Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 32

Listing and Selling Homes

From San Jose to Sacramento


Buy/Sell Real Esta
Real te
Estate
JASSI GILL Broker/Owner in Bay Area
hYlQ ieMsLorYNs krvfAux leI
Ph:510-304-9292 sMprk kro
Call: Jaideep Singh
Refinance Now Pon:510-487-1000 Ph: 510-565-5250
@ZERO COST Gurdawar Singh Mann MANN@GGIABA.COM Gurcharan Singh Mann
Email: jaideeprealtor@gmail.com
DRE#02021283
Call Sukhi Gill:510-207-9067 Mann Insurance Br
Insurance ok
Broker
okers Inc
ers Inc.. I can help you every step of the way. Fluent in Punjabi
CA DRE Lic.#01180969 CA DRE# 00966763 4123 Dyer St., #230, Union City, CA 94587 No Pressure, No Obligation. and Hindi.

Twentieth Year of Publication kYlIPornIaf aYzIsLn Price 50¢ Email:punjabtimes1@gmail.com


isLkfgo, sYn PrFissko aqy inAU Xfrk qoN ieko smyN pRkfisLq hPqfvfr www.punjabtimesusa.com

Punjab Times, Vol 20, Issue 34, August 24, 2019 20451 N. Plum Grove Rd., Palatine, IL 60074 Ph:847-359-0746, Fax:847-705-9388

ihmfcl aqy
pMjfb ivc hVHF nfl BfrI qbfhI AuqrfKMz ‘c
ivafpk qbfhI
cMzIgVH: pMjfb ivc hVHF ny BfrI pMjfb ƒ pihlF vI keI vfr aijhI
qbfhI mcfeI hY. hVHF kfrn ijQy hËfrF mukMml pRbMDF dy dfavy KoKly sfbq hoey qbfhI vyKxI peI hY pr srkfrF ny kdy nvIN idwlI: dyÈ dy AuqrI qy
phfVI sUibaF ‘c BfrI bfrÈ df dOr
eykV Psl brbfd ho geI, AuQy vwzI ies qoN sbk nhIN ilaf. phfVI sUibaF
igxqI lokF ƒ afpxy Gr, ipMz Cwzxy df pfxI pMjfb ivcoN lMGdf hY pr ies dI jfrI hY. phfVI sUby ihmfcl pRdyÈ qy
pey . rU p ngr, nvF Èihr, jlM D r, inkfsI df shI pRbMD nf hox kfrn ieh AuqrfKMz ‘c hux qwk 37 mOqF ho
iProËpur smyq bhuq sfry KyqrF ivc sYNkVy lokF leI afPq bx jFdf hY. sqluj cuwkIaF hn qy AuQy keI lok Psy hoey
ipMz KflI krvfey gey hn. diraf ivc afey hVH nfl mcI qbfhI df hn. idwlI ‘c Xmunf diraf Kqry dy
sqluj diraf iknfry vwsdy drjnF vwzf kfrn ies ivcoN gYrkfƒnI Kxn hY. inÈfn qoN AuWpr vg rhI hY. mOsm
ipMz ijQy pfxI ivc iGr gey, AuQy hI sqluj diraf df DuwsI bMnH tuwtx df muwK ivBfg ny ihmfcl pRdyÈ, AuWqrfKMz,
AunHF df sMprk hor ielfikaF nfloN tuwt kfrn mfeIinMg hY. afm krky ieh bMnH pUrbI mwD pRdyÈ sxy 10 sUibaF ‘c
igaf. byÈwk hux qwk hËfrF lokF ƒ puils iek QF qoN hI tuwtdf sI qy ijs ƒ kuJ BfrI bfrÈ dI icqfvnI jfrI kIqI hY.
qy aYn[zI[afr[aYP[ dIaF tImF dI mdd idnF ivc hI TIk kr ilaf jFdf sI. hux ihmfcl pRdyÈ ‘c BfrI bfrÈ qy ËmIn
nfl surwiKaq QFvF ‘qy phuMcfieaf jf tuwty bMnHF ny jlMDr qy kpUrQlf iËilHaF iKskx dIaF GtnfvF nfl hux qwk
cuwikaf hY pr pfxI df pwDr vDx nfl ‘c 55 ipMzF dy lokF ƒ pfxI ivc zob 25 lokF dI mOq ho geI jdik 12 hor
ipMzF ivc sihm df mfhOl hY. pfxI nfl idwqf hY. gYrkfƒnI mfeIinMg leI zUMGy jKmI hoey. AuWqrfKMz dy AuWqrkfÈI ‘c
hËfrF eykV Psl brbfd hox dy nfl- toey puwty hoey sn, ijs krky DuwsI bMnH bwdl Ptx nfl do idn ‘c 12 lokF dI
nfl GrF df sfmfn, rfÈn brbfd ho igaf kmËo r hu M d f igaf. ies qo N ielfvf mOq ho geI hY. POj dy hYlIkfptr rfhq
hY aqy cfrf nf hox krky pÈU vI qVPx mfeIinMg leI diraf dy kMiZaF ƒ kmËor qy bcfa kfrjF ‘c lwgy hoey hn. mOsm
lwgy hn. hVHF kfrn pMjfb ivc awDI drjn kr idwqf igaf. ivBfg muqfbk ihmfcl pRdyÈ,
qoN vwD jfnF clIaF geIaF. hVHF bfry puKqf pRbMDF df dfavf AuWqrfKMz, pUrbI mwD pRdyÈ, CwqIsgVH,
moty qOr Auqy srkfr ny pMjfb ivc krn vflI srkfr ny ies pfsy Borf iDafn ibhfr, JfrKMz, AuVIsf, pwCmI bMgfl,
1700 kroV df nuksfn hox df dfavf qfimlnfzU qy puzUcyrI dy kuJ ielfikaF
(bfkI sPf 6 Auqy) ‘c BfrI bfirÈ df KdÈf hY.
kIqf hY. pMjfb srkfr ny BfvyN ies ƒ
kudrqI afPq aYlfn, aYmrjYNsI rfhq
leI 100 kroV rupey df aYlfn krky ÈRomxI kmytI vloN irhfieÈ aqy lMgr dy pRbMD
ies ƒ rwb df Bfxf mMnx dI slfh idwqI aMimRqsr: ÈRomxI kmytI vwloN vI hVH pRBfivq lokF dI mdd leI pRbMD kIqy
hY pr pMjfb ivc ieh qbfhI BfrI bfrÈ jf rhy hn. pfxI afAux dI siQqI ivc pRBfivq lokF ƒ gurduafiraF ivc Èrn lYx
nfl nhIN sgoN zYmF ivcoN Cwzy byihsfby pfxI aqy lMgr leI ZukvyN pRbMD ÈurU kIqy gey hn. ÈRomxI kmytI dy muwK skwqr zf[ rUp
kfrn hoeI hY. srkfr ƒ zYmF ivcoN pfxI isMG ny dwisaf ik pRDfn goibMd isMG lONgovfl ny afiKaf ik aijhI iksy vI hMgfmI
Cwzx qoN pihlF ies qbfhI df pUrf aMdfËf siQqI ivc gurduafiraF ivc lokF dI irhfieÈ aqy lMgr afid dy ZukvyN pRbMD kIqy
sI pr lokF dy jfn mfl dI rfKI leI jfx. ies sbMDI gurduafiraF dy mYnyjrF ƒ irhfieÈ aqy lMgr df pRbMD iqafr
koeI ZukvyN pRbMD nf kIqy gey. lok srkfr rhy hn. srkfr hr sfl hVHF dy agfAUN ibpqf pYNdI hY qF ieh dfavy kIqy nËr rwKx leI afiKaf igaf hY. ÈRomxI kmytI vloN sMgq ƒ vI apIl kIqI geI hY ik
dI ies nflfiekI Auqy vwzy svfl cuwk pRbMDF dy vwzy dfavy krdI hY pr jdoN nhIN afAuNdy. loV pYx ‘qy ÈRomxI kmytI dy pRbMD hyTly gurduafiraF ivc sMprk kIqf jfvy.

Law Office of
Manpreet S. Gahra
>iemIgrysLn syvfvF
>PYimlI lfa
>ibjns lfa
Criminal Defense
(DUI, simple battery,
domestic violence,
immigration post- Manpreet S. Gahra
conviction relief) Attorny At Law

Berkeley Office
2161 Shattuck Ave., 304, Berkeley

Ph:510-841-4582
Fax:510-217-6847
Email: manpreet@gahralaw.com
Punjab Times Vol 20, Issue 34; August 24, 2019 pMjfb tfeImjL sfl 20, aMk 34, 24 agsq 2019 (2)

Indianapolis, Indiana ivc bxfE afpxy supinaF df Gr


One of the Fastest Gr
Fastest Groowing City in America and Best School System...
School
„nvyN nkor GrF dI kImq $200,000 qoN sLurU huMdI hY
„1500 vrg gj qoN 5000 vrg gj dy Gr
„4-6 bYz rUm, 3-4 bfQ rUm
„bwicaF dI pVHfeI leI bVy vDIaf skUl, kflj aqy XUnIvristIaF
„bhuq hI Gwt pRfprtI tYks aqy GrF dI ieMsLorYNs ssqI

asIN GrF aqy ibjns leI hr qrHF dy lon


Manjit Singh Nagra krdy hF, mnjLUrI (Approval) Ausy idn Gurdeep (Garry) Chhokar
Realtor/Broker Realtor/Broker

Cell: 317-750-1900 Cell: 317-500-1247

We do all type of Home and Commer cial Loan. Same da


Commercial dayy loan a ppr
appr
pprooval...
Punjab Times Vol 20, Issue 34; August 24, 2019 pMjfb tfeImjL sfl 20, aMk 34, 24 agsq 2019 (3)

ieMz-
o amYirkn klcrl afrgynfeIjysn
L , kYlIPornIaf (XU[aYs[ey[)
jLKmI pfxI ibn mwCIaF vFg qVPy, nfly KUn dy hoey rvfl eyQy.

jwilHaFvfly bfg dy KUnI Gfx dI dfsqF ibafn krdf


“mylf gdrI bfibaF df”
aYqvfr, 1 sqMbr 2019, dupihr 12 vjy qoN rfq 8 vjy qwk
sQfn: aYs[ eI[ aYs[ hfl, 10428 eIst stfktn bulyvfrz, aYlk grUv, sYkrfmYNto, kYlIPornIaf 95624

siqkfrXog BYxo qy BrfE,


aMimRqsr dI pivqr DrqI ‘qy jwilHaFvfly bfg
ivc brqfnvI sfmrfj dy buwcV jnrl zfier vloN zf[ siqafpfl sLhId AUDm isMG sunfm zf[ sYPUdIn ikclU
ncfey mOq dy qFzv nfc nUM awj sO vrHy qoN Aupr ho “hoey ‘jLmjLm’ qy ‘gMgf’ iek QF `kwTy, rilaf KUn ihMdU-muslmfn eyQy.” -bfbU iProjLdIn sLrP
igaf hY. ivsfKI vfly idn, 13 aprYl 1919 nUM
rOlt aYkt dy iKlfP pur amn ros pRgt krn leI phuMc rhIaF sLKsIaqF
iekwTy hoey lokF ‘qy mOq df ieh kihr twuitaf sI. muwK mihmfn crMjI lfl kFgxIvfl gfiek
AuQy lhU dy CwpV qy lfsLF dy Zyr lwgy. jLKmIaF dIaF bIbI mflivMdr kOr, bIbI krnYl kOr eIsVU
cIkF, kUkF rfq Br aMgryjLI srkfr dy kIrny dlivMdr isMG DUq, ikrpfl isMG sMDU
pfAu N dIaF rhIaF. kU c f ko V IaF vflf hfly vI jgdIsL KMgUrf (bfbf krqfr isMG duwkI df
poqf) aqy nfmDfrI sMgq
grBvqI aOrqF dy iZwz Bfr irVH ky lMGx dI gvfhI
Brdf hY. siBafcfrk pRogrfm
afE! brqfnvI srkfr qoN ies iGxfAuxy pfp ZfzI jQf, pMmI mfn, jIvn rwqU, pUnm
dI muafPI mMgvfAux leI jordfr avfjL buld M krIey. mlhoqrf qy hor
jwilHaFvfly bfg dy sLhIdF nUM ieh hI swcI sLrDFjlI BMgVy qy igwDy dIaF tImF drsLkF dI
hovygI. quhfzy BrvyN huMgfry dI afs nfl. iKwc df kyNdr hoxgIaF igwl hrdIp mwKx brfV

gdrI bfibaF dIaF qsvIrF dI pRdrsLnI lfeI jfvygI; Kfxf, pfrikMg qy dfKlf muPq
pRDfn suirMdr isMG ibMdrf skwqr igafn isMG iblgf KËfncI jgjIq isMG igwl sqivMdr isMG rfxf
Pon: 916-420-2390 Pon: 661-397-7330 Pon: 209-985-1552 Pon: 559-514-9777
ruipMdr isMG sMGf, Pon: 530-682-7810 blvMq bFkf, Pon: 916-271-4216 suirMdr isMG igwl, Pon: 209-594-5602
pRbMDk: suimwqr isMG Aupl, jrnYl isMG srpMc, kÈmIr isMG kFgxf, ipMdr sMGf, mlkIaq bYNs, mfstr blbIr isMG bykrjLPIlz, kml bMgf,
blivMdr sMDU lYQrop, juJfr igwl, avqfr isMG zoz, suirMdr isMG, rfkyÈ bYNs, Bfg isMG rwkV, prmpRIq ibMdrf (atfrnI aYt lfa), hrpRIq
igwl, kyvl bolInf, zf[ hrpRIq kMdolf, zf[ gurpRIq igwl, aBIjIq Kulr, bljIq ibMdrf, ggndIp ibMdrf, srbjIq sUhr, suKdIp sohl,
aMimRqpfl BTlfvf, sqivMdr isMG rfxf, mndIp isMG.
spFsr: gurcrn isMG rwkV, jgdIÈ KMgUVf, dlivMdr isMG DUq, mlkIaq bopfrfey, iskMdr isMG jwsV, gurcrn isMG bYNs, ieMzs vYlI cYNbr afP kfmrs sYkrfmYNto, pMjfbI klcrl
susfietI sYkrfmYNto, XUnfeIitz sports klwb (amolk isMG gfKl cyarmYn, blvIr isMG BftIaf pRDfn), ÈhId bfbf dIp isMG sports akYzmI, aMimRqpfl pTlfvf, kyvl bolInf, suKcYn isMG,
rivMdr aYNz rfjf afto Èfp by-eyrIaf, primMdr isMG ivrk, hirafxf amYirkn aYsosIeyÈn-kYlIPornIaf, eyNjl ilmoËIn kfsqro vYlI, amrIk isMG kflkt, gurmuK isMG sMDU, rCpfl isMG
Prvflf, jogf isMG aOjlf, ivnod kMboj, bMq kMdolf, suKdyv lMbV, aYs[pI[ isMG, grdIp dIpI, ieMdrjIq isMG, syvf isMG, prmjIq idEl, sMqoK sMDU, jYk aqy pfl rfm, blivMdr isMG, jogf
isMG, prmjIq isMG, nOrkfl isikAuirtI-nirMdrpfl isMG huMdl, ipafrf isMG gosl, pMjfb ieMÈorYNs aYNz iemIgryÈn, rfjU BgvMq, ibMdr, mndIp isMG, zf[ AuNkfr isMG ibMdrf, hrjIq isMG
qy AuNkfr isMG, EmnI vIzIE, jsivMdr bopfrfey, isMG tfier, sMnI idEl, crn bzvfl, jsvIr rMDfvf, bgIcf isMG, prmjIq Kylf, kflkt bRdrË, mwKx isMG, srhwdI PYimlI, mfstr idlbfg
isMG, pMjfbI sfihq sBf sYkrfmYNto, ajmyr isMG Bogl, zf[ XfdivMdr kMg, zf[ suKdIp isMG sMDU aqy pirvfr, iÈMgfrf rfm, sMnI, avqfr isMG dusFJ, avqfr isMG atvfl, svrn isMG igwl,
surjIq isMG iZwloN, bKÈIÈ isMG igwl, jsbIr isMG, sqvIr isMG Kprf, jwsI isMG sMGf, DIrf inwjr, golzn styt ieMk, prmjIq isMG iQMd, BfKVI lfa Prm, sfbI isMG trwikMg, soZI svfjnpur,
vn stfp afto irpyar, jsvIr isMG kulfr, lIjYNt trFsport, blbIr isMG sMDU, jy[ jy[ jI[ aYs[ PUz srivs ieMk, rfj brfV, prmjIq isMG dusFJ, sqvIr bYNs (rfiel trwikMg), vYnko trwk
stfp, istI mfrikt blYro styÈn, dlbIr igwl, golzn pYsyiPk trwikMg, guridafl isMG DfmI, aOjlf trwikMg, jgjIq isMG rwkV lYQrop, mlHfgr isMG Kihrf, sYkrfmYNto vYlI trwk stfp,
ieMdrjIq isMG QFdI, cVHdf pMjfb klwb-sYkrfmYNto, kyvl isMG iswDU, jsmyl isMG icwtI (5 stfr toieMg), hrnyk isMG, XU aYs ey stfr vn gYsolIn, DfmI bRdrjL, suwcf rfm Bfrtf, ipRqpfl isMG
Bogl; nfmDfrI sMgq.
Video & Photography: Shiara Singh Dhindsa, Omni Video 661-703-6664, www.omnivideousa.com
Punjab Times Vol 20, Issue 34; August 24, 2019 pMjfb tfeImjL sfl 20, aMk 34, 24 agsq 2019 (4)

afËfdI idvs mOky kYptn ny igxvfeIaF srkfr dIaF pRfpqIaF


jlMDr: muwK mMqrI kYptn gey hn. dfnIaF dy sihXog nfl lgBg
amirMdr isMG ny dI amn-ÈFqI aqy dyÈ ivroDI qfkqF 4000 pRfiemrI, imzl aqy hfeI skUlF afËfdI GulftIaF dy vfrsF ny srkfrI
sdBfvnf ƒ Zfh lfAux dI koiÈÈ krn ƒ smfrt skUlF ivc bdl idwqf igaf.
vflIaF qfkqF ƒ sKq icqfvnI idMidaF ƒ kIqI qfVnf sUbf srkfr 9 sqMbr qoN 30 sqMbr qwk snmfn lYx qoN kIqI nFh
pMjfb dy lokF ƒ swdf idwqf ik aijhIaF pMjvF ivÈfl ruËgfr mylf vwK-vwK QfvF pitaflf: afËfdI idhfVy ƒ smripq pitaflf ‘c hoey iËlHf pwDrI smfgm
ÈkqIaF ƒ mUMh qoVvF jvfb dyx leI dOrfn afËfdI GulftIaF dy pirvfrk mYNbrF ny snmfn lYx qoN nFh kr idwqI.
iekjut hox. gurU goibMd isMG styzIam AunHF df qrk sI ik ijMnf icr srkfr AunHF dIaF mMgF dI pUrqI nhIN krdI, Auh
ivc 73vyN afËfdI idhfVy mOky krvfey gey aijhf snmfn nhIN lYxgy. smfgm dOrfn kYbint mMqrI rfxf gurmIq isMG soZI
sUbf pwDrI smfgm ‘c kOmI JMzf muwK mihmfn vjoN puwjy hoey sn. PrIzm PfeItr AuqrfaiDkfrI aYsosIeyÈn dy
lihrfAux qoN bfad iekwT ƒ sMboDn afgUaF df kihxf sI ik srkfr dI vfadfiKlfPI pRqI AunHF ivc ros hY.
kridaF muwK mMqrI kYptn amirMdr isMG iesy qrHF PrIzm PfeItr AuqrfaiDkfrI jQybMdI pMjfb dy swdy qihq sMgrUr
ny ikhf ik pMjfb dI amn-ÈFqI ƒ iksy puils lfeIn Kyz styzIam ivc afËfdI idvs smfgm dOrfn PrIzm PfeItrF dy
vI kImq ‘qy BMg nhIN hox dyvFgy. vfrsF ny kYbint mMqrI bRhm mihMdrf qoN srkfrI snmfn lYx qoN ienkfr kr
muwK mMqrI ny pMjfbIaF vwloN dyÈ dI idwqf. Auh mMgF sbMDI notIiPkyÈn jfrI nf krn dy ros vjoN srkfr qoN KPf sn.
afËfdI ivc pfey vwzmuwly Xogdfn ƒ Xfd AuNj PrIzm PfeItrF dy vfrs afËfdI idvs smfgm ivc Èfml hoey qy kOmI JMzy
kIqf qy afËfdI dy prvfinaF ƒ ÈrDf dy ƒ slfmI mgroN kYbint mMqrI ƒ mMg pwqr dy ky smfgm ‘coN cly gey. jQybMdI
Puwl Byt kIqy. kYptn amirMdr isMG ny dy sUbf pRDfn hirMdrpfl isMG Kflsf dI agvfeI hyT bxI pMj mYNbrI kor kmytI
sUby ƒ mËbUq qy ÉuÈhfl sUbf bxfAux dI dy mYNbrF ny dwisaf ik sMGrÈ dI aglI rUp ryKf AulIkI jfvygI.
vcnbwDqf pRgtfeI. mogf ivc iËlHf pwDrI afËfdI idhfVy ‘qy gurbq dI jMg lV rhI dyÈ Bgq
muwK mMqrI ny iqMn afËfdI GulftIaF aqy 33,622 ivakqIaF ƒ igRPqfr kIqf ‘qy lfvygI. srkfr iek lwK nOjvfnF ƒ pirvfr dI ipMz rxIaF dI rihx vflI ibrD mihlf suirMdr kOr ny snmfn
pRym sfgr, dyv bRq Èrmf qy jvfhr lfl igaf hY. sUby ivc nÈy dI igRPq ‘c Psy afpxf kfrobfr ÈurU krn leI sihXog (Èfl) lYx dI pyÈkÈ Tukrf idwqI. mihlf ny ivwq mMqrI mnpRIq isMG bfdl dy
df snmfn kIqf. ies qoN ielfvf loVvMd 87,000 ivakqIaF df ielfj 178 Et dyvygI. AunHF aYlfn kIqf ik izjItl hwQ ‘c ÈhId POjI jvfn dI qsvIr qy qfmr pwqr vI PVf idwqf. ivwq mMqrI ny
aOrqF ƒ islfeI mÈInF qy idivaFgF ƒ klIinkF ivc kIqf jf irhf hY. AunHF ikhf pMjfb Auprfly qihq nOjvfnF ƒ CyqI hI Bfvuk hoeI mihlf ƒ klfvy ‘c qF ilaf pr koeI qswlIbKÈ Brosf nhIN idwqf.
tRfeIsfeIkl vMzy. afËfdI idhfVy mOky ik pRkfÈ purb sbMDI hux qwk 3500 smfrt mobfeIl Pon muhweIaf krvf ky
pMjfb ƒ nÈf mukq bxfAux dy afpxy ipMzF ivc 40 lwK bUty lfey jf cuwky hn. coxF ‘c kIqf vfadf pUrf kIqf jfvygf.
sMklp ƒ duhrfAuNidaF muwK mMqrI ny
dwisaf ik hux qwk aYn[zI[pI[aYs[ aYkt
iswiKaf dy Kyqr dI gwl kridaF
muwK mMqrI ny ikhf ik 30 kroV rupey
muwK mMqrI ny ikhf ik nvIN AudXoigk nIqI
nfl 50,000 kroV rupey df invyÈ sUby
kYptn vwlNo vwK-vwK KyqrF ‘c nfmxf
qihq 27,744 kys drj kIqy gey hn Krc ky 261 smfrt skUl sQfpq kIqy ivc afAux leI rfh pwDrf hoieaf hY. Kwtx vflIaF 21 ÈKsIaqF snmfnq
grmiKaflI iswK jQybd
M IaF ny kfly
cM z IgVH : muwK mMqrI kYptn divMdr isMG sMDU, pMjfbI lyKk gurmIq
amirMdr isMG vwloN afËfdI idhfVy mOky isMG isMGl, jlMDr qoN rfjyÈ kumfr
krvfey gey iek rfj pwDrI smfgm dOrfn Bgq, bfbf syvf isMG KzUr sfihb,

idvs vjoN mnfieaf afËfdI idvs


smfj syvf, sfihq, vfqfvrn qy KyqI dy pTfnkot qoN smIr Èfrdf, nvF Èihr qoN
Kyqr smyq hornF KyqrF ‘c ivlwKx lilq mohn pfTk, aMimRqsr qoN guxbIr
AuplbDIaF hfsl krn vflIaF 21 pRmuwK isMG, pitaflf qoN vYtrnrI ieMspYktr
aM i mR q sr: grmiKaflI isw K stUzYNts Pfr susfietI nF dIaF jQybMdIaF mihMdr isMG, XUnfeIitz akflI dl dy ÈKsIaqF ƒ styt aYvfrz nfl ivÈyÈ amndIp isMG, hrIpur jlMDr dI srpMc
jQybMdIaF qy AunHF dIaF hor hmiKaflI Èfml sn. gurdIp isMG biTMzf dI agvfeI hyT AunHF qOr ‘qy snmfinq kIqf igaf AuQy 9 puils sRImqI sIqf rfxI, PiqhgVH sfihb qoN
jQybMdIaF vwloN kyNdr srkfr iKlfP ros iswK afgUaF ny ies mOky XU[aYn[E[ dy kfrkun Èfml hoey. ieQy qrHF jlMDr, aiDkfrIaF ƒ muwK mMqrI puils mYzl hrpRIq isMG iZwloN aqy muhflI qoN kuldIp
pRgtfAuNidaF afËfdI idhfVy ƒ kfly idvs aqy kOmFqrI BfeIcfry ƒ apIl kIqI ik gurdfspur, mfnsf, biTMzf, sMgrUr, vI pRdfn kIqy. isMG Èfml hn, jdik muwK mMqrI puils
brnflf, mo g f, pitaflf, PqihgVH snmfnq hox vflIaF ÈKsIaqF ‘c mYzl nfl snmfnq hox vfly puils
sfihb, iProËpur aqy kotkpUrf ivc vI kYNsr dy Kyqr ‘c ÈlfGfXog kMm krn aiDkfrIaF ‘c ivjIlY N s ibAU r o dy
ros muËfhry kIqy gey. vfly mogf iËlHy nfl sbMDq AuGy smfj ju a fieM t zfierY k tr prmjIq isM G
biTMzf ivc iswK jQybMdIaF ny 15 syvk kulvMq isMG DflIvfl, pitaflf gurfieaf, aYs[aYs[pI[ ivjIlYNs ibAUro
agsq ƒ kfly idn vjo N mnfieaf. qoN lYP[ krnl (syvf mukq) ibÈn dfs, jlMDr ryNj dlijMdr isMG iZwloN,
jQybMdIaF vwloN Èihr ivc kfly JMizaF mMzI aihmdgVH qoN smfj syvk rfkyÈ ey[afeI[jI[ ielYWkÈn sYWl hrbIr isMG,
nfl ros mfrc kwiZaf igaf. muwK mMqrI kumfr grg, pTfnkot dy ipMz kfnpur dy aYs[aYs[pI[ ienvYstIgyÈn pitaflf
dy Èihr pitaflf ‘c ÈRomxI akflI dl amndIp isMG, mfnsf qoN qrsym cMd hrmIq isMG huMdl, zI[aYs[pI[ ielYkÈn
‘a‘ qy hor pMQk jQybMdI vwloN 15 agsq sYmI, qblf vfdk pMizq mƒ sIn, ropV sYWl amroË isMG, zI[ aYs[ pI[ pMjfb
ƒ kfly idvs vjoN mnfAuNidaF KMzf cONk iËlHy dy ipMz sMDUaf qoN ijMdr isMG, puils akYzmI iPlOr syvk isMG, aYs[
‘c ros iekwqrqf kr ky kfly JMzy lihrfey pitaflf qoN hrÈ kumfr hrÈ, rfjpurf aYc[ E[ dfKf ieMspYktr jgdIÈ kumfr,
gey. ies pRogrfm dy ievË BfvyN puils qoN aiBÈyk cOhfn, pMjfbI XUnIvristI aYs[aYc[ E[ muwlFpur muhflI ieMspYktr
pRÈfsn muÈqYd irhf, pr ros pRdrÈn pitaflf qoN kMipAUtr mfihr zf[ ivÈfl BgvM q isM G aqy jlM D r idhfqI dy
ÈFqIpUrvk inbV igaf. goiel, luiDafxf qoN kYNsr mfihr zf[ ieMspYktr krnYl isMG Èfml hn.

modI vwlNo cIP afP izPYNs stfP ahudf


vjoN mnfieaf igaf. ies sbMDI sUby dy Auh Bfrq srkfr ‘qy dbfa bxfAux qF
14 iËilHaF ivc ros idKfvy kIqy gey.
jdoNik qrn qfrn ivc jQybMdIaF dI ies
jo vwK-vwK iKwiqaF ivc sMGrÈÈIl kOmF
ƒ svY-inrxY df hwk iml sky. aMimRqsr
kfiem krn df aYlfn
kfrvfeI ‘qy rok lf idwqI geI sI qy pihlF ivc kIqy gey ros idKfvy ivc dl Kflsf nvIN idwlI: pRDfn mMqrI nirMdr sfrIaF iqMnoN sYnfvF ƒ iml ky kMm krn ky qurnf pvygf.”
hI iswK afgUaF ƒ ihrfsq ivc lY ilaf dy pR D fn hrpfl isM G cImf, bu l fry modI ny afËfdI idvs mOky lfl iklHy dI ‘c shfieqf imlygI ikAuNik hux mulk ies dOrfn AunHF srhwd pfroN
sI. ienHF jQybMdIaF ivc dl Kflsf, kM v rpfl isM G , ÈR o m xI akflI dl PsIl qoN afpxy sMboDn ivc cIP afP aiqvfd, iBRÈtfcfr, grIbI, plfsitk
ÈRomxI akflI dl aMimRqsr, XUnfeIitz aMimRqsr dy pRDfn ismrnjIq isMG mfn, izPYNs stfP ahudf bxfAux df aYlfn dI vrqoN ‘qy pfbMdI, KfdF dI vrqoN GtfAux
akflI dl, iswK XUQ afP pMjfb aqy jskrn isMG kfhn isMG vflf, pRo[ kridaF aihd ilaf ik Auh jMmU kÈmIr aqy pfxI dI sMBfl afid ijhy muwidaF ƒ
dy lokF dIaF KfihÈF ƒ pUrf krngy. AunHF vI Coihaf.
afbfdI ‘qy kfbU pfAux aqy ‘iek rfÈtr, sRI modI ny ‘jl jIvn` imÈn df
pfiksqfn ny kfly idn vjoN mnfieaf iek cox‘ dy muwdy vI AuBfry.
dUjI vfr pRDfn mMqrI bxn mgroN
aYlfn kridaF ikhf ik srkfr sfry GrF
`c tUtIaF rfhIN pIx vflf pfxI muhweIaf
Bfrq df suqqM rqf idvs pihly afËfdI idvs mOky sRI modI ny Dfrf
370 ƒ mnsUK krn dy kdm ƒ ‘iek
krfAux leI sfZy iqMn lwK kroV rupey
KrcygI. AunHF ikhf ik Bfjpf dI agvfeI
ieslfmfbfd: pfiksqfn ivc Bfrq df suqMqrqf idvs kfly idn vjoN rfÈtr, iek sMivDfn‘ vwl kdm krfr hyTlI srkfr ny ipMzF dy lokF, iksfnF,
mnfieaf igaf. ies sbMDI pfik ‘c aKbfrF ny kfly rMg dI srhwd nfl KbrF idwqf. AunHF ikhf ik jMmU kÈmIr ƒ idwqf pwCiVaF, dilqF aqy afidvfsIaF dI
CfpIaF qy pfiksqfnI pRDfn mMqrI smyq keI nyqfvF ny afpxy soÈl mIzIaf Kfqy igaf ivÈyÈ drjf 70 sflF ‘c PYslfkun BlfeI leI kMm kIqf hY. AunHF ikhf ik
‘qy afpxIaF PotoaF ‘qy kfly rMg dI srhwd lgfeI. ieMnf hI nhIN pfik ny srkfrI nqIjy dyx ‘c nfkfm irhf aqy AunHF vwloN lo k F df jIvn su K flf bxfAu x leI
iemfrqF ‘qy JMzy vI awDy cVHfey. Aukq dy ielfvf BfrqI suqMqrqf idvs mOky hux iKwqy dy ivkfs leI hr sMBv koiÈÈF srkfr df Gwt dKl hovygf. AunHF ikhf
pfiksqfn afDfirq aiqvfdI smUh ihËbul mujfhdIn dy 1000 qoN vwD smrQkF kIqIaF jfxgIaF. ik iBRÈtfcfr aqy BfeI-BqIjfvfd lokF
ny muËwPrfbfd ‘c mfrc kIqf qy kfly JMzy lihrfAuNdy hoey Bfrq ivroDI nfarybfËI afpxy 95 imMtF dy BfÈn ‘c pRDfn dI iËMdgI `c isAuNk vFg PYl igaf hY
kIqI, jdik pfiksqfn dy afËfdI idhfVy mOky mkbUËf kÈmIr (pI[E[ky[) dy mMqrI ny ikhf, “srkfr ny cIP afP ijs dy Kfqmy leI kyNdr srkfr
nirafl ‘c AuQoN dy sQfink nfgirkF ny pfiksqfnI sYnf dy vfhn rok ky pfik POj izPYNs stfP (sI[zI[aYs[) df ahudf bMdÈF ‘c rih ky kMm nhIN kr skdf aqy qknflojI dI shfieqf nfl kdm AuTf
qy srkfr ivruwD nfarybfËI kIqI. kfiem krn df PYslf ilaf hY. ies nfl Aus ƒ bdl rhI dunIaF nfl kdm imlf rhI hY.
Punjab Times Vol 20, Issue 34; August 24, 2019 pMjfb tfeImjL sfl 20, aMk 34, 24 agsq 2019 (5)

byadbI mfmly ‘c bfdlF nfl ilhfËdfrI ‘qy iGry kYptn


cM z IgVH : pM j fb dy mu w K mM q rI PUlkf ny kYptn ƒ ies muwdy ‘qy Gyiraf ‘PrYNzlI mYc‘ brdfÈq qoN bfhr hY.
kYptn amirMdr isMG gurU gRMQ sfihb
dI byadbI dy mfmilaF ivc bfdlF ƒ
hY. sRI mfn ny pRqfp isMG bfjvf vwloN
afpxI hI pfrtI dy muwK mMqrI AuWqy bfdl
sMsd mYNbr ny ikhf ik byadbI aqy
bihbl klF-kotkpUrf golI kFz kys ivc
bfjvf ƒ vI kYptn dI nIaq ‘qy Èwk
cMzIgVH: pMjfb kFgrs dy sfbkf pRDfn aqy sMsd mYNbr pRqfp isMG
bcfAux dy doÈF ivc burI qrHF iGrdy jf pirvfr ƒ bcfAux sbMDI lgfey doÈF ƒ jykr kYptn vwloN bfdl pirvfr df pwK
bfjvf ny muwK mMqrI vloN AunHF dy ibafn ‘qy jfrI kIqIaF itwpxIaF dy jvfb ‘c
rhy hn. iesy muwdy ‘qy pihlF sfbkf mMqrI shI TihrfAuNidaF ikhf ik bfdl-kYptn nf pUiraf igaf huMdf qF awj suKbIr isMG
ikhf ik agr muwK mMqrI dy dfavy anusfr hfeIkort ny sI[bI[afeI[ qoN brgfVI
nvjoq isMG iswDU kYptn Aupr Èryafm dI imlIBugq jwg-Ëfihr hY. AunHF ikhf bfdl smyq hor keI jxy aMdr hoxy sn.
mfmly ‘c jFc vfps lYx ƒ TIk Tihrfieaf hY qy ivDfn sBf dy mqy dI vI puÈtI
AunHF ikhf ik zrwg, lYNz, sYNz, Èrfb,
kIqI hY qF kI muwK mMqrI AunHF ƒ dws skdy hn ik Aukq PYsly qoN koeI iek sfl
trFsport, kybl aqy ibjlI mfÌIaf ivc
bfad vI rfj srkfr vwloN ies kys nfl sbMDq PfeIl sI[bI[afeI[ qoN vfps lY
vI kYptn vwloN bfdl pirvfr nfl afpxy
ky Aus ‘qy awgoN jFc leI kI kfrvfeI kIqI hY. AunHF ikhf ik sI[bI[afeI[ vwloN
inwjI isafsI svfrQ sFJy nf kIqy gey
agr hfeIkort dy PYsly qoN bfad vI kys vfps nhIN kIqf igaf qy hux afpxy
huMdy qF keI vwzy Kulfsy hoxy sn. AunHF
qOr ‘qy kloËr irport vI dfier kr idwqI geI hY qF pMjfb srkfr vwloN sI[bI[afeI[
ikhf ik sRI bfjvf ‘qy pltvfr krn vfly
ivruwD adflq dI mfxhfnI leI kys dfier ikAuN nhIN kIqf igaf? AunHF doÈ
kYptn Aus idn ikAuN cuwp rhy sn jdoN
lfieaf ik srkfr df rvweIaf ies kys ivc doÈIaF dI mdd krn df hY.
ivDfiek dl dI mIitMg ivc kFgrsI
ivDfiekF aqy mMqrIaF ny bfdlF nfl kYptn ny bfjvf dy doÈF df KMzn kIqf
PrYNzlI mYc bfry KrIaF-KrIaF suxfeIaF cMzIgVH: pMjfb dy muwK mMqrI kYptn amirMdr isMG ny brgfVI byadbI
sn. dUsry pfsy sRI PUlkf ny ikhf ik kys sI[bI[afeI[ koloN vfps lYx dy mfmly ‘qy kFgrsI sMsd mYNbr pRqfp isMG
pRqfp isMG bfjvf ny AunHF dy kQnF Aupr bfjvf vwloN aYzvokyt jnrl (ey[jI[) dPqr AuWpr sUbf srkfr qy ivDfn sBf dy
mohr lf idwqI hY. ies leI hux muwK mMqrI sdn ƒ gumrfh krn dy lfey doÈF ƒ rwd kr idwqf hY. kYptn ny bfjvf vwloN idwqy
vfr krdy af rhy sn pr hux pfrtI dy ik hux muwK mMqrI ƒ pMjfb jF bfdlF dy ƒ afpixaF dI gwl mMn ky ivDfn sBf ibafn bfry ikhf ik Auh jF qF ies mfmly qoN axjfx hn jF iPr AunHF jfxbuwJ
hI rfj sBf mYNbr pRqfp isMG bfjvf ny twbr ivcoN iksy iewk ƒ cux lYxf cfhIdf ivc kIqy vfady anusfr byadbI kFz dy ky Èrfrq kIqI hY. sI[bI[afeI[ koloN kys vfps lYx dy mfmly bfry muwK mMqrI ny
kYptn ƒ GyridaF ivDfn sBf ivc ies hY. AunHF ikhf ik sRI bfjvf ny bybfkI muwK doÈIaF ivruwD kfrvfeI krn dI ihMmq spwÈt kIqf ik ieh PYslf ivDfn sBf dy sdn vwloN ilaf igaf sI.
muwdy ‘qy grjx vfly mMqrIaF ƒ vI nfl swc bolx dI ihMmq idKfeI hY. idKfAuxI cfhIdI hY.
aYc[aYs[ PUlkf dy rfh pYNidaF asqIPy hflFik pMjfb df hr nfgirk jfxdf hY AunHF ikhf ik ijhVy kFgrsI ik bfdlF nfl imlIBugq krky hI sfbkf KulfisaF dI gwl hI nhIN kIqI jf rhI hY.
dyx dI vMgfr pfeI hY. ik kYptn aqy bfdlF df pirvfr pUrI ivDfiekF qy mMqrIaF ny ivDfn sBf sYÈn muwK mMqrI pRkfÈ isMG bfdl aqy sfbkf AunHF muqfbk suprIm kort dy jwj dI
hux afm afdmI pfrtI (afp) pMjfb qrHF iek-imwk hY. Auh ipCly iek dhfky dOrfn bfdlF ivruwD afvfË AuTfeI sI, puils muKI sumyD isMG sYxI qoN iDafn ingrfnI hyT pVqfl krvfAux dI mMg
dy pRDfn qy sMsd mYNbr BgvMq mfn aqy qoN iek-dUjy dy isafsI aqy inwjI ihwqF hux AunHF ƒ ivDfn sBf ‘c bYTx df koeI htfieaf jf irhf. AunHF ikhf ik hux iek krky jsits rxjIq isMG dI irport dy
ivDfiekI qoN asqIPf dy cuwky aYc[aYs[ leI zwt ky KVHdy afey hn pr hux ieh ieKlfkI hwk nhIN hY. AunHF doÈ lfieaf sfiËÈ qihq jsits rxjIq isMG dy KulfisaF Aupr prdf pfAux df Xqn kIqf
jf irhf hY. sRI PUlkf ny ikhf ik AunHF
hMsrfj vwlNo jy[ aYn[ XU[ df nF sfZy Cy sfl dy bwcy ƒ mfrn vflI nvjo q isw D U , rmnjIq isM G isw k I,
hrimMdr isMG igwl, bYNs BrfvF aqy

modI dy nF ‘qy rwKx dI slfh mF ƒ Aumr kYd suKpfl Kihrf ƒ jfgdIaF ËmIrF vfly
smJ ky asqIPy dyx dI apIl kIqI sI
nvIN idwlI: pMjfb qoN af ky idwlI kIqIaF hn qy asIN Bugq rhy hF. hMs ny biTMzf: adflq ny klXugI mF ƒ dlIlF nfl sihmq huMdy hoey sËf suxfeI pr iksy ny vI hfly qwk huMgfrf nhIN idwqf
ivc Bfjpf dy sMsd mYNbr bxn vfly ikhf ik Auh cfhuMdy hn ik ies Aumr kYd dI sËf suxfeI hY, ijs ny afpxy hY. hY.
gfiek hMs rfj hMs ny jvfhr lfl nihrU XUnIvristI df nF jy[aYn[XU[ dI QF sfZy Cy sfl dy bwcy ƒ ikrcF mfr ky ivMnH
XUnIvristI (jy[aYn[XU[) df nF bdlx ‘aYm[aYnXU[` (modI nirMdr XUnIvristI) idwqf sI. adflq ny pUry iek sfl mgroN
dI vkflq kIqI hY. jy[aYn[XU[ ivc iek kr idwqf jfvy. modI jI dy nF vI kuJ hoxf
cfhIdf hY ijnHF nfmumikn ƒ mumikn kr
ies mihlf ƒ Aumr kYd qoN ielfvf 50
rYstorNY t stfP dI loV hY
idwqf hY. iesy krky qF kihMdy hn ik modI afieEvf styt ivc ieMzIan rYstorYNt
hY qF mumikn hY.
AunHF ikhf, ‘’Gwto Gwt hux bMb qF leI qjrbykfr stfP dI loV hY
nhIN cwlxgy, myrI duaf hY ik bMb nf
clfAuxy pYx, bMdf iewDr df mry jF AuWDr
cMgI qnKfh, Kfxf qy irhfiesL muPq
df, mrdf qF iek mF df puwq hI hY.`` hMs sMprk kro: imstr isMG
Pon: 515-291-1961
ny ikhf ik cfhy bfad ivc prmvIr cwkr
dyvo jF DrmvIr cwkr, mF df puwq vfps 32-33

nhIN afAuNdf. iËkrXog hY ik jy[aYn[XU[


smfgm dOrfn hMsrfj ny ikhf ik ieh ivc KwbIaF iDrF dy ividafrQIaF ivc
KuÈI dI gwl hY ik kÈmIr hux asl ivc bolbflf hY qy aiDafpkF vwloN vI ies
jMnq hox vflf hY. Dfrf 370 vflf mfmlf XUnIvristI dIaF pRÈfskI qbdIlIaF dI
sB ƒ cMgf lwgf hY qy hux duaf kro ik iqwKI aflocnf kridaF iek Kfs hËfr jrmfny dI sËf vI suxfeI hY. mYzIsn nyV,y ivskfnisn ivc
sB lok amn qy muhwbq nfl rihx. ivcfrDfrf ƒ Tosx df doÈ lfieaf jFdf sQfnk mqI dfs ngr dI glI nMbr 18
AunHF ikhf sfzy bËurgF ny glqIaF irhf hY. dI aOrq rfjvIr kOr vfrdfq vfly idn

gYs stysnL
qoN biTMzf jylH ivc bMd sI, ijs dI Ëmfnq
vI nhIN hoeI sI. Aus ny bfQrUm ivc
afpxy bwcy ƒ ikrcF dy vfr kr ky mfr

gMQ
R I isMG dI loV hY idwqf sI.
Qfxf isvl lfeIn dI puils ny mF

mYzIsn, ivskfnisn ivc gurduafrf


sfihb (6970 Century Avenue,
rfjvIr kOr iKlfP aYP[afeI[afr nMbr
141 qihq kql kys drj kIqf sI aqy
AudoN hI rfjvIr kOr ƒ igRPqfr kr ilaf
sI. vyrivaF anusfr bwcf hrkIrq isMG
ivkfAU hY
ieQoN dy lfrz rfmf skUl ivc pihlI klfs
Madison, WI 53562) leI gMQ R I isMG ivc pVHdf sI aqy Aus df bfp primMdr iensfeIz syl: aOsqn $50,000 mhInf
isMG pRfprtI df kfrobfr krdf hY. jdoN gYs syl: 15000 gYln pRqI mhInf
dI loV hY, jo gurmiq df mnohr ieh vfrdfq vfprI, AudoN bfp primMdr
isMG afpxy Gr dy bfhr gwzI Do irhf pIjLy leI ikcn, ilwkr aqy bIar
kIrqn kr skdf hov.y sI. iËlHf adflq ny srkfrI vkIl dIaF lfiesYNs
grIn kfrz vfly isMG nUM qrjIh. Bfrq vwloN Qfr do bYzrUm dI irhfiesL, ikcn qy lFzrI
sMprk kro: aYkspRYWs bMd zfAUnstyar
hrijMdr isMG (muwK syvfdfr) joDpur: BfrqI ryl mMqrfly ny
joDpur qoN krfcI (pfiksqfn) jFdI Qfr kImq: $425000
Pon: (608) 446-1616 ilMk aYkspRYWs ƒ afrËI qOr ‘qy muawql
sMprk kro: gurmIq isMG
kr idwqf hY. iËkrXog hY ik Bfrq-pfik
gurmIq isMG (KjfncI)
Pon: 608-843-6144
qxfa dy mwdynËr sfry sVkI qy ryl
31, 34, 36, 38

Pon: (608) 843-6144 34,36,38,40


sMprk Twp hn. ies qoN pihlF smJOqf
aYkspRYWs vI muawql kr idwqI geI sI.
Punjab Times Vol 20, Issue 34; August 24, 2019 pMjfb tfeImjL sfl 20, aMk 34, 24 agsq 2019 (6)

Punjab Times zf[ mnmohn isMG pMjfb srkfr ny kyNdr dI nvIN jI[ky[ iKlfP iBRÈtfcfr
mfmly ivc isrsf ny
ibnF mukfblf rfj
Established in 2000
20th Year in Publication
sBf dy mYNbr bxy
iswiKaf nIqI ‘qy cuk
w y svfl ibafn drj krvfey
nvIN idwlI: idwlI gurduafrf kmytI
Published every Saturday jYpur: sfbkf pRDfn mMqrI zf[ cMzIgVH: pMjfb srkfr ny nvIN igxqIaF ivc pfVf vDfieaf jf irhf hY. dy sfbkf pRDfn mnjIq isMG jI[ky[ iKlfP
by A B Publication Inc. mnmohn isMG rfjsQfn qoN inrivroD rfj iswiKaf nIqI ƒ pMjfbIaF dI soc ƒ mfrn nvIN iswiKaf nIqI pMjfbIaF dI soc ‘c cwl rhy iBRÈtfcfr dy mfmilaF ‘c
20451 N Plum Grove Rd. sBf mYNbr cuxy gey. nfmËdgI vfps lYx dI sfiËÈ krfr idMidaF modI srkfr ƒ mfrn leI socI smJI sfiËÈ qihq kmytI dy mOjUdf pRDfn mnijMdr isMG
Palatine, IL 60074-2018 df smF smfpq hox qoN bfad AunHF ƒ jyqU ivruwD JMzf cuwk ilaf hY. AunHF ies nIqI Qo p I jf rhI hY . ies rfhIN dy È df isrsf ny cfxikafpurI Qfxy ‘c kRfeIm
aYlfinaf igaf. kFgrs ny zf[ mnmohn rfhIN dyÈ df BgvFkrn krn dy doÈ vI BgvFkrn krn df Xqn kIqf jf irhf bRFc mUhry afpxy ibafn drj krvfey.
Ph:847-359-0746 isMG ƒ AumIdvfr bxfieaf sI jdik lfey hn. hY. ies nIqI df KrVf dyÈ dIaF bfkI drasl jI[ky[ dy pRDfngI
Fax:847-705-9388 Bfjpf ny ies sIt qoN iksy vI AumIdvfr pMjfb dy AucyrI iswiKaf mMqrI iqRpq BfÈfvF ivc qF Cfipaf igaf hY pr pMjfbI kfrjkfl ‘c hoey Gutfly sbMDI puwCigwC
ƒ nhIN Auqfiraf sI. rfijMdr isMG bfjvf ny ieQy gYr shfieqf BfÈf ivc pRkfiÈq nhIN hoieaf, jo keI leI qqkflI jnrl skw q r isrsf
Email:punjabtimes1@gmail.com
muwK mMqrI aÈok gihloq ny sRI isMG pRfpq kfljF dI sFJI aYkÈn kmytI vwloN qrHF dy ÈMky pYdf krdf hY. (mOjUdf pRDfn) ƒ kRfeIm bRFc ny ibafn
www.punjabtimesusa.com
ƒ rfj sBf mYNbr bxn ‘qy vDfeI idwqI. krvfey gey sYmInfr ‘c ikhf ik AuWc nvIN ividak nIqI ivc iswiKaf dy drj krvfAux leI swidaf sI. ibafn
dwsxXog hY ik rfj sBf dy sMsd mYNbr iswiKaf dI nvIN nIqI lfgU hox nfl sB hr pwK dy kyNdrIkrn dI vkflq kIqI drj krvfAux AuprMq isrsf ny dwisaf
Editor:
mdn lfl sYxI dy dyhFq kfrn ieh sIt qoN vwzf Kqrf mulk dy vwK vwK siBafcfrF, geI hY, ijs nfl iswiKaf sUibaF dy ik jI[ky[ iKlfP mfmly ‘c jo vI jfxkfrI
Amolak Singh Jammu
KflI hoeI sI. sfbkf pRDfn mMqrI cMdr BfÈfvF aqy pCfxF ƒ Korf lwgx df hovygf. aiDkfr Kyqr ivcoN inkl jfvygI. sRI kRfeIm bRFc ny mMgI sI, Auh sbUqF smyq
Astt. Editors:
ÈyKr df puwqr nIrj ÈyKr vI inrivroD AunHF ikhf ik ies nIqI qihq sMivDfn bfjvf ny ikhf ik mulk ivc ieksfr idwqI geI hY. isrsf ny spwÈt kIqf ik
Jaspreet Kaur
rfj sBf mYNbr cuixaf igaf. Aus ny Bfjpf ivc Bfrq ƒ iek jmhUrI, gxrfj, iswiKaf dy nfl-nfl siBafcfr aqy BfÈf golk corI dy mfmly ‘c Auh iksy ƒ
Kuljeet Singh
ivc Èfml hox qoN bfad 14 agsq ƒ inaFÈIl, siBak, brfbrI vflf mulk pwK qoN hr sUby dIaF afpxIaF ividak bcfAux dI koiÈÈ nhIN krngy blik golk
Auqr pRdyÈ qoN nfmËdgI BrI sI. nIrj isrjx ƒ qF duhrf idwqf igaf hY pr loVF hn, ijhVIaF iswiKaf dy kyNdrIkrn corI df pYsf vsUlx vfsqy idwlI kmytI
ÈyKr ny muwK mMqrI XogI aidwiqafnfQ dI ies ivcoN ‘Drm inrpwK‘ Èbd Cwz dyx nfl nËraMdfË ho jfxgIaF. vwloN jI[ky[ ƒ noits jfrI kIqf jfvygf.
Our Columnists
Gurbakhsh Singh Bhandal hfËrI ivc kfgË dfKl kIqy sn. nfl mulk dIaF Dfrimk aqy BfÈfeI Gwt
Baljit Basi mMidr Zfhux dy mfmly ƒ isafsI
Ashok Bhaura kÈmIr: bwicaF qoN ibnF Kul w yH skUl
Tarlochan Singh Dupalpur
Major Kular jMmU/sRIngr: jMmU dy pMj sI. bymInf ‘c isrP puils pbilk skUl rMgq dyx qoN suprIm kort KPf
sMvydnÈIl srhwdI iËilHaF ‘c iËafdfqr aqy kuJ kyNdrI ividafilaf KuwlHy sn ijQy nvIN idwlI: suprIm kort ny ikhf aglI su x vfeI iqM n hPiqaF mgro N
California: ividak adfry KuwlH gey. aiDkfrIaF ny kuJ bwicaF ƒ dyiKaf igaf. iek ipqf ik quglkfbfd siQq jMglI Kyqr ivc hovygI. kfblygOr hY ik idwlI ivkfs
Shiara Dhindsa ikhf ik iKwqy ‘c keI QFvF qoN pfbMdIaF PfrUk aihmd zfr ny ikhf, ‘‘hflfq ieMny gurU rivdfs mMidr ƒ Zfhux sbMDI Aus aQfirtI (zI[zI[ey[) ny suprIm kort dy
Photographer htfey jfx mgroN ividak adfiraF ‘c guMJldfr hn ik bwicaF ƒ aijhy mfhOl dy hukmF ƒ ‘isafsq df rMg` nhIN idwqf hukmF ‘qy aml kridaF jMglfq Kyqr
661-703-6664 hfËrI pUrI rhI. AuDr kÈmIr dy keI ‘c skUl Byjx df koeI svfl pYdf nhIN jf skdf. jsits aru x imÈrf qy ivc afAuNdy gurU rivdfs mMidr ƒ Zfh
skUlF ‘c aiDafpk qF phuMcy pr jmfqF huMdf.“ bfrfmUlf iËlHy ‘c aiDkfrIaF ny aYm[afr[Èfh dI ÈmUlIaq vfly bYNc ny idwqf sI. suprIm kort ny 9 agsq ƒ
‘c bwcy nhIN afey. ikhf ik pMj ksibaF ivc skUl bMd rhy pMjfb, hirafxf qy idwlI ƒ sKq qfVnf kIqy hukmF ivc gurU rivdfs jYXMqI
Sacramento srkfr ny sRIngr Èihr ‘c 190 jdik bfkI iËlHy ‘c skUl KuwlHy rhy. AunHF kridaF sfP kr idwqf ik iqMnoN rfj ieh smfroh simqI vwloN jMglfq mihkmy dI
Gurbarinder Singh Raja pRfiemrI skUlF ƒ KolHx dy loVINdy pRbMD ikhf ik ptn, plhlfn, isM G pu r f, XkInI bxfAux ik mMidr Zfhux ƒ lY ky ËmIn KflI nf krn sbMDI afpxy ipCly
916-533-2678 kIqy sn pr Èihr dy sfry pRfeIvyt skUl bfrfmUlf aqy sopor ksibaF ‘c pfbMdIaF hox vfly pRdrÈnF dOrfn amn qy kfƒn hukmF ƒ axgOilaf kIqy jfx ƒ ‘gMBIr
15vyN idn vI lgfqfr bMd rhy ikAuNik ivc koeI rfhq nhIN idwqI geI. dI siQqI ƒ koeI isafsI jF hor rMgq nf avwigaf‘ dwisaf sI. pMj sO sfl purfxy
mfipaF ƒ ipCly do idnF qoN ho rhy ihMsk aiDkfrIaF muqfbk jMmU dy srhwdI idwqI jfvy. bYNc ny ikhf ik Auh isKrlI ies mMidr ƒ Zfhy jfx dy ros vjoN isafsI
Distributed in:
California, Illinois, Indiana, Ohio,
pRdrÈnF krky surwiKaf ƒ lY ky KdÈf iËilHaF rfjOrI aqy puxC qy icnfb vfdI adflq vwloN pfs iksy vI hukm dI pfrtIaF qy dilq BfeIcfry dy mYNbrF ny
Michigan, Wisconsin, Mississippi, dy iËilHaF rfmbn, zozf aqy ikÈqvfV dy nukqfcInI ƒ brdfÈq nhIN krygf. pMjfb qy idwlI ivc keI QfeIN pRdrÈn
Iowa, Arkansas, Massachusetts, afriQk mMdI icMqf df kuJ ihwisaF ‘c ividak adfry muV qoN su p rIm ko r t ies qo N pihlF kIqy sn. pMjfb dy muwK mMqrI kYptn
KuwlH gey hn. ies qoN pihlF 10 agsq
Texas, Virginia, Nevada, Washington,
Oregon, Arizona, Georgia, Florida, ivÈf: rfjn ƒ pfbMdIaF htfAux ipCoN iKwqy dy pMj hor
DrinaF qy pRdrÈnF ƒ hvf dy ky ies
mfmly ƒ isafsI rMgq dyx vfilaF iKlfP
amirMdr isMG qy ÈRomxI akflI dl dy
pRDfn suKbIr isMG bfdl ny ies mfmly
New York, New Jersey, Connecticut, nvIN idwlI: BfrqI irËrv bYNk dy iËilHaF jMmU, kTUaf, sFbf, AUDmpur aqy adflqI qOhIn qihq kfrvfeI krn dI ‘c pRDfn mMqrI nirMdr modI dy dKl dI
Oklahoma, Pennsylvania, Missouri, sfbkf gvrnr rGUrfm rfjn ny arQcfry irafsI ‘c ividak adfry KuwlH cuwky sn. pihlF hI cyqfvnI dy cuwkI hY. kys dI mMg kIqI sI.
Kentucky, Kansas ‘c mMdI ƒ ‘vwzI icMqf‘ df ivÈf krfr

pMjfb ivc hVHF nfl BfrI qbfhI


idwqf aqy ikhf ik srkfr ƒ pfvr aqy
zfk rfhIN prcf mMgvfAux leI gYr-bYNikMg ivwqI sYktrF dIaF muÈklF
sflfnf cMdf: 100 zflr df qurq inbyVf krnf cfhIdf hY. AunHF
pMj sfl leI: 450 zflr ikhf ik pRfeIvyt sYktr ƒ invyÈ leI
(sPf iek dI bfkI) lgfqfr BfrI bfrÈ hox krky ienHF vhf ky lY igaf hY. ihmfcl pRdyÈ ‘coN
AuqÈfihq krn vfsqy srkfr ƒ nvyN
not: pMjfb tfeImË ivc Cpy lyKF suDfrF df aYlfn krnf cfhIdf hY. nf idwqf jo lokF dI qbfhI df kfrn bx sUibaF ivc drjnF hI ivakqIaF dy mfry lgfqfr ho rhy pfxI dy vhfa kfrn BfKVf
ivcly ivcfrF nfl adfrf pM j fb sRI rfjn 2013 qoN 2016 qwk irËrv igaf. srkfrF dy mfVy pRbMDF kfrn jfx dIaF KbrF hn. hux qwk ienHF rfjF zYm pfxI vI Kqry dy inÈfn qoN Aupr vihxf
tfeImË df sihmq hoxf jrUrI nhIN bYNk dy gvrnr rhy sn pr modI srkfr iekwly pMjfb ivc hI nhIN, pUry dyÈ ivc ivc hËfrF kroV rupey df nuksfn ho cuwkf ÈurU ho igaf hY ijs kfrn Plwz gyt KolHxy
hY. ieh pfTkF dI mihj jfxkfrI ihwq ny AunHF dy dUjy kfrjkfl ‘c vfDf nhIN hr sfl hVHF nfl qbfhI huMdI hY. kyrl hY . Xmu n f ndI ny hirafxf dy keI pey hn. ies leI sqluj dy by-vhfa
Cfpy jFdy hn. AunHF dy shI jF glq kIqf sI. AunHF ikhf ik ijs ZMg nfl smyq keI sUibaF ivc ipCly zyZ mhIny ielfikaF dy nfl-nfl rfjDfnI idwlI ƒ pfxI ny pMjfb dy keI ielfikaF ivc qbfhI
hox bfry PYslf pfTkF dy hwQ ivc hY. Bfrq ‘c jI[zI[pI[ df ihsfb lfieaf jFdf ivc hVHF kfrn qkrIbn 300 mOqF ho vI icMqf ivc pf idwqf hY, ikAuNik ieh mcf idwqI. aijhy hI hflfq 1988 ivc
pMjfb tfeImË ivc Cpy hY, Aus dI nËrsfnI krn dI loV hY. cuwkIaF hn. iesy qrHF ibhfr, AuVIsf aqy diraf vI afs nfloN ikqy vwD Br ky vihx afey mfrU hVHF smyN bxy sn. hux svfl
ieÈiqhfrF ivc kIqy gey dfaivaF dI iek tIvI cYnl nfl gwlbfq kridaF AunHF afsfm ivc vI mIhF ny BfrI nuksfn kIqf lwgf hY. iehI hY ik 32 sflF bfad vI ies qbfhI
jrUrI nhIN ik adfrf pMjfb tfeImË ikhf ik pRfeIvyt sYktr dy ivÈlyÈkF hY. ihmfcl pRdyÈ aqy AuqrfKMz ivc phfVI rfjF dIaF keI sVkF vI pfxI df koeI hwl nhIN kwiZaf jf sikaf.
vwloN ivkfs dy vwK-vwK anumfn lfey jFdy
qfeId krdf hovy. pfTk iksy vI
iesLiqhfr dy dfaivaF dI pusLtI afp hn ijnHF ‘coN keI srkfr dy aMdfiËaF pfiksqfn df iglf 200 sfbkf sMsd mYNbrF
nfloN bhuq Gwt huMdy hn. AunHF ikhf ik ieslfmfbfd: pfiksqfn ny ikhf hY ik Bfrq ny ibnF agfAUN jfxkfrI idwiqaF
kr lYx.
cfry pfsy kfrobfrIaF dy iPkr suxfeI 2 lwK ikAUisk pfxI sqluj ivc AunHF dy mulk vwl Cwz idwqf hY. ies nfl guaFZI
ny nwpy srkfrI bMgly
mulk dy keI ielfikaF ivc hVH vrgI siQqI bx geI hY. kOmI afPq pRbMDn nvIN idwlI: 16vIN lok sBf ƒ Kqm
Disclaimer pYNdy hn aqy Auh iÈkfieqF kr rhy hn
aQfirtI dy bulfry ibRgyzIar muKqfr aihmd ny ikhf ik ksUr iËlHy ivc gMZf isMG hoieaf 2 mhIny qoN vI vDyry smF ho cuwkf
The views expressed in the ik AunHF ƒ iksy qrHF dI rfhq loVINdI hY.
vflf ipMz ivc pfxI df pwDr 16-17 Puwt hY qy 24000 ikAUisk pfxI ielfky ivc hY, pr 200 qoN vwD sfbkf sMsd mYNbrF
articles published in the columns AunHF ikhf ik iek awDy PYsly nfl koeI
dfKl ho irhf hY. pfiksqfn ny Bfrq nfl iglf kIqf hY ik ieh pfxI AunHF dy mulk ny ajy qw k idw l I dy lU t Ian siQq
of Punjab Times are that of hwl nhIN inklxf hY sgoN arQcfry leI
ivc vwzI qbfhI mcf skdf hY. aiDkfrq bMgilaF ƒ KflI nhIN kIqf.
their writers, and it is not vwzy pwDr ‘qy suDfr krny pYxgy.
implied that Punjab Times
endorses them.
Sameway Punjab Times
pMjfb tfeImjL df afnryrI slfhkfr borz
does not necessarily endorses (zf[) nvdIp kOr zf[ guridafl isMG bsrfn zf[ hrgurmuKpfl isMG zf[ gurcrn isMG gryvfl
the claims made in the blivMdr (inwkI) kOr syKoN blivMdr isMG sMDU aXuiDaf slvfn rfijMdr isMG bYNs
advertisements published in svrnjIq isMG iZloN hrjIq isMG sfhI zf[ qyijMdr isMG mMzyr mndIp isMG BUrf
Punjab Times. amolk isMG gfKl srvx isMG itvfxf jgdIsLr isMG klyr guljLfr isMG mulqfnI
All disputes subject to drsLn isMG gryvfl jYdyv isMG BwTl rGbIr isMG GuMn avqfr isMG spirMgPIlz
Chicago jurisdiction. hridafl isMG idEl jsivMdr isMG (jwsI) igwl drsLn isMG drV gurvIr isMG igwl
Punjab Times Vol 20, Issue 34; August 24, 2019 pMjfb tfeImjL sfl 20, aMk 34, 24 agsq 2019 (7)

pMjfbI klcrl sYNtr ny lfieaf ishq kYNp Matrimonials


Matrimonials
PirjLno (ibAUr)o : pMjfbI klcrl tIm nfl kYNp ivc puwjy lokF df ipwCoN pMjfb dy huisLafrpur sLihr qoN hn.
sY N t r XU [ aY W s[ey [ aqy pM j fbI ry z IE kMipAUtrfeIjLz ivDI rfhIN muafienf Auh ipwCy ijhy hI PirjLno rihMdy pirvfrk lVkI dI loV hY lVky dI loV hY
XU[aYWs[ey[ vloN sFJy qOr ‘qy lMGy kIqf. ijnHF nUM vI srIrk muafieny dOrfn mYNbrF nfl pwky qOr ‘qy amrIkf rihx
rivdfsIaf iswK lVky, Aumr 44, Wanted suitable match for
sincrvfr lfey gey ishq kYNp ‘c ihwsf Gwt-vwD Bfr, loVINdI cusqI-PurqI dI leI puwjy hn. hux AunHF ny afpxy pirvfr
5'-7", klIn sLyv, vYsLnUM, cMgI jOb Sikh Ramgarhia girl, 31 yrs, 5'-3",
lYx vfilaF nUM TIk Kfx pIx, ksrq Gft, blwz pRYsLr, sUgr, hfjmy aqy hor vloN bfKUbI clfey jf rhy zya aYNz nfeIt
krdy amrIkn iemIgrFt lVky leI working as Radiation Oncology
aqy cMgI jIvn jfc sbMDI bhumuwlI sbMDq pwKF qoN koeI musLikl AuBr ky vIzIE kfrobfr dy nfl nfl hrbl lfeIP
amrIkn istIjLn jF ivijLtr vIjLy ‘qy Physicist in USA. Email Bio-data
jfxkfrI dyx qoN ielfvf kudrqI ZMg nfl sfhmxy afeI, AunHF nUM kudrqI jVHI ivDI rfhIN lokF df ielfj krn leI
afeI lVkI dI loV hY. sMprk kro, & photo: quest4singh@gmail.com
irsLt-pusLt rihx dy ZMg dwsy gey. ies bU t IaF qo N iqafr dvfeIaF idw q IaF PirjLno ielfky dy vwK-vwK gurU GrF qoN
kYNp leI cMgf AuqsLfh vyKx nUM imilaf. geIaF. rxjIq isMG ny hrbl lfeIP ielfvf hor QFeIN vI kYNp lf ky lokF dI Pon: 916-730-8029 32-
33-36
kYNp ivc hrbl lfeIP sMsQf dy ivDI dI mhwqqf ‘qy jor idMidaF ikhf ik mdd krn df bIVf cuwikaf hoieaf hY. Wanted suitable match from
srgrm mYNbr rxjIq isMG sYxI, AunHF kudrqI ZMg vflf ieh ielfj ssqf hY ies mOky bolidaF pMjfbI klcrl Looking for a suitable girl for USA or Canada for a Canadian
dI jIvn sfQx ismrn kOr sYxI aqy aqy ies df asr icrsQfeI hY. sYNtr XU[aYWs[ey[ dy koafrzInytr dljIq Ramgarhia Sikh boy 31 yrs, 5'-10", citizen Kamboj Chandi girl 26 yrs,
Brf prmjIq isMG ny afpxI sihXogI vrnxXog hY ik rxjIq isMG sYxI isMG srF ny dwisaf ik sYNtr vloN AusfrU working at a very reputed IT 5'-2", B Tech. net working as
siBafcfrk, sfihqk qy smfjk poRgrfmF company in San Jose, California. senior consultant. Father vet
dy nfl nfl sucwjI jIvn jfc dy mwdynjLr Caste no bar. Pl contact: doctor (retired), Mother retired
‘mylf gdrI bfibaF df’ dIaF ishq sbMDI aijhy hor kYNp aqy sYmInfr
krvfAu x df islislf jfrI rw i Kaf
psingh03850@gmail.com or Ph:
512-806-4053
colonel from defense. Pl respond
with photo and bio-data at email:
iqafrIaF mukm
M l jfvygf.
kYNp dI kfmXfbI leI Xogdfn pfAux punjabtimesusa.com
chandi.avtar@yahoo.com or Ph:
780-200-8082 32-33
sY k rfmY N to (ibAU r o ) : ieM z o ik siBafcfrk pRogrfm ivc BfeI vfilaF ivc pMjfbI ryzIE XU[aYWs[ey[ qoN
amYirkn klcrl afrgynfeIjysLn, avqfr isMG hIrf dy ZfzI jQy qoN ielfvf ishq sbMDI hrmn ipafry pRogrfm dy jIvn sfQI dI loV hY
kYlIPornIaf vloN gdrI bfibaF dI Xfd gfiek igwl hrdIp, mwKx brfV, pMmI host bIbI blivMdr kOr, joq rxjIq aqy
‘c pihlI sqMbr, aYqvfr nUM ieQy aYs[ mfn aqy pUnm mlhoqrf phuMc rhy hn. sdf sihXog dyx vfly ieMdrjIq isMG ieMzIaf rihMdI jwt iswK 40 sflf kwd 5' 2" ivDvf leI amrIkn istIjLn
eI[ aYs[ hfl (10428 eIst stfktn XUnIvristI vloN BMgVy qy igwDy dIaF brfV sLfml sn. qlfksLudf jF axivafhy jIvn sfQI dI loV hY, jo 35 qoN 45 sfl df hovy.
bulyvfrz, aYlk grUv) ivc krvfey tImF drsLkF dI iKwc df kyNdr hoxgIaF. afpxy bwcy hox qF koeI gwl nhIN, pr hor bwcf nf cfhuMdf hovy. lVkI dIaF 4 qy
jf rhy ‘mylf gdrI bfibaF df’ dIaF jilaFvfly bfg dy KUnI sfky dI sLqfbdI pMjfb dy 4500 pwqrkfrF 12 sfl dIaF do bytIaF hn, aqy Aus dy nF 5 ikwly jLmIn hY. Auh mfipaF dI
iqafrIaF mukMml ho geIaF hn. ies ‘qy hox jf rhy ies myly ‘qy gdrI ƒ srbwq ishq bImf syvf aqy pirvfr nfl qyh-moh krn vflI hY. jfq-pfq df koeI bMDn nhIN.
myly dy muwK mihmfn dysL Bgq Xfdgfr, bfibaF dIaF qsvIrF dI pRdrsLnI lfeI lVkI df Brf amrIkf ivc vYl sYtlz hY aqy Aus df cMgf ibjns hY. loVvMd
jlMDr dy trstI qy gdr lihr dy jfvygI. Kfxf, pfrikMg qy dfKlf muPq
Xojnf aDIn ilaFdf aqy imhnqI lVky dI sYt krn ivc mdd kIqI jf skdI hY. gMBIr qy loVvMd
pRisD KojI crMjI lfl kFgxIvfl hoxgy. cM z IgVH : muwK mMqrI kYptn vyrvy aqy Poto smyq sMprk krn. eImyl: jhajjkaur2501@yahoo.com
34-37
hoxgy. hor jfxkfrI leI s[ ibMdrf nfl amirMdr isMG srkfr ny hfl hI ivc
ieh jfxkfrI idMidaF jQybMdI dy Pon: 916-420-2390 rfhIN sMprk sfiraF ƒ ishq bImf dyx leI ÈurU kIqI
pRDfn suirMdr isMG ibMdrf ny dwisaf kIqf jf skdf hY. aihm skIm ‘srbwq ishq bImf Xojnf`
Visit us on the web:wwwpunjabtimesusa.com
df lfhf pwqrkfrF ƒ dyx df PYslf kIqf
hY. pwqrkfr BfeIcfry ny muwK mMqrI dy

qMdr
U Iey, vytr aqy
aYlfn df suafgq kIqf hY.
skIm hyT lgBg 4500 pwqrkfrF
ƒ Pfiedf imlygf. grIbI ryKf qoN hyTly
Prince’s Barber Shop
pirvfrF ƒ ishq bImy dI ÈurU kIqI pRDfn 37477 Fremont Blvd, suite C, Fremont, CA 94536

hYlpr dI loV hY mMqrI ishq bImf Xojnf df dfierf vDf


ky sUbf srkfr ny srbwq ishq bImf
Xojnf skIm qihq 42[5 lwK pirvfrF ƒ
Men & Children’s Hair Cut
*Threading
*Men’s Facials
*Custom Text
*Hair Coler
ilaFdf hY jo pihlI julfeI qoN aml `c
mYzIsn, ivskfnisn ivc af geI hY. sUbf srkfr vwloN aYkrIzyitz
*Custom Designing
*Line-ups
*Shave & Mundan
*Head Massage
BfrqI rYstorYNt ‘Zfbf’ kIqy aqy pIlf kfrz Dfrk pwqrkfr ies
skIm df lfB lYx leI Xog hoxgy. ies Puwl tfeIm bfrbr dI loV hY
leI qMdUrIey, vytr aqy skIm qihq pRImIam df sfrf Krcf sUbf
ieMzIaf aqy amrIkf df 18 sfl df qjLrbf
srkfr JwlygI. skIm hyT pMjfb `c krIb
hYlpr dI loV hY. 400 pRfeIvyt hspqfl sUcIbwD kIqy gey Business hours:
hn. sUbf srkfr ny pRqI pirvfr pRqI Mon thru Thursday 9am to 6pm (Appointment only)
muPq Kfxf qy hor sfl 5 lwK rupey df ishq bImf kvr Friday, Sat- Sunday- 9am to 6pm (Walk in only)
shUlqF krn leI kuJ mhIny pihlf PYslf lY ky
pRDfn mMqrI ishq bImf Xojnf df dfierf
(Tuesday Closed)

sMprk kro: imstr isMG vDfieaf sI. 42[5 lwK pirvfrF ivcoN
14[86 lwK pirvfr pRDfn mMqrI ishq
Cell: (510)-677-9942
Shop: (510)-505-9605
Pon: 608-886-2500
bImf Xojnf aDIn afAuNdy hn ijnHF dy
pRImIam df Krcf kyNdr qy sUbf srkfr
www.princebarbershop.com
32-34
vwloN 60:40 dI anupfq ivc kIqf jfvygf.

nYsLnl trFsport kMpnI leI

National Truck Driving School


Enr aprytr aqy
National uck Driving School
zrfeIvr cfhIdy hn
1816 Main Ave., Secramento CA, 95838 kMpnI zrfeIvr nUM 42 sYNt pRqI
mIl idwqy jfxgy kMpnI dy trwk qy trylr
sYkrfmYNto, kYlIPornIaf lIjL `qy lY skdy ho

*trwk zrfieivMg skUl srkfr qoN mfnqf pRfpq hY Call For Special Price
*lfiesYNs lYx AuprMq kMm/jOb dI gfrMtI Kashmir S. Thandi
*irhfiesL aqy eyarport qoN cuwkx qy Cwzx df Kfs pRbMD Office: (866) 933-3038
*2-3 hPiqaF ivc pRoPYsLnl trwk zrfievr bxo Balhar S. Ranu Cell:916-502-7733
Punjab Times Vol 20, Issue 34; August 24, 2019 pMjfb tfeImjL sfl 20, aMk 34, 24 agsq 2019 (8)

qYa smyN ‘qy mukm


M l hovg
y f krqfrpur lFGy df kMm
cMzIgVH: gurU nfnk dyv df 550 ikhf ik lFGy df kMm imQI qrIk qwk hr Dfrf 370 qy 35ey ƒ htfey jfx mgroN kIqIaF jf rhIaF ardfsF pUrIaF hox df mslf KVHf kr ky lFGy dy kMm ƒ
sflf pRkfÈ idhfVf nvMbr ivc mnfAux hflq ivc pUrf kr ilaf jfvygf. dovF dyÈF ivc mfhOl qxfapUrn bxn dy jf rhIaF hn. sMgq ƒ lMgr, irhfieÈ qfrpIzo krn df Xqn kIqf jf irhf hY.
leI kOmFqrI sImf zyrf bfbf nfnk nyVy inrmfx kMpnI dy iek aiDkfrI ny bfvjUd pfiksqfn srkfr vwloN gurduafrf aqy ishq shUlqF dyx leI BfeI bldyv AunHF ikhf ik dovF dyÈF ‘c vDdI kuVwqx
krqfrpur lFGy df kMm jMgI pwDr ‘qy dwisaf ik lMGy mhIny nvIN idwlI qoN ies krqfrpur sfihb dy lFGy dy inrmfx isMG vzflf vwloN hux qoN hI zyZ eykV kfrn jy lFGy dy kMm ‘qy asr pYNdf hY qF
cwl irhf hY. AuNj isafsI afgUaF aqy kfrj ƒ jld mukMml krn df dbfa ies leI kyNdr srkfr hI iËMmyvfr hovygI.
inrmfx kMpnIaF dy AuWc ahudydfrF vwloN pYx kfrn kfimaF dI igxqI do guxf kr lM G y 19 sflF qo N krqfrpu r drÈn
ieh kfrj 31 akqUbr qwk sMpUrn krn idwqI geI hY. asl ivc Bfrq ‘c lFGy dy aiBlfÈI sMsQf vwloN hr mwisaf ‘qy KuwlHy
dy dfavy aqy vfady kIqy jf rhy hn. inrmfx kfrj pCV ky ÈurU hoey sn. BfvyN lFGy leI ardfs krn vfly sMsQf dy
pfiksqfn qoN pMj mhIny pCV ky BfrqI dyÈ dy Aup rfÈtrpqI vYNkeIaf nfiezU qy afgU qy ivDfiek gurpRqfp isMG vzflf
Kyqr ivc ÈurU hoieaf lFGy df kMm 65 pMjfb dy muwK mMqrI kYptn amirMdr isMG qy guirMdr isMG bfjvf ny afs jqfeI ik
PIsdI mukMml kr ilaf igaf hY, jdoN ny ipCly sfl 26 nvMbr ƒ krqfrpur krqfrpur lFGf ÈurU hox nfl dovF dyÈF
ik pfiksqfn ‘c lFGy df kMm lgBg lFGy df rsmI nINh pwQr rwiKaf sI qy ivc afpsI sbMD mËbUq hoxgy. nYÈnl
90 PIsd ho igaf hY. ieDr, mfnsUn pfiksqfn vfly pfsy ieh kfrj nvMbr hfeIvya aQfrtI afP ieMzIaf aqy lYNz
kfrn vI kMm kuJ mwTf irhf, ijs ivc mhIny dy afKrI idnF ivc ÈurU kr idwqf po r t aQfrtI afP ieM z Iaf dy Au W c
afAuNdy idnF ‘c qyËI af skdI hY. igaf sI jdoNik zyrf bfbf nfnk ivc ieh aiDkfrIaF ny dwisaf ik sImf nyVy XfqrU
hlkf zyrf bfbf nfnk qoN ivDfiek kfrj 15 aprYl ƒ ÈurU kIqf igaf. kMplYks qoN ielfvf iemIgRyÈn dPqr,
qy kYbint mMqrI suKijMdr isMG rMDfvf iesy dOrfn ËmIn mflk iksfnF vwloN ieMtIgRyitz cYWk post (afeI[sI[pI[) dI
ny kuJ idn pihlF dwisaf sI ik pMjfb kdy ËmIn dy bxdy Bfa nf imlxf ‘qy iblizMg iqafr hovygI.
srkfr vwloN lFGy dy inrmfx kfrjF ƒ ros pRdrÈn krny, kdy lFGy dy inrmfx dwsxXog hY ik ‘zyrf bfbf nfnk
jld nypry cfVHn leI pMj afeI[ey[aYs[ kfrj (rsqy) ivc iksy PkIr dI ‘jgHf‘ Auqsv` 5 qoN 20 nvMbr dOrfn ho irhf
aiDkfrIaF dI izAUtI lgfeI geI hY, jo df afAuxf qy mflkF/pRbMDkF vwloN ivroD hY, ijs ivc Èbd, sMgIq, kvI drbfr
ieQoN dy inrmfx kfrjF ‘qy lgfqfr jqfAuxf qy iPr sMq srovr mMdr dy kuJ kfrj cflU rwKxf, dyÈ ivdyÈ ivc vsdIaF ËmIn Tyky ‘qy lY leI geI hY. hovygf qy Bfrq dy dUsry rfjF ivcoN Dfrimk
ingrfnI rwKxgy qy ies dI irport pMjfb ihwsy ƒ htfAux dy kMm dOrfn vI rukfvt sMgqF ƒ suKd sunyhf dyx vflI gwl hY. ieQoN dy aYs[jI[pI[sI[ mYNbr jQydfr ÈKsIaqF afAuxgIaF aqy 15 rfgF ivc
srkfr ƒ puwjdI krngy. sRI rMDfvf ny pYdf hox vrgy hflfqF nfl vI inrmfx zyrf bfbf nfnk qoN gurU nfnk dyv dy 17vyN amrIk isMG Èfhpur ny Bfrq dI kyNdr kIrqn drbfr krvfieaf jfvygf. hwQ
dwisaf ik ijnHF pMj aiDkfrIaF dI izAUtI kMpnIaF dy kMm ivc ivGn ipaf. ienHF vMÈ bfbf suKdIp isMG bydI ny ikhf ik srkfr dI nIaq ‘qy Èwk kridaF ikhf ilKq gurU gRMQ sfihb dIaF bIVF aqy
lgfeI hY, AunHF ny afpo afpxI iËMmyvfrI GtnfvF df lFGy dy kMm ‘qy iswDy-aiswDy dovF dyÈF drimafn qxfapUrn mfhOl ik dovF dyÈF dIaF inrmfx kMpnIaF vwloN sfKIaF sMgqF dy drÈnF ƒ ilaFdIaF
sMBfl leI hY. ies df mnorQ lFGy ƒ 31 ZMg nfl pRBfv pYxf suBfivk sI. ivc lFGy dy kfrj inrivGn nypry cfVHn lFGy dy kMm ƒ jMgI pwDr ‘qy kIqf jf jfxgIaF. ies mOky zyrf bfbf nfnk ivc
akqUbr qwk mukMml krvfAuxf hY. AunHF kyNdr srkfr vwloN jMmU kÈmIr ivc nfl kroVF sMgqF dIaF lMGy 72 sflF qoN irhf hY pr kyNdr srkfr vwloN jMmU kÈmIr ‘nfnk bgIcI` sQfpq kIqI jfvygI.

Bfrq-pfiksqfn qxfa ny lIhoN lfihaf duvl


w f vpfr
aMimRqsr: Bfrq aqy pfiksqfn idwqI sI. Bfrq vwloN duvwly vpfr aqy kroV rupey df duvwlf vpfr hoieaf. lfl imrc, afto-mobfeIl dy spyar lfhOr qy nnkfxf sfihb ivcfly cldI
ivcfly atfrI-vfhgf srhwd rsqy huMdf afvfjfeI ƒ ibhqr bxfAux dy mMqv nfl 2015-16 ivc duvwlf vpfr kuJ Gitaf pfrt, plfsitk df dfxf qy hor vsqF pMj-afb bws vI bMd ho geI hY, ijs nfl
duvwlf vpfr hmyÈf hI dovF mulkF dy hI atfrI srhwd ivc 2012 ivc kroVF aqy kuwl vpfr 3748 kroV rupey df ByjIaF jFdIaF sn jdoN ik pfiksqfn vfly dovF dyÈF ivcfly lokF dI afvfjfeI vI
ivgVdy-suDrdy afpsI irÈiqaF ‘qy rupey dI lfgq nfl afeI[sI[pI[ (sMgiTq hoieaf. iesy qrHF 2016-17 ivc 3971 pfisAuN sIimMt, ijpsm, Cuhfry, cwtfnI bMd ho geI hY. ies vrHy hux qwk afeI[
inrBr irhf hY, ijs kfrn ieh afpsI cYWk post) df inrmfx kIqf sI. lgBg kroV aqy 2017-18 ivc 4148 kroV nmk qy hor vsqF af rhIaF sn. sI[ pI[ rsqy isrP 13 hËfr lok hI
vpfr keI vfr pRBfivq hoieaf hY. ies 118 eykV rkby ivc bxI ies cYWk post df vpfr hoieaf hY. 2018-19 ivc ieh ies vfr qF kÈmIr qy mkbUËf dovyN pfsy afey qy gey hn, jdoN ik ipCly
vfr PrvrI ivc hoey pulvfmf hmly mgroN ‘qy aiq-afDu i nk shU l qF mu h w e Iaf vpfr 4354 kroV rupey df sI pr 2019- kÈmIr rsqy huMdf vpfr vI bMd ho igaf vrHy ieh igxqI 77 hËfr sI. dovF mulkF
Bfrq vwloN drfmd AuWqy tYks 200 PIsd krvfeIaF geIaF hn. 20 ivc ieh vpfr hux qwk isrP 531 hY. ies qrHF dovF dyÈF ivcfly cldI ivc vD rhI afpsI kuVwqx kfrn Bfrq
vDf idwqy jfx qoN bfad ieh duvwlf vpfr afeI[sI[pI[ dI sQfpnf mgroN ieQoN kroV rupey df hI hoieaf hY. pulvfmf smJOqf aYkspRYWs rylgwzI, idwlI-lfhOr df pfiksqfn rsqy aPgfinsqfn nfl
Aus vyly qoN hI lgBg bMd ipaf hY aqy hox vflf vpfr viDaf sI pr Bfjpf dI hmly mgroN drfmd Auqy vfDU tYks lfAux ivcfly cwldI dosqI bws aqy aMimRqsr- huMdf vpfr vI pRBfivq hox dy afsfr hn.
hux jMmU kÈmIr `c Dfrf 370 Kqm kIqy kyNdr ivc sQfpq hoeI srkfr dy huMidaF kfrn drfmd isrP 369 kroV rupey dI
jfx mgroN pfiksqfn ny vI srhwd rsqy
huMdf ieh duvwlf vpfr bMd kr idwqf hY.
afpsI duvwly irÈiqaF ivc inrMqr
Auqfr-cVHfa afAuNdf irhf hY aqy ies ny
hoeI hY jdoN ik ipCly vrHy ieh drfmd
3627 kroV rupey dI sI. iesy qrHF kulI qy trFsportrF df DMdf Twp
Bfrq vwloN pfiksqfn ƒ 1996 ivc vpfr ƒ vI pRBfivq kIqf hY. 2012-13 brfmd ipCly iqMn sflF qoN inrMqr Gwt atfrI: Bfrq-pfiksqfn vpfr bMd hox nfl ieQy kMm krn vfly 3300
qrjIhI mulk aYm[aYP[aYn[ df drjf ivc ieh duvwlf vpfr lgBg 4800 kroV rhI sI jo ik ies vrHy hux qwk isrP kulI qy hYlpr ienHIN idnIN byruËgfr ho cuwky hn. Bfrq-pfiksqfn vpfr vfsqy
idwqf igaf sI qF jo dovF dyÈF ivcfly KuwlHf rupey df hoieaf sI, jo 2013-14 ivc 162 kroV rupey dI hI hoeI hY, jdoN ik trFsportrF ny krËf lY ky trwk KrIdy sn jo hux vycy jf cuwky hn. ies sbMDI
vpfr ho sky pr Aus vyly vI pfiksqfn vD ky 5443 kroV rupey df ho igaf. ipCly vrHy ieh brfmd 726 kroV rupey gwlbfq kridaF kulI XUnIan atfrI dy pRDfn bfbf Bjn isMG ny dwisaf ik
ny Bfrq ƒ ieh drjf nhIN idwqf sI aqy 2014 ivc Bfjpf dI srkfr dI sI. Bfrq vwloN pfiksqfn ivc sMgiTq cYWk post atfrI srhwd ivc 1433 kulI aqy eyny hI hYlpr kMm krdy
isrP 138 vsqF dy vpfr dI pRvfngI sQfpq hox mgroN ies rsqy kuwl 4485 soieafbIn, sbËIaF, kftn, ickn PIz, hn. Bfrq-pfiksqfn ivcfly vpfr bMd hox nfl kulI, Zfbf mflk, ryhVI,
irkÈy aqy trFsportr pRBfivq hoey hn.

pRkfÈ purb mOky sPYd rMg ‘c rMigaf


byruËgfr hoey kulI pirvfr df pyt pflx leI idhfVIaF kr rhy hn. AunHF
dwisaf ik 1972 qoN lY ky Bfrq-pfiksqfn dI vfhgf-atfrI srhwd rsqy vpfr
cwl irhf hY. ieQy kulIaF dI cOQI pIVI kMm kr rhI hY. AunHF ikhf ik 14 PrvrI

jfvygf sulqfnpur loDI


ƒ pulvfmf hmly mgroN Bfrq srkfr vwloN 200 PIsdI kstm izAUtI lfAux
mgroN pfiksqfn nfl vpfr bMd ho igaf sI. AunHF ikhf ik vpfr bMd hox nfl 10
hËfr pirvfr pRBfivq hoey hn.
aMimRqsr: gurU nfnk dyv dy 550
sflf pRkfÈ purb mOky ÈRomxI kmytI vwloN
sulqfnpur loDI ƒ ieksfr sPYd rMg ivc lihMdy pMjfb vwlNo 36 sVkF qy 5 pfrkF
rMg idwqf jfvygf. ieh PYslf ÈRomxI kmytI
dy pRDfn goibMd isMG lONgovfl dI agvfeI dy nfm kÈmIr ‘qy rwKx df PYslf
hyT hoeI mIitMg dOrfn kIqf igaf. lfhOr: pfiksqfn dy pMjfb sUby dI vjoN Bfrq dy afËfdI idvs mOky ‘kflf
ies qoN pihlF Kflsf pMQ dy 300 srkfr ny kÈmIrI lokF nfl iekjuwtqf idvs` aqy iek idn pihlF pfiksqfn ny
sflf isrjxf idvs mOky 1999 ivc sRI dy pRgtfvy leI 36 sVkF aqy pMj pRmuwK afpxy afËfdI idvs ƒ ‘kÈmIr
afnMdpur sfihb ƒ vI sPYd rMg ivc pfrkF dy nfm kÈmIr ‘qy rwKx df PYslf iekjuwtqf idvs` vjoN mnfieaf sI.
rMigaf igaf sI. s[ lONgovfl ny dwisaf ilaf hY. Bfrq vwloN jMmU kÈmIr dy ivÈyÈ pfiksqfn ny afpxy nyVly BfeIvfl
ik ies kfrj leI ÈRomxI kmytI sfrIaF drjy ƒ rw d krn mgro N ieh kdm cIn dI shfieqf nfl Bfrq dy PYsly iKlfP
jQybMdIaF aqy gurU nfnk nfm lyvf sMgq AuTfieaf igaf hY. sMXukq rfÈtr slfmqI pRIÈd kol phuMc
df sihXog lvygI. AunHF ikhf ik ies muwK mMqrI Ausmfn buËdfr ny ikhf, kIqI hY. Bfrq ny kOmFqrI BfeIcfry ƒ
kMm dI ÈurUafq jldI kIqI jfvygI aqy XfdgfrI bxfAux leI ieh PYslf kIqf 1300 rupey, 13 hËfr rupey afpxI ‘’pMjfb srkfr ny 36 sVkF (sUby dy hryk spwÈt ÈbdF ‘c afiKaf hY ik jMmU kÈmIr
550vyN pRkfÈ purb smfgmF qoN pihlF igaf hY. smrwQf anusfr sihXog vjoN idwqy jf iËlHy `c iek sVk) aqy pMj vwzy pfrkF mulk df aMdrUnI mfmlf hY qy AunHF
sfrf Èihr sPYd rMg ivc suMdr qy AunHF iswK sMgq ƒ ies lihr df skdy hn. AunHF ny kfrsyvf vfly bfibaF, df nfm kÈmIr roz aqy kÈmIr pfrk pfiksqfn ƒ vI ikhf hY ik Auh aslIaq
invyklI idwK dyvygf. Èihr dI sfP-sPfeI ihwsf bxn dI apIl kIqI hY. lONgovfl ny sMq smfj, iswK jQybMdIaF aqy gurU nfnk rwKx df PYslf ilaf hY qF jo kÈmIr dy ƒ svIkfr kry. Bfrq df kihxf ik
aqy ies ƒ hirafvl BrpUr bxfAux leI ikhf ik sMgq afpxI ikrq kmfeI ivcoN nfm lyvf sMgq ƒ ies lihr dy rUp ivc lokF nfl iekjuwtqf Ëfhr kIqI jf sky.`` kÈmIr rfhIN pfiksqfn mulk ‘c aiqvfd
vI iek lihr clfeI jfvygI. AunHF ikhf gurU jI dy 13-13 dy isDFq anusfr ihwsf ies kfrj df ihwsf bxn leI afiKaf iËkrXog hY ik pfiksqfn ny jMmU kÈmIr PYlfAuNdf af irhf hY aqy vfdI leI ieh
ik gurU nfnk dyv dy ieiqhfsk idhfVy ƒ pfvy. sMgq vwloN ies ihwsy vjoN 13 rupey, hY. df ivÈyÈ drjf rwd kIqy jfx dy ivroD kdm AuTfAuxf ËrUrI sI.
Punjab Times Vol 20, Issue 34; August 24, 2019 pMjfb tfeImjL sfl 20, aMk 34, 24 agsq 2019 (9)

cMzIgVH ‘c abohr dIaF do BYxF df kql jsvMq isMG brfV surgvfs


cMzIgVH: sYktr 22 ivc ikrfey cMzIgVH dI aYs[aYs[pI[ nIlFbrI lwQ-pwQ peIaF sn. mkfn dI pihlI
‘qy rihMdIaF ipMz blUafxf abohr, jgdly ny dwisaf ik rwKVI vfly idn mMiËl ‘qy rihMdI ÈÈI bflf ny puils ƒ XUnIan istI (ibAUro): ieQy rihMdy
(PfiËlkf) dIaF do BYxF mnpRIq kOr sqivMdr isMG ny puils ƒ ieqlfh idwqI dwisaf ik 15 agsq ƒ qVky AunHF ƒ s[ jsvMq isMG brfV 20 agsq nUM akfl
(25) aqy rfjvMq kOr (24) df afËfdI sI ik sYktr 22-sI dy mkfn nMbr mnpRIq dI afvfË af rhI sI, ijs dOrfn clfxf kr gey. Auh 94 viraF dy sn aqy
idvs aqy rwKVI vfly idn kql kr idwqf 2598 dI dU s rI mM i Ël ‘qy Au n H F dy Auh kurlf-kurlf ky kih rhI sI ik ‘mMmI pMjfb dy ipMz buwD isMG vflf qoN sn. Auh kuJ
igaf. puils ny lVkIaF dy hI iek jfxkfrF dIaF do lVkIaF Pon nhIN cuwk mYƒ bcf lvo.‘ smyN qoN ibmfr cl rhy sn. Auh bwicaF qoN lY
jfxkfr ËIrkpur dy vsnIk kuldIp isMG rhIaF hn qy AunHF dy kmry dy bfhr qflf ÈÈI ny dwisaf ik Auh afvfË sux ky vwizaF qwk-sB dy dosq qy sB qoN ipafr
(30) ƒ idwlI dy rylvy styÈn qoN igRPqfr lwgf hoieaf hY. ky dUsrI mMiËl ‘qy geI aqy jdoN Aus ny lYx vfly bjurg sn qy cVHdI klf ‘c rihMdy
kr ilaf hY , jo cM z IgVH pu i ls dy puils ny mOky ‘qy jf ky jdoN qflf drvfËf KolH ky kmry dy aMdr dyKx df sn.
syvfmukq Qfxydfr df puwqr hY. qoiVaf qF dovyN BYxF dIaF lfÈF KUn nfl Xqn kIqf qF AuQy kuldIp KVHf sI, jo pirvfr nfl sMprk svrgI brfV dy
aksr AuQy afAuNdf-jFdf sI. kuldIp ny puwqrF-ariqMdr isMG brfV Pon: 510-487-
ÈÈI ƒ ieh kih ky drvfËf bMd kr idwqf 7310 qy qyijMdr isMG brfV nfl Pon: 510-
ik kuJ nhIN hoieaf hY. 396-6905 rfhIN kIqf jf skdf hY.

vytr aqy hYlpr dI Au s ny dw i saf ik bfad ivc


kuldIp lVkIaF dy kmry dy bfhr qflf
lf ky Prfr ho igaf. kuldIp dovyN BYxF ƒ ryzIE host pfl DflIvfl nhIN rhy
loV hY
keI sflF qoN jfxdf sI. dovyN kuVIaF
PirjLno (ibAUro): PirjLno ielfky dy
ËIrkpur ivc kMm krdIaF sn. puils
pMjfbI BfeIcfry dI bhupwKI ÈKsIaq AuGy ryzIE
anusfr kuldIp vwzI BYx mnpRIq nfl
host pfl DflIvfl ipCly idnIN acfnk akfl
ivafh krvfAuxf cfhuMdf sI aqy iesy gwl
mYzIsn, ivskfnisn `c BfrqI rYstorYNt qoN dovF ivckfr iksy gwloN kuVwqx cwl
clfxf kr gey. Auh 44 sflF dy sn. Auh
somvfr svyry kMm ‘qy gey qy AuQy hI idl df
rhI sI. kuVIaF df pirvfr vI kuldIp ƒ
leI vytr aqy hYlpr dI loV hY. jfxdf sI. iesy KuMdk qihq mulËm 14
dOrf pYx krky ies PfnI dunIaF nUM sdf leI
alivdf afK gey. Auh afpxy ipwCy pqnI qy
irhfiesL PrI, cMgI qnKfh aqy 15 agsq dI rfq ƒ kuVIaF dy kmry
iewk bytf Cwz gey hn.
ivc afieaf sI. Aus ny kmry ivc af ky
pfl DflIvfl ny bqOr ryzIE host pMjfbI
sMprk kro: sMnI mnpRIq aqy Aus dI CotI BYx rfjvMq df
kql kr idwqf. puils anusfr mulËm
BfeIcfry ivc afpxI vwKrI pCfx bxfeI hoeI

Pon: 608-630-0287
sI. Auh hr iewk nUM hmyÈf iKwVy mwQy imldy
ny pihlF dovF BYxF dy gly Guwty aqy iPr
sn. QIeytr nfl juVy hox krky rMg mMc nUM byQfh ipafr krdy pfl DflIvfl
cfkU nfl dovF dIaF grdnF ‘qy vfr krky
33-36
pMjfb dy mogf Èihr qoN sn qy ipCly lMmy smyN qoN PirjLno rihMdy rhy sn.
mOq dy Gft Auqfr idwqf.

iksy vI Aumr ivc iksy vI ibmfrI df ielfj


krvfAuNdy jy Qwk gey ho qF kfl kro rYstorNY t stfP dI loV hY
Pon (408) 687-1899 ihAUstn (tYkss) ivc BfrqI rYstorYNt leI
Gurdip Singh Sandhu imTfeIaF bxfAu x vfly kfrIgr (hlvfeI),
Homeopathic Practitioner/Consultant Since 1973
DHMS-Gold Medalist, BAMS, MDEh.- India qMdUrIey qy vYjItyrIan bPy (nfrQ aYNz sfAUQ
Well Experienced as:
Director, Principal, Professor and Chief Medical Officer in
ieMzIan) bxfAux vfly sLYP dI loV hY.
Medical Colleges and Hospitals of Punjab (India) cMgI qnKfh aqy iekwly bMdy leI irhfiesL df pRbMD
Practice Under State of California Act SB 577
EX Member: The California Homeopathic Society
National Center For Homeopathy- USA
sMprk kro
Gurdip Singh Sandhu
Live on Jas TV
Saturday 9:30AM and Sunday 4PM (Pacific Time) Email:
muKiqafr isMG, Pon: 713-884-9547
7021 Village Park Way, Dublin, CA 94568 Homeomedicine@yahoo.com suKdyv isMG, Pon: 832-724-1635 22+

globl mltI srivisË, lYQrop REPAIR SHOP


trwk qy trylr dy hr qrHF dy tfierF qoN ielfvf Oil
Change, Brakes, Engine Work, Tune Up,
ipCly 14 sflF qoN quhfzI syvf ivc Transmission & Clutch afid dI murMmq aqy Truck
Alignment df kMm qswlIbKÈ ZMg nfl kIqf jFdf hY.
trwkF vfly vIrF dIaF muÈiklF df hwl iewko Cwq Qwly 500+ trwkF dI KuwlHI-zuwlHI pfrikMg dy nfl, trwk-
trylr Wash krn df vI vDIaf pRbMD hY.
TEL: 209.547.9210
FAX: 209.547.9211

REGISTRATION SERVICES
trwikMg nfl sbMDq hr qrHF dy primt ijvyN IFTA,
Grand Opening CA#, MCP, 2290, ICC, BOC III, NM & Kentucky
Special Price ffor
or Truck Wash
uck Permit, DOT Fuel Tax, Corporation Filling aqy
trwkF dIaF lfiesYNs plytF Same Day Service vI

Ph: 209.982.9996
globl mltI srivisË dI idMdy hF. qusIN sfzy koloN plytF lY ky afpxf kMm qurMq
nvIN lokyÈn STOCKTON ivc ÈurU kr skdy ho. asIN DOT Compliance, DOT
HIGHWAY 4 dy iblkul nËdIk Audit ivc vI trwikMg kMpnIaF dI mdd krdy hF.
1950 E Miner Ave. FAX: 209.982.9997 TEL: 209.982.9996
Stockton, CA 95205 www.globalmultiservices.com info@globalmultiservices.com FAX: 209.982.9997
Punjab Times Vol 20, Issue 34; August 24, 2019 pMjfb tfeImjL sfl 20, aMk 34, 24 agsq 2019 (10)

Bfrq aMdr ihMdq


U v dI cVHq ikvyN hoeI[[[
afr[ aYs[aYs[ nfl juVy sMgTnF aqy ienHF dy kMm-kfr df Kulfsf
Bfrq ivc ipCly iqMn dhfikaF mUrK aqy keI isafsI prdy hyT mujLirm
aMdr ihMdUqvI isafsq df Ëbrdsq 27 sqMbr 1925 nMU hoNd ivc afeI rfÈtrI svYmsyvk sMG (afr[ aYs[ aYs[) ny krIb idsx vfly vI sn, pr ieh sfry pUry joÈ
AuBfr hoieaf hY. ies dIaF bhuq sfrIaF nON dhfikaF ivc bVy Auqrf-cVHfa dyKy hn. awj kwlH ies dy isafsI ivMg BfrqI jnqf aqy qfkq dy grUr ivc sn. Auh jo kuwJ
qMdF nf kyvl BfrqI jnqf pfrtI (Bfjpf) pfrtI (Bfjpf), ijs df nF 1977 qk ‘BfrqI jn sMG’ sI, dy hwQ Bfrq dI hkUmq hY. kr rhy sn, Aus bfry aYn jfgrUk sn.
sgoN ies dI CF hyT kMm kr rhy keI hor afpxy pRvcnF rfhIN AunHF dI ivcfrDfrf
sMgTn hn. ieh sfry iewko mksd leI
1977 qoN 1980 qk ies df jnqf pfrtI ivc rlyvF hoieaf irhf, pr 1980 ivc atl aqy sMgTn dy bhu-isry jfl df pqf lwgf.
pYdf kIqy gey hn qF jo XkInI bxfieaf ibhfrI vfjpfeI nMU pRDfn bxf ky pfrtI df nF BfrqI jnqf pfrtI rwiKaf igaf. ies vyly ihMdUqv Èbd ijs dI sfvrkfr ny
ieh sMsfr dI sB qoN vwzI pfrtI hY; iesy qrHF afr[ aYs[ aYs[ sMsfr dI sB qoN vwzI ihM d U n Y s dy qO r ‘qy ivafiKaf kIqI
vflMtIar sMsQf hY. AuGy pwqrkfr DIryNdr kumfr Jfa ny ipCly kuJ smyN dOrfn ihMdqvI (ihMdUieËm-ihMdUvfd dy qOr ‘qy nhIN), ieh
qfkqF dI cVHq leI iËMmyvfr sMgTnF bfry crcf afpxI ikqfb ‘ÈYzo afrmIË’ (ihMdUqvI sMG pirvfr dy mYNbrF df idloN, kyNdrI
ivcfr hY pr ËmInI pwDr `qy mslf hor
lÈkr) ivc kIqI hY. ieh ikqfb asIN pfTkF leI lVIvfr Cfp rhy hF. –sMpfdk qrHF pyÈ huMdf hY. ieh ihMdUieËm hI hY, jo
jn smUhF ƒ iekwTy krn aqy votF df
aYs[ aqy ies dIaF vwKo-vwKrIaF ÈfKfvF nhIN. ienHF ivcoN bhuiqaF df nfVUaf sMG pirvfr df mMqv hY ik iswK pCfx ƒ Kqm DruvIkrn krn df kMm krdf hY. ihMdUqv
ƒ iekwTy qOr ‘qy sMG pirvfr ikhf jFdf pirvfr nfl juiVaf hoieaf hY aqy krky ihMdUieËm ivc rlf ilaf jfvy. iswK df ivcfrDfrk rUp Aus smyN lop ho jFdf
hY. ies dy Bfrq ivc zyZ lwK pRfjYkt ivcfrDfrk qOr ‘qy ieh ieko ijhI soc ‘Dmkfey jfx vfly ` vrg ivc nhIN hY, jdoN koeI Bfjpf jF afr[ aYs[ aYs[
cwl rhy hn, ijnHF ivc kbfielI BlfeI vfly hn. afr[ aYs[ aYs[ aqy ies dIaF afAuNdy, AunHF ƒ Aus vyly hI ihMdUqvI hmly dy kOmI muwK dPqr qoN bfhr afAuNdf hY.
iswiKaf aqy ihMdUqvI Dfrimk pRogrfm ÈfKfvF vFg ieh vI iehI dfavf krdy df sfhmxf krnf pYNdf hY, jdoN ihMdUieËm hflfq dI isqmËrIPI ieh hY ik
Èfml hn. keI hor vI hoxgy, ijnHF bfry nfl vwKrI pCfx df muwdf KVHf huMdf hY. pCVIaF aqy hyTlIaF jfqF dy bhuq sfry
koeI jfxkfrI nhIN hY. pihlI nËry ieh ‘hfsLIaf sMgTn` nOjvfn jo ienHF ËmInI sYinkF df vwzf
DIryNdr kumfr Jfa
aiDkfrq qOr ‘qy Bfjpf afr[ aYs[ BfvyN sMG pirvfr df ihwsf hn jF afËfd ihwsf bx jFdy hn, iehI prCfvF POjF
jf sky ik iewko Kfs kOm ‘ihMdU` hY, ijs aYs[ df isafsI sMgTn hY, pr ivhfrk kMm krdy hn, ieh hmyÈf sQfnk jF bxfAuNdy hn. ieh lok ieh pCfxnf Buwl
kol ivÈyÈ hwk hY ik sfzI kOmI pCfx qOr ‘qy bhuq sfrIaF hor ÈfKfvF vI KyqrI isafsq dy Auqrfa cVHfa ƒ pRgt jFdy hn ik Auh ihMdUqv ijs leI Auh
pirBfÈq kry. rfÈtrI svYmsyvk sMG isafsI mMqvF leI Bfrq ƒ ihMdUqvI krdy hn. zUMGI nËr mfiraF ieh ihMdUqvI afpxI sfrI qfkq lf rhy hn, ieh hor
(afr[ aYs[ aYs[) jo pUry dyÈ `c PYlI rfÈtr ivc bdlx leI srgrm hn. isafsq vloN pYdf kIqy iPrkU vfvroly kuwJ nhIN, kyvl bRfhmxvfd hY. ieh AuhI
ho e I sM s Qf hY , dy mY N b r ipCFhiKw c U ieh sfrf kuwJ ihMdUqv ƒ bcfAux dy prdy pRqIq huMdy hn. Bfjpf df 1984 dIaF bRfhmxvfdI ihMdUqv hY, ijs ny AunHF ƒ
kwtVvfdI ihMdU ivcfrDfrf vfly hn aqy hyT krdy hn. koeI dlIl dy skdf hY ik lok sBf dIaF do sItF qoN 2014 dIaF sdIaF qk dbfeI rwiKaf aqy ijnHF iKlfP
AuhI pUrI isafsq dy JMzfbrdfr hn. afr[ aYs[ aYs[ aqy ivÈv ihMdU pRIÈd, 282 sItF `qy phuMcxf aqy lok sBf ivc lVn dI AunHF dI amIr ivrfsq mOjUd hY.
1925 ivc bxI afr[ aYs[ aYs[ ajy vI Bfjpf dy lÈkr hn. coxF lVn qoN ibnf pUrn bhumwq pRfpq krnf iewk isafsI ieh afpxI vD rhI ihMdU Dfrimkqf,
kfƒnI qOr `qy iksy BfrqI kfƒn anusfr Auh ieh sfrf kuwJ krdy hn, jo isafsI pfrtI df hI isafsI sPr nhIN hY, ieh dUijaF ƒ ‘DmkfAux` dI mfniskqf qy
rijstr nhIN hoeI aqy ies ƒ kfƒnI pfrtIaF krdIaF hn. ieh lokF ƒ pRyirq aijhIaF axigxq POjF/sMgTnF df sPr nPrq ivc aMnHy ho jFdy hn aqy ieh nhIN
drjf pRfpq nhIN hY. ieh BfvyN afpxy afp krdy hn, isafsI DruvIkrn krdy hn, hn ik Auh afpxf ivcfrDfrk afDfr vI hY (aYqkIN qF sItF dI igxqI 303 dyK skdy ik AuhI ihMdUqv ijs leI Auh
cox leI AumIdvfrF dI ÈnfKq krdy hn vI[zI[ sfvrkr dy ihMdUqv qoN hI lYNdy qk awpV geI hY).
aqy bUQ pwDr ‘qy muihMmF clfAuNdy hn. hn; ijvyN Aus ny ‘ihMdU kOx hY?‘ ivc ajy vI ienHF sMgTnF dI AuqpqI aqy iswKF dy sbMD ivc ivroD
ieh Bfrq ‘c hr QF mOjUd hn. ienHF dy iliKaf hY. ivkfs bfry ivsQfr sihq jfxkfrI nhIN dI QF mnfAux vflf ZMg BfrU
hr sMgTn Auqy afr[ aYs[ aYs[ df iswDf 1923 ivc CpI ieh ilKq ihMdUqv imldI. ieh POjF dyÈivafpI sMgTn df rihMdf hY. sMG pirvfr df
jF aiswDf pRBfv hY. ƒ ihMdUvfd (ihMdUieËm) dI QF ihMdU pCfx iswDf pRgtfvf nhIN hn. ienHF dI afpxI
mMqv hY ik iswK pCfx ƒ Kqm
afr[ aYs[ aYs[ BfvyN iswDy qOr ‘qy smJdI hY. sfvrkr anusfr, ihMdU Auh vwKrI pCfx vI hY. kfPI smF mYN iehI
isafsq ivc Bfg lYx qoN kMnI kqrfAuNdI hY jo Bfrq ƒ afpxI pivwqr BUmI smJdf smJdf irhf ik ieh afpxy BfeI bMDUaF krky ihM d U i eËm ivc rlf
hY. ieh drasl ipwqrI sMsQf vjoN Bfjpf hY; ijs aMdr vYidk kOm df mhfn KUn dI isafsq leI BrqI krn aqy isKlfeI ilaf jfvy. iswK ‘Dmkfey jfx
aqy hor sihXogI sMgTnF ƒ XuwDnIqk dOVdf hY; jo afpxI ihMdU sMsikRqI ‘qy mfx dyx df kMm krdy hn. ieh ies leI sI vfly` vrg ivc nhIN afAuNdy,
aqy ivcfrDfrk syD dyx df kMm krdI mihsUs krdf hY. ivhfrk qOr ‘qy afr[ ikAuNik mYN ienHF ƒ dyÈ ivafpI ihMdUqvI AunHF ƒ Aus vyly hI ihMdUqvI
hY. ies dy nfl hI ieh afpxy hor aYs[ aYs[ aqy ies dIaF ÈfKfvF ny sMgTnF, afr[ aYs[ aYs[, Bfjpf aqy hmly df sfhmxf krnf pYNdf
sihXogI sMgTnF rfhIN iPrkU Psfd ihMdUqv aqy ihMdUieËm ‘qy ivcfrDfrk ivÈv ihMdU pRIÈd dy ÈIÈy ivcoN dyKdf sI. hY, jdoN ihMdUieËm nfl vwKrI
krfAux df kMm krdI hY. Gwt igxqIaF qOr ‘qy ÈbdF dI Kyz hI KyzI hY. ienHF ny jdoN mYN Koj pVqfl leI inkilaf aqy pCfx df muwdf KVHf huMdf hY.
‘qy hox vfly hmly DruvIkrn df kMm afKrkfr Gwt igxqI Dfrimk smUhF vwK-vwK lokF ƒ imilaf qF pqf lwgf ik
krdy hn, jo ihMdUqvI isafsq leI ËrUrI leI, Kfs qOr ‘qy muslmfnF, iesfeIaF ienHF ‘hfsLIaf sMgTnF` df ivkfs df kMm kr rhy hn, Auh muV bRfhmxF aqy
Kurfk hY. aqy iswKF leI nPrq hI pYdf kIqI hY. afpxf rfh hY, jo aMdrUnI ivroDF aqy Auc jfqIaF dI pRBUswqf kfiem krn vwl
ieh sfrf kuwJ gol mol ZMg nfl muslmfnF ƒ ihMdUaF leI Kqry dy sQfnk duwK qklIP qy pRyrkF ivcoN dI ho vD irhf hY.
kIqf jFdf hY. ieh ZMg-qrIkf sMG qOr ‘qy pyÈ krky, AunHF ‘qy kIqy jFdy ky afAuNdf hY. kdy kdy swcfeI vI idsx lwgdI hY.
pirvfr dy hr qOr-qrIky ivc dyiKaf jf hmilaF dI vfjbIaq pyÈ kIqI jFdI hY. agFh ijnHF awT sMgTnF dI crcf imsfl vjoN, jdoN jfqI ZFcf sQfnk pwDr
ƒ siBafcfrk sMsQf khfAuNdI hY, pr skdf hY, ijvyN afr[ aYs[ aYs[ qy Bfjpf iehI ihMdUqvI isafsq df aihm sMd hY, krFgy, AunHF ivcoN cfr sMG pirvfr nfl ‘qy ÈkqIaF dI vMz krn vyly pRBfvI huMdI
ies dy isafsI mMqv hmyÈf kyNdrI eyjMzf dy sbMD, Bfjpf qy ivÈv ihMdU pRIÈd, ijs ƒ vwK-vwK sMgTn vrq rhy hn. hn aqy cfr afËfd hn. pihly vrg ivc hY, keI vfr pCVIaF jfqF dy afgUaF ‘c
bxdy rhy hn. bjrMg dl qy Bfjpf aqy ihMdU afikaf ieh gwl BfvyN jnqk qOr ‘qy nf mMnx, bjrMg dl, rfÈtrI iswK sMgq, BONslf bgfvq pYdf krdI hY, ijvyN isrI rfm sYny
bsqIvfdI aMgryË POj dy sFcy ivc vydI, Bfjpf aqy rfÈtrI iswK sMgq, afr[ vyly hoieaf. AuNj ieh bfgI ivcfrDfrk
ZlI, Ausy qrHF dI vrdI qy isKlfeI, BfvyN aYs[ aYs[ aqy BONslf imltrI skUl bdl bfry bhuq Gwt socdy hn.
hiQafrbMd hovy qy BfvyN gYr hiQafrbMd, afid. ihMdUqvI qfkqF dI ijwq, Bfjpf dI
ieh sMsQf ietlI dy PfÈIvfdI afgU bYnIqo jdoN vI kdy koeI sMgTn koeI JgVf 2014 dIaF lok sBf coxF aqy bhuqy rfjF
musoilnI dy afdrÈF dI DfrnI hY. afr[ KVHf krdy hn, afr[ aYs[ aYs[ aqy Bfjpf dIaF coxF ivc ijwq df afDfr bxI (jo
aYs[ aYs[ ny afËfdI ipCoN keI Auqrfa ienHF ƒ hfsLIaf sMgTn (PirMj hux 2019 dIaF coxF ivc vI hor vI
cVHfa dyKy hn. ies ‘qy iqMn vfr pfbMdI afrgynfeIjyÈnË) df nF dy idMdy hn. Ëordfr qrIky nfl bxI hY - sMpfdk).
lwgI. pihlI vfr 1948 ivc mhfqmf gFDI hkIkq ieh hY ik ieh sMG pirvfr df ies kfrn bRfhmxvfd ny smfj suDfr
dy kql ipCoN krIb iewk sfl leI, iPr srgrm ihwsf hn, ieh sMG pirvfr dy aMdolnF aqy bRfhmxvfd ivroDI
1970 dI aYmrjYNsI smyN do sfl leI aqy KfVkU sMgTn hn, ieh Bfjpf aqy afr[ ivcfrDfrk aMdoln smyN KflI kIqy sQfn
qIjI vfr kuwJ mhIinaF leI 1992 ivc aYs[ aYs[ df sfrf kMm krdy hn. smfj muV Brny ÈurU kr idwqy hn.
bfbrI msijd Zfhy jfx smyN, pr ies dI ‘c DruvIkrn leI kIqy jFdy sfry kMm ies ilKq dIaF aglIaF kVIaF
mYNbriÈp lgfqfr vDdI rhI. ieho sMgTn krdy hn. ivc qsvIr ies qrHF icwqrI geI hY ik
afr[ aYs[ aYs[ df psfrf vI hOlI- ienHF sMgTnF ivc kuwJ sMG pirvfr pr ienHF df AudyÈ hmyÈf iehI huMdf hY ik imltrI skUl aqy ihMdU afikaf vydI hn. ihMdUqv jo ihMsf, nPrqI BfÈxF aqy
hOlI pr lgfqfr jfrI irhf. ies smyN dy Gyry qoN bfhr dy lwg skdy hn ikAuNik ihMdUaF ivc nklI zr pYdf krky AunHF dUjy vrg ivc aiBnv Bfrq, snfqn dihÈq Aupr inrBr hY, df prCfvF ikvyN
pUry Bfrq ‘c sMG dI srpRsqI vfly Auh qknIkI qOr ‘qy nf qF sMG vloN pYdf dIaF votF df DruvIkrn kIqf jfvy aqy sMsQf, ihMdU Xuvf vfihnI aqy isrI rfm dunIaF Auqy pYNdf hY; ikvyN coxF ijwqx aqy
drjnF sMgTn hn. sB qoN aihm tryz kIqy gey hn aqy nf hI AunHF ‘qy sMG df ies ƒ ihMdUqvI eyjMzy dI pUrqI krn vflI sYny hn. bRfhmxvfdI eyjMzf lfgU krn leI ihMdU
XUnIan ivMg BfrqI mËdUr sMG, aiKl kMtrol hY. ienHF ivcoN muwK snfqn sMsQf, pfrtI dy hwk ivc Bugqfieaf jfvy. ienHF sMgTnF dy ieiqhfs aqy ivkfs kOmI pRfjYkt dI pUrqI leI pUrf itwl
BfrqIaf ividafrQI pRIÈd, ivÈv ihMdU ihMdU Xuvf vfihnI, sRI rfm sYny aqy iswKF dy sbMD ivc ivroD dI QF bfry pux-Cfx kridaF mYƒ acMiBq krn lfieaf jf irhf hY.
pRIÈd aqy bjrMg dl hn. afr[ aYs[ aiBnv Bfrq hn. iPr vI ieh svY inrBr mnfAux vflf ZMg BfrU rihMdf hY. sMG vfly pfqr imly. keI huiÈafr sn, keI (cldf)
Punjab Times Vol 20, Issue 34; August 24, 2019 pMjfb tfeImjL sfl 20, aMk 34, 24 agsq 2019 (11)

brgfVI vflIaF bfqF nfl bhuqI dyr buq


w f nhIN srnf isafsq df ipV
pMjfb ivc kYptn amirMdr isMG jfpdI sI aqy sfzy vrgy rfjsI mfmilaF sfhmxf krn dI QF vfkafAUt kr ky imly pMj sflF ivcoN awDf smF srkfr ny
dI agvfeI ivc kFgrs dI mOjUdf srkfr dy bhuq sfry lyKk vI Aus df pRBfv akflI afgU mYdfn KflI kr gey sn, BMg dy BfVy hI guaf ilaf jfpdf hY qy
nMU do sfl qoN pMj mhIny Aupr ho gey hn. kbUlx lwgy sn. biTMzy dI rYlI aqy Aus AudoN srkfr ny ies bfry ivsLysL jFc tIm awgoN ies dI koeI sur-syD lokF dy pwly
isrP iewk mhInf lMGx nfl srkfr dI ivc cwukI geI shuM df asr vwD hoieaf bxfAux aqy sI[ bI[ afeI[ kol cwldy nhIN pY rhI. muwK mMqrI dI tIm vfly lok
imafd df awD pUrf ho jfvygf qy ies dy jF akflI dl dy aKIrly idnF ivc kys vfps lYx df aYlfn kIqf sI. jFc ajy vI ieho kihMdy hn ik mukfbly dI
nfl hI bfkI rihMdy awDy smyN vfly idn suKbIr isMG qy ibkrm isMG mjITIey dI krn leI jo ivsLysL tIm bxfeI, Auh vI iDr koeI nhIN rhI, akflIaF dy pYr nhIN
ikrny sLurU ho jfxgy. asIN bhuq sfrIaF moCy pfAU DfV koloN qMg afey lok AunHF dy afs bMnHfAux vflI sI qy Aus ny kuJ hwd lw g dy , afm afdmI pfrtI ho e I vI
srkfrF nM U vy i Kaf qy hM Z fieaf jF ivruD Bugqy, pMjfb qoN akflI-Bfjpf rfj qwk kMm vI kIqf, pr ipCoN hwkx nfl axhoeI hoeI peI hY qy jdoN koeI Kqrf
Bugiqaf hoieaf hY, AunHF sB df qjrbf df ibsqrf lpyt idwqf igaf qy kYptn cwlx vflI aqy hwkx ibnf iewko QF KVHI KVHf krn jogI iDr hI nhIN qF icMqf krn
ieho sI ik pihlf awD AunHF ny ipClI rihx vflI bldF dI joVI bx ky dI vI loV nhIN. Auh ies mOky iewk nvIN
srkfr df gwuzf bMnH ky gujLfr Cwizaf rih geI qy srkfr dI bdnfmI ho AuT rhI iDr nMU awKoN proKf krdy hn. jiqMdr pnMU
qy lok suxI jFdy sn, pr dUjf awD rhI hY. bdnfmI ivsLysL jFc tIm dI ieh iDr ‘modI-modI’ dI rwt pMjfb ivc Pon: 91-98140-68455
sLurU hox qwk lok aijhy BfsLxF qoN nhIN, srkfr dI ies leI hY ik Auh lfAux vI lwg peI hY.
avfjLfr hox lwgdy sn. ieh vylf ies jFc nMU awgy nhIN qurn idMdI qy jI hF, pMjfb ivc ieh vyKx dI loV ky Kyzx qoN pRhyjL kr rhI hY, pr jdoN
kYptn amirMdr isMG dI mOjUdf ieh gwl hfkm pfrtI dy ivDfiek nhIN ik bfbf bkflf dy rwKV puMinaf dy hirafxf lMG igaf, pMjfb dI rfjnIqI
srkfr Auqy vI afAuNdf ipaf hY qy qy mMqrI vI khI jf rhy hn. muwK iekwT ivc Bfjpf dy pMjfb pRDfn sLvyq df nksLf vI bdldf idws pYxf hY.
ies dI icMqf krnI cfhIdI hY, pr mMqrI nMU iewk iznr dOrfn ies bfry milk ny suKbIr isMG bfdl nMU ‘BivwK pMjfb dy muwK mMqrI dI hfly qwk ies
srkfr dy muKI nMU ies qrHF dI icMqf kFgrsI ivDfiekF vwloN dwsy jfx nfl df muwK mMqrI’ ikhf hY, sgoN not krn dI nvIN siQqI Auqy koeI pRqIikRaf nhIN aqy
jfpdI nhIN. vI koeI Prk nhIN ipaf. gwl ieh hY ik iewk idn pihlF Bfjpf kFgrsI ivDfiek qy mMqrI ‘rwb dIaF
ipClIaF coxF dy hflfq ies asIN iPr Ausy gwl Auqy afAuNdy afgUaF ny kI ikhf sI. Bfjpf awj kwlH idwqIaF gfjrF ivcy rMbf rwK’ vflI siQqI
vkq rhy nhIN. AudoN lokF nMU akflI- hF. rfj dy pihly awD qwk srkfr pMjfb Br ivc AucycI mYNbrisLp muihMm df lfhf lYx ruwJy hoey hn. ies pwK qoN
Bfjpf srkfr qoN keI qrHF dy igly- df Kjfnf mMqrI hr gwl df iewko clf rhI hY qy keI akflI afgU vI afm afdmI pfrtI dI lIzrisLp sOKI hY,
isLkvy sn, iBRsLtfcfr dy pwKoN mwcI hoeI amirMdr isMG dI srkfr bx geI. asIN jvfb idMdf sI ik ipClI srkfr Kjfnf
luwt-Koh dy vI, srkfr dy inkMmypx dy ieh gwl nhIN khFgy ik ies srkfr ny KflI kr ky qur geI hY, pr jy ZfeI sfl bfbf bkflf dI rwKV puMinaf dI kfnPrMs qoN iewk idn
vI aqy ies vwloN Qfpy gey hlkf ieMcfrjF kuJ vI nhIN kIqf, iksfnF dy sfry krjLy bfad vI ieho gwl suxn nMU imlxI hY qF pihlF Bfjpf koty dy qyeI ivDfn sBf hlikaF leI akflI
dI jLYldfrI hyT lokF nMU JUTy kysF ivc nf shI, QoVHy-bhuq ijMny vI muafP krn lokF ivc ipCilaF bfry kOV dI QF mOjUdf dl dy afbjLrvrF dI inXukqI akflI dl dy pRDfn suKbIr
PsfAux qy CuzfAux dy DMdy ivcoN qkVI df kMm kIqf, Auh TIk asr pfAux vflf srkfr dy inkMmy hox df nvIN qrHF df
mfieaf kmfAux qoN vI lok qMg afey pey sI, pr ieho kfPI nhIN sI. ijnHF do vwzy pRBfv bxn lwg ipaf hY. srkfr df muKI isMG ny aYvyN nhIN sI kIqI. AunHF dohF iDrF ivc cwldI
sn. sO muwidaF df muwdf Aus cox ivc mfmilaF dI shuM kYptn amirMdr isMG ajy qwk khI jFdf hY ik gurU gRMQ sfihb iKwcoqfx qoN ieh sfP ho irhf hY ik akflI dl dy AuDVDuMmI
brgfVI ivc vfpry gurU gRMQ sfihb dI ny cwukI sI, AunHF ivcoN nf ajy qwk nsLIly dI byadbI dy dosLIaF nMU swukf nhIN jfx vfly rfj dI QF Bfjpf ‘nirMdr modI dI agvfeI hyT
byadbI dy kFz qy Aus ipCoN ros krdy pdfrQF dy vihx nMU nwQ pfAux ivc dyxf, pr eydF dy dfaivaF df jo asr ikRafsLIl’ srkfr bxfAux dy nvyN nfary hyT lfmbMdI
iswKF Auqy puils vwloN golI clfAux aqy kfmXfbI imlI hY, sgoN keI kFgrsI lokF ivc ZfeI sfl pihlF sI qy lokF nMU krn lwg peI hY.
ies mfmly ivc suKbIr isMG bfdl dI ivDfiekF dy nF vI ies nfl juV gey hn, ijwzI afs hoieaf krdI sI, Aus df pwDr
lokF nMU mUrK bxfAux vflI iqkVmbfjLI qy nf gurU gRMQ sfihb dI byadbI aqy bhuq burI qrHF izwg cukf hY. awj hflq aMdrKfqy afpxy bMdy ienHF nfl qor ky ijnHF nMU agyqf cfnx ho igaf jfpdf hY
df sI. pMjfb dI jvfnI dy nsLIly pdfrQF kotkpUrf qy bihbl klF dy golI kFzF dy ies qrHF dI hY ik srkfr dy mMqrI aqy ies kMm ivc ieh soc ky ihwsf pf rhy ik aglIaF coxF ivc asIN koeI eydF dI
dI mfr hyT afAux df muwdf vI bhuq vwzf mwudy iksy pfsy lwgy hn. ivDfiek afpxy muwK mMqrI dy dfavy dy hn ik aglI cox Bfjpf itkt Auqy lVnI iDr nhIN ho skxf, jo ies rfj ivc koeI
sI. ipCly sfl jdoN ivDfn sBf ivc ies pwK ivc Enf Aucf nhIN boldy, ijMnI AucI pY skdI hY. akflI dl dI lIzrisLp PYslfkun asr pf skdI hovy, ies leI
coxF nyVy afeIaF qF suKbIr isMG bfry jsits rxjIq isMG kimsLn dI sur ivc ies qoN Ault suKbIr isMG bfdl ieh jfxdI hY. bhuqI icMqf krn dI loV nhIN. hor koeI
bfdl ny ienHF muwidaF Auqy lokF kol swcy irport pysL hoeI aqy ies mOky nmosLI df aqy ibkrm isMG mjITIaf boldy hn. bfbf bkflf dI rwKV puMinaf dI iDr AuT rhI nhIN idwsdI. hflfq pMjfb
hox leI biTMzy ivc vwzI rYlI kr ky qfkq pRvcn ikMnf vI cMgf hovy, pihlI kfnPrMs qoN iewk idn pihlF Bfjpf koty ivc ijvyN pYro-pYr bdl rhy hn, AunHF
df mujfhrf kIqf sI qy ies dy jvfb ivc awj hflq ies qrHF dI vfr suixaf jfvy qF jo asr pYNdf hY, Auh dy qyeI ivDfn sBf hlikaF leI akflI bfry sfzI ieh gwl awj agyqI jfp
kYptn amirMdr isMG ny Esy QF Aus nfloN asr hr vfrI Gtdf jFdf hY qy iPr ieh dl dy afbjLrvrF dI inXukqI akflI skdI hY, pr jdoN nMU ieh sfl muwkxf
hY ik srkfr dy mMqrI aqy
vwzI rYlI kIqI qy aglI cox muihMm sLurU nObq af jFdI hY ik Aus pRvcn dI sI[ dl dy pRDfn suKbIr isMG ny aYvyN nhIN hY, sLfied AudoN qwk keI hor lok vI
kIqI sI. AuQy kYptn amirMdr isMG ny ivDfiek afpxy muwK mMqrI zI[ kfr dy zYsL borz vfly Kfny ivc peI sI kIqI. AunHF dohF iDrF ivc cwldI kihx lwgxgy.
mwQy nMU gurbfxI df gutkf lf ky shuM cwukI dy dfavy dy pwK ivc Enf huMdI hY qy lfAux df cyqf isrP AudoN iKwcoqfx qoN ieh sfP ho irhf hY ik akflI jMmU-ksLmIr ivc Dfrf 370 vlHyty
qy nsLIly pdfrQF df Kfqmf krn dy nfl Aucf nhIN boldy, ijMnI AucI afAuNdf hY, jdoN iksy Epry nMU ies bfry dl dy AuDVDuMmI vfly rfj dI QF Bfjpf jfx ipCoN dI bdlI hoeI siQqI nUM jo ies
brgfVI dy byadbI kFz aqy kotkpUrf qy dwsxf huMdf hY. amirMdr isMG dIaF ZfeI ‘nirMdr modI dI agvfeI hyT ikRafsLIl’ vyly nhIN vyK skdf, kdy vI nhIN vyK
bihbl klF golI kFzF bfry jFc krvf su r ivc ies qo N Au l t sfl pihlF dIaF qkrIrF QoVHy-bhuq srkfr bxfAu x dy nvy N nfary hy T skygf. brgfVI qy bihbl klF vflIaF
ky sjLfvF dyx df aYlfn kIqf sI, ijs df su K bIr isM G bfdl aqy vfDy - Gfty nfl aw j jdo N Au s y qrH F lfmbMdI krn lwg peI hY. cOtfilaF qoN bfqF isafsI BfsLxF nMU BrpUr krn qy
lokF Auqy bhuq vwzf asr ipaf sI. ibkrm isM G mjITIaf duhrfeIaF jf rhIaF hn qF lok sux- qfjLy-qfjLy vwK hoey bfdl pirvfr nMU chyiqaF dIaF qfVIaF vjfAux vfsqy TIk
ieh Auh vkq sI, jdoN pMjfb ivc sux awk cuky hn. Auh aml cfhuMdy hn hirafxy dIaF coxF dOrfn vrqx dI Jfk hn, pr ijwdF dy hflfq AuBr rhy hn,
boldy hn.
afm afdmI pfrtI dI bhuq vwzI cVHq qy aml ho nhIN irhf. rfj krn vfsqy ivc Bfjpf hfl dI GVI afpxy pwqy KuwlH AunHF ivc ies nfl buwqf nhIN srn vflf.

kÈmIr Auqy pihlF hmlf kIqf. rfjf

hrI isMG zogry nfl Bfrq dI sMDI shIbMd afjLfd rihxf cfhuMdf sI, kbfielIaF
dy hmly ipCoN hrI isMG Bfrq nfl iml
igaf, ies dI ijMmyvfrI pfiksqfn isr
1947 ivc dysL afËfd hoieaf qF pfiksqfn ny kbfielIaF qoN kÈmIr ‘qy svKqy jhfjF dIaF afvfËF suxIaF. sunyhf afieaf ik POj ny aYkÈn kr idwqf. hY.
iqMn hfkmF-jUnfgVH dy nvfb, hYdrfbfd hmlf krvf idwqf. duD iGAu, Èihd, myvy, afrmI puwj geI. svyry nON vjy myry kol kbfielI sRIngr qF nhIN puj sky, pr pfiksqfnI POjF ny kUc qF kIqf,
dy inËfm aqy jMmU ksmIr dy rfjf hrI kÈmIrnF kfbU krFgy, kbfielI bfgobfg. AunHF ny kfPI ihwsy ‘qy kbËf kr ilaf. pr dyr ho cukI sI. AudoN qk Bfrq do-
isMG ny afpxIaF irafsqF Bfrq nfl aMgryËF df iKafl sI ik hrI isMG zrdf ijnfh nUM BfrqI POj dy aYkÈn df iqhfeI rkby ‘qy kbËf kr cukf sI.
imlfAux qoN nFh kr idwqI. hrI isMG, Bwj jfeygf, kÈmIrI pfiksqfn nfl rl pqf lwgf qF Aus ny kfrjkfrI aMgryË mrI, igligq aqy bilsqF pfiksqfn
gulfb isMG zogry df pVpoqf sI. jfxgy. 24 akqUbr nUM hËfrF ÈsqrDfrI jrnYl sr gRysI nUM ikhf ik do ibRgyz kol af geIaF. ieh pihlI Bfrq-
kbfielIaF df kfrvF sRIngr vl cwl POj Byjo-iek rfvlipMzI qoN, dUjI pfiksqfn jMg iek sfl cwlI. pMizq
hrpfl isMG pMnU ipaf. isaflkot qoN. isaflkot vflI sYnf jMmU nihrU 1948 dy aKIr ivc ies nUM XU[
Pon: 91-94642-51454 isivl aPsr vI[ mYnn, srdfr ‘qy hmlf krky hrI isMG nUM PV ky aYn[ E[ pfs lY gey, ijs dI hux qwk
ptyl dy bVf nyVy sI. Aus nUM 25 akqUbr ilafeygI, rfvlipMzI vflI sRIngr ‘qy aflocnf ho rhI hY ik Gr df mslf
kÈmIr ivc musilm bhuigxqI hY, nUM hrI isMG nfl gwl krn leI Byijaf. hmlf kry. gRysI ny ieh kih ky nFh kr kOmFqrI ikAuN bxfieaf igaf. XU[ aYn[
ijnfh ny soicaf kÈmIrI afpy zrdf mfrf hrI isMG afpxy drbfr sxy idwqI ik ieh ihMd-pfik dI jMg hY, mYN E[ ny 13 agsq 1948 nUM iek mqf
pfiksqfn ivc af jfxgy. Aus ny afpxy jMmU af igaf, ijwQy Aus df srdIaF df afpxy PIlz mfrÈl sr klfz dI iqafr kIqf, jo 5 jnvrI 1949 nUM lfgU
eylcI Byjy qF kÈmIrIaF ny ajIb jvfb kYNp huMdf sI. ieh QF kbfielIaF dy Kqry afigaf ibnf jMg ivc nhIN AulJFgf. hoieaf, ijs ‘qy hrI isMG dy vI dsqKq
idwqf. kihMdy, ieslfm dy iksy Dfrimk qoN mukq sI. hrI isMG dy pRDfn mMqrI klfz ny afigaf nf dyxI sI, nf hn.
lIzr ny kdI ieh vfjb hI nhIN smiJaf mhfjn ny pMizq nihrU awgy bynqI kIqI idwqI. vfiesrfie lfrz mfAUNtbYtn ny mhfrfjy df ibafn, “mYN sRImfn
ik kÈmIr rihxjo g QF hY . sfnU M ik sfzI sYink mdd kro, BfvyN iksy Èrq bfad ivc dwisaf, ijnfh mYnUM imlx ieMdr mhyNdr, rfjrfjyÈvr, mhfrfjf
ieslfm df kI pqf! asIN pfiksqfnIaF ‘qy kro. jy BfrqI sYnf qurMq sRIngr nf afieaf qy ieqrfË jqfieaf ik Bfrq ny iDrfj, sRI hrI isMG jI, jMmU kÈmIr
vrgy muslmfn nhIN hF. dohF ivcoN iksy puwjI qF mYN ijnfh nfl gwl krn lfhOr Èwryafm ihMsf rfhIN hmlf krky kÈmIr dy nryÈ qQf iqwbqfid dyÈ-aDIpiq,
dysL ivc jfx dI QF asIN afËfd rhFgy. jfvFgf. ‘qy kbËf kIqf hY, jdoN ik hrI isMG Bfrq jM m U kÈmIr df hfikm, mY N afpxI
keI hPqy jd hrI isMG ny afËfdI Pst iswK btflIan 27 akqUbr nfl rlxf nhIN sI cfhuMdf. mYN ikhf, pRBUswqf Bfrq ivc imlfAux dy dsqfvyË
Cwzx df koeI sMkyq nhIN idwqf, qd nUM sRIngr puwj geI. mhfjn dsdf hY, mYN hrI isMG zogrf kbfielIaF ny pfiksqfn dI Èih ‘qy Aupr hsqfKr krdf hF.”
Punjab Times Vol 20, Issue 34; August 24, 2019 pMjfb tfeImjL sfl 20, aMk 34, 24 agsq 2019 (12)

pMjfb tfeImjL isafsI KfmIaF dI Byt cVHy kÈmIrI


sincrvfr, 24 agsq 2019 pMj agsq nMU jMmU kÈmIr df ivÈyÈ ruqbf Kqm krn qoN lY ky hux qk vwK-vwK mMcF
qoN kÈmIr bfry BrvIN crcf cwl rhI hY. modI srkfr dy ies PYsly dI iqwKI nukqfcInI
hVH, isafsq aqy afvfm lgfqfr ho rhI hY. sumndIp kOr ny ies lyK ivc kÈmIr msly dy ipCokV dIaF kuJ aihm
kVIaF dI pux-Cfx kIqI hY aqy drsfieaf hY ik kÈmIrI afvfm nfl iks qrHF muwZ qoN
pMjfb ivc hVHF dy hflfq ny 1988 df cyqf krvf idwqf hY. hflfq dI
hI isafsI iDrF ny vDIkI kIqI hY. -sMpfdk
isqmËrIPI dyKo ik iqMn dhfikaF bfad vI hVHF nfl nijwTx dy mfmly KUbsUrqI dy nfl-nfl jMmU kÈmIr ilKdf hY, “sB qoN aihm kdm BfrqI ƒ ies msly df hwl vwzI qfdfd ivc POj
ivc pMjfb srkfr isPr sfbq hoeI hY. ieh iksy iek srkfr jF iksy vwKrI siBafcfrk pCfx leI vI jfixaf sMivDfn dy sMGI ZFcy ƒ Kqm krnf aqy aqy sI[afr[pI[aYP[ Byj ky kÈmIr ƒ
iek sfl df mslf nhIN, hr sfl iehI vrqfrf vrqINdf hY. Gwgr jFdf hY. ieiqhfsk nËrIey qoN ieQoN dI rfjF dI KudmuKqfrI ƒ jVH qoN AuKfV dyxf ‘imltrI Ëon’ qbdIl krn ivc hI nËr
diraf krIb hr sfl hI PslF aqy Gr qbfh krdf hY. hr sfl iehI iPËf buwD dy sMdyÈ, vydFq dy isDFq, ÈYv hY. ies ipCoN hI ‘iek dyÈ, iek rfj, iek afieaf. ies ny jMnq khI jfx vflI
crcf huMdI hY ik zrynF bgYrf dI vyly isr sPfeI hoeI huMdI qF nuksfn dI sMprdf aqy sUPI rhwsvfd ijhy dfrÈink ivDfn sBf, iek kfrjkfrI ZFcf’ kfiem kÈmIr vfdI ƒ jhMnum ivc bdl idwqf.
mfr Gwt hoxI sI, hflFik brsfq qoN pihlF vwK-vwK ielfikaF dy ivcfrF nfl hmyÈf lbryË rhI hY. 20vIN ho skdf hY.” ipCly idnIN srkfr vloN kÈmIr ijhy
sbMiDq aPsrF dy ieh ibafn aKbfrF ivc Cpdy hn ik hVHF qoN bcfa sdI dy isafsI idRÈ ny ies iKwqy dI pCfx sMn 1953 ipCoN hflfq ies kdr pycIdf msly ƒ iksy jmhUrI ZMg nfl
leI sfry pRbMD mukMml kr ley gey hn. AuNj, hkIkq ieh hY ik ieh ƒ mihË ihMdU-musilm dy afpsI tkrfa bdly ik nihrU ny rYPrYNzm krvfAux leI nijwTx dI QF Dfrf 370 mnsUK krky
srkfrI pRbMD ienHF pRbMDF leI afey PMz hVwpx df hI mukMml hoieaf huMdf qwk mihdUd kr idwqf. asmrwQf pRgtfeI. hfimd bfÈfnI df ijs qrHF ies df hwl lwBx dI koiÈÈ
hY. pihlI gwl qF vyly isr PMz nhIN imldy; iPr ijMny ku PMz jfrI huMdy hn, ieh isafsI tkrfa Au d o N Èu r U ivcfr hY, “sMXukq rfÈtr ivc kIqI geI hY, Auh bhuq iekpfsV, gYr-
Auh rsqy ivc hI rih jFdy hn. hr vfr kfgËF ‘c kfrvfeI mukMml kr hoieaf, jdoN jMmU kÈmIr dy rfjy hrI isMG pfiksqfn dI pujIÈn ƒ nfkfrfqmk ZMg lokrfjI aqy gYr-sMivDfnk hY. msln,
leI jFdI hY aqy hr vfr hI aijhy nuksfn bfry iksy dI jvfbdyhI qYa ny bfkI irafsqF dy Ault Bfrq aqy nfl py È krnf vw z I glqI sI aqy jMmU kÈmIr dy lokl nyqfvF ƒ ihrfsq
nhIN kIqI jFdI. nqIjf sB dy sfhmxy hI hY; hr sfl iehI vrqfrf pfiksqfn ivcoN iksy vI dyÈ df ihwsf bxn rYPrYNzm df vfadf pUrf nf krnf sfrI ivc lYx, vwzI igxqI ivc sYlfnIaF ƒ
duhrfieaf jFdf hY. qoN nFh kr idwqI. Aus ny dohF dyÈF ƒ smwisaf dI jVH bixaf.” 1957 qwk AuQoN bfhr kwZx, mIzIaf qy sUcnf sfDnF
AuNj, aijhy hflfq isafsqdfnF nMU sUq bhuq bYTdy hn. hux ijs Bfrq srkfr ny kÈmIr ƒ Bfrq df atuwt ‘qy pfbMdI lfAux aqy qfnfÈfhI qrIky nfl
qrHF hVHF dI mfr ny bfkI sB msly-muwdy ipCFh Dwk idwqy hn, hr pwDr sumndIp kOr aMg aYlfnxf ÈurU kr idwqf, ijs ny kriPAU lf ky lokF ƒ GrF ivc zwk dyx
Auqy iehI ruJfn BfrU rihMdf hY. ipCy ijhy hoeIaF lok sBf coxF dOrfn irsrc skflr, aMgryËI ivBfg, kÈmIrI afvfm ivc zr df mfhOl pYdf nfl kÈmIrI afvfm ivc zr qy
rfÈtrvfd dy muwdy nMU ies ZMg nfl hvf idwqI geI ik lokF dy asl muwdy pMjfbI XUnIvristI, pitaflf kIqf, pr nMidqf hfskr ies bfry ilKdI ainÈcqqf df mfhOl pYdf ho igaf hY.
bhuq ipCFh rih gey. hux modI srkfr ny kÈmIr bfry sMivDfn dI Dfrf Pon: +91-94179-34984 hY, “ÈyK abduwlf aqy kÈmIrI afvfm BfrqI jnqf pfrtI dIaF ho r
370 nMU qfnfÈfh ZMg nfl rwd kIqf qF iek vfr iPr sfry msly gOx ho ivc nihrU krky nhIN sgoN muKrjI aqy BfeIvfl isafsI pfrtIaF ies ƒ
gey. hux mulk dI sfrI isafsq ies msly ‘qy kyNdrq ho geI hY. asl ‘stYNzsitwl’ smJOqy df pRsqfv Byijaf, prjf pRIÈd dIaF nIqIaF krky bygfngI ÈlfGfXog kdm mMn ky jÈn mnf rhIaF
ivc isafsqdfnF aqy aPsrÈfhI dy hwQ lokF dI nbË afeI hoeI hY. jo pfiksqfn ny qurq pRvfn kr ilaf. dI Bfvnf pYdf hoeI. ies leI ihMdU hn. ivzMbnf ieh hY ik qf-Aumr sMGI
jdoN vI koeI afvfmI mslf AuBrn lgdf hY qF aijhy msly AuBfr idwqy Bfrq nfl ajy gwlbfq cwl hI rhI sI ivcfrDfrf dy aDIn hox dI QF AunHF ny ZFcy dI pYrvI kr rhI ÈRomxI akflI dl
jFdy hn. Bfrq hI nhIN, pMjfb dy iksy vI dOr bfry pux-Cfx dwsdI hY ik ik pfiksqfn ny ‘stYNzsitwl’ smJOqy dI KudmuKqfrI dI mMg ƒ hor iqwKf kr (bfdl) ny ies nfl muqiPk huMidaF ies
isafsqdfnF aqy aPsrÈfhI hr vfr iehI qrIkf vrqdI hY. aijhy AulMGxf kridaF kbfielI hmlfvrF ƒ idwqf.” hflFik AudoN qwk KudmuKqfrI dI PYsly bfry KfmoÈI Dfr leI. lokl isafsI
msilaF nMU ies ZMg nfl pyÈ kIqf jFdf hY ik mOky Auqy iehI msly vwzy kÈmIr ‘qy Dfvf bolx leI Byijaf, ijnHF mM g kr irhf ieh afvfm iksy vI pfrtIaF ijvyN ey[ afeI[ zI[ aYm[ky, bI[
jfpx lgdy hn aqy asl msly crcf qoN bfhr ho jFdy hn. ny AuQy aijhI kqlogfrq kIqI ijs ny kwtVpMQI ivcfrDfrf qoN mukq sI. aYs[ pI[ aqy ‘afp’ vloN ies PYsly dI
ipCly ZfeI sflF dOrfn jdoN qoN pMjfb ivc kYptn amirMdr isMG dI hrI isMG dy KudmuKqfr rihx dy mnsUby nihrU dI mOq ipCoN ieh mslf ieMnf hmfieq ieh drsfAuNdI hY ik vrqmfn
srkfr bxI hY, afvfm df iek vI mslf hwl nhIN ho sikaf hY. niÈaF ƒ cknfcUr kr idwqf. ies aOKI GVI Aus ku AulJ igaf ik kÈmIr aqy Bfrq isafsq lok ihqYÈI hox dI bjfey iks
dI mfr pihlF nfloN vI iqwKI ho geI aqy niÈaF kfrn POq ho rhy nOjvfnF kol Bfrq qoN mdd lYx qoN ibnf koeI rsqf afps ivc ivroDI iDrF vjoN pyÈ kIqy jfx kdr sOVI aqy sMkIrn ho cuwkI hY.
dIaF KbrF inq idn nÈr ho rhIaF hn. byadbI dy msly ‘qy srkfr dI nhIN sI bicaf, ilhfËf Aus ny kuJ ÈrqF lwg pey. aYm[jy[ akbr ‘ieMzIaf: id srkfr Dfrf 370 ƒ ivkfs dy rfh
ZITqfeI sB hwdF-bMnHy pfr kr geI hY. ies mfmly ‘qy muwK mMqrI aqy qihq ‘ieMstrUmYNt afP aksYÈn’ `qy sIj ivd ien’ ivc ilKdf hY, “jo iPrkU `c rukfvt aYlfn ky iek pfsy ipCly iqMn
bfdlF dy afps ivc rly hox dy doÈ mIzIaf aMdr lgfqfr crcf ivc dsqKq kr idwqy. ies smJOqy anusfr qfkqF nihrU dy kfrjkfl dOrfn hfÈIey dhfikaF qoN lgfqfr vD rhIaF aiqvfd
hn. mfVIaF ishq shUlqF ny lokF df qRfh kwiZaf hoieaf hY, pr iksy surwiKaf, bfhrI msly qy sUcnf dy ivBfg ‘qy rhIaF sn, AunHF ny hOlI-hOlI kyNdrI srgrmIaF nfl nijwTx leI ies ƒ ‘Tos
pfsy koeI kfrvfeI nhIN ho rhI. keI mfmilaF ivc lokF nMU Kud awgy Bfrq srkfr aDIn ho gey aqy bfkI QF mwlxI ÈurU kr idwqI.” 13 nvMbr kdm’ hox df dfavf kr rhI hY; dUjy
afAux df suJfa idwqf jFdf hY. ies suJfa ivc dm bhuq hY, pr ies dI msilaF ivc jMmU kÈmIr ƒ pRBUswqf 1974 ƒ ieMdrf gFDI aqy ÈyK abduwlf pfsy jMmU, kÈmIr qy ldfK ivc afAux
sfrQkqf qF hI bxdI hY, jy srkfrI pwDr ‘qy aijhy AudmF nMU hulfrf hfsl sI. kfibl-ey-gOr hY ik gwlbfq ivcfly kÈmIr smJOqf hoieaf, ijs vflI snaqI kRFqI dI pÈyngoeI kIqI jf
idwqf jFdf hY. pfxI dI sMBfl df hI mslf hY. ies msly ‘qy afm bMdf kI iksy isry nf lwgx ipCoN Bfrq ny ieh qihq Dfrf 370 aDIn kÈmIr rsmI qOr rhI hY. hflFik swcfeI ieh hY ik jMmU
aqy ikMnf Xogdfn pf skdf hY? srkfr jy nIqIaF bxfvy qF koeI kfrn mslf sMXukq rfÈtr kol AuTfieaf. ‘qy Bfrq df ihwsf bx igaf. ies ny kÈmIr ishq, iswiKaf, Kurfk qy irhfieÈ
nhIN ik koeI mslf hwl nf hovy. hkIkq ieh hY ik muwK mMqrI shuM Kf ky vI sMXukq rfÈtr ny pfiksqfn ƒ afpxI kÈmIrI afvfm aMdr sulG rhI surwiKaf aqy ilMgk smfnqf dy pwKoN hor
niÈaF vrgy msly nMU ZMg nfl hwQ nhIN pf irhf. POj kÈmIr ivcoN htfAux qy Bfrq ƒ POj cMigafVI ‘qy qyl pfAux df kMm kIqf, keI rfjF dy mukfbly ibhqr hY. ijvyN
kuwl imlf ky hr msly dI GuMzI cOks srkfr aqy pRÈfsn nfl juVI Gwt krn dI qfkId kIqI qF jo lokF dI ikAuN jo AunHF ƒ 1953 dy mukfbly kÈmIr 2017-18 ivc jMmU kÈmIr dI pRqI
hoeI hY. ies msly ‘qy afvfm dI ihwsydfrI bhuq Gwt hY. jfhr hY ik ijMnI rfie jfxn leI rYPrYNzm krvfieaf jf dI pRBUswqf hor GtdI nËr afeI. ivakqI afmdn mwD pRdyÈ, Auqr pRdyÈ,
dyr qk afvfm nMU jfgrUk krky srkfr aqy pRÈfsn dy isr nhIN pfieaf sky, pr pfiksqfn dI nFh dy iswty vjoN ÈyK abduwlf dI mOq ipCoN PfrUk AuVIsf, JfrKMz, ibhfr afid rfjF qoN ikqy
kÈmIr do ihwisaF `c vMizaf igaf. ies abduwlf leI rsqf sOKf nhIN sI. 1984 vwD rhI hY. awj kwlH Bfrq gMBIr afriQk
jFdf, gwl iksy qx-pwqx lgdI nËr nhIN afAuNdI. vwK-vwK mOikaF ‘qy
ipCoN rYPrYNzm kdy sMBv nf hoieaf. ivc Aus dy BxvweIey jI[aYm[ Èfh dI sMkt ivcoN guËr irhf hY. isrP julfeI
msly ieMj hI phfV bx ky afm lokF Auqy tuwtdy rihxgy aqy isafsqdfn
Bfrq srkfr vloN ‘ieMstrUmYNt afP mdd nfl kFgrs ny Aus df qKqf plt mhIny ivc hI aftomobfiel sYktr ivc
qy aPsrÈfh pihlF vFg hI KfnfpUrqI krdy rihxgy. hVHF dy hflfq ny
aksYÈn’ qihq sMivDfn ivc Dfrf 370 idwqf. bqOr muwK mMqrI Èfh df kfrjkfl mfrUqI, hUMzfeI aqy rfiel ienPIlz dI
vI kul imlf ky iehI sfbq kIqf hY. kuJ mhIny hux ies isafsq dy lyKy
aqy 35-ey Èfiml kIqy gey, ijnHF ƒ jMmU ‘kriPAU srkfr’ vflf iswD hoieaf. ivkrI ivc kRmvfr 33[5, 3[8 aqy 22
lwg jfxgy. GrF qoN AujVy lok iek vfr iPr dPqrF dy cwkr mfrn leI
kÈmIr sMivDfn sBf dI sihmqI qoN ibnf 1986 ivc PfrUk abduwlf dy kFgrs nfl pRqIÈq dI igrfvt afeI hY. iek hor
mjbUr hoxgy, pr hoey nuksfn dI BrpfeI kdI nhIN hovygI. ies mfmly
htfieaf nhIN sI jf skdf. jMmU kÈmIr hwQ imlfAux krky kwtVpMQI aqy iPrkU irport anusfr stIl snaq dy Dury
‘qy sB qoN Aumdf imsfl sMsfr dy Coty ijhy mulk ikAUbf dI hY. ies tfpU
dI rfjnIqI mihË kÈmIr ‘qy kyNdirq ho qfkqF ƒ iswDy qOr ‘qy awgy afAux df jmÈydpur `c tftf stIl dIaF ijQy krIb
mulk ivc axigxq qUPfn qy hVH afAuNdy hn, pr AuQoN dI srkfr ny
jfx kfrn ihMdU ÈfskF ivc bycYnI df bhfnf iml igaf. mfrc 1987 dIaF 30 PYktrIaF bMd ho cuwkIaF hn, AuQy
aijhf pRbMD kr ilaf hoieaf hY ik iBaMkr qoN iBaMkr qUPfn jF hVH qoN
mfhOl pYdf ho igaf. ÈyK abduwlf dIaF asYNblI coxF ivc hoeI DFdlI ny lokF keI hor PYktrIaF afriQk mMdvfVy kfrn
nuksfn df bcfa rihMdf hY. afpxIaF srkfrF aqy isasfqdfnF df
jgIrvfd-ivroDI nIqIaF aqy BumI suDfr ivc roh pYdf kr idwqf. ijnHF AumIdvfrF bMd hox dy kMZy hn. Pfzf anusfr isrP
bfbf afdm iblkul w inrflf hY. pfxI dy sMkt dy hwl leI bQyry isafsqdfn ijhy PYsilaF ny ies bycYnI ƒ hor vDf ƒ ienHF coxF dOrfn kuwitaf-mfiraf igaf, afto m o b fiel sY k tr `c ipCly iqM n
aqy nOkrÈfh iesrfeIl df dOrf kr afey hn, ijs ny pfxI df pRbMD idwqf. 1950 ivc prjf pRIÈd jo zogrf Auh vwKvfdIaF nfl jf rly aqy PfrUk mhIinaF dOrfn nOkrI guafAux vfly lokF
bhuq sPl qrIky nfl kIqf hY, pr ienHF dOiraF df nqIjf ajy qk isPr BfeIcfry dI pRqIinD sI, qy ijs ny ipCoN ies smyN idwlI dI srkfr ƒ hI ‘KuÈ krn’ dI igxqI do lwK qwk phuMc geI hY. aijhI
hY. hfl hux ieh hY ik ijMnI dyr lok afpxy numfieMidaF dy gl ‘gUTf nhIN jMmU kÈmIr ivc BfrqI jn sMG dI ivc ruwJf irhf. nfËuk hflq ƒ awKoN-proKy kr ky srkfr
idMdy, Èfied kuJ vI bdlx vflf nhIN. lok iesy qrHF kudrqI, gYr- pRqIinDqf kIqI, ny Dfrf 370 dI muKflPq ieMj, kÈmIrI pCfx dI lVfeI lV vloN sfrf iDafn Dfrf 370 ƒ Kqm krn
kudrqI afPqF Jwlx leI mjbUr huMdy rihxgy. kIqI. 1952 ivc prjf pRIÈd ny aMdoln rhIaF sYkUlr qfkqF dI QF pfiksqfnI ‘qy kyNdirq krnf ikQoN qwk jfieË hY?
ÈurU kIqf ijs ivc BfrqI jn sMG df hukmrfnF dI srpRsqI pRfpq kwtVpMQI socx vflI gwl ieh hY ik sMGI ZFcf
Tfh-sotf -cfcf byilhfjL pRDfn isafmf pRsfd muKrjI vI Èfml qfkqF, ijvyN ihËbul mjfihdIn, jmfq- Kqm krky kyNdrIkrn dI nIqI dy dUrgfmI
hoieaf. Dfrf 370 iKlfP afpxy afKrI ey-ieslfmI ny lY leI. pfiksqfn ny ienHF pRBfv kI inklxgy. iPlhfl afpxy
aMdoln dOrfn Aus ny ieh nfarf bulMd ƒ vwzy pwDr ‘qy hiQafr, pYsf aqy tRyinMg buinafdI hwkF qoN mihrUm kIqy gey afm
ivlwKx pwqrkfr! kIqf, “eyk dyÈ myN do ivDfn, do pRDfn, dyxI ÈurU kr idwqI. ienHF sMgTnF ny lok afpxy GrF dIaF cfr-dIvfrIaF ivc
‘mYgfsYsy’ df mfx snmfn imilaf, rwKI jfgdI ijs ny ËmIr Xfro. do inÈfn, nhIN clygf, nhIN clygf.” dfavf kIqf ik ieslfmI irafsq kfiem bMd rihx leI mjbUr kr idwqy gey hn.
nfhIN Jukdf awgy Auh hfkmF dy, nhIN pYsf bxfieaf Aus pIr Xfro. afr[aYs[aYs[ dy muKI aYm[aYs[ hox qwk kÈmIr leI sMGrÈ jfrI rhygf. srkfr duafrf BfvyN bhuq jld hflfq
tI[ vI[ cYnlF vfly GVmws aMdr, aYn[ zI[ tI[ vI[ dI Kfs qfsIr Xfro. golvflkr ny rfÈtrI eykIkrn dy nF ‘qy ies smyN kwtVpMQIaF ny kÈmIrI sfËgfr hox df dfavf kIqf jf irhf hY
aYNkr Bwj pey ieMtrivAU krn vfly, sfry cfhux idKfAuxI qsvIr Xfro. kÈmIr aMdoln df smrQn kridaF ihMdUaF dI kqlogfrq ÈurU kr idwqI aqy pr ies PYsly bfry jMmU kÈmIr dI
isPqF sOKIaF krnIaF swc dIaF, aYpr aOKf aY bhuq ‘sicafr’ hoxf. kÈmIr ƒ ivÈyÈ drjf dyx df ivroD kIqf. AunHF ƒ AuQoN ihjrq krn leI mjbUr afvfm dI kI pRqIikiraf hovygI, ieh qF
ihwsy afAuNdf ey mfx ieh ivrilaF dy, rvIÈ kumfr jYsf pwqrkfr hoxf! Auh afpxI pusqk ‘bMc afP Qots’ ivc hoxf ipaf. pRqIkrm vjoN Bfrq srkfr BivwK hI dwsygf.
Punjab Times Vol 20, Issue 34; August 24, 2019 pMjfb tfeImjL sfl 20, aMk 34, 24 agsq 2019 (13)

kÈmIr dI hsqI imtfAux df aml


jfbr kdm sVkF Aupr ros
ivKfivaF ƒ qF rok skdy hn, ieh ros
afvfËF dI sMGI nhIN Guwt skdy. smuwcy
Aup-mhFdIp aMdr iksy vI srËmIn dy
nirMdr modI dI agvfeI vflI Bfjpf aqIq dIaF XfdF aYnIaF asih nhIN
srkfr vloN 5 agsq ƒ jo kdm cuwky pRiswD ieiqhfskfr aqy kfƒndfn ey[jI[ nUrfnI cricq ikqfbF ‘afrtIkl 370: ijMnIaF kÈmIr dIaF XfdF hn. bfdÈfh
gey, AunHF ipwCy kMm krdy mnsUby kÈmIrI ey kFstIitAUÈnl ihstrI afP jMmU aYNz kÈmIr` aqy ‘id kÈmIr izsipAUt 1947- akbr AunHF df nfiek nhIN sgoN AunHF dIaF
KudmuKqfrI qk sImq nhIN. Auh qF ies nËrF ivc AunHF dI srËmIn ƒ hVwpx
2012` dy lyKk hn. Auh jMmU kÈmIr dy Bfrq nfl rlyvyN aqy Dfrf 370 dIaF pycIdgIaF
Kyqr ƒ hI qihs-nihs kr dyx vwl vflf Klnfiek hY. Aus ny qfkq aqy
ƒ bfKUbI smJdy hn. ies lyK ivc AunHF kÈmIr dy qfËf GtnfkRm bfry itwpxI kIqI hY DoKybfËI nfl kÈmIr dy afKrI afËfd
syDq hn. POj aqy nIm-POj vloN GftI
dI ‘sPfeI krn` qoN bfad jo kfƒnI ijs ivc kÈmIr dy BivK bfry bVI gihr-gMBIr pyÈIngoeI hY. ies ilKq df anuvfd hukmrfn df qKqf plitaf. ieiqhfskfr
ivvsQf QopI geI, Auh pUry rfj ƒ inswqf sfzy kflmnvIs bUtf isMG ny kIqf hY. -sMpfdk zf[ bÈIr aihmd ÈyK ny Èfndfr hPqfvfrI
bxf dyx vflI sI. kÈmIr dI puils qoN ‘kÈmIr lfeIP’ ivc iliKaf ik kÈmIr
hiQafr lY ivDfn sBf hovygI ijs dIaF qfkqF bhuq gey (cox bfeIkft dI bjfey ienHF coxF pfrlImYNt aqy srkfr vloN Dfrf df ilKqI ieiqhfs iek dih-sdI qoN vDyry
ley gey. isvl hI sImq hoxgIaF. ivc kÈmIr dy lokF ny vwzI qfdfd ivc 370 ƒ mnsUK krky punr-gTn aYkt purfxf hY.
syvfvF pUrI jdoN 1951 ivc jn sMG bxfieaf vo t F pf ky kÈmIr dIaF pfrtIaF, 2019 kfƒn lfgU krn df iGnfAuxf tIcf Kud nihrU ny 26 jUn 1952 ƒ lok
qrHF Twp kr igaf qF ies Kfqr smuwcI qfkq (kfzr pI[zI[pI[ aqy nYÈnl kfnPrMs ƒ joÈ- vI iehI krn df hY. muPqI df nF gwdfrI sBf ivc ieh ikhf: “ieh nf soco ik qusIN
idwqIaF aqy afgU dovyN) rfÈtrI svYmsyvk sMG KroÈ nfl votF pf ky ijqfieaf; lyikn dy ieiqhfs dy pMinaF Aupr hmyÈf rhygf. Auqr pRdyÈ, ibhfr jF gujrfq dy iksy
geIaF aqy (afr[aYs[aYs[) vloN muhweIaf kIqI geI. pI[zI[pI[ ny nYÈnl kfnPrMs aqy kFgrs iesy qrHF hI Aus dy iqMn muwK sihXogIaF ihwsy nfl nijwT rhy ho. qusIN aYsy ielfky
hr qrHF df AudoN qoN hI sMG pirvfr jMmU aqy ldfK ƒ dI hmfieq dI pyÈkÈ Tukrf ky Bfjpf dy nF rihxgy. hux AunHF dI KfmoÈI bhuq nfl nijwT rhy ho ijs df ieiqhfsk qOr
kÈmIr qoN alihdf krn dI mMg krdf nfl gwTjoV kr ilaf. ieh gwTjoV Ëordfr afvfË ivc suxfeI idMdI hY. `qy, BUgoilk qOr `qy aqy hr qrHF nfl
af irhf hY. afr[aY s [aY s [ dy sfbkf aiDkfrk hwQTokf muV-hwdbMdI kimÈn bxf Kfs ipCokV irhf hY. jy asIN afpxy
ey[jI[ nUrfnI
jdoN 1980 ivc jn sMG dI QF BfrqI bulfry aqy Bfjpf dy jnrl skwqr rfm ky ivDfn-sBf hlikaF dI nvIN ‘hwdbMdI` sQfnk iKafl aqy sQfnk quawsb hr
sMcfr bMd kr idwqf igaf. ieh afpxy jnqf pfrtI bxfeI geI, ies ny vI AuhI mfDv vloN rwKIaF afqm-smrpx dIaF ËrIey ies ƒ surwiKaq kr ilaf jfvygf. QF iljf ky Qopx dI koiÈÈ krFgy, asIN
afp ivc hI kÈmIrI avfm dy bfgI jËby nIqI aKiqafr kIqI. 1989 ivc aYl[ky[ ÈrqF qihq hoieaf). ienHF dy mYnIPYsto ies qrHF dy kdm rfhIN ieh kfƒnI kdy vI pwky pYrIN nhIN ho skFgy. sfƒ
df snmfn hY. azvfnI ny iqMn mMgF dy rUp ivc ies qo N kÈmIr ƒ ku J vI nhIN imilaf. ivvsQf ikAuN ilaFdI geI? iGnfAuxy dUridRÈtI vfly mnuwK bxnf hovygf aqy
AuQy iqMn kfƒnI kdm cuwky gey. nIqI ƒ sUqrbwD kIqf - ieksfr isvl afraYsaYs dy afdmI ƒ spIkr Qfp mnsUby ivc ies dI koeI jgHf nhIN hY. AunHF ƒ swcImuwcI afpxf ainwKV aMg
kÈmIr ƒ KudmuKqfrI dI ËfmnI idMdI Dfrf koz (Bfv musilm prsnl lfa df idwqf igaf, iek hor izptI muwK mMqrI sMsQf dy qOr ‘qy 1957 qoN lY ky 1989 bxfAux leI AuQoN dy qwQF ƒ KuwlHy mn nfl
370 mnsUK kr idwqI geI ijs ƒ pihlF Kfqmf), aXuwiDaf ivKy bfbrI msijd bx igaf. pihlI vfr GftI ivc qk ies df jo keI qrHF df ieiqhfs irhf, svIkfr krnf hovygf. aslI aKMzqf
hI pUrI qrHF KoKlI bxf idwqf igaf sI. vflI jgHf Aupr rfm mMdr bxfAuxf aqy afraYsaYs dI mOjUdgI ho geI. mOjUdf cox kimÈn df vwkfr sB qoN nIvF idlo-idmfg dI huMdI hY aqy ieh iksy
ies qoN bfad, jMmU kÈmIr punr-gTn Dfrf 370 ƒ mnsUK krnf. 2014 dIaF coxF ivc Bfjpf ny jMmU hY. sMivDfnk mwd nfl nhIN afAuNdI jo qusIN
aYkt 2019 pfs kIqf igaf. ies ËrIey nf isrP iqMn qlfk df Kfqmf krky ivc hUMJf PyrU ijwq hfsl krn, kÈmIr ies hmly pRqI kÈmIrIaF df huMgfrf hor lokF Aupr Qop hI skdy ho.”
ldfK ƒ awz krky kyNdr Èfsq ielfkf sgoN ies ƒ iek POjdfrI jurm bxf ky ivc vI kuJ sItF hiQafAux AuQy kuJ Ausy qrHF df hY ijs qrHF jvfhr lfl pr ieMj kdy vfpiraf nhIN. 14 meI
bxf idwqf igaf. musilm kfrigl ƒ boDI vwzf kdm cuwikaf igaf. 6 dsMbr 1992 ivDfiekF ƒ KrId ky Bfjpf dI srkfr nihrU dy ieÈfry ‘qy 8 agsq 1953 ƒ 1948 ƒ ieMdrf gFDI ny sRIngr qoN afpxy
lyh nfl joV idwqf igaf. kÈmIr aqy ƒ bfbrI msijd qoV idwqI geI pr Dfrf bxfAux aqy ies df muwK mMqrI ihMdU ƒ ÈyK abduwlf ƒ igRPqfr krn ‘qy sfhmxy bfp ƒ iliKaf: “Auh kihMdy hn ik AunHF
jMmU ƒ iekwTf rwK ky iek kyNdr Èfsq 370 ajy brkrfr sI. hux ieh kfrj vI bxfAux leI hr hrbf vriqaf. ieh afieaf sI. nihrU ny Aus ƒ 11 sfl kYd ƒ Brosf hY ik rfieÈumfrI ivc ÈyK
ielfkf bxf idwqf igaf ijs df rfj pRbMD pUrf kr ilaf igaf hY. 1947 qk jo mhfrfjf hrI isMG df rfj rwiKaf aqy Aus Aupr pfiksqfn ivc abduwlf dI hI ijwq hovygI hY.” asl ivc
‘lYPtInYNt gvrnr` nF dy ‘pRÈfsk` ËrIey sMn 2014 ivc pI[zI[pI[ dy afgU irhf, Ausy vwl ipClmoVf sI. musilm Èfml hox dI kiQq sfiËÈ rcx df 1990 qoN lY ky jo ‘afËfdI’ df nfarf
iswDf nvIN idwlI clfeygI. ies Kyqr df muPqI muhMmd seId vloN Bfjpf nfl kÈmIr ienHF dI awK df roV sI. ienHF ny ielËfm lgf ky JUTf kys pf idwqf igaf. sfzy kMnIN pY irhf hY, Aus df lMmf ieiqhfs
afpxI puils jF pbilk kfƒn ivvsQf gwTjoV srkfr bxf ky afpxy lokF dy imwQ ilaf ik ies dI hsqI imtf dyxI idnF qk sRIngr dIaF sVkF Aupr POj hY. lokF dI aYsI qFG ƒ kdy vI kucilaf
Aupr vI kMtrol nhIN hovygf. ies dI iek hwk ienHF (afr[aYs[aYs[) ƒ vyc idwqy hY. df rfj irhf. nhIN jf skdf.

Bfrq dunIaf aMdr keI kfrnF krky klfkfr aOrq df nwk vwZ ky ilafAux
ivÈyÈ mhwqqf rwKdf hY. awj cfhy Bfrq
ƒ prvfs, byruËgfrI, gMdgI,
iPrkfpRsqI, dunIaf dI sB qoN vwD afbfdI
vfly dyÈ, BIV dI ihMsf, kuqrkI qy anpVH
hjUm, jmhUrIaq aqy Bfrq Aupr ienfm rwiKaf aqy hr ivroDI ƒ
dyÈ Cwz ky jfx dy Prmfn jfrI kIqf lyikn
iksy kfƒn-ivvsQf ny koeI kfrvfeI nhIN
kIqI.
nyqfvF jF hfÈIafgq iDrF ivroDI QfvF qoN lY ky Gr-pirvfr aqy sOx ny sM v y d nÈIlqf, idafnqdfrI aqy smyN vI ‘BIV’ KuÈI ivc PuwlI nhIN smfeI. kI qusIN ies sB qoN BIV dI qfkq
mfniskqf vfly dyÈ vjoN jfixaf jFdf hY kmiraF qwk lgfqfr ipwCf krdI hY. ies sihhoNd vrgy lokqMqr dy afDfrI inXmF iesy qrHF jd gujrfq ivc kql hoey, aqy mfniskqf df aMdfËf lf skdy ho?
lyikn hflfq sdf aijhy nhIN sn. koeI BIV dI lVfeI df ieko-iek ZMg sB qoN df sbk iswKxf sI lyikn spÈt qOr qy aOrqF nfl blfqkfr hoey, awgËnI hoeI, Èfied hF, ikAuNik ieh BIV ikqy hor nhIN
smF aijhf vI sI jdoN Bfrq ƒ afpxIaF pihlF ‘jUJ rhy ÈKs’ ƒ Gyr ky ‘iekwlf asIN ies ivc burI qrHF PylH rhy hF. AudoN vI ‘BIV’ jÈn mnf rhI sI. iksy hY. ieh mYN qy qusIN ho. asIN BIV hF. sfzy
qmfm burfeIaF smyq mhfn dyÈ/DrqI kr dyxf’ hY; ies qoN bfad Auh iekwly sMKyp ivc ijs dyÈ dI afËfdI df afËfd dyÈ aMdr jdoN iek ÈKs ƒ vzyiraF ny pihlF BIV dI qfkq df aMdfËf
hox df mfx pRfpq sI. AudoN awj dIaF ÈKs ƒ ‘mfnisk qOr ‘qy Qkf ky’ jF PYslf ihMsk qy bykfbU BIVF rfhIN mcfeI aiqvfdI kih ky ibnf iksy Tos sbUq dy nhIN lfieaf aqy sfQoN hux sfzy aMdr
‘sMsfr ÈkqIaF’ Bfrq dI Dfk mMndIaF ‘kuwt kuwt ky’ Kqm kr idMdI hY. brbrqf dy isr Aupr hoieaf hovy, Aus bhuigxqI/BIV dI sMquÈtI leI PFsI lf aqy nyVy-qyVy psrI BIV dI pCfx nhIN ho
sn. hux vI pUrI dunIaf dy ivdvfn, KojI mMinaf jf irhf hY ik BIV df aijhf dyÈ qoN awj qusIN kÈmIr jF aijhy iksy idwqf jFdf hY qF qusIN dwso BIV jÈn ikAuN rhI. jykr iDafn nfl suxIey qF sfzy
aqy icMqk mMndy hn ik Bfrq dunIaf krUp ichrf pihlI vfr sfhmxy af irhf vI msly Aupr ‘sMvydnÈIlqf’ dI AumId nf mnfey? XUnIvristIaF ivc pVHn vfly sB dy aMdr sfzI sUJvfn invyklI soc
dIaF sB qoN purfxIaF ivkisq hY lyikn ieh swc nhIN hY ikAuNik 1947 ikvyN kr skdy ho? ies qrHF awj hr ividafrQIaF ƒ jd ‘BIV’ kfƒnI rUp nfloN vDyry ‘BIV df Èor’ hY. ies leI
swiBafqfvF ivcoN iek purfqn siBaqf dI ivc hoeI dyÈ dI vMz vyly vI ‘BIV’ ny jgHf idKfeI dyx vflI ‘ihMsk/jÈnF vflI ivc doÈI sfibq nf hox dy bfvjUd tIvI qy awj dI muwK loV ‘afpxI smJ’ aqy ‘BIV
BrvIN hfËrI lvfeI sI. ieiqhfs gvfh BIV’ df ‘bIj’ 1947 ivc hI bIijaf jf ieMtrnYWt rfhIN doÈI sfibq kr idMdI hY dy Èor’ ivcfly aMqr krn dI smrwQf ƒ
srbjIq hY ik vMz qoN bfad vI sfDfrn lok afpxy cuwkf sI ijs ny ‘afËfdI dy jÈn mOky hI qF afDuinkqf, lokqMqr, inaF-ivvsQf pYdf krnf hY.
GrF ƒ Cwzxf nhIN cfhuMdy sn. AunHF leI lokF qoN GrF, muhwilaF, BfeIcfiraF aqy sB bymfany ho jFdy hn. awj jo hflfq Bfrq aMdr bxy hoey
DrqI hY ijhVI drÈn, igafn, icMqn aqy afpxy Gr, ÈrIky, BfeIcfry aqy DrqI dyÈF aMdr rihx dI ‘afËfdI Dwky nfl ipCly simaF ivc jd KudkuÈIaF dy hn, Aus drimafn sfzy sfhmxy kyvl
klf nfl mflfmfl hY. nvyN bxy dyÈF qoN vwD mhwqvpUrn sn. Koh leI’ sI. Aus smyN qoN hI ‘Dwkf aqy mUMh jfx qoN ienkfrI hoey lwKF aMndfqy/ do rfh hn. awj jykr asIN BIV dy iKlfP
AuNj, dunIaf dIaF sB qoN purfxIaF aijhy smyN ienHF ‘ihMsk aqy jÈn mnf Dwky df jÈn’ afDuink Bfrq df ibnf iksfn iksy afs nfl BuwKy iZwz qy nMgy nhIN hF qF spwÈt qOr ‘qy asIN ies df
ivkisq siBafqfvF ivcoN igxI jFdI rhIaF BIVF’ ny hI lokF ƒ byGr aqy iliKaf ‘mukwds kfƒn’ bx igaf. pYrIN rfjDfnIaF vwl vDy pr KflI hwQ ihwsf hF. sfzy smfj ƒ cox krn dI
BfrqI siBaqf dy ‘aKOqI iriPAUjI hox leI mjbUr kIqf sI. ies sbMD ivc sB qoN mhwqvpUrn inrfÈy prqy, AudoN vI BIV ‘ihMdU srkfr/ aijhI GtIaf hflq qwk lY ky afAux
AuqrfiDkfrIaF’ dI BIV ny ipCly idnF kÈmIr dy sbMD ivc mnfey jÈnF dI qMd hY ik jÈnF vflI/ihMsk BIV df koeI iek rfÈtr’ bxn/bxfAux dy jÈnF ivc msq leI sfzy vzyiraF smyq sfƒ sB ƒ
ivc byhwd brbrqf aqy Aujwzpuxy df sbUq ies qwQ nfl vI juVdI hY ik ikvyN 1947 ichrf, iek pCfx jF iek AudyÈ nhIN hY. sI. ieh ieiqhfsk qOr qy ‘nIro dy bMsrI ÈrimMdf hoxf cfhIdf hY. Bfrq dI afËfdI
idwqf hY. jo kÈmIr ivc hoieaf hY, ies ivc nvyN mulk dI AusfrI dy pihly pVfa ieh alwg alwg rUpF ivc, alwg alwg bjfAux’ ijMnI koPq BrI gwl hY. iesy ƒ ajy sO sfl vI pUry nhIN hoey. ies
BIV ny Aus Aupr rwj ky KuÈI mnfeI hY. Aupr hI ‘jÈn mnf rhI/ihMsk BIV’ ƒ QfvF Aupr, alwg alwg kfrnF krky qrHF BfrqI POj/puils iKlfP dyÈ dy vwK sUrq ivc afpxy hI lokF dIaF ÈihrI
aijhf kuJ vfprdf dyK ky hr sMvydnÈIl kfbU nhIN sI kIqf igaf. Aus smyN BIV ƒ jÈn mnfAuNdIaF hn. keI vfr ieh BIVF vwK ihwisaF ivcoN afvfËF AuT rhIaF sn afËfdIaF df vfr vfr Gfx krnf Èrmsfr
ÈKs Auqyijq hovygf lyikn ieh sB pihlI kfbU krn dI gwl qF Cwzo, ies smuwcy ivcfrDfrk qOr qy ivroDI vI huMdIaF hn. pr aMnHI-guMgI-bolI BIV POj/puils dI krn vflf hY. lokqMqr aMdr aiDkfrF
vfr nhIN hoieaf. ‘afËfdIaF dy Gfx dy GtnfkRm bfbq sfzy rihbrF ny afm ies sB kuJ dy bfvjUd ienHF ivc pRqwK qfkq df jÈn mnfAux ivc mÈgUl sI. dI asImqf aqy PrËF dI by m u K qf
jÈn’ df ieiqhfs sdIaF purfxf hY. krky kdy koeI sMvydnÈIl aqy iËMmyvfrfnf aqy gihrI sFJ hY ijs df afDfr kyvl kÈmIr ivc POjI aPsr sQfnk BIVqMqr aqy arfjkqf ƒ jnm idMdI hY.
ieiqhfs ny awj BIV ƒ ieMnI qfkq aqy ibafn qwk nhIN idwqf. awj vI pMdrF ‘dUijaF dI afËfdI dy Gfx’ df jÈn hY. ÈKs ƒ gwzI awgy bMnH ky Aus df ‘jlUs’ mOjUdf hflfq dy mwdynËr asIN aijhy
hOslf idwqf hY ik awj hr isafxf, agsq jF CwbI jnvrI dy AuqsvF ivc ieh iPr hirmMdr sfihb Aupr hmlf hovy kwZdf hY aqy BIV ÈfbfÈI dy rhI hY. iehI hflfq vwl qyËI nfl vD rhy hF, jd kfƒn
sMvydnÈIl aqy icMqnÈIl ÈKs cuwp rihx afËfdI imlx smyN 1947 dIaF ‘ihMsk/ jF bfbrI msijd df igrfieaf jfxf, mfniskqf pMckUlf ivc mrn vfilaF qoN aqy ivvsQf dy asMquln nfl jmhUrIaq
leI mjbUr hY. ieh BIV hux ieMnI isafxI jÈn vflIaF BIVF’ dy qÈwdd df iÈkfr ‘BIV’ hmyÈf jÈn mnfAuNdI idKfeI idMdI ÈKs hox df hwk Koh ky AunHF ƒ kyvl ƒ vwzf Korf lwgygf. aijhf krn leI
aqy pRBfvÈflI ho geI hY ik ies ny afpxy lokF df iËkr qwk nhIN huMdf, AunHF qoN hY. ieMnf hI nhIN, jd idwlI ivc iswK ‘pRymI’ qwk sImq kr idMdI hY. ies BIV lokF dI cyqnf ƒ lgfqfr ‘KuMZI’ krky
qoN vwKry ivcfr rwKx vfilaF aqy iDrF muafPI mMgxI qF bhuq dUr dI gwl rhI. kqlyafm hoieaf qF iesy BIV ny jÈn ny sfihqkfrF, pw q rkfrF, smfijk ‘isstm bnfm cyqn lokF dI lVfeI’ ƒ
dI pihlF hI GyrfbMdI kr leI hY. ies aijhIaF sMvydnÈIl pihlkdmIaF qoN mnfieaf. kfrkunF dy kql qy Èryafm jÈn mnfey, ‘cyqn lokF bnfm BIV dI lVfeI’ ivc
GyrfbMdI rfhIN BIV lokF dy kMm krn dIaF nvyN bxy mulk ivc afAux vflIaF pIVHIaF dUjy pfsy pMjfb ivc ihMdUaF dy kql blfqkfrIaF ƒ snmfinq kIqf, iksy qbdIl kr idwqf igaf hY.
Punjab Times Vol 20, Issue 34; August 24, 2019 pMjfb tfeImjL sfl 20, aMk 34, 24 agsq 2019 (14)

vDdy qfpmfn dI mfr qoN ikvyN bicaf jfvy?


25 julfeI 2019 nUM XUrp dy keI dwKxI rfj kyrl, qylMgfnf, qfimlnfzU, kridaF icqfvnI idwqI geI sI ik jy qfpmfn dy vfDy Auqy kfbU pfAux leI inAU jËb kr lYNdy hn.
mulkF ivc sYNkVy QFeIN aOsq qfpmfn dy aFDrf pRdyÈ aqy krnftk qF PrvrI aqy grInhfAUs gYsF dI inkfsI nUM GtfAux Xfrk ivc iek spYÈl klfeImyt sMmyln iewQy ieh jfx lYxf vI ËrUrI hY ik
irkfrz tuwt gey, ijs nfl lwKF lok mfrc ivc hI aOsq nfloN vD qfpmfn dI leI Tos kdm nf cuky gey qF mOsmI rwiKaf hY aqy ies ivc isrP Auh hI jMglF Qwly rkbf vDxf ËrUrI hY, nf ik
pRBfivq hoey. PrFs dI rfjDfnI pYirs lpyt ivc afey sn. qbdIlIaF dy pRBfvF qoN dunIaF df koeI mulk ihwsf lYxgy, ijnHF dIaF afpxy PslF jF vpfrk ruwKF Qwly ijvyN sfzy mulk
ivc qfpmfn 72 sfl dI aOsq df irkfrz afrkitk Druv Auqy aOsq qfpmfn vI mulk bc nhIN skygf. ies irport mulk `c kfrbn inkfsI dI ktOqI vDfAux ivc ipCly do sflF ivc jMglF Qwly iek
qoVdf 40[6 izgrI sYlIas qwk jf puwjf, ivc vfDf DrqI Auqly aOsq qfpmfn dy ivc ieh vI Kulfsf kIqf igaf sI ik leI cMgIaF qjvIËF/XojnfvF hn. PIsd rkbf viDaf hY, pr asl ivc
sgoN bYlËIam dy Èihr klIien broj vfDy qoN duwgxI rPqfr nfl ho irhf. ies ivcoN 82 PIsd rkbf KyqIbfVI jdik
ivc 1833 qoN hux qwk dy smyN ivc sB qoN vrqmfn smy N afrkitk Dru v Au q y isrP 4[4 PIsd jMglF Qwly viDaf hY.
vwD qfpmfn irkfrz kIqf igaf. ies qoN qfpmfn 1970 dy dhfky nfloN 2[3 izgrI iesy qrH F XU r p dy ku J mu l kF ijvy N
ielfvf ieM g lY N z , PrFs, nIdrlY N z , sYlsIas vD cukf hY. afrkitk Druv svIzn, iPnlYNz, spyn aqy PrFs ivc
sivtËrlYNz, iPnlYNz aqy hor mulkF dy aOsq qfpmfn ivc vfDy nfl dunIaF dy jMglF df rkbf vD irhf hY aqy ieh vfDf
dIaF sYNkVy QFvF dy nfl nfl afrkitk sfry mulkF dy mOsmI cwk Auqy pRBfv pYNdf 1990-2015 dOrfn lgBg 90,000
Druv qwk dy Kyqr ivc 25 julfeI nUM aOsq hY. ies nfl DrqI Auqy qfpmfn dI vMz vrg mItr aFikaf igaf hY, pr ieh
qfpmfn dy vfDy Bfv grmI qy srdI dy idnF dI igxqI vfDf vI AunHF drKqF df hI hY, ijnHF dI
nfl ipCly sfry aqy qfpmfn dy vfDy qy Gfty dI qIbrqf lkVI kfgË aqy iemfrqF bxfAux leI
irkfrz tuwt gey. aqy Gxqf dy nfl mINh qy brP pYx dI vrqI jFdI hY. ies leI ies smyN jMglF
qfpmfn ivc ieh mfqrf ‘qy vI pRBfv ipaf hY. dy Aus rkby ivc vfDf krnf cfhIdf hY,
vfDf jbrdsq ies sfl afrkitk Dru v Au q y jo grIn hfAUs gYsF nUM vwD qoN vwD jËb
grm hvfvF cwlx brPIlf Kyqr 1981-2010 dI aOsq nfloN kr skx.
kfrn hoieaf hY. 10[5 PIsd aqy antfritk Auqy 8[5 ies qoN ielfvf hr iek mulk nUM
XUrpIn PIsd Gwt irkfrz kIqf igaf hY, ijs afvfjfeI dy jnqk sfDnF nUM ieMnf cusq-
df qfpmfn dy vfDy nfl iswDf sbMD hY. drusq bxf dyxf cfhIdf hY ik lok inwjI
zf[ guirMdr kOr afeI[ pI[ sI[ sI[ dI iek irport anusfr sfDnF nUM afp-muhfry iqag dyx. hr
Pon: 408-493-9776 jy afrkitk Druv qoN qfpmfn dy vfDy DrqI Auqy vDdf qfpmfn Coty tfpUaF qoN ies ipCoN icwlI dy Èihr sYniqafgo ivakqI nUM inwjI qOr ‘qy Auprfly krn
nfl sfrI brP ipGl jFdI hY qF grmIaF lY ky vwzy mhFdIpF qwk aqy grIb qy ivc sI[ E[ pI[ 25 ivc vI ies bfry dI vI loV hY, ijvyN kudrqI sfDnF dI loV
mhFdIp ivc jUn mhIny aOsq qfpmfn 2 ivc qfpmfn dI mfr hux nfloN 10 guxf amIr mulkF dy nfl nfl DrqI dy sfry zUMGfeI nfl ivcfr-vtFdrf krky 2020 anusfr vrqoN aqy AUrjf nfl cwlx vfly
izgrI sYlsIas df vfDf irkfrz kIqf vD jfvygI. iKwiqaF nUM afpxI mfr ivc lY cukf hY. ivc brqfnIaf ivc hox vflI sI[ E[ pI[ sfDn ijvyN GrF dI lfeIt, pwKy, ey[ sI[,
igaf. noaf eyjMsI anusfr ies sfl noaf dI 19 julfeI 2019 nUM irlIË afeI[ pI[ sI[ sI[ ny akqUbr 2018 26 leI ivAUNqbMdI iqafr kIqI jfvy, tI[ vI[ afid dI vrqoN Gwt krky grIn
dwKxI aqy AuqrI amrIkf ivc vI ies hoeI iek irport anusfr ipCly 140 ivc irlIË iek irport ivc Kulfsf ikAuNik 2020 ivc hox vflI sI[ E[ pI[ hfAUs gYsF dI inkfsI Gwt kIqI jf skdI.
mhIny qfpmfn aOsq qoN vwD hI irhf hY. sflF dy irkfrz anusfr 2019 df jUn kridaF spÈt kIqf ik hux sfzy kol 26 ivc kfrbn inkfsI dI ktOqI krn ies dy nfl nfl svIzn dI 16 sflf
julfeI mhIny amrIkf dy awDy qoN vwD mhInf hux qwk dy jUn mhIinaF ivcoN sB qfpmfn 1[5 izgrI sYlsIas qwk df vfDf leI sfry mulkF dI rfie nfl aMiqm lVkI grItf Qunbrg, ijs ny ‘PrfeIzya
Kyqr irkfrz qoN vwD grmI dI mfr ivc rokx leI isrP 12 sfl hn, ies ipCoN PYslf ilaf jfvygf aqy qfpmfn dy vfDy Pfr iPAUcr’ muihMm clf ky sfrI dunIaF
afey, ijs kfrn 6 ivakqI mOq dy mUMh mfmUlI ijhf (awDf izgrI sYlsIas) nUM 1[5 izgrI sYlIas qwk rokx df dy skUlI bwicaF nUM vfqfvrx dI Ksqf
ivc jf pey. amrIkf aqy XUrp dy mulkF vfDf vI mfrU sfbq hovygf, ijs nfl hVH, Auprflf kIqf jfvygf. hflq bfry jfgrUk krky afpxy mulk
nUM qF afm qOr ‘qy TMzy ielfikaF vjoN sokf, awq dI grmI aqy TMz mnuwKF smyq svfl hY ik ienHF kfnPrMsF ivc dI srkfr nUM PrfeIzya (Èuwkrvfr) nUM
jfixaf jFdf hY, jy ienHF ielfikaF ivc hr qrHF dy jIv-jMqUaF leI mfrU sfbq ikMnI sPlqf imldI hY? ies qoN ielfvf skUl nf jf ky, afpxy Èihr ivc hI iksy
lok grmI kfrn mrn lwg pey hn qF hoxgy. iesy sfl mfrc mhIny globl kOmI pwDr ‘qy vI kfrvfeI dI loV hY. iek Kfs QF iekwTy ho ky ÈFqIpUrvk ros
grm mulkF dy lokF dI kI hflq hovygI? ienvfiernmYNtl afAUtlUk dI ‘ishqmMd brqfnIaf, afierlYNz, kYnyzf aqy PrFs pRgt krky afAux vflIaF pIVHIaF dy
ieh aMdfjLf lfAuNidaF awKF awgy hnyrf gRih aqy ishqmMd lok` dy isrlyK hyT
af jFdf hY. CpI iek irport ivc vI mnuwKI
mnu w K I gqIivDIaF kfrn afeI gqIivDIaF kfrn af rhIaF mOsmI
mOsmI qbdIlI nfl vwK vwK QFvF ‘qy grm qbdIlIaF aqy ivgfVF bfry gMBIr icMqf
idnF dI igxqI lgfqfr vDdI jf rhI hY. pRgtfAuNidaF DrqI aqy ies Auqy ivcr
stIPn lyh dI 16 julfeI 2019 nUM CpI rhy hr pRkfr dy jIv-jMqUaF dI hoNd qy
iek Koj anusfr agly 20 sflF ivc qoN grm irhf hY. 20vIN sdI dy jUn dy AunHF dy ishqmMd jIvn leI CyqI qoN CyqI
lwKF amrIkIaF nUM iBafnk grmI df mhIinaF dy aOsq qfpmfn (15[5 izgrI Auprfly krn leI purËor isPfrsL kIqI
sfhmxf krnf pY skdf hY. jy amrIkn sYlsIas) qoN ieh qfpmfn 0[95 izgrI geI hY.
bfiÈMidaF ivc kfrbn inkfsI hux vflI sYlsIas (1[71 izgrI PfrnhfeIt) vwD irportF qoN ieh sfP jfhr hY ik
rPqfr nfl hI jfrI rhI qF ies dy kuJ aFikaf igaf hY, jo icMqf df ivÈf hY. sfry mulkF nUM rliml ky kOmI qy kOmFqrI
KyqrF ivc qfpmfn 52[7 izgrI 2015 qoN hr sfl grm hvfvF dI pwDr ‘qy qyËI nfl grInhfAUs gYsF dI
sYlsIas qwk vD skdf hY. afmd ivc lgfqfr vfDf ho irhf hY. ipCly inkfsI nUM Gwt krn dy Auprfly krny vrgy kuJ mulkF ny mOsmI aYmrjYNsI df BivwK leI socx leI mjbUr krn dI
stIPn lyh ny qfpmfn aqy nmI 4 sfl irkfrz anusfr hux qwk dy sB cfhIdy hn. sfl 2014 dI afeI[pI[sI[sI[ aYlfn kIqf hY, jo ies sbMD ivc qyËI muihMm clfeI hY qF ik srkfrF afpxIaF
dIaF hflqF df kfAuNtI anusfr aiDaYn qoN grm sfl rhy hn. sfl 2018 qfpmfn dI iek irport ipCoN BfvyN pYirs mOsmI nfl kdm cuwkx dI nIaq nUM vI drsfAuNdf afrQk ivkfs dIaF igxqIaF-imxqIaF
kridaF ieMksLfP kIqf hY ik 2050 qwk dy vfDy anusfr cOQy nMbr Auqy sI. hux sMDI `c grIn hfAUs gYsF dI inkfsI Gwt iek ÈlfGfXog kdm hY. grInhfAUs gYsF Cw z ky afAu x vflIaF pIVH I aF leI
mulk dy Auqr qoN lY ky dwKx qwk vwsy qwk sB qoN grm sfl BfvyN 2016 irhf krn leI sfry mulkF ny rUp ryKf AulIkI dI inkfsI nUM Gwt krn leI hr mulk nUM ishqmMd vfqfvrx bxfAux leI qyËI
lgBg sfry KyqrF ivc awq dI grmI dy hY, pr nOaf anusfr 2019 df jnvrI qoN sI, pr Aus nUM amlI jfmf pihnfAux qoN cfhIdf hY ik qyl, koiely afid dI vrqoN nfl Auprfly ÈurU kr dyx. ies leI hr
idnF ivc vfDf ho jfvygf. sB qoN Gwt vfDf jUn qwk df aOsq qfpmfn 2016 dy ies pihlF hI 2017 ivc amrIkf dy Gtf ky kudrqI sroqF Bfv hvf, pfxI mulk dI srkfr nUM afpxy qOr `qy aqy
(9 idnF df) isaftl Èihr ivc hovygf, smyN dy aOsq qfpmfn qoN vwD irkfrz rfÈtrpqI ny Aus qoN bfhr inklx df aqy sUrjI sroqF qoN AUrjf pYdf kry. ies kOmFqrI pwDr Auqy sFJy qOr `qy ies pIVHI
ikAuNik ieh Èihr mulk dy AuqrI Kyqr kIqf igaf hY. zbilAU[ aYm[ E[ anusfr aYlfn kr idwqf qy ikhf ik ieh sMDI dy nfl nfl jMglF dy rkby ivc vfDf qoN iswiKaf lYNidaF, ibnf dyrI kIqy mOsmI
ivc siQq hY, pr Auqr qoN dwKxI ihwsy 2019 df sfl hux qwk df pMjvF sB qoN amrIkf dy arQcfry dy ihwq `c nhIN. krnf cfhIdf hY, ikAuNik ruwK grInhfAUs qbdIlIaF dI iBafnk mfr qoN bcx dy
vwl nUM grmI dy idnF dI igxqI vDdI grm sfl aqy 2015-2019 qwk dy 5 2018 ivc afeI irport dy nqIjy gYsF nUM kfPI mfqrf ivc afpxy aMdr qyËI nfl Auprfly krny cfhIdy hn.
hoeI imQI geI hY, ijs nfl imafmI ivc sfl hux qwk dy irkfrz anusfr lgfqfr amrIkf, sfAudI arb, kuvYq aqy rUs
idnF dI igxqI vD ky 178 qwk ho skdI sB qoN grm sfl ho skdy hn. vrqmfn ny mMnx qoN ienkfr kr idwqf sI aqy
hY. ies Koj anusfr afAux vfly 60 sflF smyN dOrfn vfXUmMzl ivc polYNz dy Èihr kftoivs ivc 2018 ivc apfhj dIaF socF qUM mOqy ikAuN kfhlI pfeI?
sbr nfl jrf Tihr ky mr leIN.
ivc amrIkf dI iek-iqhfeI afbfdI kfrbnzfieafksfeIz dI mfqrf 415 hoeI kfnPrMs ivc pYirs mOsmI sMDI nUM Koh ley aMg qUM vYrI bx ky krUM AuzIk isivaF ivc qyrI
grmI nfl sbMiDq Kqrnfk ibmfrIaF pfrts pRqI imlIan hY, jo 3 imlIan aml ivc ilafAux leI qfpmfn iËMdgI supinaF ivc asF mr leI. bldI awg ‘qy af ky Dr leIN.
df iÈkfr ho jfvygI. sflF ivc sB qoN vwD hY. surwiKaf dy vfDy dI hwd 1[5 izgrI rUh sfzI nUM kIqf jKmI
zbilAU[ aYm[ E[ dI iek irport qfpmfn df ies qrHF lgfqfr vDxf sYlsIas qwk rokx Auqy koeI PYslf nf iKwcx leI qUM afpxy dr leI. sfV deIN sfzy qn dy cMm nUM
anusfr 2019 dy jnvrI qoN jUn mhIny iek gMBIr cuxOqI bx igaf hY, ikAuNik ho sikaf. jy qfpmfn dy vfDy Auqy lgfm muwT hwzIaF dI JolI Br leIN.
qwk afstrylIaf, Bfrq, pfiksqfn aqy mOsmI cwkr ivc qyËI nfl qbdIlI af pfAux vflIaF kOmFqrI kfnPrMsF PylH jd GurkI qyrI mMnxoN ht gey svfh hvf ivc Auz-puz jfxI
mwD XUrpI mulkF ny vI ies sfl qfpmfn rhI hY, ijvyN iek pfsy grmI dI mfrU huMdIaF rhIaF qF DrqI aqy ies ‘qy rihx mrjI qUM vI afpxI kr leI. ipCoN mMqr sfry pVH leIN.
dI kropI JwlI hY. meI dy aKrIly aqy lihr aqy dUjy pfsy BfrI brPbfrI aqy vfly jIv-jMqU axikafsy mOsmI ivgfVF jwlfdF vflI sjLf vI qyrI
jUn dy pihly hPqy Bfrq dy keI ÈihrF iek pfsy BfrI mINh pYx kfrn keI dI mfr Jwlx leI mjbUr ho jfxgy. ibn hMJU asIN suwty jr leI. kuJ hMJU hoxgy myry ivCVn dy
ivc qfpmfn 50 izgrI sYlsIas qwk ielfikaF ivc sokf pYxf ÈurU ho igaf hY, mOsmI qbdIlI dy ivgfVF qoN injfq keI ikrny afpxI mOq dy zr leI.
phuMc igaf sI. 2 aqy 3 jUn nUM qF mOsm ijs nfl afAux vfly smyN ivc anfj pfAux leI sfnUM kOmFqrI pwDr qoN lY ky keI mwqF dy ky cly gey cMd ku hUkF gm dIaF keIaF
ingrfnI vYbsfeIt aYlzorfzo anusfr aqy pfxI ivc BfrI kmI af skdI hY. kOmI, KyqrI aqy sQfnk pwDr ‘qy Auprfly keIaF mMjy bih cONkI Br leI. AucI mfr ky hfjrI Br leI.
dunIaF dy sB qoN grm 15 ÈihrF ivcoN 11 afeI[ pI[ sI[ sI[ dI sfl 2014 dI krny cfhIdy hn. kOmFqrI pwDr Auqy iesy sfzI KfmoÈI nUM ijwq smJ gey -prdIp Twkrvfl
Bfrq, 2 cIn aqy 2 pfiksqfn ivc sn. iek irport ivc mOsm ivc af rhIaF sfl 23 sqMbr nUM sMXukq rfsLtr dy KuÈ huMdy ijvyN gMgf qr leI. sYn hojy, kYlIPornIaf.
qbdIlIaF bfry icM q fjnk qw Q py È sYktrI jnrl aYntonIE gutrs ny
Punjab Times Vol 20, Issue 34; August 24, 2019 pMjfb tfeImjL sfl 20, aMk 34, 24 agsq 2019 (15)

myjr lIg kbwzI PYzÈ


y n dy sihXog nfl isafsI iDrF ny akfl qKq
hovg
y f 15 sqMbr df ivÈv kbwzI kwp: gfKl
XUnIan istI (ibAUro): sRI gurU nfnk dyv
jI dy 550vyN pRkfÈ idhfVy nUM smripq XUnfeItz
Kyqr dIaF pMj aihm sLKsIaqF-shfieqf sMsQf
dy zf[ hrkyÈ sMDU, XUnIan istI dy izptI myar
dy hukmF ƒ ivsfiraf
sports klwb kYlIPornIaf vloN 15 sqMbr, aYqvfr gYrI isMG, AulMpIan mihMdr isMG igwl, ÈRomxI reIaf: rwKV puMinaf dy joV myly ‘qy bfbf kIqI geI hY, ienHF ƒ ieh nhIN pqf ik modI dI qop
nUM ieQy logn hfeI skUl ivc krvfieaf jfx vflf gu r du a frf pR b M D k kmy t I dy sfbkf mY N b r qy bkflf ivc hoeI isafsI kfnPrMs ivc pMjfb dIaF df mUMh pMjfb vwl vI ho skdf hY.
15vF ivÈv kbwzI kwp myjr lIg kbwzI PYzryÈn dy sfihqkfr qrlocn isMG dupflpur aqy bIbI surjIq isafsI iDrF ny akfl qKq vwloN jfrI hukmF dI bfdl pirvfr ‘qy vrHidaF rMDfvf ny ikhf ik
sihXog nfl kIrqImfn sQfpq krygf. kOr sYkrfmYNto df snmfn kIqf jfvygf. Borf prvfh nhIN kIqI qy afpxy isafsI ivroDIaF pMjfb dy lok sfzy qoN brgfVI byadbI kys bfry
klwb dI iek mIitMg qoN bfad Kyz myly dy muwK klwb dy cyarmYn mwKx isMG bYNs ny apIl ƒ KuwlH ky rgVy lfAux Auqy sfrf Ëor lfieaf. ÈRomxI suafl puwCdy hn pr pMjfb srkfr gurU gRMQ sfihb
kIqI hY ik ieh kbwzI kwp dI byadbI krn vfilaF ƒ Bwjx nhIN dyvygI. AunHF
iswK ieiqhfs qy Dfrimk ikhf ik sI[bI[afeI[ ny ies kys dI jFc bMd krky
prMprfvF nfl juVdf hY, rwKV puiM naf joV mylf jo kloËr irport idwqI sI, Aus ivruwD muwK mMqrI
ies leI koeI vI sLKs kYptn amirMdr isMG ny aYzvokyt jnrl ƒ kfƒnI
nÈf krky nf afvy. gurU akflI dl dy pRDfn suKbIr isMG bfdl ny cMzIgVH pYrvfeI krn dy inrdyÈ dy idwqy hn. AunHF ikhf ik
nfnk pfqÈfh dy idhfVy pMjfb ƒ dyx aqy pMjfb ƒ afpxf vwKrf hfeI kort ijMnf lokF ny byadbI kIqI qy pMjfb dI jvfnI ƒ
nUM smripq ieh kbwzI bxfAux dI kyNdr srkfr pfsoN mMg df muwdf qF cuwikaf niÈaF ivc pfieaf hY, sfzI srkfr AunHF ƒ sËf
kwp iswK kOm aqy pr ies leI iZwl df doÈ kFgrs srkfr isr hI idvf ky rhygI. ishq mMqrI pMjfb blbIr isMG
pMjfbIaF dI Èfn AucI miVHaf. iswDU ny kyNdr dI Bfjpf srkfr dI alocnf kridaF
krygf. ies mOky puils AunHF ikhf ik dyÈ dI afËfdI leI sB qoN vwD ikhf ik modI srkfr dyÈ dIaF keI sMivDfink
ivBfg vloN ivÈyÈ BrqI kurbfnIaF iswKF ny kIqIaF pr gFDI pirvfr ny sMsQfvF ƒ hOlI-hOlI Kqm kr rhI hY pr bfdl
kYNp vI lfieaf jf irhf hËfrF inrdoÈ iswKF df kqlyafm krfieaf, doÈIaF pirvfr ny modI awgy gozy tyky hoey hn. bfdl pirvfr
hY, ijs ivc nOjvfnF nUM ƒ sËfvF qoN bcfAux leI hr hIlf vriqaf qy ƒ niÈaF leI iËMmyvfr TihrfAuNidaF AunHF ikhf ik
amrIkn puils ivc puÈqpnfhI kIqI. ies iKlfP pRDfn mMqrI nirMdr bfdl qy mjITIaf pirvfrF ny ijMnf nuksfn pMjfb df
Èfiml hox df pUrf mOkf modI ny iensfP aqy jFc leI aYs[afeI[tI[ bxfeI, kIqf hY, sfzI srkfr Aus dI BrpfeI leI Xqn kr
imlygf. nqIjf ieh ik awj swjx kumfr vrgy jylHF ivc bMd rhI hY.
s[ gfKl ny ikhf ho ky sËfvF Bugq rhy hn. AunHF kFgrs srkfr qoN rwKV puMinaf myly mOky bfbf bkflf ivc ijQy
amolk isMG gfKl mwKx isMG bYNs ik spFsrF vloN ipCly koeI AumId nf rwKx dI gl khI aqy ikhf ik akflI rvfieqI akflI, kFgrsI aqy afm afdmI pfrtIaF
sflF dy mukfbly ies vfr dl dI srkfr muV afvygI aqy aijhy kfrj kIqy ny isafsI kfnPrMsF krky iek dUjy ‘qy dUÈxbfËI
pRbMDk s[ amolk isMG gfKl ny ikhf ik ijwQy ieiqhfsk tUrnfmYNt krky hor vI sihXog iml irhf jfxgy ijs nfl pMjfb muV nMbr iek ‘qy afvygf. kIqI AuQy lok iensfP pfrtI ny pMjfb dy pfxIaF
dunIaF Br dy nfmI kbwzI iKzfrI afpxI Kyz dy hY. AunHF afs pRgtfeI ik kbwzI kwp df nvF ieiqhfs sRI bfdl ny pMjfb dy dirafeI pfxIaF df hwk Kohx leI sMjIdf ho ky rfjsQfn ƒ jFdy pfxI dI 16 lwK
jOhr idKfAuxgy, AuQy qIrQ isMG gfKl, bljIq isrjx leI pMjfbI qy iswK jgq afpxf bxdf leI kFgrs ƒ doÈI Tihrfieaf. kroV rupey kImq vsUlx leI iqafr kIqI jf rhI
isMG sMDU aqy mwKx isMG DflIvfl dI agvfeI vflI Xogdfn pfAuxgy. mIitMg ivc hornF qoN ielfvf Aup AuDr, kFgrs vwloN krvfeI geI isafsI ptIÈn leI 6 kYNp lgf ky joV myly ivc phuMcIaF
kmytI ies gwl nUM XkInI bxfvygI ik tImF ivc cyarmYn iekbfl isMG gfKl, pRDfn jugrfj isMG kfnPrMs ƒ sMboDn kridaF sihkfrqf qy jylH mMqrI sMgqF qoN dsqKq krvfey. ies mOky pfrtI pRDfn
brfbr dy iKzfrI hox. pihlI vfr hovygf ik hr mYc shoqf, plivMdr isMG gfKl, ivwq skwqr nirMdr suKijMdr isMG rMDfvf ny ikhf ik modI srkfr dyÈ ismrjIq isMG bYNs ny sMgqF ƒ pfxI dy jn aMdoln
PfeInl ByV vrgf dyKx nUM imlygf. isMG shoqf, jnrl skwqr aYs[ aÈok BOrf, sfDU ‘c Gwt igxqIaF ƒ ijs qrHF nuksfn phuMcf rhI hY. sbMDI postr vMz ky jfgrUk kIqf. kYNpF dI smfpqI
s[ gfKl ny ikhf ik kbwzI dy qknIkI pRbMDF isMG KlOr, dybI sohl, ieMdrjIq iQMd, gopI gfKl, ies qrHF iek idn dyÈ Kqm ho jfvygf. AunHF ikhf qoN bfad pfrtI pRDfn sRI bYNs dI hfËrI ivc crndIp
leI kmytI bxfeI geI hY qF jo iksy nUM vI iksy igafnI rivMdr isMG, amrdIp isMG, blijMdr ik rfjF ƒ KudmuKiqafrI dI mMg krn vfly pRkfÈ isMG iBMzr ny dwisaf ik 20 hËfr qoN vwD sMgq ny
iksm dI koeI Èwk jF guMjfieÈ nf rhy. AunHF dwisaf isMG, kflf gfKl, gurnfm isMG vVYc aqy ikrndIp isMG bfdl dy PrËMd suKbIr isMG bfdl vwloN jMmU- dsqKq krky pfxIaF dy sMGrÈ ivc Xogdfn
ik Kyz myly ivc smfjk, sfihqk aqy Dfrimk isMG vI Èfiml hoey. kÈmIr ‘c Dfrf 370 ƒ Kqm krn dI jo hmfieq pfieaf.

1480 N. State Road 1, Cambridge City, IN 47327

kYbirj istI (ieMzIafnf) ivc


pMjfbI Zfby leI
Homeopathicvibes
Har minder Singh Gill
Harminder izsLvfsLr, hYlpr, vytr
Homeopathic Consultant and Practitioner
D.H.M.S; B.C.I.H aqy kuk cfhIdy hn
(Ex Homeopathic Medical officer Punjab Govt.)
Now we have two locations:
940 E. El Camino Real, Sunnyvale, CA 94087 cMgI qnKfh, Kfxf muPq qy hor shUlqF
www.homeopathicvibes.com

Ph: (408) 737-7100 sMprk kro: mnjIq nfgrf


Pon: 317-750-1900
Fax: (408)737-7102
39210 State St., Suite 111, Fremont, CA 94538
We sell and ship homeopathic remedies through out North America.
Punjab Times Vol 20, Issue 34; August 24, 2019 pMjfb tfeImjL sfl 20, aMk 34, 24 agsq 2019 (16)

iswK gurduafrf sYn hojy (kYlIPornIaf)

gurduafrf sfihb dI ivwqI kfrguËfrI amrIkf dy hor sfry


• gurduafrf sfihb dy bYNk KfiqaF ivc 2[1 imlIan zflr qoN vwD mfieaf jmHF • sRI gurU nfnk dyv jI ny lMgr dI rIq arMB kIqI, sfzI lMgr tIm hr
hY. sfl 10 lwK qoN vwD sMgq leI Bojn iqafr kr ky ies rIq nUM sfzy roËfnf
• nvIN iblizMg df krjf 13[5 imlIan zflr qoN Gt ky 10[8 imlIan zflr jIvn df ihwsf bxf rhI hY. ijhVf vI ivakqI lMgr hfl ivc jFdf hY, Aus
rih igaf hY. df svfgq aqy syvf kIqI jFdI hY. snYks aqy Kfxy dI kuafiltI dI sMgq
• solr isstm iewk imlIan zflr df KrId ilaf igaf hY, ieh gurduafrf aqy gYr iswK pRfhuixaF vloN vI ÈlfGf kIqI jFdI hY.
sfihb leI ibjlI dy ibwl ivc lgBg 250,000 zflr qoN vwD dI sflfnf bwcq kr • sMgq dI surwiKaf leI (iksy vI bfhrI GuspYTIey ivruwD) puils dy
irhf hY. sihXog nfl sfzI sMgq ivcoN hiQafrF smyq vflMtIar surwiKaf tIm
• ieh gurduafrf sfihb Èfied dunIaF df ieko iek gurduafrf hY, ijs dI iqafr kIqI geI hY, jo hr aYqvfr afpxf PrË inBf rhI hY.
vYbsfeIt ‘qy 20 sflF dIaF afizt irportF AuplBd hn. • gurduafrf sfihb ivKy ivafh dIaF syvfvF dI bhuq pRÈMsf kIqI jFdI
• sfzI lyKf nIqI aqy pRikirafvF df afzItrF vloN cMgI qrHF inrIKx kIqf hY. quhfzI jfxkfrI leI dws deIey ik ipCly sfl gurU Gr ivKy 112 ivafh
jFdf hY. hoey hn. sfzI iemfrq dI suMdrqf, ies dI idwK aqy gurduafrf stfP qy
Punjab Times Vol 20, Issue 34; August 24, 2019 pMjfb tfeImjL sfl 20, aMk 34, 24 agsq 2019 (17)

pRbD
M k kmytI mYNbrF dI cox - 22 sqMbr 2019

iswK gurduafrf sYn hojy pRbD


M k kmytI dIaF pRfpqIaF
gurU ipafrI sfD sMgq jI, idvs vjoN) dy sfzy pRogrfm bhuq anMdmeI hn aqy sMgq ienHF dI
vfihgurU jI kf Kflsf, vfihgurU jI kI Piqh] bhuq ÈlfGf krdI hY.
akfl purK dI apfr ikrpf, sMgq dy inrMqr sihXog aqy mOjUdf pRbMDk
kmytI mYNbrF dI imhnq nfl gurduafrf sfihb ny hr Kyqr ivc bhuq Èfndfr sUcI lMbI hY, pMmI kpUr jI. sfzy gurduafrf sfihb dI sMgq dy iek
qrwkI kIqI hY, ijnHF ivcoN kuJ kfrj hyTF drsfey gey hn: jfxy pCfxy mYNbr kihMdy hn, “iswK gurduafrf sYn hojy ivKy kIrqn
• iswK gurduafrf sYn hojy dI iemfrq dunIaF Br ivc Auqm hY, ies nUM pRogrfm ieMny vDIaf hn ik mYnUM lwgdf hY, mYN drbfr sfihb ivc
mOjUdf pRbMDk kmytI dy bhuq sfry mYNbrF dI sKq imhnq nfl bxfieaf aqy kIrqn srvx kr rhI hF.”
sMBfilaf igaf hY. • gurU nfnk Kflsf skUl, iswK gurduafrf sYn hojy df iewk pRogrfm,
• gurduafrf sfihb dy Dfrimk pRogrfm dunIaF dy srvAuqm dy brfbr hn, pUry pwCmI sMsfr ivc srv Auqm mMinaf jFdf hY. iewQy Coty bwicaF ivc
ijvyN ik, iek cMgI ÈKsIaq pYdf krn leI keI qrHF dy pRogrfm hn.
• asIN bhuq vDIaf pMQ pRisD rfgI jiQaF nUM roËfnf kIrqn leI rwiKaf • bwcy sRI gurU gRMQ sfihb ivc drj amIr iswK ivrfsq nfl juVn
hY, ijnHF ivc 2 jQy drbfr sfihb sRI aMimRMqsr dy pMQ pRiswD jQy hn. hor nfmI leI pMjfbI aqy gurUmuKI iswKdy hn.
jQy-BfeI hrijMdr isMG sRI ngr vfly, BfeI srbjIq isMG lfzI, BfeI • Auh sfzy gurU sfihbfn dy sMdyÈ nfl juVn aqy ies nUM afpxy
qfjivMdr isMG, sMq anUp isMG aqy BfeI inrMjn isMG gurU Gr kIrqn krn jIvn ivc lfgU krn leI gurbfxI qy gurmiq iswKdy hn.
leI afm afAuNdy rihMdy hn. • Auh gurmiq sMgIq prMprf anusfr kIrqn krnf aqy iswK
• asIN hr sfl BfeI ipMdrpfl isMG aqy BfeI gurbKs isMG gulÈn ijhy ivrfsq dy sfË vjfAuxf vI iswKdy hn.
Auc pwDrI kQfkfrF nUM bulfAuNdy hF. asIN hfl hI ivc iewk ivdvfn zf[ • Auh styjF ‘qy bolx dI klf vI iswKdy hn.
kuldIp isMG nUM rwiKaf hY, jo iewQy dI jvfn pIVHI leI aMgryËI ivc iswKI • iswK skfAUts dy pRogrfmF rfhIN nOjvfn lVky aqy lVkIaF
DfrnfvF dI ivafiKaf vI kr skdy hn. nfgirk BfgIdfrI aqy kimAUintI dI syvf krn dI klf iswKdy hn.
• sfzy ivÈyÈ pRogrfm ijvyN mfrc ivc holf mhwlf aqy sqMbr ivc ngr • pRogrfmF dI kuafiltI sdkf hr aYqvfr nUM pUry by eyrIaf (70
kIrqn sMgqF leI vwzI iKwc hY, ijs ivc sfry kYlIPornIaf qoN sMgq hfËrIaF mIl dI dUrI qoN vI) lgBg 700 ividafrQI skUl afAuNdy hn. 125 qoN
BrdI hY. sfzy kIrqn drbfr ijvyN ik 31 rfg kIrqn drbfr, Kflsf drbfr vwD vflMtIar ieh sfrIaF syvfvF Gwt kImq ‘qy idMdy hn.
aqy afqmrs kIrqn drbfr dI sfD sMgq ny byhd ÈlfGf kIqI hY. • amrIkf Br ivc 70 qoN vwD skUl sfzy skUl dy islybs afpxy
• gurpurb, bMdI CoV idvs, nvyN sfl dI Èfm, lohVI (kuVI-muMzy dI smfnqf skUlF ivc lfgU kr rhy hn.

ieh sfrI qrwkI iswK gurduafrf sYn hojy pRbMDk kmytI dy Ëordfr XqnF sdkf sMBv hoeI hY.

BivwK dIaF XojnfvF krky PMizMg lvFgy. ieh hornF BfeIcfiraF leI vI KuwlHf hovygf, ijs nfl hor
BfeIcfiraF nfl cMgy sbMD hoxgy aqy afpxy leI hor kfr pfrikMg vI bx jfvygI.
gurU ipafrI sfD sMgq jI, 5[ gurduafrf sfihb ivKy afpxy bjurgF leI iek sInIar zya kyar sYNtr
vfihgurU jI kf Kflsf, vfihgurU jI kI Piqh] bxfvFgy. ies leI eIstirj, imlpIts istI hfl aqy sYNtf klfrf qoN bjurgF
mOjUdf pRbMDk kmytI slyt ny gurUduafrf sfihb aqy sMgq dI BivwK ivc nUM ilafAux leI bwsF df pRbMD krFgy qF ik AunHF nUM hr roË gurduafrf sfihb
qrwkI leI bhuq vDIaf XojnfvF bxfeIaF hn. kuJ muwK gwlF ies qrHF hn: ilafieaf jf sky aqy Èfm nUM Gr vfips phuMcfieaf jf sky.
1[ sRI gurU nfnk dyv jI dy 550vyN jnm idhfVy dy sbMD ivc ÈurU kIqy gey 6[ sincrvfr, aYqvfr nUM ieh bwsF sMgq nUM eIstirj, imlpIts aqy sYNtf
aqy rihMdy kfrj nvMbr 2019 ivc bhuq vDIaf qy sohxy ZMg nfl npyry cVHfey klfrf qoN gurduafrf sfihb ivKy lY ky afieaf krngIaF.
jfxgy. ienHF ivc 31 rfg kIrqn drbfr aqy hor keI pRogrfm Èfml hn. 7[ skUl dy ividafrQIaF leI gurduafrf sfihb `c itAUÈn df pRbMD krFgy.
2[ sYn hojy istI, sYNtf klfrf kfAUNtI stfP aqy gurduafrf sfihb dy 8[ jvfn bwicaF leI aijhy Dfrimk pRogrfm rwKFgy, ijQy Auh gwlbfq rfhIN
afly duafly rihMdy vfsIaF dy sihXog nfl gurduafrf sfihb dy dwKx vfly gurmiq nUM smJ skx.
pfsy dI sVk Cboieaf roz df nF gurU nfnk roz rKvfAux dI koiÈÈ krFgy. 9[ lMgr hfl ivc ÈurU kIqy gey pyNitMg pRfjYkt nUM nypry cfVHFgy.
3[ ivafhF aqy gurU nfnk Kflsf skUl leI vDyry jgHf muhweIaf krn 10[ nOjvfnF nUM ishqmMd jIvn ÈYlI ivc Èfml krn leI Kyz kyNdr bxfvFgy.
leI Auqr aqy dwKx-dohF hflF ‘qy dUjI mMijLl bxfvFgy. 11[ mOsmI ËrUrq vflIaF vsqF nUM sMBflx leI storyj ÈYWz bxfvFgy.
4[ muwK dIvfn hfl dy ipwCy phfVI Auqy ivÈv pwDrI gurU nfnk hYrItyj 12[ byGry lokF leI roËfnf lMgr phuMcfAux leI PUz-trwk KrIdx df ivcfr
gfrzn bxfvFgy; asIN istI, kfAUNtI aqy kYlIPornIaf srkfr nfl qfl myl hY. gurduafrf sfihb ivKy sbËIaF, Pl afid dI KyqI nUM vDfvFgy.

gurduafiraF qoN bhuq awgy hY. Kfs vyrvf ies qrHF hY:
syvfdfrF vloN kIqy jFdy sohxy pRbMD kfrn ivafh kfrjF dI buikMg vD rhI hY. • hornF BfeIcfiraF qk phuMcx dy sfzy pRogrfm bhuq asrdfr hn, ijvyN
• sfzIaF pirvfrk syvfvF df ivsQfr ho irhf hY, sfzy vflMtIar zfktr iewk byGr lokF leI lMgr lY ky jfxf, grIbF nUM kMbl vMzxf, 4 julfeI nUM amrIkf
vDIaf suqMqr gurU nfnk mYzIkl kilink muPq clf rhy hn. sfzy bjurgF dy dI pryz ivc Èfml hoxf qy afeIs-krIm soÈl df pRbMD krnf, ieMtrPyQ
iekqwr hox leI iewk sfP aqy surwiKaq jgHf muhweIaf kIqI geI hY, ijs df Auh aqy hor BfeIcfrk smfgmF ivc ihwsf lYxf.
BrpUr anMd lYNdy hn. Coty bwicaF leI asIN iewk Kyz mYdfn bxfieaf hY, ijs df sfD sMgq jI, mOjUdf pRbMDk kmytI mYNbrF dy qjrby, dUr aMdyÈ soc aqy
bwcy bhuq anMd mfxdy hn. syvf dI Bfvnf sdkf gurduafrf sfihb hr pwKoN bhuq vDIaf qrwkI kr irhf
• jvfn bwicaF df BivK pRbMDk kmytI leI bhuq aihm hY. AucyrI pVHfeI leI hY.
gurduafrf sfihb aMdr ‘sYt’ (SAT) dIaF klfsF df ieMqËfm kIqf igaf hY. ies qrwkI nUM jfrI rwKx leI afp jI ikrpf krky 22 sqMbr
gurduafrf pRbMDk kmytI ny kflj dI isiKaf leI 150,000 zflr dy vËIPy dyx df
aYlfn kIqf hY. nOjvfnF dI srIrk qMdrusqI leI asIN bfsiktbfl aqy vflIbfl
2019 nUM ho rhIaF coxF ivc mOjUdf pRbMDk kmytI slyt dy sfry
kort bxfey gey hn. AumIdvfrF nUM vot pf ky kfmXfb bxfAu.
Punjab Times Vol 20, Issue 34; August 24, 2019 pMjfb tfeImjL sfl 20, aMk 34, 24 agsq 2019 (18)

sbr dI dfsqfn afK qsvIrF boldIaF


kflm ‘afK qsvIrF boldIaF’ ny pfTkF dy idlF
aMdr bYTy Èfier nMU KUb hlUixaf hY. qsvIr dyK ky
ÈhId AUDm isMG dy jIvn dy vrky ProldI ikqfb ‘id pyÈYNt asYisn’ quhfzy mn ivc jo vlvly AuTdy hn, Auh kivqf dIaF
do qoN cfr sqrF `c sfnUM qsvIr dy isrlyK dy qOr `qy
Gtnf 13 mfrc 1940 dI hY. AUDm isMG bfry aMgryËI, pMjfbI aqy Bugqxy pey. aijhy lokF ivc anIqf dy Byjo. pfTkF dI shUlq leI, imsfl vjoN Poto nfl kfiv
vY s timnstr (lM z n) ivc ibR i tÈ ihMdI ivc do drjn dy krIb ikqfbF mOjUd pqI siemn isMG dy kuJ vzyry vI Èfml totf vI idwqf igaf hY. ies vfr kYpsLn Byjx leI
pfrlImYNt dy aYn nyVy kYkstn hfl ivc hn. mrfTI qy hor BfrqI BfÈfvF dIaF sn. ieMj hI amrIkf Cwzx ipCoN Aus ny afKrI qfrIK 31 agsq 2019 hY. -sMpfdk
jlsy leI kfPI vwzI BIV juVI hoeI sI. pRkfÈnfvF imlf ky ieh igxqI kfPI vwzI afpxy mYkiskI pqnI aqy do bwicaF
dfKlf kfrzF dI PIs kfPI AucI sI,
pr bulfiraF dy nF aqy ruqby hI aijhy
ho jFdI hY. ipRMsIpl pfKr isMG dI ikqfb
‘Bfrq df gOrv’ aqy zf[ iskMdr isMG
dI sfr lYxI vI vfjb nf smJI. anIqf
muqfibk ijvyN AUDm isMG inrol duwD-
kYpsLn mukfblf-392
sn ik lok AunHF ƒ suxn leI dUroN- ricq ‘id tRfiel afP AUDm isMG’ afpo DoqI ÈKsIaq nhIN sI, AuvyN mfeIkl
dUroN afey. ibRtyn aqy Aus dy ieiqhfdI afpxy pRkfÈn smyN kfPI cricq rhIaF E‘zvfier jF ‘aMimRqsr df buwcV’
mulk, AunHIN idnIN dUjy sMsfr XuwD ivc hn aqy hux vI jfxkfrI df muwK sroq ibRgyzIar jnrl rYgInflz zfier vI
pUrI qrHF KuwB cuky sn. ilhfËf, dyÈ- hn. kOmI nfiekF df jIvnI-lyKx afsfn inry isafh ikrdfr nhIN sn. AunHF dy
ipafr dy jËby dy bfvjUd lok afpxIaF ivDf nhIN. lyKk Auqy sMskfrF qy mno- ikrdfr aMdr vI bhuq kuJ slHytI sI,
icMqfvF df hwl vI cfhuMdy sn. jlsy ivc pr hËfr qoN vwD bydoiÈaF dI byikrkI
ivcfr-crcf df ivÈf sI: ‘aPgfinsqfn nfl jfn lYx aqy aijhy kfry ‘qy iek
dy hflfq aqy Aus mulk ƒ jrmnI dy vfr vI pCqfvf nf krn vfly ienHF dohF
ieiqhfdI sovIaq sMG qoN drpyÈ Kqry.’ ikrdfrF pRqI gYr-aMqrmuKI phuMc
bulfry sn: sr mfeIkl E‘zvfier, apnfAuxI vI Aus lyKk leI afpxI
lfrz ËYWtlYNz, sr lUeIs zyn aqy rUh dy ÈoÈx qoN Gwt nhIN ijs df afpxf
dfdf eIÈvr dfs afnMd 1919 dy sfky
suirMdr isMG qyj vfly idn jilHaFvflf bfg ivc hfËr
sI aqy sfrI iËMdgI iesy Jory nfl Guldf
lfrz lYimMgtn. cfroN afpxy afp ƒ irhf ik kqlyafm vfprn qoN cMd imMt
Bfrq aqy dwKxI eyÈIaf dy mfmilaF dy pihlF koeI GrylU kMm Xfd afAux kfrn
mfihr smJdy sn. E‘zvfier Auh bfg qoN bfhr ikAuN igaf.
jwilHaFvflf bfg sfky smyN pMjfb df ‘id pyÈYNt asYisn’ anIqf afnMd
lYPtInYNt gvrnr sI. Aus ny nf isrP dI qIjI ikqfb hY . pihlI ikqfb
ies sfky ƒ jfieË Tihrfieaf sI, sgoN ‘soPIaf’ mhfrfjf dlIp isMG dI bytI
ies qoN agly hI idn guwjrFvflf ivc bfry sI. dUjI ‘koihnUr’ nfmvr
juVy lokF `qy jhfjF rfhIN bMbfrI aqy ieiqhskfr ivlIam zYlirMpl nfl Aus
golIbfrI vI krvfeI sI. lfrz ËYWtlYNz df sFJf Audm sI. hux qIjI ikqfb nf
ibRitÈ kYbint ivc Bfrq bfry mMqrI isrP AUDm isMG dI Gflxf bfry hY sgoN
sI. lUeIs zyn, E‘zvfier qoN pUrbI brqfnvI rfj dI krqUqf aqy dMB df
pMjfb df lYPtInYNt gvrnr sI. lfrz dsqfvyËI ibrqFq vI hY. rVkx vflI
lYimMgtn bMby pRYËIzYNsI df sfbkf gwl isrP ieko hY: BrvIN Koj qy nvyN-
gvrnr sI. nroey pRmfxF dy bfvjUd ieh ikqfb bfbf jI hn pfT suxfAuNdy poqy bxy sRoqy.
BfÈxF df islislf muwkidaF hI aiqaMq aihm Byq KolHx ivc nfkfm bIby rfxy bx ky bYTy, ijvyN isKfey qoqy!
iek topDfr ÈKs ny E‘zvfier dy aYn rhI hY ik 1919 dy sfky vfly idn AUDm
nyVy Zuwk ky irvflvr kwiZaf. E‘zvfier isMG jilHaFvflf bfg aMdr mOjUd sI
ƒ do golIaF lwgIaF. Auh QF ‘qy hI Zyr jF nhIN. kYpsLn mukfblf-390 sONdf Aus dy nfl,
ho igaf. bfkI iqMn bulfiraF ƒ vI 1857 idwlI-idwlI: mnmohn bfvf supny ivc vI tYzI bIar df
inÈfnf bxfieaf igaf pr simwQ aYNz bhupwKI ÈKsIaq qy bhuivDfeI lyKk Buwcr rwKy iKafl|
vYsn irvflvr ivc smwisaf kfrn hY. Aus df nvF nfvl ‘1857 idwlI- suwqy Buwcr df lfhf mF nUM
golIbfrI bhuqI asrdfr sfbq nf hoeI. idwlI’ hY. ieh nfvl 1857 dy sMgrfm kMm kfhlI-kfhlI krdI,
hmlfvr afpxI qrPoN pUrI iqafrI kr ikqfb dI lyKkf anIqf afnMd smyN idwlI dI dÈf aqy ies dÈf ivc pocy lfvy, kwpVy Dovy
ky afieaf sI pr irvflvr df bor vwzf smfjk vlvilaF df dbfa hI ieMnf huMdf iswKF dI BUimkf df JroKf hY. kry sPfeI Gr dI|
hox aqy golIaF df kYlIbr Gwt hox dI hY ik Auh mihmfkfrI vygF qoN afpxf 1857 df sMgrfm afpxI nfkfmI sON jf myry rfj-dulfry
aslIaq qoN vfkP nhIN sI. ËYWtlYNz bcfa nhIN kr pfAuNdf. anIqf afnMd ny dy bfvjUd kOmI XkjihqI dy pRqIk vjoN sON jf myry nfl.
mfmUlI ËKmI hoieaf, bfkI dovyN vwD aijhI byloVI Ausqq qoN bcx df Xqn BfrqI ieiqhfs df aihm aiDafie hY. mF dIaF sWDrF df
PwtV hoey. hmlfvr ny bc inklx dI kIqf hY, pr Auh ies Xqn ƒ pUrf kfmXfb sfzy ajoky hukmrfn idwlI Auqy iek mMmI nUM vI ZMg af igaf jLrf qMU rwK iKafl|
koiÈÈ nhIN kIqI. igRPqfrI idwqI, afpxf nhIN mMndI. Aus anusfr AUDm isMG df dihsdI qk kfbË rhy musilm mYnUM ikvyN sulfAuxf. -mfstr pRIqm isMG lMmy
nF muhMmd isMG afËfd dwisaf aqy ikrdfr hI ieMnf hYrqaMgyË sI ik Aus hukmrfnF bfry BfvyN jo mrËI pRcfr cwlo, iekwly nfloN do Bly Pon: 925-325-2486
kbUilaf ik Aus df asl inÈfnf qF Auqy rÈk krn qoN bicaf nhIN sI jf krn, ies hkIkq ƒ driknfr nhIN BfvyN hovy koeI iKzfAuxf. ---
mfeIkl E‘zvfier hI sI, bfkI iqMn skdf. sunfm dy grIb, kMboj pirvfr kIqf jf skdf ik ienHF musilm -jgmIq isMG pMDyr afp igwly pY bwcy pfvy suwkI QF.
qF bons vFg sn. ivc jnimaf pr bhuq inwkI Aumry XqIm hukmrfnF ny ihMdosqfn dy mno-smfjk ivMnIpYg, aYm[ bI[ (kYnyzf) Aus aOrq nUM kihMdy sfry mF.
ieh nftkI aMÈ ibRitÈ pwqrkfr, hox kfrn aMimRqsr dy sYNtrl Kflsf eykIkrn dy sMklp ƒ lgfqfr hulfrf Pon: 1-431-887-7222 pf tokrI ivc bwcy nUM
lyKk qy pyÈkfr anIqf afnMd dI ikqfb XqImKfny ivc pilaf sfDfrn muMzf idwqf. idwlI df ihMd dy mrkË vflf ruqbf --- nfl iKzOxf pfieaf.
‘id pyÈYNt asYisn’ (DIrjvfn hwiqafrf) jilHaFvflf bfg dy KUnI sfky qoN ies hwd ienHF sulqfnF-pfdÈfhF dI hI dyx sI. mF bwcy dIaF rmËF jfxy bVy ipafr nfl suwqf bwcf
df ihwsf hY. muhMmd isMG afËfd AurP qk duKI hoieaf ik kihrvfnF dI jfn dI iehI kfrn hY ik jdoN iPrMgIaF iKlfP sOx nUM lorI, inwG bwcf Bfly. iks sohxI mF df jfieaf.
ÈhId AUDm isMG sfzy leI BfrqI Tfx leI. ies imÈn dI pUrqI dI Kfiqr ivdroh ÈurU hoieaf qF bMgfl qoN lY ky tokry ‘c pf kr ilaf nyVy qMdrusqI bKsLIN rwbf hr bwcy nUM
afËfdI sMgrfm df mhFnfiek hY. BfrqI Aus ƒ awDI dunIaF gfhuxI peI, drjnF kohft qk dIaF ibRitÈ CfAuxIaF `c ingfh vI rwKxI, kMm kr lAU nfly. huMdy dysL, kOm df srmfieaf.
isafsI-smfjk idRÈfvlI nfl juVIaF joiKm AuTfAuxy pey, keI ksb apnfAuxy bYTy ihMdI ispfhIaF ny pihlI vfr itky bwcy df lY lfhf pUrf -gorf pRjfpq, inAU Xfrk
sB iDrF Aus ƒ afpxf afdrÈ dwsdIaF pey, keI Bys vtfAuxy pey pr aMq ivc mËhbI qy jfqIvfdI vlgxF iqafg ky suwK iqafg, Gr-bfr sMBfly. Pon: 718-640-6660
hn. muhMmd isMG afËfd dws ky Aus ny Aus ny kfmXfbI Ausy qrHF dI hfsl kIqI ihMdIaF vflI eykqf idKfeI qy mugl -divMdr kOr ---
afpxy afp ƒ sYkUlrvfd dy pRqIk vjoN ijs qrHF dI Auh cfhuMdf sI. ibRitÈ bfdÈfh bhfdr Èfh ËPr ƒ afpxf --- bwcf ibn mF, mwCI ibn pfxI
AuBfiraf, ies Auqy ihMdUqvI swjy-pMQIaF srkfr, qy iek hwd qk keI qqkflIn mkrËI nyqf mMn ky idwlI vwl cfly pfey. kr lY arfm sohixaf Ps jFdI mF ksUqI
ƒ koeI AuËr nhIN. nf hI koeI AuËr BfrqI nyqfvF ny vI, Aus dI kfmXfbI ƒ nfvl ivc mnmohn bfvf df Poks iPr qF hoxI cwl so cwl. bwcf ivlHk ivlHk hflo byhfl huMdf.
Aus kFgrs ƒ hY, ijs dy mohqbr glq rMgq dyx dy Xqn kIqy pr ieh idwlI dI slfmqI leI lVn vfly iswK byiPkrI qYnUM hY bKÈI mjbUrI kI nhIN kMm krfAuNdI.
mhfqmf gFDI ny E‘zvfier dy kql ƒ Xqn vI dyr-svyr nfkfm sfbq hoey. POjIaF dI BUimkf ‘qy vI hY aqy goiraF ieh imlxI nf iPr kwlH. koeI brFzI df Guwt dy bwcf sulfvy
‘pfglpMQI’ aqy jvfhr lfl nihrU ny anIqf afnMd dI ikqfb AUDm isMG dI cfkrI kfrn idwlI ‘qy vihÈq Zfhux nvF pRfhuxf hYN Drq df koeI dy iKzOxf prcfvy
‘aPsosnfk kfrvfeI’ dwisaf sI (ieh dIaF KUbIaF dy nfl-nfl KfmIaF Auqy vI vfly iswKF Auqy vI. Aus dI hmdrdI, hfly sB nUM zfZf cfa. jF lY kuwCV Gr df kMm inptfvy.
vI ivzMbnf hY ik iesy kFgrs dy AuNgl DrdI hY. ikqfb anusfr AUDm slfmqI leI lVn vfilaF nfl hY. tYzI bIar ‘c lpyt ky Cfbf rotIaF df vI Ausy pkfAuxf
srbrfhF ny sfZy iqMn dhfky bfad isMG afpxy imÈn Aupr ies hwd qk ieiqhfsmuKI glp afsfn ivDf nhIN. idwqf tokry ‘c qYnUM pf. pirvfr qF af bihMdf
AUDm isMG dIaF asQIaF ƒ brqfnvI ky N d irq sI ik Au s ny nY i qkqf qy ies ivc klpnf qy hkIkq df sMquln -syvf isMG nUrpurI lY mUVHf, pIVHI
kbr ivcoN kZvf ky kOmI snmfnF nfl anYiqkqf dIaF hwdF dI prvfh nhIN kIqI. ibTfAuxf byhd ËrUrI huMdf hY. mnmohn --- pwkI pkfeI prosI QflI hI AuzIkdy.
vqn ilaFdf aqy ÈhId df drjf idwqf). Aus dy bhuqy mddgfrF ƒ vwzy KimafËy bfvf ny ies ËrUrq ƒ pUrf kIqf hY. tYzI bIar ipafrf Buwcr nMU -drsLnpfl dosFJ
Punjab Times Vol 20, Issue 34; August 24, 2019 pMjfb tfeImjL sfl 20, aMk 34, 24 agsq 2019 (19)

GrF dI vDIaf zIl qy Gt qoN Gt ivafj drF `qy lon lY ky dyx leI
Real Estate and Loans
Golden State Realty Under One Roof
ipCly 32 sflF qoN ibjns ivc BrpUr sihXog leI smUh BfeIcfry df DMnvfd
Selling Homes fr om Gilr
from Gilrooy to Sacr amento
amento,, CA
Sacramento
Call us before visiting new model homes to save big time.
Time to buy ne
buy w home in Trac
new y, Manteca, Lothr
acy op and Stoc
Lothrop kton
Stockton
Lot For Sale
For
Ready to built lot for sale 34552 Karina Ct., Hayward, CA. Gated community with great view. Asking Price: $459k

Pinnacle Award
Winner
2014, 2015, 2016
& 2017
Grand Master Award
Winner 2012, 2013
& 2018

Call for Listing Anmol Singh Gill Jaswinder (Jassi) Gill Harjot Singh Gill
REALTOR M.Sc (PAU) REALTOR
Special 2019 Bre. # 02062952 CA BRE# 00966763
Broker/Owner/Notary
Bre. # 02036421
Ph: 408.413.8350

Ph: 510-304-9292 or 408-666-8279


Fremont Office: E-mail: jassi@jassigill.com or
86 Pilgrim Loop, Fremont CA 94539 Visit us @ www.jassigill.com for hot listings
Tel: 510-440-9292 Follow us on zillo
ollow w.com and tr
zillow ulia.com
trulia.com
1. 8026 Galaxy Way,
Dublin, CA 94568
Recent Sales 8. 1744 Ettles Dr.,
Manteca, CA 95337
2. 4207 Comet Circle, 4. 2832 Dorset Ln., 6. 24580 Karina Ct., 9. 4111 Lunar Way,
Union City, CA 94587 Tracy, CA 95377 Hayward, CA 94542 Union City, CA 94587
3. 7922 Agate Way, 5. 38623 Cherry Ln #154 7. 8038 Prairie Field Dr., 10. 2270 Northington Dr.,
Dublin, CA 94568 Fremont, CA 94536 Sacramento, CA 95758 Tracy, CA 95377

Market is hot. Do not wait any more to buy home of your dreams. There are multiple offer situations on all under
market homes. Act now before it is too late. Master of winners in multiple offer situation is waiting for your call.

Purchase Loan and Refinance


15 & 30 Yr Fixed Rates Are Still Better!!!
5/1, 7/1 ARM are also attractive Refinance Now At Zero Cost
Call Sukhveer (Sukhi) Gill Ph: 510-207-9067 CA BRE Lic.#01180969
DHMS, Loan Broker NMLS# 352095
Punjab Times Vol 20, Issue 34; August 24, 2019 pMjfb tfeImjL sfl 20, aMk 34, 24 agsq 2019 (20)

ihMd-pfik pRmfxU jMg df aslI Kqrf BKdy msly


kuJ mhIny pihlF jdoN BfrqI jnqf jfvygf.
pfrtI (Bfjpf) dy rfj sBf mYNbr aqy Bfrq ivc jdoN dI BfrqI jnqf pfrtI (Bfjpf) dI srkfr bxI hY, GwtigxqIaF pRqI qrk ieh idwqf jf irhf hY,
sMG pirvfr dy isDFqkfr subrfmnIan nPrq dI Bfvnf vDI hY aqy pfiksqfn nfl sbMDF ivc hor ksLIdgI afeI hY. jdoN dI “pfiksqfn dI pRmfxU DmkI qoN ikAuN
svfmI ny afpxy iek tvIt ivc ieh BfrqI jnqf pfrtI dI srkfr dUjI vfr bxI hY, ies dy afgUaF dI BfsLf ivc pfiksqfn zrIey? iql iql krky mrn nfloN ieko
iliKaf sI ik pfiksqfn nfl hox vflI pRqI nPrq dI Bfvnf hor vI vDI hY aqy hux Auh pfiksqfn nfl pRmfxU jMg CyVn aqy Aus vfr mrnf cMgf hY. dysL dI afËfdI smyN
pRmfxU jMg ivc 5-7 kroV lokF dy mrn BfrqI dI abfdI 33 kroV sI, jo awj
qoN zrn dI koeI loV nhIN, ikAuNik jy ieh
nUM qbfh krn dIaF gwlF krn lwgy hn. kuJ aKbfr aqy rsfly vI Bfjpf afgUaF dI svf arb qoN twp geI hY.
jMg hoeI qF ies jMg ivc pfiksqfn hmyÈf jLubfn bolx lwgy hn. ies lyK ivc lyKk ny ies muwdy dI zUMGI puxCfx kIqI hY. -sMpfdk abfdI aqy KyqrPl dy ilhfË nfl
leI qbfh ho jfvygf. AudoN ieh tvIt pVH Bfrq pfiksqfn qoN bhuq vwzf hY. jy
ky lgdf sI ik Èfied ieh DmkI iksy Bfv ihMdUaF nUM iekmuT kro qy vfhgf bfrzr Auqy jf ky afAuxf aqy ieh rukfvtF pfAux ivc sB qoN mohrI pfiksqfn pRmfxU bMb dI vrqoN krdf hY
isr iPry jnUMnI bMdy dI mfnisk BVfs GtigxqIaF dI vot nUM afps ivc pfV pwqrkfrF dy puCx ‘qy ieh kihxf ik cIn sn. qF Aus nfl sfzy kuJ hËfr, kuJ lwK
hY; pr ipCoN vfprIaF GtnfvF ny ieh ky rKo. iesy cox rxnIqI hyT Bfjpf ny ieh bfrzr KolHx dy hwk ivc hY, spÈt modI-Èfh-zovfl dI agvfeI hyT lokF dI jIvn lIlf Kqm ho skdI hY,
sfbq kr idwqf hY ik ieh DmkI iksy 2014 qy 2019 dIaF sMG pirvfr awj dysL ivc vsdy pr Bfrq vloN jdoN ies pRmfxU hmly df
isr iPry jnUMnI bMdy dI pfiksqfn ivroDI pfrlImYNt coxF ijwqIaF hn. krIb svf arb lokF nUM Aus juafb idwqf jfeygf qF pfiksqfn df kuJ
mfnisk BVfs nhIN, sgoN modI srkfr ies POjI XuDnIqI nUM QF lY afieaf hY, ijQy AunHF df vI nhIN bcygf. ies leI Bfrq vfsIaF nUM
amlI rUp ikvyN idwqf jfey, ies BivK aijhIaF axidsdIaF pRmfxU hmly qoN GbrfAux dI QF mËbUqI
gurbcn isMG leI 15 agsq nUM ÈkqIaF dy hQ-vs hY ik iksy nfl ies df sfhmxf krn leI iqafr
subrfmnIan svfmI ny hI iek vyly kuJ vI vfpr skdf hY. hoxf cfhIdf hY. jpfn df hIroÈImf pRmfxU
dI socI-smJI POjI XuDnIqI df iek hor tvIt iliKaf hY, “kÈmIr kÈmIr dI smu w c I mu s ilm bMb dI mfr Jwlx ipCoN muV iek vfr hiraf
aihm ihw s f hY . bflfko t , srjIkl ivc POrI aYkt krn leI modI afbfdI nUM POjI bUtF hyT drV Biraf aqy cihl pihl vflf Èihr bx
strfeIk, POjI jrnYlF vloN pfiksqfn aqy Au s dy gR i h mM q rI nU M ky mfnisk qO r ‘qy gu l fm igaf hY, ies leI iql iql kr ky roË
nUM qbfh kr dyx dIaF DmkIaF, sB iesy vDfeI. pr pfiksqfnI kÈmIr bxfAux dy kIqy jf rhy Xqn mrn qoN ibhqr hY ik dysL dI rfKI leI do
XuDnIqI aDIn ho irhf hY. kÈmIr dI lYx qoN ibnf kÈmIr smwisaf aqy ies Dwky ivruD bolx vflI do hwQ krky mrnf.”
KudmuKiqafrI nfl sbMDq Dfrf 370 nUM bxI rhygI. pfiksqfnI kÈmIr hr afvfjL nUM kucl ky cup qrk df ieh pwDr isrP iksy afm
Kqm krn df aYlfn kridaF aimq Èfh lYx leI sfnUM ieko vyly krvfAu x dIaF ko i ÈÈF ny , bRfhmx-bfxIey df hI nhIN, sgoN ies soc
df pfrlImYNt ivc ieh kihxf ik sfzf pfiksqfn nUM cfr tukiVaF ivc ihMd-pfik pRmfxU jMg dIaF dy qrjmfn qy sB qoN vD Cpdy hPqfvrI
subrfmnIan svfmI
aglf kdm pfiksqfn dy kbjy hyTly vMz dyxf cfhIdf hY. jy amrIkf hkIkI sMBfvnfvF pYdf kr rsfly ‘ieMzIaf tUzy’ df vI hY. ies dIaF
kÈmIr qy cIn dy kbjy hyTly aksfeIicMn ny 28 sqMbr nUM aPgfinsqfn idwqIaF hn. ies smuwcy ilKqF vI iesy soc df pRgtfvf kr rhIaF
Kyqr nUM afjLfd krvfAuxf hY, vI iesy ivc coxF dI sihmqI dy idwqI
ies POjI XuDnIqI nUM amlI rUp ikvyN vrqfry nUM jy aflmI pRsMg ivc hn. ies prcy ivc dohF dysLF ivcfly hox
XuDnIqI df ihwsf jfpdf hY. qF aPgfinsqfn Bfrq df sMgI idw q f jfey , ies leI 15 agsq nU M rwK ky vyKIey qF jfpdf hY ik vflI pRmfxU jMg df jo idRÈ idKfieaf jf
pfiksqfn nUM ienHF DmkIaF rfhIN hovygf. jy ierfn inrpwK irhf subrfmnIan svfmI ny hI iek hor tvIt sMG pirvfr ny afqmGfq krn irhf hY, Aus anusfr jy pfiksqfn Bfrq
mfnisk qOr ‘qy pRmfxU jMg lVn leI aqy cIn nUM cMgI qrHF smJf iliKaf hY, “kÈmIr ivc POrI aYkt krn df PYslf kr ilaf hY. dy iksy Èihr (idwlI jF bMbeI) Auqy
iqafr kIqf jf irhf hY qy nfl hI ies idwqf igaf qF ieh kMm hor vI leI modI aqy Aus dy gRih mMqrI nUM vDfeI. ieh gw l hu x iblku l pRmfxU bMb sutdf hY, qF 5 lK dy krIb
Kyqr ivc pRmfxU jMg leI mfhOl isrijaf sOKf ho jfeygf.” spÈt ho geI hY ik Bfjpf dI lok mr skdy hn, pr ies dy juafb
jf irhf hY. rwiKaf mMqrI rfjnfQ isMG lgBwg iehI gwl bVy ros
pr pfiksqfnI kÈmIr lYx qoN ibnf kÈmIr coxF ivc hoeI ijwq qy ivroDI ivc BfrqI pRmfxU hmly nfl pfiksqfn
ny ieh kih ky ies XuDnIqI dI puÈtI kr Bry mn nfl iemrfn Kfn ny smwisaf bxI rhygI. pfiksqfnI kÈmIr iDrF dy Kqm ho jfx ny, sMG dy sfry Èihr qbfh ho jfxgy.
idqI hY ik Bfrq pihlF pRmfxU bMb nf pfiksqfnI kÈmIr dI asYNblI lYx leI sfnUM ieko vyly pfiksqfn nUM cfr pirvfr df mfnisk sMquln subrfmnIan svfmI dy tvIt
vrqx dy afpxy PYsly nUM BivK ivc bdl nUM sMboDn kridaF khI hY. Aus tukiVaF ivc vMz dyxf cfhIdf hY. jy amrIkf ivgfV idqf hY. Auh afpxI anusfr qF Bfrq dy juafbI hmly nfl
vI skdf hY. subrfmnIan svfmI ny ny ikhf hY ik modI srkfr vloN ny 28 sqMbr nUM aPgfinsqfn ivc coxF dI hkUmq nUM sdIvI bxfAux leI pfiksqfn df vjUd hI Kqm ho jfeygf.
rfjnfQ isMG dI ies icqfvnI nUM shI pfiksqfnI kÈmIr ivc POjI iksy vI hwd qk jfx leI ies pfglpx df koeI vI isafxf aqy
TihrfAuNidaF iliKaf hY ik hux dI kfrvfeI krn dI sfzy kol
sihmqI dy idwqI qF aPgfinsqfn Bfrq iqafr ho igaf hY. do mulkF svydnÈIl mnuK juafb nhIN dy skdf,
pfiksqfnI lIzriÈp 1998 nfloN vwD puKqf jfxkfrI hY aqy afr[ df sMgI hovygf. jy ierfn inrpwK irhf aqy nUM pRmfxU jMg dI BwTI ivc ikAuNik dunIaF Br dy isafxy lokF df
‘pfgl’ hY, ies leI pRmfxU bMb dI agfAUN aYs[ aYs[ dI ihtlrI nIqI Auqy cIn nUM cMgI qrHF smJf idwqf igaf qF ieh Jokx leI mfnisk iqafrI hux qk iehI qrk irhf hY ik pRmfxU jMg
vrqoN hux loVINdI bx geI hY. svfmI dy cl ky modI srkfr dysL ivcoN kMm hor vI sOKf ho jfeygf.” kIqI jf rhI hY. ivcoN koeI jyqU nhIN inkl skdf, isrP
ilKx anusfr jdoN hI ieh XkIn ho jfey muslmfnF smyq sfrIaF jwgbfxI vrgIaF qbfhI hI qbfhI hY. sB nUM pqf hY ik
ik (BfrqI POjF hwQoN rvfieqI jMg ivc Dfrimk Gt igxqIaF nUM rfjsI gulfmI ieÈfrf krdf hY ik iemrfn Kfn vloN aKbfrF aqy ieMzIaf tUzy vrgy rsfilaF ienHF dy purKy kOrvF ny sRI ikRÈn jI dy
hfr ky) apmfnq hoieaf pfiksqfn vwl Dwkxf cfhuMdI hY. Auh dohF dysLF ivcfly krqfrpur lFGy nUM KolHx df idwqf igaf rfhIN, sMG pirvfr qy Aus dy pYrokfr kihx dy bfvjUd pFzvF nUM pMj ipMz nhIN
pRmfxU hmlf kr skdf hY, AudoN hI Aus jMgI mfhOl isrj ky pfiksqfn nfl swdf XUnfeIitz nyÈnjL, rUs aqy cIn dI buDIjIvIaF df aijhf qrk isrjx Auqy sn idwqy, pr mhFBfrq dI jMg ivc 16
Auqy pRmfxU hmlf kr dyxf cfhIdf hY. rvfieqI jMg lfAuxI cfhuMdI hY, ijs df slfh nfl idwqf igaf sI. ies swdy leI pUrf Ëor lwgf hoieaf hY ik pRmfxU jMg dy KUhxIaF lok mrvf ley sn. ieh ajoky
Bfv hux pRmfxU bMbF dI vrqoN ikafiPaF suBfivk iswtf do dysLF ivcfly pRmfxU jMg pfiksqfnI POj dI sihmqI vI leI geI Kqry nUM Gtf ky ivKfieaf jfey aqy jy kOrv kÈmIr dy 80 lwK lokF dI kImq
sI. iesy krky nvjoq isMG iswDU nUM ieh ieh Kqrf ivKfAuxf vI pvy qF Aus nUM Auqy afpxf rfj kfiem rwKx leI bijLd
swdf pfiksqfnI POj dy muKI bfjvf rfhIN ieMj pyÈ kIqf jfey ik pRmfxU jMg ivc jy hn. ieh kOrv ajy isrP pOxI sdI pihlF
idwqf igaf sI. Bfrq dy pMj ds lK lok mr vI gey qF ihtlr dy hoey hÈr nUM vI Buwl gey hn.
ies msly nfl sbMDq Aus vyly hoeI ieh koeI vzI kImq nhIN hovygI, ikAuNik ies hflq ivc ies Kyqr dy lokF df
sfrI hlcl qoN sMkyq imldy sn ik cIn, ies jMg ivc pfiksqfn Aukf hI qbfh ho akfl purK afp hI rfKf hY.
rUs qy pfiksqfnI hukmrfn jmfq nfl
slfh krky hI iemrfn Kfn ny ieh swdf
idwqf hY qF ik BfrqI sfmrfjIaF nUM
eyDrlI KuwlHI srhwd rfhIN pfiksqfn aqy
Dfrf 370 iKlfP zty sfbkf
aPgfisqfn smyq nfl lgdy dysLF dI mMzI
df lflc dy ky Èfied ies Kyqr ivc sdIvI POjI aiDkfrI qy nOkrÈfh
amn kfiem kIqf jf sky. AudoN jfpdf nvIN idwlI: jMmU kÈmIr ƒ ivÈyÈ mihqf, pMjfb kyzr dy sfbkf
sI ik pfiksqfn dI kmjor afrQk hflq drjf idMdI Dfrf 370 ƒ rfÈtrpqI afeI[ey[aYs[ aiDkfrI aimqfB pFzy,
aqy bVI qyjI nfl bdl rhI aflmI vjoN Kqm krn dy hukm ivruwD jMmU kyrl kyzr dy sfbkf afeI[ey[aYs[
dy afDfr Auqy vI kIqI jf skdI hY. ivc inklygf. iemrfn Kfn ny aflmI rfjnIqI ny vI iemrfn Kfn nUM ieAuN krn kÈmIr dy syvfmukq POjI aiDkfrIaF aiDkfrI gopfl ipwlY jo ik 2011 ivc
pfTkF dy mn ivc ieh suafl pYdf BfeIcfry nUM apIl kIqI hY ik jy dohF leI mjbUr kIqf hY. aqy aiDkfrIaF dy iek smUh ny suprIm kyNdrI gRih skwqr dy ahudy qoN
ho skdf hY ik afpxI ies crcf leI dysLF ivcfly jMg lwgI qF ies df ijMmyvfr cIn qy rUs df ies amn ivc afpxf ivc ptIÈn dfier kIqI hY. ies ptIÈn syvfmukq hoey hn, Èfml hn. ienHF ny
asIN subrfmnIan svfmI dy kQnF nUM hI aflmI BfeIcfrf hovygf, jo modI srkfr suafrQ sI ik ieAuN kIiqaF Èfied ieh ivc rfÈtrpqI dy aiDkfrF ƒ cuxOqI mMg kIqI hY ik pMj agsq ƒ jfrI
ikAuN afDfr bxf rhy hF? kfrn ieh hY vloN kÈmIrIaF nUM POjI bUtF hyT drV Kyqr hmyÈf leI amrIkI sfmrfjIaF dy idwqI geI hY. kIqy rfÈtrpqI dy hukmF ƒ rwd kIqf
ik 2013 dy aKIr ivc 2014 dIaF dyx dIaF nIqIaf bfry cup vwtI bYTf hY. cuMgl ivcoN inkl jfey qy BfrqI hfkmF ieh qfËf ptIÈn jMmU kÈmIr dy jfvy ikAu N i k ieh gY r sM i vDfnk,
pfrlImYNt coxF leI Bfjpf dI cox rxnIqI drasl iemrfn Kfn dy ies ros dI amrIkf nfl lwgI XuDnIqk XfrI tut msly dy gwlbfq rfhIN hwl krn leI gYrvfjb aqy byloVy hn. ies ptIÈn
df aYlfn sB qoN pihlF iesy svfmI ny df kfrn Aus dIaF ies Kyqr ivc sdIvI jfey, pr musilm duÈmxI nfl gRsI afr[ sfl (2010-11) gRih mMqrfly dy sfbkf ivc jMmU kÈmIr sbMDI kIqy PYsilaF
kIqf sI. ieh gwl svfmI ny hI khI sI amn kfiem krn dIaF koiÈÈF df asPl aYs[ aYs[ aqy Bfjpf nUM ieh amn df sflskfrF ijnHF ivc pRoPYsr rfDf ivc sUby dy lokF dI ÈmUlIaq nf hox
ik votF isrP afrQk ivkfs dy nF Auqy hoxf vI hY. krqfrpur lFGy nUM KolHx df swdf sUl vFgU cuiBaf. iesy krky aYn kumfr, jMmU kÈmIr kyzr dy sfbkf df pwK rwiKaf igaf hY. ienHF ny mMg
hI nhIN imldIaF, sgoN Drm dy afDfr swdf Byjx qoN pihlF XUnfeIitz nyÈnjL dy muZ qoN hI ies juMzlI ny krqfrpur lFGy afeI[ey[aYs[ aiDkfrI ihMdfl hYdr kIqI hY ik jMmU kÈmIr (punrgTn)
‘qy vI leIaF jf skdIaF hn. ieh gwl skwqr jnrl, rUsI POj dy muKI aqy cIn dy bxn ivc rukfvtF pfAuxIaF arMB qXbjI, sfbkf eyar mfrÈl kipl aYkt 2019 ƒ vI rwd kIqf jfvy ikAuNik
vI subrfmnIan svfmI ny hI khI sI, dy rfjdUq df drbfr sfihb mwQf tykx idqIaF sn qy juMzlI dy Xfr bfdl dl qy kfk, myjr jnrl (syvfmukq) aÈok ieh gYr sMivDfnk hY.
“XUnfeItz ihMdUjL, izvfeIz imnfrtIjL.” leI afAuxf, pMjfb dy lokF nUM imlxf, pMjfb df muK mMqrI kYptn amirMdr isMG
Punjab Times Vol 20, Issue 34; August 24, 2019 pMjfb tfeImjL sfl 20, aMk 34, 24 agsq 2019 (21)

kI iswK ihMdU hn?


awj aijhy keI svfl AuTfey jf rhy
hn ik kI iswK ihMdU hn? AuTdy qF ieh
ipCly kfPI lMmy arsy qoN af rhy hn, ivcfr-crcf
pr hux iksy kfrn kuJ vDyry qyjI qy
sMjIdgI nfl AuTfey jf rhy hn. kfrn ivc hY, ikAuNik Auh bfxI dy aiDaYn nfloN
Dfrimk, sMprdfiek qy isafsI-kuJ vI tuwt cukf hY. bfxI cfnx hY, jo ies nUM
ho skdy hn, pr isDFqk qy bOiDk shI rfh idKf skdI hY, pr Auh bfxI
iblkul nhIN. aijhf ies leI ik nf qrHF dy Dfrimk gRMQ qy Dfrimk asQfn rUVIvfdI soc dy mflk hn. ies soc ivc Bfrq ivcoN nfÈ kr idwqf hY, Ausy qrHF pVH ky ivcfrdf nhIN. jy Auh pVHn dI
svfl krn vfilaF nUM qy nf hI Auqr dyx hn, jo AunHF dy pUjf pfT qy Dfrimk afsQf Drm nUM PYlfAux ‘qy vwD qoN vwD jor idwqf hux ieh ‘aËgr’ iswK Drm nUM vI koiÈÈ vI krdf hY qF gurU dI mUl bfxI
vfilaF nUM ienHF dIaF bOiDk qy isDFqk df kyNdr hn. ihMdU qy iswK dovyN iek dUjy jFdf hY. sdIaF dI KihbfËI kfrn ienHF `c inglxf cfhuMdf hY. ies qoN ielfvf iswK nhIN pVHdf, sgoN iksy pujfrI-ikRq qrËmf
zUMGfeIaF df pqf hY. jy pqf hovy vI qF vI dy Dfrimk asQfnF ‘qy ÈrDfpUrvk jFdy sMprdfiekqf dIaF BfvnfvF pYdf ho geIaF afpxf vwKrf vot bYNk mËbUq kr ky ies jF AulQf pVHdf hY. ieh dfavy nfl ikhf
Auh zUMGfeI ivc nhIN jfxgy, ikAuNik AunHF hn aqy iek dUjy dIaF Dfrimk qoN ihMdUaF vFg vKrf isafsI lfhf jf skdf hY ik kihMdy khfAuNdy iswK
df mksd qF zUMGf jfey ibnf hI pUrf ho hsqIaF qy rvfieqF df snmfn lYxf cfhuMdy hn. ivdvfn qy buDIjIvI vI iksy aijhI ilKq
jFdf hY. jy iedF nf vI hovy, qF vI Auh krdy hn. kI iswK ies bihs ivcoN nUM hI afpxI ivafiKaf df afDfr bxfAuNdy
zUMGfeI ivc nhIN jfxgy, ikAuNik AuQy Bfrq ivc ihMdU Drm ivc inwqr ky bfhr afAuxgy? hn. gUVH-igafn vfly iswK vI bfxI qoN
jfieaF qF ieh pRÈn AuTxgy hI nhIN. keI hor vI aijhy iPrky hn, jy iswK afpxI ies pwDr dI bfxI nhIN pVHdy, Auh vI stIkF ivcoN bfxI
iPr ienHF svflF df Auqr kI hY? jo ibnf iksy vwzy Prk dy ies dlIlbfËI ivc Psy rihMdy hn, qF dy arQ pVH ky hI awgy afpxy stIk ilK
gurU nfnk sfihb anusfr ienHF ivc rih rhy hn. Auh cldy nhIN, sgoN afsfr ies qoN Ault idMdy hn.
svflF df shI Auqr ieh hY ik iswK iswK afpxy mwq anusfr hn, pr hn. kfrn ieh hY ik ibgfny Kyqr sMKyp ivc khIey qF ajoky iswK bfxI
hn, Auh nf ihMdU hn qy nf hI muslmfn. khfAuNdy ihMdU hn. ijs pwK qoN ivc jf ky ibgfnIaF ÈrqF ‘qy nUM pVHn dI QF ies df pfT krdy hn.
Bfv iswK iswK hn, ihMdU nhIN qy ihMdU ihMdU mrËI dyK lE, iswKF qy ihMdUaF sPlqf pRfpq krnf duÈvfr huMdf AunHF dy pfT df AudyÈ bfxI df ivvykI
hn, iswK nhIN. pr ieh Auqr kdy vI iksy ivcfly koeI vwzf Prk nhIN hY. jy Auh afpxy mwq nUM pUrI qrHF ivÈlyÈx kr ky ies ivclf sMdyÈ smJxf
dI smJ ivc nhIN afieaf. ies leI ik imldf, jo dohF nUM vwK krdf jfxy-pCfxy ibnf ies nUM iek nhIN huMdf. AunHF aMdr ieh jfxn dI
iswK ies pRÈn df shI Auqr nf kdy smJ hovy. ies leI AunHF dIaF dlIlF Drm smJdy hn qy afpxIaF jigafsf nhIN ik gurU sfihb AunHF leI
anusfr iswK moty qOr ‘qy ihMdU Dfrimk rvfieqF dy hvfly nfl kI ilK ky gey hn. Auh smJdy hn ik
zf[ goibMdr isMG smrfE hI hn. bihsdy hn, iPr AunHF dy ikafsy ies gwl df qF AunHF nUM pqf hI hY. Auh qF
Pon: 408-634-2310 ies msly ‘qy iswKF dI ‘ihMdU aËgr’ leI AunHF dy Drm bfxI nUM pUjf pfT qy ardfs leI vrqdy
kI dlIl hY? nUM ‘inglxf’ koeI aOKI gwl nhIN. hn. Auh afpxy kIqy bfxI dy pfT nUM akfl
sky qy nf dy sky. Auh afpxy vloN ieh qF iswK afpxy Drm nUM ihMdU ieh ies leI ik Drm Drm nUM purK kol lyKy lvfAux dI ardfs krdy
bhuq iswD krn dI koiÈÈ krdy rhy qy Drm qoN iblkul vwKrf Drm mMndy hn. hn. lokqMqr dy afAux nfl sMprdfvF vot hI Kf skdf hY, ijvyN lohf lohy nUM. iesy hn qF jo akfl purK ies df muwl pf ky
kr vI rhy hn ik Auh ihMdU nhIN hn, pr AunHF anusfr iswK Drm dy bfnI gurU nfnk bYNkF ivc qbdIl ho geIaF hn qy isrF qrHF lohf sony nUM nhIN ingl skdf qy AunHF nUM bxdf lfB dyvy. AunHF dy bfxI
Auh Aus pwDr dIaF dlIlF idMdy hn, ijs ny ihMdU Drm dIaF kurIqIaF df KMzn hI dI igxqI df mhwqv viDaf hY. ienHF sB Drm ivigafn nUM nhIN, pr iswKF kol pfT df muwK mMqv afpxy injI ihwq pUrnf
‘qy pRÈn krn vfly Kud KVHy hn. ies nhIN sI kIqf, sgoN iqafg kIqf sI. AunHF kfrnF krky sMprdfeI ihMdU ajoky iswKF koeI ivigafnk qrk nhIN ikAuNik Auh huMdf hY. ajoky iswK krIb Ausy avsQf
leI Auh dUijaF dy jfl ivc AulJy hoey ny ihMdU krm-kFzF df pKMz Aujfgr nUM afpxy BfeIcfry df ihwsf dws ky AunHF smJdy hn ik afpxy idmfg dI vrqoN ivc ivcr rhy hn, ijs ivcoN kwZx leI
hn. kridaF AunHF dI purjor inKyDI krky df vot bYNk hiQafAuxf cfhuMdy hn. krn nfl iswK mnmuwK ho jFdf hY. gurU nfnk sfihb ny sdIaF pihlF swcI
iPr Auh ikhVI Drfql hY, ijs afpxy jIvn ivcoN iqafg idwqf sI. AunHF iek kfrn ieh vI hY ik Auh AunHF iPr iswK afpxy Kyqr ivc rih bfxI dI rcnf kIqI sI.
‘qy jf ky dlIlbfËI huMdI hY? ny afpxy iswKF nUM iek iblkul nvF Drm nUM afpxy ijhf dws ky afpxy mnsUibaF ky shI dlIlF ikAuN nhIN idMdy? iPr ajokf iswK ies GuMmx-
bihs muwK qOr ‘qy Dfrimk rsmF- idwqf, jo bhuqy dyvI-dyviqaF nUM mMnx dI dIaF BfvI rukfvtF dUr krnf cfhuMdy hox. iswKF nUM nf afpxy Kyqr df pqf hY GyrI ivcoN ikvyN inkl skdf hY?
irvfËF dy pwDr ‘qy huMdI hY. ihMdU moty qOr QF iek srb-ÈkqImfn rwb dI hoNd ivc AunHF dI nIqI anusfr iek vwKrf Dfrimk qy nf ies dIaF hwdF df. nf Auh afpxIaF ajoky iswK dy Btkx ivcoN inklx
‘qy nsl, Drm qy invfs dy muwidaF nUM lY ivÈvfÈ rwKdf hY. AunHF ny ihMdU Drm dIaF iPrkf AunHF leI kdy vI iksy isafsI, shI ÈrqF GVH skdy hn qy nf hI shI df rsqf bfxI dy shI aiDaYn ivc hY.
ky kihMdy hn ik ihMdUaF qy iswKF ivcfly rhu-rIqF df KMzn krdI bfxI rcI, jo smfjk jF Dfrimk gqIroD df kfrn bx dlIlF nfl pYrvI kr skdy hn. swc ijs idn awj dy iswK ny gurbfxI dI shI
koeI bhuqf aMqr nhIN hY. AunHF anusfr iswKF dy Drm-gRMQ ivc Èfml hY. AunHF ny skdf hY. gwl ieh vI hY ik iswK KuwlHy puCo qF ajokf iswK afpxy mUl nfloN inwKV iswiKaf hfsl kr leI qy ies dIaF
Prk ky v l bfhrI idw K qy Dfrimk pR B U BgqI ‘qy afDfirq isw D f-sfdf qOr ‘qy ihMdU Drm dIaF rhu-rIqF nUM igaf hY qy AucfeI qoN nIvfx vl af igaf mfnqfvF afpxy mn ivc ibTf leIaF,
siBafcfr df hY, jo bhuq ingUxf hY. ies iemfndfrI qy idafnqdfrI Biraf jIvn pKMzmeI dwsdy hn qy ies qrHF krn nUM hY. hAumY df iÈkfr ho ky Auh pVHfeI Ausy idn Aus dIaF aKOqI swmisafvF df
qoN Ault dohF ivc smfnqfvF bhuq BfrIaF bqIq krn df AupdyÈ idwqf. Auh afpxy Drm krm df ihwsf mMndy hn. ilKfeI qy soc ivcfr dI gwl Cwz igaf hwl inkl afvygf. gurbfxI dy TIk
hn. ihMdUaF vFg iswK vI Bfrq dy mUl gu r U nfnk sfihb dI lIh ‘qy pwkIaF dlIlF nfl afpxI inKyDI sux ky hY. Auh isDFq dI gwl Cwz ky kyvl bfhrI aiDaYn nfl hI Aus dy iswK hox dy sB
bfiÈMdy hn. Auh vI AunHF vFg ikqoN bfhroN clidaF dUjy nON gurUaF ny ies nvyN Drm ihMdU bRfhmx df mfn-snmfn Kqry ivc idwK shfry afpxy ihwqF dI gwl kr irhf dfeIey sPl ho jfxgy. kyvl pihly awKr
nhIN afey. ihMdU qy iswK-dovyN hI afrIaf dy keI hor invykly nkÈ sQfipq kIqy. pYNdf hY. hY. isDFq qoN axjfx hY qy kyvl ieiqhfs dI smJ nfl hI Aus dI soc iswDI ho
ieiqhfsk pirpyK ivc BfrqI ihMdU dI suxI-suxfeI vrqoN krky socdf hY. jfvygI qy lok Aus nfl sMprdfiek bihs
ajokf iswK iek Btkx dI avsQf ivc hY, ikAuNik Auh sfry BfrqI Aup-mhFdIp nUM afpxy pRBuwqv Auh afpxI pCfx guaf bYTf hY qy dUijaF krnf Cwz dyxgy. koeI iek nhIN, sgoN
bfxI dy aiDaYn nfloN tuwt cukf hY. bfxI cfnx hY, jo ies nUM vflf iKwqf mMndf hY. ies ivc AuTdIaF dI bolI boldf hY. dunIaF dy sB Drm Aus dI iswKI soc df
shI rfh idKf skdI hY, pr Auh bfxI pVH ky ivcfrdf nhIN. ivroDI surF Aus nUM Kqry dI GMtI smfn ajo k f isw K ies ivjo g dI pfxI Brngy. Èrq ieh hY ik Aus df
lgdIaF hn. pujfrI bRfhmx qF pihlF avsQf `c ikAuN cilaf igaf hY? aiDaYn kyvl AunHF arQF dI Bfl ivc
jy Auh pVHn dI koiÈÈ vI krdf hY qF gurU dI mUl bfxI nhIN
qoN hI ivroDfqmk Gt igxqIaF nUM afpxy ajokf iswK iek Btkx dI avsQf hovy, jo gurU nfnk ny AunHF ivc pfey sn.
pVHdf, sgoN iksy pujfrI-ikRq qrËmf jF AulQf pVHdf hY.
ivc smo ky jF afpxy hyT lf ky afpxy
ieh dfavy nfl ikhf jf skdf hY ik kihMdy khfAuNdy iswK afp nUM vDyry suriKaq mihsUs krdf
ivdvfn qy buDIjIvI vI iksy aijhI ilKq nUM hI afpxI
ivafiKaf df afDfr bxfAuNdy hn. gUVH-igafn vfly iswK vI
hY. iesy leI sdIaF qoN Auh bhulvfd dI hwk prfieaf “ruwKI imwsI lflo dI Kfvo.
ikAuN KIr pUVy myry Tukrfvo?
QF iekvfd dy mfhOl nUM vDyry sQfeI
qur ipaf bfbf soDx lukfeI. ikAuN geI quhfzI mwq mfrI?”
bfxI qoN bfxI nhIN pVHdy, Auh vI stIkF ivcoN bfxI dy arQ smJdf af irhf hY.
Cwz Gr bfr mfpy qy lugfeI. afKdf ieMj, Bfgo ho hMkfrI.
pVH ky hI awgy afpxy stIk ilK idMdy hn. AuDr iswK smJdy hn ik AunHF nUM
sMn pMdrF sO qoN AudfsI BrI.
ihMdU kihx jF ihMdU Drm df ihwsf dwsx
pUrb idÈf vwl qury mUMh sI krI. bfbf jI bYTy rhy ÈFq suBf.
nsl nfl sbMD rwKdy hn. iswK Drm, AunHF ny ies nUM vwK ilpI, vwK bfxI, vwK ipwCy ihMdUaF dI koeI gihrI cfl hY. AunHF
ihMdU mwq ivcoN hI pYdf hoieaf hY. iswK DfrnfvF, prMprfvF, vwK Drm asQfn, anusfr Auh ies qrHF kih ky Èfied AunHF afKx BfeI qUM vI lY af.
cwl pey lY mrdfny nUM sMg. iewk hwQ swcy hwk dI rotI.
Drm dy hoNd ivc afAux qoN pihlF iswK vwK Dfrimk gRMQ, vwK qIrQ asQfn, vwK dI vwKrI Dfrimk hsqI qy pCfx nUM Kqm
ijwqx krm kFz vflI jMg. dUjy hwQ inhwk kmfeI KotI.
vI ihMdU sn. AunHF dy sfry gurU KqrI ihMdU sMsQfvF, vwK rhu-rIqF, vwK jIvn-ÈYlI, kr ky afpxy ivc imlfAuxf cfhuMdy hn.
soDx vihm, Brm pKMz.
jfqI nfl sbMD rKdy sn. iswKF qy ihMdUaF vwK idwK, vwK muhFdrf qy vwKry jQybMdk Auh socdy hn ik ihMdU Drm Bfrq ivc
mukfAux Byd Bfv vflI zMz. iPr bfby ny bcn Purmfey.
dy nfm, jfqF qy rsmF ieko ijhIaF hn. inÈfn idwqy. iek bhu-igxqI Drm hY qy ieh Gwt-
dohF ivcfly smfjk nyVqf qy rotI-bytI iswK ihMdUaF dI jfq pRxflI ivc igxqIaF nUM sihn nhIN krdf. ies Drm dohF ivc kI Prk smJfey.
pihlF gey eymnfbfd ngr. suwcI ikrq vflI sI aMimRq.
dI sFJ hY. iswKF dy Drm gRMQF ivc ihMdU ivsvfÈ nhIN krdy qy Auh afpxy nFvF dI nINh hI ies isDFq ‘qy itkI hY ik ies
Tihry jf BfeI lflo dy Gr. inrI Ëihr luwt vflI ikRq.
dyvI dyviqaF df ijLkr afAuNdf hY. ipwCy isMG lfAuNdy hn. Auh vYidk mMqrF ivc bRfhmxvfdI jmfqF df pRBuqv hmyÈf
rihMdf sI AuQy Bfgo hMkfrI.
iswK Drm dy sMsQfpk gurU nfnk dI QF anMd bfxI pVH ky ivafh krdy hn bixaf rhy qy ivroDfqmk avfËF df
luwtdf ikrq kfmy dI BfrI. mfr ky hwk nf dUjy df Kfey.
mwD-kfl dy BgqI aMdoln dy pYrokfr sn, qy gMgf ieÈnfn dI QF aMimRqsr srovr sMGfr cldf rhy. AunHF anusfr ies dy
jo iek ihMdU Drm dI lihr sI. AunHF ny dy ieÈnfn nUM pivqr mMndy hn. akfl Èfqr krqf Drqf Èfm, dfm, dMz, Byd swcf ihMdU, musilm khfey.
Bfrf Auhny Xwg rcfieaf. ikrqI kfmy sn vizafey.
keI dUjy Dfrimk suDfrkF vFg hI afpxy clfxy ipCoN iswK asQIaF df pRvfh afidk rx-nIqIaF rfhIN ieh kfrj krn
bfby qFeIN swd iBjvfieaf. mlk Bfgo dy hMkfr duVfey.
smyN dy ihMdU Drm ivc afeIaF keI hirduafr dI QF kIrqpur sfihb ivKy krdy `c pUrI qrHF inpuMn hn. AunHF dIaF pfeIaF
sfDF sMqF nUM vwzI dfavq.
qrutIaF soD ky iswK Drm clfieaf, jo hn qy 13 idnF dI QF hPqy ipCoN ardfs jfq pfq dIaF gMZF hfly qIk nhIN KulHIaF.
pr nfl grIbF nf muhwbq. hwk prfieaf Ëihr hmyÈ.
Bfv rUp ivc ihMdU Drm df suDiraf rUp krky Bog pfAuNdy hn. Auh ihMdU ÈrfDF, pRQf ihMdU smfj df vwzf ihwsf bRfhmxI
hY qy Ausy vrgf hI hY. dohF dy mUl sMklp df KMzn krdy hn. ies leI Auh Dfrimk bMdobsq ivc Ps ky sdIaF qoN ÈoÈx df chuM vrnf nUM dyh AupdyÈ.
cwly Xwg pr gurU nf phuMcy. sFJIvflqf df vMzx sMdyÈ.
vI EhI hn. dovyN eIÈvr, BgqI, afqmf, rsm dI idRÈtI qoN ihMdUaF qoN vwK hn. iÈkfr huMdf af irhf hY. jYn qy buwD Drm
koDry dI Kf bws rs BuMcy. bfbf nfnk sI dUr aMdyÈ.
afvfgmx, punr-jnm, mukqI, nrk, ihMdaU F qy iswKF ivcfly ieh mud w f dIaF imsflF dy ky iswK dwsdy hn ik
Bfgo zfZf guwsy ivc afvy. -syvf isMG nUrpurI
surg, pfp puMn, qIrQ ieÈnfn qy pUjf AuTx df kfrn kI hY? bhuigxqI ihMdU Drm ny ijvyN ienHF alp-
Jwt bfbf jI nUM swd bulfvy. sYn hojy, kYlIPornIaf.
pfT ivc ivÈvfÈ rwKdy hn. dohF dy ieko ihMdU aqy ajoky iswK-dovyN purfqn sMiKak DrmF nUM hËm krky ienHF df
Punjab Times Vol 20, Issue 34; August 24, 2019 pMjfb tfeImjL sfl 20, aMk 34, 24 agsq 2019 (22)

hy bfbf nfnk!
hy bfbf nfnk! qyry syvk ies sfl
qyrI 550vIN jnm sLqfbdI ‘qy smfgm,
sLor qy sLuhrq leI bVy jorF-sLorF nfl
icrfg-zfr
dunIaF Br ivc mnf rhy ny. vwK-vwK
pRogrfm AulIky jfxgy, ijs ivc qyrI bfxI
dI sLfied gwlbfq QoVHI hI hovy. nfnk
gu r U jF nfnk pIr bfry bhu q gw l F zf[ gurbKsL isMG BMzfl afpxI invyklI sLYlI ivc jIvn dIaF prqF Proldy ijLMdgI dy nfd
hoxgIaF, pr nfnk sLfh PkIr bfry
sLfied koeI gwl nf kry. soicaf mnf!
dI qlfsL ivc rihMdy hn. AunHF dI vfrqk ivc kfiv-rMg ieMnf BfrU huMdf hY ik keI vfr qF BulyKf
nfnk sLfh PkIr nfl iek pfsV sMvfd pYNdf hY ik ieh vfrqk hY jF kivqf! ipCly lyK ivc zf[ BMzfl ny Gr dIaF isPqF dwsIaF sn,
hI rcf ilaf jfvy, jo qyrI iPqrq qF nhIN “Gr, ipafr df mMidr, mfipaF dIaF duafvF df duafr, BYxF-BrfvF df ipafr, dosqIaF df
sI, pr myry kol hor cfrf vI nhIN. ies rYx-bsyrf, XfdF df isrjx-duafr aqy supinaF df aMbrI-psfr.” ies vrHy iswK bfby nfnk
bhfny mYN Kud dy rUbrU ho, afpxIaF dy 550vIN jnm sLqfbdI mnf rhy hn, pr vyKx vflI gwl hY ik iswK bfby nfnk dI idwqI mwq nfl zf[ gurbKsL isMG BMzfl
kmIaF, kuqfhIaF qy kurIqIaF nUM jfxn, ikMny ku juVy hoey hn? hQly lyK ivc zf[ BMzfl ny bfby nfnk dI bfxI qoN nf isrP tuwty sgoN Ault Pon: 216-556-2080
smJx aqy ies qoN kuJ iswK ky jIvn- cwl rhy ajoky iswKF dI gfQf ibafnI hY. Auh kihMdy hn, “vpfr mfVf nhIN, pr jd ieh Drm nUM
jfc nUM qyrI soc anusfr kr sikaf qF kuhj nUM jwg-jfhr krn vfilaf, asIN
vycx lwg pvy, mnuwKI kmIngI df afDfr bx jfvy, gurduafiraF nUM kfrporyt adfry bxf ilaf
ieh myrf hfsl hovygf. qF prqF ivc ijAuxf iswK ilaf ey. asIN
hy bfbf nfnk! qUM 20 ruipaF df jfvy, inwjI jfiedfd smJ ilaf jfvy aqy ‘Gr Gr aMdru Drmsfl[[[’ dI QF GrF nUM gurduafry
mOky vyK ky igrigt vFg rMg, ilbfs,
aijhf vpfr kIqf ik qyrI idwB-idRsLtI rijstr krvf ky, srkfrI CotF lYx df vsIlf bxf ilaf jfvy qF qyrI soc ivcly sicafrypx bol aqy aMdfjL bdlx dy mfhr ho gey
ny lMgr pRQf nUM jnm idqf, jo BwuiKaF aqy inafrypx nUM gMDlf hI kr rhy hF.” –sMpfdk hF. sfnUM qyrI ies isiKaf nfl koeI
leI Bojn aqy loVvMdF leI mdd dy rUp srokfr nhIN, ikAuNik afpxy inwj nUM pihl
ivc iswK-soc df ihwsf bxnI cfhIdI sI, nhIN. Auh socdy ny ik vpfr ivc JUT, ijnHF df bjurg sfrI Aumr qyrf sB qoN anusfr jIvFgy. afpxy syvkF `qy rihm dyxI, robot vFg BfvhIx hoxf, gYrq
pr pUrn rUp ivc bx nhIN skI. ies nUM TwgI aqy hyrf-PyrI jfiejL ey aqy ies krIbI sfQI irhf. qyry sB qoN nyVly sfQI qF kr hI skdYN bfbf? vycxf, jLmIr dI bolI lfAuxI jF Kud hI
gRs ilaf ey AunHF kurIqIaF ny, ijnHF qoN Dfrnf anusfr hI vpfr krdy, lok BlfeI dy vfrsF nfl aijhf ivhfr dyK ky mn hy bfbf nfnk! “Gfil Kfie ikC cOrfhy jf ky afpxI inlfmI lfAuxf, afm
bcx dI bVI loV sI. dy kfrjF df ivKfvf kr rhy ny qF ik Auh bhuq Audfs qy hqfsL ey. iDrkfry hoieaF hQhu dyie” vrgI cyqnf sfzI jLmIr df vrqfrf ey. idKfvy dy qF iswK hF, pr asIN
bfbf! qUM hI dws jd lMgr idKfvf idKf skx ik Auh vwzy DrmI hn. vpfr ny awk ky hux rfmdfsIaF, rfmgVHIaF, ihwsf ikAuN nhIN bx skI? socdf hF kI a-iswK hF. jLihnIaq hY ijnHF dI ibmfr.
bx jfvy, Bojn dI brbfdI hovy, ies dI mfVf nhIN, pr jd ieh Drm nUM vycx lubfixaF, rivdfsIaF, jwtF, rivdfsIaF kdy asIN ikrq kmfeI ivcoN loVvMdF dI qyry bol 500 sfl pihlF vI swcy sn
rihMd-KUMhd vfqfvrx nUM plIq kry, lwg pvy, mnuwKI kmIngI df afDfr bx afid ny vwK vwK gurduafry bxf ky qYnUM mdd kIqI ey? kI iksy grIb-gurby leI aqy hux vI iblkul swcy. bdilaf qF
rwijaF nUM hor rjfieaf jfvy, sYNkiVaF jfvy, gurduafiraF nUM kfrporyt adfry ihisaF ivc vMz ilaf, jo ‘eyk nUr qy afpxIaF asImq suwK-shUlqF nUM sImq kuJ vI nhIN. isrP sfl aqy kYlMzr bdly
dI igxqI ivc lMgr dy stfl lfey jfx, bxf ilaf jfvy, inwjI jfiedfd smJ ilaf sBu jgu Aupijaf kAun Bly ko mMdy’ dI krn leI pihl-kdmI kIqI ey? kI ieh ny.
iksy ivsLv kfnPrMs ivc vI gurduafry jfvy aqy ‘Gr Gr aMdru Drmsfl[[[’ dI Gor avwigaf ey. nIcF nUM gly lfAux vfly smfjk brfbrI leI ienklfbI kdm hy bfbf nfnk! qyry bfxI-bolF “pvxu
qoN ilaf ky lMgr vrqfieaf jfvy jF iksy QF GrF nUM gurduafry rijstr krvf ky, hy bfbf nfnk! dyK qyry pYrokfr ikMj nhIN hovygf, ijs dI cfhnf qusIN kIqI gurU pfxI ipqf mfqf Driq mhqu[[[“ dI
vwzy ivakqI dy inwjI smfgm, Bog jF srkfrI CotF lYx df vsIlf bxf ilaf durkfrdy ny? iswK Drm nUM hor sImq sI. pfp dI kmfeI krky bxy DnfZF vloN rUh kurlfAuNdI hovygI ik qyry hI vfrsF
aMiqm ardfs dy mOky gurduafry qoN cuwkvF jfvy qF qyrI soc ivcly sicafrypx aqy kr rhy ny. ieh iswKI df Gfx aqy ies dsvMD dI kIqI jf rhI byruhmqI mn nUM ny hvf pRdUisLq kr idqI ey, pfxI nUM plIq
lMgr ilaFdf jfvy qF lMgr dI afqmf inafrypx nUM gMDlf hI kr rhy hF. qyry rfhIN mnuwK dy mrn leI, mrn-ruwq nUM pIVq krdI ey? ikMj bMnfvF Zfrs izwg kr idqf ey aqy Drq kItnfsLkF qy KfdF
kurlf AuTdI ey. lMgr, lMgr nhIN rihMdf. nF `qy sQfpq kIqy vpfrk adfry BfeI swdf ey. rhy mn nUM? qUM hI kuJ dws bfbf! nfl jLihrIlI kr idqI ey. hux KyqF ivc
pMgq qy sMgq dI prMprf pIVq ho jFdI ey lfloaF df lhU pI, idn bidn vD Pul hy bfbf nfnk! qUM ‘bfby kIqI iswD hy bfbf nfnk! “pfp kI jMJ lY kfbloN KudkusLIaF dI Psl AugdI ey. diraf bryqy
aqy ies pIV ivcoN AuBrn leI qUM hI koeI rhy ny. ieh kyhf vpfr ey? qUM qF swc dy gosLit[[[’ rfhIN qrk, pyRm aqy sMvfd qoN Dfieaf jorI mMgy dfn vy lflo”, “eyqI bx gey ny aqy isskdI ey pOx. qyrI sumwq
sumwq dyh! mfr peI kurlfxY qYN kI drd nf afieaf” nUM Bulf ky kumwq df isLkfr hoey qyry vfrsF
hy bfbf nfnk! “gAU ibrfhmx kAu jF “jy skqf skqy ko mfry qf min ros n qoN qyry bolF `qy pihry dI afs ikvyN rwKI
hy bfbf nfnk! qyry bol ‘nIcf aMdir nIc jfiq nIcI hU
kru lfvhu gobir qrxu n jfeI] DoqI itkf hoeI] rhfAu] skqf sIhu mfry pY vgy jf skdI ey? aijhy vfrsF nUM dws kI
qY jpmflI Dfnu mlyCF KfeI]” rfhIN
aiq nIcu] nfnku iqMn kY sMig sfiQ vizaf isAu ikaf rIs]”
KsmY sf pursfeI]” bol hux afpxI hoNd khF? pIVq mn qyry bfxI bolF dI duhfeI
bfhrly idKfvy nUM inMdx vfly qyry bfxI- isskx lwg pey, jd BfeI mrdfny dy vfrsF nUM hirmMdr
Buwlx leI iqafr ny. bfbr kfbloN nhIN idMdf kUkdf ey “ruMz-mruMz ruwK, bMjr
bol afpxI hoxI `qy hMJU vhfAux qoN ibnf sfihb ivc kIrqn krn qoN vrjx `qy inrfsL jfxf ipaf, jo afAuNdf, sgoN afpxy hI imwqr bx ky kuwK, bygYrq mnuwK aqy Auh puwCdy ny pMjfb
hor kr vI kI skdy ny, jd koeI mnuwK isrP qyrI iebfdq krn leI afey sn. ijnHF df bjurg sfrI dusLmxI, julm, qsLwdd, ainaF aqy jbr nUM ikhVf ey duwK?”
bfxI qoN bfxy vfly rfh qur pvy. jIvnI Aumr qyrf sB qoN krIbI sfQI irhf. qyry sB qoN nyVly sfQI dy `qy aijhy AuqfrU ny ik iswK kihx lwigaF hy bfbf nfnk! qUM “qKq bhY qKqy
isafxp aqy sMvydnf, sog mnfAux lwg vfrsF nfl aijhf ivhfr dyK ky mn bhuq Audfs qy hqfsL ey. vI sLrmsLfr hoeIdf. Kud nUM ies BfeIcfry ky lfiek[[[“ `qy pihrf idqf. puwqr moh
pYNdI ey. asIN isrP bfxy qIk sImq ho iDrkfry hoieaF ny awk ky hux rfmdfsIaF, rfmgVHIaF, df ihwsf hox `qy nmosLI. jd afpxy hI nUM nkfr ky BfeI lihxf nUM gurgwdI bKsLI
gey hF. qUM qF kdy vI bfxy nUM qrjLIh nhIN lubfixaF, rivdfsIaF, jwtF, rivdfsIaF afid ny vwK vwK afpixaF df mrsIaf pVHdy hox, isvf qF ik Auh iswKI dI ivcfrDfrf nUM Aus
sI idqI. ijs Kyqr ivc vI igaf, AunHF gurduafry bxf ky qYnUM ihisaF ivc vMz ilaf, jo ‘eyk nUr qy sykx leI mjbUr kr dyx jF sfhF nUM sMdrB ivc lokfeI qIk phuMcf sky, jo qUM
df hI ho igaf aqy Auh qyry ho gey. ienHF sMqfp dI BwTI bxf dyx qF doKIaF dI pCfx phuMcfeI sI. ieh quhfzI idwB-idRsLtI aqy
sBu jgu Aupijaf kAun Bly ko mMdy’ dI Gor avwigaf ey. nIcF
bfixaF ny iswKI nUM sImq krn dI koisLsL sihjy hI ho jFdI. BivwK muKI soc df pRqfp hI sI ik iswK
qF kIqI ey, pr ieMj hoxf nhIN. awj kwl
nUM gly lfAux vfly hy bfbf nfnk! dyK qyry pYrokfr ikMj durkfrdy
BIK mMgx qoN sLrimMdf hox vfly iswKF Drm dunIaF df pMjvF vwzf Drm bx ky
sLrDflUaF dy GrF qy gurduafiraF ivc ny? iswK Drm nUM hor sImq kr rhy ny. ieh iswKI df Gfx aqy
nUM smyN dy aihlkfrF ny mMgqy, hIxy qy smuwcI mnuwKqf nUM pRBfivq kr irhf ey,
qyrI sLoBf isMGI Poto afm pRcilq ey, ijs ies rfhIN mnuwK dy mrn leI, mrn-ruwq nUM swdf ey. bOxy bxf `qf. mr geI ey gYrq. byaxKI pr hux qF qKqF qy gwdIaF dI vsIaq
df qyry srUp nfl koeI vfh vfsqf nhIN kOm afpxI kbr Kud pwutx leI ijMmyvfr. huMdI. ieh vsIaqnfmf pIVHI dr pIVHI
aqy asIN buwq pUjf dI mnfhI krn vfly vpfr dI gwl kIqI sI. ies ajoky vpfr gosLit dI prMprf nUM sLurU krky vwK-vwK aijhf hI awj kwl qyrI jnm BoN `qy ho kfiem ey. kOx jfxdf ey ilafkq, Xogqf,
dI Poto nUM hI pUjxf sLurU kr idwqf ey. qoN injLfq iml jfvy qF iswKI dI PulvfVI iPrikaF qy DrmF ivclI ksLIdgI qy irhf ey, ijs `coN injfq pfAux leI koeI igafn jF smrwQf nUM. isrP glbf kfiem
hy bfbf nfnk! qUM qF Aus vkq ivc hor mihkygI. kuiVqx nUM Gtf ky ipafr-muhwbq df loa njLr nhIN af rhI, ikAuNik cfry pfsy krn leI qKq qy gwdIaF vrqIaF jf
ihMdU aqy ieslfm DrmF drimafn iek hy bfbf nfnk! “qIrQ vrq suic pYgfm idqf. afpxI gwl suxfAux nfloN ey aMDyr-ngrI. adlI rfjf, igafn- rhIaF ny. ies ivcoN ikhVI cMigafeI qy
aijhy Drm dI moVHI gwzI, jo ibrK bx sMjmu nfhI krmu Drmu nhI pUjf] nfnk dUijaF dI gwl suxn nUM pihl idwqI. iPr ivhUxI qy aMDI reIaq nUM kurfhy pfAux sucwj dI afs rwKogy? ikhVy dfaivaF dI
ky dUr dUr qIk mOilaf. ijs ny iswK Bfie Bgiq insqfrf duibDf ivafpY dUjf]” afpxI suxfAux aqy smJfAux dI iprq qy inwjI muPfd dI pUrqI leI vrqx ivc pUrqI hovygI? iks qrHF dI lok-BlfeI
Drm, PlsPy qy soc nUM ivsLflqf bKsLI. jF “pUjf vrq iqlk iesLnfnf puMn dfn pfeI. ieh iprq qyry hI pYrokfr, pYrIN koeI ksr nhIN Cwz irhf. nUM qrjLIh dyvogy? ikhVy smfj jF Drm
asIN qF vwK-vwK zyiraF, prMprfvF qy bhu dYn] khUM n BIjY sMjm suafmI bolih rol rhy ny. AunHF nUM iksy vwKry ivcfr BfeI gurdfs dy bol ‘siqgur nfnk nUM AucyrIaF bulMdIaF qIk phuMcfAux aqy
mirafdfvF rfhIN iswKI joq nUM inwjI mITy bYn]” rfhIN vrq, pUjf, qIrQ rwKdy ivakqI dy ivcfrF nUM suxnf gvfrf pRgitaf imtI DuMd jg cfnx hoieaf’ qF idwK nUM rusLnfAux leI mn-cfhnf pYdf
dfieiraF qIk sImq kr, ies dy cfnx iesLnfn afid dI inKyDI krn vfly qyry nhIN. Auh qrkhIx, puKqf dlIl qoN kory vYrfg-ihwckI bx ky rih gey ny. julm hovygI? inwjI muPfd qIk sImq ho geI
df psfr rokx leI lfmbMd ho gey hF. bol sLfied KudkusLI leI iqafr ho jfx, aqy gihr-gMBIrqf qoN ivrvy ny. nUM llkfrn vflIaF klmF kuJ qF KfmosL soc ivcoN iksy cMigafeI dI afs rwKxf
iswKI ivsLflqf df nfm ey, sMgoVn df ikAuNik qyry iswK qF Auh sB kuJ krn hy bfbf nfnk! koeI soc-ikrn ienHF ho geIaF, kuJ jI-hjUr ho geIaF aqy byQvf qy byloVf. asIN aijhI mfniskqf
nhIN. jo lok qyrI bfxI `qy kfbjL ny, AunHF qIk hI sImq ho gey ny, ijnHF qoN qUM dy msqk ivc Dr ik Auh dUijaF dy kuJ KfmosL kr idqIaF geIaF. klm hI dy isL k fr. afm isw K Bu g q irhf ey
dI pihl, ies nUM inwj qIk sImq krn vrijaf sI. asIN qyry kpuwq hI ho gey hF ivcfrF ivcoN kuJ cMgyrf dyKx, smJx aqy nf rhy qF ikhVy hrP bfbr leI vMgfr cODrIaF dI nfkfmI, bdnfmI aqy bygYrqf
dI ey. ies krky iswK-icMqn nUM dunIaF aqy ies pKMzbfjI ivcoN hI asIN qYnUM apnfAux df jyrf krn, ikAuNik vDIaf bxngy aqy iknHF rfhIN simaF df duwK, df KimafjLf.
Br ivc pRcfrn vwloN byruKI ho rhI ey. iDafAux df Brm pfl rhy hF. sLbd-joq ivcfr, acfr jF ivhfr ikDroN vI iml drd, vYx, kIrny aqy alfhuxIaF nUM hy bfbf nfnk! mYnUM pqf hY ik bhuqy
zr lwgdf ey ik jYn aqy buwD Drm vFg nUM buJf ky ikhVf hnyrf dUr hovygf? jfvy qF svIkfr kr lYxf cfhIdf. qyry AulQfieaf jfvygf? hux qF isrP KfmosLI iswK qyry guxgfn kr rhy ny. ies ivcoN
iswK Drm pMjfb ivcoN Kqm nf kr idwqf msqk cfnx ikQoN iQafvygf? qUM hI sumwq kuJ nUM ainwn sLrDflUaF dy soc-drvfjy hI hY, jo cuwp dI avfjL bx ky cOigrdy hI bhuq sfiraF dI rojLI-rotI df jugfV
jfvy. jy myrI kUk qyry qIk phuMcdI hovy bKsL bfbf! bMd ny, ijs nfl huMms igaf ey idmfgI- ivc bygfngI dI jUn hMZfAux leI mjbUr ju bxdf, ikAuNik hux gurbfxI ivwk rhI
qF sfnUM isafxp dyh ik asIN ienHF dy hy bfbf nfnk! qyry bol ‘nIcf aMdir jlvfXU. ies kfrn ajokf iswK smfj ey. koeI nhIN Aus dI hUk suxn leI ey, kIrqn ivkfAU ey aqy Drm-pRcfr
glby qoN mukq ho, Kud hI iswKI soc nUM nIc jfiq nIcI hU aiq nIcu] nfnku iqMn iek BMblBUsy aqy DuMdlky df isLkfr. iqafr? hryk hY mfnisk qOr `qy muwl df ey. swc nUM swc kihx aqy swc
jIvn ivc apnfeIey. kY sMig sfiQ vizaf isAu ikaf rIs]” isrP qyry bolF ivclf cfnx hI ienHF nUM ibmfr. iPr kOx lvygf smfjk alfmqF ijAux dI juarq nhIN. aijhy vkqF ivc
hy bfbf nfnk! ‘scu vfpfru krhu isskx lwg pey, jd BfeI mrdfny dy cfhIdf. ikAuNik hux qUM qF af nhIN skdf, dI sfr? qyrI bfxI dy kTor swc df juraqI aMdfjL
vfpfrI[[[’ dy bRhm bol mYnUM qF AucI avfjL vfrsF nUM hirmMdr sfihb ivc kIrqn pr bfxI dy bolF ivclI rOsLn afBf qF hI hy nfnk! ‘glIN asI cMgIaf acfrI aqy Drm dy TfkrF nUM ktihry ivc KVHf
ivc suxfeI dy rhy ny. pr kI krF qyrf krn qoN vrjx `qy inrfsL jfxf ipaf, jo hfsl bxygI, jy asIN bfxI nUM shI sMdrB burIafh[[[’ rfhIN mnuwKI mn dIaF qihaF krn dI ihMmq iks kol ey? jd lokF nUM
koeI vI iswK ienHF nUM suxn leI rfjLI isrP qyrI iebfdq krn leI afey sn. ivc pVHFgy, smJFgy aqy jIvn nUM ies Prol ky AunHF ivclf kuswq, kmIngI aqy (bfkI agly sPy `qy)
Punjab Times Vol 20, Issue 34; August 24, 2019 pMjfb tfeImjL sfl 20, aMk 34, 24 agsq 2019 (23)

gurU nfnk dyv jI nfl cwlxf ijMnf KFdf hY. ies df srUp asIN mnuK dI
ku muÈikl AunHF dy smyN ivc sI, Enf hI
muÈikl awj vI hY. ies smwisaf dI jVH
ieh hY ik gurU jI dI mMnxI hY ik gurU jI
nUM mMnxf hY. ‘dI’ mMnFgy qF bfbf jI dy
bfby nfnk nfl ikvyN cwlIey?
afAuxoN rih hI geIaF hn. ienHF kfrnF bMdy dy bfby dI QF Kfs bMidaF df bfbf hI sMsQfvF Èfied ies krky ieho ijhy
pRgqIÈIl Xfqrf jF ivkfs ivc vyK skdy
hF. ieh bVI ivÈyÈ gwl sI ik gurUaF qy
iswKF-dohF ny hI pRBU dy swc vl vD rhI
mnuwKqf dI ies ÈoBf Xfqrf nUM pRym nfl
ieiqhfs dI ivDI ivc mMn rhy hovFgy aqy krky awj 550vyN pRkfsL purb ‘qy vI bfbf ikAuN sfhmxy afeI jf irhf hY. iks nUM murfqby nUM nhIN phuMc skIaF, ikAuNik invfijaf qy ies df gux gfien kIqf.
‘nUM’ mMnFgy qF bfxI dI rOÈnI ivc mMn jI nUM 1469-1539 qoN awgy qurn hI nhIN nhIN pqf ik afm bMdy dy bfby df rfh ieh iswK aqy isMG dy qxfE qoN bc nhIN gurU sfihb qF AunqI dy cfhvfn sn. Auh
rhy hovFgy. ieiqhfs dI ivDI nUM vrqx idwqf jf irhf. ies ivcoN afsQf qF inkldI isafsq aqy nOkrÈfhI dy apivqr skIaF. ieho ijhI siQqI ivc pRo[ pUrn ieiqhfs ivc lokF dy awgy vDx nUM idloN
vfsqy sux lYx nfl rhI hY, pr nYiqkqf nhIN inkl skI. gTjoV ny rok rwiKaf hY. ijQy qfkq hovygI, isMG dI ieh itwpxI iDafn ivc rwK leIey pRym krdy sn. iswK mq muqfbk KVoq jfqF
kMm cwl jFdf hY aijhf nf kr skx krky “jgq gur AuQy nOkrÈfhI afpxy afp pYdf ho jfvygI. qF qxfE mukqI df cfa pYdf krn dI dI injI siVaFd df hI Ëihr huMdf hY.”
aqy bfxI dI ivDI bfbf” dIaF sMBfvnfvF iswK gurU qwk ies qoN srkfrF ny qF kI bcxf hY, isafsI ÈurUafq ÈqfbdIaF ijhy imly hoey mOikaF ies tUk dI cUl ‘dohF qy igafnI
vrqFgy qF pihlF suMgV geIaF hn. pfrtIaF aqy Dfrimk sMsQfvF vI bcIaF rfhIN kIqI jf skdI hY. ies nfl bfxI dy isafxf’ nMU pRvfn kr leIey qF ies nqIjy
smJxf pvygf, iswK gurU vfly ibMb nUM lY ky vwK vwK hoeIaF nhIN hn. cyqnf ienHF sfiraF ivc afkfÈ ivc afpxy prF nfl Auzx vwl `qy phuMicaf jf skdf hY ik ijvyN bfxI
iPr Esy nUM zyrydfrIaF pYdf ho geIaF hn. gurU ibMb itmtmf qF skdI hY, pr koeI jlvf nhIN syDq hoieaf jf skdf hY: ivc ‘ihMdU aMnf qurkU kfxf’ df hvflf
aihsfs ivc nUM loVF muqfibk vrqx nUM zyrydfrI kih idKf skdI. iks nUM kOx dwsy ik nfnk- gurU df mfrg afAuNdf hY, Ausy rohV ivc ies vyly gurU
irhf hF. ies ivc sMqF qoN lY ky icMqn ivc inihq sMBfvnfvF nUM pMCIaF dy mfrg smfn hY. dy iswK khfAux vfly ruVHI jf rhy hn.
poR[ blkfr isMG pitaflf* isafsqdfnF qwk dIaF iswK kotIaF pYdf aiDafqmkqf dI isDFqkI rfhIN hI hr iksy nUM ieh Bfxf iksy vI Drm nUM mMnx vfly
Pon: +91-93163-01328 ho geIaF hn. ieh nhIN Buwlxf cfhIdf ik kilafxkfrI mfzl vjoN sfhmxy ilaFdf mfrg rihq afkfÈ ivc nfl vfpr skdf hY, ikAuNik Drm nUM jnm
mMzIkrx dI Bfvnf ivc ijho ijhy iswK jf skdf hY. ies dI gYrhfËrI ivc rMgy afpxy KMBF anusfr qoN mMn lYx df nqIjf ieho ijhf hI inklxf
Auqfrnf pvygf aqy iPr anuBvI ÈYlI ivc pYdf ho gey hn, AunHF nUM Drmnumf- hoey mnF vfly nfnk nfmlyivaF dI QF afp AuzfrI mfrnI pYNdI hY. huMdf hY. jdoN dy iswK jMmx lwg pey hn,
pRgtfAux dI smrQf pYdf krnI pvygI. isafsqdfn aqy isafsqnumf-DrmIaF axrMgy mnF vflI BIV hI pYdf ho skygI. ieh hvflf ies krky dy irhf hF qF AudoN qoN iswK hox dI loV GtdI qurI geI
ijMnI pihlI ieiqhfs vflI ivDI sOKI vjoN smiJaf qy smJfieaf jf skdf hY. ieh qF hI vfprdf hY, jdoN bIjy hoey bIj ik ieh dwisaf jf sky ik sMBfvnfvF dI hY. ies hflq ivc iehI cyqf krvfieaf
hY, EnI hI bfxI vflI ivDI aOKI hY. sOK ienHF dohF kotIaF nUM iksy iksm dy socy nUM mOlx vflf mfhOl nhIN imldf. iswK jy suXog vrqoN nf kIqI jfvy qF Auho ijhI jf skdf hY ik iswK hox vfsqy bfxI df
nfl qurn dI iensfnI iPqrq krky iswKF smJy eyjMzy dI loV nhIN huMdI, ikAuNik hoey ibnf iswK ho skx dI imlI hoeI KVoq pYdf ho jFdI hY, ijho ijhI KVoq df ieh swc iDafn ivc rwKxf pvygf,
ny bfbf jI dI iswiKaf nfl qurn dI QF dohF kotIaF dy afgU Auho ijhIaF ivDIaF shUlq nUM nhIN CwzFgy qF bfby nfnk dI sfhmxf nfnk nfmlyivaF nUM ies vyly isKI isiKaf gur vIcfir]
bfbf jI dy ieiqhfs nfl qurnf ÈurU kr nUM eyjMzf smJ lYNdy hn, ijnHF rfhIN afm iswiKaf nfl nhIN inB skFgy. krnf pY irhf hY. ies bfry cyqMn iswK ndrI krim lMGfey pfir]
idw q f ho i eaf hY . ZfzIaF, rfgIaF, bMdy nUM ipCy lfieaf jf skdf hY. ieho socFgy qF smJ af jfeygf ik gurU vjoN pRo[ pUrn isMG dI ieh itwpxI sFJI (pMnf 465)
pRcfrkF aqy nyqfvF ny swcy sOdy vflI sfKI ijhy lflc aDIn afpo afpxI agvfeI nfnk dyv jI joiq rUp ivc brfsqf ds krnf cfhuMdf hF, “aiDafqmkqf df iswK ---
nUM lMgr qoN awgy nhIN qurn idwqf. ies ivc gurU dy nF ‘qy XfqrfvF inkl rhIaF pfqÈfhIaF gurU gRMQ sfihb ivc smfey ivcfr-sMklp ijvyN ik gurU sfihbfn ny *sfbkf muKI,
nfl ies Gtnf dIaF siBafcfrk, hn qy loVF muqfibk pRogrfm bx rhy hn. hoey hn. bfxI dI agvfeI ivc afm iswKF ies dy DrqI dy pwK duafrf klipq kIqf gurU gRMQ sfihb ivBfg,
Dfrimk aqy aiDafqmk prqF sfhmxy kOx iks nUM puwCy ik ies ivc afm ny ijho ijhIaF mwlF mfrIaF hn, iswK hY, jIvn dy gqIÈIl pwK nfl vDyry myl pMjfbI XUnIvristI, pitaflf.

vyeIN ndI qoN swc-KMz iksy afiKaf, modIKfny luwt mcf ky zr igaf ey Auh,
iksy afiKaf hor kI hoxY zrdf hI kuJ kr igaf ey Auh.
hr koeI rwb nUM afK irhf sI kI sI Es ivgfiVaf qyrf.
dUr prHF ijhy BYx nfnkI hwQ joV ky KVHI hoeI sI,
pqf nhIN Auh supnf sI jF kfdr ny koeI Kyl rcfieaf. buwlIaF dovyN Prk rhIaF sn surqI rwb ivc vVI hoeI sI.
iBMnI rYx qy aMimRq vylf suwqf ipaf sI jgq sbfieaf. pr zuwibaF nUM qfrn vflf nfnk cuBI mfr sI bYTf.
awKIaF bMd qy hwQ juVy hoey surq myrI sI AucI cVH geI, ijwQy koeI phuMc nhIN skdf Aus swcy drbfr sI bYTf. iek pfsy mrdfnf bYTf nfnk nfnk bol irhf sI.
qurdI qurdI qurI geI mYN jf sulqfnpury ivc vV geI. inrMkfr afkfr rihq dI ijwQy jgdI peI joq sI, pqf sI Aus nUM nfnk koeI Byd agMmI KolH irhf sI.
Esy suMn smfDI dy ivc bfbf hoieaf Eq poq sI. iek idn lMiGaf, dUjf lMiGaf, qIjf idn jd pUrf hoieaf,
DMn nfnkI DMn gurU nfnk DMn iqRpqf ijn nfnk jfieaf. hOlI hOlI bfbf nfnk ndI ivcoN af bfhr Kloieaf.
Ëfhr pIr jgq gur bfbf kl qfrn gurU nfnk afieaf. aYsf afqm icMqn kIqf qpdI dunIaF Tfrn dy leI.
Drq peI pirkrmf krdI bnspqI peI cvr Julfvy, siqnfm df bMinaf byVf jgq nUM pfr Auqfrn dy leI. nËr AuTf ky bfby qwikaf byby KVHI dUr hY hoeI.
TMZI TMZI pOx pury dI JUm JUm ky sdky peI jfvy. Btk rhy iensfnF dy leI gurmuK gfzI rfh clfAuxf, hwQ ardfs ‘c juVy hoey ny aMdroN nUro nUr hY hoeI.
jfq pfq dy Brm imtf ky sB nUM iek pirvfr bxfAuxf. siqgur nfnk jf byby dy pYrF Auqy sIs invfieaf,
imwTI imwTI cMn cfnxI cMn dy nfl Kyzdy qfry. BYx nfnkI Aus mflk df lwKF vfrI Èukr mnfieaf.
krn leI ieÈnfn siqgurU af phuMcy sI vyeIN iknfry. ikDry swjx, mlk hY ikDry, ikDry bYTf vlI kMDfrI.
keI jnmF qoN vyeIMN ipafsI siqgur dy dIdfr leI sI, ienHF TwgF luwt ky Kf leI BolI BflI Klkq sfrI. AuT mrdfnf Èbd gfvIey arÈoN bfxI afAuNdI peI ey.
kd afvo qy drs idKfvo KVI avfjLF mfr rhI sI. ikDry pMizq, ikDry kfjI, ikDry muwlF lut mcfeI, Aus mflk dI isPq ‘c juV ky kudrq sfrI gfAuNdI peI ey.
Drm dy nF ‘qy luwtF mwcIaF, dr dr ruldI iPry lokfeI. ‘so dr kyhf so Gr kyhf’ ijs ivc hY inrMkfr vsyNdf,
bfby pYr vyeIN ivc pfieaf vyeIN pYr pkV ky bih geI. afpy ieh sMsfr bxf ky afpy sB dI sfr kryNdf.
bfby bYT smfDI lf leI vyeIN bfby vl qkdI rih geI. EDr hPVf dPVI mwcI dOlq KF vI dOiVaf afieaf.
inkl ndI ‘coN bfhr rbfbI bih igaf afx iknfry Auqy, rOlf pfvy DfhIN rovy nfnk ieh kI kihr kmfieaf. Bfg hoaf gur sMq imlfieaf siqgur qwikaf myry vwly.
pr bfbf nf bfhr inkilaf sfry lok jfg pey suwqy. keI mfr ky cuBIaF lwBdy, keIaF ny sI jfl ivCfey, awKIaF Cm Cm vrsx lwgIaF dovyN nYx ho gey Jwly.
pr dunIaF nUM qfrn vflf swcKMz ‘c ipaf ‘so dr’ gfey. Df izgI iPr crnF Auqy dunIaF qoN ivprIq ho geI,
sfry ngr pY igaf rOlf nfnk zuwb igaf nfnk zub igaf. gurU nfnk dI imhr jd hoeI murdy qoN ‘surjIq’ ho geI.
jF Aus nUM koeI jIv Kf igaf jF dldl dy ivc KuB igaf. hfhfkfr mwcI hr pfsy icwty idn sI ipaf hnyrf. -bIbI surjIq kOr sYkrfmYNto

Kud dy rUbrU hoeIey

hy bfbf nfnk!
AunHF qoN isr lkoeI iPrdy ny.
nfnk-mwq nUM soc-jUhy lf
nfnk-soc df lV PV
kfiv jgq pRcfr bhfny lfAuNdy icwtf pwQr mVHdy sonf
ieh bx gey vpfr dy Gr,
nfnk-mfrgI bx aMdr rwb lukfieaf qUM lwB nhIN skdf
(ipCly sPy dI bfkI)
inqfxy, inmfxy, KudgrjL, bygYrq bxf
qUM qF KfmosL ho jFdf
jd asIN qYnUM Bfldy
aMqrIv ivcly nfnk nUM jgfeIey.
hy bfbf nfnk! hrPF rfhIN iswK
iswKI leI cIs BfvyN PolI jf KVfvF coly qy Bory idn Br.

idqf jfvy qF lokF df iekwT guMgf hI huMdf. muKOitaF ivc smfj ivc pey kuhjF nUM qyry snmuwK hwQIN ikrq ‘c ikvyN brkq pYNdI
ibKVf pYNzf rwb imlx df
klm dI kUk, iPjf nUM vfsqf pfAuNdI vysF ivc kridaF sLfied sLbdF nUM qlK hoxf ipaf. af lMG vyK krqfrpury,
iensfn bxf ky qUM sI kr‘qf sOKf,
ey, ByKF ivc ieh qF hoxf hI sI ikAuNik ikMnf ku icr kr ardfsF mMgy jo drs iddfry
pr awj qyry Gr df iswDf rsqf KolHxf
hy bfbf nfnk! sqhI AupdysLF ivc ienHF sLbdF ivclI sMvydnf nUM sulGdf lgdf huMdf pUrf phuMc krqfrpury.
pMQ doKIaF nUM hY lwgdf aOKf.
qUM guMm eyN qy sMgmrmrI asQfnF ivc. rwKdf. afKr ies nUM vI rfhq cfhIdI ey. pMj dirafvF dI qyrI crn Coh DrqI
sfzy bolF ivcoN ies leI myrf mn, qyry nfl duwK-suwK krnI ikrq qy Auh vI vMz ky CkxI
ieMj lwgdf ieh zol rhI hY,
hrPF ivcoN sfnUM qF cyqf hI nhIN irhf Prolx df sI. mn dIaF qihaF Prol ky ieh dwsU kyvl nfnk df dr,
ByKI bx ky kuJ twbr pMQ nUM Kf gey
arQ-arfDnf ivcoN ik qUM qF vwsdf eyN kuJ rfhq imlI ey. AumId hY ik qusIN afpy iPr qUM smJ hY lYxf
lok lukfeI awj mUMhoN bol rhI hY.
sfzI soc ‘coN JuwgIaF ivc ajoky kusYly swc nUM smJ ky, mfnvI ieh zyry qy Aucy mMidr
krm-sfDnf ivcoN cIQVy ilbfs ivc ibrqI ivc kuJ cMgyrf krn, jugq bxfAux ivhlVF aqy ÈYqfnF dy Gr.
AulJI qfxI jfvy inwq hor AulJdI
qy Drm-afsQf ivcoN. Kurdry hwQF ‘c aqy hrPF ivcoN sUhy arQ AugfAux dI mYN mYN Cwz ky qUM hI qUM kihxf
sfnUM lwBdf ies ivc rfh koeI nf,
ibafeIaF vfly pYrF ‘c arfDnf nUM Auqyijq krdy rhogy qF ik bfby AupdyÈ sMgqF qfeIN rtfAuNdy ny,
‘sohl’ iswK df iswK `qy ivÈvfs hY muwkf
qUM guMm eyN swc-sMvydnf ‘c swc hmysLf ijAuNdf rihxf ey. hux qF klm iPr myrf pMQ qy myrI sMgq kih kih
joVn vflf rihbr qyry ijhf idKdf hor
idRsLtI ivcoN hwzIN Aukry swc ‘c ieh kUkx leI mjbUr hY, afpxI hAumY nUM afp hI pwTy pfAuNdy ny.
koeI nf.
suhj-sMvydnf ivcoN qy vyeIN dy pfxIaF ivc. iswKF df gurU aqy
muslmfnF leI pIr, pMj sdIaF qoN pihlF vfly Drm lutyry -zf[ blivMdr isMG sohl
qrksMgqf ivcoN
hy bfbf nfnk! afE, lwBIey sB df awj vI dn dnfAuNdy iPrdy ny, sfbkf sMXukq zfierYktr,
sMjIdgI ivcoN
sfnUM sumwq dy ik nfnk sLfh PkIr? DrmI ikrqI mfnv drdI pwq dI Kfqr KyqIbfVI pMjfb.
qy supn-sMsfr ivcoN.
Punjab Times Vol 20, Issue 34; August 24, 2019 pMjfb tfeImjL sfl 20, aMk 34, 24 agsq 2019 (24)

ryiqaF, bryiqaF qy

ihMdq
U v dy dOr ivc mIaF kivqf swpF dIaF KuwzF qoN
dyK mYƒ khI nfl Drq ƒ cIridaF
Dfn, gMny qy dsqF nfl sxy
KyqF ‘coN srkidaF
igafrF julfeI 2019 ƒ afsfm pVH lY myrI AulJx.
puils ny iek iÈkfieq ‘qy ds jixaF ihMdUqvvfdIaF dI burCfgrdI Bfrq dy krIb hr sUby ivc isr cVH bol rhI hY. jdoN kihMdy ny DwkV mYƒ bMglfdyÈI
iKlfP aYP[afeI[afr[ drj kIqI. AunHF muslmfn BfeIcfrf Kfs qOr ‘qy ienHF dy inÈfny Auqy hY. asfm ivc hVH qF ipCy ijhy afey qy mYN dwsdf hF myry bfgI idl ƒ
Auqy doÈ hY: afsfm dI asimqf ƒ Tys mYN qy mIaF hF.
hn, ijnHF ny lwKF lok AujfV idwqy pr Aus qoN pihlF AuQy jo hVH nPrq df afieaf hY, Aus
phuMcfAuxf, bdamnI PYlfAuxf, Dfrimk dyK mYƒ sMivDfn dI kfpI vwKI Qwly
dI BrpfeI nhIN ho rhI. nPrq dy ies hVH nMU kivqf ny vMgfiraf aqy iqMn sfl qoN ilKI qy AuNgl idwlI vwl kIiqaF
BfvnfvF ƒ swt mfrnf aqy Bfrq dI
aKMzqf ƒ Tys phuMcfAuxI. ienHF ƒ iksy jf rhI ‘mIaF kivqf’ sfhmxy afeI. do lyKF `c nvÈrn kOr aqy aYs[ pI[ isMG ny ies afpxI sMsd, afpxI suprIm kort
vI vyly igRPqfr kIqf jf skdf hY. ieh msly nMU ivsQfr sihq ivcfiraf hY aqy ihMdUqv dI lok-doKI phuMc dI inÈfndyhI kIqI hY. afpxy knft plys vwl jFidaF
ds jxy kOx hn? ieh muslmfn afsfmI pysL hY, pihlf nvsLrk kOr df lyK. dUjf aYs[ pI[ isMG df lyK agly aMk ivc. -sMpfdk qy dwsidaF sMsd mYNbrF, jwjF ƒ
hn, ijnHF dy vzyiraF df ipCokV pUrbI qy jnpQ ‘qy tUmF vycdI kuVI ƒ
bMgfl df hY. ieh bRhmpuwqr diraf dy mYN nqmsqk hF Dfn ƒ dI mMg ny Gor sMkt vl Dwk idwqf. mYN vIrfn, dldlI BoN ƒ mYN mIaF hF.
vw z y bry i qaF ivc vsdy imhnqkÈ mYN nqmsqk hF imhnq mËdUrI ƒ, mnuwKI hwkF dy kfrkunF df mMnxf hY Dfn dy hry KyqF ivc bdl idwqf kOmI rijstr df asr aqy grIb
iksfn, mËdUr hn. ienHF dsF ivcoN bhuqy ikAuNik mYN iksfn df puwq hF[[[. ik ieh sUcI mnuwKI ieiqhfs ivc kuJ lokF quhfƒ rjfAux leI. lokF Auqy tuwty kihr df jfieËf lYx leI
kvI hn aqy ieh ‘mIaF kivqf’ ilKdy iek gMdf mIaF ƒ hwkF qoN vFiJaF krn dI sB qoN vwzI mYN iewtF ZoeIaF hfl hI ivc asIN ‘kfrvF-ey-muhwbq’
hn. mfmlf kuJ vI hovy, mÈk hY. Bfrq dI bMglfdyÈ nfl koeI quhfzIaF AusfrIaF leI muihMm ivc Èfml kuJ sfQI, afsfm gey.
m I a F mYN quhfzI kfr clfAuNdf hF Aus PyrI dOrfn asIN AunHF pirvfrF ƒ vI
AurdU df lPË quhfzy afrfm leI imly, ijnHF ivc mrdF jF aOrqF ny ies
hY, jo jnfb jF mYN gMdIaF nflIaF sfP krdf hF sfrI srkfrI kfrvfeI, bydKlI, ihrfsqI
sRImfn sMboDn quhfƒ nroaf rwKx leI kyNdrF ivc kYd dy zr, aqy roË-roË dI
leI vriqaf mYN hmyÈf qoN hfËr hF iËwlq ƒ nf sihMidaF KudkuÈI kr leI
jFdf hY . ieh quhfzI cfkrI ‘qy sI. pqf lwgf ik ipCly kuJ hI mhIinaF
qusIN Pyr vI asMquÈt ho! ivc 57 mrd aqy aOrqF KudkuÈI kr
nvÈrn kOr drj kro, mYN mIaF hF cuky hn. kOmI rijstr dI qRfsdI asIN
jmhUrI, Drm inrpyK rfÈtr df awKIN vyKI-srkfrI kfrkunF qy eyjMtF dI
iewjq dyx vflf jF dosqfnf Èbd hY, pr iek nfgirk hwkF qoN ivhUxf. bylgfm luwt, muslmfnF iKlfP KuwlHyafm
afsfm ivc mIaF iek sdI qoN AuQy afx (quhfzI ilst ivc) nPrq df ieËhfr aqy kihMdy khfAuNdy
vwsy pUrbI bMgfl mUl dy muslmfnF leI myrI mF ‘ÈwkI’ votr hY pRgqIÈIl afsfmI lyKkF, buwDIjIvIaF dI
ihkfrq vjoN vriqaf jFdf hY. afsfm ivc BfvyN Aus dy mfpy BfrqI ny vI bMgflI mUl dy lokF pRqI AudfsInqf!
dhfikaF qoN pUrbI bMgfl mUl dy muslmfn jy qusIN cfho mYƒ mfr Cwzo asIN bydKlI df zr, byvqnI df drd
ivqkry aqy nPrqI jbr df iÈkfr rhy myry ipMz ‘coN mYƒ bydKl kr idE aqy roh vflf sur mihsUs kIqf. bryiqaF
kfgËI kfrvfeIaF ivc AulJy ihMdUqv dy JMby muslmfn. ivc ivcr ky smJ afeI ik AunHF mUl
hn. AunHF ƒ afsfm vfsI huMidaF vI sdf myry hirafly Kyq mYQoN Koh lvo
prvfsI jF gYr kfƒnI nfgirk grdfinaf myrf nF hY KbIr aihmd aY s I sM D I nhIN , ijs qihq afpxI bulzoËr lvo vfsIaF kol nfgirkqf dy sbUq ikAuN nhIN
jFdf hY. PrvrI 1983 ivc afsfm dy jF imjfnUr mIaF[[[. nfgirkqf df sbUq dy skx qoN asmrwQ myry ‘qy Pyr Cwzo hn ijnHF dy ihwsy AujfVf afieaf hY. jo
nylI ijly dy 15 ipMzF ivc ienHF muslmfnF 83 dI awg vrHfAuNdI rfq lok bMglfdyÈ Byjy jfxgy. Pyr 31 julfeI quhfzIaF golIaF diraf df ruK bdlx nfl vfr-vfr
‘qy XojnfbwD nPrqI hmlf hoieaf. Cy myry lok cuwilHaF vFg bldy, ƒ kOmI rijstr dI aMiqm sUcI jfrI kIqI myrI CfqI ivMnH suwtx AujVdy, vsdy qy iPr AujVdy hn. aOrqF
GMty cwly ies hmly ivc keI hËfr aOrqF, ivrlfp krdy rhy jfvygI qF ies qoN bfhr rih gey lokF df ibnf iksy ksUr dy. jo inwkI Aumry ivafhIaF geIaF, jo kdI
afdmIaF aqy bwicaF ƒ kql kr idwqf mukflmuaf, rUpohI, jurIaf, kI hÈr hovygf? kI Auh sfrI Aumr drj kro, mYN mIaF hF skUl nhIN geIaF, qy nhIN hY AunHF kol
igaf. 688 lokF Auqy ienHF kqlF ivc sfieaf dfkf, pfKI dfkf ihrfsqI kyNdrF ivc sVdy rihxgy? awj bRhmpuwqr df ‘ivrfsq df srtIiPkyt’ afpxy BfrqI
Èfml hox dy kys drj hoey aqy iPr bwdlF ƒ vI awg lwg geI lwKF lokF ‘qy byvqny, byGry qy rfÈtrhIx quhfzy qsIihaF ny bfp dI bytI hox df dsqfvyË.
bhuigxqI dy dbfa Qwly 1985 ivc hoey isivaF vFg bly mIaF lokF dy Gr. ho jfx df Kqrf mMzrf irhf hY. myrf ipMzf sfV ky 34 sflF dy ieËhfr aihmd ny
‘afsfm smJOqy’ qihq ieh sfry kys [[[
Kfrj kr idwqy gey. afËfd Bfrq dy ies 85 ivc juafrIaF dy groh ny
pihly, vwzy iPrkU kqlyafm dy iek vI nIlfm kr idwqf mYƒ
doÈI ‘qy mukwdmf nhIN cwilaf, sËf qF kI ivDfn sBf dI cldI sdn ivckfr.
hoxI sI. nylI kqlyafm 1984 dy iswK bMgflI mUl dy sYNkVy lok sflF qoN
kqlyafm qoN vIh mhIny pihlF vfpiraf. afsfm dy ihrfsqI kyNdrF ivc axmnuwKI
nylI dI qRfsdI aqy byiensfPI qoN hflfq ivc nËrbMd hn. ieh Auh lok
‘mIaF kivqf’ df dOr ÈurU hoieaf. ieh hn, jo BfrqI nfgirkqf dy sbUq pyÈ
roh dI kivqf hY. ieh afpxy nfl hoeI nhIN kr sky. kOmI nfgirkqf rijstr
byiensfPI df ieËhfr hY, bolx dI afËfdI dy notIiPkyÈn ny ies smwisaf ƒ hor
dy mnuwKI hwk df aml hY. 1985 ivc gihrf kr idwqf. ies anusfr afsfm
ilKI KbIr aihmd dI kivqf ‘bynqI hY ivc rihx vfilaF ny ieh sbUq dyxf hY
ik’ dy aMÈ nylI qRfsdI nUM ibafndy hn: ik Auh 24 mfrc 1971 qoN pihlF afsfm
bynqI hY ik dy vfsI sn. julfeI 2018 ƒ afsfm rfj
mYN iek vsnIk hF, ny afsfmI ÈihrIaF dI sUcI kwZI ijs
iek mIaF, quhfzI nPrq df pfqr ivc afsfm ‘c vsdy krIb 40 lwK lokF
mfmlf kuJ vI hovy, myrf nF hY dy nF nhIN sn. AunHF ƒ agly kuJ smyN
hVHF nfl JMby lok iek qoN dUjI QF jFdy hoey.
iesmfeIl ÈyK, rmËfn alI aMdr afpxy ÈihrI hox dy sbUq pyÈ krn
jF mfijd mIaF dI mohlq idwqI geI. sUcI ivcoN gYrhfËr iesy pRsMg ivc ÈurU hoieaf mIaF isafh kr idwqf hY dwisaf ik afpxI ies Aumr ivc Aus ny
ivÈf- mYN afsfmI hF 40 lwK lokF qy AunHF dy pirvfrF ƒ sbUqF kivqf df mOjUdf dOr, hPIË aihmd dI myrIaF awKF ivc awg dI rwq hY 17 vfr AujfVf hMZfieaf hY. bcpn ivc
myry kol kihx ƒ bhuq kuJ hY kOmI nfgirkqf rijstr bfry 2016 ivc Kbrdfr! afpxy mF bfp nfl qy hux afpxI imhnq
afsfm dIaF 34 sflF dy ieËhfr ilKI kivqf ‘drj kro mYN mIaF hF’ nfl. myry kol guwsy dy isvfey nfl Auh hr vfr nvIN QF vsybf krdf hY,
lok khfxIaF qoN vI purfxf aihmd ny dwisaf ik afpxI ieh roh dI kivqf hY. hPIË aihmd hor kuJ nhIN pr Aus kol koeI ivrfsqI dsqfvyË nhIN
quhfzIaF nsF ivc vihMdy ies Aumr ivc Aus ny 17 afpxI kivqf nfl nf isrP kOmI myry koloN dUr rho! ik Aus df ipqf afsfm df mUl vfsI sI.
KUn qoN vI purfxf vfr Au j fVf hM Z fieaf hY . nfgirkqf rijstr df byKOP ivroD krdf jF rfK ho jfE. Aus dy Brf kol kuJ kfgË hn, pr
cflI sflF dI afËfdI dy bfad vI bcpn ivc afpxy mF bfp hY sgoN iek vfr Pyr ‘mIaF’ (jo gflH bx mIaF kivqf afpxI DrqI qoN ieËhfr kol koeI aYsf kfgË nhIN ik
quhfzy chyqy lyKkF dIaF cukI hY) ƒ afpxI pCfx bxfAuNdf hY aqy prfieaf/dUjf hox df duwK kihMdI hY. Auh afpxy Brf hox df sbUq dy sky.
nfl qy hux afpxI imhnq
klmF pfs myry leI QF nhIN afpxI mF bolI ivc kihMdf hY: Èfilm husYn ‘nfnf, mYN ilK idwqf hY’ ivc ieh kyhf kfƒn qy kyhf vrqfrf hY
nfl Auh hr vfr nvIN QF ik lok vI nfjfiejL hn aqy ies vrqfry
quhfzy klmkfrF df burÈ drj kro, mYN mIaF hF kihMdf hY:
vsybf krdf hY, pr Aus kol qoN jnmI kivqf vI nfjfiejL hY; qy asIN
myrI qsvIr nhIN vfhuMdf rfÈtrI nfgirk rijstr ivc nfnf, mYN ilK idwqf hY
myrf nF nhIN pukfiraf jFdf koeI ivrfsqI dsqfvyË nhIN myrf sIrIal nMbr hY 200543 shI pf idwqI hY ijnHF kol ivrfsqI dsqfvyË vI hn aqy
iksy ivDfn sBf jF sMsd qoN[[[ ik Aus df ipqf afsfm df myry do bwcy hn notrI qoN qsdIk vI ho cukI hY ivdroh dI kivqf dI ivrfsq vI, ienHF
mfmlf kuJ vI hovy, myrf nF hY[[[. mUl vfsI sI. Aus dy Brf kol afAuNdI grmIaF ruwqy ik mYN mIaF hF. simaF ivc ikQy hF? kI sfzf PrË nhIN
qusIN gwl krdy ho kuJ kfgË hn, pr ieËhfr myrf iek hor bfl afAuxf hY hux dyK mYƒ AuTdy ƒ bxdf ik mIaF kvIaF dy hwk ivc KVHIey,
iksfnF, mËdUrF dI kol koeI aYsf kfgË nhIN ik Auhƒ vI EnI hI nPrq krogy hVHF dy pfxIaF ivcoN AunHF dy kivqf rcx dy hwk dI avfË ƒ
afsfm Dfn qy imhnq dI Drq hY, Auh afpxy Brf hox df sbUq ijMnI mYƒ krdy ho? phfVF hyToN srkdI imwtI ivcoN bulMd krIey aqy mMg krIey ik mIaF
qusIN afKdy ho drj kro, mYN mIaF hF dyK mYƒ kUc kridaF kvIaF iKlfP byquky kys rwd kIqy jfx?
dy sky.
Punjab Times Vol 20, Issue 34; August 24, 2019 pMjfb tfeImjL sfl 20, aMk 34, 24 agsq 2019 (25)

amrIkf ivc jnqk golIbfrI dI smwisaf


vwK vwK eyjMsIaF dIaF irportF 26 inwky inwky bwcy qy tIcr. iPr afp vI qy nqIjf inkilaf 20 bydoÈy amrIknF mMiËlF vwl vwD iDafn dy rhI sI, pr bxf lYNdy hn ik ijnHF ny vwzIaF mfs
muqfibk dunIaF ivcoN amrIkf ‘c sB qoN KudkuÈI kr leI. df kql. iehnUM GrylU aiqvfd df nF vI hmlfvr ny ienHF 15 imMtF ‘c hI 1100 ÈUitMg vfrdfqF kIqIaF hn, AunHF df nF
vwD mfs sLUitMg arQfq jnqk QFvF ‘qy hYrfnI dI gwl sI ik AuhdI mF kol idwqf jFdf hY. qoN vwD golIaF dfg ky loQF qy ËKmIaF dy hmyÈf Ëurm dy ieiqhfs ivc boldf hY.
golI clf ky inhwQy lokF nUM mOq dy Gft pMj iksm dIaF vDIaf lfiesYNsÈudf amrIkf ivc keI ÈUitMg dIaF swQr hI ivCf idwqy. jdoN puils 32vIN ies pRfpqI dI Kfiqr vI Auh idl kMbfAU
Auqfr idwqf jFdf hY. ‘tfeIm’ rsfly ny aftomYitk gMnF sn. Blf aYny hiQafrF GtnfvF ÈUtr dI mfnisk idmfgI soc mMiËl ‘qy Auhdy kmry qwk awpVI qF Auhny vfrdfq kr jFdy hn.
2017 ivc iliKaf sI ik dunIaF ivc dy lfiesYNs svY rwiKaf leI iewk iensfn krky hoeIaF ijvyN ik tYkss qoN bfad Kud nUM golI mfr ky Kqm kr ilaf sI. mIzIey ‘qy vI inrBr krdf hY ik
huMdI mfs ÈUitMg ivcoN 31% amrIkf ivc nUM dyxy ikMnf ku shI hY! EhfieE ivc brYt nF dy ÈUtr ny 9 lokF aijhy isriPry bMidaF nUM rokxf muÈikl Auh iksy vfrdfq nUM ikhVy rMg ivc pyÈ
hI huMdI hY. ies bfry ieQoN dIaF srkfrF, iesy qrHF ipCly sfl Ploirzf styt nUM, ijs ivc AuhdI afpxI skI BYx vI huMdf, ikAuNik kI mnsUbf cuwkI iPrdy hn, krdf hY. jdoN mOky ‘qy jf ky mIzIaf Auh
isafsI pfrtIaF qy hor jQybMdIaF dy nfl ivc hoey skUl ÈUitMg vfly mulËm inkols sI, jo Ausy Èfm Auhdy nfl hI sPr krky koeI nhIN jfx skdf. pr ies nUM Gtfieaf idRÈ idKfvy, jo awg nUM BVkfAuNdy hox jF
nfl lok vI bVy icMiqq rihMdy hn ik iehnUM df ipCokV vI aYho ijhf hI dwisaf jFdf afeI sI, golIaF nfl BuMn suwitaf. Auhdy jf skdf, jy aftomYitk gMnF qwk ienHF aijhI irporitMg kry, ijs ivc nslvfd
ikvyN roikaf jfvy? pr awj qwk iksy vI hY. Aus nfl vI builMg huMdI sI qy Auhdf dosqF ny dwisaf ik Auh ipCly kuJ arsy dI phuMc rokI jf sky. nUM AuqÈfihq kIqf igaf hovy jF iewk
sfrQk nqIjy ‘qy nhIN phuMc sky. hfl hI skUl ivc vrqfE ivgVdf igaf. Auh qoN ieho hI kihMdf sI ik Auhny mfs ÈUitMg ies sfl meI mhIny vrjInIaf bIc afdmI dI kfrvfeI nUM smfj dy iewk qbky
ivc kYlIPornIaf, tYkss aqy EhfieE afpxy dosqF nUM dsdf huMdf sI ik Auh krnI hY. skUl ivc Auh ihwt ilstF vI ‘qy iewk vwKrI qrHF dI vfrdfq hoeI, ijs nfl joV idwqf jfvy qF Auhdf bhuq hI
styt ivc iqMn aijhIaF vfrdfqF ivc skUl ivc mfs ÈUitMg krnI cfhuMdf hY. ivc Ausy dPqr ivc kMm krn vfly 40 Aultf qy Kqrnfk asr pYNdf hY. BfvyN
32 bMdy imMtF ivc hI mfry gey. aijhIaF hrkqF kfrn AuhnUM skUl ivcoN sfl dy krmcfrI ny afpxy hI dPqr ivc amrIkf dI puils CyqI kIqy aijhy Kulfsy
mfs ÈUitMg df hwl vI AudoN hI hoxf kwZ idwqf igaf. iPr Auhny Kud aftomYitk af ky afto m Y i tk gM n nfl aM n y v fh nhIN krdI, pr mIzIaf dwsxf ÈurU kr
hY, jdoN ienHF df aslI kfrn qy golI gMn KrIdI qy afpxy hI skUl ivc jf ky, PfieirMg krky afpxy nfl kMm krn vfly idMdf hY. awj kl qF soÈl mIzIey ‘qy
clfAux vfly df mMqv pqf lwgxf. vwzf ijs ivc Auhdy kuJ dosq vI sn, golIaF 12 jixaF smyq suprvfeIËr nUM mOq dy bhuq kuJ aijhf ho irhf hY. mIzIey dIaF
aiVwkf ieh hY ik golI clfAux vflf vI nfl BuMn suwty, ijs nUM puils ny PV ilaf. Gft Auqr idwqf qy Kud vI mfiraf igaf. do ku imsflF bhuq aihmIaq rwKdIaF
Kud nUM golI mfr lYNdf hY jF puils dI skUlF ivc builMg bMd hox nfl ies ‘qy ajy qwk ies df kfrn nhIN lwBf, pr hn: pihlI jdoN 9/11 qoN bfad amrIkf
golI nfl mfiraf jFdf hY, qy keI svfl kuJ hwd qwk rok lwg skdI hY. ies qoN bfad lybr mihkmy ny ies df dy tYlIivËn ‘qy Ausfmf ibn lfdyn nUM
aglf vwzf kfrn pbilk ÈUitMg df noits lYNidaF suJfa Byjy ik hr kMpnI pwg ivc idKfieaf igaf qF iewk dm
mJYl isMG srF hY. nv-nfËIvfd, ijs nUM nslI aiqvfd dI mYnyjmYNt XkInI bxfey ik hr amrIkIaF dI nPrq iswKF pRqI ho geI,
vI ikhf jFdf hY, ivc amrIkf dy kuJ krmcfrI nfl kMm ‘qy bVf hlImI nfl jo ajy qwk vI ikqy nf ikqy jfhr ho jFdI
axsulJy hI rih jFdy hn. ijhVy kuJ ku icwtI cmVI vfly ieh Brm pfl ky bYTy pyÈ afieaf jfvy qy AuhdI hr muÈikl nUM hY qy iswKF nUM inÈfnf vI bxfieaf jFdf
PVy jFdy hn, AunHF qoN leI jfxkfrI jF hn ik Auh rwb vloN sB qoN Auqm bxfey hwl krn df Xqn krnf ËrUrI hY, ibnf hY. BfvyN iswKF ny srkfr dy sihXog nfl
AunHF dy imwqrF qy GridaF qoN imlI gey hn; AunHF dI brfbrI krn df iksy vjHf dbfa vflI nIqI iqafgI jfvy. pUry Ëor nfl ieh vihm amrIknF dy mnF
jfxkfrI qoN hI aMdfËy lfey jFdy hn. hor nUM hwk nhIN qy ieh dyÈ vI isrP AunHF mnoivigafnIaF ny iewk qrk ieh ‘coN kwZx dI koiÈÈ kIqI hY, pr iewk vfr
sB qoN pihlF skUlF ivc hoeI ÈUitMg df hI hY. ies soc ivcoN pYdf huMdf hY gurduafrf Ek krIk ivc vI idwqf hY ik amrIkf ivc isMgl mF qy tYlIivËn ‘qy idKfAux df asr Kqm nhIN
df iËkr krdy hF. skUlF ivc aMnyvfh PfÈIvfd, jo awgoN jnm idMdf hY nPrq golIbfrI df dosLI vyz mfeIkl pyj isMgl bfp vfly bhuq pirvfr imldy hn, ho irhf. dUjI imsfl hY, nvMbr 1984
golIbfrI aksr AunHF skUlF ivcoN hI pVHy nUM. ajoky lokqMqrI isstm ivc ies ijnHF dy inafxy iewk aYsy mfhOl ivc pldy ivc ieMdrf gFDI dy kql ipCoN afl
purfxy ividafrQIaF vloN kIqI geI huMdI PfÈIvfd soc df ijwqxf muÈikl huMdf hY. bxfAuNdf huMdf sI qy Auh aOrqF nUM nPrq hn, ijQy ipafr aDUrf huMdf. jy mF kol ieMzIaf ryzIE ny Kbr idwqI ik AuhnUM
hY qy aijhIaF vfrdfqF krn vfilaF df bs iPr ienHF ivcoN koeI isr iPiraf hwQ krdf sI. rih ky vwzy hoey qF bfp dI aihmIaq qoN Auhdy do iswK bfzI gfrzF ny mfr idwqf.
ipCokV koeI mujLrmfnf nhIN irhf huMdf, bMdUk cuwk ky inhwQy lokF nUM mfr ky afpxf sB qoN vwzI iekwly ÈUtr vloN mfs kory huMdy qy jy bfp kol vwzy huMdy qF mF dy bs aYnf suxn dI dyrI sI, hËUm iewkTy
qy Auh afpxy imwqrF ivc vI bVy guwsf kwZdf hY. amrIkf ivc aijhI ÈUitMg dI Gtnf akqUbr 2017 nUM lfs ipafr nUM kdy smJ hI nhIN skdy. aksr hoxy ÈurU ho gey qy AunHF nUM iswK Xfd krvf
imlxsfr mMny jFdy rhy hn. aijhI nslI vfrdfq agsq 2012 ivc idwqf qy bfzI gfrz Bulf idwqf igaf. iPr
axhoxI vfrdfq nUM aMËfm dosLI iewklf ivskfnisn dy gurduafrf Ek krIk ivc jo hoieaf, Auh afpF sB jfxdy hF. ieh
hI idMdf, iksy nUM vI iBxk nhIN pYx idMdf. hoeI sI, ijs ivc iewk gory nslpRsq ny huMdf mIzIey df nfkfrfqmk rvweIaf.
hOlI hOlI jdoN Auhdy aqIq nUM GoiKaf jFdf gurduafry dy aMdr jf ky aftomYitk gMn amrIkf ivc iehnUM kfpIkYt krfeIm vI
hY qF ieh qwQ sfhmxy afAuNdy ik Auh nfl PfieirMg krky 6 iswKF nUM mfr idwqf ikhf jFdf hY. ieQy keI mfs ÈUitMg dy
skUl ivc DwkyÈfhI, ijs nUM ‘builMg’ ikhf sI. aijhIaF kuJ hor mfs ÈUitMgF iesy kys pihly hoey kysF qoN syD lY ky vI keI
jFdf hY, df iÈkfr irhf. Auh vkqI qOr nPrq ivcoN hoeIaF. isr iPiraF ny kIqy.
`qy BfvyN ieh sB cuwp cfp sihMdf irhf, iewk hor kfrn huMdf hY, aiqvfd nfl amrIkf ivc GrylU golIbfrI dIaF
pr Auhdy aMdr bdly dI iewk aYsI gMZ sbMDq. amrIkf ivc sB qoN vwzf aiqvfdI vwD vfrdfqF hox df iewk kfrn ieh vI hY
bwJ geI, ijhnUM iksy awgy vI KolHx qoN aY k Èn 9/11 ivc ho i eaf, jo isw D f ik amrIkf sfrI dunIaF ivc afpxy
kqrfAuNdf irhf. iPr Auh iksy mOky dI ieslfimk aiqvfdIaF nfl joiVaf jFdf hiQafrF krky srdfrI bxfeI rwKdf hY.
qfk `c rihMdf, jdoN Auh afpxy aMdr bldy hY. amrIkf ivc hor mulkF vFg vwKvfdI Auh afpxf rohb rwKdf hr mulk ‘qy,
BFbV nfl sB kuJ, smyq afpxy afp nUM aiqvfdI iksm dI Èfied hI koeI vwzI awKF vI idKfl idMdf, Kfs krky jdoN
sfV dyxf cfhuMdf hovy. ies kMm ivc AuhdI vfrdfq hoeI hovy. kfrn ieh hY ik dunIaF pRYËIzYNt trMp vrgf gusYl lfl ichrf
mdd krdf ieQoN df gMn klcr, jo AuhnUM dy hr mulk dI kOmIaq vfly ieQy vsy hovy, iPr kOx boldf mohry Blf! iewk
Kqrnfk aftomYitk styngMnF sihjy hI hoey hn, qy AunHF ny vwK iks nfloN hoxf? khfvq hY, XQf rfjf qQf prjf. jd mulk
muhweIaf krvf idMdf hY. skUlF `c hoeI ieQy iËafdfqr pbilk ÈUitMg vfrdfqF dI bwly bwly hiQafrF krky hovy qF lokF
gMn PfieirMg leI hiQafr krIb GrF qoN nUM GrylU aiqvfd nfl joiVaf jFdf hY, jo ivc ieh kudrqI Bfvnf pYdf ho jFdI hY
afpxy mfipaF dy cuwk ky hI vrqy jFdy iksy iewk kOmIaq vfly lokF nUM sbk ik Auh vI vDIaf qoN vDIaf hiQafrF dy
rhy hn. isKfAux leI kIqf jFdf hY. afh jo huxy gurduafrf Ek krIk, ivskfnisn ivc golIbfrI dI vfrdfq ipCoN ÈOkIn bxn. jdoN mulk dy Èfsk hiQafrF
2012 ivc sYNzI huwk (knYktIkt) hu x y tY k ss ivc ho i eaf, ijs ivc phuMcI puils Pors dy isr ‘qy dbky mfrn, iPr prjf ny vI
skUl ivc kIqI geI PfieirMg, ijs ivc vflmfrt aMdr 20 lokF nUM aMnyvfh golI vygs ivc hoeI, ijQy 58 lok mfry gey qy aijhy inafxy QoVHy gusqfK bx jFdy hn jlvf idKfAuxf hI huMdf. amrIkf ivc
28 bwcy qy tIcr mfr gey sn, dI qih df inÈfnf bxf ky mfr idwqf igaf qy 80 koeI 500 ËKmI hoey sn. ieh iewk qrHF qy Auh CyqI hI GroN jf ky afpxI vwK ieh socxf ik golI dIaF vfrdfqF mukMml
qwk jfx dI koiÈÈ ipCoN ieho sfhmxy dy nyVy qyVy ËKmI hoey, Aus kfiql df dI vwKrI hI vfrdfq sI. iehdf ÈUtr 64 iËMdgI ÈurU kr idMdy hn, ijQy AunHF nUM bMd ho jfx, ajy nfmumikn hY.
afieaf ik mfrn vfly nfl skUl ivc mksd mYksIko mUl dy lokF nUM mfrn df sfl df pkroV Aumr df sI. Auhdf aYzI koeI pirvfrk rok-tok nhIN huMdI. AunHF hux qwk hoeIaF ÈUitMg dIaF sB
builMg ies krky huMdI sI ik Auh srIrk sI qy bhuqy mfry vI AuhI gey. ieh kfrf vwzI iGnfAuxI vfrdfq nUM aMËfm dyx df dy Ëurm dI dunIaF vwl jfx dy mOky vwD vfrdfqF ivc afto m Y i tk sty n gM n F
qOr ‘qy dUjy inafixaF qoN kmËor sI, ijs krn leI Auh krIb 1000 mIl df sPr kI mnorQ sI, hfly qwk vI pqf nhIN lwg huMdy hn. vrqIaF geIaF, ijnHF dy lfiesYNs afpxI
krky AuhdI mF nUM AuhnUM iewk vfr skUl krky AuQy igaf. BfvyN qPqIÈ kr rhIaF sikaf. lfs vygs mYdfn ‘c iewk mylf amrIkf nfloN kuJ hor mulkF ijvyN inwjI suriKaf leI ley gey sn, pr
ivcoN htfAuxf vI ipaf sI. ies qoN bfad eyjMsIaF kuJ dws nhIN rhIaF, pr anuBv lgdf qy Aus ÈUtr ny Auhdy nfl lgdy ieËrfeIl, nfrvy qy kuJ XUrpI mulkF puils aqy dUjIaF eyjMsIaF dy noits ivc
Auh muMzf, ijhdf nF aYzm sI, gusqfK ieho kIqf jf irhf ik ÈUtr dy mn aMdr hotl ivc 32vIN mMiËl ‘qy do kmry iewkly ivc pRqI afdmI hiQafr vwD hn, pr afieaf ik ieh hiQafr Gwt hI afpxI
huMdf igaf qy gMn klcr vwl nUM Aulfr ieh Bfvnf iewk dm nhIN bxI, iehdy ipwCy ny iewk hPqf pihlF buwk krvfey qy hr AuQy ÈUitMg dIaF vfrdfqF bhuq Gwt hn, suriKaf leI vrqy gey, Aultf keI GrF
huMdf igaf. trMp srkfr vloN ipCly sflF qoN lgfqfr roË atYcI Br Br ky hiQafrF dy iewkTy ikAuNik AuQy pirvfr iewkTy huMdy hn. dI afpsI kuiVwqx ny hiQafrF dy mflkF
Tfh TUh vflIaF vIzIE gymF Kyzdy kIqf jf irhf pRcfr sI ik mYksIko bfrzr krdf irhf, ijnHF ivc do drjn qoN vwD amrIkf dy pirvfrk ZFcy ivc vI soD dI nUM hI ienHF df iÈkfr bxf idwqf. ies krky
aYzm nUM AuhdI mF dI vI hwlfÈyrI sI; rfhIN ivdyÈI lokF dy vwgF dy vwg twp ky aftomYitk gMnF sn. pihlI akqUbr nUM loV hY. srkfr nUM aijhy hiQafrF ‘qy rok lfAuxI
Auhny aYzm nUM aftomYitk hiQafrF dI amrIkf af rhy hn. ijs qrHF mYksIko rfq dy 10 vjy jdoN bfhr mylf pUrI qrHF dunIaF dy hor Aunq dyÈF dy mukfbly cfhIdI hY, jo srkfr vwzIaF kMpnIaF dy
isKlfeI vI idvfeI. afpxy dosqF nfl bfrzr ‘qy kMD bxfAux sbMDI ibafn ‘qy Biraf hoieaf sI qF Auhny afpxy 32vIN amrIkf dy lokF ivc mÈhUr hox dI dbfa hyT nhIN kr rhI; dohF pfrtIaF
vI aYzm mfs ÈUitMg dIaF gwlF krdf sI ibafn idwqf jFdf irhf, ieQoN qwk ik mMiËl dy kmry dI bfrI, jo myly dy mYdfn pRivrqI vwD hY. mÈhUr hox leI bhuq nUM ies ‘qy isafsq CwzxI cfhIdI hY. ies
qy 1999 ivc kulnbIn skUl ivc hoeI srkfr df kMmkfj vI Twp kr idwqf igaf vwl KulHdI sI, ivcoN aftomYitk gMnF nfl vwzy mfarky mfrny huMdy hn, jo hryk dy dI QF jy Coty hiQafr ipsqOl vgYrf inwjI
ÈUitMg qoN bVf pRBfivq sI. bws ijs idn qy ienPorsmYNt puils vloN gYrkfnUMnI aMnyvfh PfieirMg krnI ÈurU kr idwqI. vws ivc jF iksmq ivc nhIN huMdy. iPr surwiKaf leI idwqy jfx qF AunHF nfl
Auhdy idmfg nUM jnUMnI PqUr ciVHaf, Auhny lokF ‘qy Cfpy mfrn krky iewk dihÈq df puils BfvyN mOky ‘qy iewk dm puwj geI dUjf rsqf, ijs nUM bdnfmI jF notorIas vwzIaF jnqk golIbfrI dIaF vfrdfqF
afpxI mF dI hI aftomYitk gMn cuwkI qy mfhOl bxfieaf igaf. ies sfry GtnfkRm sI, pr ieh pqf nhIN sI lwg irhf ik ikhf jFdf hY, Aus pfsy vwl Aulfr ho kfPI hwd qwk ruk skdIaF hn. ies dy
pihlF AuhnUM hI Gr ivc golI mfrI, qy ny mYksIko mUl dy lokF pRqI sLwk pYdf golI af ikQoN rhI hY? puils afly-duafly jFdy hn, qy afpxI jfn dI vI bhuqI pRvfh nfl nfl lokF nUM afpxI soc ivc vI hF-
iPr jf viVaf nyVy hI skUl, qy BuMn suwty kIqf, ijs ny awgy nPrq pYdf kr idwqI dy hor hotlF vwl Bwj rhI sI qy hyTlIaF nhIN krdy. Auh afpxf nËrIaf hI ieh pwKI bdlfE ilafAuxf pYxf.
Punjab Times Vol 20, Issue 34; August 24, 2019 pMjfb tfeImjL sfl 20, aMk 34, 24 agsq 2019 (26)

hspqfl df vrFzf. jnvrI dI


svyr. hwz cIrdI snsnfAuNdI hvf. Duwp ihMdI khfxIkfr rfjI syT (jnm 1935) ny ilKxf bhuq dyr
eynI mwDm ik srIr ƒ Ërf ku vI syk nf bfad ÈurU kIqf. Aus dI pihlI khfxI 1975 ivc CpI jdoN ihMdI

zor
lwgy. qyËI nfl lMGidaF pqf nhIN ikvyN Aus dI Aumr 40 virHaF dI sI. hux qk Aus dy 13 khfxI sMigRh
mYN kol dy strYcr nfl tkrfa igaf. aqy do nfvl Cp cuky hn. iek nfvl ‘qq-sm’ (1983) nMU qF
cIk hvf ivc gUMjI. klfisk nfvl df ruqbf hfsl hoieaf hY. ieh nfvl purfqnqf
Auh cIk Aus strYcr ‘qy pey muMzy aqy afDuinkqf dI glvwkVI puafAuNdf hY. ‘zor’ khfxI ivc
dI sI, ijs ƒ mYN nhIN sI dyiKaf. nMgy “hux nhIN hoxI.”
rfjI syT ny iek vwKry irÈqy dI bfq pfeI hY. ieh Auh irÈqf hY
TMZy strYcr ‘qy Auh pftI inwkr, kmIË “Auho!”
jo iksy nfl vI, ikqy vI Kud-bKud bx jFdf hY. ieh asl ivc Auh suMn ijhI ho geI. iPr roxhfkI
pfeI lMmf ipaf sI, ibnf kuJ Aupr ilaF.
mnuwKqf vwl KuwlHdf drvfjf hY. -sMpfdk ho ky bolI, “suxo[[[ qusIN kwlH nhIN af
lwqF pqlIaF sFvlIaF. pYr koly vrgy
kfly. ichrf QF-QF qoN vwiZaf tuwikaf. skdy? asIN iqMn nMbr vfrz ivc hF.
“pqMg AuzfAuNdf Cwq qoN izwg ipaf.” hox. afdmI dUjy pfsy mUMh krky nhuMaF kr idwqf hovy. nyVy-qyVy dy lokF qoN mUMh afieE nf[[[.” Aus ny illkVI ijhI kwZI.
nwk qoN hyTlf ihwsf kucilaf hoieaf
“Aus dy Aupr lYx leI koeI cfdr nfl cIkU iCwlx lwgf hoieaf sI. luko ky mYN izvYlipMg rUm ivc vV igaf “kI krFgf af ky?” mYN Aus ƒ
ËKmI. buwlH iek qrHF nfl gfieb.
vgYrf ilafAuxI cfhIdI sI, eynI TMZ hY.” aYksry leI muMzy df aqy myrf nMbr aqy afpxy aYksry lY ky zfktr kol kihx dI ihMmq iekwTI kr irhf sF. soc
Auh Ëfr-Ëfr ro irhf sI. myry vloN
Auh iJjk geI, “kfhlI ivc af awgy-ipwCy sI. bMdy dI pRvfh kIqy ibnf clf igaf. irhf sF, Aus kol koeI qIjI awK hY, Auh
strYcr ihlfey jfx ‘qy Auh cIikaf sI.
gey. mF bhuq zr geI sI.” mYN strYcr dy nfl clf igaf. zfktr kol KVHy-KVHy mYƒ strYcr ikvyN iksy axjfx dI aMdrlI nrmfeI ƒ
Aus df hwQ kUhxI
“qyry kol do kwpVy hn, qUM jykr[[[.” tybl ‘qy Ault-pult muMzy ƒ drd dI KV-KV suxfeI idwqI. Auh bMdf aYksry CUhx dI koiÈÈ kr rhI sI. ies axjfxy
qoN awgy ltikaf
Auh acfnk cOkMnI ho geI. CyqI nfl nfl dUhrf krdI rhI. ies kvfied ivc dI igwlI plyt lY ky awgy-awgy af irhf ZMg nfl AuQoN qk phuMc rhI hY. kuJ bol
ho i eaf sI. hw z I
Aus ny afpxf Èfl lfihaf aqy kfhlI Auh hI nhIN roieaf, Aus dI BYx vI hubkIN sI aqy ihckoly Kf-Kf ky cIkdf zuskdf skdf, ies qoN pihlF hI, Aus ny awgy vD
AuQoN do toty hoeI
nfl Brf Aupr dyx lwgI. Aus dI hlkI rox lwgI; inwkI ijhI mF Aus dy aMdr muMzf ipwCy-ipwCy. ky bFh PV leI. “dwso! afAugy nf?”
hovygI. ies ƒ
ijhI Coh nfl muMzy df drd qfËf ho igaf. Aug afeI sI. idl kIqf ik muMzy dI irport dyK Auh hwQ iekdm TMZf pr pkV
aYksry qoN ibnf vI
Auh cIikaf. mYN dyiKaf, muMzy ny afpxf bfhr Auh awDKV bMdf CyqI-CyqI lvF pr mYN cuwp KVHf irhf. zfktr ny mËbUq sI. “qy qyry awbf[[[.” mYN
dyiKaf jf skdf
buwlH tuwk ky ËKmI kr ilaf sI. cIkU inglx lw g f ho i eaf sI. “ho muMzy ƒ apryÈn QIeytr ivc iljfx df iJjkidaF ikhf.
qdy Auh awDKV afdmI qyËI nfl igaf?” Aus ny kuVI ƒ dyKidaF hI hQylI afdyÈ idwqf. hwzI byhoÈ krky ibTfeI “Auh myry awbf nhIN.” Auh bolI.
rfjI syT afieaf aqy kuVI dy kMn ivc kuJ kih ky dI ipwT nfl afpxf mUMh pUMiJaf. jfvygI. “iPr?”
AuQoN iKsk igaf. 10-15 imMt bfad hwQ “hF ho igaf pr ajy rukxf pvygf. Auh dovyN strYcr dy nfl aMdr vwl “iPr qF mYƒ nhIN pqf[[[ mF ƒ pqf
anuvfd: BjnbIr isMG ivc pYkt PVI muiVaf. pYkt ivcoN cIkU TIk nhIN afeI qF dubfrf Poto lYxI pAU.” muVy qF mYN bfhr jfx lwgf. hY.”
kwZ ky kuVI vwl vDfieaf aqy dUjy ƒ hux gilafry ivc pey bYNcF ‘qy lok “suxo.” koeI byhwd kmËor pqlI “qyry awbf ikwQy ny?”
sI. Aus dy nfl afey awDKV ny Aus ƒ
dohF hwQF ivc Guwt ky KolH idwqf. cIkU df bihx lwgy. mYN pqf nhIN ikAuN, awDKV ijhI avfË ipwiCEN afAuNdI suxI. Auh kuVI “mr gey. iqMn sfl pihlF.”
qIjI vfr iJVikaf, “kih qF idwqf huxy
myry ipwCy-ipwCy dOVI af rhI sI. “qy ieh?”
zfktr afvygf qF dyK lvygf, TIk ho
mYƒ rukdf dyK ky Auh kfhlI nfl “ieh sfzy Gr kol rihMdy af.
jfvyNgf, PËUl kMn Kf irhf hYN.” ieh
bolI, “qusIN QoVHI dyr ruk nhIN skdy, afAuNdy jFdy rihMdy ny hr vyly.” Auh
kihMidaF axmMny ijhy mn nfl Aus dI
vIry dy plsqr lwgx qk?” ivcfly cuwp ho geI.
bFh ƒ CUihaf. muMzf iPr qVP AuiTaf.
“mYN qyrf ipAu hF?” ijvyN koeI vfk “iPr ieh qyrf skf Brf?”
aY q vfr dI ies TM Z I svy r ƒ
mUMh ivc irVikaf sI pr ies qrHF dy “hF, CotI BYx vI af.” ieh kih ky
aYmrjYNsI vfrz vI ijvyN CuwtI ‘qy hY.
smuMdr ƒ lMGdI pfr krdI afAuNdI Aus iPr Aus df glf Br afieaf. Aus ny iPr
drvfjy sihm-sihm ky KuwlH rhy hn.
bwcI dIaF bynqI krdIaF awKF! mYN afpxy myrf hwQ dwibaf aqy afpxIaF bynqI
iekf-duwkf nrsF lfprvfhI nfl ieDr-
roh ƒ aMdr hI pI igaf aqy muV ky krdIaF awKF dy ikwl myry ‘qy gwz idwqy.
AuDr qurdIaF nËr afeIaF.
apryÈn QIeytr dy bfhr jf ky KVHf ho mYN isr ihlfieaf, Auh Bwj geI.
afpxy iPwsy hoey hwQy dy aMgUTy dy
igaf. QIeytr df bUhf bMd sI. kuVI iekdm aglf idn af igaf hY. bhuq soc
QoVHy ijhy drd ƒ mYN Buwl igaf. muMzy dI
guMm-suMm myry kol KVHI rhI. Auh afpxy smJ ky mYN AuQy nf jfx df PYslf kIqf
cIk myry aMdr DsdI geI. mYN puwiCaf,
dupwty dy pwly ƒ vfr-vfr dMdF hyT dwbdI hY. myrf jfxf AunHF ivcfiraF dI musLikl
“isstr, mrIËF ƒ kdoN dyiKaf jfvygf?”
aqy AuNglF tukdI. ivc vfDf krygf. AuNj vI ies dldl ivc
nrs ny mYƒ hyToN Aupr qk dyiKaf,
“qyrf nF kI hY?” Psx leI mYN ikAuN jfvF? AuQy ijQy koeI
iPr kursI myry vwl iKskf ky bolI, “qusIN
“jmIlf.” kih ky Auh cuwp kr geI. iqRskfr dI tokrI myry isr ‘qy mUDI mfrn
bYTo, zf[ sfihb pihlF quhfƒ dyK lYxgy.”
do-cfr vfr mYN Aus ƒ bolx leI pRyiraf leI iqafr bYTf hY.
‘mYN afpxI gwl nhIN kr irhf’,
vI pr Auh sihmI ijhI KVHI rhI. drvfjy pr Èfm qk myry ierfdy dI PUk
kihxf mYƒ PËUl lwgf. mYN awgy ƒ iKsk
ivc awKF gwzI. swjy qoN Kwby, Kwby qoN swjy inklx lwgI. sVk dy ivckfr, qyË Bwjdy
afieaf. muMzy dy cIkx dI avfË AuQy vI
pYr ‘qy afpxf Bfr pfAuNidaF mYƒ afpxf trYiPk dI pRvfh kIqy ibnf, myry qk Bwjdy
phuMc rhI sI. kMbxI Aus dy pYrF ƒ TMZy
AuQy KVHf rihxf bhuq mUrKqf BrpUr lwg Aus dy pYr, bfhF ƒ kwsdf TMZf hwQ, hMJU
lohy nfl vjfAuNdI qy Aus dI ËKmI bFh ƒ
irhf sI. Aus dy jfx dI sMBfvnf qoN ikqy BrIaF inrdoÈ awKF-mYƒ lwg irhf hY,
muV muV drd dI qVP `c lpyt rhI sI.
vwD. mYN nf cfhuMidaF vI Aus pqlI ijhI zor
muMzy dy isrhfxy lgpg bfrHF-qyrHF
“qUM afpxy awbf qoN bhuq zrdI aYN?” nfl afpxy afp iKwicaf quiraf jf irhf
sfl dI kuVI vI KVHI sI. mYN iDafn idwqf,
mYN Aus ƒ gwlbfq ivc GsItxf cfihaf. hF.
Biraf hoieaf gorf gol ichrf qy inwkIaF
awDf ihwsf afpxy mUMh ‘c pfieaf aqy bMdy nfl lwg ky bYTf, cfhy Aus ny do ieMc “sB zrdy ny AunHF koloN, qusIN vI
zUMGIaF awKF. Auh lfl svYtr qy Èfl
dUjf muMzy dy mUMh ivc Dwkx lwgf, “lY prHy iKsk ky myrI sPYdpoÈI ivruwD afpxf qF[[[.”
leI muMzy dy isr ‘qy hwQ rwKI KVHI sI.
afdmI ny iek vfr AudfsInqf nfl
Kf[[[ awDf drd qF iZwz Br jfx nfl ros pRgt kr idwqf sI. “mYN ikAuN zrn lwgf?” mYN Gbrf ivaMg
imt jfAU.” “ivcfry dy bVI swt lwgI hY.” mYN igaf. Auqyijq vI ho igaf.
muMzy vwl dyiKaf qy Kud Duwp vwl qur ipaf.
bfkI sB AuQy aYmrjYNsI dy bfhr KVHy rhy.
muMzf bycYn ho igaf. Aus df rox
aqy ienkfr nfl-nfl cwlx lwgy. afdmI
gwl qorI. “qusIN qF hux Aus ƒ dfKl
krvf ky jfAugy?”
Auh myrf mUMh qwkdI iPr cuwp ho geI.
qdy drvfjf KuwilHaf. strYcr ‘qy ipaf mYN bfbf bxU
zfktr dy afAuNidaF hI hVbVI ijhI “puwq, iDafn lf ky piVHaf kr.
cIkU df tukVf Aus dy mUMh ivc Dwkx leI “aijhf kuJ nhIN[[[.” Auh iqVk muMzf aqy nfl qurdf awDKV bfhr afey.
mwc geI. Pon ‘qy nON vjy df smF qYa kIqy pVH ky pfpf vFgUM aPsr bxnY.” dfdI
biËd idisaf. zfktr ny dyiKaf aqy ky boilaf. “Gry TIk rihMdf hY. ieQy ieMnI byhoÈI kfrn muMzy df ichrf iekdm ÈFq
hox dy bfvjUd mn `c BIV ƒ lMG ky awgy ny skUl leI iqafr huMdy rvI nUM
grijaf, “rihx idE[[[ kwZ dyvygf. qYƒ Bwj-dOV kOx krygf?” sI. Aus ƒ lfgly kmry ivc iljfieaf
jfx dI iewCf nf jfgI. lwgf, mYN Èfied AuqÈfihq krn leI hwlfÈyrI idwqI.
KvfAux dI peI hY[[[ Aus dI hflq qF “quhfzf[[[.” mYN afpxf vfk Aus dy jf irhf sI.
Aus awDKV afdmI dy awgy afAux dI “nhIN vwzy mMmf, mYN nhIN bxnf
dyK[[[ jfh pihlF aYksry krvf ky pUrf krn leI Cwz idwqf. awDKV ƒ dyKidaF hI myry pYrF ny
AuzIk kr irhf hF jo ajy vI Duwp `c KVHf pfpf vrgf aPsr. mYN qF zyry vfly
ilaf.” zfktr ny vfrz buafey ƒ Aus dy “myrf puwqr hY.” Auh ruwKf ijhf idÈf bdlI. mYN gyt vwl qur ipaf. sVk
hY. AuDr TMZ qy drd nf sihMdI lfcfrI bfby vrgf, bfbf bxUM.” rvI ny bUt
nfl jfx df hukm idwqf. boilaf, “vwzy ho ky Kf pI ky sB iKsk pfr krky mYN afto roikaf. pihlI svfrI
strYcr qoN ipÈfb bx ky co rhI hY. pfAuNidaF jvfb idwqf.
aYksry kYibn dy sfhmxy phuMc ky jfxgy[[[ mqlbI.” nfl nijwTidaF irkÈy vfly ny bYTx df
“QoVHf icr rok nhIN sI skdf[[[. “ikAuN puwq, suwK nfl qUM
vwzIaF-vwzIaF mÈInF dyKidaF hI muMzf “qusIN ieQy kI krdy ho?” inrdyÈ idwqf. awDf srIr irkÈy ivc dfKl
ikhf nhIN sI huxy zfktr afAuNdf hoAU. ikAuN[[[.” dfdI iekdm Bmwqr geI.
iPr cIkx lwgf, “nhIN, nhIN, mYN aMdr “ctfeIaF vycdF, dwKx qoN mMgvf vI nhIN sI hoieaf ik mYN dyiKaf, dohF
afAuNdf nhIN[[[ af igaf hY.” “vyKo vwzy mMmf, afpF jdoN zyry
nhIN jFdf.” AuNj vI vfrz buafey ny afpxy ky.” pfisaF qoN af-jf rhy trYiPk dI prvfh
“qusIN Ërf iDafn qF idE, jfE muMzy jFdy hF qF bfby nUM ikMny lok mwQf tykdy
inrMqr aiBafs kfrn Zlfx qoN Aus df “ikMny bwcy quhfzy?” kIqy ibnf Auh kuVI ieDr BwjI af rhI
ƒ idKfE.” myrI avfË ivc ihkfrq BrI ny. pYisaF dI ZyrI lwg jFdI hY. nfly
strYcr ijs KUbI nfl Auqfiraf sI, Auh “hoxgy koeI Cy swq.” sI, lgpg bdhvfs, byqhfÈf.
qlKI Jlk afeI sI. idl kIqf Aus muMzy syb, kyly, brPI-ikMnf kuwJ. pfpf koloN
Aus df ryÈf-ryÈf ihlf dyx leI kfPI sI. “myry iKafl ivc qusIN Aus ƒ ieQy “ruko[[[ Ërf ruko[[[ suxo[[[ suxo.”
ƒ aijhf kuJ khF, jo Aus ƒ bhuq cMgf jdoN koeI cIË mMgo, kihxgy ajy
“nhIN jfvyNgf? jfvyNgf ikwdF nhIN.” hI rihx idAu, jnrl vfrz ivc. koeI Auh hP rhI sI. “suxo qF shI[[[ zfktr
lwgy pr kuJ vI nf suwiJaf. bws, drd qnKfh nhIN imlI. pfpf df skUtr
awDKV ny iJVikaf. nfl nf vI rhy qF sr skdf hY, pr hwQ kih irhY, sfƒ ieQy iqMn-cfr idn rihxf
BrI kMbxI klyjy ƒ ËKmI krdI rhI. Krfb hI rihMdf, bfby kol ikMnIaF
“qUM kdy Poto iKcvfeI hY puwqr. dy ielfj ivc koeI ksr rih geI qF[[[.” pvygf.”
dyKidaF hI dyKidaF QoVHI ijhI BIV kfrF. Pyr bfbf cMgf, pfpf nfloN. mYN
aYksry ivc vI iehI huMdf hY. ies nfl “ikAuN jnfb? ipAu qusIN ho jF mYN?” “hF hF! iPr?” myry ies qrHF ‘iPr’
zfktr dy duafly jmHF ho geI. mYN kuVI qF bfbf bxUM.” rvI ny axBol mn
drd nhIN huMdf.” mYN pqf nhIN ikAuN dKl Auh qx ky KVHf ho igaf. “svyry qoN dyK kihx ‘qy Auh acfnk ruk geI. kuJ soc
kol afieaf, “qyrf Brf hY?” nfl qulnf kridaF jvfb idwqf.
idwqy ibnf rih nf sikaf. irhF, qusIN afpxf kMm ikAuN nhIN dyKdy ky bolI, “quhfzy kwlH pwtI nhIN hoxI?”
“hF.” -gurmIq isMG mrfVH
Aus ny aijhIaF nËrF nfl mYƒ jf ky?” “nhIN.”
“kI hoieaf ies ƒ?” Pon: 91-95014-00397
dyiKaf, ijvyN awKF hI pUry df pUrf ijsm mYƒ ijvyN iksy ny cOrfhy ivc nMgf “kdoN hoxI?”
Punjab Times Vol 20, Issue 34; August 24, 2019 pMjfb tfeImjL sfl 20, aMk 34, 24 agsq 2019 (27)

bhfdr dI cVHfeI
‘pMjfb tfeImjL’ dy ipCly aMk ivc
pRo[ ksLmIrf isMG dy Cpy lyK ‘gurU nfnk
dyv jI ik gurU nfnk sfihb jI’ ivc kuJ
gurU sfihbfn dy nFvF dI pRcilq vrqoN sLbd
`qy ikMqU-pRMqU kIqf igaf hY. gurU nfnk
aqy gurU arjn dy nF ipCy lfey jFdy Aup
nF ‘dyv’ bfry mYN afpxy ivcfr pihlF rwK
df hY, ijs ivc ‘Ê` dI vrqoN huMdI hY aqy
‘bhfdur` Èbd vI PfrsI df hY. ‘bhf` df
Auprokq sMDI anusfr sMXukq sLbd nhIN
sgoN afpxy afp ivc sMpUrn sLbd hY qy
hn. mMgolIaf dI rfjDfnI Aulfnbtor ivc
eyhI sLbd bol irhf hY: Aulfn=Gr,
JroKf
cukf hF. pMjvyN gurU dy pihly nF arjn arQ hY-roÈnI dyx vflf jF cmkIlf. ies df ipCokV vI PfrsI qoN hor awgy btor=bhfdr, so bhfdrF df Gr. dunIaF bljIq bfsI
bfry vI ikDry sMkyq mfqr ikhf igaf ‘dur` df arQ hY-moqI.[[[nOvyN gurU jI df jFdf hY. kuJ icr pihlF ies kflm ivc dy hor sQfn nFvF ivc vI ies sLbd dy
sI, pr ivsQfr ivc iPr kdy shI. iesy nF gurU qyÊ bhfdur hI shI bxdf hY, nOkr, cfkr aqy Kfn sLbdF dI AuqpqI rupFqr imldy hn. kuJ BfsLfvF ivc Pon: 734-259-9353
qrHF CyvyN, swqvyN aqy awTvyN gurU sfihbfn ijs nUM pRcfr ivc ilafAux dI loV hY.” dI ivafiKaf kridaF drsfieaf igaf arMBlI DunI ‘p’ aqy ‘m’ ivc vI bdl
dy pihly nFvF ivc afAuNdy sLbd ‘hir’ dy nF hI bhfdr bx igaf. awj gorKf aqy
ieh TIk hY ik ‘mhfn kosL’ ny bhfdur sI ik ieh sLbd muglF dI cVHq dOrfn geI. sfzy afpxy pMjfb ivc bhfdrpur
Aucfrx bfry vI kuJ iewk vfrI iliKaf jf bhfdr iek qrHF smfnarQk hI hn.
sLbd dI aijhI hI ivafiKaf kridaF sfzy iKwqy ivc pRcilq hoey, qy hOlI hOlI qy bhfdrgVH hn. Bfrq ivc hor sQfnF
cukf hY. Bfrq dy iewk pRDfn mMqrI df nF lfl
ies df arQ bxfieaf hY: 1[ cmkIlf Gr Gr phuMc gey. ieh mMgol-qurk dy vI aijhy nF hn. qurk BfsLf ivc
afpxy lyK ivc awgy cwl ky pRo[ bhfdr sLfsqrI sI, mfixk sLfh nUM sYm
mo q I, 2[ kImqI mo q I, 3[ Au q sL f hI, BfsLfvF aqy KyqrF nfl qaluk rwKdy hn. bhfidr sLbd ienHF hI arQF ivc afAuNdf
ksLmIrf isMG ny nOvyN gurU dy Aup nF ivc bhfdr ikhf jFdf hY.
bhfdur sLbd vI iesy kotI ivc afAuNdf hY. keI msLhUr qurk nFvF ivc ieh sLbd
pRXukq aqy afm qOr ‘qy ‘bhfdr’ vjoN pMjfbIaF nUM jMgjU, lVfkU ibrqI
hY. PfrsI ivc ieh qurk BfsLf qoN afieaf, imldf hY.
ilKy aqy Aucfry jFdy sLbd nUM ‘bhfdur’ vfly smiJaf jFdf hY, ies leI vIr sUrmy
pr ies dy muZly rUp mMgol BfsLf ivc Bfrq ivc ies sLbd dy pRcilq hox
vjoN ilKx aqy Aucfrx dI vkflq kIqI dy arQF vflf bhfdr sLbd ieQy Kfsf
hn. mMgol ivc ies df Aucfrx bGfqur ivc pihlF mugl aqy bfad ivc brqfnvI
hY. ies dI vjHf dwsI hY ik ‘mhfn kosL’ iesqymfl huMdf hY. POjIaF dy pRsMg ivc
ijhf hY qy irkfrz anusfr ies dI vrqoN rfj df coKf hwQ hY. muglF ny afpxy mMgol
ivc aijhf iliKaf igaf hY aqy ‘BfeI bhfdr jvfn, bhfdr POj, bhfdr sLyrf
swqvIN sdI qoN huMdI rhI hY. ipCokV kfrn ies nUM iek ruqby aqy Kfs
nMd lfl isMG’ ny vI afpxy kfiv ivc ijhy sLbd-joVy afm vrqy jFdy hn.
drasl qurk-mMgol iek vwKrf nF vjoN vriqaf. bhfdr sLfh nF dy do
ieho sLbd joV vrqy hn. ieh TIk hY ik muhMmd bKsL dy sYP-Aul-mlUk ivc
BfsLf pirvfr hY. muZly qOr ‘qy ies BfsLf bfdsLfh hn. kuJ hor hn: gujrfq dy
PfrsI vloN afey ies sLbd df ies jLbfn bhfdr dy drsLn kro,
ivc vI ies sLbd `c vwzy ruqby, sUrbIrqf, bhfdr KF (sLfsn 1526-1537),
ivc ieho ijhf (ieho ijhf, ieho nhIN) swq hËfr jvfn bhfdr,
lVfkUpx, juJfrUpx dy Bfv hn. mMgol aihmdngr dy sulqfn bhfdur injLfm
Aucfrx hY, pr mYN nhIN smJdf ik ies jMgI lft mrIly.
sLfskF dy nFvF ivc ies sLbd dI vrqoN sLfh (1596-1600), nypfl dy bhfdur
nUM awj bhfdr vjoN ilKxf aqy bolxf Dwpf Kfie ijnHF df nwsx,
afm rhI hY. mMgol sfmrfjI XoDy cMgyjL sLfh (1785-1794) afid. nOvyN gurU aqy
koeI bwjr glqI hY. ies df iek kfrn KUnI hfQI PIly.
KF dy ipqf df nF XysugI bGfqur aqy dfdy iPr bMdf bhfdr dy nFvF ivc vI ies dI
qF ieh hY ik pRmfxk smJy jFdy ‘gurU awj BfvyN srIr aqy dlyrI vjoN
df nF bYrqfn bGfqur sI. qurk-mMgol mOjUdgI hY. iDafnXog hY ik 1708 ivc
gRMQ sfihb’ ivc qF gurU jI dy nF df koeI kmjLor hI hox, bhfdr isMG aqy ikDry
prfkRmI, sUrvIr.[[[cmkIlf moqI df lok-kQfvF `c bGfqur nfiekF vjoN pysL gurU goibMd isMG mugl bfdsLfh bhfdur
hvflf nhIN hY, bfad dy lyKkF, kvIaF ikDry bhfdr kOr nF dy ivakqI iml
kImqI moqI dy arQF ivc ivsqfr qF smJ huMdy hn. ieh byhwd dlyr, inzr, sUrbIr, sLfh nfl dwKx gey. dwisaf jFdf hY ik
ny bhfdr qy bhfdur dovyN ilKy hn. awj jFdy hn.
ivc afAuNdf hY, pr sUrvIr ijhf arQ- isrlwQ, smJo akfsLoN Auqry avqfr hI AuQy hI gurU sfihb mfDo dfs nUM imly qy
pMjfbI ies sLbd nUM gurU jI dy nF ivcly bhfdur sLbd dI ivAuqpqI bfry kuJ
pltf ikvyN mfiraf igaf hovygf, koeI hn, jo alOikk kfrnfmy krdy hn. bfad ivc Aus df nF bMdf isMG bhfdr
iek aMg vjoN vI qy iek sLbd vjoN vI, insLicq qOr ‘qy nhIN ikhf jf skdf. kuJ
ijLkr nhIN. hF, afm kosLF ivc QF dy sMjm lgBg ienHF arQF ivc hI pr kuJ rwK idwqf igaf.
bhfdr hI Aucfrdy aqy ilKdy hn. KYr, qF ies nUM sMsikRq BgDr nfl joVdy hn,
kfrn aijhf ivsQfr nhIN idwqf jFdf. bdly hoey BydF nfl ieh sLbd iek pfsy brqfnvI rfj smyN XUrpI aPsrF
myrf srokfr ies sLbd dI ivAuqpqI ijs df arQ bxdf hY, ‘KusLIaF Dfrn
PfrsI bhf aqy dur sLbdF dy idwqy dovyN sfry mwD eysLIaf, bulgfrIaf smyq pUrbI dy nF awgy bhfdur sLbd lfieaf jfx
ivcfrnf hI hY. krn vflf’ (iDafn idAu Bfgvfn, Bgvfn
mfany qF shI hn, pr dohF dy sMXojn slfivk, rUs qy XUrp; dUjy pfsy pwCmI lwgf; imsfl vjoN jonjL sfihb bhfdr.
pRo[ ksLmIrf isMG anusfr, “bhfdur afid), kuJ hor ies nUM pRfcIn PfrsI dI
nfl sUrbIr dy arQF vflf ‘bhfdur’ sLbd eysLIaf qy qIjy pfsy jfpfn, korIaf ivc aMgryjLF vyly dUjy drjy dy BfrqI aPsr
sLbd mhfn koÈ ivc nOvyN gurU jI nUM jLMd BfsLf dy sLbd bGpuQr (rwb df puwqr)
bixaf hovygf, aijhI ivafiKaf myry vloN PYl igaf. imsfl vjoN AujLbykI, qfqfr ‘bhfdr’ aqy pihly drjy dy ‘srdfr
siqgurU qyÊ bhfdur kr ky iliKaf igaf nfl joVdy hn. bG aqy puQr-dovyN sLbd
kIqI Polf-PflI ivc ikDry nhIN imlI. aqy kuridsL ivc ies dy rUp bfiqr; bhfdr’ khfieaf krdy sn. muslmfn
hY. (mhfn koÈ ivcoN Poto kfpIaF dyKo)”. kRmvfr sMsikRq Bg aqy puqR dy sjfqI
ieQoN qwk ik cmkIly moqI vflf arQ vI bu l gfrIaf ivc bgfqu r ; rU s I ivc aPsrF nU M ‘Kfn bhfdr’ aqy ihM d U
vwKrI gwl hY ik gurU jI dy nF dI aijhI hn, pr ies gwl df inbyVf nhIN ho sikaf
hwQ nhIN lwgf. sLfied ieh BfeI kfnH isMG bogfiqr; polYNz ivc bhfqur; jfrijafeI aiDkfrIaF nUM ‘rfie bhfdr’ dy iKqfb
vrqoN bfry drsLn krn leI koeI Poto ik Zyr smF pihlF sMsikRq jF purfxI
dy mn dI GfVq hY jF iksy hor dI nkl, BfsLf ivc bgfqur; hMgrI ivc bqor; vI idwqy jFdy sn. ieQoN qwk ik eIst
kfpI nhIN idwqI geI, hF bhfdr nfl bxdy PfrsI dy sLbd mMgol BfsLf ivc ikvyN puwjy?
koeI jfxkfr swjx rosLnI pf sky qF PfrsI, AurdU aqy hor BfrqI BfsLfvF ivc ieMzIaf kMpnI nUM vI ‘kMpnI bhfdur’ ikhf
hor ieMdrfjF dI Poto kfpI jLrUr idKfeI ieh gwl insLicq hY ik ies sLbd df
DMnvfdI hovFgf. bhfdur vjoN pRcilq hoey. qurikk ivc jFdf sI. jMgjU ibrqI vfly bhuq sfry
hY! hor awgy iliKaf hY, “qyÊ Èbd PfrsI PfrsI bhf (cmk) aqy dur (moqI) dy
myrI jfxkfrI anusfr bhfdr sLbd ies dy rUp bqor qy mMgol ivc btor vI nypfl dy goriKaF df pihlf qy mDvrqI
jmHF joV nfl dUr df vI vfsqf nhIN.

bwkry dI blI qy blI df bwkrf: ibpqf jF brkq pRqIkrm


‘pMjfb tfeImË’ dy 3 agsq dy aMk hI bdl igaf. isrP kfrIgrF nUM hI nhIN, pfieaf? aYvyN hI ‘Èyr, bwbr Èyr’ dy Poky Bfrq mF ny nfarf lfieaf.
ivc pRo[ avqfr isMG df lyK ‘bwkry dI hr ivakqI nUM ies df sfhmxf krnf iKqfb dy ky smfj dy bwkry bxf ky smuMdroN
blI qy blI df bwkrf: buwB qoN Buwb qwk’ ipaf. asl ivc jy ieh do ienklfb nf pfr jfx leI mjbUr ho gey. ipMz inkflf nvyN iZwzF dIaF BuwKF BrdI svwC Bfrq df aÈuwD pfxI
bVy idlcsp aqy ivaMgfqmk ZMg nfl vfprdy qF Bfrq hux qwk bhuq ipwCy rih qF kI, dyÈ inkflf hI imilaf. dwso dyÈ hrI kRFqI afeI rwKxhfrI. ÈihrI mnuwKF dI dyKo sPfeI.
ÈurU hoieaf, pr bfq pVHidaF suxidaF igaf huMdf aqy cMdrnXfn nUM bwdlF dy inkfly dI muafPI jF muafvjLy dI vsUlI, trYktr ibjlI pfxI nihrI aMndfqy nUM dfq kI dyxI
CyqI hI hrÈ iewk sog ivc bdl igaf. Aupr qwk vI Byjx df supnf nf lY skdf. Auh ikhVI mqryeI mF (‘kYkyeI’) qoN mMgy? kxk amrIkI kilafxkfrI. ieh vI ksUr jwt df BfeI?
idlcsp ies krky ik iewk cUhy, kbUqr, ieh gwl jrUr hY ik kfrIgr vrg pr, ijvyN mYN ikhf hY, ieh vI iewk ‘nvyN
murgy aqy bwkry dI ‘bfq’ bVI ivaMgfqmk nUM ipMz Cwzxy pey. asl ivc vyiKaf jfvy Bys ivc brkq’ hY| jy kYkyeI nf huMdI qF isafsqIaF ny pfxI vMzy sVkF inklIaF bwsF qurIaF
imsfl hY. sog ies krky ik pRo[ sfihb qF ieh ‘kuby dy lwq’ vflI gwl ho geI. nf rmfiex huMdI, nf dIvflI. pMjfb ibjlI qyl nf irhf Brosf. nvyN dOr ivc qFgy KVH gey.
kfrIgrF ny dfqIaF dy dMdy kwZx jF (Bfrq) leI Gftf, kYnyzf aqy amrIkf jY iksfn dy nfary TMzy AudXog krn dI lihr cwlI
krm isMG brn, ihAUstn mMijaF dIaF PflF Tokx dI QF ÈihrF nUM lfB hI lfB. BuwKI dunIaF jwt ‘qy rosf. ipMz Cwz lok bwsF cVH gey.
Pon: 832-766-8742 ivc jf ky trYktrF dy purjy jF myj ies leI mYN ies ‘bfq’ dy kuJ AupdyÈ
kursIaF bxfAuxy ÈurU kr idwqy. vwzy vwzy TukrfAux leI mjbUr ho igaf: ibjlI Kf gey kfrKfny kihMdy kfrIgr nf roky
dI khfxI df AupdyÈ ‘muafPI’ qy mkfn vI bxf ley. bwicaF nUM skUlF dIaF 1[ jurm iks ny kIqf? jF ieh koeI Èyr ipaf GUky vwt srfhxy. jwtF ny nf hfmIaF BrIaF.
‘muafvjLy’ `qy atk igaf aqy grIbF dy shUlqF vI imlx lwg geIaF. ‘mMnU’ dI jurm vI sI jF ies ivc koeI CupI hoeI KyqI imwDx anfQ gAUaF kfrIgr kfrKfnI hriÈq
‘ipMz kUc dI lihr’ df sfrf dosL iewk ikrpf nfl AunHF dy bwicaF nUM nOkrIaF brkq sI? suwkIaF PslF JfVn dfxy. Bwj qury dyK crFdf hrIaF.
Boly iksfn dy gl jf ltkfieaf. vI pihlF imlxIaF ÈurU ho geIaF. so, 2[ iks nUM muafPI mMgxI cfhIdI hY
zf[ gurnfm kOr (kYnyzf) dI ies muafvjLf imilaf jrUr, pr iksy hor rUp aqy ikAuN? muafvjLf jy hY qF iks dy isr? DrqI BuwKI Psl ipafsI nMdI bld dy duwK suxf ky
lyK Auqy bhuq hI sucwjI pVcol ny mYnUM ivc. jy iksfn imwtI nfl nf ivafhy huMdy, rwb dy Gr dyr hY, aMDyr nhIN (God Kfd ibnf nf aflU vwt ‘qy. ÈihrI cfiqRk jwt nUM BMizaf.
vI QoVHf afpxy ivcfr ilKx df hOslf qF Èfied AunHF df vI ies lwq nfl kuJ sees the truth but he is seldom kihMdy jIrI pfxI plIqy Buwl igaf jo kMnHy juiVaf
idwqf. suDr jFdf. ho skdY, Èyr vI gUVHI nINd qoN punctual). hux mYnUM iewk CotI kivqf dy doÈ pRdUÈx jiVHaf jwt ‘qy. duwK Aus df nf iksy vMizaf.
afE, afpF sQfpq krIey ik dosLI jfg ky jMgl Cwz qurdf. nfl ies nUM Kqm krn dI iejfjLq idE:
kOx sI, jF hY vI sI! jrf ipCokV ‘qy cwlo iksfn nUM vwjI lwq df iewk hor iksfn igaf qF imwtI hfrI zyZ arb dIaF BfrI BuwKF ikAuN qy kOx hux mMgy mfPI?
JfqI mfrIey qF ies muqfbk afËfdI ipCoN idRÈtIkox vI sfhmxy ilafeIey. iksfnF jd Bfrq nUM imlI afËfdI jy nf XUrIaf pYdf huMdf. kI jurm aqy kOx aprfDI?
do vwzIaF GtnfvF sfhmxy afAuNdIaF hn: dy bwicaF nUM ividaf pRfpq krnI iewk pYNqI kroV sI kuwl ahfry. lV iBV jFdy mr icroky iks bld ny cuwikaf boJf?
pihlI, ‘AudXogIkrn’ aqy dUjI, ‘hrI srfp hI smJo ik iewk iksfn df puwqr awj ieh iek sO pYNqI hoey jy nf Kfd df Pfiedf huMdf. iks AupjfeI iks ny KfDI?
kRFqI.’ ies ivc iewk hor qwq Èfiml krnf afnrjL nfl ieMjInIairMg (Engineering iek arb nvyN iZwz pDfry.
cfhuMdy ho qF sdIaF qoN cly afey ‘mMnU’ df with Honors) ivc izgrI pRfpq kry aflU iksfn dy iewk rupey jmdUq bYNk jy PVn dyvqy
smfjk ivigafn vI iewk vwzf dosLI hY. aqy nOkrI dI lfeIn ivc sB qoN ipwCy. dohF gvFZIaF hmly kIqy bfxIaF dI mnmrjI bolI. af vI geI jy AunHF dI vfrI.
ieh hI vwzy kfrn hn, ijnHF nfl sYNkVy Auh ‘mMnU’ qoN kI muafvjLf mMgy ik iksfnF hl, bMdUkF kdm vDfieaf. ds rupey nUM ryhVI vycx iksfn imwtI df myl sdIvI
sflF qoN cly afey ipMz df smfjk mfhOl nU M ‘anu s U i cq jfqF’ ivc ikAu N nhIN jY jvfn aOr jY iksfn df Auh vI jrf Gtf ky qolI. iksfn igaf qF imwtI hfrI!
Punjab Times Vol 20, Issue 34; August 24, 2019 pMjfb tfeImjL sfl 20, aMk 34, 24 agsq 2019 (28)

jsvMq isMG kMvl df muhb


w qnfmf
kr sikaf. Auh ivcfr mYN jsvMq awgy
jsvMq isMG kMvl ny sO sfl ijAux qy awsI sfl lgfqfr ilKx df irkfrz rwK idwqY. rwK idwqy. zf[ jsvMq igwl dI by jI afpxy
Aus ny dsvIN ‘coN PylH ho ky pihrydfrI, klrkI, iksfnI, srpMcI, sfihqkfrI, kyNdrI pqI jF puwqrF pfs rihx dI QF afpxI DI
pMjfbI sfihq sBf dI skwqrI, pRDfngI, srpRsqI, kfnPrMsF/knvYnsLnF dI knvInrI, pfs sUrjpur rihx lwg peI sI. jF kih
lE ik DI mF nUM afpxy kol lY afeI sI,
sfihq trst ZuwzIky dI sQfpqI qy hor keI kuJ krn dy nfl muhwbq vI kIqI. Auhdy ijQy Aus dI syvf sMBfl cMgI qrHF kr
krIbI ipRM[ srvx isMG dI Auhdy bfry ilKI ikqfb ‘pMjfbIaF df bfeI jsvMq isMG kMvl’ skdI sI. pirvfrk hflfq aijhy bx
‘coN pysL hY kMvl df muhwbqnfmy vflf kFz. gey sn ik jsvMq igwl df ivafh ipwCy
hI ipwCy pYNdf jf irhf sI, ijs nUM Auh
jsvMq myrI dUjI pqnI hY.” igwl rl jfx dI AupfDI idaf krdf sI! pihloN idwlI, muV sLfhjhfnpur jf kMvl dy svfl “qUM hfly qk ivafh ikAuN
1960 ivc CpI KuwlHIaF kivqfvF dI zf[ jsvM q igw l df jw d I ipM z Auqry. AuQoN ryl PV ky gMny vflI imwl dy nhIN krvfieaf?” df jvfb idMidaF “hfxI
ikqfb ‘Bfvnf’ ivc kMvl ny ijs pfrvqI luiDafxy kol igwl sI. iesy ipMz dI jmIn rylvy stysLn ‘qy af Auqry. iPr bfAU jI nhIN imilaf; jy imldf qF krvf lYxf
jM g bhfdu r go i el dI pu s qk
df ijLkr kIqf sI, Auh asl ivc jsvMq ivc gurU nfnk ieMjInIairMg kflj bixaf dy Pfrm nUM jfx vfly KflI trwk dIaF sI.” kih ky tfl geI sI.
‘muhwbqnfmf’ dy kvr Auqy ‘EsLo’ df ieh
igwl hI sI. bkOl kMvl, “jsvMq dIaF hY. jsvMq igwl dy ipqf, ijnHF nUM ‘bfAU sItF mwl leIaF[[[. ijs styj ‘qy jsvMq isMG kMvl qy
kQn Cipaf hoieaf hY, “kvIaF,
icwTIaF dI KUbsUrq vfrqk ny mYnUM byhwd jI’ ikhf jFdf sI, mYzIkl dI pVHfeI kr mYN muskrf ky ikhf, “dyKo bfAU jI, zf[ jsvMq igwl imly sn, jy dovyN hI
icwqrkfrF, sMgIqkfrF aqy lyKkF dy
pRBfivq kIqf. AuhdIaF icwTIaF ivc lohVy ky imltrI ivc zfktr BrqI ho gey sn. purfxy irsLIaF vFg jMgl ivc mMgl lfeI kuafry jF qlfksLudf huMdy qF AunHF dy
aihsfs eyny koml huMdy hn ik Auh dyh
dI jfn vyK ky, mYN afpxIaF vfrqk jsvMq igwl dy jnm vyly bfAU jI dI bYTy aY.” ivafh krvfAux ‘c koeI aiVwkf nhIN sI
qoN prHF mihsUs kr skdy hn. Auh ijLhnI
kivqfvF dI ikqfb ‘Bfvnf’ dy muK bMd positMg bloicsqfn dy sLihr koiety ivc “haF, mMgl qF lfeI bYTy aY; pr hoxf. iPr AunHF dy ivafh dI KusLI vI
sMsfr dI suMdrqf aqy idlF dIaF nfjLuk
leI kFt CFt sLurU kr idwqI. AuhdIaF sI. jsvMq df muZlf pflx posx koiety asIN sfry iKlry pey aF. ienHF dI sFB vfijaF gfijaF nfl mnfeI jfxI sI.
BfvnfvF nUM bVI isLwdq nfl anuBv krdy
icwTIaF Cfpx leI puwiCaf qF Auh gdgd qy iPr poTohfr ivc hoieaf. ijQy ijQy bfAU sMBfl qoN sfry hI avysly aF. Aus dm sLrIky kbIly ivc kMvl df kwd hor vDxf
hn, ikAuNik Auh Kud vI Aus pwDr `qy hI
ho geI. jI dI bdlI huMdI rhI, AunHF dy bwcy AuQy sfD ky muV ikhf, “bfAU jI ny nyk kmfeI sI, beI afp BfvyN dsvIN PylH sI pr
ijAuNdy hn. Auh
“mnUMaf! qyrIaF kivqfvF df bUhf AuQy pVHdy rhy. AunHF ny afpxI aOlfd nUM nfl bVf kuJ kmfieaf qy svfiraf. asIN zfktr kuVI ivafh ilafieaf! KuMZ crcf
so c dy nhIN , Au h
mYN hI KolHFgI. ‘Bfvnf’ myrI jfiedfd hY.” Auc pwDrI ividaf idvfeI. iqMny puwqr pVH sfry BYx Brf AunHF df dyx nhIN dy skdy, isrP eynI ku hoxI sI ik igwlF dy muMzy ny
idl dI dunIaF `c
AudoN qk sfzI dosqI pMjfbI pfTkF ky cMgIaF nOkrIaF `qy cly gey. DI vI pr sfry hI afpxI QF ruwJy iKlry pey igwlF dI kuVI nfl hI ivafh krvf ilaf!
ivcrdy hn, iesy
qoN lukI rhI sI. mYN muwK bMd dy aMq ‘qy mYzIkl zfktr bx geI. ijnHF idnF `c aF.” jsvMq bhuq kuJ dws ky Audfs pY pr ieh crcf awgy nhIN sI qurnI ikAuNik
leI Auh dUjy dy
Aus df nF ‘pfrvqI’ joV idwqf. pfrvqI keI QFeIN isw D U - isw D U , iZw l o N - iZw l o N ,
idl dIaF BfvnfvF
lwBx leI pfTkF ivc bVf rOlf ipaf, gryvfl-gryvfl qy hor goqIaF dy ieko
nUM bfKUbI mihsUs
ikAuNik muwK bMd afp kivqf vrgf hI goq ‘c ivafh hox lwg pey sn. bfdl
kr skdy hn[[[.
sI. aYnI rsiBMnI vfrqk ilKI jfxI, jxI pirvfr qy kYroN pirvfr-dovF df goq iZwloN
KxI dy vws df rog nhIN sI. ‘pfrvqI’ dI hY, pr Auh ieko goq ‘c ivafhy hoey hn.
ipRM[ srvx isMG hor vI bQyry pirvfr hn, jo goq dI inMd
puwC zUmxf mwKIaF vFg mYnUM af cuMbVI.
Pon: 905-799-1661 ivcfr nhIN krdy. kMvl dI CotI DI zf[
mYN tflf mfr Cwzdf “hYgI af Xfr, idwlI
iek pR o P Y s r. iek do s q ny Au s nU M igwl dy BqIjy nfl ivafhI hoeI hY.
kvI qy klfkfr qF hr vyly hI ipafr `c
imlfieaf sI.” kMvl ivafihaf qy bfl bwcydfr hox
glqfn rihMdy hn. AunHF df ipafr gulfb
pr qyrF vrHy Kud ipafrf isMG dfqf krky boc boc ky kdm puwtxf dohF iDrF
dy Puwl vrgf huMdf hY, mihkF nfl Biraf
nUM vI sfzy ipafr df pqf nf lwgf. dI mjbUrI bx geI. kMvl df ibMb
hooieaf.”
ieh ipafrf isMG dfqf AuhI sI, ijs igafnI iDafnI qy ipMz df srpMc hox
‘muhwbqnfmf’ pusqk ivc mhfn
ny kMvl nUM afpxI ikqfbF dI dukfn ivc krky iewjqdfr kbIldfr df bixaf
lyKkF, ivcfrkF aqy kvIaF-gurUdyv
zf[ jsvMq igwl nfl pihlI vfr imlfieaf hoieaf sI. zf[ jsvMq igwl vI mMny dMny
rfibMdr nfQ tYgor, bfljLfk, qurgnyv,
sI. iek qrHF Auh AunHF df ivcolf sI. Kfndfn dI iewjqdfr lVkI sI. pMjfbI
do s qo v skI, nIqsL y , KlIl ijbrfn,
jsvMq igwl dy GrogI siqkfr leI jsvMq igwl jMmI, AunHIN idnIN jwtF dIaF geI, “vwzI musLikl ieh aY, bfAU jI by swiBafcfr dIaF mnOqF Aus smyN AunHF df
sfrqr, imrcf ielfazI aqy aMimRqf
ieh lukfa rwKxf jLrUrI sI. dohF GrF qoN lVkIaF nUM Auc ividaf nhIN sI idvfeI jI nfl nhIN rih skdy. bfAU jI vrgf ivafh hox dI sUrq ivc BMzI pRcfr df
pRIqm dI ijLMdgI dy izwTy-axizwTy pRym-
ibnf kyvl idwlI vfly cMnI nUM hI pqf sI, jFdI. DIaF nUM ibgfnf Dn smiJaf jFdf Drmfqmf qy sihxsLIl iksy hoxf nhIN qy bfies bx skdIaF sn. ieho vjHf sI ik
pRsMg sLfml hn.
ikAuNik pihlI imlxI vyly kMvl cMnI nfl sI, pr asLky AunHF dy bfAU jI dy ik AunHF by jI sfrI Aumr afphudry rhy hn. AunHF dohF ny afpxy ipafr dy Byq nUM Byq bxfeI
dunIaF dy mMny-pRmMny ienHF lyKkF
dfqy dI dukfn ‘qy igaf sI aqy cfa cfa afpxI DI nUM vI puwqrF vFg pfilaf qy dI bfAU jI nfl nhIN bxI.” mYN zfktr rwKx ivc hI Blf smiJaf.
qy kvIaF ny ipafr nUM Audfq rUp ivc
ivc kMvl vI cMnI nUM idl dI gwl dws cotI dy mYzIkl kflj lfhOr qoN aYm[ bI[ sfihb dI gMBIrqf df huMgfrf nf Biraf. ies siQqI nUM rfijMdr isMG rfhI ny
Zfl ky byimsfl klf-ikrqF dI rcnf
bYTf sI. bfkI pMjfbI pfTkF leI zf[ jsvMq bI[ aYs[ dI izgrI krvfeI. AudoN afm AunHF myry kUhxI mfr ky puwiCaf, “kI gwl kMvl bfry ilKy lyK ‘do byVIaF df sPl
kIqI, nfXfb pfqr isrjy qy pRym-iBwjy
igwl mwisaf df nHyrf bxI rhI sI. jwtF dIaF kuVIaF df mYitRk pfs hoxf hI mnMUaf cuwp sfD leI?” svfr’ ivc ieMj ibafn kIqf hY, “cfr
gIq gfey. AunHF ny gmF dI kuiVqx nfl
koeI lyKk jF pfTk aslI pfrvqI bVI vwzI gwl smJI jFdI sI. aMdfjLf lf “mYnUM eyQy bfAU jI dI vsfeI dunIaF DIaF df kbIldfr bfp hox dy nfl kMvl
Bry ijMLdgI dy jfm nUM hwsidaF hwsidaF
nUM nhIN sI bwuJ sikaf. hF, aMdfjLy jLrUr lfE ik 1940ivaF ivc zfktr bxI, cMgI cMgI lwgI aY. ijvyN dUjf afdm DrqI ipMz df afgU vI sI. jy Aus df zf[ igwl
pI ilaf ikAuNik Aus ivc iesLk dI bUMd
lwgdy rhy, peI ieh pfrvqI kOx hoeI? bxdI PbdI kuVI nUM ikMny Xog vr imldy nUM Bfg lfAux afieaf hovy.” mYN bfAU jI nfl irsLqf ipMz ivc nsLr ho jFdf qF
rl cukI sI. aMimRqf pRIqm dy sLbdF ivc:
bfad ivc qF kMvl ny Kud do ikqfbF hoxgy? Auh iksy vI imltrI aPsr jF dI ikrq ivsLysLqf ivc guMm sF. ieh irsLqf ipMz dy lokF dIaF njLrF ivc
rl geI sI eys ivc iek bUMd qyry
‘puMinaF df cfnx’ qy ‘Dur drgfh’ afpxy ibAUrokrYt nfl ivafh krvf skdI sI; “quhfzy ivcoN iksy iek nUM ienHF nfl ‘nfjfiejL sbMD’ vjoN hI rVkxf sI. kMvl
iesLk dI,
muhwbqnfmy bfry ilK idwqIaF. ilKIaF vI pr hoxI nUM kuJ hor mnjLUr sI. Kloxf nhIN cfhIdf?” BfvyN sfihqk BuwK dI lwK duhfeI dyeI
eys leI mYN ijLMdgI dI sfrI kuiVqx
pUrI qPsIl nfl, ijnHF ivc koeI Auhlf 1947 ivc dysL dI vMz ipwCo zf[ “sfry hI afpo afpxy DMidaF ivc jFdf, lokF ny jLrUr dur dur krnI sI.
pI leI.
nhIN rwiKaf. AuNj qF iksy nUM iksy dI inwjI jsvMq igwl lfhOr qoN pUrbI pMjfb ivc Psy hoey aY; koeI vI ivhlf nhIN. pr mYN ies krky kMvl ny ies buwkl dy irsLqy
ienHF sLfndfr pRym khfxIaF ‘coN
ijLMdgI ivc dKl nhIN dyxf cfhIdf, pr af geI aqy sUrjpur dI sImYNt PYktrI ienHF dI syvf nUM jLrUr mihsUs krdI aF.” bfry dV vwt leI sI. Auh hIr df afsLk
gujLridaF gurUdyv tYgor dy sLbd sfrQk
kMvl dy anykF pfTkF nUM afpxy mnBfAuNdy ivc mYzIkl zfktr lwg geI. iek Brf “inrf mihsUs krn qy aml ivc sI, lMmI hyk nfl hIr pVHnI Aus df
jfpdy hn ik pqf nhIN lokF nUM nPrq
lyKk bfeI kMvl dI inwjI muhwbq qoN jfxUM drsLn isMG pRIq ngr ivc pRYs mYnyjr Prk nhIN huMdf? dyKdy nhIN, hl joVy bld mnpsMd sLOk sI. vfrs sLfh Aus nUM swc
krn leI smF ikvyN lwB jFdf hY, jdoN ik
hox dI hmysLf cfhq rhI. keI aYvyN hI bx igaf, dUjf Brf POj ivc aqy qIjf vFg qusF sB Aus nUM burI qrHF vfihaf ey. muwc hI akl df kot jfpdf sI. Aus ny
muhwbq leI ijMLdgI ikMnI CotI hY.
ikafs arfeIaF lfAuNdy rhy qy glq mlq Brf puils ivc aPsr lwg igaf. pirvfr hux vI quhfzy sB dI Kfqr jMgl `c iewklf vfrs dI smJOqI pIzI gMZ mfr ky lV
ho skdY jMg bhfdur goiel kdy
aPvfhF dy isLkfr ho jFdy rhy. df Auqr pRdysL ivc sLfhjhfnpur nyVy iek bYTf hY; ijQy sLyr bGyly rihMdy hn.” bMnH leI: vfrs sLfh nf Byq sMdUk KuwlHy
kMvl df muhwbqnfmf vI ilKy qy iksy
ikafs arfeIaF lfAu x dI QF Pfrm sI, ijQy AunHF dy mfqf-ipqf rihx “pr sfry QFEN QFeIN mjbUrI dy bMnHy BfvyN jfn df jMdrf tuwt jfvy.
aglyrI pusqk ivc sLfml kry.
ibhqr hovygf jy kMvl dIaF afpxIaF lwgy. AunHF dy mfqf jI df qwqf suBfa bfAU pey aY.” Aus hAuky vrgf sfh Biraf. kMvl ny zf[ igwl nfl juVy afpxy
jsvMq isMG kMvl ny zf[ jsvMq igwl
pusqkF, Kfs kr ky afpxI iviQaf jI dy TMZy suBfa nfl myl nhIN sI KFdf, “qusIN afpxy kol ienHF nUM ikAuN nhIN ies irsLqy bfry aiq nyVilaF kol vI
nfl puwj ky ipafr kIqf, pr afpxf
‘puMinaF df cfnx’ df sMKypsfr hI dy idwqf ijs krky axbx rihMdI. mF afpxy pqI rwKdy?” mYN svfl KVHf kr idwqf. BfP nhIN sI kwZI. ieQy Aus ny afpxy jwt
ipafr sbMD keI sfl lukoeI vI rwiKaf.
jfvy. kMvl dy jIvn bfry qF pfTk kfPI kol rihx dI QF DI kol sUrjpur rihx “EhI musLikl, by jI qy ieh-dovyN suBfa dy Ault iblkul mhfjnI mwq vrqI
kyvl Gr dy jIaF nUM hI QoVHf bhuqf pqf
kuJ jfxdy hn, zf[ jsvMq igwl dy jIvn lwg peI. kMvl ‘puMinaF df cfnx’ pusqk iekwTy nhIN rih skdy.” sI. hor koeI jwt huMdf qF Aus ny cFB cFB
sI. myry ijhy jo qIh sfl ZuwzIky kflj
bfry vI kuJ vyrvf dyxf jLrUrI hY. ies nUM ivc ies df kuJ ivsQfr ilKdf hY: “ies Aumr ivc qF sFJ vDxI ivc hI afpxy swjry iesLk df ZMzorf
ivc pVHfAuNidaF afQx-svyr kMvl nUM
sbwb kih lE jF kuJ hor, kMvl df muZlf [[[sunyhf afieaf swjxF df, afpF cfhIdI sI.” ipwtdy iPrnf sI. ijvyN ‘mfVy jwt ktorf
imldy rhy, Auh vI ies Byq nUM keI sfl
nF jsvMq hY qy zfktr df nF vI jsvMq. XU[ pI[ nUM vhIrF GwqxIaF eyN; jldI phuMc “ieh dUr rihMdy vI afpo ivc JgVdy lwBf pfxI pI pI afPiraf.’ kMvl ny qF
jfx nf sky. ZuwzIky ipMz ivc ieh Byq
dovyN jwt iswK hn qy goq vI dohF df igwl jfE. golI kIhdI qy gihxy kIhdy. bws rihMdy aY. bfAU jI ny mjbUr ho ky hux bfkI lyKkF dy mukfbly bhuq vwzI mwl
AudoN KuwilHaf jdoN zf[ jsvMq igwl sUrjpur
hY. zf[ afqm hmrfhI ny jfqF goqF dy PVI qy TUh sUrjpur. afpxI hI dunIaF vsf leI hY.” mfrI sI. Aus ny sfihqk sUJ bUJ nfl
qoN nOkrI Cwz ky ZwuzIky af bYTI, pr pUrf
nMbr lfey hoey sn. Auh pMjfbI lyKkF qy “mnMUaf! afpF Pfrm `qy cwlxf eyN, “ieh qF AunHF dI sLFq mjbUrI hY.” duinafvI isafxp dI isKr aqy nfl hI
Byq iPr vI nhIN sI KuwilHaf ik kMvl qy
aflockF dI gwl nMbrF dy hvfly nfl kiraf bfAU jI ny swidaf ey.” mYN vI bfAU jI mYN pMj sfl df sF, jdoN mohrky zfktrnI pwt ky, iek qrHF nfl iesLk dy
jsvMq igwl pqI-pqnI bx cuky sn. keI
krdf sI. cfrXfrI ivc cihkdf Auh dohF Aucfrn apnf ilaf sI. Auh purfxy qfp nfl ipqf jI pUry ho gey sn. myry jI ipV ivc JMzI Pyr idwqI sI.”
sflF bfad kMvl ny ieh Byq jwg jfhr
krn leI Kud mYnUM ikhf sI, “ilK dy igwlF dy pqI-pqnI bx jfx nUM igwlo- irsLIaF vrgy sihxsLIl afqmf sn. ivc afAuNdI sI; mYN AunHF dI koeI syvf nf (bfkI agly sPy `qy)
Punjab Times Vol 20, Issue 34; August 24, 2019 pMjfb tfeImjL sfl 20, aMk 34, 24 agsq 2019 (29)

kMvl qy zf[ igwl dI idwlI ivc hoeI ieh vI dwisaf, “mYnUM zfktr bxfAux KusL aF. quhfzIaF iJjkF ny qF mYnUM mfr nfl hoeI hoeI sI, pr mYN lMmf smF ivafh iksfnI smfj ivc qF vfrs ibn pIVHI
pihlI imlxI qoN bfad icwTIaF rfhIN AunHF vflf Auhdf vwzf Brf sI. Auh ibhfr ivc eI suwitaf sI.” AuhdI muskfn mihkF nhIN sI krvfieaf, ikAuNik mYN afpxy agFh vD hI nhIN skdI. so ies hflq
dI ‘aiVkxf miVkxf’ awgy vDdI geI. koly dIaF KfnF `c mYnyjr sI.” Aus hAukf iKlfr rhI sI. “qUM mnUMaF KusL nhIN? smfn ivcfrF vflI jIvn sfQx cfhuMdf `c pirvfr qy afly duafly, qy keI vfr
iPr Auh gfhy bgfhy sUrjpur jfx lwg Biraf, “Aus dI acfnk mOq ho geI.” qYnUM dwsF, sonf qF qUM hYN, pr BKfry cfVHn sI. jdoN hflfq muqfibk sMBv nf hoieaf pqnI vwloN vI mrd `qy dUjf ivafh krvfAux
ipaf. pihlI vfr igaf qF jsvMq igwl “hfie! byhwd aPsos!” mYN QFeyN vflf eyN.” qF mYN sMn 1942 ivc afpxy sfry BYx df dbfa pYxf sLurU ho jFdf hY. keI vfr qF
ny afpxI by jI nfl ieh dws ky imlfieaf hAukf Br igaf. jsvMq ny Bry gly nfl “gurU awgy BKfry qF cVH hI igaF; BrfvF dy ivafhF qoN bfad afpxf ivafh pqnI hI afpxI kuafrI BYx, Auh BfvyN
ik ieh kMvl jI hn, bhuq vDIaf nfvl gwl agFh qorI, “Aus dIaF do lVkIaF pwuTf iswDf pkfeI cwlIN. mYN qyrI idwqI KusLI muKiqafr kOr nfl hI krvf ilaf sI. Aus dy pqI qoN kfPI CotI Aumr dI hovy,
ilKdy hn. kMvl ny by jI nUM siqkfr sihq qy iek lVkf hY. Aus mYnUM Krc Jwl ky nfl bfgo bfg aF.” AUN myrf idl DVk kMvl dy ienHF jvfbF qoN jfpdf hY ik df sfk afpxy hI Gr lY afAuNdI hY.”
siq sRI akfl bulfeI. mfeI ny ‘bytf, zfktr bxfieaf sI. hux Aus dy bwicaF DVk pYNdf sI. mYN idl dy awD nhory nfl Aus df pihlf ivafh mjbUrI df sI. rfhI dy qrk nfl iek hor qrk vI
ijAuNdf vsdf rhu’ dI asIs idwqI. nUM afrQk pwKoN pYrF isr krnf myrI afiKaf, “myrf kwc ipwl BKfry cfVH ky rfijMdr isMG rfhI afpxI pusqk sI. jsvMq isMG kMvl ipMz df sfDfrn
rotI Kf ky vfps muVidaF kMvl soc ijMmyvfrI hY; myrf jLrUrI PrjL aY.” nKfr lvyNgI?” ‘pMjfb dI pwg jsvMq isMG kMvl’ ivc bMdf nhIN sI. srdf puwjdf ijmIdfr hox
irhf sI, sfzy sbMD ikvyN juVy rih skdy “ieh qF bhuq vDIaf gwl aY. mYN “myrI idwqI KusLI ikAuN? kudrq dI ilKdY, “dyiKaf jfvy qF mnuwKI irsLiqaF dy nfl pRiswD lyKk qy srpMc vI sI.
hn? ilKdf hY: AuqsLfh ivc afeI myrI qyry nfl KlovFgf.” mYN bfbV ky hfmI Br idwqI ikAuN nhIN afKdf?” mYnUM lwgf ijvyN Kfs krky pqI pqnI dy irsLqy ivc cOrs ielfky df mMinaf dMinaf mohqbr sI.
afsLf nUM kfly gRihx ny PV ilaf. qUM idwqI. Auh myrI svfrI kr rhI aY. ikwl bxy iksy qIjy nUM brdfsLq krnf muKiqafr kOr nUM mfx sI ik Auh Auhdf
bMidaf, bwicaF vflf, iek kuafrI zfktr “gwl qF vDIaf hY, mYN zrdI aF, “jdoN gurU awgy vcn ho igaf, hwQ aYnf sOKf qy srl nhIN huMdf. kMvl sfihb pqI hY. Auhdf pqI mfVI motI vDIkI
kuVI nfl ikvyN imwk skdf eyN? iek sfdf ies ivc puafVf vI vwzf ey.” AuhdIaF `qy aMgUTf lf idwqf; bfkI kI rih igaf? dI pRmfixk jIvnI ilKx vfly iksy lyKk pugfAux dI hYsIaq ivc sI. muKiqafr
eImfn vflI kuVI nfl sLugl vjoN imlxf njLrF ikwl vFg myry ichry `qy gwzIaF pr mYN hflfq vwloN bypRvfh nhIN ho skdf. sfhmxy muKiqafr kOr dI mfniskqf kOr qF vwzI vDIkI vI sih jfx vflI pqnI
Aus nUM DoKy ivc rwKxf nhIN?[[[socF ivc hoeIaF sn. mUz ivc afieaf hfsLm kihMdf sI: qYnUM vMgfr bx ky KVHI hY. dyKdy hF Auh ikvyN sI. aijhI sihnsLIlqf nUM smfj ivc
glqfn aKIr mYN ies iswty ‘qy pYr gwz ies dIaF prqF KolHdf hY? jwt iksfnI slfihaf vI jFdf sI. ijhVI aOrq afpxy
ley: Blf dosqI rwKx ivc kI hrj aY? kMvl ny zf[ igwl nfl juVy afpxy ies irsLqy bfry aiq smfj dy afrQk qy siBafcfrk DrfqlF KfvMd dy prdy Zky, Auh sicafrI smJI
kuVI-muMzy dI dosqI kdy vI kmly rfh pf nyVilaF kol vI BfP nhIN sI kwZI. ieQy Aus ny afpxy jwt dI cIr PfV kiraF ies df motf ijhf jFdI sI.
skdI aY. jd imlx Gtf cVHygI qF bfrsL ivsLlysLx qF kIqf jf skdf hY. ijvyN ik mYN bhuq sfrf smF ZuwzIky irhF, pr
vI afvygI. iPr hor hor nqIjy vI sfhmxy suBfa dy Ault iblkul mhfjnI mwq vrqI sI. hor koeI AuproQlI cfr kuVIaF jMm pYx nfl kdy muKiqafr kOr nUM AucI boldy jF iksy
afAuxgy. qUM ivgVdy hflfq nUM sMBfl nhIN jwt huMdf qF Aus ny cFB cFB ivc hI afpxy swjry iesLk df iksfnI smfj ivc iksy vI aOrq dI smfjI nfl JgVidaF nhIN vy i Kaf. Au h dI
skyNgf. hfly qyl vyKo, qyl dI Dfr qwko. ZMzorf ipwtdy iPrnf sI. ijvyN ‘mfVy jwt ktorf lwBf pfxI qy pirvfrk hYsIaq df pqlf pY jfxf sihnsLIlqf vI kMvl nUM sLih sI ik bfhr
kmly jjLbfq nUM bMnH mfro qy jLbq df pI pI afPiraf.’ kMvl ny qF bfkI lyKkF dy mukfbly bhuq lfjLmI hY. ieh smJ qF hux bxI hY ik jo krdf hY krI jfvy, pr pqf nf lwgx
pwlf lwk nfl Guwt ky bMnHx ivc hI dfnfeI vwzI mwl mfrI sI. Aus ny sfihqk sUJ bUJ nfl duinafvI kuVI jF muMzf jMmxf aOrq dy vws dI gwl dyvy. bysLk bfhro bfhr kMvl qy jsvMq
qy BlfeI aY.” nhIN, ies nUM qF mrd hI inrDfrq krdf igwl ny ‘ivafh’ kr ilaf sI, pr iksy
afKr imlx GtfvF cVHdIaF isafxp dI isKr aqy nfl hI zfktrnI pwt ky, iek hY. pr awDI sdI pihlF (1950ivaF) dy nUM pqf nhIN sI lwgx idwqf. pqf qF nfl
geIaF, ijnHF nfl bfrsL hoxI hI sI. jdoN qrHF nfl iesLk dy ipV ivc JMzI Pyr idwqI sI.” smfj ivc kuVIaF jMmx leI isrP mF rihMdI jsvMq igwl dI by jI nUM vI nhIN
dfa lwgdf kMvl sUrjpur nUM bws cVH nUM hI dosLI Tihrfieaf jFdf sI. pyNzU sI lwgf. eyDr ZuwzIky qF iksy nUM kI pqf
jFdf. tUr pRogrfm bx jFdy. by jI nUM vI “qUM aOK ikAuN mihsUs krdI eyN? husn Krfb kryNdf, mYnUM smJ sqfieaf.” smfj ivc isrP kuVIaF hI kuVIaF jMmx lwgxf sI?
nfl iljFdy, pr Auh jf ky rfjLI nf huMdI. dws qF shI.” mYN AuhdI mjbUrI qoVnf kMvl qy jsvMq igwl kol dlIlF vflI mF nUM pirvfr qF pirvfr, afly iek hor gwl vI sI. kMvl ny kuVIaF
Auh idloN nhIN sI cfhuMdI ik Aus dI DI df cfhuMdf sF. sn ik AunHF ny rUh dy hfxI cuxy hn. kMvl du a fly dIaF qIvIaF vw l o N vI nihsL ivafhuxIaF sn. ieh bVI vwzI ijLMmyvfrI
kMvl nfl myl imlfp vDy. kMvl df AunHF “pMj sfl hor myrI ieMqjLfr kr df qrk sI ik cMgf sfihq rcx leI smiJaf jFdf sI. sLgn sfrQF vyly AunHF sI. jy Auhdy bfhrI ipafr sbMDF dI pol
dy Gr afAuxf jfxf Aus nUM rVkx lwg skdf eyN?” myry Auqr dI hYrfnI nUM anuBv ivcfrF df hfxI imlxf cfhIdf hY. ieho aOrqF nUM, ijnHF dy bwcy mr jFdy hox jF KuwlH jFdI qF bdnfmI dy nfl bwicaF leI
ipaf sI. iek vfr Auh ksLmIr gey. AuQy krdI Auh afpxy pqly buwlHF `qy AuNgl gwl jsvMq igwl kihMdI sI. pr pMjfbI isrP kuVIaF hI kuVIaF jMmdIaF hox, irsLqy lwBx ivc vI ivGn pYxf sI. zf[
dohF dI nyVqf hor vD geI. ‘rfq bfkI DrI bYTI sI. smfj ajy eynI KuwlH nhIN sI idMdf. jMg pfsy rwiKaf jFdf sI. aijhIaF aOrqF df jsvMq igwl nUM afpxI by jI df iPkr sI
hY’ nfvl ksLmIr ivc hI iliKaf igaf “Aumr Br qyrf ieMqjLfr kr bhfdur goiel ny afpxI pusqk nvjMmy muMizaF `qy prCfvF pYx nUM vI qy kMvl nUM DIaF df iPkr sI. dohF nUM
sI, jo AunHF ivcfly icwTI pwqr ilKx df skdF.” suxn sfr Aus myrf hwQ pUry ‘muhwbqnfmf’ ivc ijnHF lyKkF qy klfkfrF nihsL smiJaf jFdf sI qy bwcy ienHF qoN bc bcfa ky hI cwlxf pYxf sI. pMjfb
sbwb bixaf. ksLmIr by jI vI AunHF dy jLor nfl Guwt ilaf. dIaF muhwbqF nUM vizafieaf hY, Auh vDyry prHF rwKy jFdy sn. kwbIaF swsF aqy koeI pwCmI mulk qF hY nhIN sI ik ijMny
nfl sn, pr Auh AuKVy AuKVy rhy. kMvl “ijMd hfjLr aY cMno.” iksy idl vfly kr ky pwCmI smfj dy sn. kyvl rfibMdr drfxy-jTfxy ivc vI aijhIaF aOrqF nUM mrjLI iesLk krI cwlo qy ijMny mrjLI
ny smJ ilaf ik by jI nUM AunHF df imlxf ny ikhf sI, “BfvyN vyc lY hwt bfjLfr mYnUM.” nfQ tYgor qy aMimRqf pRIqm hI BfrqI sn. idl cIrvyN qfainaF aqy iqRskfr df ivafh qy qlfk krI cwlo. ijnHF siQqIaF
qy sYr spftf krnf cMgf nhIN lwgdf. “bws hfxIaF! hor kuJ nhIN cfhIdf. aMimRqf pRIqm nUM qF ajy vI keI aflock sfhmxf krnf pYNdf sI. jy Gr vflf vI ivc kMvl qy jsvMq igwl iesLk Purmf
sUrjpur qoN cwlx smyN Auh KusL sn; mYnUM Brosf hY, qUM myrf srbhfrf bxyNgf.” puxI jFdy hn ik Aus ny AuhdI hr gwl klysL krn lwg jfvy qF aijhIaF aOrqF rhy aqy ivafh kr sky qy bdnfmI qoN vI
pr ksLmIr af ky nfmfnUM bx gey. jsvMq pr siQqI ey n I srl nhIN sI. mMnx vflf pqI pRIqm isMG Cwizaf qy leI awKF `c GsuMn dy ky rox qoN ibnf bcy rhy, Auh afpxI imsfl afp hY.
igwl by jI dy rvweIey kfrn murJfeI peI Bvsfgr qrnf pYxf sI. kMvl ajIqvfl pRymI apnfey. pMjfbI smfj ivc mrd dy koeI cfrf nhIN sI bcdf. qy Auh ieh kih afpxI qrHF dI klfkfrI hY!
sI. kMvl ilKdY, “mYN mF DI dy ivroD df ijs Gr ivafihaf sI, ikwlf AunHF df vI dUjy ivafh dI pRQf qF sI, pr Auhdy leI ky sbr df Guwt Br lYNdIaF sn ik ‘myry jdoN qk DIaF dy ivafh nf kr ley,
kuJ nhIN kr skdf sI. mYN PrjLF dy ivroD qkVf sI. pVHy-ilKy bMdy sn. Auh cfr pihlI pqnI qy pirvfr dI sihmqI cfhIdI qwqVI dy krm hI mfVy hn.’ kMvl ny jsvMq igwl nUM ZuwzIky nhIN sI
ivc Pisaf pMCI sF. asl ivroD dI jVH DIaF df bfp bx cukf sI. pYNqI ku sflF sI. kMvl dy kys `qy ieh nhIN sI ZuwkdI. jd AuproQlI kuVIaF jMmdIaF hox vsfieaf jF kih lE jsvMq igwl ny afp
mYN hI sF. iek vfr pihlF aijhy ivroD dI Aumr sI. pRiswD lyKk sI. ipMz df kMvl ny hOlI hOlI afpxI pqnI qF pirvfr nUM hI nhIN, afly duafly nUM vI hI ZuwzIky vsxf munfisb nhIN sI smiJaf.
ivc mYN by jI nUM ikhf sI, “by jI, jy quhfzy mohqbr sI. GrF dy JgiVaF JyiVaF dy muKiqafr kOr nUM nvIN siQqI leI iqafr vfrs df iPkr pY jFdf hY. Kfs krky jwt (cldf)
mn `qy myrf afAuxf boJ pfAuNdf ey, mYN PYsly krdf sI. ibnf sLwk iesLk swcf krnf sLurU kr ilaf. 2011 ivc iksy
kdy nhIN afvFgf. qusIN afpxI bytI nfl sI. sI pr luk iCp ky krn vflf, qy lyKk ny kMvl nfl ieMtrivAU kridaF
KMz KIr rho. mn nUM klpfE nf.”
mYN BfvyN jsvMq nUM swcy idloN ipafr
kIqf vI keI sfl ieMj hI. pr afKr qF
Zol vwjxy eI sn.
iswDf svfl kIqf, “kMvl sfihb, quhfzy
dUjf ivafh krvfAux `qy kI quhfzI pihlI
‘gurU nfnk dyv ik gurU nfnk sfihb?’
krdf sF; pr mF nUM ieh nfqf ikvyN kM v l Bfvy N jsvM q nfl ivafh pqnI muKiqafr kOr ny ivroD nhIN kIqf?” sMpfdk jI, ivc keI QFeIN ‘siqgur nfnk dyAu’
brdfsLq ho skdf sI? pr zf[ sfihb nUM krfAuxoN bcxf cfhuMdf sI, pr jsvMq igwl kMvl df spwsLt jvfb sI, “hF kIqf ‘pMjfb tfeImjL’ dy 17 agsq dy sLbd dI vrqoN kIqI hY. imsfl vjoN,
ieh ikvyN vI mnjLUr nhIN sI. Aus myry ny pysL nf jfx idwqI. iek idn sUrjpur sI. mYN Aus nUM smJfieaf, Aus nUM ivcfrF aMk ivc pRo[ ksLmIrf isMG df lyK ‘gurU siqgu r nfnk dy A u gu r f gu r u
kol KloiqaF PiPaf ky ikhf, “jfx qoN nyVy gurduafrf nfzf sfihb lY geI. dohF dI sFJ bfry dwisaf pr Aus ny nfrfjLgI nfnk dyv jI ik gurU nfnk sfihb jI?’ hoieaf. (vfr 3, pAuVI 12)
pihlF myrf gl Guwt jfE!” ny gurU gRMQ sfihb sfhmxy isr invf ky rwKI. myrI mfqf jI ny vI Aus nUM bhuq piVHaf. ivdvfn lyKk ny iliKaf hY, afid purK afdys hY aibnfsI aiq
asl ivc qurn qoN pihlF myrf gl kOl iekrfr kr ley ik jIvn Br sfQI smJfieaf. kuJ smF Prk vI pey rhy. “gurU gRMQ sfihb ivcoN imldI jfxkfrI aCl aCyAu.
Guwitaf ipaf sI. ieh aVI, iJjk qy nFh rhFgy. pqI-pqnI bxn dI ieh dohF dI muKiqafr kOr iek gMBIr bImfrI dI jgqu gurU guru nfnk dyAu. (vfr
by jI dy idloN afKrI dm qk nf geI. mYN shuM sI, ijs ivc gurU qoN isvf koeI qIjf mrIjL sI. Aus df ikqoN ielfj nhIN sI ho 14, pAuVI 2)
afpxy pCqfvy qoN duKI sF. iksy dI afqmf hfjLr nhIN sI. nf rijstr, nf gvfhI. irhf. zf[ jsvMq igwl ny Aus nUM ivsLvfs sMpfdk dI zfk BfeI kfnH isMG nfBf dy ‘mhfn
nUM duKI kr ky imlxf, asloN glq aY. Aus smyN dI siQqI nUM kMvl ny afpxI ivc lY ky Aus df ielfj kr idwqf qy iPr kosL’ nUM lyKk ny Kud hI pRmfixk sfihq
jd jsvMq dy Auqry mUMh vwl vyKdf, bhuq iviQaf ivc ieMj ibafn kIqf hY: Auh dovyN pwkIaF shylIaF bx ky rihx anusfr iksy vI gurU pfiqsLfh dy nF mMinaf hoieaf hY. ‘mhfn kosL’ ivc
hI pRysLfn huMdf. jsvMq dIaF BrIaF awKF jsvMq ny ikhf, “cl qur mhfrfj lwgIaF. zf[ jsvMq igwl dI mOq sqMbr nfl ‘dyv’ sLbd dI vrqoN nhIN hY.” mYN pihlI pfiqsLfhI sbMDI kIqy gey ieMdrfj
vyKdf, kulHfVI dy gMny vFg pIiVaf jFdf, awgy, myry nfl brfbr mwQf tyk.” 1997 ivc hoeI sI aqy muKiqafr kOr lyKk df iDafn gurU gRMQ sfihb ivc ivc vfr vfr ‘gurU nfnk dyv jI’ hI
pr Auhdy nfl juVy rihx df gurU awgy Aus iek qrHF kMnoN PV ky awgy qor dI mOq nvMbr 2008 ivc hoeI sI. aM i kq ienH F pivw q r Pu r mfnF vw l iliKaf hoieaf hY aqy ies ieMdrfj df
mwQf tyk cukf sF. ilaf. mYN hfly vI KqiraF nUM mihsUs dUjf svfl sI, “zf[ jsvMq igwl idvfAuxf cfhuMdf hF, isrlyK vI ‘nfnk dyv siqgurU’ hY.
jsvMq igwl df kihxf sI, “swcy krdf sF ikAuNik afAux vflIaF aOkVF dI jfiedfd aqy pYsy df kI kIqf? jpHAu ijnH arjn dyv gurU iPir myrf injI ivcfr hY ik BfvyN ‘gurU
idloN qy pUry XqnF nfl mYN by jI nUM KusL nfl mwQf lfAuxf pYxf sI; pr Auh sLyr kMvl df jvfb sI, “zf[ jsvMq sMkt join grB nf afXAu] nfnk dyv jI’ kih lvo, BfvyN ‘gurU nfnk
krn dI koisLsL krnI aF, pr by jI dI dI bwcI asloN bypRvfh sI. igwl dI sfrI jfiedfd Ausy ny BrfvF dy (Bwt mQurf jI, sveIey mhly pMjvy sfihb jI’ kih lvo, sfzy ihridaF ivc
nfmfnUM gMZ hor pIzI hoeI jf rhI hY.” asF dohF swcy idloN, hwQ joV, gurU nF krvf idwqI sI aqy bYNk bYlYNs Aus ny ky, pMnf 1409) gurU jI pRqI sLrDf qy siqkfr kfiem
Aus bhuq hwd qk gwl sfP kr idwqI, awgy brfbr mwQf jf tyikaf. myry mUMhoN myry nF krvfieaf sI. Auh lMmf smF slok m: 2] dIiKaf afiK rihxf cfhIdf hY aqy sfnUM AunHF dI bfxI
“hor koeI Brf BfeI by jI nUM nfl rwKx inkl igaf, “bfbf gurU! sfzI lfj rwKIN, bImfr rhI qy bhuq sfrf pYsf Aus dy buJfieaf isPqI sic smyAu] ivcoN imldy AupdysL nUM afpxy jIvn ivc
leI iqafr nhIN. ienHF hux qk KuwlHI qyry Btky bwcy aF.” ielfj `qy Krc hoieaf. asIN dohF ny sYrF iqn kAu ikaf AupdysIaY ijn gurU amlI qOr `qy mMnxf cfhIdf hY. ‘dyv’
afjLfdI mfxI aY. ienHF nUM ieh aihsfs gurU awgy idl dy sfQ nfl rihx df vI bhuq kIqIaF.” nfnk dyAu] jF ‘sfihb’ sLbdF pRqI vfd-ivvfd TIk
nhIN; myrI vI ijAux dI Bfvnf hY.” Aus pRx kr ky asIN gurU Gr qoN bfhr af kMvl ny ieh vI dwisaf ik myry (vfr mfJ kI qQf slok mhlf 1, nhIN hn.
agFh gwl sMkoc leI. gey. ivafh qoN kfPI sfl pihlF hI myrI mMgxI, slok m: 2, pMnf 150) -suKdyv isMG sLFq, ieMzIafnf
jsvMq igwl ny kMvl nUM iek vfr “awj mYN quhfnUM swcy idloN pf ky byhwd lfgly ipMz ajIqvfl dI muKiqafr kOr BfeI gurdfs jI ny afpxIaF vfrF Pon: 317-406-0002
Punjab Times Vol 20, Issue 34; August 24, 2019 pMjfb tfeImjL sfl 20, aMk 34, 24 agsq 2019 (30)

mUk-mOq vwl qoiraf jf irhf hY aYmË


y n
o
aYmyËon lfqInI (dwKxI) amrIkI dwKxI amrIkf ‘qy hI kihr nhIN tuwtygf
dyÈF df sFJf jMgl hY, ipRQvI df sFJf lfqInI amrIkf dy mulkF ivc pYNdy sFJy aYmyËon jMgl aqy diraf dI afpxI sgoN smuwcy gRih dI hoxI ies afPq dI
ivrsf. ienHF jMglF ivcoN inkldy diraf khfxI hY. ieQy jIv-jMqUaF dIaF sYNkVy nslF df vsybf hY, pr afDuink ivkfs ny igRPq ivc hovygI. jy ieh jMgl Gt gey
df nF vI aYmyËon hY. sfzI DrqI Aupr hux ienHF jMglF leI Kqrf KVHf kr idwqf hY. ieh jMgl lop hox nfl mnuwKI vsoN Auqy qF ds lwK jIvF dI vMÈ-ÈRyxI muwk jfxI
dirafvF dy do jnm-somy hn, glyÈIar hY. ieAuN sfzI DrqI amuwly pfxI ivrsy
kI asr pY skdy hn, ies bfry Kulfsf vfqfvrx bfry aksr lokF nMU jfgrUk krdy
(brPIly phfV) aqy sMGxy jMgl. ijQy qoN vFJI ho jfvygI. ieMnI lwkVI sVn nfl
aYmyËon jMgl aYmyËon diraf df
rihMdy ivdvfn ivjy bMbylI ny ies lyK ivc kIqf hY. lyK ivc ivcfrI geI aYmoËon dI ijhVI jlx ikiraf ivc vfDf hovygf, Aus
jnmdfqf hY, AuQy aYmyËon diraf vI ivlwKxqf bVI idlcsp hY. –sMpfdk nfl ies sfvy Gr dy hor aqy qyËI nfl
aYmyËon jMgl df pUrk hY. dohF dI hoNd qpq ho jfx dy BYa ƒ vI rwd nhIN kIqf
iek dUjy qoN ibnf ikafsI nhIN jf skdI, quhfƒ iml jfxgIaF.” aYmyËon GftI ivc ho cukf hovygf.” pRBfv pYNdy hn. jf skdf. jMgl lwkV, KixjF, kfrKfinaF
AuvyN hI dohF dI hoxI vI, pr ieh vI Enf pOidaF dIaF 40 hËfr qoN vwD ijxsF ies qrHF aYmyËon dy jMgl kyvl ruwKF iek srvyKx anusfr “dunIaF dIaF aqy KyqF leI Kqm ho rhy hn. ieh bVf
hI swc hY ik mnuwK dI hoNd vI aYmyËon igxIaf jf cuwkIaF hn. keI pOdy, jIv- dy JuMz hI nhIN sgoN ieh bhuq vwzf kudrqI Gwto-Gwt iek iqhfeI pRfxI ijxsF ieQy mfrU GtnfkRm hY.
nfl juVI hoeI hY, AuvyN hI ijvyN ruwK aqy jMqU aqy pMKyrU aYmyËon vrgy hI kfrKfnf hY, jo pOÈitk qwqF dI nmI ƒ rih rhIaF hn. iehdy ivcoN ijnHF dy jfrj mYsn XUnIvristI
pfxI nfl bMdy dI hoxI juVI hoeI hY. hYrfnIjnk hn, ijvyN illI df Puwl iek muV gyV ivc ilafAuNdf hY. ies dI ivÈfl ivigafnk nF Dr ky sUcIbwD kIqf igaf (PyarPYks, vrjInIaf) dy vfqfvrx
aYmyËon iKwqy kol ies vyly dunIaF mItr cOVf ho skdf hY, iqqlIaF dIaF Cwq dy AuproN pwiqaF ivcoN aQfh imkdfr hY, Auh qF ajy nF-mfqr hI hn. ivigafn aqy nIqI ivBfg df pRoPYsr
dy ibhqrIn ruwKF df amIr ËKIrf hY. KMBVIaF nhIN sgoN KMB 20 sYNtImItr Qfms lvjuafey ilKdf hY,
aPrIkI kFgo dy jMglF ƒ vI sMsfr dI qwk lMmy huMdy hn, iprfrkU mwCI do “aYmyËon isrP jl pRvfh nhIN sgoN
hiraflI ivc mfxmwqf sQfn pRfpq hY, mItr huMdI hY. ieQy aijhy pOdy hn, pRfxI ivigafn df amIr-qrIn
jo gly-sVy mfs dI siVHaFd mfrdy pusqkflf hY. ieh qF dunIaF dI
ivjy bMbylI hn aqy hr jIv iek dUjy dy iÈkfr mhfn pRXogÈflf hY aqy glob
Pon: +91-94634-39075 `qy hI jIa irhf hY, pr hr iek ƒ Auprly jlvfXU df Durf hY. ieh
kudrq mF ny surwiKaf dy cwj df smuwcI DrqI dI hoxI df pRqIk hY.”
pr aYmyËon dy tfkry ies df dUjf sQfn dfa-pyc isKf idwqf hY. aYmyËon jMglF df ivgVdf
hY. dovyN iKwqy sfzI ipRQvI Aupr vrKf vfly ies qrHF aYmyËon dy jMglF kol srUp ipRQvI Auprly jlvfXU dI
jMglF dy Auqm nmUny hn. jMgl vI vrKf pRfxI-mMzl dI AuqpqI aqy ivkfs bxqr ƒ ivgfV ky rwK dyvygf. ieh
dy jnmdfqf hn aqy vrKf pfxI df muZlf dy aijhy Byq hn, ijnHF qwk sfzI jMgl ijQy vfDU qpÈ cUs ky qfpmfn
somf hY. ajy qk rsfeI nhIN ho skI. rsfiex dI vMz ‘qy pUrf kMtrol rwKdy hn,
aYmyËon duafly jMglI Kyqr df rkbf ivigafnI kihMdy hn ik ieh AuQy jYnrytr vFg bwdlF ƒ vI
53,61,300 vrg iklomItr (8[15 kroV bnspqIaF df Kjfnf aqy byÈumfr Auqyijq krdy rihMdy hn. ies qrHF
eykV) hY, jo amrIkf dy 90 PIsdI dvfeIaF df BMzfr hY; ijvyN ieQy iek ienHF dy muZly srUp ivc ipaf iksy
KyqrPl dy brfbr bxdf hY. aYmyËon dy aijhf ruwK hY, ijs dy imÈrn qoN vI qrHF df ivGn sfzy jlvfXU ‘qy
jMglI rkby ivc Gwto-Gwt 9 dyÈ hn- aijhI sugMDI afAuNdI hY, ijs nfl axikafisaf, axizwTf aqy akwQ
bR f ËIl, bo l IvIaf, py r U , ieku a fzo r , pwqy Kfx vfly kIVy dOV jFdy hn. ivgfV pf skdf hY. ienHF jMglF dI
kolMbIaf, vYNËUeylf, guafnf, surInfm aqy sMsfr ivc KyqI ƒ bcfAux leI kroVF lwkVI ivc 75 iblIan Gx
PRYNc igafnf, pr bhuqf ihwsf bRfËIl df ruipaF dIaF kItnfÈk dvfeIaF kfrbn hY aqy jdoN asIN ienHF ruwKF
hY; iesy leI keI vfr aYmyËon aqy bRfËIl iCVk ky mnuwKI srIr aMdr Ëihr aYmyËon jMgl aqy diraf df aMbrI nËfrf. ƒ ËmInF dI hvs kfrn sfV idwqf
ƒ iek-dUjy nfl rlgwz kr idwqf jFdf Byijaf jf irhf hY. ieh pOdf ienHF qF ikafs kro, ikMnI hor kfrbn
hY. Kqrnfk mfrU dvfeIaF dI QF lY aYmyËon dy ds vrg iklomItr rkby ivc ruwKF dIaF 750, psUaF zfieafksfeIz sfzy vfXUmMzl ivc
aYmyËon isrP ÈUkdf hoieaf diraf skdf hY. kYNsr aqy vD-lhU dbfa dIaF 125, pMCIaF dIaF 400 aqy swpF dIaF iek sYNkVy qoN vwD rl jfeygI. ieh pOx, jo pihlF hI
hI nhIN, sfzI ipRQvI ‘qy sMGxI hiraflI vrgy rogF leI pihlF hI keI jVI- iksmF hn. hr ruwK ‘qy KoVF aqy GurinaF aMdr kIiVaF-mkOiVaF ies gYs dI vDdI mfqrf kr ky
bUtIaF kfrgr iswD ho rhIaF hn.
df Auh Cqr hY, jo sfƒ sB ƒ sUrj dI
ieh gwl hYrfnIjnk hI lwgygI
dIaF cfr sO qoN vI vwD nslF dyKx ivc afeIaF hn. jl jIvF dIaF huMms vflI ho rhI hY, sfzIaF DruvI
mfrU qpÈ qoN bcf irhf hY. aYmyËon diraf brPF ƒ ipGlf ky jlvfXU df
dIaF iek hËfr qoN vwD ÈfKfvF hn qy ieh ik dunIaF dIaF hr cfr PfrmysIaF swT qoN vwD ÈRx y IaF ZfeI ku iklomItr dy Gyry ivc quhfƒ iml jfxgIaF. suBfa qy muhFdrf hI bdl skdI
6400 iklomItr df pYNzf mfrdf, vl- ivcoN iek df afDfr ieh qpq-KMzI hY.
vlyvyN KFdf aMD-mhFsfgr ivc jf rldf sMGxy jMgl hn. anumfn lfieaf igaf ivc nmI inkl-inkl ky pOxF ivc rldI aYmyËonI Kyqr dy awDy hYktyar ivc jMgl muwkx vflI gwl inrsMdyh
hY. lMbfeI dy pwK qoN kyvl nIl ndI (6600 hY ik ieQy 1400 aijhy pOdy hn, ijnHF rihMdI hY. ieho nmI lOZy vyly qIk bwdlF smÈIq AUÈvI jMglF nfloN ds guxf vwD iBafnk hY, pr iek gwl jo jMglF dy
iklomItr) hI ies qoN vwzI hY qy gMgf kol kYNsr rog dy ivprIqI gux hn. ies df rUp Dfr ky mohlyDfr vrKf bx jFdI vMngI BrpUr bnspqI hY, pr hux ieh muwkx qoN pihlF hI vfpr jfxI hY, Auh
ies qoN kuJ CotI pr jlmfqrf dy vihx jIv rsfiexI gudfm ivc quhfƒ dunIaF hY. ieh kfrKfnf lgfqfr, afid-jugfd kfrKfnf bMd huMdf idsdf hY. muwK kfrn vwD Kqrnfk hY; Auh hY jlvfXU dy suBfa
ivc aYmyËon df koeI sfnI nhIN. hr GMty Br dy awDy pOidaF qy jIvF dI sMBfl iml qoN iesy qrHF cwl irhf hY. mnuwKI hvs aqy Dn-kubyr DfVvIaF dI ivc nftkI qbdIlI. jlvfXU dy bdlx
krIb 170 arb gYln pfxI smuMdr ivc jfeygI. ikMnf vwzf duKFq hY ik awj dI ikafPf lfieaf igaf hY ik jy lflsf hY . sM X u k q rfÈtr dy qfËf nfl pOidaF aqy jfnvrF df smUihk ivnfÈ
jf rldf hY. ieh mfqrf nIl ndI dy vihx mnuwKI nsl jIvn dyx vfly ies somy ƒ aYmyËon jMgl qbfh ho gey qF vfXU mMzl anumfnF anusfr dunIaF dy qpq-KMzI ho skdf hY. aYmyËon df ivnfÈ srv-
nfloN 60 guxf vwD hY. ies df pfV? Kihx- burI qrHF nÈt kr rhI hY. jMglI rkbf ivc rl rhy jl-vfÈp dI mfqrf 20 vrKIly KyqrF ivc hr sfl 75 lwK ivafpI ivnfÈ df sUck bx jfeygf aqy
dwsx vflI koeI gwl hI nhIN. diraf dy Kqm krn df arQ hY, DrqI qoN axigxq PIsdI Gwt jfxI hY. isrP nmI dI Gft hYktyar jMgl lop ho rhy hn. ies qrHF aYmyËon dwKxI amrIkf df iek diraf
dhfny qoN iek iklomItr Aupr vwl vI jIv-nslF df sPfieaf. amrIkf df hI nhIN sgoN jdoN vI bnspqI df hrf- jMgl lop hox dI dr pihlF nfloN koeI hI ikAuN nf hovy, pr ieh smuwcI DrqI dy
iek kMZy ‘qy KVHy ho ky qusIN dUjy kMZy dI mÈhUr bnspqI ivigafnI aqy vfqfvrx kwjx lop huMdf hY qF ies nfl jIvq- pMjfh pRqIÈq vD geI hY. ‘sMsfr jMglI- srIr ivc Èfhrg vFg hY.
sfr nhIN lY skdy. mfihr pItr aYc[ rfvyn ipClI sdI dy ipRQvI dI kfrbn zfieafksfeIz cUsx jIv PMz` vfilaF df kihxf hY ik ieh aYmyËon dI qbfhI ƒ dyK ky dunIaF
[[[qy ies dy jMgl? hF, jMgl ieMny aKIr ivc klp AuiTaf sI, “hux qF dI smrwQf vI Gt jFdI hY. ies df mfVf ktfeI 10 qoN 20 hYktyar pRqI imMt hY. Br ivcoN vfqfvrxI mrjIviVaF ny afvfË
sMGxy hn ik isrP aYmyËon hI ienHF ivcoN ieh idsx lwgf hY ik afAuNdI sdI dy pRBfv afksIjn Auqpfdn ‘qy vI pYNdf hY. 1980 ivc amrIkf dI kOmI ivigafn AuTfeI hY, “afE ienHF aiq kImqI vrKIly
lFGf bxf skdf hY. ieMny sMGxy hn ik pihly dhfky qwk Gwto-Gwt ds lwK iesy qrHF nfeItrojn ƒ muV gyV ivc akfdmI ny jo aMkVy iekwqr kIqy sn, jMglF ƒ bcf leIey”, “jMglF nfl Droh
keI ihwisaF ivc sUrj dI rOÈnI vI nhIN ijxsF muwk cuwkIaF hoxgIaF aqy jy jMglI ilafAux df kfrj vI iZwlf pY jFdf hY, AunHF anusfr ieh dr do kroV hYktyar nf kro”, “aYmyËon aqy ies df hr iek
lMGdI. tfhx ieMny Aucy hn ik QmilaF vsyby iesy qrHF hI muwkdy rhy qF iewkIvIN ijs nfl pOidaF ƒ pUry nfietryt nf imlx pRqI sfl hY. ruwK ies DrqI dI sFJI ivrfsq hY.”
‘qy sfvIN Cwq peI BfsdI hY. tfhixaF dy sdI dy awD qIk kul ijxsF df awD qbfh kfrn bnspqI dI vMn-svMnqf ‘qy mfrU aYmyËon jMgl muwkx nfl isrP ###
gl lwgIaF vylF dUr Aupr ÈfKfvF ivc
jf vVdIaF hn qy ies ivc ipVIaF pf ky
ies Cqr ƒ hor sMGxf kr idMdIaF hn.
dunIaF dy mfhr pRfxI ivigafnI vI
ajy qk aYmyËon dI jIvn-bxqr ƒ
ibafn nhIN kr sky. 1982 ivc amrIkf
dI kOmI ivigafn akfdmI ny iliKaf sI:
“aYmyËon dy ds vrg iklomItr rkby
ivc ruwKF dIaF 750, psUaF dIaF 125,
pMCIaF dIaF 400 aqy swpF dIaF iek
sYNkVy qoN vwD iksmF hn. hr ruwK Aupr
KoVF aqy GurinaF aMdr kIiVaF-mkOiVaF
dIaF cfr sO qoN vI vwD nslF dyKx ivc
afeIaF hn. jl jIvF dIaF swT qoN vwD
ÈRyxIaF ZfeI ku iklomItr dy Gyry ivc (swjy aqy Kwby) aYmyËon jMgl dy purfxy drKqF dy ivÈfl qxy.
Punjab Times Vol 20, Issue 34; August 24, 2019 pMjfb tfeImjL sfl 20, aMk 34, 24 agsq 2019 (31)
Punjab Times Vol 20, Issue 34; August 24, 2019 pMjfb tfeImjL sfl 20, aMk 34, 24 agsq 2019 (32)

Ç sRI gurU gRQ


M sfihb dy pRQm pRkfsL idvs mOky Ç

cOQf sflfnf ngr kIrqn


1 sqMbr 2019 (aYqvfr) svyry 10:30 vjy qoN
(lybr zya vIkaYNz)

kIrqnI jQy
BfeI hrijMdr isMG sRIngr vfly BfeI
BfeI
ieMdrjIq isMG Kflsf
rsLpfl isMG
28 agsq qoN 31 agsq 2019 qwk BfeI
BfeI
lKn isMG
sqnfm isMG
sLfm 7:30 vjy qoN rfq 8:30 vjy qwk BfeI rfijMdr isMG
ZfzI jQf bIbI cMcldIp kOr
1 sqMbr 2019 (aYqvfr) sMgqF nUM bynqI hY ik smfgm dy pMjy idn hfjLrIaF
svyry 10:30 qoN 11:30 vjy qwk Br ky gurU kIaF KusIL aF pRfpq kro jI
ngr kIrqn df rUt: gurduafrf sfihb qoN cwl ky gurduafrf hor pfrikMg: aYvrgrIn vYlI hfeI skUl,
aYviy nAU qoN Kwb,y abOrn roz qoN swj,y rUbI aYviy nAU qoN swj,y Cboieaf imzl skUl, kYroiln klfrk
kuieMbI roz qoN swjy aqy gurduafrf aYviy nAU qoN swj.y aYlImYNtrI skUl aqy AuQoN PrI sLtl srivs

pRogrfmF dy ieMcfrj: surjIq isMG bYNs, Pon: 408-394-3595


pRogrfmF dy koafrzInytr: jsvIr isMG puafr, Pon: 408-416-7200 aqy gurjMt isMG sMGf, Pon: 408-219-6532
Dfrimk mfmilaF dy ieMcfrj: suKdyv isMG bYxIvfl, Pon: 408-421-9463
isafsI mfmilaF dy ieMcfrj: BuipMdr (bfb) isMG iZwloN, Pon: 408-568-0034
afm jfxkfrI: amirMdr isMG Jwj, Pon: 408-600-7857 aqy ikrpfl isMG atvfl, Pon: 408-835-7712
hYz gRMQI: BfeI mihMdr isMG bfjvf, Pon: 408-274-9373
bUQ irjLrvysLn: KusLivMdrpfl isMG, Pon: 408-507-1290
lMgr syvf: hrijMdr isMG lwDV, Pon: 408-904-9158 aqy kuldIp isMG sLyrigwl, Pon: 408-230-8319

iswK gurduafrf sYn hoj,


y kYlIPornIaf
3636 Gurdwara Ave, San Jose, CA 95148 Gurdwara website: www.sanjosegurdwara.org
Donation to Gurdwara Sahib: You can now donate on-line as well using Credit/Debit card or Paypal.
Visit: www.sanjosegurdwara.org and touch “Donate” tab and enter information. You can also enter a message like Ardas etc and listen it on
Gurdwara website radio same day after Rehras Sahib Path at 6pm.

You might also like