Download as docx, pdf, or txt
Download as docx, pdf, or txt
You are on page 1of 7

KEMAHIRAN BERBICARA

“ANALISIS PIDARTA”

OLEH :

NI KOMANG AYUK SINDARI ( 171102106 )

JURUSAN PENDIDIKAN BAHASA DAN SASTRA AGAMA


PRODI SASTRA AGAMA DAN PENDIDIKAN BAHASA BALI
FAKULTAS DHARMA ACARYA
INSTITUT HINDU DHARMA NEGERI DENPASAR
2019
“RAJEG BALI”

Suksma ring Bapak Dosen antuk galah sane kapica ring titiang

Pinih ajeng, atur titiang ring ida dane sareng sami, utamin ipun ring Bapak Dosen sane
dahat wangiang titiang dosen, asapunika taler majeng ring para sawitra sareng sami sane banget
tresna sihin titiang.

Ring galah sane becik puniki, pinih rihin lugrayang titiang matur samatra malarapan
antuk pidarta basa Bali sane mamurda “RAJEG BALI”, sakemawon sadereng nyane taler tan lali
titiang ngalungsur agung pangampura pisan duaning tambet titiange kalintang, yening
nirgamayang titiang sikian titiange puniki tanbinaya sakadi I Kunang-kunang anarung sasi doh
para titiang pacang prasida nagingin manut sakadi pikayun Ida dane sareng sami, antuk punika
makakirang ipun malih pisan titiang tan lali ngalungsur sinampura.
Inggih sadereng kawitin titiang jaga pacang nagingin galahe puniki, pinih rihin ngiring sareng
sami nunas ica ring Ida Sang Hyang Widhi Wasa pinaka sarining sastra malarapan antuk
ngaturang pangastungkara pangayubagya,
OM SWASTYASTU.
Inggih Ida dane sareng sami sane dahat wangiang titiang, yening maosang indik “RAJEG
BALI” punika kamanah antuk titiang boya wenten tios wantah maosang pidabdab sapunapi
sapatut ipun iraga pamekas krama Bali sareng sami mapidabdab kalih maparilaksana mangdane
kawentanan pamargin adat dresta lan agamane sane wenten ring Bali sane pinaka dados unteng
budaya Baline mangda prasida jati-jati kukuh kawentenan ipun, turmaning tan elah kalancubin
olih budaya siosan sane mawit saking dura negara sane ngaranjing meriki ka jagat Bali, sane
nenten manut katulad iriki ring Bali. Malarapan antuk seni budaya druene kari Rajeg iriki ring
Bali midep taler ngawinang pangarauh tamiu saking dura negara sane mapikayun malancaran
meriki ka Bali, jaga mamanah ngaksi seni budaya druene pastika jaga pacang sayan-sayan
nincapang. Siosang ring punika sane pinih kabuatang pisan olih para janane sami risajeroning
ngarajegang Baline puniki boya wenten tios wantah ngupadi mangda jagat Bali druene puniki
kapungkur prasida manggih degdeg landuh.
Inggih Ida dane sareng sami sane dahat wangiang titiang, bilih-bilih raris ngaranjing ring
aab jagat sakadi mangkin sane kabaos awor tan pawates, sane ketah kabaos “Jaman Global”
majanten sampun sayan-sayan akeh karasayang pengaruh sane nenten becik saking dura negara
sane ngaranjing ka jagat druene iriki ring Bali, yening indike puniki tuna raris antuk
mratiaksayang, majanten sampun jaga pacang ngawinang kawentenan pamargin adat dresta lan
budaya druene sane sampun becik puniki jaga pacang rusak. Sedereng indike kadi asapunika
rauh nibenin, sedereng kawentenan adat lan budaya druene rusak sangkaning kalancubin budaya
asing, ngiring ngawit galah sane mangkin iraga patut mataki-taki pamekas antuk ring para
yowanane sane kasinanggeh pinih elah kalancubin antuk pengaruh globale puniki, pinunas
titiang, mangda nenten elah makta raga sandang patut satata yatna ring sikian, mangdane tan
gumentos elah kalancubin antuk pengaruh global sane kaon, minakadi ipun oneng mamadat,
mamunyah sangkaning seneng melali ka cafe keni raris HIV AIDS, miwah pengaruh kaon
siosan.
Ida dane sareng sami sane wangiang titiang, wenten makudang-kudang piranti sane
midep prasida kaanggen sarana, anggen magehin kahuripan soang-soang mangdane nenten
banget kalancubin olih pengaruh global sane kaon sane prasida ngawinang rusak jagat druene,
minakadi ipun iraga sareng sami patut satata eling, lan bakti ring Ida Sang Hyang Widhi. Siosan
ring punika iraga krama Bali sareng sami ngiring sampunang surud-surud malajahin basa Bali,
duaning basa Bali punika taler kabaos basa Ibu. Basa Baline punika teler kasinanggeh silih
sinunggil piranti utawi sarana sane prasida anggen ngarajegang Baline. Basa Baline punika
kabuatang pisan anggen nincapang parilaksana druene mangda prasida satata maparilaksana
becik, duaning yening kayun malajahin, raris anggen basa Baline punika, sinanggeh iraga pacang
prasida satata eling ring sikian, ring dija ja iraga magenah. Siosan ring punika akeh taler kari
pamargi sane sandang patut anggen piranti ngarajegang Baline puniki, luir ipun jemet malajah
masastra, makekidungan, mageguritan, makekawin, miwah sakancaning seni Baline siosan.
Yening makasami indik pirantine punika, olih para janane prasida kari kamargiang, titiang purun
mastikayang pastika kawentenan jagat Bali druene kapungkur sida pacang Rajeg, gumanti napi
sane kabuatang inggih punika “RAJEG BALI” prasida pacang kapanggih.
Ida Dane para Sawitra sareng sami sane kusumayang titiang, wantah kadi asapunika
titiang prasida matur, nguningayang daging pidarta sane mamurda “RAJEG BALI”. Titiang
rumasa ring padewekan tambet, sakadi purun raris titiang matur ring ajeng Ida dane sakadi
mangkin, yening nirgamayang titiang dewek titiange puniki raris tanbinaya sakadi nasikin
segara, antuk katambetan titiange punika tan mari titiang ngalungsur geng rena sinampura ping
banget.
Inggih, rauh iriki prasida titiang matur, puputang titiang antuk parama santih.
OM SANTIH, SANTIH, SANTIH OM
ANALISIS PIDARTA

Pidarta sane kakaryanin olih titiang punika sane mamurda RAJEG BALI, durung ja dados
kabaos patut utawi becik. Duaning wenten makudang-kudang kruna utawi lengkara sane kantun
iwang. Punika mawinan, driki titiang jagi nlatarang kaiwangannyane, luir ipun :

1. Sane iwang: Suksma ring Bapak Dosen antuk galah sane kapica ring titiang.
Sane patut: Suksma ring Pangenter Acara antuk galah sane kapica ring titiang.

Ring dumun, pidarta punika kamanah antuk titiang kakaryanin anggen lomba. Nanging
krana bapak dosen nikain maktayang ring ajeng kelas, punika mawinan titiang ngentosin
kruna “pangenter acara” ngangge “Bapak Dosen”. Sane mangkin, ritatkala ngaryanin
tugas video mapidarta, titiang jagi maktayang pidarta sane kaanggen ring lomba, boya
kabaktayang ring ajeng kelas.
2. Sane iwang: Pinih ajeng, atur titiang ring ida dane sareng sami, utamin ipun ring Bapak
Dosen sane dahat wangiang titiang, asapunika taler majeng ring para sawitra sareng sami
sane banget tresna sihin titiang.
Sane patut: pinih ajeng, atur titiang ring Ida Dane sareng sami, utamin ipun ring Angga
Panureksa sane dahat wangiang titiang, asapunika taler majeng ring para semeton pamilet
sareng sami sane banget tresna sihin titiang.

Duaning pidarta punika kamanah antuk titiang pacang kaanggen ring lomba, punika
mawinan titiang ngentosin kruna “Bapak Dosen
” dados “Angga Panureksa” miwah kruna “sawitra” dados “semeton pamilet”.
3. Sane iwang: majanten sampun jaga pacang ngawinang kawentenan pamargin adat dresta
lan budaya druene sane sampun becik puniki jaga pacang rusak
Sane patut: majanten sampun jaga pacang ngawinang kawentenan pamargin adat dresta
lan budaya druene sane sampun becik puniki pastika elah kalancubin olih budaya siosan
tur pacang rusak.

Ring lengkara punika, kruna sane kasurat sendeh kapertama nyihnayang iwang. Santukan
kruna “jaga” ring ungkur lengkara punika kirang jangkep, sapatutnyane ngangge kruna
“pastika elah kalancubin olih budaya siosan”. Duaning ring ajeng lengkara wenten kruna
“majanten sampun jaga pacang” (untengnyane nlatarang sebab) punika mawinan ring
ungkur lengkara sapatutnyane ngangge kruna “pastika elah kalancubin olih budaya
siosan” (untengnyane nlatarang akibat).
4. Sane iwang: Duaning yening kayun malajahin, raris anggen basa Baline punika.
Sane patut: Duaning yening kayun malajahin, ngiring ngawit mangkin anggen basa
Baline punika.
Kruna “raris” ring lengkarane inucap kirang jangkep. Mangda lengkara punika jangkep
tur prasida kawacen becik, sapatutnyane kruna “raris” kagentosin antuk “ngiring ngawit
mangkin”.
5. Sane iwang: Ida Dane para Sawitra sareng sami sane kusumayang titiang.
Sane patut: Ida Dane para semeton miwah para pamilet sami sane kusumayang titiang.

Duaning pidarta punika kabaktayang rikala lomba, sapatutnyane kruna “sawitra”


kagentosin antuk “semeton para pamilet” mangda lengkara punika becik tur jangkep.
6. Sane iwang: mangda nenten elah makta raga.
Sane patut: mangda becik makta raga.

Kruna ‘nenten elah” ring lengkara punika sakadi titiang kirang patut tur kruna “nenten
elah” sampun akeh kaangge ring pidarta punika, manadosnyane lengkara inucap nenten
becik ritatkala kawacen. Punika kamanah antuk titiang kruna “nenten elah” kagentosin
antuk “mangda becik makta raga”. Mawinan yening sampun kadi asapunika
lengkaranyane dados becik tur nenten lintang.
7. Sane iwang: sangkaning seneng melali ka cafe keni raris HIV AIDS.
Sane patut: sangkaning seneng melali ka cafe raris keni HIV AIDS.

Lengkara punika kasurat iwang santukan sane patut inggih punika “raris keni” boya ja
“keni raris”. Yening nenten kagentosin sakadi punika, pastika lengkara inucap
kawastanin mabading utawi iwang.
8. Sane iwang: Siosan ring punika akeh taler kari pamargi
Sane patut: Siosan ring punika kari akeh pamargi

Mangda lengkara punika kasurat patut tur becik rikala kawacen, sasuratan “akeh taler
kari pamargi” mangda nenten lintang krunanyane dados kagentosin antuk “kari akeh
pamargi”. Duaning ritatkala ngaryanin sasuratan pidarta miwah sane lianan, sang sane
makarya mangdane ngutsahayang ngangge kruna utawi lengkara sane ngeninin indik napi
sane jagi katlatarang tur nenten istilahnyane “boros kata”.

Inggih wantah kadi asapunika titiang prasida nguningayang kaiwangan rikala


titiang ngaryanin pidarta puniki. Patut sakadi napi sane kauningayang olih bapak Dwi
Mahendra “kewehan ngalih pelih pegaen pedidi”, krana titiang rumasa sane kakaryanin
titiang puniki sami sampun patut, nanging titiang nenten ja dados lali yening titiang
nenten sempurna, pastika madue kaiwangan. Matur suksma majeng ring bapak Dosen
sampun satata ngicenin titiang ilmu ngaryanin pidarta puniki. Kirang langkung titiang
nunas sinampura.
PIDARTA SANE PATUT (SAMPUN KAANALISIS)

“RAJEG BALI”

Suksma ring Pangenter Acara antuk galah sane kapica ring titiang.

Pinih ajeng, atur titiang ring ida dane sareng sami, utamin ipun ring Angga Panureksa
sane dahat wangiang titiang dosen, asapunika taler majeng ring para semeton pamilet sareng
sami sane banget tresna sihin titiang.

Ring galah sane becik puniki, pinih rihin lugrayang titiang matur samatra malarapan
antuk pidarta basa Bali sane mamurda “RAJEG BALI”, sakemawon sadereng nyane taler tan lali
titiang ngalungsur agung pangampura pisan duaning tambet titiange kalintang, yening
nirgamayang titiang sikian titiange puniki tanbinaya sakadi I Kunang-kunang anarung sasi doh
para titiang pacang prasida nagingin manut sakadi pikayun Ida dane sareng sami, antuk punika
makakirang ipun malih pisan titiang tan lali ngalungsur sinampura.
Inggih sadereng kawitin titiang jaga pacang nagingin galahe puniki, pinih rihin ngiring sareng
sami nunas ica ring Ida Sang Hyang Widhi Wasa pinaka sarining sastra malarapan antuk
ngaturang pangastungkara pangayubagya,
OM SWASTYASTU.
Inggih Ida dane sareng sami sane dahat wangiang titiang, yening maosang indik “RAJEG
BALI” punika kamanah antuk titiang boya wenten tios wantah maosang pidabdab sapunapi
sapatut ipun iraga pamekas krama Bali sareng sami mapidabdab kalih maparilaksana mangdane
kawentanan pamargin adat dresta lan agamane sane wenten ring Bali sane pinaka dados unteng
budaya Baline mangda prasida jati-jati kukuh kawentenan ipun, turmaning tan elah kalancubin
olih budaya siosan sane mawit saking dura negara sane ngaranjing meriki ka jagat Bali, sane
nenten manut katulad iriki ring Bali. Malarapan antuk seni budaya druene kari Rajeg iriki ring
Bali midep taler ngawinang pangarauh tamiu saking dura negara sane mapikayun malancaran
meriki ka Bali, jaga mamanah ngaksi seni budaya druene pastika jaga pacang sayan-sayan
nincapang. Siosang ring punika sane pinih kabuatang pisan olih para janane sami risajeroning
ngarajegang Baline puniki boya wenten tios wantah ngupadi mangda jagat Bali druene puniki
kapungkur prasida manggih degdeg landuh.
Inggih Ida dane sareng sami sane dahat wangiang titiang, bilih-bilih raris ngaranjing ring
aab jagat sakadi mangkin sane kabaos awor tan pawates, sane ketah kabaos “Jaman Global”
majanten sampun sayan-sayan akeh karasayang pengaruh sane nenten becik saking dura negara
sane ngaranjing ka jagat druene iriki ring Bali, yening indike puniki tuna raris antuk
mratiaksayang, majanten sampun jaga pacang ngawinang kawentenan pamargin adat dresta lan
budaya druene sane sampun becik puniki pastika elah kalancubin olih budaya siosan tur pacang
rusak. Sedereng indike kadi asapunika rauh nibenin, sedereng kawentenan adat lan budaya
druene rusak sangkaning kalancubin budaya asing, ngiring ngawit galah sane mangkin iraga
patut mataki-taki pamekas antuk ring para yowanane sane kasinanggeh pinih elah kalancubin
antuk pengaruh globale puniki, pinunas titiang, mangda becik makta raga sandang patut satata
yatna ring sikian, mangdane tan gumentos elah kalancubin antuk pengaruh global sane kaon,
minakadi ipun oneng mamadat, mamunyah sangkaning seneng melali ka cafe raris keni HIV
AIDS, miwah pengaruh kaon siosan.
Ida dane sareng sami sane wangiang titiang, wenten makudang-kudang piranti sane
midep prasida kaanggen sarana, anggen magehin kahuripan soang-soang mangdane nenten
banget kalancubin olih pengaruh global sane kaon sane prasida ngawinang rusak jagat druene,
minakadi ipun iraga sareng sami patut satata eling, lan bakti ring Ida Sang Hyang Widhi. Siosan
ring punika iraga krama Bali sareng sami ngiring sampunang surud-surud malajahin basa Bali,
duaning basa Bali punika taler kabaos basa Ibu. Basa Baline punika teler kasinanggeh silih
sinunggil piranti utawi sarana sane prasida anggen ngarajegang Baline. Basa Baline punika
kabuatang pisan anggen nincapang parilaksana druene mangda prasida satata maparilaksana
becik, duaning yening kayun malajahin, ngiring ngawit mangkin anggen basa Baline punika,
sinanggeh iraga pacang prasida satata eling ring sikian, ring dija ja iraga magenah. Siosan ring
punika akeh kari pamargi sane sandang patut anggen piranti ngarajegang Baline puniki, luir ipun
jemet malajah masastra, makekidungan, mageguritan, makekawin, miwah sakancaning seni
Baline siosan. Yening makasami indik pirantine punika, olih para janane prasida kari
kamargiang, titiang purun mastikayang pastika kawentenan jagat Bali druene kapungkur sida
pacang Rajeg, gumanti napi sane kabuatang inggih punika “RAJEG BALI” prasida pacang
kapanggih.
Ida Dane para Semeton miwah para pamilet sareng sami sane kusumayang titiang,
wantah kadi asapunika titiang prasida matur, nguningayang daging pidarta sane mamurda
“RAJEG BALI”. Titiang rumasa ring padewekan tambet, sakadi purun raris titiang matur ring
ajeng Ida dane sakadi mangkin, yening nirgamayang titiang dewek titiange puniki raris tanbinaya
sakadi nasikin segara, antuk katambetan titiange punika tan mari titiang ngalungsur geng rena
sinampura ping banget.
Inggih, rauh iriki prasida titiang matur, puputang titiang antuk parama santih.
OM SANTIH, SANTIH, SANTIH OM

You might also like