‫‪Tip of the day‬‬

‫ى‬
‫طلما ان القادم ف عيب هللا ‪ ،‬فتصوره جميال‬
‫» هنتكلم عن تانى محاضره من محاضرات دكتور حسين الصواف وهو البايو بصفه عامه‬
‫هتالقيه بيتكلم عن ازاى احنا بنستفاد من اى حاجه بتخش جسمنا ‪ ،‬االكل مثال ‪ ،‬هو احنا لما‬
‫بناكل حاجه بتخش فى دوره معينه كدا لحد متوصل لحاجه صغيره وبسيطه الجسم سهل‬
‫يمتصها ويستفاد منها ‪ ،‬اللى ممكن يخش جسمنا ونستفاد منه بقى ‪ 3‬حاجه ‪carbohydrate‬‬
‫النشويات كلها ‪ ،‬او ممكن ‪ lipid‬اللى هى الدهون ‪ ،‬او ‪ protein‬البروتينات ‪ ،‬وهندرس كل‬
‫واحده بالتفصيل و هنتكلم انهارده عن ‪ ، carbohydrate metabolism‬من اول متخش‬
‫الفم لحد متوصل لمكان امتصاصها علشان الجسم يستفاد منها‬

‫» نبداء وناخدها واحده واحده ‪ ،‬احنا اكلنا نشويات ‪ starch‬او ‪ lactose‬اى حاجه مثال ارز‬
‫او خبز مكرونه ‪ ،‬اول حاجه هتعدى عليها ‪ mouth‬هتالقى انزيم هناك اسمه ‪salivary α‬‬
‫‪ amylase‬ده موجود فى الفم هيبداء يشتغل عليها ويكسرها لمركبات اصغر زى‬
‫‪ dextrins‬و ‪ ...... isomaltose‬بس هو مش بيلحق يشتغل قوى علشان االكل مش‬
‫بيطول فى الفم‬
‫» بينزل االكل للمرحله اللى بعديها اللى هى المعده ‪ stomch‬وده مش بيشتغل فيها ‪salivay‬‬
‫‪ amylase‬اللى بيكون نازل من الفم مع االكل وده ليه بقى ؟؟ علشان الوسط فى المعده‬
‫بيكون حامضى جدا ‪ ،‬وال ‪ salivary amylase‬بيشتغل فى الوسط المتعادل فقط ‪.‬‬

‫» فكدا ‪ carbohydrate‬هتعدى على المعده ومش هيحصل فيها حاجه ‪ ،‬تخش بعد كدا على‬
‫البنكرياس بقى وهناك هنالقى انزيم جديد اسمه ‪ pancreatic α amylase‬وده هيبدا‬
‫يكسر فيها لمركبات اصغر ونالقى هيطلعلنا ‪ isomaltose‬و ‪ maltose‬و ‪lactose‬‬
‫و ‪ sucrose‬كل دول اسمهم ‪ disaccharide‬ودى سكريات ثنائيه ‪ ،‬تمام كدا هى بقت‬
‫اصغر بس برده مينفعش الجسم يمتاصها ‪ ،‬الجسم الزم تكون ‪ mono saccharide‬علشان‬
‫يمتاصها ‪ ،‬فهتخش على مرحله تانيه بقى وهى االمعاء الدقيقه ‪ small intestine‬وهتبدا‬
‫يطلع هن لكل سكر انزيم ليه مخصوص يكسره زى مثال ‪ isomaltose‬هيطلعله‬
‫‪ isomaltase‬وهكذا ‪ matose ،‬يخرجله ‪ maltase‬وفى االخر بقى بعد التكسير‬
‫هيخرجلنا ‪ glucose‬و ‪ fructose‬و‪ galactose‬اهم واحد فيهم ‪ gluscse‬ودول سكريات‬
‫احاديه يسهل امتصاصها من ‪ portal circulation‬موجوده فى االمعاء هتبعتهم على‬
‫‪ liver‬الكبد ‪ ،‬وهنك فى ‪ liver‬بقى كلهم هيتحول ل ‪glucose‬‬

‫‪1‬‬
 ‫‪ ‬المخطط ده بيوضح اللى اتشرح فوق بضبط‬

‫» هنتكلم عن حاجه تانيه وهى ‪ glucose metabolism‬واللى هو ازاى الجسم هيستفاد من‬
‫‪ glucose‬اللى وصلنا له من شويه ‪ ،‬بس قبلها كدا فى حاجه الدكتور اتكلم عنها‬

‫» وهى نقص ‪ lactase‬وده اللى بيكسرلنا ‪ lactose‬فيحصل عندنا تجمع لل ‪ lactose‬فى‬

‫‪ small intestine‬والجسم مش هيعرف يمتصه وهتفضل فى االمعا ولما حاجه تتطول فى‬
‫االمعاء هتبداء البكتريا تشتغل عليها وتحللها وهتطلع غازات كتير وماء كمان تملئ االمعاء‬
‫وده هيجيب للشخص ده ‪ bloating‬يعنى انتفاخ و ‪ diarrhea‬اسهال ‪dehydration ،‬‬
‫جاف فى الجسم‬

‫‪2‬‬
 ‫‪ ‬ده مخطط بيوضح الموضوع اللى لسه متكلمين عنه‬

‫» نخش بقى على ‪ glucose metabolism‬ودى بقى فيها كذا عمليه هما حوالى ‪ 5‬هنتكلم عن‬
‫كل واحده فيهم ‪ ،‬اول عمليه فيهم هى ‪ glycolysis‬واى كلمه تتضاف ليها ‪ lysis‬بتديها‬
‫معنى تحلل او تكسير بمعنى ‪ glycolysis‬معنها تكسير ‪ glycose‬بمعنى ان الجسم يمتصه‬
‫وييحوله لطاقه يستفيد بيها ‪ ،‬وده بيكون ليها طريقين االول اسمه ‪Aerobic glycolysis‬‬
‫والكلمه دى هتسمعوها كتير )‪ (aerobic‬معناها فى وجود االكسجين ووجود المصنع اللى‬
‫بيكون فى اغلب الخاليا اللى هى الميتوكوندريا ‪ ،‬لو مفيش ميتوكونريا فى الخليه زى ال‬
‫‪ immature RBCs‬اللى هى خاليا الدم الحمراء او تكون موجوده بس فى مجهود جامد‬
‫والجسم مش قادر يوفر اكسجين كفايا زى فى العضالت مثال لو واحد بيمارس مجهود بيها‬
‫ورا بعضه من غير راحه نخش على الطريق التانى اللى هو ‪ anaerobic pathway‬او‬
‫طريق اللى هو ‪ aerobic‬هيطلعلنا ‪ 2‬من مركب اسمه ‪ pyruvate‬وده هيدينا ‪ ATP‬اللى‬
‫هو هيتحول لطاقه بعد كدا ‪ ،‬انما فى حالت ‪ anaerobic‬هيطلعلنا ‪ lactic acid‬افتكروها من‬
‫ثانويه عامه ‪ ،‬فى الحالتين هيخرجلنا طاقه عايزين نعرف هتكون كام فى كل حاجه وذى‬
‫معرفنا قبل كدا ان وحدات الطاقه هى ‪ ATP‬فاللى عايزين نعرف هو عدد ‪ ATP‬الناتج فى‬
‫كل مره‬

‫‪3‬‬
 ‫» نبدا ب ‪ Aerobic pathway‬اللى ونحسب الطاقه اللى هتكون ناتجه منه كام‬
‫بيساوى اول حاجه بتحصل علشان نكسر ‪ glucose‬هى استهالك طاقه من الجسم علشان زى لما‬
‫تيجى تشغل مكنه بتحتاج لها طاقه والطاقه اللى هنحتاجها هى ‪ 2 ATP‬يبقى كدا استهلكنا ‪2‬‬
‫وشغلنا المكنه والمرحله دى اسمها ‪ energy investment phase‬يعنى مرحله استثمار الطاقه‬
‫‪ ،‬المرحله اللى بعدها هى بقى مرحله االنتاج وهيخرجلنا ‪ 3‬حاجات اول حاجه ‪ 4 ADP‬دول‬
‫هيتحولوا ل ‪ 4 ATP‬و لو طرحنا منهم االثنين اللى استهلكناهم يبقى عندك ‪ 2‬بس وتانى حاجه‬
‫هيخرجلنا هى حاجه اسمها ‪ 2 NAD+‬وده هيتحول ل ‪ 2 NADH‬والواحده منه بيساوى ‪3‬‬
‫‪ ATP‬يبقى االثنين دول بيساوى ‪ ، 6 ATP‬تالت حاجه هتخرجلنا هى ‪ 2 Pyruvate‬ودول‬
‫هناخد كمان شويه بيساوى كام ‪ ATP‬يبقى كدا الناتج النهائى‬

‫‪2 (NADH)= 6 ATP + 4 (ADP)= 4 ATP‬‬ ‫–‬ ‫‪2 ATP = 8 ATP‬‬

‫‪+ 2 Pyruvate‬‬

‫» ده مخطط ‪ aerobic pathway‬اللى كنا لسه بنتكلم عنه‬

‫»‬

‫‪4‬‬
 ‫» نخش بقى على ‪ anaerobic pathway‬وده بيطلعلنا ‪lactic acid + 2 ATP‬‬
‫ده االنجلش بقى بتاع كل الشرح اللى فاتت علشان لو جات فى االمتحان كتابه‬

‫‪Aerobic glycolysis, in which pyruyate is the end product, occurs in cells‬‬

‫‪with mitochondria and an adequate supply of oxygen. Anaerobic‬‬
‫‪glycolysis, in Which lactic acid is the end product, occurs in cells that lack‬‬
‫‪Mitochondria (e.g. mature RBCs) or In cells deprived of sufficient oxygen‬‬
‫)‪(e.g. exercising muscles‬‬
‫‪• The conversion of glucose to pyruvate occurs in two stages: an energy‬‬
‫‪investment phase in which phosphorylated intermediates are synthesized at‬‬
‫‪the expense of ATP, and an energy generation phase, in which ATP is‬‬
‫‪produced.‬‬

‫» حاجه جديده بقى اللى بيتحكم فى العمليه دى هما ‪ insulin‬و ‪ glucagon‬ودول شغلتهم‬
‫عكس بعض ‪ ،‬يعنى االنسولين بيحفز خروج ‪ glucose‬وتحويله لطاقه انما ‪glucagon‬‬
‫عكسه‬

‫» فى كام حاجه بقى بتكون ‪ clinical correlation‬يعنى هتسبب حاجه للبيشينت تظهرلنا فى‬
‫العياده ‪ ،‬اول حاجه ممكن تحصل ان البيشينت ده يحصله حاجه اسمها ‪myocardium‬‬
‫‪ infraction‬يعنى تهتك عضله القلب ودى ممكن تيجى ازاى انه الدم اللى بيغذى العضله‬
‫دى يكون فيه مشكله فيقل الدم اللى ببوصل ومعاه يقل االكسجين فالعضله تخش فى‬
‫‪ anaerobic‬وتطلع ‪ lactic acid‬كتير يسبب تهتك وتعب العضله‬

‫» حاجه كمان بتترتب على الموضوع اللى فات انه بيزيد نسبه ‪ lactic acid‬فى الدم واالنسجه‬
‫وتعملك ‪lactic acidosis‬‬
‫» حاجه كمان لما تاخدوا التسوس هتعرفوا ان الوسط الحامضى بيسهل شغل البكتريا وانها‬
‫تعمل تسوس لالسنان فطبعا ‪ lactic acid‬هيساعد‬
‫» واخر حاجه بيقلك انه لما يقل ‪ pyruvate kinase‬هتعملنا ‪ hemolytic anemia‬وده‬
‫بسبب ان كرات الدم الحمراء بتاخد ‪ ATP‬من ‪ anaerobic glycolysis‬ولما تقف العمليه‬
‫دى بالتانى مش هيكون فى طاقه وتموت الخاليا وتحصله ‪anemia‬‬

‫‪5‬‬
 ‫هضيف االنجلش بتاع الجزء اللى فات‬

Clinical correlations

1. Decreased oxygen supply to the myocardium leads to increased

anaerobic glycolysis and increased production of lactic acid in the
ischemic areas . Thus, Ml develops.
A similar mechanism is behind the increased production of lactic acid
by the tissues and development of lactic acidosis.

2. Dental caries occurs as a result of increased production of lactic acid

by bacteria e.g. lactobacilli that can grow well at low pH. Fluoride , a
component of some dental pastes, inhibits enolase of glycolysis in
that bacteria.
3. Deficiency of Pyruvate kinase leads to hemolytic anemia.