KABANATA I

“Mananatili ka bang nakahawak sa kamay ng taong iyong minamahal? Kung ang mga
taong nakapaligid sainyo ay pilit kayong pinaghihiwalay?”
Sa murang isipan ni Loisa ay ‘di maikukubli ang kawalang-muwang sa mundong
kanyang ginagalawan.
Nagdesisyon si Loisa at ang kanyang ina na lumuwas ito sa maynila upang doon mag-
aral ng kolehiyo upang maging maganda ang kinabukasan ng dalaga. Si Loisa ay may
taglay na wangis na mala-Diyosa, mahaba, tuwid, at itim ang kanyang buhok na
umaabot sa kanyang beywang. Maamo ang kanyang mukha at sa tuwing ngingiti’y
lumalabas ang mapulang labi nito. Matalino at hilig sumayaw ni Loisa kaya sa pagpasok
niya sa pamantasang kanyang napili at nakapasok siya agad sa isang grupo ng mga
mananayaw. Dahil sa taglay nitong pambihirang ganda, talino, at talento ay marami ang
talagang nagkakagusto sa dalaga isa na rito ang tagapagturo nila ng sayaw na si
Brandon.
“Ahm.. Loisa? Mahigit dalawang buwan na tayong nag-eensayo at nagkakasama-sama
dito sa grupo ninyo. matagal ko rin itong pinag-isipan, ahhh… ehhh….maari ba kitang
ligawan?” Wika ni Brandon, na mababatid ang kaseryusuhan sa kanyang tinuran.
“Brandon, kasi wala pa sa isipan ko ang magkaroon ng kasintahan, lalo’t ang tanging
dahilan ko lamang kaya ako lumuwas ng maynila ay makapag-aral at makapagtapos
upang maging maayos ang buhay namin ni Mama” tugon nito kay Brandon.
“Alam ko naman iyon Loisa, pero alam mo naman siguro na matagal na kitang gustong
ligawan” ani ni Brandon na halatang nagpipigil ng iyak sa winika ni Loisa.
Narinig ni Michelle ang usapan nina Loisa at Brandon, nagalit ito at umalis na lamang
upang hindi makaistorbo sa pag-uusap ng dalawa, subalit lingid sa kaalaman ni Loisa at
Brandon ay may inggit at galit na itinatago si Michelle dahil may gusto ito kay Brandon.
Si Michelle ang lider ng grupo ng mga mananayaw kung saan nag-aaral si Loisa.
Dahil sa palaging nagsasama sina Brandon at Loisa ay tuluyan na rin itong nahulog sa
isa’t isa, ay dumating din ang araw na pinakaihintay ni Brandon.
“Brandon? Oo.” Wika ni Loisa
“Anong Oo? Hindi kita maintindihan? Naguguluhan sagot ni Brando
“Sinasagot na kita! Tayo na”. Masayang sabi ni Loisa”
Tuwang tuwa ang binata sa pagsagot ni Loisa sa kanya, at sa sobrang tuwa ay niyaya
nito si Loisa sa isang dinner.
“Mukhang mamahalin ang mga pagkain dito Brandon, pwede bang sa gotohan nalang
tayo kumain?” Pagpupumilit ni Loisa.
“’wag kang mag-alala Loisa, ‘di ko naman uubusin ang pera ko para lang dito, naka-
budget na rin naman ako”.
Hindi na nakatanggi pa si Loisa at kumain na sila ng mga inorder ni Brandon.
Pagkatapos nilang kumain ay niyaya ni Loisa si Brandon sa kanyang tinutuluyan upang
magpahinga at makasama pa ang binata.
“Komportable kaba dito? Mukha maliit ang kwarto itong para sayo”. Ani ni Brandon
“Oo Brandon. Ayos lang ako dito, para na rin makatipid ako. Marami rin kasing
binabayaran si Mama at ayaw ko na rin dumagdag pa”.
“Basta pag may kailangan ka sabihin mo lang ha? Sabi ni Brandon.
Makalipas ang ilang oras ay nakatulog si Brandon sa sofa dahil na rin sa pagod.
Tangkang aayusin ni Loisa ang posisyon ni Brandon ng gumalaw ito dahilan upang
matumba ang dalawa. Nakapatong si Loisa sa matipunong katawan ni Brandon at
nababanaag ang kakisigan nito. Pinagmasdan ito ni Loisa. Hindi nito napansin na
gising na pala si Brandon. Tangkang hahalikan ni Brandon si Loisa ngunit pinigilan ito ni
Loisa.
“Brandon. Gusto ko sanang ibigay ang pagkababae ko sa taong makakasama ko
hanggang sa pagtanda”. Wika ni Loisa
“Naiintindihan ko, sorry”. Tugon naman ni Brandon.
Subalit sa kapusukan ni Loisa ay hindi na ito nakatiis, siya na mismo ang unang
humalik sa binata na ikinabigla nito.
“Mahal na mahal kita Loisa”. Sabi ni Brandon.
At nagpatuloy ang kanilang kapusukan, hinubad ni Loisa ang suot na damit ni Brandon
at pinuno ng halik ang katawan nito, habang si Brandon naman ay walang ibang
ginagawa kundi ang pumikit.
Natapos ang kanilang pagpapalitan ng kaluluwa at nakatulog na ang magkasintahan.
Ilang linggo ang nakalipas, nagsusuka at nahihilo si Loisa at hindi nagtagal ay nalaman
nito na siya ay nagdadalang tao. Gulat na gulat ang dalaga at hindi alam kung anong
gagawin. Pinaalam niya ito kay Brandon.
“Buntis ako” deretsong sabi ni Loisa
“Ano? Paano nangyari iyon?’. Pagtatakang sagot ni Brandon.
Naalala niya ang nangyari sa kanilang dalawa ni Loisa noong gabing doon siya
nakatulog sa tinutuluyan ni Loisa.
“Hindi pwedeng maging ama ako nang ganito kaaga” Wika ni Brandon na gulat na gulat
“Kailangan mo akong panagutan Brandon” Tugon ni Loisa na umiiyak na
“Ipalaglag mo ang bata, yan ang dapat mong gawin”. Pagpupumilit ni Brandon.
Umalis si Loisa dahil ayaw nitong ipalaglag ang bata sa kanyang sinapupunan.
Nagpasiya itong umuwi muna sa kanila upang ipaalam ang kanyang kalagayan sa
kanyang ina.
“Ma? Buntis po ako” naiiyak na wika ni Loisa sa kanyang ina
Halo-halong emosyon ang nararamdaman ng ina ni Loisa subalit dahil sa pagmamahal
nito sa kanyang anak ay tinanggap na lamang ito ng ina.
Ma? Buntis po ako” naiiyak na wika ni Loisa sa kanyang ina
Halo-halong emosyon ang nararamdaman ng ina ni Loisa subalit dahil sa pagmamahal
nito sa kanyang anak ay tinanggap na lamang ito ng ina at nagdesisyon na doon na
muna tumira si Loisa sa kanila habang hindi pa nanganganak.
Makalipas ang siyam na buwan ay dumating na ang pinakahihintay ni Loisa at ng
kanyang ina, ang pagsilang nito sa kanyang munting supling.
“Ma? Manganganak na ata ako” Pasigaw na tawag ni Loisa sa kanyang ina
Dali-daling tumakbo palabas ng bahay ang nanay ni Loisa upang humingi ng tulong
upang madala na sa hospital si Loisa.
“Iri pa! Sige Iri pa” Wika ng Doktor
“Aaaaaaaaaaah., Ahhhhhhhhhh.” Sigaw ni Loisa
“Lalaki ang iyong anak Loisa” masaya at nakangiting sabi ng Doktora
“Joshua, Joshua ang ipapangalan ko sayo anak” natutuwang pagbigkas ni Loisa sa
pangalan ng kanyang anak.
Makalipas ang limang taon ay di man lang nakita ni Brandon ang kanyang anak. Wala
rin naman balak si Loisa na ipaalam pa ito sa dating kasintahan. Nagdesisyon si Loisa
na lumuwas muli ng Maynila upang maghanap ng magandang trabaho para mabigyan
ng maayos at magandang kinabukasan ang anak.
“Joshua. Babalik din naman ang mommy” Wika ni Loisa
“Matagal kaba mommy na mawawala? Babalikan mo pa po ako? Tanong ni Joshua
“Aba’y syempre naman anak” Nakangiting sagot ni Loisa.
Bago ito umalis ay nagbilin muna si Loisa sa kanyang ina.
“Ma, Ikaw na muna po ang bahala sa apo n’yo, babalik din naman po ako makalipas
ang isang taon”
“Oo anak, ako na ang bahala kay Joshua” sagot ng nanay ni Loisa
Niyakap niya ito ng mahigpit….
“Ma, maraming salamat po sa lahat ng sakripisyo n’yo at sa pagtanggap mo sa akin at
kay Joshua sa kabila ng lahat ng mga nangyari. Mahal na mahal po kita ma” Masayang
wika ni Loisa habang mangiyak-iyak na ito.
“Anak kita kaya kahit ano pang pagkakasala ang magawa mo at tatanggapin parin kita
ng buong puso” Sagot ng nanay ni Loisa.
“Salamat po ma” Ani ni Loisa.
“O siya sige na Loisa, baka maiwan ka pa ng bus, Mag-iingat ka anak” Wika ng nanay
nito
Bago nilisan ni Loisa ang kanyang mama at anak ay tumakbo ito pabalik at niyakap ng
mahigpit ang dalawa.
“Paalam, Ma, Joshua! Babalik rin ako kaagad. Mahal na mahal ko kayong dalawa”…..
Mga huling salitang binitiwan ni Loisa bago ito tuluyan sumakay ng Bus…
 KABANATA II

Sa Maynila…..
“Sir, 2:30 pm po meeting with the investor at Golden Star Hotel. 5pm po pupunta po
tayo ng Baguio para sa conference niyo regarding sa mga business partners po
kompanya” pagpapaalala ni Loisa sa kanyang masungit ngunit mala-Demi God na Boss
“Ano ba Loisa? Hindi mo ba nakikitang may ginagawa ako? Galit na tugon nito
“Sir. Pinapaalala ko lang po ang mga dapat mong gawin ngayong araw” Sagot naman
ni Loisa
“Mag-iisang taon ka nang nagtatrabaho para sa akin hindi mo pa rin alam na ayokong
iniistorbo ako kapag may ginagawa ako” Wika ni Anthony
Si Anthony Montemayor ay anak ng isa sa pinakatanyag na Business man sa Maynila.
Matipuno, matalino ngunit saksakan ng sungit ang binata. Palaging iritado at walang
sinuman ang nagtatangkang kumausap dito liban nalang sa kanyang sekretarya na si
Loisa. Si Loisa lang kasi ang tanging tauhan ni Anthony na nakakasagot dito at
nakakapagpaamo. Lingid sa kaalaman ni Loisa ay may tinatago pala itong lihim na
pagtingin sa kanya.
“Loisaaaaaaaa. Ano ba? Kanina sabi mo pupunta tayo ng Baguio para sa Conference
ng mga Business partners ko? Galit na sabi ni Anthony
“Opo Sir. Teka lang po, may tinatapos lang po akong presentation para mamaya..
Kanina ko pa kasi sinasabi, tapos ngayon parang ako pa ang may kasalanan..”
pabulong at Iritadong sagot ni Loisa
“May sinasabi ka ba?” tanong ni Anthony
“Ahhh. Wala po Sir. Tara na!” Pag-aanyaya ni Loisa.
Sumakay na sila ng elevator pababa sa parking area ng kompanya dahil naghihintay na
sa baba si Manong Berto, ang driver ni Anthony.
“Manong Berto sa Baguio po tayo” Wika ni Loisa
“Sige po Ma’am Loisa” Sagot nito
Sasakay na sana si Loisa sa Unahan ng kotse ng biglang nagsalita si Anthony.
“Anong ginagawa mo diyan?” Tanong ni Anthony
“Obvious po ba? Mauupo po dahil aalis na tayo” Inis na sagot ni Loisa.
Sinong nagsabing diyan ka uupo?” Tugon naman ni Anthony
“Eh saan po ba dapat?” Mataas na tono ang isinagot ni Loisa sa kanyang Boss
“Dito ka sa likod sa tabi ko. May pag-uusapan tayo”. Nahihiyang sabi ni Anthony.
Wala nang nagawa si Loisa kundi sundin ang sinabi ng kanyang Boss.
Nasa kalagitnaan sila ng byahe nang biglang nagsalita si Anthony.
“Loisa? Mag-iisang taong ka nang nagtatrabaho para sa akin”. Wika ni Anthony
Di sumagot si Loisa bagkos ay hinintay lang ang susunod na sasabihin ng kanyang
Boss.
“Gusto mo bang mag vacation leave?” Wika ni Anthony
Ikinabigla ni Loisa ang sinabing iyon ni Anthony dahilan upang hindi ito makapagsalita.
“Hindi mo ba ako narinig Loisa?” Pasigaw na sabi nito.
“Ahhm. Ano kasi sir. Wala pa akong sapat na ipon para umuwi sa amin. Kailangan ko
rin mag-ipon para sa anak ko dahil papasok na siya sa darating na June”. Pagtatanggi
ni Loisa sa alok ni Anthony.
Ilang minutong tumahimik sa loob ng kotse at tanging tugtog lamang ang maririnig dito.
Nang biglang nagsalit si Anthony na ikinabigla muli ni Loisa.
“Sasama ako.” Sabi ni Anthony na wala man lang emosyong mababanaag sa kanyang
mukha.
“Po….po..?” pautal-utal na sabi ni Loisa
“Bingi ka ba o hindi mo naiintindihan ang mga pinagsasabi ko? Sabi ko sasama ako
sayo pag-uwi mo sa probinsya niyo.” Inis na sabi ni Anthony
“Pero Sir.” Wika na Loisa
“Wala nang pero pero! That’s my final decision.” Sagot ni Anthony na halatang
nagpipigil ng kanyang ngiti.
Pagkakataon na rin kasi ni Anthony na magtapat ng kanyang tunay na nararamdaman
para kay Loisa at tingin niya na iyon na ang tamang oras para gawin iyon.
Nakarating na sila sa Baguio at pumunta agad sa venue kung saan gaganapin ang
conference meeting ni Anthony kasama ang kanyang mga Business partners.
Apat na oras ang nakalipas at natapos na ang conference meeting at pauwi na sila ng
biglang nakita ni Margarette ang kanyang kababata na si Anthony at nilapitan ito upang
kausapin at kumustahin.
“Toniiiiiiiiii.” Wika ni Margarette habang patakbong papunta sa kinaroon ni Anthony
“Oh? Marga? What are you doing here? Akala ko nasa U.S ka pa?’ Gulat na tanong ni
Anthony sa kanyang kababata.
“You know naman kasi si Daddy gusto niyang ako ang magpatuloy at pumalit sa kanya
bilang CEO ng kompanya namin, kaya ito umuwi ako. Actually kararating ko lang
kahapon.” Nakangiting sagot ni Margarette
“Oh well. Nice to see you again, Mauna na ako, marami pa akong gagawin, babalik na
rin kami sa Maynila. I’ll try to catch up with you.” Sabi naman ni Anthony.
“Okay see you then, babalik rin naman ako ng Maynila pagkatapos ng meeting ko dito
bukas.” Pagpapaalam ni Margarette.
“Okay, bye!” Paalam ni Anthony sabay halik sa mga pisngi nito.
Pagkatapos halikan ni Anthony si Margarette ay dumiretso na ito sa kotse at sumakay
upang makauwi na sila. Simula ng sumakay ay walang imik si Loisa na ipinagtaka
naman ni Anthony.
“So, bukas mag ayos kana ng mga gamit mo at uuwi tayo sainyo para sa vacation leave
mo”. Nakangiting sabi ni Anthony.
Hindi nagsasalita sa Loisa at halatang halata na nagseselos sa paghalik sa pisngi ni
Anthony kay Margarette.
Bakit hindi ka nagsasalita?” tanong ni Anthony
“Wala. Sumama lang ang pakiramdam ko sa nakita ko kanina” Inis na sagot ni Loisa.
“Anong sinasabi mo?” Pagtatakang tanong ni Anthony.
“Walaaaa. Sabi ko hindi mo naman ako kailangan samahang umuwi sa amin kaya ko
naman Sir ang sarili ko” May pagkainis sa tono ng pagsasalita ni Loisa.
Nahalata ni Anthony ang pagkainis ni Loisa at naalala niya ang nangyari kanina na
nagpangiti sa kanya. Pumasok sa isipan niya nang hinalikan niya si Margarette ay
biglang umalis at dumeretso si Loisa sa kotse. Napagtanto niya na baka nagseselos si
Loisa sa nakita niya kanina. Pero ipinagwalang bahala na lamang muna ito ni Anthony
sapagkat excited na siya pumunta sa probinsya ni Loisa at makilala ang pamilya nito.
Nakarating na ulit sila sa Maynila at bago pa tuluyan bumaba si Loisa para pumasok sa
kanyang tinutuluyan. Tinawag at pinaalalahanan ni Anthony si Loisa
“Don’t be late! 7:00 am sharp nandito na kami ni Manong Berto! Kaya gumising ka ng
umaga, kung hindi susunugin ko yang apartment na tinutuluyan mo!” Pagbabanta ni
Anthony kay Loisa.
Nakapasok na si Loisa sa kanyang kwarto at nagbihis. Napaisip siya kung bakit bigla
bigla na lamang na ganoon ang pakikitungo ng kanyang Boss sakanya.. Mabait at
parang may itinatagong saya. Pero hindi na lamang ito inisip pa ni Loisa. Ang tanging
gusto niya na lang ay makauwi agad upang Makita niya nang muli ang kanyang Ina at
anak na si Joshua.
Habang nag-aayos ng mga dadalhin na gamit si Loisa ay biglang nag ring ang kanyang
cellphone.
Ring……. Ring…….. Ring…….. Ring………
Boss Anthony Calling……………………………………….
“Matulog kana, maaga pa tayo bukas!” Sigaw na utos nito kay Loisa
“Kung hindi ka po kasi Boss tumawag edi sana tulog na ako ngayon!” inis na sagot ni
Loisa.
“Ano pa ba kasing ginagawa mo? Bakit hindi kapa matulog?” tanong ng kanyang Boss.
“Nag-iimpake po kasi ako ng mga dadalhin ko bukas!” Mas inis na sagot ni Loisa
“Sino ba kasi ang may sabing mag-impake ka pa? Bumili na ako ng mga gagamitin
natin pagpunta natin sa probinsya niyo pati na rin mga laruan para sa anak mo! Wika ni
Anthony
“Ano po?” Tanging sagot ni Loisa
“Matulog kana?!! 7:00 am bukas. Bye!” Iritadong sagot ni Anthony
Hindi na inisip pa ni Loisa ang mga sinabi ni Anthony kanina at natulog na lamang ito.
6:30am Ring…….Ring……. Ring………..
Boss Anthony Calling………
“Nasaan kana? Nasa labas na kami ng apartment ni Manong Berto! Ang tagal mo
namang kumilos” Galit ngunit nakangiting sabi ni Anthony.
 KABANATA III
ANG 8 ORAS AY DI SAPAT

Napakatahimik at wala nang imikan si Loisa at mang Berto sa loob nang sasakyan kaya
naisipan na lamang ni Loisa na mag request kay mang Berto na buksan ang radio ng
sasakyan upang makinig ng musika. Dahil madalang ang usad ng mga sasakyan dahil
sa traffic, mukhang matatagal ang magiging biyahe nila. Di namalayan ni Loisa na
naidlip na rin siya. Maya-maya pay,
“Loisaaaa!”, malakas na sigaw ng kanyang boss na si Anthony.
“Kanina pa kita ginigising” masungit nanamang sabi nito sa kanya. hmmmm… “bakit po
boss?’’ pilit na sagot ni Loisa na halatang naalimpungatan sa kanya tulog.
“Nasa Bicol na tayo, ano baa ng exact address nang bahay nyo? maliligaw tayo sa
kakatulog mo ehh” dahil sa pagkakabigla ay natagalan bago nakasagot si Loisa. At
nang magising na nga ang diwa ay sinabi na lang ni Loisa kay Mang Berto ang
kompletong address ng kanilang bahay. Na pagtanto ni Anthony na isa nanamang
pagkakamali ang kaniyang nagawa kaya’t agad naman itong humungi ng paumanhin
kay Loisa, at agad namang sumagot si Loisa nang “ Ok lang po”. Sa pagkakataong
iyon, Nakahanap ng magandang tyempo si Anthony upang humingi ng paumanhin sa
mga pagsusungit at pangit na trato nito sa kanyang sekretarya. Ngunit lubha naman
itong ipinagtaka ni Loisa. Iba’t-ibang kaisipan ang tumatakbo sa isip nya sa mga oras na
iyon, hindi nya maintidihan ang mga nangyayari kung bakit biglang umamo ang
kanyang boss sa kanya, at wala siyang ibang nasambit kundi,
“ wala po yon boss, Naiintindahan ko po dahil sa pressure ng trabaho nyu kaya siguro
minsan ay kadalasan pala masungit kayo sakin”, pabiro nya na lamang na sagot sa
kanyang boss.
Nagsimula ngang magkaroon ng magandang usapan ang dalawa at hindi na masungit
ang pagsasalita ng kanyang boss sa kanya. Dahil nga sa ganda ng usapan, naisip ni
Anthony na ipagtapat na ang kanyang lihim na nararamdaman sa kayang sekretarya,
ngunit nang sisimulan na ni Anthony na sabihin kung ano ang nasa loob ng kayang mga
puso’y bigla na lamang itong nasagabal nang sinabi ni Mang Berto na nandito na po
tayo. Hindi na naipagpatuloy ni Anthony ang kanyang sinasabi at binuksan na lamang
ang pinto ng kanilang sinasakyan.
Naghahalong saya, galak at kaba ang nararamdaman ni Loisa sa mga oras na iyon.
Lumabas sya ng sasakyan at tinawag agad ang kanyang anak at ang kanyang
magulang.
Joshua, anak, Mama… nakabalik na ako, nandito na ako. Bumukas ang pinto ng
kanilang bahay at mas laloDeeng lumakas ang tibok ng kanyang mga puso, sabay ng
pagbukas ay ang pagtakbo ng isang bata papalapit sa kanya.
“mama” sabay yakap ng mahigpit sa kanyang ina si Joshua,”Namiss ko po kayo, kala
ko po’y di mo na ako babalikan dito” ang paglalambing ng anak na umiiyak habang
yakap ang kanyang ina.
“Halina po tayo sa loob at marami akong ikukwento sainyo,” hila-hila ni Joshua ang
kanyang ina papasok.
“Saglit muna anak, kukunin muna natin ang mga gamit at ipapakilala kita sa boss ko.”
Ipinakilala ni Loisa si Anthoy sa mama nya at sa kanyang anak. Sabay ng
pagpapakilala, ibinigay din ni Anthony ang mga laruang pasalubong nya kay Joshua. at
tuwang-tuwa ito.
“halina kayo’t ipaghahanda ko kayo ng makakain”, ang alok naman ng mama ni Loisa.
Habang naghahanda ng makakain ay nilapitan ni Loisa ang kanyang ina upang
tulungan na ito.
“Loisa, bakit ba sumama ang boss mo dito satin? wag mong sabihing,,,,,,,, di pa tapos
magsalita’y sinagot na ni Loisa ang kanyang ina, “ Ma naman, hindi po, Mayroon lang
din pong appointment si boss dito sa probinsya kaya sya sumama at pagkakataon ko
na din pong sumama upang makauwi dito, miss na miss ko na kasi si Joshua.”
Di na nag-usisa pa at nagpatuloy na lamang sa paghahanda ng pagkain si Aling Melda.
Habang kumakain ay naalala ni Loisa na mayroong di natapos sabihin si Anthony nang
nasa sasakyan pa sila, kaya tinanong ulit nya ito.
“Boss, ano nga po ba yong sinasabi mo kanina sa akin na hindi mo natapos?”
“Wala yun, kalimutan mo na.” pilit na sagot ni Anthony kahit halatang namula ang
mukha nya. At di na rin nag-usisa pa si Loisa.
Pakatapos kumain at magpahinga’y nagyaya si Anthony na mamasyal muna at naisip ni
Loisa na ipasyal sila sa Batis na hindi kalayuan sa kanilang bahay. Nang papaalis na
sila’y biglang inutusan ni Anthony si Mang Berto na icheck ang makina ng sasakyan
dahil mahaba daw ang linakbay nila. Wala namang nagawa at sumunod na lang sa utos
ang kawawang driver kahit na gusto ring sumama sa pamamasyal.
Iniwan muna ni Loisa ang kayang anak na libang na libang sa paglalaro ng mga laruang
bigay ni Anthony. Habang naglalakad ang dalawa’y napansin ni Loisa ang pagkabalisa
ni Anthony.
“Ayos lang po ba kayo boss? mukhang hindi po kayo komportable?”
“ayos lang ako, Naninibago lang ata sa lugar. Ang ganda at ang tahimik dito sa inyo,
kung ako ang papipiliin ay pipiliin kong manirahan sa ganito katahimik na lugar kasama
ang espeyal na tao sa buhay ko”
Hindi na umimik si Loisa, “Paniguradong ang babae sa Baguio ang kanyang tinutukoy”
pabulong sa sabi ni Loisa.
Nagpatuloy ang magandang usapan ng dalawa, wala na ang sigawan at sungitan sa
kanilang pag uusap. Hindi nila namalayan na at narating nila ang batis ng walang
nadamang pagod sa ganda ng kanilang usapan.
Umupo sila sa silong ng isang malaking kahoy habang tinatanaw ang napakaganda at
napakalinis na tubig ng batis. Maraming malalaking puno na humaharang sa init ng
sikat ng araw. Ang simo’y ng hangin ay minamasahe ang katawan mo sa lamig at ang
ingay ng mga hayop at ng mga ibon ay nakaka relax at nakakawala ng stress.
“Isang paraiso’t lalong kasama ka”
Kinabahan nanaman si Loisa sa mga sinambit na iyon ni Anthony, at lakas loob na nag
tanong kung anong ang ibig niyang sabihin nito. Doon na nga nagkaroon ng
pagkakataon si Anthony na maipagtapat ang kanyang nararamdaman kay Loisa.
“Bakit ako boss? yong babae sa Baguio, akala ko’y..
”Si Margarette?” Biglang sabat ni Anthony sa mga sinasabi ni Loisa.
“Kababata ko lang siya..kaibigan, ikaw talaga ang nagpatibok at umakit sa puso ko,”
Hinawakan ni Anthony ang mga kamay ni Loisa sabay sabing “I LOVE YOU”. “Alam ko
masungit ako, sinisigawan kita at hindi ako naging mabuting boss para sayo, ngunit
paraan ko lang yon para mapalayo ang loob ko sayo subalit kabaliktaran ang nangyari.
Mas lalo akong nabihag mo. Sa tuwing nasisigawan na kita’t nasusungita’y nadudurog
ang puso ko. Ngunit takot lang akong magtapat sayo”
Namutla, namula at nanginginig na si Loisa sa mga oras na yon wala na siyang nasabi
at di nya na napigilan ang unti-unting paglapit ni Anthony sa kanya at idinampi ang mga
labi sa isat-isa habang unti-unting ipinikit ang kanilang mga mata upang namnamin ang
mga sandaling iyon.
Biglang umalingawngaw ang busina ng kotseng sinasakyan nila, nawala ang lahat at
nagising na si Anthony sa mahimbing na pagkakatulog. Unang hinanap ng kanyang
mga mata kung kasama talaga nya si Loisa. Saka lang s’ya nakampante nang makita
nyang mag-uusap si Mang Berto at si Loisa.
Nasa kalahati pa lamang sila nang biyahe papuntang bicol sa mga oras na iyon.
Nagyaya na lamang si Anthony na tumigil muna sa isang mamahaling kainan para
makapag tanghalian at makapagpahinga na rin.
Habang kumakain ay iniisip ni Anthony ang mga pangyayaring iyon ay napabuntong
hininga na lamang sya.
Matapos kumain at magpahinga’y ipinagpatuloy na nila ang kanilang mahaba-haba
pang paglalakbay. Hindi na nakatulog pa si Anthony at Loisa kaya’t nagkaroon na sila
nang pagkakataon na magkausap kahit naiilang pa sa sarili. Nagkaroon na rin nang
pagkakataon si Loisa na tanungin ang kaniyang boss kung bakit s’ya sumama sa kanya
papunta sa probinsya,
“Mayroong business proposal ang kaibigan ko sa Bicol. Sayang naman kung
palalampasin ko pa.”
Hindi na nag usisa pa si Loisa at iniba na lamang ang paksa ng kanilang pag-uusap.
Lumipas ang ilan pang oras ay nakarating din sila sa bahay ni Loisa. Galak na
naghihintay ang mag-lola sa harap nang kanilang bahay. Masayang masaya ang
kanilang muling pagkikita, tulad ng inaasahan, ipinakilala ni Loisa si Anthony sa
kaniyang nanay at anak at ibinigay din ni Anthony ang mga pasalubong nya kay
Joshua.
Habang masaya ang usapan naaninag ni Loisa ang isang lalaki na nagmamasid sa
kanila sa labas ng bahay. Si Alfred na nagbabakasakali na makausap uli ang kaniyang
dating kaibigan noong silay nag-aaral pa sa sekondarya. Matalino’t mabait si Alfred
ngunit sobrang mahiyain. Halos naging magkasintahan si Alfred at Loisa noong
panahong nag-aaral sila ngunit napaghiwalay lang dahil nagpatuloy si Loisa ng pag-
aaral sa Maynila. Ngayon ay isang inhinyero si Alfred at umaasa paring magkaroon ng
pagkakataong maipadama kay Loisa ang kanyang pag-ibig.
Lumabas si Loisa sa kanilang bahay upang kausapin si Alfred, ngunit nang mapansin ni
Alfred na papalabas si Loisa ay dinatnan nanaman ito ng hiya at umalis na muna.
Samantalang si Anthony naman ay naghahanap pa nang tyempo upang masabi ang
tunay na nararamdaman kay Loisa dahil kulang ang oras ng kanilang biyahe papuntang
Bicol para makapagtapat sa kanyang minamahal at sa tuwing naaalala ang mga
pangyayari sa kanyang panaginip ay kasing lalim ng balon ang kaniyang mga buntong
hininga.
 KABANATA IV

Dahil pagod sa byahe sina Anthony at Loisa pagkatapos kumain ay agad ng

nagpahinga ang dalawa. Nasa isip parin ni Anthony kung papaano niya maipagtatapat
kay Loisa ang matagal na niyang pag-ibig sa dalaga. Maagang nagising si Loisa upang
pumunta sa palengke kasama ang kanyang ina, nais niyang magluto ng bicol express
na alam niyang magugustuhan ng masungit na boss. Mahigit isang oras ang nilagi ng
mag-ina sa palengke sapagkat kinamusta narin ni Loisa ang mga kamag-anak na may
puwesto at nagtitinda ng gulay sa palengke. Natatanaw na ni Loisa ang kanilang bahay,
subalit hindi niya maintindihan kung bakit may isang kotseng nakaparada sa bahay nila
na hindi pamilyar sa kanya.
“Anak kanino ba ang isang sasakyan na iyan?” Hindi mapigilang tanong ng kanyang
ina.
“Hindi ko po alam inay, baka po ang may-ari niyan ay ang kaibigan ni Sir Anthony.”
Tugon niya sa ina, ngunit tila may kabang bumabalot sa dibdib niya at hindi niya alam
kung saan iyon nanggagaling.
Sa pagbukas ng pintuan ng kanilang bahay, tila binuhusan ng malamig na tubig si Loisa
ng makilala ang kausap ng kanyang boss. Mula sa likod, tindig at ang tangkad ay hindi
siya magkakamali pamilyar na pamilyar sa kanyang ang nakatalikod na lalaki.
Ipinagdarasal na lamang ni Loisa na sana mali ang kanyang hinala. Unti-unting
inihakbang ni Loisa ang nanginginig na mga paa’t nangangatog na mga tuhod ,
tuluyang nawalan ng kulay ang mukha niya ng marinig ang boses ng lalaki na saktong
humarap sa kanya.
“Kamusta kana Loisa?” wika ng lalaki.
“Ba-brandon? ikaw bayan?” Halos pabulong na wika ni Loisa na tuluyan ng hindi
maunawaan kung ano ang nararamdaman. Nagsisimula naring lumabas sa katawan
niya ang malalamig na pawis.
“Kilala mo siya Brandon?” Gulat na tanong ni Anthony sa kaibigan.
“Oo kilalang-kilala. Magkasama kami sa isang dance club noong college days namin,
diba Loisa?”
“Ah. Oo sir Anthony batchmate po kami.” Tugon niya sa nagtatanong na mga mata ng
boss.
“Buti naman pala kung ganoon. Atleast, hindi na ako mahihirapang mag-introduce sa
inyong dalawa.” Ngunit hindi malaman ni Anthony kung bakit may takot siyang
nararamdam, hindi rin mapakali ang kalooban niya lalo’pat may nakaraan ang dalawa.
“Excuse me muna sir, magluluto lang po ako ng lunch”. Palusot ni Loisa upang
makawala sa sitwasyon.
“Magpapaalam narin sana ako, Anthony at Loisa, may aasikasuhin pa ako. Babalik na
lamang ako sa susunod na araw.” Paalam naman ni Brandon.
“Bakit babalik ka pa?” May kataasang naibulalas ni Loisa.
Nagulat man ay agad ding sinagot ni Anthony ang tanong ni Loisa. “Siya ang kaibigan
kong magiging bussiness partner sa negosyong itatayo naming dito sa bikol Loisa.”
“Okay sir. ” Sagot niya sa boss.
Sa mga oras na iyon nakikinikita nani Loisa ang mga susunod na araw na kasama si
Brandon ang ama ng kanyang anak na si Joshua. Hindi niya malaman sa sarili kung
bakit wala siyang makapang galit na nararamdaman para sa lalaking nang abandona sa
kanya at sa anak niya.
Napapansin ni Anthony ang pagkabalisa ni Loisa, madalas din itong tahimik at
nakatulala lamang sa buong araw. Hindi tuloy niya makausap nang masinsinan ang
dalaga ng masimulan na niya ang panliligaw sa dalaga. Naging oportunidad naman ito
para kay Anthony upang mapalapit sa anak nitong si Joshua.
“Joshua gusto mo bang tour si tito Anthony?” Lambing niya sa bata.
“Opo! Boss punta tayo sa tabing dagat magdala po kayo ng damit para po makaligo
tayo.” Masayang anyaya ng pitong taong gulang na bata.
“Bakit naman Boss ang tawag mo sa akin?” Natatawang tanong niya sa bata.
“Sabi kasi ni mommy yun daw itawag ko sa iyo ii.” Nagmamalaking sagot ng bata.
“Ang mommy mo talaga” “Tara na nga alis na tayo”. Nakangiting yaya niya sa bata.
“Yehey. Magpapaalam ako kay mommy para hindi tayo paluin boss”. Kumaripas na si
Joshua patungo kay Loisa.
Matapos mag-paalam ay agad namang umalis ang dalawa. Naiwang nakaupo si Loisa
sa sofa habang nag-iisip ng dahilan kung papaano pakikitunguhan si Brandon. Hindi
naman nakaligtas sa ina ni Loisa ang pagkabalisa niya kung kaya lumapit na ito at
damayan ang anak sa dinaramdam.
“Anak tapatin mo nga ako. Sino si Brandon sa buhay mo? Matagal ko ring inalagaan si
Joshua at halos ako ang kasama niya sa paglaki, at hindi ko maitatanggi na halos
pinagbiyak na bunga ang dalawa.” Makahulugang pahayag ng kanyang ina.
Hindi narin napigilan ni Loisa ang sarili at agad na napayakap sa ina habang umiiyak.
Wala pang sinasabi si Loisa ngunit dama na ng ina at naiintindihan na niya ang lahat.
Samantala hindi narin naabutang gising ni Anthony si Loisa. Masama daw ang
pakiramdam nito sabi ng ina.
Kinabukasan, mugto ang mata ni Loisa at pansin ni Anthoy na umiyak ito kagabi. Ngunit
hindi siya nagkakaroon ng lakas ng loob upang kausapin ang dalaga. Halos nauubos
narin ang pag-asa niyang magtapat sapagkat madalas niyang makitang magkausap
sina Loisa at Alfred, kahit panaka-naka lamang ramdam din niyang iniiwasan siya ni
Loisa.
Hindi na napansin ni Loisa ang paglipas ng araw. Narinig niya ang halakhak ni Joshua
at halatang masayang masaya ito. Kung kaya bumangon na si Loisa at pinuntahan ang
anak sa sala. Ang saya sana ng larawang nakikita niya sa mag-amang masayang
naglalaro kung hindi lamang tinalikuran ni Brandon ang responsibilidad. Agad niyang
kinuha ang bata at ibinigay sa ina. Naunawaan naman ng ina at agad itong lumabas ng
bahay kasama ang bata.
“Anong ginagawa mo dito?” Pagalit na tanong niya kay Brandon.
“Bakit ba ang init ng dugo mo?” Nagtatakang tanong ni Brandon.
Sagutin mo muna ang tanong ko! Baling naman niya sa lalaking nang-iwan sa kanilang
mag-ina.
“Bussiness partner nga ako ni Anthony. Nagulat nga ako nang malaman ko na
nagtatrabaho ka pala sa kanya. I think it’s a good opportunity.” Sabay ang ngisi ng
nakakaloko si Brandon.
Hindi malaman ni Loisa kung bakit tila wala man lamang nababanggit si Brandon
tungkol sa anak nila, hindi nga nito matanong kung binuhay ba niya ang bata o
pinalaglag. Hindi ba ito nagtaka na ang batang kalaro niya ay kahawig na kahawig nito.
Naguguluhan siya sa inaasta ng lalaking ama ng anak niya. Tila wala itong pakialam sa
anak nila. Wala rin siyang maramdaman sa lalaki kahit kunting galit, naiinis lamang siya
sa presensya nito.
“Tito Brandon laro tayo ng water gun na binili sa akin ni Boss Anthony.” Anyaya ni
Joshua sa hindi pa nakikilalang ama.
“Anak hindi po pwede makipaglaro si Tito Brandon sayo, wala kasi syang extra shirt
kapag nabasa siya.” Paliwanang ni Loisa na nais lamang na pigilang magkalapit ang
mag-ama.
“Hiram na lang siya kay Boss Anthony pag-uwi galing dagat Mommy. Please po,
please. Wala po si Boss Anthony kaya wala akong kalaro, sad tuloy ako Mommy.”
Pacute na paki-usap ng anak niya.
“Sege na nga pero wag masyadong magtatagal ha? Baka lagnatin ka na naman.”
Paalala ni Loisa sa anak.
“Wag kang mag-alala Loisa hindi ko naman pababayaan si Joshua.” Ani ni Brandon.
Sana noon mo pa yan sinabi, sana naging responsabli kang ama. Sana hindi mo kami
iniwan. Iyan sana ang nais sabihin ni Loisa kay Brandon ngunit pinili na lamang niyang
manahimik at umalis.
Ring…… Ring…… Boss Anthony Calling.
“Hello sir? Kamusta po ang lakad mo? Sana po ginising mo ako nang masamahan ko
po sana kayo sa meeting ninyo”. Bungad niya sa kausap sa telepono.
“Hindi na kita ginising para naman makapagpahinga ka muna. Kamusta ka ba? Nag-
aalalang tanong ni Anthony.
“Magaling na po ako, pahinga lang ang katapat.” Okay lang po ba kayo? Hindi ba kayo
nahihirapan?” Nahihiyang tanong niya sa boss.
“Wag kang mag-alala kaya ko ito. Ang asikasuhin mo ang anak mo, nasan nga pala si
Joshua.” Tanong ni Anthony.
“Naglalaro kasama si Brandon.” Hindi niya alam kong mahihiya o hindi sa sinabi niya.
“That’s good. Hindi ma bobored ang bata.” Timping tugon ni Anthony.
“Sige po sir ipagluluto ko na lamang kayo ng dinner. Ingat po.” At agad na pinatay ni
Loisa ang tawag upang maputol ang paguusap nila ng Boss niya dahil sa hindi
maipaliwanag niyang nararamdaman.
Lumabas na si Loisa upang tingnan ang anak pati narin si Brandon. Kitang-kita niya ang
tuwa sa mga mata ng anak habang kalaro ang hindi pa nakikilalang ama. Napaupo pa
siya habang pinagmamasdan ang sana ay masayang mag-ama. Hindi inaasahan ni
Loisa ang sunod na pinapanuod, naghubad ng T-shirt si Brandon at lumantad ang
mala-Adonis nitong katawan na minsan na niyang nahawakan. Tatalikod na sana si
Loisa upang iwasan ang napakagadang tanawin ng mapansin niya ang likod ni
Brandon. May mali, tanda niya ang buong detalye ng lalaking minsan ay kinabaliwan
niya. Hinagilap ng mga mata niya ang nawawalang tanda sa likod ng lalaking naging
ama ng anak niya, ngunit hindi niya ito makita. Wala ang malaking balat nito sa
kaliwang bahagi ng likod na dumagdag sa pagkamaskulado ng lalaki. Imposibleng
pinatanggal nito iyon, sapagkat minana pa daw ito ni Brandon sa mahal niyang ina.
“Sino ang lalaking ito? Ngunit kung hindi siya si Brandon bakit niya ako kilala? Bakit
kamukhang kamukha niya si Joshua? Sino kaba talaga?Mga tanong sa isip ni Loisa.
Sa kabilang dako naman. Hindi inaasahan ni Anthony ang pagdating ni Margarette sa
meeting. Nag iinsist din itong isama siya sa bahay nila Loisa upang ma explore din niya
ang Bikol. Kilala ni Anthony si Margarrete at hindi ang pag explore sa Bikol ang
intensyon nito. Nadagdagan ang pangamba ni Anthony na baka maging hadlang pa si
Margarette sa pagtatapat niya ng pag-ibig kay Loisa, alam din kasi niyang boto kay
Margarette ang mga magulang niya na maging kasintahan ang dalagang ka level nila ni
Loisa ang tawag upang maputol ang paguusap nila ng Boss niya dahil sa hindi
maipaliwanag niyang nararamdaman.
Lumabas na si Loisa upang tingnan ang anak pati narin si Brandon. Kitang-kita niya ang
tuwa sa mga mata ng anak habang kalaro ang hindi pa nakikilalang ama. Napaupo pa
siya habang pinagmamasdan ang sana ay masayang mag-ama. Hindi inaasahan ni
Loisa ang sunod na pinapanuod, naghubad ng T-shirt si Brandon at lumantad ang
mala-Adonis nitong katawan na minsan na niyang nahawakan. Tatalikod na sana si
Loisa upang iwasan ang napakagadang tanawin ng mapansin niya ang likod ni
Brandon. May mali, tanda niya ang buong detalye ng lalaking minsan ay kinabaliwan
niya. Hinagilap ng mga mata niya ang nawawalang tanda sa likod ng lalaking naging
ama ng anak niya, ngunit hindi niya ito makita. Wala ang malaking balat nito sa
kaliwang bahagi ng likod na dumagdag sa pagkamaskulado ng lalaki. Imposibleng
pinatanggal nito iyon, sapagkat minana pa daw ito ni Brandon sa mahal niyang ina.
“Sino ang lalaking ito? Ngunit kung hindi siya si Brandon bakit niya ako kilala? Bakit
kamukhang kamukha niya si Joshua? Sino kaba talaga?Mga tanong sa isip ni Loisa.
Sa kabilang dako naman. Hindi inaasahan ni Anthony ang pagdating ni Margarette sa
meeting. Nag iinsist din itong isama siya sa bahay nila Loisa upang ma explore din niya
ang Bikol. Kilala ni Anthony si Margarrete at hindi ang pag explore sa Bikol ang
intensyon nito. Nadagdagan ang pangamba ni Anthony na baka maging hadlang pa si
Margarette sa pagtatapat niya ng pag-ibig kay Loisa, alam din kasi niyang boto kay
Margarette ang mga magulang niya na maging kasintahan ang dalagang ka level nila.
 KABANATA V

“Sino ang lalaking ito? Ngunit kung hindi siya si Brandon bakit niya ako kilala? Bakit
kamukhang kamukha niya si Joshua? Sino kaba talaga?Mga tanong sa isip ni Loisa.
Hindi pa rin mawala sa isipan ni Loisa ang mga tanong na bumabagabag sa kanya
nang biglang hawakan ni Anthony ang kanyang balikat na naging dahilan ng
panunumbakik ng kanyang diwa.Mukhang ang lalim ng iniisip mo? Sambit ni Anthony.
Aaa...eee... wala naman po Boss. Hindi na lamang kumibo si Anthony at ipinasawalang
bahala na lamang niya ang sagot ni Loisa.
Samantalang, hindi na natanggihan ni Anthony ang kagustuhan ni Margarette na
sumama sa tahanan nila Loisa.
Kasama ko pala si Margarette. Ika ni Anthony.
Magandang umaga bati ni Margarette na may halong pilit na ngiti sa kanyang mukha.
Tanging tango lamang ang naibigay na sagot ng dalaga na may kaunting pagkabigla sa
kanyang mukha.
( Patakbong lumabas sa kwarto si Joshua papunta sa kanyang ina) Mommy, mommy,
tapos na po akong maligo.ang bango-bango ko na po o! sabay halik sa kanyang ina.
Labis ang pagkabigla ni Margarette ng tawagin si Loisa na mommy ng bata.
May anak kana pala? Sarkastikong sambit ni Margarette.
A oo. Siya si Joshua. Anak ko pala. Magandang hapon po. Bati ng bata kay margarette.
Hi. Tanging naisambit ni Margarette.
Sa Hapag-kainan...(habang kumakain sina Loisa)
Oo nga po pala boss mayroon po kayong meeting bukas sa isang sikat na kainan sa
Legazpi. Anong oras nga iyon? Alas otso po ng umaga boss.
Loisa, sumama ka sa akin bukas. Ngiting sambit ni Anthony
Napatango na lamang ang dalaga sa tinuran ng binata.
Tamang-tama may pupuntahan din ako sa lugar na iyon. Sabat naman ni margarette.
Napabuntong hininga na lamang si Anthony sa kanyang narinig.
Kinaumagahan maagang nagising si Loisa upang tulungan ang kanyang ina sa
paghahanda
Ma, ikaw na po muna ang bahala kay Joshua. Mayroon po kasi kaming mahalagang
pupuntahan ni Boss Anthony.
Oo anak. Ako na ang bahala kay Joshua sabay yakap kay Loisa.
Salamat po ma. Sabay halik sa noo ng ina.
Maya-maya pa ay nagising na rin si Anthony at naghanda na rin ng kanyang sarili para
sa kanyang meeting.
Habang naglalakad sila sa loob ng isang sikat na mall kung saan gaganapin ang
meeting... Muling nanumbalik sa isipan ni Loisa ang mga tanong na bumabagabag sa
kanyang isipan na siya namang pagdating ni Brandon.
Brandon? It’s that you? ikaw ba yan? Kumusta na? Kailan ka pa dito? Di mo man lang
sinabi na ikaw pala ang magiging business partner ni Anthony. Sunod-sunod na tanong
ni Margarette kay Brandon.
Ma...margarette?!ikaw ba yan? kmusta na? Ang laki na ng pinagbago mo a. By the way
ako nga pala ang magiging business partner ni anthony.
Nice. Ang liit talaga ng mundo akalain mo yun dito pa tayo magkikita after 6 years.
Tuwang-tuwang sambit ni Margarette.
Magkakilala pala kayong dalawa? Nakangiting tanong ni Anthony.
Oo. Sabay sagot ng dalawa.
Paano kayo nagkakilala? Kailan? Saan? Nagtatakang tanong ni Loisa sa dalawa.
Sa isang firm sa U.S. Naging magkatrabaho kami roon ni brandon.sagot ni Margarette.
Labis ang pagtataka ni Loisa sa sagot ni Margarette. Taliwas sa pagkakakilala niya sa
taong kanyang minahal na lalo pang nagpagulo sa kanyang isipan.
Wooow! Magkakilala pala kayo?!.nakangiting sambit ni Anthony.
Okaaay, dahil sa kilala na ninyo ang isa’t isa, simulan na natin ang meeting nang
matapos ng maaga upang mapagpatuloy pa ninyo ang inyong usapan, saba’t ni
Anthony sa dalawa.
Pagkatapos ng meeting iniwan nina Brandon at Margarette ang dalawa upang
masinsinan na makapag usap.
Loisa, okay ka lang ba? Kanina ka pa kasi tahimik diyan. Opo boss. Okay lang po ako.
Marahang sagot ni Loisa.
Loisa, diba sa loob ng isang taon na magkakilala tayo hindi maitatanggi
na...na...na...nahulog na ako sayo. Mahal kita Loisa! May gusto ako sayo!
Pe...pero boss. Pautal-utal na sambit ni Loisa
Sshhhhhhh. Wala kang dapat na ipangamba. Mahal kita, mahal ko rin ang anak mo,
hindi kita iiwan, hindi kita sasaktan, wala akong pakialam sa nakaraan mo basta mahal
kita.!
Naiiyak na si Loisa sa kanyang mga naririnig. Tanging paghikbi ang naging sagot sa
mga tanong ni Anthony. Nilapitan ni Anthony si Loisa at niyakap ito ng mahigpit.
Pagbigyan mo ako Loisa na mahalin ka. Pakiusap. pabulong na sambit ni Anthony.
Mabait kang tao at hindi iyon maikakaila. Mahal din kita Anthony pero bigyan mo muna
ako ng sapat na panahon upang makapag isip ng mabuti. Sabay tulak kay Anthony na
nakayakap sa kanya.
Igagalang ko ang iyong desisyon Loisa. Hihintayin ko ang tamang panahon na kaya mo
na akong sagutin. Naiiyak na may halong tuwa na tugon ng binata.
 KABANATA VI

Samantalang nag-uusap naman sila Brandon at Margarette tungkol sa trabaho nila

noon sa U.S. Tuwang-tuwa si Margarette na muli niyang nakita ang dating katrabaho na
si Brandon.
Nanumbalik ang mga alaala noong masaya pa silang magkasama sa U.S
Naalala mo ba nung nagtatrabaho tayo sa ibang bansa noon? yung sabay tayong
kumakain. Sabay na pupunta sa mga meeting. Yung boss natin na napakasungit at
saksakan ng hambog?
A oo. Hahahaha. Sabay na halakhak ng dalawa.
At higit sa lahat yung Boss natin na maaaaaaan...manyaaaa...manya.k..nang biglang
ssssssssh wag mo ng ituloy. Naiiyak at Nakayukong pakiusap ni Margarette.
Sorry...pasensya na. I don’t mean it. I’m so sorry margarette. Sabay yakap sa kaibigan.
Okay lang Brandon. Pasensya na kung napaiyak ako. May mga bagay lang na
nanumbalik sa isipan ko na hindi na kaaya-aya pang balikan.
Naalala ni Margarette ang mga pangyayaring muntik ng magpabago sa kanyang buhay.
Malaki ang utang na loob ko sayo Brandon dahil kung hindi ka siguro dumating noong
panahon na iyon wala na ang masasayang araw ko ngayon. Sambit ni Margarette
Anim na taon na ang nakalipas ng muntik ng gahasain ng kanilang boss si Margarette
kaya ganon na lamang ang lungkot na nararamdaman ng dalaga ng muntik ng
mabanggit ni Brandon ang isang masamang katangian na mayroon ang kanilang
naging bosing.
Tama na Margarette.wag ka ng umiyak. Matagal na iyon. Ang mahalaga hindi natuloy
ng gago na yun ang plano niya sayo.
Kalimutan mo na ang mga alaalang nagpapalungkot sayo. Ang mahalaga ay ang
ngayon. Okay? Wika ni Brandon na may pagkaawa sa dalaga.
Oo Brandon. Thank you so much for being a kind person to me. Tugon ng dalaga.
Oh! Panyo. punasan mo yang mukha mo. Ang pangit mo na tuloy. Ahhaha.
pagpapatawang sambit ni Brandon.
Halika na, balik na tayo sa loob at baka kanina pa tayo hinihintay nung dalawa.
Sa loob ng office...
Mukhang ang ganda ng usapan ninyo sa labas a. sambit ni Anthony
Ahmm oo ee. Tugon ni Margarette.
Na miss kasi ako ni Margarette. pabirong sambit naman ni Brandon sabay kiliti sa
dalagang kasama.
Na miss? Hindi nu! Ikaw yata ang naka miss sa akin. Hahaha
O siya! Tayo nang umuwi at ng makapagpahinga na ang bawat isa.
Thank you Brandon for attending our first meeting. Sabay hawak sa balikat ni Anthony .
No problem. Thanks too.
Loisa, uyyy! Uyy! Loisa! Ang lalim ng iniisip mo a. sambit ni Brandon
Aaaa... Eee... wala naman. Tara na!
Habang nasa sasakyan napapaisip pa rin si Loisa kung sino ang lalaki na kamukhang-
kamukha ni Brandon.
Paraaaaaa. Manong Berto dito na lang po ako. Wika ni Brandon.
Maraming salamat Anthony. Paalam sainyo Loisa. Sabay halik sa pisngi ni Margarette.
Bye. Tugon naman ni Anthony.
Kinaumagahan...
 KABANATA VII
Ang lihim
Nagising si Loisa na mugto ang mga mata at halatang puyat dahil buong
magdamag itong di-makatulog sa kakaisip kung paano niyang ipagtatapat kay Anthony
ang tungkol kay Brandon. Dumiretso ito sa kusina upang magtimpla ng kape. Ang
lalong mas nakapagpagulo sa kaniyang isipan ay kunga paano niya ipagtatapat sa
kanyang anak na si Joshua ang buong katotohanan tungkol sa kaniyang tunay na ama.
At kung paano niya ditto ipagtatapat na ang lalaking kaniyang tinatawag na Tito
Brandon ang kaniyang ama pala na matagal na niyang inaantay na makilala, hindi
handa si Loisa sa maaaring maging reaksyon ni Joshua sa oras na malaman niya ang
totoo. Umupo ito sa mesa dala ang kanyang iniinom na kape.
Hindi namalayan ni Loisa na nakalapit pala sa kanya si Anthony at sabay tapik
sa kaniyang balikat.
“Loisa!” ang sabi ni Anthony.
Halatang nagulat sa ginawang pagtapik ni Anthony sa kaniyang balikat.
“bakit boss, may kailangan ba kayo, gusto niyo ba ng kape ipagtitimpla kop o kayo?”,
tanging na sambit ni Loisa.
“Okay, sige”, ang sagot ni Anthony habang nagtitimpla si Loisa, nilapitan ito ni Anthony.
“kahapon ko pa napapansin ang pagiging balisa mo at ang iyong kakaibang kinikilos,
may problema ka ba, may gumugulo ba sa isip mo? At kanina pagpasok ko sa sala
napansin kung malalim ba naman ang iyong iniisip, habang ang kape mo ay parang di
mo man lang nagalaw at halatang lumamig na?”, sunod-sunod na tanong ng kaniyang
Boss Anthony.
Hindi umimik si Loisa, bagkus umiling ito. Iyon lang ang naging tugon niya. Bigla na
naman itong natahimik sabay abot ng baso na may kape sa kaniyang Boss. Gumugulo
pa rin sa kaniya ang mga alalahaning paano kung malaman ng kaniyang anak na si
Joshua ang tungkol sa kaniyang ama. At kung paano niya ito sasabihin sa kaniyang
Boss na ang matalik na kaibigan at kaniyang business partner na si Brandon ang ma ng
kaniyang anak, at ang lalaking minsan niyang minahal noon at inalayan ng kaniyang
sarili at ang Brandon na miahala niya noon ay iisa at ngayon ay nagbalik.
“Hoy Loisa, ano ba? Pasigaw na tanong ni Anthony. Nagulat naman siya. Sabihin mo
sa akin kung pagod ka na ba o pabigat na ba ako saiyo, sige luluwas na ako ng Maynila
kung iyon ang inaalala mo, pasensiya ka na sa akin dahil sumama pa ako sa bakasyon
mo ditto sainyo!” ang sambit ni Anthony. Padabog ito tumayo para umalis na nang
akmang aalis na ito pinigilan siya ni Loisa at hinawakan sa kamay.
“boss, patawad dito ka lang” ang saad ni Loisa na halatang nangigilid na ang luha sa
mga mapungay nitong mga mata. Nang maramdaman ito ni Anthony naawa siya sa
maamong mukha nito. Kaya walang nagawa kundi bumalik sa kaniyang kinauupuan
sabay hawak sa magkabilang kamay ni Loisa. Hindi na napigilan ni Loisa ang pagpatak
ng luha, nag-uunhan na para bang nakawala sa isang hawla. Tuluyan na itong
napahikbi, “sshh tama na”, ang sabi ni Anthony. “Ano ba talagang problema?” sabay
hawi sa buhok nito na tumatakip sa maamo niyang mukha at ang luha na tuloy-tuloy
ang pagdaloy sa pisngi nito na dumiretso sa mapupula nitong labi. Pinunasan ito ni
Anthony at para bang may bumubulong sa kaniya na hindi mawari parang nais niyang
halikan si Loisa, ang babaeng lihim niyang iniibig. Hindi niya gusto Makita ito sa gayong
sitwasyon, gustong gusto niya na itong ikanlong sa matitigas niyang bisig upang
mapawi ang lungkot nito, nang bigla siyang nagulat na para bang bumalik sa kaniyang
katinuan, napailing na lamang ito sabay ngiti sa kaniyang na isip. Samantalang patuloy
pa rin sa pag-iyak si Loisa at pilit niya naming inaalo.
“Loisa (sa malumanay niyang tinig na para bang bumubulong), hayaan mong tulungan
kita sa pinagdadaanan mo kung anuman ‘yang pinagdadaananan mo. Huwag mong
solohin ang problema andito lang ako sa tabi mo handing making at tumulong kung
iyong nais. Hindi kita pipilitin kung ayaw mo, tawagin mo lang ako kapag handa kana
sbihin sa akin kung ano man ang gumugulo sa isip mo”. Tumango si Loisa, na sumang-
ayon sa sinabi ng kaniyang Boss Anthony.
“Sige tumayo kana diyan at baka maabutan ka ni Joshua na ganyan ang ayos
magtataka iyon sa kaniyang makikita” ang saad ni Anthony.
Nang akmang tatayo na ang dalawa ang sakto naming pagdating ng kaniyang anak, na
datnan sila ng ganiyong itsura.
Sumigaw ang kaniyang anak habang tumatakbong lumapit sa mesang kinauupuan ng
dalawa, kaharap ang dalawang baso na may lamang kape nah los kalahati pa lamng
ang nababawas.
“Mama tingnan niyo po!” ang sabi ni Joshua sabay abot ng isang supot na papel, na
namamasa pa halatang maiinit pa ang laman nito. “Bumili po kami ng pandesal ni Lola
doon sa malapit na panaderya, maaga po kai akong nagising at nakita ko si lola
palabas na pinto kaya sumama na po ako sa kaniya”, ang tuloy-tuloy na sabi ni Joshua.
Sabay nagpakarga sa kaniyang Mommy si Loisa at agad na paghalik sa pisngi nito ng
biglang umiwas ito.
Mama! umiyak po ba kayo bakit po namumugto ang mata niyo at ang lamig ng pisngi
niyo?” sabay hawak.
Nagkatinginan si Anthony at Loisa nag-usap ang kanilang mga mata na parang
nagsasabing gumawa na lang ng alibi para hindi na magtanong ito.
“Naku anak hindi umiiyak si mommy! ang tugon nito sa anak. Sabay tingin kay Anthony
at sa kaniyang Nanay Imelda, na noon ay nasa loob na rin ng bahay bitbit ang basket
ng kanilang pinamili kasama si Joshua.
“Kagabi kasi anak nanaginip ako ng nakakatakot kaya umiyak si Mama, tapos
ikiwenento koi yon kay tito Anthony mo” ang pagsisinungaling na sabi ni Loisa sa
kaniyang anak na seryosong nakikinig.
Tumango-tango naman si Josua na halatang naninwala sa kaniyang ina.
Sinulyapan naman niLoisa ang dalawa sa pag-sang-ayon, ngumiti naman si Anthony at
tumango ito. “Oo nga Joshua nakakatakot kasi ‘yung napanaginipan ng Mama mo”.
Kagabihan habang naglalaro si Loisa at ang anak niyang si Joshua ng habulan ay
nagkaroon ng pagkakataaon at lakas ng loob si Anthony upang tanungin si Aling
Imelda tungkol sa ama ni Joshua.
“Nasaan po ang ama ni Joshua?” ang tanong ni Anthony.
Nag-isip muna si Aling Imelda bago sumagot sabay buntong hiniga. Kahit na bangit ni
Loisa na si Brandon ang ama ni Joshua, alam niyang wala siyang karapatang
pangunahan si Loisa.
Nagpatuloy sa pagkuwento si Alimg Imelda.
“Ayon kay Loisa (ang dugtong ni Aling Imelda) ang lalaking nakabuntis sa kaniya ay
kasintahan niya noon at hindi inaasahang na buntis siya dahil sa kanilang kapusukan
mga bata pa sila noon, kasamahan niya sa grupo ng mananayaw ang ama ni Joshua.
Ang sabi ng anak ko ayaw panagutan ng lalaki ang nagawa niya dahil bata pa ito at
nag-aaral, marami pa raw itong pangarap sa buhay at sa pamilya nia, gusto nitong
ipalaglag ang dinadala ni Loisa. Hindi pumayag ang anak ko, dahil kasalanan sa diyos
iyon at alam niyang wala naming kasalanan ang bata para idamay sa pagkakamali nila,
kaya nagdesisyon si Loisa na umuwi dito sa probinsiya para ipagpatuloy ang kaniyang
pagbubuntis. At noong pakapanganak nagdesisyon itong ipagpatuloy ang kaniyang
pag-aaral dito sa probinsiya upang masubaybayan pa rin ang paglaki ng anak niya,
pinalaki maayos si Joshua ng mag-isa nagtrabaho habang nag-aaral, ginawa niyang
araw ang gabi upang matustusan ang pangangailangan ng apo ko habang nag-aaral”,
malungkot na sabi ni Aling Imelda.
Habang tahimik na nakikinig si Anthony sa kuwento ni Aling Imelda. Napa buntong
hininga ito hindi niya lubos maisip na magagawa ito ng lalaking minsang inibig ni Loisa.
“Walang hiyang lalaki iyon, wala siyang kwenta!” napasigaw na bulalas ni Anthony
sabay tayo sa kinauupuan nito, na siya naming ikinagulat ng ina ni Loisa. Natahimik na
lang ito sa tinuran ni Anthony, at lalong nagtataka sa kakaibang kilos ng Boss Anthony
ni Loisa.