilebe-
li m-saTvis. mocemul SemTxvevaSi problemuria principalis
interesebTan Sesatyvisoba, radgan m-s gadawyvetili hqonda
3) amoxsna inglisuri samarTlis mixedviT daesrulebina sicocxle TviTmkvlelobiT, ris gamoc mis in-
u-s moTxovnebi: teresSi ar Sedioda misi gadarCena. m-sa da u-s Soris S-s, ro-
u-s moTxovnebi S-s mimarT unda gamoiricxos, radgan, ro- gorc warmomadgenlis meSveobiT, dadebuli samedicino mom-
gorc zemoT aRvniSneT, S-s ar hqonia sakuTari boWvis neba. saxurebis xelSekruleba, saidanac u-s uSualod m-sagan eqne-
I. moTxovna m-s anderZis aRmasruleblis mimarT kano­ boda honoraris moTxovnis ufleba gamoiricxeba.
nis specialuri danawesidan
u-s SeiZleba hqondes anderZis aRmasruleblisagan m-s da-
tovebuli qonebidan kompensaciis moTxovnis ufleba kanonis III. moTxovna m-s anderZis aRmasruleblis mimarT kvazi
specialuri danawesidan, rogoric aris, magaliTad, Section kontraqtidan
158 Road Traffic Act 1988 did britaneTSi. Tumca am danawesis ga- u-s SeiZleba hqondes moTxovnis ufleba m-s anderZis aR-
moyenebis winapirobas warmoadgens eqimis mier gadaudebeli masruleblis mimarT kvazi kontraqtidan. “kvazi kontraqti-
daxmarebis aRmoCena sagzao incidentis Sedegad dazaralebu- sa” (quasi contract) an “restituciis” (restitution) cnebis qveS er-
lisaTvis. Tiandeba SemTxvevebi, rodesac piri iZens raime iseT qonebriv
sargebels, romelic mas ar ekuTvnis8.
1. moTxovna m-s anderZis aRmasruleblis mimarT usa­
II. moTxovna m-s anderZis aRmasruleblis mimarT same­ fuZvlo gamdidrebidan
dicino momsaxurebis xelSekrulebidan inglisSic arsebobs SemTxevebi, rodesac aucilebelia,
u-s SeiZleba hqondes m-s anderZis aRmasruleblisagan rom pirma miiRos sxvisTvis gaweuli samsaxurisaTvis gar-
honorarisa da gaweuli xarjebis moTxovnis ufleba momsaxu- 8 Bank plc v Hammersmith and Fulham LBC, The Independent, 23 Dec 1991, No 1619, p. 4,
CA.

62 63
kveuli kompensacia. mTeli rigi eseTi SemTxvevebisaTvis, lebasac uwodeben” (“implied in law”). Tu es valdebuleba arse-
romlebic kontinenturi evropis samarTlis mixedviT dava- bobs, umniSvneloa is faqti, rom mosarCelem ver moaxerxa pa-
lebis gareSe sxvisi saqmeebis Sesrulebas ganekuTvneba, in- cientis sicoxlis gadarCena. qirurgis mier Catarebuli ope-
glisur literaturaSi gamoTqmuli mosazrebiT unda gamo- racia iyo aucilebeli, miuxedavad imisa, rom man ar gamoiRo
viyenoT usafuZvlo gamdidrebis samarTali (unjust enrichment). nayofi. am dros qirurgs aqvs gardacvlili piris qonebidan
usafuZvlo gamdidrebis samarTlis gamoyenebis winapirobe- gaweuli xarjebis dakmayofilebis ufleba.
bia: 1. piris gamdidreba, 2. mosarCelis xarjze, 3. gaumarTle- Tumca sakiTxavia, Tu ra moculobiT unda moxdes am xar-
beli garemoebis (unjust factor) safuZvelze. jebis anazRaureba. rodesac sasamarTlo iRebs gadawyveti-
gaumarTlebel garemoebas mocemul SemTxvevaSi SeiZle- lebas eqimis gasamrjelos Sesaxeb, is iTvaliswinebs ara mar-
ba warmoadgendes aucilebloba (necessity), romelic ubiZgebs to eqimis reputacias, aramed aseve mis amJamindel pozicias,
pirs Caerios sxvis saqmeSi. Carevis aucilebloba gamowveu- mis samuSao Zalasa da pasuxismgeblobas pacientebis winaSe.
li unda iyos im safrTxiT, romelic emuqreba piris qonebasa, mocemul SemTxvevaSi eqimma unda miiRos mis mier daxarjuli
sicocxles an janmrTelobas, rac daSavebuli m-s gadarCenis droisaTvis Cveuli gasamrjelo, aseve anazRaureba daxarju-
mcdelobisas saxezea. Tumca problemuria is faqti, rom usa- li wamlebisaTvis.
fuZvlo gamdidrebidan warmoSobili sarCelisaTvis aucile- Sedegi: u-s SeuZlia moiTxovos anderZis aRmasrulebli-
belia Sedegis – gamdidrebis – dadgoma, rac aq ar dadga – m sagan m-s qonebidan dakmayofileba mis mier gaweuli xarjebi-
gardaicvala. usafuZvlo gamdidrebismieri moTxovna gamoi- saTvis.
ricxeba.

S-s moTxovna m-s anderZis aRmasruleblis mimarT


2. moTxovna m-s anderZis aRmasruleblis mimarT nego-
tiorum gestio-dan S-s SeiZleba hqondes anderZis aRmasruleblisagan m-s da-
negotiorum gestio (management of affairs) - davalebis gareSe sx- tovebuli qonebidan Sarvlisa da perangis safasuris, aseve
visi saqmeebis Sesruleba im formiT, ra formiTac is cnobi- dakarguli drois anazRaurebis moTxovnis ufleba.
lia kontinenturi evropis samarTlis sistemebisaTvis, in- am moTxovnis safuZvels SeiZleba warmoadgendes nego-
glisuri samarTlisaTvis cnobili ar aris. miuxedavad amisa, tiorum gestio-s specialuri SemTxveva inglisSi – gadaudebeli
inglisSic gamoyofen calkeul SemTxvevebs, rodesac sxvis daxmarebis aRmoCena. Tumca eqimisagan gansxvavebiT, arapro-
sasargeblo gaweuli saqmianoba anazRaurdeba. aseTia, maga- fesionalis mier gaweuli daxmareba ar anazRaurdeba. miiCne-
liTad, sxvisi Tamasuqis dafarva, “sxvisi mkvdris damarxva”, va, rom Sesabamisi kvalifikaciis armqone piris mier gaweuli
sxva piris movlis, an rCenis SemTxveva da gadaudebeli same- daxmareba, Cveulebriv, zianis momtania da ar imsaxurebs waxa-
dicino daxmarebis aRmoCena profesionali eqimis mier. pro- lisebas. Sesabamisad, S ver moiTxovs anazRaurebas mimdgari
fesional eqims aqvs valdebuleba daexmaros daSavebul pirs. zianisa da dakarguli droisaTvis.
man unda gamoiyenos piris gadasarCenad yovelgvari xelTar-
sebuli saSualebebi. es gaweuli daxmareba unda aanazRauros
man, visac unda mieRo sargebeli. am dros common law uSvebs
kvazi-saxelSekrulebo valdebulebis warmoSobis SesaZle-
blobas, romelsac aseve “samarTlidan gamomdinare valdebu-

64 65
kazusi: `pako mowyobili~ germaniis samoqalaqo saqarTvelos
kodeqsi samoqalaqo kodeqsi
pako, mas Semdeg rac samsaxurSi moawyves, gadabmulad
svams. erT Ramesac Cveulebisamebr sam saaTze Sin mobrune- §859. mflobelis TviTdax­
buls (mamis) garaJis kari Caketili daxvdeba – jemalma gadawy- marebis ufleba. (1) mflobels
vita urC Svils Wkua aswavlos. pako bevrs ifiqrebs Tu cotas, SeuZlia ZaliT daicvas Tavi
akrZaluli TviTnebobisagan.
Tavis manqanas mezobel gizos garaJSi Seayenebs, romelic am (2) Tu moZravi nivTi CamoerTva
Rames aseve saqeifodaa wasuli. dilis eqvs saaTze dabrunebu- mflobels akrZaluli TviTne-
li gizo, jer zogadad mezoblebisa da Semdeg konkretulad bobis gziT, maSin mas SeuZlia
misi ZaliT dabruneba damrRve-
pakos ginebiT aiklebs ezos, Semdeg ki cxel gulze daiZinebs.
visagan, romelsac waaswres adg-
rodesac SuadRisas gamoRviZebuls pakos manqana isev sakuTar ilze an aRmoaCines cxel kvalze
garaJSi daxvdeba, ukve aevseba moTminebis fiala. gamoiZaxebs dadevnebis Sedegad. (3) Tu miwis
evakuators da gadaaTrevinebs manqanas. saRamos gizosa da nakveTis mflobels CamoerTva
mflobeloba akrZaluli TviT-
jemals Soris seriozuli saubari gaimarTeba. jemali bodiSs nebobis gziT, maSin mas SeuZlia
moixdis da gaandobs, rom pako ukve samagaliTodaa dasjili mflobelobis CamorTmevis Sem-
– manqana CamoerTva da aliyuric miiRo Tavisi araswori sa- deg dauyovnebliv daibrunos
mflobeloba damrRvevis gaZeve-
qcielisaTvis. gizos es yvelaferi didad ver aSoSminebs da biT. (4) analogiuri uflebebi
iTxovs evakuatoris xarjebis anazRaurebas. ekuTvnis mflobels im piris
mimarT, romelmac §858 me-2 naw-
imsjeleT germanuli da Semdeg qarTuli samarTlis ilis Tanaxmad unda dauSvas mis
mimarT mflobelobis xarvezia-
mixedviT imasTan dakavSirebiT, moxvdeba Tu ara pakos meore
nobis gamo pretenziis wardgena.
aliyuri mamis jibis evakuatoris xarjebiT SeTxelebisaTvis.
§862. moTxovnis ufle­ba muxli 161. keTilsindis­
mflobelobis ganxorciele­ ieri mflobelis mier
bisaTvis xelis SeSlis gamo. (1) ukanono xelSeSlis aR­
Tu mflobels akrZaluli TviT- kve­Tis moTxovna. Tu
nebobis meSveobiT xeli eSleba keTilsindisier mflobels
mflobelobis ganxorcielebaSi, ar CamoerTmeva nivTi, ma-
maSin mas SeuZlia damrRvevisagan gram sxvagvarad SeeSleba
moiTxovos xelis SeSlis aRkve- xeli misi mflobelobis
Ta. Tu arsebobs Semdgomi xelis ganxorcielebaSi, maSin mas,
SeSlis safrTxe, maSin mflobels msgavsad mesakuTrisa, Seu-
SeuZlia waradginos negatoru- Zlia moiTxovos xelis SeS-
li sarCeli. (2) moTxovnis ufle- lis aRkveTa. amasTanave,
ba gamoricxulia, Tu mflobeli mas SeuZlia moiTxovos
damrRvevis an misi winamorbe- mflobelobis xelyofiT ga-
dis mimarT flobs xarvezianad mowveuli zianis anazRaure-
da mflobeloba mopovebul iqna ba. zianis anazRaurebis es
mflobelobis xelis SeSlamde wesi gamoiyeneba maSinac,
bolo wlis ganmavlobaSi. roca SeuZlebelia xelis
SeSlis aRkveTis moTxovna.

66 67
§1004. negatoruli sarCeli muxli 172. ukanono mflo­ amoxsna:
(Beseitigungs- und Unterlassungsan- belobidan nivTis gamoTx­
spruch). (1) Tu sakuTrebis ufle- ova da xelSeSlis aRkveTis (germanuli da qarTuli samarTlis mixedviT)
bis xelyofa xdeba sxvagvarad, moTxovna. ....
vidre nivTis CamorTmeva an misi I. g-s moTxovna p-s mimarT gsk-is 677-e, 683-e da 670-e pa­
dakaveba, maSin mesakuTres SeuZ- 2. Tu sakuTrebis xelyofa ragrafebis (ssk-is 969-e da 973-e muxlebi) Sesabamisad
lia damrRvevs mosTxovos xelis an sxvagvari xelSeSla xde- g-s SeiZleba hqondes moTxovnis ufleba p-s mimarT xarje-
SemSleli moqmedebis aRkveTa. ba nivTis amoRebis an misi
bis anazRaurebasTan dakavSirebiT davalebis gareSe sxvisi
Tu arsebobs Semdgomi xelyofis CamorTmevis gareSe, maSin
safrTxe, mesakuTres SeuZlia mesakuTres SeuZlia xelis saqmeebis namdvili da marTebuli Sesrulebidan gsk-s 677-e,
waradginos negatoruli sarCe- SemSlels mosTxovos am mo- 683-e da 670-e paragrafebis (ssk-is 969-e da 973-e muxlebi) Se-
li. (2) moTxovnis ufleba gamor- qmedebis aRkveTa. Tu amgvari sabamisad.
icxulia, Tu mesakuTre valdebu- xelSeSla kvlav gagrZel-
lia iTminos xelyofa. deba, mesakuTres SeuZlia
moiTxovos moqmedebis aR­
1. sxvisi saqmis Sesruleba
kveTa sasamarTloSi sar­
Celis Setanis gziT. 3. Tu
mocemuli moTxovnis pirvel winapirobas warmoadgens
xdeba uZrav nivTze sakuTre-
bis xelyofa an sxvagvari sxvisi saqmis Sesruleba. manqanis evakuatoris meSveobiT ga-
xelSeSla, maSin mesakuTres dayvanisas g-m SeiZleba Seasrulos sxvisi saqme. saqmis Sesru-
SeuZlia xelis SemSlels lebas warmoadgens nebismieri faqtobrivi Tu samarTlebrivi
mosTxovos am moqmedebis saxis moqmedeba, romelic ar Semoifargleba mxolod raimes
aRkveTa. Tu amgvari xelSeS-
gadacemiT, damoukideblad misi xangrZlivobisa9. saqme unda
la kvlav gagrZeldeba, maSin
mesakuTres SeuZlia moiTx- yofiliyo sxvisi. g-m gadaagora p-s manqana sakuTari miwis nak-
ovos moqmedebis aRkveTa sa- veTidan. manqanis gadagoreba aris manqanis mesakuTris saqme
samarTlo gadawyvetilebis da ganekuTvneba mis uflebaTa da movaleobaTa sferos. is fa-
gareSe, Sesabamisi samarTal- qti, rom g-s hqonda am gadagorebis mimarT sakuTari interesi
damcavi organosagan, kano-
ar gamoricxavs sxvisi saqmis Sesrulebas, radgan „aseve sxvisi
niT dadgenili sakuTrebis
damadasturebeli dokumen- saqmec“ sxvisi saqmea. g-m Seasrula sxvisi saqme.
tis wardgenis gziT, garda
savaraudo xelmyofis mier
uZrav nivTze sakuTrebis, 2. sxvisi saqmis Sesrulebis nebiT
marTlzomieri mflobe-
lobis an/da sargeblobis am saqmis Sesrulebisas g-s unda emoqmeda sxvisi saqmis
damadasturebeli werilo- Sesrulebis nebiT. sxvisi saqmis Sesrulebis neba ivaraudeba
biTi dokumentis wardgenis “aseve sxvisi saqmis” Sesrulebis SemTxvevaSic. am varaudis ga-
SemTxvevisa.
qarwylebamde unda miviCnioT, rom g moqmedebda sxvis saqmis
Sesrulebis nebiT.

9 Palandt/Sprau, § 677 Rn. 2.

68 69
3. davalebisa da sxva uflebamosilebis gareSe Tvaliswineba saqmeebis Sesrulebis interesebTan Sesatyvis-
obis dadgenisas, radgan es am saqmeebis Sesrulebas mTel rig
g ar iyo valdebuli arc garigebidan da arc sxva raime sa- SemTxvevaSi xazs gadausvamda. mocemul SemTxvevaSi saqmeebis
fuZvlidan gamomdinare gadaegorebina p-s manqana. Sesruleba Sesrulebis dawyebis momentSi mepatronisaTvis
sargebliani iyo, radgan aTavisuflebda mas misi ukve arsebu-
li da samomavlo zianis anazRaurebis valdebulebisagan, ris
4. nebisa da interesebis Sesabamisad gamoc unda yofiliyo p-s savaraudo nebis Sesatyvisi. Tumca
namdvil nebas upiratesoba eniWeba savaraudo nebasTan Seda-
g-s unda emoqmeda p-s interesebisa da namdvili an sava- rebiT. p-m gacnobierebulad daayena kuTvnili manqana g-s mi-
raudo nebis Sesabamisad. interesebis Sesabamisoba saxezea, wis nakveTze da Sesabamisad swored es iyo misi neba.
rodesac saqme mepatronisaTvis obieqturad sasargebloa. Tumca sakiTxavia, SesaZlebelia Tu ara p-s namdvili nebis
mocemul SemTxvevaSi obieqturi sargeblianoba SeiZleba ga- gamoricxva gsk-is 679-e paragrafis (ssk-is 974-e muxlis me-2
momdinareobdes p-s valdebulebisagan gaTavisuflebidan. nawilis) mixedviT. amisaTvis namdvili neba unda ewinaaRmde-
p-m g-s garaJSi manqanis dayenebiT Caidina akrZaluli TviT- gebodes mepatronis valdebulebas, romlis Sesrulebac sa-
neboba gsk-is 858-e paragrafis Sesabamisad da gsk-is 862-e, jaro interesebSia. germanuli administraciuli sasamarT-
1004-e paragrafis 1-li nawilis (ssk-is 161-e, 172-e muxlebis) loebis praqtikis mixedviT, aramarTlzomieri mdgomareobis
Sesabamisad valdebuli iyo gadaegorebina kuTvnili manqana, aRmofxvra sajaro interesSia, rasac emsaxureboda mocemul
romelic xels uSlida g-s garaJis flobaSi10. g-m gadaagora momentSi manqanis gadagorebiT mflobelobis ganxorciele-
manqana da amgvarad gaaTavisufla p misi valdebulebisagan. baSi xelSeSlis aRkveTa11. mocemuli gadawyvetis gadmotana
sakiTxavia, Seesatyviseboda Tu ara saqmis Sesruleba p-s ne- mizanSewonilia aseve samoqalaqo samarTalSi. p-s sapirispi-
bas. g-s mier manqanis evakuatoris meSveobiT gadagorebis ro neba umniSvneloa.
Sedegad, p-s SeiZleba warmoeSvas am gadagorebis xarjebis g-s aqvs p-s mimarT davalebis gareSe sxvisi saqmeebis Ses-
anazRaurebis movaleoba. am dros saqmis Sesruleba mxolod rulebis wesebis Sesabamisad danaxarjebis anazRaurebis mo-
maSin iqneba p-s interesebSi, rodesac evakuatori xarjebi Txovna.
ufro naklebia, vidre ziani, romelic p-m unda aunazRauros
g-s mflobelobis ganxorcielebaSi xelSeSlis gamo, Tumca
amgvari msjeloba arasworia. saqmeebis Sesrulebis fargleb- II. g-s moTxovna p-s mimarT gsk-is 687-es me-2 nawilis, 681-
Si interesebTan da nebasTan Sesatyvisoba ganisazRvreba ara es me-2 winadadebisa da 667-e paragrafis Sesabamisad
retrospeqtiulad, imisda mixedviT, Tu ra Sedegi moyva mas,
g-s SeiZleba hqondes p-s mimarT moTxovnis ufleba sarge-
aramed prospeqtiulad – anu saqmeebis Sesrulebis dawyebis
blis anazRaurebasTan dakavSirebiT gsk-is 687-es me-2 nawi-
momentSi saqme unda iyos mepatronisaTvis sargebliani da
lis, 681-es me-2 winadadebisa da 667-e paragrafis Sesabamisad
misi namdvili an savaraudo nebis Sesatyvisi. is faqti, rom
e. w. sxvisi saqmeebis TviTneburad gaZRolidan.
davalebis gareSe sxvisi saqmeebis Sesrulebidan mesakuTres
warmoeSveba xarjebis anazRaurebis valdebuleba, warmoad- moTxovnis winapirobas warmoadgens p-s mier g-s saqmeebis
gens am Sesrulebis Sedegs da ara mis winapirobas da ar gai- TviTneburi Sesruleba, rogorc sakuTari saqmis. p-m Segne-
bulad daayena sakuTari manqana sxvis miwis nakveTze. es war-
10 Schwarz/Ernst, Ansprüche des Grundstücksbesitzers gegen “Falschparker”, NJW 1997,
2550 11 Janssen, NJW 1995, 625.

70 71
moadgenda sxvis saqmes, romelsac is Segnebulad gauZRva, ro- gaCereba warmoadgenda am ukanasknelisaTvis mflobelo-
gorc sakuTars da miiRo aqidan sargebeli – dazoga parkingis bis ganxorcielebaSi xelSeSlas gsk-is 862-e paragrafis
xarjebi, ris gamoc unda aunazRauros g-s am sargeblobis Ri- mixedviT, imdenad aracalsaxaa, am moqmedebiT daeufla
rebuleba. Tu ara is g-s miwis nakveTs, rac aqcevda mas arauflebamo-
gansxavebiT gsk-sagan, romelic sxvisi saqmis, romelic sx- sil mflobelad.
visi saqmeebis TviTneburad rogorc sakuTaris gaZRolis mflobelobis ganxorcielebaSi xelSeSla aris pirdapiri
SemTxvevaSi iTvaliswinebs am TviTnebobis Camdeni piris mflobelobis nebismieri xelyofa misi CamorTmevis gareSe.
calmxriv pasuxismgeblobas davalebis xelSekrulebis we- amis sapirispirod mflobelobis CamorTmeva aris pirdapiri
sebis mixedviT, ssk-Si msgavsi danawesi ar moiZebneba, ris mflobelisagan mflobelobis sruli da xangrZlivi drois
gamoc am SemTxvevebSi SesaZlebelia mxolod xelyofis ganmavlobaSi moSoreba. Tu miwis nakveTi manqanis mxolod er-
kondiqciis gamoyeneba, ssk-is 982-es 1-li, 984-es 1-li da Ti sadgomisagan Sedgeba, maSin misi dakaveba warmodgens nak-
979-e muxlis me-2 nawili (ix. qvemoT). p-m xelyo g-s miwis veTze mflobelobis CamorTmevas. Tumca aseve miwis nakveTis
nakveTis mflobeloba misi gamoyenebis gziT samarTle- mxolod nawilis dakaveba warmoadgens am nawilze mflobe-
brivi safuZvlis gareSe, ris Sedegadac miiRo gamdidreba lobis CamorTmevas. p gaxda miwis nakveTis im nawilis mflo-
parkingis dazogili xarjebis saxiT. am xarjebis Rirebu- beli, romelzec daayena manqana. man TviTneburad miiTvisa es
leba unda aunazRauros g-s, rogorc usafuZvlo gamdi- mflobeloba da gacnobierebuli hqonda ra es, iyo aramarT-
dreba. lzomieri arakeTilsindisieri mflobeli gsk-is 990-e para-
grafis 1-li nawilis Sesabamisad, romelic gsk-is 987-e para-
grafis (ssk-is 164-e muxli) Sesabamisad unazRaurebs nivTis
III. g-s moTxovna p-s mimarT gsk-is 987-e, 990-e paragrafe­ mesakuTres miRebul sargebels.
bis (ssk-is 164-e muxlis 1-li nawili) Sesabamisad p-m unda aunazRauros g-s mis miwis nakveTze manqanis par-
kirebidan miRebuli sargebeli.
p-s SeiZleba hqondes g-s mimarT nivTis flobidan miRebu-
li sargeblis anazRaurebis moTxovnis ufleba e. w. mesaku-
Tre-mflobels Soris urTierTobidan gsk-is 987-e, 990-e pa- IV. g-s moTxovna p-s mimarT gsk-is 989-e, 990-e paragrafe­
ragrafebis (ssk-is 164-e muxlis 1-li nawilis) Sesabamisad. bis mixedviT
am moTxovnis gamoyenebisaTvis aucilebelia, rom g yofi-
g-s SeiZleba hqondes p-s mimarT nivTis flobiT miyenebu-
liyo mesakuTre, xolo moTxovnis adresati p, nivTis mflo-
li anazRaurebis moTxovnis ufleba e. w. mesakuTre-mflo-
beli mflobelobis uflebis gareSe. rogorc Tavdapirvelad,
bels Soris urTierTobidan gsk-is 987-e, 990-e paragrafebis
ise SemdgomSi nivTis mesakuTre iyo g.
Sesabamisad.
sakiTxavia, iyo Tu ara p nivTis mflobeli.
rogorc zemoT aRvniSneT, p iyo miwis nakveTis araufle-
mocemuli sakiTxis ganxilva SesaZlebeli iyo zemoTac, bamosili arakeTilsindisieri mflobeli, ris gamoc man g-s
I.4-e punqtis qveS, rodesac davadgineT, rom p valde- unda aunazRauros am arauflebamosili flobiT miyenebuli
buli iqneboda aenazRaurebina g-saTvis mflobelobis ziani, Tumca anazRaurebad zians warmoadgens mxolod nivTis
ganxorcielebis xelSeSliT miyenebuli ziani. ramdena- gauaresebiT, ganadgurebiT, an misi ukan dabrunebis SeuZle-
dac aracalsaxaa, rom p-s mier g-s miwis nakveTze manqanis blobiT gamowveuli ziani, rac am SemTxvevaSi ar gvaqvs saxeze.

72 73
saqarTveloSi g-s SeiZleba hqondes m-s mimarT zianis drois ganmavlobaSi12. magaliTad, miwis nakveTis win araswori
anazRaurebis moTxovnis ufleba ssk-is 161-e muxlis me- parkirebis SemTxvevaSi saxezea (manqanaze) sakuTrebis xelyo-
3 nawilis mixedviT, romlis winapirobac aris nivTis Ca- fa, rodesac arasworad dayenebuli avtomanqana sadgomidan
morTmevis gareSe mflobelobis xelyofiT gamowveuli „Caketili“ manqanisaTvis erTaderT gamosasvlels (da ara
ziani. marTalia, p-m g-s mis garaJSi manqanis dayenebiT misasvlels13) ketavs14. kerZo avtosadgomze arasworad parki-
CamoarTva manqanis qveS mdebare miwis nakveTze mflobe- rebisas, mesakuTres srulad erTmeva sakuTari sadgomiT da-
loba, Tumca amavdroulad SeiZleba CamorTmevis gareSe niSnulebisamebr sargeblobis saSualeba, ris gamoc am dros
xeleyo mflobeloba sxva nivTebze, magaliTad Caexerga saxezea sadgomze sakuTrebis xelyofa15.
gza garaJis darCenili nawilisaken, mis kedelze ganla- g-s kuTvnil manqanaze sakuTrebis xelyofisas p moqmedeb-
gebuli saTavsoebisaken da a. S., Tumca kazusidan ar Cans da braleulad. absoluturi sikeTis xelyofisas marTlwi-
g-s mflobelobis am tipis xelyofa da misgan gamowveuli naaRmdegoba ivaraudeba.
ziani.

2. evakuatoris xarjebi rogorc ziani


V. g-s moTxovna p-s mimarT sakuTrebis xelyofisda ga­
mo gsk-is 823-e paragrafis 1-li nawilis (ssk-s 992-e muxli) gansxvavebiT davalebis gareSe sxvisi saqmeebis Sesrule-
mixedviT bis farglebSi evakuatoris xarjebis, rogorc danaxarjebis
moTxovnisagan, problemuria am xarjebis, rogorc zianis
g-s SeiZleba hqondes p-s mimarT sakuTrebis xelyofidan anazRaurebis moTxovna gsk-is 823-e paragrafis (ssk-is 992-e
gamomdinare zianis anazRaurebis moTxovna gsk-is 823-e pa- muxli) farglebSi. p-saTvis am xarjebis warmoSoba gamoiwvia
ragrafis 1-li nawilis (ssk-s 992-e muxli) mixedviT. p-s de- misma sakuTarma gadawyvetilebam da ara uSualod sakuTre-
liqturi pasuxismgebloba ar aris gamoricxuli gsk-is 993-e bis xelyofam. marTalia, am xarjebsa da p-s qmedebas Soris
paragrafis 1-li nawilis Sesabamisad mesakuTre-mflobels arsebobs rogorc adekvaturi, ise eqvivalenturi mizez-Se-
Soris specialuri urTierTobisda gamo, radgan p-m nivTi degobrivi kavSiri, Tumca gsk-is 823-e muxli ar moicavs yve-
akrZaluli TviTnebobiT miiTvisa, rac gsk-is 992-e paragra- la im zians, romelic mxolod gaSualebulad dadga daculi
fis mixedviT ar gamoricxavs mflobelis Semdgom deliqtur samarTlebrivi sikeTis xelyofiT. amgvari zianis anazRau-
pasuxismgeblobas. rebadobis dasadgenad gadamwyvetia qmedebis marTlwinaaR-
mdegobis ganmsazRvravi normis mizani – ziani mxolod maSin
aris xelyofili sikeTis dazianebasTan pirdapir kavSirSi da
1. sakuTrebis xelyofa Sesabamisad anazRaurebadi, rodesac xelmyofi e. w. damca-
vi (anu marTlwinaaRmdegobis ganmsazRvrel kanons) kanoniT
xsenebuli deliqturi moTxovnis winapirobas germaniaSi
gaTvaliswinebul qcevis wess arRvevs an Tavisi deliqturi
warmoadgens absoluturi sikeTis xelyofa. mocemul Sem-
saqcieliT ubiZgebs dazaralebuls zianis gamomwvevi moqme-
TxvevaSi SesaZlebelia p-s xeleyo g-s sakuTreba. sakuTre-
bis xelyofas warmoadgens aseve SemTxveva, rodesac nivTis
substanciis dazianebis gareSe, mesakuTrisaTvis srulebiT 12 BGHZ 55, 153, 159.
13 am ukanasknel SemTxvevaSi manqaniT gadaagilebis Tavisufleba xelyofili
SeuZlebelia misi daniSnulebisamebr gamoyeneba xangrZlivi ar aris, rac gamoricxavs sakuTrebis xelyofas.
14 Medicus, Bürgerliches Recht Rn. 613.
15 Janssen, NJW 1995, 625.

74 75
debisaken16. ba. Cvens SemTxvevaSi es niSnavs, rom g valdebuli iyo xeli
p-m daarRvia sxvisi sakuTrebis ardazianebis valdebu- SeeSala zianis dadgomisaTvis, anu gamoeyenebina ufro iafi
leba da ubiZga mesakuTre g-s xarjebis gawevisaken, radgan saSualeba misi garaJis gamonTavisuflebisa, magaliTad xma
mas alternativis saxiT mxolod sakuTrebis CamorTmevis miewvdina p-saTvis da moeTxova misTvis manqanis gayvana. g-m
gulxeldakrefili miReba rCeboda. am dros evakuatoris mocemul SemTxvevaSi pirnaTlad moixada Tavisi valdebule-
gamoZaxeba ar wamoadgens uCveulo reaqcis, romlis gaTva- ba, rodesac Seecada xma miewvdina p-aTvis xmamaRali ginebis
liswinebac xelmyofs ar SeeZlo, Tumca am dros aseve auci- meSveobiT. amis garda, sakiTxavia, aris Tu ara aucilebli,
lebelia, rom dazaralebuls emoqmeda uaryofiTi Sedegebis rom evakuatoris gamoZaxebamde garkveuli xani gavides, ra-
gaTvaliswinebiT gonierebis farglebSi da Sedegis misaRwe- Ta patrons mieces gamoCenis saSualeba, Tu is cota xniT aris
vad gamoeyenebina gamarTlebuli saSualeba – magaliTad, mas gasuli. germanuli sasamarTlo praqtika17 am winapirobas
ar unda gamoeZaxa evakuatori Tu garaJi Ramis ganmavlobaSi savaldebulod ar miiCnevs. mflobelobis TviTneburi xel-
araferSi sWirdeboda, an is finansuri ziani rac mas gara- yofis aRkveTis SemTxvevaSi ar moqmedebs zianis Semcirebis
Jis gamouyeneblobiT miadgeboda ufro naklebi iyo, vidre valdebuleba, Semdegi argumentis gamo argumentebis gamo:
evakuatoris xarjebi, Tumca mocemul SemTxvevaSi xarjebis gsk-is 859-e muxlis me-3 nawilis mixedviT, Tu mflobels Ca-
amgvari awon-dawonva dauSvebelia. gsk-is 859-e muxli ani- moerTva mflobeloba akrZaluli TviTnebobis gziT, maSin
Webs mflobels mflobelobis TviTneburi xelyofis SemTx- mas SeuZlia mflobelobis CamorTmevis Semdeg dauyovnebliv
vevaSi TviTdaxmarebis uflebas. misi es ufleba azrs dakar- daibrunos mflobeloba damrRvevis gaZevebiT. mflobelma es
gavda, rodesac TviTdaxmarebis xarjebi mflobels TviTon ufleba unda gamoiyenos dayovnebliv, rac imas niSnavs, rom
unda etarebina. pirs, romelic moqmedebs TviTdaxmarebis is ar unda daelodos xelmyofis dabrunebas. TviTdaxmare-
farglebSi ar unda warmoeSvas aqidan aranairi finansuri da- bis uflebam, rogorc zemoT vaxseneT, ar unda warmouSvas
nakargi. g-s xelT hqonda mxolod erTi saSualeba mflobelo- uflebamosil pirs aranairi finansuri ziani. swored amitom
bis xelSeSlis aRkveTisa – p-s manqanis gadagoreba. araswori parkirebidan warmoSobili xarjebi unda ataros
g-s SeuZlia moiTxovos p-sagan evakuatoris xarjebis, ro- misma gamomwvevma, maSinac ki, rodesac TviTdaxmarebis ufle-
gorc zianis anazRaureba. bis mqone am uflebas dauyovnebliv iyenebs18.
p-m unda aunazRauros g-s evakuatori xarjebi, rogorc
ziani gsk-is 823-e muxlis 1-li nawilis (ssk-is 992-e muxli) Se-
3. zianis Semcirebis valdebuleba sabamisad, sruli odenobiT.
anazRaurebadi zianis moculobis gansazRvris etapze
mniSvnelovania dazaralebuli g-s Tanabraleulobis gan- VI. g-s moTxovna p-s mimarT mflobelobis xelyofisda
sazRvra gsk-is 254-e paragrafis (ssk-is 415-e muxlis) Sesaba- gamo gsk-is 823-e paragrafis 1-li nawilis (ssk-is 992-e mu­
misad. mocemuli danawesebis mixedviT dazaralebuli pirma xlis) mixedviT
gulxeldakrefilma ar unda ucqiros, Tu rogor dgeba da
izrdeba ziani, aramed SesaZleblobebis farglebSi unda Cae- zianis anazRaurebis moTxovnis ufleba g-s SeiZleba hqon-
rios da Seamciros misi moculoba. winaaRmdeg SemTxvevaSi des mflobelobis xelyofidan (CamorTmeviT) gamomdinare.
kargavs zianis anazRaurebis moTxovnis uflebas im fargleb- miuxedavad imisa, rom mflobeloba ar aris CamoTvlili 823-
Si, ra farglebSic SesaZlebeli iyo am zianis Tavidan acile- 17 AG Braunschweig, NJW-RR 1986, 1414.
16 Palandt/Heinrichs, Vor. § 249, Rn. 77. 18 AG Braunschweig, NJW-RR 1986, 1414.

76 77
e paragrafis 1-li nawiliT dacul samarTlebrivi sikeTeebs da 858-e, 859-e paragrafis 1-li, me-3 nawilis mixedviT.
Soris, is ganekuTvneba am danawesiT dacul “sxva sikeTeebs”. 823-e paragrafis me-2 nawilis winapirobas warmoadgens e.
w. damcavi kanonis darRveva. damcav kanons warmoadgens yvela
saqarTveloSi ssk-is 992-e muxli icavs nebismier qone-
kanoni, romelic sazogadoebis dacvis garda, miznad isaxavs
briv sikeTes, maT Soris mflobelobasac. imis gamo, rom
aseve calkeuli pirebis dacvasac19. samarTlis norma, ro-
ssk-Si, sanivTo samarTalSi, ar moipoveba mflobelobis
melic krZalavs TviTneburad sxvis mflobelobaSi Carevas
CamorTmevis SemTxvevaSi gsk-is 989-e, 990-e paragrafebis
(gsk-is 858-e paragrafi) warmoadgens swored aseT danawess20.
Sesatyvisi zianis anazRaurebis norma (ssk-is 161-e muxlis
p moqmedebda braleulad da misi qmedeba iyo marTlsawinaaR-
me-2 winadadeba mxolod mflobelobaSi xelSeSlas exeba),
mdego. rac Seexeba xelyofasa da zians Soris mizez-Sedego-
amitomac ssk-is 992-e muxlis mflobelobis CamorTmeviT
briv kavSirsa da normis mizans, am SemTxvevaSic moqmedebs ze-
gamowveuli zianis anazRaurebis erTaderT instruments
moTqmuli deliqtur pasuxismgeblobasTan dakavSirebiT. p-m
warmoadgens.
unda aunazRauros g-s evakuatoris xarjebi aseve am danawesis
p-m sakuTrebis xelyofasTan erTad xelyo aseve g-s mflo- Sesabamisad.
beloba mis miwis nakveTze, daakargvina ra miwis nakveTze man-
qanis dayenebiT am miwis nakveTze mflobeloba da misi gamoye-
nebis saSualebac. VIII. g-s moTxovna p-s mimarT gsk-is 823-e paragrafis me-2
nawilisa da sagzao moZraobis Sesaxeb dadgenilebis me-12
mocemul SemTxvevaSi miwis nakveTze sakuTrebisa da
paragrafis me-3 nawilis Nr. 3-is Sesabamisad
mflobelobis xelyofa imitom unda ganvixiloT cal-
calke, rom sargeblobis SesaZlebloba, raSic saboloo g-s SeiZleba hqondes p-s mimarT zianis anazRaurebis mo-
jamSi p-m g-s xeli SeuSala, SeiZleba iyos rogorc saku- Txovnis ufleba gsk-is 823-e paragrafis me-2 nawilisa da sa-
Trebidan, ise mflobelobidan gamomdinare upiratesoba gzao moZraobis Sesaxeb dadgenilebis me-12 paragrafis me-3
– SesaZlebelia, nivTiT sargebloba mxolod mflobelo- nawilis Nr. 3-is Sesabamisad21, risTvisac aucilebelia, rom es
bis uflebis safuZvelze (mag. miqiravebuli manqaniT sar- danawesi warmoadgendes damcav kanons gsk-is 823-e paragra-
gebloba), aseve sakuTrebidan gamomdinare sargeblobis fis me-2 nawilis Sesabamisad. danawesi krZalavs manqanis daye-
uflebis xelyofa mflobelobis xelyofis gareSe (mag. ga- nebas miwis nakveTis SesasvlelTan da gamosasvlelTan. moce-
raJis datborva). muli normebi emsaxurebian sagzao moZraobis usafrTxoebasa
p-m unda aunazRauros g-s mflobelobis CamorTmevidan da Seuferxeblobas, ris ganxorcielebisaTvisac umniSvne-
warmoSobili ziani, rac sakuTrebis dazianebidan warmoSobi- loa moaxerxebs Tu ara calkeuli mesakuTre garaJiT sarge-
li zianis identuria. blobas. danawesi miznad isaxavs daicvas sagzao moZraobis
calkeuli monawileni janmrTelobisa da sakuTrebis daziane-
bisagan da ara qonebrivi zianisagan, romelic dadga mocemul
VII. g-s moTxovna p-s mimarT gsk-is 823-e paragrafis me-
19 Palandt/Thomas, § 823 Rn. 140.
2 nawilisa da 858-e, 859-e paragrafis 1-li, me-3 nawilis 20 BGH NJW 1981, 865.
mixedviT 21 Sead. saqarTvelos kanoni sagzao moZraobis usafrTxoebis Sesaxeb 31-e
muxli: “4. gaCereba akrZalulia: ... z) sadgomi moednidan, xolo roca is ar
g-s SeiZleba hqondes p-s mimarT zianis anazRaurebis mo- aris – samarSruto satransporto saSualebis an taqsis gaCerebis maCveneb-
lidan 15 metrze axlos, Tu es abrkolebs satransporto saSualebis moZrao-
Txovnis ufleba aseve gsk-is 823-e paragrafis me-2 nawilisa bas.”

78 79
SemTxvevaSi22. Tumca meore mosazrebis23 mixedviT am danawe- variantis (ssk-s 982-e muxlis 1-li nawili) mixedviT xelmyo-
sis mizani ar amoiwureba mxolod moZraobis usafrTxoebisa fma unda anazRauros miRebulis Rirebuleba, gsk-s 818-e mu-
da Seuferxeblobis dacviT, is mdgomareobs aseve TiToeuli xlis me-2 nawilis (ssk-s 984-e muxlis 1-li da 979-e muxlis me-2
miwis nakveTisa da manqanis mesakuTrisaTvis SesaZleblobis nawili). Rirebulebis anazRaurebis moculoba ganisazRvreba
miniWebaSi Tavisuflad isargeblos sakuTrebiT, ris gamoc obieqturi kriteriumiT da mocemul SemTxvevaSi Seesatyvi-
danawesi icavs ara mxolod sazogado interesebs, aramed ase- seba Ramis ganmavlobaSi parkirebis fass.
ve calkeul pirebs da warmoadgens damcav kanons gsk-is 823-e Sedegi: g-s aqvs p-s mimarT garaJiT sargeblobis xarjebis
paragrafis me-2 nawilis mixedviT. anazRaurebis moTxovnis ufleba.
g-s aqvs p-s mimarT zianis anazRaurebis moTxovnis ufleba
am danawesis Sesabamisadac.

IX. g-s moTxovna p-s mimarT gsk-is 812-e paragrafis 1-li


nawilis 1-li winadadebis me-2 variantisa da 818-e paragra­
fis me-2 nawilis (ssk-is 982-es 1-li, 984-es 1-li da 979-e mu­
xlis me-2 nawili) Sesabamisad – xelyofis kondiqcia

g-s SeiZleba hqondes p-s mimarT garaJiT sargeblobis


xarjebis anazRaurebis moTxovna gsk-s 812-e paragrafis 1-li
nawilis 1-li winadadebis me-2 variantisa da 818-e paragrafis
me-2 nawilis (ssk-s 982-es 1-li, 984-es 1-li da 979-e muxlis me-
2 nawili) Sesabamisad.

1. xelyofis kondiqciis winapirobebi

p-m moipova qonebrivi sargebeli g-s garaJiT sargeblobiT


mas Semdeg rac xelyo p-s sakuTrebisa da mflobelobis ufle-
ba garaJze (Sead. zemoT). am qonebrivi sikeTis mopoveba unda
momxdariyo sxvis xarjze, rac saxezea sxvisaTvis mikuTvnebu-
li uflebaSi Carevisas. p-m miiTvisa g-saTvis mikuTvnebuli
samarTlebrivi poziciebi. xelyofa moxda g-s xarjze, Sesaba-
misi safuZvlis gareSe.

2. moTxovnis farglebi

gsk-s 812-e paragrafis 1-li nawilis 1-li winadadebis me-2


22 LG Berlin, NJW 1983, 289.
23 LG München, NJW 1984, 2288.

80 81
V. davalebis gareSe sxvisi saqmeebis Sesruleba Sedegebi: Sedegebi:
(sqema)
1. Semsruleblis danaxarjebis 1. Semsruleblis danaxarje­
1 namdvili da marTebuli anazRaurebis moTxovnis uf­ bis anazRaurebis moTxovnis
leba ufleba + zianis anazRaureba
germania saqarTvelo
(§§ 677, 683 gsk) (m. 969, 973 ssk) (§§ 683 1, 670 gsk) (m. 973, 970 II ssk)

1. saqmis Sesruleba 1. saqmis Sesruleba danaxarjebi=nebayoflobiTi problema: dakarguli drois


(§ 677 gsk) (m. 969 ssk)
qonebrivi msxverpli anazRaureba
nebismieri saqmianoba
mxolod aucilebeli danaxarje-
bi
2. sxvisaTvis
2. sxvisaTvis
problema: a. ziani, rogorc da-
(§ 677 gsk) (m. 969 ssk) naxarji
a. obieqturad sxvisi saqme,
b. „aseve sxvisi saqme“, b. dakarguli drois anazRaureba
g. neitraluri saqme (§ 1835 III gsk)

3. sxvisi saqmis Sesrulebis


3. sxvisi saqmis Sesrulebis nebiT nebiT
2. mepatronis moTxovnis ufle­ 2. mepatronis moTxovnis uf­
bebi: lebebi:
(§ 687 I gsk) (m. 975 ssk)
a. Setyobinebis valdebuleba (§ a. Setyobinebis valdebuleba (m.
mxolod neitraluri saqmis Ses- 681 I gsk) 971 ssk)
rulebisas saWiroebs mtkicebas,
sxva SemTxvevaSi ivaraudeba.
b. zianis anazRaurebis moTxov- b. zianis anazRaurebis moTxov-
nis ufleba arajerovani Sesru- nis ufleba arajerovani Sesru-
lebisaTvis (§ 280 gsk) lebisaTvis (m. 394 ssk)
4. interesisa da namdvili an sa­
varaudo nebis Sesabamisad 4. interesisa da namdvili an sa­ g. miRebulis dabrunebis valde- g. miRebulis dabrunebis val-
varaudo nebis Sesabamisad buleba (§§ 681 2, 667 gsk) debuleba (m. 972 ssk)
(§ 683 gsk)
(§ 974 1 gsk)
gamonaklisi: a. sajaro interesebSi
myofi an kanonismieri rCenis val- gamonaklisi: mepatronis neba ewi-
debulebis Sesruleba (§ 679 gsk), naaRmdegeba kanonis normebs (m.
974 2 ssk)
b. mowoneba (§ 684 II gsk)

5. davalebisa da sxva uflebamosi­ 5. davalebisa da sxva uflebamo­


lebis gareSe silebis gareSe

82 83
2. namdvili aramarTebuli 3. SecdomiT aranamdvili

germania saqarTvelo germania saqarTvelo

(§§ 677, 678, 684 gsk) (m. 969, 974 ssk) (§ 687 I gsk) (§ 975 ssk)
 saxeze ar aris sxvisi saqmeebis  saxeze ar aris sxvisi saq-
1. saqmis Sesruleba 1. saqmis Sesruleba
davalebis gareSeE Sesruleba meebis davalebis gareSeE
2. sxvisaTvis 2. sxvisaTvis Sesruleba
 moqmedebs zogadi wesebi (§§
3. sxvisi saqmis Sesrulebis 3. sxvisi saqmis Sesrulebis 812 da Semdgomni, 823 da Semd-  moqmedebs zogadi wesebi
nebiT nebiT gomni gsk) (m. 976 da Semdgomni, 992
da Semdgomni ssk)
4. interesisa da namdvili an 4. interesisa da namdvili an
savaraudo nebis Seusabamod savaraudo nebis Seusabamod 4. ganzrax aranamdvili
5. davalebisa da sxva ufleba­ 5. davalebisa da sxva ufleb­ germania
mosilebis gareSe amosilebis gareSe
(§ 687 II gsk)
Sedegebi: Sedegebi:
1. obieqturad sxvisi saqmis Ses­
1. Semsruleblis moTxovnis 1. Semsruleblis moTxovnis ruleba
ufleba miRebulis dabrune­ ufleba miRebulis dabrune­ 2. davalebisa sxva uflebamo­
basTan dakavSirebiT basTan dakavSirebiT silebis gareSeE
(§§ 684 1, 812 da Semdgomni gsk) (§§ 684 1, 812 da Semdgomni
3. ganzraxva
gsk)
2. mepatronis moTxovnis ufle­
(pozitiuri codna, rom saqme
bebi: 2. mepatronis zianis anaz­
sxva piris interesebisa da ufle-
Raurebis moTxovnis ufleba
a. zianis anazRaurebis moTxovna ba-movaleobebis sferos ganekuT-
(§ 678 I gsk) (m. 974 I 2 ssk) vneba)
Sedegebi:
b. sakamaToa: zianis anazRaure-
1. Semsruleblis moTxovnis
bis valdebuleba (§ 280 gsk) ara-
ufleba danaxarjebis anazRaure­
jerovani SesrulebisaTvis da
basTan dakavSirebiT
miRebulis dabrunebis valde-
buleba (§§ 681 2, 667 gsk), gabato- (§§ 687 II 2, 684 1, 812 da Semdgomni
nebuli mosazrebis Tanaxmad arc gsk)
erTi valdebuleba ar ekisreba. 2. mepatronis moTxovnis ufle­
bebi:
a. zianis anazRaurebis moTxovna
(§§ 687 II 1, 678, 280 gsk)
b. miRebulis dabrunebis moTxov-
nis ufleba (§§ 687 II 1, 667 gsk)

84 85
§2 usafuZvlo gamdidrebis samarTali lebis Sedegebis ukuqcevis instrumenti (ssk-is 976-e muxlis
1-li nawili), xelyofis kondiqcia absoluturi samarTle-
literatura: Brox/Walker, Besonderes Schuldrecht31 [2006], 447- brivi sikeTeebis dacvis instrumenti (ssk-is 982-e muxlis
502; Buck-Heeb, Examenskurs Repetitorium besonderes Schuldrecht II3 1-li nawili), danaxarjebis kondiqcia, sxvis nivTze gaweuli
[2010]; § 4 Rn. 26; § 5 Rn. 57; Canaris, Der Bereicherungsausgleich im danaxarjebis anazRaurebis instrumenti (ssk-is 987-e muxlis
Dreipersonenverhältnis, FS Larenz, 1973, 799; Giesen, Grundsätze der Kon- 1-li nawili) da regresis kondiqcia, rogorc sxvisi Secdo-
fliktlösung im Besonderen Schuldrecht, Jura 1995, 281, 287; König, Gutach- miT dafaruli valis ukan moTxovnis saSualeba (ssk-is 986-e
ten und Vorschläge zur Überarbeitung des Schuldrechts II [1981]; Larenz/ muxli).
Canaris, Schuldrecht BT II/2 [1994], § 69 I 1, § 70 VI, § 73 II 2 a; Looschel- TiToeul kondiqcias aqvs Tavisi specifikuri funqcia da
ders, Schuldrecht: Besonderer Teil7 [2012], Rn. 1119; Medicus, Bürgerliches
gansxvavebiT germanuli samarTlisagan, sadac yvela es kon-
Recht21 [2007], Rn. 412, Rn. 668 ff.; MünchKommBGB/Schwab5 [2009], § diqcia mowesrigebulia erT generalur daTqmaSi, qarTul sa-
819 Rn. 8,16; MünchKommBGB/Seiler6 [2012], § 683 Rn. 24; Olzen/Wank, moqalaqo kodeqsSi isini cal-calkea mowesrigebuli. germa-
Zivilrechtliche Klausurenlehre [2007], 362; Palandt/Sprau, BGB67 [2008], § nul samarTalSi kondiqciis generaluri daTqma, gsk-is 812-e
812 Rn. 70; 819 Rn. 4; Palandt/Heinrichs, BGB67 [2008], § 141 Rn. 6; Re- paragrafis 1-li nawilis 1-li winadadeba ganasxvavebs Sesru-
uter/Martinek, Ungerechtfertigte Bereicherung [1983], 207 ff.; Rusiashvi-
lebis da araSesrulebis kondiqciebs, samive araSesrulebis
li, Zur Anwendbarkeit der Saldotheorie im georgischen Recht, Saarbrücken
kondiqcia – xelyofis, danaxarjebis da regresis, gamomdina-
[2014], 7-27, 47-113, 159-187; Tiedtke, Die gegenseitigen Ansprüche des reobs gsk-is 812-e paragrafis 1-li nawilis 1-li winadadebis
Schwarzarbeiters und seines Auftraggebers, DB 1990, 2307; Wandt, Geset- me-2 variantidan.
zliche Schuldverhältnisse5 [2012], 112-262. Sesrulebis kondiqcia awesrigebs aranamdvili xelSekru-
lebis ukuqcevas da amgvarad warmoadgens saxelSekrulebo
samarTlis danamats. xelyofis kondiqcia aris deliqturi
Sesavali da vindikaciuri samarTlis danamati, xolo danaxarjebisa
da regresis kondiqcia konkurirebs davalebis gareSe sxvisi
usafuZvlo gamdidrebis samarTlisaTvis, gansxvavebiT saqmeebis SesrulebasTan da warmoadgens aseve mis danamats.
davalebis gareSe sxvisi saqmeebis Sesrulebisa (romlisTvi- Sesrulebis kondiqciis magaliTad SegviZlia moviyvanoT
sac gadamwyvetia altruistuli motivebiT sxvisaTvis sasar- SemTxveva, rodesac:
geblo saqmianobis Sesruleba damoukideblad Sedegisa) da
S droebiTi fsiqikuri aSlilobis mdgomareobaSi miyidis
gansxvavebiT deliqturi samarTlisa (romlisaTvisac gada-
da gadascems m-s manqanas nasyidobis Sesrulebis mizniT,
mwyvetia, Tu ra ziani miadga deliqturi moTxovnis uflebis
Tumca SemdegSi inanebs Cadenils da ukan moiTxovs mas.
mqones), gadamwyvetia, Tu riT gamdidrda mimRebi, anu Sedegi.
marTalia, m mocemul SemTxvevaSi, sanivTo garigebis ara-
amis gamo is warmoadgens calke gansaxilvel da sakmaod masS-
namdvilobis gamo manqanaze mxolod mflobelobas moi-
tabur nawils kanonismieri valdebulebiTi urTierTobebisa.
povebs, magram mflobelobac warmoadgens kondicirebad
qarTuli usafuZvlo gamdidrebis samarTali, romelic
sikeTes gsk-is 812-e paragrafis 1-li nawilis 1-li wina-
warmoadgens germaneli profesoris detlef konigis mier Se-
dadebis 1-li variantis (ssk-is 976-e muxlis 1-li nawilis)
muSavebuli kanonproeqtis ucvlel versias, germanuli tra-
Sesabamisad, anu miRebul “raimes”, romlis gamoTxovac Se-
diciis mixedviT yofs kondiqciur moTxovnebs oTx tipad. es
saZlebelia kondiqciiT.
aris Sesrulebis kondiqcia, rogorc aranamdvili Sesru-

86 87
xelyofis kondiqciis magaliTia SemTxveva, rodesac: I. Sesrulebis kondiqcia
firma f iyenebs cnobili msaxiobis m-s suraTs mis dauki- germaniis samoqalaqo saqarTvelos samoqalaqo
Txavad. m iTxovs Sesabamis anazRaurebas. m-s SeuZlia xel- kodeqsi kodeqsi
yofis kondiqciiT moiTxovos is gasamrjelo, rasac mii-
812. qonebis gadacemis moTxovnis muxli 976. viTom-kreditori­
Rebda sakuTari suraTis komercializaciisaTvis. ufleba. (1) piri, vinc samarTle- sagan moTxovnis safuZvlebi.
brivi safuZvlis gareSe sxva piris 1. pirs, romelmac sxvas val-
danaxarjebis kondiqcia Semdeg SemTxvevaSi xdeba aq- mier valdebulebis Sesrulebis debulebis Sesasruleblad
tualuri: an sxvagvarad am ukanasknelis raime gadasca, SeuZlia mosTxo-
xarjze raimes iZens, valdebu- vos viTom-kreditors (mimRebs)
meRvine a sakuTari venaxis Sewamvlis Semdeg SemTxveviT lia, miRebuli gadasces mas. aR- misi ukan dabruneba, Tu: a. val-
Sewamlavs aseve misi mezoblis b-s venaxs. niSnuli valdebuleba arsebobs debuleba garigebis baTilobis
maSinac, rodesac samarTlebrivi an sxva safuZvlis gamo ar arse-
regresis kondiqciis magaliTia: safuZveli mogvianebiT gauqmda an bobs, ar warmoiSoba an Sewyda
garigebis Sinaarsis mixedviT val- SemdgomSi; ....
a, romelic SemTxveviT miiCnevs, rom misma ZaRlma dakbina debulebis SesrulebiT dasaxuli
mezobeli b, unazRaurebs mas mkurnalobis xarjebs. Sem- Sedegi ar dgeba. ....

deg aRmoCndeba, rom ZaRli mis mezobel g-s ekuTvnoda. §813. valdebulebis Sesruleba ..... b. valdebulebis sawinaaRmde-
es oTxi kondiqcia gansxvavebuli principebis mixedviTaa Sesageblis miuxedavad. (1) val- god iseTi Sesagebeli iqna ward-
debulebis Sesrulebis mizniT genili, rom xangrZlivi drois
konstruirebuli da avseben erTmaneTs. danaxarjebis kon- ganxorcielebuli Sesruleba Sei- ganmavlobaSi gamoricxulia
diqciis SemTxvevaSi mniSvnelovani aspeqtia mimRebis inte- Zleba aseve iqnes ukan moTxovnili, moTxovnis wardgena.
Tu moTxovnis uflebas daupirisp-
resebis dacvaa e. w. Tavsmoxveuli gamdidrebisagan. magali-
ires iseTi Sesagebeli, romliTac
Tad, danaxarjebis gamwevi piri Rebavs Robe, Tumca patrons moTxovnis uflebis ganxorciele-
am Robis dangreva hqonda gadawyvetili. calsaxaa, rom mxare ba gamoricxuli iyo xangrZlivi
drois ganmavlobaSi. §214 me-2 naw-
am dros unda davicvaT am tipis Tavsmoxveuli – obieqturad ilis norma ucvleli rCeba.
sargebliani, magram subieqturad usargeblo – danaxarjebi-
sagan. igive principi ar moqmedebs xelyofis kondiqciis Sem- Sesrulebis kondiqciis gamoyenebisaTvis aucilebelia
TxvevaSi, radgan maSin, rodesac mxare TviTon iTvisebs sxvis raimes gadacema SesrulebiT. raimes gadacemis qveS igulisx-
qonebas, is verc iqneba Tavsmoxveuli. meba nebismieri sargeblis momtani samarTlebrivi sikeTe. es
SeiZleba iyos sakuTreba, mflobeloba, moTxovnis uflebebi
da sxva uflebebi, valdebulebisagan gaTavisufleba, mom-
saxureba, sargeblobis ufleba, molodinis ufleba, reestr-
Si registrirebuli pozicia da a. S.
winapiroba, rom raimes gadacema unda moxdes Sesrule­
biT, gamoarCevs Sesrulebis kondiqcias yvela sxva kondiq-
ciisagan. Sesruleba aris sxvisi qonebis gacnobierebuli da
mizanmimarTuli Sevseba. gacnobierebuli gulisxmobs, rom
Semsrulebeli unda acnobierebdes, rom zrdis sxvis qonebas,
mag. fulis gadaxdis meSveobiT, ris gamoc Sesruleba ar gva-

88 89
qvs saxeze, Tu sxvisi qonebis zrda xdeba gaucnobiereblad an ob causam finitam). es SeiZleba moxdes “gauqmebis pirobis” da-
miznis gareSe. dgomiT, an calmxrivi nebis gamoxatvis safuZvelze (Cuqebis
gamoxmoba (gsk-is 530-e paragrafis 1-li nawili, ssk-is 529-e
magaliTi: a kvebavs b-s saqonels sakuTari sakvebiT, rad-
muxli), an Secilebis safuZvelze (gsk-is 142-e muxlis 1-li
gan SecdomiT miiCnevs, rom es b-s kuTvnili sakvebia. miu-
nawili, ssk-is 59-e muxlis me-2 nawili).
xedavad imisa, rom a faqtobrivad zrdis sxvis qonebas,
Sesrulebis kondiqciiT SesaZlebelia aseve im Sesrule-
Sesruleba mainc ar gvaqvs saxeze, radgan es zrda xdeba
bis ukan gamoTxova, romelic ganxorcielda namdvili mo-
gaucnobiereblad.
Txovnis uflebis safuZvelze, Tumca Semsrulebels hqonda
mizanmimarTulobis kriteriumiT gamokveTilia winapiro- am moTxovnis sawinaaRmdegod Sesageblis wardgenis ufleba,
ba, romlis mixedviTac sxvisi qonebis gazrdiT Semsrulebeli romelic xangrZlivi drois ganmavlobaSi gamoricxavda mis
miznad unda isaxavdes konkretuli samarTlebrivi Sedegis ganxorcielebas (gsk-is 813-e paragrafis 1-li winadadeba,
miRwevas, magaliTad, valis dafarvas. ssk-is 976-e muxlis 1-li nawilis b) qvepunqti).
magaliTi: banki (b) misi klientis (k) miTiTebis safuZvel- magaliTi: a yidulobs televizors b-s maRaziaSi, ro-
ze uricxavs fuls klientis kreditors m-s, miuxedavad melic bank b-sTan winaswari SeTanxmebis safuZvelze,
imisa, rom banki gacnobierebulad zrdis sxvis qonebas, rogorc bankis warmomadgeneli, myidvelebs sTavazobs
Sesruleba mainc ar aris saxeze, radgan banki miznad ar nasyidobis fasis dafinansebas sabanko kreditiT. a isar-
isaxavs m-s mimarT sakuTari valis dafarvas. b-s mier fu- geblebs am momsaxurebiT, Tumca baki nasyidobis fasis da-
lis gadaricxviT k faravs sakuTar vals m-s winaSe, xolo b finansebas daayovnebs, ris Semdegac a sakuTari jibidan
Tavisi klientis k-s winaSe. Sesrulebac am urTierTobebSi dafaravs am fass.
gvaqvs saxeze.
miuxedavad nasyidobis namdvilobisa, a-s SeuZlia ukan
Sesrulebis kondiqciis mesame winapirobas warmoadgens moiTxovos ganxorcielebuli Sesruleba gsk-is 813-e pa-
samarTlebrivi safuZvlis ararseboba – gamdidrebis usa­ ragrafis 1-li winadadebis (ssk-is 976-e muxlis 1-li nawi-
fuZvloba. SesaZlebelia mxolod “CaSlili” Sesrulebis ukan lis b) qvepunqtis) safuZvelze, radgan gamyidvlis fasis
moTxovna, rac dgindeba Sesrulebis miznidan gamomdinare. gadaxdis moTxovnis sawinaaRmdegod mas eqneboda Sesage-
Sesrulebis samarTlebrivi safuZveli SeiZleba CaiSalos, Tu beli 370-e muxlis Sesabamisad da es Sesagebeli xangrZli-
valdebuleba garigebis baTilobis an sxva safuZvlis gamo ar vi droiT gamoricxavda valdebulebis Sesrulebas.
arsebobs, ar warmoiSveba, an Sewydeba SemdgomSi (gsk-is 812-e
xandazmulobis Sesagebeli ar aniWebs Semsrulebels xan-
paragrafis 1-li nawili, ssk-is 976-e muxlis 1-li nawilis a)
dazmuli moTxovnis Sesrulebis ukan gamoTxovis uflebas
qvepunqti). samarTlebrivi safuZveli ar arsebobs, Tu mo-
(gsk-is 813-e paragrafis me-2 winadadeba; ssk-is 976-e muxlis
Txovnis ufleba, romelic unda Sesrulebuliyo, ar warmoSo-
me-2 nawilis b) qvepunqti).
bila – magaliTad, nasyidoba, romlis Sesasrulebladac mox-
Sesrulebis kondiqciis specialuri forma, e. w. miznis
da fasis gadaxda, aranamdvilia. am dros gamoiyeneba condictio
CaSlis kondiqcia (ssk-is 977-e muxlis 1-li nawili – condictio
indebiti.
ob rem) gamoiyeneba im SemTxvevaSi, rodesac miuxedavad gari-
Sesruleba aseve usafuZvloa, Tu, miuxedavad imisa, rom
gebis namdvilobisa, ar dgeba mizani, rac am garigebiT iyo da-
misi samarTlebrivi safuZveli Sesrulebis momentisaTvis
saxuli. miznis qveS ar igulisxmeba mxolod valis dafarvis
saxeze iyo, mogvianebiT is samudamod gaqarwylda (condictio
mizans.

90 91
germaniis samoqalaqo saqarTvelos samoqalaqo 977-e muxlis me-2 nawilis mixedviT.
kodeqsi kodeqsi
SeTanxmebuli miznis arganxorcielebis garda, mocemuli
§812. qonebis gadacemis moTx­ muxli 977. gadacemuli qonebis kondiqciis winapirobaa, rom is ar iyos gamoricxuli gsk-is
ovnis ufleba. (1) piri, vinc ukan dabrunebis moTxovnis 815-e paragrafis (ssk-is 977-e muxlis me-2 nawilis) Sesabami-
samarTlebrivi safuZvlis dauSvebloba. 1. pirs, romelic sad. miznis SeTanxmebisaTvis sakmarisi ar aris erTi mxaris
gareSe sxva piris mier val- meore pirs gadascems raimes ara
debulebis Sesrulebis an sxvag- valdebulebis Sesasruleblad, calmxrivi molodini, aucilebelia aseve meore mxaris sul
varad am ukanasknelis xarjze aramed im mizniT, rom am ukanask- mcire konkludenturi Tanxmoba.
raimes iZens, valdebulia, miRe- nelma Seasrulos an ar Seasru-
buli gadasces mas. aRniSnuli los raime moqmedeba, SeuZlia
valdebuleba arsebobs maSin- gadacemulis gamoTxova, Tu
ac, rodesac samarTlebrivi sa- meore piris moqmedeba ar Seesa-
fuZveli mogvianebiT gauqmda bameba mosalodnel mizans.
an garigebis Sinaarsis mixed-
viT valdebulebis SesrulebiT
dasaxuli Sedegi ar dgeba.

§815. Sedegis miuRwevloba. val- 2. ukan dabrunebis moTxovna gam-


debulebis SesrulebiT dasaxu- oricxulia, Tu:
li Sedegis miuRwevlobis gamo
ukan dabrunebis moTxovna gam- a. miznis miRweva Tav-
oricxulia, Tu Sedegis dadgo- idanve SeuZlebeli iyo da
ma Tavidanve SeuZlebeli iyo da gadamcemma es icoda, an
valdebulebis Semsrulebel- b. gadamcemma miznis miRw-
ma amis Sesaxeb icoda an Tu am evas arakeTilsindisierad
ukanasknelma Sedegis dadgomas SeuSala xeli
keTilsindisierebis principis
sawinaaRmdegod SeuSala xeli.

magaliTi: SviliSvili monawileobas iRebs babuis Zveli


saxlis garemontebaSi, raTa am ukanasknelma daufinansos
mas universitetSi swavla, razec babuac Tanaxmaa.
babuasa da SviliSvils Soris dadebuli garigeba am SemTx-
vevaSi aris davalebis xelSekruleba, romlis farglebSi
SviliSvili usasyidlod aremontebs babuis saxls. Tumca
am usasyidlo momsaxurebis ganxorcielebis mizani scde-
ba mxolod garigebiT nakisri valdebulebis Sesrulebas
da ukavSirdeba swavlis dafinansebas. Tu babua gadauxvevs
Tavis dapirebas, maSin SviliSvils SeuZlia ara Sesrule-
bis usafuZvlobis gamo (radgan davalebis xelSekruleba
namdvilia), aramed SesrulebiT dasaxuli miznis CaSlis
motiviT moiTxovos gaweuli xarjebis anazRaureba ssk-is

92 93
II. xelyofis kondiqcia wanacvlebis ukuqcevas. Sesabamisad winapiroba “sxvis
xarjze” emsaxureba xelyofili samarTlebrivi sikeTis
germaniis samoqalaqo saqarTvelos samoqalaqo mflobelis identificirebas – marTlwesigi unda aku-
kodeqsi kodeqsi
Tvnebdes sxva pirs xelyofili sikeTis gamoyenebis ufle-
812. qonebis gadacemis moTxovnis muxli 982. sxvisi samarTlebrivi bas.
ufleba. (1) piri, vinc samarTle- sikeTis xelyofis Sedegebi. 1.
brivi safuZvlis gareSe sxva piris piri, romelic xelyofs meore magaliTi: a sargeblobs SvebulebaSi gamgzavrebuli dam-
mier valdebulebis Sesrulebis piris samarTlebriv sikeTes misi qiraveblis (b) oTaxebiT. a-s mimarT kondiqciuri moTxovnis
an sxvagvarad am ukanasknelis Tanxmobis gareSe gankargvis, dax-
xarjze raimes iZens, valdebu- arjvis, sargeblobis, SeerTebis,
ufleba aqvs b-s, romelic flobda biniT sargeblobis ufle-
lia, miRebuli gadasces mas. aR- Serevis, gadamuSavebis an sxva sa- bas da ara binis mesakuTres. moTxovnis uflebis farglebi ga-
niSnuli valdebuleba arsebobs SualebiT, movalea aunazRauros nisazRvreba oTaxebis Cveuli qiris mixedviT.
maSinac, rodesac samarTlebrivi uflebamosil pirs amiT miyenebu-
safuZveli mogvianebiT gauqmda an li ziani.
anu, rogorc zemoT vaxseneT, xelyofis kondiqcia aris sa-
garigebis Sinaarsis mixedviT val- marTlebrivi sikeTeebis deliqturi dacvis meqanizmis msgav-
debulebis SesrulebiT dasaxuli si, miznad isaxavs aRmofxvras is vakuumi, romelic warmoiSve-
Sedegi ar dgeba. ....
ba maSin, rodesac es deliqturi dacvis meqanizmi ver uzrun-
velyofs piris sikeTis dacva, magaliTad imis gamo, rom pirs
xelyofis kondiqcia saqarTvelos samoqalaqo kodeqsisi ar adgeba ziani an arabraleulad xelyofs sxvis sikeTes.
982-e muxlSia mowesrigebuli (gsk-is 812-e paragrafis 1-li
nawilis 1-li winadadebis me-2 varianti). misi gamoyenebis
winapirobas Sesrulebis kondiqciis msgavsad warmoadgens
“raimes mopoveba”, oRond ara SesrulebiT, aramed xelyofiT, III. danaxarjebisa da regresis kondiqcia
anu gamdidrebulis mier miTvisebiT. xelyofis obieqts unda
germaniis samoqalaqo saqarTvelos samoqalaqo
warmoadgendes samarTlebrivi sikeTe, romlis ekonomikuri kodeqsi kodeqsi
gamoyenebis uflebasac marTlwesrigi kondiqciis mflobels
aniWebs. saorientacio masStabia samarTlebrivi sikeTeebis 812. qonebis gadacemis moTxovnis muxli 987. SecdomiT xarjeb­
deliqturi dacva. ufleba. (1) piri, vinc samarTle- is gaweva sxva piris qonebaze.
brivi safuZvlis gareSe sxva piris 1. pirs, romelmac Segnebulad an
mier valdebulebis Sesrulebis SecdomiT xarjebi gaswia meore
magaliTi: a moixmars b-s kuTvnil saRebavs sakuTari Ro- an sxvagvarad am ukanasknelis piris qonebaze, SeuZlia misgan
bis SesaRebad. xarjze raimes iZens, valdebu- moiTxovos Tavisi danaxarjebis
lia, miRebuli gadasces mas. aR- anazRaureba, Tu meore piri amiT
magaliTi: a miyidis b-s kuTvnil nivTs, romelic g-m mas niSnuli valdebuleba arsebobs gamdidrda.
maSinac, rodesac samarTlebrivi
droebiT aTxova da miRebul safasurs TavisTvis daitovebs.
safuZveli mogvianebiT gauqmda an uxli 986. SecdomiT sxvisi
garigebis Sinaarsis valebis gastumreba. pirs, rome-
am kondiqciis mesame winapirobaa, rom xelmyofis gamdi- lic Segnebulad an SecdomiT sx-
dreba moxdes kondiqciis kreditoris xarjze. ar aris vis valebs istumrebs, SeuZlia am
pirs mosTxovos Tavisi xarjebis
aucilebeli, rom xelyofis meSveobiT raimes mopovebam anazRaureba.
gamoiwvios kondiqciis kreditoris gaRaribeba – kondi-
qciuri moTxovna, gansxvavebiT deliqturisagan, emsaxu-
reba ara zianis anazRaurebas, aramed qonebis usafuZvlo

94 95
danaxarjebis kondiqciis, romelic ssk-is 987-e muxlis 1-li nawili an gsk-is 774-e paragrafi, ssk-is 905-e muxli), ra
1-el nawilSia mowesrigebuli (gsk-is 812-e paragrafis 1-li drosac regresis kondiqcia gamoricxulia. 3. regresis kon-
nawilis 1-li winadadebis me-2 varianti), mTavari winapirobaa diqcia ukan ixevs aseve sxva ufro specialuri danawesebis
sxvis qonebaze danaxarjis gaweva. danaxarjad miiCneva yvela winaSe, magaliTad, sxvisi saqmeebis davalebis gareSe Sesru-
is xarji, romelic zrdis nivTis Rirebulebas. es kondiqcia lebis winaSe (gsk-is 677-e, 683-e da 670-e paragrafebi, ssk-is
ukan ixevs sxva ufro specialuri danawesebis winaSe, rogori- 969-e da 973-e muxlebi), Tu valis gadaxda Seesatyviseboda
caa davalebis gareSe sxvisi saqmeebis Sesruleba (gsk-is 677-e movalis interessa da nebas.
da Semdgomi paragrafebi, ssk-is 969-e da Semdgomi muxlebi)
da mesakuTre mflobels Soris urTierToba (gsk-is 987-e da
Semdgomi paragrafebi, ssk-is 163-164-e muxlebi), ris gamoc IV. xelyofis kondiqciis specialuri SemTxvevebi
SezRudulia misi gamoyenebis sfero – gamoiyeneba maSin, ro-
germaniis samoqalaqo kodeqsi saqarTvelos samoqalaqo
desac danaxarjebis gamwevi ar aris amave dros nivTis mflo- kodeqsi
beli (mag., mebaRe sakuTari saRebaviT Rebavs Robes, mas Semdeg
§822. mesame piris mier ukan dab­ muxli 989. mesame piris valde­
rac baRis mesakuTres saRebavi gauTavda). es kondiqcia gamoi- runebis valdebuleba. Tu Ses- buleba, ukan daabrunos usa­
ricxeba e. w. “Tavsmoxveuli gamdidrebis” SemTxvevaSic, anu rulebis mimRebi miRebul qonebas fuZvlod miRebuli. 1. Tu 976-e
yvela im SemTxvevaSi, rodesac xarjebi gamdidrebulisaTvis usasyidlod gadascems mesame pirs da 988-e muxlebiT gaTvaliswine-
da amis Sedegad mimRebis mier usa- bul SemTxvevebSi mimRebi, rome-
arasasurveli iyo (mag., a moparavs b-s manqanas da gadaRebavs fuZvlod gamdidrebulis ukan lic movalea daabrunos miRe-
mas sxva ferad). dabrunebis valdebulebis Sesrule- buli, usasyidlod gadascems mas
regresis kondiqcia (gsk-is 812-e paragrafis 1-li nawi- ba gamoricxulia, maSin mesame piri mesame pirs, maSin mesame piri ase-
valdebulia ukan dabrunebaze ise, ve movalea daabrunos miRebuli
lis 1-li winadadebis me-2 varianti, ssk-is 986-e muxli) ga- TiTqos man miiRo igi kreditorisag- ise, TiTqos mas kreditorisagan
moiyeneba maSin, rodesac mesame piri aTavisuflebs movales an samarTlebrivi safuZvlis gareSe. kanonieri safuZvlis gareSe mie-
Ros raime, Tuki mimRebisgan dak-
misi valdebulebisagan kreditoris winaSe. am kondiqciis wi-
mayofileba SeuZlebelia.
napirobebia: 1. movalis mier qonebrivi sargeblis miReba val­
debulebisagan gaTavisuflebis saxiT, ris winapirobasac §816. arauflebamosili piris gan­ muxli 990. arauflebamosili
kar­gva. (1) Tu arauflebamosili piris mier sagnis usasyidlod
Tavis mxriv warmoadgens valdebulebis Sesruleba mesame pi- piri gankargavs nivTs da aseTi gan- gankargvis Sedegebi. 1. Tu ar-
ris mxridan (gsk-is 268-e paragrafi, ssk-is 372-e muxlis 1-li kargva uflebamosili piris mimarT auflebamosili piri raime sag-
namdvilia, maSin igi valdebulia, ans usasyidlod gankargavs da es
nawili). Tu valis gadaxdiT movale kargavs Tavis Sesagebels
uflebamosil pirs daubrunos gan- gankargva namdvilia uflebamo-
kreditoris winaSe, es amcirebs mis gamdidrebas. magaliTad, kargvis Sedegad miRebuli. Tu gan­ sili piris mimarT, maSin is piri,
Tu mesame piri asrulebs movalis xandazmul valdebulebas, kargva xorcieldeba usasyidlod, romelmac am gankargvis Sedegad
maSin analogiuri valdebuleba uSualo samarTlebrivi sarge-
movale ar aris gamdidrebuli, radgan mas SeeZlo ar gadaexa- ekisreba im pirs, romelic gan­ beli miiRo, movalea miRebuli
da es vali. 2. samarTlebrivi safuZvlis gareSe gadamxdels kargvis Sedegad uSualod iRebs gadasces uflebamosil pirs. 2.
ar unda hqondes arc kanonismieri da ar saxelSekrulebo samarTlebriv sargebels. ....
valdebuleba sxvisi valis dafarvisa. kanonis specialuri (2) Tu valdebulebis Sesruleba xor- muxli 983. Sesrulebis miReba
danawesebi mTel rig SemTxvevaSi iTvaliswineben mesame piris cieldeba arauflebamosili piris arauflebamosili piris mier.
mimarT da aseTi gankargva ufleba- Tu uflebamosili pirisaTvis
valdebulebas dafaros sxvisi vali da am valis dafarvis Sem-
mosili piris mimarT Zalmosilia, ma- gankuTvnil Sesrulebas iRebs
TxvevaSi movalis mimarT moTxovnis uflebis gadamxdelze Sin arauflebamosili piri valdebu- arauflebamosili piri, maSin igi
gadasvlas (mag., gsk-is 426-e paragrafi, ssk-is 473-e muxlis lia, uflebamosil pirs daubrunos movalea miRebuli daubrunos
Sesrulebis Sedegad miRebuli. uflebamosil pirs.

96 97
samive zemoT moyvanili danawesi warmoadgens xelyofis gansxvavebiT gsk-is 822-e paragrafisagan (ssk-is 989-e
kondiqciis specialur SemTxvevas. ssk-is 989-e da 990-e mu- muxlisagan), gsk-is 816-e paragrafis 1-li nawilis me-2 wi-
xlebis gamoyenebis sferoa SemTxveva, rodesac kondiqciis nadadeba (ssk-is 990-e muxlis 1-li nawili) gamoiyeneba maSin,
movale usasyidlod asxvisebs nivTs mesame pirze. am dros rodesac ganmkargavi arauflebamosilia. misi winapirobaa
kondiqciis Tavdapirvel kreditors SeuZlia nivTi mos- arauflebamosili piris mier sxvisi nivTis usasyidlo (mag.
Txovos uSualod mesame pirs. mocemuli gadawyvetis ukan CuqebiT) gankargva.
dgas mosazreba, rom gansxvavebiT sasyidliani SeZenisagan, ni-
magaliTi: a-m Seinaxa b-s seifSi fuli, romelic b-m Sem-
vTis usasyidlo mopovebisas SemZenis ndoba mis samudamod Se-
dgomSi g-s aCuqa. b-m fuli gankarga rogorc araufleba-
narCunebasTan dakavSirebiT ar imsaxurebs dacvas da yofil
mosilma, Tumca a g-sagan mas vindikaciiT veRar daibru-
mesakuTres SeuZlia pirdapir gamoiTxovos nivTi ukan.
nebs – g iyo keTilsindisieri da miuxedavad imisa, rom
gsk-is 822-e paragrafis (ssk-is 989-e muxlis 1-li nawi­
usasyidlo gankargvasTan gvaqvs saqme, is mainc moipovebs
lis) Sesabamisad sxvisi qonebis usasyidlod gankargvis wi-
sakuTrebas fulze (ssk-is 186-e, 187-e muxlis 1-li da me-2
napirobebia: 1. kreditors unda hqondes pirveli mimRebis mi-
nawilis me-2 winadadeba). xelyofis kondiqciis gamoyeneba
marT kondiqciuri moTxovnis ufleba. 2. mimRebma unda gadas-
SemZenis mimarT gamoiricxeba imis gamo, rom dasaCuqre-
ces miRebuli mesame pirs usasyidlod. 3. pirveli mimRebis
bulma nivTi miiRo mCuqeblis SesrulebiT. Tumca dasa-
gankargvis Semdeg misgan ukan moTxovna gamoricxuli unda
Cuqrebuls ar gauRia nivTis mopovebisaTvis qonebrivi
iyos (mesame piris pasuxismgebloba subsidiarulia).
msxverpli da kanonmdeblis gadawyvetilebiT. man unda
magaliTi: a-m aCuqa da gadasca b-s iSviaTi wigni, im mizniT, daabrunos miRebuli xelyofis kondiqciis specialuri
rom b sapasuxod miaqiravebda binas, rac cnobili iyo b-sa- formiT (gsk-is 816-e paragrafis 1-li nawilis me-2 winada-
Tvis da rac man ar gaakeTa, Tumca manamde man wigni aCuqa deba, ssk-is 990-e muxlis 1-li nawili), romelic anacvlebs
g-s. gankargvis momentSi b iyo nivTis mesakuTre da gankar- dakargul vindikacias.
gvac namdvilia a-s mimarT. miuxedavad imisa, rom g-m moi-
pova sakuTreba (rac gamoricxavs vindikaciis gamoyenebas
gsk-is 985-e paragrafis/ssk-is 172-e muxlis 1-li nawilis
mixedviT), man unda daubrunos es sakuTreba a-s ssk-is 989-
e muxlis 1-li nawilis Sesabamisad.

98 99
mocemul magaliTSi kargad Cans xelyofis kondiqciis, mimRebisgan miRebulis isev gsk-is 816-e paragrafis me-2 nawi-
rogorc vindikaciis Camnacvleblis funqcia. kanonmdeblis lis Sesabamisad moTxovnas.
Segnebuli gadawyvetilebiT nivTis usasyidlod SemZeni
magaliTi: movale a, romelsac marTebs me-5 sarTulze
ver iqneba keTilsindisieri, radgan misi ndoba usasyidlod
mcxovrebi b-s 15 lari – “liftis fuli”, fuls SecdomiT
SeZenilis samudamod SenarCunebasTan dakavSirebiT ufro
autans mesame sarTulze mcxovreb b-s sexnia b.b.-s da Sem-
naklebs iwonis, vidre mesakuTris interesi ar dakargos ni-
dgom saerTod gadava am binidan. a-s vali ar daufaravs
vTze sakuTreba, Tumca es wesi ar moqmedebs fulis mimarT.
Tavisi kreditoris b-s winaSe, amitomac b inarCunebs mis
fulis swrafi brunvaunarianobis gamo, masze sakuTrebis ke-
mimarT moTxovnis uflebas. Tumca b-s SeuZlia sxvagan ga-
Tilsindisierad mopoveba dasaSvebia usasyidlo gankargvis
dasuli a-sagan moTxovnis uflebaze uari Tqvas, moiwonos
SemTxvevaSic. amitomac xsenebul magaliTSi saboloo SemZe-
b-s mier arauflebamosili piris mimarT Sesruleba (gsk-is
ni g moipovebs naCuqar fulze sakuTrebas da miuxedavad ka-
362-es me-2 da 185-e paragrafis me-2 nawili) da mas mosTxo-
nonmdeblis gadawyvetilebisa, is kargavs Tavis vindikacias.
vos ukan miRebuli gsk-is 816-e paragrafis me-2 nawilis Se-
saboloo jamSi am dakargul vindikacias anacvlebs xelyo-
sabamisad.
fis kondiqciis specialuri forma, romelic am SemTxvevaSi
mimarTulia ara uSualod nivTis, aramed misi Rirebulebis uflebamosili piri mier arauflebamosili mimRebisgan
gamoTxovisaken da romlis meSveobiTac ZalaSi rCeba kanonm- Sesrulebis dabrunebis moTxovnas germanuli sasamarTlo
deblis xsenebuli mizani. praqtika ganmartavda, rogorc gankargvis mowonebas, Tumca
gsk-is 816-e paragrafis me-2 nawilis mixedviT, Tu Ses- am gadawyvetis dogmaturi konstruqcia arc Tu ise gamarTu-
rulebas iRebs arauflebamosili piri, is unda daubrunos lia. erTis mxriv mowonebam ar unda aqcios Sesrulebis miRe-
uflebamosils. baze arauflebamosili piri uflebamosil pirad da meores
mxriv es Sesruleba unda iyos uflebamosili piris mimarT
magaliTi: movale, romelmac araferi icis moTxovnis
namdvili. sasamarTlo praqtika am gadawyvetas asabuTeb-
uflebis daTmobis Sesaxeb, asrulebs Tavdapirveli kre-
da Semdegnairad – uflebamosili piri iwonebs mxolod Ses-
ditoris winaSe. marTalia, Tavdapirveli kreditori ukve
rulebis Sedegebs da ara TviTon Sesrulebas, rac sakmaod
aRar aris kreditori, Tumca es Sesruleba gsk-is 407-e pa-
sakamaToa. konigma Tavis kanonproeqtSi da misi gavleniT
ragrafis 1-li nawilis (ssk-is me-200 muxlis) Sesabamisad
qarTvelma kanonmdebelmac es sirTule Tavidan aicila, ua-
namdvilia amJamindeli kreditoris winaSec. mocemul Sem-
ri Tqva uflebamosili piris mier aranamdvili Sesrulebis
TxvevaSi Tavdapirvelma kreditorma axali kreditoris
mowonebis SesaZleblobaze da mxolod namdvili Sesrulebis
sarjze moipova Sesruleba, romelic man unda daubrunos
ukan moTxovna moawesriga ssk-is 983-e muxlSi.
am ukanasknels, rogorc uflebamosil pirs.
marTalia, gsk-is es danawesi pirdapir exeba SemTxvevas,
rodesac arauflebamosili piri iRebs Sesrulebas da es Ses-
ruleba gamonaklisis saxiT (gsk-is 407-e paragrafis 1-li
nawili, ssk-is me-200 muxli) namdvilia uflebamosili piris
mimarT, magram germanuli sasamarTlo praqtika imTaviTve
uSvebda uflebamosili piris mier aranamdvili Sesrulebis
mowonebis gziT misi namdvilad qcevis SesaZleblobasa da

100 101
V. kondiqciuri pasuxismgeblobis farglebi 1. Sesrulebis kondiqcia

pasuxismgeblobis farglebis SemosazRvra emsaxureba mi- germaniis samoqalaqo saqarTvelos samoqalaqo


zans, rom usafuZvlo gamdidrebis ukan moTxovnam mimRebi ar kodeqsi kodeqsi
gaaRaribos, anu ar unda Caayenos ufro uaress mdgomareoba-
§818. usafuZvlo gamdid­re­bi­ muxli 979. ukan dabrunebis
Si, vidre iqneboda gamdidreba saerTod rom ar mieRo. gansx- dan gamomdinare moTxovnis uf­ moTxovnis farglebi. 1. ukan
vavebiT germaneli kanonmdeblisagan, romelmac yvela kon- lebis moculoba. (1) ukan dab- dabrunebis moTxovna vrcel-
runebis valdebuleba vr­cel­deba deba SeZenilze, miRebul sarge-
diqciis pasuxismgeblobis farglebi erT Targze gamoWra da belze, aseve sxva yvelaferze,
miRebul sargebelze, iseve ro- rac mimRebma SeiZina miRebuli
gsk-is 818-e da 819-e paragrafebSi miuCina adgili, qarTvelma gorc imaze, rasac mimRebi iZens sagnis ganadgurebis, dazianebis
kanonmdebelma, konigis kanonproeqtis gavleniT, TiToeuli miRebuli uflebis safuZvelze an CamorTmevis sanacvlo anaz-
kondiqciisaTvis calke gaiTvaliswina ukan dasabrunebeli an sazRauris saxiT SeZenili sa- Raurebis saxiT. 2. Tu ukan dab-
gnis ganadgurebis, dazianebisa runeba SeuZlebelia gadacemu-
gamdidrebis moculoba. li sagnis mdgomareobis gamo
Tu CamorTmevisaTvis. (2) Tu ukan
dabruneba SeuZlebelia miRe- an, Tu mimRebs raime mizeziT ar
buli qonebis Tvisebis gamo an SeuZlia sagnis ukan dabrune-
ba, maSin man unda aanazRauros
Tu mimRebi sxva safuZvlidan ga- misi saerTo Rirebuleba. Ri-
momdinare uunaroa, daabrunos rebuleba ganisazRvreba gad-
igi, maSin man unda aanazRauros acemis, daRupvis, gauaresebis
qonebis Rirebuleba. (3) ukan dab- an sxva safuZvlebis gamo arc
runebis an Rirebulebis anaz- sagniT daanazRaurebis moTx-
Raurebis valdebuleba gamor- ovnis uflebis warmoSobis
icxulia imdenad, ramdenadac drois mixedviT. 3. ar arsebobs
anazRaurebis movaleoba,Tu
mimRebi aRar gamdidrebula. ..... mimRebi sagnis moxmarebis,sx-
visTvis arc misi RirebulebiT
ar gamdidrebula. 4. Tu ormx-
rivi xelSekrulebis mxareebma
xelSekrulebis baTilobis gamo
ukan unda daabrunon is, rac maT
am xelSekrulebiT miiRes, ma-
gram erTerT mxares ar SeuZlia
dabruneba am muxlis me-2 nawil-
iT gaTvaliswinebuli safuZv-
lebis gamo, maSin mas ar ekisreba
ukan dabrunebis movaleoba, Tu
es gamomdinareobs samarTlis im
normis arsidan, romlis safuZ-
velzedac xelSekruleba baTi-
lad iqna cnobili. 5. Sesrulebis
sagnis daRupva an gafuWe-
ba, risTvisac Semsrulebels
daekisreba pasuxismgebloba
xelSekrulebis namdvilobis
dros, yovelTvis aTavisuflebs
mimRebs anazRaurebis movaleo-
bisagan.

102 103
§818. usafuZvlo gamdidre­ muxli 981. zianis anaz­
Sesrulebis kondiqciis safuZvelze brundeba SeZenili,
bidan gamomdinare moTxovnis Raurebis valdebuleba. 1. sargebeli, surogati. SeZenilis qveS igulisxmeba uSua-
uflebis moculoba. ... (4) sa- Tu mimRebma miRebisas icoda, lod SesrulebiT SeZenili, sargeblis qveS nivTis nayofi
samarTloSi saqmis ganxilvis an uxeSi gaufrTxileblo- an sxva aramaterialuri sargebeli, xolo surogati aris
dawyebis momentidan mimRebi bis gamo misTvis ucnobi iyo yvela is Camnacvlebeli qoneba, rac ikavebs SesrulebiT
pasuxismgebelia zogadi norme- samarTlebrivi safuZvlis
bis Tanaxmad. xarvezis arseboba da amis Ses-
miRebulis adgils (sadazRveo premia ganadgurebuli ni-
axeb mogvianebiT Seityobs, an vTis nacvlad). naturiT ukan dabrunebis SeuZleblobis
§819. gamkacrebuli pasuxism­ gadacemis Taobaze moTxovna SemTxvevaSi anazRaurdeba Rirebuleba, magram Tu natu-
gebloba kanonisa Tu zneobis miRebulia sasamarTlo war- riT dabrunebis SeuZleblobasTan erTad mimRebi aRar
normebis darRvevis Sesaxeb moebaSi, maSin mimRebs ekisre- aris gamdidrebuli, aRar arsebobs arc dabrunebis val-
cnobis SemTxvevaSi. (1) Tu ba pasuxismgebloba xarvezis
Sesrulebis mimRebma miRebis Taobaze cnobebis miRebis an
debuleba. ormxrivi aranamdvili xelSekrulebis SemTx-
momentSi icis samarTlebrivi sasamarTlo warmoebaSi ga- vevaSi dabrunebis valdebuleba gamoricxulia mxolod
safuZvlis xarvezis Sesaxeb dacemis droidan _ 979-e maSin, Tu es gamomdinareobs samarTlis normidan, romlis
an mis Sesaxeb mogvianebiT Se- muxlis pirveli da me-2 naw- safuZvelzec xelSekruleba aranamdvilia (ix. saldos
ityobs, maSin igi valdebulia ilebis,980-e muxlis, aseve Teoria, qvemoT ...). miRebul qonebaze gaweuli xarjebi da
ukan dabrunebaze miRebis an qvemoT moyvanili wesebis sa-
xarvezis Sesaxeb Setyobis mo- fuZvelze. 2. Tu mimRebi ar am qonebidan warmoSobili qonebrivi danaklisi amcirebs
mentidan, TiTqos ukan dab- iRebs sargebels, romelic mas gamdidrebis odenobas gsk-is 818-e paragrafis me-3 nawi-
runebaze moTxovnis ufleba SeeZlo mieRo meurneobis sa- li (ssk-is 980-e muxlis 1-li nawili).Tu mimRebma icoda,
am momentisTvis ixileboda sa- Tanadod gaZRolis Sedegad, an uxeSi gaufrTxileblobis gamo misTvis ucnobi iyo sa-
samarTlo wesiT. (2) Tu mimRebi maSin anazRaurebis movaleoba marTlebrivi safuZvlis xarvezi (germaniaSi uxeSi gau-
Sesrulebis miRebiT arRvevs ekisreba im SemTxvevaSi, Tu mas
sakanonmdeblo akrZalvasa Tu brali miuZRvis. fulad valze frTxileblobiT arcodna sakmarisi ar aris), an moTxovna
zneobis normebs, maSin igi aseve gadaxdil unda iqnes procen- miRebulia sasamarTlo warmoebaSi, is pasuxs agebs gamka­
aris valdebuli ukan dabrune- ti. sagnidan miRebuli Semo- crebulad (gsk-is 818-es me-4 nawili, 819-e paragrafi, ssk-
baze Sesrulebis miRebis momen- savali unda dabrundes. 3. Ses- is 981-e muxli): 1. gamdidrebis dabrunebis valdebuleba
tidan. rulebisas gadacemuli sagnis
ganisazRvreba ssk-is 979-e muxlis 1-li da me-2 nawilisa da
daRupvis an gafuWebisaTvis
mimRebi movalea aanazRauros 980-e muxlis Sesabamisad, rac niSnavs imas, rom is kargavs
ziani mxolod im SemTxveva- gamdidrebis ararsebobaze miTiTebis uflebas, 2. abru-
Si, Tu mas brali miuZRvis. nebs braleulad miuRebel sargebels, 3. anazRaurebs bra-
mimRebs SeuZlia moiTxovos leulad miyenebul zians.
davalebis gareSe sxvisi saqmis
Sesrulebis wesebis mixedviT
im xarjebis anazRaureba, rom-
lebic man gaswia Sesrulebis
saganTan dakavSirebiT.
aucileblis garda, sxva xar-
jebi ar anazRaurdeba. 4. vadis
gadacilebisaTvis movalis pa-
suxismgeblobaze es wesebi ar
vrceldeba.

104 105
2. xelyofis kondiqcia usasyidlod gadascems mas mesame pirs da Tavdapirveli mo-
valisagan dakmayofileba SeuZlebelia, mesame piri pasuxs
saqarTvelos samoqalaqo agebs rogorc Sesrulebis kondiqciis movale (ssk-is 979-981-
kodeqsi e muxlebis mixedviT). amis sapirispirod, ssk-is 990-e muxlis
muxli 984. pasuxismgeblo­ mixedviT, arauflebamosili piris usasyidlo da namdvili
bisagan ganTavisufleba. 1. gankargvis SemTxvevaSi, samarTlebrivi sargebelis mimRebi
Tu xelmyofma ar icoda ufle- piri pasuxs agebs rogorc xelyofis kondiqciis movale (ssk-
bamosilebis xarvezi, garda
is 984-e da 985-e muxlebi).
uxeSi gaufrTxileblobisa,
igi pasuxismgeblobisagan Ta-
visufldeba, Tu anazRaure-
bis moTxovnis sasamarTloSi 3. danaxarjebisa da regresis kondiqcia
ganxilvis momentisaTvis aRar
arsebobs gamdidrebis niSnebi. saqarTvelos
2. xelmyofi piris mier gamoy- samoqalaqo kodeqsi
enebuli sikeTis mimarT gaweu-
li xarjebi ar amcirebs misi muxli 987. SecdomiT xar­
gamdidrebis odenobas. jebis gaweva sxva piris
muxli 985. mogebis moTx­ qonebaze. ..... 2. gamdidre-
ovnis ufleba. 1. Tu xelmyof- bis arseboba ganisazRvreba
ma ganzrax ar gaiTvaliswina im momentiT, roca movales
sxva piris uflebamosileba, ubrundeba Tavisi nivTi, an
maSin am ukanasknels SeuZlia igi Rirebulebis gazrdis
moiTxovos is mogeba, romelic Sedegad sxvagvarad iRebs
aRemateba qonebriv danakliss. sargebels.
2. xelmyofma unda warmoadg-
inos cnobebi imis Taobaze, danaxarjebisa kondiqciis movalem unda daabrunos gam-
Tu ra mogeba miiRo man sxvisi didreba, rac miuTiTebs ssk-is 979-e muxlze. Tumca gadamwy-
qonebis gamoyenebiT. vetia gaweuli xarjebis sargeblianoba movalisaTvis (ssk-is
987-e muxlis me-2 nawili). gamdidrebis arseboba ganisazRvre-
xelyofis kondiqciis farglebi mowesrigebulia ssk-is
ba nivTis dabrunebis momentisaTvis, an Rirebulebis gazrdis
984-e da 985-e muxlebSi. ssk-is 984-e muxlis Sesabamisad xel­
Sedegad sargeblis sxvagvarad miRebis momentisaTvis.
myofma unda daabrunos is, riTic gamdidrda. gamdidreba
qarTuli samarTlis mixedviT, TiToeuli kondiqciisa-
miuTiTebs ssk-is 979-e da 980-e muxlis 1-el nawilze. miRebul
Tvis pasuxismgeblobis farglebis damoukideblad gansazR-
qonebaze gaweuli xarjebi ar amcirebs gamdidrebis odenobas
vras ufro moqnil gadawyvetamde mivyavarT, vidre es germa-
(ssk-is 984-e muxlis me-2 nawili). ganzrax xelyofis SemTxve-
nul samarTalSia aRiarebuli, romelic erTi da imave danawe-
vaSi xelmyofi abrunebs im mogebas, romelic aRemateba qone-
sidan cdilobs gansxvavebuli kondiqciebis gansxvavebuli
briv danakliss (gamkacrebuli pasuxismgebloba: ssk-is 985-e
pasuxismgeblobis farglebis amokiTxvas. TiToeuli kondi-
muxli).
qcia, rogorc zemoT vaxseneT, emsaxureba Tavis specifikur
ssk-is 989-e muxlis Sesabamisad, Tu kondiqciis movale
mizans. magaliTad, danaxarjebis kondiqcia emsaxureba im mi-

106 107
zans, rom damxarjvels aunazRaurdes misi xarjebi, Tumca ar kazusi: `bebiis vaza~
moxdes aseve e. w. “Tavsmoxveuli gamdidrebis” anazRaureba –
mimRebi, romelic pasuxs agebs danaxarjebis kondiqciiT, gam- a aris bebiis danatovari Cinuri vazis mesakuTre, romel-
didrebas ar iRebs arc SesrulebiT da arc xelyofiT, aris ra sac is Tvalis CiniviT ufrTxildeba, Tumca kvira saRamos
srulebiT pasiuri da sxva piri sakuTari gawyvetilebiT zr- barSi Sexvdeba Tavis megobar b-s, romelsac ratomRac aCu-
dis mis qonebas, gansakuTrebiT aqtualuria misi Tavsmoxveu- qebs am vazas. ori dRis Semdeg rodesac b gamouvlis a-s da
li, anu subieqturad arasasurveli gamdidrebisagan dacva. am mosTxovs vazis gadacemas, a miugebs, rom kvira saRamos iyo
safuZvliT danaxarjebis kondiqciis farglebis gansazRvri- gvarianad nasvami, manamde ki miRebuli hqonda antidepresan-
sas specialur punqtad aris gaTvaliswinebuli am xarjebis tebis didi doza, ris gamoc saerTod ar axsovs naxa Tu ara b,
sargeblianoba mimRebisaTvis, anu gamdidrebis sargebliano- nivTis Cuqebaze xom saubaric zedmetia. Seatyobs ra b-s uk-
bis gansazRvra mimRebis Tvalsawieridan. mayofilebas, a, romelic darwmunebuli ar aris, aZlevs Tu
regresis kondiqcis farglebi miuTiTebs danaxarjebis ara misi es xsenebuli mdgomareoba Sesrulebaze uaris Tqmis
kondiqciaze – „pirs, romelic ..... sxvis valebs istumrebs, uflebas, mainc gamoatans mas vazas. garkveuli drois Semdeg
SeuZlia am pirs mosTxovos Tavisi xarjebis anazRaureba“. a SeamCnevs, rom bebiis danatovari vazis gaCuqebis Semdeg mi-
Tu ra moculobiT anazRaurdeba es xarjebi mowesrigebulia si oTaxi dacarielda. mwared nanobs Cadenils da mimarTavs
ssk-is 987-e muxlSi. Tavis axlobel advokats rCevis sakiTxavad. SeafaseT samarT-
lebrivi mdgomareoba.
varianti 1: b-m gadacemuli vaza miitana saxlSi da Semo-
do fanjris rafaze. mas Semdeg, rac a-m sasamarTlo wesiT
moiTxova b-sagan nivTis ukan dabruneba, fanjris rafaze Sex-
ta b-s kata, gamoedo vazas da namsxvrevebad aqcia. risi mo-
Txovnis ufleba aqvs a-s?

amosavali kazusis amoxsna:

(germanuli da qarTuli samarTlis mixedviT)

I. a-s moTxovna b-s mimarT gsk-is 985-e paragrafis (ssk-is


172-e muxlis 1-li nawilis) mixedviT
a-s SeiZleba hqondes b-sagan kuTvnili vazis dabrunebis
vindikaciuri moTxovna (gsk-is 985-e paragrafi, ssk-is 172-e
muxlis 1-li nawili). amisaTvis aucilebelia, rom a iyos niv-
Tis mesakuTre, xolo b nivTis mflobeli mflobelobis ufle-
bis gareSe. Tavdapirvelad nivTis mesakuTre iyo a, Tumca mas
SesaZlebelia daekarga es sakuTreba b-saTvis gadacemis gziT.
germanuli samarTlis mixedviT, sakuTrebis gadacemis wina-
pirobaa SeTanxmeba da nivTze mflobelobis gadacema (gsk-is

108 109
929-e paragrafis 1-li winadadeba). samSabaTs a SeuTanxmda b-s brivi urTierTobis mixedviT samudamod ar ekuTvnis24.
sakuTrebis gadacemasTan dakavSirebiT da Caabara nivTi pir-
gansxvavebiT germanelisagan, qarTvelma kanonmdebel-
dapir mflobelobaSi. kvira saRamos dadebuli Cuqebis xel-
ma calsaxad moawesriga ssk-is 976-e muxlis 1-li nawilis
Sekruleba, romelic a-s gonebis droebiTi dabindvis gamo
a)-b) qvepunqtebSi Sesrulebis usafuZvlobis ganmsazR-
aranamdvili iyo (gsk-is 104-e, 105-e paragrafebi, ssk-is 58-e
vravi kriteriumebi.
muxlis me-2 nawili), germaniaSi moqmedi abstraqciis princi-
pis gamo sanivTo garigebis namdvilobaze gavlenas ar axdens. mocemul SemTxvevaSi mflobelobis (germaniaSi aseve
b gaxda nivTis mesakuTre, ris gamoc misgan am nivTis vin- sakuTrebis) gadacema moxda Cuqebis xelSekrulebis Sesru-
dikaciiT gamoTxova SeuZlebelia. lebis mizniT. Cuqebis xelSekruleba warmoadgenda samarT-
lebriv safuZvels b-s mier miRebulis SenarCunebisaTvis da
gansxvavebiT germaniisagan saqarTveloSi moqmedi kauza-
is iyo aranamdvili – a imyofeboda cnobierebis (droebiTi)
lobis principis mixedviT, sanivTo garigebis namdvilo-
dakargvis mdgomareobaSi, Sesabamisad misi nebis gamoxatva
ba (gsk-is 186-e muxlis 1-li nawili) damokidebulia misi
baTili iyo (gsk-is 104-e da 105-e paragrafebi, ssk-is 58-e mu-
kauzis, valdebulebiTi garigebis, namdvilobaze, romlis
xlis me-2 nawili).
CaSlac aranamdvilad aqcevs aseve sakuTrebis gadacemas.
a-m icoda, rom kvira saRamos imyofeboda cnobierebis
b nasyidobis aranamdvilobis gamo ver moipovebda nivTze
dakargvis mdgomareobaSi da miuxedavad amisa mainc gamoata-
sakuTrebas da a-s eqneboda misi vindikaciiT gamoTxovis
na b-s wigni, sakiTxavia SeiZleba Tu ara misi es moqmedeba war-
ufleba.
moadgendes garigebis dadasturebas gsk-is 141-e paragrafis
II. a-s moTxovna b-s mimarT gsk-is 812-e paragrafis 1-li 1-li (ssk-is 61-e muxlis me-2 nawilis) mixedviT. amis sawinaaR-
nawilis 1-li winadadebis 1-li variantis (ssk-is 976-e mu­ mdegod metyvelebs is garemoeba, rom garigebis dadastureba
xlis 1-li nawilis a) qvepunqtis) Sesabamisad saWiroebs e. w. dadasturebis nebas25 - dasturis mimcemi unda
a-s SeiZleba hqondes b-sagan Sesrulebis kondiqciiT niv- acnobierebdes garigebis aranamdvilobas, an unda hqondes
Tis gamoTxovis ufleba. amisaTvis aucilebelia b-s moepove- eWvi amasTan dakavSirebiT da undodes misi namdviloba. miu-
bina raime a-s SesrulebiT, samarTlebrivi safuZvlis gareSe. xedavad imisa, rom mocemul SemTxvevaSi a ar iyo darwmunebu-
1. raimes mopoveba mocemul SemTxvevaSi saxezea – b-m ga- li garigebis namdvilobaSi, mas ar hqonia misi Tavidan dade-
dacemis Sedegad moipova mflobeloba vazaze (germaniaSi ase- bis survili, rac gamoricxavs mis dadasturebas. Sesabamisad,
ve sakuTreba). Cuqeba, rogorc dadebis momentSi, ise SemdgomSi aranamdvili
2. es raime moipova a-s SesrulebiT, misi qonebis gacnobie- iyo.
rebuli da mizanmimarTuli SevsebiT. b-s Sesruleba iyo usafuZvlo.
3. mopoveba unda momxdariyo Sesabamisi safuZvlis gare­ 4. miuxedavad Sesrulebis kondiqciis winapirobebis arse-
Se. gsk-is 812-e muxli ar iZleva calsaxa definicias Sesru- bobisa, is SeiZleba gamoricxuli iyos gsk-is 814-e paragrafis
lebis safuZvlianoba usafuZvlobisa, ris gamoc ar arsebobs Sesabamisad, Tu Semsrulebelma Segnebulad Seasrula Tavisi
amis ganmsazRvravi erTiani formula. zogadad mimRebi maSin ararsebuli vali. ararsebuli valis Segnebulad Sesrulebi-
iRebs Sesrulebas Sesabamisi samarTlebrivi safuZvlis gare- saTvis aucilebelia, rom Semsrulebeli flobdes pozitiur
Se, rodesac mas es Sesruleba mxareTa warmodgenebis, gansaku- codnas am valis ararsebobasTan dakavSirebiT. mxolod im
TrebiT ki maT safuZvlad mdebare valdebulebiT-samarTle-
24 Palandt/Sprau, § 812 Rn. 70.
25 Palandt/Heinrichs, § 141 Rn. 6.

110 111
faqtobrivi garemoebebis codna, saidanac gamomdinareobs frTxileblobiT arcodna), rom ar hqonda nivTis samudamod
valdebulebis aranamdviloba, sakmarisi ar aris26. mocemul SenarCunebis ufleba, is pasuxs agebs gamkacrebulad gsk-is
SemTxvevaSi a-s eeWveboda, iyo Tu ara namdvili mis mier kvira 818-es me-4 da 819-e paragrafis 1-li nawilis (ssk-is 981-e mu-
saRamos dadebuli garigeba, Tumca bolomde ar iyo darwmu- xlis) mixedviT, rac akargvinebs gamdidrebis ararsebobaze
nebuli amaSi, ris gamoc gsk-is 814-e paragrafi ar moqmedebs miTiTebis uflebas.
da ar gamoricxavs a-s Sesrulebis kondiqcias. germanuli samarTali iTxovs mimRebis codnas Sesru-
lebis usafuZvlobasTan dakavSirebiT, mxolod uxeSi gau-
saqarTveloSi Sesrulebis kondiqciis gamoricxvisaTvis
frTxileblobiT arcodna sakmarisi ar aris. Tumca usafuZ-
gadamwyvetia ara Semsruleblis pozicia ararsebuli va-
vlobis Sesaxeb codnas flobs ukve is piri, romelmac icis
lis Sesrulebisas, aramed mimRebis Tvalsawieri - SeeZlo
garigebis naklis ganmapirobebeli faqtobrivi garemoebebi
Tu ara mas evarauda, rom Semsrulebels surda gadacema,
da Segnebulad ar uSvebs mis aranamdvilobas27. saqarTvelo-
miuxedavad imisa, iyo Tu ara Sesruleba usafuZvlo (ssk-
Si gamkacrebuli pasuxismgeblobis dadgomisaTvis sakmarisia
is 976-e muxlis me-2 nawilis g) qvepunqti). es danawesi war-
uxeSi gaufrTxileblobiT arcodna. miuxedavad amisa, moce-
moadgens germanul sasamarTlo praqtikaSi gsk-is 814-e
mul SemTxvevaSi arc germanuli da arc qarTuli samarTlis
paragrafis ganvrcobiTi ganmartebis Sedegs. mocemul
mixedviT b ar agebs pasuxs gamkacrebulad vazis gadacemis
kazusSi b ver aRiqvamda a-s Sesrulebas, rogorc valde-
momentidan, radgan am momentSi misTvis jer kidev ucnobi iyo
bulebis namdviloba-aranamdvilobisagan damoukideblad
garigebis aranamdviloba da ara mxolod uxeSi gaufrTxile-
ganxorcielebuls, radgan icoda a-s WoWmanis Sesaxeb da
blobiT. a-s WoWmani Cuqebis namdvilobasTan dakavSirebiT
Sesabamisad Sesrulebis kondiqciis gamoricxvac zemoT
(romelic man gauziara b-s), iseve rogorc ver iqneba Semsru-
xsenebuli danawesis mixedviT ar moqmedebs.
leblis mier Segnebulad usafuZvlod ganxorcielebuli Ses-
5. ukan dasabrunebeli gamdidrebis moculoba mowesri- rulebis ganmapirobebeli, ver iqneba aseve am usafuZvlobis
gebulia gsk-is 818-e paragrafSi (ssk-is 979-e muxlSi). gamdi- Sesaxeb mimRebis codnis (anu uxeSi gaufrTxileblobiT ar-
drebis mimRebis qonebaSi jer kidev naturiT arsebobis Sem- codnis) ganmapirobebeli. b-s gamkacrebuli pasuxismgebloba
TxvevaSi, is brundeba rogorc miRebuli, xsenebuli danawese- usafuZvlobis Sesaxeb codnis motiviT gamoricxulia.
bis 1-li nawilis Sesabamisad. Tumca mimRebi gamkacrebulad agebs pasuxs Sesrulebis
dabrunebasTan dakavSirebiT sarCelis aRZvris momentidan,
rac mocemul SemTxvevaSi saxezea da ris gamoc b-m miuxedavad
variantis amoxsna: gamdidrebis ararsebobisa unda aunazRauros a-s misi Rire-
buleba gsk-is 818-e paragrafis me-2 nawilis (ssk-is 979-e mu-
(germanuli da qarTuli samarTlis mixedviT) xlis me-2 nawilis) Sesabamisad.

vazis ganadgurebis Semdeg mimRebi b aRar aris gamdidre-


buli, ris gamoc unda gaTavisufldes kondiqciuri valde-
bulebisagan gsk-is 818-e paragrafis me-3 nawilis (ssk-is 979-
e muxlis me-3 nawilis) Sesabamisad, Tumca im momentidan, ra
momentidanac b-m icoda (saqarTveloSi sakmarisia uxeSi gau-

26 BGH NJW 1997, 2381; BGH NJW 2002, 3772, 3773. 27 BGH WM 1996, 1504.

112 113
kazusi: `Zravgamocvlili mopedi~ nebasTan dakavSirebiT gsk-is 812-e paragrafis 1-li nawilis
1-li winadadebis me-2 variantis (ssk-is 982-e muxlis 1-li
a miyidis b-s mopeds, romelsac b Tavis mxriv gaucvlis nawilis) Sesabamisad.
g-s mis Zvel manqanaSi. g mopeds gamoucvlis Zravs, ra drosac amisaTvis aucilebelia, rom g-s moepovebina raime, xel-
manqanidan amoRebuli Zveli Zravidan CamoRvenTili siTxe ia- yofiT, a-s xarjze. b-sTan dadebuli sanivTo garigebis ara-
taks dauzianebs. Semdeg a-sa da b-s da b-sa da g-s Soris dade- namdvilobis gamo b-m moipova mxolod mflobeloba nivTze,
buli yvela garigeba aranamdvili aRmoCndeba. a-s ainteresebs Tumca „raimes“ qveS moiazreba nebismieri qonebrivi sargebe-
SeuZlia Tu ara daibrunos Tavisi mopedi g-sagan li da maT Soris mxolod mflobelobac. xelyofiT mopoveba
gulisxmobs mopovebas ara SesrulebiT, aramed sxvisi qonebis
miTvisebis gziT. a-s g-s qoneba ar gauzrdia gacnobierebu-
lad da mizanmimarTulad, Sesabamisad, gamoiricxeba a-sa da
g-s Soris Sesruleba. Tumca g-s mopedi gadasca b-m masTan da-
debuli gacvlis (gsk-is 480-e paragrafi, ssk-is 521-e muxli)
Sesrulebis farglebSi.
sakiTxavia b-sa da g-s Soris arsebuli Sesrulebis ur-
TierToba gamoricxavs Tu ara g-s mier mopedze mflobelobis
xelyofiT mopovebas. subsidiarulobis dogmis mixedviT, “is
rac mopovebulia SesrulebiT, ver iqneba mopovebuli xelyo-
fiT”, Sesabamisad, xelyofis kondiqciis gamoyenebamde unda
SevamowmoT xom ar aris gamdidreba mopovebuli SesrulebiT.
am SemTxvevaSi Sesrulebis kondiqcia gamoricxavda xelyo-
fis kondiqciis gamoyenebas. es gadawyveta emyareba sam argu-
ments28:

1. TiToeul mxares unda SeunarCundes is Sesagebeli, ro-


melic aqvs meore mxaris winaaRmdeg:
Tu g pirdapir a-s winaSe agebda pasuxs xelyofis kondiq-
ciiT, maSin is dakargavda erTdroulad Sesrulebis Sesa-
amoxsna gebels ssk-is 980-e muxlis me-2 nawilis Sesabamisad, rome-
lic mas aqvs b-s winaSe – g-m Tavis mxriv gadasca b-s manqa-
(germanuli da qarTuli samarTlis mixedviT)
na Sesrulebis farglebSi da aqvs interesi mxolod maSin
a-s moTxovna g-s mimarT gsk-is 812-e paragrafis 1-li daabrunos miRebuli, rodesac daibrunebs gacemuls. am
nawilis 1-li winadadebis me-2 variantis (ssk-is 982-e mu­ Sesageblis gadamisamarTeba SeuZlebelia a mimarT, Tu es
xlis 1-li nawilis) Sesabamisad ukanaskneli xelyofis kondiqciiT gamoiTxovda g-sagan
mopeds.
a-s SeiZleba hqondes moTxovna g-s mimarT mopedis dabru-
28 Larenz/Canaris, Schuldrecht BT II/2, § 70 VI.

114 115
aseve g dakargavda nivTze gaweuli xarjebidan (axali am sami argumentis gaTvaliswinebiT Sesrulebebis ukuq-
Zravis Cadgma) warmoSobil Sesagebels ssk-is 980-e mu- ceva unda moxdes ise, rogorc maTi gacema moxda – Sesrule-
xlis 1-li nawilis 1-li variantis Sesabamisad, romelsac bebis xazis mixedviT – a-m unda mosTxovos b-s da b-m unda mos-
is mxolod b-s Sesrulebis kondiqcias daupirispirebda Txovos g-s, TavianT uSualo kontrahentebs.
(gansxvavebiT Sesrulebis kondiqciis movalisagan, ssk-is
argumentacia, romelic gamoricxavs xelyofis kondiq-
984-e muxlis me-2 nawili ar iTvaliswinebs xelmyofisa-
ciis gamoyenebas Sesrulebis kondiqciis upiratesobis
Tvis, nivTze gaweuli xarjebis anazRaurebas).
gamo, gamoricxavs aseve a-s mier pirdapiri vindicirebis
2. TiToeulma mxarem unda warudginos Sesagebeli uSua- SesaZleblobas b-sagan gsk-is 985-e paragrafis (ssk-is
lod Tavis kontrahents da ara mesame pirs. 172-e muxlis 1-li nawilis) mixedviT. SesrulebaTa jaWvi
warmoSobs specialur urTierTobas Semsrulebelsa da
gansxvavebiT gaweuli xarjebidan warmoSobili Sesage-
mimRebs Soris. amisagan gansxvavebiT, vindikacia atarebs
blisa, a SeinarCunebda g-s winaSe qonebrivi danaklisidan
zogad xasiaTs da unda gamoviyenoT mxolod maSin, rodes-
(gafuWebuli iataki) warmoSobil Sesagebels ssk-is 980-e
ac es specialuri urTierToba ar arsebobs. Sesrulebebis
muxlis 1-li nawilis 1-li variantis Sesabamisad (ssk-is
ukuqceva unda moxdes Sesrulebis kondiqciiT da ara pir-
984-e muxlis me-2 nawili gamoricxavs mxolod xarjebis
dapiri ukumoTxovnis gziT, iqneba es xelyofis kondiqcia
anazRaurebas, amisagan gansxvavebiT qonebrivi danaklisi
Tu vindikacia.
anazRaureba ssk-is 984-e muxlis 1-li nawilis Sesabamisad,
romelic iyenebs termins „gamdidreba“ da amgvarad miuTi-
Tebs ssk-is 979-e da 980-e muxlebze). xelmyofs, marTalia,
ar aunazRaurdeba miTvisebul qonebaze gaweuli danaxar-
jebi, magram aunazRaurdeba amasTan dakavSirebuli qone-
brivi danaklisi. es arasworia, a-s g ar amourCevia saku-
Tar kontrahentad da ar unda ataros masTan warmoSobili
qonebrivi danaklisis anazRaurebis riski.
3. TiToeulma mxarem unda ataros mxolod misi kontra-
hentis gakotrebis riski.

Tu a Seecdeboda ukan moeTxova pirdapir g-sagan, maSin is


atarebda g-s gadaxdisuunarobis risks, romelic man ar
unda ataros, radgan g mas ar aurCevia Tavis kontrahen-
tad.
es argumentebi gamomdinareobs gsk-is 816-es 1-li nawilis
me-2 winadadebisa da 822-e paragrafidan (ssk-is 989-e da 990-e
muxlebi), romlebic mesame pirisagan pirdapiri kondicirebis
SesaZleblobas mxolod usasyidlod miRebuli gamdidrebis
SemTxvevaSi uSveben (aseve arapirdapirad ssk-is 197-e muxlis
me-2 nawilidan).

116 117
kazusi: `CaSenebuli kibe29~
germaniis samoqalaqo saqarTvelos
saSeni masaliT movaWre a awvdis betonis kibes mSenebel kodeqsi samoqalaqo kodeqsi
b-s, Tumca sakuTrebis gadasvlas pirobad fasis srulad ga- §951. zianis anazRaureba muxli 197. axali mesakuTri­
daxdas dauTqvams. b fasis gadaxdamde CaaSenebs am kibes g-s uflebis dakargvis gamo. (1) sagan zianis anazRaurebis
orsarTulian saxlSi, romelTanac dado Sesabamisi xelSe- pirs, romelic §§946-950 norme- moTxovna. 1. pirs, romelic
bis Sedegad kargavs uflebas, 193-195-e muxlebis mixedviT
kruleba. mogvianebiT b gakotrdeba da a pirdapir g-sagan
SeuZlia moiTxovos fuladi kargavs Tavis sakuTrebas,
iTxovs kibis safasuris anazRaurebas. anazRaureba usafuZvlo gam- an sxvagvarad irRveva misi
varianti: rogor unda gadawyvetiliyo es SemTxveva, a-sa- didrebis Sesaxeb normebis ufleba, SeuZlia zianis anaz-
Tvis b-s es kibe rom moepara. Tanaxmad im pirisagan, vis sa- Raureba mosTxovos im pirs,
sargeblodac adgili aqvs uf- vinc mesakuTre gaxda. pir-
lebriv cvlilebas. pirvandeli vandeli mdgomareobis aRd-
mdgomareobis aRdgenis moTx- genis moTxovna dauSvebelia.
ovna dauSvebelia. (2) deliq- 2. am muxlis pirveli nawiliT
tis Sedegad miyenebuli zianis gaTvaliswinebuli moTxovna
anazRaurebis valdebulebis ar warmoiSoba, Tu axalma me-
Sesaxeb normebi, iseve ro- sakuTrem nivTi sasyidliani
gorc xarjebis anazRaurebisa xelSekrulebiT mesame piri-
da mowyobilobis Tan waRebis sagan SeiZina.
uflebis Sesaxeb normebi ucv-
leli rCeba. §§946, 947 SemTx-
vevebSi mesakuTris mimarT
mflobelis kuTvnili Tan waRe-
bis uflebis mimarT moqmedi
normebis Tanaxmad, Tan waRebis
ufleba dasaSvebia im SemTx-
vevaSic, Tu SeerTeba ganxor-
cielda im piris mier, romelic
ar warmoadgens ZiriTadi niv-
Tis mflobels.

amoxsna

(qarTuli da germanuli samarTlis mixedviT)

a-s moTxovna g-sagan gsk-is 951-e paragrafis 1-li nawi­


lis 1-li winadadebisa da 812-e paragrafis 1-li nawilis
1-li winadadebis me-2 variantis (ssk-is 982-e muxlis 1-li
nawilis) Sesabamisad
a-s SeiZleba hqondes g-sagan kibis Rirebulebis xelyofis
kondiqciiT moTxovnis ufleba gsk-is 951-e paragrafis 1-li
29 BGHZ 56, 177.

118 119
nawilis 1-li winadadebisa da 812-e paragrafis 1-li nawilis xelyofis kondiqciis gamoyeneba gamoricxulia, radgan
1-li winadadebis me-2 variantis (ssk-is 982-e muxlis 1-li g-m kibeze sakuTreba b-s SesrulebiT miiRo.
nawilis) Sesabamisad.
aseve gamoricxulia ssk-is 197-e muxlis 1-li nawiliT zia-
am moTxovnis pirveli winapirobaa raimes mopoveba, rac
nis anazRaurebis moTxovna, radgan axalma mesakuTrem ni-
saxezea. b-m aqcia jer kidev a-s kuTvnili kibe g-s uZravi niv-
vTi sasyidliani xelSekrulebiT miiRo mesame pirisagan
Tis arsebiT Semadgenel nawilad (gsk-is 946-e paragrafi, ssk-
(ssk-is 197-e muxlis me-2 nawili).
is 193-e muxli) da amgvarad moapovebina g-s masze sakuTreba.
Tumca xelyofis kondiqciis gamoyeneba mxolod maSin Sedegi: a-s ar SeuZlia g-sagan kibis Rirebulebis mo-
aris SesaZlebeli, rodesac gamdidreba mimRebs ar miuRia Txovna xelyofis kondiqciiT.
SesrulebiT, Tundac sxva pirisagan30. “is rac mopovebulia
SesrulebiT ver iqneba amavdroulad mopovebuli xelyofis
gziT” (e. w. subsidiarulobis dogma). Sesrulebis kondiqcia
variantis amoxsna:
warmoadgens aranamdvili xelSekrulebis gagrZelebas, gansx-
vavebiT zogadi xasiaTis mqone xelyofis kondiqciisagan, ro- (qarTuli da germanuli samarTlis mixedviT)
melic absoluturi uflebebis dacvis meqanizmia. Sesruleba
xdeba arsebuli an savaraudo valdebulebis safuZvelze da a-s moTxovna g-sagan gsk-is 951-e paragrafis 1-li nawi­
am valdebulebis fardobiTi xasiaTi, anu misi moqmedebis lis 1-li winadadebisa da gsk-is 812-e muxlis 1-li nawilis
sferos Semofargvla mxolod mis monawileebze, aniWebs am 1-li winadadebis me-2 variantis (ssk-is 982-e muxlis 1-li
urTierTobas specialur xasiaTs, absoluturi uflebebis nawilis) Sesabamisad
moqmedebis SemousazRvrav sferosTan mimarTebaSi, romlis a-s SeiZleba hqondes g-sagan kibis Rirebulebis xelyofis
xelyofisasac unda gamoviyenoT xelyofis kondiqcia. Sesa- kondiqciiT moTxovnis ufleba gsk-is 951-e paragrafis 1-li
bamisad, CaSlili Sesrulebis Sedegebi unda aRmoifxvras Ses- nawilis 1-li winadadebisa da gsk-is 812-e muxlis 1-li nawi-
rulebis kondiqciiT. lis 1-li winadadebis me-2 variantis (ssk-is 982-e muxlis 1-li
mocemul SemTxvevaSi gamdidreba (g-s mier kibeze saku- nawilis) Sesabamisad.
Trebis SeZena) moxda ara b –s SesrulebiT, aramed kanonis Za- am moTxovnis pirveli winapirobaa raimes mopoveba, rac
liT (gsk-is 946-e paragrafi, ssk-is 193-e muxli). miuxedavad saxezea. b-m moapovebina g-s sakuTreba kibeze, misi CaSenebis
imisa, rom sakuTrebis gadacema ar momxdara garigebiT, g-s gziT (gsk-is 946-e paragrafi, ssk-is 193-e muxli).
sakuTrebis mopoveba mainc ganpirobebuli iyo b-s Sesrule- Tumca xelyofis kondiqciis gamoyeneba mxolod maSin
biT – menardis Sesruleba moicavs aseve saSen masalis CaSene- aris SesaZlebeli, rodesac gamdidreba mimRebs ar miuRia
bas da amgvarad sakuTrebis gadacemas. amrigad mniSvneloba SesrulebiT, Tundac mesame pirisagan. marTalia, mocemul
ar aqvs, Semsrulebeli pirdapir CaaSenebda kibes g-s saxlSi, SemTxvevaSi g-m kibeze sakuTreba moipova b-s mier nardobidan
Tu jer garigebiT gadascemda g-s sakuTrebas kibeze (gsk-is nakisri valdebulebis Sesrulebis farglebSi, magram gasa-
929-e paragrafis 1-li winadadeba, ssk-is 186-es 1-li da 187-e Tvaliswinebelia Semdegi garemoeba – Sesrulebis mimRebi ver
muxlis 1-li nawili) da Semdeg CaaSenebda, orive SemTxveva- moipovebda sakuTrebas misi garigebis gziT gadacemis SemTx-
Si kibeze sakuTrebis mopoveba b-s Sesrulebis safuZvelze vevaSi, radgan nivTi iyo moparuli (gsk-is 932-es me-2 nawili,
ganxorcielebulad unda miviCnioT. ssk-is 187-e muxlis me-2 nawili) da a-s eqneboda misi g-sagan
vindicirebis saSualeba. CaSenebis Semdeg man es vindikacia
30 BGHZ 40, 272, 278.

120 121
dakarga; kibe iqca g-s uZravi nivTis arsebiT Semadgenel nawi- reba isedac gamoricxulia ssk-is 984-e muxlis me-2 nawi-
lad (gsk-is 946-e paragrafi, ssk-is 193-e muxli). Tumca dakar- lis Sesabamisad.
guli vindikaciis adgili unda daikavos xelyofis kondiq-
Sedegi: a-s SeuZlia g-sagan moiTxovos kibis Rirebulebis
ciam, romlis funqciasac swored misi Canacvleba warmoad-
anazRaureba xelyofis kondiqciiT.
gens. im SemTxvevaSi, rodesac SeuZlebelia nivTis gamoTxova
sakuTrebis dakargvis gamo, am danakargis kompensireba unda
moxdes mesakuTrisaTvis nivTis Rirebulebis anazRaurebis
kondiqciuri moTxovnis miniWebiT.
kanonmdeblis Segnebuli gadawyvetileba, rom nivTis mo-
parvis an mesakuTris mflobelobidan misi nebis gareSe sxva-
gvarad gasvlis SemTxvevaSi, misi interesi gadawonis keTil-
sindisieri SemZenis ndobas da dasaSvebia am ukanasknelisagan
vindicireba, gasaTvaliswineblia nivTze sakuTrebis gada-
muSavebis, Serevis da mierTebis gziT dakarvis SemTxvevaSic
imgvarad, rom Tavdapirvel mesakuTres SeunarCundes gamdi-
drebis mimRebis mimarT xelyofis kondiqcia, miuxedavad imi-
sa, rom am ukanasknelma nivTi mesame pirisagan miiRo Sesru-
lebiT.
amosavali kazusisagan gansxvavebiT, rodesac Sesrule-
biT miRebulad iTvleba nivTze sakuTreba, romelic war-
moadgenda garigebiT nakisri valdebulebis Sesrulebis
uSualo Sedegs da gamoricxavda am nivTis Rirebulebis
xelyofis kondiqciiT moTxovnas, xelyofis kondiqciis
subsidiarulobis dogma ar moqmedebs, Tu gamdidrebuli
garigebiT ver moaxerxebda nivTze sakuTrebis mopovebas.
garda amisa, g ver moiTxovs a-sagan nivTis SesaZenad ga-
daxdili Tanxis, rogorc danaxarjebis, anazRaurebas. am
SemTxvevaSi xelyofis kondiqcia anacvlebs mesakuTris
dakargul vindikacias, romelsac nivTis arauflebamosi-
li mflobeli (saboloo SemZeni) ver daupirispirebda ni-
vTis SeZenis safasurs. is aseve ver daupirispirebs am xar-
jebs vindikaciis Camnacvlebel xelyofis kondiqcias da
maTi ukan dabrunebis bedi Tavis uSualo kontrahentTan
unda arkvios; unda ataros am kontrahentis gadaxdisuu-
narobis riski.
saqarTveloSi xelmyofis mier gaweuli xarjebis anazRau-

122 123
kazusi: “avia-mogzauroba31” saqarTveloSi gadayvanis xelSekrulebas (ssk-is 668-e da
Semdgomi muxlebi).
Tumca a-sa da b-s nardoba ar SeuTanxmebiaT gacxadebu-
1950 wlis 5 seqtembers dabadebuli mopasuxe a gafrinda lad. sakiTxavia, saxeze gvaqvs Tu ara konkludenturi SeTanx-
1968 wlis 27 agvistos mosarCele aviakompaniis (b) TviTmfri- meba a-s mier b-s momsaxurebiT faqtobrivad sargeblobis ga-
navze Sesabamisi bileTis yidvis Semdeg miunxenidan hamburg- mo. Cveulebriv, sajaro transportiT sargeblobis SemTxve-
Si. iq man moaxerxa bileTis yidvis gareSe asuliyo mosar- vaSi xelSekruleba ideba imgvarad, rom mgzavri gadamyvanis
Celis sxva TviTmfrinavze, romelic mifrinavda niu-iorkSi, momsaxurebiT sargeblobis dawyebiT akeTebs oferts, xolo
sadac Sesabamisi vizis arqonis gamo qveyanaSi Sesvlaze uari gadamyvani (mag. avtobusis mZRoli, rogorc warmomadgeneli)
ganucxades. amis Semdeg aviakompaniam a-s daawerina xelwe- acxadebs generalur Tanxmobas imasTan dakavSirebiT, rom
rili, romliTac man ikisra Sesabamisi xarjebis dafarva, ga- dados xelSekruleba TiToeul mgzavrTan, romelic daZvris
dasca ukan dasabrunebeli bileTi da imave dResve daabruna momentisaTvis avtobusSi imyofeba. gansxavavebuladaa saqme
miunxenSi. orive gzaze TviTmfrinavSi iyo Tavisufali adgi- aviamomsaxurebis SemTxvevaSi. am dros aviakompanias ar aq-
lebi. mogvianebiT a-s mSoblebma uari ganacxades moewonebi- vs generaluri neba dados garigeba yvela im pirTan, vinc ava
naT mis mier dadebuli garigebebi. sasamarTloSi b-m a-sagan TviTmfrinavSi – aviakompanias, unda ra daicvas windaxedu-
moiTxova tarifiT gaTvaliswinebuli bileTis Rirebulebis lobisa da kontrolis gacilebiT ufro maRali standarti,
– hamburgi-niu-iorki, niu-iorki-miunxeni – gadaxda. vidre avtobusiT momsaxurebis SemTavazebels, aqvs interesi
gadaamowmos xelSekrulebis dadebamde misi kontrahentis vi-
naoba. es garemoeba gamoricxavs generalur Tanxmobas. avia-
momsaxurebis xelSekrulebis dadeba SesaZlebelia mxolod
amoxsna: bileTis SeZeniT. garda amisa, TviTmfrinavSi Separvisas arc
(qarTuli da germanuli samarTlis mixedviT) a-s hqonia neba xelSekrulebis dadebisa. a-sa da b-s ar gamou-
vleniaT nardobis xelSekrulebis dadebisaken mimarTuli ne-
a. hamburgidan niu-iorkSi gadafrenis safasuri ba.
I. moTxovna gsk-is 631-e paragrafis 1-li nawilis (ssk-is b-s ar aqvs a-s mimarT saxelSekrulebo moTxovnis ufleba.
668-e muxlis) Sesabamisad
b-s SeiZleba hqondes moTxovna a-s mimarT niu-iorkSi ga-
dafrenis safasuris gadaxdasTan dakavSirebiT gsk-is 631-e
II. moTxovna gsk-is 677-e, 683-e da 670-e paragrafebis (ssk-
paragrafis 1-li nawilis (ssk-is 668-e muxlis) Sesabamisad.
is 969-e da 973-e muxlebis) Sesabamisad
am moTxovnis winapirobas warmoadgens a-sa da b-s Soris
b-s SeiZleba hqondes a-s mimarT moTxovna gsk-is 677-e, 683-
nardobis xelSekrulebis dadeba. avikompania, romelic kis-
e da 670-e paragrafebis (ssk-is 969-e da 973-e muxlebis) Sesaba-
rulobs valdebulebas mgzavris gadayvanasTan dakavSirebiT,
misad hamburgidan niu-iorkamde frenis safasuris anazRau-
kisrulobs ara mxolod momsaxurebas _ „frenas“, aramed ase-
rebasTan dakavSirebiT.
ve am momsaxurebis Sedegis dadgomas – mgzavris mSidobianad
sakamaToa, SesaZlebelia Tu ara aranamdvili xelSekru-
Cayvanas daniSnulebis adgilze, ris gamoc es garigeba war-
lebis Sedegebis ukuqcevisaTvis ara usafuZvlo gamdidre-
moadgens nardobis xelSekrulebas.
bis, aramed davalebis gareSe sxvisi saqmeebis Sesrulebis
31 BGH, Urteil Az. VII ZR 9/70 BGH 7. Januar 1971.

124 125
wesebis gamoyeneba. Tumca es kamaTi mocemul SemTxvevaSi maniis sisxlis samarTlis kodeqsis 265(a) paragrafis Sesaba-
umniSvneloa, radgan garigeba ar aris aranamdvili a-s aras- misad saxezea. subieqturi Semadgenloba (germaniis sisxlis
rulwlovnobisda gamo, aramed saerTod ar dadebula. dava- samarTlis kodeqsis me-15 paragrafi) moiTxovs a-s ganzraxva-
lebis gareSe sxvisi saqmeebis warmoebis wesebis gamoyeneba sa da gamdidrebis mizans, rac aseve saxezea.
SesaZlebelia, Tumca misi winapirobebidan saxeze ar aris sx- qmedebis marTlwinaaRmdegoba gsk-is 823-e paragrafis me-
visi saqmeebis Sesrulebis neba, romelic gulisxmobs sxvisi 2 nawilis mixedviT saxezea damcavi kanonis darRveviT. bra-
saqmis gaZRolis gacnobierebasa (ukudaskvna gsk-is 687-e pa- li, romelic aseve warmoadgens pasuxismgeblobis winapiro-
ragrafisa da ssk-is 975-e muxlidan) da survils (nebelobiTi bas, rogorc zemoT vaxseneT, saxezea. Tumca amisagan damou-
elementi, gsk-is 687-e paragrafis me-2 nawili). imis gamo. rom kideblad unda dadgindes a-s deliqtunarianoba samoqala-
b-m saerTodac ar icoda a-s TviTmfrinavze yofnis Sesaxeb, qo samarTlis gagebiT. gsk-is 828-e paragrafis me-3 nawilis
orive elementi gamoiricxa. mixedviT, aTi wlis asaks miRweuli arasrulwlovani deliq-
b-s ar aqvs moTxovna a-s mimarT gsk-is 677-e, 683-e da 670-e tunariania, Tu mas hqonda sakuTari qmedebis umarTlobisa da
paragrafebis (ssk-is 969-e da 973-e muxlebi) Sesabamisad. am qmedebiT gamowveuli pasuxismgeblobis ganWvretis unari.
Cvidmeti wlis a TviTmfrinavze aparvisas flobda am unars da
iyo deliqtunariani.
III. moTxovna gsk-is 823-e paragrafebis me-2 nawilisa da
germaniis sisxlis samarTlis kodeqsis 265(a) paragrafis saqarTveloSi a-s deliqturi pasuxismgebloba SesaZle-
(ssk-is 992-e muxlis) Sesabamisad belia gamomdinareobdes ssk-is 992-e muxlidan. a-s qmede-
b-s SeiZleba hqondes a-s mimarT hamburgidan niu-iork- ba aris braleuli da marTlsawinaaRmdego (saqarTvelos
Si frenis xarjebis, rogorc zianis anazRaurebis moTxovnis sisxlis samarTlis kodeqsis 185-e muxlis subieqturi da
ufleba gsk-is 823-e paragrafebis me-2 nawilisa da germaniis obieqturi Semadgenlobis SesrulebiT saxezea qmedebis
sisxlis samarTlis kodeqsis 265(a) paragrafis (ssk-is 992-e marTlwinaaRmdegoba). a aris aseve deliqtunariani ssk-is
muxlis) Sesabamisad. 994-e muxlis Sesabamisad.
germaniaSi gsk-is 823-e paragrafebis me-2 nawiliT pasu- Tumca a-s qmedebas ar miuyenebia b-saTvis ziani – a-s ar
xismgeblobis winapirobas warmoadgens e. w. „damcavi kanonis“ daukavebia aravis adgili da b-s ar uTqvams sxva mgzavrze ua-
darRveva. damcavi kanoni SeiZleba iyos nebismieri norma, ro- ri – ris gamoc gamoiricxeba misi deliqturi pasuxismgebloba.
melic sazogadoebis dacvis garda, miznad isaxavs konkretu-
li individisa an individTa wris dacvas zianisagan. individi
unda ganekuTvnebodes kanoniT dacul pirTa wres da kanoni IV. moTxovna gsk-is 812-e paragrafis 1-li nawilis 1-li
miznad unda isaxavdes misi swored am zianisagan dacvas. a-s winadadebis 1-li variantis (ssk-is 976-e muxlis 1-li nawi­
mier darRveuli b-s interesebis „damcavi kanoni“, SeiZle- lis a) qvepunqtis) Sesabamisad – Sesrulebis kondiqcia
ba iyos mocemul SemTxvevaSi germaniis sisxlis samarTlis b-s SeiZleba hqondes a-s mimarT moTxovna hamburgidan
kodeqsis 265(a) paragrafi – „motyuebiT Sesrulebis miRe- niu-iorkSi frenis Rirebulebis anazRaurebasTan dakavSi-
ba“. sisxlis samarTlis wesiT dasjadia motyuebiT sxvisagan rebiT gsk-is 812-e paragrafis 1-li nawilis 1-li winadadebis
raime Sesrulebis miReba, romelis miRebac Cveulebriv mxo- 1-li variantisa da 818-e paragrafis me-2 nawilis (ssk-is 976-e
lod Sesabamisi gasamrjelos sanacvlod aris SesaZlebeli. am muxlis 1-li nawilis a) qvepunqti da 979-e muxli me-2 nawili)
sisxlis samarTlebrivi normis dispoziciis Sesruleba ger- Sesabamisad.

126 127
Sesrulebis kondiqciis winapirobebia: 2. SesrulebiT

a-s raime unda moepovebina b-s SesrulebiT, anu b-s mxridan


1. “raimes” mopoveba misi qonebis mizanmimarTuli da gacnobierebuli SevsebiT.
Sesrulebis gansasazRvrad gadamwyvetia mimRebis Tvalsawie-
a unda gamdidrebuliyo raimes mopovebiT. a-m miiRo sar- ri, anu is, Tu rogor unda aReqva mas meore mxaris moqmedeba.
gebeli hamburgidan niu-iorkSi gadayvaniT – „raime“. germani- a-m icoda, rom b mas ar miscemda saSualebas esargebla TviTm-
is federalurma sasamarTlom mocemul SemTxvevaSi miRebul frinaviT bileTis SeZenis gareSe. miuxedavad amisa, mocemuli
„raimed” gsk-is 812-e paragrafis mixedviT miiCnia dazogili SemTxvevis gadawyvetisas germaniis federalurma sasamarT-
danaxarjebi. dazogili danaxarjebi ki mxolod maSin war- lom dauSva b-s Sesruleba. es gadawyveta savaraudod emya-
moadgens gamdidrebas, Tu mimRebs igive sargeblis mosapove- reba e. w. “Sesrulebis generaluri nebis” Teorias, romlis
blad sakuTari jibidan mouwevda xarjebis gaReba. mixedviTac aviagadamyvans aqvs neba Seasrulos bortze myofi
germaniis federaluri sasamarTlos es gadawyvetileba yvela mgzavris winaSe (iseve rogorc mag. avtobusiT gadayva-
samarTlianad aris gakritikebuli iuridiul literaturaSi. nis SemTxvevaSi).
dResdReobiT gabatonebuli mosazrebiT, kondiqciuri mo- es mosazreba dResdReobiT aRar aris gabatonebuli. imis
Txovnis sagans warmoadgens ara gamdidreba gsk-is 818-e para- gamo, rom a ver aRiqvamda aviamomsaxurebas rogorc b-s Ses-
grafis me-3 nawilis Sesabamisad, aramed “miRebuli raime” gsk- rulebas mis winaSe, gamoiricxeba am sargeblis SesrulebiT
is 812-e paragrafis 1-li nawilis 1-li winadadebis mixedviT. miReba da masTan erTad a-s Sesrulebis kondiqciiT pasuxis-
es gamomdinareobs TviTon kanonis teqstidan – gsk-is 812-e mgebloba.
paragrafis 1-li nawilis 1-el winadadebaSi naxsenebia “rai-
me” da gsk-is 818-e muxlis me-2 nawilSi naxsenebia “miRebuli”.
kanonmdebeli mxolod kondiqciuri moTxovnis farglebis V. moTxovna gsk-is 812-e paragrafis 1-li nawilis 1-li
SemosazRvrisas (gsk-is 818-e paragrafis me-3 nawili) iyenebs winadadebis me-2 variantis (ssk-is 982-es 1-li nawilis) Se­
“gamdidrebis” cnebas – gamdidrebis cneba mniSvnelobas iZens sabamisad – xelyofis kondiqcia
ara miRebulis, aramed miRebulis ukan dabrunebis farglebis b-s SeiZleba hqondes a-s mimarT moTxovna hamburgidan
gansazRvrisas, ris gamoc Tavdapirvelad miRebuli aris ara niu-iorkSi frenis Rirebulebis anazRaurebasTan dakavSi-
dazogili Tanxa, aramed uSualod gadafrena. rebiT gsk-is 812-e paragrafis 1-li nawilis 1-li winadadebis
me-2 variantisa da 818-e paragrafis me-2 nawilis (ssk-is 982-es
igive gadawyvetis gadmotana mizanSewonilia ase-
1-li, 984-es 1-li da 979-e muxlis me-2 nawili) Sesabamisad.
ve qarTul samarTalSic. erTmaneTisagan unda gavmi-
xelyofis kondiqciis winapirobebia:
jnoT miRebulis gansazRvra ssk-is 976-e muxlis 1-li
nawilis mixedviT da pasuxismgeblobis farglebis gan-
sazRvra ssk-is 979-e muxlis mixedviT. miRebuli aris 1. `raimes~ mopoveba
ara dazogili danaxarjebi, aramed aviagadayvana. aris
Tu ara mimRebi jer kidev gamdidrebuli am aviagaday- rogorc zemoT vaxseneT, raimes mopoveba saxezea aviakom-
vaniT, es calke sakiTxia da wamoiWreba mxolod pasu- paniis mier a-s hamburgidan niu-iorkSi gadayvaniT.
xismgeblobis farglebis gansazRvris etapze ssk-is
marTalia, saqarTveloSi ssk-is 982-e muxlis 1-li nawi-
979-e muxlis Sesabamisad.
li saerTod ar saubrobs raimes mopovebaze da saubrobs

128 129
zianis anazRaurebaze, magram sityva “zianis” xseneba am (xelyofis – ssk-is 982-e muxlis 1-li nawili, danaxarje-
danawesSi gaugebrobis Sedegia. konigis kanonproeqtSi, bisa – ssk-is 987-e muxlis 1-li nawili da regresis – ssk-is
romlis mixedviTac aris Seqmnili qarTuli usafuZvlo 986-e muxli) cal-calke moawesriga. Sesabamisad, xelyo-
gamdidrebis samarTali, saubaria samarTlebrivi sikeTee- fis kondiqciis cneba saqarTveloSi gsk-is 982 gacile-
bis gankargvis, daxarjvis, sargeblobis, SeerTebis, Sere- biT ufro viwroa, vidre araSesrulebis kondiqciis cneba
vis, gadamuSavebis, an sxva saSualebiT xelyofis Semdeg germaniaSi. mxolod imis dadgeniT, rom mimRebs miRebuli
misi Rirebulebis anazRaurebaze. ar miuRia SesrulebiT ver SemovifarglebiT, imitom, rom
SesrulebiT ar aris miRebuli, rogorc xelyofis, ise da-
is, rom xelyofis kondiqciis gamoyenebis winapirobasac
naxarjebisa da regresis kondiqciis SemTxveva. amis gamo,
warmoadgens xelmyofis mier raimes mopoveba calsaxaa
saqarTveloSi uproblemo SemTxvevebSic unda moxdes 982-
ssk-is 984-e muxlis 1-li nawilidan, romelic axsenebs
e muxlis 1-li nawilis Sesabamisad xelyofis gansazRvra.
gamdidrebas da amgvarad miuTiTebs ssk-is 979-e muxl-
xelyofa saxezea im samarTlebrivi sikeTis miTvisebisas,
ze, sadac ganmartebulia, Tu ra aris gamdidreba. gamdi-
romlis ekonomikuri gamoyenebis uflebasac marTlwes-
dreba pirvel rigSi aris miRebuli da yvela sxva tipis
rigi kondiqciis mflobels aniWebda.
gamdidreba (mag. dazogili xarjebi miRebulis ararse-
bobis SemTxvevaSi) misgan aris nawarmoebi. Rirebulebis mocemul SemTxvevaSi a-s aviagadayvana ar miuRia b-s Ses-
anazRaureba mxolod maSin unda gamoviyenoT, rodesac mi- rulebiT, man is TviTon miiTvisa b-s momsaxurebiT daukiTxa-
Rebulis naturiT dabruneba SeuZlebelia. xelyofis kon- vad sargeblobis gziT. xelyofa saxezea.
diqciac Sesrulebis kondiqciis msgavsad Tavdapirvelad
mimarTulia miRebulis dabrunebisaken. vinc sxvis nivTze
mflobelobas miiTvisebs, unda daabrunos is naturiT – 3. b-s xarjze
anu unda daabrunos nivTi da ara misi Rirebuleba.
ar aris aucilebeli, rom xelyofis meSveobiT raimes mo-
povebam gamoiwvios kondiqciis kreditoris gaRaribeba – kon-
diqciuri moTxovna, gansxvavebiT deliqturisagan, emsaxure-
2. xelyofiT ba ara zianis anazRaurebas, aramed qonebis usafuZvlo wana-
cvlebis ukuqcevas. Sesabamisad, winapiroba “sxvis xarjze”
gansxvavebiT Sesrulebis kondiqciisagan, xelyofis kon-
emsaxureba xelyofili samarTlebrivi sikeTis mflobelis
diqciis winapirobas warmoadgens raimes mopoveba xelyofiT,
identificirebas – marTlwesigi unda akuTvnebdes sxva pirs
anu sxvisaTvis mikuTvnebuli samarTlebrivi sikeTis miTvi-
xelyofili sikeTis gamoyenebis uflebas.
sebiT. Cveulebriv, germaniaSi xelyofiT miRebulad iTvleba
yvelaferi is, rac miRebuli ar aris SesrulebiT. warsulSi germaniaSi gabatonebul mosazrebiT (“marTlwi-
naaRmdegobis Teoria”) xelyofis kondiqciis safuZvels
gansxvavebiT germaniisagan, sadac gsk-is 812-e paragrafis
warmoadgenda xelyofis marTlwinaaRmdegoba. amis sawi-
1-li nawilis 1-li winadadebidan mxolod Sesrulebisa da
naaRmdegod dResdReobiT gabatonebulia “mikuTvnebuli
araSesrulebis kondiqciebs Soris gansxvaveba ikiTxeba
sikeTis Teoria”: usafuZvlo gamdidrebis samarTalSi,
da am ukanasknelis qveS SeiZleba gaerTiandes Sesrule-
gansxvavebiT deliqturi samarTlisagan, gadamwyvetia ara
bis kondiqciisagan gansxvavebuli yvela kondiqcia, sa-
marTlsawinaaRmdego qmedebis koreqcia, aramed qonebis
qarTveloSi kanonmdebelma araSesrulebis kondiqciebi
gadadinebis safuZvlianoba-usafuZvloba, rac warmoad-

130 131
gens am qonebis wanacvlebis ukuqcevis mizezs. Sesabami- materialur-samarTlebriv mikuTvnebas – anu samarTali am
sad. xelyofis dasadgenad aucilebelia ganisazRvros Tu pozicias akuTvnebs erT pirs da is ki meoresTan aRmoCndeba.
vis akuTvnebda samarTali gadadinebul sikeTes da ara is, mxolod a-s aqvs ufleba ivaWros Tavisi aviamomsaxurebiT. b-s
iyo Tu ara xelyofa marTlsawinaaRmdego. xelyofis kon- ar hqonda ufleba a-s xarjze misi nebarTvis gareSe gafreni-
diqciis gamoyenebis winapirobas warmoadgens erTi piris liyo niu-iorkSi.
mier meorisaTvis mikuTvnebuli samarTlebrivi sikeTis
miTviseba. sxvisaTvis mikuTvnebuli sikeTe aris sikeTe,
romlis eqskluziuri flobisa da sargeblobis ufle- 5. moTxovnis farglebi
bas flobs sxva piri, risi gansazRvris masStabicaa gsk-is
5.1. Rirebulebis anazRaureba
823-e da Semdgomi paragrafebis (ssk-is 992-e da Semdgomi
muxlebis) Sesabamisad daculi absoluturi sikeTeebi. gsk-is 812-e paragrafis 1-li nawilis 1-li winadadebis
marTlwesrigi am sikeTes unda akuTvnebdes pirs absolu- me-2 variantis (ssk-is 982-e muxlis 1-li nawilis) mixedviT,
turad da icavdes mas mesame pirTa mxridan yovelgvari xelyofis kondiqciis, iseve rogorc Sesrulebis kondiqciis
xelyofisagan. aucilebelia, rom es ufleba iyos qonebri- samarTlebriv Sedegs warmoadgens miRebulis dabruneba, rac
vi xasiaTis – SesaZlebeli iyos misi komercializacia, anu mocemul SemTxvevaSi misi aramaterialuri xasiaTidan gamom-
mas Seesatyvisebodes fuladi eqvivalenti. gadamwyveti dinare gamoricxulia. am dros mimRebma unda anazRauros misi
ar aris SeZlebda Tu ara uflebmosili piri mis komercia- Rirebuleba, gsk-is 818-e muxlis me-2 nawili (ssk-is 984-e mu-
lizacias konkretul SemTxvevaSi da hqonda Tu ara mas xlis 1-li da 979-e muxlis me-2 nawili). Rirebulebis anazRau-
amis survili. mniSvnelovania mxolod, rom xelyofili sa- rebis moculoba ganisazRvreba obieqturi kriteriumiT da
marTlebrivi pozicia atarebdes qonebriv xasiaTs. mocemul SemTxvevaSi Seesatyviseba bileTis fass.
b-s aviamomsaxurebis usasyidlod miRebiT a-m Caidina Rirebulebis anazRaurebis valdebuleba xelyofis kon-
sisxlis samarTlebrivad dasjadi qmedeba, daarRvia nor- diqciiT pasuxismgeblobisas saqarTveloSi gamomdinare-
ma (germaniis sisxlis samarTlis kodeqsis 265(a) paragrafi, obs ssk-is 984-e muxlis 1-li da 979-e muxlis me-2 nawilidan
saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 185-e muxli), ro- da ara uSualod ssk-is 982-e muxlis 1-li nawilidan. mar-
melic icavda b-s da akuTvnebda mas a-s mier xelyofil sike- Talia, ssk-is 982-e muxlis 1-el nawilSi saubaria “zianis”
Tes. samarTlebrivi sikeTis mikuTvneba SesaZlebelia aseve anu Rirebulebis (ix. zemoT a.V.1) anazRaurebis Sesaxeb, ma-
sisxlis samarTlebrivi normiT, romelic gansazRvravs, Tu gram es norma ar gamogvadgeba miRebulis dasabrunebeli
vis aqvs gansazRvruli sikeTis eqskluziuri flobisa da ga- Rirebulebis gansasazRvrad. is saubrobs uflebamosili
moyenebis ufleba. piris samarTlebrivi poziciebis xelyofis Sedegad misi
a-m xelyo b-saTvis mikuTvnebuli ufleba. Semcirebuli qonebis Rirebulebis dabrunebaze, rac kon-
diqciuri moTxovnis farglebis gansazRvrisas gadamwyve-
ti ar aris. kondiqciuri moTxovniT pasuxismgeblobisas
4. samarTlebrivi safuZvlis gareSe (keTilsindisieri) mimRebi, miRebulis naturiT dabru-
`mikuTvnebuli sikeTis Teoriis Sesabamisad~ miRebulis nebis SeuZleblobisas, abrunebs mxolod im gamdidrebis
SenarCunebisaTvis samarTlebrivi safuZveli ar arsebobs, Rirebulebas, romliTac jer kidev gamdidrebulia. Sesa-
Tu qonebrivi poziciis miReba ewinaaRmdegeba am poziciaTa bamisad, ssk-is 982-e muxlis 1-li nawili unda wavikiTxoT
gsk-is 812-e paragrafis 1-li nawilis 1-li winadadebis me-

132 133
2 variantis msgavsad, rogorc xelyofis kondiqciis gene- momsaxurebiT, bileTis yidvisa da nardobis xelSekrulebis
raluri daTqma, romlis mixedviTac brundeba xelyofiT dadebis gareSe. Tumca gafrenis momentisaTvis a iyo aras-
mopovebuli “raime”. xolo Tu ra moculobiT anazRaur- rulwlovani, ris gamoc sakiTxavia, Tu visi codnaa gadamwy-
deba am “raimes” naturiT dabrunebis SeuZleblobis Sem- veti gsk-is 819-e paragrafis 1-li nawilis (ssk-is 984-e muxlis
TxvevaSi misi Rirebuleba, gamomdinareobs ukve ssk-is 1-li nawilis) mixedviT – uSualod arasrulwlovnis, Tu misi
984-e muxlis 1-li da 979-e muxlebis urTierTkavSiridan. mSoblebis gsk-is 1626-e paragrafis 1-li nawilisa da 1629-e
paragrafis 1-li nawilis 1-li winadadebis (ssk-is 1198-e mu-
xlis me-6 nawilis) Sesabamisad. Tu mSoblebis codnas miviC-
5.1. Rirebulebis anazRaurebisagan gaTavisufleba nevT gadamwyvetad, maSin a ar iqneboda arakeTilsindisieri
gamdidrebis ararsebobis gamo da ar agebda pasuxs gamkacrebuli reJimiT, radgan mSoblebma
Svilis voiaJis Sesaxeb araferi icodnen.
a gaTavisufldeba Rirebulebis anazRaurebis valdebu- germanulma federalurma sasamarTlos mocemuli Sem-
lebisagan, Tu is aRar aris gamdidrebuli gsk-is 818-e para- TxvevaSi (miuxedavad imisa, rom a Sesrulebis kondiqciiT
grafis me-3 nawili (ssk-is 984-e muxlis 1-li nawili). TviTm- agebda pasuxs) gadamwyvetad miiCnia arasrulwlovnis deli-
frinavSi aparvis gareSe a ar gafrindeboda niu-iorkSi, rad- qtunarianoba, imis gaTvaliswinebiT, rom arasrulwlovani
gan es misi jibisaTvis miuwvdomel fufunebas warmoadgenda. sargebels moipovebs ganzrax marTlsawinaaRmdego qmedebiT.
aviamomsaxurebiT a-s ar dauzogavs xarjebi, romelTa gaReba a-s hqonda misi qmedebis Sedegebisa da marTlwinaaRmdego-
mas isedac mouwevda, Sesabamisad, is aRar aris gamdidrebuli, bis winaswar ganWvretis unari gsk-is 828-e paragrafis me-3
ar daleqila ra miRebuli mis qonebaSi dadebiTi naSTis saxiT. nawilis Sesabamisad. ganzrax Caidina ra germaniis sisxlis sa-
marTlis kodeqsis 265(a) paragrafiT gaTvaliswinebuli qme-
deba, romelic amave dros warmoadgens damcav kanons gsk-is
5.3. gamkacrebuli pasuxismgebloba 823-e paragrafis me-2 nawilis Sesabamisad, mas ar aqvs ufleba
a ver miuTiTebs gamdidrebis ararsebobaze, Tu is pasuxs miuTiTos gamdidrebis ararsebobaze da unda aanazRauros
agebs gamkacrebulad gsk-is 819-e paragrafis 1-li nawilisa gadafrenis xarjebi. es mosazreba gakritikebulia germanul
da 818-e paragrafis me-4 nawilis (ssk-is 984-e muxlis-1-li da iuridiul literaturaSi – gaumarTlebelia deliqturi pa-
985-e muxlis) Sesabamisad. suxismgeblobisa da kondiqciuri pasuxismgeblobis erTi
da imave Targze gamoWra. deliqturi samarTali gacilebiT
ssk-is 984-e muxlis 1-li nawilidan ukudaskvniT gamomdi- metad icavs dazaralebuls, vidre usafuZvlo gamdidrebis
nareobs, rom Tu xelmyofma icoda uflebamosilebis xar- samarTali kondiqciuri uflebis mqones. am ukanasknelis mi-
vezi, an uxeSi gaufrTxileblobiT ar icoda, igi pasuxis- zans warmoadgens ara zianis anazRaureba, aramed qonebis usa-
mgeblobisagan ar Tavisufldeba, maSinac ki, Tu anazRau- fuZvlo wanacvlebis ukuqceva32. kondiqciur pasuxismgeblo-
rebis moTxovnis sasamarTloSi ganxilvis momentisaTvis basTan SedarebiT ufro mkacri deliqturi pasuxismgeblobis
aRar arsebobs gamdidrebis niSnebi ssk-is 979-e muxlis winapirobas warmoadgens dazaralebuli pirisaTvis zianis
me-3 nawilis mixedviT. ssk-is 985-e muxlis 1-li nawilis miyeneba. Tu deliqturi pasuxismgebloba gamoiricxeba zia-
mixedviT ki is anazRaurebs aseve mogebas, romelic aRema- nis ararsebobisda gamo, maSin piris interesebi ar imsaxurebs
teba meore mxaris qonebriv danakliss. imgvar dacvas, rogorc zianis miyenebisas.
m-m icoda, rom mas ar hqonda ufleba esargebla b-s avia- 32 Looschelders, Schuldrecht BT, Rn. 1119.

134 135
gansxvavebul gzas irCevs iuridiul literaturaSi gaba- Tavisi oponentebi34. gasaTvaliswinebelia, rom a Tavisi aras-
tonebuli mosazreba am tipis SemTxvevebis gadawyvetisas: rulwlovnebis gamo ver dadebda b-sTan aviagadayvanis xelSe-
Tu arasrulwlovani Sesrulebis kondiqciiT agebs pasu- krulebas (gsk-is 106-e da Semdgomi paragrafebi, ssk-is 63-e da
xs, maSin gamoiyeneba gsk-is 166-e paragrafi analogiiT da ga- Semdgomi muxlebi). b-s gind gaewia a-saTvis aviamomsaxureba am
damwyvetia kanonieri warmomadgenlis codna, radgan winaaR- aranamdvili xelSekrulebis Sesrulebis farglebSi, a mainc
mdeg SemTxvevaSi arasrulwlovani pasuxs agebda im (aranamd- ar iqneboda valdebuli aenazRaurebina b-saTvis gadafernis
vili) xelSekrulebis SedegebisaTvis, romlisganac swored xarjebi, arc xelSekrulebidan da arc usafuZvlo gamdidre-
rom unda daicvas is kanonma (gsk-is 106-e da Semdgomi paragra- bidan, magram im SemTxvevaSi, Tu a-m sargebeli moipova ara b-s
febi, ssk-is 63-e da Semdgomi muxlebi). Sesrulebis kondiqcia SesrulebiT, aramed xelyofiT, maSin is gsk-is 828-e paragra-
warmoadgens ra saxelSekrulebo urTierTobis gagrZelebasa fis me-3 nawilis mixedviT anazRaurebs miRebuli sargeblis
e. w. xelSekrulebis msgavs urTierTobas, imeorebs mTel rig Rirebulebas. am or SemTxvevas Soris gansxvaveba gaumarTle-
namdvil saxelSekrulebo urTierTobisaTvis damaxasiaTe- belia arasrulwlovnis dacvis institutidan gamomdinare –
bel principebs. maT Soris mizanSewonilia xelSekrulebis Tu mas ar SeuZlia Tavi daivaldebulos xelSekrulebiT, mas
warmomadgenlobis meSveobiT dadebis institutis danawesis aseve ar unda hqondes saSualeba Tavi daivaldebulos sxvisi
gavrceleba am SemTxvevazec. qonebis xelyofiT. gamonakliss warmoadgens SemTxveva, ro-
gansxvavebulad unda gadawydes arasrulwlovnis xel- desac sxvisi qonebis pirdapiri miTvisebiT arasrulwlovani
yofis kondiqciiT pasuxisgebis SemTxveva. xelyofis kon- deliqts idens. arasrulwlovnis deliqturi pasuxismgeblo-
diqcia warmoadgens ara xelSekrulebis, aramed deliqturi ba miyenebuli zianisaTvis dasaSvebia, Tu is deliqtunariania,
urTierTobis msgavs urTierTobas, icavs ra samarTlebriv magram am zianis gareSe kondiqciuri pasuxismgebloba unda
sikeTeebs iseve absoluturad xelyofisagan, rogorc deliq- gamoiricxos, miuxedavad deliqtunarianobisa. gamkacrebu-
turi samarTali. Sesabamisad, xelyofis kondiqciiT pasuxis- li kondiqciuri pasuxismgeblobis farglebSi codna-arcod-
mgeblobisas unda gamoviyenoT deliqtunarianobis ganmsazR- nisaTvis yovelTvis gadamwyveti unda iyos mSoblebis cod-
vravi norma, gsk-is 828-e paragrafis me-3 nawili (ssk-is 994-e na-arcodna, damoukideblad imisa, moipovebs arasrulwlova-
muxlis me-3 nawilis 1-li winadadeba), romlis mixedviTac ni sargebels SesrulebiT, Tu xelyofiT.
arasrulwlovani pasuxs agebs, Tu flobs sakuTari qmedebis, imis gamo, rom a-s mSoblebma araferi icodnen a-s aviamog-
romelic iwvevs deliqtur pasuxismgeblobas, Sedegebis ganW- zaurobis Sesaxeb, gamoiricxeba a-s gamkacrebuli pasuxismge-
vretis unars. deliqturi pasuxismgeblobisas gadamwyvetia bloba gsk-is 819-e muxlis 1-li nawilisa da 818-e muxlis me-4
arasrulwlovnis codna da gacnobierebis unari33. nawilis (ssk-is 984-e muxlis 1-li nawilisa da 985-e muxlis)
orive mosazrebis mixedviT, a-s ar SeuZlia miuTiTos gam- Sesabamisad. is ar anazRaurebs miRebuli sargeblis Rirebu-
didrebis ararsebobaze, radgan man usafuZvlo sargebeli lebas gsk-is 812-e paragrafis 1-li nawilis 1-li winadadebis
– niu-iorkSi gadafrena – moipova xelyofiT da amave dros me-2 variantisa da 818-e paragrafis me-2 nawilis (ssk-is 982-es
flobda deliqturi pasuxismgeblobisaTvis aucilebel ganW- 1-li nawili, 984-es 1-li da 979-e muxlis me-2 nawilis) mixed-
vretis unars gsk-is 828-e paragrafis (ssk-is 994-e muxlis me-3 viT, radgan is ar aris gamdidrebuli gsk-is 818-e paragrafis
nawilis) mixedviT. me-3 nawilis (ssk-is 984-e muxlis 1-li da 979-e muxlis me-3
Tumca, iseve rogorc germaniis umaRlesi sasamarTlos nawilis) Sesabamisad.
mosazrebas, literaturaSi gamoTqmul am mosazrebasac hyavs Sedegi: b-s ar SeuZlia mosTxovos a-s hambrugidan
33 MünchKomm/Schwab, § 819 Rn. 8; Palandt/Sprau, § 819 Rn. 4. 34 Giesen, Jura 1995, 287; Larenz/Canaris, Schuldrecht BT II/2, § 73 II 2 a.

136 137
niu-iorkSi gadafrenis safasuris anazRaureba. 1. saxelSekrulebo moTxovnis gamoricxva

davalebis gareSe sxvisi saqmeebis Sesrulebis wesebis ga-


b. niu-iorkidan miunxenSi gadmofrenis safasuri moyenebisaTvis aucilebelia b-s emoqmeda davalebis gareSe
da ar yofiliyo xelSekrulebis safuZvelze valdebuli gad-
I. moTxovna gsk-is 631-e paragrafis 1-li nawilis (ssk-is moefrina a niu-iorkidan miunxenSi. marTalia, b-m a-s daaweri-
668-e muxlis) Sesabamisad na xelwerili, romliTac am ukanasknelma ikisra mgzavrobis
b-s SeiZleba hqondes moTxovna a-s mimarT miunxenSi gad- xarjebi da amiT gamoxata Tavisi neba aviamomsaxurebis xelSe-
mofrenis safasuris gadaxdasTan dakavSirebiT gsk-is 631-e krulebis dadebasTan dakavSirebiT, rasac moyva b-s sapasuxo
paragrafis 1-li nawilis (ssk-is 668-e muxlis) Sesabamisad. Tanxmoba a-s saxelze bileTis damzadebiT, magram es xelSe-
hamburgidan niu-iorkSi gadafrenisagan gansxvavebulad kruleba ver iqneba namdvili a-s arasrulwlovnebisda gamo
unda gadawydes niu-iorkidan miunxenSi gadmofrenis Sem- (ix. zemoT b.I).
Txveva. aviakompaniis warmomadgenelma Seadgina xelweri-
li, romliTac cxadyo xelSekrulebis dadebis neba. a-m xeli
moawera b-s mier Sedgenili xelSekrulebis teqsts. Tumca es 2. davalebis gareSe sxvisi saqmeebis Sesrulebis wesebis
xelSekruleba, rogorc gsk-is 106-e paragrafis (ssk-is me-14 gamoyenebis dasaSveboba
muxlis me-2 nawili) mixedviT arasrulwlovnis mier dadebu-
li arasargebliani xelSekruleba (gsk-is 107-e paragrafi, miuxedavad imisa, rom mocemul SemTxvevaSi xelSekruleba
ssk-is 63-e muxlis 1-li nawili), namdvilobisaTvis saWiroeb- aranamdvilia, b mainc moqmedebda am aranamdvili xelSekru-
da nebarTvas an mowonebas (gsk-is 182-e, 184-e paragrafebi, lebis Sesrulebis mizniT. unda moxdes Tu ara aranamdvili
ssk-is 99-e da 101-e muxlebi) kanonieri warmomadgenlis mxri- xelSekrulebis Sedegebis ukuqceva davalebis gareSe sxvisi
dan (gsk-is 1629-e paragrafi, ssk-is 1198-e muxlis me-6 nawili). saqmeebis Sesrulebis wesebis mixedviT, Tu Sesrulebis kon-
mocemul SemTxvevaSi saxeze ar gvaqvs arc nebarTva da arc diqciiT, kamaTis sagania35. germanul iuridiul literatu-
mowoneba mSoblebis mxridan, ris gamoc garigeba aranamdvi- raSi gabatonebuli erT-erTi mosazreba gamoricxvas am dros
lia da gamoiricxeba saxelSekrulebo moTxovnis ufleba. Sesrulebis kondiqciis gamoyenebas, radgan amgvarad gverdi
ar avuaroT usafuZvlo Sesrulebis ukuqcevisaTvis Seqmnil
specialur danawesebs – gsk-is 814-e, 815-e, 817-e paragrafebi
VI. moTxovna gsk-is 677-e, 683-e da 670-e paragrafebis (ssk-is 976-e muxlis me-2 nawilis a)-g) qvepunqtebi). es danawe-
(ssk-is 969-e da 973-e muxlebis) Sesabamisad sebi mTel rig SemTxvevebSi gamoricxaven Sesrulebis kondi-
b-s, rogorc Semsrulebels, SeiZleba hqondes a-sagan, ro- qciis gamoyenebas. am dros davalebis gareSe sxvisi saqmeebis
gorc mepatronisagan, gsk-is 677-e, 683-e da 670-e paragrafe- Sesrulebis wesebis gamoyeneba gamoiwvevda Semsruleblis
bis (ssk-is 969-e da 973-e muxlebi) Sesabamisad niu-iorkidan privilegirebas.
frankfurtSi gadafrenis xarjebis anazRaurebis moTxovnis xsenebul mosazrebas upirispirdeba germaniis federalu-
ufleba, Tu saxezea sxvisi saqmeebis namdvili da marTebuli ri sasamarTlosa36 da iuridiul literaturaSi gamoTqmuli
Sesruleba. aragabatonebuli mosazreba, romlis mixedviTac saqmeebis
Sesruleba gamoiyeneba da sulac gamoricxavs kondiqciur
35 Buck-Heeb, Examenskurs Repetitorium besonderes Schuldrecht II, § 4 Rn. 26 und § 16 Rn.
339 ff. Seadare kazusi ......
36 BGH NJW 1997, 48.

138 139
moTxovnas. Tu saxezea sxvisi saqmeebis namdvili da marTe- 5. davalebis an sxva uflebamosilebis gareSe
buli Sesrulebis winapirobebi, maSin Semsrulebeli ar unda
dazaraldes imis gamo, rom arsebobda aranamdvili xelSekru- saqmeebis Sesrulebidan b-s mxolod maSin SeuZlia moi-
leba. gsk-is 812-e da Semdgomi paragrafebis (ssk-is 976-e mu- Txovos xarjebis anazRaureba, Tu is sxvis saqmes gauZRva da-
xlisa da Semdgomi muxlebis) gamoyeneba gamoiricxeba, radgan valebisa an sxva uflebamosilebis gareSe. miuxedavad imisa,
sxvisi saqmeebis namdvili da marTebuli Sesruleba warmoad- rom b-s Tavi valdebulad miaCnda a-sTan dadebuli aviagaday-
gens samarTlebriv safuZvels. vanis xelSekrulebidan, es xelSekruleba a-s mcirewlovne-
bis gamo aranamdvili iyo. b ar iyo valdebuli gadmoefrina
a niu-iorkidan miunxenSi. aseve gamoiricxeba misi sxva ara-
3. sxvisi saqmis Sesruleba saxelSekrulebo safuZveli a-s gadmofrenasTan dakavSire-
biT, rogoricaa zogadi daxmarebis valdebuleba germaniis
saqmeebis Sesrulebidan danaxarjebis anazRaurebis mo- sisxlis samarTlis kodeqsis 323(c) paragrafis (saqarTvelos
Txovnis winapirobas warmoadgens sxvisi saqmis gaZRola. b-s sisxlis samarTlis kodeqsis 129-e muxlis) mixedviT.
unda Seesrulebina a-s saqme. obieqturad sxvisi, anu saqme,
romelic Tavisi obieqturi gamovlinebiT sxva piris samarT-
lebriv da interesTa sferos miekuTvneba, yovel mizez gare- 6. mepatronis intersebisa da nebis Sesabamisad
Se warmoadgens sxvis saqmes.
niu-iorkidan miunxenSi dabruneba warmoadgenda a-s sa- saqmeebis Sesrulebis Semdegi winapirobaa am Sesrulebis
qmes, romelsac uari uTxres amerikis SeerTebuli Statebis Sesabamisoba mepatronis namdvil an hipoTetur nebasTan (gsk-
teritoriaze Sesvlaze – sxva gamosavlis ararsebobis gamo is 683-e paragrafis 1-li winadadeba, ssk-is 974-e muxlis 1-li
unda ezruna samSobloSi dabrunebaze. marTalia, a-s samSo- nawili). saqmis Sesruleba mepatronis interesebSia, Tu is mis-
bloSi gadmofrenisas b-s Tavi miaCnda valdebulad aviamom- Tvis obieqturad sargeblis momtania saqmis Sesrulebis daw-
saxurebis xelSekrulebidan, Tumca sakuTari savaraudo val- yebis momentSi. mocemul SemTxvevaSi a-saTvis niu-iorkidan
debulebis Sesrulebis farglebSi moqmedeba am Sesrulebas saxlSi dabruneba iyo calsaxad sargebliani.
ar aqcevs sakuTar saqmed, aramed mxolod „aseve sxvis saqmed“, rac Seexeba a-s namdvil an savaraudo nebas, namdvili neba
rac sakmarisia gsk-is 677-e da Semdgomi paragrafebis (ssk-is mas ar ganucxadebia, Sesabamisad, gadamwyvetia misi savarau-
969-e da Semdgomi muxlebis) mixedviT. do neba. savaraudo neba ganisazRvreba obieqturi kriteriu-
mebis meSveobiT, rogorc mas ganacxadebda mepatrone saqmis
Sesrulebis dawyebisas, amis saSualeba rom miscemoda. Cveu-
4. sxvisi saqmis Sesrulebis neba lebriv, obieqturad sargebliani saqme Seesatyviseba aseve
mepatronis nebas. Tumca im SemTxvevaSi, rodesac mepatrone
sxvisi saqmis Sesrulebis neba aqvs mas, visac gacnobiere- qmeduunaroa an SezRudulad qmedunariani, sakiTxavia, Tu
bul aqvs, rom xels kidebs sxvis saqmes (kognitiuri elementi, visi nebaa gadamwyveti – TviTon arasrulwlovnis, Tu misi
gsk-is 687-e paragrafis 1-li nawili, ssk-is 975-e paragrafi) kanonismieri warmomadgenlis37. swori mosazrebis mixedviT,
da aqvs misi Sesrulebis neba (nebelobiTi elementi, gsk-is gadamwyvetia arasrulwlovnis warmomadgenlis neba, radgan
687-e paragrafis me-2 nawili). obieqturad sxvisi da „aseve sx- ar moxdes arasrulwlovnis dacvis institutis gverdis avla
visi saqmis“ Sesrulebisas sxvisi saqmis Sesrulebis neba igu- imgvarad, rom mesame pirma mianiWos mas sargebeli mSoblebis
lisxmeba.
37 Buck-Heeb, Examenskurs Repetitorium besonderes Schuldrecht II, § 5 Rn 57.

140 141
nebis sawinaaRmdegod da moiTxovos Semdeg amisaTvis gasamr- IV. moTxovna gsk-is 812-e paragrafis 1-li nawilis 1-li
jelo davalebis gareSe sxvisi saqmeebis wesebis Sesabamisad. winadadebis 1-li variantis (ssk-is 976-e muxlis 1-li nawi­
a-s mSoblebma mogvianebiT uari ganacxades moewonebinaT da lis a) qvepunqtis) Sesabamisad – Sesrulebis kondiqcia
gadaexadaT ukan frenis safasuri, Tumca saqmis Sesrulebis
farglebSi nebasTan Sesabamisobis gansazRvrisaTvis gada- b-s SeiZleba hqondes a-sagan niu-iorkidan hamburgSi ga-
mwyvetia saqmis Sesrulebis dawyebis momenti. am momentSi a-s mofrenis safasuris anazRaurebis moTxovna Sesrulebis
mSoblebs sakuTari neba ar gamouxatavT, amitomac gdamwy- kondiqciiT, Tumca germaniis federaluri sasamarTlos mo-
vetia maTi hipoTeturi neba. imis gamo, rom a-s uari uTxres sazrebis mixedviT, kondiqciuri moTxovna gamoricxulia
amerikaSi Sesvlaze, mas SeiZleboda damuqreboda xanmokle davalebis gareSe sxvisi saqmeebis SesrulebiT, romelic war-
patimroba, deportacia da a. S., risi Tavidan acilebis gamoc moadgens miRebuli SenarCunebis samarTlebriv safuZvels.
aviakompaniis mier a-s ukan gadmofrena Seesatyviseboda b-s Tumca gansxvavebuli mosazrebaa gabatonebul iuridiu-
mSoblebis hipoTetur nebas. li literaturaSi (ix. zemoT .....), romlis gaziarebis SemTx-
vevaSic b-s eqneba a-sagan mgzavrobis xarjebis Sesrulebis
kondiqciiT moTxovnis ufleba, radgan misi yvela winapiroba
7. Sedegi saxezea da a veRar miuTiTebs im faqtze, rom ar aris gamdi-
drebuli, gsk-is 818-e paragrafis me-3 nawilis (ssk-is 985-e
saxezea davalebis gareSe sxvisi saqmeebis namdvili da muxlis 1-li da 979-e muxlis me-3 nawilebis) mixedviT – gansx-
marTebuli Sesruleba. a-s aqvs b-sagan gsk-is 677-e, 683-e da vebiT niu-iorkSi gadafrenisagan, miunxenSi ukan gadmofrena
670-e paragrafebis (ssk-is 969-e da 973-e muxlebis) Sesabami- a-saTvis, romelsac uari uTxres qveyanaSi Sesvlaze, iyo au-
sad gaweuli danaxarjebis moTxovnis ufleba ise, rogorc cilebeli da b-s mier misi ganxorcielebiT man nebismier Sem-
davalebuls. Tumca davalebis xelSekrulebis msgavsad da- TxvevaSi dazoga am gadmofrenis xarjebi.
valebis gareSe sxvisi saqmeebis warmoeba aris usasyidlo ur- a-m unda aunazRauros b-s gadmofrenis safasuri Sesru-
TierToba. davalebuls da davalebis gareSe sxvisi saqmeebis lebis kondiqciiT.
Semsrulebels SeuZliaT miiRon anazRaureba gaweuli da-
naxarjebisaTvis, magram ar ekuTvniT gasamrjelo gaweuli
samuSaosaTvis (Seadare kazusi ....). Tumca gabatonebuli mo-
sazrebis38 Tanaxmad, es wesi ar moqmedebs, rodesac Semsrule-
beli asrulebs Tavis profesiul saqmianobas. maSin mas aqvs
ufleba moiTxovos aseve gaweuli samuSaosaTvis Sesabamisi
anazRaureba gsk-is 1835-e muxlis me-3 nawilis Sesabamisad.
a-m unda aunazRauros b-s gadmofrenis safasuri davale-
bis gareSe sxvisi saqmeebis wesebis Sesabamisad.

38 MünchKomm/Seiler, § 683 Rn. 24.

142 143
VI. Sesrulebis kondiqcia da xelSekrulebis germaniis samoqalaqo saqarTvelos samoqalaqo
aranamdvilobis ganmsazRvravi normis mizani kodeqsi kodeqsi
germaniaSi aranamdvilobis ganmsazRvravi normis miznis §817. kanonisa Tu zneobis muxli 976. viTom-kreditori­
zemoqmedeba Sesrulebis kondiqciaze mowesrigebulia gsk-is normebis darRveva. Tu val- sagan moTxovnis safuZvlebi.
debulebis Sesrulebis mizani .... 2. ukan dabrunebis moTx-
817-e paragrafis me-2 winadadebaSi. Tu Sesrulebis mimRebi am mdgomareobs imaSi, rom Ses- ovna gamoricxulia, Tu: .... d.
Sesrulebis miRebiT arRvevs kanons, maSin man ukan unda daa- rulebis mimRebma misi miRebiT moTxovna dabrunebis Taobaze
brunos Sesruleba. ukan dabruneba gamoiricxeba, Tu Semsru- daarRvia kanonis an zneobis baTili savalo xelSekrulebis
lebelsac miuZRvis brali kanonis darRvevaSi. mocemuli normebi, maSin mimRebi valdebu- Sesrulebisas ewinaaRmdege-
lia, daabrunos miRebuli. ukan ba baTilobis Sesaxeb normaTa
paragrafis es me-2 winadadeba, romelic Tavdapirvelad mxo- dabrunebis moTxovna gamor- dacviT funqcias.
lod 1-li winadadebis gamomricxav danawess warmoadgenda, icxulia, Tu aseT darRvevaSi b
dResdReobiT gamoiyeneba rogorc zogadad Sesrulebis kon- rali miuZRvis Semsrulebels
garda im SemTxvevebisa, rodesac
diqciis gamomricxavi wesi39. Sesrulebis kondiqcias ver ga-
Sesruleba mdgomareobda val-
moviyenebT, Tu Sesrulebis ukan moTxovna ewinaaRmdegeba im debulebis kisrebaSi; aseTi val-
normis mizans, romlis safuZvelzec garigeba aranamdvilad debulebis Sesrulebis mizniT
iqna cnobili. qarTvelma kanonmdebelma konigis kanonproeq- Sesrulebulis ukan dabrunebis
moTxovna dauSvebelia.
tis safuZvelze es norma ufro zustad gadmoiRo ssk-is 976-e
muxlis me-2 nawilis d) qvepunqtSi da pirdapir ganavrco misi §134. kanoniT dadgenili muxli 54. marTlsawinaaRmde­
akrZalva. garigeba, romel- go da amoraluri garigebani.
moqmedeba yvela Sesrulebis kondiqciaze. am danawesis gareSe
ic arRvevs kanoniT dadgenil baTilia garigeba, romelic ar-
mTeli rigi aranamdvili xelSekrulebebis SemTxvevebSi mivi- akrZalvas, baTilia, Tu kanoni- Rvevs kanoniT dadgenil wessa
dodiT imave Sedegamde, rac maTi namdvilobisas. dan sxva samarTlebrivi Sedegi da akrZalvebs, ewinaaRmdege-
ar gamomdinareobs. ba sajaro wesrigs an zneobis
normebs.

§138. amoraluri garigeba; me­ muxli 55. garigebis baTiloba


vax­Seoba. (1) garigeba, rome- Zalauflebis borotad gamoy­
lic ewinaaRmdegeba zneobriv enebis gamo. 1. garigeba SeiZleba
normebs, baTilia. (2) kerZod, baTilad CaiTvalos, Tu garige-
baTilia garigeba, romliTac biT gansazRvrul Sesrulebasa
piri sxva piris mZime mdgomare- da am SesrulebisaTvis gaTval-
biT, gamoucdelobiT, gonivru- iswinebul anazRaurebas Soris
li gansjis uunarobiT an nebis aSkara Seusabamobaa da garigeba
mniSvnelovani sisustiT ai- daido mxolod imis wyalobiT,
Zulebs am ukanasknels val- rom xelSekrulebis erTerTma
debulebis Sesrulebis moq- mxarem borotad gamoiyena Tav-
medebis sanacvlod misadmi isi sabazro Zalaufleba an is-
an mesame pirisadmi qonebrivi argebla xelSekrulebis meore
sargeblis Sepirebas an Ses- mxaris mZime mdgomareobiT an
rulebas, romelic aSkarad ara- gamoucdelobiT (gulubryvi-
proporciulia valdebulebis lobiT) (amoRebulia).
Sesrulebisa.

39 Wandt, Gesetzliche Schuldverhältnisse, 134.

144 145
magaliTi: vasil lobJaniZem (v. l.), mas Semdeg, rac klien- magaliTi: naTias, romelsac mcirewlovani Svilis opera-
tis SeuracxyofisaTvis “veSapiZe da patrniorebis” saad- ciisaTvis saswrafod sWirdeba fuli, banki “Tqvens gver-
vokato biurodan gamouSves, samuSao ipova naZaladevis diT”, romelic Seva mis mdgomareobaSi, daumtkicebs vals
raionis gamgeobaSi. amasTan erTad sakuTar ezoSi gaxsna – 5000 lars, Tviuri 20%-iani sasesxo ganakveTiT. namdvi-
saadvokato biuro “lobJaniZe da partniorebi” da samu- lia Tu ara sesxis xelSekruleba?
Saosagan Tavisufal dros dakavebulia saadvokato saq-
mocemul SemTxvevaSi, miuxedavad imisa, rom banki sakmao
mianobiT. qalbatoni leila, romelic moixibleba vasilis
risks iRebs sakuTar Tavze, aZlevs ra sesxs finansurad
ormagi “profiliT”, miiRebs misgan Sesabamis konsulta-
duxWir mdgomareobaSi myof naTias, rac SeiZleba maRali
cias, Tumca mas Semdeg, rac arc konsultacia gamoadgeba
saprocento ganakveTis erT-erT gamarTlebad CaiTva-
araferSi da vasilis mxridan uxeSobiTac Tavs damcirebu-
los, Tviuri 20% mainc mkveTr SeusabamobaSia im Sesrule-
lad grZnobs, ainteresebs aris Tu ara valdebuli gadau-
basTan, rasac banki amis sanacvlod kisrulobs. amitomac
xados mas Sesabamisi gasamrjelo.
sesxis xelSekruleba baTili iqneboda, rogorc gamyvle-
v. l.-s SeiZleba hqondes Rirebulebis anazRaurebis mo- fi garigeba gsk-is 138-e paragrafis me-2 nawilis (ssk-is 55-
Txovnis ufleba Sesrulebis kondiqciiT. Tumca am Sem- e muxlis 1-li nawilis) Sesabamisad40.
TxvevaSi dadgeboda igive (an TiTqmis igive) Sedegi, rac
sesxis xelSekrulebis baTilobasTan erTad ar arsebobs
xelSekrulebis namdvilobisas. advokati kanonis normis
safuZveli sesxad gadacemuli Tanxis SenarCunebisaTvis
gverdis avliT gauwevda klientebs momsaxurebas da Sem-
da es Tanxa, wesiT, usafuZvlo gamdidrebis danawesis, gsk-
deg ki moiTxovda miuxedavad xelSekrulebis aranamdvi-
is 812-e paragrafis 1-li nawilis 1-li winadadebis 1-li
lobisa am momsaxurebis obieqtur Rirebulebas Sesrule-
variantis (ssk-is 976-e muxlis 1-li nawilis a) qvepunqtis),
bis kondiqciiT.
Sesabamisad banks unda daubrundes. Tumca es moTxovnis
mocemul SemTxvevaSi xelSekruleba aranamdvilia, radgan ufleba gamoricxulia gsk-is 817-e paragrafis me-2 wina-
is ewinaaRmdegeba saqarTvelos advokatTa Sesaxeb kano- dadebis (ssk-is 976-e muxlis me-2 nawilis d) qvepunqtiT)
nis me-10 muxls (gsk-is 134-e paragrafi, ssk-is 54-e muxlis – Tu moTxovna dabrunebis Taobaze baTili savalo xel-
1-li varianti), Tumca Sesrulebis kondiqciis gamosari- Sekrulebis Sesrulebisas ewinaaRmdegeba baTilobis Se-
cxad gvWirdeba damatebiT normis miznis gamokvleva. nor- saxeb normaTa dacviT funqcias, maSin ukan dabrunebis mo-
mis mizans warmoadgens interesTa koliziis gamoricxva, Txovna gamoricxulia. marTlac, sesxis baTilobasTan er-
romelic SeiZleba warmoiSvas, Tu advokati amavdroulad Tad bankis mier am Tanxis ukan moTxovna naTias Caayenebda
sajaro moxelec iqneboda. amisaTvis aucilebelia advoka- ufro mZime mdgomareobaSi, vidre TviTon maRalprocen-
tebsa da sajaro moxeleebs moespoT stimuli erTmaneTis tiani vali, rac namdvilad ar Seesabameba gsk-is 138-e pa-
funqciebis SeTavsebisa. stimulis mospobisaTvis ar aris ragrafis me-2 nawilis (ssk-is 54-e muxlis me-3 variantis)
sakmarisi mxolod am normis darRveviT dadebuli garige- mizans, romelic am SemTxvevaSi naTias, rogorc gayvlefi-
bis aranamdvilad cnoba, Tu advokats eqneboda saSualeba li mxaris dacvas isaxavda miznad.
moeTxova gaweuli samuSaos obieqturi Rirebuleba Ses-
valis ukan moTxovna gamoricxulia ara samudamod, ara-
rulebis kondiqciiT. aucilebelia am Sesrulebis kondi-
med mxolod sesxis xelSekrulebis savaraudo periodis
qciis gamoricxvac (gsk-is 817-e paragrafis me-2 winadade-
ba, ssk-is 976-e muxlis me-2 nawilis b) qvepunqti). 40 amJamad am muxlis winapirobebi unda amovikiTxoT ssk-is 54-e muxlis me-3
variantSi – uzneo garigebebSi.

146 147
ganmavlobaSi, radgan xelSekrulebis sagans warmoadgen- kazusi: `veSapiZis Savi muSa41~
da Tanxis ara samudamod SeZena, aramed mxolod garkveu-
umuSevari mozaikosi S, rogorc iqneba ipovis samuSaos ba-
li drois ganmavlobaSi am TanxiT sargebloba. mxolod
ton zurab veSapiZesTan (z. v.) abazanis mompirkeTeblad. gada-
droebiTi sargebloba warmoadgens gamdidrebis sagans,
saxadebis dazogvis mizniT mxareebi SeaTanxmeben, rom garige-
romlis ukan dabrunebac gamoricxulia am drois ganma- ba arsad ar unda dafiqsirdes. ocdRiani muSaobis Semdeg S,
vlobaSi gsk-is 817-e paragrafis me-2 winadadebiT (ssk-is rogorc iqneba, morCeba samuSaos da amerikis damfuZnebeli
976-e muxlis me-2 nawilis d) qvepunqtiT). misi gasvlis mamebis gamosaxulebiT mopirkeTebul abazanas Caabarebs pa-
Semdeg mimRebi valdebulia daabrunos miRebuli. TanxiT trons. Tumca batoni veSapiZe safasuris gadaxdaze uars amb-
sargeblobis periodisaTvis naTias unda daekisros ara obs – misi, rogorc gamocdili advokatis, azriT, xelSekru-
gamyvlefi procentebis, aramed am tipis sesxisaTvis ga- leba aranamdvilia. S ar iyo daregistrirebuli Sesabamisi
Tvaliswinebuli Cveulebrivi procentebis gadaxda. wesis dacviT da ar flobda licenzias, aseve garigeba miznad
isaxavda gadasaxadebis damalvas. S-s ainteresebs SesZlebs Tu
ara gaweuli samuSaosaTvis Sesabamisi gasamrjelos miRebas.
kazusis amoxsnisaTvis davuSvaT germaniis aralegaluri
saqmianobis Sesaxeb danawesebis moqmedeba saqarTveloSic.

germaniis kanoni aralegal­


uri saqmianobis Sesaxeb
§ 1 kanonis mizani 5) gaweviT da uZRveba sawar-
mos, romlis daregistri-
1) kanonis mizans war- rebac aucilebelia, ise
moadgens aralegalu- rom ar aris Setanili xe-
ri SromiTi saqmianobis losanTa reestrSi .....
akrZalva.
2) aralegaluri SromiTi § 8 sajarimo danawesebi
saqmianobiT aris dakave- 1) marTlsawinaaRmdegod
bul is, vinc: moqmedebs, vinc
1. ... 1. sawarmos, romlis
2. Tavis sagadasaxa- daregistrirebac
do valdebule- aucilebelia, uZ-
bas momsaxurebis Rveba daregistri-
an nardobis xe- rebis gareSe
lSekrulebidan ar 2. iRebs mniSvnelovan
asrulebs. Sesrulebas im piri-
3) ... sagan, romelic ...
4) .... dakavebulis Sromi-
dakavebulia momsaxurebis an Ti saqmianobiT da
nardobis farglebSi samuSaos Segnebulad ugul-
vebelyofs pirveli
nawilis moTxovnebs.

41 kazusi da misi amoxsna nawilobriv gadmoRebulia Olzen/Wank, Zivilrechtliche


Klausurenlehre, 362.

148 149
amoxsna: sxvisi. garda amisa, S unda gaZRoloda saqmes sxvisi saqmis
Sesrulebis nebiT. erTi mosazrebiT42, sxvisi saqmis Sesrule-
(germanuli da qarTuli samarTlis mixedviT) bis nebis sawinaaRmdegod metyvelebs xelSekruleba, romlis
savaraudo namdvilobis safuZvelzec gauZRva S saqmes da as-
I. S-s moTxovna z. v.-s mimarT gsk-is 631-e paragrafis 1-li
rulebda amrigad sakuTar (savaraudo) valdebulebas da ara
nawilis (ssk-is 629-e muxlis 1-li nawilis) Sesabamisad
sxvis saqmes. Tumca meore mosazrebis43 Tanaxmad, sxvisi saqmis
S-s SeiZleba hqondes z. v.-s mimarT moTxovnis ufleba gsk-
Sesrulebis neba nebismier SemTxvevaSi saxezea, radgan S ar
is 631-e paragrafis 1-li nawilis (ssk-is 629-e muxlis 1-li
moqmedebda mxolod TavisTvis, aramed aseve z. v.-saTvisac.
nawilis) Sesabamisad. amisaTvis aucilebelia S-sa da z. v.-s
davalebis gareSe sxvisi saqmeebis SesrulebisaTvis aseve
daedoT nardobis xelSekruleba. mxareebma SeaTanxmes ara
aucilebelia, rom saqmianobis Sesruleba moxdes davalebis
mxolod momsaxurebis, rogorc aseTis, gaweva, aramed aseve
an sxva safuZvlis gareSe. es danawesi warmoadgens saxelmZR-
Sedegis miRweva – mopirkeTebuli abazanis Cabareba, ris ga-
vanelo danawess normaTa konkurenciisas – Tu mxarem Seas-
moc saxezea nardobis xelSekruleba.
rula xelSekrulebiT moculi saqmianoba, maSin moqmedebs
Tumca saeWvoa xelSekrulebis namdviloba. xelSekrule-
saxelSekrulebo samarTali. Tu es xelSekruleba aranamdvi-
ba SeiZleba aranamdvili iyos, rogorc kanonsawinaaRmdego
lia, misi Sedegebis ukuqceva unda moxdes aranamdvili xelSe-
garigeba gsk-is 134-e paragrafis (ssk-is 54-e muxlis 1-li va-
krulebebis ukuqcevis specialuri instrumentiT – usafuZ-
riantis) Sesabamisad. amkrZalavi kanoni, romelic daarRvies
vlo gamdidrebis samarTliT44.
mxareebma, SeiZleba iyos germaniis aralegaluri saqmianobis
viziarebT ra am SemTxvevaSi45 mocemul mosazrebas, S-s ar
Sesaxeb kanonis 1-li paragrafis me-2 da me-5 nawilebi da me-
aqvs z. v.-sagan gaweuli samuSaos Rirebulebis, rogorc dana-
8 paragrafis 1-li nawilis 1-li da me-2 qvepunqti. mocemuli
xarjebis, anazRaurebis moTxovnis ufleba, davalebis gareSe
kanoni warmoadgens amkrZalav kanons, qmedeba akrZalulia da
sxvisi saqmeebis Sesrulebis wesebis Sesabamisad.
dawesebulia jarima misi CadenisaTvis. kanons arRvevda ara
mxolod Sesrulebis gamwevi, aramed misi mimRebic, ris gamoc
garigeba aranamdvili unda iyos, rogorc ormxrivi kanonda- III. S-s moTxovna z. v.-s mimarT gsk-is 812-es 1-li nawilis
rRvevis safuZvelze dadebuli. 1-li winadadebis 1-li variantis (ssk-is 976-es 1-li nawi­
S-s ar aqvs z. v.-s mimarT sazRauris gadaxdis saxelSekru- lis a) qvepunqtis) Sesabamisad
lebo moTxovnis ufleba. 1. S-s SeiZleba hqondes z. v.-s mimarT moTxovna xarjebis
anazRaurebasTan dakavSirebiT gsk-is 812-es 1-li nawilis
1-li winadadebis 1-li variantis (ssk-is 976-es 1-li nawilis a)
II. S-s moTxovna z. v.-s mimarT gsk-is 677-e, 683-e da 670-e
paragrafebis (ssk-is 969-e, 973-e da 970-e muxlis me-2 nawi­ 42 Medicus, Bürgerliches Recht, Rn. 412.
43 Olzen/Wank, Zivilrechtliche Klausurenlehre, 368.
lis) Sesabamisad
44 Olzen/Wank, Zivilrechtliche Klausurenlehre, 368.
S-s SeiZleba hqondes z. v.-sagan xarjebis anazRaurebis mo- 45 is garemoeba, rom sxvadasxva kazusis gadawyvetisas kondiqciisa da da-
Txovnis ufleba gsk-is 677-e, 683-e da 670-e paragrafebis (ssk- valebis gareSe sxvisi saqmeebis Sesrulebis konkurenciis sakiTxs gansxva-
vebulad vwyvetT, ganpirobebulia imiT, rom misi gadawyveta arc germanul
is 969-e, 973-e da 970-e muxlis me-2 nawilis) Sesabamisad. doqtrinaSia calsaxa da qarTul samarTalSi miT ufro detalur ganxilvas
davalebis gareSe sxvisi saqmeebis Sesrulebisas Sesru- saWiroebs. garda amisa, kazusis amoxsnisas moqmedi Tavisufali argumenta-
lebuli saqme moicavs nebismier faqtobriv, Tu iuridiul ciis stilidan gamomdinare mizanSewonilia studentTaTvis im faqtis na-
Telyofa, rom kamaTisas Sesabamisi argumentebis gamoyenebiT urTierTdapi-
saqmianobas, maT Soris abazanis mopirkeTebasac. es saqme iyo rispirebul mosazrebaTagan orives gaziarebaa SesaZlebeli.

150 151
qvepunqtis) Sesabamisad. qciuri moTxovnebis gamoricxva47. Tu kanoni swored Semsru-
am moTxovnis pirvel winapirobas warmoadgens „raimes“ leblis dasacavad acxadebs garigebas aranamdvilad, an sxva
mopoveba, romlis qveSac igulisxmeba nebismieri qonebrivi garemoebebi metyveleben misi dacvis sasargeblod, maSin mas
sargebeli. z. v.-m moipova S-s SromiTi momsaxureba da am mom- unda SeunarCundes gacemulis ukan moTxovnis ufleba.
saxurebis Sedegi, mopirkeTebuli abazana, rac warmoadgens mocemul SemTxvevaSi kanonismieri akrZalva emsaxureba
qonebriv sargebels. am raimes mopoveba unda momxdariyo S-s erTi mxriv, sajaro interesebs (gadasaxadebis damalva, umu-
SesrulebiT, anu sxvisi qonebis mizanmimarTuli da gacnobie- Sevrobis zrda da a. S.), xolo meore mxriv, SemkveTis dacvas –
rebuli zrdiT. S-m abazana moapirkeTa (aranamdvili) nardo- garigebis aranamdvilobis gamo mas ar aqvs meoradi moTxovnis
bis xelSekrulebis Sesrulebis farglebSi, anu man gazarda uflebebi naklovani SesrulebisaTvis, Sesabamisad, ar unda
sxvisi qoneba gacnobierebulad da mizanmimarTulad. Ses- hqondes arc gasamrjelos gadaxdis valdebuleba. Tumca am
ruleba unda momxdariyo samarTlebrivi safuZvlis gareSe. or mizans Soris upiratesoba eniWeba sajaro interesebis
mocemul SemTxvevaSi nardobis xelSekruleba aranamdvilia, dacvas48. erTi mosazrebiT, am miznis misaRwevad ar aris au-
rogorc kanonsawinaaRmdego garigeba, rac niSnavs imas, rom cilebeli saxelSekrulebo moTxovnebis garda, kondiqciuri
Sesrulebas aklia samarTlebrivi safuZveli. moTxovnis gamoricxvac. sajaro interesis xelyofisaTvis
2. Tumca moTxovna SesaZlebelia gamoricxuli iyos gsk- prevenciisaTvis sakmarisia jarima, sisxlis samarTlebrivi
is 817-e paragrafis me-2 winadadebis (ssk-is 976-e muxlis me-2 devna, gadasaxadebis gadaxdis iZuleba da a. S.49. Tumca es ar-
nawilis d) qvepunqtis) Sesabamisad. im SemTxvevaSi, rodesac gumenti sakamaToa, kanonis miznis efeqturi ganxorcielebi-
ara mxolod Sesrulebis mimRebi misi miRebiT, aramed aseve saTvis aucilebelia, ara mxolod saxelSekrulebo moTxovna-
Semsrulebelic arRvevs kanons am Sesrulebis gacemiT, misi Ta gamoricxva, aramed aseve kondiqciur moTxovnaTa gamori-
ukan moTxovna gamoricxulia. mocemul SemTxvevaSi orive, cxvac, radgan kanonismier akrZalvas unda hqondes generalu-
Semsrulebelic da misi mimRebic arRveven kanons, rac Sei- ri prevenciuli moqmedeba da es generaluri prevencia gu-
Zleba metyvelebdes am moTxovnis gamoricxvis sasargeblod. lisxmobs yovelgvari moTxovnis gamoricxvas, iseve rogorc
am SemTxvevaSi mimRebs usasyidlod darCeboda Sesruleba, dauSvebelia anazRaurebis moTxovna iseTi xelSekrulebebis
amis gamo mxedvelobaSia misaRebi am danawesis – gsk-is 817-e dros, sadac prevenciuli moqmedeba metad aris uzrunvelyo-
paragrafis me-2 nawilis – moqmedebis sferos SemozRudva da- fili, vidre mocemul SemTxvevaSi (mag. SekveTili mkvleloba,
rRveuli kanonis miznidan gamomdinare, an ndobisa da keTil- sadac sanqcia da am sanqciis prevenciuli moqmedeba gacile-
sindisierebis principis safuZvelze, gsk-is 242-e paragrafi biT didia)50. Sesabamisad, kanonis miznis ganxorcieleba gu-
(ssk-is me-8 muxlis me-3 nawili)46. lisxmobs aseve kondiqciuri moTxovnis gamoricxvasac.
sakiTxavia, SesaZlebelia Tu ara am rezultatis koreq-
qarTul samarTalSi pirdapir ssk-is 976-e muxlis
tireba ndobisa da keTilsindisierebis principis mixedviT
me-2 nawilis d) qvepunqtidan gamomdinareobs, rom
(gsk-is 242-e paragrafi, ssk-is me-8 muxlis me-3 nawili). kore-
kondiqciuri moTxovna mxolod aranamdvilobis ganm-
qtireba SesaZlebelia im SemTxvevaSi, Tu am rezultats sru-
sazRvravi normis miznidan gamomdinare SeiZleba Sei-
lebiT miuRebel Sedegamde mivyavarT.
zRudos.
am SemTxvevaSi gasaTvaliswinebelia, rom gsk-is 817-e para-
Tavdapirvelad aucilebelia darRveuli kanonis miznis
47 BGH NJW 2006, 45; Reuter/Martinek, Ungerechtfertigte Bereicherung, 207 ff.
gamokvleva, romelsac SeiZleba ar Seesatyvisebodes kondi- 48 Olzen/Wank, Zivilrechtliche Klausurenlehre, 370.
49 BGH DB 1990, 2164.
46 Olzen/Wank, Zivilrechtliche Klausurenlehre, 370. 50 Tiedtke, DB 1990, 2307.

152 153
grafis me-2 winadadebis Sesabamisad kondiqciuri moTxovnis VII. saldos Teoria
gamoricxva warmoadgens wess, romlidanac gamonaklisi mxo-
saldos Teoria aris Teoria, romelic germanuli samarT-
lod gansakuTrebul SemTxvevaSi daiSveba. marTalia, gasa-
lis doqtrinam SeimuSava ormxrivi aranamdvili xelSekru­
Tvaliswinebelia argumenti, rom, Cveulebriv, Semsrulebeli
lebis Sedegebis aRmofxvrisaTvis, rodesac erT-erTi mxare
aris ekonomikurad sust mdgomareobaSi51, Tumca es yovel- miRebul Sesrulebas veRar abrunebs (“ormxrivi xelSekru-
Tvis ase ar aris. Semsrulebelic SeiZleba iyos ekonomiku- lebis darRveuli ukuqceva”). aseT SemTxvevebSi urTierT-
rad gabatonebuli mxare. garda amisa, marTalia, usamarTloa dapirispirebuli kondiqciuri moTxovnebis erTmaneTisagan
SemkveTma SeinarCunos Rirebuli Sesruleba usasyidlod, damoukidebelma gamoyenebam SeiZleba sakmaod usamarTlo
Tumca igive mdgomareobaSi aRmoCndeboda Tavad SemkveTic, rezultatamde migviyvanos.
Tu winaswar gadaixdida da menarde ki aRar Seasrulebda. dasawyisisTvis aviRoT magaliTi, rodesac ormxrivi ara-
namdvili xelSekrulebis orive Sesruleba saxezea.
qarTul samarTalSi ndobisa da keTilsindisiere-
bis principis safuZvelze gamoricxvasTan dakavSire- magaliTi: a yidulobs b-sagan sportul avtomanqanas
buli msjeloba savaldebulo ar aris, radgan ssk-is (namdvili Rirebuleba 30 000 lari) 30 000 larad. sami dRis
976-e muxlis me-2 nawilis d) qvepunqti mxolod baTi- Semdeg gamoiyenebs Secdomis gamo Secilebis uflebas, ris
Semdegac ukan moiTxovs manqanas. a-s eqneba b-s mimarT 30
lobis Sesaxeb normaTa dacviT funqciaze akeTebs aq-
000 laris moTxovnis ufleba Sesrulebis kondiqciiT. b-s
cents, gansxvavebiT gsk-is 817-e paragrafis me-2 wina-
eqneba a-s mimarT manqanaze mflobelobisa da sakuTrebis
dadebis ufro farTo danawesisagan, romlis SezRudva moTxovnis ufleba (aseve) Sesrulebis kondiqciiT. Ti-
ndobisa da keTilsindisierebis principis mixedviT Toeul mxares SeuZlia daayovnos Sesruleba gsk-is 273-e
ufro mizanSewonilia. paragrafis mixedviT manam, sanam meore mxare ar Seasru-
moyvanili argumentebis gamo, kanonis miznidan gamomdi- lebs nakisr valdebulebas.
nare, romlic koreqtirebac ndobisa da keTilsindisierebis germaniis samoqalaqo kodeqsi saqarTvelos samoqalaqo
principis safuZvelze ar aris mizanSewonili, aucilebelia kodeqsi
kondiqciuri moTxovnis uflebis gamoricxvac. §273. valdebulebis Sesrule­ muxli 980. xarjebisa da da­
Sedegi: S-s ar aqvs z. v.-sagan Sesrulebuli samuSaosaTvis baze uaris ufleba (Zurückbehal- naklisis anazRaurebis wesi.
anazRaurebis moTxovnis ufleba. tungsrecht) (1) Tu movales imave 1 .... 2.
samarTlebrivi urTierTobidan
gamomdinare, romelsac efuZne- anazRaurebis movaleobani
ba misi valdebuleba, aqvs kred- 979-e da 980-e muxlebis mixed-
itoris mimarT vadamosuli viT unda Sesruldes erT-
moTxovnis ufleba, maSin mas _ droulad. ukan dabrunebis
Tu valdebulebiT-samarTle- xarjebi da riski ekisreba
brivi urTierTobidan sxva raime Semsrulebels.
ar gamomdinareobs _ SeuZlia
uari Tqvas valdebulebis Ses-
rulebaze misTvis gankuTvnili
Sesrulebis ganxorcielebamde
(valdebulebis Sesrulebaze
uaris ufleba).
51 BGH DB 1990, 2164.

154 155
Tu erT-erTi Sesruleba ganadgurda, magram kondiqciis fass, xolo sanacvlod iRebs a-s braliT ganaxevrebuli Ri-
movale jer kidev gamdidrebulia – miiRo sadazRveo kompen- rebulebis mqone manqanas ukan. am rezultatis Tavidan asa-
sacia ganadgurebuli manqanis sanacvlod, TiToeul mxares cileblad germanulma federalurma sasamarTlom SeimuSava
eqneba meorisagan fulis kondiqciuri moTxovnis ufleba, e. w. “saldos Teoria”– kanonis koreqcia samarTlianobidan
romelTa gaqviTvac SesaZlebelia gsk-is 387-e paragrafis gamomdinare. is faqti, rom mxareTa Sesrulebebi urTierT-
(ssk-is 442-e muxlis) mixedviT. miuxedavad imisa, rom qarTul damokidebulni iyvnen, gaTvaliswinebuli unda iqnes maTi
samoqalaqo kodeqsSi gsk-is 273-e paragrafis Sesatyvisi ar ukuqcevis drosac da TiToeuli Sesrulebis dabruneba da am
moipoveba, ori urTierTdapirispirebuli Sesrulebis kon- dabrunebis moculoba damokidebuli unda iyos sapirispiro
diqciis erTdroulad Sesrulebis moTxovna SesaZlebelia Sesrulebis dabrunebasa da mis moculobaze.
ssk-is 980-e muxlis me-2 nawilis mixedviT.
saqarTveloSi a-s eqneba b-s mimarT manqanaze mflobelo-
1. dogmaturi dasabuTeba
bisa da sakuTrebis moTxovnis ufleba (aseve) vindikaci-
iT, rac sakmaod problemuria, radgan vindikacias mimRebi germanul iuridiul literaturaSi am Teoriis ramdeni-
ver daupirispirebs Tavis Semxvedr kondiqcias. medogmaturi dasabuTebaa wamoyenebuli. saldos Teorias
saldos Teoriis gamoyenebis sferos warmoadgens SemTx- misi Tavdapirveli formiT safuZvlad edo mosazreba, rom
veva, rodesac ormxrivi aranamdvili xelSekrulebis far­ “gamdidreba” aris is saldo (naSTi), romelic rCeba Tavda-
glebSi miRebuli Sesruleba erT-erT mxaresTan nadgurde­ pirvelad gacvlili Sesrulebebis urTierTgaqviTvis Se-
ba da is aRarc aris amis Semdeg gamdidrebuli. degad. Tu orive ukan dabrunebis moTxovna erTgvaria, maSin
isini gaiqviTeba da Sedegad mxolod erT mxares (romelTanac
magaliTi: a yidulobs b-sagan avtomanqanas (namdvili Ri- saldo darCeba) daekisreba dabrunebis valdebuleba.
rebuleba 30 000 lari) 30 000 larad, romelsac ori dRis
Semdeg nasvami daamtvrevs, riTac 15 000-iT Seamcirebs mis magaliTi: a-m miyida b-s majis saaTi (Rirebuleba: 140 la-
Rirebulebas. sami dRis Semdeg gamoiyenebs Secdomis gamo ri) 120 larad. saaTis ganadgurebis Semdeg a-s daekisre-
Secilebis uflebas, ris Semdegac ukan moiTxovs manqanis ba b-saTvis 120, xolo b-s a-saTvis 140 laris dabrunebis
safasurs valdebuleba, romlebic gaiqviTeba da mxolod b iqneba
valdebuli daubrunos a-s 20 lari. mxolod amis Semdeg
mocemul SemTxvevaSi a-s eqneba b-s mimarT 30 000 laris viyenebT gsk-is 818-e paragrafis me-3 nawils da radganac
moTxovnis ufleba Sesrulebis kondiqciiT. b-s eqneba a-s b am 20 lariTac aRar aris gamdidrebuli, is ar abrunebs
mimarT manqanaze, romlis Rirebulebac aris mxolod 15 000 arafers. anu jer xdeboda gaqviTva da mxolod amis Semdeg
lari mflobelobisa da sakuTrebis moTxovnis ufleba Ses- gamdidrebis arseboba-ararsebobis dadgena.
rulebis kondiqciiT. darCenil 15 000-sTan dakavSirebiT is
miuTiTebs gamdidrebis ararsebobaze gsk-is 818-e paragrafis Tu Sesrulebebi araerTgvarovania, maSin maTi avtomatu-
me-3 nawilis (ssk-is 979-e muxlis me-3 nawilis) mixedviT. Ti- ri gaqviTva SeuZlebelia. zemoT moyvanil Tavdapirvel maga-
Toeul mxares SeuZlia daayovnos Sesruleba manam, sanam meo- liTSi, imis gamo, rom kondiqciis movale a aq sruli moculo-
re mxare ar Seasrulebs, gsk-is 273-e paragrafi (ssk-is 980-e biT ver abrunebs miRebul gamdidrebas, misi kondiqciuri mo-
muxlis me-2 nawili). Txovnac mcirdeba Sesabamisi moculobiT – abrunebs ra mxo-
es rezultati usamarTloa, b abrunebs nasyidobis mTel lod 15 000-is Rirebulebis manqanas, SeuZlia ukan moiTxovos
mxolod 15 000. TiToeuli mxare gamdidrebulia mxolod im-

156 157
deniT, ramdensac ukan ibrunebs – aq gsk-is 818-e paragrafis
saqarTvelos samoqalaqo
me-3 nawili gamoiyeneba ukve gamdidrebis etapze. kodeqsi
`axali~ saldos Teoriis (moZRvreba faqtobrivi sinalag-
mis Sesaxeb) dogmaturi dasabuTeba Semdegia: ormxrivi xelSe- muxli 979. ukan dabrunebis
moTxovnis farglebi.
krulebis farglebSi arsebul interesTa gadanawileba unda
gadavitanoT aseve kondiqciur urTierTobaSic. Tu xelSe- .....
krulebis farglebSi TiToeuli mxare imitom asrulebs, rom
miiRos sapirispiro Sesruleba (saxelSekrulebo sinalagma), 4. Tu ormxrivi xe-
lSekrulebis mxareebma xe-
kondiqciuri urTierTobis farglebSi TiToeul mxares un-
lSekrulebis baTilobis gamo
da mxolod maSin daabrunos miRebuli, rodesac daibrunebs ukan unda daabrunon is, rac
sakuTar Sesrulebas. miuxedavad imisa, rom xelSekruleba ar maT am xelSekrulebiT miiRes,
Sedga, gverds ver avuvliT im garemoebas, rom is faqtobrivad magram erTerT mxares ar Seu-
Sesrulda da dapirispirebuli Sesrulebebi faqtobriv sina­ Zlia dabruneba am muxlis me-2
nawiliT gaTvaliswinebuli
lagmas warmoqmnian. gansxvavebiT Tavdapirveli saldos Teo-
safuZvlebis gamo, maSin mas
riisagan, “axali” Teoriis mixedviT xdeba ara Sesrulebebis ar ekisreba ukan dabrunebis
Rirebulebebis gaqviTva, aramed dapirispirebul faqtobriv movaleoba, Tu es gamomdin-
Sesrulebebs Soris faqtobrivi sinalagmaturi kavSiris gab- areobs samarTlis im normis
ma. ris Semdegac calmxrivad mowyobili gsk-is 818-e paragra- arsidan, romlis safuZvelze-
dac xelSekruleba baTilad
fis me-3 nawili gamoiyeneba orive Sesrulebaze. Tu mcirdeba
iqna cnobili. 5. Sesrulebis
erTi Sesrulebis Rirebuleba gamdidrebis ararsebobis gamo, sagnis daRupva an gafuWe-
mcirdeba sapirispiro Sesrulebis Rirebulebac. gansxvaveba ba, risTvisac Semsrulebels
aris is, rom pirveli Teoria am urTierTdapirispirebul mo- daekisreba pasuxismgebloba
Txovnebs erTmaneTTan qveTs da mxolod amis Semdeg iyenebs xelSekrulebis namdvilobis
dros, yovelTvis aTavisu-
gsk-is 818-e paragrafis me-3 nawils, xolo axali saldos Teo- flebs mimRebs anazRaurebis
ria am danawess iyenebs orive kondiqciaze, maTi moculobis movaleobisagan.
gansazRvrisas.
saqarTveloSi axali „saldos Teoriis“ principi dafiq-
sirebulia ssk-is 979-e muxlis me-4 da me-5 nawilebSi. 2. gamonaklisebi saldos Teoriidan

saldos Teoria warmoadgens ormxrivi aranamdvili xel-


Sekrulebis darRveuli ukuqceviss wess, Tumca is gamonakli-
sis saxiT ar gamoiyeneba aranamdvilobis ganmsazRvravi nor-
mis miznidan gamomdinare.
magaliTi: zurab veSapiZis (z. v.) Svili 14 wlis patara zu-
rabi (p. z.) yidulobs mamis jibidan amoclili 400 lariT
mopeds, romelsac nasyidobis mesame dRes daamtvrevs. z. v.
garigebas ar moiwonebs, xolo gamyidveli g ukan moiTxovs

158 159
nivTis Rirebulebas. p. z.-s ainteresebs, SeuZlia Tu ara kazusi: `dazianebuli avtomanqana~
daibrunos nasyidobis fasi ise, rom ar daabrunos mopedis
Rirebuleba. gamyidveli miyidis myidvels Tavis Zvel avtomanqanas 15
000 larad (namdvili fasi 15 000 lari). myidveli ori Tvis
xelSekrulebis aranamdvilobis gamo g-sa da p. z.-s eqnebo- Semdeg moyveba avariaSi, ris Sedegadac manqana daziandeba da
daT urTierTdapirispirebuli kondiqciuri moTxovnebi. misi Rirebuleba Semcirdeba 5 000 lariT. amis Semdeg aRmoC-
miuxedavad imisa, rom p. z. arc mopediT da arc misi Rire- ndeba, rom nasyidobis xelSekruleba aranamdvili iyo dafa-
bulebiT gamdidrebuli ar aris, saldos Teoriis Tanax- ruli disensusis gamo. myidveli iTxovs gamyidvelisagan mis
mad, is manamde ver daibrunebda gacemuls, sanam ar daa- mier gadaxdili 15 000 laris ukan dabrunebas. gamyidveli ki
brunebda miRebuls. Tumca saldos Teoria ar gamoiyeneba, mxolod maSin aris mzad daabrunos aRniSnuli Tanxa, Tu dai-
Tu is kolidirebs arasrulwlovanTa dacvis institutis brunebs manqanas da aunazRaurdeba misi Semcirebul Rirebu-
mizanTan. arasrulwlovans SeuZlia calmxrivad moiTxo- lebas.
vos gacemuli, ise rom ar daabrunos miRebuli. varianti 1: rogor unda gadawydes es SemTxveva, rodesac
saqarTveloSi, sadac axali „saldos Teoriis“ principi avaria gamowveuli iyo muxruWebis gaumarTaobiT, es gaumar-
dafiqsirebuli ssk-is 979-e muxlis me-4 nawilSi, ormxrivi Taoba saxeze iyo manqanis gadacemis momentSic da gamyidve-
aranamdvili xelSekrulebis ukuqcevisas ukan dabrunebis lisTvis es nakli uxeSi gaufrTxileblobiT darCa SeumCneve-
valdebuleba gamoricxulia ara maSin, rodesac mimRebi li?
aRar aris gamdidrebuli, aramed, Tu miRebulis ardabru- varianti 2: rogor unda gadawydes SemTxveva, rodesac
neba Seesatyviseba im normis mizans, romlis safuZvelzec mxareebma dades namdvili xelSekruleba, Tumca gamyidvelma
garigeba aranamdvilia. anu miuxedavad imisa, rom gsk-is moatyua myidveli manqanis ganarbenTan dakavSirebiT (taxo-
979-e muxlis me-4 nawili ar aTavisuflebs mimRebs ukan metri iyo Camoyrili). xelSekrulebis dadebidan ramdenime-
dabrunebis valdebulebisagan manam, sanam is ibrunebs dRis Semdeg ki myidveli, Cveulebisamebr, msubuqad nasvami
sakuTar Sesrulebas, es wesi ar moqmedebs, rodesac gari- gadavardeba gzis savali nawilidan da manqanas jarTSi Casa-
gebis aranamdvilobis ganmsazRvravi norma emsaxureboda barebels gaxdis.
swored mimRebis dacvas da ukan dabrunebis valdebuleba
am mizans ar Seesatyviseba. mocemul SemTxvevaSi garigeba
amosavali kazusis amoxsna:
aranamdvilia im normebis Sesabamisad, romlebic emsaxu-
rebian arasrulwlovnis interesebis dacvas. imisaTvis, (germanuli da qarTuli samarTlis mixedviT)
rom ar moxdes am miznis gverdis avla, gamdidrebis arar-
sebobasTan erTad arasrulwlovani unda gaTavisufldes I. myidvelis saxelSekrulebo moTxovna gamyidvelis mi-
Rirebulebis anazRaurebis valdebulebisagan. marT nasyidobis fasis ukan dabrunebasTan dakavSirebiT gsk-
is 437-es #2-is, 323-es da 346-e paragrafebis (ssk-is 491-es 1-li
igive wesi moqmedebs motyuebiT da iZulebiT dadebuli
nawilis, 405-e da 352-e muxlebis) Sesabamisad ar gaaCnia, rad-
xelSekrulebebis SemTxvevaSic. mxare, romelic motyuebiT
gan nasyidobis xelSekruleba aranamdvilia.
adebinebs Tavis kontrahents garigebas, ar imsaxurebs dacvas
saldos Teoriis safuZvelze. man unda daabrunos miRebuli,
miuxedavad imisa, rom ver ibrunebs gacemuls sruli mocu-
lobiT, an saerTod ver ibrunebs mas.

160 161
II. myidvelis moTxovna gamyidvelis mimarT gsk-is 812-e Sesrulebis – avtomanqanaze sakuTrebisa da mflobelobis
paragrafis 1-li nawilis 1-li winadadebis 1-li variantis (saqarTveloSi mxolod mflobelobis) – moTxovnis ufleba.
(ssk-is 976-e muxlis 1-li nawilis a) qvepunqtis) Sesabami­ miRebuli Sesrulebis Rirebuleba misi gadacemis momenti-
sad dan Semcirda 5 000 lariT. mimRebma dazianebuli avtomanqa-
myidvels SeiZleba hqondes gamyidvelis mimarT nasyido- nis Semcirebuli Rirebuleba unda aanazRauros gsk-is 818-e
bis fasis ukan dabrunebis moTxovnis ufleba Sesrulebis muxlis me-2 nawilis (ssk-is 979-e paragrafis me-2 nawilis)
kondiqciiT gsk-is 812-e paragrafis 1-li nawilis 1-li wina- Sesabamisad, Tumca radgan es Semcirebuli Rirebuleba aRar
dadebis 1-li variantis (ssk-is 976-e muxlis 1-li nawilis a) arsebobs gamdidrebis saxiT myidvelis qonebaSi, mas aqvs gam-
qvepunqtis) safuZvelze. didrebis ararsebobaze miTiTebis ufleba gsk-is 818-e para-
grafis me-3 nawilis (ssk-is 979-e muxlis me-3 nawilis) mixed-
viT. am danawesis gamoyenebas mocemul SemTxvevaSi mivyavarT
1. moTxovnis winapirobebi im Sedegamde, rom gamyidveli abrunebs 15 000 lars, xolo sa-
nacvlod ibrunebs mxolod 10 000 laris Rirebulebis mqone
gamyidvelma moipova mflobeloba da SemdegSi (savarau-
avtomanqanas, miuxedavad imisa, rom am avtomanqanis Rirebu-
dod sakuTar fulTan Serevis Sedegad) sakuTrebac myidve-
leba Semcirda im dros, rodesac is myidvelTan imyofeboda.
lis mier gadacemul fulze. es moxda myidvelis Sesrulebis,
nasyidobis namdvilobis SemTxvevaSi avtomanqanis daRupvisa
sxvisi qonebis mizanmimarTuli da gacnobierebuli Sevsebis,
da Rirebulebis Semcirebis risks atarebda myidveli (gsk-is
safuZvelze. nasyidobis xelSekruleba iyo disensusis gamo
446-e paragrafi, ssk-is 482-e muxli) – radgan nivTis gadace-
aranamdvili da amgvarad Sesruleba iyo samarTlebriv sa-
mis Semdeg nivTis SemTxveviTi ganadgurebisa da dazianebisa-
fuZvels moklebuli. Sesabamisad, gamyidvelma unda daubru-
Tvis is gamyidvels veRar agebinebda pasuxs. sakiTxavia, unda
nos myidvels miRebuli 15 000 lari Sesrulebis kondiqciiT.
gaviTvaliswinoT Tu ara es garemoeba aranamdvili nasyido-
bis kondiqciiT ukuqcevisas.
2. moTxovnis moculoba germanul samarTalSi gabatonebuli mosazrebis (saldos
Teoriis) mixedviT, sinalagma, romelic akavSirebs or ur-
moTxovnis uflebis moculoba ganisazRvreba gsk-is 818-e TierTdapirispirebul Sesrulebas namdvili saxelSekru-
paragrafis (ssk-is 979-e muxlis) Sesabamisad. gsk-is 818-e pa- lebo urTierTobis farglebSi, moqmedebs aseve aranamdvili
ragrafis me-2 nawilis (ssk-is 979-e muxlis me-2 nawilis) sa- saxelSekrulebo urTierTobis SemTxvevaSic da erTmaneTTan
fuZvelze gamyidvelma unda daubrunos myidvels miRebuli akavSirebs or urTierTdapirispirebul kondiqcias. arc erT
nasyidobis fasis Rirebuleba, radgan fulis imave kupiure- mxares ar SeuZlia calmxrivad moiTxovos gacemuli Sesru-
bis dabruneba SeuZlebelia. gamyidveli jer kidev gamdidre- leba, ise rom ar daabrunos miRebuli da mxolod im moculo-
bulia, amitomac is ver miuTiTebs gamdidrebis ararsebobaze biT SeuZlia moiTxovos gacemuli, ra moculobiTac abrunebs
gsk-is 818-e paragrafis me-3 nawilis (ssk-is 979-e muxlis me-3 miRebuls. saldos Teoria akisrebs Sesrulebis kondiqciis
nawilis) Sesabamisad. movales, romelTanac imyofeba nivTi, misi gafuWeba-ganad-
Tumca sakiTxavia, Tu rogor aisaxeba myidvelis Sesrule- gurebis risks, iseve rogorc daekisreboda mas es riski namd-
bis kondiqciis moculobaze is faqti, rom ormxrivi aranamd- vili xelSekrulebis farglebSi.
vili xelSekruleba gvaqvs saxeze. am aranamdvili xelSekru-
qarTvelma kanonmdebelma germanuli saldos Teoria
lebidan aseve gamyidvels aqvs myidvelis mimarT miRebuli
ssk-is 979-e muxlis me-4 nawilSi moawesriga. Tu ormxri-

162 163
vi xelSekrulebis mxareebma xelSekrulebis baTilobis ragrafis me-2 nawilis (ssk-is 979-e muxlis me-2 nawilis) sa-
gamo ukan unda daabrunon is, rac maT am xelSekrulebiT fuZvelze gamyidvelma unda daubrunos myidvels miRebuli
miiRes, magram erT-erT mxares ar SeuZlia dabruneba am nasyidobis fasis Rirebuleba, radgan fulis imave kupiure-
muxlis me-2 nawiliT gaTvaliswinebuli safuZvlebis ga- bis dabruneba SeuZlebelia. gamyidveli jer kidev gamdidre-
mo, maSin mas ar ekisreba ukan dabrunebis movaleoba (ara bulia, amitomac is ver miuTiTebs gamdidrebis ararsebobaze
gamdidrebis ararsebobis SemTxvevaSi, aramed) mxolod im gsk-is 818-e paragrafis me-3 nawilis (ssk-is 979-e muxlis me-3
SemTxvevaSi, Tu es gamomdinareobs samarTlis im normis nawilis) mixedviT.
arsidan, romlis safuZvelzedac xelSekruleba baTilad
iqna cnobili.
2.1. saldos Teoriis gamoyeneba
Sedegi: mocemul SemTxvevaSi myidveli abrunebs ra mxo-
lod 10 000 Rirebulebis mqone avtomanqanas, SeuZlia nasyi- sakiTxavia, Tu rogor aisaxeba myidvelis moTxovnis mo-
dobis fasis mxolod am farglebSi moTxovna. culobaze is faqti, rom is sanacvlod mxolod 5000 lariT
Semcirebuli Rirebulebis manqanas ubrunebs gamyidvels.
rogorc zemoT vaxseneT, saldos Teoriis gamoyenebis SemTx-
1-li variantis amoxsna: vevaSi es 5000 lari Seamcirebda aseve myidvelis kondiqciuri
moTxovnis moculobasac, ris Sedegadac masac mxolod 10 000
(germanuli da qarTuli samarTali mixedviT)
laris moTxovnis ufleba eqneboda. saldos Teoria akisrebs
myidvelis moTxovna gamyidvelis mimarT gsk-is 812-e Sesrulebis kondiqciis movales, romelTanac imyofeba niv-
paragrafis 1-li nawilis 1-li winadadebis 1-li variantis Ti, misi gafuWeba-ganadgurebis risks. am gafuWeba-ganadgu-
(ssk-is 976-e muxlis 1-li nawilis a) qvepunqtis) Sesabami­ rebisaTvis pasuxi ar unda agos kondiqciis kreditorma, ro-
sad melsac nivTze aranairi zemoqmedebis saSualeba ar aqvs.
myidvels SeiZleba hqondes gamyidvelis mimarT nasyido-
bis fasis moTxovnis ufleba Sesrulebis kondiqciiT gsk-is
2.2. gamonaklisi saldos Teoriisagan
812-e paragrafis 1-li nawilis 1-li winadadebis 1-li varian-
tis (ssk-is 976-e muxlis 1-li nawilis a) qvepunqtis) safuZ- a) Tumca germanul samarTalSi saldos Teoriisagan ga-
velze. monaklisi daiSveba im SemTxvevaSi, rodesac mis safuZvelze
miRweuli ewinaaRmdegeba nomris mizans, romlis mixedviTac
garigeba aranamdvilad iqna cnobili.
1. moTxovnis winapirobebi
ssk-is 979-e muxlis me-4 nawilis Sesabamisad saldos Teo-
mocemuli moTxovnis winapirobebi, rogorc amosavali
ria ar moqmedebs, Tu es gamomdinareobs samarTlis im
kazusis amoxsnisas vaxseneT saxezea.
normis arsidan, romlis safuZvelzedac xelSekruleba
baTilad iqna cnobili.
2. moTxovnis moculoba magaliTad, Tu xelSekruleba aranamdvilia kondiqciis
movalis arasrulwlovnebis gamo, anu aranamdvilobis ganm­
moTxovnis uflebis moculoba ganisazRvreba gsk-is 818-e
sazRvravi norma emsaxureba swored kondiqciis movalis da-
paragrafis (ssk-is 979-e muxlis) Sesabamisad. gsk-is 818-e pa-

164 165
cvas, maSin is ar kargavs gsk-is 818-e paragrafis me-3 nawilis pirispiro Sesrulebas Soris, rasac emyareba saldos Teoria,
(ssk-is 979-e muxlis me-3 nawilis) Sesabamisad gamdidrebis unda gaviTvaliswinoT xelSekrulebis kondiqciiT ukuqce-
ararsebobaze miTiTebis uflebas, miuxedavad imisa, rom Tvi- visasac, rodesac nivTi ziandeba an nadgurdeba im naklis ga-
Ton sruli moculobiT ver abrunebs miRebul Sesrulebas. mo, romelic mas gadacemis momentSic axasiaTebda. namdvili
Tumca mocemul SemTxvevaSi garigeba aranamdvili e. w. nei­ nasyidobis ukuqcevisas miRebuli rezultati unda gaviTva-
traluri safuZvliT. dafaruli disensusis gamo aranamdvi- liswinoT aranamdvili garigebidan Sesrulebis kondiqciiT
loba (gsk-is 155-e paragrafi, ssk-is 53-e muxli) ar emsaxureba ukan moTxovnis SemTxvevaSic imgvarad, rom da nivTis Semci-
arc erTi mxaris dacvas da moqmedebs saldos Teoria. myid- rebuli Rirebuleba ar amcirebs myidvelis kondiqciuri mo-
velma unda aunazRauros gamyidvels manqanis Semcirebuli Txovnis moculobas. amgvari gadawyveta gamarTlebulia, ra-
Rirebuleba gsk-is 812-es 1-li nawilis 1-li winadadebis 1-li dgan saldos Teoria, romelic uSvebs gamonakliss gsk-is 818-
variantisa da 818-e paragrafis me-2 nawilis (ssk-is 976-es e paragrafis me-3 nawilidan (ssk-is 979-e muxlis me-3 nawili-
1-lis a) qvepunqtisa da 979-e paragrafis me-2 da me-4 nawile- dan) emsaxureba kondiqciis kreditoris dacvas, romelic ver
bis) Sesabamisad, an ver daibrunebs nasyidobis mTlian fass. ibrunebs sruli moculobiT mis mier gacemul nivTs. Tumca
b) Tumca saldos Teoriis moqmedebidan, rogorc zogadi es kreditori ar imsaxurebs dacvas, Tu es verdabruneba misi
wesidan, germanul samarTalSi daSvebuli aseve meore gamo- braliTaa gamowveuli. amitomac aseT SemTxvevaSi kanonis da-
naklisic. mocemul SemTxvevaSi nasyidoba namdvili rom dar- nawesebidan gamonaklisis daSvebis aucilebloba ar arsebobs.
Ceniliyo misi ukuqceva moxdeboda nivTis naklis gamo gsk-is
germanuli sasamarTlos mier SemuSavebuli principi,
437-es # 2, 323-e, 346-e da Semdgomi paragrafebis (ssk-is 491-es #
qarTvelma kanonmdebelma gaamyara ssk-is 979-e muxlis
1, 405-e, 352-e da Semdgomi nawilebis) Sesabamisad. myidvels am
me-5 nawilSi. saldos Teoria me-4 nawilis Sesabamisad ar
SemTxvevaSi ukan unda daebrunebina gamyidvelisaTvis manqana
moqmedebs, ara mxolod maSin, Tu es ewinaaRmdegeba ara-
gsk-is 346-e paragrafis 1-li nawilis (ssk-is 352-e muxlis 1-li
namdvilobis ganmsazRvravi normis mizans, aramed im Sem-
nawilis) Sesabamisad, Tumca misi Semcirebuli Rirebulebis
TxvevaSic, Tu Sesrulebis sagani ganadgurda an gafuWda
anazRaurebis valdebuleba mas ar eqneboda. avariis Sedegad
im mizeziT, risTvisac Semsrulebels daekisreba pasuxis-
manqanis dazianeba gamowveuli iyo restituciis kreditoris
mgebloba xelSekrulebis namdvilobis dros. mimRebi am
braliT (man uxeSi gaufrTxileblobiT ver SeamCnia muxruWe-
SemTxvevaSic Tavisufldeba anazRaurebis valdebulebi-
bis gaumarTaoba), rac aTavisuflebs movales Rirebulebis
sagan.
anazRaurebis valdebulebisagan (gsk-is 346-e paragrafis me-3
nawilis # 2, ssk-is 352-e muxlis me-4 nawilis b) qvepunqti). gar- xelSekrulebis namdvilobisas naklis gamo pasuxismge-
da amisa, manqana dazianda myidvelTan, miuxedavad imis, rom bloba daekisreboda gamyidvels, gsk-is 490-e da Semdgo-
is iseTive mzrunvelobiT eqceoda mas, rogorc Tavis sxva mi muxlebis Sesabamisad. Tu myidveli uars ityoda zemoT
nivTebs (gsk-is 346-e paragrafis me-3 nawilis # 3, ssk-is 352-e naxseneb gasvlis uflebaze, mas SeeZlo moeTxova gamyid-
muxlis me-4 nawilis g) qvepunqti), rac aseve aTavisuflebs mas velisagan zianis anazRaureba ssk-is 494-e, 394-e muxlis
Rirebulebis anazRaurebis valdebulebisagan. nasyidobis 1-li nawilis Sesabamisad. miuxedavad xelSekrulebis ara-
namdvilobis SemTxvevaSi myidveli ar agebda pasuxs nivTis namdvilobisa gamyidveli ver gadaakisrebs am pasuxismge-
Rirebulebis SemcirebisaTvis. germanuli sasamarTlo praq- blobas myidvels saldos Teoriis meSveobiT da ver daa-
tikis mixedviT52, sinalagmaturi kavSiri Sesrulebasa da sa- brunebs mxolod 10 000 lars, radgan saldos Teoria swo-
red pasuxismgeblobis saxelSekrulebo masStabis kondiq-
52 BGHZ 78, 216 ff.

166 167
ciur uerTierTobaze gavrcelebas emsaxureba. a) Secilebis safuZveli
myidvels aqvs nasyidobis fasis sruli odenobiT mo- Secilebis safuZvels mocemul SemTxvevaSi SeiZleba war-
Txovnis ufleba. moadgendes gamyidvelis mxridan myidvelis motyueba gsk-is
Sedegi: myidvels aqvs gamyidvelis mimarT 15 000 laris 123-e paragrafis 1-li nawilis (ssk-is 81-e muxlis 1-li nawi-
moTxovnis ufleba. lis) Sesabamisad. motyueba gulisxmobs kontrahentisaTvis
ganzrax araswori warmodgenis Seqmnas, rac kauzaluri xdeba
nebis gamoxatvisaTvis. kazusis fabulis Sesabamisad gamyid-
me-2 variantis amoxsna:
velma moatyua myidveli.
(germanuli da qarTuli samarTali mixedviT)

myidvelis moTxovna gamyidvelis mimarT gsk-is 812-e b) Secilebis gacxadeba


paragrafis 1-li nawilis 1-li winadadebis 1-li variantis
namdvili Secilebis Semdeg winapirobas warmoadgens misi
(ssk-is 976-e muxlis 1-li nawilis a) qvepunqtis) Sesabami­
gacxadeba Sesabamisi adresatis winaSe gsk-is 143-e paragrafis
sad
1-li da me-2 nawilebis (ssk-is 59-e muxlis me-2 nawilis) mixed-
myidvels SeiZleba hqondes gamyidvelis mimarT nasyido-
viT. Secilebis gacxadeba SesaZlebelia konkludenturadac,
bis fasis moTxovnis ufleba Sesrulebis kondiqciiT gsk-is
nasyidobis fasis ukan moTxovniT, rac aseve saxezea.
812-e paragrafis 1-li nawilis 1-li winadadebis 1-li varian-
tis (ssk-is 976-e muxlis 1-li nawilis a) qvepunqtis) safuZ-
velze. g) Secilebis vada

Secilebis gacxadeba unda moxdes motyuebis faqtis aRmo-


1. moTxovnis winapirobebi Cenidan erTi wlis ganmavlobaSi gsk-is 124-e paragrafis 1-li
nawilis (ssk-is 84-e muxlis) Sesabamisad.
gamyidvelma moipova mflobeloba da SemdegSi (savarau-
namdvili Secilebis winapirobebi saxezea, ris Semdegac
dod sakuTar fulTan Serevis) Sedegad sakuTrebac myidve-
garigeba aranamdvilia dadebis momentidan (ex-tunc moqmede-
lis mier gadacemul fulze. es moxda myidvelis Sesrulebis,
biT, gsk-is 142-e paragrafis 1-li nawili, ssk-is 59-e muxlis
sxvisi qonebis mizanmimarTuli da gacnobierebuli Sevsebis,
me-2 nawili).
safuZvelze.

2. moTxovnis moculoba
1.1. Secileba
moTxovnis uflebis moculoba ganisazRvreba gsk-is 818-e
Tumca gansxvavebiT amosavali kazusisagan, me-2 variantSi
paragrafis (ssk-is 979-e muxlis) Sesabamisad. gamyidveli jer
garigeba namdvilia da myidvels imisaTvis, raTa gaexsna gza
kidev gamdidrebulia, amitomac is ver miuTiTebs gamdidre-
kondiqciuri moTxovnisaken jer aranamdvilad unda eqcia is.
bis ararsebobaze.
es SeiZleba momxdariyo motyuebis safuZvliT Secilebis meS-
veobiT.

168 169
2.1. saldos Teoriis gamoyeneba romelic aranamdvilad acxadebs garigebas mxaris aras-
rulwlovnebis gamo, warmoadgens aseve misi dacva yvela
myidveli Tavis mxriv gamyidvels ubrunebs mxolod jar- im samarTlebrivi Sedegisagan, romlis gacnobierebis
Tad qceul manqanas, radgan misi ganadgurebis Semdeg is ukve unaric mas ar Seswevs, maT Soris nivTis braleulad ganad-
aRar aris gamdidrebuli (gsk-is 818-e paragrafis me-3 nawili, gurebis Sedegebisagan.
ssk-is 979-e muxlis me-3 nawili).
rogorc zemoT vaxseneT, saldos Teoriis gamoyenebis amitomac miuxedavad garigebis dadebisas gamyidvelis
SemTxvevaSi ganadgurebuli manqanis Rirebuleba Seamcireb- mxridan motyuebisa, is ar kargavs saldos Teoriaze miTiTe-
da aseve myidvelis kondiqciuri moTxovnis moculobasac da bis uflebas.
Tu is ver daabrunebda 15 000 Rirebulebis manqanas, ver dai- b) Tumca mocemul SemTxvevaSi gasaTvaliswinebelia, rom
brunebda verc nasyidobis fass, romlis odenobac 15 000 iyo. myidvels nivTis naklidan (Camoyrili taxometri) gamomdina-
re SeeZlo gamoeyenebina gasvlis ufleba gsk-is 437-es # 2, 323-
e, 346-e da Semdgomi paragrafebis (ssk-is 491-es # 1, 405-e, 352-e
2.2. gamonaklisi saldos Teoriisagan da Semdgomi nawilebis) Sesabamisad. am SemTxvevaSi masze gavr-
celdeboda gsk-is 346-e paragrafis me-3 nawilis # 3-Si (ssk-is
a) Tumca germanul samarTalSi saldos Teoriisagan daiS- 352-e muxlis me-4 nawilis g) qvepunqtSi) mowesrigebuli pri-
veba gamonaklisi im SemTxvevisaTvis, rodesac mis safuZvel- vilegia – restituciis movale ar abrunebs nivTs, Tu is gana-
ze miRweuli Sedegi ewinaaRmdegeba nomris mizans, romlis sa- dgurda da ar anazRaurebs mis Rirebulebas, Tu man gamoiCina
fuZvelzec garigeba aranamdvilad iqna cnobili (ssk-is 979-e iseTi mzrunveloba, romelsac igi Cveulebriv iCens sakuTar
muxlis me-4 nawili). saqmeebSi. myidveli gadavarda msubuqad nasvami gzis savali
mocemul SemTxvevaSi xelSekruleba aranamdvilia gsk-is nawilidan, rac bralis formaze msubuq gaufrTxileblo-
123-e paragrafis 1-li nawilis (ssk-is 81-e muxlis) safuZvel- baze metyvelebs. rogorc kazusSia aRniSnuli, msubuqi gau-
ze, rac emsaxureba motyuebuli piris dacvas. amitomac erTi frTxileblobiT moqmedeba misTvis Cveulia da warmoadgens
SexedviT momtyuebels ar unda hqondes saldos Teoriaze sakuTar saqmeebSi gamoCenili mzrunvelobis masStabs. amis
miTiTebis ufleba. Tumca gasaTvaliswinebelia garemoeba, gamo, Tu is Secilebis uflebis gamoyenebas xelSekrulebidan
rom aq manqanis Rirebuleba Semcirda aranamdvilobis safuZ- gasvlas amjobinebda, daibrunebda nasyidobis fass da sanac-
vlisagan damoukideblad – myidveli taxometris Camoyris vlod ar iqneboda valdebuli aenazRaurebina jarTadqceu-
mizeziT ar gadavardnila gzis savali nawilidan, is imitom li manqanis Rirebuleba.
gadavarda, rom nasvami iyo. gansxvavebiT arasrulwlovnis Sesabamisad, mocemul kazusSi mxolod SemTxveviTobazea
SemTxvevisagan, motyuebis safuZvliT Secilebis uflebis damokidebuli, Secilebas gamoyenebs myidveli Tu gasvlis
momniWebeli norma ar icavs pirs absoluturad (anu zogadad uflebas da imis gaTvaliswinebiT, rom TiToeuls srulebiT
garigebis dadebisgan) da motyuebisagan damoukidebeli ris- gansxvavebul Sedegamde mivyavarT, maTi konkurenciis ga-
kis realizebisagan, miT ufro nivTis braleuli ganadgure- dawyveta germanul samarTalSi sakmaod problemuria. sabo-
bisagan. lood germanuli doqtrina Tanxmdeba imasTan dakavSirebiT,
Tu garigeba aranamdvili iqneboda myidvelis aras- rom orive gadawyvetis Sedegebi erTmaneTs unda daemTxves
rulwlovnebis motiviT, miuxedavad imisa, rom man bra- da radganac gasvlis Sedegebi pirdapir kanonSia mowesrige-
leulad gaanadgura nivTi saldos Teorias mis sawinaaR- buli, saldos Teoria ki ara, germaniaSi kondiqciis Sedegebi
mdegod mainc ar gamoviyenebdiT, radgan normis mizans, mohyavT gasvlis SedegebTan SesabamisobaSi. anu Secilebis

170 171
gamoyenebis SemTxvevaSic, garigebis kondiqciiT ukuqcevisas VIII. Sesrulebis kondiqcia sam pirs Soris
ar moqmedebs saldos Teoria, miuxedavad imisa, rom misi mo- urTierTobaSi
qmedeba ar ewinaaRmdegeboda normis mizans. saldos Teori-
is gamoyenebis gareSe myidveli daibrunebda gadaxdil fass, Tu Sesrulebis mizani (valis dafarva) dasaxulia ara
xolo sanacvlod ar daabrunebda arafers, radgan manqanis uSualod Sesrulebis mimRebis, aramed mesame piris mimarT,
ganadgurebis Semdeg is ukve aRar aris gamdidrebuli (gsk-is anu saxeze gvaqvs Sesruleba sam pirs Soris urTierTobaSi
818-e paragrafis me-3 nawili, ssk-is 979-e muxli me-3 nawili). (Sesrulebis samkuTxedi), Sesrulebis kondiqciis movales
Sedegi: myidvels aqvs gamyidvelis mimarT 15 000 laris warmoadgens ara uSualod mimRebi, aramed es mesame piri. ga-
moTxovnis ufleba. moyofen Sesrulebis samkuTxedis sam SemTxvevas: miTiTebis
safuZvelze Sesruleba, sxvisi valis gadaxda da mesame pi­
germanul iuridiul literaturaSi aRiarebuli gadawy- ris sasargeblod dadebuli xelSekrulebis Sesruleba.
veta ar aris savaldebulo qarTuli samarTlisaTvisac.
ssk-is saldos Teoria gamyarebulia kanonis danawesSi
(ssk-is 979-e muxlis me-4 nawili) da amrigad aseve kanonSi
mowesrigebuli gasvlis Sedegebis upiratesoba masTan mi- 1. miTiTebis safuZvelze Sesruleba
marTebiT calsaxa ar aris.
miTiTebis safuZvelze Sesruleba saxeze gvaqvs magali-
Tad im SemTxvevaSi, rodesac saqme gvaqvs erTi da imave sagnis
garSemo dadebuli ramdenimexelSekrulebasTan da movale
sagans awvdis ara uSualod Tavis kreditors, aramed kredi-
toris kreditors.

magaliTi: a miyidis b-s manqanas, romelsac es ukanaskneli


Tavis mxriv g-s miyidis. a manqanaze sakuTrebas pirdapir
g-s gadascems.
miuxedavad imisa, rom g-s qonebis uSualo Sevseba a-s qo-
nebidan xdeba (gsk-is 929-e paragrafis 1-li winadadeba, ssk-is
186-e muxlis 1-li winadadeba), a SesrulebiT miznad isaxavs
mxolod sakuTari valdebulebis Sesrulebas b-s winaSe, ris
gamoc is asrulebs b-s xolo b g-s winaSe (gsk-is 362-e paragra-
fi, ssk-is 373-e muxli). Tu es xelSekrulebebi aranamdvilia,
Sesrulebis kondiqciiT ukan moTxovna unda moxdes Sesrule-
baTa xazis mixedviT – TiToeuli iTxovs Tavis Sesrulebas im
mxarisagan, vis winaSec Seasrula, anu a b-sgan, xolo b g-sagan.

172 173
igive wesi moqmedebs sabanko gadaricxvis SemTxvevaSi. Tu Sesrulebebis ukuqceva SesrulebaTa xazis mixedviT, anu
klienti aZlevs Tavis banks miTiTebas gadauricxos mis kredi- uSualo kontrahentTa Soris urTierTobaSi emsaxureba ze-
tors raime Tanxa, am gadaricxviT banki asrulebs klientTan moT ukve xsenebuli riskebis53 samarTlian gadanawilebas54:
dadebuli sabanko momsaxurebis xelSekrulebiT nakisr val- TiToeul mxares unda SeunarCundes Sesagebeli Tavisi
debulebas, xolo klienti valdebulebas Tavisi kredito- uSualo kontrahentis winaSe, pasuxi unda agos mxolod mis
ris winaSe savalo xelSekrulebidan. Tu romelime (an orive) mier SerCeuli (saxelSekrulebo) kontrahentis Sesagebli­
xelSekruleba aranamdvilia, am SemTxvevaSic ukan moTxovna saTvis da unda ataros mxolod misi gadaxdisuunarobis
unda moxdes Semsrulebelsa da Sesrulebis mimRebs Soris riski.
urTierTobaSi da ara bankis mier kreditorisagan pirdapiri
kondicirebis meSveobiT.
1.1. Semsruleblis gansazRvra Sesrulebis saeWvoobisas
saqarTveloSi, sadac nasyidobis aranamdvilobasTan er-
Tad aranamdvili aseve sanivTo garigebac, aucilebelia problemuria, Tu rogor unda moxdes imis dadgena, Tu vin
vindikaciis gamoricxva, raTa CaSlili Sesrulebebis uku- aris Semsrulebeli, rodesac es Sesruleba saeWvoa.
qceva moxdes isev uSualod Sesrulebis mxareebs Soris.
magaliTi: a ukveTavs b-s maRaziaSi samzareulos, romel-
sac b SeiZens g-sTan rogorc a-s warmomadgeneli, Tumca
53 Sdr.
54 Canaris, FS Larenz (1973), 860 ff.; Medicus, Bürgerliches Recht, Rn. 668 ff.

174 175
Sesabamisi uflebamosilebis gareSe. g miutans da daumon- cxul Tanxas ukan dauricxavs da ainteresebs, aqvs Tu ara
taJebs pirdapir a-s. g-sagan am Tanxis ukan moTxovnis ufleba.
mocemul SemTxvevaSi g-s Tvalsawieridan is asrulebs a-s banks g-sagan am Tanxis moTxovna ar SeuZlia Sesrulebis
winaSe, a ki aRiqvams mas b-s movaled. misTvis ucnobia, rom b kondiqciiT, radgan, rogorc misi, ise mimRebis poziciidan
xelSekrulebis dadebisas moqmedebda misi saxeliT, amitomac calsaxa iyo, rom banki ar isaxavda am gadaricxviT g-s winaSe
is miiCnevs, rom b-m da g-m erTmaneTTan nasyidobis xelSekru- sakuTari valdebulebis Sesrulebas miznad. Sesrulebisa-
leba dades da g asrulebs b-s winaSe nakisr valdebulebas, xo- Tvis, sxvisi qonebis gacnobierebuli Sevsebis garda, aucile-
lo mis mimarT Semsrulebeli aris b. belia aseve konkretuli miznis qonac, rac mocemul SemTxve-
gabatonebuli mosazrebis mixedviT, gadamwyvetia ara vaSi ar gvaqvs saxeze.
uSualo gamcemis (g) Tvalsawieri, aramed obieqturi mimRe­ sakiTxavia, unda gamoiricxos Tu ara bankis mier g-sagan
bis. anu Tu vin unda aReqva gonivrulobis masStabis safuZ- mocemuli Tanxis xelyofis kondiqciiT ukan moTxovnis Se-
velze (gsk-is 133-e, 157-e paragrafebi, ssk-is 52-e paragrafi) saZlebloba, misi subsidiarulobis gamo. banki g-sagan ver
mimRebs mocemul SemTxvevaSi Semsruleblad. Semsruleblis gamoiTxovda am Tanxas xelyofis kondiqciiT, Tu is CaiTvle-
mizani, rogorc garigebis dari moqmedeba, nebis gamoxatvis boda a-s SesrulebiT miRebulad. a-s g-s winaSe piradad ar
msgavsad ganimarteba Semsruleblis mimRebis Tvalsawieri- Seusrulebia, Tumca kreditor g-s bankis mier a-s saxeliT
dan. amis gamo g ver moiTxovs a-sagan samzareulos Sesrule- ganxorcielebuli gadaricxva SeiZleba CaeTvala a-s Sesru-
bis kondiqciiT da rCeba mSralze, Tu misi moTxovnebi b-s mi- lebad. sakiTxavia, Tu visi Tvalsawieria gadamwyveti, kre-
marT ararealizebadia, magaliTad am ukanasknelis gakotre- ditoris, bankis, Tu savaraudo Semsruleblis. TiToeuls aq-
bis gamo. vs interesi, rom mis mier SerCeul kontrahentTan arkvios
es rezultati gamarTlebulia im garemoebiT, rom g-m war- miRebulis ukan moTxovnis sakiTxi, bankma Tavis klientTan,
mouSva a-s b-s mimarT Sesrulebis iluzia, ar ganumarta ra, xolo kreditorma Tavis movalesTan. Tumca mocemul SemTx-
rom nivTze sakuTrebisa da mflobelobis gadacemiT swored vevaSi bankis klient a-s ar ganuxorcielebia bankis mimarT mi-
mis winaSe (da ara b-s winaSe) surda Sesruleba, ris gamoc unda TiTeba da aqvs interesi, rom ar miiRos monawileoba sabanko
zRos es Sedegebi. mimRebi mxolod maSin ar imsaxurebs dac- danaricxis ukuqcevis urTierTobaSi. amisgan gansxvavebiT
vas da Sesrulebis mizani mxolod maSin ar ganimarteba misi mis kreditor g-saTvis umjobesia Tavis movale a-sTan hqon-
Tvalsawieridan, rodesac faqtobriv Semsrulebels araferi des saqme, vidre banks mieces gadaricxulis pirdapiri kon-
gaukeTebia am iluziis warmosaSobad. dicirebis saSualeba. amrigad kreditorisaTvis ufro xel-
sayrelia Sesrulebis misi Tvalsawieridan ganmartva, radgan
magaliTi: a, romelic aris bankis (b) klienti Seavsebs Ta-
am SemTxvevaSi bankis mier ganxorcielebuli gadaricxva a-s
visi kreditoris saxelze onlain-formulars 500 laris
Sesrulebad aRiqmeboda da misi ukan moTxovnis uflebac mxo-
gadaricxvasTan dakavSirebiT da droebiT Seinaxavs mas,
lod a-s eqneboda Sesrulebis kondiqciiT (radgan nasyidoba
radgan surs mxolod mas Semdeg ganaxorcielos gadaricx-
aranamdvili iyo) da ara banks xelyofis kondiqciiT. Sesru-
va, rac miiRebs kreditorisagan sapirispiro Sesrulebas.
lebis ganmarteba mimRebis poziciidan emyareba misi ndobis
mogvianebiT bankis centraluri serveri dauSvebs Secdo-
dacvas. saboloo jamSi germanuli sasamarTlos praqtika
mas da gadauricxavs g-s Tanxas a-s saxeliT.
Sesrulebis samkuTxedis SemTxvevebis gadawyvetisas uars am-
ufro mogvianebiT ki a-sa da g-s Soris dadebuli nasyido- bobs raime winaswarmocemul, sqematur amoxsnaze. Semsrule­
ba aranamdvili aRmoCndeba. banki a-s SecdomiT gadari- blis gansazRvra unda moxdes mimRebis ndobisa da savarau­

176 177
do Semsruleblis interesis gaTvaliswinebiT, ar miiRos ri aRmoCndeba, xolo mimTiTebeli ukan iTxovs uSualod
monawileoba ukuqcevaSi – a-s, romelsac ar ganuxorcielebia Sesrulebis mimRebisgan. Tu miTiTeba saeWvoa57, uSualo
Sesruleba da nasyidobis aranamdvilobis aRmoCenis Semdeg, gamcems, rogorc miTiTebul pirs, aqvs mimRebisgan pirda-
aRarc apirebs mis ganxorcielebas, urCevnia bankma da kredi- piri kondicirebis ufleba. miTiTebuli piris mier pirda-
torma arkvion gacemulis ukan moTxovnis sakiTxi da TviTon piri kondicirebis daSveba am miTiTebis saeWvoobidan ga-
am urTierTobis miRma darCes. savaraudo Semsruleblis in­ momdinare, niSnavs Semsrulebis gansazRvras gamcemis da
teresi (ar CaiTvalos Semsruleblad da ar miiRos ukuqce- ara mimRebis poziciidan (miTiTeba mxolod misi mimRebis
poziciidan SeiZleba iyos saeWvo, Sesrulebis adresati
vaSi monawileoba) mimRebis ndobas gadawonis maSin, rodesac
xedavs mxolod am miTiTebis Sedegs da ar TviTon miTi-
mas saerTod ar Seeracxeba miTiTeba. mimRebis ndoba ar im-
Tebas), ris gamoc germanul, Sesrulebis mimRebisa da mis
saxurebs dacvas, Tu magaliTad man icis, rom mis kontrahents mier savaraudo Semsruleblad aRqmuli Semsruleblis
bankis mimarT miTiTeba ar ganuxorcielebia55, an icis, rom ga- interesebis awon-dawonvis safuZvelze miRebul, gadawy-
daricxvis davaleba gauqmda, an magaliTad banki SemTxveviT vetas ver gamoviyenebT. saqarTveloSi yovelTvis namd-
uricxavs aTjer met Tanxas, vidre ekuTvnoda da mimRebs es vili miTiTebis arseboba-ararseboba (anu miTiTebulis
unda Seecno. aseve im SemTxvevaSi, Tu banki araswor adres- Tvalsawieri) iqneba gadamwyveti.
ats uricxavs (magaliTad imave saxelis matarebel sxva pirs),
ssk-is 988-e muxlis 1-li nawilis 1-li da me-2 winadadeba
romelic xvdeba Secdomas, an banki ayalbebs tranzaqcias56, ar warmoadgens moTxovnis damoukidebel safuZvels, is
TviTneburad uTiTebs ra sxva mimRebis angariSs. klients ubralod gadaamisamarTebs erT SemTxvevaSi Sesrulebis,
ganxorcielebuli miTiTeba aseve ar Seeracxeba, Tu is SezRu- xolo meore SemTxvevaSi xelyofis kondiqcias Sesabamisi
dulad qmedunariani, qmeduunaro iyo. yvela am SemTxvevaSi adresatis mimarT.
mimRebis poziciidan Semsruleblad aRqmuli piri ar iTvleba
Semsruleblad da ukuqceva xdeba ara samkuTxedSi, aramed mi- saqarTvelos
TiTebuli mxaris mier mimRebisgan pirdapiri kondicirebiT. samoqalaqo kodeqsi
zemoT moyvanil SemTxvevaSic a-s ar Seeracxeba miTiTeba, ra- muxli 988. viTom-kreditoris
miTiTebiT Sesrulebis Sedege­
dgan is mas ar ganuxorcielebia, Sesabamisad, misi interesi ga- bi. 1. pirs, romelic 976-e muxlis
dawonis g-s ndobas da bankma xelyofis kondiqciiT pirdapir Tanaxmad raimes gadascems mes-
g-sagan unda moiTxovos gacemuli Sesruleba. ame pirs viTom-kreditorze mi-
TiTebiT, SeuZlia Sesrulebulis
qarTul samarTalSi araswori miTiTebis safuZvelze gamoTxova viTom kreditorisa-
gan ise, TiTqos misTvis gadaeces
ganxorcielebuli Sesruleba mowesrigebulia ssk-is 988- raime. Tu viTom-kreditoris mi-
e muxlis 1-el nawilSi. 1-li nawilis 1-el winadadebaSi TiTeba saeWvoa, maSin ukan dab-
runebis moTxovna SeiZleba gam-
dafiqsirebulia principi, romlis mixedviTac miTiTebis
oyenebuli iqnes mxolod mesame
safuZvelze gadamxdeli ukan iTxovs mimTiTeblisagan piris mimarT.
Sesrulebis kondiqciiT, Tu is mxolod viTom kredito-
57 marTalia konigis mixedviT (König, Gutachten und Vorschläge zur Überarbeitung des
Schuldrechts II, 1589) saeWvooba unda ganisazRvros uSualo gamcemis pozici-
55 magaliTad Ceks aklia xelmowera (BGHZ 62, 362). idan, Tumca kanonis teqsti ar ewinaaRmdegeba germanul doqtrinaSi gaba-
56 BGH NJW 2005, 3213. tonebuli mosazrebis Sesabamisad ganmartebas.

178 179
miuxedavad imisa, rom germanul, xsenebuli interesebis gamgzavnis kreditori da Tu misi gacxadebuli an konklu-
awon-dawonvis safuZvelze miRebul da qarTul, miTiTebis denturi nebis Sesabamisad gadagzavnili Tanxa am valis
saeWvoobidan gamomdinare, gadawyvetas ZiriTad SemTxveveb- dasafarad aris gamiznuli, maSin krditoris moTxovna
Si erTi da imave Sedegamde mivyavarT, maT Soris gansxvaveba ifareba am moculobiT, Tu kreditors aqvs neba fostis
mianc arsebobs, ris magaliTsac qvemoT moyvanili gadawyve- mier gadacemuli Tanxa miiRos, rogorc valis dafarva.
tileba warmoadgens. fulis gadamisamarTeba fostis mxridan, miuxedavad imisa,
rom is sakuTari saxeliT asrulebs da ara rogorc gamg-
zavnis warmomadgeneli, moqmedebs, rogorc valis dafar-
RGZ 60, 24: va, romelsac movale axorcielebs Tavisi warmomadgenlis
an Sikrikis meSveobiT. samarTlebrivi urTierToba unda
faqtobrivi garemoebebi: 1902 wlis 13, 14 da 16 aprils
Sefasdes, rogorc SecdomiT sxvisi valis gastumreba.
safosto ganyofilebis ufrosma ernst t.-m gamowera cxra
safosto miTiTeba mopasuxe bankis saxelze fulad gzavnil- Tavis gadawyvetilebaSi germanulma federalurma sasa-
Tan dakavSirebiT (saerTo jamSi 7000 markaze meti Tanxa) da marTlos gadamwyveti mniSvnelobis mqoned miiCnia mimRebi
gadasca Sesabamis safosto ganyofilebas. miTiTebuli Tanxa bankis ndoba, romelic mas gauCnda misi Tvalsawieridan saku-
mopasuxes nawilobriv gadaeca naRdi fulis saxiT safos- Tari movalis Sesrulebad aRqmadi gadaricxvis mimarT. qar-
to ganyofilebaSi, xolo darCenili nawili misi moTxovnis Tuli samarTlis mixedviT am SemTxvevis gadawyvetisas, imis
Sesabamisad gadaericxa raixis bankis angariSze. ernst t.-s gamo, rom movalesa da fostas Soris ar arsebobda namdvili
mopasuxe bankSi aRebuli hqonda TavdebobiT uzrunvelyo-
miTiTeba (miTiTebis namdvilobis winapiroba iyo ernst t.-s
fili vali 7000 markis odenobiT, romelic gadasaxdeli iyo
mier fostisaTvis Sesabamisi Tanxis gadaxda) saqarTveloSi
13 aprilamde. am valis dafarva moxda miTiTebuli Tanxis meS-
dasaSvebi iqneboda fostis mier pirdapir bankisagan ukumo-
veobiT. ernst t.-s es Tanxa fostisaTvis ar gadauxdia. mxo-
lod miuTiTa gadaxdilad Sesabamis davTrebSi, ris Semdegac Txovna (ssk-is 988-e muxlis 1-li nawilis me-2 winadadeba).
fostam ganaxorciela gadaricxvebi. sasamarTlo procesze
fosta, rogorc mosarCele, miiCnevda, rom SeeZlo pirdapir
bankisagan moeTxova aRniSnuli Tanxa. pirveli ori instanci- 1.2. daTmobili moTxovnis Sesruleba
is sasamarTlom uari Tqva sarCelis dakmayofilebaze.
saapelacio sasamarTlos motivebidan: fostas ar war- miTiTebis SemTxvevebs Tavisi ekonomikuri efeqtiT ena-
moeSveba miTiTebuli Tanxis gadaxdis valdebuleba, Tu es Tesaveba daTmobili moTxovnis Sesruleba.
Tanxa miTiTebasTan erTad mas ar gadascemia, Tumca fosta am
Tanxis gadaxdiT asrulebs ara mopasuxe bankis, aramed t-s wi-
naSe, radgan fostisaTvis miTiTebis xelSekruleba mxolod BGHZ 105, 365 „Feuerversicherung” –Fall:
fostasa da mimTiTebel klients Soris warmoSobs valdebu-
lebiT urTierTobas, romlis Sesrulebasac cdilobs fosta faqtobrivi garemoebebi: mosarCelem (m), romelic iyo
miTiTebuli pirisaTvis gadaxdiT. mzRveveli, daazRvia dazRveuli piris (d) qoneba xanZrisagan.
mogvianebiT dazRveuli qoneba ganadgurda swored xanZris
raixis sasamarTlos motivebidan: Tu mimRebi aris fulis
gamo, mzRvevelis mimarT warmoSobili moTxovnis ufleba ki

180 181
dazRveulma pirma dauTmo gamsesxebels (mopasuxes), romel- pirdapir pasuxs, rodesac movale ixdis zedmets (an ixdis or-
sac gadauxada kidec mzRvevelma sadazRveo Tanxa. mogviane- jer), anu es gadaxda cedents ar Seeracxeba (ssk-is 988-e mu-
biT gairkva, rom xanZari TviTon dazRveulma pirma gaaCaRa da xlis me-2 nawilis me-2 winadadeba).
amgvarad, daTmobili da SemdegSi dafaruli, moTxovna saer-
Tod ar arsebobda. mzRvevelma ukan moiTxova cesionerisagan
gadaxdili Tanxa.
sasamarTlos motivebidan: mzRvevelis Sesrulebis kon- 2. sxvisi valis gadaxda
diqcia cesioneris winaaRmdeg gamoiricxeba, radgan mopa- Sesrulebis samkuTxedis SemTxvevas warmoadgens aseve sx-
suxe-mosarCeles Soris urTierTobaSi saxeze ar gvaqvs Ses- visi valis dafarva, romlis gadawyvetac damokidebulia am
ruleba. mocemul SemTxvevaSi Sesruleba xdeba samkuTxedSi: valis arseboba-ararsebobaze.
mosarCele asrulebs dazRveuli piris mimarT sadazRveo
magaliTi: a, romelsac surs sakuTar meuRle b-s siurpri-
xelSekrulebis Sesrulebis mizniT, xolo dazRveuli piri
zi mouwyos, faravs mis vals. Tumca es vali am ukanasknelma
mopasuxis mimarT sesxis Sesrulebis mizniT. amgvarad gamoi-
ukve karga xnis win dafara.
yureba samarTlebrivi mdgomareoba Tanxis mimRebis pozici-
idan.
rac Seexeba xelyofis kondiqcias, is gamoricxuli unda
iyos Sesrulebis kondiqciis gamo. zogadad gadamwyvetia mi-
zani, romelsac isaxaven monawileebi maTi gacxadebuli nebis
safuZvelze. mis mixedviT ganisazRvreba Sesruleba da Ses-
rulebaTa xazi kondiqciuri ukuqcevisas. gansakuTrebuli
mizezebi, romelic gaamarTlebda pirdapiri kondicirebis
SesaZleblobas (SesrulebaTa xazis miuxedavad) saxeze ar
aris. am gadawyvetis sasargeblod metyvelebs riskebis gada-
nawileba da mimRebis ndobis dacva, ris gamoc mosarCeles ua-
ri unda eTqvas sarCelis dakmayofilebaze.
qarTul samarTalSi es gadawyveta dafiqsirebulia ssk-
is 988-e muxlis me-2 nawilis 1-el winadadebaSi. moTxovnis
uflebis daTmobis Semdeg, Tu movale axal viTom-kreditors
gadascems raimes, SeuZlia Sesrulebis kondiqciiT Tavda-
pirveli viTom-kreditorisagan moiTxovos dabruneba ise,
TiTqos misTvis gadaeces. amgvari gadawyveta gamarTlebu- sakamaToa am SemTxvevaSi, Tu vis aqvs moTxovnis ufleba,
lia aseve im argumentiT58, rom moTxovnis uflebis daTmobam a-s, Tu b-s. a g-saTvis gadaxdiT miznad ar isaxavda mis wina-
movalis mdgomareoba ar unda gaauaresos, amitomac misi Ses- Se sakuTari valdebulebis Sesrulebas, aramed b-s valis
rulebis kondiqcia mimarTulia uSualod mis mier SerCeu- dafarvas (gsk-is 267-e paragrafi, ssk-is 371-e muxli). a moq-
li kontrahentis winaaRmdeg. cesioneri mxolod maSin agebs medebs sakuTari gadawyvetilebis safuZvelze, anu aqvs g-s
winaSe Sesrulebis sakuTari mizani. Tu es mizani mimRebi g-s
58 König, Gutachten und Vorschläge zur Überarbeitung des Schuldrechts II, 1589.

182 183
poziciidanac Secnobadia, maSin a-sa da g-s Soris warmoiS- sis kondiqciiT, qarTul samarTalSi es meore SesaZleblo-
veba Sesrulebis urTierToba. am Sesrulebis samarTlebrivi bac calsaxad unda vaRiaroT, radgan regresisis kondiqciis
safuZveli aris b-s vali g-s winaSe. Tu es vali ar arsebobs, momwesrigebeli danawesi, ssk-is 986-e muxli, moicavs sxvisi
Semsrulebel a-s SeuZlia mimRebi g-sagan am Tanxis kondici- valis rogorc Segnebulad, ise SecdomiT gadaxdas, rodesac
reba. Tu amis sapirispirod mimRebisaTvis ar iyo Secnobadi, gadamxdeli SecdomiT sakuTar Tavs miiCnevs movaled.
rom a SesrulebiT sakuTar mizans isaxavda, maSin misi pozici-
idan Semsrulebeli aris ara a, aramed b, rac germaniaSi aris
kidec gadamwyveti Sesrulebis urTierTobis gansazRvrisa- 3. mesame piris sasargeblod dadebuli “namdvili” xelSe-
Tvis. kruleba
magaliTi: a faravs b-s vals, romelsac SecdomiT sakuTar mesame SemTxvevas Sesrulebis samkuTxedisa warmoadgens
valad miiCnevs. mesame piris sasargeblo dadebuli e. w. “namdvili” xelSekru-
leba. mesame piri moipovebs am xelSekrulebidan moTxovnis
uflebas movalis mimarT (gsk-is 328-e paragrafis 1-li nawi-
li, ssk-is 349-e muxli). mesame piris sasargeblod dadebuli
xelSekrulebis mxareebi arian Sesrulebis dapirebis gamce­
mi (movale) da Sesrulebis dapirebis mimRebi (kreditori).
Sepirebis mimcemi, Cveulebriv, Sesrulebis mizans isaxavs,
rogorc mesame piris, ise Sepirebis mimRebis winaSe.
magaliTi: a da b dadeben nasyidobis xelSekrulebas g-s
sasargeblod, romelsac b-m Tavis mxriv aCuqa es nivTi.

a-s, rogorc sakuTari ise mimRebis Tvalsawieridan unda


sakuTari valdebulebis Sesruleba, aris ra es Sesruleba
usafuZvlo, SeuZlia misi ukan moTxovna Sesrulebis kondiq-
ciiT. mimRebi daculia gsk-is 818-e paragrafis me-3 nawilis
Sesabamisad (ssk-is 979-e muxlis me-3 nawili).
gansxvavebiT germanuli samarTlisagan, sadac sakamaToa
aqvs Tu ara a-s mocemul SemTxvevaSi arCevnis saSualeba, mos-
Txovos gacemuli g-s Sesrulebis kondiqciT, Tu b-s regre-

184 185
miuxedavad imisa, rom Sepirebis mimcemi Sesrulebis mi- kazusi: `klienti yovelTvis marTalia~
zans isaxavs. rogorc mesame piris, ise Sepirebis mimRebis wi-
naSe, nasyidobis xelSekrulebis aranamdvilobis SemTxvevaSi a 1.05.2015 aZlevs miTiTebas banks “momcro zomis lomi –
kondiqciuri ukuqceva, zemoT moyvanili sami argumentis yovelTvis Tqvens gverdiT” (m. z. l.), romelSic mas angariSi
gamo (ix. ...) unda moxdes Sesrulebis dapirebis gamcemsa da aqvs gaxsnili, rom gadauricxos 5000 lari mis kreditor g-s,
Sesrulebis dapirebis mimRebs Soris. romelTanac man ori dRis win dado nasyidobis xelSekrule-
gamonaklisis saxiT gamcems aqvs kondiqciuri moTxovnis ba da romelsac imave bankSi aqvs gaxsnili angariSi. miTiTebis
ufleba pirdapir mesame piris mimarT, Tu Sesrulebis mizani micemis dRes gadaricxvis ganxorcieleba ar xerxdeba, radgan
mxolod mis winaSe iyo dasaxuli. amgvar SemTxvevasTan gva- a-s angariSze Tanxa ar aqvs. 5 maiss a sacilod acxadebs nasyi-
qvs saqme, rodesac mxolod mesame pirs hqonda Sesrulebis dobas Secdomis gamo da ugzavnis banks werils (werili bankSi
moTxovnis ufleba da Sesrulebis dapirebis mimRebs ki is ar midis 6 maiss), romliTac is uars ambobs gadaricxvis ganxor-
hqonda. cielebaze. bankis TanamSromeli daudevrobis gamo yuradRe-
bas ar aqcevs gamoxmobis werils da 7 maiss mainc gadauricxa-
vs k-s 5000 lars. Secdomis aRmoCenis Semdeg ki ukan iTxovs
misgan am Tanxas. SeafaseT samarTlebrivi mdgomareoba.

amoxsna

(qarTuli da germanuli samarTlis mixedviT)

I. saxelSekrulebo moTxovnis uflebebi m. z. l.-sa da g-s


Soris gamoricxulia, radgan maT Soris xelSekruleba ar da-
debula.

II. m. z. l.-s moTxovna g-s mimarT gsk-is 812-e paragrafis


1-li nawilis 1-li winadadebis 1-li variantis (ssk-is 976-e
muxlis 1-li nawilis a) qvepunqtis, 988-e muxlis 1-li nawi­
lis) Sesabamisad
m. z. l.-s SeiZleba hqondes g-s mimarT daricxuli Tanxis
ukan moTxovnis ufleba gsk-is 812-e paragrafis 1-li nawilis
1-li winadadebis 1-li variantis (ssk-is 976-e muxlis 1-li
nawilis a) qvepunqtis, 988-e muxlis 1-li nawilis) Sesabamisad.
Sesrulebis kondiqciis winapirobebia:

186 187
1. `raimes~ mopoveba 2. xelyofiT

g unda gamdidrebuliyo raimes mopovebiT. m. z. l.-sagan gansxvavebiT Sesrulebis kondiqciisagan xelyofis kon-
man miiRo sabanko danaricxi, rac warmoadgens valis aRiare- diqciis winapirobas warmoadgens raimes mopoveba xelyofiT,
bas (gsk-is 780-e, 781-e paragrafi, ssk-is 341-e muxli), rac ger- anu sxvisaTvis mikuTvnebuli samarTlebrivi sikeTis miTvi-
maniis savaWro kodeqsis 350-e paragrafis mixedviT arafor- sebiT.
masavaldebuloa.

2.1. xelyofis kondiqciis subsidiaruloba Sesrulebis


2. SesrulebiT
kondiqciasTan mimarTebiT
g-s raime unda moepovebina m. z. l.-s SesrulebiT, anu m. z.
Cveulebriv, xelyofiT miRebulad iTvleba yvelaferi is,
l.-s mxridan misi qonebis mizanmimarTuli da gacnobierebu-
rac miRebuli ar aris SesrulebiT. rogorc zemoT aRvniSneT,
li SevsebiT. gabatonebuli mosazrebis Tanaxmad, Sesrulebis
g-s danaricxi ar miuRia m. z. l.-s SesrulebiT, radgan misTvis
gansasazRvrad gadamwyvetia mimRebis Tvalsawieri, anu is, Tu
naTeli iyo, rom banki miznad ar isaxavda mis winaSe sakuTari
rogor unda aReqva mimRebs meore mxaris moqmedeba. mocemul
valdebulebis Sesrulebas, Tumca es ar gamoricxavs am Tanxis
SemTxvevaSi kreditori g-s poziciidan calsaxaa, rom banki
a-s SesrulebiT miRebas. Sesruleba ganisazRvreba mimRebis
miznad ar isaxavda misi qonebis Sevsebas sakuTari valdebu-
Tvalsawieridan. mocemul SemTxvevaSi g-s Tvalsawieridan
lebis dafarvis mizniT, aramed moqmedebda rogorc a-s Ses-
banki moqmedebda rogorc a-s Sesrulebis gadamcemi, xolo
rulebis gadamcemi. g-s ar miuRia sabanko danaricxi m. z. l.-s
TviTon daricxva xdeboda a-s mier nasyidobiT nakisri val-
SesrulebiT, ris gamoc misi Sesrulebis kondiqciiT ukumo-
debulebis Sesasruleblad. Tu davuSvebT, rom bankis mier
Txovna unda gamoiricxos.
g-saTvis Tanxis gadaricxviT bankma Seasrula a-s, xolo a-m
g-s winaSe, am Sesrulebis ukuqcevas unda moxdes Sesruleba-
III. m. z. l.-s moTxovna g-s mimarT gsk-is 812-e paragrafis Ta xazis mixedviT samkuTxedSi, m. z. l.-m unda moiTxovos a-sa-
1-li nawilis 1-li winadadebis me-2 variantis (ssk-is 982-e gan, xolo a-m g-sagan.
muxlis 1-li nawilis) Sesabamisad
m. z. l.-s SeiZleba hqondes g-s mimarT sabanko danaricxis
2.2. Sedegis koreqtireba interesebis awon-dawonvis
ukan moTxovnis ufleba xelyofis kondiqciiT gsk-is 812-e pa-
safuZvelze
ragrafis 1-li nawilis 1-li winadadebis me-2 variantis (ssk-
is 982-e muxlis 1-li nawilis) Sesabamisad. Cveulebriv, SesrulebaTa ukuqceva samkuTxedSi Seesaba-
xelyofis kondiqciis winapirobebia: meba mxareTa interesebs. TiToeuli mxare ukan iTxovs Tavi-
si kontrahentisagan. amiT inarCunebs mis mimarT Sesageblebs
(da mxolod uSualo kontrahents aqvs sapirispiro Sesagebe-
1. `raimes~ mopoveba li), aseve atarebs mxolod mis mier amorCeuli kontrahentis
rogorc zemoT vaxseneT, raimes mopoveba saxezea. gadaxdisuunarobis risks59. am SemTxvevaSi m. z. l., romelic
mxolod Sesrulebis gadamcemi iyo, ar unda CavrToT Sesru-

59 Sdr. zeviT ....

188 189
lebaTa ukuqcevaSi. germaniaSi bankis mxridan pirdapiri kondicireba dasaS-
Sesrulebis dadgena mimRebis Tvalsawieridan emsaxureba vebi iqneboda, miuxedavad a-s Sesrulebisa, Tu es Sesru-
misi ndobis dacvas. misTvis ufro xelsayrelia danaricxis leba usasyidlod ganxorcieldeboda (gsk-is 822-e, 816-e
SenarCunebis bedi arkvios Tavis uSualo kontrahentTan, vi- paragrafis 1-li nawilis me-2 winadadeba, ssk-is 989-e an
dre bankTan. miuxedavad amisa, mTel rig gamonaklis SemTxve- 990-e muxlebi), rac mocemul SemTxvevaSi ar gvaqvs saxeze.
vebSi es ndoba ar imsaxurebs dacvas da uSualo kontrahenti
saqarTveloSi banks eqneba k-sagan pirdapiri kondicire-
ar unda CavrToT miRebulis ukuqcevis urTierTobaSi.
bis ufleba xelyofis kondiqciiT, radgan miTiTebis gamoxmo-
savaraudo Semsrulebelsa da mimRebis interesebis
bis Semdeg, miuxedavad imisa, rom banki gadaricxvas SecdomiT
awon-dawonvis safuZvelze SesaZlebelia zogadi wesidan ga-
mainc axorcielebs, es miTiTeba saeWvoa misi poziciidan ssk-
monaklisis gakeTeba. rodesac mimRebma icis, rom mis uSua-
is 988-e muxlis 1-li nawilis me-2 winadadebis mixedviT.
lo kontrahents ganxorcielebuli tranzaqcia ar Seeracxe-
ba, maSin misi ndoba aRar imsaxurebs dacvas, SegviZlia uari Sedegi: banks ar aqvs g-sagan xelyofis kondiqciiT dana-
vTqvaT Sesrulebebis samkuTxedSi ukuqcevaze da davuSvaT ricxis ukan moTxovnis ufleba, radgan g-m is a-s SesrulebiT
bankis pirdapiri kondiqciuri moTxovna Tanxis mimRebis wi- miiRo.
naaRmdeg. germanuli sasamarTlo praqtika60 imave Sedegamde germaniaSi banks SeuZlia mxolod mis klient a-sagan moi-
midis Sesrulebis cnebis ganmartebis meSveobiT: Tu mimReb- Txovos miRebulis dabruneba Sesrulebis kondiqciiT.
ma g-m icis, rom a-s miTiTeba saerTod ar ganuxorcielebia an radgan mocemul SemTxvevaSi a-sa da g-s Soris dadebuli
sxva SinaarsiT ganaxorcielda, misi Tvalsawieridan tranza- nasyidobis xelSekrulebac aranamdvilia, m. z. l.-s misi
qcia ver CaiTvleba a-s Sesrulebad. aseve, Tu banki Segnebu- gadaricxviT ar gauTavisuflebia a nakisri valdebulebi-
lad gadauxvevs a-s miTiTebas, maSin is ukve aRar aris mxolod sagan, Tumca mas am gadaricxviT moupova Tavis mxriv Ses-
Sesrulebis gadamcemi, radgan is amiT anacvlebs Sesrulebis rulebis kondiqcia g-s mimarT da a-m m. z. l.-s unda dauT-
Tavdapirvel mizans sakuTari mizniT. mos swored es Sesrulebis kondiqcia, anu unda moxdes
sakiTxavia, Seeracxeba Tu ara mocemul SemTxvevaSi mim- kondiqciuri moTxovnis kondicireba (kondiqciis kondi-
TiTebels mis mier ganxorcielebuli miTiTebi. Cveulebriv, qcia).
miTiTeba im SemTxvevaSi ar Seeracxeba mimTiTebels, rodes-
ac mas saerTod araferi gaukeTebia, arafriT ar gamouwvevia
tranzaqcia da bankma is TviTneburad ganaxorciela. im Sem-
TxvevaSi, rodesac klientma Tavidan ganaxorciela miTiTeba,
magram SemdegSi gamoixmo is, miuxedavad am gamoxmobisa, miTi-
Teba mas Seeracxeba.
mocemul SemTxvevaSi a-m miuTiTa banks. SemdegSi, mar-
Talia, gamoixmo es miTiTeba, Tumca bankis mier SecdomiT
ganxorcielebuli gadaricxva mainc iyo a-s Tavdapirveli mi-
TiTebiT ganpirobebuli da Seeracxeba mas61. mimRebis ndoba
imsaxurebs dacvas, ris gamoc saxezea Sesruleba a-s mxridan.
60 BGH NJW 2003, 582; BGH NJW 2004, 1315.
61 Wandt, Gesetzliche Schuldverhältnisse, 244.

190 191
IX. usafuZvlo gamdidrebis samarTali (sqema) II. xelyofis kondiqcia

I. Sesrulebis kondiqcia germania saqarTvelo


(§ 812 I 1 2. var. gsk) (m. 982 I ssk)
germania saqarTvelo
(§ 812 I 1 1. var. gsk) (m. 976 I a) ssk) 1. „raimes“ mopoveba 1. „raimes“ mopoveba
1. „raimes“ mopoveba 1. „raimes“ mopoveba nebismieri qonebrivi sargebeli
nebismieri qonebrivi sargebeli
2. xelyofiT 2. xelyofiT

2. SesrulebiT 2. SesrulebiT sxvisaTvis mikuTvnebuli samarT- sxvisaTvis mikuTvnebuli samarT-


lebrivi poziciis miTvisebiT lebrivi poziciis miTvisebiT
sxvisi qonebis gacnobierebuli
da mizanmimarTuli Sevseba specialuri SemTxvevebi: specialuri SemTxvevebi:
(problema: SesrulebaTa jaWvi a) arauflebamosilis usasyid- a) arauflebamosilis usasyid-
sam pirs Soris urTierTobaSi) lo gankargva (§ 816 I 2 gsk) lo gankargva (m. 990 ssk)

3. usafuZvlod 3. usafuZvlod b) uflebamosilis usasyidlo b) uflebamosilis usasyidlo


gankargva gankargva
a) safuZvelis Tavidanve ararse- a) safuZvelis Tavidanve
boba (§ 812 I 1, 1. var. gsk) = con- ararseboba (m. 976 I a) 1.-2. var. (§ 822 gsk) (m. 989 ssk)
dictio indebiti (aseve Sesageblis ssk) = condictio indebiti (aseve g) arauflebamosilis mier Ses- g) arauflebamosilis mier Ses-
SemTxvevaSi (§ 813 I gsk) Sesageblis SemTxvevaSi (m. 976 rulebis miReba (§ 816 II gsk) rulebis miReba (m. 983 ssk)
I b) ssk)
gamonaklisebi: (§§ 814, 817 2 gsk)
gamonaklisebi: (m. 976 II a)-d) 3. kondiqciis kreditoris 3. kondiqciis kreditoris
var. ssk) xarjze xarjze

b) safuZvlis mogvianebiT gaqa- b) safuZvlis mogvianebiT emsaxureba xelyofili samarT-


rwyleba (§ 812 I 2, 1. var. gsk) = gaqarwyleba (m. 976 I a) 3. var. lebrivi sikeTis mflobelis
condictio ob causam finitam ssk) = condictio ob causam finitam identificirebas

g) dasaxuli miznis CaSla (§ 812 I g) dasaxuli miznis CaSla (m. 4. usafuZvlod 4. usafuZvlod
2, 2. var. gsk) = condictio ob rem 977 I ssk) = condictio ob rem
xelyofis safuZvelze mopove-
gamonaklisi: (§ 815 gsk) gamonaklisi: (m. 977 II a)-b) ssk) bul raimes marTlwesrigi unda
akuTvnebdes sxva pirs.
Sedegebi: Sedegi:
Sedegebi: Sedegi:
1. miRebulis dabruneba (§§ 812 miRebulis dabruneba (m. 976 I
I, 818, 819 gsk) a), 979-981 ssk) 1. miRebulis dabruneba (§§ 812 miRebulis dabruneba (m. 984,
2. gamdidrebis Sesagebeli (§ I, 818, 819 gsk) 985 ssk, m. 989 ssk  m. 979-981
821 gsk) ssk)

192 193
II. danaxarjebis/regresis kondiqcia §3 deliqturi samarTali

germania saqarTvelo literatura: Deutsch, Unterhalt oder Kind als Schaden: Der BGH
unterscheidet Fallgruppen und weicht vom BVerfG ab, NJW 1994, 776;
(§ 812 I 1 2. var. gsk) (m. 986/987 ssk) Deutsch, Das behindert geborene Kind als Anspruchsberechtigter, NJW
1. danaxarjebis gaweva/valis 1. danaxarjebis gaweva/valis 2003, 26; Enneccerus/Lehmann, Recht der Schuldverhältnisse15 [1958], § 234
dafarva dafarva I 1b; kurzkommentar OR/Schönenberger, Art. 41 Rn. 41-35; Kötz/Wagner,
2. usafuZvlod 2. usafuZvlod Deliktsrecht, Rn. 137; Oftinger/Stark, Schweizerisches Haftpflichtrecht AT
I5 [1995]; Roth, Kindesunterhalt als Schaden, NJW 1995, 2399; Larenz, Le-
kondiqciis kreditors ar unda kondiqciis kreditors ar unda
hqondes Sesabamisi valdebule- hqondes Sesabamisi valdebule- hrbuch des Schuldrechts II/ 2 [1957], § 66 I d; Larenz/Canaris, Schuldrecht
ba (mag.: § 426 gsk; § 774 gsk) ba (mag.: m. 473 ssk; m. 905 ssk) BT II/2 [1994]13, § 75 II 3, § 76 II 1, § 79 III 4b; Laumen, Die „Beweiserleich-
terung bis zur Beweislastumkehr” - Ein beweisrechtliches Phänomen, NJW
3. ukan ixevs sxva ufro spe­ 3. ukan ixevs sxva ufro spe­ 2002, 3739; Palandt/Heinrichs, BGB67 [2008], Vor. § 249 Rn. 119; Palandt/
cialuri danawesebis winaSe cialuri danawesebis winaSe Thomas, BGB67 [2008], § 823 Rn. 170; § 831 Rn. 15, 16; Raab, Die Be-
(§§ 677 da Semdgomni gsk; §§ 187 (mag. m. 969, 973 ssk; m. deutung der Verkehrspflichten und ihre systematische Stellung im Delikts-
da Semdgomni gsk) 163-164 ssk) recht, JuS 2002, 1041 ff.; Roth, Kindesunterhalt als Schaden, NJW 1995,
2399; Schwenzer, Schweizerisches Obligationenrecht AT6 [2012], N 14.03;
Sedegebi: Sedegi: Staudinger/Medicus, Kommentar zum Bürgerlichen Gesetzbuch12 [1983], §
249 Rn. 47; Staudinger/Hager, Kommentar zum Bürgerlichen Gesetzbuch14
1. miRebulis dabruneba (§§ miRebulis dabruneba (m. 987 [2009], § 823 Rn. B 14, B 15, 16; Truli, Probleme und Entwicklungen der
812 I, 818, 819 gsk, gamonaklisi: ssk) Dienstleistungshaftung im griechischen, deutschen und Gemeinschaftsrecht
„Tavsmoxveuli gamdidreba“)
[2001], 153.

Sesavali

deliqturi samarTlis mizans, gansxvavebiT kondiqciu-


ri moTxovnisagan, warmoadgens ara mimRebTan usafuZvlod
momxdari gamdidrebis ukuqceva, aramed im zianis aRmofxvra,
romelic pirma sakuTari braleuli qmedebiT sxva pirs miaye-
na. amitomac gadamwyvetia, ara is, Tu ra miiRo deliqtis Cam-
denma am qmedebiT, aramed, Tu ra ziani miadga dazaralebuls.
zianis anazRaurebis valdebuleba warmoiSveba, rodesac piri
xelyofs sxvis sikeTes gsk-is 823-e da Semdegi paragrafebis
(ssk-is 992-e da Semdegi muxlebis) mixedviT an sruldeba spe-
cialur kanonSi gaTvaliswinebuli deliqturi pasuxismge-
blobis winapirobebi. deliqturi pasuxismgeblobis winapi-
roba ar aris deliqtis Camdensa da dazaralebul pirs Soris

194 195
raime winaswari valdebulebiT-samarTlebrivi urTierTobis deliqturi pasuxismgeblobis winapirobebia:
arseboba, sakmarisia zemoT xsenebuli winapirobebis Sesru-
leba, Tumca erTi da igive qmedeba SeiZleba warmoadgendes, 1. sikeTis xelyofa
rogorc xelSekrulebis darRvevas, aseve deliqts. am SemTx-
sikeTis qveS germaniaSi igulisxmeba gsk-is 823-e muxlis
vevaSi es ori tipis moTxovna erTmaneTTan konkurirebs.
1-el nawilSi dasaxelebuli absoluturi sikeTeebi da “sxva”
msgavsi, anu aseve absoluturi xasiaTis mqone sikeTeebi.
I. deliqturi pasuxismgebloba germaniaSi gansxvavebiT germanuli samarTlisagan, qarTuli deliq-
turi generaluri daTqma icavs ara mxolod absolutur
germanul samarTalSi deliqturi pasuxismgebobis mTava-
sikeTeebs xelyofisagan, aramed mTlianad qonebas Semci-
ri danawesia gsk-is 823-e paragrafis 1-li nawili, xolo saqar-
rebisagan, anu absoluturis garda aseve yvela sxva qone-
TveloSi 992-e muxli. qarTuli samoqalaqo kodeqsis danawesi
briv sikeTes.
formulirebulia e. w. generaluri daTqmis formiT, rome-
lic icavs piris nebismier qonebriv sikeTes xelyofisagan. magaliTi: SoTa (S) daiqiravebs mRebav merabs (m) sakuTa-
misagan gansxvavebiT, germaniis samoqalaqo kodeqsis danawesi ri samoTaxiani binis SesaRebad. mas Semdeg rac m or oTaxs
aris e. w. konkretuli daTqma, radgan icavs mxolod calkeul pirnaTlad SeRebavs da es esaa mesame oTaxis SeRebvas unda
sikeTeebs – absoluturi xasiaTis mqone sikeTeebs. rac Seexe- Seudges, zeda sarTulze mcxovreb daTos (d) Rame onkani
ba pasuxismgeblobis sxva winapirobebs, isini germaniaSic da darCeba moSvebuli. diliT m-s mier Sesrulebuli samu-
saqarTveloSic ZiriTadad identuria. Saos naxevari Tavidanaa gasakeTebeli. SeafaseT samarT-
lebrivi mdgomareoba.
germaniis samoqalaqo saqarTvelos samoqalaqo mocemul SemTxvevaSi mezobeli d-s mier wylis CamoSvebiT
kodeqsi kodeqsi m-s adgeba ziani; is valdebulia S-sTan dadebuli nardo-
§823. zianis anazRaurebis val­ muxli 992. cneba. piri, ro- bis xelSekrulebis SesrulebisaTvis xelmeored SeRebos
debuleba. (1) piri, vinc ganzrax melic sxva pirs marTlsaw- erTxel ukve SeRebili kedeli (Tavidan daxarjos dro,
an gaufrTxileblobiT ayenebs inaaRmdego, ganzraxi an
zians sxva piris sicocxles, sx- gaufrTxilebeli moqmedebiT
energia da masala). Tumca es ziani gamowveuli ar aris
euls, janmrTelobas, Tavisu- miayenebs zians, valdebulia m-s absoluturi sikeTis xelyofiT – saRebavze sakuTre-
flebas, sakuTrebis uflebas aunazRauros mas es ziani. ba, kedlis SeRebvis Semdeg, ukve ekuTvnoda S-s da ara m-s
an sxva uflebas, valdebulia
aunazRauros am pirs amiT ga- gsk-is 946-e paragrafis (ssk-is 193-e muxlis) Sesabamisad.
mowveuli zarali. ziani, romelic m-s adgeba kedlis Tavidan SeRebviT, war-
(2) analogiuri valdebuleba moadgens qonebriv zians, mas uwevs sakuTari jibis sakuTa-
ekisreba im pirs, vinc arRvevs ri nebiTve SeTxeleba. germaniaSi qonebrivi ziani “sufTa”
kanons, romelic mimarTulia saxiT, Tu is ar emyareba absoluturi sikeTis xelyofas,
sxva piris interesebis dacvi-
saken. Tu kanonis Sinaarsis Ta- ar anazRaurdeba.
naxmad misi darRveva SesaZle-
belia aseve bralis gareSec, saqarTveloSi, marTalia anazRaurdeba aseve qonebrivi
maSin zianis anazRaurebis val- ziani, Tumca, mocemul SemTxvevaSi, miyenebuli ziani ar
debuleba dgeba mxolod bralis aris marTsawinaaRmdego (ix. qvemoT). absoluturi sikeTis
arsebobisas.
xelyofisagan gansxvavebiT, zogadad qonebis xelyofisas

196 197
qmedebis marTlwinaaRmdegoba ar ivaraudeba da saWiroebs hqondaT navsadgurs gareT darCenili gemebis mepatro-
mtkicebas. es mocemul SemTxvevaSi SeuZlebelia, radgan neebs. miuxedavad imisa, rom maT dakarges SesaZlebloba
ar arsebobs samarTlis danawesi, romelic mezobels aukr- mieRwiaT sakuTari gemiT erT konkretul adgilamde, sxva
Zalavda meore mezoblis kedlis dazianebas, raTa amiT ar mimarTulebiT maTi gadaadgilebis Tavisufleba SezRu-
miadges ziani mezoblis menardes. saqarTvelosa da germa- duli ar iyo, ris gamoc ar iyo xelyofili maTi sakuTreba
niaSi mocemul SemTxvevaSi mxolod germanuli doqtrinis am gemebze.
mier SemuSavebuli samarTlebrivi figuris, “mesame piris
deliqturi danawesiT daculia aseve e. w. „pirovnebis
zianis likvidaciis”, Sesabamisad aris SesaZlebeli m-s
ganviTarebis zogadi ufleba“ da ufleba mowyobil da amu­
mier zianis anazRaurebis moTxovna, romlis mixedviTac
Savebul sawarmoze.
xdeba zianisa da moTxovnis uflebis erTad Tavmoyra, S-s
zianis anazRaurebis moTxovnis ufleba, romelic ar war- magaliTi: a, aris sanayines mesakuTre, romelsac eleq-
moiSva, radgan mas ar miadga ziani, warmoiSveba m-sTan, ro- troenergia miewodeba b-s fanjrebis qveS gamavali kabe-
melsac realurad miadga es ziani. lis meSveobiT. erT diliTac uxasiaTod myofi b, romel-
sac a-s sanayines win mofuTfuTe xalxi yelSi amouvida,
germaniaSi dacul sikeTeebs ganekuTvneba sicocxle,
gadmoyofs fanjridan makratels da gadaWris am kabels.
sxeuli da janmrTeloba (magaliTad, eqimis mier sxeulebri-
eleqtroenergiis miwodeba uwydeba mTel korpuss da maT
vi Careva warmoadgens sxeulis dazianebas, Tumca moculia
Soris a-sac, romelsac im dRes vaWroba Cauvardeba.
pacientis TanxmobiT), Tavisufleba, absoluturi xasiaTis
matarebeli an maTTan gaTanabrebuli uflebebi – sakuTrebis mocemul SemTxvevaSi a ver moiTxovs sakuTrebis daziane-
ufleba, mflobeloba, molodinis ufleba. bis gamo zianis anazRaurebas, radgan is ar iyo kabelis me-
sakuTre, xolo mis sakuTrebaSi myofi nivTebi (magaliTad
magaliTi62: sanaosno arxi Caixerga pasuxismgebeli piris
nayinis aparatebi) ar dazianebula. Tumca zianis anazRau-
braleuli moqmedebis Sedegad da gemebisaTvis, romlebic
rebis moTxovnis ufleba SeiZleba daefuZnos mowyobil
am dros portSi imyofebodnen SeuZlebeli aRmoCnda misi
da amuSavebul sawarmoze uflebis (rogorc gsk-is 823-e
datoveba. SeuZlebeli aRmoCnda aseve navsadgurs gareT
paragrafis 1-el nawilSi moxseniebuli “sxva [absolutu-
darCenili gemebisaTvis navsadgurSi Sesvla da tvirTis
ri] uflebis”) dazianebas. es ufleba aris mkacrad sub-
gadmotvirTva, ris gamoc, rogor SigniT, ise gareT darCe-
sidiaruli xasiaTis, anu misi xelyofa ar ganixileba, Tu
nili gemebis mepatroneebma naxes ziani.
sxva absoluturi uflebis xelyofa SeiZleba iyos saxeze.
mocemul SemTxvevaSi, germaniis federaluri sasamarT- xelyofa mimarTuli unda iyo sawarmos winaaRmdeg, anu
los mixedviT, navsadgurSi Caketili gemebis mepatro- uSualod sawarmo organizaciisa, an misi marTvis winaaR-
neebs, romlebmac srulebiT dakarges sakuTrebiT sar- mdeg (sawarmos blokada, boikoti, mediaSi Tavdasxma da a.
geblobis SesaZlebloba arxis SekeTebamde, hqondaT pa- S.). mocemul SemTxvevaSi problemuria is garemoeba, rom
suxismgebeli pirisagan zianis anazRaurebis moTxovnis kabelis Cawyvetis Sedegad eleqtroenergia Seuwyda ara
ufleba gsk-is 823-e muxlis 1-li nawilis mixedviT. marto a-s sawarmos, aramed aseve korpusis yvela sxva ma-
cxovrebels, ris gamoc xelyofa SeiZleba ar CagveTvala
maTgan gansxvavebiT, sakuTrebis dazianebidan gamomdina-
sawarmos winaaRmdeg mimarTulad, Tumca aseve gasaTva-
re deliqturi zianis anazRaurebis moTxovnis ufleba ar
liswinebelia, rom kerZo pirTaTvis eleqtroenergiis
62 BGHZ 55, 153 – Fleet-Fall. Sewyveta, marTalia, usiamovnoa, magram maT es did zians

198 199
ar ayenebs, gansxvavebiT sawarmosagan. miuxedavad amisa, gamomdinareobdes e. w. samoqalaqo brunvis monawileTa
germaniis federaluri sasamarTlo sawarmos funqcioni- usafrTxoebis uzrunvelyofis valdebulebidan63 (Se-
rebis amgvari gaSualebuli dazianebis SemTxvevebs, Cveu- moklebiT: brunvis usafrTxoebis valdebulebisagan) – sa-
lebriv, ar miiCnevs mowyobil da amuSavebul sawarmoze jaro TavSeyris adgilis mepatrone valdebulia daazRvios
uflebis xelyofad. Tumca mocemul SemTxvevaSi b-s mier TavSeyrili pirebi Sesabamisi safrTxeebisagan, produqtis
kabelis Cawyveta, miuxedavad sawarmoze gaSualebuli ze- mwarmoebeli valdebulia daazRvios misi momxmarebeli pro-
moqmedebisa, warmoadgenda misi saqmianobis mizanmimar- duqtidan, xolo nivTis mflobeli, am nivTidan warmoSobi-
Tul Seferxebas da unda Sefasdes, rogorc mowyobil da li safrTxisagan. aseve profesiuli saqmianobiT dakavebuli
amuSavebul sawarmoze gsk-is 823-e paragrafis 1-li nawi- valdebulia miiRos Sesabamisi zomebi, raTa misma saqmianobam
liT daculi uflebis xelyofa. ar daazianos garSemomyofebi. darRveuli valdebuleba ara
mxolod unda arsebobdes, is unda icavdes swored dazarale-
gansxvavebiT xsenebuli absoluturi uflebebisagan, mo-
buls:
Txovnis uflebebi ar aris daculi, radgan mxolod rela-
tiur xasiaTs atareben. magaliTi: piri, romelic windaxedulobis normebis da-
qoneba, rogorc aseTi, gsk-is 823-e paragrafis 1-li nawi- rRveviT alagebs xolme saSen masalas ezoSi, romelsac is
lis mixedviT aseve ar aris daculi. pirs sufTa saxiT qone- mezoblebTan erTad iyofs, valdebulia aunazRauros me-
brivi zianisagan icavs mxolod gsk-is 823-e paragrafis me-2 zobels, romelic am saSen masalaze Tavs daizianebs, mkur-
nawili, romlis winapirobacaa dazaralebuli piris qonebis nalobis xarjebi, magram ara daSavebul qurds, romelic
damcavi normis darRveva. ezoSi Semoipara.
magaliTi: a TaRliTuri ganzraxviT daadebinebs b-s
masTan nasyidobis xelSekrulebas da gamoarTmevs nasyi-
dobis fass, Tumca nakisri valdebulebis Sesrulebas is 3. pasuxismgeblobis warmomSobi mizez-Sedegobrioba
Tavidanve ar apirebs.
qmedeba obieqturad unda Seeracxebodes deliqtis Cam-
mocemul SemTxvevaSi a-s ar dauzianebia b-s absolu- dens, anu qmedebasa da sikeTis xelyofas Soris unda arse-
turi sikeTe, b-m mas sakuTari nebiT gadasca sakuTreba bobdes mizez-Sedegobrivi kavSiri, e. w. pasuxisgmeblobis
fulis kupiurebze, magram b-m a-sTan nasyidobis dadebiT warmomSobi kauzaloba. mizez-Sedegobrioba ganisazRvreba
da SemdgomSi misgan Sesrulebis miRebiT Caidina sisxlis ori Teoriis, eqvivalenturobisa da adekvaturobis Teoriis
samarTlis wesiT dasjadi qmedeba, TaRliToba, anu daarR- mixedviT.
via norma, romelic icavda a-s qonebas da pasuxi unda agos eqvivalenturobis Teoria gulisxmobs condicio sine qua non
miyenebuli zianisaTvis samoqalaqo wesiTac, gsk-is 823-e principis meSveobiT qmedebasa da xelyofas Soris kavSiris
muxlis me-2 nawilis mixedviT. gabma, anu qmedebis gareSe gamoricxuli unda iyos sikeTis
xelyofa. Tumca mizez-Sedegobriobis mxolod eqvivalentu-
robis Teoriis mixedviT gansazRvras kauzalobis dausrule-
2. qmedeba
bel jaWvamde mivyavarT. adamianis mier samarTlebrivi sike-
sikeTis xelyofa unda moxdes qmedebiT, anu moqmedebiT, Tis dazianebisaTvis mizez-Sedegobrivia aseve misi mSoble-
an umoqmedobiT, rodesac arsebobda moqmedebis samarT- 63 sxvagvarad “mesame pirebisa da sagnebis mimarT jerovani damokidebulebis
lebrivi valdebuleba. moqmedebis valdebuleba SeiZleba valdebuleba”.

200 201
bis qmedeba, romlebmac is amqveynad moavlines. do cxovrebiseuli gamocdilebis mixedviT; siCqaris ga-
daWarbebis gareSe manqana ar daziandeboda da Cveule-
magaliTi64: mgzavrs, romelic Camovida avtobusidan mox-
briv, ar aris srulebiT arasavaraudo, rom manqanas dae-
vda policielis mier gasrolili tyvia, romelsac is gaq-
ces agurebi.
ceul damnaSaves umiznebda. mgzavri saavadmyofoSi gaday-
vanis Semdeg gardaicvala gripiT. amitomac, eqvivalenturobisa da adekvaturobis Teori-
is garda, mizez-Sedegobriobis Seracxvis (anu garkveul Sem-
magaliTi65: a-m daabija b-s fexi, ris Semdegac b-s fexis am-
TxvevebSi misi uaryofis) Semdegi kriteriumia darRveuli
putacia dasWirda.
normis dacviTi mizani. is emyareba mosazrebas, rom kanoni
eqvivalenturobis Teoria mizans ver aRwevs aseve e. w. al- samarTlebrivi sikeTis mepatrones icavs ara absoluturad,
ternatiul kauzalobis SemTxvevaSic. aramed mxolod garkveuli tipis xelyofisagan.
magaliTi: a da b erTmaneTisagan damoukideblad, Tumca miuxedavad imisa, rom a-m daarRvia siCqaris SemzRudve-
erTi da imave dros ukideben cecxls g-s saxls, romelic li danawesi da Tavisi am qmedebiT daaziana aseve b-c, mas
daiwveba. mainc ar Seeracxeba avtosagzao SemTxveva, radgan siCqa-
am SemTxvevaSi calke aRebuli arc a-s da arc b-s moqmedeba ris SemzRudveli danawesis mizans ar warmoadgens avto-
ar iyo mizez-Sedegobrivi g-s saxlis dawvisas, radgan saxli manqanis mier drois konkretul momentSi gzis konkretul
TiToeulis qmedebis gareSec daiwveboda. monakveTze moxvedrisaTvis xelis SeSla, aramed uSualod
am dausrulebeli kauzalobis SemosazRvris mizans em- gadaWarbebuli siCqaridan gamomdinare safrTxis (maga-
saxureba meore Teoria – adekvaturobis Teoria. adekvatu- liTad, SezRuduli manevrireba) prevencia. mocemul Sem-
robis Teoriis mixedviT, mocemuli qmedebis Sedegad sikeTis TxvevaSi realizda ara gadaWarbebuli siCqaridan gamom-
xelyofa ar unda iyos srulebiT arasavaraudo zogadi cxo- dinare riski, aramed zogadi cxovrebiseuli riski, rac
vrebiseuli gamocdilebidan gamomdinare. gamoricxavs sikeTis dazianebis Seracxvas a-saTvis.
adekvaturobis Teoriis naklad saxeldeba is garemoeba,
rom calkeul SemTxvevebSi rTulad dasadgenia, Tu ra war-
4. brali
moadgens sruliad arasavaraudos.
magaliTi: b-s aris a-s mZRoli, romelic misi gadayvanisas pasuxismgeblobis Semdegi winapirobaa brali, romelic
moZraobs gadaWarbebuli siCqariT. mosaxvevSi maT manqa- gsk-is 276-e paragrafis (ssk-is 395-e muxlis) mixedviT moica-
nas daecema mSenebare saxlidan Camovardnili aguri. b-s vs ganzraxvasa da gaufrTxileblobas. orive unda exebodes
moZraobis daSvebuli siCqarisaTvis rom ar gadaeWarbebi- deliqtur danawesSi xsenebuli sxvisi samarTlebrivi sike-
na isini gzis mocemul monakveTze moxvdebodnen gacile- Teebis xelyofas da ara damdgar zians.
biT gvian, rodesac aguri ukve Camovardnili iqneboda.
saqarTveloSi brali pirdapir zians unda ukavSirdebo-
mocemul SemTxvevaSi saxezea mizez-Sedegobrioba, ro- des.
gorc eqvivalenturobis Teoriis, aseve adekvaturobis
braliT moculi unda iyos aseve marTlwinaaRmdegoba.
Teoriis Tanaxmad, radgan ar aris srulebiT arasavarau-
magaliTi: a, romelsac b-m daavala misi ezos ukana Robis
64 RGZ 105, 264, 266. mongreva, SemTxveviT moangrevs wina Robes, radgan Tavis
65 OLG Karlsruhe VersR 1966, 741.

202 203
droze yuri ar daugdo a-s miTiTebas, xolo mogvianebiT ki gamoricxulia, radgan a-m gamoiCina Sesabamisi windaxedu-
Tavidan kiTxva daezara. am SemTxvevaSi a-s Seeracxeba mxo- loba da ar moqmedebda marTlsawinaaRmdegod. gabatone-
lod gaufrTxilebeli braliT sxvisi dazianeba, radgan buli moZRvrebis Tanaxmad ki, a-s qmedeba marTlsawinaaR-
ganzraxviT moculi unda yofiliyo aseve marTlwinaaR- mdegoa, radgan is, miuxedavad imisa, rom moZraobda Sesa-
mdegobis gacnobiereba, mocemul SemTxvevaSi ki b miiCne- bamisi wesebis dacviT, mainc ar iyo uflebamosili daezia-
vda, rom hqonda Robis dangrevis ufleba b-s davalebis nebina sxva piri. miuxedavad amisa, zianis anazRaurebis
safuZvelze, Tumca gsk-is 823-e paragrafis 1-li nawilis valdebuleba unda gamoiricxos, radgan a-s ar miuZRvis
(ssk-is 992-e muxlis) Sesabamisad piri iseve agebs pasuxs brali b-s dazianebaSi.
gaufrTxilebeli bralisaTvis, rogorc ganzraxvisaTvis.
Cveulebriv, kazusis amoxsnisas, uproblemo SemTxvevebSi
SeiZleba marTlwinaaRmdegobis dadgenisas SemovifargloT
5. marTlwinaaRmdegoba winadadebiT, rom marTlwinaaRmdegoba ivaraudeba absolu-
turi sikeTeebis aqtiuri moqmedebiT dazianebis SemTxvevaSi,
qmedeba, romelic warmoSobs deliqtur pasuxismgeblobas radgan samarTali absolutur sikeTeebs icavs absolutu-
unda iyos marTlsawinaaRmdego. germanul iuridiul lite- rad, anu nebismieri xelyofisagan.
raturaSi warsulSi erTxmad aRiarebuli mosazrebis mixed-
erTmaneTSi ar unda agverios normis dacviTi mizani da
viT, romelic dResac gabatonebulad SeiZleba CaiTvalos,
marTlwinaaRmdegoba, rogorc deliqturi pasuxismge-
yovelTvis, rodesac piri azianebs absolutur samarTlebriv
blobis damoukidebeli elementi. Tu samarTlebrivi si-
sikeTes, iqneba es sakuTreba, Tu sxva sikeTe, marTlwinaaRm-
keTe daculi ar aris am tipis xelyofisagan, maSin saxeze
degoba saxezea, Tu is gamonaklisis saxiT ar aris gamoricxu-
ar gvaqvs arc mizez-Sedegobrioba qmedebasa da xelyofis
li (mag. ukiduresi aucilebloba). anu marTlwinaaRmdegoba
Sedegs Soris, anu TviTon xelyofa, Sesabamisad, is verc
gamomdinareobs TviTon damdgari Sedegidan – e. w. Sedegis
iqneba marTlsawinaaRmdego.
marTlwinaaRmdegoba.
am gabatonebuli mosazrebis sapirispirod, germanuli
sasamarTlo praqtika66 marTlwinaaRmdegobas gansazRvravs 6. ziani
ara Sedegis mixedviT, aramed xelmyofis moqmedebis mixedviT
(moZRvreba qmedebis marTlwinaaRmdegobis Sesaxeb). marT- gsk-is 823-e muxlis 1-li nawili erTmaneTisagan asxvavebs
lwinaaRmdegoba saxezea, Tu qmedeba ewinaaRmdegeba daSve- sikeTis xelyofas, rogorc deliqturi pasuxismgeblobis
bul qcevis wess, akrZalvas, an windaxedulobis im zomas, rac pirvel winapirobas da am xelyofis Sedegad damdgar zians,
konkretul SemTxvevaSia gamosayenebeli. rogorc am pasuxismgeblobis ukanasknel winapirobas. amg-
vari diqotomia gamarTlebuli im mosazrebiT, rom sikeTis
magaliTi: a moZraobs moZraobis wesebis dacviT gzis mar-
xelyofa SesaZlebelia zianis warmoSobis gareSec67. magali-
jvena zolSi. gzis erT-erT monakveTze is Seejaxeba mosax-
Tad, a yovel saRamos anaTebs xolme proeqtors b-s kuTvnili
vevidan moulodnelad gamovardnil velosipedists b-s,
nagebobis yru kedels da uSvebs sakuTari produqciis rekla-
romelsac mZimed daazianebs.
mas. am SemTxvevaSi a, miuxedavad imisa, rom xelyofs b-s saku-
germanuli federaluri sasamarTlos mosazrebis mixed- Trebas, iyenebs mas Sesabamisi uflebamosilebis gareSe, mainc
viT, mocemul SemTxvevaSi zianis anazRaurebis moTxovna
67 Oftinger/Stark/Emil, Schweizerisches Haftpflichtrecht AT I, § 2 N 1; Schwenzer, Schwei-
66 mag. BGHZ 24, 21. zerisches Obligationenrecht AT, N 14.03.

204 205
ar ayenebs b-s zians, radgan b kedlis am daniSnulebiT gamo- aucilebels xdis Semdgom mkurnalobas. a-s warmoeSveba,
yenebas arc apirebda. deliqturi moTxovnis winapirobas ki rogorc Wrilobis (pirveladi ziani), aseve organizmSi ga-
swored zianis dadgoma warmoadgens, ris gamoc b-s ar eqneba vrcelebuli infeqciis (meoradi ziani) mkurnalobis xar-
a-s winaaRmdeg deliqturi moTxovna. jebi.
deliqturi wesiT anazRaurebad zians warmoadgens nebis-
pasuxismgeblobis warmomSobi mizez-Sedegobrioba war-
mieri materialuri qonebrivi ziani, aseve gsk-is 253-e para-
moadgens kavSirs im elementebs Soris, romlebic warmoad-
grafis me-2 nawilis (ssk-is 413-e muxlis) winapirobebis Ses-
genen pasuxismgeblobis winapirobebs: sikeTis xelmyofi mo-
rulebis SemTxvevaSi aramaterialuri qonebrivi ziani. zianis
qmedeba da pirveladi sikeTis dazianeba. pasuxismgeblobis
cneba aerTianebs, rogorc daculi sikeTis uSualo daziane-
moculobis ganmsazRvravi mizez-Sedegobrioba gulisxmobs
biT gamowveul zians, aseve Tanmdev ziansac.
am pasuxismgeblobis pirveladi safuZvlis kavSirs Semdgom
magaliTi: a, romelsac b-m avariis Sedegad mZimed Tanmdev zianTan, rac SeiZleba gamowveuli sxva (gaSualebu-
dauziana marjvena xeli, xdeba droebiT Sromisuunaro da li gziT) samarTlebrivi sikeTis xelyofiT69. Seeracxeba Tu
ver iRebs Semosavals Tavisi saqmianobidan, TerZobidan ara Tavdapirveli sikeTis xelmyofs amiT gamowveuli sxva
(uSualo ziani). mogvianebiT, a, romelsac marjvena xelis Tanmdevi sikeTeebis xelyofa da ziani, warmoadgens pasuxis-
kontrolis unari bolomde ar dabrunebia, kervisas gai- mgeblobis moculobis ganmsazRvravi mizez-Sedegobriobis
yris nems marcxena xelSi, ris gamoc mas warmoeSveba am sakiTxs – unda agos Tu ara xelmyofma pasuxi, ara uSualod
marcxena xelis mkurnalobis xarjebic (Tanmdevi ziani). sikeTis xelyofidan warmoSobili zianisaTvis, aramed aseve
Tanmdevi zianisaTvisac. mizez-Sedegobriobis ganmsazRvravi
germaniaSi deliqturi pasuxismgeblobis winapirobas
samive elementi (eqvivalenturoba, adekvaturoba da normis
warmoadgens ara mxolod mizez-Sedegobrioba qmedebasa da
damcavi mizani) am SemTxvevaSic ucvlelad moqmedebs.
sikeTis xelyofas Soris, aramed aseve mizez-Sedegobrioba
sikeTis xelyofasa da damdgar zians Soris. daculi samarT- saqarTveloSi adekvaturi mizez-Sedegobrivi kavSiri
lebrivi sikeTis xelyofasa da damdgar zians Soris unda ar- qmedebasa da zians Soris dafiqsirebulia ssk-is 412-e
sebobdes mizez-Sedegobrivi kavSiri – e. w. pasuxismgeblo­ muxlSi, romlis mixedviTac, anazRaurebas eqvemdebare-
bis moculobis ganmsazRvravi mizez-Sedegobrioba68. maga- ba mxolod is ziani, romelic movalisaTvis winaswar iyo
liTad, avtomanqanis SekeTebis xarjebi emyareba avtomanqanis savaraudo da warmoadgenda zianis gamomwvevi moqmedebis
dazianebas, mkurnalobis xarjebi emyareba sxeulis daziane- uSualo Sedegs.
bas da a. S.
problemuria SemTxveva, rodesac mizez-Sedegobriobis
Cveulebriv, problemuria SemTxvevebi, rodesac saqme exe-
jaWvSi mesame piris qmedeba CaerTveba. am dros, Cveulebriv,
ba Tavdapirveli sikeTis xelyofasa da Tanmdev zians Soris
pirveli damzianeblis qmedebasa da damdgar zians Soris
mizez-Sedegobrivi kavSiris gabmas.
mainc arsebobs eqvivalenturi da adekvaturi mizez-Sedego-
magaliTi: quCaSi gamarTuli Cxubisas a miayenebs b-s civi brivi kavSiri, Tumca mizez-Sedegobriobis jaWvSi damatebi-
iaraRiT Wrilobas fexis areSi (pirveladi sikeTis xel- Ti rgolis CabmiT gamowveuli ziani mxolod maSin Seeracxeba
yofa). eqimis mier Wrilobis damuSavebisas mas SeeWreba Tavdapirvel damazianebels, Tu am (Tavdapirveli) daziane-
infeqcia (janmrTelobis dazianeba, rogorc Semdgomi biT gamowveuli zianis riski bolomde ar aris ganeitralebu-
(gaSualebuli) samarTlebrivi sikeTis dazianeba), rac li da saboloo ziani mis mxolod SemTxveviT Sedegs ar war-
68 Sdr. kazusi: .... 69 Staudinger/Medicus, 12. Aufl. 1983, § 249 Rn. 47.

206 207
moadgens. kazusi: `arasrulwlovani velosipediT~
magaliTi: a-s romelsac eqimma b-m arasakmarisad myarad 17 wlis a moqris daRmarTze Tavisi velosipediT. uyura-
daufiqsira motexili TiTi dasWirda SemdgomSi am TiTis dRebobis gamo trotuarze avardnili Seejaxeba fexiT mosia-
operacia, romlis drosac gadauWres TiTis myesi da da- rule b-s, romelic waiqceva da xel-fexs moitexs.
marTes C hepatiti. mocemul SemTxvevaSi germaniis fede- b-s uiRbloba amiT ar mTavrdeba. mas Semdeg, rac b-s meu-
ralurma sasamarTlom miiCnia, rom a-s operaciis Sedegad Rle g, romelic isedac qronikuli depresiisagan itanjeba,
dazianebisas realizda is riski, rac warmoSva b-m misi da- qmris dazianebis Sesaxeb Seityobs, Cavardeba Rrma depresia-
zianebiT, amitomac mas Seeracxeba ara mxolod operaciis Si. dasCemdeba umizezo sicilisa da tirilis Semotevebi, ase-
xarjebi, aramed gadaWrili myesisa da C hepatitis mkura- ve marcxena xelis kankali. misi am mdgomareobidan gamoyvana
nalobiT gamowveuli saboloo zianic. mxolod xangrZlivi mkurnalobis Semdegaa SesaZlebeli.
magaliTi: a-s, romelic bagirze mosiarule iyo, b misi bra-
liT gamowveul avtosagzao SemTxvevisas dauzianebs fexs.
a iZulebulia SeeSvas bagirze siaruls da buRaltrad germaniis samoqalaqo saqarTvelos samoqalaqo
gadakvalificirdes. avtosagzao SemTxvevidan ramdeni- kodeqsi kodeqsi
mewlis gasvlis Semdeg sabuRaltro biuros gauCndeba §249. zianis anazRaurebis muxli 408. pirvandeli md­
cecxli, ris Sedegadac a miiRebs mravlobiT damwvrobas. forma da farglebi. (1) pirma, gomareobis aRdgenis mova­
mocemul SemTxvevaSi a-s meore dazianebisas ar realize- romelic valdebulia aanaz- leoba. 1. im pirma, romelic
Rauros ziani, unda aRadginos valdebulia aanazRauros
bula is riski, romelic gamoiwvia b-m misi Tavdapirveli is mdgomareoba, romelic iar- ziani, unda aRadginos is md-
dazianebiT. es riski ganekuTvneba zogad cxovrebiseul sebebda, rom ar damdgariyo gomareoba, romelic iarse-
risks, riTic gamowveuli zianic b-s ar Seeracxeba. anazRaurebis mavaldebulebe- bebda, rom ar damdgariyo ana-
li garemoeba. (2) Tu anazRau- zRaurebis mavaldebulebeli
saqarTveloSi imis gamo, rom ar arsebobs diqotomia sike- rebas eqvemdebareba piris an garemoeba. 2. Tu sxeulis da-
nivTis mimarT miyenebuli zi- zianebiT an janmrTelobi-
Tis xelyofasa da amiT damdgar zians (rogorc deliqturi pa-
ani, maSin kreditors SeuZlia saTvis vnebis miyenebis Sede-
suxismgeblobis erTmaneTisagan damoukidebel elementebs) Tavdapirveli mdgomareobis gad dazaralebuls waerTva
Soris gvWirdeba mxolod qmedebasa da damdgar zians Soris aRdgenis nacvlad moiTxovos Sromis unari an Seumcirda
mizez-Sedegobriobis dadgena. anazRaurebadi uSualo zianis fuladi Tanxis gadaxda. nivTis igi, anda izrdeba misi moTxo-
dazianebis SemTxvevaSi, 1-li vnilebebi, dazaralebuls
gamijvna araanazRaurebadi Tanmdevi zianisagan unda moxdes winadadebis mixedviT moTxo- unda aunazRaurdes ziani
mizez-Sedegobriobis mesame elementis – normis damcavi miz- vnili fuladi Tanxa Seicavs yovelTviuri sarCos gadax-
nis meSveobiT. gadasaxads brunvidan mxolod diT. 3. dazaralebuls ufle-
im SemTxvevaSi, Tu igi faqtob- ba aqvs mkurnalobis xarjebi
rivad daericxa da Sesabamisi moiTxovos winaswar. igive
odenobiT. wesi moqmedebs maSinac, roca
aucilebeli xdeba profesiu-
li gadamzadeba. 4. sarCos nac-
vlad dazaralebuls SeuZlia
moiTxovos kompensaciis mi-
Reba, Tu arsebobs saamiso
mniSvnelovani safuZveli.

208 209
§251. fuladi saxiT zia­ nis muxli 409. pirvandeli mdgo­ §276. movalis pasuxismgeb­ loba. muxli 395. zianis anazRaurebis
anazRaureba vadis gan­ sazRvris mareobis aRdgenis SeuZleb­ (1) movale pasuxs agebs ganzrax- movaleobisagan ganTavisuf­
gareSe. (1) Tu Tavdapirveli md- loba. Tu zianis anazRaureba visa da gaufrTxileblobisas, Tu lebis Sesaxeb winaswari Se­
gomareobis aRdgena SeuZlebelia pirvandeli mdgomareobis aRd- dadgenili ar aris ufro mkacri Tanxmebis dauSvebloba. 1. mova-
an igi kreditoris zaralis anaz- geniT SeuZlebelia an amisaTvis an msubuqi pasuxismgebloba an igi les pasuxismgebloba daekisreba
RaurebisaTvis sakmarisi ar aris, saWiroa araTanazomierad didi ar gamomdinareobs valdebule- mxolod ganzraxi an gaufrTxi-
maSin zianis anazRaurebaze val- danaxarjebi, maSin kreditors biT-samarTlebrivi urTierTobis lebeli moqmedebiT miyenebuli
debulma pirma kreditors zarali SeiZleba mieces fuladi anaz- Sinaarsidan, kerZod ki, garanti- zianisaTvis, Tu sxva ram ar aris
unda aunazRauros fuladi sax- Raureba. is an saqonlis damzadebis riskis gaTvaliswinebuli da valde-
iT. (2) zianis anazRaurebaze val- kisrebiT. Sesabamisad gamoiyeneba bulebis arsidanac sxva ram ar
debul pirs SeuZlia kreditors §§827 da 828 normebi. (2) gaufrTxi- gamomdinareobs. 2. dauSvebelia
zarali aunazRauros fuladi sax- leblobiT moqmedebs piri, rome- mxareTa winaswari SeTanxmeba mo-
iT, Tu Tavdapirveli mdgomareo- lic ver iCens samoqalaqo brunva- valis mier ganzraxi moqmedebiT
bis aRdgena SesaZlebelia mxolod Si aucilebel gonivrul zrunvas. valdebulebis darRvevisas zia-
Seusabamo danaxarjebiT. dazara- (3) movale ar SeiZleba winaswar nis anazRaurebisagan misi ganTa-
lebuli cxovelis mkurnalobis gaTavisufldes pasuxismgeblobi- visuflebis Sesaxeb.
Sedegad damdgari danaxarjebi sagan ganzraxvisaTvis.
ar iTvleba Seusabamod maSinac
ki, rodesac isini cxovelis Rire- § 828. arasrulwlovanebi. (1) muxli 994. arasrulwlovanis
bulebas mniSvnelovnad aRemateba. piri, romelsac ar miuRwevia pasuxismgebloba miyenebuli
Svidi wlis asakisaTvis, pasuxs zianisaTvis. 1. aTi wlis asaks
ar agebs mis mier sxva pirisaT- miuRweveli piri ar agebs pa-
§253. araqonebrivi ziani. (1) ara- muxli 413. zianis anazRaureba
vis miyenebuli zianisaTvis. (2) suxs im zianisTvis, romelic
qonebrivi zianisaTvis fuladi araqonebrivi zianisaTvis. 1.
piri, romelsac Seusrulda Svi- man sxvas miayena. 2. mSoblebi
sazRauri SeiZleba moTxovnil iq- araqonebrivi zianisaTvis fula-
di weli, Tumca, ar miuRwevia an aTi wlis asaks miuRweveli
nes mxolod kanoniT gansazRvrul di anazRaureba SeiZleba moTxo-
aTi wlis asakisaTvis, pasuxs ar piris meTvalyureobaze val-
SemTxvevebSi. (2) Tu anazRaurebas vil iqnes mxolod kanoniT zu-
agebs im zianisaTvis, romelsac debuli sxva pirebi movaleni
eqvemdebareba sxeulisTvis, ja- stad gansazRvrul SemTxvevebSi
igi ayenebs sxva pirs avto-, sar- arian aanazRauron ziani, rome-
nmrTelobisaTvis an sqesobrivi gonivruli da samarTliani ana-
kinigzo an funikuloruli sat- lic am pirma marTlsawinaaRm-
TviTgamorkvevisaTvis miyenebuli zRaurebis saxiT. 2. sxeulis da-
ransporto saSualebiT Cadenili dego moqmedebiT miayena sxvas.
ziani, maSin gonivruli sazRauri zianebis an janmrTelobisaTvis
SemTxvevisas. aRniSnuli wesi ar maTi pasuxismgebloba gamoir-
SeiZleba iqnes moTxovnili aseve vnebis miyenebis SemTxvevebSi da-
moqmedebs, Tu man ziani ganzrax icxeba, roca meTvalyureo-
araqonebrivi zianisTvisac. zaralebuls SeuZlia moiTxovos
miayena. (3) piri, romelsac jer baze valdebul pirebs ar See-
anazRaureba araqonebrivi zia-
ar miuRwevia 18 wlis asakisaT- ZloT zianis Tavidan acileba.
nisTvisac.
vis, imdenad, ramdenadac misi pa- 3. aT welze meti asakis, magram
suxismgebloba 1-li an me-2 nawi- arasrulwlovani, piri pasuxs
lebis mixedviT gamoricxuli ar agebs im zianisaTvis, romel-
aris, _ pasuxs ar agebs mis mier ic man sxvas miayena, garda im
sxva pirisaTvis miyenebuli zia- SemTxvevebisa, roca zianis mi-
nisaTvis, Tu zianis mimyenebeli yenebisas mas ar SeeZlo Tavisi
moqmedebis Cadenisas mas ara aqvs moqmedebis mniSvneloba gaego.
pasuxismgeblobis aRiarebisaT- im SemTxvevaSi, roca am pirs
vis sakmarisi Segneba. ara aqvs sakmarisi qoneba an
Semosavali miyenebuli zianis
asanazRaureblad, damatebiT
pasuxismgebloba ekisrebaT mis
warmomadgenlebsac.

210 211
amoxsna qmedebasa da sikeTis xelyofas Soris unda arsebobdes
obieqturi mizez-Sedegobrivi kavSiri (e. w. pasuxismgeblo-
(germanuli da qarTuli samarTlis mixedviT)
bis warmomSobi kauzaloba), rac ganisazRvreba eqvivalentu-
robisa da adekvaturobis Teoriis mixedviT. zianis momtani
Sedegis dadgoma gamoricxuli unda iyos deliqtis Camdenis
I. b-s moTxovna a-s mimarT gsk-is 823-e paragrafis 1-li qmedebis gareSe (eqvivalenturobis Teoria) da mocemuli qme-
nawilis (ssk-is 992-e muxlis) Sesabamisad debis Sedegad sikeTis xelyofa ar unda iyos srulebiT ara-
b-s SesaZlebelia hqondes a-sagan mkurnalobis xarjebisa savaraudo zogadi cxovrebiseuli gamocdilebidan gamomdi-
da araqonebrivi zianis anazRaurebis moTxovna gsk-is 823-e nare (adekvaturobis Teoria). orive Teoriis mixedviT, qmede-
paragrafis 1-li nawilis (ssk-is 992-e muxlis) Sesabamisad. bidan mizez-Sedegobrivad gamomdinareobs sikeTis xelyofa.

1. sikeTis xelyofa
3. marTlwinaaRmdegoba
germanuli samarTlis mixedviT, am moTxovnis winapirobas
warmoadgens xsenebul danawesSi CamoTvlili absoluturi mocemul SemTxvevaSi xelyofilia absoluturi sikeTe aq-
sikeTis xelyofa, rac mocemul SemTxvevaSi saxezea sxeulisa tiuri moqmedebiT, ra drosac qmedebis marTlwinaaRmdegoba
da janmrTelobis dazianebiT. sxeulis dazianeba gulisxmobs ivaraudeba.
sxeuli garegani simrTelis darRvevas, gansxvavebiT janmr-
Telobis dazianebisagan, ris qveSac adamianis sxeulebrivi,
gonebrivi, Tu fsiqikuri aqtivobis moSla igulisxmeba. 4. brali

gansxvavebiT germanuli samarTlisagan, qarTuli deliq- deliqtis Camdens unda miuZRodes aseve brali sikeTis
turi generaluri daTqma icavs ara mxolod absolutur xelyofaSi. a-saTvis bralis Seracxvis winapirobas warmoad-
sikeTeebs xelyofisagan, aramed mTlian qonebas Semcire- gens misi deliqtunarianoba. a-s deliqtunarianoba ar aris
bisagan. am gagebiT, qarTuli samarTlis mixedviT, calke gamoricxuli gsk-is 827-e, 828-e paragrafis 1-li da me-2 nawi-
aRebuli mkurnalobis xarjebic SeiZleba warmoadgendes
lebis (ssk-is 994-e muxlis 1-li nawilis) Sesabamisad. a iyo aT
deliqturi pasuxismgeblobis warmomSob zians, ris gamoc
wels gadacilebuli da pasuxs ar agebs mis mier sxva pirisa-
kazusis amoxsnisas “sikeTis xelyofis” calke punqtad ga-
moyofa ar aris gamarTlebuli. iseve rogorc Sveicarul Tvis miyenebuli zianisaTvis mxolod maSin, Tu zianis miyene-
samarTalSi70, saqarTveloSic deliqturi moTxovnis wi- bisas mas ara aqvs pasuxismgeblobis aRiarebisaTvis sakmarisi
napirobebis Semowmeba unda daiwyos zianis dadgeniT. Segneba (gsk-is 828-e paragrafis me-3 nawili, ssk-is 994-e mu-
xlis me-3 nawili). rogorc germanul, ise qarTul samarTalSi
kanonis formulireba (“pasuxs agebs, .... garda im SemTxvevisa”)
mianiSnebs im faqtze, rom, Cveulebriv, arasrulwlovnis ganW-
2. mizez-Sedegobrivi qmedeba
vretis unari ivaraudeba, Tu garemoebebidan sapirispiro ar
sikeTis xelyofa gamowveuli unda iyos a-s qmedebiT, rac gamomdinareobs. 17 wlis mozards SeeZlo moZraobis wesebis
mocemul SemTxvevaSi saxezea, a-s aqtiuri moqmedebiT. darRvevis Sedegad sxva piris dazianebis albaTobis winaswar
ganWvreta, mas Seeracxeba sakuTari brali.
a-m daarRvia moZraobis wesebi – avarda uyuradRebobis
70 ix. qvemoT ....

212 213
gamo trotuarze – moqmedebda nebismier SemTxvevaSi gaufr- II. g-s moTxovna a-s mimarT gsk-is 823-e paragrafis 1-li
TxileblobiT gsk-is 276-e paragrafis 1-li nawilis (ssk-is nawilis (ssk-is 992-e muxlis) Sesabamisad
395-e muxlis 1-li nawilis) mixedviT, daarRvia ra samoqalaqo g-s SesaZlebelia hqondes a-sagan mkurnalobis xarjebisa
brunvaSi moqmedi windaxedulobis normebi. da araqonebrivi zianis anazRaurebis moTxovna gsk-is 823-e
paragrafis 1-li nawilis (ssk-is 992-e muxlis) Sesabamisad.

5. anazRaurebadi ziani
1. sikeTis xelyofa
b-m unda aunazRauros a-s is ziani, rac am ukanasknels mia-
dga a-s qmedebiT sxeulis dazianebis Sedegad gsk-is 249-e pa- a-s g-saTvis, marTalia, pirdapir ar dauzianebia janmr-
ragrafis me-2 nawilis 1-li winadadebis (ssk-is 409-e muxlis) Teloba, Tumca b-s sxeulisa da janmrTelobis dazianebis
Sesabamisad. Sedegad g Cavarda SokSi. Tu Soks CavTvlidiT janmrTelobis
dazianebad, maSin es dazianeba gaSualebulad gamowveuli iq-
ssk-is 408-e muxlis 1-li nawili unda ganimartos imgva-
neboda a-s qmedebiT. janmrTelobis dazianebis qveS igulisx-
rad, rom sxeulisa da nivTis dazianebis SemTxvevaSi mova-
meba samedicino mniSvnelobis mqone darRveva sxeulebrivi,
le ar aris valdebuli piradad aRadginos mdgomareoba,
gonebrivi, Tu sulieri sasicocxlo procesebisa. nervuli
romelic iarsebebda, anazRaurebis mavaldebulebeli ga-
Soki (da zogadad fsiqikuri darRveva) mxolod maSin iTvle-
remoeba rom ar damdgariyo (magaliTad, Cautaros daza-
ba janmrTelobis dazianebad, Tu mas rCeba samedicino gziT
ralebuls operacia) aramed kreditors SeuZlia mosTxo-
dadgenadi Tanmdevi Sedegebi, romlebic mniSvnelovnad sc-
vos mas fuladi anazRaureba, rac gamomdinareobs amave
deba im Sedegebs, rac “Cveulebrivi” (ukvalod Cavlili) So-
muxlis me-3 nawilidan.
kis Sedegadaa mosalodneli. anu Sokis Sedegad gamowveuli
b-s a-s qmedebiT, romelic akmayofilebs deliqturi pasu- dazianeba Tavisi simZimiT unda uTanabrdebodes namdvili
xismgeblobis winapirobebs, unda midgomoda ziani da es ziani avadmyofobis simZimes, romelic gamowveulia sxeulisa Tu
adekvaturad unda gamomdinareobdes samarTlebrivi sikeTis janmrTelobis sxva dazianebis Sedegad71. Tu Soks organuli
xelyofidan (pasuxismgeblobis masStabis ganmsazRvravi mi- darRveva moyva Sedegad, ivaraudeba, rom is Tavisi simZimiT
zez-Sedegobrioba, ssk-is 412-e muxli). mocemul SemTxvevaSi janmrTelobis darRvevas uTanabrdeboda.
Cveulebrivi cxovrebiseuli gamocdilebis gaTvaliswinebiT mocemul SemTxvevaSi g-s dasWirda samedicino daxmareba
savaraudoa, rom velosipedTan Sejaxebis Semdeg dazarale- da xelebis kankalis saxiT saxeze iyo aseve organuli darRve-
bul pirs dasWirdeba samedicino daxmareba da Sesabamisad, va, rac calsaxad metyvelebs Sokis janmrTelobis dazianebad
mkurnalobis xarjebic, rogorc ziani, adekvaturad gamomdi- miCnevis sasargeblod.
nareobs sikeTis xelyofidan.
rac Seexeba araqonebriv zians, sxeulisa da janmrTelo-
bis dazianebis SemTxvevaSi, is aseve anazRaurdeba gsk-is 253- 2. mizez-Sedegobrivi qmedeba
e paragrafis me-2 nawilis (ssk-is 413-e muxlis me-2 nawilis)
sikeTis xelyofa mocemul SemTxvevaSi gamowveuli a-s
mixedviT.
mizez-Sedegobrivi moqmedebiT. mizez-Sedegobrioba eqviva-
Sedegi: b-s aqvs a-sagan mkurnalobis xarjebisa da araqo-
lenturobis Teoriis Tanaxmad (condicio sine qua non) saxezea.
nebrivi zianis anazRaurebis moTxovnis ufleba.
71 BGHZ 56, 165 f.; BGHZ 132, 344; Kötz/Wagner, Deliktsrecht, Rn. 137.

214 215
rac Seexeba adekvaturobis Teoriis mixedviT mizez-Sedego- 4. pasuxismgeblobis moculobis ganmsazRvravi
briobas, obieqturi damkvirveblis poziciidan, zogadi cxo- mizez-Sedegobrioba
vrebiseuli gamocdilebiT, meuRlem SeiZleba miiRos Soki,
misi meuRlis mZime dazianebis Sesaxeb Setyobisas. samarTlebrivi sikeTis dazianebasa da damdgar zians So-
sakiTxavia, warmoadgens Tu ara gsk-is 823-e paragrafis ris mizez-Sedegobriobis dadgenisas problemuria aseve is
1-li nawilis (992-e muxlis) mizans, ara uSualod dazianebuli garemoeba, rom g, misi fsiqikuri mdgomareobidan gamomdi-
piris, aramed aseve misi meuRlis Sokisagan dacva. gabatone- nare winaswar iyo ganwyobili am tipis dazianebisadmi. sxva,
buli mosazrebis mixedviT, e. w. “fsiqikuri gziT gadacemadi janmrTeli fsiqikis mqone, pirs SeiZleba arc ki mieRo aseTi
mizez-Sedegobriobidan” gamomdinare ziani am normis mizniT mZime fsiqikuri tramva meuRlis dazianebis gamo. sakiTxavia,
moculi ar aris. sxva piris dazianebis Sedegad miRebuli fsi- moculia, Tu ara normis damcavi mizniT g-s dacva aseve am zia-
qikuri tramva warmoadgens yoveldRiuri riskis realizebas, nisagan. Tumca amgvari “winaswarganwyoba”, germanuli sasa-
romlis Sedegebic TiToeulma pirma Tavad unda ataros da marTlo praqtikis mixedviT, ar warmoadgens saboloo jamSi
romlisagan dacvasac ar isaxavs miznad mocemuli deliqtu- mizez-Sedegobriobis gamoricxvis safuZvels radgan vinc
ri danawesi. avtosagzao SemTxvevis gamomwvevi ar aris val- “winaswar ganwyobils” daazianebs, unda zRos kidec sruli
debuli aunazRauros nebismier pirs, romelic am avtosag- odenobiT amis Sedegebi – “msxverpli unda miviRoT ise, ro-
zao SemTxvevas Seeswreba da Soks miiRebs, ziani. gamonakliss gorc aris”.
warmoadgens SemTxveva, rodesac gaSualebulad dazianebul saqarTveloSi, sadac mxolod erTi mizez-Sedegobrioba
pirs dazianebulTan axlo naTesauri kavSiri akavSirebs. mo- arsebobs (qmedebasa da damdgar zians Soris) yvela es as-
cemul SemTxvevaSi g iyo b-s meuRle da xsenebuli norma icavs peqti mis farglebSi unda gaviTvaliswinoT.
mas meuRlis dazianebiT gamowveuli fsiqikuri tramvisagan.
Sedegi: g-s aqvs a-sagan mkurnalobis xarjebisa da araqo-
nebrivi zianis anazRaurebis moTxovnis ufleba.
3. marTlwinaaRmdegoba da brali

mocemul SemTxvevaSi xelyofilia absoluturi sikeTe aq-


tiuri moqmedebiT, ra drosac qmedebis marTlwinaaRmdegoba
ivaraudeba. 17 wlis mozards aseve SeeZlo moZraobis wesebis
darRvevis Sedegad sxva piris dazianebis winaswar ganWvre-
ta, ris gamoc mas Seeracxeba sakuTari brali. a-m daarRvia
moZraobis wesebi, avarda uyuradRebobis gamo trotuarze,
moqmedebda nebismier SemTxvevaSi gaufrTxileblobiT gsk-is
276-e paragrafis 1-li nawilis (ssk-is 395-e muxlis 1-li nawi-
lis) mixedviT, daarRvia ra samoqalaqo brunvaSi moqmedi win-
daxedulobis normebi.

216 217
kazusi: `bavSvi rogorc ziani72~ am garigebis aranamdviloba amoralurobis, an marTlwi-
naaRmdegobis motiviT (gsk-is 134-e da germaniis sisxlis
2002 wels col-qmars a da b-s SeeZinaT qaliSvili g, rome- samarTlis kodeqsis 218-e paragrafi, gsk-is 138-e paragra-
lic daibada unarSezRuduli, marjvena zeda kiduri iyo ganu- fi, ssk-is 54-e da saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeq-
viTarebeli da marcxena saerTod ar hqonda. ginekologma d-m sis 133-e muxli) mocemul SemTxvevaSi naklebsavaraudoa.
orsul a-s orsulobis periodSi Cautara ramdenimeeqosko- zogadad orsulis samedicino gamokvleva, Tu is emsaxu-
piuri gamokvleva da veraferi saeWvo ver SeniSna. b-s, rome- reba abortTan dakavSirebuli gadawyvetilebis miRebas,
lic eswreboda am gamokvlevevebs, araerT SekiTxvaze nayofis SeiZleba iyos amoraluri an marTlsawinaaRmdego, Tumca
mdgomareobis Sesaxeb da eqimi yovel jerze damakmayofile- mocemul SemTxvevaSi am gamokvlevis mizani ar amoiwure-
belad pasuxobda, Tumca eqims yvelaze gvian orsulobis me-20 boda abortTan dakavSirebuli gadawyvetilebis miRebiT.
kviras unda SeeniSna nayofis fizikuri nakli, misi wonidan ga- misi mizani iyo momavali dedisa da nayofis janmrTelobis
momdinare (rac eqimma zustad gamoTvala) da gadaemisamarTe- Semowmeba da aRmofxvradi darRvevebis mkurnaloba, gar-
bina a sonografTan, romelic am fizikur nakls aRmoaCenda. da amisa, TviTon kanoni miiCnevs garkveul SemTxvevebSi
bavSvis amgvari fizikuri nakliT gaCenis Semdeg a-m miiRo aborts dasaSvebad (germaniis sisxlis samarTlis kode-
mZime fsiqikuri tramva. pirveli ramdenimekviris ganmavlo- qsis 218(a) paragrafis me-2 nawili, saqarTveloSi: janmr-
baSi arsebobda aseve TviTmkvlelobis safrTxec. a-s gancxa- Telobis Sesaxeb kanonis 140-e muxlis me-2 nawili), Sesaba-
debiT, informaciis droulad miwodebis SemTxvevaSi, is nayo- misad, am dasaSvebi abortis winapirobebis gadamowmebisa-
fs moiSorebda. eqimi ki uTiTebda im faqtze, rom am dros or- Tvis Catarebuli gamokvlevac unda dasaSvebi iyos.
sulobis Sewyveta ukve dauSvebeli iyo, radgan nayofi dedis
organizmidan moSorebis SemTxvevaSic sicocxlisunariani 2. zianis anazRaurebis moTxovnis Semdegi winapirobaa mo-
iqneboda. valis mier valdebulebis darRveva. samedicino momsaxurebis
a iTxovs eqimisagan zianis anazRaurebas. xelSekrulebidan d valdebuli iyo gamoekvlia da aRmoeCina
fexmZimobasTan dakavSirebuli riskebi da mieca fexmZimisa-
Tvis Sesabamisi rCevebi73. marTalia, eqimi, Cveulebriv, ar aris
amoxsna valdebuli Tavisi inciativiT miuTiTos fexmZime pacients
abortis SesaZleblobaze, magram mocemul SemTxvevaSi mis-
(germanuli da qarTuli samarTlis mixedviT) Tvis naTeli unda gamxdariyo meuRleTa gamokveTili inte-
resi nayofis mdgomareobis mimarT da gamoekvlia is SesaZlo
mZime dazianebebTan dakavSirebiT. gamokvlevis SedegebTan
I. a-s moTxovna d-s mimarT gsk-is 280-e paragrafis 1-li
da nayofis ganviTarebis darRvevasTan dakavSirebiT mas unda
nawilis (ssk-is 394-e muxlis 1-li nawilis) Sesabamisad
miewodebina informacia momavali mSoblebisaTvis da SeeTa-
a-s SeiZleba hqondes d-sagan zianis anazRaurebis mo-
vazebina Sesabamisi RonisZiebebi Semdegi diagnozisaTvis.
Txovna gsk-is 280-e paragrafis 1-li (ssk-is 394-e muxlis 1-li
nawilis) mixedviT xelSekrulebis darRvevis safuZvliT. am tipis SemTxvevebSi valdebulebis farglebisa da val-
1. a-sa da d-s Soris daido samedicino momsaxurebis xel- debulebis darRvevasa da damdgar zians Soris mizez-Se-
Sekruleba. degobrivi kavSiris dadgenisas mniSvnelovania samedici-
no momsaxurebis xelSekrulebis damcavi miznis gansazR-

72 BGH NJW 2002, 2636. 73 OLG Hamm, NJW 2002, 2649.

218 219
vra. dadgena imisa, Tu ra mizniT ideba xelSekruleba. sirTuleebs ukavSirdeba, mainc dauSvebelia, rom marTlwes-
magaliTad74, Tu xelSekruleba samomavlo orTopediu- rigma konkretuli adamiani miiCnios zianad. es ar Seesabameba
li operaciisaTvis momzadebisas pacients muclis qveda adamianis konstituciiT uzrunvelyofil Rirsebisa da pa-
nawilSi tkivilidan gamomdinare gamoikvlevs ginekologi tivis dacvas. garda amisa, zianis anazRaurebis moculobis
da ver SeamCnevs pacientis fexmZimobas (fexmZimobis SemC- ganmsazRvravi danawesebis gamoyeneba (gsk-is 249-e da Semd-
nevis SemTxvevaSi, dasaSvebi iqneboda abortis gakeTeba im gomi paragrafebi, ssk-is 408-e da Semdgomi muxlebi) mocemul
darRvevebidan gamomdinare, rac ukve saxeze iyo), germa- SemTxvevaSi migviyvanda im Sedegamde, rom unda dadgeniliyo
niis umaRlesi sasamarTlos mixedviT, fexmZimoba ar war- bavSvis “Rirebuleba”, ufro zustad ki misi invalidobiT ga-
moadgenda valdebulebis darRvevis Sedegad warmoSobil mowveuli “naklovani Rirebuleba”.
zians, radgan samedicino momsaxurebis mizani iyo mxolod
im riskebis dadgena, rac samomavlo operacias ukavSirde-
boda. 4.2. rCenis valdebuleba rogorc ziani

sxva SemTxvevaSi75, cameti wlis gogonam, romelic am droi- amis gamo xdeba zianis gamoTvlis am pirdapiri sibrtyidan
saTvis ukve fexmZimed iyo, miiRo eqimisagan rCeva kontra- arapirdapir sibrtyeSi gadatana. zianad miiCneva ara uSua-
ceptivis miRebasTan dakavSirebiT da aRiara, rom mas ukve lod bavSvi, aramed misi rCenis xarjebi. anu zians warmoadgens
hqonda sqesobrivi kontaqti. germaniis umaRlesi sasa- ara uSualod bavSvis arseboba, aramed misi arsebobiT ganpi-
marTlos mixedviT, am SemTxvevaSi eqims ekisreboda cal- robebuli rCenis valdebulebis dakisreba mSoblebisaTvis.
saxa valdebuleba gamoekvlia pacienti, xom ar iyo is ukve mSoblebis fizikuri da fsiqikuri tvirTi, Tu is ar aRwevs
fexmZimed. avadmyofobis xarisxs, ar gaiTvaliswineba rogorc aramate-
gamokvlevis Sedegebis jerovani Sefasebisa da uSecdomo rialuri ziani gsk-is 253-e paragrafis (ssk-is 413-e paragra-
diagnozis dasmis valdebuleba d-m daarRvia, radgan ver Se- fis 1-li nawilis) mixedviT. xelSekrulebis damrRvevma unda
afasa obieqturad am gamokvlevis Sedegebi da ar miawoda pa- ikisros kompensacia im materialuri danaxarjebisaTvis, rac
cients informacia axalSobilis amqveynad invalidad movli- gamoixateba bavSvis rCenis valdebulebaSi.
nebasTan dakavSirebiT. a-s ekisreba Svilis rCenis valdebuleba gsk-is 1601-e da
3. kazusis Tanaxmad d moqmedebda gaufrTxileblad gsk- Semdgomi paragrafebis (ssk-is 1198-e muxlis me-2 nawilis) Se-
is 280-es 1-li nawilis me-2 winadadebisa da 276-e paragrafis sabamisad. amas unda daematos fexmZimobis periodSi gaweuli
(ssk-is 394-es 1-li da 395-e muxlis) mixedviT. damatebiTi xarjebi, mSobiarobis xarjebi da sakeisro kveTi-
4. Tumca sakiTxavia miadga Tu ara a-s d-s mier valdebule- dan gamomdinare sxeulis dazianeba da tkivili.
bis darRvevis gamo ziani.
4.3. gadawyvetis koreqcia konstituciuri
4.1. “bavSvi rogorc ziani”
samarTlis mixedviT
miuxedavad im garemoebisa, rom invalidi Svilis SeZena
sinamdvileSi pirvel da meore gadawyvetas Soris sxvaoba
SeiZleba ar Seesabameba mSoblebis samomavlo cxovrebiseul
xelovnuria da problemas ar wyvets76. rCenis valdebuleba
gegmebs da mniSvnelovan fizikur, fsiqikur da ekonomikur
warmoiSveba swored bavSvis arsebobis faqtidan da amgvarad
74 BGH NJW 2000, 1782.
75 BGH NJW 2002, 1489. 76 Roth, NJW 1995, 2399 f.

220 221
arapirdapirad mainc bavSvi miiCneva zianis wyarod. amis ga- bis dakisreba, romelic nawilobriv mainc Seumsubuqebda mSo-
mo daSveba, rom rCenis valdebuleba warmoadgens mSoblebis blebs rCenis valdebulebas, dadebiTad aisaxos mSoblebsa da
zians, sakonstitucio samarTlis wanamZRvrebs, aseve rCenis Svils Soris urTierTobaze. es zianis anazRaurebis valde-
valdebulebis saojaxo-samarTlebriv Taviseburebebs. amgva- buleba srulebiT mainc ver gaaTavisuflebs mSoblebs inva-
ri daSveba eWvqveS ayenebs Svilis sicocxlis uflebas, miiC- lidi Svilis movlis qonebrivi tvirTisagan.
nevs ra mas saboloo jamSi zianis momtanad. mSoblebma eqimis garda amisa, Tu aseT SemTxvevebSi eqims ar davakisrebdiT
winaaRmdeg procesSi unda amtkicon, rom Svili maTTvis iyo valdebulebis darRvevisaTvis zianis anazRaurebis valde-
arasasurveli da erCivnaT is srulebiTac ar movlenoda am bulebas, maSin mas SeeZleboda dausjelad gaegrZelebina
qveyanas. es ara mxolod dadebiTad ver aisaxeba mSoblebisa profesiuli valdebulebis darRveva da miiRebda daumsaxu-
da Svilis urTierTobaze, aramed SeiZleba aRmoCndes Svilis rebel sargebels xsenebuli normatiuli koreqciisagan79.
fsiqikuri tramvis mizezi, Tu is amis Sesaxeb Seityobs. rCenis saboloo jamSi bavSvis rCenis xarjebis zianad miCneva nei-
valdebuleba aris ara mxolod mSoblis qonebrivi valdebu- traluria da ar Seicavs SefasebiT mtkicebas, romelic Sela-
leba misi Svilis mimarT, aramed urTierTdapirispirebuli xavda bavSvis pativsa da Rirsebas. eqimisaTvis zianis anazRau-
ufleba-movaleobebiT ojaxuri Tanacxovrebis uzrunvel- rebis valdebulebis dakisreba xelsayrelia, rogorc mSo-
yofis saSualeba77. blebis, aseve SvilisaTvisac, rac am gadawyvetis normatiuli
germaniis umaRlesi sasamarTlos mixedviT78, “gansxvave- koreqciis sawinaaRmdegod metyvelebs.
ba bavSvis, rogorc pirovnebis arsebobas, romelsac eWvqveS
aravin ayenebs da mSoblebis rCenis tvirTs Soris ar aris
mxolod xelovnuri gaxleCa bavSvis pirovnuli mTlianobisa 5. mizez-Sedegobrioba
....., es danawevreba gamarTlebulia zianis anazRaurebis sa-
5.1. eqvivalenturi mizez-Sedegobrioba
marTlis perspeqtividan.” ojaxis erToba rCeba xelSeuxebe-
li; mSoblebi ekisrebaT Svilis rCenis piradi valdebuleba, eqvivalenturobis Teoriis Tanaxmad mizez-Sedegobrioba
maT mxolod nawilobriv umsubuqdebaT es ekonomikuri tvir- ganisazRvreba condicio sine qua non-principis safuZvelze. val-
Ti, misi valdebulebis damrRvevi pirisaTvis gadakisrebiT. debulebis darRvevis ararsebobisas ar unda dgebodes arc
zianis anazRaurebis samarTlis perspeqtiva ukavSirdeba ziani, anu mSoblebs ar unda ekisrebodeT rCenis valdebule-
mxolod ekonomikur mxares rTuli cxovrebiseuli situa- ba. kazusis Tanaxmad, eqimis mier gamokvlevis Sedegebis je-
ciisa. bavSvis arseboba-ararseboba rogorc aseTi ar fasde- rovani Sefasebis SemTxvevaSi, is valdebuli iqneboda gadaes-
ba negatiurad an pozitiurad. marTalia, zianis warmoSobis amarTebina orsuli sxva eqimTan Semdegi gamokvlevebisaTvis,
winapirobas bavSvis amqveynad movlineba warmoadgens, Tumca romlis drosac uTuod dadgindeboda nayofis dazianeba. a
es mxolod naturaluri mizez-Sedegobrioba, romelic Tavi- amtkicebs, rom am SemTxvevaSi is gaikeTebda aborts.
sufalia yovelgvari SefasebiTi msjelobisagan. nasurvebi a) a-s ekisreba abortis gakeTebis hipoTeturi kauzalobis
Svilis movlinebac dakavSirebulia misi rCenis xarjebTan da mtkicebis tvirTi. abortis gakeTebis varaudi ar moqmedebs,
finansur tvirTTan, Tumca es ar aisaxeba mSoblebsa da Svils miuxedavad nayofis mZime dazianebebisa, radgan es dauSvebe-
Soris urTierTobaze. swored “arasasurveli Svilis” SemTx- lia momavali adamianis sicocxlis, misi Rirsebisa da pativis
vevaSi SeiZleba eqimisaTvis zianis anazRaurebis valdebule- konstituciiT uzrunvelyofili uflebidan gamomdinare,
aseve ar arsebobs gamocdilebiT damtkicebuli zogadi we-
77 BVerfG, NJW 1993, 1764.
78 BGH, NJW 1994, 791 f. 79 Deutsch, NJW 1994, 776.

222 223
si, romlis mixedviTac mSoblebi, Cveulebriv, iSoreben da- ufleba ukana planze ixevdes.
zianebul nayofs. Tumca SesaZlebelia moviSvelioT germa- mocemul SemTxvevaSi prognozirebadi iyo, rom bavSvis
niis umaRlesi sasamarTlos80 mier SemuSavebuli principebi, savaraudo Tandayolili nakli gamoiwvevda dedis fsiqikuri
romelic ukavSirdeba eqimisa da pacients Soris mtkicebis mdgomareobis mniSvnelovan moSlas, Tanmdevi xangrZlivi de-
tvirTis ganawilebas samedicino momsaxurebis SemTxvevaSi. presiiTa da TviTmkvlelobis safrTxiT, rac SemdegSi dadas-
Cveulebriv, sakmarisia, Tu pacienti moaxerxebs imis damtki- turda kidec. fsiqikis am dazianebis Tavidan acileba garda
cebas, rom eqimis mier jerovani informaciis miwodebis Sem- fexmZimobis naadrevi Sewyvetisa, sxvagvarad SeuZlebeli iyo
TxvevaSi is idgeboda arCevnis winaSe, zianis momtan da ara- da a ar iyo valdebuli eTmina misi janmrTelobis dazianebis
damazianebel gadawyvetas Soris. am SemTxvevaSi ukve eqimma amgvari safrTxe.
unda amtkicos, rom pacients zusti informaciis miwodebis fexmZimobis Sewyveta ar iyo SeuZlebeli arc misi sta-
SemTxvevaSic miadgeboda ziani. mocemul SemTxvevaSi abor- diidan gamomdinare, radgan germaniis sisxlis samarTlis
tis sasargeblod metyvelebs a-s meuRlis araerTi SekiTxva, kodeqsis 218(a) paragrafi ar iTvaliswinebs raime gansazR-
iyo Tu ara janmrTeli nayofi, aseve a-s janmrTelobis pro- vrul CarCoebs orsulobis SewyvetisaTvis (Sdr. saqarTve-
blemebi, romelic Seeqmna mas mSobiarobis Semdeg. los janmrTelobis dacvis Sesaxeb kanonis 140-e muxlis me-2
b) garda amisa, aborti unda yofiliyo dasaSvebi da a-sa- nawili). marTalia, nayofi Casaxvidan 22 kviris Semdeg dedis
Tvis xelmisawvdomi. germaniis sisxlis samarTlis kodeqsis organizmidan moSorebis SemTxvevaSic sicocxlisunariania,
218-e paragrafis (saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeq- Tumca dauSvebelia orsuls moeTxovos nayofis gadarCenas
sis 133-e muxlis) mixedviT, aborti zogadad dasjadia. gamo- msxverplad Seswiros janmrTeloba da safrTxis qveS daaye-
naklisi dasjadobidan mowesrigebulia germaniis sisxlis nos sakuTari sicocxle. amisagan damoukideblad, mocemul
samarTlis kodeqsis 218(a) paragrafSi. mocemul SemTxvevaSi SemTxvevaSi eqimis mier mdgomareobis jerovani Sefasebisas
SesaZlebelia aborti dasaSvebi iyos 218(a) paragrafis me-2 orsulobis Sewyveta jer kidev 22-e kviris gasvlamde iyo Se-
nawilis Sesabamisad, romlis mixedviTac orsulobis Sewyve- saZlebeli.
ta ar aris marTlsawinaaRmdego, Tu is orsulis amJamindeli eqimi d acxadebs, rom bavSvis rCenis valdebuleba nebis-
da samomavlo mdgomareobis gaTvaliswinebiT aucilebelia mier SemTxvevaSi warmoiSveboda, radgan abortis SemTxveva-
im safrTxis Tavidan acilebisaTvis, romelic emuqreba mis Sic nayofi gadarCeboda. zogadi wesebis Tanaxmad am SemTx-
fizikur Tu fsiqikur janmrTelobas. es safrTxe, arsebuli vevaSic a-s daekisreboda mtkicebis tvirTi valdebulebis
samedicino praqtikis gaTvaliswinebiT, unda iyos mosalod- darRvevasa da abortis hipoTetur Sedegs Soris, Tumca ger-
neli da misi Tavidan acileba SeuZlebeli unda iyos sxvag- maniis federaluri sasamarTlos mixedviT81, SesaZlebelia
varad, Tu ara orsulobis SewyvetiT. marTalia, es danawesi am mtkicebis tvirTis Semsubuqeba ori aspeqtis gaTvaliswi-
pirvel rigSi exeba safrTxes, romelic SeiZleba ganxorciel- nebiT. eqimis mxridan pacientis mkurnalobisas daSvebuli
des uSualod orsulobis periodSi an mSobiarobisas, Tumca uxeSi Secdomis SemTxvevaSi, sasamarTlo praqtikis mixedviT,
SesaZlebelia, aseve safrTxis gaTvaliswinebac, romelic mtkicebis tvirTi Semsubuqebulia da gamonaklisis saxiT da-
SeiZleba realizdes mSobiarobis Semdgom periodSi da ga- saSvebia misi Setrialebac. garda amisa, Cveulebriv, orsulo-
momdinareobs invalidi Svilis gaCenidan, dedis fsiqikuri, bis Sewyveta iwvevs nayofis sikvdils da amgvari mizez-Sede-
Tu fizikuri mdgomareobis gamo. es safrTxe unda iyos imde- gobriobis sasargeblod moqmedebs varaudi, romelic eqimma
nad mniSvnelovani, rom awon-dawonvisas Canasaxis sicocxlis unda gaaqarwylos.
80 BGH NJW 1991, 2344. 81 BGH NJW 1997, 798; Palandt/Thomas, § 823 Rn. 170; Laumen, NJW 2002, 3739.

224 225
amrigad mizez-Sedegobrioba eqvivalenturobis Teoriis ar moevlineboda qveyanas da Sesabamisad, rCenis valdebule-
Tanaxmad saxezea. bac saerTod ar iarsebebda83.
germaniis federaluri sasamarTlos praqtikis mixedviT,
darRveuli valdebulebidan aRar gamomdinareobs rCenis
5.2. adekvaturi mizez-Sedegobrioba valdebulebis saxiT damdgari ziani, Tu mSoblebi maTTvis
Tavidan arasasurvel Svils SemdgomSi sasurvelad miiCneven.
valdebulebis darRvevidan – nayofis naklulobis Se-
sasurvelad miCnevisaTvis sakmarisi ar aris, mxolod bavSvis
saxeb informaciis armiwodebiT – adekvaturad (zogadi cxo-
movla da mSobliuri siTbos gaziareba, aucilebelia konkre-
vrebiseuli gamocdilebis Tanaxmad) gamomdinareobs misi Se-
tuli dasturi im garemoebisa, rom mSoblebi Secvlidnen or-
narCuneba da am SenarCunebis Sedegi, invalidi Svilis rCenis
sulobis Sewyvetis gadawyvetilebas. marTalia, sasamarTlos
valdebuleba.
es daTqma Seicavs safrTxes, rom mSoblebi, romlebic cvlian
TavianT gadawyvetilebas da sasurvelad miiCneven Svils,
5.3. darRveuli valdebulebis (normis) mizani gareSe Tvalis dasanaxad mainc arasasurvelad warmoaCenen
mas, raTa amgvarad moipovon zianis anazRaurebis moTxovnis
eqvivalenturi da adekvaturi mizez-Sedegobrivi kavSi- ufleba, Tumca es mocemul SemTxvevaSi ar aris problemuri,
ris garda aucilebelia, rom (darRveuli) saxelSekrulebo radgan a-sa da b-saTvis naklovani Svili arasasurvelad dar-
valdebuleba miznad isaxavdes swored am zianis Tavidan aci- Ca.
lebas. Tu orsulis samedicino gamokvleva miznad isaxavs or- d-s Seeracxeba g-s rCenis valdebulebis mTliani odenoba.
sulobisa da SobisaTvis damaxasiaTebeli safrTxis preven-
cias, maSin bavSvis rCenis valdebulebis Tavidan acileba am
valdebulebiT moculi ar aris82. mocemul SemTxvevaSi gamok- 6. zianis anazRaurebis moculoba da sargeblis gaqviTva
vlevis mizans warmoadgenda ara mxolod orsulobis Tanmde-
im zianis moculoba, romelic d-m a-s unda aunazRauros,
vi riskebis prevencia, aramed nayofis mdgomareobis Sesaxe-
ganisazRvreba a-s rCenis valdebulebiT g-s mimarT, rac moi-
bac informaciis miReba, maT Soris nayofis SenarCunebasTan
cavs maT Soris aseve g-s invalidobidan gamomdinare gazrdil
dakavSirebiT gadawyvetilebis miRebis mizniT. aseT SemTxve-
xarjebs (gsk-is 249-e paragrafis 1-li nawili, ssk-is 408-e mu-
vaSi valdebulebiT moculia aseve rCenis valdebuleba (anu
xlis 1-li nawili). anazRaurebad zians wamoadgens aseve a-s
valdebulebis jerovani Sesrulebis mizans warmoadgenda
Semdgomi fexmZimobis xarjebi, mSobiarobisa da mSobiarobiT
aseve mSoblebis gaTavisufleba samomavlo rCenis valdebu-
gamowveuli janmrTelobis gauaresebis mkurnalobis xarje-
lebisagan), Tu nayofi daibadeba naklovani da akisrebs mSo-
bi. aseve kompensacia aramaterialuri qonebrivi zianisaTvis
blebs damatebiT finansur tvirTs.
(gsk-is 253-e paragrafis me-2 nawili, ssk-is 413-e muxlis 1-li
eqims mis mier darRveuli valdebulebis mizniT moculi
nawili).
zianis anazRaureba Seeracxeba ara mxolod im moculobiT, ra
zianis anazRaurebis moculobas amcirebs is sargebeli,
moculobiTac gansxvavdeba naklovani da janmrTeli bavSvis
rasac dazaralebuli piri iRebs zianis gamomwvevi garemoe-
rCenis valdebulebis farglebi erTmaneTisagan, aramed rCe-
bidan gamomdinare (sargeblis gaqviTva). mocemul SemTxve-
nis valdebulebis sruli odenobiT, radgan darRveuli val-
vaSi aseTi sargebeli SeiZleba iyos is saxelmwifo Semweoba,
debulebis jerovani Sesrulebis SemTxvevaSi bavSvi saerTod
romelsac a miiRebs Svilis SeZenis Semdeg, aseve savaraudo
82 BGH NJW 1985, 2751. 83 BGH NJW 1984, 660.

226 227
sagadasaxado privilegiebi. sargeblis gaqviTvis winapirobaa marTalia, germaniaSi sakamaToa, warmoadgens Tu ara zo-
realuri materialuri sargeblis arseboba, romelic adekva- gadad fexmZimoba janmrTelobisa da sxeulis dazianebas,
turad warmosdgeba zianis momtani garemoebidan. garda ami- magram gabatonebuli mosazrebis mixedviT85, arasasurve-
sa, gaqviTva ar unda ewinaaRmdegebodes zianis anazRaurebis li fexmZimoba (magaliTad, eqimis mier arasworad Catare-
mizans, is ar unda aTavisuflebdes damzianebels usamarT- buli sterilizaciis SemTxvevaSi) warmoadgens am sikeTee-
lod am valdebulebisagan84. saxelmwifo Semweoba da sagada- bis xelyofas.
saxado privilegiebi warmoiSveba kanonis safuZvelze, rCenis
sakeisro kveTa warmoadgens sxeulis mTlianobis damate-
valdebulebis warmoSobasTan erTad da Sesabamisad, iseve
biT darRvevas.
adekvaturad aris ganpirobebuli eqimis mier nakisri valde-
rac Seexeba a-s fsiqikur tramvas, fsiqikuri darRve-
bulebis darRveviT, rogorc TviTon ziani – rCenis valdebu-
va mxolod maSin iTvleba janmrTelobis dazianebad, Tu mas
leba. aseve ar aris miuRebeli am sargeblis gamoqviTva zianis
rCeba samedicino gziT konstantirebadi Tanmdevi Sedegebi,
anazRaurebis valdebulebis moculobidan, radgan am sarge-
romlebic mniSvnelovnad scdeba im Sedegebs, rac “Cveule-
blis mizans warmoadgens mSoblebisaTvis rCenis valdebule-
brivi” (ukvalod Cavlili) tramvis Sedegadaa mosalodneli.
bis Semsubuqeba da is usamarTlod ar amcirebs eqimis zianis
anu Sokis Sedegad gamowveuli dazianeba Tavisi simZimiT un-
anazRaurebis valdebulebis moculobas.
da uTanabrdebodes namdvili avadmyofobis simZimes, rome-
Sedegi: a-s aqvs d-sagan zianis anazRaurebis moTxovnis
lic gamowveulia sxeulisa Tu janmrTelobis sxva daziane-
ufleba gsk-is 280-e paragrafis 1-li nawilis (ssk-is 394-e mu-
bis Sedegad. mocemul SemTxvevaSi a-s xangrZlivi depresia da
xlis 1-li nawilis) mixedviT.
TviTmkvlelobaze fiqri warmoadgens iseT fsiqikur tram-
vas, romelic Tavisi simZimiT namdvili avadmyofobis simZi-
I. a-s moTxovna d-s mimarT gsk-is 823-e paragrafis 1-li mes uTanabrdeba.
nawilis (ssk-is 1007-e, 992-e muxlebis) Sesabamisad qarTuli samarTliT amoxsnisas sikeTis xelyofis ma-
a-s SeiZleba hqondes d-sagan zianis anazRaurebis mo- givrad pasuxismgeblobis pirveli winapiroba iqneba a-s
Txovna gsk-is 823-e paragrafis 1-li nawilis (ssk-is 1007-e, fexmZimobisa da mSobiarobis xarjebi, rogorc materia-
992-e muxlebis) Sesabamisad. luri ziani, aseve fizikuri da fsiqikuri tkivili, ro-
gorc aramaterialuri ziani.

1. sxeulisa da janmrTelobis dazianeba

d-s SeiZleba nayofis naklulobis Sesaxeb informaciis 2. xelyofis qmedeba


miwodebis valdebulebis darRveviT daezianebina a-s sxeuli
d-m ar miawoda a-s informacia nayofis naklovanebasTan
da janmrTeloba. informaciis miwodebis valdebulebis da-
dakavSirebiT (umoqmedoba), radgan arasworad Seafasa gamok-
rRvevam gamoiwvia fexmZimobis gagrZeleba, rac warmoadgens
vlevis Sedegebi (moqmedeba).
sxeulisa da janmrTelobis dazianebas – radgan fexmZimobis
umoqmedoba mxolod maSin SeiZleba CaiTvalos sikeTis
periodi, damoukideblad misi garTulebisa, dakavSirebulia
xelmyof qmedebad, Tu damzianebels hqonda moqmedebis val-
fexmZimes mniSvnelovan fizikur da fsiqikur datvirTvas-
debuleba. mocemul SemTxvevaSi a-saTvis nayofis mdgomareo-
Tan, aseve sxeulis deformirebasTan.
85 BGH NJW 1985, 673 da Semdgomi; Staudinger/Hager, § 823 Rn. B 15; Sdr. gansxva-
84 Palandt/Heinrichs, Vor. § 249 Rn. 119 da Semdgomni. vebuli mosazreba Larenz/Canaris, Schuldrecht BT, § 76 II 1 da Semdgomi.

228 229
basTan dakavSirebiT zusti informaciis miwodebis valdebu- fexmZimoba.
leba d-s hqonda samedicino momsaxurebis xelSekrulebidan, amis gamo d-s Seeracxeba ara zogadad fexmZimobiT gamow-
romlis farglebSic man ikisra a-saTvis orsulobis periodSi veuli ziani, aramed nayofis naklovanebiT gamowveuli ziani,
Sesabamisi momsaxurebis gaweva da misi, iseve rogorc nayofis, rogoric aris sakeisro kveTa da is fsiqikuri ziani, rac a-s
janmrTelobis mdgomareobasTan dakavSirebiT zusti infor- miadga invalidi Svilis SeZeniT86.
maciis miwodeba, iqneboda es gamokvlevis Sedegebi, Tu sxva
sxvagvarad iqneboda saqme samedicino gamokvlevis mizani
informacia.
swored fexmZimobis dadgeba rom yofiliyo, fexmZimobis
d-m xelyo a-s sikeTe umoqmedobiT, maSin, rodesac hqonda
SemTxvevaSi, misi Sewyvetis mizniT. am SemTxvevaSi valde-
moqmedebis valdebuleba da aseve moqmedebiT.
bulebiT nakisri swori diagnozis mizani swored fexmZi-
mobis Tavidan arideba iqneboda da eqims Seeracxeboda
3. pasuxismgeblobis warmomSobi mizez-Sedegobrioba yvela im sikeTis dazianeba, rac fexmZimobiT iyo gamow-
veuli.
d-s mier gamokvlevis Sedegis sworad Sefasebisa da a-sa-
Tvis swori informaciis miwodebis SemTxvevaSi zemoT xsene-
4. marTlwinaaRmdegoba
buli samarTlebrivi sikeTeebi ar daziandeboda, radgan da-
saSvebi abortis meSveobiT moxdeboda mSobiarobis Sewyveta d-m Tavisi umoqmedobiT daarRvia moqmedebis valdebu-
(Sdr. zemoT I.5). eqvivalenturi da adekvaturi mizez-Sedego- leba, romelic mas a-s absoluturi sikeTis dacvas avaldebu-
brivi kavSiri saxezea. lebda, Sesabamisad, misi qmedeba marTlsawinaaRmdegoa.
Tumca sakiTxavia valdebulebis damcavi mizani, anu ica-
vs Tu ara valdebuleba, romelic d-m daarRvia a-s zustad am
xsenebuli sikeTeebis xelyofisagan. nayofi janmrTeli rom 5. brali
yofiliyo d-s diagnozi iqneboda neitraluri mniSvnelobis
gamokvlevis Sedegebis arasworad Sefasebisas d-s gaufr-
mqone fexmZimobis gagrZelebisa Tu misi naadrevad Sewyve-
Txilebeli brali saxezea.
tis gadawyvetilebis miRebis sakiTxSi. anu am valdebulebis
mizans warmoadgenda a-s ara zogadad „normaluri“ fexmZimo-
bisagan dacva, aramed nayofis naklovanebiT gamowveuli ris- 6. ziani
kebisagan dacva. sxva sityvebiT rom vTqvaT: eqimma daarRvia
a-s sxeulisa da janmrTelobis ardazianebis valdebuleba, a-s sakeisro kveTiTa da depresiis Sedegad miadga arama-
ris Sedegadac dazianda a-s sami sikeTe: 1. gagrZelda fexmZi- terialuri qonebrivi ziani, rasac emateba aseve mkurnalobis
moba, rac dakavSirebuli iyo sxeulis Semdgom deformire- xarjebi. sikeTis xelyofasa da zians Soris arsebobs pasuxis-
basTan, 2. dasWirda sakeisro kveTa, 3. Seerya fsiqika, Tumca geblobis moculobis ganmsazRvravi mizez-Sedegobrivi kav-
valdebuleba ar daezianebina a-s janmrTeloba da sxeuli Siri.
araswori diagnoziT, eqims awevda mxolod meore da mesame Svilis rCenis xarjebis warmoSoba ar iyo gamowveuli a-s
sikeTis xelyofisagan dacvis mizniT. fexmZimobis dawyeba da sxeulisa da janmrTelobis dazianebiT da amis gamo warmoad-
misi gagrZeleba ar emyareba d-s ardazianebis valdebulebis genda mxolod qonebriv zians, romelic gsk-is 823-e paragra-
darRvevas – eqims es valdebuleba ar awevda im mizniT, rom a
ar dafexmZimebuliyo, an fexmZimobis SemTxvevaSi Seewyvita 86 Staudinger/Hager, § 823 Rn. B 16; BGH NJW 1985, 673 da Semdgomi.

230 231
fis 1-li nawiliT ar anazRaurdeba87. 253-e paragrafis me-2 nawilis (ssk-is 413-e muxlis) Sesabami-
sad.
rac Seexeba qarTul samarTals, sadac deliqturi sa-
marTlis generaluri danawesiT daculia piri ara mxo- garda amisa germaniaSi a-s aqvs d-s mimarT sxeulis da-
lod absoluturi sikeTeebis xelyofiT warmoSobili zianebis gamo zianis anazRaurebis moTxovna gsk-is 823-e
zianisagan, aramed aseve nebismieri sxva qonebrivi ziani- muxlis me-2 nawilisa da germaniis sisxlis samarTlis ko-
saganac, Svilis rCenis xarjebi ar anazRaurdeba qmedebis deqsis 229-e da 13-e paragrafebis mixedviT umoqmedobiT
marTlwinaaRmdegobis ararsebobis gamo. d-s qmedeba ar sxeulis gaufrTxilebeli dazianebis gamo.
aris marTlsawinaaRmdego rCenis valdebulebasTan, ro-
gorc zianTan, mimarTebiT. a-saTvis zusti informaciis
miwodebis valdebuleba mas awevda a-s ara nebismieri qo-
nebrivi zianisagan (rogoric aris Svilis rCenis xarjebi),
aramed mxolod absoluturad daculi sikeTeebis xelyo-
fisagan warmoSobili zianis Tavidan acilebis mizniT. eqi-
mis qmedeba, rodesac is orsuls ar awvdis swor informa-
cias nayofis mdgomareobasTan dakavSirebiT marTlsawi-
naaRmdegoa imdenad, ramdenadac amiT ziandeba pacientis
sxeuli da janmrTeloba, samarTali am sikeTeebs icavs
absoluturad, maT Soris araswori diagnozis meSveobiT
dazianebisagan. marTlwinaaRmdegoba am SemTxvevaSi ga-
momdinareobs samarTlis im normebidan (iqneba es sajaro
Tu sisxlissamarTlebrivi normebi), romlebic icaven ada-
mianis sxeulsa da janmrTelobas. amisagan gansxvavebiT ar
arsebobs samarTlis norma romelic daakisrebda eqims
swori informaciis miwodebis valdebulebas im mizniT,
rom momaval dedas ar daekisros Svilis rCenis xarjebi.
marTalia, swori informaciis miwodebis valdebuleba
eqims awevda xelSekrulebidanac, romliTac daculia
aseve deda arasasurveli Svilis rCenis xarjebisagan (ix.
zemoT), magram am valdebulebis darRveva warmoSobs e. w.
fardobiT, anu Sida saxelSekrulebosamarTlebriv marT-
lwinaaRmdegobas, rac ar warmoadgens marTlwinaaRmde-
gobas ssk-is 992-e muxlis gagebiT.
Sedegi: d-m unda aunazRauros a-s zemoT xsenebuli ma-
terialuri ziani gsk-is 823-e paragrafis 1-li nawilis (ssk-is
992-e muxlis) Sesabamisad; aseve aramaterialuri ziani gsk-is

87 Staudinger/Hager, § 823 Rn. B 14.

232 233
II. deliqturi pasuxismgebloba SveicariaSi cul samarTlebriv sikeTes. ziani ki aris nebismier araneba-
yoflobiTi qonebrivi msxverpli, rac gamowveulia aqtivebis
deliqturi danawesebis kuTxiT Sveicaruli da qarTuli SemcirebiT an pasivebis zrdiT (damnum emergens), aseve Semo-
samarTlis Sedareba sakmaod mimzidveli Cans, radgan Sveica- savlis miuReblobiT (lucrum cessans). diferenciaciis Teo­
ria (avstriasTan erTad) miekuTvneba ra germanuli samarT- riis Sesabamisad (ssk-is 408-e muxlis 1-li nawili) ziani aris
lis ojaxs, iseve rogorc saqarTvelo, Seicavs generalur sxvaoba dazaralebulis amJamindel qonebasa da im qonebriv
daTqmas deliqtur samarTalSi, riTic es ori marTlwesrigi mdgomareobas Soris, romelic iarsebebda damazianebeli Sem-
gansxvavdeba germanulisagan da hgavs erTmaneTs. Txveva rom ar momxdariyo.
zianis, rogorc deliqturi pasuxismgeblobis pirveli wi-
Sveicariis saqarTvelos samoqalaqo
napirobis, etapze umniSvneloa, damzianeblis moqmedebiT is
valdebulebiTi samarTali kodeqsi
pirdapir, Tu gaSualebulad aris gamowveuli.
muxli 41. zogadi pasuxismge­ muxli 992. cneba. piri, romel- zianis etapze, marTalia, asxvaveben pirovnebisa da nivTis
bloba. calkeuli winapirobe- ic sxva pirs marTlsawinaaRm-
dazianebasa da “sufTa saxiT qonebriv88” zians Soris, Tumca
bi (1) vinc sxva pirs marTlsaw- dego, ganzraxi an gaufrTx-
inaaRmdego moqmedebiT zians ilebeli moqmedebiT miayenebs es gansxvaveba mxolod marTlwinaaRmdegobis etapze xdeba
ayenebs, ganzrax Tu gaufrTx- zians, valdebulia aunazRau- mniSvnelovani.
ileblobiT, valdebulia ros mas es ziani.
aunazRauros mas es ziani.
(2) zianis anazRaurebis val- 2. mizez-Sedegobrioba
debuleba akisria aseve pirs,
romelic sxvas zians ayenebs deliqturi pasuxismgeblobis Semdeg winapirobas war-
ganzrax amoraluri moqmedeb-
moadgens mizez-Sedegobrivi kavSiri zianis momtan qmedebasa
iT.
da damdgar zians Soris. imis gamo, rom samarTlebrivi sike-
imis gamo, rom Sveicaruli mTavari deliqturi danawesi Tis xelyofa calke winapirobad ar aris gamoyofili, ar arse-
calke punqtad ar gamoyofs dacul sikeTeebs, deliqturi pa- bobs mizez-Sedegobrivi kavSiris dadgenis gansxvavebis auci-
suxismgeblobis pirveli winapiroba, germanulisagan gansxva- lebloba zianis momtan qmedebasa da samarTlebrivi sikeTis
vebiT, ar aris samarTlebrivi sikeTis xelyofa da am pasuxis- xelyofas Soris (“zianis warmomSobi mizez-Sedegobrioba”)
mgeblobasac oTxi winapiroba aqvs: 1. ziani, 2. marTlwinaaRm- da samarTlebrivi sikeTis xelyofasa da damdgar zians Soris
degoba, 3. mizez-Sedegobrioba, 4. brali. es oTxi winapiroba (“pasuxismgeblobis moculobis ganmsazRvravi mizez-Sedego-
ucvleli formiT unda moqmedebdes qarTul samarTalSic. brioba”) germanuli gagebiT, rac qarTuli samarTlisaTvisac
paradigmatuli unda iyo.
mizez-Sedegobrivi kavSiri Sedgeba naturaluri da adek-
1. ziani vaturi mizez-Sedegobriobisagan, rac germanuli samarTlis
nawilSi naxseneb eqvivalenturi da adekvaturi mizez-Sede-
SveicariaSi deliqturi pasuxismgeblobis pirvel wina- gobriobis identuria. condicio sine qua non-formulis mixedviT
pirobasa da amosaval wertils warmoadgens zianis dadgoma, gansazRvruli eqvivalenturi mizez-Sedegobrioba Sveica-
rac zedmets xdis samarTlebrivi sikeTis xelyofis calke
winapirobad gamoyofas. daculia dazaralebulis mTliani 88 imas rasac germanelebi qonebriv zians uwodeben da absoluturi sikeTee-
bis xelyofis Sedegad warmoSobil zians upirispireben, SveicariaSi „sufTa
qoneba Semcirebisagan, anu TviTon qoneba warmoadgens da- saxiT qonebriv zians“ uwodeben.

234 235
riaSi naturaluri kauzalobis saxeliT aris cnobili. ade- iyos marTlsawinaaRmdego, Tu is qonebis damcav normas. qone-
kvaturi kauzaloba saxezea, Tu qmedebam movlenaTa Cveu- bis damcav normas warmoadgens magaliTad sisxlis samarTlis
li ganviTarebisa da zogadi cxovrebiseuli gamocdilebis kodeqsSi mowesrigebuli TaRliToba.
mixedviT SeiZleba gamoiwvios amgvari zianis momtani Sedegi.
magaliTi: a debs b-sTan nasyidobis xelSekrulebas wi-
imis gamo, rom adekvaturobis mtkiceba praqtikaSi sakmaod
naswari ganzraxviT, rom ar gadasces mas miyiduli manqana
problemuria, Sveicariul literaturaSi gamoTqmulia aseve
da am manqanis sanacvlod fasis miRebis Semdeg ki gauCi-
mosazreba, rom misi adgili e. w. normis miznis Teoriam unda
nardes.
daikavos, anu darRveuli normis miznis ganmartebiT unda da-
dgindes, Tu ra zianisaTvis unda agos pasuxi damzianebelma, am SemTxvevaSi a ar azianebs b-s absolutur sikeTes, ar
Tumca am SemTxvevaSi mizez-Sedegobriobisa da marTlwinaaR- xelyofs mis arc sakuTrebas da arc sxva raime absolu-
mdegobis kriteriumebis erTmaneTSi gadaxlarTva gardauva- tur uflebas fulze, aramed aiZulebs mas sakuTarive
lia. nebiT gasces es fuli, ris sanacvalgebosac is verasodes
miiRebs, anu ayenebs mas qonebriv zians. qonebis xelyofa
ar aris TavisTavad marTlsawinaaRmdego, mxolod maSin,
3. marTlwinaaRmdegoba Tu darRveulia qonebis, rogorc aseTis, damcavi norma.
mocemul SemTxvevaSi aseT normas warmoadgens TaRliTo-
marTlwinaaRmdegobis, rogorc deliqturi pasuxismge-
bis danawesi, romelic pirs icavs ara mxolod pirdapir ab-
blobis erT-erTi kriteriumis funqcias warmoadgens am pa­
soluturi sikeTeebis dazianebisagan, aramed motyuebis
suxismgeblobis farglebis SemosazRvra da am pasuxismge-
gziT sakuTari xeliT “Tavis gaZarcvisagan”.
blobis warmomSobi (anu zianis anazRaurebis mavaldebulebe-
li) umarTlobis gansxvaveba im zianisagan, romelic dazara- marTalia, moyvanil magaliTSi a arRvevs aseve xelSekru-
lebulma unda ataros. lebas, imiT, rom ar gadascems b-s sakuTrebasa da mflobelo-
Sveicarul samarTalSi gabatonebul mosazrebas warmoad- bas nayid manqanaze, Tumca xelSekrulebis darRveva ar aris
gens „obieqturi marTlwinaaRmdegobis Teoria”. am Teori- marTlsawinaaRmdego deliqturi samarTlis gagebiT (miuxe-
is mixedviT zianis miyeneba marTlsawinaaRmdegoa, Tu is wi- davad imisa, rom marTlsawinaaRmdegoa saxelSekrulebo sa-
naaRmdegobaSi modis kanonismier valdebulebasTan; azianebs marTlis gagebiT89). marTlwinaaRmdegoba mxolod saxelSe-
sxva piris absolutur sikeTes an ayenebs mas qonebriv zians krulebo samarTlis gagebiT aris “fardobiTi marTlwinaaR­
im normis darRveviT, romelic dazaralebuls icavs swored mdegoba”90, Tumca mTel rig SemTxvevaSi xelSekrulebis da-
amgvari zianisagan. anu marTlwinaaRmdegoba saxezea, Tu da- rRveva SeiZleba warmoadgendes aseve deliqtsac, magaliTad,
zianebulia absoluturi sikeTe, an qonebis damcavi norma. Tu restavratori fexs mostexs sarestavraciod mibarebul
absoluturi sikeTeebis dazianebisas marTlwinaaRmdegoba magidas, es warmoadgens rogorc saxelSekrulebo, ise deliq-
mdgomareobs “Sedegis umarTlobaSi”. am SemTxvevaSi marT- turi pasuxismgeblobis safuZvels. amisagan gansxvavebiT, Tu
lwinaaRmdegoba saxezea avtomaturad, damoukideblad imisa, advokati araswor rCevas miscems Tavis klients, ris gamoc is
Tu rogor moiqca konkretul SemTxvevaSi damzianebeli, anu waagebs process da naxavs finansur zarals, advokati pasuxs
daarRvia Tu ara man raime konkretuli samarTlis norma. “qme­ agebs mxolod saxelSekrulebo, magram ara deliqturi wesiT.
debis umarTloba” marTlwinaaRmdegobis dasasabuTeblad
gvWirdeba maSin, rodesac damazianebeli qmedebiT mxolod 89 Truli, Probleme und Entwicklungen der Dienstleistungshaftung, 153.
qonebaa xelyofili. amgvari qmedeba mxolod maSin SeiZleba 90 Truli, Probleme und Entwicklungen der Dienstleistungshaftung, 153 sq. 278.

236 237
saboloo jamSi, germanuli deliqturi pasuxsimgebloba 4. brali
Tavisi konkretuli daTqmiT da Sveicariul-qarTuli
Tavisi generaluri daTqmiT, ZiriTad SemTxvevebSi erTi deliqturi pasuxismgeblobis meoTxe winapirobaa zianis
da imave Sedegamde midian. germanuli gadawyveta pasuxism- mimyeneblis brali am zianis dadgomaSi. brali warmoadgens
geblobas zianisaTvis SemosazRvravs deliqturi pasuxis- samarTlebriv gakicxvadobas qmedebisa, iqneba es moqmedeba
mgeblobis pirvelive winapirobis farglebSi, rodesac qo- Tu umoqmedoba. brals aqvs subieqturi da obieqturi mxare.
nebriv zians sufTa saxiT, romelic absoluturi sikeTis subieqturi mxaris qveS igulisxmeba piris gansjis unari, xo-
xelyofidan ar gamomdinareobs, mxolod gamonaklis Sem- lo obieqturSi gadaxveva qcevis im modelisagan, romelic
TxvevaSi miiCnevs anazRaurebadad, rodesac darRveulia mocemul SemTxvevaSi Seesatyviseboda saSualo monacemebis
dazaralebulis swored am qonebrivi zianisagan damcavi mqone piris qcevas.
kanoni (gsk-is 823-e paragrafis me-2 nawili). pirs ziani Sei-
Zleba miadges mravalgvarad, ise, rom zianis mimyenebelma
ar xelyos misi absoluturi sikeTe – magaliTad, a azia-
nebs g-s movale b-s da aqcevs droebiT Sromisuunarod. b
ver asrulebs g-s winaSe nakisr valdebulebas, ris gamoc
am ukanasknels adgeba ziani. miuxedavad imisa, rom a-m g-s
saboloo jamSi ziani miayena, mas g-s absoluturi sikeTe
ar dauzianebia, Sesabamisad, a-sagan zianis anazRaurebis
moTxovna gamoricxulia. Sveicariul-qarTuli samarTa-
li, romelic deliqturi moTxovnis winapirobad mxolod
zians awesebs, absoluturi sikeTis xelyofis gareSe, mo-
cemul SemTxvevaSi a-s pasuxismgeblobis gansazRvrisa-
Tvis gadamwyvetad miiCnevs marTlwinaaRmdegobis elemen-
tis dadgenas – daculia piris qoneba nebismieri daziane-
bisagan, Tumca mxolod “sufTa saxiT” qonebis xelyofis
SemTxvevaSi marTlwinaaRmdegoba mtkicebas saWiroebs,
anu saWiroa samarTlis norma, romelic pirs am qonebri-
vi zianisagan daicavda, rac isev gsk-is 823-e paragrafis
me-2 nawilis mixedviT pasuxismgeblobasTan gvabrunebs.
gadamwyvetia, warmoadgens Tu ara normis mizans, romlis
mixedviTac sxva piris dazianeba marTlsawinaaRmdegoa,
aseve misi kreditori dacva movalis Sromisuunarobis
riskisagan.

238 239
kazusi: „gawyvetili kabeli91“ Sveicariis valdebulebiTi germaniis samoqalaqo
samarTali kodeqsi
samSeneblo kompaniis „andergraund investmentis“ (a) muSa
gogi (g) buldozeriT saxlis saZirkvlis Txrisas uyuradRe- muxli 55. 1. SemkveTi pa- § 831. davalebis
bobis gamo gawyvets maRali Zabvis kabels, ris Semdegac erTi suxs agebs im zianisaTvis, Semsruleblis (Ver­
kviris ganmavlobaSi eleqtroenergiis miwodeba Seuwydeba romelsac gamoiwvevs mas- richtungsgehilfe) pa­
mTlian kvartals, aseve iqve mdebare rkinigzis sadgurs (r), Tan dasaqmebuli piri an suxismgebloba. (1) piri,
romelsac amis gamo miadgeba ziani. sxva damxmare piri sakuTari vinc sxva pirs avalebs
r-s xelmZRvaneloba iTxovs zianis anazRaurebas, rogorc profesiuli an davalebuli davalebis Sesrulebas,
piradad gogis, aseve samSeneblo kompaniisagan. saqmianobis Sesrulebisas, pasuxismgebelia im zianis
Tu ar daamtkicebs, rom man anazRaurebaze, romelsac
konkretuli garemoebebis es ukanaskneli davalebis
Sveicariis sisxlis germaniis sisxlis gaTvaliswinebiT amgvari Sesrulebisas ayenebs
samarTlis kodeqsi samarTlis kodeqsi zianis Tavidan acilebisaT- mesame pirs. zianis anaz-
muxli 239. sawarmos dazianeba, § 316b sajaro sawarmos vis mimarTa yvela aucile- Raurebis valdebuleba
romelic sajaro miznebs emsax­ funqcionirebisaTvis beli zomas, an ziani mainc ar dgeba, Tu marwmunebe-
ureba. 1. vinc ganzrax sawarmos xelis SeSla. (1) vinc 1. dadgeboda, miuxedavad am li iCens daqiravebuli
an sajaro satransporto dawe- sawarmos an agregatis, ro- windaxedulobis zomebisa. piris arCevisas samoqa-
sebulebas, kerZod ki sarkinig- melic sajaro safosto 2. SemkveTs SeuZlia im pirs, laqo brunvaSi aucileb-
zo, safosto, satelegrafo an an sajaro satransporto romlis qmedebamac gamoi- el zrunvas, xolo Tu
satelefono momsaxurebis sawar- momsaxurebiTaa dakave- wvia ziani, regresuli wesiT man unda SeiZinos mowyo-
mos aferxebs, azianebs an safrTx- buli, 2. an warmoadgens agebinos pasuxi imdenad, bilobebi an xelsawyo-
es uqmnis, aseve vinc ganzrax wylis, eleqtroenergiis,
ramdenadac am pirs Tavad ebi an uxelmZRvanelos
wylis, eleqtroenergiis, ener- siTbomatareblebis, an en-
gomatareblebis, siTbomatare- ergomatareblebis saja- ekisreba pasuxismgebloba davalebis Sesrulebas,
blebis sajaro mimwodebels ro mimwodebels, an mosax- zianisaTvis. _ aucilebel zrunvas
aferxebs, azianebs an safrTxes leobis momaragebisaTvis iCens SeZenisa Tu xelmZ-
uqmnis, isjeba Tavisuflebis sxva sasicocxlo funqciis Rvanelobisas anda Tu
aRkveTiT ..... 2. Tu damnaSave mqone sawarmos, 3. an sajaro ziani mainc dadgeboda
gaufrTxileblobiT moqmedebs, wesrigisa da usafrTxoebis aseTi zrunvis gamoCenis
maSin is isjeba ....... uzrunvelmyofel dawese- SemTxvevaSic. (2) analo-
bulebis funqcionirebas giuri pasuxismgeblo-
uSlis xels, an azianebs mas
ba ekisreba im pirs, vinc
sawarmos momsaxurebisaT-
vis gankuTvnili nivTis ga- xelSekrulebiT kisru-
nadgurebiT, dazianebiT, lobs 1-li nawilis me-2
moSorebiT, saxis SecvliT, winadadebaSi aRniSnu-
funqciis moSliT, an sawar- li erT-erTi saqmis Ses-
mosaTvis eleqtroenergiis rulebas.
miwodebis SewyvetiT, is-
jeba .....

91 BGHZ 29, 65 - Stromkabelfall.

240 241
a. amoxsna germanuli samarTlis mixedviT patento samarTlis moTxovnebis darRvevis gamo). sawarmos
muSaobis mxolod gaSualebuli gziT dazianeba ar iTvleboda
I. r-s moTxovnebi g-s winaaRmdeg absoluturi uflebis darRvevad. es sasamarTlo praqtika,
1. r-s moTxovna g-s mimarT gsk-is 823-e paragrafis 1-li romelic sakonkurencio samarTlisa da boikotebis SemTxve-
nawilis mixedviT vebis magaliTze ganviTarda, Serbilda raixis sasamarTlos
r-s SeiZleba hqondes zianis anazRaurebis moTxovna g-s Semdgom praqtikaSi94 da dReis mdgomareobiT95, damoukide-
winaaRmdeg gsk-is 823-e paragrafis 1-li nawilis mixedviT. blad sakonkurencio da sapatento urTierTobisa, mowyobil
da amuSavebul sawarmoze uflebis xelyofad miiCneva nebis-
mieri qmedeba, romelic warmoadgens pirdapir Carevas sawar-
1.1. sikeTis xelyofa
moo saqmianobaSi.
mocemuli moTxovnis pirvel winapirobas warmoadgens g-s sawarmos cnebis qveS gsk-is 823-e paragrafis 1-li nawilis
mier r-s absoluturi uflebis xelyofa. mixedviT erTiandeba yvelaferi is, rac erTianobaSi sawar-
mo organiazacias ganviTarebisa da ekonomikuri saqmianobis
saSualebas aZlevs, anu ara mxolod sawarmos Senobebi da mi-
a) ufleba mowyobil da amuSavebul sawarmoze wis nakveTebi, manqanebi, xelsawyoebi, aRWurviloba da pro-
duqciis maragi, aramed aseve saqmiani kavSirebi, klientebi da
xelyofili absoluturi ufleba ver iqneba r-s sakuTre-
movaleTa mimarT moTxovnis uflebebi. sasamarTlo praqti-
bis ufleba gawyvetil kabelze, radgan is ara rkinigzis sad-
kis mier SemuSavebuli da TandaTanobiT ganviTarebuli prin-
guris, aramed energo mimwodeblis sakuTrebaSi iyo.
cipebi emsaxureba sawarmos ekonomikuri saqmianobis dacvasa
Tumca xelyofil uflebas mocemul SemTxvevaSi SeiZleba
da misi funqcionirebisaTvis marTlsawinaaRmdego Carevis
warmoadgendes germanuli sasamarTlo praqtikis92 mier aRia-
gziT xelis SeSlis Tavidan acilebas. amgvarad gansazRvru-
rebuli ufleba “mowyobil da amuSavebul sawarmoze”, ro-
li sawarmos cnebis qveS yovel mizez gareSe erTiandeba rki-
gorc gsk-is 823-e muxlis 1-li nawiliT daculi „sxva ufleba“.
nigza, misi eleqtromomaragebis qseliT, romlis moSlac war-
dazianeba da Seferxeba, romelic sawarmos funqcionirebisa-
moadgens sawarmos saqmianobaSi Carevas.
Tvis xelis SeSlisakenaa mimarTuli warmoadgens am danawesiT
daculi absoluturi sikeTis xelyofas.
g) pirdapiri Careva

b) sawarmos cneba marTalia, Careva sawarmos saqmianobaSi saxezea, Tumca es


xelyofa unda atarebdes pirdapir xasiaTs.
raixis sasamarTlos93 Tavdapirveli praqtikis mixedviT, erTi mosazrebis mixedviT96, xelyofis pirdapiroba unda
sawarmoze uflebis xelyofa maSin iyo saxeze, rodesac xelm- ganisazRvros misi miznidan gamomdinare. amgvarad qmedeba,
yofi ereoda uSualod sawarmos funqcionirebis fundament- romelic ganzrax aris mimarTuli sawarmos funqcionirebis
Si, magaliTad, fizikurad uSlida xels mis funqcionirebas, winaaRmdeg, yovelTvis warmoadgens pirdapir xelyofas. rac
amtkicebda misi funqcionirebis dauSveblobas, iTxovda
sawarmos muSaobis SezRudvas an saerTod SeCerebas (mag. sa- 94 RG, JW 1938, 484 = RGZ 158, 377.
95 BGHZ 3, 270; BGHZ 8, 142; BGHZ 23, 157.
92 RGZ 58, 24, 29. 96 Enneccerus/Lehmann, Recht der Schuldverhältnisse, § 234 I 1b; Larenz, Lehrbuch des
93 RGZ 64, 52, 55; RGZ 64, 155, 156; RGZ 76, 35, 46. Schuldrechts II/2, § 66 I d; Kleine, JZ 1952, 229.

242 243
Seexeba gaufrTxilebel qmedebas, romelic azianebs sawar- Savebuli sawarmosaTvis. mocemul SemTxvevaSi saxeze gvaqvs
mos, sakmarisia, rom qmedeba SesaZlebelia yofiliyo sawar- mxolod energomommarageblis kabelze sakuTrebis uflebis
mos winaaRmdeg mimarTuli da moqmedma pirma gaacnobiera xelyofa. eleqroenergiis miwodebis SezRudva aseve SeiZle-
amgvari Sedegis dadgomis SesaZlebloba, Tumca imedovnebda ba warmoadgendes rkinigzis sadguris, rogorc momxmareblis
rom es Sedegi ar realizdeboda. mocemul SemTxvevaSi, am mo- mommarageblis, rogorc mimwodeblis, mimarT valdebulebi-
sazrebis mixedviT, sawarmo organizebis pirdapiri xelyofa Ti moTxovnis (SesaZlebelia aseve zianis anazRaurebis mo-
ar gveqneba saxeze, radgan g ver acnobierebda, rom misi muSis Txovnis) warmoSobis safuZvels, rac wesrigdeba maT Soris
mier buldozeriT miwis Txras rkinigzis sadgurisaTvis de- dadebuli xelSekrulebiT.
nis Sewyveta SeiZleba mohyoloda Sedegad. amrigad kabelis gawyvetiT g-s ar dauzianebia r-s absolu-
meore mosazreba, romelic germanul sasamarTlo praq- turi ufleba da is ziani, rac mas warmoeSva muSaobis erTk-
tikaSi97 gabatonebulad SeiZleba miviCnioT da romelic aseve viriani Seferxebis Sedegad, warmoadgens mxolod qonebriv
pirdapiri xelyofis kriteriumis meSveobiT isaxavs miznad zians, romelic gsk-is 823-e muxlis 1-li nawilis Sesabamisad
awyobil da amuSavebul sawarmoze uflebis farglebis Semo- ar anazRaurdeba.
sazRvras, am „pirdapirobis“ kriteriums gansazRvravs Sem-
degnairad: xelyofa atarebs pirdapir xasiaTs Tu is sawar-
mos, rogorc aseTis, winaaRmdegaa mimarTuli da ar azianebs 2. r-s moTxovna g-s mimarT gsk-is 823-e paragrafis me-2
mxolod im uflebebs, an samarTlebriv sikeTeebs, romelTa nawilisa da germaniis sisxlis samarTlis kodeqsis 316b pa­
gamocalkeveba sawarmosagan yovelgvari sirTuleebis gare- ragrafis 1-li nawilis Nr. 2 Sesabamisad
Sea SesaZlebeli. magaliTad, sawarmos TanamSromlis an sawar- r-s SeiZleba hqondes g-sagan zianis anazRaurebis mo-
mos kuTvnili avtomanqanis dazianeba ar aris pirdapir sawar- Txovna gsk-is 823-e paragrafis me-2 nawilisa da germaniis
mos winaaRmdeg mimarTuli. rac Seexeba sawarmos teritoriis sisxlis samarTlis kodeqsis 316b paragrafis 1-li nawilis Nr.
gareT mdebare kabelis dazianebas, romelic eleqtroener- 2 Sesabamisad.
giiT amaragebda sawarmos, es dazianebac ar exeba sawarmos,
rogorc aseTs. amgvari dazianeba iseve azaralebs sawarmos
2.1. qonebrivi zianis anazRaureba
mezobeli kvartlis macxovreblebs, rogorc uSualod sawar-
mos da zogadad eleqtroenergiis miwodeba ar aris mxolod gansxvavebiT gsk-is 823-e paragrafis 1-li nawilisagan,
rkinigzis sadgurisaTvis damaxasiaTebeli Tavisebureba. es romelic garkveuli marTlsawinaaRmdego Sedegis gamowvevi-
warmoadgens energomommarageblis Cveulebriv valdebule- saTvis zianis anazRaurebis valdebulebas awesebs sanqciad,
bas, romelic mas akisria ara mxolod sawarmoebis, aramed me-2 nawili sanqcias awesebs marTlsawinaaRmdego qmedebisa-
nebismieri sxva momxmareblis winaSe, rogoric SeiZleba iyos Tvis, romlis marTlwinaaRmdegobac gamomdinareobs Sesaba-
kerZo piri, an Tavisufali profesiis warmomadgeneli. kabe- misi damcavi kanonidan. am gagebiT gsk-is 823-e paragrafis me-
lis gawyveta miwis nakveTze, romelic rkinigzis sadgurs ar 2 nawilis gamoyenebis sfero ufro farToa, vidre 1-li nawi-
ekuTvnoda, damatebiTi winapirobebis gareSe, romelic aq ar lisa – me-2 nawili icavs ara mxolod garkveul (absolutur)
gvaqvs saxeze, ar SeiZleba Sefasdes sawarmos, rogorc ase- sikeTeebs dazianebisagan, aramed zogadad qonebas Semcirebi-
Tis winaaRmdeg mimarTuli xelyofa, radgan es gascdeboda sagan (qonebrivi ziani), Tu es gamowveulia damcavi kanonis
sasamarTlos mier SemuSavebul CarCoebs mowyobili da amu- darRveviT.
97 moyolebuli BGHZ 29, 65 („Stromkabelfall“).

244 245
2.2. damcavi kanonis darRveva nawilis Sesabamisad99
r-s SeiZleba hqondes zianis anazRaurebis moTxovna a-sa-
damcavi kanonis qveS moiazreba nebismieri norma, rome- gan gsk-is 831-e paragrafis 1-li nawilis Sesabamisad. moce-
lic iTvaliswinebs konkretuli qcevis savaldebuloobas, an muli danawesis Sesabamisad damvalebeli pasuxismgebelia im
krZalavs mas da es moTxovna pirdapir mimarTulia calkeuli zianis anazRaurebaze, romelsac davalebuli davalebis Ses-
individebis mimarT. aseT damcav kanonad moiazreba nebismie- rulebisas ayenebs mesame pirs, garda im SemTxvevisa, rodesac
ri norma, romelic, sajaro interesis dacvis garda, calkeu­ damvalebelma davalebulis arCevisas samoqalaqo brunvaSi
li pirebis dacvasac emsaxureba98. aucilebeli zrunva gamoiCina.
aseT damcav kanons mocemul SemTxvevaSi SeiZleba war- mocemuli danawesis gamoyenebis pirveli winapirobaa da-
moadgendes germaniis sisxlis samarTlis kodeqsis 316b para- valebuli piris mier sxva pirisaTvis marTlsawinaaRmdegod
grafis 1-li nawilis Nr. 2, romlis mixedviTac dasjadia ele- zianis miyeneba. davalebulma pirma Tavad unda Caidinos gsk-
qtroenergiis, siTbomatareblebis, an energomatareblebis is 823-e da Semdgom paragrafebSi mowesrigebul deliqtTa-
sajaro mimwodebels an mosaxleobis momaragebisaTvis sxva gan erT-erTi. rac ar gvaqvs saxeze, radgan, rogorc zemoT
sasicocxlo funqciis mqone sawarmos funqcionirebisaTvis aRvniSneT, g-s ar dauzianebia absoluturi sikeTe da amis
xelis SeSla. es norma icavs ara mxolod am sikeTeTa miwode- gamo ar gvaqvs saxeze deliqti gsk-is 823-e paragrafis 1-li
bis adresatebs, aramed aseve uSualod sawarmosac, ris gamoc nawilis Sesabamisad. aseve ar daurRvevia r-s qonebis damcavi
is warmoadgens damcav kanons gsk-is 823-e paragrafis me-2 kanoni, ris gamoc gamoiricxeba deliqti gsk-is 823-e muxlis
nawilis Sesabamisad. me-2 nawilis Sesabamisad. davalebuli piris deliqturi pasu-
germaniis sisxlis samarTlis kodeqsis 316b paragrafis xismgeblobis gareSe pasuxs ar agebs arc damvalebeli.
mixedviT, dasjadia mis dispoziciaSi dafiqsirebuli qmedeba Sedegi: r-s ar aqvs a-s mimarT zianis anazRaurebis mo-
mxolod maSin, Tu is ganzrax aris Cadenili. xsenebuli sike- Txovna gsk-is 831-e paragrafis 1-li nawilis Sesabamisad.
Teebis gaufrTxileblobiT dazianeba ar iwvevs sisxlis sa-
marTlis pasuxismgeblobas. g moqmedebda gaufrTxileblo-
bis safuZvelze, ris gamoc mas ar daekisreba sisxlis samarT- b. amoxsna Sveicaruli da qarTuli samarTlis mixedviT
lis wesiT pasuxismgebloba.
ar daurRvevia ra germaniis sisxlis samarTlis kodeqsis I. r-s moTxovna g-s mimarT Sveicariis valdebulebiTi
danawesi, romelic icavda r-s interesebs, g-s ar daekisreba samarTlis 41-e muxlis 1-li nawilis (ssk-is 992-e muxlis)
pasuxismgebloba arc samoqalaqo wesiT gsk-is 823-e muxlis Sesabamisad
me-2 nawilis Sesabamisad. r-s SeiZleba hqondes g-sagan zianis anazRaurebis mo-
Sedegi: r-s ar aqvs zianis anazRaurebis moTxovnis ufle- Txovnis ufleba Sveicariis valdebulebiTi samarTlis 41-e
ba arc gsk-is 823-e paragrafis 1-li nawilis da arc 823-e para- muxlis 1-li nawilis (ssk-is 992-e muxlis) Sesabamisad. am da-
grafis me-2 nawilis mixedviT. nawesis mixedviT, vinc sxva pirs marTlsawinaaRmdego moq-
medebiT zians ayenebs, ganzraxviT, Tu gaufrTxileblobiT,
99 g-s, rogorc davalebulis, qmedeba pirdapir ar Seeracxeba a-s, radgan gsk-
II. r-s moTxovnebi a-s winaaRmdeg is 278-e paragrafi (ssk-is 3976-e muxli) mxolod saxelSekrulebo pasuxism-
geblobis farglebSi moqmedebs. deliqturi wesiT davalebulis mier Cadeni-
r-s moTxovna a-s mimarT gsk-is 831-e paragrafis 1-li li deliqtisaTvis damvalebeli pasuxs agebs gsk-is 831-e paragrafis (ssk-is
997-e muxlis) Sesabamisad, romelic warmoadgens ara sxvisi qmedebis Seracx-
98 BGHZ 41, 17, 23. vis, aramed moTxovnis damoukidebel safuZvels.

246 247
valdebulia aunazRauros mas es ziani. 239-e muxli, romlis mixedviTac sarkinigzo sawarmosaTvis
funqcionirebaSi xelis SeSla, maT Soris gaufrTxileblo-
biT, dasjadia. mocemuli normis mizans warmoadgens ara mxo-
1.1. ziani lod gamarTuli sarkinigzo gadaadgilebis uzrunvelyofa
da am satransporto saSualebis momxmareblis dacva, aramed
Sveicariasa da saqarTveloSi deliqturi pasuxismgeblo-
aseve TviTon sawarmos dacva finansuri zianisagan, ris gamoc
bis pirvel winapirobas warmoadgens zianis dadgoma. ziani
SveicariaSi eleqtroenergiis kabelis gawyveta, ramac rkini-
aris nebismieri aranebayoflobiTi qonebrivi msxverpli, rac
gzis sadgurs ziani miayena marTlsawinaaRmdegoa.
gamowveulia aqtivebis SemcirebiT an pasivebis zrdiT, aseve
Semosavlis miuReblobiT. gansxvavebiT Sveicariisagan, Sesabamisi danawesi germa-
mocemul SemTxvevaSi kabelis gawyvetiT gamowveuli samu- nul (316(b) paragrafi) da qarTul sisxlis samarTlis
Sao procesis erTkviriani SeferxebiT rkinigzis sadgurma kodeqsebSi (mag. 226-e muxli) iTvaliswineben msgavsi qme-
ver miiRo Semosavali, romlis odenobis gamoTvla sakmaod debis mxolod ganzrax Cadenis SemTxvevaSi dasjadobas,
zustad aris SesaZlebeli. es ziani warmoadgens ara absolu- ris gamoc qarTul samarTalSi saxeze ar gvaqvs marTlwi-
turi sikeTis xelyofiT damdgar zians, aramed “sufTa saxiT” naaRmdegoba ssk-is 992-e muxlis Sesabamisad da deliqtu-
qonebriv zians, Tumca Sveicariis valdebulebiTi samarTlis ri moTxovnis Semowmeba am etapze unda SevwyvitoT. amave
41-e muxlis 1-li (ssk-is 992-e muxlis) mixedviT, daculia da- mizeziT germanuli samarTlis mixedviT SeuZlebelia
zaralebulis mTliani qoneba Semcirebisagan, anu TviTon qo- pasuxi vagebinoT g-s gsk-is 823-e muxlis me-2 nawilisa da
neba warmoadgens dacul samarTlebriv sikeTes. germaniis sisxlis samarTlis kodeqsis 316(b) paragrafis
mixedviT. O

1.2. marTlwinaaRmdegoba

marTlwinaaRmdegoba yovelTvis mocemulia, Tu xelyo- 1.3. mizez-Sedegobrioba da brali


filia absoluturad daculi sikeTe (sxeuli, janmrTelo-
g-s rom ar gaewyvita kabeli, rkinigzis sadgurs ar Seuwy-
ba, sakuTrebis ufleba da a. S.) da marTlwinaaRmdegobis ga-
deboda eleqtroenergiis miwodeba da ar miadgeboda erTkvi-
momricxavi garemoeba saxeze ar aris. mocemul SemTxvevaSi
riani ufunqciobiT gamowveuli qonebrivi ziani eqvivalen-
absoluturi sikeTe xelyofili ar aris, Sesabamisad, ziani,
turi (SveicariaSi: naturaluri) kauzaloba saxezea. kabelis
romelic warmoeSva rkinigzis sadgurs, warmoadgens “sufTa”
gawyvetis SemTxvevaSi zogadi cxovrebiseuli gamocdilebis
qonebriv zians, romelic, Cveulebriv, ar aris xolme marT-
gaTvaliswinebiT ar aris moulodneli, rom axlomdebare
lsawinaaRmdego, Tumca es gadawyveta yvela SemTxvevaSi ar
sawarmos, romlis eleqtromomaragebisaTvisac iyo gamiznu-
aris gamarTlebuli, ris gamoc daSvebulia gamonaklisi. Tu
li es kabeli, miadgeba ziani. amrigad saxezea aseve adekvatu-
arsebobs norma Sveicarul (qarTul) samarTalSi, romelic
ri mizez-Sedegobrioba.
icavs qonebas (damcavi norma) amgvari dazianebisagan, maSin
g, kazusis Tanaxmad, moqmedebda gaufrTxileblobiT.
qonebis Semcireba mainc marTlsawinaaRmdegoa. damcavi nor-
Sedegi: r-s aqvs piradad g-sagan zianis anazRaurebis mo-
mis magaliTs warmoadgens TaRliTobis danawesi sisxlis sa-
Txovnis ufleba Sveicariis valdebulebiTi samarTlis 41-e
marTlis kodeqsidan. mocemul SemTxvevaSi amgvari damcavi
muxlis 1-li nawilis (ssk-is 992-e muxlis) Sesabamisad.
norma SeiZleba iyos Sveicariis sisxlis samarTlis kodeqsis

248 249
I. r-s moTxovna a-s mimarT Sveicariis valdebulebiTi qmebulis zedamxedveloba, 3. misTvis instruqtaJis Catareba,
samarTlis 55-e da 41-e muxlis 1-li nawilis Sesabamisad 3. samuSaos gamarTuli da miznobrivi organizeba. imis gamo,
rogorc zemoT davadgineT, r-s SeuZlia deliqturi wesiT rom Sveicariis federaluri sasamarTlo, windaxedulobis
pirdapir g-s agebinos pasuxi, Tumca es savaraudod misTvis valdebulebis Sesrulebas mxolod Zalze iSviaT SemTxveveb-
iseTi xelsayreli ar aris, rogorc misi damsaqmebeli samSene- Si miiCnevs arsebulad, a savaraudod ver moaxerxebda pasu-
blo kompaniis pasuxismgebloba. Sveicariis valdebulebiTi xismgeblobis Tavidan acilebas.
samarTlis 55-e muxlis Sesabamisad, dazaralebuls SeuZlia Sedegi: a valdebulia aunazRauros r-s ziani.
pirdapir damsaqmebels agebinos pasuxi, misi dasaqmebulis
mier Cadenili qmedebisaTvis, Tu saxezea am danawesis winapi-
robebi.
Sveicariis valdebulebiTi samarTlis 55-e muxlis winapi-
robebia:
1. davalebuli piris mier deliqtis Cadena, romlisaTvi-
sac is Sveicariis valdebulebiTi samarTlis 41-e muxlis Se-
sabamisad agebs pasuxs. rogorc zemoT davadgineT, saxezea – g
piradad agebs pasuxs deliqturi wesiT mis mier gawyvetili
kabelisaTvis.
qarTuli samarTlis mixedviT, a-s pasuxismgebloba (ssk-
is 997-e muxlis mixedviT) gamoiricxeba swored im gare-
moebis gamo, rom misi muSaki ar agebs pasuxs ssk-is 992-e
muxlis Sesabamisad, ar iyo ra mis mier miyenebuli ziani
marTlsawinaaRmdego.
2. davalebuli piri unda moqmedebdes miRebuli davale-
bis farglebSi da eqvemdebarebodes damvaleblis miTiTebebs,
rac mocemul SemTxvevaSi saxezea.
3. davalebul samuSaosa (iqneba es SromiTi xelSekrule-
biT, Tu garigebiT davalebuli) da damdgar zians Soris unda
arsebobdes funqciuri kavSiri, rac aseve dadgenilad unda
miviCnioT – miwis Txrisas ar aris srulebiT arasavaraudo
miwisqveSa kabelis gawyveta.
Sveicariis valdebulebiTi samarTlis 55-e muxlis wina-
pirobebis arsebobisas damvalebels SeuZlia pasuxisgebloba
Tavidan aicilos, Tu daamtkicebs, rom man gamoiCina windaxe-
dulobis yvela SesaZlo zoma. windaxedulobis zomebi Svei-
caruli sasamarTlo praqtikis mier dakonkretebulia damsa-
qmeblis oTx valdebulebaSi: 1. dasaqmebulis SerCeva, 2. dasa-

250 251
III. deliqturi pasuxismgebloba zogadi safuZvliT
V. marTlwinaaRmdegoba V. moTxovnis ufleba ar
(sqema) unda iyos gamoricxuli
(ivaraudeba)
VI. ziani

germania saqarTvelo (ziani Tavis mxriv mizez-Se-


degobrivad unda gamomdi-
(gsk-is 823-e paragrafis (ssk-is 992-e muxli) nareobdes sikeTis xelyo-
1-li nawili) fidan)
I. samarTlebrivi sikeTis I. ziani
xelyofa VII. moTxovnis ufleba ar
(rogorc absoluturi sike- unda iyos gamoricxuli
(daculia mxolod absolu-
turi samarTlebrivi sike- Teebis dazianeba, aseve
qonebrivi ziani) (mag. xelSekrulebis stand-
Teebi) artuli pirobebiT, xandaz-
mulobiT (gsk-is 195-e, 199-e
muxlebi)
II. qmedeba II. mizez-Sedegobrioba qme­
debasa da zians Soris
(moqmedeba da umoqmedo-
ba, rodesac arsebobs moq- Sedegi: zianis anazRaureba Sedegi: zianis anazRaure-
medebis valdebuleba) gsk-is 249-e da Semdgomi pa- ba ssk-is 408-e da Semdgomi
ragrafebis Sesabamisad. muxlebis Sesabamisad.
III. mizez-Sedegobrioba III. marTlwinaaRmdegoba
qmedebasa da samarTlebri­
vi sikeTis xelyofas Soris (ivaraudeba mxolod abso-
luturi sikeTeebis dazi-
(pasuxismgeblobis war- anebisas, sxva SemTxvevaSi
momSobi mizez-Sedegobrio- aucilebelia normis darR-
ba – eqvivalenturobis Teo- veva, romelic icavs daza-
ria, adekvaturobis Teoria, ralebuls amgvari daziane-
normis damcavi mizani) bisagan)

IV. brali IV. brali

(ganzraxva da gaufrTxileb- (ganzraxva da gaufrTxi-


loba, gsk-is 278-e paragra- lebloba, ssk-is 395-e
fi) muxlis 1-li nawili)

252 253
IV. produqtis mwarmoeblis pasuxismgebloba BGHZ 104, 323 - “limonaTis boTlis SemTxveva”

produqtis mwarmoeblis pasuxismgebloba niSnavs mis pa- limonaTi gamskdarma boTlma mZimed daaziana sami wlis ba-
suxismgeblobas im zianisaTvis, romelic warmoiSveba wunde­ vSvi. boTlis mwarmoeblis winaaRmdeg procesSi ar mtkic-
buli produqtis samoqalaqo brunvaSi CaSvebidan, rac war- deboda, iyo Tu ara nivTis nakli limonaTis Camosxmisas
moadgens produqtis mwarmoeblis mier brunvis usafrTxoe- warmoSobili. am gadawyvetilebaSi germanulma sasamarT-
bis valdebulebis darRvevas. lom daakonkreta, rom mtkicebis tvirTis Setrialeba mo-
produqtis mwarmoebels ekisreba pasuxismgebloba zoga­ qmedebs maSinac, rodesac calsaxa ar aris nakli warmoiSva
di safuZvliT, gsk-is 823-e paragrafis 1-li nawilis (ssk-is mwarmoeblis sferoSi, Tu mogvianebiT misi samoqalaqo
992-e muxlis) mixedviT. am SemTxvevaSi brali unda amtkicos brunvaSi CaSvebisas.
dazaralebulma, Tumca – mtkicebis tvirTi trialdeba, Tu garda xsenebulisa, produqtis mwarmoebels ekisreba pa-
saxezea konstruqciis, fabrikaciis, instruqciis an produq- suxismgebloba specialuri safuZvliTac, produqtis mwar-
tis Semowmebis nakli. produqtis mwarmoeblis zogadi safuZ- moeblis pasuxismgeblobis Sesaxeb kanonis mixedviT. germa-
vliT pasuxismgeblobisas gamosayofia germanuli federalu- niaSi produqtis mwarmoeblis pasuxismgeblobis Sesaxeb
ri sasamarTlos Semdegi saxelmZRvanelo gadawyvetilebebi: kanoni emyareba evrokavSiris direqtivas (85/374/EWG) da
BGHZ 51, 91 - “qaTmis Wiris SemTxveva” ZalaSia 1.1.1990 wlidan. is awesrigebs produqtis mwarmoe-
blis bralisagan damoukidebel pasuxismgeblobas. kazusis
veterinarma v-m glexi g-s qaTmebi acra qaTmis Wiris wi- amoxsnisas, mwarmoeblis pasuxismgebloba am kanonis safuZ-
naaRmdeg, ris Semdegac yvela qaTami daixoca, rac gamow- velze unda Semowmdes gsk-is 823-e da Semdgomi paragrafebis
veuli iyo ineqciis dabinZurebiT. ineqcia iyo mwarmoebe- winapirobebis Semowmebamde, radgan misi winapirobebi mTel
li m-s mier warmoebuli, Tumca misi brali ar mtkicdebo- rig SemTxvevebSi ufro martivad dadgenadia. sxva mxriv,
da. mocemuli gadawyvetilebiT germaniis federalurma mwarmoeblis pasuxismgebloba xsenebuli kanonis safuZvel-
sasamarTlom pirvelad Seatriala mtkicebis tvirTi ze Tavisuflad konkurirebs 823-e da Semdgomi paragrafebis
mwarmoeblis sazianod. mixedviT bralze damokidebul pasuxismgeblobasTan.
BGHZ 80, 161 - “vaSlis xopos SemTxveva” produqtis mwarmoeblis pasuxismgeblobis Sesaxeb kano-
nis 1-li paragrafis 1-li nawilis 1-li winadadebis mixedviT,
glexi g iRebda vaSlis xopos sawinaaRmdego Sesawaml
pasuxs agebs produqtis mwarmoebeli, Tu es produqti gamoi-
saSualebebs mwarmoebeli m-sagan. Sesawamli saSualeba
wvevs adamianis sicocxlis mospobas, sxeulisa da janmrTe­
mxolod mokle periodis ganmavlobaSi aRwevda sasur-
lobis dazianebas, an nivTis dazianebas. imis gamo, rom pasu-
vel efeqts, radgan mogvianebiT vaSli avaddeboda sxva,
xismgebloba mwarmoeblis bralisagan damoukideblad dgeba,
Sewamvlis mimarT imunitetis mqone sokoTi. mosavlis ga-
is warmoadgens e. w. Seqmnili safrTxisaTvis pasuxismgeblo­
nadgurebis Semdeg glexma moiTxova zianis anazRaureba.
bas – pasuxismgeblobis warmomSobi safuZveli aris mxolod
am gadawyvetilebaSi sasamarTlom daakonkreta mtkice-
da mxolod safrTxis Semcveli, Tumca daSvebuli, moqmedebis
bis tvirTis ganawileba. konstruqciisa da fabrikaciis
ganxorcieleba.
naklis SemTxvevaSi sakmarisia, Tu dazaralebuli daamt-
kanonis safuZvelze pasuxismgeblobis winapirobebia:
kicebs, rom nakli momdinareobs mwarmoeblis organiza-
1. produqtis [piradi] moxmareba da zianis warmoSoba sxva
ciuli sferodan.
nivTebze, ara TviTon produqtze (1-li paragrafis 1-li nawi-

254 255
lis me-2 winadadeba). li, eleqtroenergia da a. S. produqts SeiZleba warmoad-
2. samarTlebrivi sikeTis dazianeba kanonis 1-li para- gendes aseve raime sxva nivTis arsebiTi Semadgeneli nawi-
grafis 1-li nawilis 1-li winadadebis Sesabamisad - pirovne- li. garda amisa, produqtad ganixileba wyali, orTqli,
bis an nivTebis dazianeba, ris mtkicebis tvirTsac atarebs gazi, rogorc energomatarebeli, narCenebi an sxeulis
dazaralebuli. nawilebi sxeulisagan moSorebis Semdeg. 2000 wels kanon-
Si ganxorcielebuli cvlilebebamde naturaluri saso-
marTalia, germanuli kanonis 1-li paragrafis 1-li nawil-
flo-sameurneo produqtebi ar miiCneoda produqtad am
Tan SedarebiT qarTuli kanonis 1009-e muxlis 1-li nawi-
kanonis gagebiT. umniSvneloa, Tu rogor xdeba am produ-
li formulirebulia erTi SexedviT generaluri daTqmis
qtis damzadeba – xeliT, industriuli wesiT, Tu tradi-
formiT, anu anazRaurebadad acxadebs nebismier zians,
ciuli sasoflo-sameurneo gziT.
romelic warmoiSveba wundebuli produqtidan, Tumca
am erTi SexedviT generalur daTqmas konkretul daTq- - produqts unda axasiaTebdes nakli (Sdr. kanonis me-2
mad gardaqmnis ssk-is 1014-e muxli, romlis mixedviTac paragrafi). naklis dasadgenad gadamwyvetia mwarmoeblis
anazRaurebas eqvemdebareba mxolod sicocxlis mospo- molodini (ris gamoc nakli gamoricxulia, Tu momxmare-
biT, sxeulisa da janmrTelobis dazianebiT miyenebuli beli produqts iyenebs srulebiT aramiznobrivad) da
ziani. amis gamo, iseve rogorc germaniaSi, saqarTveloSic, momxmareblis molodini produqtis saimedoobasTan
am produqtis mwarmoeblis deliqturi pasuxismgeblobis dakavSirebiT (ris gamoc mniSvnelovania, Tu visTvis aris
pirveli winapiroba unda iyos sikeTis xelyofa da ara zia- gamiznuli produqti). naklis cneba nebismier SemTxvevaSi
ni rogorc aseTi. scdeba nasyidobis samarTlis mixedviT naklis cnebas.
magaliTad, Tu taqsists manqanis Tandayolili defeqtis - mwarmoeblad SesaZlebelia garkveul garemoebebSi Cai-
gamo amoutrialdeba axal nayidi manqana da moitexs ki- Tvalos aseve importiori, licenziis amRebi, mimwodebe-
sers, aunazRaurdeba, rogorc kisris mkurnalobis xar- li (kanonis me-4 paragrafi).
jebi, aseve am periodis ganmavlobaSi SromisuunarobiT
4. pasuxismgeblobis farglebi ganisazRvreba kanonis me-
miuRebeli Semosavali. Tu naklis gamo mxolod manqana
7 da Semdgomi paragrafebis Sesabamisad.
ganadgurda da am mizeziT taqsistma ver miiRo Semosava-
5. xandazmuloba mowesrigebuli kanonis me-12 paragraf-
li, es ar warmoadgens anazRaurebad zians saqarTveloSi,
Si, xolo moTxovnis uflebis gaqarwyleba 13-e paragrafSi.
radgan ar aris gamowveuli sicocxlis mospobiT, sxeuli-
sa an janmrTelobis dazianebiT. es ziani ar anazRaurdeba
arc germaniaSi, radgan miuxedavad imisa, rom sakuTreba
am kanonis mixedviT daculia, daculia sakuTreba sxva ni-
vTebze da ara TviTon wundebul produqtze (germaniis
produqtis mwarmoeblis Sesaxeb kanonis 1-li paragrafis
1-li nawilis 1-li winadadeba).
3. mwarmoeblis mier wundebuli produqtis damzadeba:
- saxeze unda iyos produqti (kanonis me-2 paragrafi).
produqts ganekuTvneba yvela moZravi nivTi, nivTis nawi-

256 257
germaniis kanoni produq­ saqarTvelos 2.4. nakli gamoiwvia im d. produqts aqvs nakli,
tis mwarmoeblis samoqalaqo kodeqsi garemoebam, rom produqti romelic sarealizaciod
sarealizaciod gatanis misi gatanisas Seesabame-
pasuxismgeblobis Sesaxeb
momentSi Seesatyviseboda boda im dros moqmed
samarTlis savaldebulo normebs, anda
§1. pasuxismgebloba. 1. Tu muxli 1009. wundebuli
danawesebs an;
produqtis nakliT vinme mok- produqtis mwarmoeblis
vdeba, daziandeba misi sxeu- pasuxismgebloba. 1. wunde-
li an janmrTeloba, produq- buli produqtis mwarmoebe- 2.5. nakli produqtis sa- e. SeuZlebeli iyo naklis
tis mwarmoebeli valdebulia li pasuxs agebs am produqtiT realizaciod gatanisas aRmoCena mecnierebisa da
dazaralebuls aunazRau- gamowveuli zianisaTvis, mi- mecnierebisa da teqnikis teqnikis im donis gaTval-
ros ziani. nivTis dazianebis uxedavad imisa, imyofeboda ganviTarebis gaTvalis- iswinebiT, romelic ar-
SemTxvevaSi es wesi moqmedebs Tu ara igi saxelSekrulebo winebiT aRmouCenadi iyo. sebobda sarealizaciod
mxolod maSin, Tu dazianda urTierTobaSi dazaralebul- produqtis gatanis dros.
sxva nivTi da ara TviTon wun- Tan,
debuli produqti da es sxva 3. produqtis mxolod nawilis 2. produqtis nawilis mwar-
nivTi, misi xasiaTidan gamom- mwarmoeblis pasuxismgeblo- moeblis pasuxismgebloba
dinare, gamiznuli iyo piradi ba gamoricxulia, Tu nakli aseve gamoricxulia, Tu nak-
moxmarebisaTvis da dazara- gamowveulia im produqtis li gamowveulia im produqtis
lebulic amave mizniT iyeneb- konstruqciiT, romlis Semad- konstruqciiT, romlis Semad-
da mas. genelic gaxda es nawili, an genelic gaxda es nawili.
mwarmoeblis instruqciis
2. mwarmoeblis zianis anaz- garda im SemTxvevisa, roca: gamo. es wesi unda gamoviyenoT
Raurebis valdebuleba gam- aseve masalis mwarmoeblis
oricxulia, Tu SemTxvevaSic.

2.1. Tu mas ar gautania pro- a. mas es produqti ar gau- 3. mwarmoeblis zianis anaz-
duqti sarealizaciod; tania sarealizaciod; Raurebis movaleoba mcirde-
ba an saerTod gamoiricxeba,
2.2. konkretuli garemoe- b. saqmis garemoebaTagan Tu zianis dadgoma gamoiwvia
bebidan gamomdinare sa- gamomdinare, SeiZleba dazaralebulis an mis na-
varaudoa, rom produqts imis varaudi, rom nakli, cvlad pasuxismgebeli piris
zianis gamomwvevi nakli ar romelmac ziani gamoiwvia, braleulma moqmedebam.
axasiaTebda im momentSi, produqts ar hqonda sare-
rodesac mwarmoebelma is alizaciod gatanisas;
sarealizaciod gaitana; 4. naklis, zianisa da maT Soris 4. mwarmoeblis pasuxismgeb-
mizez-Sedegobrivi kavSiris loba ar mcirdeba, Tu ziani
arseboba unda amtkicos daza- gamowveulia produqtis na-
2.3. mas ar uwarmoebia g. mwarmoebels produqti ralebulma. Tu sakamaToa zia- kliT da imavdroulad mesame
produqti gasayidad, an ar uwarmoebia arc gasay- nis anazRaurebis gamoricxva piris moqmedebiT.
sxva komerciuli mizniT, idad an sxva komerciuli me-2 da me-3 nawilis Sesabami-
da ar uwarmoebia an ar mizniT, arc Tavisi pro- sad, es unda amtkicos mwarmo-
gauvrcelebia is Tavisi fesiuli saqmianobis far- ebelma.
profesiuli saqmianobis glebSi;
farglebSi;

258 259
§8. zianis anazRaurebis mo­ muxli 1014. janmrTelo­ §3. wuni. produqti wundebu- muxli 1010. wundebuli pro­
culoba sxeulis dazianebi­ bis dazianebiT gamowveuli lia, Tu is ar aris saimedo duqtis cneba. 1. produqti
sas. sxeulis an janmrTelobis zianis anazRaureba. 1009-e yvela garemoebis gaTvalis- wundebulad miiCneva, Tu igi
dazianebis SemTxvevaSi unda muxlis mixedviT zianis ana- winebiT, gansakuTrebiT: ar uzrunvelyofs im saime-
anazRaurdes mkurnalobis zRaurebis valdebuleba doobas, romelic, yvela
xarjebi, aseve xarjebi, rome- vrceldeba zianze, romelic 1. misi SemoTavazebis; garemoebis gaTvaliswinebiT,
lic miadgeba dazaralebuls warmoiSva sikvdiliT, an sxeu- mosalodneli iyo am produq-
imis gamo, rom is moklebulia lis anda janmrTelobis dazi- 2. gamoyenebis, rom- tisagan. 2. produqti ar miiC-
miiRos Semosavali, iRebs anebiT. lisTvisac is gamiznu- neva wundebulad mxolod imis
mxolod Semcirebul Semosa- lia; gamo, rom mogvianebiT ufro
vals an izrdeba misi xarjebi. ukeTesi produqti iqna brun-
aramaterialuri zianisaTvis 3. drois im momentis, vaSi Setanili.
unda miiRos Sesabamisi fula- rodesac misi sareal-
di kompensacia. izaciod gatana xdeba.
...
§2. produqti. produqts am kano- muxli 1011. produqtis cne­
nis mixedviT warmoadgens yo- ba. 1. am kodeqsis mixedviT §4. mwarmoebeli. 1. mwar- muxli 1011. produqtis cne­
veli moZravi nivTi, maSinac ki, produqtad miiCneva yvela moebeli am kanonis Tanaxmad ba. ..... 2. mwarmoeblad am kod-
rodesac is sxva moZravi, Tu moZravi nivTi, maSinac, roca aris piri, romelmac daamza- eqsis mixedviT miiCneva piri,
uZravi nivTis nawilia. pro- igi sxva moZravi an uZravi da saboloo produqti, misi vinc awarmova saboloo pro-
duqtad iTvleba aseve ele- nivTis nawils Seadgens, ase- dasamzadebeli masala an pro- duqti, ZiriTadi elementi an
qtroenergia. ve eleqtrodeni. maT ar mie- duqtis nawili. .... produqtis nawili. mwarmoeb-
kuTvneba jer kidev gadau- lad iTvleba aseve yvela, vinc
muSavebeli, mecxoveleobis, sakuTari saxeliT, sasaqonlo
mefutkreobisa da meTevzeo­ an sxvagvari ganmasxvavebeli
bis, miwaTmoqmedebidan miRe­ niSniT gamodis, rogorc mwar-
buli sasoflo-sameurneo moebeli. 3. mwarmoeblad iTv-
pro­duqtebi (naturaluri leba agreTve piri, romelsac
sasoflo-sameurneo produ- produqti gamoaqvs gayidvis,
qtebi). igive wesi gamoiyeneba gaqiravebis, lizingis an sxva
nadirobis Sedegad miRebuli formiT sameurneo miznebiT
produqtebis mimarT. .... Tavisi saqmiani moRvaweobis
sferoSi am kodeqsiT gaTval-
iswinebuli pirobebis dacviT.
....

260 261
kazusi: „alubali kurkiani xilia100~ vris SigTavsi misi gamyidvelisaTvis Seucnobadi iyo.
b) b-s ar Seeracxeba arc mwarmoebeli m-s brali gsk-is 278-e
a yidulobs b-s maRaziaSi alublis namcxvars, romelic paragrafis (ssk-is 396-e muxlis) mixedviT, radgan mwarmoebe-
m-s mier aris damzadebuli. m-s namcxvarSi CarCeba alublis li ar aris gamyidvlis a-s mimarT nakisri valdebulebisas mi-
kurka, romelzec a moitexs ukana kbils. kbilis mkurnaloba si „Sesrulebis damxmare“ – m valdebulia daamzados unaklo
daujdeba 300 lari, romlis anazRaurebasac iTxovs, b-sagan nivTi, a-saTvis unaklo nivTis miwodebis valdebuleba mas ar
moralur zianTan erTad. ekisreba.
zianis anazRaurebis moTxovna a-s mimarT gamoricxulia
b-s bralis arasebobis gamo.
amoxsna

(germanuli da qarTuli samarTlis mixedviT) 2. a-s moTxovna b-s mimarT „mesame piris sasargeblod
dadebuli xelSekrulebebidan“
a-s SeiZleba hqondes b-s mimarT zianis anazRaurebis mo-
Txovnis ufleba „mesame piris sasargeblod dadebuli xelSe-
I. a-s moTxovnebi b-s mimarT
krulebebidan“.
1. a-s moTxovna b-s mimarT gsk-is 433-es 1-li, 437-es Nr. 3 “mesame piris sasargeblod” dadebuli xelSekrulebisa da
da 280-e paragrafis 1-li nawilis (ssk-is 477-es 1-li, 494-es misgan warmoSobili zianis anazRaurebis moTxovnis ufle-
1-li da 394-e muxlis 1-li nawilis) Sesabamisad bis dogmaturi dasabuTeba sakamaToa, Tumca es umniSvneloa,
a-s SeiZleba hqondes b-s mimarT zianis anazRaurebis mo- rodesac misi winapirobebi mainc ar aris saxeze. yoveli mo-
Txovnis ufleba gsk-is 433-es 1-li, 437-es Nr. 3 da 280-e para- sazrebis mixedviT, aucilebelia gansakuTrebuli “siaxlove”
grafis 1-li nawilis (ssk-is 477-es 1-li, 494-es 1-li da 394-e kreditorsa da mesame pirs Soris. a-sa da b-s aqvT mxolod sa-
muxlis 1-li nawilis) Sesabamisad. qmiani urTierToba da maT ar akavSirebT raime axlo kavSiri,
1.1. a-m da b-m dades namdvili nasyidobis xelSekruleba, rac gaamarTlebda b-sa da m-s Soris dadebul garigebaSi a-s
saidanac b-s ekisreboda as-aTvis unaklo nivTis gadacemis CarTvas.
valdebuleba gsk-is 434-e paragrafis (ssk-is 488-e muxlis) 3. deliqturi moTxovnebi, rogoricaa gsk-is 823-e para­
mixedviT. es valdebuleba b-m daarRvia, miawoda ra a-s alu- grafis 1-li nawili (ssk-is 992-e muxli) da gsk-is 831-e pa­
blis namcxvari, romelic ar iyo gamosadegi Cveulebrivi ragrafis 1-li nawili (ssk-is 997-e muxli), gamoricxulia,
sargeblobisaTvis (gsk-is 434-e paragrafis 1-li nawilis Nr. radgan b-s ar ekisreba brali da m ar warmoadgenda aseve mis
2, ssk-is 488-e muxlis 1-li nawilis me-2 winadadebis me-2 va- muSaks.
rianti). Sedegi: a-s ar aqvs zianis moTxovnis ufleba b-s mimarT.
1.2. b-s valdebuleba unda daerRvia braleulad.
a) marTalia, valdebulebis damrRvevi movalis brali iva-
raudeba gsk-is 280-e paragrafis 1-li nawilis me-2 winadade- II. a-s moTxovnebi m-s mimarT
bis (ssk-is 394-e muxlis 1-li nawilis me-2 winadadebis) mixed- 1. a da m ar Sesulan erTmaneTTan arc saxelSekrulebo da
viT, magram b moaxerxebs am varaudis gaqarwylebas – namcx- arc winare saxelSekrulebo urTierTobaSi, ris gamoc ori-
100 BGH, Urteil vom 17.03.2009 - VI ZR 176/08.
ve tipis moTxovnebi gamoricxulia.

262 263
2. a-s moTxovna m-s mimarT mwarmoeblis pasuxismgeblo­ a) naklis kategoriebi
bis Sesaxeb kanonis 1-lis 1-li nawilis da me-8 paragrafis
1-li da me-2 winadadebis (ssk-is 1009-e muxlis 1-li nawili­ produqtis nakls hyofen Sesabamis kategoriebad: 1.
sa da 1014-e muxlis) Sesabamisad konstruqciis nakli, romelic gulisxmobs, rom nakli ara
a-s SeiZleba hqondes m-s mimarT zianis anazRaurebis mo- calkeul produqts, aramed produqtis mTlian serias axasia-
Txovnis ufleba mwarmoeblis pasuxismgeblobis Sesaxeb kano- Tebs. misi gamomwvevia Secdoma, romelic mwarmoebels mosdis
nis 1-lis 1-li nawilisa da me-8 paragrafis 1-li da me-2 wina- ukve produqtis dagegmva-SemuSavebis etapze. 2. instruqci-
dadebis (ssk-is 1009-e muxlis 1-li nawilisa da 1014-e muxlis) is nakli, romelic gulisxmobs, momxmareblis arasakmaris
Sesabamisad. informirebas produqtis gamoyenebis wesis Sesaxeb, xolo 3.
fabrikaciis nakli saxezea, rodesac produqtis defeqti war-
moiSveba calkeuli produqtis fabrikaciis procesSi.
2.1. samarTlebrivi sikeTis dazianeba (mwarmoeblis pasu- mocemul SemTxvevaSi SesaZlebeli saxeze iyos fabrika-
xismgeblobis Sesaxeb kanonis 1-li paragrafis 1-li nawilis ciis nakli, nakli romelic warmoiSva konkretuli namcxvris
1-li varianti, ssk-is 1014-e muxli) warmoebisas da ara misi dagegmvisas.
kanoniT dacul sikeTes warmoadgens produqtis momxma-
reblis sxeuli, janmrTeloba, an nivTi (ara TviTon produq-
ti). kbili aris sxeuli nawili da Sesabamisad misi dazianeba b) produqtis usafrTxoebis samarTliani molodini
warmoadgens kanoniT daculi sikeTis – sxeuli – dazianebas. mwarmoeblis mier warmoebuli produqti unda iyos usa-
2.2. alublis namcxvari aris produqti kanonis me-2 para- frTxo yoveli calkeuli garemoebisa da im molodinis gaTva-
grafis (ssk-is 1011-e muxlis 1-li nawilis) mixedviT. liswinebiT, rac samarTlianad SeiZleba hqondes mis momxma-
2.3. m aris misi mwarmoebeli kanonis me-4 paragrafis (ssk-is rebels.
1011-e muxlis me-2 nawilis) mixedviT.
2.4. produqtis nakli (kanonis me-3 paragrafi, ssk-is 1010-e
muxlis 1-li nawili) aa. usafrTxoebis molodini
produqti unda iyos wuniani. kanonis me-3 nawilis 1-li wi-
nadadebis mixedviT produqti wuniania, Tu is ar uzrunvel- sakiTxavia, Tu visi Tvalsawieridan ganisazRvreba is mo-
yofs usafrTxoebis im standarts, rac yoveli garemoebis lodini, rac mwarmoebels samarTlianad SeiZleba hqondes.
gaTvaliswinebiT msgavsi tipis produqtisagan samarTlianad germaniis federaluri sasamarTlos mixedviT, produq-
iyo mosalodneli. tis wundebulad miCnevisaTvis gadamwyvetia ara konkre­
kanonis me-3 nawilis 1-li winadadebis (ssk-is 1010-e mu- tuli dazaralebulis Tvalsawieri, aramed pirvel rig-
xlis 1-li nawilis) mixedviT mosalodneli usafrTxoebis Si pirTa im wris Tvalsawieri, romelic warmoadgens am
standarti ganisazRvreba imave obieqturi kriteriumebiT, produqtis savaraudo momxmarebels. mwarmoeblis pasu-
riTic mwarmoeblis brunvis usafrTxoebis valdebuleba gsk- xismgeblobis Sesaxeb kanonis mixedviT pasuxismgeblobis
is 823-e paragrafis 1-li nawilis (ssk-is 992-e muxlis) mixed- sfero ar aris SemosazRvruli produqtis SemZeniT an am
viT. produqtis mosargebleTi, aramed exeba aseve mesame pi­
rebsac, mwarmoebelma unda gaiTvaliswinos usafrTxoe-
bis molodini, rac mesame pirebs, romlebsac exebaT nivTi-

264 265
dan warmoSobili riskebi, SeiZleba hqondeT am produqtis Sin aris SesaZlebeli, rodesac mwarmoebeli TiToeul namcx-
mimarT. saboloo jamSi gadamwyvetia usafrTxoebis is varSi alublis SigTavss specialuri xelsawyoTi moaTavsebs
standarti, rasac mocemul sferoSi gabatonebuli samo- an TiToeul damzadebul naWers gadaamowmebs. Tu avwon-da-
qalaqo brunvis wesebi miiCneven savaldebulod. vwoniT, im arc Tu ise did zians, rac SeiZleba kurkianma
alubalma momxmareblis sxeulebriv simrTelesa da janmr-
Tu produqtis savaraudo momxmarebels warmoadgens pir­
Telobas miayenos da meores mxriv im maRal danaxarjebs, rac
Ta ramdenime gansxvavebuli wre, maSin mwarmoeblis mier
unda gaiRos m-m am riskis srulad gasaneitraleblad, ufro
SeTavazebuli usafrTxoebis zomebi orientirebuli unda
misaRebia, rom momxmarebels movTxovoT Wamisas yuradReba
iyo yvelaze daucvel da naklebad informirebul momxma-
miaqcios kurkas, vidre mwarmoebels SeiZinos es specialuri
rebelze, anu unda uzrunvelyofdes usafrTxoebis maqsi-
xelsawyo.
malur standarts.
moTxovnis ufleba gamoricxulia, radgan calkeuli ga-
alublis namcxvris momxmarebels, Cveulebriv, warmoad- remoebebis awon-dawonvis Sedegad a-s ar SeiZleba hqonoda
gens misi saboloo gamomyenebeli, ubralo myidveli, romlis molodini, rom namcxvarSi moTavsebuli alubali iqneboda
molodinic gadamwyvetia mocemul SemTxvevaSi. srulebiT kurkagaclili.
germaniis federaluri sasamarTlos mixedviT, ubralo
myidvelis Tvalsawieridan, kurkiani xilis SigTavsiT savse
namcxvris SemTxvevaSi, mosalodnelia, rom am namcxvars, ga- 3. a-s moTxovna m-s mimarT gsk-is 823-e paragrafis 1-li
monaklis SemTxvevebSi SeiZleba Seicavdes patara kurkas, an nawilis (ssk-is 992-e muxlis) Sesabamisad
mis nawils. momxmarebelma unda ivaraudos, rom namcxvari, a-s SeiZleba hqondes m-s mimarT zianis anazRaurebis mo-
romelic iyideba „alublis namcxvris“ dasaxelebiT, damza- Txovnis ufleba gsk-is 823-e paragrafis 1-li nawilis (ssk-is
debulia alublis gamoyenebiT. momxmarebelma aseve unda 992-e muxlis) Sesabamisad.
icodes, rom alubali aris kurkiani xili, anu misi rbilobi
Seicavs kurkas. is ar SeiZleba moelodos, rom namcxvari, Sei-
cavs alubals, magram ar Seicavs kurkas. es molodini mxolod 3.1. a-s samarTlebrivi sikeTis (sxeulis) xelyofa m-s aq-
maSin iqneboda gamarTlebuli, Tu namcxvari, misi SeTavazebis tiuri qmedebiT (namcxvris sarealizaciod gataniT) saxezea.
formidan gamomdinare Seqmnida warmodgenas, rom is srule- 3.2. pasuxismgeblobis warmoSobis mizez-Sedegobrioba
biT kurkagaclilia. m-s qmedeba unda gamxdariyo mizez-Sedegobrivi a-s sike-
Tis dazianebisaTvis. marTalia, produqtis sarealizaciod
gatana aris conditio sine qua non a-s kbilis motexvisaTvis da am
bb. calkeuli garemoebebis awon-dawonva qmedebidan aseve adekvaturad gamomdinareobs es ziani, Tum-
ca, sakiTxavia, obieqturad Seeracxeba Tu ara m-s misi es da-
garda amisa, windaxedulobis zoma, romelic uzrunvel- zianeba.
yofda mocemul SemTxvevaSi realizebuli riskis srulad Ta- m-s a pirdapir ar dauzianebia, misma qmedebam mxolod ga-
vidan acilebas, unda iyos aucilebeli da misi dacva SeiZleba Sualebulad gamoiwvia kbilis motexva. gaSualebuli qmedeba
moeTxovos mwarmoebels. is, Tu ra SeiZleba moeTxovos mwar- mxolod maSin SeiZleba Seeracxos a-s, Tu saxezea gansakuTre-
moebels, damokidebulia, mosalodneli safrTxeze. buli garemoebebi, romlebic amarTleben pasuxismgeblobis
mocemul SemTxvevaSi gasaTvaliswinebelia garemoeba, amgvar gafarToebas. es gansakuTrebuli garemoebebi SeiZle-
rom kurkis CarCenis safrTxis sruli gamoricxva mxolod ma-

266 267
ba gamomdinareobdes brunvis usafrTxoebis valdebulebi- kazusi: `akakis motexili cxviri101~
dan, Tumca, rogorc zemoT vaxseneT, aseTi valdebuleba mo-
cemul SemTxvevaSi mwarmoebels ar ekisreba, ris gamoc misi akakis (a) colma cisanam (c) 2015 wlis ivlisSi iyida daTo-
pasuxismgebloba zogadi deliqturi wesiT gamoricxulia. sagan goris manqanaTmSenis (g) mier warmoebuli axali manqana.
Sedegi: a-s ar aqvs m-sagan zianis anazRaurebis moTxovnis amave wlis dekemberSi, mas Semdeg, rac manqanas mxolod 2000
ufleba. kilometri hqonda gavlili, cisana gzis Cveul monakveTze
moZraobis wesebis dacviT moZraobisas ver axerxebs damu-
xruWebas, ris Semdegac Seejaxeba iqve mdgom boZs. Sejaxe-
bis Sedegad colis gverdze mjdomi akaki moitexs cxvirs da
dasWirdeba ramdenime operacia mis gasamrTeleblad.
Sejaxebis mizezi gaxda muxruWis trosis gawyveta, rome-
lic arasakmarisi gamowrTobis gamo ar iyo mdgradi da dawo-
lis Sedegad gawyda. trosis mdgradobis Semowmeba SesaZle-
beli iyo mxolod specialuri mowyobilobiT. es Semowmeba
Cautarda kidec mas “borisi da partniorebis” (b) qarxanaSi,
romelic iyo am trosebis mimwodebeli goris manqanaTmSeni-
saTvis da am momentamde yovelTvis jerovnad arTmevda Tavs
mocemul davalebas.
b-m Tavis mxriv ganacxada, rom qarxnis yvela muSa ganyofi-
lebis direqtoris, eldaris (e), mier windaxedulobis yvela
normis dacviT iyo samuSaoze ayvanili, aseve moaxerxa daemt-
kicebina procesze, rom trosebis gamowrTobiTa da maTi md-
gradobis kontroliT dakavebuli vaso (v), zviadi (z) da Ten-
gizi (T) guldasmiT iyvnen SerCeulni, CautardaT Sesabamisi
instruqtaJi da muSaobis procesSic yovelTvis xdeboda maTi
zedamxedveloba. Tu romelime maTgani raime mizeziT ver as-
rulebda dakisrebul valdebulebas, mas anacvlebda qarxnis
sxva muSaki, rasac gansakuTrebuli gulisyuriT akontro-
lebda eldari.
b-m daamtkica aseve Tavad eldaris guldasmiT SerCevisa
da instruqtaJis faqti.
marTalia, am konkretuli trosis gamowrTobisas rome-
liRacas, vasos, zviadsa an Tengizs, Secdoma mouvida, magram
es scdeboda misi pasuxismgeblobis farglebs. aqvs Tu ara a-s
zianis anazRaurebis moTxovnis ufleba b-sagan?

101 Sedgenilia germaniis federaluri sasamarTlos gadawyvetilebis (BGH


NJW 1968, 247) safuZvelze.

268 269
2. warmoebuli produqtis nakli

b-s mier warmoebuli produqti, romelmac gamoiwvia a-s


dazianeba, unda yofiliyo wundebuli.

2.1. produqti

produqts ganekuTvneba yvela moZravi nivTi, nivTis nawi-


li, eleqtroenergia da a. S. produqts SeiZleba warmoadgen-
des aseve raime sxva nivTis arsebiTi Semadgeneli nawili (ze-
moxsenebuli kanonis 1-li paragrafis me-3 nawili, me-4 para-
grafis 1-li nawili, ssk-is 1011-e muxlis 1-li nawilis 1-li
winadadeba), ris gamoc arasakmarisad mdgradi samuxruWe
trosi, rogorc g-s mier warmoebuli manqanis nawili Tavadac
iTvleba produqtad.
amoxsna

(germanuli da qarTuli samarTlis mixedviT) 2.2. wuni

I. a-s moTxovna b-s mimarT germaniis produqtis mwar­ produqti aris wundebuli (zemoxsenebuli kanonis me-
moeblis pasuxismgeblobis Sesaxeb kanonis 1-li paragra­ 3 paragrafis 1-li nawili, ssk-is 1010-e muxlis 1-li nawili)
fis 1-li nawilis 1-li winadadebis (ssk-is 1009-e muxlis mixedviT, Tu ar akmayofilebs saimedoobis mosalodnel
1-li nawilis) Sesabamisad standarts.
a-s SeiZleba hqondes b-sagan zianis anazRaurebis mo- samuxruWe trosisagan mosalodnelia, rom is ar gawyde-
Txovnis ufleba germaniis produqtis mwarmoeblis pasuxis- ba avariisa da sxva garegani faqtorebis zemoqmedebis gareSe
mgeblobis Sesaxeb kanonis 1-li paragrafis 1-li nawilis 1-li manqaniT mxolod 2000 kilometris gavlis Semdeg da ar Caag-
winadadebis (ssk-is 1009-e muxlis 1-li nawilis) Sesabamisad, debs safrTxeSi avtomobilis mgzavrebsa da moZraobis sxva
risi winapirobebic Semdegia: monawileebs. imis gamo, rom c-s mier SeZenil manqanis samu-
xruWe tross am tipis mdgradoba ar axasiaTebda, is wuniani
iyo.
1. samarTlebrivi sikeTis xelyofa

dacul samarTlebriv sikeTes, iseve rogorc germaniaSi 2.3 mwarmoebeli


(zemoxsenebuli kanonis 1-li paragrafis 1-li nawilis 1-li
winadadeba), saqarTveloSic (ssk-is 114-e muxli) warmoadgens b unda iyos mwarmoebeli, romelmac awarmoa wuniani pro-
adamianis sxeuli da janmrTeloba, rac dauzianda a-s b-s mier duqti. mwarmoebeli, zomoTxsenebuli kanonis me-4 paragra-
warmoebuli manqaniT boZTan Sejaxebis Sedegad. fis 1-li nawilis 1-li winadadebis (ssk-is 1011-e muxlis me-2
nawilis 1-li winadadeba) gagebiT aris piri, romelmac awar-

270 271
moa saboloo produqti, ZiriTadi elementi an produqtis cxuli iyos aseve im SemTxvevaSi, Tu SeuZlebeli iyo naklis
nawili. samuxruWe trosi awarmoa b-m da Sesabamisad is war- aRmoCena mecnierebisa da teqnikis im donis gaTvaliswine-
moadgens mwarmoebels xsenebuli kanonis gagebiT. biT, romelic arsebobda produqtis sarealizaciod gatanis
dros (kanonis 1-li paragrafis me-2 nawilis Nr. 5, ssk-is 1009-e
muxlis 1-li nawilis e) qvepunqti).
3. mizez-Sedegobrioba pasuxismgeblobis gamomricxavi am garemoebis mizans
warmoadgens daicvas mwarmoebeli mecnierebisa da teqnikis
mizez-Sedegobrioba (pasuxismgeblobis warmomSobi mi- progresidan warmoSobili riskebisagan. Tu naklis aRmoCena
zez-Sedegobrioba) wundebuli produqtis warmoebasa, ro- SeuZlebeli iyo misi sarealizaciod gatanis momentSi da Sem-
melmac gamoiwvia avaria, da a-s sxeulisa da janmrTelobis dgomSi SesaZlebeli gaxda xsenebuli ganviTarebis wyalobiT,
dazianebas Soris, saxezea. mwarmoebelma ar unda agos pasuxi am aRmouCenadi naklisa-
Tvis.
4.5. mwarmoeblis pasuxismgebloba ar aris gamoricxu-
4. pasuxismgeblobis gamoricxva
li arc kanonis 1-li paragrafis me-2 nawilis Nr. 5-is (ssk-is
pasuxismgebloba ar unda iyos gamoricxuli xsenebuli 1009-e muxlis me-2 nawilis) Sesabamisad, radgan nakli ar aris
kanonis 1-li paragrafis me-2 da me-3 nawilebis (ssk-is 1009-e gamowveuli im produqtis konstruqciiT, romlis Semadge-
muxlis 1-li nawilis me-2 variantis a)-e) qvepunqtebisa da me-2 nelic gaxda es nawili, an saboloo produqtis mwarmoeblis
nawilis) mixedviT. mier misTvis TandarTuli instruqciis gamo.
4.1. Tu produqts mwarmoebeli produqti ar gautania
sarealizaciod, maSin is ar agebs pasuxs misi naklisaTvis 5. ziani
(xsenebuli kanonis 1-li paragrafis me-2 nawilis Nr. 1, ssk-is
1009-e muxlis 1-li nawilis a) qvepunqti). sarealizaciod ga- mwarmoebeli valdebulia aanazRauros ziani, romelic
tanis qveS igulisxmeba mwarmoeblis mier produqtis CaSveba mizez-Sedegobrivad gamomdinareobs kanonis 1-li paragra-
samoqalaqo brunvaSi, anu mis farglebSi produqtis sxva pi- fis 1-li nawiliT (ssk-is 1014-e muxliT) daculi sikeTeebis
risaTvis gadacema, masze batonobis sakuTari nebiT dakargva. xelyofidan. mocemul SemTxvevaSi xelyofil dacul sike-
brunvaSi CaSveba ar aris saxeze, Tu produqti mwarmoeblis Tes warmoadgens a-s sxeuli da janmrTeloba, Sesabamisad,
nebis gareSe xvdeba sxvis xelSi. produqtis mxolod nawilis anazRaurdeba maTi mkurnalobis xarjebi (kanonis me-8 para-
mwamoebeli uSvebs mas brunvaSi im momentSi, rodesac awvdis grafis 1-li winadadeba, ssk-is 408-e muxlis 1-li nawili102)
mas saboloo produqtTan mierTebisaTvis. aseve aramaterialuri ziani (kanonis me-8 paragrafis me-2 wi-
4.2. produqtis xarvezi ar warmoSobila arc misi sareali- nadadeba. rac Seexeba SromisuunarobiT gamowveul zians, is
zaciod gatanis Semdeg (xsenebuli kanonis 1-li paragrafis aseve anazRaurdeba kanonis me-8 paragrafis 1-li winadadebi-
me-2 nawilis Nr. 2; ssk-is 1009-e muxlis 1-li nawilis b) qvepun- sa da me-9 paragrafis (ssk-is 408-e muxlis me-2 da me-4 nawile-
qti). bis) Sesabamisad.
4.3. pasuxismgebloba gamoricxuli ar aris arc kanonis Sedegi: a-s aqvs b-sagan zianis anazRaurebis moTxovna ger-
1-li paragrafis me-2 nawilis Nr. 3 da Nr. 4-is (ssk-is 1009-e mu- maniis produqtis mwarmoeblis pasuxismgeblobis Sesaxeb ka-
xlis 1-li nawilis g) da d) qvepunqtebis) mixedviT. nonis 1-li paragrafis 1-li nawilis 1-li winadadebis (ssk-is
4.4. Tumca mwarmoeblis pasuxismgebloba SeiZleba gamori- 1009-e muxlis 1-li nawilis) Sesabamisad.
102 Sdr. 408-e muxlis wakiTxvisaTvis ....

272 273
II. a-s moTxovna b-s mimarT gsk-is 831-e paragrafis 1-li romelmac gamoiwvia a-s dazianeba, aseve saxezea.
nawilis 1-li winadadebis Sesabamisad
is, Tu konkretulad romeli muSakis qmedeba iyo es, am
a-s SeiZleba hqondes b-sagan zianis anazRaurebis mo-
etapze umniSvneloa da mxolod mepatronis mier Tavis ga-
Txovna gsk-is 831-e paragrafis 1-li nawilis 1-li winadadebis
marTlebisaTvis iqneba mniSvnelovani.
mixedviT, radgan misi pasuxismgebloba zogadi safuZvlebiT
ar aris gamoricxuli produqtis mwarmoeblis specialuri 2.3. deliqturi pasuxismgeblobis mesame elements war-
pasuxismgeblobiT (kanonis me-15 paragrafis me-2 nawili). moadgens pasuxismgeblobis warmomSobi kauzaloba. eqviva-
lenturi (condicio sine qua non) da adekvaturi kauzaloba mo-
cemul SemTxvevaSi aseve mocemulia. magram im garemoebis ga-
1. muSaki TvaliswinebiT, rom gaSualebuli dazianebaa saxeze, muSakebs
mxolod maSin SeeracxebaT es ziani, Tu sxvisi sxeulisa da
muSaks warmoadgens piri, romelsac sxvas pirisagan (mepa-
janmrTelobis ardazianebis valdebuleba, romelic daarR-
trone) dakisrebuli aqvs am piris interesebSi myofi nebismie-
vies arajerovani gamowrTobiT, maT hqondaT aseve a-s winaSec.
ri saxis samuSaos Sesruleba da romelsac is piradad eqvemde-
anu normis damcavi mizniT moculia aseve a-s dazianebac. a-s,
bareba. piradi daqvemdebarebuloba, Cveulebriv, gamoixate-
rogorc gaSualebulad dazianebulis ardazianebis valde-
ba mepatronis mier miTiTebebis ganxorcielebis uflebaSi, an
buleba SeiZleba gamomdinareobdes brunvis usafrTxoebis
muSakis sawarmo procesSi CarTvaSi. mepatrone-muSaks Soris
valdebulebidan, romlebic ekisrebodaT b-s muSakebs da moi-
urTierTobis yvelaze gavrcelebul formas warmoadgens
cavda aseve a-s103 ardazianebasac. muSakebs davalebuli hqon-
damsaqmebelsa da dasaqmebuls Soris urTierToba.
daT gamoewrToT samuxruWe trosi Sesabamisi wesebis dacviT
amgvari ganmartebis mixedviT trosebis mdgradobis
da Semdeg gadaemowmebinaT misi mdgradoba, es valdebuleba
makontrolebel aparatTan dasaqmebuli v, z, da T, yvelani
maT gadaakisra b-m, romelsac Tavis mxriv g-s mimarT ekisre-
iyvnen b-s muSakebi.
boda unaklo trosebis miwodeba. radgan am trosebis sarea-
lizaciod gatana xdeboda b-s mier da gatanis Semdeg isini
2. marTlsawinaaRmdegod miyenebuli ziani warmoadgendnen safrTxis wyaro sazogadoebisaTvis, arse-
bobda valdebuleba maTi jerovani gamowrTobisa da mdgra-
mepatrone mxolod maSin agebs pasuxs muSakis qmedebiT dobis gakontrolebisa, ara mxolod b-sa da g-s, aramed aseve
damdgari zianisaTvis, Tu muSakma mesame pirs marTlsawinaaR- a-s mimarTac, romelic dairRva.
mdegod miayena ziani gsk-is 823-e paragrafis 1-li nawilis 2.4. imis gamo, rom darRveulia a-s damcavi valdebuleba,
mixedviT. am normis winapirobebidan ar aris aucilebeli mxo- ramac gamoiwvia misi absoluturi sikeTis xelyofa, qmedebis
lod muSakis brali, yvela sxva winapiroba saxeze unda iyos. marTlwinaaRmdegoba ivaraudeba.
gsk-is 823-e paragrafis 1-li nawilis mixedviT pasuxisgebis 2.5. ziani aseve kauzalurad gamomdinareobs sikeTis xel-
(danarCeni) winapirobebia: yofisagan – pirs, romelsac deliqtis Camdenis qmedebiT mos-
2.1. absoluturi samarTlebrivi sikeTis xelyofa, rac tydeba cxviri, Cveulebriv, esaWiroeba xolme operacia.
sicocxlisa da janmrTelobis xelyofis SemTxvevaSi saxeze
gvaqvs. 3. zianis miyenebisas muSaki moqmedebda davalebis Sesru­
2.2. muSakis qmedeba (samuxruWe trosis arasakmarisi ga- lebisas.
mowrToba da SemdgomSi misi mdgradobis gadaumowmebloba),
103 Raab, JuS 2002, 1041 ff.; Larenz/Canaris, Schuldrecht BT II/2, § 75 II 3.

274 275
4. Tavis gamarTleba (pasuxismgeblobisgan gaTavisu­ TxoebisaTvis gadamwyveti mniSvnelobisaa, xolo TviTon
fleba) avtomanqanis usafrTxoebaze mniSvnelovanwiladaa damoki-
mepatrone ar agebs pasuxs, Tu moaxerxebs daamtkicos, rom debuli moZraobis monawileTa sxeulis, janmrTelobisa da
daqiravebuli piris arCevisas gamoiCina samoqalaqo brunvaSi sicocxlis dacva, mepatronem unda gamoiCinos gansakuTre-
aucilebeli zrunva, an Tu ziani aseTi zrunvis gamoCenis Sem- buli windaxeduleba.
TxvevaSic (gsk-is 831-e paragrafis 1-li nawilis me-2 winada- a) v-s, z-sa da T-s SerCevisaTvis b-s SeuZlia gaimarTlos
deba) dadgeboda. Tavi, Tumca ar aris gamoricxuli, rom swored mocemuli
imis gamo, rom ucnobia, Tu konkretulad romelma muSakma trosis damzadeba-kontrolSi monawileoba miiRo e. w. Sem-
gamoawrTo, an arasakmarisad gaakontrola wundebuli tro- cvlelma pirma. am muSakis moqmedebisaTvis Tavis gasamarT-
sis mdgradoba, mepatronem Tavi unda imarTlos yvela muSa- leblad, sakmarisi ar aris zogadad gulisxmier SerCevasa da
kisaTvis, romelic am trosis warmoebis procesSi iyo Cabmu- mkacr kontrolze miTiTeba. Tavis gamarTleba mxolod maSin
li104. aris SesaZlebeli, rodesac mepatrone daasaxelebs yvela
konkretul pirs, romelsac SeeZlo Caenacvlebina xsenebuli
muSakebi da daadasturebs maTi SerCevisas gamoCenil gulisx-
4.1. mizez-Sedegobrioba SerCevasa da zians Soris mierebas, rac mocemul SemTxvevaSi ar mtkicdeba.
b) did sawarmoebSi warmoudgenelia TiToeuli muSakis pi-
mepatrone gaTavisufldeba pasuxismgeblobisagan, Tu
radad SerCeva. es Sedis, Cveulebriv, sawarmos ganyofilebis
daamtkicebs, rom muSakis SerCeva ar iyo mizez-Sedegobrivi
direqtoris kompetenciaSi, romlis SerCevisaTvisac b-s ase-
samarTlebrivi sikeTis dazianebisaTvis, anu ziani dadgeboda
ve unda SeeZlos Tavis gamarTleba. Tu b-s mainc Seeracxeboda
aseve Sesabamisi gulisxmierebiT SerCeuli muSakis warmoebis
Camnacvlebeli muSis araswori qmedeba, es migviyvanda sxvisi
procesSi CarTvis SemTxvevaSic, an Tu gulisxmierad moqmedi
deliqtis Seracxvamde mepatronisaTvis mxolod organiza-
mepatronec miwodebul informaciis safuZvelze amave muSaks
ciuli daqvemdebarebulobis safuZvliT, rac gaumarTlebe-
SearCevda mocemuli davalebisaTvis105. mocemul SemTxvevaSi
lia – gsk-is 831-e paragrafis 1-li nawili ar aris sxvisi de-
ar mtkicdeba, rom aseve Sesabamisi gulisxmierebiT SerCeuli
liqtis Semracxavi norma, aramed awesrigebs mepatronis pasu-
muSakic daamzadebda wundebul nivTs, an sxva mepatronec ama-
xismgeblobas sakuTari savaraudo bralisaTvis. Sesabamisad,
ve dasaqmebulebs SearCevda mocemul poziciaze.
miuxedavad imisa, rom es iwvevs didi sawarmoebis privilegi-
rebas, mainc dasaSvebia e. w. decentralizirebuli gammarT-
42. brali SerCevisas lebeli106 mtkicebuleba – mepatrone Tavs imarTlebs mxolod
mis mier SerCeuli muSakisaTvis (“Sua rgolis muSaki”) da es
mepatrone Tavisufldeba pasuxismgeblobisagan, Tu daam- ukanaskneli agebs pasuxs ukve mis mier SerCeuli muSakebisa-
tkicebs, rom muSakis SerCevasa da misTvis Tvalyuris devne- Tvis gsk-is 831-e paragrafis me-2 nawilis Sesabamisad.
bisas iCenda samoqalaqo brunvaSi aucilebel zrunvas. zrun- sakmarisia, rom b-m daamtkicos e-s SerCevisas gamoCenili
vis masStabi ganisazRvreba davalebis xasiaTisda mixedviT, gulisxmiereba, rac man gaakeTa kidec.
gansakuTrebiT, misgan momdinare safrTxeebis gaTvaliswi- Sedegi: a-s ar aqvs b-sagan zianis anazRaurebis moTxovna
nebiT. imis gamo, rom samuxruWe trosi avtomanqanis usafr- gsk-is 831-e paragrafis 1-li nawilis 1-li winadadebis mixed-
viT.
104 Palandt/Thomas, § 831 Rn. 16.
105 Larenz/Canaris, Schuldrecht BT II/2, § 79 III 4b. 106 Palandt/Thomas, § 831 Rn. 15.

276 277
saqarveloSi, gsk-is 831-e paragrafisagan gansxvavebiT, sakmarisia wundebuli produqtis sarealizaciod gatana, ra-
ssk-is 997-e muxlis warmoadgens ara mepatronis pasuxis- dgan mwarmoebelma ar unda CauSvas es wundebuli produqti
mgeblobas sakuTari savaraudo bralisaTvis, aramed swo- da es valdebuleba mas aqvs ara uSualod mimwodeblis, aramed
red sxvisi deliqtis Semracxav normas. amis gamo b ver gai- aseve Soreuli momxmareblis winaSec107.
marTlebs Tavs mis mier muSakebis gulisxmierad SerCevis sapirispiro mosazrebis Tanaxmad108, brunvis usafrTxoe-
damtkicebis SemTxvevaSic, Tu maT Caidines deliqti ssk-is bis valdebulebis amgvarad gafarToeba dauSvebelia da is sa-
992-e muxlis Sesabamisad. muSakis mier marTlsawinaaRmde-
boloo jamSi SeuZlebels xdis am valdebulebis Sesrulebas.
god da braleulad miyenebuli ziani pirdapir Seeracxeba
amitomac is unda dakonkretdes imgvarad, rom wundebuli
mepatrones.
produqtis brunvaSi CaSveba, rogorc pasuxismgeblobis sa-
mocemul SemTxvevaSi v, z, T, an erT-erTis Camnacvlebeli fuZveli, daukavSirdes konkretuli obieqturi valdebule-
piri moqmedebda braleulad, Sesabamisad, mepatrone b Ta- bis darRvevas, romelic mwarmoeblis pasuxismgeblobis sfe-
vs veRar gaimarTlebs da mouwevs zianis anazRaureba.
rodan momdinareobs. mwarmoebelma ise unda moawyos sawarmo,
rogorc es aucilebelia mesame pirTa dazianebis Tavidan asa-
cileblad. man guldasmiT unda SearCios sawarmos personali
III. a-s moTxovna b-s mimarT gsk-is 823-e paragrafis 1-li
da Cautaros maT Sesabamisi instruqtaJi – organizaciis val-
nawilis (ssk-is 992-e muxlis) Sesabamisad
debuleba. mocemul SemTxvevaSi b ver amtkicebs, Tu konkre-
a-s SeiZleba hqondes b-sagan zianis anazRaurebis mo-
tulad romelma muSakma miiRo trosis damzadeba-kontrolSi
Txovnis ufleba gsk-is 823-e paragrafis 1-li nawilis (ssk-is
992-e muxlis) mixedviT. am SemTxvevaSic pasuxismgebloba zo- monawileoba da iyo Tu ara es muSaki mis mier Sesabamisi gu-
gadi safuZvlebiT ar aris gamoricxuli produqtis mwarmoe- lisxmierebiT SerCeuli.
blis specialuri pasuxismgeblobiT (kanonis me-15 paragra- Sesabamisad, b-m daarRvia sawarmos organizaciis val-
fis me-2 nawili). debuleba, rogorc brunvis usafrTxoebis uzrunvelyofis
1. a-s sikeTis xelyofa b-s moqmedebiT, wundebuli tro- valdebulebis specialuri forma.
sis g-saTvis miwodebiT, saxezea. 3. saxezea absoluturi sikeTis xelyofa moqmedebiT, ami-
tomac marTlwinaaRmdegoba ivaraudeba.

2. pasuxismgeblobis warmomSobi mizez-Sedegobrioba 4. rac Seexeba brals, Tu sikeTis xelyofa gamowveulia


eqvivalenturi mizez-Sedegobrioba saxezea (wundebuli wundebuli produqtiT, maSin mtkicebis tvirTi trialdeba
trosis sarealizaciod gatanis gareSe a-s cxviri ar dauzian- mwarmoeblis sazianod, Tu saqme gvaqvs konstruqciis, fa-
deboda) iseve rogorc adekvaturi mizez-Sedegobrioba – am brikaciis, instruqciis naklTan, an produqtis arasakmaris
tipis dazianeba ar aris arasavaraudo. sakiTxavia, Seeracxeba gamocdasTan, rac mocemul SemTxvevaSi saxezea da ris gamoc
Tu ara b-s a-s dazianeba, anu a-s ardazianebac moculia Tu ara b-s brali ivaraudeba.
normis (gsk-is 823-e paragrafis 1-li nawilis, ssk-is 992-e mu- 6. ziani, romelic mizez-Sedegobrivad gamomdinareobs
xlis) damcavi mizniT. imis gamo, rom saxezea sikeTis gaSuale- sikeTis xelyofisagan aseve saxezea.
buli xelyofa, am xelyofis SeracxvisaTvis a-s unda daerR-
via “brunvis usafrTxoebis valdebuleba”. darRvevisaTvis 107 Larenz/Canaris, Schuldrecht BT II/2, § 75 II 3d.
108 Sead. aseve Larenz/Canaris, Schuldrecht BT II/2, § 75 II 3d.

278 279
Sedegi: a-m unda aunazRauros b-s ziani gsk-is 823-e para- V. mwarmoeblis pasuxismgebloba (sqema)
grafis 1-li nawilis (ssk-is 992-e muxlis) mixedviT109.
kazusis SekiTxva ar exeboda am sakiTxs, Tumca a-s aqvs mo- germania saqarTvelo
Txovnis ufleba aseve g-s, rogorc saboloo produqtis
(§ 1 I 1 kanoni mwarmoeblis pa- (m. 1009 I ssk)
mwarmoeblis, mimarTac. am SemTxvevaSi b da g pasuxs ageben, suxismgeblobis Sesaxeb)
rogorc solidaruli movaleebi (xsenebuli kanonis me-5
paragrafis 1-li winadadeba, ssk-is 1013-e muxli). I. gamoyenebis sfero I. ziani

g pasuxs ar agebs gsk-is 823-e da Semdgomi paragrafebis (§ 1 I) (m. 1009 I, 1014 ssk)
(ssk-is 992-e da Semdgomi muxlebis) mixedviT, radgan ar
ekisreboda brunvis usafrTxoebis valdebuleba da ar II. samarTlebrivi sikeTis da­ II. samarTlebrivi sikeTis da­
miuZRvis arc brali wundebuli produqtis warmoebaSi. zianeba zianeba
ar SeeZlo evarauda ra produqtis wuni konkretuli ga-
(§ 1 I 1) (m. 1014 ssk)
remoebebidan gamomdinare, SeeZlo mindoboda b-s (rome-
lic am momentamde yovelTvis jerovnad arTmevda Tavs III. wundebuli produqtis III. wundebuli produqtis
dakisrebul valdebulebas) mier miwodebuli produqtis damzadebiT damzadebiT
unakloobas da TviTon ar gadaemowmebina misi calkeuli
 produqti (§ 2)  produqti (m. 1011 ssk)
detalebi. bralis ararsebobis gamo aseve gamoricxulia
g-s saxelSekrulebo pasuxismgebloba.  nakli (§ 3)  nakli (m. 1010 ssk)

 mwarmoebeli (§ 4)  mwarmoebeli (m. 1011 II-IV


ssk)

IV. Tanabraleuloba IV. Tanabraleuloba

(§ 6) (m. 415 ssk)

V. xandazmuloba da gaqarwy­ V. xandazmuloba


leba
(m. 1015 ssk; mwarmoeblis pa-
(§§ 12, 13; mwarmoeblis pa- suxismgeblobis gamoricxva
suxismgeblobis gamoricxva dauSvebelia, m. 1016 ssk)
dauSvebelia, § 14)
Sedegi: zianis anazRaureba Sedegi: zianis anazRaureba
ssk-is 408-e da Semdgomi muxle-
(§§ 7 da Semdgomni) bis Sesabamisad.
109 germaniaSi a-s eqneba aseve damatebiTi deliqturi moTxovnis ufleba gsk-
is 823-e paragrafis me-2 nawilisa da germaniis sisxlis samarTlis kodeqsis
229-e paragrafisa da aseve produqtis mwarmoeblis pasuxismgeblobis Sesax-
eb me-4 paragrafis 1-li nawilisa da me-6 paragrafis Sesabamisad. es moTxovna
saqarTveloSi ar gamoiyeneba, amitomac misi ganxilvisagan Tavi SevikaveT.

280 281

You might also like