-gawaing araw-araw na kinakaharap ng bawat isa. mga taong tumatanggap ng mensahe -ayon kay W. Carl Jackson, “tunay na walang silbi o 5. Sagabal – iba’t ibang element ng komunikasyon kahulugan ang buhay kung wala ang kapwa” na maaaring maging sanhi ng hindi -galing sa salitang Latin na communis na pagkakaunawaan sa pagitan ng kalahok sa nangangahulugang common o karaniwan. proseso ng komunikasyon. -layuning makabuo ng isang ideya na Pisyolohikal na sagabal. May kauganyan sa napagakakasunduan ng bawat indibidwal kondisyon ng pangangatawan o pisyolohiya ng Ibang kahulugan ng komunikasyon ayon sa mga isang indibidwal. Ex. Masakit ang ulo, eksperto: nilalagnat, o mahina pandinig -Louis Allen “ang komunikasyon ay kabuuang Pisikal na sagabal. Mga ingay sa paligid gaya ginagawa ng tao kung nais niyang lumikha ng ng tunog ng sasakyan, garalgal ng bentilador, unawaan sa isip ng iba na kinasasangkutan ng patuloy sigawan atbp. Maaari din ang temperature na pakikipag-usap, pakikinig at pagunawa” tulad ng init o lamig -Keith Davis “ ang komunikasyon ay isang proseso ng Semantikong sagabal. Nakaugat sa wika. pagpapasa at pag-unawa sa impormasyon mula sa Magkaibang kahulugan ng isang salita na may isang tao patungo sa kanyang kapwa” parehas na baybay -Newman at Summer “ang komunikasyon ay Teknolohikal na sagabal. Nakaugat sa pagpapalitan ng impormasyon, ideya, opinion o problemang teknolohikal. Walang signal o maging opinion ng kalahok sa proseso” mabagal na internet -Birvenu “ang komunikasyon ay isang proseso ng Kultura na sagabal. Nakaugat sa magkaibang pagpapasa ng nararamdaman, ugali, kaalaman, kultura, tradisyon, paniniwala at relihiyon paniniwala at ideya sa pagitan ng mga nabubuhay na Sikolohikal na sagabal. Nakaugat sa pagiisip nilalang” ng mga participant ng proseso ng -Keyton “ang komunikasyon bilang pagkakaunawaan komunikasyon tulad ng biases at prejudices. sa pagitan ng mga kalahok sa prosesong ito.” 6. Tugon – tumutukoy sa pidbak ng tagatanggap ng IBA’T IBANG DAHILAN KUNG BAKIT NAKIKIPAG mensahe batay sa pagpapakahulugan niya sa KOMUNIKASYON ANG TAO: mensahe. 1. PANGANGAILANGAN UPANG MAKILALA ANG 7. Epekto. – tumutukoy sa kung paano naapektuhan SARILI ang tagatanggap ng mensahe (emosyonal at - Hindi sapat ang ating sarili para makilala natin sikolohikal) ng mensaheng ipinadala ng sender. kung sino tayo. - maaaring ang tugon ang mawala ngunit - Masasagot ang tanong na ‘Sino nga ba ako?’ epekto ng mensahe ay maaaring tumagal ng 2. PANGANGAILANGANG MAKISALAMUHA O mahabang panahon. MAKIHALUBILO 8. Konteksto. – Tumutukoy sa lugar, kasaysayan at - Walang relasyong mabubuo ang dalawang sitwasyon na kinapapalooban ng komunikasyon. indibidwal kung walang komunikasyong Ayon kay Edward Taylor, sa Panopio at Santico-Rolda, nagaganap sa pagitan nila. ang kultura ay tumutukoy sa isang masalimuot na 3. PANGANGAILANGANG PRAKTIKAL kabuuang binubuo ng karunungan, mga paniniwala, - Maraming gawaing praktikal na Gawain na sining, batas, moral, mga kaugalian at iba pang posibleng hindi maisagawa kung walang kakayahan. komunikasyon MGA ELEMENTO NG KOMUNIKASYON Inuri ni Edward Hall, isang batikang 1. Sender. – tumutukoy sa nagpapadala ng antropologo, ang kultura sa dalwang kategorya batay impormasyon sa ibang tao sa pamamaraan ng pagpapapadala ng Mensah. - Maaaring taglay ang kaalaman, relihiyon, 1. High-context culture- ang pagkakahulugan sa mga paniniwala, kultura, ugali atbp salita ay hindi lamang nakabatay sa salitang 2. Mensahe – ang impormasyong ipinapadala ng ginagamit ng isang indibidwal. Malaki din ang papel sender sa tagatanggap ng mensahe ng mga ‘di berbal na palatandaan, pamatayn. - Maaaring berbal (pasalita o pasulat) at ‘di 2. Low-context culture- ang mga salita ang batayan berbal tulad ng kilos, tono, simbolo o ng kahulugan. senyas Low-context Culture High-context culture 3. Daluyan – tumutukoy sa tsanel upang maiparating Pinapahalagahan ang Mas mahalaga ang ang mensahe sa tagatanggap. sariling pagpapahayag. relasyon sa ugnayan sa - Telepono, e’mail, o social media Malaya silang ipahayag komunikasyon sa application. ang kanilang opinion at pamamagitan ng di hangarin sa direktang direktang pagsasabi o pamaraan paligoy ligoy at pagkakapantay pantay grupo, status at Nangingibabaw ang Ang mga herarkiya. kahulugan ng mga salita impormasyon/mensahe ay kaysa sa mga mas nakabatay sa Ayon naman kay Kendra Cherry, itinuturing na kontekstwal na kontekstwal na mahusay ang isang indibidwal na malakas, self-reliant, palatandaan palatandaan tulad ng oras, mapaggit at independent sa isang lipunang lugar, panahon, relasyon indibidwalistiko. Taliwas ito sa isang kulturang Hinahangaan sa Hinahayaan sa ganitong kolektibo na namamayani ang pagsasakripisyo, pagsasalita ng direkta, kultura ang ibang kalahok pagiging matulungin at mapagbigay at inuuna ang maayos at malinaw na magpuno ng kanyang kapwa keysa sarili. mensahe na nawawala o Ayon sa Southeastern University, ang cultural hindi niya masabi. sensitivity ay tumutukoy sa pagiging malay ng isang Hinahanggan ang pagiging taong ang pagkakatulad at pagkakaiba ng kultura ng tahimik bawat lipunan ay buhay na buhay nang walang pag- uuri kung alin ang tama at mali. Mga bansang kabilang sa low-context culture: Sa pagiging cultural sensitive ay nakakakuha ang tao Amerika, Canada Israel at mga bansa sa Kanlurang ng respeto at pag-unawa na nagbubunga ng Europa epektibong komunikasyon. (Kinaiinisan ang nila ang HCC sa pagtalakay sa mga Ayon kay Melba Padilla Manggay, isang aspekto ng bagay na hindi importante o walang kaugnayan sa ating kultura na kinatitisuran ng mga dayuhan ay ating paksa) pagiging alanganin sa pakikipagkomunikasyon. Ang oo Mga bansang kabilang sa high-context culture: ay minsan hindi at hindi ay minsan oo. Ang ganitong Asya lalo na sa Japan at mga bansa sa Gitnang phenomena ay tinatawag na pahiwatig – isang Silangan, Pilipinas pangkagawiang komunikasyon na likas sa mga (Kinaiinisan nila ang LCC sa pagiging madaldal, paulit- Pilipino. Maselang pamamaraan ng katutubong ulit at pagiging insensitibo nito o walang pagkilala sa pagpapahayag ng ‘di tuwiran at may pagkalihis. damdamin ng kapwa) 1. Pahaging. Mensaheng sinasadyang sumala o Ayon kay Holfstede, mauri din ang kultura bilang magmintis. Parang bala na duamaan palihis sa indibidwalismo at kolektibismo. Ang Amerika, Canada, tenga at umalingawngaw sa hangin at Australya ay maituturing na indibidwalistikong mga 2. Padaplis. Mensaheng lihis dahil sadyang nilalayon bansa. At ang mga bansa sa Latin America, Asya at lamang na makanti o masanggi nang bahagya ang Gran Britanya naman ay kolektibismo ang kinauukulan, gaya ng isang palaso na sumanggi at namamayani. nangiwan lamang ng kaunting galos. Inilatag ng mga communication scholars ang 3. Parinig. Insturmentong berbal para sa pagbabatid Indibidwalistikong Kolektibong Kultura ng niloloob ng nagsasalita na nakatuon di lamang Kultura sa kaharap kundi sa sino mang nakakrinig sa Itinuturing ang sarili Ang oryentasyon ay paligid. Maari din sa pagpapahayag ng pag-ibig ng bilang hiwalay na entidad binubuhay ng konsepto nagsasalita at hindi masabi ng harap harapan. sa kanyang lipunan. na pagiging Tayo. 4. Pasaring. Mga berbal na di tuwirang pahayag sa Independet/Malaya. Self- Mahalagang mapabilanh pula, puna, paratang at iba pang mensaheng sufficient sa mga grupo. Ekstended nakakasakit na sadyang inuukol sa nakakarinig na and Pamilya kunayre ay labas sa usapan Sarili muna bago pamilya Myembro muna ng 5. Paramdam. Mensaheng pinapaabot ng tao o pamilya bago ang sarili gumagalang espiritu, sa pamamagitan ng Ang pagkakaibigan ay Nabibilang sa kakaunting manipestasyon na galling sa pakikiramdam nakabatay sa shared at grupo subalit gaya ng pagdadabog, pagbagsak ng mga common interest. permanente ang pagiging gamit, malaks na pagsara ng pinto atbp. bahagi nito. 6. Papansin. Mensaheng humihingi ng atensyon, Ang pagpaparangal ay Ang desisyon ay o kulang sa pansin. Mabilis na pagtatampo, nakabaty sa indibidwal na nakabatay sa kolektibong labis na pagmamagara o pagkakabinadosa sa natamo. Mas hinihikyat pamamaraan. Nakabatay pananamit o kilos ang indibidwal na sa kontribusyon ng 7. Paandaran. Isang mekanismo na desisyon grupo. nagpapahiwatig na karaniwang nakatuon at Pinapahalagahan ang Pinapahalagahan ang umiikot sa isang paksa o tema na hindi awtonomiya, pagbabago, grupo. Utos, tradisyon, mailahad nang tahasan at paulit na indibidwal na seguridad edad, seguridad ng bumabanggit sa sandaling may pagkakataon. Ang pahiwatig bilang konsepto ay madalas nag-aanyo 4. Pagdadabog (dabog). Pinakamalking elemnto ay at nababalot ng ligoy, isang paikot-ikot nat wari’y paglikha ng ingay gaya ng pagpadyak ng paa, walang katapusang pasakalye bago mailahad ang paglibag ng pinto, pagbagsak ng mga kagamitan. pakay na usapan. Halukipkip Nagrerelaks; may Gumagamit din ang Pilipino ng tulay o tagapamagitan inaantabayanan bilang pamamaraan ng komunikasyon upang iparating Mukhang santo-santito Sa loo bang kulo ang mensahe sa kausap. Ang mga salita gaya ng Palingon-lingon Natatakot;nangangamba pasabi, iparating, ipaabot, ibilin at ipabatid ay mga Pikit-mata Matapang na pagsuong sa kalimitang ginagamit sa ganitong sitwasyon. panganib; bahala na 1. Pahatid. Mensaheng ang pinagtutunan ay ang Nandidilat Nagagalit; nanhihindik akto ng pagpapadala sa pamamagitan ng isang Mga ibang kahulugan ng mga di berbal na sugo. komunikasyon ayon kay Maggay, Covar, Peralta at 2. Pasabi. Mensaheng ipinasabi sa isang Racelis, Hernandez at Agcaoili at Medina na may tagapamagitan. kaugnayan sa galawa ng mata (oculesics) at iba pang 3. Pabilin. Mensaheng nagsasaad ng atas o ibig galaw o kilos ng katawan kinesics. ipatupad sa tumatanggap ng mensahe Komunikasyong di 4. Paabot. Mensaheng ipinadadala roon sa panig na berbal may kalayuan upang maluwalhating Salubong ang kilay Galit; mainitin ang magkaintindihan. ulo;masungit; naiinis Tuwirang nagpapahayag ng damdamin at nagbubulas Isang kilay ang Suplado; isnabero ng damdamin. nakataas ;mapagmataas; nanlalait; 1. Ihinga. Tumutukoy sa pagpapaluwag ng sarili sa tumututol pamamagitan ng pagbabahagi ng sakit sa loob o Dalawang kilay na Pagkagitla;pagkasorpresa pagsasabi ng lihim nakataas 2. Ipagtapat. Galing sa salitang ugat na tapat na Taas noo Mamatibay ang nangangahulugang kaharap, mapagkakatiwalaan paninindigan; walang at kapani paniwala. ikinahihiya 3. Ilabas. Paglalantad sa paningin ng madla o ng sino Malinyang noo Maraming mang kinauukulan ng madalas ginagamit sa mga problema/karanasan bagay na maselan o Nakatago, ikinukubli dahil sa Kunot noo Mabigat ang suliranin; pagsasaalang-alang sa mga sangkot naguguluhan; inis; malalim 4. Ilahad. Tumutukoy sa maayos na pagsasalaysay: ang iniisip isang pag-uusap o pagkukwento ng mga Tinging pailalim Patagong kasalbahihan; pangyayari o bagay na maaaring lihim o lingid sa mapanganib iba maliban sa kaibigan Tinging matalim Galit; muhi MGA DI BERBAL NA KOMUNIKASYONG PILIPINO Kinesika ang tawag sa pamamaraan ng komunikasyon Malagkit ang tingin Nang-aakit gamit ang kilos ng katawan. Pagbaba ng tingin Nahihiya; gumagalang kung Proksemika ang komunikasyong ginagamitan ng nakakatanda espasyo. Malayo ang tingin Nag-iisip; may dinaramdam Vocalics o Paralinggwistiko naman ang Di makatingin ng May itinagong lihim; may komunikasyong naipaparating gamit ang tono ng diretso kasalanan pagsasalita Kindat Preskong paghanga;lihim na Chronemics naman ang komunikasyong nakabatay sa pagkakaunawaan panahon o oras Matang nanlilisik Papatay ng tao; nawalan ng Haptics komunikasyong nakabatay sa pandama. bait 1. Pagmamaktol (tampo). Damdamin dala ng Hikab Inaantok pagkabigo sa isang bagay na inaasahan sa isang Nakanguso Nagtatampo; nagdadabog; malapit na tao masama ang loob 2. Pagmumukmok (mukmok). Naipaparating sa Ngiting aso Masama ang pakay; taksil; pamamagitan ng pagsasawalng-kibo. Ito ay bunga mapagkunwari ng pagkasuya, at pagdaramdam. Pagsasantabi ng Ngisi Ngiting labas ang ngipin na sarili sa sulok, o palayo sa karamihan. nagbabadya ng 3. Pagmamaktol (maktol). Ang layunin ay ipakita ng pagkukunwari pagrereklamo, paghihimagsik o pagtutol sa Ngiting pilit Nasakta ngunit ayaw paggawa ng isang bagay na labag sa kalooban. magpahalata; pakitang-tao Ismid Nangungutya; nanunuya; - Isang kilalang umpukan sa ating bansa ay nandurutsa ang kultura ng salamyaan sa lungsod ng Irap Tampo; sama ng loob Marikina. Ito ay walang dingding at tangi Mukhang maasim Masungit ang mga mahahabang mesa ang Halakhak Malakas at malutong ang nagsisilbing pahingaan. Sinasabi noon na tawa ang mga kalalakihan ay nagtitipon sa Hagikhik Paimpit o pigil na tawa salamyaan upang magpalitan ng balita. Pagtungo Paggalang, hiya, lungkot - sa umpukan makikita ang pagiging Pag-iiling Hini o huwag; di inamiko ng komunikasyon. Hindi hawak pagsangayon nino man ang magiging paksa sa usapan Pagkamot ng ulo Pagkadismaya; naiinis sa umpukan. Pagtango Pagsang-ayon 3. Talakayan. Tumutukoy sa pagpapalitan ng kuro- Hintuturo sa sentido Mautak kuro ng mga kalahok sa nasabing usapan na binubuo ng tatlo o higit pa. Kaladasan tinatalaky dito ang mga Pagmamano Paggalang sa nakakatanda problema na layuning bigyang solusyon o patakarang Kapit-bisig Sama-sama nais ipatupad. Pag-akbay Magkaibigan; magbarkaa - Nahahasa ang kakayahan sa pagsasalita o Nakaupo ngunit Ninenerbiyos o sobrang sigla pangangatwiran ng mga taong kalahok. Ilang kumukuyakoy halimbawa ay panel discussion, lecture forum Lakaf na pasuray- lasing (panayam) at simposyum. suray Panel discussion – pinangungunahang ng isang Ang espasyo/proksemiks ay nagpapahayag ng tagapagdaloy na nagsisilbing gabay kapwa ng mensahe na minsan ay mas nagwiwika pa ito kaysa sa mga panelist o tagapakinig ng talakayan. mga salita na lumalabas sa bibig. Halimbawa, iba ang Simposyum – uri ng pormal na akaemikong ugali sa mag-aaral sa kanyang guro sa paaralan pagtitipon kung saan ang mga kalahok ay mga kumpara sa sa espayong kanyang pinapakita sa kapwa eksperto sa kanilang mga larangan. mag-aaral. Nakaayon ito sa iyong kausap o kaharap Lecture forum – anyo ng forum na isinasagawa Ginagamit din ng mga Pilipino ang uupang magbigay ng lecture sa isang epesikong panahon/chronemics bilang pamamaraan ng paghatid paksa. Malaya ang mga kalahok na magtanong at ng mensahe. Halimbawa, nagpapahuli o magbahagi ng kanilang opinion. nagpapabilang pamamaraan ng paghatid ng mensahe. 4. Pagbabahay-bahay. Kalimitang isinasagawa sa Halimbawa, nagpapahuli o nagpapalate ang Pilipino sa mga sitwasyong kailangan ng impormasyon ng mga isang handaan upang bigyan pa ito ng dagdag na oras indibidwal o organisasyon ukol sa kalagayan ng makapag-ayos o kaya naman ay upang hindi masabi komunidad gamit ang pagtatanong-tanong bilang na patay gutom. metoo. 5. Pulong-bayan. Isinasagawa ng publiko at ng mga GAWAING PANG KOMUNIKASYON NG MGA PILPINO kinauukulan. Isang pang komunikasyon na 1. Tsismisan. Ang gawaing ito ay makikita sa bawat isinasagawa kung may nais na ipabati ang mga barangay. Ang salitang tsismis ay nagmula sa kinauukulan tungkol sa kasalukuyang kalagayan ng salitang Espanyol na chismes na tumutukoy sa komunidad. isang kaswal na kumbersasyon tungkol sa buhay ng ibang tao. Nagagawa lamang ito sa kaibigan at MGA EKSPRESYONG LOKAL hini sa hini kapalagayan ng loob. - Mga salitang nasasambit ng mga Pilipino dahil sa bugso ng damdamin kagaya ng galit, yamot, gulat, pagkabigla atbp. 2. Umpukan. Kinabibilangan ng dalawa o higit pang - Susmaryosep!, Ina ko po!, bahala na, hay kalahok kung saan ang bawat isa ay naku! D’yos ko po!, ano ba yan atbp. nagbabahaginan ng impormasyon. Susmaryosep! – kalimitang naririnig sa mga - Dito kaalasang nagaganap ang matatanda, gaya ng lola, tiyahin o nanay. kamustahan ng mga Pilipino ukol sa mga Pinaikling hesus, maria at Hosep buhay-buhay katula ng trabaho, pamilya D’yos ko po! – nagpapahiwatig ng panawagan sa kaibigan, kalusugan atbp. Panginoon sa isang bagay na maaaring di niya - Ang ganitong gawaaing kaya pangkomunikasyon ay maituturing na Ina ko po! Naku po! – pagsaklolo o nahingi ng relasyonal. Nakabatay kasi sa relasyon ang tulong igri ng usapan Bahala na! – galling sa Bathala na, PANGMADALANG KOMUNIKASYON – May nagpapahiwatig ng katapangan sa bahagi ng taong pinakamalawak na mararating. Pinaka I personal nagsasabi nito. sapagkat may tsanel sa pagitan ng tagapagpaala Ano ba yan? Hay naku! – nagpapahayag ng ng mensahe at tagatanggap nito. Telebisyon, kabiguan sa resulta ng isang desisyon o bagay. pahayagan at radio. Internet broadcast, ang Ewan at Ewan ko sa’yo! – ginagamit kapag pangunahing midyum sa ganitong antas ng walang masabi o naiwas magsabi ng salitang komunikasyon. maaaring mapanakit. Tanga – depende sa pagkakasabi ay maaaring magamit sa pang-uyam o pagbibiro. Hayop – depende sa pagkakasabi na maaaring pag-uyam o pagpuri. Isa…- ginagamit sa pagbabanta KAHALAGAHAN NG KOMUNIKASYON 1. Ang komunikasyon ay humuhubog sa ating pananaw at sa ating identidad. 2. Ang komunikasyon ang naguudyok sa pagsisimula at pagpapatuloy ng mga panlipunang ugnayan. 3. Ang komunikasyon ay behikulo ng pagpapalaganap ng kritikal na impormasyon at kaalamang kultural. 4. Ang komunikasyon ay nagpapatibay sa isang kolektibong hangarin ng mamamayan. MGA TIPO NG KOMUNIKASYON 1. PORMAL AT IMPORMAL NA KOMUNIKASYON. Ang pomalia o impormalia ng komunikasyon ay maaring tayain batay sa ekspektasyon sa magaganap na proseso at kung sino-sino at paano maisasagawa ang prosesong ito. Unang salik ay ang uri ng wikang gagamitin. Isa isang pormal na komunikasyon ay inaasahang pino, matalino at ayon sa rehistro ng wika. Ikalawang salik ay ang balangkas ng komunikasyon. Pagkakasunod sunod ng mga segment. 2. BERBAL AT DI BERBAL NA KOMUNIKASYON. Kailangang maunawaan ang mga berbal at di berbal na senyas. ANTAS NG KOMUNIKASYON INTRAPERSONAL NA KOMUNIKASYON – Kausap ang sarili, minsan pabulong na paraan ngunit madalas ay sanisip lamang. Tinatawag din itong mental na repleksyon. Pakikipag-ugnayan sa inner self. INTERPERSONAL NA KOMUNIKASYON- nagsasangkot naman sa dalawa o higit pang tao san proseso ng komunikasyon. PANGKATANG KOMUNIKASYON – ang ganitong komunikasyon ay nagaganap sa pagitan ng grupo o pangkat na kadalasan ay parang isang komon layon. Ang layong ito ay para sa kabutihan ng pangkat. Brainstorming, video conferencing, messaging applications. PAMPUBLIKONG KOMUNIKASYON – higit na Malaki ang bilang ng mga kalahok sa komunikasyon. General public, information campaign.