ALAMAT NG PASAY

Maraming taon na ang nakaraan ang siyudad na karugtun ng Maynila ay hindi

tinatawag na Pasay. Nang malaganap lamang sa pook na ito ang isang pangyayari
saka lamng ito itinawag na Pasay. Isang nayon lamang ito noon sa labas ng Maynila at
pinaninirahn ng isang napakgandang dilag: si Paz. Siya ay kabilang sa mayaman at
paalong angkan, ang kanyang mga kaibigan at talisuyo at pawang mga aristokrata.
Subali’t wala siyang napupusuan sa mga iyon.

Isa sa nananahan sa kanila si Mang Pedro. Na mayroong isang ankan na labis

ang pagmamahal sa kanya at iyo si Jose na kababata at kalaru-laro ni Paz.Subalit
habang lumalaki ang dalwa ay unti-unti silang nagkakalayo. Si Paz ay pinag-aral ng
kanyang mga magulang sa kumbento, umuuwi lamng siya uoang magbakasyon ng
sandali. Habang si Paz ay nag-aaral si Jose naman ay nagpipilit magkaroon ng
edukasyon. Sa kabila ng kanilang karukhaan, ay nakatapos din siya ng pag-aaral sa
kolehiyo.

Sadyang ang araw ng pagtatapos ay masayang araw sa mga mapapalad. Sa

malapalasyong bahay ni Paz ay nagkaroon ng isang marangal na pagtitipon para sa
kanyang pagiging isang “maestra”. Bagamat panuhin ay nakapagsaya, isang
masaganang hapunan ang inihain.

Sa isang dampa sa dako pa roon, dukhang pamilya rin ang nagdiriwang ng isang
pagtatapos. Subalit wala silang handaan, ni panauhin na babati kay Jose, ang bagong
“manggagamot”.

Ano mang gawin ni Paz ay hindi niya natutuhang mahalin ang lanyang talisuyo.
Ito ay sapagkat lihim siyang umiibig kay Jose. Walang kayamanang maipagmalaki si
Jose sualit hindi mahalaga sa kanya ang kayamanan, kundi si Jose na umiibig din sa
knya ng tapat.

Isang gabi ang mga magulang ni Jose ay namanhikan sa mga magulang ni Paz.
Sabi ng ama ng dalaga, “magkaiba tayo ng uri!”.

Napakatinding dagok iyon para kay Jose, subalit higit para kay Paz. Hindi
nakayanan ng dalaga ang labis na pagkabigla at pagkabigo. Nahulog ang kanyang
pangangtawan hanggang siya’y namatay. Sa kanyang libing naroron ang mamamayan
at mga kaibigan. Gayundin ang kaawa-awa at nanghihinagis na si Jose na nakatayo sa
di kalayuan.Nakayan niyang masdan ang paglilibing ngunit nang makaalis na ang lahat
aya parang napako siya sa kanyang kinatyuan-hindi siya makaalis sa nitso ni Paz
nakyupyup siya at siya’y nanangis, “Paz-ay”.
 Malinis at marangal ang kanyang pag-ibig. Bilang ganti ng mga magulang ni Paz
sa pagpapahalaga ni Jose sa kaniyang pag-ibig, tinawag nila ang kanilang asyenda
nang Pasay. Pagkatapos ang ilang taon ang buong nayon ay nabansagan na ng Pasay.

SAAN HINAGO ANG TAWAG NA PALAYAG O PARAÑAQUE/PARANYAKE

Ang bayan ng Paranyake/ Paranaque ay kilala noon sa dalwang pangalan:

Palanyag at Paranyake. Ito ay isa sa apat na pinakatanyag na bayan ng Rizal. Ayon sa
kasaysayan ang bayang ito ay maganda pa sa lalawigang sumasakop sa kanya. Bago
dumating ang mga Kastila sa Pilipinas ang tawag ng mga taga rito ay Palayag. Gaya ng
nakikita sa mapa ito ay nasa baybay ng luok ng Maynila. Ang gawing silangan ay
Karatig Muntinlupa. Ang mga nainirahan sa baybay dagat ay mga mangingisda at
bmag-aasin. Ang mga mangingisda ay madalas tawaging “Paglalayag” dahil ang layag
ang kanilang ginagamit upang sa inot ng dagt ay makahuli ng isda.

Ang mga taga gawing silangan naman ay may mga bukirin na siyang
pinagkukunan ng masaganang ani npara sa knilang sarili at para sa mga
nangangailangan. Ang mga mangingisda ay madals nakikipagp[alitan ng bigas sa mga
taga silangang magbubukid na kilala sa tawag na “Taga-Palayan”. Isang araw ay
nagkasundo silang magdaos ng isang salu-salo. Galak na galak sila sa pagkabuysog at
pagkalsing sa napakaraming tubing kanilang nainom. May nagmungkahi upang maging
tanda ng kanilang pagkakaisa at tawagin na lamang palayan ang buong bayan. Ang
ilang mangingisda ay tumutol at ipinakausap na tawagin na lamang
palalayag.Pagkatapos ng pag-iisp nagkasundo silang ipagsanib ang pala sa huling
pantig ng Playan at Paglalayag, samakatuwid ay Palayagyag.

Ngkaisa sila at sabay-sabay isinigaw ang “Mabuhay ang Paglayagyag!” ngunit

may isang tao na dahil sa sobrang pagkalasing ang isinigaw niya ay “Mabuhay ang
Palanyag!”