1

IKALAWANG MARKAHAN susunod na taong puno ng

YUNIT II: SINAUNANG KABIHASNAN SA ASYA HANGGANG IKA-16 NA SIGLO kabutihan at birtud,
6. “Mandate of Heaven” –
LECTURE NO. 1: MGA KAISIPANG ASYANO, PILOSOPIYA AT RELIHIYON prinsipyong nagpapaliwanag
ng dahilan ng pagpapalit-palit
Relihiyon – paniniwala ng tao na may isang makapangyarihang nilalang po ng emperador at dinastiya sa
pwersa na siyang pinakamataas at nagpapakilos sa lahat ng bagay sa daigdig. kasaysayan ng China.
DIVINE Japan / 1. Izanagi at 1. Ang lupain ng kanilang
Pari – mga namumuno sa mga lungsod sa simula at pinaniniwalaang may ORIGIN Silangan Izanami – bansa ay nabuo nunga ng
kakayahang kausapin ang mga diyos at diyosa. Sila ng pinunong pangrelihiyon. g Asya lumikha sa pagtatalik ng Diyos na si
lupain ng Japan Izanagi at Diyosang Izanami.
Politeismo – paniniwala sa maraming diyos. 2. Itinuturing ng mga Hapon
Diyos – sumisimbulo sa pwersa ng kalikasan 2. Amaterazu – na banal ang pinagmulan ng
kinikilalang kanilang emperador
KAISIPANG BANSA MGA DIYOS AT PANINIWALA / PRINSIPYO Diyosa ng - hindi maaaring palitan o
ASYANO / DIYOSA / Araw, ipinadala tanggalin sa pwesto ang
REHIYO PINUNO sa lupa ang emperador
N kanyang apo na - Banal at sagrado ang
SINOCENTRIS China / 1. Superyor sa lahat ng lahi si Ninigi-no- emperador kung kaya dapat
MO Silangan 2. Sila ang sentro ng daigdig. Mikoto siyang manatili, igalang at
- isang g Asya 3. Ang kanilang emperador ay mahalin.
makahulugang “Anak ng Langit” o “Son of 3. Ninigo-no- - itinuturing na simbulo ng
pananaw ukol Heaven”. Mikoto - pagkakaisa ng mga Hapones
sa kabihasnan 4. Ang emperador ay bumaba sa ang kanilang emperador.
at namumuno sa kapahintulutan lupa dala ang - dahilan ng mataas na
pagkamamam o basbas ng kalangitan alahas, espada pagpapahalaga sa kanilang
ayan ng mga (mandate of heaven) at salamin na bansa at lahi.
Tsino hanggang sa nananatili siyang naging banal
mabuti. na simbulo ng
MANDATE OF 5. Kapag naging masama, Japan
HEAVEN mapang-abuso at hindi mapa- hanggang sa
aruga sa kanyang mga kasalukuyan.
nasasakupan, ang Sa kanya
kapahintulutan ay babawiin ng nagmula si
kalangitan at ipagkakaloob sa Jimmu Tenno.
2

Wanggeom
4. Jimmu (Tangun) –
Tenno – unang nagtatag ng
emperador ng kahariang
Japan. Gojoseon
BANAL NA Korea / 1. Hwanin – 1. Banal na pinagmulan ang MEN OF Myanm Diyos ng 1. Ang kapaligiran ay
PINAGMULAN Silangan Diyos ng kanilang hari PROWESS ar at Kalupaan – pinanahanan ng mga espiritu o
g Asya Kalangitan Cambod pinakamahalag diyos na maaaring mabait o
ia / ang espiritu na masama.
2. Prinsipe Timog nagkakaloob ng 2. Ang hari ang nangunguna sa
Hwanung – Silangan masaganang mga ritwal para sa ikasisiya ng
anak ng Diyos g Asya ani ng kanilang mga diyos
ng Kalangitan tumutustos sa - sa pagpanaw ng hari,
a. pinagmulan pangangailanga tutungo ito sa daigdig ng mga
ng pinuno ng n ng kaharian espiritu at magiging diyos o
Korea diyosa.
b. bumaba sa 3. may dalawang tungkulin ang
lupa at itinatag kanilang hari
ang Lungsod ng a. tagapamagitan ng mga diyos
Diyos at tao upang pigilan ang mga
c. Pumili ng kalamidad sa kalikasan bunga
tagapangalaga ng maling pag-aalay sa mga
ng hangin, ulap diyos o espiritu ng kalikasan.
at ulan. b. tagapamagitan sa iba’t
d. tinuruan ang ibang pamayanan at mga
mga tao ng mamamayan upang manatili
iba’t ibang ang mapayapang ugnayan sa
kaalaman isa’t sa para patuloy ang
tungkol sa kasaganahan sa lipunan.
pagsasaka,
medisina,
pangingisda at
iba pa. 4. Ang sagradong tahanan ng
mga diyos o espiritu ay
3. Danjun matataas na lugar tulad ng
3

bundok. relihiyong Muslim

Mt. Popa – sagradong bundok Islam Sultan – anino ni Allah sa lupa
sa Myanmar Tagapagpaha- - amg caliph at sultan ay hini
Mt. Ba Phnom – sagradong yag ng kinikilala bilang diyos
bundok sa Cambodia pananampala-
tayang Islamiko
Thailand Phra Kapung- Ang hari ang tagapamagitan sa - kinilala bilang
espiritung kanilang diyos. pinunong
naninirahan sa pulitikal
isang burol sa
tabi ng batis. Abu Bakr –
Pilipinas Datu – piniling Men of Prowess – mga lalaking binigyan ng
maging pinuno may kakaibang angking talino, katawagang
batay sa tapang at kagalingan. Caliph
kanilang husay, (Kinatawan o
galing, talino at Kapalit ni
katapangan. Muhammad sa
Vietnam Lac Long Quan Naniniwala sa kwento ni Lac kalupaan)
– Panginoong Long Quan na nakipag-isang
Dragon dibdib kay reyna Ao Co. LECTURE NO. 2: MGA YUGTO SA PAGHUBOG AT PAG-UNLAD NG PAMUMUHAY
DEVARAJA India / Manu – unang 1. nabuo si Manu sa NG SINAUNANG TAO
Timog hari pamamagitan ng pagsasama-
Asya a. tinitingala at sama ng mga bahagi ng EBOLUSYONG KULTURAL SA ASYA
walang simbulo ng iba’t ibang diyos KULTURA URI NG TIRAHAN KAGAMITAN MAHALAGANG
kapantay tulad ng apoy, buwan, araw, PAMUMUHAY AMBAG
b. tinawag na hangin, tubig, kayamanan at Paleolitiko Umaasa sa Palipat- Yari sa Pagkakatuklas
Devaraja Deva kamatayan. kapaligiran. lipat. magaspang ng apoy na
(diyos) 2. Ang kanilang hari ay Pamimitas ng Nakatira na bato at nagbigay init sa
c. tinawag ding naghahari sa buong daigdig. bungangkahoy. sa yungib buto ng paligid.
na Raja (hari) 3. Itinuturing na haring diyos Panghuhuli ng o kweba. hayop.
ang kanilang pinuno. isda

ISLAMIKONG Kanlura Propeta Caliphate – sistema ng

KAISIPAN ng Asya Muhammad pamahalaang Muslim
– nagtatag ng Quran – banal na aklat ng mga
4

Mesolitiko Malawakang Pampang Yari sa bato, Pagbabago ng martilyo, pana bayan at

pangangalap ng ilog o pinaliit at kaugalian at at sibat lungsod.
ng pagkain sa dagat. pinanipis gawaing Nagkaroon ng
kapaligiran. Namuhay pagkilos. ekspertong
sa artisan (artist).
kasukulan. Nagkaroon ng
Neolitiko Pagtatanim, Permanen Yari sa Agrikultura o mga samahan.
pagsasaka, teng pinakinis na pagtatanim. Bakal Pagpapanday Sandatang Paglaganap ng
paggawa ng paninirah bato at Pag-imbento ng ng mga gamit. yari sa bakal. paggamit ng
palayok an na yari hinugis ayon asarol. bakal.
Pag-aalaga ng sa kahoy, sa Pagsisimula ng
hayop. pawid, paggagami- konsepto ng Ebolusyon
Paggawa ng dahon at tan. palengke. - Tumutukoy sa kahit anong bagay na dumaan sa maayos na pag-unlad
bagay na yari laryo na nagmula sa pinakapayak na anyo.
sa putik. (bricks) - Ginagamit ang salitang ito sa pag-unlad ng mga species o mga may
Paghahabi ng buhay mula sa orihinal nitong kaanyuan hanggang sa kasalukuyan.
basket, banig - Ito ay ang pagbabago sa mga namamanang katangian ng mga
at tela. populasyon ng organism sa loob ng mga susunod na henerasyon sa
Metal Pagdidisenyo Mas Kasangkapan Malawak na paglipas ng mahabang panahon.
ng palayok, matibay g tanso, ugnayan sa
paggawa ng na bakal, tingga kalakalan. Iba’t Ibang Teorya ng Ebolusyon
mga gamit na kagamitan at ginto. Unang 1. Creationist Theory (Teorya ng Paglalang) – nagsasaad na ang lahat ng
yari sa bakal. sa natuklasan ang bagay ay ginawa ng Diyos sa loob ng 6 na araw. Sina Eba at Adan ang
paggawa ginto. mga unang tao na nagawa.
ng bahay 2. Evolution Theory (Natural Selection) – ipinanukala ni Charles Darwin sa
Tanso Pagpapanday Pangalawang pamamagitan ng kanyang Aklat na ang “On the Origin of Species by
ng mga gamit. natuklasan ang Means of Natural Selection” na nagsasaad na hindi sila ginawa ng isa o
tanso. hiwa-hiwalay sa halip ay dugtong-dugtong at may pagkakasunod-sunod
(stages of development).
3. Cosmic Egg Theory – ang mga tao ay nagmula sa naghatch na cosmic
Bronse Paggawa ng Yari sa Natutuhan ang egg.
(pinaghalo espada, bronse o pakikipagkalaka
ng tano at palakol, pulang tanso. lan sa karatig-
lata o tin) kutsilyo, pook.
punyal, Pag-usbong ng
5
Mga Paraan Upang Malaman ang Edad ng Fossil o Artifact
1. Radiocarbon Dating – sinusukat nito ang mga natirang radioactive
carbon sa isang organic na labi.
2. Potassium-Argon Dating – sinusukat nito ang pagkawala ng kemikal na
potassium at argon sa mga material na volcanic.
Teorya (Theory) – pagpapalagay, siyentipikong paliwanag na hindi pa lubos na
mapatunayang totoo.
Naturalist – taong dalubhasa sa Botany (pag-aaral ng halaman) at Zoology
(pag-aaral sa mga hayop).
Species – pangkat ng mga organism na magkakatulad at maaaring magparami
ng anak.
Charles Darwin
- Isang British naturalist
- May-akda ng Origins of Species by Means of Natural Selection (1859)
- Sinalungat ang teoryang pangrelihiyon.
- Magkaugnay sa isang kadena ng ebolusyon ang lahat ng nabubuhay na
organism
- Ang tao ay produkto ng ebolusyon ng primates (mga nilikha na anyong
unggoy)
- Naniniwala na may malaking kaugnayan ang kalikasan at mga element
nito sa pag-unlad ng mga species mula sa kinagisnang kaanyuan
patungo sa kasalukuyang estado.
Payak na species
- pinaniniwalaan na lahat ng makabagong species ay nagmula sa
pinakapayak na uri at tinawag itong one-celled organism.
- Ang mga organismong ito ay unang nanirahan sa katubigan ng mundo.
MGA ELEMENTONG MAY KAUGNAYAN SA EBOLUSYON
1. Kapaligiran
- Louie Agassiz (Amerikanong Scientist) – ang mabagal na
pagbabago ng istruktura ng mundo ang nagpabago sa mga
itsura ng species.
- Ang mga pagbabagong ito ay ang klima, lebel ng tubig sa
karagatan, ikot ng hangin at topograpiya.
- Gradwal at hindi mabilisan ang pagbabago.
2. Adaption
- Kakayahan ng isang species na makiayon sa kanyang kapaligiran upang
siya ay mabuhay.
- Ang mga halaman at hayop na hindi kayang makiahon sa kapaligiran ay
namamatay at maaaring maglaho ang kanilang lahi.
- Ang mga hayop na nasa klimang polar ay may makakapal na balat at
balahibo bilang proteksyon sa napakalamig na lugar,
3. Mutation
- Permanenteng pagbabago sa katangiang mana ng isang species sa
kanyang magulang.
- Nagaganap kapag nagkaroon ng pagkakamali o pagbabago sa istraktura
ng deoxyribonucleic acid (DNA) ng genes.
- DNA – sangkap ng genes na nagsisilbing tagapagdalang katangian ng
magulang na ipinapasa sa anak.
- Nagkakaroon ng pagbabago sa panahon ng replikasyon na
nagpapabago sa katangian ng mga anak.
4. Panahon
- Nagsisimula ang proseso noong 3.8 bilyong taon.
- Nagsimula nang matuklasan ang unang bacterial fossil.
- Naging komplikado sa pagdaan ng panahon.
6