Συνέντευξη
Φιλίπ Αλκοΐ
Ανυπακοή και αντίσταση
τίσταση
στον Μπολσονάρου
ου
> σελ. 9
‣ Εφημερίδα της αντικαπιταλιστικής κομμουνιστικής Αριστεράς
Πολυτεχνείο εχθρικό
σε κυβέρνηση και ΗΠΑ
Ανοικτό στον λαό και τη νεολαία, στους αγώνες και στις ελπίδες τους, ήταν το φετινό Πολυτεχνείο.
Ανεπιθύμητοι οι εκπρόσωποι της κυβέρνησης, των ευρω-μνημονίων και της υποταγής σε ΗΠΑ και ΝΑΤΟ.
Σ
φράγισαν το φετινό Πολυτεχνείο τα αντι-
κυβερνητικά και αντιπολεμικά-αντιιμπε-
ριαλιστικά συνθήματα, με κορύφωση τη
μεγάλη πορεία προς την αμερικανική πρεσβεία.
Οι μαζικές εκδηλώσεις έδωσαν απάντηση στην
κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, η οποία προωθεί τα
επικίνδυνα αμερικανοΝΑΤΟϊκά σχέδια και τα
συμφέροντα του ελληνικού κεφαλαίου, καθώς
και στις επιθέσεις της ΝΔ στο κίνημα και στο
άσυλο. Πετυχημένες εκδηλώσεις της ΑΝΤΑΡΣΥΑ
σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη με κεντρικό τίτλο: ο
δρόμος του Νοέμβρη επαναστατικός. >>> σελ. 3
Ληστρικά «αιώνια» Οι αντιθέσεις
πλεονάσματα, του Brexit
προσωρινή «χάρη» κλονίζουν την
σε συντάξεις κυβέρνηση Μέι
> σελ. 5 > σελ. 7
‣ ΚΥΡΙΑΚΗ 18 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2018
ΕΤΟΣ 28ο
ΑΡ. ΦΥΛΛΟΥ 1.401
€2
‣ www.prin.gr
Νεκροί εργάτες,
αναλώσιμοι
και μίας χρήσης
Ακόμη ένας 54χρονος εργαζόμε-
νος σε δήμο έχασε τη ζωή του,
τα ξημερώματα της Παρασκευ-
ής, όταν ανετράπη το απορριμ-
ματοφόρο του δήμου Αλίμου το
οποίο οδηγούσε. Την Παρασκευή
9 Νοέμβρη, ένας κωφάλαλος
8μηνίτης εργάτης του δήμου
Ασπροπύργου, είχε σκοτωθεί
παρασυρμένος από διερχόμενο
όχημα. Τους 42 έφτασαν οι
νεκροί εργάτες στους ΟΤΑ.
Κυβέρνηση και δήμοι συνεχί-
ζουν να δολοφονούν, αρνού-
μενοι να εφαρμόσουν τις συλ-
λογικές συμβάσεις εργασίας,
εξυπηρετώντας ένα σύστημα
βάρβαρο, που θέλει τους εργά-
τες φτηνούς, αναλώσιμους και
μιας χρήσης.
∆ιήμερο
Αυξημένες
Αφιέρωμα Των Δημήτρη Γρηγορόπουλου | Κώστα Παλούκη |
Μπάμπη Συριόπουλου
δυνατότητες
και απαιτήσεις
100 χρόνια μετά· Επιτυχημένο το διήμερο για
αναγκαίο ένα το κομμουνιστικό κίνημα
στο Μολύβι, νέα δυναμική
νέο ξεκίνημα στην υπόθεση του σύγχρονου
προγράμματος και κόμματος.
Νοέμβριο του 1918 ιδρύεται το ΣΕΚΕ Ποια η συμβολή του ΝΑΡ με
(ΚΚΕ). Ηρωική και δραματική διαδρο- το σχέδιο Προγραμματικής
μή, πρωτοπόροι αγώνες και οδυνηροί
Διακήρυξης και την επικείμενη
συμβιβασμοί >>> σελ. 11-16
συνδιάσκεψη. >>> σελ. 20, 21
2 ΚΥΡΙΑΚΗ 18 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2018 Η δεύτερη ματιά

editorial Μαριάννα Τζιαντζή

Ευρωστρατός, Αν από το Πολυτεχνείο έχουν απομείνει σπίθες που ακόμα

κρατούν, αυτό οφείλεται «και» στο αθόρυβο έργο χιλιάδων
ο νέος «έρωτας» εκπαιδευτικών που εδώ και πολλά χρόνια έδωσαν και
Μέρκελ-Μακρόν δίνουν την ψυχή τους για τη σχολική γιορτή της 17ης Νοέμβρη.

Επείγον και συντονισμένο κάλεσμα για

τη συγκρότηση ενός ετοιμοπόλεμου
ευρωπαϊκού στρατού απηύθυναν τις
τελευταίες ημέρες οι ηγέτες των δύο
Οι Εστιάδες
ισχυρότερων χωρών της ΕΕ, Γερμανίας
και Γαλλίας. Το συνέδεσαν, μάλιστα,
και με την ανάγκη δημιουργίας μιας
ισχυρής πολεμικής βιομηχανίας.
του Πολυτεχνείου
Προφανώς, Μέρκελ και Μακρόν
εξέφρασαν όχι προσωπικές τους
απόψεις αλλά τις ανάγκες και
προτεραιότητες των αστικών τάξεων

που εκπροσωπούν, κάτι που ισχύει
και για τον πρόεδρο της Κομισιόν. Το
γιατί είναι σαφές: Δεν νοείται Ευρώπη
η οποία να διεκδικεί ηγεμονικό ρόλο
σε παγκόσμιο επίπεδο, χωρίς ένα
«σιδερένιο χέρι» για την επιβολή και
υπεράσπιση του ρόλου αυτού.
Όσο για την ένταση με την οποία
προβάλλεται το ζήτημα του
ευρωστρατού εσχάτως, αυτή αντανακλά
δύο σοβαρές εξελίξεις: Αφενός, την
ανασυγκρότηση της ίδιας της ΕΕ, στο
φόντο του Brexit –είτε γίνει τελικώς είτε
όχι– και των σοβαρών ρηγμάτων που
έχουν προκληθεί στο εσωτερικό της
από την κρίση η οποία σοβεί εδώ και
μία και πλέον δεκαετία. Πρόκειται για
μια ανασυγκρότηση που φέρει σαφώς
αντιδραστικό πρόσημο, καθιστώντας
την ΕΕ πολύ πιο επιθετική, τόσο
απέναντι στους ανταγωνιστές της όσο και
απέναντι στους λαούς της. Αφετέρου,
τη χειραφέτησή της από τις ΗΠΑ και το
ΝΑΤΟ (και σε επίπεδο εξοπλισμών),
καθώς ο ανταγωνισμός κλιμακώνεται
επικίνδυνα, βάζοντας τέλος στη
μεταπολεμική τάξη πραγμάτων.
Απέναντι σε αυτά τα δεδομένα,
η παρουσία και παρέμβαση μιας
διακριτής, αυτόνομης, μάχιμης
και όσο το δυνατόν πιο μαζικής
αντικαπιταλιστικής γραμμής ρήξης
και αποδέσμευσης από την ΕΕ (και
το ΝΑΤΟ φυσικά), από εργατική και
διεθνιστική σκοπιά, είναι σήμερα πιο
αναγκαία παρά ποτέ. Ειδικά ενόψει των
ευρωεκλογών του ερχόμενου Μαΐου,
που είναι εξαιρετικά κρίσιμες.
Τ
ο Πολυτεχνείο ζει, λέμε συχνά. Ό-
μως πρέπει να προσθέσουμε ότι ζει
με διαφορετικό τρόπο από χρόνο σε
χρόνο, από δεκαετία σε δεκαετία. Αλλιώς
ζούσε, για παράδειγμα, το 1974, όταν στην
επέτειό του, την πρώτη της μεταπολίτευ-
σης, έγιναν (διόλου τυχαία) εθνικές εκλο-
γές. Αλλιώς ζούσε το 1975, με την πορεία
εκατοντάδων χιλιάδων ανθρώπων που
αποτύπωσε ο Νίκος Κούνδουρος στους
∆ρόμους της Φωτιάς. Με λίγα λόγια, τη
μνήμη του Πολυτεχνείου τη διαμορφώνει
και την αλλάζει το σήμερα, η τρέχουσα
συλλογική πείρα.
Ποιοι κρατάνε σήμερα ζωντανή τη
φλόγα του Πολυτεχνείου; Ή, έστω, για να
μην ηχούμε βαρύγδουποι, ποιοι το κρα-
τούν ακόμα ως σημείο αναφοράς; Ποιες
είναι οι άτυπες Εστιάδες του (στην αρχαία
Ρώμη, οι Εστιάδες ήταν οι ιέρειες της
Εστίας που συντηρούσαν το «ιερό πυρ»
στο ναό της θεάς στη ρωμαϊκή Αγορά);
Πάντως όχι οι ανακοινώσεις των κομμά-
των, καθεστωτικών και μη, ούτε τα προ-
σκλητήρια των κομμάτων και των οργα-
νώσεων της Αριστεράς για συμμετοχή
στην πορεία, ούτε τα αφιερώματα της ΕΡΤ,
ούτε η σχολική αργία και οι γιορτές που
διεξάγονται σε όλα τα δημόσια σχολεία της
χώρας, όπως ορίζει η σχετική εγκύκλιος
του υπουργείου Παιδείας.
Αν υπάρχουνε σπίθες που ακόμα κρα-
τούν, αυτό οφείλεται «και» στο αθόρυβο
έργο χιλιάδων εκπαιδευτικών που εδώ
και πολλά χρόνια έδωσαν και δίνουν την
ψυχή τους για τη σχολική γιορτή της
17ης Νοέμβρη. Ασφαλώς, οι περισσότε-
ροι εκπαιδευτικοί που αναλαμβάνουν τη
σχολική εκδήλωση ακολουθούν την πε-
πατημένη, με προκάτ λόγους, τραγούδια
και απαγγελίες. Όμως δεν είναι λίγοι και
Αυτοί που
συμμετέχουν
στην πορεία κάθε
Νοέμβρη δίνουν,
με τον τρόπο τους,
μια υπόσχεση
για το μέλλον
αυτοί που δίνουν την ψυχή τους, το καλ-
λιτεχνικό και παιδαγωγικό ταλέντο τους
για να μείνει κάτι στο μυαλό των παιδιών.
Των λίγων έως πολύ λίγο παιδιών, γιατί
τα περισσότερα μάλλον βαριούνται. Άλλοι
δίνουν τον πρώτο λόγο στα παιδιά, σε κά-
ποια μαθητική μπάντα που παίζει τραγού-
δια του Θεοδωράκη, του Λοΐζου, του Μι-
κρούτσικου, του Άσιμου. Άλλοι, δάσκαλοι
και καθηγητές της μουσικής, ξοδεύουν
πάμπολλες ώρες εκτός σχολικού ωραρίου
για να προετοιμάσουν τη μαθητική χορω-
δία. Άλλοι καλούν κάποιον «αγωνιστή ή
αγωνίστρια του Πολυτεχνείου» να μιλήσει
στο σχολείο ή κάποιον καλλιτέχνη που
πέρασε κι αυτός από εκεί, που έπαιξε στο
πιάνο της αίθουσας τελετών του κτιρίου
της Αρχιτεκτονικής. Άλλοι προσπαθούν
να γράψουν και να εκφωνήσουν τον «δικό
τους» λόγο, που δε θα είναι αντιγραφή
από κάποιο από τα γνωστά λυσάρια. Στο
ίδιο πνεύμα κινούνται σήμερα κι εκείνοι
οι εκπαιδευτικοί που δίνουν μια αθόρυβη
μάχη για να μην περάσει ο φασισμός και ο
ρατσισμός στους εφήβους.
Συχνά έρχεται η στιγμή που και αυ-
τοί οι δάσκαλοι κουράζονται. Όπως κου-
ράζεται και η κοινωνία να ακούει για
ήρωες ή μάλλον να ακούει τόσα χρόνια
για τους «ίδιους» ήρωες. Γιατί ένας από
τους λόγους που το Πολυτεχνείο δεν
θάμπωσε εντελώς, είναι το ότι δεν το
διαδέχτηκε κάτι άλλο, κάτι σπουδαιότε-
ρο. Το σύνθημα «ένα, δύο, τρία, πολλά
Πολυτεχνεία» δεν υλοποιήθηκε όπως
πολλοί εύχονταν, όμως αυτό δεν σημαί-
νει ότι είναι ευσεβής πόθος, αλλά κάτι
που μπορεί να συμβεί εκεί που δεν το
περιμένουμε.
Η απόφαση κάποιων ιδιοκτητών
ιδιωτικών σχολείων να καταργήσουν ή
να υποβαθμίσουν τον σχολικό εορτασμό
του Πολυτεχνείου δεν είναι νίκη της
παραδοσιακής ή της φασιστικής ∆εξιάς,
αλλά του ατομικισμού της αγοράς. Ο πε-
λάτης, ο γονέας που πληρώνει, δεν θέλει
να του σερβίρουν ελλιποβαρείς μερίδες,
να μειώνονται οι ώρες διδασκαλίας.
Το Πολυτεχνείο «μίλησε» στις καρδιές
πολλών — με τους διερμηνείς του στη
σύγχρονη γλώσσα και πραγματικότητα
ίσως υπάρχει κάποιο πρόβλημα επικοι-
νωνίας και κατανόησης. Μίλησε όμως
και επειδή, χάρη σε κάποιους εκπαιδευ-
τικούς, κάτι φτερούγισε στο νου εφήβων
και παιδιών που ίσως τώρα έχουν ενηλι-
κιωθεί. Αυτοί που συμμετέχουν στην πο-
ρεία κάθε Νοέμβρη δεν το κάνουν όπως
οι Πόντιοι που πάνε για προσκύνημα
στην Παναγία του Σουμελά, ούτε το κά-
νουν επειδή το λέει το κόμμα. ∆ίνουν, με
τον τρόπο τους, μια υπόσχεση για το μέλ-
λον. Μια υπόσχεση που τον σπόρο της
ίσως έριξαν ένας δασκαλάκος, μια καθη-
γήτρια, ένας/μία μουσικός, κάποιοι αφα-
νείς. Αξίζει να τους το αναγνωρίσουμε.

‣ Ιδιοκτησία: «Eκδόσεις-Μελέτες- Έρευνες» Aστική Mη Kερδοσκοπική Eταιρεία

Εφημερίδα της
Kωδικός 2806, Κλεισόβης 9, 106 77 Αθήνα, Tηλ.: 210-82.27.949, prin@otenet.gr | http://www.prin.gr
αντικαπιταλιστικής
κομμουνιστικής ‣ Tραπεζικός Λογαριασμός Συνδρομών και Eνισχύσεων: ALPHA BANK 260002002006023 • IBAN: GR1801402600260002002006023
Αριστεράς
‣ Εκδότης: Δημήτρης Δεσύλλας ‣ Eκτύπωση: ΚΛΕΝΙΚ ΕΕ ‣ Layout: Χριστίνα Λουλούδα
 Το θέμα ΚΥΡΙΑΚΗ 18 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2018 3

Ε
να φάντασμα εξακολουθεί
να πλανιέται  στην Ελλάδα,
45 ολόκληρα χρόνια μετά την
εξέγερση του Πολυτεχνείου.
Όλες οι δυνάμεις του γερα-
σμένου πολιτικού συστήματος μοιάζουν
να έχουν ενωθεί σε μια ιερή συμμαχία
για να κυνηγήσουν αυτό το φάντασμα:
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης ζητάει παρα-
μονές της επετείου εισβολής των τανκς
την ολοκληρωτική κατάργηση του πα-
νεπιστημιακού ασύλου, ο Άδωνις και η
Χρυσή Αυγή αμφισβητούν ότι υπήρχαν
νεκροί στο Πολυτεχνείο και ο Σύνδεσμος
Ιδιωτικών Σχολείων αρνείται τη συμμετο-
χή στον εορτασμό του, κάνοντας λόγο για
«ιδεολογικό καταναγκασμό»!
«Είμαστε στη ευχάριστη θέση να μα-
θαίνουμε ότι πολλά ιδιωτικά σχολεία
φέτος δεν θα συμμετάσχουν σε αυτό το
πανηγύρι, σε αυτό το γλέντι που γίνεται,
στην προπαγάνδα όπου βάζουν τα νέα
παιδιά να μαθαίνουν με το έτσι θέλω ότι
υπήρχαν νεκροί, ενώ δεν υπήρχαν», τό-
νισε περιχαρής ο βουλευτής της ΧΑ Γιάν-
νης Λαγός στη βουλή. Αποθρασυνόμενοι
από το γενικότερο κλίμα κατά του Πο-
λυτεχνείου, οι χρυσαυγίτες προχώρησαν
ένα βήμα παραπέρα και μέσω του υπαρ-
χηγού τους Χρήστου Παππά κατέθεσαν
Το Πολυτεχνείο ζει
ερώτηση στο υπουργείο Εθνικής Άμυνας,
ζητώντας κυρώσεις και πειθαρχικό έλεγ-
χο εναντίον των φαντάρων της ΚΝΕ που
κατέθεσαν στεφάνι για το Πολυτεχνείο!
και σπέρνει εφιάλτες…
Ο υποψήφιος δήμαρχος Αθήνας της
ΝΔ Κώστας Μπακογιάννης, σε άλλο
ύφος αλλά σε ανάλογο αντιδραστικό Ψωμί-Παιδεία-Ελευθερία
πλαίσιο, προτείνει την ενοποίηση των
χώρων του Εθνικού Αρχαιολογικού Μου- Κυριάκος Νασόπουλος
σείου με το ιστορικό κτίριο του Πολυτε-
χνείου και το ανακαινισμένο ξενοδοχείο
Ακροπόλ σε μια «όαση πολιτισμού στο
κέντρο της Αθήνας». Διευκρίνισε δε ότι ▸ Οι εξεγέρσεις βάση στη Σούδα αποτελεί τη ναυαρχίδα
των στρατιωτικών και αμυντικών σχέσε-
ρό για να πεθάνει». Αυτό έδειξε και η
μαζική προσέλευση στις εκδηλώσεις για
αναφέρεται συγκεκριμένα «στην επέ- ων Ελλάδας και ΗΠΑ. Δεν είναι μόνο ο τον τριήμερο εορτασμό της εξέγερσης
κταση του Μουσείου στο Μετσόβιο,
δεν μπαίνουν έκτος στόλος που βρίσκεται στην περιο- καθώς και η μεγάλη συμμετοχή στις συ-
χή [...]. Όλα αυτά έχουν να κάνουν με νελεύσεις των φοιτητικών συλλόγων της
όπου σήμερα στεγάζεται η Αρχιτεκτονι-
κή». Αυτή η γραμμή εκφράζει διατυπω-
σε μουσεία, στρατηγικά συμφέροντα που συγκλί- Αθήνας, όπου σε πάνω από 15 από αυτές
μένους ευσεβείς πόθους μετατροπής του σε πείσμα νουν», είπε χαρακτηριστικά. Ο Πάιατ
παράλληλα προειδοποιεί ότι προϋπόθε-
επικράτησαν τα πλαίσια της ΕΑΑΚ. Μα-
ζικές ήταν οι εκδηλώσεις-συζητήσεις που
Πολυτεχνείου σε μουσειακό χώρο, απο-
στειρωμένο από ζωντανές διαδικασίες, της κυβέρνησης, ση για να προχωρήσουν οι αμερικανικές διοργάνωσε η ΑΝΤΑΡΣΥΑ σε Αθήνα και
φοιτητές και δημόσιες εκδηλώσεις. επενδύσεις είναι να διατηρηθεί το θετικό Θεσσαλονίκη την Παρασκευή. Σημαντι-
Ακόμα και τα στελέχη και οι δημο- του Πάιατ, momentum που δημιουργήθηκε. Την κό ρόλο έπαιξε και το κοινό κάλεσμα πλή-
σιογράφοι του ΣΥΡΙΖΑ συμμετέχουν σε ίδια ώρα ο Πάνος Καμμένος προτείνει θους οργανώσεων και συλλογικοτήτων
αυτόν τον μαύρο χορό της αντίδρασης, της Ν∆ και στην κυβέρνηση Τραμπ τη μετατροπή για να γίνει το φετινό «ανοιχτό» Πολυτε-
αποκαλώντας «νεοφασίστες» και «εν δυ- ολόκληρης της Ελλάδας σε απέραντο πα- χνείο κόμβος αγωνιστικής αναφοράς του
νάμει φασίστες» τους αριστερούς φοιτη-
της Χρυσής Αυγής ραθαλάσσιο οικόπεδο του ΝΑΤΟ, κινήματος, ύστερα από πρωτο-
τές που εμπόδισαν την αντιπροσωπεία με την προοπτική παραχώ- βουλία της νεολαίας Κομμου-
της κυβέρνησης να καταθέσει στεφάνι ρηση νέων υπερ-βάσεων νιστική Απελευθέρωση.
στο Πολυτεχνείο, χωρίς καν να αναρω- του θανάτου σε Βόλο, Ο ΣΥΡΙΖΑ από Οι μέρες που έρχο-
τηθούν μήπως δεν φταίνε οι φοιτητές Λάρισα και Αλεξαν- τη μια δίνει βάσεις νται είναι φορτισμένες.
αλλά η πολιτική που υπηρετεί σήμερα ο σης με την Ελλάδα» υπενθυμίζοντας το δρούπολη! Η κυβέρ- «Ποιοί θα μιλήσουν για
ΣΥΡΙΖΑ. Τον αντιαμερικανισμό επιχει- στρατηγικό διάλογο ΗΠΑ-Ελλάδος που νηση που θεωρεί δη-
στις ΗΠΑ, αυτές; Οι κυβερνώ-
ρεί να ξορκίσει και ο πρέσβης των ΗΠΑ θα πραγματοποιηθεί στις 13 Δεκεμβρί- μοκρατικό της δικαί- από την άλλη ντες που όπου στα-
στην Ελλάδα που παραμονές του εορτα- ου. Μια μέρα πριν από το βήμα του 3ου ωμα τον βίαιο ξυλο- θέλει να τιμά θούν και όπου βρεθούν
σμού του Πολυτεχνείου προχώρησε σε Thessaloniki Summit, ο Πάιατ προχώ- δαρμό αντιπολεμικών γκρεμίζουν οι ίδιοι την
ρησε στην εκτίμηση ότι η ιστορία θα εί- διαδηλωτών για να προ-
το Πολυτεχνείο πόρτα του Πολυτεχνεί-
σωρεία παρεμβάσεων επισκεπτόμενος
το λιμάνι της Θεσσαλονίκης και δίνοντας ναι «πολύ ευγενική» και «γενναιόδωρη» στατεύσει το άγαλμα του ου; […] Αυτοί που χαϊδεύο-
συνεντεύξεις σε ελληνικά ΜΜΕ. Στις 16 με τον πρωθυπουργό της Ελλάδας Αλέξη αμερικανού Τρούμαν, έχει το ντας τα αυτιά των φασιστών,
Νοεμβρίου μιλώντας στο Ράδιο Θεσσαλο- Τσίπρα. Συζητώντας με τον δημοσιογρά- θράσος να χαρακτηρίζει «εν δυνά- εξισώσουν τη φασιστική ιδεολογία
νίκη εξέφρασε το ενδιαφέρον των ΗΠΑ φο της Καθημερινής, Αθανάσιο Έλις, ο μει φασίστες» τους νέους που ξαναέγρα- με τον κομμουνισμό, τις χούντες και τα
για το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης, μι- Τζέφρι Πάιατ τόνισε πως οι ΗΠΑ θέλουν ψαν και φέτος το ιστορικό «Έξω οι ΗΠΑ, βασανιστήρια με την επανάσταση, την
λώντας για τις δυνατότητες και τις ευ- να καθίσουν στο τραπέζι της συζήτησης έξω το ΝΑΤΟ» στην πύλη του Πολυτε- πανανθρώπινη ελευθερία και την ισότη-
καιρίες στην ευρύτερη περιοχή και είπε για την Ανατολική Μεσόγειο: «Ο γεω- χνείου και υπηρετούν το αληθινό νόημα τα; Μάλλον όχι. Μάλλον δεν πρέπει να
πως οι σχέσεις ΗΠΑ και Ελλάδας βρί- πολιτικός ανταγωνισμός επανέρχεται της εξέγερσης με τους αγώνες τους. τους αφήσουμε», τονίζει στην ανακοίνω-
σκονται στο καλύτερο σημείο κάνοντας στην περιοχή μετά από δεκαετίες. Η Το Πολυτεχνείο σε πείσμα των και- σή της για το Πολυτεχνείο η νεολαία Κομ-
λόγο για «στρατηγική σχέση επένδυ- Ελλάδα είναι ο φυσικός μας εταίρος. Η ρών ωστόσο αποδεικνύεται «πολύ σκλη- μουνιστική Απελευθέρωση.
4 ΚΥΡΙΑΚΗ 18 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2018 Πολιτική

Από Πατριδοκαπηλεία Γιώργος Κρεασίδης

σπόντα
*** Πάλι έσωσε τις συντάξεις
ο ΣΥΡΙΖA * Από ποιον; * Από
Εθνικιστική πλειοδοσία
τον εαυτό του, μιας και είχε
νομοθετήσει την περικοπή τους
* Αλλά κι αυτό είναι μια μεγάλη
στο δρόμο με τις κάλπες
νίκη της κυβέρνησης της αρι-
στεράς * Είναι τεράστιο κατόρ-
θωμα να μην κάνεις μερικά από
▸ Αποθράσυνση Ν∆ και ακροδεξιών, ευθύνες αριστερών δυνάμεων
αυτά που είχες συμφωνήσει να

Μ
κάνεις * Μοιάζει λίγο... υπαρ- ε νέα ένταση επι- στην ένταση που πρέπει το μέ-
ξιακό, αλλά ζούμε σε περίεργες στρέφει η εθνι- τωπο με τον εθνικισμό. Η ηγε-
εποχές. κιστική υστερία μονία σε ΚΚΕ και ΛΑΕ των ιδε-
*** Φυσικά στο τέλος θα κο- μετά την ύφεση ολογημάτων ότι ο κίνδυνος στο
πούν οι συντάξεις * Γιατί ίδιες που έφερε η αστική συστρά- Αιγαίο βρίσκεται στην τουρκική
παραμένουν οι συμφωνίες για τευση με τη Συμφωνία των επιθετικότητα και μόνο, αλλά
την ασφαλιστική δαπάνη * Ως
Πρεσπών. Ύστερα από το φιά- και ο διαχωρισμός από τη Συμ-
μέρος του ΑΕΠ * Γιατί «πίσω
σκο του αποτυχημένου συλλα- φωνία των Πρεσπών λόγω «μα-
έχει η αχλάδα την ουρά» με τις
λητηρίου στη ΔΕΘ, η ευκαιρία κεδονικού αλυτρωτισμού», δεν
μελέτες βιωσιμότητας * Γιατί
που ζητούσαν οι εθνικιστικές επιτρέπει κάτι παραπέρα από
θα αυξηθούν κι άλλο τα όρια
φωνές ήρθε με την κηδεία του την καταγγελία της δράσης των
ηλικίας * Γιατί, γιατί ,γιατί...
Κ. Κατσίφα. ακροδεξιών. Χωρίς κατάδειξη
* Αλλά μέχρι να κοπούν, οι Με πρωταγωνιστή τα του ρόλου και των συμφερόντων
συνταξιούχοι θα χάνουν από
ΜΜΕ που πρόσφεραν άφθο- της άρχουσας τάξης που ευνοεί
αλλού * Πάντα υπάρχει τρόπος
νο οπτικοακουστικό υλικό που αυτό το κλίμα εθνικισμού και
* Όταν υφίσταται καλή θέληση λειτουργούσε εμπρηστικά με των αντίστοιχων επιλογών της
για πρωτογενή πλεονάσματα
πλάνα από ανοιχτό φέρετρο, κυβέρνησης, δε θα γίνει αντίπα-
* Κι εδώ οι ΣΥΡΙΖΑίοι αποδεί- πολεμοχαρείς δηλώσεις κ.ά. λο δέος στην κοινωνία το αντιι-
χθηκαν πρωταθλητές * Να τους
Παράλληλα εμφανίστηκαν ρε- τερη μοίρα οι εγκληματικές της αυτό το πλαίσιο η βουλευτίνα μπεριαλιστικό, αντιεθνικιστικό,
το αναγνωρίσουμε.
πορτάζ και αρθρογραφία που ευθύνες για τα μνημόνια, ενώ της ΧΑ Ε. Ζαρούλια, γυναίκα αντιρατσιστικό ρεύμα και το
*** Ούτε ο Σημίτης, όταν μας έβαζαν θέμα Β. Ηπείρου, αλ- διεκδικεί εκ νέου τις εκλογικές του φυρερίσκου Μιχαλολιά- αντιπολεμικό κίνημα. Η ΛΑΕ
έβαζε στην ΟΝΕ, τέτοιες απο-
λαγής συνόρων προφανώς με απώλειες των προηγούμενων κου, προσπάθησε να προκαλέ- ειδικότερα αντιμετωπίζει τις
δόσεις * Γιατί και τότε πλεονά-
πόλεμο, ακόμα και απέλασης χρόνων σε ΑΝΕΛ και ΧΑ. σει ενός λεπτού σιγή στη βου- συνέπειες της επίκλησης «πα-
σματα ψάχναμε, αν θυμάστε
των χιλιάδων μεταναστών από Από κοντά το σύνολο των λή για τον Κατσίφα, κάτι που τριωτικών αντιμνημονιακών
* Ήταν τα κριτήρια του Μάα- την Αλβανία. Έγινε ακόμα προ- εθνικιστικών κομματιδίων και αποτράπηκε. Επανήλθε όμως δυνάμεων» χωρίς εργατική ανα-
στριχτ * Και τώρα τα ίδια είναι
σπάθεια να ξεσηκωθούν οι μα- φασιστικών οργανώσεων που ο Ν. Κακλαμάνης της ΝΔ, σαν φορά. Με κοινό κείμενο εκπρό-
* Απλά τα ονομάζουμε αλλιώς θητές σε Κιλκίς, Κατερίνη και διεκδικούν το ρόλο της «σοβα- Δ’ αντιπρόεδρος της Βουλής με σωποι τριών οργανώσεων της
* Στην περίπτωση της Ελλάδας ρής Χρυσής Αυγής» και φυσικά τη συναίνεση όλων των κομμά-
αλλού από ακροδεξιούς παρά- ΛΑΕ (ΑΡΑΝ, ΑΡΑΣ, ΔΕΑ) εκ-
φυσικά κάπως αυξημένα
γοντες, παπάδες κα. Σε αυτό η ίδια η εγκληματική οργάνω- των, του ΚΚΕ συμπεριλαμβα- φράζουν τη δυσφορία τους για
* Έχουμε και τη συμφωνία για ση που βρήκε την ευκαιρία να νομένου.
το κλίμα πρωταγωνιστούσαν παρεμβάσεις της ηγεσίας της
το χρέος * Μόλις 50 χρονάκια
ακροδεξιά στελέχη και βουλευ- ξεπλυθεί «πατριωτικά». Καθό- Στη συνέχεια ο κοινοβου- ΛΑΕ. Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-Α-
* Ανοιγοκλείνεις τα μάτια και
τές της ΝΔ και των ΑΝΕΛ, μη- λου τυχαία επανεμφανίστηκαν λευτικός εκπρόσωπος του ΚΚΕ ΝΕΛ με τη βαθύτερη πρόσδεση
πέρασε.
τροπολίτες, δημοσιογράφοι και «τάγματα εφόδου» από τρα- Θ. Παφίλης δήλωσε ότι ήταν στο άρμα του ιμπεριαλισμού
*** Να συγχαρούμε για άλλη
παράγοντες, καθώς και ο γαλα- μπούκους της ΧΑ στην Αθήνα, λάθος αυτό που έγινε και ότι η των ΗΠΑ και τη διεκδίκηση ενός
μια φορά τους επικοινωνιολό-
ξίας των ακροδεξιών πολιτικών ενώ πρωτοστατεί στη στοχοποί- Δ. Μανωλάκου αιφνιδιάστηκε. ρόλου επιθετικού στην περιοχή
γους του Μητσοτάκη * Αν δε
κινήσεων στα δεξιά της ΝΔ. Για ηση των καθηγητών στο 1ο ΓΕΛ Το περιστατικό είναι ενδεικτικό δίνει χώρο στον εθνικισμό, ενώ
καταθέσεις ερώτηση στη Βουλή
τη ΝΔ είναι ζωτικής σημασίας Γέρακα που δε συναινούν στην του γεγονότος ότι από δυνάμεις αξιοποιείται και για την ενσω-
για κατάργηση του ασύλου τις
όλα αυτά γιατί περνάνε σε δεύ- εθνικιστική προπαγάνδα. Σε της Αριστεράς δεν έχει ανοίξει μάτωση του λαϊκού παράγοντα.
μέρες του Πολυτεχνείου * Πότε
θα την καταθέσεις; * Έτσι στο
άσχετο; * Μέγα προσόν τους το
καλό timing. ΝΑ ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ Ανδρέας Κυρίτσης
*** Εξαιρετικό όμως και το χτύ-
πημα του ΣΥΡΙΖΑ στον Μητσο-
τάκη * Αν είχε λέει να διαλέξει Προστασία ΗΠΑ στις εξορύξεις
ανάμεσα σε μείωση φόρων και

μείωση συντάξεων, θα διάλεγε
το πρώτο; * Φοβερό επιχείρημα.
*** Θυμάστε εκείνες τις προτά-
σεις Καμμένου για νέες βάσεις
στην Ελλάδα; * Αυτά που είπε
όταν πήγε στις ΗΠΑ; * Γιατί
κανείς άλλος δεν τις θυμάται
* Ο τσακωμός Κοτζιά-Καμμέ-
νου έμεινε καιρό στην επικαιρό-
τητα * Το θέμα των βάσεων...
χάθηκε * Όλως τυχαίως * Μόνο
που ο «στρατηγικός διάλογος»
ΗΠΑ και Ελλάδας προχωρά
* Και συζητούν αυτά ακριβώς
* Και άλλα χειρότερα.
Μ
ε την επικίνδυνη υποστήριξη των
ΗΠΑ ξεκίνησε από την Παρα-
σκευή –και για δύο μήνες– η δι-
αδικασία της δοκιμαστικής εξόρυξης της
αμερικανικής πολυεθνικής Exxon Mobil
(σε κοινοπραξία με την Qatar Petroleum)
στο στόχο Δελφύνι, εντός του «οικοπέ-
δου» 10 της κυπριακής ΑΟΖ. Πλήρη κάλυ-
ψη έδωσε ο αμερικανός υφυπουργός Εξω-
τερικών, αρμόδιος για θέματα ενέργειας,
Φράνσις Φάνον, ο οποίος επισκέφτηκε
την Λευκωσία, μιλώντας για αναγνώριση
του δικαιώματος της Κύπρου στην αξι-
οποίηση του φυσικού της πλούτου στην
ΑΟΖ της, φυσικό πλούτο στον οποίο έχουν
βάλει χέρι εξάλλου και αμερικανικές εται-
ρείες. «Θεωρούμε πως ο φυσικός πλούτος
θα πρέπει να διαμοιράζεται ακριβοδίκαια
με όλες τις κοινότητες στο νησί στο πλαί-
σιο μια συνολικής διευθέτησης», συμπλή-
ρωσε ο αμερικανός υφυπουργός, ανοίγο-
ντας ξανά το θέμα μιας «τακτοποίησης»
(«επίλυσης») του Κυπριακού σύμφωνα με
τα συμφέροντά τους.
Από το Thessaloniki Summit 2018
ο συνεργάτης του Ερντογάν, Εγκεμέν
Μπαγίς (πρώην υπουργός Ευρωπαϊκών
Υποθέσεων της Τουρκίας) μίλησε για
«επιμονή σε μονομερείς δραστηριότητες
με στόχο την απομόνωση των τουρκο-
κυπρίων». Καθώς θεωρείται απίθανο η
Τουρκία να επιχειρήσει να υψώσει εμπό-
δια στην αμερικανο-καταριανή εξόρυξη,
η Άγκυρα ανεβάζει τους τόνους, ξεκα-
θαρίζοντας πως δεν θέλει να μείνει έξω
από την μοιρασιά της ενεργειακής λείας
στη ΝΑ Μεσόγειο, εντάσσοντας σε αυτό
το πλαίσιο και την «επίλυση» του Κυ-
πριακού. Την ίδια ώρα προχωρά σε δύο
δοκιμαστικές εξορύξεις στα ανοικτά των
νότιων ακτών της, μία στην περιοχή Αλά-
νια και μία στην έξοδο του κόλπου της
Μυρσίνης (σε συνεργασία με την αμερι-
κανικών συμφερόντων εταιρεία «Rowan
Norway»).
 Πολιτική ΚΥΡΙΑΚΗ 18 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2018 5

Ω
ς... μεγάλη πα-
ροχή προς του
συνταξιούχους
επιχειρεί –για
προεκλογικούς
λόγους– να παρουσιάσει η κυβέρ-
νηση την έγκριση του προϋπο-
λογισμού από το Euroworking
Group, η οποία μάλλον θα ακο-
λουθηθεί και από έγκριση στο
αυριανό Eurogroup. Η ΕΕ «επι-
τρέπει» τη μη εφαρμογή του μέ-
τρου της κατάργησης της προσω-
πικής διαφοράς στις συντάξεις.
Αποκρύπτοντας συνειδητά πως
ο ίδιος προϋπολογισμός εγγυά-
ται την καθήλωση των συντάξε-
ων στα σημερινά επίπεδα για τα
επόμενα χρόνια, ενώ δημιουργεί
τις προϋποθέσεις για επερχόμε-
νες μειώσεις.
Αξίζει να υπενθυμίσουμε ότι
η κυβέρνηση ήταν απολύτως
πρόθυμη να εφαρμόσει και την
περικοπή της «προσωπικής δια-
φοράς», αφού την είχε ήδη προ-
βλέψει νομοθετικά με τον νόμο
Κατρούγκαλου, ειδική διάταξη
του Γ. Χουλιαράκη, τον περα-
σμένο Αύγουστο και την είχε συ-
μπεριλάβει στο προσχέδιο προ-
ϋπολογισμού που κατέθεσε τον
Οκτώβριο στη Βουλή. Το πιο ση-
μαντικό, όμως, είναι ότι ουσια-
στικά σήμερα προβάλλει τη μέ-
θοδο της «καλύβας του Χότζα».
Διατηρεί όλες τις μνημονιακές
μειώσεις στις συντάξεις, τη νο-
μοθεσία που προβλέπει αυτό-
ματη προσαρμογή του ύψους
τους στις μελέτες βιωσιμότητας
και την αύξηση στα όρια ηλικί-
ας. Συγκεκριμένα: Εφάρμοσε
τη νομοθεσία της κυβέρνησης
Σαμαρά-Βενιζέλου, οδηγώντας
σε μειώσεις 20% στις κατώτερες
συντάξεις για τους κάτω των
67 ετών, κατάργησε το ΕΚΑΣ
ύψους 2,9 δισ. ευρώ, περιέκο-
ψε κατά 1,8 δισ. τις επικουρικές
συντάξεις και τα μερίσματα του
δημοσίου, εφαρμόζοντας και
πρόσθετη εισφορά 1,2 δισ. για
Προϋπολογισμός Γεράσιμος Λιβιτσάνος
Ο Τσίπρας σε ρόλο Χότζα
για τις συντάξεις
▸ Τα ληστρικά πλεονάσματα επιτρέπουν μη περικοπή παλιών συντάξεων
την επικούρηση. Επίσης, ο νέος
τρόπος υπολογισμού των συντά-
ξεων, που παραμένει από τον
νόμο Κατρούγκαλου, φέρνει
περικοπές 1.058 δις. λόγω του
νέου υπολογισμού συντάξεων
και των περικοπών στις συντά-
ξεις χηρείας.
Σε πολιτικό επίπεδο, όμως,
έχει ιδιαίτερη σημασία ο τρό-
πος που αιτιολογεί η κυβέρνη-
ση την αναγκαιότητα να μην
περικοπεί η προσωπική διαφο-
ρά. Δεν αναφέρεται στο επί-
πεδο ζωής των συνταξιούχων
και την αδικία των περικοπών
αλλά στην επίτευξη μεγάλων
πρωτογενών πλεονασμάτων,
που σύμφωνα με τις τελευταί-
ες εκτιμήσεις μπορούν να φτά-
σουν και το 4,5% το 2018. Δηλα-
δή, ως αντίβαρο, προβάλλεται
το φορολογικό ξεζούμισμα των Με τον νόμο Στην ίδια λογική, άλλω- 1,5 δισ. φτάνοντας στα 40,7
λαϊκών στρωμάτων με άμεση στε, κινήθηκε και το γρα- δισεκατομμύρια. Όσον αφο-
και έμμεση φορολογία. Το δόγ- Κατρούγκαλου φείο προϋπολογισμού της ρά την «καρδιά» του πλεονά-
μα «αφού τους τα παίρνουμε Βουλής, αναφέροντας στην σματος αυτού (από το οποίο
αλλιώς, ας μην εφαρμόσου- υλοποιείται τριμηνιαία έκθεσή του ότι οι η κυβέρνηση τάζει ένα μεγά-
με την περικοπή»! Συνολικά, δικαστικές αποφάσεις που λο «κοινωνικό πακέτο»), το
δηλαδή, η κυβέρνηση αυτο-
η μεγάλη μείωση ίσως δικαιώσουν συνταξιού- ΔΝΤ έχει ήδη καταθέσει τις
προβάλλεται ως εγγυητής της των συντάξεων χους που αξιώνουν αναδρο- εκτιμήσεις του σχετικά με
φτώχειας, κάτι που έκανε και μικά θεωρούνται «δημοσιο- τη διάθεσή του. Ο εκπρόσω-
στην περίπτωση της τροπολογί- και για τα επόμενα νομική αβεβαιότητα». πός του Τζ. Ράις ζήτησε «να
ας παροχής των αναδρομικών Ο προϋπολογισμός του ελευθερώσει τον δημοσιονο-
την προηγούμενη εβδομάδα,
χρόνια 2019 που εγκρίθηκε από το μικό χώρο για μέτρα φιλι-
φροντίζοντας να διατυμπα- Euroworking Group προ- κότερα προς την ανάπτυξη»
νίσει στην εισηγητική έκθεση βλέπει 6,4 δισ. πρωτογενές και κανείς δεν μπορεί να
πως «ούτε αναπροσαρμόζονται πλεόνασμα, με τα έσοδα να έχει αμφιβολία για το τι ση-
ούτε αυξάνονται οι συντάξεις». παρουσιάζουν αύξηση κατά μαίνει αυτό.

ΑΠΟΚΑΘΗΛΩΣΙΣ
Η μισθοδοσία τινάζει στον αέρα τη συμφωνία Ιερώνυμου-Τσίπρα
Β
ιάστηκε να πανηγυρίσει η κυ-
βέρνηση για μια δήθεν «ιστορική
συμφωνία εξορθολογισμού» των
σχέσεων εκκλησίας και κράτους και να
προεξοφλήσει, μάλιστα, 10.000 προ-
σλήψεις νέων δημοσίων υπαλλήλων. Ο
Ιερώνυμος, στη σύσκεψη της ιεραρχί-
ας της Εκκλησίας της Ελλάδας, υπέστη
ήττα –καθώς ναυάγησε η γραμμή απο-
δοχής της συμφωνίας στο σύνολό της ως
πακέτο ή απόρριψής της χωρίς περιθώ-
ριο για αλλαγές– και αναγκάστηκε να
προχωρήσει σε συμβιβασμό. Η ιεραρ-
χία, με ομόφωνη απόφαση, θέτει εκτός
διαλόγου το θέμα της μισθοδοσίας του
κλήρου, ανατρέποντας το προσχέδιο
συμφωνίας που αναφέρει ρητά το εξής:
«Οι δεσμεύσεις των μερών θα ισχύουν
υπό την προϋπόθεση τήρησης της συμ-
φωνίας στο σύνολό της». Οι κληρικοί
κάνουν λόγο για την «πιο βίαιη εργασι-
ακή ανατροπή στη νεότερη ιστορία» και
θεωρούν πως η αλλαγή στη μισθοδοσία
θα επιφέρει κατάργηση της μονιμότη-
τας και εργασιακή ανασφάλεια στους
κληρικούς, ενώ εκφράστηκαν και εν-
στάσεις, κατά πόσο οι ιερείς θα είναι
προστατευμένοι απέναντι στην αυθαι-
ρεσία και τις υπερεξουσίες των προϊ-
σταμένων τους ιεραρχών!
Σύμφωνα με τον εκπρόσωπο τύπου της ιεραρχί-
ας, «σήμερα δεν εγκρίθηκε και δεν απορρίφθηκε
τίποτα», ωστόσο, γίνεται σαφές πως η αρχική
συμφωνία μοιάζει πλέον με κενό γράμμα.
Η κυβέρνηση πληρώνει τις διαρκείς υπο-
χωρήσεις της απέναντι στην εκκλησία, την
καρατόμηση υπουργών προκειμένου να μη
δυσαρεστήσει τον Ιερώνυμο και την πολι-
τική της επιλογή να μην συγκρουστεί και
να μην θίξει προνόμια. Δεν τολμάει ούτε
καν να κηρύξει μονομερώς αρχή της πολι-
τικής ουδετερότητας του κράτους χωρίς την
άδεια της ιεραρχίας. Φαίνεται ότι η κυβέρνη-
ση εξαντλεί την αυστηρότητά της στην εφαρμογή
των μνημονιακών πολιτικών.
6 ΚΥΡΙΑΚΗ 18 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2018 Πρινηδόν

Σχόλια στο ημίφως Βασίλης

Από τον ΣΥΡΙΖΑ
στη ΝΔ
ο Τατσόπουλος
Συγκοινωνούντα δοχεία
χωρίς στεγανά αποδει-
κνύονται οι δυνάμεις του
πολιτικού συστήματος.
Χαρακτηριστική είναι
η διαδρομή προσώ-
πων, όπως ο γυρολόγος
συγγραφέας Πέτρος
Τατσόπουλος, που το
2012 εκλέχτηκε με το
ψηφοδέλτιο του ΣΥΡΙΖΑ.
Το 2014 ανεξαρτητοποι-
ήθηκε μετά τις δηλώ-
σεις του ότι «υπάρχουν
άνθρωποι στον ΣΥΡΙΖΑ
οι οποίοι βλέπουν με
συμπάθεια τις ιδέες της
17Ν». Μετά την αποτυχία
του να εκλεγεί βουλευτής
με το Ποτάμι, παρά την
τηλεοπτική υπερπροβο-
λή του, ο Τατσόπουλος
ανακοίνωσε την οριστική
αποχώρηση του από την
πολιτική. Μέχρι που τον
επέλεξε ο Κυριάκος, μαζί
με τον δημοσιογράφο Α.
Πανούτσο, ως τις πρώ-
τες μεταγραφές για το
ψηφοδέλτιο της Ν∆. Η
ανακύκλωση φθαρμένων
προσώπων είναι αντιπρο-
σωπευτική της πολιτικής
τους ένδειας.
Παπαγεωργίου
To A.T. Περιστερίου
συνεχίζει
να τιμά προδότες
Ακόμα και σήμερα το Αστυνομικό
Τμήμα Περιστερίου εξακολουθεί να
τιμά προδότες βασανιστές συνεργά-
τες των Γερμανών Ναζί κατακτητών.
Όπως καταγγέλλει η Αριστερή Κίνη-
ση Περιστερίου, στο νέο κτιριακά και
διοικητικά τμήμα, νοσταλγοί του πα-
ρελθόντος έχουν φροντίσει να «τιμή-
σουν» σε περίοπτη θέση την πλακέτα
του διαβόητου μισητού συνεργάτη
των ναζί Ευθύμη Γερόσταθου. Ανά-
μεσα στα εγκλήματά του ήταν η πα-
ράδοση λίστας με μέλη του ΕΑΜ και
της ΕΠΟΝ στην Γκεστάπο.  Όπως
τονίζει η Αριστερή Κίνηση, το περι-
στατικό αναδεικνύει περίτρανα πως
για τη συντήρηση ακροδεξιών νεο-
ναζιστικών θυλάκων μέσα στην Ελ-
ληνική Αστυνομία την κύρια ευθύνη
έχουν, διαχρονικά, οι φυσικές και οι
δυασμού «Πειραιάς Νικητής» και
επαναβεβαίωσε τη στήριξή του στο
δάκη, που μέχρι πρότινος υπηρετούσε
στη φρεγάτα του Πολεμικού Ναυτι-
Εκδιωγμένος
πολιτικές της ηγεσίες, των σημερινών
συμπεριλαμβανόμενων.
πρόσωπο του Γ. Μώραλη, λέγοντας κού «Ναβαρίνον». Βγήκε στην ανα- ο Γκρουέφσκι
χαρακτηριστικά, «θα είμαστε μαζί
και στον αγώνα του Μαΐου. Θα κατέ-
φορά και δήλωσε τη διαφωνία του στη ζητεί άσυλο
συμμετοχή του πλοίου στη ΝΑΤΟική
Παραιτείται υπέρ βω μαζί σας στο πεζοδρόμιο». Τελικά, αποστολή «Sea Guardian» στην περι- Κλιμακώνεται το κύμα διώξεων και
Μαρινάκη ο Κορκίδης τη Δευτέρα, μετά από συνάντηση με οχή της Νοτιοανατολικής Μεσογείου. απειλών του καθεστώτος του Ζόραν
τον Κυριάκο Μητσοτάκη, ο Β. Κορκί- Το θέμα ανέδειξε με ρεπορτάζ ο Ρι- Ζάεφ, απέναντι σε όσους αντιδρούν
Τελικά ο Μητσοτάκης ή ο Μαρινάκης δης επικαλέστηκε την αδυναμία του ζοσπάστης. Η φρεγάτα έχει τελικό στη συμφωνία των Πρεσπών για την
κυβερνούν αυτό το κόμμα; Ανατα- να είναι υποψήφιος λόγω… οικογενει- προορισμό το λιμάνι της Χάιφα στο Ισ- ένταξη στο ΝΑΤΟ και την ΕΕ. Τραγι-
ράξεις προκαλεί στη ΝΔ το φιάσκο ακών υποχρεώσεων. Ποιος είδε τον ραήλ, όπου θα παραμείνει λίγες μέρες κή ειρωνία. Σαν πρόσφυγας, πεζός και
με την ακύρωση της υποψηφιότητας Βαγγέλα και δεν τον φοβήθηκε… και θα επιστρέψει στην Ελλάδα στις 14 μέσω Αλβανίας, διέφυγε ο εθνικιστής
για τον Πειραιά του προέδρου του Δεκέμβρη. Την Παρασκευή, μία μέρα πρώην πρωθυπουργός της ΠΓΔΜ Νί-
Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμε- Μετάθεση ναύτη μετά την αναφορά του, ο ναύτης ενη- κολα Γκρούεφσκι από τη χώρα του και
μερώθηκε ότι μετατίθεται από τη φρε-
λητηρίου Πειραιώς (ΕΒΕΠ) Βασίλη
Κορκίδη. Η υποψηφιότητα είχε ήδη
για διαμαρτυρία γάτα σε άλλο πλοίο του στόλου! Είναι
ζήτησε άσυλο στην ακροδεξιά Ουγγα-
ρία, για να μην εκτίσει την ποινή φυλά-
αναγγελθεί και εξασφαλίσει την επί- κατά του ΝΑΤΟ αυτονόητη η συμπαράσταση και η κισης δύο ετών για κατάχρηση εξουσί-
σημη στήριξη της ΝΔ. Ωστόσο το σχέ- στήριξη όλων των δυνάμεων και αγω- ας.  Οπως δήλωσε σήμερα στο Γαλλικό
διο σκόνταψε στη δυσαρέσκεια του Με μεταθέσεις προσπαθεί το υπουρ- νιστών του αντιπολεμικού κινήματος Πρακτορείο εκπρόσωπος της αλβανι-
εκδότη και ιδιοκτήτη του Ολυμπιακού γείο Εθνικής Άμυνας να φιμώσει τους στον Σ. Παπαδάκη και τους φαντά- κής αστυνομίας, «ο Γκρούεφσκι πρέπει
Βαγγέλη Μαρινάκη. Ο μεγαλοπαρά- φαντάρους που αντιδρούν σε νατοϊκές ρους που καλούνται να υπηρετήσουν, να εισήλθε παράνομα στην Αλβανία»
γοντας έδωσε το παρών σε συνάντηση αποστολές. Χαρακτηριστική είναι η χωρίς τη θέλησή τους, επικίνδυνους και η άφιξή του δεν καταγράφηκε σε
των δημοτικών συμβούλων του συν- υπόθεση του ναύτη Σταύρου Παπα- ιμπεριαλιστικούς σχεδιασμούς. κανένα συνοριακό φυλάκιο.

Ηλίας Κολιόπουλος* Κατάληψη κατά υποστελέχωσης ΕΦΚΑ

Οι εργαζόμενοι στον ΟΑΕΕ συμπλή-
ρωσαν δύο εβδομάδες κατάληψης
του κεντρικού κτιρίου του ΕΦΚΑ (Αγ.
Κωνσταντίνου 8) και των Περιφερει-
ακών Διευθύνσεων Κέντρου Αθήνας
(Πειραιώς 46-48), Δυτικής Αττικής
(Αγ. Κωνσταντίνου 5) και Ανατολικής
Αττικής (Καραγιώργη 4-Ν. Ηράκλειο)
του ΟΑΕΕ, οι οποίες θεωρούνται από
τις πλέον υποστελεχωμένες υπηρεσίες
σε ολόκληρο τον OAEE ΕΦΚΑ.
Αρκεί να αναφέρουμε ότι στις συ-
γκεκριμένες διευθύνσεις υπάρχουν
Περιφερειακά Τμήματα όπου 6 μόνο
συνάδελφοι καλούνται να ανταπο-
κριθούν στις ανάγκες εξυπηρέτησης
22.000 ασφαλισμένων, ενώ το 2015
ζητώ
τον λόγο
που ο κ. Πετρόπουλος ανέλαβε δι-
οικητής στον ΟΑΕΕ τα συγκεκριμένα
τμήματα διέθεταν κατά μέσο όρο 14
υπαλλήλους και σύμφωνα με τον ίδιο
χρειάζονταν άμεση ενίσχυση με προ-
σωπικό!
Όλα αυτά, βέβαια, γρήγορα ξε-
χάστηκαν και με τη δημιουργία του
ΕΦΚΑ το ήδη μειωμένο προσωπικό
των περιφερειακών υπηρεσιών «λεη-
λατήθηκε» και συνεχίζει να λεηλατεί-
ται, με ευθύνη της Πολιτικής Ηγεσίας,
της Διοίκησης αλλά και Υπηρεσιακών
Παραγόντων.
Καθένας απ’ αυτούς θεωρεί ότι
αυτό που προέχει είναι η στελέχωση
κάθε νεοσύστατης ή αναδιαρθρω-
μένης υπηρεσίας, εγκαταλείποντας
όσους μένουν πίσω να «κόψουν το
λαιμό τους» και να επιβιώσουν όπως
μπορούν στο χάος που δημιουργή-
θηκε. Αν για κάποιους «μεγαλόσχη-
μους» αυτό αποτελεί υπερβολή, ας
δοκιμάσουν να σταθούν έστω για μία
ημέρα πίσω από το γκισέ του τμή-
ματος Αμαρουσίου, Ομόνοιας κλπ.
Οι ίδιες βέβαια συνθήκες λίγο-πολύ
επικρατούν και στις υπόλοιπες υπηρε-
σιακές μονάδες του ΟΑΕΕ-ΕΦΚΑ, στα
τμήματα συντάξεων, ασφάλισης κ.ο.κ.
Καταγγέλλουμε λοιπόν αυτή την
απερίγραπτη κατάσταση και απαι-
τούμε την άμεση ενίσχυση όλων των
περιφερειακών υπηρεσιών του ΟΑΕΕ,
αρχικά τουλάχιστον στα επίπεδα όπου
λειτουργούσαν μέχρι την 31/12/2016.
Σε καμία περίπτωση βέβαια δεν
θα δεχτούμε η ενίσχυση αυτή να
προέλθει από εσωτερική αναδιάταξη
του προσωπικού των συγκεκριμένων
υπηρεσιών.
* γενικός γραμματέας του Πανελλήνιου
Συλλόγου Εργαζομένων ΟΑΕΕ

Βρετανία
Σ
ε μηδενική σχεδόν βάση έχει
επιστρέψει η υπόθεση της
εξόδου της Βρετανίας από
την Ευρωπαϊκή Ένωση. Το
σενάριο να ακυρωθεί στην
πράξη το αποτέλεσμα του δημοψηφί-
σματος της 23ης Ιουνίου 2016 – το οποίο
είχε συγκλονίσει την Ευρώπη –είναι
πλέον πιο ορατό παρά ποτέ. Εφόσον
δε αυτό συμβεί, είτε με ένα δεύτερο
δημοψήφισμα είτε με διαφορετικό
τρόπο, θα πάρει σάρκα και οστά το
σχέδιο που είχαν επινοήσει εξαρχής
οι αντίπαλοι του Brexit, όταν συνήλ-
θαν από το σοκ που τους προκάλεσε
η ετυμηγορία του 52% των Βρετανών.
Ένα σχέδιο που προϋπέθετε η βουλή
να αποκτήσει τον τελευταίο λόγο για
κάτι το οποίο είχε προηγούμενως απο-
φασίσει καθαρά ο λαός που εκλέγει τη
βουλή! Όπερ και εγένετο, ανοίγοντας
τον δρομο προς μία ακόμη κατάφωρη
παραβίαση της δημοκρατικά εκφρα-
σμένης άποψης μιας κοινωνίας της
Ευρώπης. Όπως, άλλωστε, έχει συμ-
βεί αρκετές φορές στο παρελθόν με
την Ιρλανδία, τη Γαλλία, την Ελλάδα,
την Καταλονία και άλλες χώρες ή πε-
ριφέρειες.
Όλα δείχνουν, σε κάθε περίπτωση,
ότι η «τεχνική συμφωνία» στην οποία
κατέληξε η Μέι με τις Βρυξέλλες δεν
γίνεται αποδεκτή από την πλειοψη-
φία των βουλευτών της χώρας της –
συμπεριλαμβανομένων και δεκάδων
από το κόμμα της. Η εμμονή της να τη
θέσει σε ψηφοφορία, με το επιχείρημα
ότι είναι η καλύτερη δυνατή και τιμά
το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος,
παρά τα συντριπτικά αριθμητικά δε-
δομένα, παρά τις αλλεπάλληλες πα-
ραιτήσεις υπουργών και συνεργατών
της, παρά την απειλή υποβολής πρό-
τασης μομφής και ανατροπής της,
ισοδυναμεί ουσιαστικά με πολιτική
αυτοκτονία, η οποία θα πυροδοτήσει
σοβαρές εξελίξεις.
Βεβαίως, σε μια τέτοια περίπτω-
ση, υπάρχει πάντοτε το ενδεχόμενο
ενός «άτακτου Brexit», δηλαδή μιας
αποχώρησης η οποία δεν θα διέπεται
από συγκεκριμένο πλαίσιο. Ωστόσο,
οι κίνδυνοι που συνεπάγεται κάτι τέ-
τοιο είναι τόσο μεγάλοι ώστε και οι δύο
πλευρές θα κάνουν ό,τι μπορούν για
να το αποφύγουν. Το πιο σημαντικό,
όμως, είναι ότι οι «φιλο-Ευρωπαίοι»
θα βρουν την ευκαιρία να αποδείξουν
ότι η αποχώρηση από την ΕΕ είναι ένα
πολύ δύσκολο έως ανέφικτο εγχείρη-
μα, με τεράστιο κόστος για όσους το
επιχειρήσουν. Στέλνοντας, έτσι, το
σχετικό μήνυμα προς κάθε κατεύ-
θυνση και προς εκείνους που βάζουν
ζήτημα αποδέσμευσης ή ακόμη και
ειδικής προνομιακής σχέσης μαζί της.
Είτε πρόκειται για τις – κυρίαρχες σή-
μερα – ακροδεξιές εθνικιστικές τάσεις
τύπου Σαλβίνι και Λεπέν, στις οποίες
συγκαταλέγονται και οι βασικοί πο-
λιτικοί εκπρόσωποι του «σκληρού»
Brexit. Είτε για ρεύματα με αντικαπι-
Πολιτική
Γιώργος Παυλόπουλος
Διπλό πραξικόπημα
με στόχο
την ακύρωση
του Brexit
▸ Η κυβέρνηση Μέι αλλοίωσε την εντολή
του δημοψηφίσματος και οι «ευρωπαϊστές»
επινόησαν σχέδιο για την ακύρωσή του
ταλιστικό προσανατολισμό που μελλο-
ντικά ίσως διεκδικήσουν την πολιτική
και ιδεολογική ηγεμονία.
Δίπλα σε όλα αυτά δεν πρέπει να
υποτιμώνται και οι μεγάλες και έντο-
νες αντιθέσεις στους κόλπους της βρε-
τανικής αστικής τάξης αναφορικά με
το Brexit. Το πιο κοσμοπολίτικο, τρα-
πεζικό και χρηματιστηριακό τμήμα
της αντιτάχθηκε εξαρχής στο διαζύγιο
με την ΕΕ, φοβούμενο ότι θα απωλέ-
σει την πρόσβαση σε μια μεγάλη και
πλούσια αγορά και θα χάσει έδαφος
έναντι των ανταγωνιστών του (Γάλ-
λων, Γερμανών κ.λπ), χωρίς να μπορεί
να καλύψει το κόστος με ανοίγματα σε
νέες αγορές. Αυτό ακριβώς το τμήμα
επέβαλε στην Μέι να προσπαθήσει
να… τετραγωνίσει τον κύκλο, ικα-
νοποιώντας τόσο τους οπαδούς του
Brexit όσο και εκείνους που ήθελαν
παραμονή στην ΕΕ.
Ακόμη πιο κραυγαλέο είναι το πα-
ράδειγμα των Εργατικών του Κόρμπιν
οι οποίοι, έχοντας πρακτικά υιοθετή-
ΚΥΡΙΑΚΗ 18 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2018
σει (έστω και ασαφώς) στο προηγού-
μενο συνέδριό τους τη θέση για δεύτε-
ρο δημοψήφισμα, επιδιώκουν να πά-
ρουν την κυβέρνηση και τα ηνία στην
προσπάθεια αλλαγής πορείας και ακύ-
ρωσης του Brexit. Εξαρχής, άλλωστε,
είχαν ταχθεί εναντίον του, ενώ σήμε-
ρα θέτουν ως όρο για να στηρίξουν την
όποια συμφωνία να διασφαλίζει ότι οι
βρετανικές επιχειρήσεις θα εξακολου-
θήσουν να έχουν εκτός ΕΕ τα ίδια ου-
σιαστικά δικαιώματα που απολάμβα-
ναν και εντός. Με άλλα λόγια, και την
πίτα ολόκληρη και τον σκύλο χορτάτο!
Η ουσία είναι ότι την ώρα που η
καπιταλιστική Βρετανία, από τους
πιο παραδοσιακούς και πιο ισχυρούς
πόλους του συστήματος διεθνώς, κλο-
νίζεται συθέμελα και το πολιτικό σύ-
στημα διχάζεται με κριτήριο την πιο
αποτελεσματική εξυπηρέτηση των
συμφερόντων του κεφαλαίου, η απου-
σία της αριστερής πρότασης και ενός
πειστικού μοντέλου για το Lexit κυριο-
λεκτικά βγάζει μάτια.
7
Η άλλη όψη
Η φρίκη
της φτώχειας
στη Βρετανία
του πλούτου
Πέρα από τις πολιτικές σκοπιμό-
τητες και αντιθέσεις και τις επιδι-
ώξεις του κεφαλαίου αναφορικά
με το Brexit, υπάρχει και η κοινω-
νική πραγματικότητα. Μια πραγ-
ματικότητα που για το Ηνωμενο
Βασίλειο της χαμηλής ανεργίας,
του πλούτου και του χρηματιστη-
ριακού Σίτι, που είναι η πέμπτη
μεγαλύτερη οικονομία παγκοσμί-
ως, είναι φρικτή: 14 εκατομμύρια
άνθρωποι, δηλαδή σχεδόν το ένα
πέμπτο του πληθυσμού, ζουν σε
συνθήκες φτώχειας, ενώ το 1,5
εκατομμύριο από αυτούς βρίσκο-
νται σε απελπιστική κατάσταση,
μην μπορώντας να καλύψουν
ούτε τις βασικές τους ανάγκες.
Ακόμη χειρότερα είναι τα πράγ-
ματα όσον αφορά την παιδική
φτώχεια, η οποία αναμένεται το
2022 ότι θα φτάσει στο 40%.
Τα στοιχεία αυτά προέρχονται
από την έρευνα που πραγματο-
ποίησε ο ειδικός εντεταλμένος
του ΟΗΕ για τη φτώχεια, ο οποίος
διαπίστωσε ότι η Βρετανία παρα-
βιάζει τέσσερις αρχές της χάρτας
του διεθνούς οργανισμού που
αφορούν τα ανθρώπινα δικαιώ-
ματα και έχουν σχέση με τις γυ-
ναίκες, τα παιδιά, τα άτομα με ει-
δικές ανάγκες και την οικονομική
και κοινωνική δικαιοσύνη. Σύμ-
φωνα με την έκθεση, η οποία θα
παρουσιαστεί επισήμως το 2019,
η πολιτική που οδηγεί σε αυτά τα
αποτελέσματα εφαρμόζεται σκο-
πίμως από τις κυβερνήσεις και
δεν οφείλεται σε έλλειψη πόρων
ή πλούτου.
Όπως τονίζεται, αυτό που συμ-
βαίνει είναι αποτέλεσμα της επιδί-
ωξης να υπάρξει αναμόρφωση
του «κοινωνικού αυτοματισμού»,
δηλαδή της συμπεριφοράς και
των αναγκών μεγάλου τμήματος
της κοινωνίας, που εξαναγκάζο-
νται να τα φέρνουν βόλτα με πολύ
λιγότερα, ενώ την ίδια στιγμή ολο-
ένα μεγαλύτερο μέρος του πλού-
του πηγαίνει στους λίγους. Αξίζει
να σημειωθεί, μάλιστα, ότι ανά-
λογα είναι τα ευρήματα και για τις
ΗΠΑ, οδηγώντας στο συμπέρασμα
ότι πρόκειται για μια συνολική
τάση στον αγγλοσαξονικό κόσμο,
που παραδοσιακά ήταν η μήτρα
του πιο άγριου καπιταλισμού και
των ποιο αντιδραστικών του με-
ταλλάξεων.
8 ΚΥΡΙΑΚΗ 18 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2018 Επικαιρότητα

Ημερίδα
κινήσεων για
ΑΡΙΣΤΕΡΕΣ, ΑΝΤΙΚΑΠΙΤΑΛΙΣΤΙΚΕΣ
κινήσεις περιφερειών και δήμων,
μετά από πρόσκληση-πρωτοβουλία
Ακροβασίες | Βασίλης Παπαγεωργίου
τον Κλεισθένη της Αντικαπιταλιστικής Ανατροπής
το Σάββατο στην Αττική, διοργανώνουν ημερίδα
24/11 με θέμα: «Από τον Καλλικράτη στον
Κλεισθένη Ι. Οι αντιδραστικές αναδι-
αρθρώσεις στα χρόνια των μνημονί-
ων». Η ημερίδα θα γίνει το Σάββατο
24 Νοεμβρίου, 10 π.μ.-3 μ.μ., σε
αίθουσα εκδηλώσεων της ΠΟΕ-ΟΤΑ
(Καρόλου 24, πλ. Καραϊσκάκη) με
προσπάθεια να υπάρχει ζωντανή πα-
ρακολούθηση και παρεμβάσεις μέσω
του διαδικτύου. Ήδη έχουν δηλώσει
συμμετοχή 11 περιφερειακές και 21 δη-
μοτικές κινήσεις. Οι εισηγήσεις και
παρεμβάσεις αυτές φιλοδοξούν να
φωτίσουν πλευρές που αφορούν τον
ρόλο, τις αναδιαρθρώσεις, την οικονο-
μική λειτουργία, την επιχειρηματικό-
τητα και εμπορευματοποίηση δήμων
περιφερειών. Όπως, επίσης, και τις
αλλαγές στον χώρο, τον ρόλο των προ-
γραμμάτων και της πολιτικής της ΕΕ
στην τοπική διοίκηση, τη διαχείριση
απορριμμάτων, τις ελαστικές εργασια-
κές σχέσεις. Να υπάρξει συζήτηση για
την παρέμβαση των κινήσεων στις το-
πικές εκλογές και το πολιτικό πλαίσιο
διεκδικήσεων.

Μαζική ΔΥΝΑΜΙΚΗ ΑΠΑΝΤΗΣΗ έδωσαν ο

Συντονισμός Συλλογικοτήτων Θεσσα-
κινητοποίηση
λονίκης (ΣΥΣΘ) και φοιτητικοί σύλ-
έξω από
λογοι στην προκλητική διοργάνωση
το Summit 2018 μίας ακόμη φιέστας του Συνδέσμου
Βιομηχάνων Βορείου Ελλάδας, με τη
συμμετοχή Τσίπρα, Μητσοτάκη και
εκπροσώπων του κεφαλαίου. Παρών
ήταν και ο πρέσβης των ΗΠΑ Τζέφρεϊ
Πάιατ. Ο ΣΥΣΘ και οι φοιτητικοί σύλ-
λογοι έσπασαν το κλίμα τρομοκρατίας
που δημιούργησαν δεκάδες κλούβες
και εκατοντάδες αστυνομικοί. Οι φοι-
τητικοί σύλλογοι με τις καταλήψεις
τους, τις εκδηλώσεις και τις διαδη-
λώσεις του τριημέρου έσπασαν στην
πράξη τη μαύρη προπαγάνδα περί
«ανομίας», όταν λίγες δεκάδες μέτρα
από το ΑΠΘ, στη ΔΕΘ, τα κοράκια
του κεφαλαίου και του ιμπεριαλισμού
μοίραζαν τη λεία της αρπαγής τους.
Πετυχημένες ΜΕ ΠΑΛΜΟ ΚΑΙ ΔΥΝΑΜΙΚΟΤΗΤΑ
πραγματοποιήθηκαν το προηγούμε-
αντιπολεμικές νο Σαββατοκύριακο τα αντιπολεμικά,
κινητοποιήσεις αντιιμπεριαλιστικά, αντικυβερνητικά
σε Άραξο και συλλαλητήρια σε Άραξο και Στεφανο-
βίκειο. Την Κυριακή 11/11, στο Άραξο,
Στεφανοβίκειο οι διαδηλωτές εξέφρασαν την ξεκά-
θαρη εναντίωση στα σχέδια ΗΠΑ-Ε-
Ε-ΝΑΤΟ-κυβέρνησης, που φέρνουν
όλο και πιο κοντά τον κίνδυνο της πο-
λεμικής απειλής. Το Σάββατο 10/11,
συλλογικότητες, φοιτητικοί σύλλογοι
και πολιτικές οργανώσεις συμμετεί-
χαν στην πανθεσσαλική αντιπολεμική
συγκέντρωση στην πλατεία Στεφανο-
βικείου, ενάντία στη δημιουργία νέων
αμερικανικών πολεμικών βάσεων στη
Λάρισα, καθώς και στην επέκταση
των ήδη υφισταμένων.
Με ένα ...κλικ
ΣΤΗ ΜΝΗΜΗ Οι Οικολόγοι Εναλλακτικοί προσφέρουν
ΤΟΥ ΤΑΣΟΥ το ποσό των 30 ευρώ στο Πριν, στη μνή-
ΚΑΤΙΝΤΣΑΡΟΥ μη του αγωνιστή Τάσου Κατιντσάρου.
ΕΚ∆ΗΛΩΣΗ Το Σάββατο 24/11, στις 7 μ.μ., η Λέσχη
ΛΕΣΧΗΣ Αναιρέσεις διοργανώνει συζήτηση-εκδή-
ΑΝΑΙΡΕΣΕΩΝ ΓΙΑ λωση με θέμα «Οι ανοιχτές φλέβες της
ΤΗΝ ΑΡΓΕΝΤΙΝΗ Λατινικής Αμερικής: Η περίπτωση της
Αργεντινής». Ομιλητές: Π. Μαυροειδής
(μέλος ΠΕ του ΝΑΡ για την Κομμουνιστι-
κή Απελευθέρωση), Χρ. Μαυροπούλου
(Τετράδια Μαρξισμού) και αντιπρόσω-
πος του PTS (Partido de los Trabajadores
Socialistas) μέσω Skype (Ιπποκράτους
175-Εξάρχεια).
ΠΡΟΒΟΛΗ ΣΤΗΝ Η Εργατική Λέσχη Νέας Ιωνίας θα προ-
ΕΡΓΑΤΙΚΗ ΛΕΣΧΗ βάλει σήμερα, Κυριακή 18/11, στις 8
ΝΕΑΣ ΙΩΝΙΑΣ μ.μ., την ταινία του Χιροκάζου Κόρε-Έ-
ντα Πατέρας και γιος (Ελ. Βενιζέλου 84).
ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ Την Τρίτη 20/11, στις 7 μ.μ. θα πραγμα-
ΟΜΑ∆ΑΣ τοποιηθεί στην αίθουσα χορού της Ερ-
ΠΑΡΑ∆ΟΣΙΑΚΩΝ γατικής Λέσχης Νέας Σμύρνης η πρώτη
ΧΟΡΩΝ ΕΡΓΑΤΙΚΗΣ συνέλευση της περιόδου 2018-2019 της
ΛΕΣΧΗΣ ΝΕΑΣ ομάδας παραδοσιακών χορών. Μετά τη
ΣΜΥΡΝΗΣ συνέλευσή, για να «μυηθούν» και τα νέα
μέλη, θα ακολουθήσει το γνωστό γλέντι
(Ελ. Βενιζέλου 12 και Αιγαίου).
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ Την Πέμπτη 29/11, στις 8 μ.μ., στο βιβλι-
ΒΙΒΛΙΟΥ ΚΡΙΤΩΝΑ οπωλείο Προμηθεύς (Ευβοίας και Βοι-
ΗΛΙΟΠΟΥΛΟΥ ωτίας 1-Κάτω Χαλάνδρι) θα γίνει η πα-
ρουσίαση του νέου βιβλίου του Κρίτωνα
Ηλιόπουλου Μεξικό 1968 - Η εξέγερση,
οι άνθρωποι, τα κείμενα (Εκδόσεις των
Συναδέλφων).
ΠΡΟΒΟΛΗ ΤΑΙΝΙΑΣ Η Πολιτική-Πολιστική Λέσχη Αμπάριζα
ΣΤΗ ΛΕΣΧΗ θα προβάλει την Κυριακή 26/11, στις 8
ΑΜΠΑΡΙΖΑ μ.μ., την ταινία του Σεργκέι Αϊζενστάιν
Οκτώβρης - Οι 10 μέρες που συγκλόνι-
σαν τον κόσμο (Ελ. Ανθρώπου 99 - Τερ-
ψιθέα Γλυφάδας).
Καταδίκη ΜΑΤατζή
για ξυλοδαρμό
Σε ποινή φυλάκισης έξι μηνών για
επικίνδυνη σωματική βλάβη σε βά-
ρος του φοιτητή Μάριου Ν, με τρι-
ετή αναστολή, καταδίκασε το Β΄
Μονομελές Πλημμελειοδικείο Θεσ-
σαλονίκης αστυνομικό των ΜΑΤ. Το
συγκεκριμένο περιστατικό αστυνο-
μικής βίας είχε γίνει στις 18/12/2015,
κατά την προσέλευση του φοιτητή
στο άγαλμα Βενιζέλου στη Θεσσα-
λονίκη, όπου θα συμμετείχε σε αντι-
πολεμικό συλλαλητήριο. Πρόκειται
για την υπόθεση που έγινε γνωστή
ως «Ζαρντινιέρα Νο 2».
ΚΟΥΠΟΝΙ
για τους αναγνώστες του
θέατρο
Με την επίδειξη του παρόντος
κουπονιού, το Πριν παρέχει
τη δυνατότητα σε 2 αναγνώστες
του να παρακολουθήσουν
την θεατρική παράσταση
«Η εξομολόγηση
της υπηρέτριας Τσερλίν»,
με ένα εισιτήριο αξίας 10 ευρώ!
Παραστάσεις (Πρεμιέρα 19/11):
∆ευτέρα και Τρίτη στις 9.15 μ.μ.
Θέατρο Studio Μαυρομιχάλη
(Μαυρομιχάλη 134, Αθήνα)
Τηλέφωνο: 2106453330
Ισχύει για όλες τις παραστάσεις
(απαραίτητη η τηλεφωνική κράτηση
και η επίδειξη του κουπονιού)

▶ Γιατί ηττήθηκε η Αριστερά
στην Βραζιλία; Ήταν μια
ήττα προσώπων ή πολιτικής;
Υπάρχουν πολλές αιτίες που
εξηγούν τα αποτελέσματα.
Μια από τις πιο σημαντικές
είναι αυτό που θα μπορούσε
να ονομαστεί «θεσμικό πρα-
ξικόπημα» του 2016 απέναντι
στη Ντίλμα Ρουσέφ καθώς
και ο ρόλος των δικαστικών
αρχών στην πολιτική της Βρα-
ζιλίας. Με επιλεκτικές έρευ-
νες περί διαφθοράς απέναντι
στο PT (Κόμμα Εργαζομένων)
και την ηγεσία του, έστρεψαν
την κοινή γνώμη μεγάλων
κομματιών του πληθυσμού
απέναντι στο PT. Αλλά αυτό
δεν ήταν αρκετό. Ο πρώην
πρωθυπουργός ήταν ο κύριος
υποψήφιος για τις εκλογές.
Η δικαστική εξουσία και ο δι-
καστής Σέρχιο Μόρο (πλέον
υπουργός Δικαιοσύνης στην
κυβέρνηση Μπολσονάρου),
έριξε αυθαίρετα τον Λούλα
στη φυλακή, αποτρέποντας
έτσι την συμμετοχή του στην
εκλογική κούρσα. Μαζί με
μια σειρά άλλων μεθοδεύσε-
ων και παρεμβάσεων, ζήσα-
με τις πιο αντιδημοκρατικές
εκλογές στην Βραζιλία μετά
το τέλος του στρατιωτικού κα-
θεστώτος το ‘80.
Αλλά θα ήταν λάθος να
πούμε ότι μονάχα οι μεθο-
δεύσεις της δικαστικής εξου-
σίας ευθύνονται για την ήττα
του PT. Όταν βρισκόταν στην
εξουσία, η πολιτική του ήταν
καθαρά νεοφιλελεύθερη. Η
οικονομική ανάπτυξη του
επέτρεψε ορισμένες παραχω-
ρήσεις στους εργάτες και τα
λαϊκά στρώματα. Αλλά κατά
την τελευταία διακυβέρνηση
της Ρουσέφ και την απαρχή
της οικονομικής κρίσης στη
Βραζιλία (2014-2015) και ακό-
μη πιο πριν, εφαρμόστηκαν
σκληρά μέτρα λιτότητας. Επί-
σης, σε όλες τις κυβερνήσεις
του PT, αρκετοί από τους ηγέ-
τες του αναμίχθηκαν σε σκάν-
δαλα διαφθοράς, απογοητεύ-
οντας μεγάλα τμήματα της
εργατικής τάξης.
▶ Σηματοδοτεί η εκλογή
Μπολσονάρου μια στροφή
στο πολιτικό σύστημα;
Το ερώτημα δεν είναι μόνο το
«γιατί ηττήθηκε το PT» αλλά
και το «γιατί ο Μπολσονάρου
νίκησε». Και αυτό καθώς η
κύρια επιλογή για την αστική
τάξη, την δικαστική εξουσία
και τον αμερικάνικο ιμπερια-
λισμό ήταν η φιλελεύθερη δε-
ξιά. Όμως, οι εκλογές αυτές
ήταν καταστροφικές για τους
φιλελεύθερους. Ο υποψήφιος
Φιλίπ Αλκοΐ
Μέλος διεθνούς δικτύου La Izquierda Diario
Ανυπακοή
και αντίσταση
στον Μπολσονάρου
Ο Φιλίπ Αλκοΐ είναι Βραζιλιάνος στην καταγωγή,
ζει και εργάζεται στην Γαλλία,
και είναι μέλος της Συντακτικής Επιτροπης
της εφημερίδας Revolution Permannente,
καθώς και του διεθνούς δικτύου La Izquierda Diario.
Με πολλά τμήματα στη Λατινική Αμερική
και στη Βραζιλία, το δίκτυο κάλυψε πολιτικά
τις βραζιλιάνικες εκλογές, το φαινόμενο
ολσονάρου και
Μπολσονάρου
τηνν απάντηση
τουυ
ήματος.
κινήματος.
ου
τους, Τζεράλντο Αλκμίν (του
PSDB), έλαβε λιγότερο του ου
5% των ψήφων, το χειρότερορο
μέχρι τώρα αποτέλεσμα για α
το κόμμα του, πυλώνα του
μεταδικτατορικού καθε-
στώτος. Ναι λοιπόν, θα
μπορούσαμε να πούμε ότι
η εκλογή Μπολσονάρου
αντιπροσωπεύει μια στρο-
φή στο πολιτικό καθεστώς.
▶ Ποιες κοινωνικές τάξεις
εκπροσωπεί
ο Μπολσονάρου;
Η βασική κοινωνική και εκλο-
γική βάση του είναι η μικρο-
αστική τάξη και ιδιαίτερα το
βαθιά αντι-PT και πάνω απ’
όλα ρατσιστικό –και απέναντι
στην εργατική τάξη– τμήμα
ΚΥΡΙΑΚΗ 18 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2018
Συνέντευξη
στον
ΒΑΓΓΕΛΗ
ΜΟΣΧΟ
της που ζει στις μεγάλες πό-
λεις. Αυτή ήταν παραδοσιακά
η βάση της φιλελεύθερης δε-
ξιάς. Όμως από την εποχή της
οικονομικής κρίσης και την
λεγόμενη «καμπάνια αντιδι-
αφθοράς», υπάρχει μια ριζική
αντιδραστικοποίηση αυτού
του κομματιού της κοινωνί-
ας. Όμως ο Μπολσονάρου, με
τους λόγους του για τον θεό,
την οικογένεια, απέναντι
στα ΛΟΑΤΚ άτομα, για τον
αδιάλλακτο αγώνα απέναντι
στους «ληστές» και βεβαίως
με πολλά «fake news», κατά-
φερε να επηρεάσει κομμάτια
της εργατικής τάξης και των
λαϊκών στρωμάτων με πολύ
χχαμηλό
μη επίπεδο ταξικής συ-
νείδησης.
▶ Ποια είναι η επό
επόμενη
μέρα μετά την εκεκλογή του
Μπολσονάρου. Α Ακούμε
διαρκώς για συλλ
συλλήψεις,
ακόμη και δολοφονίες
δολοφ
αγωνιστών…
Ασχέτως με τις επιδιώξεις
του Μπολσονάρο
Μπολσονάρου τώρα που
κατέχει την εξουσία
εξο –όπου
πιθανά θα προσ
προσπαθήσει να
μετριάσει τους λό
λόγους και τις
πράξεις του– η κα
καμπάνια του
απελευθέρωσε αναντιδραστικές
ίσ
δυνάμεις που ίσως να μην
ελέ
μπορεί να ελέγξει και να
ικανοποιήσε Αυτό έγι-
ικανοποιήσει.
νε σαφές κατά τη δι-
τ
άρκεια των εκλογών
και κκυρίως μετά
π
τον πρώτο γύρο.
▶Α
Ακούμε
όμως
όμ και για
την
τη αντιπο-
λίτευση που
γεννάει
το κίνημα. Ποια ήταν
η απάντηση
α του;
Το κύριο εμπόδιο
Ποιες
Π οι προοπτικές του;
σήμερα είναι η πολιτική
του PT, που είναι πλήρως Τα καλά νέα είναι ότι υπάρ-
χουν κάποια σημάδια αντί-
εκλογική και διαχειριστική,
στασης, κυρίως στη νεο-
αλλά και οι συνδικαλιστικές λαία. Πολύς κόσμος αντι-
γραφειοκρατίες που ελέγχει λαμβάνεται ότι πρέπει να
οργανωθεί η ανυπακοή απέ-
και δεν κάνουν τίποτα ν
ναντι στον Μπολσονάρου,
τη
την δικαστική εξουσία και τις
με
μεταρρυθμίσεις τους. Το κύ-
ριο εμπόδιο σε αυτό το στόχο
σή
σήμερα είναι η πολιτική του
PT. H στρατηγική του είναι
πλήρως εκλογική και διαχει-
ριστική. Οι συνδικαλιστικές
γραφειοκρατίες, ελεγχόμενες
από το PT, δεν κάνουν τίποτα
για να αντισταθούν στα πρώ-
9
τα αντιλαϊκά μέτρα του νέου
προέδρου (συνταξιοδοτική με-
ταρρύθμιση), όπως δεν κάναν
τίποτα απέναντι στο θεσμικό
πραξικόπημα, την αυθαίρετη
φυλάκιση του Λούλα, απένα-
ντι στις μεταρρυθμίσεις του
προέδρου Τέμερ κ.ο.κ. Συ-
νεισφέραν στην απογοήτευση
σημαντικών τμημάτων της
εργατικής τάξης. Σε κάθε πε-
ρίπτωση, είναι καθαρό ότι ο
Μπολσονάρου θα περάσει από
τη δοκιμασία της ταξικής πά-
λης. Αν οι εργαζόμενοι, η νε-
ολαία, οι γυναίκες, το κίνημα
ΛΟΑΤΚ, οι νέγροι μπορέσουν
να υπερνικήσουν τις γραφειο-
κρατίες στα συνδικάτα και τα
κοινωνικά κινήματα, πιθανόν
ο Μπολσονάρου να βρει δύ-
σκολες μέρες μπροστά του.
▶ Ποια είναι η στάση
της Βραζιλιάνικης
Αριστεράς, που εμφανίζεται
πολυδιασπασμένη;
Η ριζοσπαστική και αντικαπι-
ταλιστική αριστερά, υιοθέτη-
σε διαφορετικές θέσεις κατά
τη διάρκεια της κρίσης. Ένα
τμήμα της, με εντελώς λαν-
θασμένη λογική, υποστήριξε
την μομφή και ανατροπή της
Ρουσέφ το 2016, ακόμη και
την φυλάκιση του Λούλα. Ένα
άλλο τμήμα πάλεψε απένα-
ντι στο θεσμικό πραξικόπημα
αλλά στήριξε άκριτα το PT. Εν
αντιθέσει, πιστεύω ότι ήταν
αναγκαία η πάλη απέναντι
στο θεσμικό πραξικόπημα, την
αυθαίρετη φυλάκιση Λούλα,
όλες τις μεθοδεύσεις της δικα-
στικής εξουσίας αλλά και απέ-
ναντι στα μέτρα λιτότητας της
κυβέρνησης Τέμερ. Και όλα
αυτά χωρίς να δίνεται πολιτι-
κή υποστήριξη στο PT και την
συμβιβαστική και εκλογικίστι-
κη πολιτική του. Αυτή ήταν η
στάση των συντρόφων μου,
του Εργατικού Επαναστατικού
Κινήματος (MRT), καθ’ όλη τη
διάρκεια της κρίσης.
Σήμερα, για την αντικαπι-
ταλιστική και επαναστατική
Αριστερά είναι επείγουσα η ορ-
γάνωση στους χώρους εργα-
σίας, τα πανεπιστήμια και
τα σχολεία, της αντίστασης
απέναντι στον Μπολσονάρου
και την κυβέρνησή του: Να
απαιτηθεί από τις ηγεσίες των
συνδικάτων να οργανώσουν
τους εργαζόμενους και να εκ-
πονήσουν σχέδιο αγώνα. Εί-
ναι πολύ σημαντικό επίσης να
μπει μπροστά η οικοδόμηση
μιας επαναστατικής, εργατι-
κής οργάνωσης ανεξάρτητης
από το PT. Διαφορετικά, το
μέλλον για την εργατική τάξη
και τις μάζες μπορεί να είναι
καταστροφικό.
10 ΚΥΡΙΑΚΗ 18 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2018 ΕΠΙ • κοινωνία

πίσω
από τις
κάμερες
ΤΡΙΤΗ ΚΑΤΑ ΣΕΙΡΑ νέα διοίκηση
στην ΕΡΤ από την κυβέρνηση
ΣΥΡΙΖΑ. Οι δυο προηγούμενες
επιλογές της από τον Ιούνιο του
2015, όταν επέστρεψε το σήμα
της κρατικής ΕΡΤ (τα δίδυμα-
Ταγματάρχη-Τσακνή και Βασίλη
Κωστόπουλου-Θαλασσινού)
αποπέμφθηκαν. Τη λειτουργία
της ελεγχόμενης κρατικής τηλε-
όρασης αναλαμβάνουν πλέον ο
τεχνοκράτης Γ. Δρόσος, ο δημο-
σιογράφος Λ. Αρβανίτης και ο
συνθέτης Δ. Παπαδημητρίου.
Ματίνα Παπαχριστούδη
Η ΤV «πουλάει»
προϊόντα, κορμιά, ειδήσεις
Μετά από τουλάχι- ατζέντα του. Όλες οι εκπομπές για τις προϊόντα. Στο τηλεμάρκετινγκ, επι-
στον τρία χρόνια το ΕΣΡ οποίες επιβλήθηκαν πρόστιμα ήταν τήδειοι καναλάρχες διαθέτουν τον
επανήλθε στην πολιτική περασμένων χρόνων, από το 2014 έως τηλεοπτικό αέρα σε μικρομεσαίους
επιβολής χρηματικών κυ- και το 2016. Άλλες καταγγελίες, όπως επιχειρηματίες, ενώ στην καλύτερη
ρώσεων. Επέβαλε σε τέσσερις τα φασιστικού περιεχομένου γκάλοπ περίπτωση έχουν συστήσει οι ίδιοι
τηλεοπτικούς σταθμούς πρόστιμα του Καρατζαφέρη και της Στεφανίδου εταιρείες εμπορίας κάθε πιθανού
για παραβίαση δεοντολογίας, διαμηνύοντας ότι ο για τον δολοφονηθέντα Ζακ Κωστό- και απίθανου προϊόντος. Εννοείται
έλεγχος του προγράμματος θα βρίσκεται πλέον στην πουλο βρίσκονται ακόμη υπό εξέταση. δε ότι κάθε ώρα «πωλείται» προς
Η πραγματικότητα στο δεκάδες χιλιάδες ευρώ!
σημερινό τηλεοπτικό θέα- Στους μεγάλους σταθμούς, των
μα, που συνοψίζεται στο οποίων ιδιοκτήτες είναι η επιχει-
αγανακτισμένο επιφώνημα ρηματική ελίτ της χώρας, το προς
ΕΝΤΩΜΕΤΑΞΥ, στην ΕΡΤ, το ΤΗΝ ΚΡΑΤΙΚΗ παρέμβαση ανα- «δεν υπάρχει τίποτε να δεις πώληση εμπόρευμα διατίθεται με
πραγματικό πρόβλημα δεν είναι μένουν οι εκδότες, που όμως δεν στην τηλεόραση», δείχνει περισσότερη λάμψη... Δεκάδες
τον απόλυτο εξευτελισμό ώρες ριάλιτι σόου και σκέτου σόου,
τα πρόσωπα αλλά η πολιτική που έρχεται. Ακόμη και η δέσμευση για
της ΤV και των στελεχών στα οποία εκτίθενται ανθρώπινες
ασκούν. Τα πρόσωπα πολεμούνται τη διάθεση ποσού 10 εκατ. ευρώ
της. Με εξαίρεση την ενη- αξιοπρέπειες, κρίνονται και βαθ-
από άλλα πρόσωπα γιατί έχασαν ετησίως σε επικοινωνιακά διαφη- μέρωση, η οποία χαρακτη- μολογούνται γυναικεία κορμιά,
τις θέσεις εξουσίας και τις θέλουν μιστικά προγράμματα υπουργείων ρίζεται από τον πλήρη πο- αξιολογούνται και εξευτελίζονται
πίσω. Πρόβλημα είναι, επίσης, ότι η και φορέων του δημοσίου, που λιτικό και επιχειρηματικό ικανότητες και ταλέντα νέων αν-
ΕΡΤ δεν διαθέτει καθόλου δική της θα κατευθυνθούν αποκλειστικά σε έλεγχο και από την παράδο- θρώπων. Δεκάδες εκπομπές στις
τηλεοπτική παραγωγή, ούτε εξειδι- εφημερίδες και ιντερνετικές ιστο- σή της στην παραπληροφό- οποίες προβάλλονται, χωρίς ειρμό
κευμένο νέο προσωπικό, ότι όλες οι σελίδες, έχει κολλήσει. Οι εκδότες ρηση με σκοπό τη χειραγώ- και κανόνες, η υπερβολή, η δρα-
λειτουργίες της, από τις πιο απλές διαμηνύουν πως σύντομα θα υπάρ- γηση, το υπόλοιπο θέαμα ματοποίηση, ο ρατσισμός, ο συντη-
ως και τις πιο σύνθετες, δίνονται σε ξουν κι άλλα λουκέτα σε εφημερί- κυριαρχείται από την αγο- ρητισμός, με θέματα-ρεπορτάζ που
ραία εμπορευματοποίηση. επιλέγουν –επίσης ανεξέλεγκτοι–
εργολαβίες. Υπό αυτές τις συνθήκες δες, γεγονός που δεν φαίνεται να
Χωρίς φραγμούς και όρια. παρουσιαστές και μηχανισμοί.
και η νέα διοίκηση θα αποτύχει. δυσαρεστεί την κυβέρνηση.
Δεκάδες μικροί και με- Αν οποιοδήποτε όργανο ελέγχου
σαίοι περιφερειακοί σταθ- τηρούσε την αστική νομοθεσία περί
μοί πουλάνε, χωρίς κανέ- της ποιότητας του προγράμματος,
να έλεγχο, από πρωί-πρωί ως αργά το το ΕΣΡ θα όφειλε να βάλει λουκέτο
απόγευμα, κάθε είδους αμφιλεγόμενα στα τηλεοπτικά κανάλια!

Σαράντα τέσσερα χρόνια συμπληρώνο-
νται από την κατάρρευση του χουντι-
κού καθεστώτος και τα μηνύματα της
επετείου είναι πολλαπλά, ειδικότερα σε
μια περίοδο που η φασιστική-ακροδεξιά
ρητορική και πρακτική, προσπαθεί πάλι
να σηκώσει κεφάλι εντός της ελληνικής
κοινωνίας. Σε μια χρονική συγκυρία που
ορθώνονται οι εθνικιστικές κορώνες με
αφορμή το Μακεδονικό, λίγες μόλις
μέρες μετά την εκτέλεση του ακροδεξι-
ού (αποδεδειγμένα μέλους της ΜΑΒΗ)
Κατσίφα από τα κομάντο της Αλβανι-
κής αστυνομίας, όπως επίσης και λίγα
24ωρα μετά από την εμφάνιση της ακρο-
δεξιάς-φασιστικής οργάνωσης ΟΔΕΥΩ
στην μαθητική παρέλαση Ελληνικού-Αρ-
γυρούπολης, αξίζει λίγο να θυμηθούμε
την αντίσταση εντός των ενόπλων δυνά-
μεων της περιόδου 1967-1974.
Όπως είναι ήδη γνωστό, η Απριλια-
νή δικτατορία οργανώθηκε και εκτε-
λέστηκε από ανώτερους αξιωματικούς
του Στρατού, μέλη στη συντριπτική τους
πλειοψηφία της παρακρατικής ακροδε-
ΣΤΡΑΤΕΥΜΕΝΟΙ
∆ίκτυο Ελεύθερων Φαντάρων
«ΣΠΑΡΤΑΚΟΣ»
ήταν ο Αλέκος Παναγούλης. Γιος ανωτέ-
ρου αξιωματικού του στρατού ξηράς,
Αντιδικτατορική δράση ξεκίνησε τη δράση του ως φαντάρος και
υπηρετούσε στο 85ο Σύνταγμα Πεζικού
στη Βέροια όταν εκδηλώθηκε το πρα-
▸ Αξιωματικοί και υπαξιωματικοί βασανίστηκαν ξικόπημα, από όπου και λιποτάκτησε
με μοναδικό στόχο την οργάνωση του
διαρρηγνύοντας την εικόνα της «συναίνεσης» αντιδικτατορικού κινήματος, ιδρύο-
ντας την «Εθνική Αντίσταση». Αργότε-
ξιάς οργάνωσης ΙΔΕΑ, που έδρασε κυ- ρα θα συλληφθεί με την κατηγορία της
Χαρακτηριστική η περίπτωση του
εσχάτης προδοσίας λόγω της απόπειρας
ρίως μετεμφυλιακά. Σε όλη την περίοδο πρώην αντιστράτηγου Σπύρου Μουστα-
ανατίναξης του δικτάτορα Παπαδόπου-
της δικτατορίας, παρότι οι πρωτεργάτες κλή που πρωτοστάτησε στο «κίνημα του
λου και θα βασανιστεί σκληρά από ΕΣΑ-
της δεν έχαναν ευκαιρία να υποστηρί- Ναυτικού» ο οποίος κρατήθηκε στα κο-
τζηδες και παρακρατικούς, για να γίνει
ζουν ότι είχαν τον πλήρη έλεγχο και την λαστήρια του ΕΑΤ-ΕΣΑ για 47 ημέρες.
σύμβολο του αγώνα υπέρ της δημοκρα-
«αποδοχή» του στρατεύματος, μεγάλα Κατά τη διάρκεια των βασανιστηρίων
τίας για τις ερχόμενες γενιές.
τμήματα του στρατού ξηράς, του ναυτι- ένα βίαιο χτύπημα στην καρωτίδα προ- Εμείς, ως Δίκτυο Ελευθέρων Φα-
κού και της αεροπορίας, δυσφορούσαν κάλεσε εγκεφαλικό με αποτέλεσμα να ντάρων «Σπάρτακος» καλούμε τους
με την κατάλυση των δημοκρατικών θε- διακομιστεί (με καθυστέρηση πολλών συναδέλφους μας και όλο το λαό σε μια
σμών. Αρκετοί ανώνυμοι αξιωματικοί ωρών) στο 401 ΓΣΝΑ. Το εγκεφαλικό τού διαρκή αντίσταση κατά της σύγχρονης
και υπαξιωματικοί υπέστησαν, ίσως, προκάλεσε ολική παράλυση των δεξιών «δικτατορίας» του αστικού κράτους,
σκληρότερα βασανιστήρια ακόμη και άνω και κάτω άκρων με αποτέλεσμα να της ΕΕ, του ΝΑΤΟ και των ιμπεριαλι-
από αντιστασιακούς πολίτες, ακριβώς μην μπορέσει να ξαναμιλήσει λόγω της στών, με μαζικό αντιφασιστικό, αντιι-
επειδή «διερρήγνυαν» αυτή την ψευδή παράλυσης. Μια από τις πιο σημαίνου- μπεριαλιστικό κίνημα μέσα και έξω από
εικόνα «συναίνεσης» και «αποδοχής». σες μορφές του αντιδικτατορικου αγώνα το στρατό.
 Το Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα
Αφιέρωμα ΚΥΡΙΑΚΗ 18 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2018 11
Ελλάδας ήταν ο πρόδρομος του
ΚΚΕ. Με αυτό ξεκινάει η ηρωική
όσο και δραματική πορεία του
οργανωμένου κομμουνιστικού
κινήματος στην Ελλάδα.
Εκατομμύρια βίωσαν
συλλογικά τον αγώνα
100 χρόνια
για την απελευθέρωση,
ανεβαίνοντας σε
ανεπανάληπτα
από την ίδρυση του ΣΕΚΕ
επίπεδα αξιοπρέπειας.
Σκληρή διαχρονικά η
αστική αντίδραση,
καθοριστική
η απώλεια
επαναστατικής
τακτικής και
στρατηγικής
του ΚΚ.

Η εργατική πολιτική Μπάμπης

Συριόπουλος

ξεχωρίζει από την αστική

Η
ίδρυση του ΣΕΚΕ τον Νοέμ-
βρη του 1918 από 30 περίπου
αντιπροσώπους των ολιγά-
ριθμων σοσιαλιστών της ε-
ποχής άνοιξε ένα ρήγμα. Η
πολιτική διχάστηκε σε αστική και εργα-
τική. Κάτω από την επίδραση της Οκτω-
βριανής επανάστασης που είχε προηγηθεί
ένα χρόνο νωρίτερα, η εργατική τάξη εμ-
φανίστηκε με τους δικούς στόχους σε όλα
τα ζητήματα και οι πολιτικές και κοινω-
νικές δυνάμεις της χώρας χωρίστηκαν σε
υποστηριχτές και πολέμιους της ατομικής
ιδιοκτησίας. Το σημερινό αφιέρωμα στο
Πριν θα έχει και συνέχεια, εξετάζοντας
διαφορετικές πλευρές της 100χρονης
ύπαρξης και δράσης κομμουνιστικού και
ταξικού εργατικού κινήματος.
Αυτή η πορεία έχει σφραγίσει ανε-
ξίτηλα την πάλη των εργαζόμενων και
της νεολαίας της χώρας μας, είναι κομ-
μάτι της ιστορίας του λαού μας, ανήκει
σε όλους τους αγωνιστές του κομμουνι-
στικού κινήματος, δεν είναι ιδιοκτησία
κανενός κομματικού μηχανισμού. Όσοι
σήμερα παλεύουν για την κατάργηση της
εκμετάλλευσης και την κομμουνιστική
απελευθέρωση πρέπει να αναμετρηθούν
με αυτή την ιστορία σε όλες της τις πτυ-
χές. Εκτός από τους ηρωικούς αγώνες
και τις θυσίες των αγωνιστών, υπήρχαν
και οι ανεπίτρεπτοι συμβιβασμοί, εκτός
από τον Δεκέμβρη του ’44, η Βάρκιζα,
εκτός από τον ΔΣΕ, η «ομαλή δημοκρατι-
κή εξέλιξη», εκτός από τους εργατικούς
αγώνες, η «ανάπτυξη νέου τύπου», εκτός
από την αλληλεγγύη, τη συντροφικότητα
και την αυτοθυσία, η μικροπρέπεια, η
χαφιεδολογία και η ηθική και φυσική κά-
ποιες φορές εξόντωση αγωνιστών.
Πάνω απ’ όλα είναι δική μας ιστο-
ρία οι τάσεις και οι δυνάμεις μέσα και
έξω από το ΚΚΕ που αντιτάχθηκαν στην
υπόκλιση στην αστική πολιτική και στον
«ρεαλισμό» των πάντα δυσμενών συσχε-
τισμών, όπως ο Παντελής Πουλιόπου-
λος που αμφισβήτησε προπολεμικά τη
λογική των σταδίων και τον αστικοδημο-
κρατικό χαρακτήρα της επανάστασης,
ο Άρης Βελουχιώτης που αρνήθηκε τη
συμφωνία της Βάρκιζας, οι κομμουνι-
στές που αρνήθηκαν τη διάχυση στην
ΕΔΑ, οι αγωνιστές της ΚΝΕ και της επα-
ναστατικής αριστεράς που στην εξέγερ-
ση του Νοέμβρη του ’73 αρνήθηκαν τον
περιορισμό στα στενά «φοιτητικά αιτή-
ματα», όπως ήταν οι οδηγίες του ΚΚΕ.
100 χρόνια μετά τον Οκτώβρη του
’17 και τη δημιουργία του κομμουνιστι-
κού κινήματος στη χώρα μας και πα-
γκόσμια, το κεφάλαιο και οι αστικές
δυνάμεις προσπαθούν να μπαζώσουν το
ρήγμα που άνοιξε τότε, αρνούνται ακό-
μα και την ύπαρξη της σύγχρονης, πολύ-
μορφης και πολλαπλά εκμεταλλευόμε-
νης εργατικής τάξης, πόσο μάλλον την
εργατική αντικαπιταλιστική πολιτική.
Η αναγκαιότητα να διευρυνθεί το ρήγμα
που άνοιξε τότε είναι πιο πιεστική από
ποτέ και η προσπάθεια συγκρότησης
ενός σύγχρονου επαναστατικού κομ-
μουνιστικού φορέα ανταποκρίνεται σ’
αυτήν ακριβώς την ανάγκη. Το παρελ-
θόν ανοίγει «συζήτηση» με το σήμερα.
Στο 1ο Συνέδριο του ΣΕΚΕ το 1918 ο
Νικόλαος Γιαννιός, από τη ρεφορμιστι-
κή φιλοβενιζελική πτέρυγα, δεν ήθελε
να υπάρχει ο «πρόλογος», οι στρατηγικές
επιδιώξεις του νέου κόμματος αλλά μόνο
το «μεταρρυθμιστικό», οι άμεσες διεκ-
δικήσεις. Όπως είπε, «αυτός ο πρόλογος
που υπάρχει είναι κάτι βαρύ, πρωσικού
ρυθμού, πράγμα που κάνει τον εργάτη
να βαριέται να διαβάσει τα παρακάτω».
Ο Αρίστος Αρβανίτης, επίσης αντιπρόσω-
πος, του απάντησε: «Εάν δεν είναι αι αρ-
χαί αυταί διατυπωμέναι σε καλή γλώσσα,
μπορεί να τους δοθή λαικότερη γλώσσα.
Αλλά είναι αδύνατον να μπουν άνθρωποι
σε τραίνο χωρίς να ξέρουν που πάνε. Πρέ-
πει να ξέρουμε ότι κτυπάμε αμέσως την
ιδιοκτησίαν και για ποιους λόγους». Αυτό
ακριβώς το τραίνο, που οδηγείται συνει-
δητά προς την κατάργηση της ατομικής
ιδιοκτησίας στα μέσα παραγωγής, πρέπει
να γεμίσει με επιβάτες.
12 ΚΥΡΙΑΚΗ 18 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2018 Αφιέρωμα

Πρωτοπορία Κώστας Παλούκης 

Στην Ελλάδα, ο Α΄ Παγκόσμιος Πό-

λεμος συντέλεσε καταλυτικά σε μια
διευρυμένη δημοσιονομική και οι-
κονομική κρίση. Η σχετικά μικρή
Πυλώνας
του ΣΕΚΕ
εργατική τάξη, τα μικροαστικά βιοτε-
χνικά στρώματα και οι αγρότες θίγο-
νται σοβαρά. Αντίθετα, το κεφάλαιο
αναγεννιέται με μια νέα πρωταρχική
συσσώρευση από κερδοσκοπίες στο

είναι η αρχή
εμπόριο, τη ναυτιλία και την επένδυ-
ση στον τραπεζικό τομέα. Oι κοινωνι-
κές αυτές διεργασίες προβληματίζουν
και στρέφουν προς τις σοσιαλιστικές
ιδέες μια σημαντική μερίδα προοδευ-

της ταξικής πάλης

τικών διανοουμένων και φοιτητών
που και αυτοί δέχονται τις πιέσεις του
πολέμου και της κρίσης. Οι σοσιαλι-
στικές ιδέες διαχέονται και βρίσκουν
απήχηση στα πιο πρωτοπόρα κομμά-
τια της εργατικής τάξης.  

Με αυτόν τον τρόπο συγκροτείται
στην Ελλάδα ένα νέο μοντέλο κοι-
νωνικών συμμαχιών, κατά το οποίο
μερίδες των μικροαστικών στρω-
μάτων αναγνωρίζουν στην πολύ πιο
δυναμική εργατική τάξη την ικανό-
τητα της συνολικής επίλυσης του
αδιεξόδου της κοινωνικής κρίσης
με την ανατροπή του καπιταλιστι-
κού συστήματος. Τα πιο πρωτοπόρα
κομμάτια του εργατικού κινήματος
υιοθετούν αυτήν τη θέση, συγκρο-
τούν μια νέα ταυτότητα και συνεί-
δηση για τον αυτόνομο ιστορικό
τους ρόλο ως τάξη και το νεωτερικό
σοσιαλιστικό μοντέλο συνασπισμού
εξουσίας εμφανίζεται στα 1918 με
την ίδρυση του ΣΕΚΕ, το οποίο αμέ-
σως δηλώνει τη σύνδεσή του με την
Τρίτη Διεθνή.   θετείται στο ιδεολογικό επίπεδο και
Τ
ο πρώτο σοσιαλιστικό
κόμμα στην Ελλάδα προ-
έκυψε από την συνένωση
διαφορετικών και ετερο-
γενών, στην πλειοψηφία
τους, τοπικών κέντρων και ομίλων
με σοσιαλιστική αναφορά, που απο-
τελούσαν, όμως, εκτός της Φεντε-
ρασιόν, περισσότερο όμιλοι συζητή-
σεων και διαλέξεων μικροαστών δι-
ανοουμένων και συνδικαλιστών που
αναζητούσαν πολιτική σύνδεση με
την εργατική τάξη, παρά εργατικές
οργανώσεις με προγράμματα, στρα-
τηγικές και εργατικές δραστηριότη-
τες. Οι εργάτες, που πλησίαζαν τους
πρώτους σοσιαλιστές, αποτελούσαν
ουσιαστικά ένα κοινό που ενδιαφε-
ρόταν να ακούσει για να μάθει περί
του σοσιαλισμού. Γι αυτό όλη η λο-
γική της δράσης του κόμματος τοπο-
στο τοπικό ή κεντρικό πολιτικό σκη-
νικό. Οι οργανώσεις του δεν συγκρο-
τούνται πάνω σε εργατοπαραγωγική
βάση, όπως έπειτα στο ΚΚΕ, αλλά σε
τοπική. Σε κάθε πόλη λειτoυργούσε
το τμήμα, τα μέλη του οποίου, κατά
μακρά διαστήματα, καλούνταν σε
γενικές συνελεύσεις, εξέλεγαν την
Τοπική Επιτροπή (ΤΕ), η οποία ανα-
λάμβανε τη διεξαγωγή όλης της δρά-
σης του Τμήματος. «Η διεύθυνσις
και επίβλεψις της λειτουργίας των
τμημάτων εμπιστεύεται από τας
συνελεύσεις αυτών εις μίαν τοπι-
κήν επιτροπήν αποτελουμένην από
5-7 μέλη» που είναι αρκετά μεγά-
λος αριθμός, εάν υπολογίσουμε ότι
ελάχιστος αριθμός μελών για την
ίδρυση Τμήματος είχαν καθοριστεί
τα 15 μέλη. Σε πόλεις ή περιοχές με
μικρότερο αριθμό οπαδών συγκρο-
τούνταν οι όμιλοι, οι οποίοι «έχουν
μορφωτικόν και προπαγανδιστικόν
χαρακτήρα, δύναται δε να λαμβά-
νουν μέρος εις αυτούς και μη μέλη
του Κόμματος [...]», Το ιδρυτικό, 1ο
Συνέδριο του ΣΕΚΕ. Στα 1933, ένα πα-
λιό μέλος σε ένα ιστορικό σημείωμα
σημειώνει πως το κόμμα παρέμενε
μακριά «από τα εργοστάσια, από
την καθημερινή μαύρη δουλειά ανά-
μεσα στους εργάτες» (Ριζοσπάστης,
2/11/1933) εννοώντας ότι το ίδιο δεν
ασκούσε άμεση συνδικαλιστική δρά-
ση. Το ΣΕΚΕ δεν θα δράσει ποτέ ως
ένα κόμμα μαζών, όπως το ΚΚΕ.  
Μέσα σε ένα τέτοιο πνεύμα, η
μορφωτική διαφωτιστική διάστα-
ση τόσο στους συνδικαλιστικούς,
αλλά και τους πολιτικούς αγώνες,
αποτελούσε το κυριότερο χαρακτη-
ριστικό των σοσιαλιστικών ομίλων
και κέντρων που συγκρότησαν το
ΣΕΚΕ και στη συνέχεια του ίδιου του

Το Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα

Ελλάδας κηρύσσοντας την αναγκαι-
ότητα της σοσιαλιστικής «κοινω-
νικής μεταβολής», που «σημαίνει
την απελευθέρωσιν όχι μόνο των Στις 17-23
προλεταρίων, αλλά και ολοκλήρου Νοέμβρη
της ανθρωπότητος που υποφέρει 1918 έγινε
σήμερον», υπογραμμίζει τον ιστορι- στον Πειραιά
κό ρόλο της εργατικής τάξης, «που το ιδρυτικό
δεν δύναται να πραγματοποιήση την συνέδριο του
ΣΕΚΕ, με τη
ιστορική της αποστολήν χωρίς να γί-
συμμετοχή
νει κάτοχος της πολιτικής εξουσίας»,
μερικών
και προσδιορίζει το δικό του καθή- δεκάδων
κον: «να διαμορφώση τον αγώνα εκπροσώπων
της εργατικής τάξεως εις αγώνα συ- σοσιαλιστικών
νειδητόν και ενιαίον και να οδηγήση ομάδων από όλη
αυτήν εις την φυσική και αναγκαία τη χώρα.
αποστολήν της». Πέρα όμως από Η μεγάλη πορεία
τις διακηρύξεις, το ζήτημα είναι οι ξεκίνησε...
πραγματικές σχέσεις του ΣΕΚΕ με
τους εργάτες της εποχής. 

Το ΣΕΚΕ έδινε βάρος
στη σοσιαλιστική
μόρφωση και
στη συνδικαλιστική
δουλειά 
>>>>>
ΣΕΚΕ: «Το Κόμμα πρέπει να διαφωτίζη,
να συμπαθή και να υποστηρίζη τον αγώνα
των σωματείων, που τείνει προς τη βελτί-
ωσιν των εργατών [...]», βλ. Το Α΄ Εθνικόν
Συμβούλιον του ΣΕΚΕ.Το ΣΕΚΕ δεν οργανώνει
ως εργατική συσπείρωση τους αγώνες, δεν
παρεμβαίνει με δικές του προγραμματι-
κές συνδικαλιστικές θέσεις στα σωματεία,
αλλά στηρίζει και καθοδηγεί τους αγώνες
που οι εργάτες αυθόρμητα κινούν. Το ΣΕΚΕ
δίνει τη γενική προγραμματική κατεύθυν-
ση, ιδεολογικό επιστέγασμα και πολιτική
αναφορά στις εργατικές κινητοποιήσεις.   τον πρώτο καιρό της δράσης του ήταν η
Ο Δ. Λιβιεράτος σκιαγραφεί με ενάρ-
γεια τις σχέσεις του σοσιαλιστικού κόμμα-
τος με τους εργάτες. «Η πλειοψηφία της
εργατικής τάξης συμπαθεί τους σοσιαλι-
στές γιατί αυτοί είναι που τρέχουν αγωνί-
ζονται, μιλάνε, εξηγούν. Οι σοσιαλιστές
συντάσσουν τα καταστατικά των περισ-
σότερων σωματείων πάνω στην αρχή της
πάλης των τάξεων και προσπαθούν να δώ-
σουν μια ενιαία μορφή στο εργατικό κίνη-
μα». Επομένως, δε θα μπορούσε παρά «γι’
αυτή τους τη δραστηριότητα και την τιμιό-
τητα των σκοπών» οι εργάτες να τους εκτι-
μούν και να τους ακολουθούν. Τα μέλη του
Σοσιαλιστικού Κόμματος αντικαθιστούν
τους εκπροσώπους των αστικών κομμά-
των, γιατί είναι πιο τίμιοι, και αναλαμβά-
νουν να υποδείξουν στους εργάτες το επα-
ναστατικό τους καθήκον. Παράγουν για
αυτούς την κατάλληλη θεωρία, ιδεολογία
και τους προτείνουν την καλύτερη δυνατή
Αφιέρωμα ΚΥΡΙΑΚΗ 18 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2018 13
δράση για τα συμφέροντά τους. Ο χα-
ρακτήρας του φυλλαδίου με τίτλο
Τι είναι απεργία;, που ο Γεώργιος
Ενιαιοποίηση
Γεωργιάδης, γραμματέας του
κόμματος σε μια κρίσιμη
περίοδο, κυκλοφόρησε και
στο οποίο εξηγεί την αξία
και πολιτικοποίηση
και υποδεικνύει τις κα-
ταγεγραμμένες μορφές
απεργιακού αγώνα, εί-
του εργατικού
ναι ενδεικτικό του ρό-
λου που αισθάνονται
οι ηγέτες του ΣΕΚΕ ότι
αγώνα 
οι ιστορικές συνθήκες
τους αναθέτουν.  
Η αντιπαράθεση α-
νάμεσα στη σοσιαλι-
στική και συντηρητική
παράταξη των αρτεργα-
τών στα 1921 αποκαλύπτει
πλευρές αυτής της σχέσης
εργατών-σοσιαλισμού. Η συ-
ντηρητική παράταξη δημοσίευσε
άρθρο στη φιλοβασιλική εφημερίδα
Πολιτεία, κατηγορώντας τους αριστε-
ρούς για «αεροκοπανίσματα περί διαχειρί-
σεων», που αποσκοπούν «να αποπλανήσωσι»
τους αρτεργάτες και να τους «χρωματίσει»
σαν «Μπολσεβίκους και επαναστάτας», ενώ
δηλώνουν πως «οι αρτοεργάται ουδέποτε
θα κοκκινήσωσι και εν ουδεμία περιπτώσει
θα γίνωσιν επαναστάται», αλλά αντίθε-
τα «θα είναι καθαροί εργάται, συνειδητοί
εργάται, νομοταγείς εργάται, φιλήσυχοι
και μη αναμιγνυόμενοι εις κομμουνισμούς
και επαναστάσεις». Οι εκπρόσωποι της
αριστερής παράταξης απάντησαν στον Ρι-
ζοσπάστη με μια σειρά άρθρων με τίτλο
Η
«Ξυπνάτε αρτεργάτες», γράφοντας ότι ανάδυση του σοσιαλισμού ρά, αλλά και λόγω της απειλής
αγωνίζονται για το ψωμί τους, δεν γνωρί- στα εργατικά στρώματα της που ένιωθαν από την συγκεντρο-
ζουν τι είναι ο μπολσεβικισμός, αλλά εάν περιόδου εκείνης σχετίζε- ποίηση του κεφαλαίου, μια δια-
το μάθουν θα είναι τιμή τους. Με τη σειρά ται άμεσα με τις κουλτούρες και δικασία που συνέβαινε ακριβώς
τους κατηγορούν τους συντηρητικούς για τις ιδεολογίες των ριζοσπαστικο- εκείνη την εποχή.  
συνεργασία με τα αφεντικά, και για τους ποιημένων εργατών τεχνιτών με Οι καθολικές προσλήψεις
υψηλούς μισθούς που λάμβανε ο πρόεδρος συντεχνιάζουσες παραδόσεις, οι της εργατικής τάξης επίσης γεν-
του Σωματείου Αρτεργατών Αθηνών και η οποίοι συγκροτoύσαν ουσιαστι- νήθηκαν ως διεύρυνση του συ-
ομάδα εποπτών (βλ. Πολιτεία, 12/7/1921. Ρι- κά την εργατική τάξη. Προκύπτει ναισθήματος αλληλεγγύης των
ζοσπάστης, 14/7/1921,17/7/1921). Οι εργάτες μέσα από την διεύρυνση της έν- διαφόρων συντοπίτικων επαγ-
δηλώνουν πως δεν γνωρίζουν τον σοσιαλι- νοιας της κοινότητας αλληλεγ- γελματικών συλλογικοτήτων και
σμό, αλλά συντάσσονται με αυτόν καθώς γύης από τους επαγγελματικούς εθνικοτοπικών μπουλουκιών.
αντιλαμβάνονται τον φιλο-εργοδοτικό χα- κλάδους ώστε να αποκτήσει ένα Ιδιαίτερη περίπτωση είναι η
ρακτήρα της συντηρητικής παράταξης.   καθολικότερο περιεχόμενο καλύ- Φεντερασιόν, καθώς ο αντιεθνι-
Το ίδιο το ΣΕΚΕ αναγνώριζε πως το ση- πτοντας όχι μόνο π.χ. τους αρτερ- κός χαρακτήρας της εβραϊκής
μαντικότερο πρόβλημα που αντιμετώπιζε γάτες, αλλά όλους τους επαγγελ- κοινότητας εύκολα μετασχημα-
ματίες, τις γυναίκες και τα παιδιά. τίστηκε σε διεθνιστική πρόταση
απόσταση από την εργατική τάξη και τα Βασική τομή σε αυτή τη διαδικα- προς την όλη την εργατική τάξη.
κατώτερα αγροτικά στρώματα. Μάλιστα, σία υπήρξε ο πόλεμος. Γι αυτό το Στα στρώματα λοιπόν αυτά ο
στο Α’ Συμβούλιο του 1919 αναφέρεται λόγο η πολύ σημαντική γενική σοσιαλιστικός λόγος των δια-
επίσημα από την ηγεσία ότι η «σύνδεσις απεργία όλων των επαγγελμα- νοουμένων δέθηκα άρρηκτα με
σωματείων με ελάχιστα συνειδητά μέλη τικών εργατικών κλάδων που τις δικές τους εμπειρίες και προ-
με το Κόμμα είναι επιζήμιος στον αγώνα ξέσπασε το 1919 είχε διπλό χα- βλήματα, καθώς εξάλλου ήταν
του Κόμματος και των σωματείων» και ως ρακτήρα: από την μια αφορούσε ημιμορφωμένα, αλλά και με με-
μέτρο αντιμετώπισης αποφασίζεται η ορ- συγκεκριμένα αιτήματα του κάθε γάλη διάθεση για σοσιαλιστική
γανική ενσωμάτωση των εργατικών σωμα- κλάδου και από την άλλη είχε μόρφωση και αναζήτησης ενός
τείων της ΓΣΕΕ στο ΣΕΚΕ «λαβόν προσέτι πολιτικό χαρακτήρα και συγκε- σοσιαλιστικού προτάγματος με
υπόψιν ότι το Σοσιαλιστικόν Εργατικόν κριμένα αντιπολεμικά αιτήματα. τιμή και ηθική. Οι συνδικαλιστι-
Κόμμα όν κόμμα της εργατικής τάξεως, Για αυτό το λόγο, ο διεθνιστικός κές παρατάξεις των οπαδών του
πρέπει να επιβλέπη αυτήν και την οργά- και αντιπολεμικός σοσιαλιστικός ΣΕΚΕ κατά βάση προήγαγαν μέσα
νωση με το πνεύμα της πάλης των τάξε- λόγος της Φεντερασιόν ξαφνικά στα σωματεία την θεωρία της
ων δια να την προετοιμάση προς εκπλή- έγινε τόσο ελκυστικός στα μέ- πάλης των τάξεων (φράση που
ρωσιν της ιστορικής της αποστολής». Με χρι τότε δημοκρατικά εργατικά αποτέλεσε καθοριστικό διαχω-
την απόφαση αυτή το Κόμμα προσπαθεί στρώματα. Ο διάχυτος αντικα- ριστικό ζήτημα ανάμεσα στους
να καλύψει τα οργανωτικά κενά του στον πιταλιστικός λόγος προκύπτει σοσιαλιστές και τους καθαρούς
συνδικαλιστικό τομέα ενισχύοντας τελικά επίσης από την σχεδόν φυσική απολίτικους συνδικαλιστές), τις
τον ρόλο του ως πολιτικού εκπροσώπου εχθρότητα αυτών των στρωμά- μαχητικές απεργίες, αλλά και τις
της τάξης. των απέναντι στην ελεύθερη αγο- αντιεργοδοτικές πρακτικές.
14
Η
ομιλία του γ.γ. του ΚΚΕ
Δημήτρη Κουτσούμπα
στο Βερολίνο για την ε-
πέτειο των 100 χρόνων
απ’την ίδρυση του ΚΚΕ
(από το 1918 ως το 1924 ΣΕΚΕ) καθώς
και άλλα κείμενα και δημοσιεύματα
τονίζουν τα επαναστατικά χαρακτη-
ριστικά του ΚΚΕ και την ανάγκη ισχυ-
ροποίησής τους. Παραδέχονται όμως,
ταυτόχρονα, ότι η στρατηγική του
ΚΚΕ έπασχε σε βασικά σημεία, έτσι
ώστε να παραπέμπεται η επανάσταση
στις καλένδες. Στην ομιλία του ο γ.γ.
του ΚΚΕ αναγνωρίζει ότι: «Τα βασικά
προβλήματα του ΚΚΕ εστιάζονται:
στα δύο στάδια της επαναστατικής
διαδικασίας, στην αντίληψη ότι μια
κυβέρνηση στο έδαφος του καπιταλι-
σμού μ’ ένα ‘’μεταβατικό πρόγραμ-
μα’’ μπορεί ν’ ανοίξει την επαναστα-
τική διαδικασία, να διαπαιδαγωγήσει
επαναστατικά την εργατική τάξη»
(Ριζοσπάστης 10-11/11/2018). Αυτός
ο λανθασμένος θεωρητικός πυρήνας
της στρατηγικής του ΚΚΕ δεν καλύ-
πτει μια περιορισμένη ιστορική περί-
οδο, αλλά το μεγαλύτερο μέρος της
ιστορικής διαδρομής του.
Από τη δεκαετία του ’20 παρατη-
ρείται στο ΚΚΕ η τάση συμμετοχής ή
στήριξης σε αστικές κυβερνήσεις, ως
όρος για το άνοιγμα της επαναστα-
τικής διαδικασίας. Ωστόσο, η θεω-
ρία των σταδίων εμφανίζεται ως συ-
γκροτημένη και κυρίαρχη μορφή στην
ιστορική 6η Ολομέλεια της ΚΕ του ΚΚΕ
το 1934 που θεώρησε ότι: «Η επικεί-
μενη επανάσταση των αγροτών και
εργατών στην Ελλάδα θα έχει αστι-
κοδημοκρατικό χαρακτήρα με τάσεις
γρήγορης μετατροπής της σε προλετα-
ριακή σοσιαλιστική επανάσταση».
Τη θεωρία των σταδίων απέρριψε
το ΚΚΕ σε μια διαδικασία που άρχισε
στο 15ο Συνέδριο (1996) και ολοκληρώ-
θηκε με το Πρόγραμμα που επεξεργά-
στηκε το 19ο Συνέδριο (2013).
Από τα στοιχεία που προκύπτουν
απ’ τα κείμενα του ΚΚΕ συνάγεται ότι
αυτό ακολουθούσε τη λανθασμένη,
όπως το ίδιο την εκτιμά, στρατηγική
των σταδίων που ακύρωνε τη σοσια-
λιστική επανάσταση, από το 1934 ως
το 1996 (62 χρόνια) ή απ’το 1934 ως
το 2013 (79 χρόνια), όταν το 19ο Συνέ-
δριο ολοκλήρωσε την επεξεργασία του
προγράμματος του ΚΚΕ. Η τοποθέτη-
ση λοιπόν ότι το ΚΚΕ στο μεγαλύτερο
μέρος της ιστορικής του διαδρομής
εφάρμοζε λανθασμένη στρατηγική
οφείλεται στη δική του ομολογία και
όχι σε κακόβουλη «λαθολογία»...
Από τη δεκαετία του ’20
η τάση συμμετοχής
σε αστικές κυβερνήσεις
Στη πρώτη σύνοδό του το Εθνικό Συμ-
βούλιο του ΣΕΚΕ (5/6/1919) αποφάσι-
σε τη σύνδεση με τη Τρίτη Διεθνή και
απάλειψε την απόφαση του ιδρυτικού
Συνεδρίου για την εγκαθίδρυση της
«λαϊκής δημοκρατίας» ως μεταβατικό
στάδιο από τον καπιταλισμό στο σο-
ΚΥΡΙΑΚΗ 18 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2018
Δημήτρης Γρηγορόπουλος
Για πολλές δεκαετίες, την πολιτική του ΚΚΕ σφραγίζει το σχήμα των σταδίων, που διαχωρίζει
τον άμεσο στόχο –σε συμμαχία με τμήματα της αστικής τάξης– από την εργατική εξουσία και
τον σοσιαλισμό. Από το αντιφασιστικό μέτωπο μέχρι το αντιιμπεριαλιστικό, αντιμονοπωλιακό,
δημοκρατικό στάδιο και την πραγματική αλλαγή, οι θεμελιώδεις σκοποί γίνονταν εικονίσματα.
Η μακρόχρονη στρατηγική
των σταδίων του ΚΚΕ ανασταλτικός
παράγοντας για τον επαναστατικό αγώνα
σιαλισμό. Στη δεύτερη σύνοδό του (5-
12/4/1920) το 2ο Συνέδριο του Κόμμα-
τος αποφάσισε την ένταξή του στην
Τρίτη Διεθνή και επεξεργάστηκε νέο
πρόγραμμα σύμφωνα με τις αρχές
και την τακτική της. Στην απόφασή
του διακηρύσσεται ότι: «Η μετάβα-
σις από το αστικόν εις το σοσιαλιστι-
κόν καθεστώς δεν δύναται να γίνει με
καμμίαν μεταρρύθμισιν της μορφής
του πολιτεύματος επί το δημοκρα-
τικότερον, αλλά ότι μόνος διάμεσος
σταθμός είναι η δικτατορία της εργα-
τικής τάξεως».
Ωστόσο μετά την ανατροπή της δι-
κτατορίας του Πάγκαλου (22/8/1926)
προβλήθηκε από ηγετικά στελέχη του
Κόμματος στο Ριζοσπάστη το σύνθημα
της «αριστερής δημοκρατίας». Το ζή-
τημα τέθηκε σε σύσκεψη των στελε-
χών του κόμματος (5-9/9/1926), αλλά
απορρίφθηκε απ’ την πλειοψηφία. Η
θέση αυτή ισοδυναμούσε με την αντί-
ληψη της εργατοαγροτικής επανάστα-
σης ως μεταβατικού σταδίου προς τον
σοσιαλισμό. Τη θέση για μεταβατική
εργατική ή εργατοαγροτική κυβέρνη-
ση είχε επεξεργαστεί το 4ο Συνέδριο
της Κομμουνιστικής Διεθνούς (ΚΔ) το
1922. Αυτή η θέση, που περιλάμβανε
και ριζοσπαστικά στοιχεία (αφοπλι-
σμός φασιστών-ένοπλη εργατική πο-
λιτοφυλακή) εγκαταλείφθηκε στο 5ο
Συνέδριο της ΚΔ, ιδίως μετά την πα-
Αφιέρωμα
ταγώδη αποτυχία της συγκυβέρνησης
κομμουνιστών-αριστερών σοσιαλδη-
μοκρατών στη Σαξωνία και Θουριγγία
(1923).
Στο 6 ο Συνέδριο της ΚΔ (1/9/1928)
έγινε επεξεργασία του βαθμού καπι-
ταλιστικής ανάπτυξης των διαφόρων
χωρών και προσδιορίστηκαν οι ρυθμοί
και η διαδικασία ανόδου του προλε-
ταριάτου στην εξουσία. Το 6ο Συνέ-
δριο χώρισε τις χώρες σε τρεις βασι-
κούς τύπους: χώρες αναπτυγμένου
καπιταλισμού, χώρες με μέσο επίπε-
δο ανάπτυξης και χώρες με περιορι-
σμένη ανάπτυξη του καπιταλισμού.
Στη δεύτερη κατηγορία, στην οποία
εντάχθηκε και η Ελλάδα, προβλεπό-
ταν ότι η επικείμενη επανάσταση θα
έχει αστικοδημοκρατικό χαρακτήρα
με λίγο-πολύ γρήγορη μετεξέλιξή της
σε προλεταριακή επανάσταση. Το 4 ο
Συνέδριο του ΚΚΕ έθεσε το ζήτημα
του πρώτου σταδίου της επανάστα-
σης όπως το προσδιόρισε η ΚΔ, αλλά
μετέθεσε την «οριστική λύση του ζη-
τήματος αυτού στο 5ο Συνέδριο».
Συμπερασματικά, στη δεκαετία
του ’20 εμφανίζεται η τάση συμμε-
τοχής ή στήριξης αστικών κυβερνή-
σεων και η θέση για αστικοδημο-
κρατικό μεταβατικό στάδο. Ωστόσο,
παρά την ενίσχυση της σταδιολογίας
και από την ΚΔ (4 ο και 6 ο Συνέδριο
της ΚΔ) στο ΚΚΕ επικρατεί η αντίλη-
ψη ότι η επικείμενη επανάσταση θα
είναι σοσιαλιστική.
Η 6η Ολομέλεια της ΚΕ του ΚΚΕ
(1934) σταθμός για
τη στρατηγική των σταδίων
Παρά τις σταδιολογικές τάσεις της
προηγούμενης δεκαετίας η 6η Ολομέ-
λεια αποτελεί την τομή για την υιοθέ-
τηση της θεωρίας των σταδίων από το
ΚΚΕ. Το ΚΚΕ υιοθέτησε το πρόγραμ-
μα του 6ου Συνεδρίου της ΚΔ, σύμφω-
να με το οποίο η Ελλάδα εντασσόταν
στον τύπο των χωρών με μέσο επίπε-
δο ανάπτυξης του καπιταλισμού, για
τις οποίες προβλεπόταν ένα πρώτο
στάδιο αστικοδημοκρατικής επανά-
στασης. Η επανάσταση θα έπρεπε να
λύσει στο πρώτο στάδιο αντιιμπερια-
λιστικά καθήκοντα (οικονομική και
πολιτική εξάρτηση) και καθήκοντα
δημοκρατικά, αντιφεουδαρχικά και
αντιμονοπωλιακά (εθνικοποίηση με-
γάλων τραπεζών και μονοπωλίων). Το
Μάρτη του 1934 συνήλθε το 5ο Συνέ-
δριο του ΚΚΕ, το οποίο επικύρωσε την
απόφαση της 6ης Ολομέλειας για τον
χαρακτήρα και τις κινητήριες δυνά-
μεις της επανάστασης στην Ελλάδα.
Το 7ο Συνέδριο της ΚΔ γενικεύει
τη στρατηγική των σταδίων
Στις 26 Ιουλίου 1935 συγκαλείται στη
Μόσχα το 7ο Συνέδριο της Κομμουνι-
στικής Διεθνούς. Κεντρικό θέμα ήταν
η επίθεση του φασισμού και τα καθή-
κοντα της ΚΔ. Η τελευταία καθόρισε
ως κύριο τον κίνδυνο του φασισμού και
του πολέμου και χάραξε ως πρωταρχι-
κό καθήκον για το παγκόσμιο κομμου-
νιστικό κίνημα την πάλη ενάντια στο
φασισμό με τη συσπείρωση όλων των
αντιφασιστικών δυνάμεων. Κύριος
εχθρός ορίστηκε η κοινωνική βάση του
φασισμού, η ανοιχτή τρομοκρατική δι-
κτατορία των πιο αντιδραστικών στοι-
χείων του χρηματιστικού κεφαλαίου.
Το 7ο Συνέδριο κατέληξε στο συμπερα-
σμα ότι «η άνοδος του φασισμού στην
εξουσία δεν αποτελεί συνηθισμένη

αλλαγή μιας αστικής κυβέρνησης με
μιαν άλλη, αλλά ανοιχτή τρομοκρατική
δικτατορία». Αυτή η θέση οδηγούσε σε
συμμαχία με την πλειοψηφία της αστι-
κής τάξης και με τις αστικοδημοκρατι-
κές πολιτικές δυνάμεις.
Σε αντίθεση με το 6ο Συνέδριο της
ΚΔ ο αντιφασιστικός χαρακτήρας του
7ου δεν συνδεόταν ούτε με το πρώ-
το έστω στάδιο της επανάστασης.
Απλώς, το Συνέδριο έθετε ζήτημα κυ-
βέρνησης λαϊκού αντιφασιστικού με-
τώπου, που «δεν αποκλειόταν σε πε-
ρίπτωση νίκης κατά του φασισμού να
εξελιχθεί σε κυβέρνηση με λειτουργίες
δικτατορίας του προλεταριάτου». Έτσι
«σωνόταν» η θεωρία των δύο
σταδίων, ενός αντιφασιστικού
δημοκρατικού, που προέβλεπε
απλώς συγκρότηση κυβέρνη-
σης των δημοκρατικών δυνά-
μεων και όχι οποιασδήποτε
μορφής επαναστατική πάλη
και ενός σοσιαλιστικού, στο
οποίο η μετάβαση θα γινόταν
με τη μετεξέλιξη της αστικής
δημοκρατίας σε δικτατορία
του προλεταριάτου.
Είναι προφανές ότι συμ-
μαχία με την αντιφασιστική
αστική τάξη σε καμιά δικτα-
τορία του προλεταριάτου, σε
κανένα σοσιαλισμό δεν θα
μπορούσε να οδηγήσει, αλλά
σε μια βελτιωμένη, το πολύ,
μορφή αστικής δημοκρατίας.
Καλλιεργούνταν, όχι ρητά συ-
νήθως, η εντύπωση ότι με την
αντιφασιστική ενότητα θα
διευκολυνόταν η διαμόρφω-
ση μιας αριστερής κοινοβουλευτικής
πλειοψηφίας, που με την ανοχή έστω
των αστών συμμάχων του αντιφασι-
στικού αγώνα, θα διαφοροποιούσε ει-
ρηνικά το αστικό κράτος και την οικο-
νομία, ώστε να γίνει το πέρασμα στο
σοσιαλισμό. Αυτή η αντίληψη ηττήθη-
κε πανηγυρικά. Το 1947 εκπαραθυρώ-
θηκαν όλα τα κομμουνιστικά κόμματα
απ’τις κυβερνήσεις εθνικής ενότητας
στη δυτική Ευρώπη, ενώ στην Ελλάδα
οι Άγγλοι και οι Έλληνες αστοί κατέ-
στειλαν με θηριώδη βία το μεγαλειώ-
δες ΕΑΜικό κίνημα.
Υπό την επιρροή της 6ης Ολομέλειας
του ΚΚΕ και του 7ου Συνεδρίου της ΚΔ
πραγματοποιήθηκε το 1936 η συμφω-
νία Βενιζελικών και ΚΚΕ (γνωστή ως
συμφωνία Σοφούλη-Σκλάβαινα) για
κοινοβουλευτική στήριξη των Φιλελευ-
θέρων από το παλλαϊκό μέτωπο (συμ-
μαχία ΚΚΕ και Αγροτικού Κόμματος),
ώστε να σχηματίσουν οι Φιλελεύθεροι
κυβέρνηση. Η συμφωνία τελικά ναυ-
άγησε λόγω της οξύτατης αντίδρασης
των πολιτικών και στρατιωτικών του
συστήματος και του στέμματος.
Τραγικές όμως επιπτώσεις για τον
αγωνιζόμενο λαό και την Αριστερά
προκάλεσε η συμμετοχή του αριστε-
ρού αντιφασιστικού μετώπου στη
κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας με τη
συμφωνία του Λιβάνου (Μάιος 1944,
βλέπε φωτογραφία). Η συμφωνία
καθόλου δεν ανταποκρινόταν στο συ-
Αφιέρωμα
σχετισμό δυνάμεων, αφού οι από-
ντες από την αντίσταση αστοί πολι-
τικοί πήραν τη μερίδα του λέοντος,
ενώ τα μόλις τέσσερα υπουργεία
που ανέλαβαν οι κομμουνιστές ήταν
επιφορτισμένα με την περιοριστική
πολιτική της οικονομικής ανόρθω-
σης, άρα και αντιδημοφιλή. Το ΚΚΕ
εγκλωβισμένο στη πολιτική συνερ-
γασία με τους αστούς πολιτικούς
και τους βρετανούς ιμπεριαλιστές,
συνυπόγραψε την ακόμα χειρότερη
συμφωνία της Καζέρτας (Σεπτέμβρι-
ος 1944), που έθετε όλες τις ένοπλες
δυνάμεις υπό τις διαταγές του ‘Αγ-
γλου στρατηγού Σκόμπι.
Το ΚΚΕ δεν εκτίμη- η-
Από τη
σε σωστά την ευνοϊκή
επαναστατική κα- θεωρία των
τάσταση που δημι-
(επαναστατικών)
ουργήθηκε με την α-
ποχώρηση των Γερ-
σταδίων το ΚΚΕ έφτασε
μανών (κενό αστικής στην «πραγματική
εξουσίας), για να κα-
αλλαγή»
ταλάβει την εξουσία. α.
Αρκέστηκε στη διεκδίκη-κη-
ση του πρώτου σταδίου ου της
«επανάστασης»,της λαϊκής δημο-
κρατίας (λαοκρατίας) που στη καλύ-
τερη περίπτωση θα αποτελούσε αστι-
κό βελτιωμένο εκδημοκρατισμό.
Η λαϊκομετωπική λογική της εθνι-
κής ενότητας και της δημοκρατικής
ομαλότητας πρυτάνευσε και στην
ηττοπαθή Συμφωνία της Βάρκιζας,
που άνοιξε το δρόμο για την ολοκλη-
ρωτική κατάκτηση της εξουσίας απ’
τους αστούς και τους ιμπεριαλιστές.
Η μεταπολεμική
αντιιμπεριαλιστική αντιμονο-
πωλιακή δημοκρατία
Μετά τον πόλεμο αναπτύχθηκε η λο-
γική της αντιιμπεριαλιστικής αντιμο-
νοπωλιακής δημοκρατίας, η οποία
είναι μετεξέλιξη του αντιφασιστικού
λαϊκού μετώπου. Στο σχήμα καθορίζε-
ται ως κύριος εχθρός η μονοπωλιακή
αστική τάξη και ο ιμπεριαλισμός. Η
ΚΥΡΙΑΚΗ 18 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2018
αστική τάξη διαχωρίζεται σε μονοπω-
λιακή και μη μονοπωλιακή, σε εξαρ-
τημένη και εθνική αστική τάξη. Η μη
μονοπωλιακή και εθνική αστική τάξη
θεωρείται ότι μπορεί να μην υποστη-
ρίξει μεν, αλλά τουλάχιστον να δεί-
ξει ανοχή στο επαναστατικό κίνημα.
Ωστόσο τα μη μονοπωλιακά τμήματα
της αστικής τάξης, αν και συμπιέζο-
νται από τα μονοπώλια, στρέφονται
στη μεγάλη πλειοψηφία τους στο ισχυ-
ρό κεφάλαιο, προσδοκώντας σε κέρδη
απ’ την καπιταλιστική ανάπτυξη και
τη συμπίεση της εργατικής τάξης.
Στο πλαίσιο της συγκεκριμένης
στρατηγικής επιδιώκεται ο σχημα-
τισ
τισμός κυβέρνησης των
α
αντιμονοπωλιακών-αντι-
ιμπεριαλιστικών δυνά-
μεων, που με τη λαϊκή
στήριξη και την ανοχή
έστω της μη μονοπω-
λιακής αστικής τάξης
θεωρείται ότι μπορεί ν’
α
αποτελέσει το μοχλό για
το ξετύλιγμα της επανα-
στατικ
στατικής διαδικασίας των δύο
σταδίων. Στο σχήμα αυτό, όπως και
στο λαϊκό μέτωπο, η κυβέρνηση απο-
κτά κυρίαρχη σημασία. Θεωρείται ότι,
άπαξ και συγκροτηθεί, θα αποτελέσει
το βασικό μοχλό της ενιαίας επανάστα-
σης των δύο σταδίων, με ορισμένους
μετασχηματισμούς του βασικού κορ-
μού της και της πολιτικής της.
Γι’αυτό, στα μεταπολεμικά σχή-
ματα της θεωρίας των σταδίων η κυ-
βέρνηση έχει κομβικό ρόλο. Όπως
στην πορεία για τη «Νέα Δημοκρα-
τία» στο 9ο Συνέδριο του ΚΚΕ και η
«Πραγματική Αλλαγή» σε επόμενα
συνέδριά του.
Σε γενικές γραμμές, θεωρήθηκε
ότι με την πρόταξη της αντιμονοπω-
λιακής αντιιμπεριαλιστικής αλλα-
γής, ο υποκειμενικός παράγοντας
ωριμάζει ταχύτερα. Στην πραγμα-
τικότητα όμως ενισχύθηκαν, όπως
επιβεβαιώνει η ιστορική εμπειρία,
οι αστικές και σοσιαλδημοκρατικές
δυνάμεις.
15
Κριτική της αυτοκριτικής
του ΚΚΕ
Κατά κανόνα το ΚΚΕ κατακεραυνώνει
την κριτική των ιστορικών λαθών του
αποδίδοντας στους κρίνοντες στείρα και
κακόβουλη λαθολογία, που ταυτίζει την
ιστορία του με συσσώρευση λαθών. Αυτή
η αντίδραση του ΚΚΕ εκφράζει τη δυσα-
νεξία του στη κριτική και στο διάλογο,
αν και δεν λείπουν τα φαινόμενα που
καταγγέλλει, κυρίως στον αστικό χώρο.
Στην προκειμένη περίπτωση, όμως, το
ΚΚΕ στη θετική προσπάθειά του να απαλ-
λαγεί οριστικά απ’ τη λαθεμένη στρατη-
γική των σταδίων, αντικειμενικά
αναπτύσσει μια ακραία λαθολο-
γία σε βάρος του, αφού, όπως
προείπαμε, ομολογεί ότι στο
μεγαλύτερο μέρος της ιστορικής
του διαδρομής είχε υιοθετήσει τη
λαθεμένη, όπως εκτιμά, στρατη-
γική των σταδίων.
Παρά τα διαχρονικά και
ιστορικά λάθη του ΚΚΕ, κανείς
δεν μπορεί να το κατηγορήσει
ότι υπέστειλε τη σημαία των
ταξικών αγώνων. Θετικό είναι
επίσης το γεγονός ότι παρά
τα λάθη του δεν μετασχημα-
τίστηκε σε κόμμα σοσιαδημο-
κρατικό, όπως τα μεγαλύτερα
κομμουνιστικά κόμματα της
ευρωπαϊκής ηπείρου. Πρέπει
όμως να αναγνωρίσουμε ότι τα
ιστορικά πολιτικά λάθη και η
κριτική τους έχει αξία πολιτι-
κής χρήσης, κυρίως, αν γονι-
μοποιούνται στο παρόν.
Στη μακρόσυρτη σύγχρονη
κρίση οξύνεται η αντιλαϊκή επίθεση
αλλά αυξάνονται και οι ευκαιρίες αντε-
πίθεσης από τις ριζοσπαστικές και επα-
ναστατικές δυνάμεις.
Παρά την αυτοκριτική του για τη λο-
γική των σταδίων και τον κυβερνητισμό
του παρελθόντος, το ΚΚΕ επίμονα αρ-
νείται την προβολή μιας επαναστατικής
τακτικής που να συνδέει το σήμερα με
την επανάσταση και την εργατική εξου-
σία, ενώ βλέπει την κομμουνιστική προ-
οπτική ως αναπαλαίωση του «υπαρκτού
σοσιαλισμού». Αρνείται ως άμεσους πο-
λιτικούς στόχους του κινήματος την έξο-
δο από την ΕΕ ή τη διαγραφή του δημό-
σιου χρέους. Υποκύπτει στο σχεδιασμό
της ΓΣΕΕ και αρνείται την συνεργασία
με ταξικές δυνάμεις για το ξεπέρασμά
της, καταπολεμά οποιοδήποτε εργατι-
κό ή λαϊκό αγώνα δεν ελέγχει. Η επανα-
στατική κατάσταση και η επανάσταση
θα προκύψουν «αντικειμενικά». Αυτό
που μένει είναι η ψήφιση του ΚΚΕ στις
εκλογές. Αναδεικνύει την επιθετικότη-
τα μόνο των γειτονικών αστικών τάξε-
ων και υποβαθμίζει τη σύγκρουση με
τον ελληνικό εθνικισμό που επικίνδυνα
διογκώνεται. Η έλλειψη ενός κομμου-
νιστικού κόμματος με επαναστατική
πολιτική είναι εκρηκτική και στην Ελ-
λάδα. Γεγονός που κάνει αναγκαία τη
συγκρότηση σύγχρονου κομμουνιστικού
προγράμματος και κόμματος και επί-
καιρη τη σχετική πρωτοβουλία του ΝΑΡ
για την Κομμουνιστική Απελευθέρωση.
16 ΚΥΡΙΑΚΗ 18 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2018 Αφιέρωμα

100 ΧΡΟΝΙΑ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΟ ΚΙΝΗΜΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑ∆Α Επιμέλεια Μπάμπης Συριόπουλος

Ηρωικοί αγώνες, επώδυνοι συμβιβασμοί

Νοέμβριος 1918 ελληνικής αντίδρασης Δεκέμβριος 1982
και Βρετανίας. Μετά
Ίδρυση του ΣΕΚΕ (Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα Το 11ο Συνέδριο του ΚΚΕ (14-19 Δεκέμβρη 1982)
από μάχες ενός
Ελλάδας) στο 1ο Σοσιαλιστικό Συνέδριο, που καθόρισε την πολιτική του κόμματος απένα-
μήνα με χιλιάδες
συνήλθε στον Πειραιά 17-23 Νοέμβρη 1918, ντι στην πρώτη κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ (18
νεκρούς, ο ΕΛΑΣ
συνενώνοντας διάσπαρτες σοσιαλιστικές ομάδες. Οκτώβρη 1981). Ως τακτικός στόχος ορίστηκε
αποσύρθηκε από
Νωρίτερα τον ίδιο χρόνο είχε ιδρυθεί η ΓΣΕΕ. η «πραγματική αλλαγή» με πυλώνες «Εθνική
την Αθήνα. Στις
Ανεξαρτησία», «οικονομική ανάπτυξη προς
12 Φλεβάρη 1945
όφελος του λαού» και «εκδημοκρατισμό της
Νοέμβριος 1924 το ΕΑΜ και το ΚΚΕ
κοινωνικής και πολιτικής ζωής του τόπου».
υπέγραψαν τη συμ-
Στο 3ο έκτακτο Συνέδριό Όργανο γι’ αυτόν το στόχο θα ήταν η «κυβέρ-
φωνία της Βάρκιζας
του, το ΣΕΚΕ μετονο- νηση της πραγματικής αλλαγής», με στήριξη ή
και τον αφοπλισμό του
μάστηκε σε ΚΚΕ, συμμετοχή του ΚΚΕ.
ΕΛΑΣ. Ο Άρης Βελουχιώτης
Ελληνικό Τμήμα
διαφώνησε και κάλεσε σε νέο αντάρτικο. Στις
Κομμουνιστικής
15 Ιούνη 1945 αυτοκτόνησε για να μην πέσει στα Φεβρουάριος 1989
Διεθνούς, αφού
χέρια του εχθρού, αποκηρυγμένος από το ΚΚΕ.
είχε προσχωρή- Στις 3 Φλεβάρη 1989 ιδρύθηκε ο Συνασπισμός
σει στην ΚΔ στο της Αριστεράς και της Προόδου με
2ο Συνέδριο τον Μάρτιος 1946 συμμετοχή ΚΚΕ και Ελληνικής Αριστεράς
Απρίλη του 1920. (ΕΑΡ, μετεξέλιξη του ΚΚΕ
Στις 31 Μαρτίου το ΚΚΕ, το ΕΑΜ και κεντρώες
Εκλέχθηκε Γραμμα- Εσωτερικού). Είχε
δυνάμεις απείχαν από τις εκλογές βίας και νο-
τέας της ΚΕ ο Παντε- προηγηθεί το «κοινό
θείας. Την ίδια μέρα αντάρτες επιτέθηκαν στον
λής Πουλιόπουλος. πόρισμα» ΚΚΕ-Ε-
σταθμό της χωροφυλακής στο Λιτόχωρο. Στην
ΑΡ που είχε
πορεία συγκροτείται ο Δημοκρατικός Στρατός
απεμπολήσει,
Νοέμβριος 1931 Ελλάδας που δίνει τη μάχη του εμφυλίου πολέ-
μεταξύ άλλων,
μου, που λήγει τον Αύγουστο του 1949 με την
Η Εκτελεστική Επιτροπή της ΚΔ στις 2 Νοέμ- την έξοδο από
υποχώρηση των ανταρτών στην Αλβανία.
βρη 1931 δημοσίευσε στον Νέο Ριζοσπάστη την την ΕΟΚ.
έκκληση στα μέλη του ΚΚΕ να τερματιστεί η
«φραξιονιστική πάλη χωρίς αρχές». Διορίζεται Αύγουστος 1951
Σεπτέμβριος
τριμελής Γραμματεία στην Στις 3 Αυγούστου 1951 ιδρύθηκε με πρωτοβου- 1989
ηγεσία του ΚΚΕ, με τη λία του παράνομου ΚΚΕ η ΕΔΑ (Ενιαία Δημο-
συμμετοχή του Νίκου Στις 21 Σεπτέμβρη 1989 η ΚΕ του ΚΚΕ καθαί-
κρατική Αριστερά) με συμμετοχή και άλλων
Ζαχαριάδη. ρεσε το ΚΣ της ΚΝΕ με γραμματέα τον Γιώργο
αριστερών κομμάτων, με πρόεδρο τον Γιάννη
Γράψα. Είχε προηγηθεί η συμμετοχή του ΣΥΝ
Πασαλίδη. Παρά το καθεστώς τρομοκρατίας –ο
(με το ΚΚΕ) στην κυβέρνηση Τζαννετάκη
Ιανουάριος Νίκος Μπελογιάννης εκτελέστηκε το 1952 και ο
μαζί με τη ΝΔ και ακολούθησε η οικουμενική
1934 Νίκος Πλουμπίδης το 1954– η ΕΔΑ μαζικοποιή-
κυβέρνηση Ζολώτα (ΝΔ-ΠΑΣΟΚ-ΣΥΝ). Δια-
θηκε. Στις εκλογές του 1958 αναδείχθηκε αξιω-
Στις 21 Γενάρη φοροποιείται δημόσια ο βουλευτής και μέλος
ματική αντιπολίτευση με ποσοστό 24,4%.
1934 δημοσιεύτη- της ΚΕ Κώστας Κάππος, παραιτούνται 15
κε η απόφαση της μέλη της ΚΕ, ανεξαρτοποιείται ο ευρωβου-
6ης Ολομέλειας της Μάρτιος 1956 λευτής Δημήτρης Δεσύλλας, διαγράφονται
ΚΕ του ΚΚΕ. Η Ελλάδα Στις 11-12 Μαρτίου 1956 συγκλήθηκε η 6η Πλα- χιλιάδες μέλη του ΚΚΕ και της ΚΝΕ. Τον
χαρακτηρίζεται χώρα μέσου τιά Ολομέλεια της ΚΕ του ΚΚΕ στη Ρουμανία, Γενάρη του 1990 ιδρύθηκε το Νέο Αριστερό
επίπεδου ανάπτυξης με φεουδαρχικά κατά- μετά από πρόταση και συμμετοχή Διεθνούς Ρεύμα.
λοιπα, εξαρτημένη από το ξένο κεφάλαιο. Η Επιτροπής από έξι ΚΚ της ανατολικής Ευρώ-
επικείμενη επανάσταση «θα έχει αστικοδημο- πης. Καθαιρείται ο Νίκος Ζαχαριάδης, αργότε- Φεβρουάριος 1991
κρατικό χαρακτήρα με τάσεις γρήγορης μετα- ρα αναλαμβάνει γραμματέας ο Κώστας Κολι-
τροπής σε προλεταριακή επανάσταση». Στο 13ο Συνέδριο μειοψήφησαν οι τάσεις
γιάννης (μέχρι το 1972).
διάλυσης του ΚΚΕ μέσα στον ΣΥΝ. Το ΚΚΕ
αποχώρησε από τον ΣΥΝ, 39 μέλη της ΚΕ και
Σεπτέμβριος 1941 Φεβρουάριος 1968 5 βουλευτές αποχώρησαν από το ΚΚΕ και
Στις 27 Σεπτεμβρίου 1941 ιδρύθηκε το ΕΑΜ (τον Στη 12η Ολομέλεια της ΚΕ του ΚΚΕ που συ- έμειναν στον ΣΥΝ. Το ΚΚΕ διαχωρίστηκε από
Ιούλη είχε ιδρυθεί το Εργατικό ΕΑΜ), με πρω- γκλήθηκε στη Βουδαπέστη (5-15 Φλεβάρη) κα- τις απροκάλυπτα υποταγμένες στην ΕΕ και
τοβουλία του ΚΚΕ και συμμετοχή τριών μικρών θαιρέθηκαν τρία από τα εφτά μέλη του ΠΓ. Οι στην αστική πολιτική δυνάμεις, διασώζοντας
αριστερών κομμάτων. Το ΚΚΕ πρωταγωνίστησε διαφωνούντες με τη «φιλοσοβιετική» ηγεσία κομματική ύπαρξη και σύμβολα, χωρίς όμως
στον αντιφασιστικό αγώνα ενάντια στην τριπλή του ΚΚΕ συγκρότησαν το ΚΚΕ Εσωτερικού σε να υιοθετήσει μία επαναστατική στρατηγική
κατοχή μέχρι την απελευθέρωση της Ελλάδας ευρωκομμουνιστική βάση. και τακτική.
τον Οκτώβρη του 1944.
Το αφιέρωμα συνεχίζεται στο
Σεπτέμβριος 1974 επόμενο φύλλο του Πριν, με κείμενα
Δεκέμβριος 1944
Στις 23 Σεπτέμβρη 1974 νομιμοποιήθηκε το ΚΚΕ ιστορικής αποτίμησης της πορείας του
Μετά το χτύπημα της συγκέντρωσης της 3ης Δε- (παράνομο από το 1947) και άλλες οργανώσεις κομμουνιστικού κινήματος και άρθρο
κέμβρη από την αστυνομία, ξεσπά η «μάχη της της κομμουνιστικής αριστεράς, μετά την κατάρ- της Αιμιλίας Καραλή για τα λογοτεχνικά
Αθήνας» ανάμεσα στον ΕΛΑΣ και τη συμμαχία γηση του ν. 509 από την κυβέρνηση Καραμανλή. περιοδικά της Αριστεράς.

Γιώργος Μουρμούρης
Ε
κβιασμοί, εκδικητι-
κές απολύσεις, «δυ-
σμενείς» μεταθέ-
σεις, εξοντωτικές
συνθήκες εργασίας,
καταγγελίες που βλέπουν το
φως της δημοσιότητας χωρίς
να «ιδρώνει το αυτί» κανενός
και χρυσοφόρες συμβάσεις για
υπηρεσίες καθαριότητας και
φύλαξης που ανανεώνονται τα-
κτικά. Στο «βασίλειο της Δανι-
μαρκίας» του Εθνικού και Κα-
ποδιστριακού Πανεπιστημίου
Αθηνών (ΕΚΠΑ) υπάρχει κάτι
σάπιο και δυσώδες. Και αυτό
δεν είναι τα σκουπίδια.
Μπορεί η διοίκηση του
ΕΚΠΑ να συμμετέχει στην πα-
ράσταση «ανομία στα ελληνικά
πανεπιστήμια», στοχοποιώ-
ντας στέκια, συλλογικότητες
και το φοιτητικό κίνημα εν
συνόλω, ωστόσο η πραγματική
ανομία ζει και βασιλεύει και
με τη «βούλα» των πρυτανι-
κών αρχών του Πανεπιστημίου
Αθηνών. Η όλη υπόθεση ήρθε
στην επιφάνεια με μία πρό-
σφατη δολοφονία, του ελληνο-
αυστραλού «επιχειρηματία»,
Γιάννη Μακρή, στη Γλυφάδα.
Ενός εκ των αφεντικών της
εταιρείας προσωρινής απασχό-
λησης My Services Facilities
(πρώην JCB), η οποία παρέχει
υπηρεσίες φύλαξης και καθα-
ριότητας, συνάπτοντας επι-
κερδή συμβόλαια με τον δημό-
σιο και τον ιδιωτικό τομέα.
Τον περασμένο Ιούνιο, η
Σύγκλητος του ΕΚΠΑ προκήρυ-
ξε διαγωνισμό για τη φύλαξη
των χώρων του πανεπιστημίου,
ύψους 4,9 εκατ. ευρώ. Προσω-
ρινός ανάδοχος ανακηρύχθηκε
πρόσφατα η My Services. Μά-
λιστα, λίγες μέρες πριν από το
φονικό, η Σύγκλητος ενέκρινε
επιπλέον δαπάνες για υπηρε-
σίες φύλαξης που έχει ήδη προ-
σφέρει η εταιρεία.
Όπως καταγγέλλει η Πρω-
τοβουλία Εργαζομένων Πα-
νεπιστημίου Αθηνών, «ανε-
ξαρτήτως του προφίλ του συ-
γκεκριμένου τώρα σκάνε, με
αφορμή τη δολοφονία, πλήθος
καταγγελιών για την εταιρεία,
λες και πριν δεν υπήρχαν. Λες
κι αν δεν είχε το συγκεκριμένο
προφίλ ο κάτοχος του 40% της
εταιρείας δε θα ενοχλούσαν
καθόλου».
Ας αφήσουμε όμως τους ερ-
γαζόμενους να ξετυλίξουν το
Κοινωνία
Βάζουν τους «μαφιόζους»
να φυλάνε τα Πανεπιστήμια
Η δολοφονία ενός εκ των αφεντικών της εταιρείας My Services
Facilities, του Γιάννη Μακρή, έφερε ξανά στην επιφάνεια τις μαφιόζικες
συμπεριφορές και πρακτικές που βιώνουν οι εργαζόμενοι στις εργασιακές
γαλέρες των εργολαβιών καθαριότητας και φύλαξης στο ΕΚΠΑ.
κουβάρι των γεγονότων που καλύπτονται από
μια «συμφωνία σιωπής».
Καταγγέλλει η Πρωτοβουλία Εργαζομένων
Πανεπιστημίου Αθηνών: «Για πόσο καιρό ακό-
μα η διοίκηση του ΕΚΠΑ θα συνεχίσει να σπα-
ταλά χρήματα στις εργασιακές γαλέρες των ερ-
γολαβιών καθαριότητας και φύλαξης; Για πόσο
καιρό ακόμα η διοίκηση
του ΕΚΠΑ θα συνεχίσει
να δίνει τη στήριξή της
σε εταιρίες με μαφιόζικες Η My Services Facilities
συμπεριφορές και πρακτι-
έχει αναλάβει
εργολαβία φύλαξης
του ΕΚΠΑ ύψους
4,9 εκατ. ευρώ
Έξω οι εργολάβοι-εκβιαστές από το ΕΚΠΑ
Οι εργαζόμενοι επιμένουν και ρωτούν:
«Μπορεί η διοίκηση του ΕΚΠΑ να ισχυρι-
στεί σοβαρά ότι δε γνωρίζει τίποτα για όλα
τα παραπάνω; Και τι θα κάνει τώρα για τις
συμβάσεις που τρέχουν με τη συγκεκριμένη
εταιρεία; Και με όποια άλλη εταιρεία προσφέ-
ρει “καθαριότητα” και “φύλαξη” χωρίς κανείς
να ελέγχει με τι συνθήκες απασχολεί τους
εργαζόμενους; Για να ασχοληθούν, έστω και
παρεμπιπτόντως, ΜΜΕ και παράγοντες του
τόπου με τις συνθήκες εργασίας πρέπει να
ΚΥΡΙΑΚΗ 18 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2018
κές που τραμπουκίζουν εργαζόμενους, ξεζουμί-
ζοντάς τους για να βγαίνει το κέρδος;».
Όπως σημειώνει, τα στοιχεία περί διώξεων
που αντιμετώπιζε στην Αυστραλία ήταν ευρύ-
τατα γνωστά πολύ πριν αναλάβει την εργολαβία
στο ΕΚΠΑ. Όπως γνωστές στην διοίκηση του
ΕΚΠΑ ήταν και οι συνεχείς καταγγελίες, όλο
το προηγούμενο διάστη-
μα, από τους Συλλόγους
Διοικητικού Προσωπικού
και ΕΔΙΠ όσο και τους
Συλλόγους Φοιτητών για
προηγηθεί μια δολοφονία; Όσο τα αφεντικά
των εργολαβιών είναι “καθαρά” μπορούν να
χορεύουν στις πλάτες των εργαζόμενων και
του δημόσιου»; Τέλος, η Πρωτοβουλία Εργα-
ζομένων στο ΕΚΠΑ καταγγέλλει τη συμμετοχή
της διοίκησης του ΕΚΠΑ «στο περί ανομίας
στα ΑΕΙ σήριαλ», ενώ απαιτεί την άμεση πρό-
σληψη μόνιμου προσωπικού καθαριότητας
και φύλαξης με μόνιμες και σταθερές σχέσεις
εργασίας, στέλνοντας το μήνυμα: «Έξω οι
εργολαβίες από το Δημόσιο».
17
τις πρακτικές της My Services
(αλλά και των προκατόχων της)
απέναντι στους εργαζόμενους,
με ανακοινώσεις και παρεμβά-
σεις τους στη Σύγκλητο.
Επανειλημμένα έχουν κα-
ταγγελθεί οι επικρατούσες συν-
θήκες εργασίας και στη My
Services και σε άλλες εταιρεί-
ες. Παραθέτουμε μερικά ζητή-
ματα μόνο:
- Για τις πληρωμές: Άλλα
ποσά γράφονται στα χαρτιά
και άλλα καταλήγουν στα χέρια
των εργαζομένων.
- Για τις άδειες: Που δηλώ-
νονται αλλά δεν πληρώνονται
και στην ουσία είναι υποχρεω-
τικές αργίες. Για το δώρο των
Χριστουγέννων, που για να το
πάρουν οι εργαζόμενοι (πολ-
λές φορές κουτσουρεμένο),
χάνουν τα μισά ένσημα του Δε-
κέμβρη για να μην πληρώσουν
παραπάνω οι εργολάβοι.
- Για τις βάρδιες: Τέσσερεις
ώρες εδώ και τέσσερεις κάπου
αλλού.
- Για μετακινήσεις υπαλλή-
λων: Που «μιλούν πολύ» και
μετακινούνται σε πιο δυσμενή
πόστα ή και εκτός πανεπιστη-
μίου, κι ας εργάζονταν στον
ίδιο χώρο για χρόνια.
- Για τις εξοντωτικές συν-
θήκες: Γιατί δεν επαρκούν τα
άτομα και η τετράωρη απασχό-
ληση για να καθαριστούν τερά-
στια κτίρια και χώροι.
- Για έλλειψη υλικών.
- Για εκδικητικές απολύσεις
λόγω υπόνοιας συνδικαλιστι-
κής δράσης ή έστω και συνο-
μιλίας με σωματεία και συλλό-
γους εργαζομένων.
Οι περισσότεροι εργαζόμε-
νοι των εργολαβιών δεν τολ-
μούσαν και δεν τολμούν να
προχωρήσουν σε επώνυμες
καταγγελίες. Ο φόβος να χά-
σουν τη δουλειά τους είναι με-
γάλος. Παρ’ όλα αυτά, καταγ-
γελίες βλέπουν το φως της δη-
μοσιότητας. Πρόσφατα, πρώ-
ην εργαζόμενος είχε δηλώσει:
«Οι περισσότερες εταιρίες κα-
θαριότητας δεν σέβονται τους
εργαζομένους τους, αλλά η
εμπειρία μου από τη συγκεκρι-
μένη ήταν η χειρότερη. Μας
έβριζε χυδαία, μας απειλούσε
ότι αν δεν συμμορφωθούμε θα
έχουμε την τύχη της Κούνεβα.
Και μάλιστα έλεγε με νόημα
σε όσους οδηγούσαν μηχανάκι
να προσέχουν».
18
∆έκατος διανομέας
νεκρός τα τελευταία
δύο χρόνια!
ΕΧΑΣΕ ΤΗ ΜΑΧΗ για τη ζωή την Τε-
τάρτη, μετά από τρεις εβδομάδες νο-
σηλείας στην εντατική νοσοκομείου
της Θεσσαλονίκης, ο νεαρός διανο-
μέας ο οποίος είχε χτυπηθεί εν ώρα
εργασίας από διερχόμενο αυτοκίνητο
που παραβίασε στοπ. Ο Λάζαρος, ο
οποίος εργαζόταν για μόλις τρία ευ-
ρώ την ώρα, είναι ο δέκατος νεκρός
διανομέας τα τελευταία δύο χρόνια!
Παρ’ όλα αυτά, το υπουργείο Εργα-
σίας ακόμα δεν έχει… φιλοτιμηθεί
να εκδώσει τη σχετική εγκύκλιο για
θέματα υγιεινής και ασφαλείας.
ΑΡΙΣΤΕΡΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΣΤΗΝ ΗΠΕΙΡΟ
Κάλεσμα αντικαπιταλιστικής συνεργασίας
▸ Πρωτοβουλίες και εξόρμηση της ΑΡΠΗ, συνέλευση της Ανυπότακτης Κρήτης
Μ
έσα σε ένα δύσκολο
περιβάλλον η Αριστε-
ρή Παρέμβαση στην
Ήπειρο και η Αριστερή
Παρέμβαση στα Γιάν-
νενα απευθύνουν κάλεσμα «τοπικά
ανατρεπτικό, κεντρικά αντικαπιτα-
λιστικό». Ενόψει των εκλογών για το
«τοπικό κράτος», όπως έχουν εξελιχθεί
περιφέρειες και δήμοι, η Αριστερή Πα-
ρέμβαση ήδη κάνει περιοδείες σε όλη
την Ήπειρο, με βάση την πολιτική της
πρόταση. Οι επερχόμενες εκλογές στην
Περιφέρεια Ηπείρου καθρεφτίζουν όλη
τη ρευστότητα του πολιτικού σκηνικού
και την πολυδιάσπαση των κυρίαρχων
πολιτικών δυνάμεων. Ο χώρος της δε-
ξιάς είναι σπασμένος στα τρία, οι κυ-
βερνητικές δυνάμεις συνεργάζονται με
ΚΥΡΙΑΚΗ 18 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2018
ΕΦΚΑ Αγροτών:
Κατάληψη στο «κάτεργο»
του φορέα ασφάλισης
Ο ΕΦΚΑ Αγροτών αποτελεί ένα από τα
μεγαλύτερα «κάτεργα» του «ενιαίου
φορέα», με τραγική έλλειψη προσω-
πικού και άθλιες συνθήκες εργασίας
— ένα χρόνο σχεδόν χωρίς υπηρεσίες
υγιεινής και καθαριότητας. Αντίστοι-
χη υποστελέχωση υπάρχει και στον
ΟΠΕΚΑ, σε συνδυασμό με δεκάδες
άλυτα οργανωτικά και λειτουργικά
προβλήματα. Τα συγκεκριμένα προ-
βλήματα ανέδειξε η κινητοποίηση του
Πανελλήνιου Συλλόγου Εργαζομένων
ΟΓΑ (ΟΠΕΚΑ-ΕΦΚΑ Αγροτών) και η
κατάληψη του κεντρικού κτιρίου του
Οργανισμού (Πατησίων 30) με τη στή-
ριξη της ΠΟΠΟΚΠ (Ομοσπονδία ερ-
γαζομένων στα ασφαλιστικά ταμεία).
ένα κομμάτι του χώρου του ΠΑΣΟΚ και
της ΔΗΜΑΡ, ενώ το «παλιό ΠΑΣΟΚ»
κατεβαίνει αυτόνομα.
Η πολιτική πρόταση της ΑΡΠΗ
αναφέρει μεταξύ άλλων ότι η ση-
μερινή περιφερειακή αρχή «και
τα κυρίαρχα επιχειρηματικά
συμφέροντα (εταιρείες έρευ-
νας-εξόρυξης υδρογονανθρά-
κων, τράπεζες, βιομηχανίες
τροφίμων νερού και γάλα-
κτος, μεγαλοξενοδόχοι, κατα-
σκευαστές, πολυεθνικές και
ντόπιες εμπορικές αλυσίδες,
μεγαλοαγροτοκτηνοτρόφοι κτλ)
πορεύτηκαν χέρι-χέρι σε βάρος των
δικαιωμάτων του λαού και του περι-
βάλλοντος». Οι υπόλοιπες παρατάξεις
«πλειοδοτούν σε “καλύτερες”’ προτάσεις
ανάπτυξης, φιλοδοξώντας να ανακατέ-
ψουν την τράπουλα των επιχειρηματι-
κών συμφερόντων για την εξυπηρέτηση
των δυνάμεων που τους στηρίζουν».
Ιδιαίτερη αναφορά κάνει η ΑΡΠΗ στην
υπόθεση ερευνών υδρογονανθράκων,
χαρακτηρίζοντάς την «έγκλημα».
Σχετικά με την αναμόχλευση του
«αλβανικού ζητήματος», η ΑΡΠΗ τονί-
ζει ότι έχει να κάνει και με το γενικό-
τερο πνεύμα της συμφωνίας των Πρε-
σπών και τα σχέδια για «ευρωνατοϊκή
ολοκλήρωση των Βαλκανίων στα πλαί-
σιο του ΝΑΤΟ και της ΕΕ, με την ελλη-
νική αστική τάξη να φιλοδοξεί να παίξει
πρωταγωνιστικό ρόλο στην περιοχή».
Στόχος της ΑΡΠΗ είναι η συγκρό-
τηση μετώπου σε όλη την Ήπειρο «έξω
από το αστικό δίπολο· μια αντικαπι-
ταλιστική πολιτική συνεργασία που θα
συγκρούεται με την καρδιά της πολι-
Κοινωνία
∆ΕΣΦΑ: Απεργία
για κατάργηση
των εργολάβων
ΑΠΕΡΓΙΑ πραγματοποίησαν προχθές
Παρασκευή οι εργαζόμενοι μέσω ερ-
γολάβων στα Κέντρα Λειτουργίας και
Συντήρησης του Διαχειριστή Εθνικού
Συστήματος Φυσικού Αερίου (ΔΕΣΦΑ),
απαιτώντας από την κυβέρνηση να
προβεί σε άμεση ικανοποίηση του αι-
τήματός τους για εργασιακή αποκατά-
σταση, μέσω νομοθετικής ρύθμισης.
Να σημειωθεί ότι οι εργαζόμενοι δεν
επιτελούν απλά ένα έργο με προθε-
σμία αλλά παρέχουν συνεχείς υπηρε-
σίες και γι’ αυτό δεν υπάρχει κανένας
λόγος να υφίσταται ενδιάμεσος εργο-
λάβος μεταξύ αυτών και του πραγμα-
τικού εργοδότη τους.
τικής τους σε όλη τη περιοχή». Για μα-
ζικό κίνημα που θα αναπτύσσεται με
όρους επιβολής λαϊκής θέλησης, μέσω
των δικών του οργάνων. Με δημοκρα-
τική-λαϊκή αυτοδιοίκηση, με συνεχή ερ-
γατικό έλεγχο, χωρίς «χείρα βοηθείας»
στη συνδιαχείριση του υπάρχοντος μη-
χανισμού. Για ρήξη με την πολιτική που
μετατρέπει τις περιφέρειες σε μακρύ
χέρι της ΕΕ. Μια ρήξη που φέρνει την
ανάγκη οργάνωσης του αγώνα για την
έξοδο από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Για επιχορήγηση της Περιφέρειας
από τον κρατικό προϋπολογισμό «με
εθνικοποιημένες-κρατικοποιημένες
τράπεζες αλλά και όλες τις επιχειρή-
σεις στρατηγικής σημασίας». Για αυ-
ξημένη κλιμακωτά φορολογία στις το-
πικές επιχειρηματικές δραστηριότητες
με αντίστοιχη μείωση των φόρων για
τους εργαζόμενους. Για πλήρεις ποι-
οτικές και δωρεάν κοινωνικές υπηρε-
σίες, χωρίς ιδιωτικοποιήσεις και ΣΔΙΤ.
Για ενιαίο δημόσιο κεντρικό πλάνο ου-
σιαστικής ανακύκλωσης, αποφασιστι-
κής μείωσης των σύμμεικτων απορριμ-
μάτων με πλήρη διαλογή στην πηγή,
ενάντια στα «φαραωνικά πανάκριβα
εργοστάσια καύσης, που επιτάσσουν
η ΕΕ και οι μεγαλοεπιχειρηματίες».
Για υπεράσπιση και διεύρυνση των
δημόσιων χώρων, με αξιοποίηση των
εγκαταλελειμμένων κτηρίων και των
στρατοπέδων. Για πολιτισμό «που δεν
θα αφορά τους λίγους κι εκλεκτούς»
και για τουρισμό ως «πολιτισμική δι-
αδικασία γνωριμίας ανάμεσα στους
λαούς, κάτι που αντιστρατεύεται τη
λογική του κέρδους της τουριστικής βι-
ομηχανίας». Για μέτωπο υπεράσπισης
Απλήρωτοι επί μήνες
οι εργαζόμενοι σε Εστία
και Γαλήνη Νέας Σμύρνης
ΑΠΛΗΡΩΤΟΙ παραμένουν εδώ και
αρκετούς μήνες οι εργαζόμενοι στην
Εστία Νέας Σμύρνης, όπως και εκεί-
νοι στη Γαλήνη, ιδιοκτησίας της Εστί-
ας. Όπως καταγγέλλει η Εργατική
Λέσχη Νέας Σμύρνης «η Εστία Νέας
Σμύρνης, με την τεράστια ακίνητη
περιουσία, οικοδομεί το δήθεν κοι-
νωνικό της προφίλ πάνω στην υπε-
ρεκμετάλλευση και την απληρωσιά
των εργαζομένων της». «Καλούμε το
υπουργείο Εργασίας, το ΣΕΠΕ και το
δημοτικό συμβούλιο, να μην κωφεύ-
ουν και να παρέμβουν άμεσα υπέρ
των εργαζόμενων», αναφέρει σε ανα-
κοίνωση η Εργατική Λέσχη.
Γιώργος Τσαντίκος
και διεύρυνσης των λαϊκών ελευθερί-
ων ενάντια στον φασισμό.
Η ΑΡΠΗ αντιτίθεται στον «Κλει-
σθένη», ως ένα εργαλείο «μετατροπής
των Δήμων και των Περιφερειών σε
μακρύ χέρι ενός κράτους φορομπηχτι-
κού, εισπρακτικού και υποστηρικτή
των επιχειρηματικών συμφερόντων».
«Φιλοδοξούμε να αναβαθμίσουμε τη
δημοκρατική λειτουργία στη λήψη και
στην εφαρμογή των αποφάσεων και με
τη συνεργασία όλων όσων ανταποκρι-
θούν στην πρόταση μάχιμης πολιτικής
αντικαπιταλιστικής συνεργασίας για
μια Ήπειρο που μας ανήκει, για μια
ζωή που μας αξίζει, με το κεφάλαιο να
χάνει εξουσία, ιδιοκτησία και πλούτο»
αναφέρει εν τέλει η ΑΡΠΗ.
Διεργασίες όμως αναπτύσσονται
σε αρκετές περιφέρειες. Την περασμέ-
νη Κυριακή πραγματοποιήθηκε στο
Ρέθυμνο συνέλευση της Ανυπότακτης
Κρήτης στην οποία συμμετείχαν μέλη,
αγωνιστές και φίλοι του περιφερειακού
σχήματος από όλους τους νομούς. Στην
πλούσια συζήτηση έγινε απολογισμός
της δράσης του σχήματος στους αγώνες
και τα κινήματα του νησιού αλλά και
της μαχητικής του στάσης στο περιφε-
ρειακό συμβούλιο. Στο τέλος αποφασί-
στηκαν οι επόμενες πρωτοβουλίες, κυ-
ρίως στα ζητήματα ενέργειας αλλά και
των αντιδραστικών αλλαγών στον χώρο
του τοπικού κράτους, με το νομοσχέδιο
Κλεισθένη. Συγκροτήθηκε γραμματεία,
ορίστηκε νέα Παγκρήτια συνέλευση
τον Γενάρη και αποφασίστηκε ανοικτό
κάλεσμα σε αγωνιστές και αγωνιστι-
κά σχήματα που δραστηριοποιούνται
στους διάφορους κοινωνικούς χώρους.

14 ΝΟΕΜΒΡΗ
Απεργία σε δόσεις, σχέδιο υποταγής
▸ Μάχες κόντρα σε κυβέρνηση, κεφάλαιο και υποταγμένο συνδικαλισμό
Σ
ε 24ωρη απεργία προχώρησαν
οι εργαζόμενοι στο Δημόσιο
και κλάδοι του ιδιωτικού το-
μέα την περασμένη Τετάρτη
14 Νοέμβρη. Στο κέντρο της
Αθήνας πραγματοποιήθηκαν διάφορες
απεργιακές συγκεντρώσεις και πορεί-
ες. Στα Προπύλαια συγκεντρώθηκαν
η πρωτοβουλία πρωτοβάθμιων σωμα-
τείων για συντονισμό και εκατοντάδες
απεργοί από το Δημόσιο και κλάδους
όπως εκπαίδευση, υγεία, ΟΤΑ κ.α.
αλλά και φοιτητικοί σύλλογοι, που
λίγο αργότερα διαδήλωσαν προς τη
βουλή μέσω της Σταδίου. Προηγήθηκε
το μπλοκ της ΑΔΕΔΥ που είχε μικρής
έκτασης συγκέντρωση στην Κλαυθμώ-
νος και στη συνέχεια έκανε πορεία προς
το Σύνταγμα. Οι φοιτητικοί σύλλογοι
κατευθύνθηκαν μέσω Πατησίων και
κατέληξαν στο Πολυτεχνείο. Ξεχωριστή
συγκέντρωση απεργών του Δημοσίου
έκανε το ΠΑΜΕ στην Ομόνοια.
Η απεργιακή συγκέντρωση της ομο-
σπονδίας Οικοδόμων και του Σωματείου
∆ΙΚΗ ΣΚΟΥΡΙΩΝ
Να μην φτιαχτούν οι νέοι «Θεοφίλου» και «Ηριάννες»
Μ
ε το κατηγορητήριο να έχει κα-
ταρρεύσει και τον εισαγγε-
λέα να διαπιστώνει ότι δεν
στοιχειοθετείται ούτε εγκληματική ορ-
γάνωση, ούτε απόπειρα ανθρωποκτο-
νίας, ούτε ληστεία, ούτε παράνομη
κατακράτηση και να προτείνει στο
τριμελές εφετείο κακουργημάτων την
απαλλαγή όλων των κατηγορουμένων
για αυτές τις κατηγορίες, αίσθηση
προκάλεσε η πρόταση του ίδιου εισαγ-
γελέα για ενοχή των πέντε από τους
21 κατηγορούμενους για κατασκευή
εκρηκτικών, έκρηξη και διακεκριμέ-
Κοινωνία
Δημήτρης Σταμούλης
Μισθωτών Τεχνικών για την υπογραφή
νέας κλαδικής σύμβασης πραγματοποι-
ήθηκε στην πλατεία Κάνιγγος, ενώ νω-
ρίς το πρωί προηγήθηκαν απεργιακές
φρουρές σε διάφορα εργοτάξια. Στην
πορεία που ακολούθησε οι διαδηλωτές
κατευθύνθηκαν στα γραφεία του εργο-
δοτικού συνδέσμου κατασκευαστικών
εταιρειών ΣΤΕΑΤ, όπου και έγιναν ξε-
χωριστές συναντήσεις της ομοσπονδίας
οικοδόμων και του ΣΜΤ με τους εργο-
δότες και διατυπώθηκαν τα εργατικά
αιτήματα, όπως αυξήσεις στους μισθούς
με βάση τις σύγχρονες ανάγκες, υπο-
γραφή νέας κλαδικής ΣΣΕ κ.α. Επίσης,
24ωρη απεργία είχε η ΟΣΝΙΕ (ιδιωτική
υγεία) και συγκέντρωση στο νοσοκομείο
Μετροπόλιταν στο Φάληρο, ενώ τρίωρη
στάση εργασίας και συγκέντρωση στο
υπουργείο Εργασίας είχε και το συνδι-
κάτο επισιτισμού-τουρισμού.
Η ΓΣΕΕ έχει προκηρύξει 24ωρη πα-
νελλαδική απεργία για τις 28/11, καλώ-
ντας ωστόσο σε «κοινό αγώνα» και τους
εργοδοτικούς φορείς της «κοινωνικής
Στέλιος Νικητόπουλος
νη φθορά, με βάση ένα σκούφο και
άλλα κινητά ευρήματα αλλά και επει-
δή κάποιοι από αυτούς άλλαξαν κινη-
τά τηλέφωνα την επίμαχη περίοδο του
εμπρησμού του εργοταξίου των Σκου-
ριών τον Φεβρουάριο του 2013.
«Εκτιμώ ότι πέντε από τους κατη-
γορούμενους βρίσκονταν στον χώρο
των επεισοδίων, το δικαστήριο μπορεί
να εκτιμήσει αν στόχος ήταν η κατα-
σκευή εκρηκτικών υλών, έκρηξη και
διακεκριμένη φθορά», είπε ο εισαγ-
γελέας και η πιθανολόγησή του έγινε
πρόταση ενοχής.
ΚΥΡΙΑΚΗ 18 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2018
συμμαχίας», με πλαίσιο που καμία σχέ-
ση δεν έχει με ταξικά εργατικά αιτήμα-
τα και διεκδικήσεις. Αξίζει να σημειωθεί
ότι η Εκτελεστική Επιτροπή της ΑΔΕΔΥ
δεν έλαβε καμία απόφαση απεργιακής
συμπόρευσης. Το σενάριο των ξεχωρι-
στών απεργιών βολεύει όπως φαίνεται
και τους δύο πυλώνες του αστικοποιημέ-
νου και κυβερνητικού συνδικαλισμού.
Οι Παρεμβάσεις τόνισαν πως ο κόσμος
του ταξικού κινήματος πρέπει να βρεθεί
στους δρόμους, με απεργιακό σχέδιο με
προοπτική, σε κόντρα με την ξεπουλη-
μένη ΓΣΕΕ. Πάντως ΠΑΣΚΕ-ΔΑΚΕ στην
ΑΔΕΔΥ είπαν υποκριτικά ότι «δε θα γί-
νουν ουρά του Παναγόπουλου», ενώ το
ΠΑΜΕ ουσιαστικά δεν προσήλθε στη
συνεδρίαση. Το ΜΕΤΑ πρότεινε 3ωρη
στάση εργασίας με έμφαση στο στενό
κλαδικό πλαίσιο.
Είναι φανερό ότι η ΓΣΕΕ, αφού διέ-
σπασε κάθε έννοια πανεργατικού αγώ-
να, κλείνοντας τον χορό των… μεταφερό-
μενων απεργιών για τις 28/11, τον οποίο
βέβαια εγκαινίασε το ΠΑΜΕ για τις 8/11
(σε κόντρα με τη διακλαδική απεργία
σωματείων του ιδιωτικού τομέα 1/11) και
συνέχισαν ΑΔΕΔΥ-ΕΚΑ για τις 14/11 με
τη συμφωνία ΠΑΣΚΕ-ΔΑΚΕ-ΠΑΜΕ και
άλλων παρατάξεων στο ΕΚΑ (που με τη
σειρά του μετέφερε την απεργία επίσης
για 28/11), πλέον θέλει να επιβεβαιώσει
την απροκάλυπτη σύμπλευσή της με την
εργοδοσία. Ωστόσο οι δυνάμεις του μα-
χόμενου ταξικού κινήματος και της αντι-
καπιταλιστικής Αριστεράς θα είναι στον
δρόμο, καταγγέλλοντας τον ρόλο της
«κοινωνικής συμμαχίας» και προβάλλο-
ντας τα εργατικά δικαιώματα και την
ανάγκη πανεργατικού αγώνα διαρκείας
για την ανατροπή και ήττα της κυρίαρ-
χης αντεργατικής πολιτικής κυβέρνησης
και κεφαλαίου.
Όλα αυτά ενώ έχει προκύψει ότι τα
αντικείμενα από τον χώρο του εργοτα-
ξίου περισυνέλεξαν υπάλληλοι ασφα-
λείας της εταιρίας, ότι φυτεύτηκαν
«στοιχεία», ότι μέχρι και DNA αστυνο-
μικού βρέθηκε σε «πειστήριο».
Τη Δευτέρα συνεχίζεται η δίκη
με τις αγορεύσεις των δικηγόρων. Η
απαίτηση του κινήματος είναι να μην
φτιαχτούν οι επόμενοι «Θεοφίλου» και
«Ηριάννες», αυτή τη φορά στις Σκου-
ριές. Και το διεκδικεί με τη δυναμική
και μαζική του παρουσία στα δικαστή-
ρια της Θεσσαλονίκης.
19
Ιωάννα Καρδάρα
Μάνδρα:
Ανοχύρωτη
πόλη ένα
χρόνο μετά
Ένας χρόνος πέρασε από τις κατα-
στροφικές πλημμύρες στη Μάν-
δρα που σάρωσαν την περιοχή
στο πέρασμά τους και κόστισαν
τη ζωή σε 24 ανθρώπους… Το
πρωινό της 15ης Νοεμβρίου 2017
θύμιζε στη Μάνδρα σκηνικό
«βομβαρδισμένου τοπίου». Σπί-
τια και καταστήματα κατεστραμ-
μένα, βουτηγμένα στη λάσπη,
αυτοκίνητα καρφωμένα στο χω-
μάτινο έδαφος, μα πάνω απ’ όλα
24 ψυχές χαμένες.
Ο φόβος συνεχίζει ακόμα
και σήμερα πλανάται πάνω από
τη Μάνδρα. Τα αντιπλημμυρικά
έργα άργησαν να έρθουν κα-
θώς ξεκίνησαν τον Αύγουστο
και όπως υπολογίζεται θα χρει-
αστούν τουλάχιστον οκτώ μήνες
για να ολοκληρωθούν. Ταυτό-
χρονα, δεν έχει γίνει καμία πα-
ρέμβαση στα ορεινά, εκεί όπου
σχηματίζονται τα ρέματα και ξεκι-
νά κάθε ουσιαστική αντιπλημμυ-
ρική προστασία. Οι κατεδαφίσεις
αυθαιρέτων καθυστερούν υπερ-
βολικά αφού έως σήμερα στην
περιοχή έχει κατεδαφιστεί μόνο
μια καντίνα. Πριν από λίγες ημέ-
ρες, η Αποκεντρωμένη Διοίκηση
Αττικής ανακοίνωσε πρόσκληση
υποβολής προσφοράς για κατε-
δάφιση αυθαιρέτων σε ρέματα
του δήμου Μάνδρας. Συνολικά
θα κατεδαφιστούν 27 κατασκευ-
ές, οι οποίες όλες καταγράφηκαν
μετά την περυσινή τραγωδία. Η
«μαύρη λίστα» της Αποκεντρω-
μένης Διοίκησης περιλαμβάνει
27 αυθαίρετα στα ρέματα Σούρες,
Αγία Αικατερίνη και Σκυλόρεμα,
από μάντρες και επιχωματώσεις
μέχρι κανονικά σπίτια. Επιπλέον,
δεν είναι λίγοι εκείνοι που αναφέ-
ρουν ότι οι αποζημιώσεις αποδεί-
χθηκαν ανεπαρκείς συγκριτικά με
το μέγεθος των καταστροφών και
των ζημιών που υπέστησαν.
Ένα χρόνο μετά, η Μάνδρα
έχει ακόμη αρκετές ανοιχτές πλη-
γές να επουλώσει… 
20
ΕΚΔΗΛΩΣΗ
Επιτυχημένο
το διήμερο
στο Μολύβι
Για τα 100 χρόνια
κομμουνιστικού
κινήματος
Με επιτυχία ολοκληρώθηκε το προη-
γούμενο Σαββατοκύριακο το διήμερο
που οργάνωσε η Πρωτοβουλία Διαλό-
γου για σύγχρονο κομμουνιστικό πρό-
γραμμα και κόμμα, με αφορμή τα 100
χρόνια οργανωμένου κομμουνιστικού
κινήματος στη χώρα μας, που σημα-
τοδότησε η ίδρυση του ΣΕΚΕ (ΚΚΕ)
τον Νοέμβρη του 1918. Η εκδήλωση
καταπιάστηκε με ιστορικά και θεωρη-
τικά ζητήματα, εξετάζοντάς τα από τη
σκοπιά του μέλλοντος. Όπως τονιζόταν
από τους διοργανωτές αλλά και από
τους ομιλητές, σκοπός του διημέρου
δεν ήταν μια απλή καταγραφή και πα-
ρουσίαση της ιστορίας των αγώνων
στην Ελλάδα και διεθνώς τον τελευ-
ταίο αιώνα αλλά η ιστορική αποτίμηση,
ώστε να ανοίξει μια νέα συζήτηση για
το σήμερα και το αύριο του κομμουνι-
στικού κινήματος.
Οι εννιά εισηγήσεις βοήθησαν στο
να τεθεί μια τέτοια βάση συζήτησης,
θέτοντας τις κατευθυντήριες γραμμές
για την ανάγνωση και αποτίμηση του
παρελθόντος αλλά και τα κύρια πεδία
γύρω από τα οποία πρέπει να περι-
στραφεί η συζήτηση σήμερα.
Το κάλεσμα της Πρωτοβουλίας Δια-
λόγου βρήκε σημαντική ανταπόκριση,
καθώς πάνω από 500 άνθρωποι πέρα-
σαν τις δύο ημέρες από τον Πολυχώρο
Μολύβι στον Ελαιώνα. Μετά το τέλος
του διημέρου, αποτιμήθηκε συνολι-
κά πως η συγκεκριμένη πρωτοβουλία
–στη διοργάνωση και προετοιμασία
της οποίας συμμετείχαν αρκετοί ανέ-
νταχτοι αγωνιστές/τριες– αποτέλεσε
ένα πρώτο θετικό βήμα που πρέπει να
βρει συνέχεια και σε άλλες αντίστοιχες
πρωτοβουλίες, ώστε να βαθύνει κι άλλο
η συζήτηση και να εμπλακούν ακόμα
περισσότεροι αγωνιστές/τριες.
ΚΥΡΙΑΚΗ 18 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2018 Κίνηση ιδεών
Ντίνα Χαριτάτου
Κριτική ιστορική αποτίμηση
και οι νέες προκλήσεις
Η ποιότητα και ο πλούτος των εισηγήσεων, το πλήθος του κόσμου, το ενδιαφέρον και η διάθεση για συνέχεια
σφράγισαν τη διημερίδα που διοργάνωσε η Πρωτοβουλία Διαλόγου για σύγχρονο κομμουνιστικό πρόγραμμα
και κόμμα. Ολόκληρες οι εισηγήσεις και βίντεο στον ιστότοπο neoprogrammakomma.home.blog.
Η
πρώτη ημέρα άνοιξε με
χαιρετισμό από τον Δημή-
τρη Γκόβα εκ μέρους των
διοργανωτών. Ακολούθη-
σε η πρώτη εισήγηση από
τον υποψήφιο διδάκτορα σύγχρονης βαλ-
κανικής ιστορίας και μέλος της Π.Ε. του
ΝΑΡ, Γιώργο Μιχαηλίδη, με αντικείμε-
νο τους βασικούς κόμβους μιας κριτικής
αποτίμησης και της μεθοδολογίας για
την ανάδειξη των κρίσιμων πλευρών που
σφράγισαν τις ηρωικές και τραγικές στιγ-
μές του επαναστατικού και κομμουνιστι-
κού κινήματος τον 20ο αιώνα. Τέθηκαν
επίσης τα βασικά σημεία ιστορικής κριτι-
κής του παρελθόντος από τη σκοπιά της
κομμουνιστικής επαναθεμελίωσης.
Ακολούθησε η εισήγηση του ιστορι-
κού και ερευνητή στο Global Studies
Institute στο πανεπιστήμιο της Γενεύης, αριστεράς κατά την περίοδο 1974-1989. τόσο των κλασικών του μαρξισμού όσο
Νίκου Παπαδάτου, στην οποία παρου- Καταπιάστηκε με την εμφάνιση και την και νεότερων συνεισφορών στη θεωρία.
σιάστηκαν σημαντικά ντοκουμέντα του άνοδο του ριζοσπαστικού «ρεύματος της Η Φλώρα Νικολιδάκη, μέλος της κί-
διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος (αρ- μεταπολίτευσης», τα ερωτήματα και τις νησης ΔιΕΕξοδος και περιφερειακή σύμ-
κετά όχι ιδιαίτερα γνωστά) και συζητήθη-δυνατότητες που άνοιξαν, τους όρους βουλος Αττικής, μίλησε για την επίδραση
καν κομβικά ζητήματα λειτουργίας των της ρεφορμιστικής ηγεμονίας αλλά και των αγώνων στη διαμόρφωση του επα-
κομμάτων, όπως ο δημοκρατικός συγκε- την τελική πτώση, αφομοίωση και ήττα ναστατικού κόμματος αλλά και των κομ-
ντρωτισμός, με φόντο την ιστορική περί- με σταθμό τη συγκυβέρνηση του '89. μουνιστών-αγωνιστών, εστιάζοντας στην
οδο και με ιδιαίτερη έμφαση στην ελλη- Τις εισηγήσεις ακολούθησαν ερωτή- αντιφατικότητα που χαρακτηρίζει συχνά
νική περίπτωση (ΚΚΕ) και τη σύνδεση με σεις και παρεμβάσεις από το κοινό ενώ αυτές τις εμπειρίες και προτείνοντας
το «κέντρο» της Διεθνούς και του ΚΚΣΕ. εκτενέστερα τοποθετήθηκαν η Ολύβια τρόπους για το πώς μπορούν γόνιμα να
Η Ελένη Βαφειάδου, μέλος του Τζιουβάρα από τη νΚΑ που υπογράμμισε αξιοποιηθούν στις νέες προσπάθειες για
ΕΚΚΕ, παρουσίασε τους αγώνες στη με- ζητήματα που αφορούν τη θέση της γυ- την οικοδόμηση κομμουνιστικού κόμμα-
τεμφυλιακή Ελλάδα, την εσωκομματική ναίκας και τα ζητήματα φύλου στην πο- τος και για τη δημιουργική ανάπτυξη των
πάλη στο ΚΚΕ και τα νέα ιστορικά ρεύμα- λιτική της κομμουνιστικής Αριστεράς και αγωνιστών/τριών.
τα που παρουσιάστηκαν στο διεθνές κομ- ο Άγγελος Χάγιος, ο οποίος αναφέρθηκε Στη συνέχεια, ο Παναγιώτης Κεφαλη-
μουνιστικό κίνημα. Η εισηγήτρια ανα- στις διεθνείς παρεμβάσεις για δεξιά προ- νός, μέλος της Πρωτοβουλίας Διαλόγου
φέρθηκε στον εκφυλισμό του σοβιετικού σαρμογή του κομμουνιστικού κινήματος για σύγχρονο κομμουνιστικό κόμμα και
στην Ελλάδα. πρόγραμμα, έθεσε το ζήτημα η συγκρό-
Η δεύτερη μέρα, που ήταν τηση κομμουνιστικής πολιτικής οργάνω-
αφιερωμένη στη θεωρία του σης να περάσει από το επίπεδο της συζή-
Πάνω από 500 άτομα πέρασαν επαναστατικού κόμματος, ξε- τησης μεταξύ ειδικών στην εργατική τάξη
το διήμερο από το Μολύβι, κίνησε με την εισήγηση του Βα- και στις συζητήσεις μεταξύ των εργατών,
αυξανόμενο το ενδιαφέρον σίλη Μηνακάκη, συγγραφέα της νεολαίας και των κομμουνιστών/τρι-
και μέλους της ΠΕ του ΝΑΡ, ών που επιμένουν στην επαναστατική
για το επόμενο βήμα η οποία ανέλυσε τις βασικές ανατροπή του καπιταλισμού.
αφετηρίες των μαρξιστών και Οι εισηγήσεις του διημέρου ολοκλη-
τα ενδιαφέροντα στοιχεία της ρώθηκαν με την ομιλία του Γιώργου
στρατοπέδου αλλά και στην παράλληλη αντιπαράθεσης Λένιν-Λούξεμπουργκ και Μαυρομάτη, μέλος του ΚΣΟ της ΑΡΙΣ,
προσπάθεια από αγωνιστές και ρεύματα Γκράμσι-Λούκατς υπό το φως των σημε- που αναλύοντας τη σημερινή φάση του
να αναδείξουν έναν νέο δρόμο για την ρινών αναζητήσεων για την οικοδόμηση καπιταλισμού και του διεθνούς συστήμα-
κοινωνική απελευθέρωση. Στο τελευταίο του επαναστατικού κόμματος. τος στάθηκε στα αναγκαία στοιχεία που
τμήμα της εισήγησης παρουσιάστηκαν οι Ακολούθησε η εισήγηση του Φοίβου θα χαρακτηρίζουν ένα σύγχρονο επανα-
αγώνες του ελληνικού λαού για την πτώ- Λιναρδάτου, μεταπτυχιακού φοιτητή στατικό κόμμα, ώστε να χαραχθεί ο δρό-
ση της χούντας και η διαπάλη μεταξύ των οικονομικής επιστήμης και μέλους του μος για την αντικαπιταλιστική ρήξη και
ξεχωριστών γραμμών στην κομμουνιστι- ΚΣ της νΚΑ, η οποία εστίασε στη σχέση την εργατική χειραφέτηση.
κή Αριστερά εκείνη την περίοδο. αυθόρμητου και συνειδητού, κόμματος, Ακολούθησαν παρεμβάσεις από την
Η τελευταία εισήγηση της ημέρας, τάξης και κοινωνικού υποκειμένου. Επι- Αντωνία Βαφειάδου (ΕΚΚΕ), την Ειρήνη
από τον Αντώνη Δραγανίγο, μέλος της πλέον, συζητήθηκαν ζητήματα των πλευ- Θάνου (νΚΑ), τον Γιάννη Αγγέλη (ΕΕΚ)
ΚΣΕ της ΑΝΤΑΡΣΥΑ, παρουσίασε την ρών της πρωτοπορίας (μέτωπο, πολιτικό και τους Παναγιώτη Μαυροειδή, Αντώ-
πολιτική των βασικών ρευμάτων της κίνημα) στο φόντο των προσεγγίσεων νη Δραγανίγο και Γιάννη Ελαφρό (ΝΑΡ).

Μιχάλης Παπαμακάριος
Μέλος της Π.Ε. του ΝΑΡ για
την Κομμουνιστική Απελευθέρωση
Μ
ε την πρόσφατη δημο-
σιοποίηση του σχεδίου
προγραμματικής δια-
κήρυξης από την Πολι-
τική Επιτροπή του ΝΑΡ
για τη Κομμουνιστική Απελευθέρωση,
επιταχύνονται οι διαδικασίες εσωτερι-
κού και δημόσιου διαλόγου, οι οποίες
και θα οδηγήσουν στον σταθμό της πα-
νελλαδικής συνδιάσκεψης της οργάνω-
σης στις 14-16 Δεκέμβρη στην Αθήνα.
Οι οργανώσεις του ΝΑΡ αλλά και της
νεολαίας Κομμουνιστική Απελευθέρω-
ση, επιδιώκουν μέσα από αυτή τη διαδι-
κασία δύο αλληλένδετους στόχους, των
οποίων η επίτευξη μπορεί να τροποποι-
ήσει θετικά την εικόνα της σημερινής
κομμουνιστικής αριστεράς. Ο πρώτος
στόχος είναι το να πραγματοποιηθούν
συγκεκριμένα και μετρήσιμα βήματα
στον αναγκαίο μετασχηματισμό τους
σε κατεύθυνση μιας σύγχρονης κομμου-
νιστικής οργάνωσης τόσο σε επίπεδο
συνολικά της κοινωνίας όσο και ειδικά
στη νεολαία. Ο δεύτερος στόχος αφορά
τη συμβολή των δύο οργανώσεων στον
αναγκαίο διάλογο που ήδη γίνεται και
αφορά τις στρατηγικές προγραμματι-
κές συντεταγμένες μιας προσπάθειας
σύγχρονης κομμουνιστικής απάντησης
στο σήμερα. Σε αυτόν το διάλογο, το
ΝΑΡ και η νεολαία Κομμουνιστική Απε-
λευθέρωση προσπαθούν να συμβάλλουν
καταθέτοντας τη δική τους προγραμμα-
τική συμβολή, όχι για να κλείσουν τη
συζήτηση ή για να καλέσουν μετέπειτα
απλά σε αποδοχή ή απόρριψή της, αλλά
αντίθετα για να συμβάλλουν με συγκε-
κριμένο τρόπο στις γενικότερες διεργα-
σίες που λαμβάνουν χώρα στο δυναμικό
που αναζητά μια σύγχρονη κομμουνι-
στική αριστερά, ανοίγοντας παραπέρα
τη συζήτηση για τις αναγκαίες προ-
γραμματικές αφετηρίες και προσανα-
τολισμούς μιας τέτοιας προσπάθειας
στην εποχή μας.
Από αυτή την άποψη, όχι μόνο δεν
θεωρούμε τον εαυτό μας τον αποκλει-
στικό φορέα μιας τέτοιας προσπάθει-
ας, αλλά ακριβώς το αντίθετο. Είναι
το ΝΑΡ για την Κομμουνιστική Απε-
λευθέρωση που με τόλμη, μέσα από
τις θέσεις του 4ου συνεδρίου του, έθε-
σε την ίδια την οργάνωσή του σε πο-
ρεία υπέρβασης προς μια νέα ποιότητα
ανώτερης συγκρότησης σε σύγχρονη
κομμουνιστική κατεύθυνση, σαν αφε-
τηριακή πράξη συμβολή στο αναγκαίο
νέο πρόγραμμα και κόμμα κομμουνι-
στικής απελευθέρωσης που έχει ανά-
γκη η εποχή μας. Θα μας χαροποιούσε
ιδιαίτερα, αν και άλλες οργανώσεις,
συλλογικές προσπάθειες, αλλά και
Πολιτική
Προγραμματική συμβολή για μια νέα
σελίδα στην κομμουνιστική αριστερά
▸ Η συνδιάσκεψη του ΝΑΡ και το νέο πρόγραμμα και κόμμα
αγωνιστές του κομμουνιστικού κινή-
ματος έθεταν τον σημερινό τους εαυτό
με τόλμη σε μια τέτοια πορεία.
Αυτή μας η απόφαση καθόλου δεν
σημαίνει βέβαια ότι θέλουμε να πορευ-
τούμε είτε «στα τυφλά», είτε «με αυτά
που ξέρουμε», είτε να αντιμετωπίσου-
με τα πάντα από το μηδέν. Δεν θεωρού-
με καθόλου υπεύθυνη και παραγωγική
μια τέτοια στάση. Αντίθετα πιστεύου-
με πως είναι ειλικρινή και εχέγγυα μια
προσπάθεια όταν σε αυτή κατατίθεται
με σαφήνεια και στο μέτρο των δυνατο-
τήτων του καθενός, συλλογικοτήτων ή
μεμονωμένων αγωνιστών, το περιεχό-
μενο που μπορεί να συμβάλλει στη γενι-
κότερη συζήτηση. Μια τέτοια ειλικρινής
προσπάθεια είναι από μεριάς μας και η
κατάθεση του σχεδίου προγραμματικής
διακήρυξης και θέλουμε να αποτελέσει
την ειδική δική μας συμβολή στη συζή-
τηση για ένα σύγχρονο πρόγραμμα και
κόμμα κομμουνιστικής απελευθέρω-
σης, χωρίς να θεωρούμε ότι αυτό είναι
το τέλος της διαδρομής αλλά μια από τις
αφετηρίες της.
Σε αυτό το δρόμο δεν βαδίζουμε ευ-
τυχώς μόνοι. Υπάρχουν πολλές εκατο-
ντάδες άνθρωποι, τόσο όσο και κυρίως
ανένταχτοι, αλλά και κόσμος οργανώ-
σεων του χώρου της κομμουνιστικής
αριστεράς, που αντιμετωπίζει θετικά
αυτή τη πρωτοβουλία και δείχνει με
κάθε ευκαιρία το ενδιαφέρον του. Γνω-
ρίζουμε βέβαια πως μέσα στο κόσμο της
σύγχρονης κομμουνιστικής αναζήτησης
ΚΥΡΙΑΚΗ 18 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2018
υπάρχουν διαφορετικές απόψεις και
ρεύματα και με αυτά θέλουμε να συ-
μπορευτούμε δημιουργικά και συντρο-
φικά. Αυτή την ανάγκη άλλωστε υπη-
ρετούν μια σειρά πρωτοβουλίες, ακόμα
λιγότερες από τις αναγκαίες είναι γεγο-
νός, που έχουν παρθεί σε διάφορες γει-
τονιές και πόλεις της Ελλάδας και μια
σειρά εκδηλώσεις που συμβάλλουν ή
οργανώνουν το ΝΑΡ και η νεολαία Κομ-
μουνιστική Απελευθέρωση. Σε αυτή τη
προσπάθεια εντάσσεται και η συμβολή
μας σε μόνιμες θεωρητικές πρωτοβου-
λίες όπως τα Τετράδια Μαρξισμού.
Ένα τέτοιο πρόσφατο επιτυχημένο
παράδειγμα αποτέλεσε το διήμερο για
την ιστορική πορεία του κομμουνιστι-
κού κινήματος και τη προοπτική του,
που διοργανώθηκε το προηγούμενο
Σε αυτό το δρόμο
δεν βαδίζουμε –ευτυχώς–
μόνοι. Υπάρχουν
εκατοντάδες ανένταχτοι
και οργανωμένοι που
αντιμετωπίζουν θετικά
την πρωτοβουλία
21
Σαββατοκύριακο στο Μολύβι. Τόσο το
δυναμικό που συσπειρώθηκε στη νε-
οσύστατη Πρωτοβουλία Διαλόγου για ένα
σύγχρονο πρόγραμμα και κόμμα και είχε την
ευθύνη για τη προετοιμασία και την ορ-
γάνωση του διημέρου, όσο και οι αρκε-
τές εκατοντάδες άνθρωποι που το πα-
ρακολούθησαν ενεργά, ανέδειξαν ένα
μέρος των δυνατοτήτων για μια πορεία
βαθύτερης συζήτησης και ενωτικής πο-
ρείας σε μια τέτοια κατεύθυνση.
Γνωρίζουμε τις δυσκολίες και δεν
πετάμε στο σύννεφα. Ξέρουμε πολύ
καλά ότι η πορεία για μια άλλη προ-
γραμματική ενότητα και συγκρότηση
σύγχρονου κομμουνιστικού χαρακτή-
ρα «θέλει δουλειά πολύ». Θεωρούμε,
όμως, ότι όσο λάθος και υπεκφυγή
είναι το να θέτεις τον στόχο για ένα
πρόγραμμα και κόμμα της νέας εποχής
στο επέκεινα, άλλο τόσο λάθος είναι να
νομίζεις ότι μπορεί να υπηρετηθεί με
το άθροισμα των σημερινών δυνάμεων
στην κατάσταση που βρίσκεται η κομ-
μουνιστική αριστερά και το εργατικό
και λαϊκό κίνημα. Άρα δεν μας αξίζουν
ούτε βιαστικά βήματα, ούτε πολύ πε-
ρισσότερο άλματα στο κενό που μπορεί
να οδηγήσουν σε μια καρικατούρα μιας
τόσο καθοριστικής προσπάθειας.
Από τη πλευρά μας, το επόμενο δι-
άστημα και με τη διαδικασία συζήτη-
σης του σχεδίου προγραμματικής δια-
κήρυξης, όσο και παράλληλα με αυτή,
θα συμβάλλουμε στο να πληθύνουν
εκείνες οι πρωτοβουλίες συσπείρωσης,
ενότητας και κοινού βηματισμού όλου
του δυναμικού και των δυνάμεων που
αναζητούν μια νέα κομμουνιστική ορ-
γάνωση και μια μάχιμη επαναστατική
γραμμή. Σε αυτή τη προσπάθεια θα
τεθούν στο επίκεντρο τόσο τα ζητήμα-
τα των αναγκαίων προγραμματικών
θεμελίων που μπορεί να στηριχτεί μια
προσπάθεια αναγέννησης του κομμου-
νιστικού κινήματος στις μέρες μας, όσο
και η αντιμετώπιση του μαρξισμού στα
πλαίσια της μάχιμης και δημιουργικής
ανάπτυξής του. Μία τέτοια πλευρά
μπορεί να καλυφθεί με μια επόμενη,
δεύτερη θεωρητική πρωτοβουλία του
δυναμικού που οργάνωσε το διήμερο
στο Μολύβι, με ευρύτερη συμμετοχή
αγωνιστών και δυνάμεων στην προε-
τοιμασία της. Καθοριστικής σημασίας
βέβαια θα είναι, για όλο το δυναμικό
της σύγχρονης κομμουνιστικής ανα-
ζήτησης, τα βήματα στη διαμόρφωση
μιας ανατρεπτικής γραμμής ενάντια
στον βάρβαρο καπιταλισμό της εποχής
μας, πέρα και έξω από παλιά και νέα
ρεφορμιστικά σχέδια.
22
ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΑ
Σώστε την
«Αλκυονίδα»
ΝΑ ΜΗΝ ΓΙΝΕΙ ΣΟΥΠΕΡΜΑΡΚΕΤ ακόμα μια
ιστορική κινηματογραφική αίθουσα του
κέντρου της Αθήνας! Σε κίνδυνο βρίσκεται
η «Αλκυονίδα», που από το 1968 έχει παί-
ξει σημαντικό ρόλο στην προώθηση του
ποιοτικού και καλλιτεχνικού σινεμά για δι-
αδοχικές γενιές κινηματογραφόφιλων, ενώ
στα πρώτα χρόνια της αποτέλεσε βήμα
συσπείρωσης και έκφρασης της αντιδικτα-
τορικής διαμαρτυρίας με κινηματογραφικά
μέσα. Ταυτόχρονα, πέρα από στέκι για τη
νεολαία, ήταν ένας πολύτιμος χώρος γνω-
ριμίας με τον νέο ευρωπαϊκό και ελληνικό
κινηματογράφο, συμπεριλαμβανομένου
και του πιο πειραματικού τμήματός του.
Η «Αλκυονίδα» και στην τελευταία της πε-
ρίοδο μέχρι σήμερα, όπως τονίζει η «επι-
τροπή διάσωσης» σε σχετική ανακοίνωση,
συνεχίζει να αποτελεί πόλο έλξης των απαι-
τητικών σινεφίλ, «καταφύγιο» δημιουρ-
γών του νεώτερου ελληνικού κινηματογρά-
φου, που βρίσκονται αποκλεισμένοι από
τις «εμπορικές» αίθουσες και επιτελεί ένα
γενικότερο κοινωνικό έργο, δίνοντας ζωή
στη γύρω περιοχή αλλά και ένα καλλιτεχνι-
κό-πολιτιστικό βήμα στις διάφορες συλ-
λογικότητες και κοινότητες των κατοίκων
της Αθήνας. Χάρη στην ιδιαίτερη ιστορική,
κοινωνική και καλλιτεχνική αξία της χρήσης
της, η «Αλκυονίδα» αποτελεί αναπόσπαστο
μέρος της σύγχρονης πολιτιστικής κληρο-
νομιάς και αξίζει να σωθεί. Αναγνωρίζοντας
αυτή την ιδιαίτερη αξία της «Αλκυονίδας»,
μια επιτροπή που αποτελείται από κινημα-
τογραφιστές, καλλιτέχνες, διανοούμενους,
εκπροσώπους των κατοίκων της περιοχής
και της τοπικής αυτοδιοίκησης, ανέλαβαν
να υπερασπιστούν τη διάσωση της κινημα-
τογραφικής αίθουσας. Για τον λόγο αυτό,
την περασμένη Τρίτη 13 Νοεμβρίου πραγ-
ματοποιήθηκε συνάντηση με την Υπουρ-
γό Πολιτισμού Μυρσίνη Ζορμπά, από την
οποία ζητήθηκε να χαρακτηρίσει την αί-
θουσα ως νεότερο μνημείο από την άποψη
της χρήσης της, δηλαδή να καθορίσει ότι ο
χώρος και στο μέλλον θα μπορεί να χρησι-
μοποιείται και να λειτουργεί αποκλειστικά
ως κινηματογραφική αίθουσα τέχνης.
ΚΥΡΙΑΚΗ 18 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2018
Μαριάννα Τζιαντζή
A
ν μας ζητούσαν λέξεις
-κλειδιά ή tags για την
ταινία Peterloo (Πί-
τερλου) του Βρετανού
σκηνοθέτη Μάικ Λι, θα λέγαμε
«ιστορία», «ταξική πάλη», «φτω-
χοποίηση», «εργατικό κίνημα»,
«Μάντσεστερ», «Νόμοι για τα Σι-
τηρά», «δικαίωμα ψήφου», «κα-
ταστολή», «χαφιέδες», «προβοκά-
τσια», «δικαστές», «εξουσία».
Η ταινία, που προβλήθηκε
πρόσφατα, αναφέρεται στην αι-
ματηρή καταστολή από τον στρα-
τό και την αστυνομία μιας συγκέ-
ντρωσης 60.000 ανθρώπων στο
Σεντ Πίτερ Φιλντς του Μάντσε-
στερ το 1819, πέντε χρόνια μετά
την ήττα του Ναπολέοντα στο
Βατερλό – και ένα χρόνο μετά τη
γέννηση του Μαρξ. Εξού και «Πί-
τερλου» ή μάλλον «σφαγή του Πί-
τερλου».
Ένας νεαρός σαλπιγκτής, που
πήρε μέρος στη μάχη του Βατερ-
λό, επιστρέφει με τα πόδια, κα-
τάκοπος και αλλοπαρμένος απ’
όσα είδαν τα μάτια του, στο πα-
τρικό του, στο Μάντσεστερ. Ακο-
λουθεί μια διαδοχή από αντίθετες
σκηνές: η Βουλή των Κοινοτήτων
ψηφίζει ομόφωνα τη χορήγηση
ενός επιδόματος 750.000 λιρών
στο στρατηγό Ουέλιγκτον, το νι-
κητή του Βατερλό. Ο νεαρός, με
τη στολή του σαλπιγκτή, ψάχνει
απεγνωσμένα για δουλειά και
δεν βρίσκει τίποτα. Στο δικαστή-
ριο του Μάντσεστερ ένας άντρας
στέλνεται στην κρεμάλα επειδή
έκλεψε ένα παλτό. Μια ηλικιωμέ-
νη υπηρέτρια φυλακίζεται επειδή
ήπιε δύο μπουκάλια κρασί από το
κελάρι του αφεντικού της.
Ένα εργοστάσιο υφαντουργίας
σε ώρα λειτουργίας. Η αποθέωση
της παιδικής εργασίας. Στο σχόλα-
σμα, άντρες, γυναίκες και παιδιά
σέρνονται εξουθενωμένοι. Όμως
αυτοί οι σωματικά εξουθενωμέ-
νοι άνθρωποι συγκεντρώνονται
σε «άθλιες ταβέρνες» (όπως τις
αποκαλούν οι αστοί της εποχής),
συζητούν, οργανώνονται, χαρά-
ζουν την τακτική τους για το πώς
θα κατακτήσουν την αξιοπρέπειά
τους. Μιλάνε για τις περικοπές
των μισθών και για απεργία ενώ
στη μεγαλειώδη συγκέντρωσή
τους, με την οποία κλείνει η ται-
νία, ακούγεται το σύνθημα «Πα-
γκόσμια Ελευθερία».
Ο απόηχος της Γαλλικής Επα-
νάστασης είναι ακόμα ισχυρός.
Ο τρόμος της διάδοσης της λαϊ-
κής εξέγερσης κυριαρχεί στους
από πάνω, ενώ οι από κάτω δι-
απιστώνουν ότι το Κοινοβούλιο
Πολιτισμός
Συγκλονιστική δεν είναι απλά η ταινία· συγκλονιστικό είναι
είναι και η άγνοιά μας για το πραγματικό «Πίτερλου».
Peterloo: μια πολιτική
ιστορική ταινία βαθιάς πνοής
είναι μια κοροϊδία
αφού ο φτωχός λαός
δεν αντιπροσωπεύ-
εται και τα μέλη του
είναι κυρίως μεγάλοιι οι αναλογίες της
γαιοκτήμονες.
άρ-
Στην ταινία δεν υπάρ- ταινίας του Μάικ Λι
χει ένας πρωταγωνιστής τής με την κατάσταση
ύτε-
αλλά μόνο μεγάλοι δεύτε-
γγλοι
ροι ρόλοι. Σπουδαίοι Άγγλοι
σιτάλ.
ηθοποιοί δίνουν ρεσιτάλ.
οιάζουν
Κάποιες φιγούρες μοιάζουν
έσα από
να έχουν ξεπηδήσει μέσα
τα μυθιστορήματα του Ντίκενς.
Κάποιοι θεατές και κριτι-
νία επειδή
κοί επέκριναν την ταινία
έχει πολλές συζητήσεις.ις. Πολλές
λαϊκές συνελεύσεις, πουου προετοι-
γκέντρωση,
μάζουν τη μεγάλη συγκέντρωση,
τήσεις στε-
αλλά και πολλές συζητήσεις
λεχών της κυβέρνησης για το πώς
θα αντιμετωπίσουν την ν εργατική
αναταραχή. Όμως ας μην ξεχνά-
με ότι περισσότεροι εργάτες τότε
ήταν αναλφάβητοι. Η αφύπνιση,
η πολιτική τους ωρίμανση περ-
νούσε μέσα από το λόγο.
Η ταινία δείχνει ότι «ταξική
συνείδηση» δεν έχουν μόνο οι ερ-
γάτες. Βαθιά ταξική συνείδηση
είχαν (και έχουν) και οι κυβερνώ-
ντες. «Μαινάδες του Κιθαιρώνα»
αποκαλεί κοροϊδευτικά ένας αρι-
στοκράτης τις γυναίκες που συμ-
μετέχουν στον αγώνα, ζητώντας
και αυτές «ένας άντρας, μία ψή-
φος» και ας ήταν τότε αδιανόητη
η γυναικεία ψήφος.
Η συγκέντρωση προγραμματί-
ζεται να είναι ειρηνική. Μπροστά
οι τυμπανιστές, τα λάβαρα και
το ίδιο το ιστορικό γεγονός, συγκλονιστική
τα παιδιά που κρατούν
δάφνες. Πιο πίσω οι
γυναίκες με τα καλά,
Εμφανείς είναι λευκά τους φορέμα-
τα. Η σκέψη να υπάρ-
χχει και ένα μικρό ένοπλο
τμ
τμήμα περιφρούρησης
(εδ
(εδώ τα όπλα είναι ξύλινα
της εργατικής δίκ
δίκρανα) εγκαταλείπεται
ύστε
ύστερα από απαίτηση ενός
τάξης σήμερα βαθύ
βαθύπλουτου μεταρρυθμιστή
πολιτι
πολιτικού που πατρονάρει τον
αγώνα των εξεγερμένων, αλλά
ουσιαστ
ουσιαστικά περιφρονεί το λαό.
Η σκ
σκηνή της σφαγής αποδί-
δεται αρι
αριστοτεχνικά — καμία σχέ-
ση με ΧόΧόλιγουντ. Γυναίκες, παι-
διά, ηλικ
ηλικιωμένοι ποδοπατιούνται
από τα ά άλογα, θερίζονται από τα
σπαθιά τητης Έφιππης Φρουράς. Ο
απολογισ
απολογισμός είναι 15 νεκροί και
700 τραυ
τραυματίες.
Η σφα
σφαγή στο Πίτερλου δεν εί-
ναι ιδιαίτερα γνωστή. Ο σκηνοθέ-
της υπογραμμίζει ότι δεν ήταν ένα
μεμονωμένο επεισόδιο, αλλά είχε
πίσω του ένα «πριν». Κυρίως έχει
μπροστά του ένα «τώρα» αφού οι
αναλογίες με την κατάσταση της
εργατικής τάξης σήμερα, είναι
εμφανείς, ενώ η βαρύτητα του
απεικονιζόμενου ιστορικού γεγο-
νότος μοιάζει να υπερβαίνει την
ίδια την ταινία. Συγκλονιστική
δεν είναι απλά η ταινία· συγκλο-
νιστικό είναι το ίδιο το γεγονός,
όπως συγκλονιστική είναι και η
άγνοιά μας γι’ αυτή τη ματωμένη
σελίδα του εργατικού κινήματος ή
για τα αναρίθμητα «Πίτερλου» σε
όλη την υφήλιο.

Μάρω Τριανταφύλλου
Σκηνοθέτης
Συνέντευξη
στον Δημήτρη Τζιαντζή
▶ Τι σας παρακίνησε να ανεβάσετε
την θεατρική παράσταση
«Η εξομολόγηση της υπηρέτριας
Τσερλίν». Άραγε, η σημερινή
ελληνική κοινωνία έχει ομοιότητες
με την προχιτλερική Γερμανία;
Πρωτοείδα την «Τσερλίν» την δεκαετία
του ’80, στο Παρίσι, με την Ζαν Μορώ.
Το έργο με στοίχειωσε, διάβασα αμέσως
τον Μπροχ, τον αγάπησα. Ήμουν πολύ
νέα, γεμάτη όνειρα και ούτε πέρναγε από
το νου μου πως ο κόσμος θα μπορούσε να
ξαναζήσει τους εφιάλτες της εποχής εκεί-
νης. Προφανώς λάθεψα. Το ξύπνημα των
ιδεολογιών του μίσους δεν με αφήνει να
ησυχάσω ούτε λεπτό. Παρακολουθώ, όσο
μπορώ τα πράγματα στην Ελλάδα και την
Ευρώπη. Τη δράση της Χρυσής Αυγής, τη
δίκη της, την άνοδο της ακροδεξιάς και
του φασισμού σε αρκετές χώρες στον κό-
σμο. Αυτό που με τρομάζει πιο πολύ είναι
η διάχυση των φασιστικών και ναζιστικών
ιδεών στον κόσμο της καθημερινότητάς
μας. Περισσεύει η βία, η εχθρότητα στον
ξένο, τον διαφορετικό, ενώ ο λόγος –ως
διάλογος αλλά και λογική ανάλυση– υπο-
χωρεί. Για όλ’ αυτά και πολλά άλλα σχε-
τικά, επέστρεψα στο κείμενο αυτό και,
αφού το συζητήσαμε με τους συνεργάτες
μου, συμφωνήσαμε να το ανεβάσουμε.
Όσον αφορά το δεύτερο σκέλος της ερώ-
τησής σας, είμαι ιστορικός και για το
μόνο που θα μπορούσα να μιλήσω είναι
για αναλογίες. Η μελέτη της προχιτλερι-
κής Ευρώπης εν γένει είναι πολύ χρήσιμη.
Π.χ. το θέμα της δημοκρατίας και η αντι-
μετώπισή του από την αριστερά.
▶ Κεντρικό σημείο στο έργο είναι
το θέμα της προσωπικής ευθύνης
σε μια εποχή που το τέρας σηκώνει
κεφάλι. Η Τσερλίν είναι περισσότερο
θύμα ή θύτης;
Η «Τσερλίν» είναι κεφάλαιο του τελευ-
ταίου μυθιστορήματος του Μπροχ, των
Αθώων. Σ’ αυτό συνένωσε διηγήματά του
με κοινό άξονα την ψυχοσύνθεση των αν-
θρώπων που ακολούθησαν τον ναζισμό.
Προσπάθησε να κατανοήσει τον ψυχισμό
των ανθρώπων που δέχτηκαν το μίσος
και τον αποκλεισμό ως τρόπο ζωής. Ο τίτ-
λος είναι αμφίσημος. Από την μια μεριά,
δεν έχουν καμιά συναίσθηση πως ο τρό-
πος που σκέφτονται και δρουν τους μετα-
τρέπει σε τόπο του κακού. Το εγώ τους, ο
μικρόκοσμός τους, το συμφέρον τους, η
έλλειψη ταξικής συνείδησης, η συνολική
ματιά απουσιάζει, αλλά δεν το ξέρουν.
Από την άλλη, είναι άνθρωποι έξυπνοι,
έχουν την δυνατότητα να σκεφτούν, γι’
αυτό δεν τους επιτρέπεται να θεωρούν
τον εαυτό τους αθώο του αίματος. Η
Τσερλίν είναι ακριβώς αυτό. Η προσω-
πική ευθύνη είναι ουσιαστικό στοιχείο.
Πολιτισμός ΚΥΡΙΑΚΗ 18 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2018
Με αφορμή την πρεμιέρα της παράστασης «Η εξομολόγηση
της υπηρέτριας Τσερλίν» του Χέρμαν Μπροχ
στο Studio Μαυρομιχάλη, συζητάμε με τη σκηνοθέτιδα
της παράστασης Μάρω Τριανταφύλλου για την ψυχοσύνθεση
των κοινωνικών στρωμάτων που στηρίζουν το ξύπνημα του ναζισμού
Με τρομάζει ο εκφασισμός
στην καθημερινότητά μας
Η «υπηρέτρια
Δεν έχουμε δικαίω- ω- νωνία και η κουλτού-
νω
Τσερλίν» αποτελεί
μα να μην ξέρουμε ρα που την στηρίζει.
ρ
— τα Άουσβιτς της μια αλληγορία για
κάθε εποχής είναι ▶ Αναπόφευκτα
το ξύπνημα
εδώ και φωνάζουν. μπαίνει και το
Μόνο αν κλείνουμε των ιδεολογιών ερώτημα, σε μια
τα αυτιά μας δεν τα του μίσους ανταγωνιστική
ακούμε. Αλλά το να κοινωνία που
στην προχιτλερική
κλείσουμε τα αυτιά ά η επιβίωση
μας ενέχει και πρόθεση
ση Γερμανία γίν
γίνεται όλο και πιο
και ευθύνη. δύσ
δύσκολη, πώς μπορεί
κανείς να αντισταθεί
▶ Ο προβληματισμός τίθεται
ίθ ώ
στον κτηνώδη ατομικισμό;
και μέσα από το έργο, ποια
κοινωνικά στρώματα και με ποια Δύσκολο το ερώτημά σας. Δεν έχω πρακτι-
ψυχοσύνθεση ενισχύουν κά απάντηση. Και βιώνω το αδιέξοδο ως
τον εκφασισμό της κοινωνίας; εκπαιδευτικός επίσης. Σαφώς, όμως, η
ανασφάλεια, η φτώχεια, η παράδοση στο
Όπως σας είπα και παραπάνω, μιλάμε αιώνιο παρόν, το ιλιγγιωδώς αποσπασμα-
για μια επικίνδυνη δηλητηριώδη διάχυ- τικό και μερικευμένο, του ηλεκτρονικού
ση σε όλα τα κοινωνικά στρώματα και τις σύμπαντος, η μετατροπή των πάντων σε
ηλικίες. Έτσι σιγά-σιγά μεγάλες ομάδες μετρήσιμες ποσότητες, η αριθμοποίηση
της κοινωνίας γίνονται το μακρύ χέρι του των ανθρώπων που σημαίνει αποδοχή της
συστήματος –γιατί αυτό είναι οι φασιστι- ισοπέδωσης, η καλλιέργεια του τρόμου
κές ιδεολογίες, ο ναζισμός- νομίζοντας του διαφορετικού και η μετατροπή του
ότι εκδικούνται την αδικία, για την οποία εαυτού σε μέτρο σύγκρισης των πάντων
έχουν επίσης ευθύνη: οι καθησυχασμέ- είναι βασικές αιτίες της κατάστασης.
νοι, οι νοικοκυραίοι, οι μεμψίμοιροι.
Κοντά σ’ αυτούς και όσοι βρέθηκαν βί- Η παράσταση αρχίζει τη Δευτέρα
αια στο κοινωνικό περιθώριο, άνθρωποι 19 Νοεμβρίου και θα παρουσιάζεται
φτωχοί, άνεργοι, που χάνουν, όμως, την κάθε Δευτέρα και Τρίτη στις 9.15 στο
ταξική τους συνείδηση και αρπάζονται Studio Μαυρομιχάλη (Μαυρομιχάλη
με απελπισία από την ατομική λύση. Απ’ 134, Αθήνα). Τηλ: 21 0645 3330.
την άλλη, υπάρχουν οι άνθρωποι που θε- Το ρόλο της Τσερλίν ερμηνεύει
ωρούν ότι ανήκουν σε μια πνευματική η ηθοποιός Ειρήνη Μελά και της
ελίτ, μια αριστοκρατία και δρουν ώστε φιλοξενούμενης η Αιμιλία Ράπτη.
να διατηρηθεί η πιο σκληρή ταξική κοι- Το Πριν είναι χορηγός επικοινωνίας.
23
ΑΠΟΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ
Πέθανε
ο θρύλος των
κόμικς Σταν Λι
ΠΛΗΡΗΣ ΗΜΕΡΩΝ, σε ηλικία 95 ετών,
απεβίωσε τη Δευτέρα το πρωί ο «πα-
τριάρχης» των αμερικανικών κόμικς
Σταν Λι, συνδημιουργός του Σπάι-
ντερ Μαν, των Εκδικητών, του Χαλκ,
και των περισσότερων από τους πιο
γνωστούς υπερήρωες της Marvel. Ο
Λι έδωσε ώθηση σε μια βιομηχανία
που σήμερα κερδίζει δεκάδες δι-
σεκατομμύρια. Μόνο οι ταινίες του
κινηματογραφικού σύμπαντος της
Marvel έχουν αποφέρει πάνω από 24
δισ. δολάρια, ενώ η εταιρεία συνεχίζει
να κερδίζει χρήματα από κόμικς, βι-
ντεοπαιχνίδια, ρούχα και κάθε είδους
παιχνίδια. Η Marvel είναι τμήμα της
σημερινής Disney και η συμβολή των
τίτλων πνευματικής ιδιοκτησία του
Λι στην κερδοφορία και τη θέση της
εταιρείας είναι καθοριστική. Όπως
όλες οι μεγάλες προσωπικότητες,
έτσι και η διαδρομή του σπουδαί-
ου δημιουργού Σταν Λι, έχει αρκετά
σκοτεινά και αμφιλεγόμενα στοιχεία.
Πολλοί συνεργάτες του, όπως ο Τζακ
Κίρμπι και ο Στιβ Ντίτκο, κατηγορούν
τον Λι, ότι σκοπίμως υποβάθμισε τη
δική τους συνεισφορά, καθώς και
άλλων καλλιτεχνών, στη δημιουργία
εμβληματικών χαρακτήρων και πως
προσπαθούσε –και κατάφερνε– να
παρουσιάζει την εργασία των άλλων
ως προσωπικό του επίτευγμα. Είναι
χαρακτηριστικό, άλλωστε, ότι έκανε
«σύντομα περάσματα» (cameo) σε
συνολικά 57 ταινίες. Η εταιρεία Marvel
γνώρισε άνθηση στη μεταμακαρθική
περίοδο της δεκαετίας του ’60 και
αυτό αποτυπώνεται στα κόμικς της
περιόδου, τα οποία «χρωματίζονται»
από έντονες αντικομμουνιστικές και
αντισοβιετικές πινελιές. Οι υπερή-
ρωες της Marvel στην πορεία εξελί-
χθηκαν και άφησαν πίσω τους την
πρωτόγονη προπαγάνδα. Ο Λι αρνή-
θηκε να πάρει θέση, παρά τις πιέσεις
των αναγνωστών, για θέματα όπως ο
πόλεμος του Βιετνάμ, ωστόσο, σε κεί-
μενο του στα τέλη της δεκαετίας του
’60 καταδικάζει το μίσος, την προκα-
τάληψη και τον ρατσισμό.
24 ΚΥΡΙΑΚΗ 18 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2018 ∆ιεθνή

περισκ πιο
Πόλεμος, μια τεράστια
παγκόσμια επιχείρηση
Ο πόλεμος είναι η συνέχιση της
πολιτικής με άλλα μέσα, έγραψε ο
Κλαούζεβιτς. Ταυτόχρονα, όμως,
είναι και μια τεράστια επικερδής
αγορά, όπου ανταγωνίζονται σκλη-
ρά επιχειρήσεις και κυβερνήσεις.
Είναι γνωστό, δε, ότι πρωταθλήτρι-
ες είναι οι ΗΠΑ, τόσο στο εμπόριο
όπλων όσο και στις στρατιωτικές
δαπάνες. Υπάρχει, όμως, ένα ακόμη
στοιχείο που αποδεικνύει πόσο ση-
μαντικός είναι ο πόλεμος για τους
Αμερικανούς: Το γεγονός ότι, όπως
δείχνει πρόσφατη μελέτη του πα-
νεπιστημίου Μπράουν, μετά την 11η
Σεπτεμβρίου 2001 έχουν δαπανή-
σει σχεδόν 6 τρισ. δολάρια σε πο-
λέμους σε ολόκληρο τον πλανήτη!
Μπορούμε να πάμε και στοίχημα
ότι μετά από άλλα τόσα χρόνια, το
ποσό αυτό θα είναι πολλαπλάσιο...
Σύγκρουση διαρκείας
Ρώμης-Βρυξελλών
Όπως αναμενόταν, η ιταλική κυ-
βέρνηση δεν άλλαξε το αρχικό
σχέδιο προϋπολογισμού του 2019
που είχε απορριφθεί από την Κο-
μισιόν. Τώρα, το μπαλάκι περνά
πάλι στις Βρυξέλλες, που ως την
ερχόμενη Τετάρτη θα δημοσιοποι-
ήσουν την ετυμηγορία τους για
όλες τις χώρες — είναι βέβαιο ότι
θα απορρίψουν ξανά την ιταλική
εκδοχή και θα ενεργοποιήσουν τη
διαδικασία «υπερβολικού ελλείμ-
ματος». Τι θα συμβεί μετά; Πρα-
κτικά, τίποτα δραματικό: Η Ρώμη
θα έχει νέα προθεσμία 3-4 μηνών
για να διορθώσει το σχέδιό της,
κάτι που δεν θα κάνει. Μετά, και
προτού υπάρξει άλλη εξέλιξη, θα
έρθουν οι ευρωεκλογές του Μαΐ-
ου, όπου Σαλβίνι και ντι Μάγιο θα
πάνε με τη σημαία του «ανένδο-
του πατριωτισμού». Η υπόθεση
θα μείνει πρακτικά παγωμένη ως
το φθινόπωρο, που θα αναλάβει η
νέα Κομισιόν. Οι πολιτικοί συσχε-
τισμοί και οι σύνθεσή της θα κα-
θορίσουν τη συνέχεια.
Υπό πολιορκία Γάζα
και... Νετανιάχου
Με μια ακόμη εύθραυστη εκεχειρία
σταμάτησε –για την ώρα– το νέο αι-
ματοκύλισμα στη Γάζα, που είχε όλα
τα χαρακτηριστικά ενός εν αναμονή
γενικευμένου πολέμου. Κι αυτό διότι
οι ισραηλινές δυνάμεις κατοχής δεν
περιορίστηκαν στους καθημερινούς
βομβαρδισμούς αλλά έστειλαν και
ομάδες κομάντος-εκτελεστών στο
παλαιστινιακό έδαφος, για να ξεπα-
στρέψουν στελέχη της Χαμάς — η
οποία απάντησε με εκατοντάδες
Η Καλιφόρνια φλέγεται,
με τη χειρότερη πυρ-
καγιά στη σύγχρονη
ιστορία της να είναι
ασταμάτητη και να έχει
κοστίσει ήδη τη ζωή σε
τουλάχιστον 63 ανθρώ-
πους, ενώ εκατοντάδες
αγνοούνται. Η επιταχυ-
νόμενη κλιματική αλ-
λαγή, σε συνδυασμό με
τον οικιστικό οργασμό
των (δισ)εκατομμυριού-
χων στο άγριο δάσος,
φέρουν τη μεγαλύτερη
ευθύνη. Αλλά ποιος να
την αναλάβει, ο Τραμπ;
ρουκέτες αλλά και με κάποια πιο
σύγχρονα όπλα που έχει προμηθευ-
τεί. Ωστόσο, η αποδοχή της εκεχειρί-
ας, που έγινε με διαμεσολάβηση της
Αιγύπτου, είχε μεγάλο κόστος για τον
Νετανιάχου. Ο ακροδεξιός υπουργός
Άμυνας Λίμπερμαν (φίλος των Τσί-
πρα-Καμμένου), ο οποίος ηγείται
ενός κόμματος ακραίων Εβραίων
εμιγκρέδων από τη Ρωσία, αποχώ-
ρησε από την κυβέρνηση, καταγγέλ-
λοντας ηττοπαθή στάση, αφήνοντας
τον πρωθυπουργό με 61 έδρες σε
σύνολο 120. Ήδη, δε, και άλλα κόμ-
ματα απειλούν με αποχώρηση.

γράμμα Γερμανία • της Τζόαν Άντλερ | περιοδικό re:volt

από
Επόμενο βήμα κλιμάκωσης:
Φεμινιστική απεργία!

Σ
τις 8 Μαρτίου 2018,
οι γυναίκες στην Ισπα-
νία βγήκαν στο προ-
σκήνιο με τις δυνα-
μικές κινητοποιήσεις
τους. Κατειλημμένοι δρόμοι και
τρένα, άδεια μαγαζιά και κλει-
στά σχολεία. Οι γυναίκες στην
Ισπανία κάλεσαν σε φεμινιστική
απεργία και τα πάντα παρέλυσαν
για 24 ώρες. Πάνω από 5 εκατ. κό-
σμου συμμετείχαν, ενώ οι εικόνες
από μία σειρά χώρες ανέδειξαν πως
ένα δυναμικό απεργιακό κίνημα από τη
γυναικεία και τη ΛΟΑΤΚΙ κοινότητα ξεπηδά
διεθνώς, δίνοντας ανάταση και κουράγιο — αρ-
κετό ώστε το «κύμα» να φτάσει και στη Γερμανία.
Πάνω από 400 γυναίκες συζήτησαν το περασμένο
Σαββατοκύριακο στο Γκέτινγκεν για το πώς η αντί-
σταση ενάντια στον καπιταλισμό και την πατριαρχία
μπορεί να γίνει πιο συγκεκριμένη. Στο επίκεντρο βρέ-
θηκε και η αναγκαιότητα για μια φεμινιστική απεργία.
Ωστόσο, οι πολιτικές απεργίες δεν
είναι συνήθως καλοδεχούμενες στη
Γερμανία — ούτε νόμιμες. Η πολιτι-
κή των συνδικάτων εξασφάλισε ότι οι
απεργίες μπορούν να καλούνται μόνο
από αυτά και ότι οι άλλες θα έχουν
νομικές συνέπειες...
Παρ’ όλα αυτά, οι απεργιακές
κινητοποιήσεις και οι συλλογικές δια-
πραγματεύσεις στο φεμινιστικό κίνη-
μα είναι εξίσου αναγκαίες! Η απερ-
γία είναι, εξάλλου, η πιο δυναμική
και αποτελεσματική μορφή αγώνα
στο εργατικό κίνημα. Και μια φεμινι-
στική απεργία πηγαίνει ένα βήμα πα-
ραπέρα: είναι μία εργασιακή διαμά-
χη που περιλαμβάνει το σύνολο της
εργασίας — τη μισθωτή εργασία, τη
φροντίδα και νοσηλευτική εργασία,
τη συναισθηματική εργασία κ.λπ.
Εδώ, θα επικεντρώνεται στον κα-
ταμερισμό των φύλων στην εργασία,
αλλά και στην αόρατη ή μη αμειβόμε-
νη εργασία, η οποία αφορά πολύ πιο
συχνά τις γυναίκες. Θα ασχολείται
και με τις κοινωνικές σχέσεις, συμπε-
ριλαμβανομένης της πατριαρχίας,
του σεξισμού, της σεξουαλικής βίας
και του αντι-φεμινισμού. Έτσι, ένα
ενωμένο φεμινιστικό κίνημα μπορεί
να γίνει οχυρό και ενάντια στη δεξιά
και εθνικιστική πολιτική.
Ήδη οι προεργασίες έχουν αρχίσει
με την πρωτοβουλία «Frauen*Streik»
(frauenstreik.org). Σε όλες σχεδόν τις
μεγάλες πόλεις συγκροτήθηκαν ομά-
δες εργασίας και το δίκτυο μεγαλώ-
νει. Το επόμενο, πολύ σημαντικό κα-
θήκον, είναι να διευρύνουμε τα σχέ-
δια και να ενισχύσουμε με δράσεις το
φεμινιστικό κίνημα. Και φυσικά: Να
είμαστε στους δρόμους με απεργία
στις 8 Μαρτίου του 2019, μαζί με εκα-
τοντάδες χιλιάδες γυναίκες.