Professional Documents
Culture Documents
Manwal para Sa Tagapagsanay FINAL PDF
Manwal para Sa Tagapagsanay FINAL PDF
Tagapagsanay
ng
Occupational
Health and Safety
(OSH)
Inihanda ng
Institute for Occupational Health and Safety Development (IOHSAD)
at
Asia Monitor Resource Center (AMRC)
Manwal para sa Tagapagsanay
ng Occupational Health and Safety (OSH)
Nilalaman:
Hindi lamang ang bilang ng namamatay ang nakakabahala. Maging ang bilang ng mga
manggagawang naaksidente at nagkasakit sa trabaho, na nabubuhay na may pinsala sa
katawan o karamdaman, ay napakataas din. Sa parehong ulat ng ILO, nasa 270 milyon ang
mga manggagawang nadisgrasya sa trabaho at nasa 184 hanggang 208 milyon naman ang
dumaranas ng karamdamang kaugnay ng trabaho.
‘Kalusugan para sa lahat sa taong 2000’ ang deklarasyon sa isang pagpupulong na in-organisa
ng World Health Organization (WHO) at ng ahensya ng United Nations na responsible sa
edukasyon at kalusugan ng mga bata at ina sa mahihirap na bansa (UNICEF), at dinaluhan ng
mga kinatawan mula 134 bansa sa Alma-Ata (dating bahagi ng Unyong Sobyet) noong 1978.
Dumating ang 2004 subalit milyun-milyon pa rin sa buong mundo ang walang batayang
atensyong medikal. Sa isa pang pagpupulong na in-organisa ng WHO sa Beijing noong 1994,
parehong pahayag ang inanunsyo, isang panawagan sa mga istratehiya para tiyakin ang
occupational health sa lahat sa taong 20001. Naging tampok ang pagpupulong na ito sa
pagkilala sa occupational health bilang mayor na usaping pangkalusugan. Sa kabila nito,
masyadong maliit ang naabot mula nang ipahayag ang deklarasyon. Sa kabalintunaan, ang
Tsina, kung saan inianunsyo ang deklarasyon, ang may pinakamataas na bilang ng
manggagawang namatay kaugnay ng trabaho sa buong mundo. Maaring idahilan na napakalaki
ng populasyon nito, subalit ang Tsina rin ang may napakataas na fatality rate lalu na sa mga
minahan kung saan libu-libong manggagawa ang namamatay kada taon.
Ang mga occupational disease, tulad ng kanser na dulot ng maraming salik sa lugar ng
paggawa tulad ng asbestos, carcinogenic (nagdudulot ng kanser) na kemikal, radiation, pagod,
at palit-trabaho, ay karaniwang matagal bago maging ganap na sakit (mula sa ilang buwan
hanggang sa mahigit 10 taon). Dahil sa pabagu-bagong gawain, pinagtratrabaho ng karamihan
sa mga industriya ang mga manggagawa sa maikliking kontrata at sa panahong naging ganap
na ang sakit, halos imposible nang maiugnay ang karamdaman sa trabaho. Nagdudulot ng mas
maraming kaso ng pagkamatay ang di-nakakahawang sakit kaysa sa nakakahawang sakit,
maliban sa Aprika. Sa kabuuan, mas malaki ang tsansa na mamatay ang isang tao dahil sa
sakit na kaugnay ng trabaho kaysa sa sakit na likas sa pagkabata o sa nakakahawang sakit.
Sitwasyon sa Asya
Tinitiyak dapat ang isang mas ligtas na lugar sa paggawa ng mga pangontra-sakunang batas
na may mabuting sistema ng korte, mabuting regulasyon ng otoridad, wastong pagsasaliksik-
medikal hinggil sa mga bagong occupational disease at sitwasyon, sinanay na mga doktor, at
higit sa lahat ang paglahok ng mga manggagawa at unyon. Pinakamahalagang salik para sa
pagpapaunlad ng kalusugan at kaligtasan sa lugar ng pagtatayo ng isang malakas na unyon.
Subalit sa realidad, ibang-iba ang mga sitwasyon.
Mga Realidad
Pang-gising sa Realidad
Iba ang sitwasyon sa Asya, kung saan sagana at madaling palitan ang mga manggagawa.
Walang nakaukol na pansin ang industriya at gobyerno sa kaligtasan sa pagawaan. Saanman
sa mundo, kinakailangang ipaglaban ng mga manggagawa, unyon at iba pang maka-
manggagawang grupo ang kaligtasan sa pagawaan. Maraming bansa tulad ng Sweden,
Denmark, Netherlands, atbp.), mga bansang relatibong mas ligtas ang pagawaan, ay nakamit
ang paborableng kondisyon matapos ang taon ng pakikibaka ng mga manggagawa at kanilang
mga unyon. Kaya naman sa Asya, taglay ng unyonismo ang solusyon, bagama’t may mga
panimulang hakbangin na para patatagin ang mga unyon. Kailangang tiyakin ng mga unyon na
ang kaligtasan sa pagawaan ang prayoridad at hindi lang opsyonal at hiwalay na isyu sa sahod.
Kailangang lamanin ng CBA ang mga probisyon hinggil sa mas mabuting kondisyon sa
pagawaan, at hindi lamang ito simpleng panawagan sa mga kagamitang pang-kaligtasan. Ang
pagtanggal sa mga mapanganib na elemento sa pinagtratrabuhan ang nararapat na
panawagan.
Maraming hamong bitbit ang mga neoliberal na pwersa sa paggawa sa kasalukuyan. Hindi
madaling igiit ang usapin ng kaligtasan at kalusugan sa pagawaan. Sa kabilang banda,
lumilikha ito ng mga paborableng kondisyon sa pag-oorganisa. Sa yugto kung saan
naghahanap tayo ng mga bagong pamamaraan ng pag-oorganisa, maaring taglay ng usaping
pangkalusugan at kaligtasan ang sagot.
ANNEXURE
Sa mga kumbensyon ng ILO, ang Convention 155 at 161 ang mga prinsipal kumbensyon na
may diin sa kaligtasan at kalusugan sa pagawaan (OSH). Ang mga kumbensyong ito at ang
katuwang na mga rekomendasyon ay sumasaklaw sa OSH sa pambansa at pang-kumpanyang
antas. Bukod dito, may 68 pang kumbensyon at rekomendasyon, kabilang ang ilang
dokumento, na tumatalakay sa kaligtasan at kalusugan ng mga manggagawa na may pokus sa
sangay ng pang-ekonomiyang gawain (hal. konstruksyon), mga panganib (hal. asbestos) at
mga hakbangin para sa proteksyon (hal. medical surveillance).
Bahagi na ng pang-araw-araw na buhay ang mga kemikal. Sa bahay, maaring may kemikal ang
mga manggagawa tulad ng kerosene, panlason sa daga at insekto, gamit-panlinis at pintura.
Kalimitang ginagamit ng mga manggagawa sa trabaho ang kemikal na hindi nila gagamitin sa
bahay. Ang ibang kemikal ay nagdudulot ng di malalang problemang pangkalusugan subalit
may seryoso namang epekto ang iba.
May iba’t ibang porma ang mga kemikal batay sa kung paano ito makakapasok sa katawan at
kung anong panganib ang maari nitong idulot. Maaring magbago ng porma ang kemikal sa
proseso ng pagtratrabaho. Dalawang tanong ang dapat isaisip sa pagkalap ng impormasyon
tungkol sa kemikal sa erya na pinagtratrabahuhan:
Hindi madaling tukuyin ang porma ng kemikal. Madaling pag-ibahin ang bulk solids at likido,
pero ang alikabok at mists ay maaring hindi makita depende sa laki at konsentrasyon.
Samantala, ang fumes, vapors at gases ay hindi talaga nakikita. Para matukoy ang lahat ng
porma ng kemikal sa isang lugar, makakatulong ang isang komprehensibong sampling and
monitoring program.
Ang mga Kemikal sa Pagawaan at ang Kalusugan
Hindi laging madaling matukoy kung ang mga isyung pangkalusugan ay kaugnay sa trabaho.
Gayunpaman, mainam na huwag isawalang-bahala ang sakit sa ulo, madalas na ubo’t sipon,
pagkahilo, sakit sa balat at ibang problemang pangkalusugan na sa tingin mo ay kaugnay sa
trabaho.
Para alamin ang mga kemikal na panganib sa lugar ng trabaho, makakatulong ang mga tanong
na ito:
Ang ibang kemikal ay maaring mas nakalalason kaysa sa iba. Laging i-check ang label ng mga
kemikal na ginagamit sa trabaho.
Hindi makakasama ang kemikal maliban na lamang kung makapasok ito sa katawan. Magiging
mapanganib ang mga kemikal kung ito ay malalanghap, aksidenteng malunok, o mapahid sa
balat.
3. Gaano katindi ang lason ng isang kemikal, at gaano karami nito ang nakakapasok
sa katawan?
Mas nakalalason ang ilang kemikal kaysa sa iba. Kung ma-eexpose sa maliit na bahagi ng
kemikal, hindi ito magiging mapanganib. Pero may ilang kemikal na kahit nasa maliliit lamang
na bahagi ay mapanganib.
1. ILONG:
Paglanghap sa chemical gases, mists o
alikabok na nasa hangin
2. BALAT:
Pag-absorb sa kemikal ng balat, kabilang ang
pagpasok nito sa mata
3. BIBIG:
Paglanghap o paglunok ng mga kemikal na
natapon o nakonsentra sa pagkain, inumin,
sigarilyo, balbas o kamay
Target Organ: Ang ibang kemikal ay maaring hindi makaapekto agad. Gayunpaman,
makakaapekto ito sa ilang target organs, tulad ng atay, bato o nervous system matapos ang
takdang panahon.
Ang mga kagyat na epekto ay lumilitaw agad matapos ma-expose sa kemikal. Maaring hindi
siya malala, tulad ng iritasyon sa ilong o lalamunan. Maarin rin itong maging seryoso tulad ng
pagkapinsala sa mata o pagkahimatay dahil sa chemical fumes. Tampok sa mga epekto nito
ang pagiging kagyat ng manipestasyon nito.
Ang mga matagalang epekto naman ay maaring abutin ng taon bago lumitaw. Karaniwang
sanhi nito ang regular na exposure sa isang mapanganib na materyal sa matagal na panahon.
Permanente ang mga epektong ito.
Nagdudulot ng parehong kagyat at matagalang epekto ang ilang kemikal. Halimbawa, ang
paglanghap ng solvent vapours ay maaring magdulot agad ng pagkahilo. Subalit ang
paglanghap sa parehong kemikal sa loob ng maraming taon ay maaring magdulot ng pinsala sa
atay (isang matagalang epekto).
Paano Nakakaapekto ang mga Kemikal sa Katawan
1. Kung gaano nakakalason ang kemikal Mas nakalalason, mas malaki ang tsansa na
magiging sanhi ang kemikal ng problema sa
kalusugan kahit nasa maliit na bahagi lang ito.
2. Bolyum o dami ng kemikal kung saan na- Ang acetone ay isang industrial solvent na
expose ang manggagawa (mula sa hangin o matatagpuan din sa nail polish remover. Mas
mula sa kontak sa balat o bibig) mapanganib ito sa manggagawa na
gumagamit ng malaking bolyum nito kaysa sa
tao na gumagamit ng maliit na bolyum nito sa
anyo ng nail polish remover.
5. Indibiwal na salik (hal. lahi, laki ng katawan, Mas mapanganib ang lead sa mga bata kaysa
edad, kung naninigarilyo/umiinom o hindi, sa mga matatanda dahil sa nakakaapekto ito
allergies, exposure sa iba pang kemikal) sa development ng kanilang utak at central
nervous system. Kung ang dalawang tao ay
nagtratrabaho sa may asbestos at isa sa
kanila ay naninigarilyo, ang isa na nagyoyosi
ay may mas malaking tsansa ng pagkakaroon
ng lung cancer kaugnay ng asbestos.
Kemikal sa Tela
Sa paghawak ng tela sa pagawaan, ang mga kemikal mula dito ay maaring mapunta sa balat at
maaring malanghap din ang chemical vapours. Sa bodega kung saan nakaimbak ang maraming
tela, maaring mas maraming vapours o sa hangin dito kaysa sa ibang lugar sa pagawaan.
Karamihan sa mga vapours ay sumisingaw kapag unang beses na binulatlat ang tela o kung
mainit ang panahon. Ang mga cutter, presser at trabahador sa bodega ay maaring
makalanghap ng mas maraming formaldehyde o iba pang kemikal kaysa sa ibang manggagawa
sa pabrika ng garments. Ang iba naman ay nagkaka-allergies sa mga tela na may kemikal tulad
ng formaldehyde o pangkulay at nagkakaroon ng pamumula ng balat kapag hinawakan na ang
tela.
Formaldehyde
Nagdudulot ang formaldehyde ng iritasyon sa mata. Ilong, lalamunan o baga. Maari rin itong
magdulot ng hika, pamamantal at iba pang sakit sa balat. Ang pagbababad ng tela na may
formaldehyde sa acid wash ay lilikha ng singaw ng napakamapanganib na kemikal (BCME –
bis-chloromethylether) na sanhi ng cancer kapag nalanghap.
Pangkulay
Ang telang itim at iba pang maiitim na kulay ay karaniwang may pangkulay na mas nakaka-irita
kaysa sa ibang kulay. Ang mga pangkulay na ito ay nagdudulot ng pamamantal, allergies o
problema sa paghinga.
Nilalagyan ng pampaputi o asido ang ibang damit matapos gawin, halimbawa ay ang ‘stone
washed’ at ‘acid washed jeans.’ Ang mga kemikal na ito ay maaring mairita ang balat at
mapinsala ang mata kapag isinaboy.
Nagpapasok ng sariwang hangin at nagpapalabas ng singaw ang exhaust fan sa pader. Ang
tipo ng bentilador na ito ay hindi sing-epektibo ng paggamit ng kaunting kemikal o paggamit ng
lokal na exhaust vents. Ang lokal na exhaust vent kasi ay humihigop palabas ng singaw mula
mismo sa lugar kung saan ginagamit ang kemikal.
Importanteng isyu sa mga manggagawa at komunidad ang karapatan na malaman ang mga
panganib mula sa kemikal. Sa maraming bansa, napagtagumpayan ng mga manggagawa at
unyon ang pagkakaroon ng sapat na impormasyon tungkol sa mga kemikal. Nakasaad sa batas
sa ibang bansa na dapat bigyan ng mga suplayer ng kemikal ang kanilang mga customer ng
Material Safety Data Sheets (MSDSs) ng kanilang produkto. Ang ibang kumpanya naman ay
nagbibigay ng Chemical Safety Data Sheets (CSDSs) para magbigay ng batayang
impormasyon tungkol sa mga kemikal.
Etiketa sa produkto
Material Safety Data Sheets (MSDS)
Chemical Safety Data Sheets (CSDS)
Pagsasanay
Ang Material Safety Data Sheets (MSDS) ay talaan ng datos tungkol sa katangiang
pangkalusugan at pangkaligtasan ng mga kemikal sa pagawaan. Karaniwang isinusulat ito ng
mga suplayer o taga-manupaktura ng mga kemikal. Ang mga organisasyon tulad ng ILO ay
mayroon ding inilalabas na MSDS o listahan ng mga kemikal na ginagamit sa pagawaan.
Limitasyon ng MSDS
Ang ilang MSDS ay nagsasaad ng mga panganib na maaring idulot ng kemikal. Maaring ito
lamang ang pagkukunan ng impormasyon tungkol sa mga kemikal sa pagawaan.
Dapat tandaan na hindi pantay-pantay ang pagkakalikha sa MSDS. Hindi dapat umasa lamang
sa MSDS. Subukang gamitin ang ibang pagmumulan ng impormasyon.
Lokal na pabrika o labor inspector
Lokal na himpilan ng
bumbero
Lokal na aklatan
Employer
ILO
ITs
Ang tanging kaibahan ng musika sa mga tunog sa loob ng pabrika ay sa pagiging kaaya-aya sa
pandinig ng tunog – sa maraming pagkakataon, ang musika ay kaaya-aya sa pandinig habang
ang ingay sa pabrika ay hindi kaaya-ayang tunog. Ingay ang tawag sa di kaaya-ayang tunog.
Kabilang sa mga simpleng pamamaraan sa pag-alam kung ang antas ng tunog ay napakataas:
Ang mataas na antas ng ingay ay may kagyat at pangmatagalan na epekto sa pandinig. Maari
itong magdulot ng:
sakit sa ulo
pagkahilo
mataas na presyon
pagkawala ng konsentrasyon
Maaring malaman ang antas ng pinsala sa pandinig sa isang hearing test na tinatawag na
“audiograms.” Ang pagkawala ng pandinig sa antas ng tunog ng pagsasalita ay may
panandalian at permanenteng epekto.
Anatomiya ng Tenga
May hugis-nakapilipit na buto sa inner ear na tinatawag na cochlea, kung saan matatagpuan
ang mga napakaliliit na buhok. Dumadaloy ang tunog o “sound waves” sa outer ear,middle ear
hanggang sa inner ear. Sa inner ear, ang sound waves ang lumilikha ng paggalaw ng mga
napakaliit na buhok sa cochlea, na siya namang nagpapadala ng mensahe sa utak tungkol sa
tunog na narinig.
Pipinsalain ng mataas na antas ng ingay ang mga maliliit na buhok sa inner ear at pahihinain
ang kakayanan ng tenga na “makadinig” ng tunog at makapagpadala ng mensahe sa utak
tungkol sa tunog. Kapag napinsala ang mga maliliit na buhok sa inner ear, wala ng paraan para
masolusyonan ang pinsala – nagiging permanente ang pagkabingi!
Decibels
Ang ingay ay sinusukat batay sa antas ng “decibels”, na isang sukat ng diin o pressure na
nililikha ng isang tunog. Ang hanay ng pagsukat sa decibels ay mula 0 hanggang 140, o mula
sa pinakamahinang tunog na maririnig ng tenga ng tao hanggang sa antas ng tunog na
makakapinsala sa tenga. Ang “dB" ang pinaikling tawag sa decibels, habang ang A,B at C
naman ang tatlong iskala o scales nito – pero ang pinakamalapit sa pandinig ng tao ay ang “A”
o “dBA.”
Ang decibel ay sinusukat sa isang ispesyal na iskala – sa isang logarithmic scale kung saan
ang bawat pagtaas ng 3 decibels ay nangangahulugan ng pagdoble ng lakas ng tunog. Ibig
sabihin, ang pagtaas mula 90 decibels tungong 93 decibels ay pagdoble ng lakas ng tunog.
Samantala, ang pagtaas mula 90 decidels tungong 96 decibels ay paglakas ng tunog ng apat
na beses.
Mahalagang tandaan na ang maliit na pagtaas sa decibel ay nangangahulugan ng malaking
pagtaas sa lakas ng tunog na makakapinsala sa pandinig.
i-redesign ang mga kagamitan para mabawasan ang bilis o impact ng gumagalaw na
bahagi ng tunog; paglalagay ng mufflers sa intakes o lagusan ng hangin; palitan ang
mga lumang kagamitan ng mas bago at mas magandang kagamitan;
i-mantini ang mga kagamitan para mapalitan ang mga laspag na parte at para ma-
lubricate ang lahat ng gumagalaw na bahagi
Kabilang naman sa personal protective equipment (PPE) para sa pagbabawas ng ingay ang
ear plugs at ear muffs. Tulad ng PPE, ang kontrol na ito ay nakadepende sa pagpili ng tamang
kagamitan para sa partikular na antas ng ingay, at tamang paggamit at pangangalaga ng mga
kagamitan. Mahalagang tandaan na sa paggamit ng PPE, hindi nawawala ang ingay.
Binabawasan lamang ng PPE ang lakas ng ingay na pumapasok sa tenga.
Ang pagpapawis ay isa pang paraan ng katawan para mapasingaw ang sobrang init at
mapanatiling mas malamig ang loob ng katawan. Subalit epektibo lamang ang pagpapawis
kung mababa ang antas ng halumigmig na makapagpapasingaw sa
pawis, at kung ang tubig at mineral sa katawan na nawala sa pagpapawis ay mapapalitan.
Kung ang katawan ay hindi makapagpasingaw ng sobrang init, iniimbak nito ang init. Kapag
nangyari ito, tataas ang temperatura ng loob ng katawan at bibilis ang tibok ng puso. Habang
patuloy na itinatabi ng katawan ang init, mawawalan ng konsentrasyon ang indibidwal, maaring
maging iritable o magkasakit, o kaya’y mawalan ng kagustuhang uminom ng tubig. Ang unang
yugto ng heat disorder ay kalimitang kawalan ng malay, na maaring dumulo sa pagkamatay sa
kaso ng di-nabigyang atensyon na heat stroke.
Nagiging isyu ng kaligtasan ang papalalang heat stress kapag ang manggagawa ay nawawalan
ng pagka-alerto, nahihirapang makapagpokus sa gawain, nagkakamali o naaksidente.
Heat cramps
Heat exhaustion
Heat stroke
Sintomas: Sobrang tuyot at mainit na balat na may mapulang batik-batik o kaya’s mala-
asul; pagkalito; kombulsyon; kawalan ng malay; sobrang bilis na pagtaas ng
temperatura sa 41 degrees centigrade at pataas
Sanhi: Nag-iinit ng sobra ang katawan dahil ang manggagawa ay hindi na nagpapawis
Paglunas: Tumawag ng agarang tulong medikal; dalhin ang manggagawa sa malamig na
lugar; alisin ang mga personal protective equipment (PPE); gumamit ng basang
tuwalya o tubig at bentilador para magpalamig habang hinihintay ang tulong
Ang heat stroke ay isang nakamamatay na sitwasyon.
Kinakailangan ang agarang tulong medikal.
1. Engineering Controls
Ang mga engineering control tulad ng epektibong bentilasyon, spot cooling, bentilador, at heat
shields para sa maliwanag na pinagmumulan ng init, ay nagbabawas ng heat stress o
naglalayo sa manggagawa mula rito. Ang pagbabago sa equipment at paggamit ng power tools
para mabawasan ang pisikal na trabaho ay naglalayo rin sa katawan sa init.
2. Kasuotang pamprotekta
Maaring ireskedyul ang mabibigat na trabaho sa mas malamig na oras ng araw. Maaring
ireorganisa ang regular na trabaho para mapaglaan ng oras ng pahinga sa malamig na erya na
siyang magbibigay kondisyon sa katawan para mapaglabas ng sobrang init.
4. Tubig
Dahil sa ang mekanismo ng uhaw ay maaring hindi gumana bunga ng pagkawala ng tubig sa
porma ng pawis, mahalagang tiyakin na laging may suplay ng malamig na tubig at nakakainom
ng 250 hanggang 500 mililitro kada kalahating oras.
5. Edukasyon
Ang tatlong tipo ng control na ito ay maaring gamitin nang sabayan, subalit dapat bigyang
prayoridad ang engineering controls bago ang iba pa. Hindi maaring gamitin ang administrative
control at personal protective equipment (PPE) hangga’t hindi sinusubukan ang engineering
controls, maliban na lamang kung imposible ang engineering controls.
Engineering controls
Itinuturing ang engineering controls bilang pinakamainam na tipo ng controls dahil sa inaalis nito
ang panganib o kaya nama’y inilalayo nito ang manggagawa sa panganib. Direktang
tinutugunan nito ang panganib at hindi ito nakadepende sa aksyon ng manggagawa para
maging epektibo.
Hindi inaalis ng administrative controls ang mga panganib, pero nililimitahan nito ang exposure
ng manggagawa sa panganib. Naka-depende sa kilos ng tao ang pagiging epektibo nito.
Hindi inaalis ng PPE ang panganib; hindi rin nito binabawasan ang panahon ng pagka-
bulnerable sa panganib. Binabawasan lamang nito ang bigat ng panganib na maaring harapin
sa pamamagitan ng paglalagay ng harang sa pagitan ng panganib at ng manggagawa.
Maraming salik ang nakapagpapahina ng proteksyon mula sa PPE. Nakadepende ito sa
paggamit ng tao para maging epektibo.
Kabilang sa iba’t ibang tipo ng PPE ay ang mga gamit pamprotekta sa ulo, tenga, mata, baga
(sa pamamagitan ng ilong at bibig), kamay, katawan at paa.
Ang paggamit ng PPE ay hindi magiging epektibong kontrol ng mga panganib sa pagawaan
kung walang tamang kagamitan at pagsasanay sa paggamit at pangangalaga nito.
Pisikal, Verbal at Sekswal na Pang-aabuso at Pamantayan sa Pagpigil sa
Pang-aabuso
Pisikal
Paggamit o pagbabanta ng pisikal na pagdisiplina
Verbal
Paggamit ng mga salita o aksyon na nagtatangkang sirain ang pagpapahalaga sa sarili
ng empleyado
Sekswal
Pag-aalok ng mas madali o gustong gawain o iba pang paborableng pagtrato kapalit ng
sekswal na relasyon
Di magandang pagtrato sa empleyado bilang parusa sa pagtanggi sa sekswal na pabor
Di magandang komentong sekswal, obserbasyon o inisyatiba, o kaya pisikal na pagtrato
na may sekswal na katangian
Mga gawing panseguridad na
hindi sensitibo sa kasarian
Maraming dahilan kung bakit mahirap sa isang babae na tanggihan ang pisikal, verbal o
sekswal na pang-aabuso:
Maaring takot ang empleyado na mawalan ng trabaho, na kailangan niya para
suportahan ang kanyang pamilya at sarili
Maaring pinalaki at tinuruan siyang sundin at irespeto ang mga gusto ng mas matanda
at nasa kapangyarihan na lalaki
Maaring ang lalaki ay isang kamag-anak, at maaring takot ang isang empleyado na
pagmukhaing masama kapag tumanggi
Subalit kahit nasa ano mang sitwasyon ang isang babae, laging mali ang sekswal at iba pang
porma ng pang-aabuso. Kontra rin ito sa batas sa maraming bansa. Kung nakaranas na ng
pang-aabuso, subukang maghanap ng makikinig at magbibigay ng suporta. Maari ring ibahagi
ang karanasan sa iba pang kababaihan. Bagamat hindi nito matutuldukan ang pang-aabuso,
makakatulong naman ito para maiwasan ang pang-aabuso sa iba pa.
Napag-alaman sa isang pag-aaral na lumala ang problema hinggil sa seguridad sa mga kaso
kung saan nakaranas ang isang babae ng pang-aabuso habang nasa trabaho.
5. May negatibong epekto rin ang sekswal na pang-aabuso sa negosyo.
Huwag isawalang-bahala!
Sikaping iwasan ang (mga) indibidwal na nang-abuso sa kapwa-empleyado
Huwag basta-basta lalakad kung saan na kasama lamang ang lalaking employer
Alamin kung may mga batas o patakaran na magbibgay proteksyon sa iyo mula sa
pang-aabuso
Numero ng telepono o lagayan para sa mga liham kung saan maaring iulat ng mga
empleyado ang kanilang mga hinaing
Ang lahat ng kaso ay dapat maimbestigahan agad. Dapat i-dokumento ng bawat ulat,
imbestigasyon at disiplina ang eksaktong katangian ng reklamo, petsa ng kaganapan at pag-
uulat, mga pamamaraan na ginamit sa imbestigasyon, mga panig na sangkot, resulta ng
imbestigasyon, katangian ng disiplina mula sa insidente, at epekto sa kasalukuyang patakaran.
1. Mismong pagkatapos:
Puntahan ang pinangyarihan ng aksidente;
tiyakin kung ang naaksidenteng kasama ay inaalagaan
panatilihin ang dinatnang ayos ng mga bagay
2. Imbestigasyon
kumuha ng litrato, sketches at sukat
kausapin ang mga testigo at isulat ang mga pahayag
magsagawa ng masusing inspeksyon
3. Follow up:
makipag-ugnayan sa inspektor na nakatutok sa aksidente
suriin ang rekord ng employer hinggil sa aksidente
magmungkahi ng paraan ng pagpapahusay o agarang pag-iingat
payuhan ang nasaktang kasamahan sa trabaho
Puntahan agad ang pinangyarihan ng aksidente. Mas mainam kung makakapunta agad ang
Union Safety Representatives sa lugar ng aksidente. Kung nangyari ang aksidente sa erya na
pinagtratrabahuhan mo mismo, madaling malalaman ang aksidente. Pero kung kalat ang
miyembro sa malawak na erya, tiyakin na madali nilang makokontak ang Union Safety
Representatives o makinegosasyon sa manedsment para mapaabutan ang Union Safety
Representatives hinggil sa aksidente nang walang pagkakaantala.
Sa ilalim ng Collective agreement, ang Union Safety Reps ay may karapatan na magsagawa ng
inspeksyon sa aksidente kung ito ay ‘rasonableng maisasagawa.’ Ang karapatang ito ay
inilalapat sa lahat ng aksidente, karamdaman at mapanganib na pangyayari na naiuulat o hindi.
Maaring lumabas na ang isang pangyayari ay pwedeng gawan ng ulat bilang resulta ng
inspeksyon, at hindi palaging posible na sabihin sa pauna kung ang pinsalang dulot ng
aksidente ay magiging sanhi ng pagliban ng manggagawa ng matagal para masabing kaulat-
ulat ang aksidente. Mahalaga para sa Union Safety Reps ang karapatan para suriin ang sanhi
ng aksidente at imbestigahan ang mga potensyal na panganib.
Tiyakin na hindi magagalaw ang dinatnang ayos ng mga bagay. Mahalaga na mabantayan
at mapigil ang pagkagambala ng lugar ng aksidente bago ang imbestigasyon dahil madali para
sa employer na baguhin ang ayos ng mga bagay sa lugar ng aksidente. Tanging ang pagsagip
at pagtitiyak laban sa dagdag na panganib ang katanggap-tanggap na dahilan sa paggalaw sa
mga bagay. Ang isang probisyon sa collective agreement ay maaring magsabi na: “Maaring
kinakailangan, matapos ang isang aksidente o mapanganib na pangyayari, ng employer na
gumawa ng agarang hakbang laban sa dagdag na panganib. Kung ito ay gagawin, dapat
mapaabutan ang Union Safety Reps ng ginawang aksyon na kinumpirma sa sulatin. Subalit ang
eksaminasyon ay hindi dapat makasagabal sa kahit anong ebidensya o sa testing ng anumang
makina, plant equipment o bagay na maaring mabago o mawasak bago pa man makapag-
imbestiga ang inspektor mula sa tamang otoridad dahil sa mahalaga ito sa pagtukoy sa
mismong kaganapan.”
Kung ang mga bagay ay nagalaw na bago pa makarating ang Union Safety Reps sa lugar na
pinangyarihan, kinakailangang ilista ang mga pagbabago at pahayag tungkol sa mga
pagbabago. Sa ideyal na sitwasyon, dapat na markado na hindi pwedeng basta pasukin o
daanan ang lugar ng aksidente. Dapat na may nagtitiyak din na walang nagalaw na bagay.
STEP 2: IMBESTIGASYON
Ang mga litrato, drowing at sukat: Matapos ang aksidente, ang mga detalye mula sa litrato,
drowing, at sukat ay may mahalagang papel sa pagkuha ng katunayan. Sa ilalim ng collective
agreement, ang Union Safety Reps ay may karapatang magsagawa ng pana-panahong
inspeksyon at imbestigasyon ng mga tampok na aksidente at mapanganib na pangyayari. Ang
pagkuha ng mga sukat, paghahanda ng sketches at pagkuha ng litrato ay mahalagang bahagi
ng mga inspeksyon at imbestigasyon na ito.
Mga testigo at pahayag: Kinakailangang makausap agad ng Union Safter Reps ang mga testigo
sa aksidente sa pinakamadaling panahon matapos ang aksidente. Ang karapatang ito ay
nararapat na suportado ng collective agreement. Ang mga testigo ay hindi obligado na
magbigay ng pahayag sa kahit sino maliban sa kinatawan ng unyon. Mainam na maibahagi ang
pahayag o testimonya sa pinakamadaling panahon habang sariwa pa ito sa isip ng testigo.
Huwag pangungunahan ang testigo – maaring hindi niya masuportahan ang kanyang mga
pahayag kalaunan. Dapat na pagsalaysayin ang testigo sa kanyang pananalita sa marahan na
paraan para maisulat ang pahayag. Kung may mga punto na hindi gaanong mahalaga, maaring
sabihin na laktawan na lang ang pagsasalaysay tungkol dito.
Kung ipinatawag ang miyembro ng manedsment para magbigay ng pahayag o salaysay hinggil
sa aksidente, mahalagang mabigyan ng panahon para ma-rebyu niya ang kanyang naunang
salaysay para maging malinaw ang pagbabahagi.
Kung ipinatawag ang miyembro ng manedsment para magbigay ng pahayag o salaysay hinggil
sa aksidente, dapat na tanggihan ito o kaya’y hingin ang payo ng Union Safety Reps. Hindi
imposible na sa panahon ng mga interbyu o paglalahad ay naroroon ang abogado ng
kumpanya o representante mula sa kumpanya ng insurance.
STEP 3: FOLLOW-UP
Makipag-ugnayan sa inspektor. Dapat alamin agad ng Union Safety Reps kung napaabutan
ang Minstro o angkop na ahensya ng gobyerno hinggil sa aksidente. Kung kinakailangan,
kontakin nila mismo ang inspektor. Kailangan din nilang tiyakin na alam ng inspektor kung may
imbestigasyon nang isinagawa at bigyan ng mahahalagang kopya ng ulat. Samantala, dapat na
mapaabisuhan lagi ang Union Safety Reps kung may aksyon o payo mula sa inspektor at
mabigyan ng pagkakataon na matalakay ang bunga ng aksidente.
Siyasatin ang rekord ng manedsment para sa mga sumusunod:
accident logbook;
ang register o logbook, kung saan ang mga kaulat-ulat na aksidente o mapanganib na
pangyayari ay nakatala;
ang kopya ng employer ng kahit anong papeles kung saan nakaulat ang nangyaring
aksidente;
ang mismong record keeping system ng employer. Mahalaga na tiyakin na lahat ng
detalye ay nakatala.
Data Sheets
Ang mga material safety data sheet (MSDS) o talaan para sa datos tungkol sa mga kemikal o
materyal ay dapat na ibinibigay ng suppliers. Ang mga ito ay mahalagang pinagmumulan ng
datos na madali at makabuluhang makukuha, subalit maari ring maging hindi kumpleto at hindi
tumpak. Kinakailangang isaisip ang mga sumusunod sa paggawa ng isang MSDS:
1. Pangalan ng produkto
2. Nakatakdang gamit
3. Komposisyon
4. Pisikal at kemikal na katangian
5. Panganib sa kalusugan
6. Panganib kaugnay ng sunog
7. Babala sa pagtatabi
8. Babala sa paglilipat
9. Babala sa pagbitbit o paghawak (kasama ang payo hinggil sa personal protective
equipment)
10. Pang-emergency na aksyon (sunog, pagtagas, unang lunas)
11. Dagdag na impormasyon sa
panganib na dala sa kalikasan
pagbabasura
kaugnay na regulasyon
references
12. Pangalan, tirahan at telepono ng supplier
13. Reference number, date of issue
Mga tungkulin ng unyon sa occupational safety and health (OSH)
5. I-rebyu ang kalagayan sa pagawaan at magsagawa ng OSH audits (kung saan tinutukoy ang
mga panganib at pinagkakasunduan ang estratehiya sa pagkontrol) ng regular. Kasama na rin
dito ang paglinang ng akmang koleksyon at rebyu ng impormasyon hinggil sa aksidente at
karamdaman; tiyakin na may regular na rebyu ng umiiral na gawi sa trabaho; gumawa ng
programa na lilinang sa sa mga ergonomic na proseso; tiyakin kung may epektibong estratehiya
sa pagsasanay sa OSH at ang gamit at pangangalaga sa personal protective equipment.
6. Tiyakin na may probisyon hinggil sa angkop na tulong-medikal kabilang ang first aid at
pagsasanay sa ilang miyembro sa lahat ng seksyon ng pagawaan bilang first aiders; hikayatin
ang mga miyembro na makilahok sa regular na medical checks na may kompidensyal ang mga
resulta at tamang pagsusuri sa resulta.
alamin at unawain ang mga karapatang pang-manggagawa, ang papel nito at ang papel
ng unyon
tuklasin ang proseso para sa pagkontrol sa panganib, ang mga tampok na panganib sa
industriya, at ang epekto nito sa mga manggagawa
magbigay-alam sa mga miyembro ng unyon hinggil sa: patakaran at aktibidad ng unyon
hinggil sa OSH; mga partikular na panganib sa pagawaan, at mga pamamaraan para
maalis ang mga ito; pagpapakilos sa mga miyembro para suportahan ang aktibidad ng
unyon; kaharapin ang mga hinaing ng indibidwal o grupo
tiyaking alam ng opisina ng unyon ang mga aktibidad at suporta sa mga patakaran ng
unyon
Halimbawa: Gumagana ang health and safety committee na may layunin at tungkulin
Layunin at tungkulin:
3) Imbestigasyon ng aksidente/insidente
Layunin at tungkulin:
Layunin at tungkulin:
Ang mga patnubay na ito ay paglalahad lang ng impormasyon. Nakadepende pa rin ang
pamamaraan sa pangangailangan ng kumpanya
Format ng Pulong
Pagpaplano ng Aksyon
Tasahin ang mga proseso sa trabaho at tipo ng trabaho na ginagawa ng mga tao:
Gaano karami ang gumagawa ng ganitong partikular na trabaho?
Tuwing kelan sila nagtratrabaho?
Gaano sila kadalas exposed sa panganib?
Nagkakaproblema ba sa kalusugan ang mga manggagawa?
Ano ang iba’t ibang paraan para makakuha ng impormasyon hinggil sa mga isyung ito?
Anu-anong mga hakbang, kung sakali, ang ginawa na ng mga tao para resolbahin ang
problema?
Nakipag-usap sa employer tungkol sa isyu?
Nakipag-usap sa isang grupo sa komunidad?
Nakapagsampa ng reklamo sa pamamagitan ng unyon?
Kumontak sa ibang resource agencies?
Nakapagsarbey sa mga residenteng apektado?
Iba pa bukod sa nabanggit?
Sino ang apektado ng mga isyu na ito? (manggagawa, komunidad, lokal na grupo, ibang
bansa, kalikasan, ekonomiya, atbp.)
May lokal bang NGO na nagtratrabaho na kasama ang target na grupo/indibidwal na pwede
mong engganyuhin?
Action Plan
Tagubilin: Tungkulin mong makabuo ng isang realistikong plano. Kasama sa plano na dapat
buuin ang:
Ang layunin ng planong ito ay: (isulat ang hakbangin na gusto mong maabot para
masolusyonan ang problemang pangkalusugan na iyong napili)
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
Mga hakbang para maabot ang layunin:
Step 1:
____________________________________________________________________________
______
____________________________________________________________________________
______
____________________________________________________________________________
______
Step 2:
____________________________________________________________________________
______
____________________________________________________________________________
______
____________________________________________________________________________
______
Step 3:
____________________________________________________________________________
______
____________________________________________________________________________
______
____________________________________________________________________________
______
Ilista sa ibaba ang mga suliranin na maaring harapin sa pag-abot mo sa layunin, kasama na
ang mga estratehiyang maaring gamitin para sa mga ito.
Bilang Tanong Oo Hindi
1. Ang lahat ba ng ulat, ebalwasyon at rekomendasyon ng safety
committee ay nasa minutes ng safety committee?
2. May limit bang itinakda sa pagtugon ng manedsment sa mga
mungkahi ng safety committee
3. Nakapagbuo ba ang komite ng sistema ng pangangalap ng
mungkahi, ulat o iba pang impormasyon na may kaugnayan sa
kaligtasan sa pagawan?
4. Natatalakay ba ang mga nabanggit na impormasyon sa pulong?
5. Tinutungalan ba ng komite ang employer na tasahin ang
accident and illness prevention program ng kumpanya?
6. Gumagawa ba ang komite ng rekomendasyon para mapahusay
ang safety and health program?
7. Nakapagbuo ba ang komite ng mga pamamaraan na magagamit
ng safety committee inspection team para tukuyin ang mga
panganib sa kaligtasan at kalusugan?
8. Nagsasagawa ba ang komite ng inspeksyon sa pagawaan kada
tatlong buwan sa minimum?
9. Nagpapasa ba ang komite ng rekomendasyon para maalis ng
employer ang mga panganib sa pagawaan?
10. Kasama ba sa safety committee inspection team ang mga
kinatawan ng employer at mga empleyado?
11. Itinatala ba ng komite ang erya at katangian ng mga panganib?
12. Isinasagawa ba ng komite ang quaterly na inspeksyon ng mga
kalapit na erya o lugar?
13. Nakapagbuo ba ang komite ng sistema ng pagrerebyu sa lahat
ng ulat mula sa inspeksyon?
14. Batay sa resulta ng rebyu, gumagawa ba ang komite ng
rekomendasyon para mapahusay ng manedsment ang safety
and health program?
Nagbabago ang kapangyahiran at tungkulin ng isang legislated joint committee batay sa lugar.
Gayunpaman, ang mga probisyon na nakasaad sa batas ay maaring magamit bilang panimula
sa collective bargaining.
Kailangang magpaabot ng mga ulat ang komite sa mga manggagawa na may hinaing
Makikita sa ibaba ang ilan sa mga mungkahing tungkulin ng isang joint committee. Sa
pagtatakda ng mga responsibilidad ng komite, maaring gumawa ng listahan mula dito at ipaskil
sa lugar na makikita ng lahat ng miyembro nang sa gayo’y malaman nila ang mga tungkulin ng
komite. May kopya din dapat ang bawat miyembro. Ang ilan sa mga tungkulin ay aprubado ng
manedsment samantalang ang iba ay kailangan pang igiit.
Dapat itaguyod ng mga miyembro ng health and safety committee ang kalusugan at kaligtasan
sa pagawaan sa lahat ng pagkakataon
Kailangang itaguyod at maglunsad ang komite ng mga pagsasanay sa health and safety para
sa mga manggagawa.
Makapagbuo ng kasunduan hinggil sa patakaran para sa health and safety at ang paraan ng
pagpapatupad nito.
Tandaan: Ihanay ang mga problema batay sa prayoridad at isapubliko ang mga
resolusyon. Ito ang dalwang mahalagang estratehiya para sa paggana ng epektibong
health and safety committee.
May access dapat ang komite sa mahahalagang impormasyon ng employer hinggil sa health
and safety (resulta ng monitoring, mapanganib na materyal, etc.)
Balangkas sa Pakikipagnegosasyon
Ang 4 na P
Tumutukoy ang 4 na P sa pangangailangan sa pagtitiyak na ang claim ay saklaw ng Patakaran
ng unyon (pagbabatay sa model industry claim); kinakailangan din ang masusing Preparasyon
(kasama ang pag-engganyo sa mga miyembro at sa komite ng manggagawa); ang Paghula sa
tugon ng manedsment sa claim, at ang maingat na konsiderasyon sa Presentasyon nito ng
unyon.
Ang 2 na K
Sa kolektibong pakikipagtawaran may ilang mga tao na nakagrupo sa unyon. Mahalaga na
mayroong tungkulin ang bawat isa at nauunawaan ang tungkulin na nakaatas sa kanya.
Kinakailangan dito ang Koordinasyon ng mga aktibidad ng grupo nang sa gayo’y maging
malakas at malinaw ang kaso. Kinakailangan din ang Kontrol sa delegasyon at pagproseso ng
negosasyon. Mahalaga na sumandig ang mga negosyador sa mga isyu lamang sa claim at
huwag nang magpaliguy-ligoy.
Ang 2 na M
Kinakailangan na makapagbuo ang unyon ng malakas na kaso para sa claim at magbigyang-
batayan kung ano ang mga argument batay sa Merit ng claim.
Ang 2 na B
Dapat na malaman din ng mga negosyador na may papel ang psychology sa negosasyon. Ang
paggamit dito ay karaniwang nasa minimum, pero mainam din na maging matalas sa mga
taktikang maaring gamitin para maiwasan ang mga negatibong epekto.
May sinusunod na ibang estratehiya ang ibang negosyador. May ilan na nagmamatigas sa
pagtanggi sa mga argumento laban sa claim. Samantala, ang iba ay pahamig ang taktika,
pumapayag nang kaunti matapos mailatag ang malakas na kaso. Ang teknik na ito ay “Butter
and Batter.” Ang nagmamatigas na negosyador ang bumabanat sa unyon, habang ang isa ay
nagbibigay ng konsesyon.
Nakabatay ang psychology o sikolihiya sa pakikipagnegosasyon sa pamilyar na teritoryo, o ang
pagdadala sa mga tao sa pamilyar na kapaligiran para sa negosasyon. Dapat na suriin ng mga
negosyador ng unyon ang negosasyon para maiwasan ang tangka ng manedsment na gamitin
ang sikolohiya kontra sa claim ng mga miyembro.
L at A
Sa pakikipagnegosasyon, ang mga negosyador ay kailangang makinig (Listen) at handang
ipagpaliban (Adjourn) ang negosasyon kung kinakailangan. Mahirap na makipagtawaran at
sundin nang buong-buo ang mga sinabi ng oposisyon. Dapat na makinig ang isa sa union team
na nakikinig sa mga senyales ng paggalaw ng negosasyon. Kinakailangang maklaro at
makonsidera ito. Sa oras mismo ng negosasyon, may sapat na panahon para marebyu ng
negotiating team ang anumang senyales at kung paano tutugon dito. Kung ang pagbasa sa
sitwasyon ay kritikal sa kaso na iginigiit ng unyon, kinakailangang ipagpaliban ang negosasyon.
Kapag malapit nang mag-expire ang CBA, kailangang i-rebyu ng workers’ committee ang
karanasan sa umiiral na collective agreement para matukoy ang mga isyu at maiugnay ang
mga ito sa kampanya sa industriya.
Kapag naitala na ang mga isyu maari nang simulan ang mga pananaliksik (research). Ang ilan
sa pananaliksik ay maaring internal – mula sa kinalap na impormasyon mula sa kumpanya, sa
midya at sa pamamagitan ng obserbasyon habang nagtratrabaho.
Sa pagdedesisyon kung ano ang dapat isama sa claim, importante na hilingin ang higit pa sa
inaasahang makakamit. Mayroon dapat tinatanaw na maksimum ang claim sa pakikipagtawaran
subalit maging malinaw dapat sa miyembro na hindi todo-todo ang paggigiit sa claim.
Matapos ang paghahanda sa claim dapat na pulungin ang mga miyembro para i-endorso ang
claim, time plan, at ang saklaw ng posibleng aksyon ng kasapian.
Maari ring magbigay ng time plan ang workers’ committee para maiwasang masayang ang
panahon. Nakasaad din dapat sa time plan kung paano mapapaabutan ng impormasyon ang
mga miyembro at ang paraan kung paano ito gagawin. Dapat na iwasan ng plano na magtakda
ng aksyon sa mga panahong hindi paborable sa kampanya ng unyon.
Matapos maendorso ang claim, sisimulan ng negotiating committee na buuin ang kaso. I-
rerebyu nila ang datos mula sa pananaliksik at ang industry claim para malaman kung paano
makakatulong ang nakalap na impormasyon sa paggigiit ng union claim.
Ang unang hakbang ay ang pagtukoy sa mga layunin para makapgdesisyon kung ano ang
dapat na makamit: minimum na panukala. Pagpasyahan kung ano ang mga konsesyon na
maaring ibigay at kung ano ang dapat na hilingin ng unyon bilang kapalit.
Matapos gawin ito, maaring may konting pagbabago sa claim. Kung ang mga pagbabago ay
mayor, dapat na i-endorso muli ng mga miyembro ang claim.
Hindi mainam na iatas lamang sa isang grupo ng estratehikong manggagawa ang lahat ng
askyon. Bawat isa ay dapat na ma-engganyo sa maliliit na aksyon na sa maraming seksyon sa
isang takdang panahon. Sa taktikang ito, mararamdaman ng lahat na nakakapag-ambag sila sa
pagkamit ng positibong resulta.
Tukuyin kung aling isyu ang may pinaka-importanteng prayoridad at lumikha ng estratehiya sa
pakikipagnegosasyon.
Gumawa ng outline ng mga pamamaraan na gagawin. I-pinal kung sino ang nasa
negotiating team (ang lahat ng seksyon at interes ay dapat may kinatawan). Pagpasyahan kung
sino ang magsasalita sa partikular na mga paksa. Pagpasyahan din kung sino ang sasagot sa
mga argumento ng manedsment, kung sino ang magtatala, at kung sino ang makikinig at
magtitiyak na nakikinig ang iba.
Stage 3: Pakikipagnegosasyon
Maaring bigyan ang employer ng isang lingo para pag-aralan ang claim at makapagbuo ng mga
tanong at inisyal na tugon. Kailangang pagkasunduan ang oras at lugar ng ikalawang pulong.
Sa ikalawang pulong ang mga tanong ay sasagutin at ang aktitud ng manedsment ay maaring
tantsahin. Maari nang simulan o ipagpaliban sa maikling panahon ang negosasyon.
Matapos na masimulan ang negosasyon, dapat na makonsidera ang mga elemento ng claim at
maklaro ang mga erya ng di pagkakasundo. Kailangan ding tasahin ang attitude ng
manedsment sa mga tinalakay na punto bago harapin ang isyu ng di pagkakasundo.
Kapag ang employer ay tumanggi, dapat engganyuhin ang mga miyembro sa pamamagitan ng
pag-uulat o aksyon. Kapag nakamit ang pinal na kasunduan, kailangang ipresente ito sa mga
miyembro para sa kanilang pagsang-ayon.
Sa unang pulong: Ipresenta ang nakasulat na claim at mabilis na ipaliwanag ito. Sagutin ang
mga inisyal na tanong at bigyan ang employer ng isang linggo para pag-aralan ang claim. I-set
ang oras at lugar ng pulong. I-presente ang claim nang malinaw at mahinahon.
Sa ikalawang pulong: Sagutin ang mga tanong ng employer, hingin ang kanilang attitude, at
magtakda ng timetable para sa negosasyon.
Pagsisimula
Kung may pangangailangan para ipagpaliban ang usapan, gawin ito. Mas mabuti ito kaysa sa
magpilit para magbigay ng puwang ang re-grouping o pag-iisip muli para mapalakas ang kaso
ng unyon. Sa panahon ng pagpapaliban, i-rebyu ang mga pangyayaring nakatala kasama ang
workers’ committee.Tiyakin na lahat ay resolbado sa naganap at kung bakit ito naganap. Itala
ang mga isyu para sa mas malalim na pagtalakay.
Tukuyin kung ilan sa mga prayoridad ang nakamit. Pahusayin ang mga argumento na
susuporta sa mga isyung di mapagkasunduan
Talakayin kung may sapat na pag-usad para sa pagpupulong ng miyembro o kung
kailangang maglunsad ng pagkilos
Magkasundo sa mga susunod na hakbang
Ipagpatuloy ang naantalang negosasyon (maaring ito ay makaraan ng ilang minuto o araw)
at ipaliwanag sa employer kung ano ang nangyari at bakit. Magpokus sa pag-usad sa mga
isyung di napagkasunduan. Kapag di pa rin magbunga ng positibong resulta ang dagdag pang
negosasyon o aksyon sa panig ng kumpanya, i-pinal ang mga detalye at ipaabot sa employer
na kailangang sumang-ayon ang mga miyembro sa naabot ng negosasyon. Kapag tanggap ng
workers’ committee ang resulta, maaring irekomenda sa mga miyembro ang pagpahayag sa
draft agreement.
Kapag pumayag ang mga miyembro, i-pinal at pirmahan ang hindi bababa sa apat na kopya ng
agreement. Tiyakin na napirmahan ang agreement ng tamang tao na kumakatawan sa unyon,
at ng tagapangulo ng workers’ committee.
Maghanda
mangalap ng mga mahahalagang datos
tukuyin ang mga isyu (suriin ang mga patakaran)
tukuyin ang mga prayoridad
alamin ang sistema at ang papel ng mga kalahok
pag-aralan ang mga argumento
magbuo ng mga counter argument
alamin kung alin ang pwede at hindi pwedeng igiit sa negosasyon
Talakayin
Magpalitan ng impormasyon
Subukan ang mga palagay
Siyasatin ang mga interes at pag-aalinlangan
Iwasan ang tunggalian ng mga ugali o di pagkakasundo
Lubusang talakayin ang mga isyu ng naka sunod-sunod ayon sa prayoridad
Gumawa ng mga ugnay sa pagitan ng kahilingan, na may indikasyon ng interes at
pananaw ng employer
Tukuyin ang mga hindi naman pinagtutunggalian
Iwasan ang deadlock (tapusin, lumipat sa susunod na isyu, magtakda ng dedlayn,
magbanta ng aksyon)
Wag magpatalo
Angkinin ang mga dokumento
Lumikha ng positibong kondisyon
Sumensyas
Makinig at pansinin ang mga senyales
Kilalanin, kumpirmahin, palaguin at gantimpalaan
Magmungkahi
Magtanong: “Ano kaya…” Sabihin: “Maaari nating pag-aralan…” “Siguro…”
Ang mga panukala ay nagtutulak sa negosasyon at napag sasama-sama ang mga
partido
Wag mang-abala – magtanong, maglinaw, maglagom (inidkasyon ng pag-unawa), tapos
sumagot. Ang pinakamagandang pagsagot sa isang panukala ay maituturing na kontra
panukala
I-pakete
Muling ilahad ang kahlingan upang tumbasan ang interes ng mga partido
Makipagtawaran
Sabihin: KUNG (aayon ka sa ika-anim na sugnay)… SAKA (tayo magkakasundo sa
iyong panukala tungkol sa maternity leave). Ang pakikipag-tawaran ay pagbigay sa
kabilang partido ng gusto nila kapalit ng gusto mong makuha. Itakda ang mga kondisyon
na inyong aayunan bago mag-alok. Pag-aralan ang mga bentahe at disbentahe ng pag-
ayon sa kagustuhan ng employer.
Pagsasara
Sabihin: Kung gagawin mo ito may panukala kaming maaaring i-rekomenda sa mga
myembro para sang-ayunan. Ang pagrekomenda ng panukala ay maaaring maging
huling concession na i-tatawad para sa kasunduan. Kung palagay mo na makakapag-
tulak ka pa ng mas maraming concession, o hindi masisiyahan ang mga miyembro,
huwag pumayag na i-rekomenda ito.
Pagsang-ayon
Sumang-ayon sa napagsang-ayunan
Lagumin ito at isulat o itala
Pumayag sa mga pagsasaayos para sa pulong kasama ang mga myembro (subukang
makakuha ng bayad na pulong upang lahat ay makadalo)
Sumang-ayon sa proseso upang i-implementa ang napagsang-ayunan kapag inendorso
Ang magagandang kasunduan ay iyong kung saan ang parehong partido ay masaya
Stage 4: Pag-uulat
Magkasundo sa isang petsa at lugar para lagdaan ang agreement. Pumili ng lugar kung saan
ang worker’s committee ay makakadalo. Planuhin ang media publicity (gumawa ng media
statement at siguraduhing ito’s matatanggap), kung kakayanin isang press conference kung ito
ay isang signipikanteng kasunduan. Tiyakin na lahat ng dapat pumirma ay makakadalo.
Stage 5: Pagpapatupad
Tiyakin na ang agreement ay ipapatupad. Tukuyin ang ibang erya na dapat pang paunlarin.
Magbuo ng mga pamamaraan para harapin ang mga problemang maaring ibunga ng
agreement. Tiyakin dapat ng workers’ committee na kalahok ang mga miyembro sa proseso ng
pagpapatupad. Tiyakin ang pagkamit sa komitment.