Definitieve Nota Kwetsbaren

You might also like

Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 43

Maatschappelijke en vrouwenopvang,

OGGZ en verslavingzorg

Meer aandacht voor


kwetsbaren in Veldhoven

Kadernota 2008-2011
Meer aandacht voor kwetsbaren in Veldhoven

Samenvatting
De invoering van de Wet maatschappelijke ondersteuning is voor de gemeente Veldhoven mede
aanleiding beleid te formuleren op de prestatievelden 7, 8 en 9. Dat wil zeggen dat er specifiek
aandacht komt voor de zeer kwetsbaren in onze gemeente. En wel met name voor mensen die
tussen wal en schip vallen, die zelf géén hulpvraag hebben maar waarbij de omgeving
problemen signaleert en ook voor zorgwekkende zorgmijders.

De gemeente Veldhoven streeft ernaar een gezond leefklimaat te creëren voor haar inwoners.
Uitgangspunt van de Wmo is dat alle inwoners in staat zijn optimaal te participeren. Ze kunnen
naar eigen mogelijkheden het leven inrichten en nemen daarbij hun verantwoordelijkheid.
Kwetsbare groepen zoals bedoeld in deze kadernota hebben het daar echter vaak moeilijk mee.
Het is moeilijk voor hen richting te geven aan het eigen leven, om gezonde keuzes te maken.
Vandaar dat de gemeente Veldhoven in een zo vroeg mogelijk stadium ondersteuning wil bieden
aan deze kwetsbaren. Deze ondersteuning is per individu verschillend en moet dus op maat
worden aangeboden. De uitkomst kan zijn dat samen gezocht wordt naar de meest geschikte
hulpverlening. Kwetsbaren die in een hulpverleningstraject hebben gezeten, willen misschien
weer deel uitmaken van de Veldhovense samenleving. De gemeente Veldhoven wil ook hierbij
ondersteuning bieden samen met de hulpverleninginstellingen. Weer zelfstandig meedoen wordt
gestimuleerd. Om deze ambitie te kunnen verwezenlijken, neemt de gemeente Veldhoven de
regierol op zich. Concreet: de gemeente geeft prioriteit aan signaleren en preventie en aan
maatschappelijke re-integratie. Kortom: de gemeente heeft de taak erger en uitval te
voorkomen en het weer meedoen te stimuleren en terugval te voorkomen.

De gemeente kan uitvoering geven aan deze regierol door:


• Gezamenlijk met de regiogemeenten (tijdelijk) een coördinator aan te stellen die een
sluitend netwerk kan creëren tussen de regiogemeenten, centrumgemeente en instellingen.
• Deel te nemen aan bovenstedelijke afstemming.
• Samen met de regiogemeenten een preventieplan op te stellen waar de middelen die de
gemeente ontvangt voor collectieve preventie o.a. voor GGzE en Novadic-Kentron onderdeel
van uit maken.
• De inwoners van Veldhoven op een eenvoudige manier de benodigde informatie aan te
bieden over de regionaal werkende organisaties.
• De inwoners van Veldhoven de mogelijkheid te bieden de problemen op één centrale plaats
te kunnen melden.
• Overzicht te houden en te stimuleren dat aanpalende beleidsterreinen aandacht voor
kwetsbaren hebben. Het beleid op het gebied van 7,8, en 9 beperkt zich tot de zeer
kwetsbaren.
• Begrip te creëren voor het voorkomen van ernstige psychische of psychiatrische problemen.
• Een adequaat en passend lokaal aanbod te doen dat laagdrempelig en outreachend is met
als doel vroegtijdige signalering.
• Afspraken te maken met instellingen die een rol spelen in de vroegsignalering of die
vindplaats zijn voor kwetsbaren.
• Woonbegeleiding (preventief en achteraf) beter vorm te geven in Veldhoven.
• Aandacht voor toenemende problematieken rond huiselijk geweld in preventieve en
hulpverlenende zin.
• Maatschappelijke re-integratie als belangrijk onderdeel te zien van de zorgketen en hier een
adequaat aanbod op te doen.
• De mogelijkheden te onderzoeken hoe gebruik kan worden gemaakt van lotgenotencontact
of ervaringsdeskundigheid bij preventie of maatschappelijke re-integratie.
• Vanuit een overlegvorm met instellingen op zowel casus- als beleidsniveau, de regie te
voeren.
• Te onderzoeken welke organisaties deel uit kunnen maken van de keten om vorm te geven
aan de prestatievelden 7, 8 en 9.

Kadernota 2008-2011, Maatschappelijke en vrouwenopvang, OGGZ en verslavingzorg


Meer aandacht voor kwetsbaren in Veldhoven

In een later stadium worden deze speerpunten nader uitgewerkt in een uitwerkingsnotitie. Deze
wordt voorgelegd aan het college van Burgemeester en Wethouders.

Kadernota 2008-2011, Maatschappelijke en vrouwenopvang, OGGZ en verslavingzorg


Meer aandacht voor kwetsbaren in Veldhoven

Samenvatting 1
Inhoudsopgave 3
Leeswijzer, lijst met afkortingen 4
Inleiding, participatie 6

Hoofdstuk 1
Prestatievelden 7,8 en 9 in de Wmo
1.1 Rijksbeleid 8
1.1.1 Wmo 8
1.1.2 Prestatievelden 7,8 en 9 8
1.1.3 Definities 9
1.1.4 Regierol van de gemeenten 9
1.2 Financiering 10

Hoofdstuk 2
Relevant beleid van andere overheden
2.1 Provinciaal beleid 11
2.2 Regionaal beleid 11
2.2.1 Centrumgemeente Eindhoven 11
2.2.2 Regionale voorzieningen 12

Hoofdstuk 3
Het Veldhovense beleid
3.1 Lokaal beleid 15
3.1.1 Verwachtingen en doelstellingen 15
3.1.2 Definitie 15
3.1.3 Doelgroepen en afbakening 16
3.2 Aanpalend beleid 16
3.3 De Veldhovense situatie 17
3.3.1 De vraag 17
3.3.2 Het aanbod 19

Hoofdstuk 4
Het streven van de gemeente Veldhoven
4.1 Ambitie 24

Bijlagen
A. Geraadpleegde literatuur 26
B. Lijst met activiteiten 27
C. Aanpalend beleid 39
D. Geraadpleegde organisaties 42

Kadernota 2008-2011, Maatschappelijke en vrouwenopvang, OGGZ en verslavingzorg


Meer aandacht voor kwetsbaren in Veldhoven

Leeswijzer
Hoofdstuk 1 gaat over het rijksbeleid waar de nieuwe plannen over Maatschappelijke opvang
(en vrouwenopvang), Openbare Geestelijke GezondheidsZorg (OGGZ) en verslavingzorg de
oorsprong hebben: de Wet maatschappelijke ondersteuning. Deze drie prestatievelden worden
beschreven en definities zijn gegeven. Verder is er een paragraaf die handelt over de
financiering van de drie prestatievelden.

Hoofdstuk 2 gaat vervolgens over het provinciale beleid op het gebied van de prestatievelden 7,
8 en 9. De rol van de centrumgemeente wordt nader belicht. Verder beschrijft de kadernota de
regionale zorginstellingen.

In hoofdstuk 3 komt het Veldhovense beleid aan de orde op genoemde prestatievelden. Er is


aandacht voor aanpalend beleid. Vraag en aanbod worden beschreven. Zo wordt een goed beeld
verkregen van de lokale situatie.

Tot slot is er in hoofdstuk 4 aandacht voor de ambitie van de gemeente.

Lijst met afkortingen en begrippen


ASHG Advies- en Meldpunt Huiselijk Geweld
AWBZ Algemene Wet Bijzondere Ziektenkosten.
GGD Gemeentelijke Gezondheidsdienst
GGzE Geestelijke Gezondheidszorg Eindhoven en de Kempen
GSB Grote Steden Beleid
KOPP Kinderen van Ouders met Psychische Problemen
KVO Kinderen van Verslaafde Ouders
OGGZ Openbare Geestelijke Gezondheidszorg
SGBO Onderzoek- en Adviesbureau van de Vereniging van Nederlandse
Gemeenten
SRE Samenwerkingsverband Regio Eindhoven
Swove Stichting Welzijn Ouderen Veldhoven
WCPV Wet Collectieve Preventie Volksgezondheid
WIZ Werk, Inkomen en Zorg
Wmo Wet maatschappelijke ondersteuning
WWZ Welzijn, Wonen en Zorg

Verzorgd wonen:
Al dan niet zelfstandige eenheden of woningen, die op basis van fysieke kenmerken geschikt zijn
voor wonen en zorg. Daarbij is de mogelijkheid tot het verkrijgen van extramurale verzorging,
verpleging en begeleiding en hotel- en welzijnsdiensten in deze woningen onlosmakelijk
onderdeel van het geboden arrangement. In GGz wordt eerder gesproken over
woonbegeleiding, activerende begeleiding, ondersteunende begeleiding en dagbesteding. Het
gaat om langdurige intensieve zorg voor mensen met een psychische handicap.
Beschemd of begeleid wonen:
Woon- en verblijfsvormen met 24-uurs nabije zorg en bescherming (inclusief toezicht).
Personen worden gehuisvest in een groepswoonproject dat veelal direct gekoppeld is aan een
instelling. Soms staan de wooneenheden ook op het terrein van de instelling. De instelling is
meestal huurder/eigenaar van de wooneenheden, die vervolgens worden onderverhuurd of in
bruikleen worden gegeven aan cliënten. Cliënten wonen gezamenlijk in een wooncomplex,
waarbij er 24 uurs per dag begeleiding kan plaatsvinden.
Geschikt wonen:
Heeft alle primaire ruimten (woonkamer, keuken, sanitair en minimaal één slaapkamer)
gelijkvloers waarbij de voordeur zonder trap te bereiken is. Men woont zelfstandig en ontvangt
een vorm van casemanagement en begeleiding. Het gaat hierbij om langdurige zorg voor
cliënten met een psychisch handicap.

Kadernota 2008-2011, Maatschappelijke en vrouwenopvang, OGGZ en verslavingzorg


Meer aandacht voor kwetsbaren in Veldhoven

Woonbegeleiding:
De begeleiding, die aan cliënten gegeven wordt die over een zelfstandige woonruimte
beschikken. Woonbegeleiding kan in het kader van preventie of nazorg (re-integratie) worden
ingezet. In sommige gevallen kan de instelling het huurcontact tijdelijk overnemen, dan treedt
de instelling op als tussenverhuurder. Omdat dit slechts om een tijdelijke periode gaat, valt
deze vorm niet onder beschermd wonen.

Kadernota 2008-2011, Maatschappelijke en vrouwenopvang, OGGZ en verslavingzorg


Meer aandacht voor kwetsbaren in Veldhoven

Inleiding
In de nachtopvang van Neos zijn 4 dak- en thuislozen uit Veldhoven bekend, de politie in
Veldhoven signaleert zo nu en dan een zwerver; er waren vorig jaar 22 woninguitzettingen; er
zijn 465 burgers met psychiatrische klachten in behandeling bij de GGzE en er zijn naar
schatting 430 personen in Veldhoven woonachtig die elke dag 6 of meer glazen alcohol drinken.
Dit zijn cijfers die aangeven dat er mensen in onze gemeente zijn waar het niet zo goed mee
gaat. Mensen die vaak meerdere problemen van uiteenlopende aard hebben. Zo heeft men
bijvoorbeeld schulden, een psychiatrisch probleem, wordt men gedreigd met huisuitzetting en is
er een alcoholafhankelijkheid. Het komt voor dat deze mensen géén hulp aanvaarden, dat
verschillende instellingen onafhankelijk van elkaar weinig succesvol hulp hebben geboden of dat
men zelf géén hulpvraag formuleert. Over deze mensen handelt deze kadernota.

In het kader van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo)hebben de gemeenten


prestatieopdrachten gekregen voor de Maatschappelijke opvang, vrouwenopvang, Openbare
Geestelijke Gezondheidszorg (OGGZ) en verslavingzorg. Deze opdrachten staan beschreven in
de prestatievelden 7, 8 en 9. De centrumgemeente Eindhoven is verantwoordelijk voor de
Maatschappelijke opvang, vrouwenopvang en verslavingzorg. De gemeente Veldhoven heeft net
als de andere regiogemeenten de regierol over de OGGZ. Verder is de gemeente
verantwoordelijk voor de inwoners die in Veldhoven wonen of weer komen wonen. De gemeente
moet het meedoen stimuleren. Of met andere woorden: aan de voorzijde van de keten moeten
erger en uitval worden voorkomen en het weer meedoen moet worden gestimuleerd. Verder
dient aan de achterzijde van keten terugval te worden voorkomen.

De beleidsterreinen zijn redelijk nieuw voor de gemeente, hoewel we al eerder in het kader van
de Wet Collectieve Preventie Volksgezondheid (WCPV) de regierol kregen over de OGGZ. Omdat
het terrein nieuw is voor de gemeente is her en der gekozen om enigszins de diepte in te gaan.
Uit de kadernota blijkt dat er nog veel onderzocht moet worden om een goed aanbod te kunnen
doen in het kader van de prestatievelden 7, 8 en 9. Van groot belang is dat het aanbod wordt
afgestemd met de centrumgemeente Eindhoven en met de andere regiogemeenten. Dit aanbod
moet verder worden gedaan in afstemming met de lokale en regionale zorginstellingen.
Aangezien er uit de nota blijkt dat er nog veel moet worden onderzocht en ontwikkeld, spreken
we hier van een kadernota. De raad stelt met deze nota de kaders vast en bevestigt de gekozen
oplossingsrichtingen. De raad geeft het college de opdracht om deze kadernota verder uit te
werken in een uitwerkingsnotitie. Concrete voorstellen kunnen zijn: opzetten van een
maatjesproject, een signaleringsoverleg vormgeven en deelnemen aan regionaal overleg.

Participatie
In 2006 heeft er een inventarisatie met name door middel van interviews plaatsgevonden bij
vele instellingen die bij het beleidsterrein OGGZ betrokken zijn. Geïnformeerd is naar de
bekendheid met de doelgroep en naar prioriteiten die men de gemeente wil meegeven voor het
vormgeven van OGGZ beleid. Door de Wmo werd dit beleidsterrein verbreed met
Maatschappelijke opvang, vrouwenopvang en verslavingszorg. Daarom is er gekozen om in dat
breder perspectief de inventarisatie uit te breiden tot welke activiteiten men onderneemt in het
brede kader Maatschappelijke opvang, vrouwenopvang, Openbare Geestelijke Gezondheidszorg
(OGGZ) en verslavingszorg.

Daarnaast hebben in het kader van de beleidsvorming voor de Wmo er twee werkateliers
plaatsgevonden in het voorjaar. Tijdens deze werkateliers werd met organisaties ondermeer
gesproken over het vormgeven van de prestatievelden 7, 8 en 9 van de Wmo. Verschillende
relevante organisaties hebben meegewerkt hieraan. Een schema met activiteiten op basis van
de inventarisatie uit 2006 vormde input voor deze werkateliers.

Kadernota 2008-2011, Maatschappelijke en vrouwenopvang, OGGZ en verslavingzorg


Meer aandacht voor kwetsbaren in Veldhoven

Tenslotte is de concept kadernota voorgelegd aan de adviesgroep Lokaal Gezondheidsbeleid.


Voor deze gelegenheid werd de adviesgroep aangevuld met verschillende relevante organisaties.
Een lijst van geraadpleegde organisaties is opgenomen in bijlage D.

Kadernota 2008-2011, Maatschappelijke en vrouwenopvang, OGGZ en verslavingzorg


Meer aandacht voor kwetsbaren in Veldhoven

Hoofdstuk 1
Prestatievelden 7,8 en 9 in de Wmo

1.1 Rijksbeleid
Na lang debatteren in de Tweede Kamer is het besluit dan eindelijk genomen. De Wet
maatschappelijke ondersteuning heeft per januari 2007 haar intrede gedaan. Met deze wet heeft
de rijksoverheid de gemeenten meer taken gegeven op het gebied van welzijn en
ondersteuning.
De mogelijkheid was voor gemeenten om het jaar 2007 te gebruiken als overgangsjaar. Een
jaar dat Veldhoven heeft aangegrepen om verschillende zaken, zoals de aanbesteding voor
huiselijke verzorging zorgvuldig te regelen. Zo hebben in dat overgangsjaar ook de 4-jarige
beleidsnota Wmo en aanpalende nota’s, zoals deze, het licht gezien.

1.1.1 Wmo
De Wmo is een participatiewet. Iedereen moet kunnen meedoen in de maatschappij. Niemand
mag aan de kant staan. Of je nu jong, oud of gehandicapt bent. Mensen worden gevraagd
elkaar daarbij te helpen en gemeenten moeten dat stimuleren door bijvoorbeeld een goed
vrijwilligersbeleid of een beleid voor mantelzorgers te maken. Als het voor iemand niet mogelijk
is om zelf mantelzorgers of vrijwilligers te regelen, dan moet de gemeente zorgen voor
voldoende professionele hulp (vangnet). Volgens de Wmo moeten de gemeenten op negen
gebieden ondersteuning bieden. Deze prestatievelden zijn opgenomen in 3.2 Aanpalend beleid.
7, 8 en 9 worden hieronder beschreven.

1.1.2 Prestatievelden 7,8 en 9.


De prestatievelden 7, 8 en 9 (respectievelijk het bieden van maatschappelijke opvang en
vrouwenopvang, het bevorderen van de openbare geestelijke gezondheidszorg (OGGZ) en
verslavingsbeleid) vertonen raakvlakken met elkaar. Bovendien bestrijkt de OGGZ een breed
terrein dat zich niet scherp laat afgrenzen. Het gaat in die prestatievelden over kwetsbare
personen en risicogroepen die zorg mijden of niet onderkennen dat ze een zorg- of hulpvraag
hebben. Daarom hebben we ervoor gekozen deze drie prestatievelden onder één noemer in
deze kadernota te behandelen.

Prestatieveld 7 heeft betrekking op het bieden van maatschappelijke opvang, waaronder


vrouwenopvang en het voeren van beleid ter bestrijding van geweld dat door iemand uit de
huiselijke kring van het slachtoffer is gepleegd.
Prestatieveld 8 betreft het bevorderen van de Openbare Geestelijke GezondheidsZorg (OGGZ).
De definitie waarin omschreven staat wat er met dit begrip bedoeld wordt, is vermeld in de
volgende paragraaf.
Met prestatieveld 9, het bevorderen van verslavingsbeleid, zijn de verantwoordelijkheden van
de gemeenten voor het verslavingsbeleid wettelijk verankerd.

De Rijksoverheid laat de uitvoering van de Maatschappelijke Opvang, Vrouwenopvang, OGGZ en


verslavingzorg over aan de gemeenten. Genoemde beleidsterreinen zijn niet nieuw voor deze
gemeenten. In het kader van de Wet Collectieve Preventie Volksgezondheid (WCPV) hebben
gemeenten namelijk verantwoordelijkheden als het gaat om de OGGZ. In het kader van de
Welzijnswet zijn er taken op het gebied van maatschappelijke en vrouwenopvang en
verslavingszorg. De definities die gehanteerd worden in genoemde wetten (die inmiddels zijn
ingetrokken met de invoering van de Wmo) blijven in deze nieuwe wet gelden. Opvallend is, dat
veel gemeenten géén beleid hebben ontwikkeld op deze beleidsterreinen. Hierbij vormen de
centrumgemeenten een uitzondering.

Kadernota 2008-2011, Maatschappelijke en vrouwenopvang, OGGZ en verslavingzorg


Meer aandacht voor kwetsbaren in Veldhoven

1.1.3 Definities
Openbare Geestelijke Gezondheidszorg
De OGGZ heeft zijn grondslag in de Wet Collectieve Preventie Volksgezondheid (WCPV). In
artikel 1, lid 1 van de Wmo wettekst is opgenomen ‘het bevorderen van openbare geestelijke
gezondheidszorg, waaronder in ieder geval wordt verstaan het signaleren en bestrijden van
risicofactoren op het gebied van de openbare geestelijke gezondheidszorg, het bereiken en
begeleiden van kwetsbare personen en risicogroepen, het functioneren als meldpunt voor
signaleren van crisis of dreiging van crisis bij kwetsbare personen en risicogroepen, het bieden
van psychosociale hulp bij rampen en het tot stand brengen van afspraken tussen betrokken
organisaties over de uitvoering van de openbare geestelijke gezondheidszorg’. De rijksoverheid
stimuleert en ondersteunt de gemeenten bij het vormgeven van de OGGZ.

Het bieden van psychosociale hulp bij rampen blijft onderdeel uit maken van de WCPV.

Maatschappelijke opvang
De definitie uit de Wmo artikel 1, paragraaf 1 is: het tijdelijk bieden van onderdak, begeleiding,
informatie en advies aan personen die, door een of meer problemen, al dan niet gedwongen de
thuissituatie hebben verlaten en niet in staat zijn zich op eigen kracht te handhaven in de
samenleving. Volgens het rapport ‘De opvang verstopt’ Interdepartementaal Beleidsonderzoek
2002-2003 heeft de rijksoverheid de volgende doelen voor ogen:
• het bevorderen van de doorstroom in de maatschappelijke opvang, waardoor
opvangvoorzieningen weer kunnen functioneren als voorzieningen voor tijdelijke opvang;
• een verbetering in de aanpak van verloedering en overlast zodat overlastgevende
zorgmijders eerder en beter geholpen worden waardoor tegelijkertijd de maatschappelijke
overlast die zij veroorzaken, afneemt;
• een betere informatievoorzieningen in de maatschappelijke opvang wat moet leiden tot een
betrouwbaar inzicht in de problematiek en meer effectiviteit van de sector.

Vrouwenopvang
De Wmo hanteert de volgende omschrijving: het tijdelijk bieden van onderdak en begeleiding
aan vrouwen die, al dan niet gedwongen, de thuissituatie hebben verlaten in verband met
problemen van relationele aard of geweld. De vrouwenopvang maakt onderdeel uit van de
maatschappelijke opvang. Eén onderdeel van de vrouwenopvang is de aanpak huiselijk geweld.

Verslavingsbeleid
De definitie uit de Wmo wettekst is: maatschappelijke zorg gericht op verslaafden, alle
individuele geneeskundige verslavingszorg daaronder niet ingegrepen, en preventie van
verslavingsproblemen, met inbegrip van activiteiten in het kader van de bestijding van overlast
door verslaving. Dit betekent dus dat gemeenten invulling moeten geven aan de ambulante
verslavingszorg.

1.1.4 Regierol van gemeenten


De gemeente voert de regie over de Wmo, dus ook over de prestatievelden 7, 8 en 9. Deze
beleidsterreinen zijn de gemeente niet vreemd, maar de rol wordt duidelijker die van ‘regisseur’.
Dit wil zeggen dat de gemeente het netwerk van aanbieders van maatschappelijke
ondersteuning stimuleert en versterkt. Het netwerk moet gericht zijn op het langer zelfstandig
kunnen blijven wonen, het opsporen van onzichtbare zorgvragers en het ‘klein’ houden en
voorkomen van problemen. Verder zorgt de gemeente voor een goede afstemming tussen alle
ketenpartners.
Kortom: gemeenten hebben zorg voor de keten: preventie, signaleren, opvang en nazorg of
maatschappelijke re-integratie. Voor de opvang ontvangt de centrumgemeente Eindhoven de
middelen, dus is dat een specifieke taak van deze gemeente en niet van de gemeente
Veldhoven (Zie 2.2). Veldhoven heeft net als andere regiogemeenten de taak erger en uitval te
voorkomen, het weer meedoen te stimuleren en terugval te voorkomen.

Kadernota 2008-2011, Maatschappelijke en vrouwenopvang, OGGZ en verslavingzorg


Meer aandacht voor kwetsbaren in Veldhoven

1.2 Financiering
De rijksoverheid heeft om uitvoering te kunnen geven aan het beleid op het gebied van
verslavingszorg en maatschappelijke opvang, 43 centrumgemeenten (35 centrumgemeenten
voor vrouwenopvang) ingesteld. Deze centrumgemeenten ontvangen uitkeringen (Grote Steden
Beleid (GSB), doeluitkering) om instellingen in stand te kunnen houden. Zij moeten zorgen voor
goede, uiteenlopende voorzieningen in samenwerking met woningcorporaties en
opvanginstellingen (Neos en Nodadic-Kentron). In de gemeente Eindhoven gaat het om een
totale bijdrage van € 11,5 miljoen( € 6,9 en € 4,6). Daarnaast is er een aanvulling uit de AWBZ
van € 8,5 miljoen om deze instellingen (Neos en Novadic-Kentron) te kunnen subsidiëren
(prestatievelden 7 en 9).
Verder ontvangt de gemeente Eindhoven vanuit de AWBZ middelen die ingezet worden ten
behoeve van de OGGZ (prestatieveld 8). Vanuit die uitkering worden er producten ingekocht
van onder meer de GGzE .

In 2.2.1 wordt ingegaan op de middelen die de gemeente Eindhoven inzet in het kader van de
OGGZ en collectieve preventie.

10

Kadernota 2008-2011, Maatschappelijke en vrouwenopvang, OGGZ en verslavingzorg


Meer aandacht voor kwetsbaren in Veldhoven

Hoofdstuk 2
Relevant beleid van andere overheden

2.1 Provinciaal beleid


In ‘Het provinciale beleid van Noord-Brabant in het kader van de Wmo’ valt te lezen dat het
prestatieveld 7 (maatschappelijke opvang en vrouwenopvang) samenvalt met één van de
provinciale speerpunten op het terrein van sociaal beleid. Dit houdt in dat de provincie zichzelf
een missie heeft gesteld op het gebied van het opkomen voor kwetsbare groeperingen. Dit
gebeurt ondermeer door het realiseren van verschillende stimuleringsregelingen, de Regionale
Sociale Agenda, gemeentelijke relatiebeheer en door de inzet van provinciale steunfunctie-
instellingen.

Op de prestatievelden 8 en 9 (OGGZ en verslavingsbeleid) heeft de provincie géén expliciet


beleid. Wel wordt in het kader van het zorgvragersbeleid ondersteuning geboden aan de
cliënten binnen het GGZ-circuit. Tevens is er in het kader van de regionale sociale agenda door
de Provincie in 2007 € 150.000 beschikbaar gesteld voor de regio Zuidoost voor projecten
gericht op de verdere uitwerking van de prestatievelden 7, 8 en 9 en voor Integrale Dorps
Ontwikkelings Plannen.
De regio Zuidoost Brabant heeft gezamenlijk een subsidieverzoek ingediend bij de provincie om
aanspraak te maken op € 75.000 voor 2007. Dit heeft uitgemond in de aanstelling van een
coördinator die de afstemming voor zijn rekening kan nemen tussen de centrumgemeenten en
de 21 regiogemeenten specifiek op de prestatievelden 7,8 en 9.

2.2 Regionaal beleid


In de regio Zuidoost-Brabant zijn Helmond en Eindhoven door het rijk aangewezen als
centrumgemeenten voor de maatschappelijke opvang, vrouwenopvang en verslavingsbeleid.
Verder vervult Eindhoven een centrumfunctie op het gebied van de OGGZ. Dat heeft tot gevolg
dat de meeste voorzieningen zich in deze gemeenten bevinden. We zullen ons verder toespitsen
op de voor Veldhoven belangrijke centrumgemeente, Eindhoven.

2.2.1 Centrumgemeente Eindhoven


De gemeente Eindhoven baseert het beleid op de nota ‘Een basis om verder te gaan’ het
Stedelijk Kompas en een nieuw ontwikkeld kader voor de OGGZ. Er is sprake van een
continuering van beleid voor Maatschappelijke Opvang, Vrouwenopvang en verslavingszorg. Er
wordt al geruime tijd ingezet op een sluitende keten van preventie, adequate opvang en
doorstroming, bevorderen van herstel, nazorg, re-integratie en zelfredzaamheid. Het
ontwikkelde OGGZ beleid wordt vooral gezien als voorportaal van en preventie van erger.
Tevens wordt uitval en terugval voorkomen. Er wordt tevens nadruk gelegd op het signaleren
van problemen.
De focus van het beleid zal gericht blijven op adequate ondersteuning voor kwetsbare groepen
met meervoudige problematiek (verslaving en/of psychosociale/psychiatrische problematiek)
met als doel een menswaardig en zelfredzaam bestaan; vermindering van het aantal dak- en
thuislozen en vermindering van overlast. Er is dus sprake van een smalle doelgroep (meest
kwetsbaren) die kans hebben op of reeds kampen met meervoudige problemen. Eindhoven zet
in op een instrument van gegevensverzameling bij instellingen die met kwetsbaren te maken
hebben en op ketensamenwerking met deze instellingen. Tevens wordt een cliëntvolgsysteem
ontwikkeld.

Afstemming tussen de centrumgemeente en de regiogemeenten (waaronder Veldhoven) is van


groot belang om één sluitend netwerk te creëren in de regio. Deze afstemming vindt plaats door
het instellen van een (tijdelijk) regionale coördinator, door het opstellen van een regionaal
preventieplan en door deel te nemen aan bovenstedelijk overleg.
Medio 2007 is er een coördinator aangesteld met middelen van de provincie. Deze coördinator
zal een plan van aanpak opstellen waarin gemeenschappelijk geformuleerde doelstellingen

11

Kadernota 2008-2011, Maatschappelijke en vrouwenopvang, OGGZ en verslavingzorg


Meer aandacht voor kwetsbaren in Veldhoven

worden vastgelegd en vertaald in concrete regionale acties, projecten en activiteiten. Het plan
van aanpak wordt daarmee de Regionale Agenda voor genoemde prestatievelden Wmo. Er zal
moeten worden bekeken of de coördinator ook in 2008 actief blijft. Verder ontwikkelen
gemeenten een regionaal collectief preventieplan voor de inkoop van activiteiten bij Novadic-
Kentron, GGzE en ander partijen die een aanbod doen op het gebied van collectieve preventie
geestelijke gezondheid. Er zal ook bovenstedelijk overleg plaatsvinden. Nu het Platform OGGZ
de activiteiten heeft gestopt, zoekt Eindhoven naar een nieuwe manier. Het plan is om een
stuurgroep op te zetten met bestuurders voor de prestatievelden 7, 8 en 9. Daaruit komen
werkgroepen voort die zich buigen over specifieke onderwerpen.

De financieringsstromen in het kader van 7, 8 en 9 zijn ingewikkeld en continu aan verandering


onderhevig.
Zoals eerder aangegeven ontvangt Eindhoven uitkeringen van de rijksoverheid (€ 6,9 miljoen)
op het gebied van Maatschappelijke Opvang, Vrouwenopvang en verslavingszorg. Via de AWBZ
wordt er nog eens € 8,5 miljoen aan Novadic-Kentron, Neos en het Leger des Heils
overgemaakt. Eindhoven legt zelf nog € 4,6 miljoen aan middelen bij om producten bij deze
organisaties in te kopen.
Per 1 januari 2007 werden ook AWBZ middelen (€ 1,9 miljoen) die gerekend worden tot het
terrein van de OGGZ overgeheveld van het Zorgkantoor naar de gemeente Eindhoven (Wmo).
Deze middelen bestaan uit middelen voor dienstverlening en subsidieprojecten. Dienstverlening
wordt geleverd door onder andere de GGzE en Novadic-Kentron. Eindhoven heeft hiervoor een
centrumfunctie. Daarnaast worden er voor collectieve preventie middelen naar Veldhoven zelf
overgemaakt (€ 22.035 in 2007) als onderdeel van Wmo middelen. De hoogte van het bedrag
voor preventie in 2008 is nog onbekend. Wel kiezen gemeenten ervoor ook 2008 als
overgangsjaar voor collectieve preventie te gebruiken.

2.2.2 Regionale voorzieningen


Eindhoven is dus aangewezen als centrumgemeente. Om die reden ontvangt die gemeente de
uitkeringen op het gebied van maatschappelijke opvang, verslavingszorg en vrouwenopvang. De
gemeente houdt derhalve voorzieningen in stand waar ook de inwoners van de regiogemeenten
zoals Veldhoven gebruik van kunnen maken.

Stichting Neos
Stichting Neos draagt zorg voor de maatschappelijke opvang en vrouwenopvang.
Maatschappelijke opvang is een vangnet voor mensen die tijdelijk onderdak, begeleiding,
informatie en advies nodig hebben. Het vangnet bestaat uit onder meer een dak- en
thuislozenopvang waar mensen 24-uursopvang en begeleiding kunnen krijgen. Bekend zijn het
Labrehuis en het Ritahuis. Een crisisopvang die hulp biedt bij acute probleemsituaties. Er zijn
twee adressen waar crisisopvang geboden wordt: crisisopvang Odulpha en Portaal40. Verder
heeft Neos een advies- en informatiefunctie en vormt het de voordeur voor de aanpak huiselijk
geweld. Er is in Eindhoven ook een ‘Blijf van mijn lijf huis’ speciaal voor vrouwen.

Maatschappelijke opvang gaat niet alleen over verblijf (bed, bad en brood) maar ook over
preventie en herstel (woonbegeleiding, beschermd wonen en activering en werk).

Stichting Geïntegreerde Geestelijke Gezondheidszorg in Eindhoven en de Kempen (GGzE)


De GGzE biedt zorg aan mensen met (ernstige) psychosociale en psychiatrische problematiek.
Tevens heeft ze een preventieve en dienstverlenende taak. De preventieactiviteiten zijn erop
gericht (verergering van) psychische en psychiatrische problematiek te voorkomen. De
dienstverlenende functie betreft het geven van voorlichting, advies, consultatie en scholing aan
hulpverleners en andere instellingen. GGzE biedt behandel- en begeleidingsmogelijkheden,
variërend van acute en kortdurende hulp, rehabilitatie en zorg tot specialistische en forensische
zorg. GGzE beschikt daartoe over klinische en ambulante voorzieningen, woonvormen voor
beschermd wonen en crisis- en specialistische voorzieningen voor bijzondere opnamen. De

12

Kadernota 2008-2011, Maatschappelijke en vrouwenopvang, OGGZ en verslavingzorg


Meer aandacht voor kwetsbaren in Veldhoven

klinische eenheden zijn gehuisvest op locatie De Grote Beek, de ambulante hulp wordt onder
meer in Veldhoven op de Run geboden. Eén van de beschermende woonvormen bevindt zich in
Veldhoven. De GGzE hecht grote waarde aan lotgenotencontact en inzet van
ervaringsdeskundigen. Dit zijn aspecten die een rol spelen in het werk van de kwartiermaker
(Zie 3.3.2).

De Stichting GGzE voert ook verschillende preventieve activiteiten uit in Veldhoven. Zoals:
• Algemene voorlichtingsbijeenkomsten over specifieke psychische problematiek (depressie,
borderlinestoornis, autisme, dubbele diagnose etc.) en beeldvorming psychiatrie.
• Algemene voorlichtingsbijeenkomsten op aanvraag: bijvoorbeeld via scholen, gemeente,
verschillende organisaties.
• Schriftelijke voorlichting via dagbladen, huis aan huis bladen, bibliotheken etc. over
psychische problematiek. Websites/sociale kaart voor specifieke regionale informatie en/of
screening van psychische problematiek.
• Voorlichting rondom depressie gericht op herkenning en bewustwording van mogelijkheden
hier iets aan te doen voor diverse risico/aandachtgroepen (ouderen, mantelzorgers,
jongeren, migranten).
• Cursusaanbod rondom depressie voor diverse leeftijdsgroepen en doelgroepen
• Ondersteuningsgroepen/cursussen voor mantelzorgers van mensen met ernstige
psychische problematiek.
Daarnaast zijn er nog Dienstverlenende outreachende activiteiten in Veldhoven in het kader van
de OGGZ. Te denken valt aan vroegtijdige onderkenning van problematiek bij Kinderen en
Jeugd, cliëntondersteuning bij participatie en ondersteuning van psychische problematiek bij
mantelzorgers. Het is nog onduidelijk of deze outreachende activiteiten kunnen blijven worden
uitgevoerd en worden bekostigd uit de OGGZ middelen die de centrumgemeente ontvangt.

Novadic-Kentron
Novadic-Kentron richt zich op het juiste gebruik van middelen, op verslaving en verslavingszorg.
Hiertoe biedt Novadic-Kentron specialistische hulp op ondermeer dag- en nacht opvang voor
zwaar verslaafden, methadonverstrekking, zorg voor verslaafden met een psychiatrische
problematiek en arbeidsintegratie en woonbegeleiding. Tevens begeleidt verslavingsreclassering
verslaafden die een strafbaar feit hebben begaan. Daarnaast biedt men preventie en
voorlichting om problemen te voorkomen en vroegtijdig te signaleren. In Veldhoven maakt
Novadic-Kentron met dat doel onderdeel uit van het Zorgloket op de Kempencampus.
Jaarlijks voert Novadic-Kentron preventieactiviteiten uit in de regiogemeenten waaronder
Veldhoven. Het doel is om ernstige ernstige verslavingsproblemen voor zover mogelijk, te
voorkomen. Voorbeelden van activiteiten zijn:
• Dienstverlening ten behoeve van de Jeugdhulpverlening en Instellingen voor Jeugdzorg. Het
gaat over consultatie, deskundigheidsbevordering medewerkers en mentoren et cetera.
• Dienstverlening en preventie ten behoeve van de aanpak Kinderen (4+) van Verslaafde
Ouders (KVO). Het betreft vroegsignalering en preventief ingrijpen in gezinssituaties waarin
één of beide ouders verslaafd zijn. Er wordt integraal en volgens een protocol
samengewerkt met onder meer het Algemeen Meldpunt Kindermishandeling, Bureau
Jeugdzorg en de Raad voor de Kinderbescherming.
• Preventie ten behoeve van de intensieve gezinsaanpak (gezin aan bod) in combinatie met
hometraining.
• Dienstverlening en preventie ten behoeve van lokaal gezondheidsbeleid, waaronder het
ondersteunen van gemeenten bij het tot stand komen van lokaal preventief alcoholbeleid.

GGD Zuidoost Brabant


Nu de OGGZ is overgeheveld van de WCPV naar de WMO verdwijnt de vanzelfsprekende inzet
van de GGD op dit beleidsterrein. Gemeenten zijn zelf verantwoordelijk voor de coördinatie en
de afstemming. Ook op de prestatievelden 7, 8 en 9 is collectieve preventie een taak van de
GGD. De primaire verantwoordelijkheid ligt echter bij andere instellingen. De GGD kan met haar

13

Kadernota 2008-2011, Maatschappelijke en vrouwenopvang, OGGZ en verslavingzorg


Meer aandacht voor kwetsbaren in Veldhoven

ervaringen echter wel een samenwerkingspartner zijn. Verder mag van de GGD verwacht
worden dat ze, in samenwerking met de regievoerder (gemeente), leemtes in de zorgverlening
aan sociaal kwetsbare mensen signaleert. Dit komt terug in epidemiologie en registratie. De
GGD zou ook een sociale kaart kunnen samenstellen met activiteiten van andere actoren op het
gebied van de prestatievelden 7, 8 en 9. Aangezien de GGD een neutrale actor is op het terrein
van prestatievelden 7, 8 en 9 behoort het tot de mogelijkheden de GGD onafhankelijk
secretaris of voorzitter te maken in specifieke overlegvormen.

Bovengenoemde instellingen zijn niet in Veldhoven gevestigd. Het is van belang dat de inwoners
van Veldhoven op een eenvoudige manier aan de benodigde informatie komen van deze
regionaal werkende organisaties. Verder is het van belang dat mensen zich met hun problemen
op één centrale plaats kunnen melden. Dit zorgt ervoor dat mensen minder lang met problemen
blijven rondlopen.

14

Kadernota 2008-2011, Maatschappelijke en vrouwenopvang, OGGZ en verslavingzorg


Meer aandacht voor kwetsbaren in Veldhoven

Hoofdstuk 3
Het Veldhovense beleid

3.1 Lokaal beleid


De gemeente Veldhoven beschikt over een 4-jarige beleidsnota Wmo. Die nota beschrijft welke
weg de gemeente op de verschillende prestatievelden wil inslaan. In de nota is beschreven: wat
de Wmo en de Wmo kadernota verwachten op onder meer de prestatievelden 7, 8 en 9,
doelstellingen die geformuleerd zijn op deze prestatievelden en de tijdsplanning die daaraan is
gekoppeld. In 3.1.1 wordt nader ingaan op deze beleidsnota.

Verder heeft de gemeente tot nu toe géén specifiek beleid op het gebied van maatschappelijke
opvang, vrouwenopvang, OGGZ en verslavingszorg. Dat leek ook niet noodzakelijk omdat de
centrumgemeente en de GGD Zuidoost Brabant alles regelden voor Veldhoven. In het kader van
de Wmo is dit beleid wél geformuleerd. Gestreefd wordt naar een sluitende aanpak. Een deel
van de zorg voor verslaafden en mensen met psychiatrische beperkingen valt hieronder. Het
gaat dan over verslaafden en mensen met een psychiatrische beperking die in onze gemeente
wonen of hier na hun intramurale behandeling weer willen wonen. Mensen die dus kwetsbaar
zijn en extra ondersteuning nodig hebben omdat dak- en thuisloosheid dreigt.

3.1.1 Verwachtingen en doelstellingen


Samen met vertegenwoordigers van verschillende instellingen is tijdens twee werkateliers
geformuleerd wat de Wmo van de gemeente verwacht en werden doelstellingen geformuleerd in
dat kader. In hoofdstuk 4 wordt dit als uitgangspunt gebruikt om de ambities van de gemeente
te formuleren op de drie prestatievelden.

Verwachtingen:
inwoners van Veldhoven hebben hun eigen verantwoordelijkheid om te participeren. Het is dus
van belang dat mensen elkaar helpen. De gemeente voert welzijnsbeleid om de sociale structuur
te versterken. Lukt het mensen alsnog niet om op eigen kracht te participeren of weten mensen
de weg naar de hulpverlening niet zelf te vinden, dan ontwikkelt de gemeente een vangnet van
voorzieningen van maatschappelijke opvang, vrouwenopvang, verslavingszorg en eerstelijns-
OGGZ. Daarbij vindt regionale afstemming plaats.
Verder ondersteunt de gemeente mensen bij het herstellen van zelfredzaamheid en helpt ze bij
het maatschappelijk participeren. Zodat mensen met een beperking kunnen meedoen aan
reguliere activiteiten. Die gaan uit van de vraag van de cliënt in plaats van dat ze puur
aanbodgericht zijn.

Doelstellingen:
In de werkateliers is ook een aantal doelstellingen geformuleerd die terug te vinden zijn in de
ambitie 3.4. Tevens werd door de instellingen een gezamenlijke definitie voor de prestatievelden
7, 8 en 9 geformuleerd en werden doelgroepen op een rijtje gezet (3.1.2 en 3.1.3).

3.1.2 Definitie
In 1.1.3 staan de definities uit de wettekst van de Wmo. Aangezien er sprake is van
kwetsbaren die zich op elk van de terreinen (maatschappelijke opvang, vrouwenopvang, OGGZ
en verslavingzorg) manifesteren is het lastig een onderscheid te maken tussen de
beleidsterreinen en tussen de doelgroepen die daarin voorkomen. Wij kozen daarom voor één
gezamenlijke omschrijving van 7, 8 en 9: alle activiteiten voor personen en risicogroepen die
daar zelf niet om vragen, maar die wel zorg en aandacht nodig hebben. Men wil geen hulp
(zorgmijders) of men is niet goed (meer) in staat om hulp te vragen. Dit zijn ‘kwetsbare
mensen’ die op verschillende levensgebieden ernstige problemen ondervinden: bijvoorbeeld
wonen, dagbesteding, contacten, psychische en fysieke gesteldheid. Door de problemen die ze
ervaren mogen, kunnen, durven of willen ze géén gebruik maken van de voorzieningen die
bedoeld zijn om één of meer van deze problemen te verlichten. De problematieken leiden tot

15

Kadernota 2008-2011, Maatschappelijke en vrouwenopvang, OGGZ en verslavingzorg


Meer aandacht voor kwetsbaren in Veldhoven

vereenzamen en uit huiszetten. Betrokkenen vormen of een gevaar voor zichzelf, veroorzaken
overlast of worden dak- en thuisloos.

3.1.3 Doelgroepen en afbakening


• Dak- en thuislozen waaronder zij die uit huis zijn gezet;
• Verslaafden die in de gemeente woonachtig zijn of hier weer komen wonen ;
• Mensen met een psychiatrische of psychosociale problematiek die niet om hulp vragen of
die weer in de gemeente komen wonen;
• Zorgwekkende zorgmijders;
• Mensen die overlast veroorzaken/ de openbare orde verstoren;
• Mensen die zichzelf en/of eigen omgeving vervuilen of verwaarlozen;
• Mensen die een gevaar voor zichzelf of voor anderen vormen;
• Slachtoffers en daders van huiselijk geweld in al haar verschijningsvormen;
• Of een combinatie hiervan.

Deze opsomming van doelgroepen geeft de samenhang aan tussen de maatschappelijke


opvang, vrouwenopvang, OGGZ en verslavingszorg. Het betreft personen met meervoudige
problemen, waaronder psychische problemen, verslavingsproblemen en/of ernstige
psychosociale problemen. Dit in combinatie met de afwezigheid van een op eigen initiatief en
tijdige gestelde hulpvraag. Tekortschietende zelfredzaamheid, onvoldoende vermogen om in
eigen basale levensbehoeften te voorzien en gebrek aan adequate hulpverlening of steun.
Wanneer dan financiële problemen ontstaan, leidt dit tot een neerwaartse spiraal van
problemen. De brede doelgroep van de OGGZ onder wie ook jongeren wordt in deze kadernota
buiten beschouwing gelaten. Deze wordt bereikt via beleidsterreinen zoals jeugdbeleid en lokaal
gezondheidsbeleid. De kadernota heeft wel betrekking op ouderen met psychische /
psychiatrische problemen (psychogeriatrie) die ertoe leiden dat deze ouderen vervuilen, zorg
mijden, of een gevaar vormen voor zichzelf. De ouderennota gaat niet in op deze groep. Het
valt tevens binnen het bereik van deze kadernota om de activiteiten die worden ondernomen op
het gebied van 7, 8 en 9 door deze beleidsterreinen te inventariseren.

3.2 Aanpalend beleid


In het Wmo beleidsplan ligt de nadruk op het meedoen van burgers. Daarbij wordt in eerste
instantie een beroep gedaan op zelfredzaamheid. Aan de burgers die zichzelf niet kunnen
redden worden voorzieningen aangeboden als steun in de rug.
Op verschillende prestatievelden wordt hier uitwerking aan gegeven:
• Prestatieveld 1. Bevorderen van leefbaarheid en sociale cohesie.
Door leefbaarheid in de wijken en buurten te stimuleren, voelen mensen zich mede
verantwoordelijk voor de eigen buurt of straat. Eén doel daarvan is dat bewoners vroegtijdiger
signaleren als mensen in de problemen raken en hulp nodig hebben en dat men bereid is elkaar
een helpende hand te bieden. In de nota wijkbeheer wordt dit verder uitgewerkt (zie bijlage C)
• Prestatieveld 2. Jeugd.
Een van de doelen van dit terrein is om problemen vroegtijdig bij jongeren te signaleren en
adequate hulp te bieden. De aanpak komt overeen met de aanpak die geschetst wordt voor de
doelgroep in deze kadernota. In bijlage C. onder jeugdbeleid wordt verder ingegaan op de
plannen.
• Prestatieveld 3. Informatie, advies en cliëntondersteuning
Organisaties gaan samenwerken om het Loket Welzijn Wonen Zorg (WWZ) vorm en inhoud te
geven. Op die manier komen (regionale) organisaties dichter bij de burgers. De bekendheid van
het hulpverleningsaanbod van deze organisaties zal hierdoor stijgen. Het loket is één van de
centrale plaatsen om signalen te melden.
• Prestatieveld 4. Ondersteunen van mantelzorgers en vrijwilligers
Vrijwilligers kunnen een rol spelen bij de ondersteuning van mantelzorgers en kwetsbaren. Goed
voor Elkaar! is een project waarbij vragen van burgers gekoppeld worden aan een vrijwilliger.

16

Kadernota 2008-2011, Maatschappelijke en vrouwenopvang, OGGZ en verslavingzorg


Meer aandacht voor kwetsbaren in Veldhoven

Eén optie is dat dit project op termijn wordt uitgebouwd met een maatjesproject voor met name
zware psychische of psychiatrische problemen.
• Prestatieveld 5. Bevorderen van deelname aan de maatschappij
Steeds meer mensen met beperkingen blijven zelfstandig wonen. De gemeente wil
samenwerking tussen aanbieders van welzijns,- woon,- en zorgdiensten bevorderen om dit
mogelijk te maken. Hoewel de invulling van dit prestatieveld voornamelijk gericht is op mensen
met een verstandelijke of lichamelijke beperking is dit ook van belang voor kwetsbaren
(preventie en re-integratie).
• Prestatieveld 6. Het verlenen van voorzieningen
De indicering en toekenning van individuele voorzieningen en huishoudelijke verzorging vindt
plaats volgens beleidsregels zoals ze gesteld zijn in de Wmo. Ook mensen met psychosociale
beperkingen (vaak kwetsbaren) kunnen een aanspraak doen in het kader van de Wmo voor hulp
of begeleiding bij het voeren van hun huishouden.

Aandacht voor kwetsbaren is er dus binnen verschillende prestatievelden van de Wmo. Dit
vormt beleid dat aanpalend is aan het beleid van onderhavige kadernota. De instellingen die in
deze kadernota worden genoemd zoals de GGzE en Neos doen een aanbod op deze
verschillende prestatievelden ten behoeve van de kwetsbaren.
Verder zijn er beleidsterreinen die niet direct terug komen in de prestatievelden van de Wmo
maar die ook een relatie hebben met deze kadernota:
• Armoedebeleid
• Gezondheidsbeleid
• Ouderenbeleid
• Veiligheidsbeleid
In bijlage C. wordt ingegaan op deze beleidsterreinen.

3.3 De Veldhovense situatie

3.3.1 De vraag
We hebben getracht in beeld te brengen wat de vraag is vanuit de gemeente Veldhoven op de
verschillende beleidsterreinen. De vraag geeft aan hoeveel inwoners van Veldhoven gebruik
maken van de voorzieningen en schattingen van het aantal inwoners van Veldhoven met
bepaalde problemen. Wat al snel duidelijk werd, is dat de instellingen die in Eindhoven
gelokaliseerd zijn en regionaal werken vaak alleen cijfers kunnen leveren die voor de hele regio
gelden. Men heeft vaak geen gedetailleerde informatie over de regiogemeenten beschikbaar. Dit
komt met name omdat men registreert op laatste woonplaats of verblijfplaats. Dat is vaak
Eindhoven. Toch hebben instellingen enkele cijfers kunnen genereren die specifiek betrekking
hebben op de gemeente Veldhoven. In onderstaand overzicht treft u deze cijfers aan.

Bekend bij instellingen:

Huidige vraag 2005 2006


Maatschappelijke opvang
Aantal dak- en thuislozen mannen (Neos) 8 12
Aantal dak- en thuislozen vrouwen (Neos) 5 2
Aantal zwerfjongeren (Neos) (16-21) 7 5
Aantal kinderen 5 5
Gebruik Noodbed 7
Labrehuis 1
Crisisopvang Odulpha 1
Woonbegeleiding 2 gezinnen
1 individuele cliënt
Vrouwenopvang

17

Kadernota 2008-2011, Maatschappelijke en vrouwenopvang, OGGZ en verslavingzorg


Meer aandacht voor kwetsbaren in Veldhoven

Ritahuis 1
Huiselijk geweld (cijfers vanaf september 2006)
Gecoördineerd door het meldpunt 26
Zaken geregistreerd door politie 53
Aangifte van geregistreerde zaken door betrokkenen zelf 18
Chronische psychische problematiek
Aantal beschermd wonen GGzE 35
Behoefte GGzE aan woonvormen Verzorgd:0
Beschermd:3
Geschikt: 5
Aantal chronisch psychiatrische patiënten (ambulant) 250
Burgers met psychiatrische klachten: behandeling en kortdurende 465
opname
Burgers in acute problemen; crisisinterventie en crisisopname 30
Ondersteunende behandeling van familie en relaties van cliënten 560
Aantal personen met chronische psychische problemen (schatting op 216-303 (0,5 –
basis van Trimbos / SGBO) 0,7%)
De Boei 98 mannen
56 vrouwen
Woonontruimingen
Aert Swaens 12 12
HHvL (Woonbedrijf) 1
Wooninc 4
Andere verhuurders 3 6
OGGZ
Aantal aangiften / verbalen van strafbare feiten mbt overlast (politie 9
ZOB)
Aanmeldingen van outreachende hulpverlening 6
Aantal afgesloten schuldhulpverleningen (Dommelregio) 59
Verslaving
Actuele / problematische drinkers (Volwassenenmonitor 2005 GGD) 3850 overmatige
drinkers
2690 excessieve
drinkers
Alcoholverslaafden in behandeling Novadic-Kentron 30 43
Drugsgebruik (Volwassenenmonitor 2005 GGD) 740 afgelopen 4
weken softdrugs
160 afgelopen 4
weken harddrugs
Harddrugsverslaafden in behandeling Novadic-Kentron 23 24
Softdrugsverslaafden in behandeling Novadic-Kentron 11 10
Gokverslaafden in behandeling Novadic-Kentron 4 4

Bovenstaand schema geeft aan hoeveel inwoners uit Veldhoven bekend zijn (vaak in
behandeling) bij GGzE, Novadic-Kentron, Neos, politie en gemeente. Wat opvalt is dat er veel
woningontruimingen dus huisuitzettingen zijn geweest in het verleden, dat het aantal inwoners
die met huiselijk geweld te maken hebben aanzienlijk is en dat het aantal mensen met
psychiatrische problemen behoorlijk is. Op huiselijk geweld en woningontruimingen komen we
later in deze kadernota terug.
Inzicht in de werkelijke omvang van het aantal mensen in de diverse doelgroepen is er niet. De
beste benaderingen kunnen gebaseerd worden op de monitors van de GGD, maar ook hier kan
sprake zijn van een onderschatting van de omvang van de doelgroep omdat mensen met grote
problemen geen vragenlijst zullen willen of kunnen invullen. Een andere manier om inzicht te
krijgen in de werkelijke omvang van doelgroepen is gebruik te maken van onderzoeken die
elders in het land zijn uitgevoerd en deze te vertalen naar de Veldhovense situatie (bijvoorbeeld
onderzoeken uitgevoerd door het Trimbos instituut of SGBO).
18

Kadernota 2008-2011, Maatschappelijke en vrouwenopvang, OGGZ en verslavingzorg


Meer aandacht voor kwetsbaren in Veldhoven

3.3.2 Het aanbod


In 2007 hebben we onder instellingen die betrokken zijn bij de prestatievelden 7, 8 en 9 zo veel
mogelijk Veldhovense activiteiten geïnventariseerd. Dit is aangevuld met de activiteiten van de
regionale instellingen die ook activiteiten buiten Veldhoven organiseren. Het schema is
opgenomen in bijlage B. Lijst met activiteiten. Het schema is opgebouwd uit de keten
signaleren, preventie, behandeling en nazorg of maatschappelijke re-integratie. Het schema
geeft een breed beeld van alle activiteiten. We hebben er echter in deze kadernota voor
gekozen de doelgroep af te bakenen (zie 3.1.3). Het lokale aanbod is dan:

Signaleren en preventie
Aan het begin van de zorgketen staan signaleren en preventie. Door het vroegtijdig signaleren
en adequate preventiemiddelen in te zetten is het mogelijk om erger en uitval te voorkomen.
De volgende activiteiten kunnen in dat kader worden ingezet:
• Outreachende hulpverlening
• Bemoeizorg
• Woonbegeleiding
• Aanpak Huiselijk Geweld

• Outreachende hulpverlening
Outreachende hulpverlening heeft als doel het ongevraagd bieden van hulp aan cliënten die niet
(meer) om hulp vragen, maar waarover de omgeving zich zorgen maakt. Doel is verbeteren van
de kwaliteit van leven voor de cliënten en zijn omgeving en het binnenbrengen van de juiste
zorg. DommelRegio is in onze gemeente de aanbieder van deze vorm van hulp. De
maatschappelijk werker wacht niet af tot de cliënt zichzelf aanmeldt, maar neemt initiatief tot
contact op basis van signalen die hij ontvangt van verwijzers en de netwerken waaraan
deelgenomen wordt.

In Veldhoven waren er in 2006, 6 aanmeldingen via de outreachende hulpverlening. Het aantal


is lager dan verwacht omdat er in het begin van het jaar nog niet geregistreerd werd op de term
outreachende hulpverlening. Verder zoekt Dommelregio nog naar een manier om deze manier
van werken te integreren in het dagelijkse werk.

• Bemoeizorg
Bemoeizorg is een actieve en outreachende vorm van hulpverlening aan mensen met ernstige of
psychosociale problemen, al dan niet in combinatie met andere sociaal-maatschappelijke
problemen die zelf niet om hulp vragen maar die wel dringend zorg behoeven. De hulpverlening
is tijdelijk van aard en richt zich er primair op, om door toeleiding naar reguliere vormen van
hulpverlening aan bedoelde groep mensen meer kwaliteit van leven te beiden. GGzE, Novadic-
Kentron, GGD Zuidoost - Brabant, GGD Eindhoven en de Lumens groep zijn uitvoerders van
deze bemoeizorg. Dommelregio zal met outreachende hulpverlening een eerste
probleeminventarisatie doen. Wanneer er sprake is van zwaardere problematiek is het
bemoeizorgteam beschikbaar voor consultatie, bemiddeling, interventie en opvang.

Outreachende hulpverlening en bemoeizorg kunnen een belangrijke rol spelen in het vroegtijdig
signaleren en aanpakken van problemen. In de gemeente Veldhoven hebben we met name te
maken met outreachende hulpverlening soms aangevuld met expertise van het bemoeizorgteam
(bij psychiatrische en verslavingsproblematiek). Hierbij is sprake van een pilot. Eind 2007 wordt
nagegaan hoeveel meldingen er uit de regio komen. De vraag is dan of er een rekening gaat
naar de regiogemeenten of dat deze hulpverlening om niet of niet meer zal worden geboden.
De resultaten van deze outreachende hulpverlening blijven, zoals eerder genoemd, achter bij de
verwachtingen. Er moet met DommelRegio worden bekeken hoe de resultaten kunnen worden
verbeterd.

19

Kadernota 2008-2011, Maatschappelijke en vrouwenopvang, OGGZ en verslavingzorg


Meer aandacht voor kwetsbaren in Veldhoven

• Woonbegeleiding
In 2006 waren er 22 woningontruimingen. De personen die uit huis gezet worden, verdwijnen
vaak uit Veldhoven. Ze gaan naar België of verdwijnen in de opvangvoorzieningen in Eindhoven,
soms zwerft men tijdelijk in Veldhoven rond. Dit moet worden voorkomen.
Woonbegeleiding dient te worden gegeven voordat problemen escaleren en er bijvoorbeeld
opname nodig is in een zorginstelling. We spreken dan ook van preventieve woonbegeleiding.
Deze preventieve woonbegeleiding vormt een belangrijke aanvulling met als doel de keten
sluitend te maken. Ook woningcorporaties hebben hierbij een verantwoordelijkheid in het kader
van hun maatschappelijke betrokkenheid. Aert Swaens heeft al afspraken met Neos hierover.

• Aanpak Huiselijk geweld


Sinds september 2006 participeert de gemeente Veldhoven in de aanpak huiselijk geweld. Neos
in Eindhoven vormt de frontoffice, dat is het punt waar de telefoontjes (meldingen en
informatievragen) binnenkomen. Neos schakelt deze meldingen door naar DommelRegio. Deze
organisatie bemant een advies en steunpunt huiselijk geweld (ASHG). Dit ASHG coördineert,
registreert en bewaakt alle hulpverleningstrajecten die te maken hebben met huiselijk geweld.
Deze aanpak is erop gericht dat twee hulpverleners binnen 48 uur starten met een hulpaanbod.
Er is een toenemende vraag om hulp van dit ASHG in Veldhoven.
Dit ASHG heeft een breed aanbod ontwikkeld op het gebied van voorlichting en preventie. De
gemeente Veldhoven maakt hier gebruik van. Er dient aandacht te zijn voor toenemende
problematieken rond huiselijk geweld (in al haar verschijningsvormen) in preventieve en
hulpverlenende zin.

Nazorg of maatschappelijke re-integratie


In samenwerking met de zorginstellingen dient de gemeente weer meedoen te stimuleren en
terugval te voorkomen. Inwoners van Veldhoven die intramuraal zijn geweest, kunnen de
behoefte hebben weer in Veldhoven te komen wonen. Hierbij hebben zij ondersteuning nodig in
het wonen, leren, werken, en opbouwen van sociale contacten. De zorginstellingen hebben een
verantwoordelijkheid in het verzorgen van een nazorg traject. De gemeente moet in het kader
van de Wmo het meedoen stimuleren. We denken dan aan wonen voor doelgroepen, wonen en
dagbesteding. De volgende activiteiten zijn in dat kader van belang:
• Inloophuis De Boei
• Zorgboerderij het Geitenboerke
• Lotgenotencontact/zelfhulpnetwerk
• Plan Door!
• Afdeling Werk, Inkomen & Zorg
• Maatschappelijke steunsystemen (GGzE)
• 7x24 uursoverleg

• Inloophuis De Boei
Stichting De Boei biedt inwoners van Veldhoven met een psychiatrische achtergrond
mogelijkheden om te ontmoeten en activiteiten te ondernemen. Het streven is dat deze
inwoners zich beter staande houden in de maatschappij, een sociaal netwerk op kunnen bouwen
en hun dagen ‘zinnig’ in te kunnen vullen. Op de locatie in Veldhoven vinden derhalve
uiteenlopende dagactiviteiten plaats: de Runbus, de Klussendienst en allerlei activiteiten die
gericht zijn op het direct functioneren in de maatschappij. Voorbeeld van dat laatste is
dienstverlening aan zelfstandig wonende ouderen.
De locatie in Veldhoven is in ontwikkeling. In 2007 werd extra aandacht geschonken aan het
verstevigen van de locatie. Om deelnemers beter te binden aan De Boei zijn de openingstijden
verruimd en gezocht naar een versterking van de kwaliteit van het team. Er is energie gestopt
in het traject van verwijzing. Er wordt nog aandacht besteed aan het binden van jongeren en
het bekend maken van De Boei bij onder meer de huurders van woningcorporaties.

20

Kadernota 2008-2011, Maatschappelijke en vrouwenopvang, OGGZ en verslavingzorg


Meer aandacht voor kwetsbaren in Veldhoven

De stichting heeft een ondernemingsplan opgesteld dat medio 2008 tot uitvoer wordt gebracht.
Verder bouwt De Boei samen met een ondernemer in Veldhoven een hal waar activiteiten
plaatsvinden die gericht zijn op het verkrijgen van werk. Deelnemers kunnen vanuit een positie
als vrijwilliger een baan verwerven bij De Boei of het bedrijfsleven. Het gaat om commerciële
activiteiten zoals ICT, decorbouw, groenwerk, klussendienst en de vervoersdienst. Mensen met
een (ex) psychiatrisch probleem maar ook (ex) verslaafden en fase 4 cliënten kunnen hier onder
begeleiding re-integreren tot werk. Inmiddels zijn er afspraken gemaakt met de GGzE
betreffende de begeleiding van hun cliënten. Ook Novadic-Kentron wordt hiervoor benaderd.
Daarnaast zijn afspraken met het bedrijfsleven over het plaatsen van de doelgroep in de
bedrijven na het volgen van een traject en/of opleiding.

• Zorgboerderij het Geitenboerke


In Oerle is een Novafarm gesitueerd. Het Geitenboerke is een boerderij met 600 geiten.
Novadic-Kentron biedt in deze boerderij ex-drugs- en drankverslaafden dagbesteding.
Gedurende 3 dagen in de week (in 2008 mogelijk 4 dagen) komen er ongeveer 7 cliënten met
een begeleider naar de zorgboerderij. Er worden klusjes op maat gezocht. De bedoeling is
structuur te bieden, zodat de 7 ‘hulpboeren’ een terugkeer kunnen maken in de maatschappij.
De diensten van de boerderij worden via Novadic-Kentron door de ABWZ betaald.

• Lotgenotencontact/zelfhulpnetwerk
In Eindhoven is de Stichting Zelfhulp Netwerk Zuidoost-Brabant gehuisvest. Bij het netwerk zijn
op dit moment 37 zelfhulpgroepen aangesloten. De thema’s van de bij het Zelfhulp Netwerk
aangesloten groepen zijn te verdelen in grofweg vijf hoofdgebieden. Groepen rond:
• Geestelijke gezondheidszorg: Stichting Borderline, Ypsilon, Mishandelde vrouwen et cetera.
• Verslaving: AA, AGOG, Norwood-groep et cetera
• Seksualiteit: De Kringen, Werkgroep Facet, Orpheus et cetera
• Lichamelijke gezondheidszorg: Astmafonds, Psoriasisvereniging, CVA et cetera.
• Familie-organisaties: Balans, Stichting Down’s syndroom et cetera.
Het netwerk biedt startende en aangesloten zelfhulpgroepen facilitaire ondersteuning, stimuleert
en helpt hen bij het vasthouden/overdragen van kennis en ondersteunt hen bij het oplossen van
inhoudelijke/organisatorische vraagstukken. De gemeente Eindhoven stelt de faciliteiten ter
beschikking van het netwerk. Medio 2007 heeft het netwerk een convenant afgesloten met de
GGzE en Novadic-Kentron. De belangrijkste doelstelling hierbij is dat deze professionele
instellingen zelfhulp erkennen als een waardevolle aanvulling op hun hulp en andersom.
Ongeveer 40% van de 2000 personen die gebruik maken van de groepen, komt uit de regio
Zuid Oost Brabant. Ook inwoners van Veldhoven zijn lid van de zelfhulpgroepen. De
Veldhovenaren komen naar het netwerk in Eindhoven omdat het voor hen prettig is anoniem te
blijven in hun eigen woonomgeving. Daarom is het ook niet wenselijk groepen op te zetten in
Veldhoven. Zelfhulpgroepen kijken naar de kansen van mensen. In een groep leer je zelf
verantwoordelijkheid te nemen voor je leven, dat maakt je gezonder. Voor anderen ben je in
een groep ook steun en toeverlaat. Dit geeft kracht.
Op die manier levert het netwerk een bijdrage aan de re-integratie van inwoners van Veldhoven
in de maatschappij. In het kader van de Wmo is de functie van het loket WWZ in ontwikkeling.
Zo wil het netwerk graag dat hun foldermateriaal een plaats krijgt in dit loket. Op die manier
hoopt het netwerk meer Veldhovenaren te bereiken.

Lotgenotencontact en of de inzet van ervaringsdeskundigen kunnen een rol spelen bij de


ondersteuning van mensen met een psychisch / psychiatrisch probleem. Het is ondermeer van
belang bij het opbouwen van een netwerk. Bekeken kan worden bijvoorbeeld of het wenselijk is
en haalbaar is om een maatjesproject op te zetten in Veldhoven voor mensen van genoemde
doelgroep. Een ‘gezonde’ vrijwilliger kan iemand met een probleem ondersteunen. De
samenwerking kan worden gezocht met De Boei of de GGzE.

21

Kadernota 2008-2011, Maatschappelijke en vrouwenopvang, OGGZ en verslavingzorg


Meer aandacht voor kwetsbaren in Veldhoven

• Plan Door!
Door! is een samenwerkingsverband van 10 opvang- en zorgorganisaties en 4
woningcorporaties in de regio Eindhoven. Via Door! krijgen cliënten uit deze opvangorganisaties
een kans om in een individuele woonsituatie met begeleiding de vaardigheden te ontwikkelen
die nodig zijn om zelfstandig te kunnen wonen. Door! heeft deze aanpak ook uitgerold over de
gemeente Veldhoven. Inmiddels hebben Aert Swaens en Woonbedrijf enkele (ieder twee)
woningen hier ter beschikking gesteld van Door! in Veldhoven. De opvang- en zorgorganisatie
huurt de woning van één van deze woningcorporaties en sluit een
woonbegeleidingsovereenkomst met de cliënten af. Na een succesvolle afronding van het
begeleidingstraject komt de huurovereenkomst op naam van de cliënt te staan. Op dit moment
hebben er in Veldhoven nog géén koppelingen plaatsgevonden. Dat is echter wel de bedoeling.
Het is raadzaam om op termijn te bekijken of vier woningen in Veldhoven voldoende zijn.

• Afdeling Werk, Inkomen & Zorg


De afdeling Werk, Inkomen en Zorg van de gemeente wordt soms geconfronteerd met mensen
die een bijstandsuitkering aanvragen waarbij ze aangeven een psychische stoornis te hebben en
daardoor niet geschikt zijn om volledig te werken. Er wordt bekeken in hoeverre deze stoornis
aanwezig is en hoeverre deze het werk belemmert. Dat kan duidelijk worden doordat een cliënt
een relatie heeft met de GGzE of dat uit het dossier blijkt dat werken (tijdelijk) géén optie is. Als
de situatie onduidelijk is, stelt een extern bureau een psychodiagnostisch onderzoek (bv.
Ausems en Kerkvliet). De vraag moet worden beantwoord in hoeverre de stoornis cliënt
belemmert om deel te nemen aan het arbeidsproces, of reguliere arbeid haalbaar is, of dat
vrijwilligerswerk het hoogst haalbare is. Daarnaast wordt ingeschat hoeveel uren iemand zou
kunnen werken. Naar aanleiding van de onderzoeksresultaten wordt dan individueel bekeken of
iemand (gedeeltelijk) wordt ontheven van de arbeidsverplichting en voor hoeveel uur dat het
geval is.
Een cliënt die aangeeft graag te willen werken, kan in een begeleidingstraject geplaatst worden
bij Bounce. Dit is een zelfstandige, commerciële organisatie, ontstaan uit een
samenwerkingsverband tussen onder andere verschillende GGZ organisaties.

• Maatschappelijke steunsystemen (GGzE)


In de gemeente Veldhoven is een kwartiermaker van de GGzE actief gedurende 14 uren per
week. Eén van de taken van de kwartiermaker is om de stille problematiek in Veldhoven op te
sporen. Hiervoor is het van belang dat de kwartiermaker de bereikbaarheid tussen de GGzE en
lokale organisaties vergroot. Er wordt samen met de gemeente gezocht naar een invulling van
deze 14 uur. In ieder geval is het meedoen voor de doelgroep van de GGzE die woonachtig is in
Veldhoven een gezamenlijk streven.

• 7 X 24 uursoverleg
De gemeente neemt deel in de samenwerkingsovereenkomst 24-uurszorg in De Kempen. In de
gemeente is in dat kader het 7 X 24 uursoverleg opgestart door DommelRegio. In dit overleg
worden complexe situaties besproken waarbij vaak overlast wordt veroorzaakt en waarbij altijd
meerdere partijen betrokken zijn. Het overleg heeft tot doel om te komen tot een geïntegreerde
aanpak. In het overleg nemen deel: DommelRegio, Aert Swaens, politie en als achtervang de
GGzE en het Woonbedrijf.
Dit overleg kan mogelijk een rol spelen bij de regiorol van de gemeente, bijvoorbeeld door
signalen te melden en neer te leggen bij de juiste organisatie. Verder zou het overleg een rol
kunnen spelen bij de terugkeer van cliënten in Veldhoven. Het is wel zaak dat meerdere
organisaties zich actief aansluiten bij dit overleg. Mogelijk is een stuurgroep noodzakelijk die
een vinger aan de pols houdt.

22

Kadernota 2008-2011, Maatschappelijke en vrouwenopvang, OGGZ en verslavingzorg


Meer aandacht voor kwetsbaren in Veldhoven

Maatschappelijke re-integratie maakt een belangrijk deel uit van de ketenzorg. Het is van
belang dat mensen kunnen wonen waar ze willen, dat er aandacht is voor dagbesteding en
mogelijk voor werk. Noodzakelijk daarbij is dat lokale instellingen op de hoogte zijn van het
terugkeren van de cliënt in Veldhoven. Bekeken moet worden hoe daaraan vorm te geven en of
specifieke begeleiding van deze mensen toch nog wenselijk is.

23

Kadernota 2008-2011, Maatschappelijke en vrouwenopvang, OGGZ en verslavingzorg


Meer aandacht voor kwetsbaren in Veldhoven

Hoofdstuk 4
Het streven van de gemeente Veldhoven

4.1 Ambitie

In 3.1.1 is geformuleerd wat er in het kader van de Wmo verwacht wordt van de gemeente op
het gebied van de prestatievelden 7, 8 en 9. Deze verwachtingen dienen als uitgangspunt van
de volgende ambitie van de gemeente Veldhoven.

De gemeente Veldhoven streeft ernaar een gezond leefklimaat te creëren voor haar inwoners.
Uitgangspunt van de Wmo is dat alle inwoners in staat zijn optimaal te participeren. Ze kunnen
naar eigen mogelijkheden het leven inrichten en nemen daarbij hun verantwoordelijkheid.
Kwetsbare groepen zoals bedoeld in deze kadernota hebben het daar echter vaak moeilijk mee.
Het is moeilijk voor hen richting te geven aan het eigen leven, om gezonde keuzes te maken.
Vandaar dat de gemeente Veldhoven in een zo vroeg mogelijk stadium ondersteuning wil bieden
aan deze kwetsbaren. Deze ondersteuning is per individu verschillend en moet dus op maat
worden aangeboden. De uitkomst kan zijn dat samen gezocht wordt naar de meest geschikte
hulpverlening. Kwetsbaren die in een hulpverleningstraject hebben gezeten, willen misschien
weer deel uitmaken van de Veldhovense samenleving. De gemeente Veldhoven wil ook hierbij
ondersteuning bieden samen met de hulpverleninginstellingen. Weer zelfstandig meedoen wordt
gestimuleerd.

Om deze ambitie te kunnen verwezenlijken neemt de gemeente Veldhoven de regierol op zich.


Concreet betekent dit, dat de gemeente prioriteit geeft aan signaleren en preventie en aan
maatschappelijke re-integratie. Kortom: de gemeente heeft de taak erger en uitval te
voorkomen en het weer meedoen te stimuleren en terugval te voorkomen. De gemeente kan
uitvoering geven aan deze regierol door:
• Gezamenlijk met de regiogemeenten (tijdelijk) een coördinator aan te stellen die een
sluitend netwerk kan creëren tussen de regiogemeenten, centrumgemeente en instellingen
Met als doel te voorkomen dat kwetsbaren tussen wal en schip vallen. Hiervoor is het van
belang dat het beleid van gemeenten en het aanbod van instellingen op elkaar wordt
afgestemd.
• Deel te nemen aan bovenstedelijke afstemming.
De gemeente Eindhoven organiseert in de rol van centrumgemeente regelmatig overleg
over de prestatievelden 7, 8 en 9. Gemeenten en instellingen ontmoeten elkaar daar.
• Samen met de regiogemeenten een preventieplan op te stellen waar de middelen die de
gemeente ontvangt voor collectieve preventie o.a. voor GGzE en Novadic-Kentron onderdeel
van uit maken.
Afstemming tussen de gemeenten is hierbij van belang. Op die manier kan er namelijk een
sluitend aanbod plaatsvinden.
• De inwoners van Veldhoven op een eenvoudige manier de benodigde informatie aan te
bieden over de regionaal werkende organisaties.
Het loket WWZ kan een rol spelen om het aanbod van de regionale instellingen bekendheid
te geven. Onderzocht moet worden op welke wijzen deze regionale instellingen kunnen
deelnemen aan het loket.
• De inwoners van Veldhoven de mogelijkheid te bieden de problemen op één centrale plaats
te kunnen melden.
Onder meer inwoners van Veldhoven, scholen, instellingen, woningcorporaties, politie en
gemeente vervullen een signalerende rol. Het is van belang dat deze signalen goed terecht
komen en opgepakt worden. Ondermeer het loket WWZ als een signaleringsoverleg kunnen
hierbij een rol spelen.
• Overzicht te houden en te stimuleren dat aanpalende beleidsterreinen aandacht voor
kwetsbaren hebben. Het beleid op het gebied van 7,8, en 9 beperkt zich tot de zeer
kwetsbaren en bewaakt op dit punt de afstemming tussen de beleidsterreinen.

24

Kadernota 2008-2011, Maatschappelijke en vrouwenopvang, OGGZ en verslavingzorg


Meer aandacht voor kwetsbaren in Veldhoven

Binnen andere prestatievelden van de Wmo en aanpalende beleidsterreinen is er aandacht


voor kwetsbaren. Het overzicht zal worden bewaakt en dwarsverbanden worden gelegd met
als doel voorkomen dat doelgroepen tussen wal en schip vallen.
• Begrip te creëren voor het vóórkomen van ernstige psychische of psychiatrische problemen.
Veel inwoners krijgen te maken met deze problematieken. Kennis hierover kan leiden tot
bredere acceptatie van mensen met deze problemen en daardoor leiden tot benodigde
ondersteuning.
• Een adequaat en passend lokaal aanbod te doen dat laagdrempelig en outreachend is met
als doel vroegtijdige signalering.
Outreachende hulpverlening en bemoeizorg dienen te worden gestimuleerd. Beide
methodieken worden ingezet om problemen te signaleren.
• Afspraken te maken met instellingen die een rol spelen in de vroegsignalering of die
vindplaats zijn voor kwetsbaren.
Woningcorporaties kunnen een rol spelen bij het signaleren van huurders met problemen.
Politie heeft zicht op problemen die spelen in wijken. Het Maxima Medisch Centrum kan
wantoestanden signaleren. Het is van belang afspraken te maken over tijdig ingrijpen en
bieden van ondersteuning.
• Woonbegeleiding (preventief en achteraf) beter vorm te geven in Veldhoven.
Zeer kwetsbaren zijn vaak niet in staat zelfstandig te wonen. Het is van belang om op die
aspecten die met wonen te maken hebben ondersteuning te bieden. Dit kan preventief of
als nazorg nadat inwoners uit een intramurale setting komen.
• Aandacht voor toenemende problematieken rond huiselijk geweld in preventieve en
hulpverlenende zin.
Huiselijk geweld vindt regelmatig plaats in onze gemeente. Sinds enkele jaren is hier
aandacht voor. Er is een coördinatiepunt ingesteld en er vinden preventieve activiteiten
plaats. Het coördinatiepunt speelt ook in op andere problematieken zoals loverboys.
• Maatschappelijke re-integratie als belangrijk onderdeel te zien van de zorgketen en hier een
adequaat aanbod op te doen.
Re-integratie bestaat uit verschillende aspecten. Zo is het van belang dat cliënten worden
ondersteund in het opbouwen van een netwerk, in het vinden van (vrijwilligers)werk of
dagbesteding. De gemeente heeft al verschillende voorzieningen op deze gebieden;
onderzocht moet worden of er aanvulling nodig is.
• De mogelijkheden te onderzoeken hoe gebruik kan worden gemaakt van lotgenotencontact
of ervaringsdeskundigheid bij preventie of maatschappelijke re-integratie. Steeds vaker
spelen deze vormen van ondersteuning een rol voor cliënten. Een voorbeeld is een
maatjesproject.
• Vanuit een overlegvorm met instellingen op zowel casus- als beleidsniveau, de regie te
voeren. Bij zo’n overlegvorm kunnen signalen gemeld worden. Het is tevens van belang dat
lokale instellingen op de hoogte zijn van het terugkeren van een cliënt in Veldhoven en van
de activiteiten van de regionale instellingen. Vanuit zo’n overleg kan bepaald worden wie de
coördinatie over een cliënt op zich neemt.
• Te onderzoeken welke organisaties deel uit kunnen maken van de keten om vorm te geven
aan de prestatievelden 7, 8 en 9. Hierbij valt te denken aan het Maxima Medisch Centrum in
Veldhoven met haar afdeling voor psychiatrische patiënten en aan huisartsen.

25

Kadernota 2008-2011, Maatschappelijke en vrouwenopvang, OGGZ en verslavingzorg


Meer aandacht voor kwetsbaren in Veldhoven

BIJLAGE

A. Literatuurlijst

Jaarverslag 2006 Neos

Jaarverslag 2006 De Boei

Jaarverslag 2006 DommelRegio

Jaarverslag 2006 Advies- en Steunpunt Huiselijk Geweld DommelRegio

Van, Erp, S. drs Openbare Geestelijke Gezondheidszorg (OGGZ) en gemeenten


Handreikingen voor gemeenten in de WMO. PON. Instituut voor advies, onderzoek en
ontwikkeling in Noord-Brabant. Mei 2006

De Opvang verstopt, IBO Maatschappelijke opvang. Interdepartementaal Beleidsonderzoek


2002-2003.

Het provinciale beleid van Noord-Brabant in het kader van de Wmo. Provincie Noord-Brabant,
2004.

Roberts, H en M. De Kok. Kwesties rondom kwetsbare mensen, Stappenplan OGGZ-beleid voor


gemeenten. GGD Zuidoost Brabant, Helmond, 2006

Welzijnswet, 1994

Wet Collectieve Preventie Volksgezondheid, 2002

26

Kadernota 2008-2011, Maatschappelijke en vrouwenopvang, OGGZ en verslavingzorg


Meer aandacht voor kwetsbaren in Veldhoven

BIJLAGE

B. Activiteitenlijst

Bestaande activiteiten op het gebied van de OGGZ, maatschappelijke opvang, vrouwenopvang en verslavingszorg in Veldhoven

Fase / doelgroep Activiteit Doel / omschrijving Actoren


Signaleren
• Jongeren Jeugdzorgloket (VO) DommelRegio, Novadic, Sondervick
College, GGD, Stimulans

Leerplicht Leerplicht ambtenaar

Leerplicht Roma: stappenplan Leerplicht ambtenaar

Project Jeugdgroep in beeld In kaart brengen van de samenstelling Politie


van jeugdgroepen (leeftijd en
criminaliteit)

Wijkbeheer
Stimulans, Politie, gemeente, bewoners,
woningcorporaties
Buurtbrigadier
Politie
Regulier onderzoek JGZ
Signaleren van psychosociale problemen GGD, Zuidzorg
Big Deal
Training jongerenwerker, middelen Novadic-Kentron
voorlichting

Signaleren van Huiselijk Geweld


DommelRegio

DommelRegio
Outeachende hulpverlening

27
Kadernota 2008-2011, Maatschappelijke en vrouwenopvang, OGGZ en verslavingzorg
Meer aandacht voor kwetsbaren in Veldhoven

Fase / doelgroep Activiteit Doel / omschrijving Actoren


Bemoeizorg DommelRegio. Novadic-Kentron, NEOS,
GGD, GGZe
Sociaal Juridische Dienstverlening Signaleren van problemen bij het
behandelen van een hulpvraag BSR

Project ziekteverzuimbegeleiding Kijken naar eventuele achterliggende GGD


(Psych. Soc) oorzaak van het
ziekteverzuim leerlingen van Sondervick
college

Opvoedsteunpunt
DommelRegio
Schoolmaatschappelijk Werk (PO)
DommelRegio
Ondersteuning docenten en ouders Novadic-Kentron

Consultatie Huisarts, consultatiebureau

VTO (VroegTijdige Onderkenning) signalering bij consultatiebureau Ouder GGzE Eindhoven en de Kempen
en Kind

Consultatie Advies en ondersteuning intermediaire GGzE Eindhoven en de Kempen

• Volwassenen Wijkbeheer Stimulans, Politie, gemeente, bewoners,


woningcorporaties

Buurtbrigadier Politie

Huismeesters Aert Swaens

Bijstand, bijzondere bijstand Werk, Inkomen en Zorg (gemeente)

Outreachende hulpverlening DommelRegio

DommelRegio, Novadic-Kentron, NEOS,


Bemoeizorg GGD en GGZe

28
Kadernota 2008-2011, Maatschappelijke en vrouwenopvang, OGGZ en verslavingzorg
Meer aandacht voor kwetsbaren in Veldhoven

Fase / doelgroep Activiteit Doel / omschrijving Actoren

Voedselpakketten verstrekking Voedselbank, Boodschappentas

Sociaal Juridische Dienstverlening Signaleren van problemen bij het BSR


behandelen van een hulpvraag

Roma beleid Beleidsmedewerker Roma gemeente

Steunpunt mantelzorg Ondersteuning van mantelzorgers Swove

Consultatie
Huisartsen

Inzet ervaringsdeskundigen Contact leggen doelgroep, toeleiding GGzE Eindhoven en de Kempen

Consultatie Advies en ondersteuning intermediaire GGzE Eindhoven en de Kempen

• Ouderen Wijkbeheer Stimulans, Politie, gemeente, bewoners,


woningcorporaties

Activerend huisbezoek Swove

Buurtbrigadier Politie

Outreachende hulpverlening DommelRegio

Bemoeizorg DommelRegio, Novadic-Kentron, NEOS,


GGD en GGZe

Sociaal Juridische Dienstverlening Signaleren van problemen bij het BSR


behandelen van een hulpvraag
Eenzaamheid bij ouderen Signaleren hiervan tijdens DommelRegio, ZC Merefelt
contactmomenten verzorging/ hulp bij
het huishouden
Adviseur WWZ/ouderenwerker Swove

Ondersteunen van mantelzorgers bij Steunpunt Mantelzorg


ouderen

29
Kadernota 2008-2011, Maatschappelijke en vrouwenopvang, OGGZ en verslavingzorg
Meer aandacht voor kwetsbaren in Veldhoven

Fase / doelgroep Activiteit Doel / omschrijving Actoren


Gesprekken / consultatie Diaconie, huisarts en Swove

Consultatie GGzE Eindhoven en de Kempen

Ondersteuning mantelzorger door Vrijwillige Thuiszorg Veldhoven (VTZ)


vrijwilliger
Preventie
• Jongeren Preventie huiselijk geweld Voorkomen en doorbreken van huiselijk DommelRegio
geweld. Aanleren van vaardigheden om
te communiceren en agressie te
reguleren

Preventie en opvang omtrent DommelRegio


problematiek Loverboys

Voorlichting op scholen over criminaliteit Investeren in de sociale competentie van Politie, Halt
en drugs jongeren om zo de kans op een
problematische ontwikkeling te
minimaliseren

Sociale vaardigheidstrainingen Trainingen voor kinderen ter vergroting DommelRegio, GGzE, GGD
Weerbaarheidstrainingen van de sociale vaardigheden en
Pubercursussen preventie van pathologie
Pesten

Met plezier naar school Voorkomen van psychosociale GGD, scholen, gemeente,
SOVA trainingen problemen van jonge kinderen schoolbegeleidingsdienst

DIA (drugs informatie en Advies) Novadic-Kentron, Sondervick College

Kinderen van verslaafde ouders Praatgroep voor kinderen met ouders GGzE, Novadic-Kentron, AMK,
met psychische problemen en DommelRegio, Bureau Jeugdzorg, Raad
verslaagde ouders Kinderbescherming, GGD

Schoolmaatschappelijk Werk Preventief hulp bieden aan DommelRegio, basisscholen,


risicojongeren en ouders voortgezetonderwijs

30
Kadernota 2008-2011, Maatschappelijke en vrouwenopvang, OGGZ en verslavingzorg
Meer aandacht voor kwetsbaren in Veldhoven

Fase / doelgroep Activiteit Doel / omschrijving Actoren

Jeugdzorgloket Dommelregio, Stimulans, Novadic-


Kentron, Sondervickcollege, GGD

Kinderen met PIT Ouders versterken in hun


opvoedvaardigheden

Jeugd Preventie Programma (JPP) Stimulans, Politie, gemeente, jeugdzorg

Opvoedsteunpunt DommelRegio

Activerende begeleiding Praktische en laagdrempelige Zuidzorg


begeleiding van de jongeren in de
thuissituatie door gespecialiseerde
verzorgende

Vrijwilligersactiviteiten Verenigingsleven

Lotgenotencontact Zelfhulpnetwerk

Voorlichting GGzE Eindhoven en de Kempen

Cursusaanbod rondom depressie voor over pesten, depressie GGzE Eindhoven en de Kempen
diverse leeftijdsgroepen en doelgroepen
• In de put, uit de put
• Lichte dagen donkere dagen
• omgaan met spanning/angst

KOPP cursus voor kinderen van ouders met GGzE Eindhoven en de Kempen
psychische problemen
GGzE Eindhoven en de Kempen
Baby extra
GGzE Eindhoven en de Kempen
Opvoedingsondersteuning
GGzE Eindhoven en de Kempen
Uitvalpreventie scholen Deelname zorgteams ROC

31
Kadernota 2008-2011, Maatschappelijke en vrouwenopvang, OGGZ en verslavingzorg
Meer aandacht voor kwetsbaren in Veldhoven

Fase / doelgroep Activiteit Doel / omschrijving Actoren


Zomercursus voor kinderen die naar de GGzE Eindhoven en de Kempen
brugklas gaan

Consultatie Huisarts

• Volwassenen Preventie huiselijk geweld Voorkomen en doorbreken van huiselijk DommelRegio


geweld. Aanleren van vaardigheden om
te communiceren en agressie te
reguleren

Preventieve woonbegeleiding DommelRegio, NEOS, Aert Swaens


GGzE, Novadic-Kentron
Sociale vaardigheidstrainingen DommelRegio

Weerbaarheidstrainingen DommelRegio, GGzE, GGD

Budgetteringscursussen DommelRegio

Groepswerkcursussen Omgaan met spanningsklachten, DommelRegio


rouwverwerking, omgaan met
medicijngebruik

Klapperproject Leren ordenen van de administratie BSR

Gezinscoach Roma Stimulans, gemeente

Vrijwilligersactiviteiten Vereningsleven

Lotgenotencontact Zelfhulpnetwerk

Algemene voorlichtingsbijeenkomsten over specifieke psychische problematiek GGzE Eindhoven en de Kempen


(depressie, borderlinestoornis, autisme,
dubbele diagnose etc.) en beeldvorming
psychiatrie

Schriftelijke voorlichting via dagbladen, huis aan huis bladen, GGzE Eindhoven en de Kempen
bibliotheken etc. over psychische
problematiek. Websites/sociale kaart
voor specifieke regionale informatie

32
Kadernota 2008-2011, Maatschappelijke en vrouwenopvang, OGGZ en verslavingzorg
Meer aandacht voor kwetsbaren in Veldhoven

Fase / doelgroep Activiteit Doel / omschrijving Actoren


en/of screening omtrent psychische
problematiek.

Voorlichting rondom depressie gericht op herkenning en bewustwording GGzE Eindhoven en de Kempem


van mogelijkheden hier iets aan te doen
voor diverse risico/aandachtgroepen
(ouderen, mantelzorgers, jongeren,
migranten).

Deelname Stop Huiselijk Geweld Toeleiding naar behandeling GGzE Eindhoven en de Kempen

Consultatie Huisarts

• Ouderen Preventie huiselijk geweld Voorkomen en doorbreken van huiselijk DommelRegio


geweld. Aanleren van vaardigheden om
te communiceren en agressie te
reguleren

Psychosociale preventiegroep Swove, GGZe, DommelRegio

Eetcafé, eetpunten Swove

Meer bewegen voor ouderen ZC Merefelt

Dagactiviteiten Onderverdeeld in doelgroep somatiek ZC Merefelt


waarbij voorkoming sociaal isolement
doelstelling is. Doelgroep Psychogeriatrie
Met doelstelling in stand houden van
vaardigheden en ontlasting mantelzorg.

Groepswerkcursussen Omgaan met spanningsklachten, DommelRegio


rouwverwerking, omgaan met
medicijngebruik

Alzheimercafé Eersel Ontmoeting voor dementerenden, Swove, GGzE, RSZK, Merefelt


hulpverleners, familie etc.

33
Kadernota 2008-2011, Maatschappelijke en vrouwenopvang, OGGZ en verslavingzorg
Meer aandacht voor kwetsbaren in Veldhoven

Fase / doelgroep Activiteit Doel / omschrijving Actoren


Voorlichting ouderen Swove

Lotgenotencontact Zelfhulpnetwerk

Voorlichting rondom depressie gericht op herkenning en bewustwording GGzE Eindhoven en de Kempen


van mogelijkheden hier iets aan te doen
voor diverse risico/aandachtgroepen
(ouderen, mantelzorgers, jongeren,
migranten).

Cursusaanbod rondom depressie voor GGzE Eindhoven en de Kempen


diverse leeftijdsgroepen en doelgroepen
• In de put, uit de put
• Lichte dagen donkere dagen
• omgaan met spanning/angst

Consultatie Huisarts

Behandeling
• Jongeren Begeleiding en verblijf (MO en VO) NEOS te Eindhoven

Behandeling en verblijf (VZ) Novadic-Kentron (Eindhoven en St.


Oedenrode)

Behandeling Ambulant Specifieke programma’s gericht op GGzE Eindhoven en de Kempen, de


Kinderen en Jeugd Psychiatrie, Combinatie
specialistische behandeling Autisme

Klinisch Opname GGzE Eindhoven en de Kempen

Crisis 24 uurs crisisinterventie en opname GGzE Eindhoven en de Kempen

Activerende begeleiding Zuidzorg

34
Kadernota 2008-2011, Maatschappelijke en vrouwenopvang, OGGZ en verslavingzorg
Meer aandacht voor kwetsbaren in Veldhoven

Fase / doelgroep Activiteit Doel / omschrijving Actoren

Behandeling en verblijf jeugd Praktische en laagdrempelige Jeugdzorginstellingen op indicatie van


begeleiding van de jongeren in de Bureau Jeugdzorg bv. De Combinatie
thuissituatie door gespecialiseerde
verzorgende

Aanpak Huiselijk geweld Dommelregio

Psychosociale Hulpverlening Individuele begeleiding, Dommelregio


groepsbegeleiding

Consultatie Huisarts
• Volwassenen Activerende begeleiding Praktische en laagdrempelige Zuidzorg
begeleiding in de thuissituatie door
gespecialiseerde gezinszorg

Schuldhulpverlening DommelRegio

Begeleiding en verblijf (MO en VO) NEOS te Eindhoven

Behandeling en verblijf (VZ) Novadic-Kentron (Eindhoven en St.


Oedenrode)

Behandeling Ambulant Activerende begeleiding en GGzE Eindhoven en de Kempen


ondersteunende begeleiding

Klinisch Behandeling en verblijf (GGZ) 24-uurs GGzE Eindhoven en de Kempen


voorziening (behandeling en
Crisis begeleiding)voor mensen met langdurige GGzE Eindhoven en de Kempen
psychiatrische problemen

Klapperproject hulp bij het ordenen van de BSR


administratie

Gezinscoach Roma Individuele begeleiding, Stimulans, gemeente


groepsbegeleiding

35
Kadernota 2008-2011, Maatschappelijke en vrouwenopvang, OGGZ en verslavingzorg
Meer aandacht voor kwetsbaren in Veldhoven

Fase / doelgroep Activiteit Doel / omschrijving Actoren

Aanpak Huiselijk geweld Dommelregio

Psychosociale Hulpverlening Dommelregio

Consultatie Huisarts

• Ouderen Begeleiding en verblijf (MO en VZ) en NEOS te Eindhoven, ZC Merefelt


verpleging
Novadic-Kentron (Eindhoven en St.
ZC Merefelt heeft verpleeghuiscapaciteit
Behandeling en verblijf (VZ) Oedenrode), ZC Merefelt
voor Psychogeriatrie en somatiek

Behandeling Ambulant Specifieke programma’s gericht op GGzE Eindhoven en de Kempen


Kinderen en Jeugd Psychiatrie,
specialistische behandeling Autisme

Klinisch Opname GGzE Eindhoven en de Kempen, ZC


Merefelt
Crisis 24 uurs crisisinterventie en opname GGzE Eindhoven en de Kempen, ZC
Merefelt
Activerende begeleiding Praktische en laagdrempelige Zuidzorg
begeleiding van de ouderen in de
thuissituatie door gespecialiseerde
verzorgende

Ondersteunende begeleiding Op diverse locaties in groepsverband en ZC Merefelt


individueel in thuissituaties op basis van
Aanpak Huiselijk geweld AWBZ-indicatie Dommelregio

Psychosociale Hulpverlening Individuele begeleiding, Dommelregio, Swove


groepsbegeleiding
Consultatie Huisarts

36
Kadernota 2008-2011, Maatschappelijke en vrouwenopvang, OGGZ en verslavingzorg
Meer aandacht voor kwetsbaren in Veldhoven

Fase / doelgroep Activiteit Doel / omschrijving Actoren


Nazorg / Maatschappelijke
reïntegratie
• Jongeren Dagbegeleiding De Boei

Stg Opmaat vrijwillig en onvrijwillig budgetbeheer GGzE Eindhoven en de Kempen


(bewindvoering)

Trajectbegeleiding, dagbesteding gericht op activering en arbeid (IPS) GGzE Eindhoven en de Kempen

Begeleid leren gericht op begeleiding bij kiezen en GGzE Eindhoven en de Kempen


afmaken opleiding.

Cliëntondersteuning gericht op steun bij maatschappelijke GGzE Eindhoven en de Kempen


participatie en toegang tot lokale
voorzieningen

In de behandeling zit stuk nazorg Novadic-Kentron

• Volwassenen Dagbegeleiding De Boei

Stg Opmaat vrijwillig en onvrijwillig budgetbeheer GGzE Eindhoven en de Kempen


(bewindvoering)

Ondersteunende Begeleiding op het gebied van wonen, activering GGzE Eindhoven en de Kempen

Trajectbegeleiding, dagbesteding gericht op activering en arbeid (IPS) GGzE Eindhoven en de Kempen

Begeleid leren gericht op begeleiding bij kiezen en GGzE Eindhoven en de Kempen


afmaken opleiding.

Cliëntondersteuning gericht op steun bij maatschappelijke GGzE Eindhoven en de Kempen


participatie en toegang tot lokale
voorzieningen

Woonbegeleding: in zelfstandige Praktische begeleiding bij Neos


huisvesting en in Plan Door woonvaardigheden

Begeleid Zelfstandig wonen GGzE Eindhoven en de Kempen

37
Kadernota 2008-2011, Maatschappelijke en vrouwenopvang, OGGZ en verslavingzorg
Meer aandacht voor kwetsbaren in Veldhoven

Fase / doelgroep Activiteit Doel / omschrijving Actoren

Beschermde woonvorm (Koekelberg) GGzE Eindhoven en de Kempen

In behandeling zit stuk nazorg Novadic-Kentron

PuntExtra Diensten om te komen tot een actief en ZuidZorg, Woonbedrijf


zelfstandig leven
• Ouderen Dagbegeleiding De Boei, ZC Merefelt

Stg Opmaat vrijwillig en onvrijwillig budgetbeheer GGzE Eindhoven en de Kempen


(bewindvoering)

Ondersteunende Begeleiding op het gebied van wonen, activering GGzE Eindhoven en de Kempen, ZC
op diverse locaties in groepsverband en Merefelt, Swove
individueel in thuissituatie op basis van
AWBZ-indicatie
ZorgTrajectbegeleiding, dagbesteding gericht op levensloopbegeleiding GGzE Eindhoven en de Kempen, ZC
Merefelt
Groepswonen Rundgraafpark Voor cliënten met een lichte mate van ZC Merefelt
dementie. Wonen en zorg als
afzonderlijke componenten.

Cliëntondersteuning gericht op steun bij maatschappelijke GGzE Eindhoven en de Kempen, ZC


participatie en toegang tot lokale Merefelt, Swove
voorzieningen

In behandeling zit stuk nazorg Novadic-Kentron

PuntExtra Diensten om te komen tot een actief en ZuidZorg, Woonbedrijf


zelfstandig leven

38
Kadernota 2008-2011, Maatschappelijke en vrouwenopvang, OGGZ en verslavingzorg
Meer aandacht voor kwetsbaren in Veldhoven

BIJLAGE

C. Aanpalende beleidsterreinen

Armoedebeleid
De afdeling Werk, Inkomen en Zorg (WIZ) van de gemeente heeft redelijk zicht op het
aantal inwoners die op of onder de armoedegrens leven en hierbij nog andere
problemen hebben. Met sommige van hen heeft WIZ te maken bij het verstrekken van
onder andere uitkeringen. Signaleert de afdeling problemen die buiten het werkterrein
liggen, dan wordt in overleg doorverwezen naar bijvoorbeeld DommelRegio, ZuidZorg
en de unit schuldhulpverlening van de gemeente Eindhoven.
De groep ouderen die niet in aanmerking komt voor een uitkering heeft men slechts
voor een deel in beeld. Juist deze groep heeft schroom zich te melden voor een
uitkering of voor kwijtschelding terwijl er problemen zijn.
Om de regelingen beter bereikbaar te maken voor ouderen, wordt gezocht naar
mogelijkheden om de aanvraagprocedure te vereenvoudigen. Voorbeeld hiervan is de
warme maaltijdvoorziening: de aanvragen worden door Swove afgewerkt, inclusief het
afgeven van de beschikking en het in mindering brengen van de bijdrage op de
kostprijs. Doel is om figuurlijk drempels te verlagen en daarnaast contact te krijgen
met de probleemsituaties om zodoende ondersteuning en hulp te kunnen aanbieden.

In juni 2007 heeft de gemeenteraad de armoedenota ‘Armoede in Veldhoven’


vastgesteld. Voorafgaand hieraan is al een regiefunctie ingericht, omdat de hulp- en
dienstverlening door verschillende instellingen in Veldhoven erg versnipperd is. Het
opstellen van een sociale kaart van instellingen die gerelateerd zijn aan armoede en
het twee maal per jaar bijeen brengen van die instellingen, maken het netwerk meer
sluitend. Signaleren, doorverwijzen en uitvoering zullen hierdoor efficiënter moeten
gaan. Partijen die aanschuiven zijn ondermeer de Voedselbank, de cliëntenraad, WIZ
parochies, de cliëntenraad van de GGzE, Aert Swaens, Vluchtelingenwerk en
Zorgcentrum Merefelt.
Verder zal naar aanleiding van de armoedenota in ieder geval van 1 oktober 2007 tot
1 oktober 2008 een klantmanager zorg functioneren. Deze ‘coach’ zou mensen die uit
de problemen proberen te komen een toekomstperspectief moeten bieden door ze te
ondersteunen, stimuleren, controleren en motiveren. Voor de Roma’s in Veldhoven is
er sinds maart 2007 een gezinscoach actief. Ze stimuleert deelname aan
maatschappelijke activiteiten, ondersteunt gezinnen bij betalingen en budgettering,
stimuleert schoolbezoek et cetera. De bedoeling is nu om extra activiteiten voor
kinderen te organiseren.
Optie is verder om het hele pakket van schuldhulpverlening onder te brengen bij één
professionele organisatie. Dit geeft continuïteit aan gemaakte keuzen, geeft een
richting aan gekozen oplossingen en voorkomt zo uitval van cliënten.
Daarnaast is er een campagne opgesteld ‘opsporen, aansporen en begeleiden’ om
mensen te prikkelen zichzelf of anderen die in armoede leven te melden bij WIZ.
Het armoedebeleid van de gemeente Veldhoven heeft dus, behalve een
ondersteunende en hulpverlenende, ook een signalerende en preventieve werking.

Gezondheidsbeleid
Bij het vaststellen van de nota lokaal gezondheidsbeleid is ervoor gekozen om de
OGGZ problematiek separaat uit te werken. Deze problematiek vraagt namelijk extra
aandacht. Tegelijkertijd is besloten dat de adviesgroep LGB een vinger aan de pols
houdt als het om de OGGZ gaat.
In de nota is wel aandacht besteed aan de 4 speerpunten van beleid van de
rijksoverheid. Een van de speerpunten is: aandacht voor mensen met psychische
problemen.

39
Kadernota 2008-2011, Maatschappelijke en vrouwenopvang, OGGZ en verslavingzorg
Meer aandacht voor kwetsbaren in Veldhoven

Jeugdbeleid
Het jeugdbeleid en het beleid dat geformuleerd wordt over de prestatievelden 7, 8 en
9 van de Wmo vertonen veel parallellen. Een aantal voorgestelde oplossingsrichtingen
is nagenoeg het zelfde. Het is voor beide beleidsterreinen derhalve van belang dat er
samen wordt opgetrokken. Beleid kan dan aanvullend zijn.
Het grootste verschil tussen beide beleidsterreinen is dat waar het beleid over 7, 8 en
9 gericht is op veel uiteenlopende instellingen, het jeugdbeleid specifiek gericht is op
de op jeugd gerichte instellingen. Een voorbeeld is het centrum voor Jeugd en Gezin.
Dit dient wel te worden gekoppeld aan het bredere OGGZ beleid.
Een voorbeeld van overeenkomsten is de aanpak rondom uithuiszettingen. Bij beide
beleidsterreinen is het van belang dat de woningcorporatie die over wil gaan tot
uithuiszetting, eerst met betrokken hulpinstellingen contact legt om te beoordelen of
dit voorkomen kan worden. Er zal op korte termijn overleg worden gestart. Voor
OGGZ beleid is het van belang dat de afspraken ook gelden voor uithuiszettingen waar
geen jeugd bij betrokken is.
Een ander voorbeeld is de behoefte aan coaches of begeleiding (gezinscoach,
woonbegeleiding etc), zowel in jeugdbeleid en als in het beleid rond de velden 7, 8 en
9.
Het is verder van belang dat er binnen het jeugdbeleid een overzicht komt van het
aanbod gericht op jongeren met psychische / psychiatrische problemen. Nog
onderbelicht is namelijk het onderwerp kinderen van ouders met psychische
problemen. Dit dient nog (beter) te worden opgepakt. Er is al wel enig aanbod op dit
gebied, zoals een aanbod gericht op Kinderen van Ouders met Psychische Problemen
(KOPP) door GGzE.
Vaak hebben de problemen van jeugd te maken met psychische problematiek, wat
zich vaak uit in specifiek gedrag. Zo kan het zijn dat ze met zichzelf in de knoop
zitten, overlast veroorzaken of verkeerd omgaan met genotmiddelen. Het is van
belang een goed signaleringsnetwerk te hebben gericht op deze psychische
problemen. Ondanks diverse ontwikkelingen (zoals de jeugdarts van de GGD, die
direct verwijst naar de GgzE, zonder tussenkomst van de huisarts als verwijzer) is
hierin nog wel een slag te winnen

Ouderenbeleid
In het eerste kwartaal van 2008 zal de nota ouderenbeleid aan de gemeenteraad
voorgelegd worden ter besluitvorming. Het aspect eenzaamheid bij ouderen krijgt een
belangrijke plaats in deze nota. Eén van de doelstellingen van het ouderenbeleid is
namelijk het bevorderen van de zelfstandigheid en zelfredzaamheid bij ouderen.
Voorwaarde daarvoor is ondermeer dat ouderen elkaar kunnen ontmoeten waardoor
men een beroep op elkaar kan doen. De volgende aspecten komen in ieder geval aan
de orde. Volgens de ouderenmonitor van de GGD Brabant Zuid Oost 2006, ervaart
46% van de zelfstandig wonende ouderen in de leeftijdscategorie 65-84 gevoelens van
eenzaamheid. Er zijn verschillende redenen te benoemen waarom ouderen eenzaam
zijn of waarom de eenzaamheid toeneemt.
• Er komen meer ouderen. Het aantal mensen dat zich eenzaam voelt neemt toe;
• De huidige generatie ouderen is individualistischer geworden;
• Sociale verbanden rondom ouderen brokkelen af. Denk aan kinderen die verder
weg wonen en minder op bezoek komen; De kerk wordt minder belangrijk;
• Ouderen kunnen minder mobiel zijn, er kunnen fysieke beperkingen optreden
zodat ze de deur niet meer uit komen;
• De drempel om mee te doen aan activiteiten is hoog. Het leggen van het eerste
contact is lastig;
• Gebrek aan geld.
De gemeente, Swove en Vrijwilliger Thuiszorg Veldhoven signaleren het probleem
eenzaamheid al langer. Verschillende activiteiten zijn opgezet om hier iets aan te
doen. Zo zijn er samen eet projecten, huisbezoeken voor 75+ door een

40
Kadernota 2008-2011, Maatschappelijke en vrouwenopvang, OGGZ en verslavingzorg
Meer aandacht voor kwetsbaren in Veldhoven

ouderenadviseur en is het project Goed voor Elkaar! opgestart. Er is een


bewegingsactiviteit ‘Meer bewegen voor ouderen’. Verder floreert
het verenigingsleven voor ouderen (KBO en PVGE).
Dit blijkt niet voldoende te zijn. Er zullen dus verschillende nieuwe activiteiten nodig
zijn om ouderen uit hun isolement te halen. De nota Ouderenbeleid zal daar op in
gaan. In het kader van de 4-jarige beleidsnota Wmo is het de bedoeling ouderen voor
het vrijwilligerswerk te behouden of deze hierbij te betrekken. De relatie met het
ouderenbeleid zal worden gelegd. Deze doelstelling dient nader te worden uitgewerkt.

Veiligheidsbeleid
Het veiligheidsbeleid heeft raakvlakken met verschillende andere beleidsterreinen. Het
vormt een soort paraplui waaronder deze andere beleidsterreinen samenkomen. Het
veiligheidsbeleid heeft hierbij veelal een signalerende rol. Er worden signalen opgepikt
vanuit de vele overlegvormen waarin de beleidsmedewerker deelneemt die zich met
het veiligheidsbeleid bezig houdt. De uitvoering ligt dan bij bijvoorbeeld het beleid op
de gebieden van prestatievelden 7, 8 en 9. Zo heeft de beleidsmedewerker regelmatig
overleg met de politie. Onderwerpen zoals huiselijk geweld en overlast staan dan op
de agenda. Eén opvallende conclusie is dat de medewerker het gevoel heeft dat het
aanbod van organisaties nog niet erg bekend is bij andere organisaties. Deze
onbekendheid heeft tot gevolg dat mensen tussen wal en schip vallen.

Wijkbeheer
In de eerste helft van 2008 zal de nota wijkbeheer 2008-2011 “Vertrouwen in de
buurt (binden en verbinden)” worden vastgesteld. In deze nota ligt de nadruk op
versterken van sociale verbanden in wijken, buurten en straten. De nota zal in een
later stadium verder worden uitgewerkt.
Wijkbeheer ziet het als een taak van de wijk(bewoners) om mensen welkom te heten
die voorheen tussen wal en schip gevallen zijn en nu weer terugkomen in de wijk
vanuit een intramurale setting. Met de nodige begeleiding zou zo iemand weer een
eigen plek moeten kunnen krijgen in de wijk. Wel is het zo dat er sprake moet zijn van
een spreiding van deze mensen. Daarbij gaat nadrukkelijk de voorkeur uit om deze
mensen te plaatsen in wijken en buurten waar sprake is van sterke sociale verbanden.
Voorkomen moet worden dat deze mensen vooral geplaatst worden in de toch al
kwetsbaardere wijken.

41
Kadernota 2008-2011, Maatschappelijke en vrouwenopvang, OGGZ en verslavingzorg
Meer aandacht voor kwetsbaren in Veldhoven

BIJLAGE

D. Geraadpleegde organisaties

Werkatelier I
GGD Zuidoost-Brabant M. de Kok
Politie afdeling Veldhoven G. van Meurs
GGzE Cliëntenraad E. Schültz
ZuidZorg H. Cornelis
Neos T. van Kempen
GGzE H. Henkens
ZuidZorg G. van Bakel
DommelRegio T. van Uden
Raadslid` M. van Lisdonk
Zorgbelang (RCO, De Boei) R. den Hollander
Gemeente R. van den Bergh

Werkateliers II
GGD Zuidoost-Brabant M. de Kok
Politie afdeling Veldhoven G. van Meurs
ZuidZorg H. Cornelis
St. Educatie voor Anderstaligen G. van Haaren
Dommelregio C. Verberne
Gemeente R. van den Bergh

Bijeenkomst Lokaal Gezondheids Beleid


Onafhankelijk voorzitter J. Kuipers
Platform Gehandicaptenbeleid Veldhoven A. de Bruijn
ZuidZorg H. Mols
Zorgcentrum Merefelt W. van der Linden
Woningstichting Aert Swaens niet aanwezig
Swove C. van der Heijden
Dommelregio J. Stevens
Dommelregio F. van Sambeek
GGD Zuidoost-Brabant M. De Kok
GGZ-Cliëntenraad niet aanwezig
Neos R. Scherpenisse
Politie afdeling Veldhoven niet aanwezig
RCO niet aanwezig
GGzE niet aanwezig
GGzE H. Kemperman
Novadic-Kentron niet aanwezig
Ypsilon niet aanwezig
Zorgnetwerk J. de Haas
Gemeente niet aanwezig
Gemeente R. van den Bergh
Gemeente L. Wittebrood

42
Kadernota 2008-2011, Maatschappelijke en vrouwenopvang, OGGZ en verslavingzorg

You might also like