Χρονική στιγμή – Χρονικό διάστημα - Μετατόπιση

(με την χρήση προσομοίωσης από το photodentro

http://photodentro.edu.gr/v/item/ds/8521/7773

Φύλλο Εργασίας (καθοδηγούμενη διερεύνηση)

1. Ερώτημα: Πότε βρίσκεται ο πιγκουίνος σε μια συγκεκριμένη θέση;

Για να απαντήσουμε στο ερώτημα «πότε;» πρέπει να χρησιμοποιήσουμε ένα

χρονόμετρο. Η ένδειξη του χρονομέτρου ονομάζεται χρονική στιγμή και συμβολίζεται
με το γράμμα t.

Ας υποθέσουμε ότι όταν ο πιγκουίνος βρίσκεται στην θέση μηδέν (όπως φαίνεται
παραπάνω) , το χρονόμετρο δείχνει 0 και ξεκινάει η χρονομέτρηση.

Όταν ο πιγκουίνος περνάει από την θέση +2 m τότε το χρονόμετρο δείχνει 4sec.

Όταν ο πιγκουίνος περνάει από την θέση +5 m τότε το χρονόμετρο δείχνει 10sec.

Λέμε τότε ότι ο πιγκουίνος:

Την χρονική στιγμή ……………………… βρίσκεται στην θέση ……………………
Την χρονική στιγμή ……………………… βρίσκεται στην θέση ……………………

Το χρονικό διάστημα που μεσολάβησε μεταξύ των δυο χρονικών στιγμών t1 και
t2 συμβολίζεται με Δt και ισούται με:
Δt = t2 - t1
Τα σύμβολα t1 και t2 αναφέρονται σε συγκεκριμένες χρονικές στιγμές. Το Δt είναι το
χρονικό διάστημα (χρόνος) στη διάρκεια του οποίου εξελίσσεται ένα φαινόμενο και
συγκεκριμένα στο παράδειγμά μας η μετακίνηση του πιγκουίνου.

Λέμε τότε ότι ο πιγκουίνος για να μεταβεί από την θέση +2m στην θέση +5m
χρειάστηκε χρονικό διάστημα
Δt=……………
Δt=……………
Δt=……

Η χρονική στιγμή t και το χρονικό διάστημα Δt είναι

μονόμετρα μεγέθη 1
 2. Ερώτημα: Πόσο μετατοπίστηκε ο πιγκουίνος από την χρονική στιγμή t1
μέχρι την χρονική στιγμή t2;

X1=+2m X2=+5m

Η μεταβολή της θέσης ενός κινούμενου σώματος ονομάζεται μετατόπιση και συμβολίζεται
με ΔX.
Για να υπολογίσουμε την μετατόπιση αρκεί να ξέρουμε την αρχική και τελική θέση του
σώματος και να τια αφαιρέσουμε. Δηλαδή:
ΔΧ = Χ2-Χ1

Άρα η μετατόπιση του πιγκουίνου είναι:

…………………………………
………………………………..
………………………………..
………………………………..

ΔΧ=…………

Η μετατόπιση είναι διανυσματικό μέγεθος

και την σχεδιάζουμε σαν …………………………… που έχει αρχή την …………………..
……………………. και τέλος την ……………………. …………………… του κινούμενου σώματος.
Για να καθοριστεί πλήρως η μετατόπιση χρειάζεται μέτρο και κατεύθυνση.

3. Ερώτημα: Πότε η μετατόπιση είναι θετική και πότε αρνητική;

………………………………… ………………………………
……………………………….. ………………………………
……………………………….. ………………………………
……………………………….. ………………………………

Όταν το σώμα κινείται προς Όταν το σώμα κινείται προς

τα δεξιά τότε η μετατόπιση τα αριστερά τότε η
είναι ……………….. μετατόπιση είναι ………………..
2
 4. Ερώτημα: Από τι εξαρτάται η μετατόπιση ενός κινούμενου σώματος; Σε
τι διαφέρει η απόσταση από την μετατόπιση;
Το σώμα που φαίνεται παρακάτω μετατοπίζεται από το σημείο Α στο σημείο Β
ακολουθώντας 3 διαδρομές. Τα μήκος της κάθε διαδρομής είναι διαφορετικό.

Μήκος διαδρομής 1: 5m Ποια είναι η μετατόπιση όμως σε κάθε

Μήκος διαδρομής 2: 3m περίπτωση;
Μήκος διαδρομής 3: 6m Η μετατόπιση είναι διάνυσμα με αρχή την αρχική
θέση(Α) και τέλος την τελική θέση(Β). Το μέτρο
1 της είναι το μήκος του διανύσματος. Άρα:
ΔΧ=……………………
Α 2 Β

3 Α Β

ΔΧ

Η μετατόπιση ΔΕΝ εξαρτάται από τις θέσεις που περνάει το

κινούμενο σώμα αλλά ΜΟΝΟ από την αρχική και τελική θέση.

Το σύνολο των διαδοχικών

θέσεων από τις οποίες περνάει
ένα κινούμενο σώμα
βρίσκονται πάνω σε μια
γραμμή. Η γραμμή αυτή
ονομάζεται τροχιά της
κίνησης.
Το μήκος της τροχιάς είναι η
απόσταση (διάστημα) που
έχει διανύσει το κινητό και
συμβολίζεται με s. Η απόσταση
είναι μονόμετρο μέγεθος.

Άρα στο παραπάνω παράδειγμα έχουμε: s1= …………….

1 s2=…………….

2 s3=……………..

Η απόσταση παίρνει πάντα θετικές τιμές

3

3
Τεστ αξιολόγησης
Σε κάθε μία από τις παρακάτω περιπτώσεις να υπολογίσετε και να σχεδιάσετε την
μετατόπιση του κινούμενου σώματος:

Χ1=………….. Χ2=……………..

ΔΧ=………………………..
……………………………..
……………………………..
………………………………

Χ1=………….. Χ2=……………..

ΔΧ=………………………..
……………………………..
……………………………..
………………………………

Χ1=………….. Χ2=……………..

ΔΧ=………………………..
……………………………..
……………………………..
………………………………

Χ1=………….. Χ2=……………..

ΔΧ=………………………..
……………………………..
……………………………..
………………………………