Professional Documents
Culture Documents
IJN v30n109p54 en
IJN v30n109p54 en
چکیده
زمینه و هذف :پٙذاؿت اص خٛد یب خٛد پٙذاسی دسن ٚتلٛس فشد دس ٔٛسد خٛد اػت .خٛد پٙذاسی ثش ٚضقیت سٚحی -سٚا٘ی ٚآٔٛصؿی فشد تأثیش
Downloaded from ijn.iums.ac.ir at 4:40 IRST on Thursday October 17th 2019
ثؼضایی داؿتٔ ٚ ٝیتٛا٘ذ ٔٛخت سؿذ ٚتقبِی فشد ٚیب آػیتٞبی ٔتقذد ٌشدد .خٛد پٙذاسی وٛدوبٖ وبس فبُٔ ٕٟٔی دس پیـٍیشی اص آػیت ٚاسائٝ
خذٔبت ٔٛسد ٘یبص ث ٝآ٘بٖ اػتٞ .ذف اص ایٗ تحّیُٚ ،اضح ػبصی ٔف ْٟٛخٛد پٙذاسی وٛدوبٖ وبس خیبثب٘ی دس ٔمبیؼ ٝثب تقبسیف والػیه آٖ اػت.
روش بررسی :دس ایٗ ٔغبِق ٝاص سٚؽ Avant ٚ Walkerثشای تحّیُ ٔف ْٟٛاػتفبد ٜؿذ .ثٕٞ ٝیٗ ٔٙؾٛس پغ اص ٔشٚس ٌؼتشدٙٔ ٜبثـٔ ،مبالت وٕی ٚ
ویفی ٔشتجظ ٔٛسد ثشسػی لشاس ٌشفت ٚثش آٖ اػبع تقشیف ،وبسثشدٞبٚ ،یظٌیٞبٔ ،مذٔبت ،پیبٔذٞب ٚاسخبفبت تدشثی ٔف ْٟٛپٙذاؿت اص خٛد
اػتخشاج ؿذ.
یافتهها :وٛدوبٖ وبس ث ٝدِیُ ؿشایظ خبف ص٘ذٌی خٛد ٔدجٛس ث ٝوبس وشدٖ ٞؼتٙذ ٕٞ ٚیٗ أش ٔٙدش ث ٝایدبد تغییشات ٔثجت ٙٔ ٚفی دس خٛد پٙذاسی
آٟ٘ب ٘ؼجت ث ٝػبیش ٕٞؼبالٖ خٛد ؿذ ٜاػت .اص خّٕٚ ٝیظٌیٞبی ؿبخق خٛد پٙذاسی دس ایٗ وٛدوبٖ ٔیتٛاٖ ث" ٝآٌبٞی اص تٛإ٘ٙذی ث ٝكٛست
احؼبع ٔؼئِٛیت دس لجبَ خب٘ٛاد ٚ ٜاػتمالَ ٔبِی"" ،ثشلشاسی تقبُٔ ثب دیٍشاٖ ٚتـىیُ ٌشٜٞٚبی حٕبیتی دس فیٗ سلبثت ثب یىذیٍش"" ،تأثیش پزیشی
اثقبد دس٘ٚی ٚثیش٘ٚی پٙذاؿت اص خٛد ثب ٔتغیشٞبی ٔختّف"" ،ا٘قغبفپزیشی ٚتأثیشپزیشی ثب آٔٛصؽ"" ،پزیشؽ ٚػبصٌبسی ثب ٚضقیت ٔٛخٛد" ٚ
ٕٞچٙیٗ "فذْ ؿٙبخت ساٞىبسٞبی ٔمبثّ ٝثب آػیت" اؿبس ٜوشد.
نتیجهگیری کلیٔ :ف ْٟٛخٛد پٙذاسی دس وٛدوبٖ وبس ثبیذ ثب تٛخ ٝث ٝتقبسیف والػیه ث ٝؿىُ فٕیكتشی ٔٛسد ٔمبیؼ ٚ ٝثشسػی لشاس ٌیشد تب ثب اسائٝ
حٕبیت ٞبی ٔٛسد ٘یبص ٚآٔٛصؽ ثش اػبع ٘یبصٞبی آٟ٘ب ،اص آػیتٞبی خؼٕی ،سٚحی ٚاختٕبفی پیـٍیشی ٌشدد.
1
.دانشجوی دکتری تخصصی پرستبری ،دانشکذه پرستبری و مبمبیی دانشگبه علوم پسشکی تهران ،تهران ،ایران و مربی،گروه پرستبری ،واحذ علوم
پسشکی تهران ،دانشگبه آزاد اسالمی ،تهران ،ایران.
2
.استبد ،گروه پرستبری ویژه ،دانشکذه پرستبری و مبمبیی ،دانشگبه علوم پسشکی تهران ،تهران ،ایران.
3
.استبدیبر ،گروه سالمت جبمعه ،دانشکذه پرستبری و مبمبیی ،دانشگبه علوم پسشکی تهران ،تهران ،ایران.
شمبره تمبس: .4استبدیبر ،گروه کودکبن ،دانشکذه پرستبری و مبمبیی ،دانشگبه علوم پسشکی تهران ،تهران ،ایران*( .نویسنذه مسئول)
E mail: ashoseini@tums.ac.ir 02161054423
بهشته طبرسی و همکاران تحلیل مفهوم "خود پنداری" در کودکان کار خیابانی
پٙذاسی ٚفٛأُ ٔؤثش ثش آٖ دس وٛدوبٖ خیبثب٘ی ػٙیٗ -6 یىی اص ٔقضالت خٛأـ دس حبَ تٛػق ،ٝپذیذ ٜوٛدوبٖ
12ػبَ ا٘دبْ ؿذ ٘ـبٖ داد و ٝثیـتش وٛدوبٖ خیبثب٘ی وبس ٔیثبؿذ .وٛدوبٖ وبس خیبثب٘ی ( Street child
داسای خٛد پٙذاسی خیّی ٔٙفی ( )%50ثٛد٘ذ و ٝثب ثشخی )laborersث ٝافشاد صیش 18ػبَ اعالق ٔیؿٛد و ٝثشای
خلٛكیبت دٌٔٛشافیه ٔثُ خٙغٔ ،یضاٖ ػٛادٔ ،یضاٖ ادأ ٝثمبی خٛد ٔدجٛس ث ٝوبس ٚیب ص٘ذٌی دس خیبثبٖ
دسآٔذٔ ،ذت اؿتغبَ ...ٚاستجبط ٔقٙیداس داؿت(.)10 ٞؼتٙذ .ایٗ وٛدوبٖ ثب ٞذف وؼت دسآٔذ ثشای وٕه ثٝ
٘ Zahraیض دس پظٞٚؾ خٛد ٘ـبٖ داد و ٝوٛدوبٖ خیبثب٘ی خب٘ٛاد ٚ ٜیب تأٔیٗ ٔخبسج ؿخلی ٌ ٚزساٖ ص٘ذٌی
دس صٔیٞٝٙبی ٔختّف اص خّٕ ٝخٛد پٙذاسی دیذٌبٜ ٔدجٛس ث ٝوبس وشدٖ ٔیثبؿٙذ( .)1دس ایشاٖ آٔبسٞب دسثبسٜی
ٔٙفیتشی ٘ؼجت ث ٝػبیش وٛدوب٘ی و ٝثب خب٘ٛاد ٜص٘ذٌی تقذاد وٛدوبٖ وبس خیبثب٘ی ٘بٔقتجش ٔ ٚتفبٚت اػت .ثٝ
ٔیوٙٙذ داس٘ذ ( .)11اص عشفی دس ثشخی ٔغبِقبت ٘یض روش
Downloaded from ijn.iums.ac.ir at 4:40 IRST on Thursday October 17th 2019
55
دوره /03شماره /931دی ماه 9016 نشریه پرستاری ایران
انتخاب مفهوم: )1 اػتب٘ذاسدٞبی تٟی ٝؿذ ٜثشای ٔیبٍ٘یٗ خبٔقٛٔ ٝسد ػٙدؾ
دس ثحث خٛد پٙذاسی ثیـتش ٘ٛؿ ٍ٘ب ٜؿخلی ٚیب خبٔقٝ لشاس دٙٞذ .ایٗ ٔغبِقبت دس ثشخی خٙجٞٝب ثب ٔغبِقبتی وٝ
ث ٝایٗ وٛدوبٖ ٔذ ٘ؾش لشاس ٌشفت ٝاػت ٚوٕتش اص دیذٌبٜ ث٘ ٝؾشات ٚاحؼبع وٛدوبٖ دس ٔٛسد خٛد پشداختٝا٘ذ
وٛدن ث ٝایٗ ٔف ْٟٛپشداختٝا٘ذِ .زا ایٗ ؿجٚ ٟٝخٛد داسد ٔغبیشت داس٘ذ .اص آ٘دبیی و ٝدسن وٛدن اص خٛد ٚ
و ٝآیب ث ٝساػتی آٖ ٌ ٝ٘ٛو ٝدس ثیـتش پظٞٚؾٞب ثیبٖ ٚاوٙؾ دیٍشاٖ ٘ؼجت ثٚ ٝی دس سفتبسٞبی فشدی ٚ
ٔیؿٛد وٛدوبٖ وبس دس پٙذاؿت اص خٛد دچبس تلٛساتی اختٕبفی ا ٚتأثیش داسد ،تٛخ ٝث ٝخٙجٞٝبیی اص خٛد فشدی
()17،18
یب ٘ؾیش ػشخٛسدٌی ،دسٔب٘ذٌی ٚافؼشدٌی ٔیثبؿٙذ یب اختٕبفی و٘ ٝیبص ث ٝحٕبیت یب آٔٛصؽ داسد ٔیتٛا٘ذ اص
أىبٖ داسد ٘ٛؿ ٍ٘ب ٜوٛدن ٔتفبٚت ثبؿذ ٚایٗ و ٝدس ثؼیبسی اص آػیتٞب خٌّٛیشی وٙذ .ؿٙبخت خٙجٞٝبی
Downloaded from ijn.iums.ac.ir at 4:40 IRST on Thursday October 17th 2019
ٔمبیؼ ٝثب دیذٌب ٜوالػیه ٘ؾشات ایٗ وٛدوبٖ ٘ؼجت ثٝ ٔختّف خٛد پٙذاسی ثٙٔ ٝؾٛس پی ثشدٖ ثٔ ٝـىالت
پٙذاؿت اص خٛدؿبٖ چٍ ٝ٘ٛاػت .ایٗ پشػؾ ػجت ؿذ وٛدوبٖ ٚوٕه دس حُ ٔـىالتـبٖ أشی ٔ ٚ ٟٓضشٚسی
تب ٔحممیٗ دس پی وـف ٘ؾشات وٛدوبٖ وبس اص خٛد ث ٝؿٕبس ٔیآیذ .ثٙبثشایٗ ٞذف اص ا٘دبْ ایٗ تحمیك آؿىبس
پٙذاسی ٔ ٚمبیؼ ٝآٖ ثب تقبسیف اسائ ٝؿذ ٜاص خٛد پٙذاسی وشدٖ ٔف" ْٟٛخٛد پٙذاسی" وٛدوبٖ وبس دس خیبثبٖ
ثشایٙذ .ایٗ وبس ٔب سا لبدس ٔیػبصد تب ث ٝدسن ثٟتشی اص ایٗ ( )Children on Streetاػت و ٝث ٝحٕبیت ٚثمبی
ٔف ْٟٛدس وٛدوبٖ وبس ثشػیٓ ٚدسن وٙیٓ و ٝوٛدوبٖ وبس خب٘ٛاد ٜخٛد اص ِحبػ التلبدی وٕه ٔی وٙٙذ ٕٞ ٚچٙیٗ
دس وذاْ خٙج ٝاص خٛد پٙذاسی ٘یبص ث ٝتٛخ ٝثیـتشی داس٘ذ. ٔمبیؼ ٝآٖ ثب تقبسیف ٔتذا َٚخٛدپٙذاسی ٔی ثبؿذ.
اهذاف تحلیل مفهوم: )2
دس ایٗ ٔغبِقٞ ٝذف اص تحّیُ ،تقییٗ اثقبد ٚخلٛكیبت روش بررسی
ٔف ْٟٛخٛد پٙذاسی اػت .ث ٝایٗ كٛست و ٝثب تٛخ ٝثٝ ثب تٛخ ٝث ٝایٙى ٝپظٞٚؾٞبی فشاٚا٘ی دس صٔی ٝٙوٛدوبٖ
ٔغبِقبت كٛست ٌشفت ٝدس صٔی ٝٙخٛد پٙذاسی وٛدوبٖ وبس ٚخلٛكیبت سفتبسی آٟ٘ب ا٘دبْ ؿذ ٜاػت؛ ایٗ
وبس٘ ،ؾشات وٛدن ثشسػی ٚ ٚیظٌیٞبی آ٘بٖ دس وٙبس ثشسػی كشفبّ ثٙٔ ٝؾٛس ؿفبفػبصی ٞش چ ٝثیـتش ایٗ
خلٛكیبت تقبسیف اكّی ٚوالػیه ٔشثٛط ث ٝخٛد ٔف ْٟٛثب تٛخ ٝثٙٔ ٝبثـ ٔٛخٛد عشاحی ؿذ ٜاػت .ثٝ
پٙذاسی دػت ٝثٙذی ٔیؿٛد. ٕٞیٗ دِیُ دس ایٗ ثشسػی ،سٚؽ تحّیُ ٔفWalker ْٟٛ
دس ساػتبی سػیذٖ ث ٝایٗ ٞذف ثب اػتفبد ٜاص وّیذ ٚاطٌبٖ )2006( Avant ٚا٘تخبة ؿذ.
(Concept ( ،)Child-Labour( ،)Self-Concept ٔ Walker& Avantشاحُ تحّیُ ٔف ْٟٛسا دس ٞـت
)Children on Street( ،)Analysisث ٝكٛست ٌبْ ثیبٖ ٕ٘ٛد٘ذ -1 :ا٘تخبة ٔف -2 ْٟٛتقییٗ ٞذف
خذاٌب٘ ٚ ٝتشویجی ثذ ٖٚثبص ٜصٔب٘ی ٚثب اػتفبد ٜاص ٔمبالت تحّیُ -3ؿٙبػبیی ٔٛاسد اػتفبد ٚ ٜیب تقبسیف ٔف-4 ْٟٛ
پبیٍبٜٞبی دس وٝ صثبٖ اٍّ٘یؼی ٚ فبسػی تقییٗ ٚیظٌی ٞبی ٔف -5 ْٟٛؿٙبػبیی یه ٔذَ اٍِٛیی
اعالفبتی Google Scholar ,PubMed , Science ( -6 )Model Caseؿٙبػبیی ٔٛاسد ٔشصی ( Border
Scopus ،Google ٚ Direct ,Scopus ٔ ،)Line Casesشتجظ (ٔ ،)Related Casesتضبد
,ProQuest ,Ovid ,MagIran , SID )ٛ٘ ،(Contrary Casesآٚسا٘)Related Cases( ٝ
ٚ ,IranMedexػبیتٞبی ٔشتجظ ثب وٛدوبٖ ٕ٘بی ٝؿذٜ -7ؿٙبػبیی پیـبیٙذ ٚپیبٔذٞبی ٔفAntecedents ( ْٟٛ
ثٛد٘ذ خؼتد ٛا٘دبْ ؿذٕٞ .چٙیٗ تقذاد دیٍشی اص ٕٛ٘ -8 )& Consequencesد تدشثی ٔفْٟٛ
ٔمبالت و ٝثٛ٘ ٝفی ثب ٔفٔ ْٟٛشتجظ ثٛد٘ذ ٚفٛٙاٖٞبی (.)16()Empirical Referents
56
بهشته طبرسی و همکاران تحلیل مفهوم "خود پنداری" در کودکان کار خیابانی
خٛد اػت ؤ ٝیتٛا٘ذ دس ؿىُ دٞی سفتبس ٚی ٘مؾ خبیٍضیٗ "خٛدپٙذاسی" ٚیب ٔحتٛای ٔشتجظ داؿتٙذ ٘یض
] [ DOI: 10.29252/ijn.30.109.54
ثؼضایی داؿت ٝثبؿذ. ا٘تخبة ؿذ٘ذ .ثیؾ اص ٔ 100مبِٛٔ ٝسد ثشسػی لشاس ٌشفت
ویژگیهای مفهوم: )4 و ٝدس ٟ٘بیت ٔ 49مبِ ٚ ٝوتبة ٔشتجظ ثب ٔٛضٛؿ ا٘تخبة
ٌبْ چٟبسْ دس سٚیىشد Avant ٚ Walkerتقییٗ ٌشدیذٔ .قیبس ٚسٚد ٔمبالتٔ ،شتجظ ثٛدٖ ثب ٔفْٟٛ
ٚیظٌیٞبی ٔف ْٟٛاػتٚ .یظٌیٞبی ٔفٔ ْٟٛـخلبتی "خٛدپٙذاسی" ،دػتشػی ثٔ ٝتٗ وبُٔ ٔمبِ ٚ ٝصثبٖ
ٞؼتٙذ و ٝث ٝوشات ٍٙٞبْ ثحث دس ٔٛسد ٔف ْٟٛث ٝوبس اٍّ٘یؼی یب فبسػی ثٛد ٔ ٚقیبس خشٚخی ٔمبالتٔ ،مبالت
ثشد ٜؿذ٘ ٚ ٜمؾ وّیذی دس افتشاق ٔفٛٔ ْٟٛسد ٘ؾش اص ثذٙٔ ٖٚجـ ٔـخق ٔ ٚمبالت ثب فٙبٚیٗ ٔـبث ٚ ٝتىشاسی
ػبیش ٔفبٞیٓ ٔتفبٚت داس٘ذ(.)16،22 ثٛد.
دس پظٞٚـی ویفی ایٕب٘ی ٘ ٚشػیؼیب٘غ دس ٔٛسد دیذٌبٜ تعریف مفهوم: )3
Downloaded from ijn.iums.ac.ir at 4:40 IRST on Thursday October 17th 2019
وٛدن وبس ٔی٘ٛیؼٙذ اص آ٘دب و ٝوٛدوبٖ خٛد سا ثخـی ٕٛٞاس ٜدس ٔف ْٟٛپشداصیٔ ،شحّ ٝا َٚؿٙبختٔ ،قٙبی
اص خب٘ٛادٔ ٜیدا٘ٙذ اغّت آٟ٘ب وٕه ث ٝخب٘ٛاد ٜسا ِغتی ٚاطٜٞبی ٔٛسد ٘ؾش اػت و ٝاكغالحبّ یبفتٗ وّیذ
ثخلٛف ٚلتی و ٝثمبی خب٘ٛاد ٜث ٝوٕه آٟ٘ب ثؼتٍی ٚاطٜٞب ٘بٔیذٔ ٜیؿٛد( .)19دس ایٗ ٔشحّ ٝاص فشِ ًٙٞغبت،
داسدٙٔ ،غمی ٔیدا٘ٙذٔ .غبِقبت ا٘دبْ ؿذ ٜدس وـٛسٞبیی ٘ٛؿتبسٞب ٔ ٚت ٖٛدس دػتشع اػتفبدٔ ٜیؿٛدٔ .فْٟٛ
٘ؾیش ٔشاوؾ ٚا٘ذ٘ٚضی ٘یض ٘ـبٖ داد ٜاػت و ٝثیـتش "پٙذاؿت اص خٛد" یب "خٛد پٙذاس "ٜیب "خٛد پٙذاسی" ثب
وٛدوبٖ اص ایٗ و ٝث ٝخب٘ٛاد ٜوٕه ٔبِی ٔیوٙٙذ احؼبع وّٕبتی ٘ؾیش "خٛیـتٗ پٙذاسی" یب "خٛیـتٗ آٌبٞی" ٚ
ٔثجتی داس٘ذ( .)13ثشخی اص ایٗ وٛدوبٖ ثبٚس داس٘ذ و ٝوبس یب "خٛد آٌبٞی" ٔتشادف اػت .دس فش ًٙٞفبسػی ٔقیٗ
سا ٜخٛثی ثشای آٔٛصؽ دیذٖ اػت ٚثب ایٗ سٚؽ، "خٛد" ثٔ ٝقٙی ؿخق ،راتٚ ،خٛد " ٚپٙذاس "ٜثٔ ٝقٙی
ثضسٌؼبال٘ی ثب وفبیت ٛٔ ٚفك خٛاٙٞذ ؿذٔ .ؼتمُ ؿذٖ ٌٕبٖ ،ا٘ذیـ ٚ ٝخٛد ثیٙی اػتِ .غت ٘بٔ ٝدٞخذا "پٙذاسٜ
ٓٞفبُٔ دیٍشی ثشای وبس وٛدوبٖ ٔحؼٛة ٔیٌشدد. " سا تىجش ٚفدت ٔیدا٘ذ ٚثٔ ٝقٙی خٛد سا ثضسي
ػغح اػتمالَ دس فشًٞٙٞبی ٔختّف ٔتفبٚت اػت وٝ پٙذاؿتٗ ٘یض آٔذ ٜاػت .دس فش ًٙٞدٞخذا ٔ ٚقیٗ "خٛد
ٓٞخٙجٞٝبی سٚا٘ـٙبختی ٓٞ ٚالتلبدی داسد .ثقذ اٍ٘بس ٚ "ٜیب "خٛد پٙذاس "ٜثٔ ٝقٙبی ایذ ٜفٕٔٛی ؿخق
سٚا٘ـٙبختی اػتمالَ٘ ،یبص وٛدن ثشای دسآٚسدٖ پَٛ دسثبس ٜخٛد ثیبٖ ؿذ ٜاػت .فش Webster ًٙٞفمیذٜای
تٛخیجی ثذ٘ ٖٚیبص ث ٝوٕه ٚاِذیٗ اػت ٚثیـتش دس و ٝؿخق دسثبس ٜخٛدؽ داسد ٚتلٛیشی و ٝاص خٛد
وـٛسٞبی كٙقتی دیذٔ ٜیؿٛد .اػتمالَ التلبدی ثیـتش سػٓ ٔیوٙذ سا روش ٕ٘ٛد ٚ ٜپٙذاؿت اص خٛد دس
دس وٛدوبٖ وـٛسٞبی فمیش دیذٔ ٜیؿٛد و ٝث ٝد٘جبَ Oxfordیه ایذ ٜخٛد ػبخت ٝاص ثبٚسٞبی ؿخق اص
ساٞی ثشای خشٚج اص فمش٘ذ ٚث ٝایٗ دِیُ داؿتٗ دسآٔذ خٛدؽ ٚاص پبػخٞبی دیٍشاٖ اػت( .)20فش ًٙٞتٛكیفی
ثشای خٛدؿبٖ سا ضشٚسی ٔیدا٘ٙذ( .)23آ٘چ ٝخّت تٛخٝ فّ ْٛتشثیتی ،خٛد پٙذاسی سا اسصیبثی ٚثشداؿت وّی ٞش
ٔیوٙذ ٘ٛؿ ٍ٘ب ٜایٗ وٛدوبٖ ث ٝوبس اػت و ٝآٖ سا ؿغُ فشد اص ؿخلیت خٛد تقشیف ٔیوٙذ .ایٗ اسصیبثی ٘بؿی اص
ٔحؼٛة ٔیوٙٙذ ٚحتی تقذاد صیبدی اص آ٘بٖ ث ٝكٛست اسصیبثیٞبی رٙٞی اػت ؤ ٝقٕٛالً اص ٚیظٌیٞبی سفتبسی
خب٘ٛادٌی ٚاص پذس ث ٝفشص٘ذ آٖ سا ادأٔ ٝیدٙٞذ .دس فیٗ خٛد ث ٝفُٕ ٔیآٚسیٓ .دس ٘تید ،ٝخٛد پٙذاسی ٕٔىٗ
حبَ وٛدوب٘ی و ٝثب ٓٞوبس ٔیوٙٙذ ،اص یىذیٍش ث ٝاؿىبَ اػت ٔثجت یب ٔٙفی ثبؿذ( .)21ثٙبثش ایٗ اص وّی ٝتقبسیف ثٝ
ٔختّف حٕبیت ٔ ٓٞیوٙٙذ ٔثالّ وٛدوبٖ اص ٘ؾش التلبدی فُٕ آٔذ٘ ٜتیدٔ ٝیٌیشیٓ و ٝخٛد پٙذاسی دسن ٚتلٛس
اص یىذیٍش حٕبیت وشد ٚ ٜدس ؿشایظ ٌشفتبسی ٘یض ثٝ فشد اص خٛد ٚا٘قىبػی اص ٚاوٙؾٞبی دیٍشاٖ ٘ؼجت ثٝ
وٕه ٔ ٓٞیس٘ٚذ .پی٘ٛذ وٛدوبٖ ثب یىذیٍش ث ٝفٛأُ
57
دوره /03شماره /931دی ماه 9016 نشریه پرستاری ایران
آػیتٞبی خؼٕی ،رٙٞی ،فبعفی ٚاختٕبفی ٞؼتٙذ ٚاص ٔختّفی چ ٖٛاؿتشان لٔٛیٔ ٓٞ ،حّی ثٛدٖ ٔ ٚـىالت
] [ DOI: 10.29252/ijn.30.109.54
ایٗ س٘ ٚیبصٔٙذ تٛخّٚ ٝیظٔ ٜیثبؿٙذ ِزا خذٔبت ٔشاوض ٔـتشن ٔشثٛط اػت .وٛدوبٖ ثشای ٔحُ وبس ٚفشٚؽ
حٕبیتی ػجت ٔیؿٛد و ٝوٛدوبٖ ا٘تخبةٞبی ٔقٙیداسی ثیـتش ثب ٓٞسلبثت ٔیوٙٙذ أب دس فیٗ سلبثت دس دسٖٚ
دس ص٘ذٌی داؿت ٝثبؿٙذ ٟٔ ٚبستٞبی ص٘ذٌی سا آٔٛختٚ ٝ ٌشٜٞٚبی خٛد ثخلٛف ٌشٜٞٚبی لٔٛی ،دس ؿشایظ
ساٞىبسٞبی ٔٙبػتتشی دس ٔمبثّ ٝثب خغشات تٟذیذ وٙٙذٜ ٌشفتبسی ٔ ٚـىالت التلبدی اص یىذیٍش حٕبیت
ثیبٔٛص٘ذ .چٙب٘چ ٝاغّت آٟ٘ب ٘ؾش ٔثجتی دس ٔٛسد ٘یبص ثٝ ٔیوٙٙذ .ثٙبثشایٗ دس اخشای ٔذاخالتی اص خّٕٝ
()4
آٔٛصؽ ٚفاللٙٔ ٝذی ٘ؼجت ث ٝآٖ سا ثیبٖ ٔیداس٘ذ . آٔٛصؽٞبی وٛدوبٖ ٔیتٛاٖ اص وٛدوب٘ی و ٝداسای
ایٗ وٛدوبٖ داسای ؿبیؼتٍی خبكی ثٛد ٜوٛ٘ ٝفی تبة ٚیظٌیٞبی سٞجشی ٌشٞ ٜٚؼتٙذ ،اػتفبد ٜوشد(.)4،24،13
آٚسی اػت ٚفبّٔی ثشای ث ٝػالٔت سٞب٘یذٖ فشد اص ثشسػی دیذٌب ٜوٛدوبٖ وبس ٘ـبٖ ٔیدٞذ و ٝسٚاثظ
Downloaded from ijn.iums.ac.ir at 4:40 IRST on Thursday October 17th 2019
ؿشایظ ٘بٌٛاس اػت .تبة آٚسی یه ٟٔبست ٔحؼٛة وٛدوبٖ خیبثب٘ی تٟٙب ث ٝوبس ٔحذٚد ٕ٘یؿٛد .وٛدوبٖ دس
ؿذ ٚ ٜلبثّیت آٔٛصؽ ٚاستمبء داسد تب دس ٔٛالـ ثحشاٖ اص خالَ ػبفبت وبس ثخلٛف ٍٙٞبٔی و ٝفـبس وبس وٕتش
()12
ایٗ وٛدوبٖ ٔحبفؾت ٕ٘بیذ . اػت ،صٔبٖٞبیی سا ٓٞث ٝتفشیح ٚثبصی ٚفشاغت
ثب تٛخ ٝث ٝایٗ ٔغبِقبتٚ ،یظٌیٞبی ؿبخلی ٔٛسد تٛخٝ ٔیپشداص٘ذ و ٝاِجت ٝأىبٖ ٔ ٚیضاٖ ایٗ فشاغت تحت تأثیش
لشاس ٔیٌیشد ؤ ٝیتٛاٖ ث" ٝآٌبٞی اص تٛإ٘ٙذی ثٝ وبس وٛدن لشاس داسد .وبس خیبثب٘ی فشكت فقبِیتٞبی
كٛست حغ ٔؼئِٛیت دس لجبَ خب٘ٛاد ٚ ٜاػتمالَ ٔبِی"، وٛدوی ثخلٛف تفشیح ٚثبصی وٛدوبٖ سا ث ٝؿىُ لبثُ
"ثشلشاسی تقبُٔ ثب دیٍشاٖ ٚتـىیُ ٌشٜٞٚبی حٕبیتی دس تٛخٟی وبٞؾ ٔیدٞذ(٘ .)14تبیح پظٞٚؾٞبی ویفی و ٝدس
فیٗ سلبثت ثب یىذیٍش"" ،تفبٚت دس اثقبد دس٘ٚی ٚ ساثغ ٝثب وٛدوبٖ وبس دس ؿٟشٞبی تٟشأٖ ،ـٟذ ،ؿیشاص،
ثیش٘ٚی خٛد پٙذاسی تحت تأثیش ٔتغیشٞبی ٔختّف"، اكفٟبٖ ،سؿت ٕٞ ٚچٙیٗ دس ٔشاوض حٕبیتی ٘ؾیش خب٘ٝ
"ا٘قغبفپزیشی ٚتأثیش پزیشی ثب آٔٛصؽ"" ،پزیشؽ ٚ وٛدن ٘بكش خؼش ،ٚخب٘ ٝوٛدن ؿٛؽٔ ،شوض وٛدوبٖ
ػبصٌبسی ثب ٚضقیت ٔٛخٛد" ٕٞ ٚچٙیٗ"فذْ ؿٙبخت ِٔٛٛی ٚخب٘ ٝفّٓ ؿٟش تٟشاٖ ا٘دبْ ؿذ٘ ٜـبٍ٘ش آٖ
ساٞىبسٞبی ٔمبثّ ٝثب آػیت" اؿبس ٜوشد ٕٝٞ .ایٗ ٔٛاسد اػت و ٝتمشیجبّ ٕٝٞوٛدوبٖ خیبثب٘ی داسای خب٘ٛاد ٜثٛدٜ
٘ـبٍ٘ش ایٗ ٔؼئّ ٝاػت و ٝفال ٜٚثش آ٘چ ٝو ٝث ٝكٛست ٝ٘ ٚتٟٙب ثب خب٘ٛادٜٞبی خٛد دس استجبط ٞؼتٙذ ثّىٝ
خلٛكیبت خٛد پٙذاسی دس ثشخی ٔمبالت دس وٛدوبٖ دسآٔذ خٛد سا كشف وٕه ث ٝتأٔیٗ ٔقبؽ خب٘ٛاد٘ ٜیض
وبس روش ؿذ ٜاػت ،ثبیذ ث٘ ٝؾشات خٛد وٛدوبٖ ٘یض تٛخٝ ٔیوٙٙذ .دسآٔذ ثؼیبسی اص ایٗ وٛدوبٖ ٘مؾ ٕٟٔی دس
وشد ٚدس تٕبٔی اثقبد ؿخلی ٚاختٕبفیٛٔ ،سد ثشسػی حفؼ حیبت ٚتذا ْٚص٘ذٌی خٛد ٚخب٘ٛادٜؿبٖ
فٕیكتشی لشاس ٌیش٘ذ .خالك ٝثشخی ٚیظٌیٞبی وٛدوبٖ داسد( .)17،24،25ث ٝدِیُ ایٗ و ٝوٛدوبٖ وبس خیبثب٘ی ث ٝفّت
وبس ثذػت آٔذ ٜاص تقذادی ٔغبِقبت ا٘دبْ ؿذ ٜدس ایشاٖ فـبسٞب ٚدس ػبیٝی ػختیٞبی ص٘ذٌی ث ٝوبس دس
دس خذ َٚؿٕبس 1 ٜآٚسد ٜؿذ ٜاػت. خیبثبٖٞب سٚی ٔیآٚس٘ذ ؿذیذاً دس ٔقشم خغش
58
بهشته طبرسی و همکاران تحلیل مفهوم "خود پنداری" در کودکان کار خیابانی
جذول شمبره :1چکیذه برخی ویژگیهبی کودکبن کبر در مطبلعبت انجبم شذه مرتبط بب مفهوم خود پنذاری در ایران
] [ DOI: 10.29252/ijn.30.109.54
محل جمع آوری اطالعات عنوان مقاله /روش مطالعه ویژگی کودکان کار مرتبط با مفهوم خودپنذاری محقق /سال
ٔٛػؼ ٝغیش دِٚتی ویب٘ب وشج پذیذ ٜوٛدوبٖ وبس خیبثب٘ی /ویفی پزیشؽ اختٕبفی وبس ،تقبُٔ ثب دٚػتبٖ ،تأثیش پزیش ایٕب٘ی٘،شػیؼیب٘غ/
(فِٛٛٙٔٛٙطی) ثٛدٖ ،وٕه ث ٝخب٘ٛاد ،ٜحغ اػتمالَ ٔبِی ،حفؼ 1390
سٚاثظ ثب خب٘ٛاد ،ٜداؿتٗ سٚاثظ دسٌ ٖٚشٞٚی ٚ
ثشٌ ٖٚشٞٚی
وٛدوبٖ وبس ٔشاوض اػتبٟ٘بی وٛدوبٖ خیبثب٘یٔ /یضٌشد فّٕی ٘بٖ آٚساٖ وٛچه خب٘ٛادٍ٘ ،ٜب ٜدسآٔذصایی ث ٝوبس، ٌش ٜٚپظٞٚـی سفبٜ
تٟشاٖ ،صاٞذاٖ ،خٛصػتبٖٔ ،شوض وٛدوبٖ خیبثب٘ی داؿتٗ سٚاثظ ثب خب٘ٛاد ،ٜآٔٛصؽ پزیشی اختٕبفی1380 /
ِٔٛی إِٛحذیٗ سا ٜا٘ذاصی ؿذٜ
تٛػظ NGOدس اػتبٖ خشاػبٖ
وٛدوبٖ وبس ٔشوض اػتب٘ی تٟشاٖ، ٚضقیت وٛدوبٖ وبس ٚخیبثبٖ دس ٍ٘ب ٜدسآٔذصایی ث ٝوبس ،آٔٛصؽ پزیشی ٚتٕبیُ ثٝ حؼیٙی1384 /
Downloaded from ijn.iums.ac.ir at 4:40 IRST on Thursday October 17th 2019
ٔـٟذ ،اٛٞاص ،ؿیشاص ،سؿت ایشأٖ /غبِق ٝوٕی (تٛكیفی- وؼت ٟٔبستٞبی ص٘ذٌی ،اضغشاة وٕتش دس ٔٛاسد
تحّیّی) وبس دس وٙبس افضبء خب٘ٛادٜ
ایّیب، وبس وٛدوبٖ ٔشاوض ػالٔت اختٕبفی وٛدوبٖ وبس/ تأثیش پزیشی آٔٛصؽٔ ،ـبسوت اختٕبفی پبییٗ، ٔشادی ٕٞ ٚىبساٖ/
٘بكشخؼش ،ٚؿٛؽِٛٛٔ ،ی ٔغبِق ٝوٕی (تٛكیفیٔ -مغقی) داؿتٗ پزیشؽ اختٕبفی 1394
ٔشوض ؿىٛفبٚ ،احذٞبی وٛدن تجییٗ پیبٔذٞبی فّؼفٚ ٝسصی ثش ا٘قغبف پزیشی ٚتأثیش پزیشی آٔٛصؽ دس خٛؿٛٙای فٙٔٛی/
ِٔٛٛی، ٞش٘ذی، وبس ثبصاس، تبة آٚسی ٘ٛخٛا٘بٖ ٔٛسد غفّت حیغٞٝبی افتٕبد ث ٝخٛدٟٔ ،بستٞبی اختٕبفی، 1396
خبٚساٖ ٚالـ ؿذٔ /ٜغبِق ٝویفی (تشویجی) استجبط ثب خب٘ٛادٕٞ ٚ ٜؼبالٖ
ا٘دٕٗ حٕبیت اص وٛدوبٖ وبس، ثشسػی ٘مؾ ػبصٔبٖٞبی ٔشدْ افضایؾ خٛد آٌبٞی ثب تأثیش آٔٛصؽ تٛإ٘ٙذ ػبصی ؿىٛسی1393 /
ا٘دٕٗ خب٘ ٝوٛدن (وٛؿب، ٟ٘بد /سٚؽ ٔیذا٘ی دس اثقبد تحلیّیٟٔ ،بستٞبی ص٘ذٌی ٚاستمبء
ؿٛؽ٘ ،بكش خؼش)ٚ ػالٔت
وٛدوبٖ خیبثب٘ی دس ػغح ؿٟش ثشسػی تشویجی ٚاسصیبثی ػشیـ ٍ٘ب ٜدسآٔذصایی ث ٝوبس ،تأٔیٗ ٘یبصٞبی وٛدن ٚ ٚأمی ٕٞ ٚىبساٖ/
تٟشاٖ دس پبتٛلٟبی تدٕـٔ ،شاوض ٚ خیبثب٘ی وٛدوبٖ ٚضقیت خب٘ٛاد ٜثب وبس دس خیبثبٖ ،داؿتٗ حغ سلبثت، 1393
غیشدِٚتی اسائ ٝخذٔبت دس تٟشاٖ ٚیظٌیٞبی وبس آ٘بٖٔ /غبِق ٝویفی تقبُٔ ثب دٚػتبٖٚ ،یظٌی سٞجشی دس ثشخی
(تشویجی) وٛدوبٖ ،ثبصی ٚتفشیح دس ػبفبت فشاغت،
تأثیشپزیشی اص آٔٛصؽ
فشٍٙٞؼشای خٛاخٛی وشٔب٘ی خٛد پٙذاسی ٚفٛأُ ٔظثش ثش آٖ دس ٔقشم آػیتٞبی خؼٕی ٚسٚا٘ی -آٔٛصؽ ػّٕب٘ی ثبسٚق ٚ
دس وٛدوبٖ خیبثب٘یٔ /غبِق ٝوٕی پزیشی -استجبط ٔیبٖ خٛد پٙذاسی ثب خٙغٔ ،یضاٖ ٕٞىبساٖ1382 /
(تٛكیفیٔ -مغقی) ػٛاد ،دسآٔذٔ ،ذت اؿتغبَ ث ٝوبس ،ؿبد ثٛدٖ،
ٚخٛد ٔـبٚس ،داؿتٗ غزا ٚپٛؿبن وبفی ،داؿتٗ
دٚػت
خٕقیت دفبؿ اص وٛدوبٖ وبس ٚ اثش ثخـی آٔٛصؽ تبة آٚسی ثش تأثیش پزیشی ثب آٔٛصؽ ثش ٔیضاٖ پزیشؽ خٛد، دٚػتی ٕٞ ٚىبساٖ
خیبثبٖ ؿٟش تٟشاٖ ثٟضیؼتی سٚاٖ ؿٙبختی دختشاٖ سٚاثظ ٔثجت ثب دیٍشاٖ ،تؼّظ ثش ٔحیظ ،ص٘ذٌی 1393 /
خیبثب٘یٔ /غبِق ٝوٕی (٘یٕٝتدشثی) ٞذفٕٙذ
٘بٔٙبػت ساٞىبسٞبی ٔمبثّ ٝثب ٔـىُ ،دس ٔقشم خغش ثب تٛخ ٝث٘ ٝتبیح پظٞٚؾٞبی ٔختّف ٔیتٛاٖ ٌفت
ا٘ٛاؿ آػیتٞبی خؼٕی ،سٚا٘ی ٚاختٕبفی ٔیثبؿٙذ. وٛدوبٖ وبس ث ٝدِیُ ؿشایظ خبف ص٘ذٌی خٛد ٔدجٛس ثٝ
ثٙبثشایٗ آٔٛصؽ ث ٝوٛدوبٖ ٔیتٛا٘ذ ػجت ؿٛد تب خٛد سا وبس وشدٖ ٞؼتٙذ ٚث٘ ٝؾش ٔیسػذ ٕٞیٗ أش ٔٙدش ثٝ
دس ثشاثش ثؼیبسی اص خغشات حفبؽت ٕ٘بیٙذ .حٕبیت ایدبد تغییشات ٔثجت ٙٔ ٚفی دس خٛد پٙذاسی آٟ٘ب ٘ؼجت ثٝ
ػبصٔبٖٞبی ٔشدْ ٟ٘بد ثبیذ ثب تٛخ ٝث٘ ٝیبص وٛدوبٖ ٚ ػبیش ٕٞؼبال٘ـبٖ ؿذ ٜاػت .ایٗ وٛدوبٖ ث ٝدِیُ ؿٙبخت
59
دوره /03شماره /931دی ماه 9016 نشریه پرستاری ایران
()13،14
-وؼت دس آٔذ ٚسفـ ٘یبص ٔبِی خب٘ٛادٞ ٜبی آ٘بٖ ا٘دبْ ؿٛد تب ثیـتشیٗ تأثیش سا دس ایٗ
] [ DOI: 10.29252/ijn.30.109.54
()14،24
-دس ٘ؾش ٌشفتٗ وبس دس خیبثبٖ ث ٝفٛٙاٖ یه ؿغُ لـش آػیت پزیش خبٔق ٝداؿت ٝثبؿذ.
()24
-تقبُٔ ثب وٛدوبٖ ٔـبثٚ ٝضقیت خٛد ساخت مذل: )5
()10
-فذْ أىبٖ تحلیُ ٚآٔٛصؽ دس ؿشایظ ٔقِٕٛی مورد مذل (نمونه)ٛٔ :سد ٔذَ یب ٕ٘ ٝ٘ٛیه ٔثبَ خبِق اص ٔفْٟٛ
()24
-فضٛیت دس ػبصٔبٟ٘ب ٔ ٚشاوض حٕبیتی ٔٛسد ٔغبِق ٝثٛد ٚ ٜثبیذ ٚاخذ تٕبْ ٚیظٌیٞبی ٔـخق وٙٙذٜ
پیامذها :پیبٔذٞب ٚلبیقی ٞؼتٙذ و ٝث ٝد٘جبَ ثشٚص ٔف ْٟٛآؿىبس ثبؿذ(.)16
ٔیؿ٘ٛذ( .)16و ٝثش اػبع ٔغبِقبت ا٘دبْ ؿذ ٜفجبستٙذ اص: وٛدن وبسی وٚ ٝیظٌیٞبی ٔف" ْٟٛخٛدپٙذاسی" اص لجیُ
-احؼبع غشٚس ٚثضسٌی ث ٝدِیُ وٕه ثٝ آٌبٞی اص خٛد (تٛا٘بیی ،ؿبیؼتٍی ،وفبیت ،پزیشؽ
()13،23،24
خب٘ٛادٜ ٘مؾ) ،تقبُٔ ثب دیٍشاٖ ،ا٘قغبفپزیشی ٚآٔٛصؽپزیشی
Downloaded from ijn.iums.ac.ir at 4:40 IRST on Thursday October 17th 2019
()23،24
-ایدبد حغ ٔؼئِٛیت پزیشی سا داؿت ٝثبؿذ ٔیتٛا٘ذ ٔلذالی اص ٕ٘ٔ ٝ٘ٛقشف ٔفْٟٛ
()14،23،24
-وؼت اػتمالَ ٔبِی ثبؿذ.
()24
-حٕبیت اص ػبیش ٕٞؼبالٖ ٔـبث ٝخٛد دس فیٗ سلبثت سایر موارد )6
()13،24
-تـىیُ ٚفضٛیت دس ٌشٜٞٚبی داخّی مورد مرزیٛٔ :سد ٔشصی دس ثشٌیش٘ذ ٜثشخی ٕٝٞ ٝ٘ ٚ
()14،24
-افضایؾ ػبصٌبسی ٚلجٚ َٛضقیت ٔٛخٛد ٚیظٌیٞبی ٔف ْٟٛاػت(.)22
-فضٛیت ٚؿشوت دس ٟ٘بدٞبی ٔشدٔی ٚ وٛدن وبسی و ٝدس ثیـتش خٙجٞٝبی خٛد پٙذاسی دچبس
()2،12،15
حٕبیتی ٔـىُ ثبؿذ ٚثیٗ خٛد ٚالقی ٚخٛد آسٔب٘ی ا ٚفبكّٝ
()2،12،17
-تٕبیُ ث ٝیبدٌیشی ٚآٔٛصؽ دس ٔشاوض حٕبیتی صیبدی ایدبد ؿٛد ٔقشف ٔٛسد ٔشصی خٛاٞذ ثٛد.
ث٘ ٝؾش ٔیسػذ ؿٙبػبیی پیـبیٙذٞبی ٔف ْٟٛپٙذاؿت اص مورد مخالف یا متضادٛٔ :اسد ٔخبِف دس ثشٌیش٘ذٞ ٜیچ یه اص
خٛد دس وٛدوبٖ وبس ٚا٘دبْ ٔذاخالت پیـٍیشا٘ ٝدس ایٗ ٚیظٌیٞبی اكّی ٔف٘ ْٟٛیؼت(.)26
ٔٛسد ثبفث ثشٚص ٘تبیح ٔثجت دس وٛدوبٖ ؿذٔ ٚ ٜـىالت وٛدن وبسی و ٝسفتبسٞبی ػٛء اختٕبفی داسد،
فشدی ٚاختٕبفی ایٗ افشاد سا وبٞؾ ٔیدٞذٕٞ .چٙیٗ اص پشخبؿٍشی وشد ٚ ٜدسٌیشیٞبی خیبثب٘ی ایدبد ٔیوٙذ،
ثشٚص ثؼیبسی اص آػیتٞبی خؼٕی ،سٚا٘ی ٚاختٕبفی ٘یض تٕبیُ ثٔ ٝلشف ٔٛاد ٔخذس ٚآصاس خٙؼی ػبیش وٛدوبٖ
پیـٍیشی ٔیؿٛد. داسد ،اٍِٛی خب٘ٛادٌی ٔٙبػجی ٘ذاؿت ٚ ٝحبضش ث ٝآٔٛصؽ
نمود تجربی مفهوم )8 ٚاكالح سفتبس ٘ ٓٞیؼت ٔیتٛا٘ذ ٕ٘ٝ٘ٛای اص ٔذَ ٔتضبد
اثضاس خبكی خٟت ثشسػی خٛد پٙذاسی وٛدوبٖ وبس دس ثب ٚیظٌیٞبی ٔف ْٟٛخٛد پٙذاسی ثبؿذ.
٘ؾش ٌشفت٘ ٝـذ ٜاػت ٚاص ٔمیبعٞبی ٔٛخٛد ثشای ثبیذ ارفبٖ ٕ٘ٛد و ٝث٘ ٝؾش ٔیسػذ دس ثیـتش پظٞٚؾٞبی
پٙذاؿت اص خٛد اػتفبدٔ ٜیؿٛد .ثشای ا٘ذاصٌ ٜیشی خٛد ویفیٔ ،لبحجٞٝبی ا٘دبْ ؿذ ٜثب وٛدوبٖ وبس دس ٔشاوض
پٙذاسی ٔمیبعٞبی صیبدی ػبخت ٝؿذ ٜاػت وٕ٘ ٝش ٜفشد، حٕبیتی ٚآٔٛصؿی ایشاٖ ٔلذالی اص ٔذَ ٚالقی اص وٛدن
ٔیضاٖ خٛد پٙذاسی ا ٚسا ٔیػٙدذ .پشػـٙبٔ ٝخٛد پٙذاسٜ وبس دس ساثغ ٝثب خٛد پٙذاسی سا ٘ـبٖ ٔیدٙٞذ.
( )Self-Concept Scaleاص ػبَ 1957 -1938تٛػظ پیشاینذها و پیامذها )7
Rogersتٟی ٝؿذ ٜاػت .ایٗ پشػـٙبٔ ٝد ٚلؼٕت داسد. پیشاینذها :تحمیمبت ٘ـبٖ داد ٜاػت وّیٚ ٝلبیـ ٚاتفبلبتی و ٝثبیذ
لؼٕت ا َٚخٛیـتٗ پٙذاس ٜپبی ،ٝیقٙی آٖ ٌ ٝ٘ٛو ٝفشد لجُ اص ثشٚص ٔف ْٟٛآؿىبس ؿ٘ٛذ تب ػجت ایدبد خٛد پٙذاس ٜدس
خٛدؽ سا ٔیثیٙذ ٚتلٛسی و ٝدس حبَ حبضش اص خٛدؽ وٛدوبٖ وبس ؿ٘ٛذ( )16فجبستٙذ اص:
داسد ٚلؼٕت د ْٚخٛیـتٗ پٙذاس ٜایذ ٜآَ یقٙی آٖ ٌٝ٘ٛ ()13
-وٕه ث ٝخب٘ٛاد ٜثشای تبٔیٗ ٔقبؽ
60
بهشته طبرسی و همکاران تحلیل مفهوم "خود پنداری" در کودکان کار خیابانی
داسد ایٗ اػت و ٝپشػـٙبٔ ٝثبیؼتی ثب تٛخ ٝثٝ و ٝفشد آسص ٚداسد ثبؿذٔ .میبع خٛد ٛٞؿیبسی Self-
] [ DOI: 10.29252/ijn.30.109.54
ٌشایؾٞبی ؿخلیتی عشاحی ٚثش اػبع فشٔ ًٙٞشدْ، )SCS( Consciousness Scaleو ٝتٛػظ ٚ Realo
ؿشایظ ص٘ذٌیٛ٘ ،ؿ تفىش وٛدن ثٔ ٝم ِٝٛوبس ٚ Allikدس ػبَ 1998ثشای ػٙدؾ ػ ٝثقذ ٔؼتمُ
تفبٚتٞبی خٛأـ ،ػبخت ٝیب اكالح ؿ٘ٛذٕٞ .یٗ أش خٛدآٌبٞی خلٛكی ،خٛدآٌبٞی فٕٔٛی ٚاضغشاة
ػجت ٔیؿٛد تب اعالفبت وؼت ؿذٚ ٜالقیتش ثٛد ٚ ٜثٝ اختٕبفی عشاحی ؿذ .ایٗ پشػـٙبٔ ٝاص ٘ٛؿ ِیىشت پٙح
ٔٙؾٛس اسائ ٝساٞىبسٞبی ٔٙبػت ثیـتش ٔٛسد اػتفبد ٜخٛأـ دسخٝای ٚؿبُٔ ٔ 24بد ٜاػت ٚپبػخ دٞی آٖ اص ثؼیبس
لشاس ٌیش٘ذ. ٔٛافمٓ تب ثؼیبس ٔخبِفٓ كٛست ٔیٌیشد(ٔ .)27،28میبع
ثب تٛخ ٝث ٝتقبسیفی و ٝدس ثخؾ ٔمذٔ ٝاص خٛد پٙذاسی خٛد پٙذاس )1995( Mendaglio ٚ Pyryt )SC( ٜوٝ
والػیه روش ؿذ ٕٞ ٚچٙیٗ دس لؼٕت ٚیظٌیٞبی ثش اػبع ٔمیبع ِیىشت ثب پبیبیی ٔ 0/87یثبؿذ ٘یض اص
دیٍش ٔٛاسد وبسثشدی ؿٙبخت ایٗ ٔف ْٟٛاػت(.)29
Downloaded from ijn.iums.ac.ir at 4:40 IRST on Thursday October 17th 2019
جذول شمبره :2دسته بنذی پنذاشت از خود بر اسبس نظرات کودک کبر و تعبریف کالسیک
پنذاشت از خود بر اساس تعاریف کالسیک پنذاشت از خود بر اساس نظرات کودکان کار
ؿٙبخت ٘مبط لٛت ٚضقف خٛیؾ احؼبع ٔؼئِٛیت دس لجبَ خب٘ٛادٜ
ؿٙبخت تٛا٘بییٞبی خٛد حغ اػتمالَ ٔبِی
آٌبٞی فشد ٘ؼجت ث ٝاحؼبػبت ،فٛاعف ،اسصؽٞب ٍ٘ب ٜث ٝوبس ث ٝفٛٙاٖ یه ؿغُ
اسصیبثی ٔؼبئُ ص٘ذٌی ثب تٛخ ٝث ٝؿٙبخت فشد اص خٛد ٔ ٚحیظ پزیشؽ ٚػبصٌبسی ثب ٚضقیت ٔٛخٛد ٔ ٚم ِٝٛوبس
یه ػبص ٜپٛیب ٚچٙذ ثقذی حٕبیت اص دٚػتبٖ ٕٞب٘ٙذ خٛد ٚدسن ٕٞذیٍش
ا٘قغبفپزیشی ٚتأثیش پزیشی ثب آٔٛصؽ سلبثت ثب یىذیٍش ثش ػش ٔىبٖ ٛ٘ ٚؿ وبس
وٛؿؾ ثشای ٔمبثّ ٝثب ٔؼبئُ ٔ ٚـىالت ص٘ذٌی تـىیُ ٌشٜٞٚبی حٕبیتی
آٌبٞی ٘ؼجت ث ٝخٛد ث ٝفٛٙاٖ فشدی اختٕبفی ثشخٛسداسی اص ٚیظٌیٞبی سٞجشی دس ثشخی اص وٛدوبٖ
آٌبٞی ٘ؼجت ث ٝدیذٌب ٜدیٍشاٖ ث ٝخٛد ثشخٛسداسی اص حٕبیتٞبی اختٕبفی ٚاحؼبع سضبیت اص
آٌبٞی اص حمٛق ٔ ٚؼؤِٚیتٞبی خٛد آٖ
داؿتٗ سٚاثظ اختٕبفی ٔٙبػت فذْ ؿٙبخت ساٞىبسٞبی ٔظثش ٔمبثّ ٝثب ٔـىالت
پیـٍیشی اص آػیتٞبی اختٕبفی ٚػٛء سفتبس دس ٔقشم خغشات ٚآػیتٞبی خؼٕی ،سٚا٘ی ٚاختٕبفی
٘ؾش وٛدوبٖ یه أش پزیشفت ٝؿذٔ ٜحؼٛة ٔیؿٛد .ثؼیبسی اص ثب ٚخٛد ایٙى ٝوبس دس وٛدوبٖ آػیتٞبی صیبدی سا ثٕٞ ٝشا ٜداؿتٝ
آ٘بٖ وبس وشدٖ سا ثٔ ٝثبث ٝیه ؿغُ ٔیدا٘ٙذ ٚحتی ٘ٛؿ ٍ٘بٜؿبٖ ٚآٟ٘ب سا دس ٔقشم خغشات ٌ٘ٛبٌ٘ٛی لشاس ٔیدٞذ أب اص ٘مغٝ
61
دوره /03شماره /931دی ماه 9016 نشریه پرستاری ایران
اػتشاتظیٞبی وٛدوبٖ وبس دس ٟٔبستٞبی اختٕبفی ٘ـبٖ ث ٝوبس دس ثؼیبسی اص وٛدوبٖ ٔثجت اسصیبثی ؿذ ٜاػت .ثٙبثشایٗ
] [ DOI: 10.29252/ijn.30.109.54
ٔیدٞذ صٔی ٝٙاختٕبفی وٛدن ٚؿٙبخت تٛا٘بییٞبیؾ، ٚاضح ػبصی ٔف" ْٟٛخٛد پٙذاسی" ثب تٛخ ٝث٘ ٝؾشات وٛدوبٖ ٚ
()34
٘مؾ ٕٟٔی دس ساٞىبسٞبی ٟٔبستی ٚی داسد ٚ .یظٌی ٔمبیؼ ٝآٖ ثب دیذٌبٜٞبی والػیه ٚدس ٘ؾش ٌشفتٗ ایٗ ٔٛضٛؿ
دیٍش خٛد پٙذاسی دس وٛدوبٖ وبس "چٙذ ثقذی" ثٛدٖ آٖ و ٝوذاْ ثقذ اص اثقبد پٙذاؿت اص خٛد ٘یبص ث ٝتٛخ ٚ ٝسػیذٌی
اػتٔ .ف ْٟٛخٛد پٙذاسی داسای ػبختبسی چٙذ ثقذی ثیـتشی داس٘ذ ثبیذ ٔٛسد تٛخ ٝفٕیكتشی لشاس ٌیشد تب ػبصٔبٖٞب ٚ
اػت ٚ ٚیظٌیٞبیی ٘ؾیش تحلیالت٘ ،مؾٞبی خٙؼیتی، ٔشاوض دِٚتی ٚغیشدِٚتی حٕبیت اص وٛدوبٖ وبس ثتٛا٘ٙذ ثب ٘یبص
ٛٞیت ٘ظادی ،خٙغ ،ػٗ ٛٔ ٚاسد ثؼیبس دیٍشی ثش آٖ ػٙدی ٔٙبػت ،خذٔبت حٕبیتی ٚآٔٛصؿی ثٟتشی سا اسائٕ٘ ٝبیٙذ.
()35
تبثیش ٔیٌزاسد .خٛد پٙذاسی فبُٔ ٔ ٚ ٟٓا٘قغبف
پزیشی دس استمبء ػالٔت ثٛد ٚ ٜث ٝكٛست چٙذ ثقذی ٚ بحث و نتیجهگیری
()7،36
Downloaded from ijn.iums.ac.ir at 4:40 IRST on Thursday October 17th 2019
.دس وٛدوبٖ وبس ٘یض ػّؼّٔ ٝشاتجی فٛٙاٖ ؿذ ٜاػت ٞذف اص ایٗ ٔغبِق ٝتحّیُ ٔف ْٟٛخٛد پٙذاسی دس وٛدوبٖ
تٛخ ٝث ٝاثقبد آٖ دس ػبصٔبٖٞبی حٕبیتی اص إٞیت صیبدی وبس خیبثبٖ ثب تٛخ ٝث٘ ٝؾشات آ٘بٖ ٚدس ٔمبیؼ ٝثب تقبسیف
ثشخٛسداس اػتٚ .یظٌی دیٍش خٛد پٙذاسی دس وٛدن وبس والػیه اػت .خٛد پٙذاسی تلٛیش سٚحی ٚسٚا٘ی فشد
"ا٘قغبفپزیشی ٚتأثیش پزیشی ثب آٔٛصؽ" اػت .آٔٛصؽ ثٛد ٚ ٜؿبُٔ تٕبٔی ادساوبت فشد (ؽٛاٞش ،اسصؽٞب ٚ
ٔیتٛا٘ذ آٌبٞی وٛدوبٖ ثب ؿشایظ ػخت سا دس ؿٙبخت فمبیذ) اػت و ٝثش سفتبس فشد تأثیش ٔیٌزاسد ٚاؿبس ٜثٝ
ساٞىبسٞبی دسػت ٔمبثّ ٝثب ٔـىالت افضایؾ داد ٚ ٜآٟ٘ب صٔب٘ی داسد و ٝفشد اص وّٕ "ٗٔ" ٝاػتفبدٔ ٜیوٙذ .ثٝ
سا لبدس ػبصد تب دس ص٘ذٌی ا٘تخبةٞبی ٔٙبػتتشی داؿتٝ فجبستی خٛد پٙذاس ٜدیذٌب ٜوّی فشد ٘ؼجت ث ٝخٛد اػت ٚ
ٚث ٝخٛد آٌبٞی ثبالتشی دػت یبثٙذ .ث ٝدػت آٚسدٖ دس ثشٌیش٘ذ٘ ٕٝٞ ٜمبط ٔثجت ٚضقف أ ٚیثبؿذ(.)30
ؽشفیتٞبی ثبالی ا٘ؼب٘ی دس دا٘ؾ تحلیّی ٟٔ ٚبستٞبی "خٛد پٙذاس "ٜتب حذ صیبدی ا٘قىبػی اص ٚاوٙؾٞبی
ص٘ذٌی ٔیتٛا٘ذ ثبفث ایدبد ؽشفیتٞبی دیٍشی عی صٔبٖ دیٍشاٖ ٘ؼجت ث ٝخٛد اػت .خٛد پٙذاس ٜؿبُٔ
ؿٛد .دس پظٞٚؾ ؿىٛسی ٘ـبٖ داد ٜؿذ و ٝاسائٝی ٔدٕٛفٝای اص ٚیظٌیٞبیی اػت و ٝؿخق ث ٝفٛٙاٖ یه
خذٔبت آٔٛصؿی -تحلیّی دس وبٞؾ ٔـىالت وٛدوبٖ ٔٛخٛد ٔٙحلش ث ٝفشد اص خٛد ادسان ٔیوٙذ( .)31،32دس
وبس تأثیش چـٍٕیشی داسد .اص عشفی آٔٛصؽ ٟٔبستٞبی ٔغبِق ٝحبضشٔ ،ف" ْٟٛخٛد پٙذاسی" دس وٛدوبٖ وبس ثب
ص٘ذٌی ٘یض ٔٛخت استمبی ویفیت ص٘ذٌی وٛدوبٖ خیبثب٘ی تٛخ ٝث ٝدیذٌب ٜخٛد وٛدوبٖ ٚث ٝفٛٙاٖ ٔفٟٔٛی پٛیب ،ثب
ٔیؿٛد( .)2دس ٕٞیٗ ساػتب ٘تبیح پظٞٚؾ Ming ٚ Liu ٚیظٌیٞبی "آٌبٞی اص خٛد"" ،تقبُٔ ثب دیٍشاٖ"" ،چٙذ
٘یض ٘ـبٖ داد خٛد پٙذاسٔ ٜثجت ثٚ ٝاػغٚ ٝضقیت سٚحی- ثقذی ثٛدٖ"" ،ا٘قغبفپزیشی ٚتأثیش پزیشی ثب آٔٛصؽ"
سٚا٘ی ٚآٔٛصؽ فشد ،ایدبد ٔیؿٛد( )6آٔٛصؽ تبة آٚسی ٔٛسد ثشسػی لشاس ٌشفت.
دس وٛدوبٖ وبس دختش ،ػغٛح ٔقٙیداسی سا اص ٘ؾش ٘تبیح ایٗ ثشسػی ٘ـبٖ داد "آٌبٞی اص خٛد" سوٗ ٟٔٓ
ٔؤِفٞٝبی سٚاٖ ؿٙبختی پزیشؽ خٛد ،سٚاثظ ٔثجت ثب خٛد پٙذاسی دس وٛدن وبس ث ٝؿٕبس ٔیآیذ .ثؼیبسی اص
دیٍشاٖ ،تؼّظ ثش ٔحیظ ،ص٘ذٌی ٞذفٕٙذ ٚسؿذ فشدی ٔغبِقبت ٘یض خٛد آٌبٞی سا ث ٝفٛٙاٖ تٛا٘بیی ثبصثیٙی
٘ـبٖ داد( .)15آٌبٕٛ٘ ٜدٖ وٛدن اص اثقبد ٚخٛدی خٛد حبِتٞبی رٙٞی تٛػظ خٛد فشد تقشیف وشدٜا٘ذ .خٛد
ٔیتٛا٘ذ ٌبٔی ٔؤثش دس خٟت ؿٙبخت ٞش چ ٝثیـتش ایٗ آٌبٞی ثشای تؼٟیُ ا٘تخبة سفتبسٞبیی و ٝثب ٘یبصٞب ٚ
وٛدوبٖ ٚوٕه ث ٝآ٘بٖ ثبؿذٕٞ .یٗ أش ٔٛخت سػیذٌی فالیك ؿخلی ػبصٌبس٘ذ إٞیت ثؼضایی داسدٚ .یظٌی
ثٟتش ثٔ ٝـىالت ٔشثٛط ث ٝخٙجٞٝبی اػبػی سؿذ آ٘بٖ دیٍش خٛد پٙذاسی "تقبُٔ ثب دیٍشاٖ" اػت .خٛد پٙذاسی
خٛاٞذ ثٛد. دس ٘تید ٝتقبُٔ ثب دیٍشاٖ وؼت ٔیؿٛد( .)33ثشسػی ٘تبیح
62
بهشته طبرسی و همکاران تحلیل مفهوم "خود پنداری" در کودکان کار خیابانی
"تقبُٔ ثب،"دٛی اص خٞ "آٌبٜبی ثیبٖ ؿذٞیظٌیٚ ٝث ثشٜٚ لبثُ تغییش اػت صیشا فالٚ ىٙختٛٔذاسی آٙد پٛخ
[ DOI: 10.29252/ijn.30.109.54 ]
تأثیشٚ "ا٘قغبف پزیشی،"ٖدٛذ ثقذی ثٙ "چ،"ٖدیٍشا ٝاثؼتٚ دٛ اسٌب٘یؼٓ خٝ عجیقت ثٝ ا٘ؼبٖ دس ػشاچٝآ٘ى
،ْ وؼت ٌشدیذٟٛ اص تحّیُ ایٗ ٔفٝصؽ" وٛٔپزیشی ثب آ أبٚ ذٙٓ ص٘ذٌى ٔىوٞ ٜ دس ٔحیظ اختٕبفى پیچیذ،اػت
.تشی وؼت ٌشددٟبخت ثٙب ؿٟ٘بی سؿذی آٞ ٘یبصٝ٘ؼجت ث ساٖ ثضسٌؼبِىٚدوى ثیـتش اص دٛساٖ وٚایٗ تغییشات دس د
بیٖٞ وبسآٔذ ػبصٔبٚ س ٔؤثشٛ حض،ؿٛضٛٔ ٗثب تحمك ای ٔحیظ اعشاف ثبٚ دٛ خٝ ٍ٘شؽ ٔثجت ٘ؼجت ث.اػت
تشیٟ ؿىُ ثٝدوبٖ ثٛضقیت ایٗ وٚ بد ثشای تغییشٟ٘ ْٔشد ٕیٗ ثبفثٞ ٝ اػت وٜٕشاٞ ى ثشاى تالؽٛاى لٜاٍ٘یض
ٚ كحیحتشٛ ٘حٝ خذٔبت سػب٘ی ثٚ ٝست ٌشفتٛك ٚ ىٙٞذ اص ثیـتشیٗ ؽشفیت رٙ٘اٛد تب افشاد ثتٛٔىؿ
.ذ ٌشفتٞاٛبػتتشی ا٘دبْ خٙٔ ٝ وّٝ ایٗ ٔؼئ.٘ذٛذ ؿٙٔ ٜشٟد ثٛ خٜٛبى ثبِمٞذىٕٙ٘اٛت
اؿٛ٘ دس ٔقشم اٚ ٝاٖ داؿتٚدوبٖ وبس ٔـىالت فشاٛو
ٖذٌبٖ ثیبٙیؼٛ٘ ػظٛبفـ تٙٔ تقبسمٌٝ٘ٛ یچٞ :تعارض منافع
Downloaded from ijn.iums.ac.ir at 4:40 IRST on Thursday October 17th 2019
فهرست منابع
1. Ramezankhani A, Yazdkhasti m, Abdi f. [Policy on Health of Street Children: Challenges and
Solutions]. Razi Journal of Medical Sciences (RJMS) .2016; 23(145): 88-98. Persian
2. Shakoori A. [The Role of Ngos in the Empowerment of Street Labor Children in Tehran].
Quarterly Journal of Socio - Cultural Development Studies (SCDS). 2015; 3(3): p 33-60. Persian
3. Mamun R, Mondal NI, Islam R, Kabir M. Impact of Some Key Factors on Health
Complication of the Child Laborers during Work: A Study on Rangpur, Bangladesh. Pakistan Journal
of Social Sciences. 2008;5(3):262-7.
4. Kerfoot M, Koshyl V, Roganov O, Mikhailichenko K, Gorbova I, Pottage D. The health and
well-being of neglected, abused and exploited children: The Kyiv Street Children Project. Child
Abuse Negl. 2007;31(1):27-37.
5. Sturrock S, Hodes M. Child labour in low-and middle-income countries and its consequences
for mental health: a systematic literature review of epidemiologic studies. Eur Child Adolesc
Psychiatry. 2016;25(12):1273-86.
6. Liu M, Wu L, Ming Q. How does physical activity intervention improve self-esteem and self-
concept in children and adolescents? Evidence from a meta-analysis. PLoS One. 2015;10(8):
e0134804.
7. Irmler M, Gebhard B. Psychomotor intervention to enhance self-and body-concept in children
with Duchenne muscular dystrophy. Sci Sports. 2014;29: S43-S4.
8. Blakely-McClure SJ, Ostrov JM. Relational aggression, victimization and self-concept:
Testing pathways from middle childhood to adolescence. Journal of youth and adolescence.
2016;45(2):376-90.
63
9016 دی ماه/931 شماره/03 دوره نشریه پرستاری ایران
9. Nolen-Hoeksema S, Fredrickson BL, Loftus GR, Wagenaar WA. Atkinson & Hilgard's
introduction to psychology. 15thed. translation by: Rafiei H, Arjmand M. Tehran: Arjmand
[ DOI: 10.29252/ijn.30.109.54 ]
Publications; 2015.
10. Salmani-Barough N, Sharifi-Neiestanak N, Kazemnejad A, Pashaeypoor S. [Self-concept and
influential factors on it in the street children aged 6-12 years]. Journal of hayat. 2003;9(2):6-13.
Persian
11. Zahra MS. A Comparative Study of Perceptions of Runaway and Homeliving Children.
American Journal of Applied Psychology (AJAP). 2015; 3(4): 100-8.
12. Khoshnavay Fomani F. [Exploring the Consequences of Philosophizing on Neglected
Adolescents Resilience: A Mixed Method Study]. PhD Dissertation. Tehran University of Medical
Sciences. School of Nursing and Midwifery; 2016. Available from: | WWW.TUMS.AC.IR. Persian
13. Imani N, Nersisiance E. [Anthropological Study of Street Working Children Problem in
Karaj]. Journal of Social Problems of Iran. 2012;3(1): 32-7. Persian
14. Vameghi M, Roshanfekr P, Dejman M, Rafie H, Forouzan A. [A Methodological Paper:
Rapid Assessment and Response to High Risk Behaviors of Street Children in Tehran]. Iranian
Downloaded from ijn.iums.ac.ir at 4:40 IRST on Thursday October 17th 2019
64
بهشته طبرسی و همکاران تحلیل مفهوم "خود پنداری" در کودکان کار خیابانی
33. Guise K, Kelly K, Romanowski J, Vogeley K, Platek SM, Murray E, et al. The anatomical
and evolutionary relationship between self-awareness and theory of mind. Human Nature.
[ DOI: 10.29252/ijn.30.109.54 ]
2007;18(2):132-42.
34. Stephenson S. Street children in Moscow: Using and creating social capital. The Sociological
Review. 2001;49(4):530-47.
35. Memarian R. [Application of nursing concepts and theories]. 2nd edition. Tarbiat Modares
University; 2011. Persian
36. Zolfaghari M, Asadi Noghabi A. [Maternal newborn nursing]. Tehran: Hakim Hidegi
Publication; 2011. Persian
Downloaded from ijn.iums.ac.ir at 4:40 IRST on Thursday October 17th 2019
65
Iran Journal of Nursing (IJN)
Vol. 30, No. 109, Dec 2017:54- 66
[ DOI: 10.29252/ijn.30.109.54 ]
Abstract
Background & Aim: Self-concept or self-perception is a person’s own imagination and idea about
himself/herself. Self-concept has a competent effect on one’s psychological and educational conditions, and can
lead to either the individual’s growth and excellence or multiple harms. Self-concept in child laborers is an
Downloaded from ijn.iums.ac.ir at 4:40 IRST on Thursday October 17th 2019
important factor in harm prevention and the provision of their required services. This analysis aims to clarify the
self-concept in street child laborers compared with its classic definitions.
Materials & Methods: This concept analysis study was done using Walker & Avant approach. After an
extensive review of the relevant articles, all papers with quantitative and qualitative research design were
assessed, and based on that, the definition, uses, attributes, antecedents, consequences, and empirical referents of
self-concept were extracted.
Results: Street child laborers have to work because of their living conditions, and this fact has led to positive
and negative changes in their self-concept. Specific traits of self-concept in child laborers are "being aware of
own potential as a sense of responsibility towards family, and financial independence", "interacting with others
and forming support groups while competing with each other", "the influence of various variables on internal
and external dimensions of self-concept", "being flexible and influenced by education", "acceptance and
compatibility with the existing status" and "lack of understanding of the ways to deal with the harm".
Conclusion: The self-concept in street child laborers should be deeply studied and compared to its classic
definition to prevent physical, psychological and social harms by providing the required support and needs-
based training.
1
. PhD Candidate in Nursing, School of Nursing and Midwifery, Tehran University of Medical Sciences, Tehran,
Iran. AND Instructor, Department of Nursing, Islamic Azad University (Tehran Medical Sciences Branch), Tehran,
Iran.
2
. Professor, Department of Critical Nursing, School of Nursing & Midwifery, Tehran University of Medical Sciences,
Tehran, Iran.
3
. Assistant Professor, Department of Community Health Nursing, School of Nursing & Midwifery, Tehran
University of Medical Sciences, Tehran, Iran.
4
. Assistant Professor, Department of Pediatric Nursing, School of Nursing & Midwifery, Tehran University of
Medical Sciences, Tehran, Iran. (*Corresponding Author) Tel: +982161054423 Email: ashoseini@tums.ac.ir