Aralin 2.
1 •Kagamitan
Panitikan: Talumpati ni Dilma Rouseff sa Kaniyang
Inagurasyon
(Talumpati Mula sa Brazil)
Isinalin ni Sheila C. Molina
Uri ng Teksto: Naglalahad
Dilma Rouseff
- Noong Enero 1, 2011 nanumpa bilang
kauna-unahang babaeng pangulo ng Brazil matapos
manalo noong 2010.
- Isinilang noong Dec. 14, 1947 sa Belo,
Horizonte, Brazil
- Kaniyang napangasawa si Carlos Araujo
- 1970 ng siyang ay makulong ng 3 taon dahil sa
pakikipaglaban sa diktaturya.
- Siya ay naging consultant ni Luis “Lula” De Silva
- Hinirang siya bilang Minister ng Enerhiya
- Kinuha siya ni Pangulong Lula bilang Chief of Staff
noong 2005
- Siya ay tumakbo noong 2010
Talumpati kabuuan ng mga kaisipang nais ipahayag ng
isang mananalumpati sa harap ng publiko. May paksang
pinagtutuunan ng pansin at isinasaalang-alang din ang
tagapakinig. Isinulat upang bigkasin sa harap ng publiko
Pagkakaiba ng Talumpati at iba pang uri ng
Sanaysay
Editoryal- ay mapanuring pagpapakahulugan ng
kahalagahan ng isang napapanahong pangyayari upang
magbigay ng kaaalaman o manlibang ng mambabasa
Lathalian- ito ay batay sa tunay na pangyayari na
nagtataglay ng mga pagpapaliwanag, sanligan at
impresyon ng sumulat. Pangunahing layunin ay
manlibang. Hindi it kathang-isip lamang.
Panaguri – Nagpapahayag ng tungkol sa paksa
1. Ingklitik – tawag sa mga katagang paningit na
lagging sumusunod sa pangngalan, panghalip,
pandiwa, pang-uri o pang-abay
Halimbawa: pala, ba, rin, din, o
2. Komplemento/Kaganapan – tawag sa
pariralang pangngalan na nasa panaguri na
may kaugnayan sa ikagaganap o ikakalubos
ng kilos ng pandiwa
•Tagaganap
Sinang-ayunan ni Dilma Rouseff ang kairingan ng
mamamayan
•Tagatanggap
Ang food threshold sa almusal ay tortang kamatis para
sa matatanda.
•Ganapan
Nagtalumpati ang pangulo sa plasa.
Pinapaganda ang larawan ng kahirapan sa
pamamagitan ng pagmamanipula sa mga panukat
•Sanhi
Dahil sa mga pagbabagong ito ang bilang ng mahihirap
na pamilya ay bumaba.
•Direksyunal
Nagtungo ang mga tao sa harap ng Palasyo upang
makinig sa talumpati ng pangulo.
3. Pang-abay – Nagbibigay-turing sa pandiwa,
pang-uri at kapwa pang-abay
Batayang Pangungusap:
Nagtutulumpati ang pangulo
Paglalawak:
Mahusay na nagtalumpati ang pangulo kahapon at
totoong humanga ang lahat.
Paksa – ang pinag-uusapan sa pangungusap
1. Atribusyon o Modipikasyon – may
paglalarawan sa paksa
Halimbawa
Ito si Dilma Rouseff ang pinakamahusay kong pangulo.
2. Pariralang Lokatibo/Panlunan – ang paksa ng
pangungusap ay nagpapahayag ng lugar
Halimbawa
Inaayos ang plasa sa Brazil
3. Pariralang Nagpapahayag ng pagmamay-ari –
\ygamit ng panghalip na nagpapahayag ng
pagmamay-ari
Halimbawa
Maayos na maayos ang talumpati ng aking mag-aaral
Aralin 2.2
Panitikan: Ako Po’y Pitong Taong Gulang
(Dagli mula sa rehiyon ng isa sa mga isla ng Caribbean)
Anonymous
Uri ng Teksto: Nagsasalaysay
Dagli – ayon kay Arrogante, ay mga sitwasyong may mga
nasasangkot na tauhan ngunit walang aksyong umuunlad,
gahol sa banghay, mga paglalarawan lamang. Isang
salaysay na lantaran. Ang katumbas ng dagli sa Ingles ay
flash fiction o sudden fiction. Ito ay mga kuwentong
plotless o pawing mga sitwasyon lamang.
Si Eros Atalia ay naglathala ng “Wag lang di
makaraos (100 Dagli Mga Kuwentong Pasaway, Paaway
at Pamatay)” . Ayon sa kanya, walang pamantayang kung
gaano kahaba ang dagli.
(Dagli 101 ni Atalia)
1. Magbigay lamang tuon sa isa; tauhan, banghay,
tunggalian, diyalogo, paglalarawan ng matinding
damdamin o tagpo.
2. Magsimula lagi sa aksyon
3. Sikaping magkaroon ng twist o punchline sa dulo
4. Mapakita ng kuwento, huwag ikwento ang kwento
5. Gawing double blade ang pamagat
Maghirang (2019)
Mga salitang nagpapahayag ng damdamin:
galit nag alit (usto manakit)
galit (kirstine)
nakakalungkot (ang no. of items ng sci)
Mga salitang nagsasalaysay ng pangyayari, ito ay
palatandaan na ang nagsasalita ay nagsasalaysay ng
mga pangayayari na maaaring batay sa karanasan,
nasaksihan o napanood
Hindi umano (hi Jessica)
Nakita ko
Noong bata pa ako
Aralin 2.3
Panitikan: Ang Matanda at ang Dagat
Isinalin sa Filipino mula sa Ingles ni Jesus Manuel
Santiago ( halaw mula sa nobelang “The Old Man and
The Sea” ni Ernest Hemingway)
Uri ng Teksto: Naglalahad
Simbolismo ng Nobelang ang Matanda at ang Dagat
Santiago – kalikasan ng isang tao na hindi tinatanggap
ang pagkatalo nagkus patuloy na lumalaban sa hamon ng
buhay
Salapang – Lakas o kapangyarihan na kailangan
taglayin ng isang tao upang labanan ang sagabal sa
pagakamit ng pangarap
Manolin – Pagpapakita ng responsebilidad ng isang
kabataan at kaibigan na marunong magapahalaga sa
nakatanda
DiMaggio – Pag-asa at lakas na nagsisilbing
inspirasyon upang magsikap at maging matagumpay sa
hinaharap
Mga Mangingisda – Mga taong hindi marunong
magpahalaga sa ginagawang trabaho ng iba at
nananatiling makasarili
Dagat – Mundo o lipunang ginagalawan ng tao kung
saan ditto hinaharap ang mga pagsubok
Dentuso – Mga tao/bagay na sumisira sa pangarap ng
sinuman
Marlin – Nagrerepresenta sa pangarap
Nobela – ito ay anyo ng panitikang tuluyan, binubuo ito ng
mga yugto na nagsasalaysay ng mga kawing-kawing na
pangyayari sa buhay ng mga tao bukod sa nagbibigay-
aliw ay nagpapakilos at pumupukaw sa damdamin at
kamalayan ng mambabasa.
Mga Katangian ng Nobela
1. Maliwang at maayos na pagsulat ng tagpo at
kaisipan
2. Pagsaalang-alang sa kailangang kaasalan
3. Kawili-wili at pumupukaw ng damdamin
4. Pumupuna sa lahat ng larangan sa buhay at sa mga
aspekto ng lipunan tulad ng gobyerno at relihiyon
5. Malikhain at dapat may maguniguning paglalahad
6. Nag-iiwan ng kakintalan
Elemento ng Bobela
a. Tagpuan – lugar at panahon
b. Tauhan – nagbibigay buhay sa nobela
c. Banghay – pagkakasunod-sunod ng pangyayari
d. Pananaw – panauhang ginagamit ng may akda
e. Tema – paksang- diwang binibigyang diin sa nobela
f. Damdamin – nagbibigay-kulay sa pangyayari
g. Pamamaraan – estilo ng may akda
h. Pananalita – diyalogong ginagamit
i. Simbolismo – nagbibigay lalim sa tao, bagay at
pangyayari
Suring Basa – ay isang anyo ng pagsusuri o rebyu ng
binasang teksto o akda tulad ng nobela, maikling kuwento
at iba pa. Ang pagsusuri ay ang pag-alam sa nilalaman,
kahalagahan, at ang estilo ng awtor. Isang halimbawa ng
balangkas ng suring-basa
I. Pamagat, may-akda, genre
II. Buod
III. Paksa
IV. Bisa (sa isip o damdamin)
V. Mensahe
VI. Teoryang Ginamit
Ang buod ay maaaring 5-6 na mahahalagang
pangungusap na binubuo ng pinagdugtong-dugtong na
mga mahahalagang pangyayari. Ang paksa ay
sumasagot kung tungkol saan ang binasa. Ang bisa sa
isip ay tumutukoy sa kung paano nakaapekto ang binasa
sa pag-iisip. Ang bisa sa damdamin naman ay kung ano
ang nadama ng mambabasa. Tumutukoy ang mensahe
sa kung ano ang nais iparating ng teksto
Pagbibigay ng Reaksyon
Pagtutol – pero, subalit, ngunit, datapwat
Pagsang-ayon – Totoo, tama, talaga, tunay, sadyang
Aralin 2.4
Panitikan: Sina Thor at Loki sa Lupain ng mga Higante
(Mitolohiya mula sa Iceland) ni Snorri Sturluson
(Isinalin ni Sheila C. Molina)
Uri ng Teksto: Nagsasalaysay
Norse Mythology
Aesir – mga diyos ng digmaan at kalangitan
Asgard – tirahan ng aesir
Jotunheim – tirahan ng mortal na kalaban ng aesir ang
mga higante
Thor – diyos ng kulog at kidlat, pinakamalakas na diyos
sa Aesir sa kanyang pangalan ang araw ng Huwebes
Balder – pinakamamahal sa lahat ng diyos, ang kaniyang
kamatayan ay itinuring na malaking sakuna na dumating s
Aesir
Loki – may kapilyuhan
Frigga – asawa ni Odin at may kakayahang makita ang
hinaharap
Odin – siya ang diyos ng mga diyos at lumikha sa mga
tao, tungkulin niyang pigilan ang araw ng pagwawakas
Heimdall – ang tanod ng Bifrost ang bahagharing tulay
patungo sa Asgard
Freyr – ang tagapamahala ng mga prutas sa mundo
Maghirang (2019)
Tyr – ang diyos ng digmaan at sa pangalan niya hango
ang Martes
Skymir – naninirahan sa kakahuyan
Utgaro-Loki – hari ng mga higante
Logi, hugi, elli – kabilang sa kuta ni Utgaro-Loki
Thjalfti at Rosvka – anak na lalaki at babae ng
magsasaka
Pokus Tagaganap – ang pokus ng pandiwa kung ang
paksa ng pangungusap ang siyang gumaganap ng kilos
nito. Ditto magagamit sa pandiwa ang panlaping um-/-um,
mag-, ma-, mang (m/n)-, mag- an, at magsipag- an/han.
Pananda ng pokus o paksa ang si/sina at ang, at
magagamit din bilang pokus tagaganap ang nominatibong
panghalip na ako, ka, kita, siya, tayo, kami, kayo, at sila.
Halimbawa
Nagbihis si Thor at kinuha ang kaniyang maso

Pokus sa Layon – kung ang pinaguusapan ang siyang

layon ng pangungusap. Ginagamit na panlapi sa pandiwa
ang –in/hin, -an/-han, ma, paki, ipa, at pa at panandang
ang sa pokus o paksa
Halimbawa
Isinakay ni Thor sa kaniyang karuwahe ang kaniyang
kambing

Maghirang (2019)