Professional Documents
Culture Documents
PMJFB Ivc HVHF NFL Bfri Qbfhi: Ihmfcl Aqy Auqrfkmz C Ivafpk Qbfhi
PMJFB Ivc HVHF NFL Bfri Qbfhi: Ihmfcl Aqy Auqrfkmz C Ivafpk Qbfhi
Punjab Times, Vol 20, Issue 34, August 24, 2019 20451 N. Plum Grove Rd., Palatine, IL 60074 Ph:847-359-0746, Fax:847-705-9388
ihmfcl aqy
pMjfb ivc hVHF nfl BfrI qbfhI AuqrfKMz ‘c
ivafpk qbfhI
cMzIgVH: pMjfb ivc hVHF ny BfrI pMjfb ƒ pihlF vI keI vfr aijhI
qbfhI mcfeI hY. hVHF kfrn ijQy hËfrF mukMml pRbMDF dy dfavy KoKly sfbq hoey qbfhI vyKxI peI hY pr srkfrF ny kdy nvIN idwlI: dyÈ dy AuqrI qy
phfVI sUibaF ‘c BfrI bfrÈ df dOr
eykV Psl brbfd ho geI, AuQy vwzI ies qoN sbk nhIN ilaf. phfVI sUibaF
igxqI lokF ƒ afpxy Gr, ipMz Cwzxy df pfxI pMjfb ivcoN lMGdf hY pr ies dI jfrI hY. phfVI sUby ihmfcl pRdyÈ qy
pey . rU p ngr, nvF Èihr, jlM D r, inkfsI df shI pRbMD nf hox kfrn ieh AuqrfKMz ‘c hux qwk 37 mOqF ho
iProËpur smyq bhuq sfry KyqrF ivc sYNkVy lokF leI afPq bx jFdf hY. sqluj cuwkIaF hn qy AuQy keI lok Psy hoey
ipMz KflI krvfey gey hn. diraf ivc afey hVH nfl mcI qbfhI df hn. idwlI ‘c Xmunf diraf Kqry dy
sqluj diraf iknfry vwsdy drjnF vwzf kfrn ies ivcoN gYrkfƒnI Kxn hY. inÈfn qoN AuWpr vg rhI hY. mOsm
ipMz ijQy pfxI ivc iGr gey, AuQy hI sqluj diraf df DuwsI bMnH tuwtx df muwK ivBfg ny ihmfcl pRdyÈ, AuWqrfKMz,
AunHF df sMprk hor ielfikaF nfloN tuwt kfrn mfeIinMg hY. afm krky ieh bMnH pUrbI mwD pRdyÈ sxy 10 sUibaF ‘c
igaf. byÈwk hux qwk hËfrF lokF ƒ puils iek QF qoN hI tuwtdf sI qy ijs ƒ kuJ BfrI bfrÈ dI icqfvnI jfrI kIqI hY.
qy aYn[zI[afr[aYP[ dIaF tImF dI mdd idnF ivc hI TIk kr ilaf jFdf sI. hux ihmfcl pRdyÈ ‘c BfrI bfrÈ qy ËmIn
nfl surwiKaq QFvF ‘qy phuMcfieaf jf tuwty bMnHF ny jlMDr qy kpUrQlf iËilHaF iKskx dIaF GtnfvF nfl hux qwk
cuwikaf hY pr pfxI df pwDr vDx nfl ‘c 55 ipMzF dy lokF ƒ pfxI ivc zob 25 lokF dI mOq ho geI jdik 12 hor
ipMzF ivc sihm df mfhOl hY. pfxI nfl idwqf hY. gYrkfƒnI mfeIinMg leI zUMGy jKmI hoey. AuWqrfKMz dy AuWqrkfÈI ‘c
hËfrF eykV Psl brbfd hox dy nfl- toey puwty hoey sn, ijs krky DuwsI bMnH bwdl Ptx nfl do idn ‘c 12 lokF dI
nfl GrF df sfmfn, rfÈn brbfd ho igaf kmËo r hu M d f igaf. ies qo N ielfvf mOq ho geI hY. POj dy hYlIkfptr rfhq
hY aqy cfrf nf hox krky pÈU vI qVPx mfeIinMg leI diraf dy kMiZaF ƒ kmËor qy bcfa kfrjF ‘c lwgy hoey hn. mOsm
lwgy hn. hVHF kfrn pMjfb ivc awDI drjn kr idwqf igaf. ivBfg muqfbk ihmfcl pRdyÈ,
qoN vwD jfnF clIaF geIaF. hVHF bfry puKqf pRbMDF df dfavf AuWqrfKMz, pUrbI mwD pRdyÈ, CwqIsgVH,
moty qOr Auqy srkfr ny pMjfb ivc krn vflI srkfr ny ies pfsy Borf iDafn ibhfr, JfrKMz, AuVIsf, pwCmI bMgfl,
1700 kroV df nuksfn hox df dfavf qfimlnfzU qy puzUcyrI dy kuJ ielfikaF
(bfkI sPf 6 Auqy) ‘c BfrI bfirÈ df KdÈf hY.
kIqf hY. pMjfb srkfr ny BfvyN ies ƒ
kudrqI afPq aYlfn, aYmrjYNsI rfhq
leI 100 kroV rupey df aYlfn krky ÈRomxI kmytI vloN irhfieÈ aqy lMgr dy pRbMD
ies ƒ rwb df Bfxf mMnx dI slfh idwqI aMimRqsr: ÈRomxI kmytI vwloN vI hVH pRBfivq lokF dI mdd leI pRbMD kIqy
hY pr pMjfb ivc ieh qbfhI BfrI bfrÈ jf rhy hn. pfxI afAux dI siQqI ivc pRBfivq lokF ƒ gurduafiraF ivc Èrn lYx
nfl nhIN sgoN zYmF ivcoN Cwzy byihsfby pfxI aqy lMgr leI ZukvyN pRbMD ÈurU kIqy gey hn. ÈRomxI kmytI dy muwK skwqr zf[ rUp
kfrn hoeI hY. srkfr ƒ zYmF ivcoN pfxI isMG ny dwisaf ik pRDfn goibMd isMG lONgovfl ny afiKaf ik aijhI iksy vI hMgfmI
Cwzx qoN pihlF ies qbfhI df pUrf aMdfËf siQqI ivc gurduafiraF ivc lokF dI irhfieÈ aqy lMgr afid dy ZukvyN pRbMD kIqy
sI pr lokF dy jfn mfl dI rfKI leI jfx. ies sbMDI gurduafiraF dy mYnyjrF ƒ irhfieÈ aqy lMgr df pRbMD iqafr
koeI ZukvyN pRbMD nf kIqy gey. lok srkfr rhy hn. srkfr hr sfl hVHF dy agfAUN ibpqf pYNdI hY qF ieh dfavy kIqy nËr rwKx leI afiKaf igaf hY. ÈRomxI kmytI vloN sMgq ƒ vI apIl kIqI geI hY ik
dI ies nflfiekI Auqy vwzy svfl cuwk pRbMDF dy vwzy dfavy krdI hY pr jdoN nhIN afAuNdy. loV pYx ‘qy ÈRomxI kmytI dy pRbMD hyTly gurduafiraF ivc sMprk kIqf jfvy.
Law Office of
Manpreet S. Gahra
>iemIgrysLn syvfvF
>PYimlI lfa
>ibjns lfa
Criminal Defense
(DUI, simple battery,
domestic violence,
immigration post- Manpreet S. Gahra
conviction relief) Attorny At Law
Berkeley Office
2161 Shattuck Ave., 304, Berkeley
Ph:510-841-4582
Fax:510-217-6847
Email: manpreet@gahralaw.com
Punjab Times Vol 20, Issue 34; August 24, 2019 pMjfb tfeImjL sfl 20, aMk 34, 24 agsq 2019 (2)
ieMz-
o amYirkn klcrl afrgynfeIjysn
L , kYlIPornIaf (XU[aYs[ey[)
jLKmI pfxI ibn mwCIaF vFg qVPy, nfly KUn dy hoey rvfl eyQy.
gdrI bfibaF dIaF qsvIrF dI pRdrsLnI lfeI jfvygI; Kfxf, pfrikMg qy dfKlf muPq
pRDfn suirMdr isMG ibMdrf skwqr igafn isMG iblgf KËfncI jgjIq isMG igwl sqivMdr isMG rfxf
Pon: 916-420-2390 Pon: 661-397-7330 Pon: 209-985-1552 Pon: 559-514-9777
ruipMdr isMG sMGf, Pon: 530-682-7810 blvMq bFkf, Pon: 916-271-4216 suirMdr isMG igwl, Pon: 209-594-5602
pRbMDk: suimwqr isMG Aupl, jrnYl isMG srpMc, kÈmIr isMG kFgxf, ipMdr sMGf, mlkIaq bYNs, mfstr blbIr isMG bykrjLPIlz, kml bMgf,
blivMdr sMDU lYQrop, juJfr igwl, avqfr isMG zoz, suirMdr isMG, rfkyÈ bYNs, Bfg isMG rwkV, prmpRIq ibMdrf (atfrnI aYt lfa), hrpRIq
igwl, kyvl bolInf, zf[ hrpRIq kMdolf, zf[ gurpRIq igwl, aBIjIq Kulr, bljIq ibMdrf, ggndIp ibMdrf, srbjIq sUhr, suKdIp sohl,
aMimRqpfl BTlfvf, sqivMdr isMG rfxf, mndIp isMG.
spFsr: gurcrn isMG rwkV, jgdIÈ KMgUVf, dlivMdr isMG DUq, mlkIaq bopfrfey, iskMdr isMG jwsV, gurcrn isMG bYNs, ieMzs vYlI cYNbr afP kfmrs sYkrfmYNto, pMjfbI klcrl
susfietI sYkrfmYNto, XUnfeIitz sports klwb (amolk isMG gfKl cyarmYn, blvIr isMG BftIaf pRDfn), ÈhId bfbf dIp isMG sports akYzmI, aMimRqpfl pTlfvf, kyvl bolInf, suKcYn isMG,
rivMdr aYNz rfjf afto Èfp by-eyrIaf, primMdr isMG ivrk, hirafxf amYirkn aYsosIeyÈn-kYlIPornIaf, eyNjl ilmoËIn kfsqro vYlI, amrIk isMG kflkt, gurmuK isMG sMDU, rCpfl isMG
Prvflf, jogf isMG aOjlf, ivnod kMboj, bMq kMdolf, suKdyv lMbV, aYs[pI[ isMG, grdIp dIpI, ieMdrjIq isMG, syvf isMG, prmjIq idEl, sMqoK sMDU, jYk aqy pfl rfm, blivMdr isMG, jogf
isMG, prmjIq isMG, nOrkfl isikAuirtI-nirMdrpfl isMG huMdl, ipafrf isMG gosl, pMjfb ieMÈorYNs aYNz iemIgryÈn, rfjU BgvMq, ibMdr, mndIp isMG, zf[ AuNkfr isMG ibMdrf, hrjIq isMG
qy AuNkfr isMG, EmnI vIzIE, jsivMdr bopfrfey, isMG tfier, sMnI idEl, crn bzvfl, jsvIr rMDfvf, bgIcf isMG, prmjIq Kylf, kflkt bRdrË, mwKx isMG, srhwdI PYimlI, mfstr idlbfg
isMG, pMjfbI sfihq sBf sYkrfmYNto, ajmyr isMG Bogl, zf[ XfdivMdr kMg, zf[ suKdIp isMG sMDU aqy pirvfr, iÈMgfrf rfm, sMnI, avqfr isMG dusFJ, avqfr isMG atvfl, svrn isMG igwl,
surjIq isMG iZwloN, bKÈIÈ isMG igwl, jsbIr isMG, sqvIr isMG Kprf, jwsI isMG sMGf, DIrf inwjr, golzn styt ieMk, prmjIq isMG iQMd, BfKVI lfa Prm, sfbI isMG trwikMg, soZI svfjnpur,
vn stfp afto irpyar, jsvIr isMG kulfr, lIjYNt trFsport, blbIr isMG sMDU, jy[ jy[ jI[ aYs[ PUz srivs ieMk, rfj brfV, prmjIq isMG dusFJ, sqvIr bYNs (rfiel trwikMg), vYnko trwk
stfp, istI mfrikt blYro styÈn, dlbIr igwl, golzn pYsyiPk trwikMg, guridafl isMG DfmI, aOjlf trwikMg, jgjIq isMG rwkV lYQrop, mlHfgr isMG Kihrf, sYkrfmYNto vYlI trwk stfp,
ieMdrjIq isMG QFdI, cVHdf pMjfb klwb-sYkrfmYNto, kyvl isMG iswDU, jsmyl isMG icwtI (5 stfr toieMg), hrnyk isMG, XU aYs ey stfr vn gYsolIn, DfmI bRdrjL, suwcf rfm Bfrtf, ipRqpfl isMG
Bogl; nfmDfrI sMgq.
Video & Photography: Shiara Singh Dhindsa, Omni Video 661-703-6664, www.omnivideousa.com
Punjab Times Vol 20, Issue 34; August 24, 2019 pMjfb tfeImjL sfl 20, aMk 34, 24 agsq 2019 (4)
modI dy nF ‘qy rwKx dI slfh mF ƒ Aumr kYd suKpfl Kihrf ƒ jfgdIaF ËmIrF vfly
smJ ky asqIPy dyx dI apIl kIqI sI
nvIN idwlI: pMjfb qoN af ky idwlI kIqIaF hn qy asIN Bugq rhy hF. hMs ny biTMzf: adflq ny klXugI mF ƒ dlIlF nfl sihmq huMdy hoey sËf suxfeI pr iksy ny vI hfly qwk huMgfrf nhIN idwqf
ivc Bfjpf dy sMsd mYNbr bxn vfly ikhf ik Auh cfhuMdy hn ik ies Aumr kYd dI sËf suxfeI hY, ijs ny afpxy hY. hY.
gfiek hMs rfj hMs ny jvfhr lfl nihrU XUnIvristI df nF jy[aYn[XU[ dI QF sfZy Cy sfl dy bwcy ƒ ikrcF mfr ky ivMnH
XUnIvristI (jy[aYn[XU[) df nF bdlx ‘aYm[aYnXU[` (modI nirMdr XUnIvristI) idwqf sI. adflq ny pUry iek sfl mgroN
dI vkflq kIqI hY. jy[aYn[XU[ ivc iek kr idwqf jfvy. modI jI dy nF vI kuJ hoxf
cfhIdf hY ijnHF nfmumikn ƒ mumikn kr
ies mihlf ƒ Aumr kYd qoN ielfvf 50
rYstorNY t stfP dI loV hY
idwqf hY. iesy krky qF kihMdy hn ik modI afieEvf styt ivc ieMzIan rYstorYNt
hY qF mumikn hY.
AunHF ikhf, ‘’Gwto Gwt hux bMb qF leI qjrbykfr stfP dI loV hY
nhIN cwlxgy, myrI duaf hY ik bMb nf
clfAuxy pYx, bMdf iewDr df mry jF AuWDr
cMgI qnKfh, Kfxf qy irhfiesL muPq
df, mrdf qF iek mF df puwq hI hY.`` hMs sMprk kro: imstr isMG
Pon: 515-291-1961
ny ikhf ik cfhy bfad ivc prmvIr cwkr
dyvo jF DrmvIr cwkr, mF df puwq vfps 32-33
gYs stysnL
qoN biTMzf jylH ivc bMd sI, ijs dI Ëmfnq
vI nhIN hoeI sI. Aus ny bfQrUm ivc
afpxy bwcy ƒ ikrcF dy vfr kr ky mfr
gMQ
R I isMG dI loV hY idwqf sI.
Qfxf isvl lfeIn dI puils ny mF
Punjab Times zf[ mnmohn isMG pMjfb srkfr ny kyNdr dI nvIN jI[ky[ iKlfP iBRÈtfcfr
mfmly ivc isrsf ny
ibnF mukfblf rfj
Established in 2000
20th Year in Publication
sBf dy mYNbr bxy
iswiKaf nIqI ‘qy cuk
w y svfl ibafn drj krvfey
nvIN idwlI: idwlI gurduafrf kmytI
Published every Saturday jYpur: sfbkf pRDfn mMqrI zf[ cMzIgVH: pMjfb srkfr ny nvIN igxqIaF ivc pfVf vDfieaf jf irhf hY. dy sfbkf pRDfn mnjIq isMG jI[ky[ iKlfP
by A B Publication Inc. mnmohn isMG rfjsQfn qoN inrivroD rfj iswiKaf nIqI ƒ pMjfbIaF dI soc ƒ mfrn nvIN iswiKaf nIqI pMjfbIaF dI soc ‘c cwl rhy iBRÈtfcfr dy mfmilaF ‘c
20451 N Plum Grove Rd. sBf mYNbr cuxy gey. nfmËdgI vfps lYx dI sfiËÈ krfr idMidaF modI srkfr ƒ mfrn leI socI smJI sfiËÈ qihq kmytI dy mOjUdf pRDfn mnijMdr isMG
Palatine, IL 60074-2018 df smF smfpq hox qoN bfad AunHF ƒ jyqU ivruwD JMzf cuwk ilaf hY. AunHF ies nIqI Qo p I jf rhI hY . ies rfhIN dy È df isrsf ny cfxikafpurI Qfxy ‘c kRfeIm
aYlfinaf igaf. kFgrs ny zf[ mnmohn rfhIN dyÈ df BgvFkrn krn dy doÈ vI BgvFkrn krn df Xqn kIqf jf irhf bRFc mUhry afpxy ibafn drj krvfey.
Ph:847-359-0746 isMG ƒ AumIdvfr bxfieaf sI jdik lfey hn. hY. ies nIqI df KrVf dyÈ dIaF bfkI drasl jI[ky[ dy pRDfngI
Fax:847-705-9388 Bfjpf ny ies sIt qoN iksy vI AumIdvfr pMjfb dy AucyrI iswiKaf mMqrI iqRpq BfÈfvF ivc qF Cfipaf igaf hY pr pMjfbI kfrjkfl ‘c hoey Gutfly sbMDI puwCigwC
ƒ nhIN Auqfiraf sI. rfijMdr isMG bfjvf ny ieQy gYr shfieqf BfÈf ivc pRkfiÈq nhIN hoieaf, jo keI leI qqkflI jnrl skw q r isrsf
Email:punjabtimes1@gmail.com
muwK mMqrI aÈok gihloq ny sRI isMG pRfpq kfljF dI sFJI aYkÈn kmytI vwloN qrHF dy ÈMky pYdf krdf hY. (mOjUdf pRDfn) ƒ kRfeIm bRFc ny ibafn
www.punjabtimesusa.com
ƒ rfj sBf mYNbr bxn ‘qy vDfeI idwqI. krvfey gey sYmInfr ‘c ikhf ik AuWc nvIN ividak nIqI ivc iswiKaf dy drj krvfAux leI swidaf sI. ibafn
dwsxXog hY ik rfj sBf dy sMsd mYNbr iswiKaf dI nvIN nIqI lfgU hox nfl sB hr pwK dy kyNdrIkrn dI vkflq kIqI drj krvfAux AuprMq isrsf ny dwisaf
Editor:
mdn lfl sYxI dy dyhFq kfrn ieh sIt qoN vwzf Kqrf mulk dy vwK vwK siBafcfrF, geI hY, ijs nfl iswiKaf sUibaF dy ik jI[ky[ iKlfP mfmly ‘c jo vI jfxkfrI
Amolak Singh Jammu
KflI hoeI sI. sfbkf pRDfn mMqrI cMdr BfÈfvF aqy pCfxF ƒ Korf lwgx df hovygf. aiDkfr Kyqr ivcoN inkl jfvygI. sRI kRfeIm bRFc ny mMgI sI, Auh sbUqF smyq
Astt. Editors:
ÈyKr df puwqr nIrj ÈyKr vI inrivroD AunHF ikhf ik ies nIqI qihq sMivDfn bfjvf ny ikhf ik mulk ivc ieksfr idwqI geI hY. isrsf ny spwÈt kIqf ik
Jaspreet Kaur
rfj sBf mYNbr cuixaf igaf. Aus ny Bfjpf ivc Bfrq ƒ iek jmhUrI, gxrfj, iswiKaf dy nfl-nfl siBafcfr aqy BfÈf golk corI dy mfmly ‘c Auh iksy ƒ
Kuljeet Singh
ivc Èfml hox qoN bfad 14 agsq ƒ inaFÈIl, siBak, brfbrI vflf mulk pwK qoN hr sUby dIaF afpxIaF ividak bcfAux dI koiÈÈ nhIN krngy blik golk
Auqr pRdyÈ qoN nfmËdgI BrI sI. nIrj isrjx ƒ qF duhrf idwqf igaf hY pr loVF hn, ijhVIaF iswiKaf dy kyNdrIkrn corI df pYsf vsUlx vfsqy idwlI kmytI
ÈyKr ny muwK mMqrI XogI aidwiqafnfQ dI ies ivcoN ‘Drm inrpwK‘ Èbd Cwz dyx nfl nËraMdfË ho jfxgIaF. vwloN jI[ky[ ƒ noits jfrI kIqf jfvygf.
Our Columnists
Gurbakhsh Singh Bhandal hfËrI ivc kfgË dfKl kIqy sn. nfl mulk dIaF Dfrimk aqy BfÈfeI Gwt
Baljit Basi mMidr Zfhux dy mfmly ƒ isafsI
Ashok Bhaura kÈmIr: bwicaF qoN ibnF Kul w yH skUl
Tarlochan Singh Dupalpur
Major Kular jMmU/sRIngr: jMmU dy pMj sI. bymInf ‘c isrP puils pbilk skUl rMgq dyx qoN suprIm kort KPf
sMvydnÈIl srhwdI iËilHaF ‘c iËafdfqr aqy kuJ kyNdrI ividafilaf KuwlHy sn ijQy nvIN idwlI: suprIm kort ny ikhf aglI su x vfeI iqM n hPiqaF mgro N
California: ividak adfry KuwlH gey. aiDkfrIaF ny kuJ bwicaF ƒ dyiKaf igaf. iek ipqf ik quglkfbfd siQq jMglI Kyqr ivc hovygI. kfblygOr hY ik idwlI ivkfs
Shiara Dhindsa ikhf ik iKwqy ‘c keI QFvF qoN pfbMdIaF PfrUk aihmd zfr ny ikhf, ‘‘hflfq ieMny gurU rivdfs mMidr ƒ Zfhux sbMDI Aus aQfirtI (zI[zI[ey[) ny suprIm kort dy
Photographer htfey jfx mgroN ividak adfiraF ‘c guMJldfr hn ik bwicaF ƒ aijhy mfhOl dy hukmF ƒ ‘isafsq df rMg` nhIN idwqf hukmF ‘qy aml kridaF jMglfq Kyqr
661-703-6664 hfËrI pUrI rhI. AuDr kÈmIr dy keI ‘c skUl Byjx df koeI svfl pYdf nhIN jf skdf. jsits aru x imÈrf qy ivc afAuNdy gurU rivdfs mMidr ƒ Zfh
skUlF ‘c aiDafpk qF phuMcy pr jmfqF huMdf.“ bfrfmUlf iËlHy ‘c aiDkfrIaF ny aYm[afr[Èfh dI ÈmUlIaq vfly bYNc ny idwqf sI. suprIm kort ny 9 agsq ƒ
‘c bwcy nhIN afey. ikhf ik pMj ksibaF ivc skUl bMd rhy pMjfb, hirafxf qy idwlI ƒ sKq qfVnf kIqy hukmF ivc gurU rivdfs jYXMqI
Sacramento srkfr ny sRIngr Èihr ‘c 190 jdik bfkI iËlHy ‘c skUl KuwlHy rhy. AunHF kridaF sfP kr idwqf ik iqMnoN rfj ieh smfroh simqI vwloN jMglfq mihkmy dI
Gurbarinder Singh Raja pRfiemrI skUlF ƒ KolHx dy loVINdy pRbMD ikhf ik ptn, plhlfn, isM G pu r f, XkInI bxfAux ik mMidr Zfhux ƒ lY ky ËmIn KflI nf krn sbMDI afpxy ipCly
916-533-2678 kIqy sn pr Èihr dy sfry pRfeIvyt skUl bfrfmUlf aqy sopor ksibaF ‘c pfbMdIaF hox vfly pRdrÈnF dOrfn amn qy kfƒn hukmF ƒ axgOilaf kIqy jfx ƒ ‘gMBIr
15vyN idn vI lgfqfr bMd rhy ikAuNik ivc koeI rfhq nhIN idwqI geI. dI siQqI ƒ koeI isafsI jF hor rMgq nf avwigaf‘ dwisaf sI. pMj sO sfl purfxy
mfipaF ƒ ipCly do idnF qoN ho rhy ihMsk aiDkfrIaF muqfbk jMmU dy srhwdI idwqI jfvy. bYNc ny ikhf ik Auh isKrlI ies mMidr ƒ Zfhy jfx dy ros vjoN isafsI
Distributed in:
California, Illinois, Indiana, Ohio,
pRdrÈnF krky surwiKaf ƒ lY ky KdÈf iËilHaF rfjOrI aqy puxC qy icnfb vfdI adflq vwloN pfs iksy vI hukm dI pfrtIaF qy dilq BfeIcfry dy mYNbrF ny
Michigan, Wisconsin, Mississippi, dy iËilHaF rfmbn, zozf aqy ikÈqvfV dy nukqfcInI ƒ brdfÈq nhIN krygf. pMjfb qy idwlI ivc keI QfeIN pRdrÈn
Iowa, Arkansas, Massachusetts, afriQk mMdI icMqf df kuJ ihwisaF ‘c ividak adfry muV qoN su p rIm ko r t ies qo N pihlF kIqy sn. pMjfb dy muwK mMqrI kYptn
KuwlH gey hn. ies qoN pihlF 10 agsq
Texas, Virginia, Nevada, Washington,
Oregon, Arizona, Georgia, Florida, ivÈf: rfjn ƒ pfbMdIaF htfAux ipCoN iKwqy dy pMj hor
DrinaF qy pRdrÈnF ƒ hvf dy ky ies
mfmly ƒ isafsI rMgq dyx vfilaF iKlfP
amirMdr isMG qy ÈRomxI akflI dl dy
pRDfn suKbIr isMG bfdl ny ies mfmly
New York, New Jersey, Connecticut, nvIN idwlI: BfrqI irËrv bYNk dy iËilHaF jMmU, kTUaf, sFbf, AUDmpur aqy adflqI qOhIn qihq kfrvfeI krn dI ‘c pRDfn mMqrI nirMdr modI dy dKl dI
Oklahoma, Pennsylvania, Missouri, sfbkf gvrnr rGUrfm rfjn ny arQcfry irafsI ‘c ividak adfry KuwlH cuwky sn. pihlF hI cyqfvnI dy cuwkI hY. kys dI mMg kIqI sI.
Kentucky, Kansas ‘c mMdI ƒ ‘vwzI icMqf‘ df ivÈf krfr
qMdr
U Iey, vytr aqy
aYlfn df suafgq kIqf hY.
skIm hyT lgBg 4500 pwqrkfrF
ƒ Pfiedf imlygf. grIbI ryKf qoN hyTly
Prince’s Barber Shop
pirvfrF ƒ ishq bImy dI ÈurU kIqI pRDfn 37477 Fremont Blvd, suite C, Fremont, CA 94536
sMprk kro: imstr isMG vDfieaf sI. 42[5 lwK pirvfrF ivcoN
14[86 lwK pirvfr pRDfn mMqrI ishq
Cell: (510)-677-9942
Shop: (510)-505-9605
Pon: 608-886-2500
bImf Xojnf aDIn afAuNdy hn ijnHF dy
pRImIam df Krcf kyNdr qy sUbf srkfr
www.princebarbershop.com
32-34
vwloN 60:40 dI anupfq ivc kIqf jfvygf.
*trwk zrfieivMg skUl srkfr qoN mfnqf pRfpq hY Call For Special Price
*lfiesYNs lYx AuprMq kMm/jOb dI gfrMtI Kashmir S. Thandi
*irhfiesL aqy eyarport qoN cuwkx qy Cwzx df Kfs pRbMD Office: (866) 933-3038
*2-3 hPiqaF ivc pRoPYsLnl trwk zrfievr bxo Balhar S. Ranu Cell:916-502-7733
Punjab Times Vol 20, Issue 34; August 24, 2019 pMjfb tfeImjL sfl 20, aMk 34, 24 agsq 2019 (8)
Pon: 608-630-0287
sI. Auh hr iewk nUM hmyÈf iKwVy mwQy imldy
ny pihlF dovF BYxF dy gly Guwty aqy iPr
sn. QIeytr nfl juVy hox krky rMg mMc nUM byQfh ipafr krdy pfl DflIvfl
cfkU nfl dovF dIaF grdnF ‘qy vfr krky
33-36
pMjfb dy mogf Èihr qoN sn qy ipCly lMmy smyN qoN PirjLno rihMdy rhy sn.
mOq dy Gft Auqfr idwqf.
REGISTRATION SERVICES
trwikMg nfl sbMDq hr qrHF dy primt ijvyN IFTA,
Grand Opening CA#, MCP, 2290, ICC, BOC III, NM & Kentucky
Special Price ffor
or Truck Wash
uck Permit, DOT Fuel Tax, Corporation Filling aqy
trwkF dIaF lfiesYNs plytF Same Day Service vI
Ph: 209.982.9996
globl mltI srivisË dI idMdy hF. qusIN sfzy koloN plytF lY ky afpxf kMm qurMq
nvIN lokyÈn STOCKTON ivc ÈurU kr skdy ho. asIN DOT Compliance, DOT
HIGHWAY 4 dy iblkul nËdIk Audit ivc vI trwikMg kMpnIaF dI mdd krdy hF.
1950 E Miner Ave. FAX: 209.982.9997 TEL: 209.982.9996
Stockton, CA 95205 www.globalmultiservices.com info@globalmultiservices.com FAX: 209.982.9997
Punjab Times Vol 20, Issue 34; August 24, 2019 pMjfb tfeImjL sfl 20, aMk 34, 24 agsq 2019 (10)
hrI isMG zogry nfl Bfrq dI sMDI shIbMd afjLfd rihxf cfhuMdf sI, kbfielIaF
dy hmly ipCoN hrI isMG Bfrq nfl iml
igaf, ies dI ijMmyvfrI pfiksqfn isr
1947 ivc dysL afËfd hoieaf qF pfiksqfn ny kbfielIaF qoN kÈmIr ‘qy svKqy jhfjF dIaF afvfËF suxIaF. sunyhf afieaf ik POj ny aYkÈn kr idwqf. hY.
iqMn hfkmF-jUnfgVH dy nvfb, hYdrfbfd hmlf krvf idwqf. duD iGAu, Èihd, myvy, afrmI puwj geI. svyry nON vjy myry kol kbfielI sRIngr qF nhIN puj sky, pr pfiksqfnI POjF ny kUc qF kIqf,
dy inËfm aqy jMmU ksmIr dy rfjf hrI kÈmIrnF kfbU krFgy, kbfielI bfgobfg. AunHF ny kfPI ihwsy ‘qy kbËf kr ilaf. pr dyr ho cukI sI. AudoN qk Bfrq do-
isMG ny afpxIaF irafsqF Bfrq nfl aMgryËF df iKafl sI ik hrI isMG zrdf ijnfh nUM BfrqI POj dy aYkÈn df iqhfeI rkby ‘qy kbËf kr cukf sI.
imlfAux qoN nFh kr idwqI. hrI isMG, Bwj jfeygf, kÈmIrI pfiksqfn nfl rl pqf lwgf qF Aus ny kfrjkfrI aMgryË mrI, igligq aqy bilsqF pfiksqfn
gulfb isMG zogry df pVpoqf sI. jfxgy. 24 akqUbr nUM hËfrF ÈsqrDfrI jrnYl sr gRysI nUM ikhf ik do ibRgyz kol af geIaF. ieh pihlI Bfrq-
kbfielIaF df kfrvF sRIngr vl cwl POj Byjo-iek rfvlipMzI qoN, dUjI pfiksqfn jMg iek sfl cwlI. pMizq
hrpfl isMG pMnU ipaf. isaflkot qoN. isaflkot vflI sYnf jMmU nihrU 1948 dy aKIr ivc ies nUM XU[
Pon: 91-94642-51454 isivl aPsr vI[ mYnn, srdfr ‘qy hmlf krky hrI isMG nUM PV ky aYn[ E[ pfs lY gey, ijs dI hux qwk
ptyl dy bVf nyVy sI. Aus nUM 25 akqUbr ilafeygI, rfvlipMzI vflI sRIngr ‘qy aflocnf ho rhI hY ik Gr df mslf
kÈmIr ivc musilm bhuigxqI hY, nUM hrI isMG nfl gwl krn leI Byijaf. hmlf kry. gRysI ny ieh kih ky nFh kr kOmFqrI ikAuN bxfieaf igaf. XU[ aYn[
ijnfh ny soicaf kÈmIrI afpy zrdf mfrf hrI isMG afpxy drbfr sxy idwqI ik ieh ihMd-pfik dI jMg hY, mYN E[ ny 13 agsq 1948 nUM iek mqf
pfiksqfn ivc af jfxgy. Aus ny afpxy jMmU af igaf, ijwQy Aus df srdIaF df afpxy PIlz mfrÈl sr klfz dI iqafr kIqf, jo 5 jnvrI 1949 nUM lfgU
eylcI Byjy qF kÈmIrIaF ny ajIb jvfb kYNp huMdf sI. ieh QF kbfielIaF dy Kqry afigaf ibnf jMg ivc nhIN AulJFgf. hoieaf, ijs ‘qy hrI isMG dy vI dsqKq
idwqf. kihMdy, ieslfm dy iksy Dfrimk qoN mukq sI. hrI isMG dy pRDfn mMqrI klfz ny afigaf nf dyxI sI, nf hn.
lIzr ny kdI ieh vfjb hI nhIN smiJaf mhfjn ny pMizq nihrU awgy bynqI kIqI idwqI. vfiesrfie lfrz mfAUNtbYtn ny mhfrfjy df ibafn, “mYN sRImfn
ik kÈmIr rihxjo g QF hY . sfnU M ik sfzI sYink mdd kro, BfvyN iksy Èrq bfad ivc dwisaf, ijnfh mYnUM imlx ieMdr mhyNdr, rfjrfjyÈvr, mhfrfjf
ieslfm df kI pqf! asIN pfiksqfnIaF ‘qy kro. jy BfrqI sYnf qurMq sRIngr nf afieaf qy ieqrfË jqfieaf ik Bfrq ny iDrfj, sRI hrI isMG jI, jMmU kÈmIr
vrgy muslmfn nhIN hF. dohF ivcoN iksy puwjI qF mYN ijnfh nfl gwl krn lfhOr Èwryafm ihMsf rfhIN hmlf krky kÈmIr dy nryÈ qQf iqwbqfid dyÈ-aDIpiq,
dysL ivc jfx dI QF asIN afËfd rhFgy. jfvFgf. ‘qy kbËf kIqf hY, jdoN ik hrI isMG Bfrq jM m U kÈmIr df hfikm, mY N afpxI
keI hPqy jd hrI isMG ny afËfdI Pst iswK btflIan 27 akqUbr nfl rlxf nhIN sI cfhuMdf. mYN ikhf, pRBUswqf Bfrq ivc imlfAux dy dsqfvyË
Cwzx df koeI sMkyq nhIN idwqf, qd nUM sRIngr puwj geI. mhfjn dsdf hY, mYN hrI isMG zogrf kbfielIaF ny pfiksqfn dI Èih ‘qy Aupr hsqfKr krdf hF.”
Punjab Times Vol 20, Issue 34; August 24, 2019 pMjfb tfeImjL sfl 20, aMk 34, 24 agsq 2019 (12)
Bfrq dunIaf aMdr keI kfrnF krky klfkfr aOrq df nwk vwZ ky ilafAux
ivÈyÈ mhwqqf rwKdf hY. awj cfhy Bfrq
ƒ prvfs, byruËgfrI, gMdgI,
iPrkfpRsqI, dunIaf dI sB qoN vwD afbfdI
vfly dyÈ, BIV dI ihMsf, kuqrkI qy anpVH
hjUm, jmhUrIaq aqy Bfrq Aupr ienfm rwiKaf aqy hr ivroDI ƒ
dyÈ Cwz ky jfx dy Prmfn jfrI kIqf lyikn
iksy kfƒn-ivvsQf ny koeI kfrvfeI nhIN
kIqI.
nyqfvF jF hfÈIafgq iDrF ivroDI QfvF qoN lY ky Gr-pirvfr aqy sOx ny sM v y d nÈIlqf, idafnqdfrI aqy smyN vI ‘BIV’ KuÈI ivc PuwlI nhIN smfeI. kI qusIN ies sB qoN BIV dI qfkq
mfniskqf vfly dyÈ vjoN jfixaf jFdf hY kmiraF qwk lgfqfr ipwCf krdI hY. ies sihhoNd vrgy lokqMqr dy afDfrI inXmF iesy qrHF jd gujrfq ivc kql hoey, aqy mfniskqf df aMdfËf lf skdy ho?
lyikn hflfq sdf aijhy nhIN sn. koeI BIV dI lVfeI df ieko-iek ZMg sB qoN df sbk iswKxf sI lyikn spÈt qOr qy aOrqF nfl blfqkfr hoey, awgËnI hoeI, Èfied hF, ikAuNik ieh BIV ikqy hor nhIN
smF aijhf vI sI jdoN Bfrq ƒ afpxIaF pihlF ‘jUJ rhy ÈKs’ ƒ Gyr ky ‘iekwlf asIN ies ivc burI qrHF PylH rhy hF. AudoN vI ‘BIV’ jÈn mnf rhI sI. iksy hY. ieh mYN qy qusIN ho. asIN BIV hF. sfzy
qmfm burfeIaF smyq mhfn dyÈ/DrqI kr dyxf’ hY; ies qoN bfad Auh iekwly sMKyp ivc ijs dyÈ dI afËfdI df afËfd dyÈ aMdr jdoN iek ÈKs ƒ vzyiraF ny pihlF BIV dI qfkq df aMdfËf
hox df mfx pRfpq sI. AudoN awj dIaF ÈKs ƒ ‘mfnisk qOr ‘qy Qkf ky’ jF PYslf ihMsk qy bykfbU BIVF rfhIN mcfeI aiqvfdI kih ky ibnf iksy Tos sbUq dy nhIN lfieaf aqy sfQoN hux sfzy aMdr
‘sMsfr ÈkqIaF’ Bfrq dI Dfk mMndIaF ‘kuwt kuwt ky’ Kqm kr idMdI hY. brbrqf dy isr Aupr hoieaf hovy, Aus bhuigxqI/BIV dI sMquÈtI leI PFsI lf aqy nyVy-qyVy psrI BIV dI pCfx nhIN ho
sn. hux vI pUrI dunIaf dy ivdvfn, KojI mMinaf jf irhf hY ik BIV df aijhf dyÈ qoN awj qusIN kÈmIr jF aijhy iksy idwqf jFdf hY qF qusIN dwso BIV jÈn ikAuN rhI. jykr iDafn nfl suxIey qF sfzy
aqy icMqk mMndy hn ik Bfrq dunIaf krUp ichrf pihlI vfr sfhmxy af irhf vI msly Aupr ‘sMvydnÈIlqf’ dI AumId nf mnfey? XUnIvristIaF ivc pVHn vfly sB dy aMdr sfzI sUJvfn invyklI soc
dIaF sB qoN purfxIaF ivkisq hY lyikn ieh swc nhIN hY ikAuNik 1947 ikvyN kr skdy ho? ies qrHF awj hr ividafrQIaF ƒ jd ‘BIV’ kfƒnI rUp nfloN vDyry ‘BIV df Èor’ hY. ies leI
swiBafqfvF ivcoN iek purfqn siBaqf dI ivc hoeI dyÈ dI vMz vyly vI ‘BIV’ ny jgHf idKfeI dyx vflI ‘ihMsk/jÈnF vflI ivc doÈI sfibq nf hox dy bfvjUd tIvI qy awj dI muwK loV ‘afpxI smJ’ aqy ‘BIV
BrvIN hfËrI lvfeI sI. ieiqhfs gvfh BIV’ df ‘bIj’ 1947 ivc hI bIijaf jf ieMtrnYWt rfhIN doÈI sfibq kr idMdI hY dy Èor’ ivcfly aMqr krn dI smrwQf ƒ
srbjIq hY ik vMz qoN bfad vI sfDfrn lok afpxy cuwkf sI ijs ny ‘afËfdI dy jÈn mOky hI qF afDuinkqf, lokqMqr, inaF-ivvsQf pYdf krnf hY.
GrF ƒ Cwzxf nhIN cfhuMdy sn. AunHF leI lokF qoN GrF, muhwilaF, BfeIcfiraF aqy sB bymfany ho jFdy hn. awj jo hflfq Bfrq aMdr bxy hoey
DrqI hY ijhVI drÈn, igafn, icMqn aqy afpxy Gr, ÈrIky, BfeIcfry aqy DrqI dyÈF aMdr rihx dI ‘afËfdI Dwky nfl ipCly simaF ivc jd KudkuÈIaF dy hn, Aus drimafn sfzy sfhmxy kyvl
klf nfl mflfmfl hY. nvyN bxy dyÈF qoN vwD mhwqvpUrn sn. Koh leI’ sI. Aus smyN qoN hI ‘Dwkf aqy mUMh jfx qoN ienkfrI hoey lwKF aMndfqy/ do rfh hn. awj jykr asIN BIV dy iKlfP
AuNj, dunIaf dIaF sB qoN purfxIaF aijhy smyN ienHF ‘ihMsk aqy jÈn mnf Dwky df jÈn’ afDuink Bfrq df ibnf iksfn iksy afs nfl BuwKy iZwz qy nMgy nhIN hF qF spwÈt qOr ‘qy asIN ies df
ivkisq siBafqfvF ivcoN igxI jFdI rhIaF BIVF’ ny hI lokF ƒ byGr aqy iliKaf ‘mukwds kfƒn’ bx igaf. pYrIN rfjDfnIaF vwl vDy pr KflI hwQ ihwsf hF. sfzy smfj ƒ cox krn dI
BfrqI siBaqf dy ‘aKOqI iriPAUjI hox leI mjbUr kIqf sI. ies sbMD ivc sB qoN mhwqvpUrn inrfÈy prqy, AudoN vI BIV ‘ihMdU srkfr/ aijhI GtIaf hflq qwk lY ky afAux
AuqrfiDkfrIaF’ dI BIV ny ipCly idnF kÈmIr dy sbMD ivc mnfey jÈnF dI qMd hY ik jÈnF vflI/ihMsk BIV df koeI iek rfÈtr’ bxn/bxfAux dy jÈnF ivc msq leI sfzy vzyiraF smyq sfƒ sB ƒ
ivc byhwd brbrqf aqy Aujwzpuxy df sbUq ies qwQ nfl vI juVdI hY ik ikvyN 1947 ichrf, iek pCfx jF iek AudyÈ nhIN hY. sI. ieh ieiqhfsk qOr qy ‘nIro dy bMsrI ÈrimMdf hoxf cfhIdf hY. Bfrq dI afËfdI
idwqf hY. jo kÈmIr ivc hoieaf hY, ies ivc nvyN mulk dI AusfrI dy pihly pVfa ieh alwg alwg rUpF ivc, alwg alwg bjfAux’ ijMnI koPq BrI gwl hY. iesy ƒ ajy sO sfl vI pUry nhIN hoey. ies
BIV ny Aus Aupr rwj ky KuÈI mnfeI hY. Aupr hI ‘jÈn mnf rhI/ihMsk BIV’ ƒ QfvF Aupr, alwg alwg kfrnF krky qrHF BfrqI POj/puils iKlfP dyÈ dy vwK sUrq ivc afpxy hI lokF dIaF ÈihrI
aijhf kuJ vfprdf dyK ky hr sMvydnÈIl kfbU nhIN sI kIqf igaf. Aus smyN BIV ƒ jÈn mnfAuNdIaF hn. keI vfr ieh BIVF vwK ihwisaF ivcoN afvfËF AuT rhIaF sn afËfdIaF df vfr vfr Gfx krnf Èrmsfr
ÈKs Auqyijq hovygf lyikn ieh sB pihlI kfbU krn dI gwl qF Cwzo, ies smuwcy ivcfrDfrk qOr qy ivroDI vI huMdIaF hn. pr aMnHI-guMgI-bolI BIV POj/puils dI krn vflf hY. lokqMqr aMdr aiDkfrF
vfr nhIN hoieaf. ‘afËfdIaF dy Gfx dy GtnfkRm bfbq sfzy rihbrF ny afm ies sB kuJ dy bfvjUd ienHF ivc pRqwK qfkq df jÈn mnfAux ivc mÈgUl sI. dI asImqf aqy PrËF dI by m u K qf
jÈn’ df ieiqhfs sdIaF purfxf hY. krky kdy koeI sMvydnÈIl aqy iËMmyvfrfnf aqy gihrI sFJ hY ijs df afDfr kyvl kÈmIr ivc POjI aPsr sQfnk BIVqMqr aqy arfjkqf ƒ jnm idMdI hY.
ieiqhfs ny awj BIV ƒ ieMnI qfkq aqy ibafn qwk nhIN idwqf. awj vI pMdrF ‘dUijaF dI afËfdI dy Gfx’ df jÈn hY. ÈKs ƒ gwzI awgy bMnH ky Aus df ‘jlUs’ mOjUdf hflfq dy mwdynËr asIN aijhy
hOslf idwqf hY ik awj hr isafxf, agsq jF CwbI jnvrI dy AuqsvF ivc ieh iPr hirmMdr sfihb Aupr hmlf hovy kwZdf hY aqy BIV ÈfbfÈI dy rhI hY. iehI hflfq vwl qyËI nfl vD rhy hF, jd kfƒn
sMvydnÈIl aqy icMqnÈIl ÈKs cuwp rihx afËfdI imlx smyN 1947 dIaF ‘ihMsk/ jF bfbrI msijd df igrfieaf jfxf, mfniskqf pMckUlf ivc mrn vfilaF qoN aqy ivvsQf dy asMquln nfl jmhUrIaq
leI mjbUr hY. ieh BIV hux ieMnI isafxI jÈn vflIaF BIVF’ dy qÈwdd df iÈkfr ‘BIV’ hmyÈf jÈn mnfAuNdI idKfeI idMdI ÈKs hox df hwk Koh ky AunHF ƒ kyvl ƒ vwzf Korf lwgygf. aijhf krn leI
aqy pRBfvÈflI ho geI hY ik ies ny afpxy lokF df iËkr qwk nhIN huMdf, AunHF qoN hY. ieMnf hI nhIN, jd idwlI ivc iswK ‘pRymI’ qwk sImq kr idMdI hY. ies BIV lokF dI cyqnf ƒ lgfqfr ‘KuMZI’ krky
qoN vwKry ivcfr rwKx vfilaF aqy iDrF muafPI mMgxI qF bhuq dUr dI gwl rhI. kqlyafm hoieaf qF iesy BIV ny jÈn ny sfihqkfrF, pw q rkfrF, smfijk ‘isstm bnfm cyqn lokF dI lVfeI’ ƒ
dI pihlF hI GyrfbMdI kr leI hY. ies aijhIaF sMvydnÈIl pihlkdmIaF qoN mnfieaf. kfrkunF dy kql qy Èryafm jÈn mnfey, ‘cyqn lokF bnfm BIV dI lVfeI’ ivc
GyrfbMdI rfhIN BIV lokF dy kMm krn dIaF nvyN bxy mulk ivc afAux vflIaF pIVHIaF dUjy pfsy pMjfb ivc ihMdUaF dy kql blfqkfrIaF ƒ snmfinq kIqf, iksy qbdIl kr idwqf igaf hY.
Punjab Times Vol 20, Issue 34; August 24, 2019 pMjfb tfeImjL sfl 20, aMk 34, 24 agsq 2019 (14)
pRbD
M k kmytI mYNbrF dI cox - 22 sqMbr 2019
ieh sfrI qrwkI iswK gurduafrf sYn hojy pRbMDk kmytI dy Ëordfr XqnF sdkf sMBv hoeI hY.
BivwK dIaF XojnfvF krky PMizMg lvFgy. ieh hornF BfeIcfiraF leI vI KuwlHf hovygf, ijs nfl hor
BfeIcfiraF nfl cMgy sbMD hoxgy aqy afpxy leI hor kfr pfrikMg vI bx jfvygI.
gurU ipafrI sfD sMgq jI, 5[ gurduafrf sfihb ivKy afpxy bjurgF leI iek sInIar zya kyar sYNtr
vfihgurU jI kf Kflsf, vfihgurU jI kI Piqh] bxfvFgy. ies leI eIstirj, imlpIts istI hfl aqy sYNtf klfrf qoN bjurgF
mOjUdf pRbMDk kmytI slyt ny gurUduafrf sfihb aqy sMgq dI BivwK ivc nUM ilafAux leI bwsF df pRbMD krFgy qF ik AunHF nUM hr roË gurduafrf sfihb
qrwkI leI bhuq vDIaf XojnfvF bxfeIaF hn. kuJ muwK gwlF ies qrHF hn: ilafieaf jf sky aqy Èfm nUM Gr vfips phuMcfieaf jf sky.
1[ sRI gurU nfnk dyv jI dy 550vyN jnm idhfVy dy sbMD ivc ÈurU kIqy gey 6[ sincrvfr, aYqvfr nUM ieh bwsF sMgq nUM eIstirj, imlpIts aqy sYNtf
aqy rihMdy kfrj nvMbr 2019 ivc bhuq vDIaf qy sohxy ZMg nfl npyry cVHfey klfrf qoN gurduafrf sfihb ivKy lY ky afieaf krngIaF.
jfxgy. ienHF ivc 31 rfg kIrqn drbfr aqy hor keI pRogrfm Èfml hn. 7[ skUl dy ividafrQIaF leI gurduafrf sfihb `c itAUÈn df pRbMD krFgy.
2[ sYn hojy istI, sYNtf klfrf kfAUNtI stfP aqy gurduafrf sfihb dy 8[ jvfn bwicaF leI aijhy Dfrimk pRogrfm rwKFgy, ijQy Auh gwlbfq rfhIN
afly duafly rihMdy vfsIaF dy sihXog nfl gurduafrf sfihb dy dwKx vfly gurmiq nUM smJ skx.
pfsy dI sVk Cboieaf roz df nF gurU nfnk roz rKvfAux dI koiÈÈ krFgy. 9[ lMgr hfl ivc ÈurU kIqy gey pyNitMg pRfjYkt nUM nypry cfVHFgy.
3[ ivafhF aqy gurU nfnk Kflsf skUl leI vDyry jgHf muhweIaf krn 10[ nOjvfnF nUM ishqmMd jIvn ÈYlI ivc Èfml krn leI Kyz kyNdr bxfvFgy.
leI Auqr aqy dwKx-dohF hflF ‘qy dUjI mMijLl bxfvFgy. 11[ mOsmI ËrUrq vflIaF vsqF nUM sMBflx leI storyj ÈYWz bxfvFgy.
4[ muwK dIvfn hfl dy ipwCy phfVI Auqy ivÈv pwDrI gurU nfnk hYrItyj 12[ byGry lokF leI roËfnf lMgr phuMcfAux leI PUz-trwk KrIdx df ivcfr
gfrzn bxfvFgy; asIN istI, kfAUNtI aqy kYlIPornIaf srkfr nfl qfl myl hY. gurduafrf sfihb ivKy sbËIaF, Pl afid dI KyqI nUM vDfvFgy.
gurduafiraF qoN bhuq awgy hY. Kfs vyrvf ies qrHF hY:
syvfdfrF vloN kIqy jFdy sohxy pRbMD kfrn ivafh kfrjF dI buikMg vD rhI hY. • hornF BfeIcfiraF qk phuMcx dy sfzy pRogrfm bhuq asrdfr hn, ijvyN
• sfzIaF pirvfrk syvfvF df ivsQfr ho irhf hY, sfzy vflMtIar zfktr iewk byGr lokF leI lMgr lY ky jfxf, grIbF nUM kMbl vMzxf, 4 julfeI nUM amrIkf
vDIaf suqMqr gurU nfnk mYzIkl kilink muPq clf rhy hn. sfzy bjurgF dy dI pryz ivc Èfml hoxf qy afeIs-krIm soÈl df pRbMD krnf, ieMtrPyQ
iekqwr hox leI iewk sfP aqy surwiKaq jgHf muhweIaf kIqI geI hY, ijs df Auh aqy hor BfeIcfrk smfgmF ivc ihwsf lYxf.
BrpUr anMd lYNdy hn. Coty bwicaF leI asIN iewk Kyz mYdfn bxfieaf hY, ijs df sfD sMgq jI, mOjUdf pRbMDk kmytI mYNbrF dy qjrby, dUr aMdyÈ soc aqy
bwcy bhuq anMd mfxdy hn. syvf dI Bfvnf sdkf gurduafrf sfihb hr pwKoN bhuq vDIaf qrwkI kr irhf
• jvfn bwicaF df BivK pRbMDk kmytI leI bhuq aihm hY. AucyrI pVHfeI leI hY.
gurduafrf sfihb aMdr ‘sYt’ (SAT) dIaF klfsF df ieMqËfm kIqf igaf hY. ies qrwkI nUM jfrI rwKx leI afp jI ikrpf krky 22 sqMbr
gurduafrf pRbMDk kmytI ny kflj dI isiKaf leI 150,000 zflr dy vËIPy dyx df
aYlfn kIqf hY. nOjvfnF dI srIrk qMdrusqI leI asIN bfsiktbfl aqy vflIbfl
2019 nUM ho rhIaF coxF ivc mOjUdf pRbMDk kmytI slyt dy sfry
kort bxfey gey hn. AumIdvfrF nUM vot pf ky kfmXfb bxfAu.
Punjab Times Vol 20, Issue 34; August 24, 2019 pMjfb tfeImjL sfl 20, aMk 34, 24 agsq 2019 (18)
GrF dI vDIaf zIl qy Gt qoN Gt ivafj drF `qy lon lY ky dyx leI
Real Estate and Loans
Golden State Realty Under One Roof
ipCly 32 sflF qoN ibjns ivc BrpUr sihXog leI smUh BfeIcfry df DMnvfd
Selling Homes fr om Gilr
from Gilrooy to Sacr amento
amento,, CA
Sacramento
Call us before visiting new model homes to save big time.
Time to buy ne
buy w home in Trac
new y, Manteca, Lothr
acy op and Stoc
Lothrop kton
Stockton
Lot For Sale
For
Ready to built lot for sale 34552 Karina Ct., Hayward, CA. Gated community with great view. Asking Price: $459k
Pinnacle Award
Winner
2014, 2015, 2016
& 2017
Grand Master Award
Winner 2012, 2013
& 2018
Call for Listing Anmol Singh Gill Jaswinder (Jassi) Gill Harjot Singh Gill
REALTOR M.Sc (PAU) REALTOR
Special 2019 Bre. # 02062952 CA BRE# 00966763
Broker/Owner/Notary
Bre. # 02036421
Ph: 408.413.8350
Market is hot. Do not wait any more to buy home of your dreams. There are multiple offer situations on all under
market homes. Act now before it is too late. Master of winners in multiple offer situation is waiting for your call.
hy bfbf nfnk!
hy bfbf nfnk! qyry syvk ies sfl
qyrI 550vIN jnm sLqfbdI ‘qy smfgm,
sLor qy sLuhrq leI bVy jorF-sLorF nfl
icrfg-zfr
dunIaF Br ivc mnf rhy ny. vwK-vwK
pRogrfm AulIky jfxgy, ijs ivc qyrI bfxI
dI sLfied gwlbfq QoVHI hI hovy. nfnk
gu r U jF nfnk pIr bfry bhu q gw l F zf[ gurbKsL isMG BMzfl afpxI invyklI sLYlI ivc jIvn dIaF prqF Proldy ijLMdgI dy nfd
hoxgIaF, pr nfnk sLfh PkIr bfry
sLfied koeI gwl nf kry. soicaf mnf!
dI qlfsL ivc rihMdy hn. AunHF dI vfrqk ivc kfiv-rMg ieMnf BfrU huMdf hY ik keI vfr qF BulyKf
nfnk sLfh PkIr nfl iek pfsV sMvfd pYNdf hY ik ieh vfrqk hY jF kivqf! ipCly lyK ivc zf[ BMzfl ny Gr dIaF isPqF dwsIaF sn,
hI rcf ilaf jfvy, jo qyrI iPqrq qF nhIN “Gr, ipafr df mMidr, mfipaF dIaF duafvF df duafr, BYxF-BrfvF df ipafr, dosqIaF df
sI, pr myry kol hor cfrf vI nhIN. ies rYx-bsyrf, XfdF df isrjx-duafr aqy supinaF df aMbrI-psfr.” ies vrHy iswK bfby nfnk
bhfny mYN Kud dy rUbrU ho, afpxIaF dy 550vIN jnm sLqfbdI mnf rhy hn, pr vyKx vflI gwl hY ik iswK bfby nfnk dI idwqI mwq nfl zf[ gurbKsL isMG BMzfl
kmIaF, kuqfhIaF qy kurIqIaF nUM jfxn, ikMny ku juVy hoey hn? hQly lyK ivc zf[ BMzfl ny bfby nfnk dI bfxI qoN nf isrP tuwty sgoN Ault Pon: 216-556-2080
smJx aqy ies qoN kuJ iswK ky jIvn- cwl rhy ajoky iswKF dI gfQf ibafnI hY. Auh kihMdy hn, “vpfr mfVf nhIN, pr jd ieh Drm nUM
jfc nUM qyrI soc anusfr kr sikaf qF kuhj nUM jwg-jfhr krn vfilaf, asIN
vycx lwg pvy, mnuwKI kmIngI df afDfr bx jfvy, gurduafiraF nUM kfrporyt adfry bxf ilaf
ieh myrf hfsl hovygf. qF prqF ivc ijAuxf iswK ilaf ey. asIN
hy bfbf nfnk! qUM 20 ruipaF df jfvy, inwjI jfiedfd smJ ilaf jfvy aqy ‘Gr Gr aMdru Drmsfl[[[’ dI QF GrF nUM gurduafry
mOky vyK ky igrigt vFg rMg, ilbfs,
aijhf vpfr kIqf ik qyrI idwB-idRsLtI rijstr krvf ky, srkfrI CotF lYx df vsIlf bxf ilaf jfvy qF qyrI soc ivcly sicafrypx bol aqy aMdfjL bdlx dy mfhr ho gey
ny lMgr pRQf nUM jnm idqf, jo BwuiKaF aqy inafrypx nUM gMDlf hI kr rhy hF.” –sMpfdk hF. sfnUM qyrI ies isiKaf nfl koeI
leI Bojn aqy loVvMdF leI mdd dy rUp srokfr nhIN, ikAuNik afpxy inwj nUM pihl
ivc iswK-soc df ihwsf bxnI cfhIdI sI, nhIN. Auh socdy ny ik vpfr ivc JUT, ijnHF df bjurg sfrI Aumr qyrf sB qoN anusfr jIvFgy. afpxy syvkF `qy rihm dyxI, robot vFg BfvhIx hoxf, gYrq
pr pUrn rUp ivc bx nhIN skI. ies nUM TwgI aqy hyrf-PyrI jfiejL ey aqy ies krIbI sfQI irhf. qyry sB qoN nyVly sfQI qF kr hI skdYN bfbf? vycxf, jLmIr dI bolI lfAuxI jF Kud hI
gRs ilaf ey AunHF kurIqIaF ny, ijnHF qoN Dfrnf anusfr hI vpfr krdy, lok BlfeI dy vfrsF nfl aijhf ivhfr dyK ky mn hy bfbf nfnk! “Gfil Kfie ikC cOrfhy jf ky afpxI inlfmI lfAuxf, afm
bcx dI bVI loV sI. dy kfrjF df ivKfvf kr rhy ny qF ik Auh bhuq Audfs qy hqfsL ey. iDrkfry hoieaF hQhu dyie” vrgI cyqnf sfzI jLmIr df vrqfrf ey. idKfvy dy qF iswK hF, pr asIN
bfbf! qUM hI dws jd lMgr idKfvf idKf skx ik Auh vwzy DrmI hn. vpfr ny awk ky hux rfmdfsIaF, rfmgVHIaF, ihwsf ikAuN nhIN bx skI? socdf hF kI a-iswK hF. jLihnIaq hY ijnHF dI ibmfr.
bx jfvy, Bojn dI brbfdI hovy, ies dI mfVf nhIN, pr jd ieh Drm nUM vycx lubfixaF, rivdfsIaF, jwtF, rivdfsIaF kdy asIN ikrq kmfeI ivcoN loVvMdF dI qyry bol 500 sfl pihlF vI swcy sn
rihMd-KUMhd vfqfvrx nUM plIq kry, lwg pvy, mnuwKI kmIngI df afDfr bx afid ny vwK vwK gurduafry bxf ky qYnUM mdd kIqI ey? kI iksy grIb-gurby leI aqy hux vI iblkul swcy. bdilaf qF
rwijaF nUM hor rjfieaf jfvy, sYNkiVaF jfvy, gurduafiraF nUM kfrporyt adfry ihisaF ivc vMz ilaf, jo ‘eyk nUr qy afpxIaF asImq suwK-shUlqF nUM sImq kuJ vI nhIN. isrP sfl aqy kYlMzr bdly
dI igxqI ivc lMgr dy stfl lfey jfx, bxf ilaf jfvy, inwjI jfiedfd smJ ilaf sBu jgu Aupijaf kAun Bly ko mMdy’ dI krn leI pihl-kdmI kIqI ey? kI ieh ny.
iksy ivsLv kfnPrMs ivc vI gurduafry jfvy aqy ‘Gr Gr aMdru Drmsfl[[[’ dI Gor avwigaf ey. nIcF nUM gly lfAux vfly smfjk brfbrI leI ienklfbI kdm hy bfbf nfnk! qyry bfxI-bolF “pvxu
qoN ilaf ky lMgr vrqfieaf jfvy jF iksy QF GrF nUM gurduafry rijstr krvf ky, hy bfbf nfnk! dyK qyry pYrokfr ikMj nhIN hovygf, ijs dI cfhnf qusIN kIqI gurU pfxI ipqf mfqf Driq mhqu[[[“ dI
vwzy ivakqI dy inwjI smfgm, Bog jF srkfrI CotF lYx df vsIlf bxf ilaf durkfrdy ny? iswK Drm nUM hor sImq sI. pfp dI kmfeI krky bxy DnfZF vloN rUh kurlfAuNdI hovygI ik qyry hI vfrsF
aMiqm ardfs dy mOky gurduafry qoN cuwkvF jfvy qF qyrI soc ivcly sicafrypx aqy kr rhy ny. ieh iswKI df Gfx aqy ies dsvMD dI kIqI jf rhI byruhmqI mn nUM ny hvf pRdUisLq kr idqI ey, pfxI nUM plIq
lMgr ilaFdf jfvy qF lMgr dI afqmf inafrypx nUM gMDlf hI kr rhy hF. qyry rfhIN mnuwK dy mrn leI, mrn-ruwq nUM pIVq krdI ey? ikMj bMnfvF Zfrs izwg kr idqf ey aqy Drq kItnfsLkF qy KfdF
kurlf AuTdI ey. lMgr, lMgr nhIN rihMdf. nF `qy sQfpq kIqy vpfrk adfry BfeI swdf ey. rhy mn nUM? qUM hI kuJ dws bfbf! nfl jLihrIlI kr idqI ey. hux KyqF ivc
pMgq qy sMgq dI prMprf pIVq ho jFdI ey lfloaF df lhU pI, idn bidn vD Pul hy bfbf nfnk! qUM ‘bfby kIqI iswD hy bfbf nfnk! “pfp kI jMJ lY kfbloN KudkusLIaF dI Psl AugdI ey. diraf bryqy
aqy ies pIV ivcoN AuBrn leI qUM hI koeI rhy ny. ieh kyhf vpfr ey? qUM qF swc dy gosLit[[[’ rfhIN qrk, pyRm aqy sMvfd qoN Dfieaf jorI mMgy dfn vy lflo”, “eyqI bx gey ny aqy isskdI ey pOx. qyrI sumwq
sumwq dyh! mfr peI kurlfxY qYN kI drd nf afieaf” nUM Bulf ky kumwq df isLkfr hoey qyry vfrsF
hy bfbf nfnk! “gAU ibrfhmx kAu jF “jy skqf skqy ko mfry qf min ros n qoN qyry bolF `qy pihry dI afs ikvyN rwKI
hy bfbf nfnk! qyry bol ‘nIcf aMdir nIc jfiq nIcI hU
kru lfvhu gobir qrxu n jfeI] DoqI itkf hoeI] rhfAu] skqf sIhu mfry pY vgy jf skdI ey? aijhy vfrsF nUM dws kI
qY jpmflI Dfnu mlyCF KfeI]” rfhIN
aiq nIcu] nfnku iqMn kY sMig sfiQ vizaf isAu ikaf rIs]”
KsmY sf pursfeI]” bol hux afpxI hoNd khF? pIVq mn qyry bfxI bolF dI duhfeI
bfhrly idKfvy nUM inMdx vfly qyry bfxI- isskx lwg pey, jd BfeI mrdfny dy vfrsF nUM hirmMdr
Buwlx leI iqafr ny. bfbr kfbloN nhIN idMdf kUkdf ey “ruMz-mruMz ruwK, bMjr
bol afpxI hoxI `qy hMJU vhfAux qoN ibnf sfihb ivc kIrqn krn qoN vrjx `qy inrfsL jfxf ipaf, jo afAuNdf, sgoN afpxy hI imwqr bx ky kuwK, bygYrq mnuwK aqy Auh puwCdy ny pMjfb
hor kr vI kI skdy ny, jd koeI mnuwK isrP qyrI iebfdq krn leI afey sn. ijnHF df bjurg sfrI dusLmxI, julm, qsLwdd, ainaF aqy jbr nUM ikhVf ey duwK?”
bfxI qoN bfxy vfly rfh qur pvy. jIvnI Aumr qyrf sB qoN krIbI sfQI irhf. qyry sB qoN nyVly sfQI dy `qy aijhy AuqfrU ny ik iswK kihx lwigaF hy bfbf nfnk! qUM “qKq bhY qKqy
isafxp aqy sMvydnf, sog mnfAux lwg vfrsF nfl aijhf ivhfr dyK ky mn bhuq Audfs qy hqfsL ey. vI sLrmsLfr hoeIdf. Kud nUM ies BfeIcfry ky lfiek[[[“ `qy pihrf idqf. puwqr moh
pYNdI ey. asIN isrP bfxy qIk sImq ho iDrkfry hoieaF ny awk ky hux rfmdfsIaF, rfmgVHIaF, df ihwsf hox `qy nmosLI. jd afpxy hI nUM nkfr ky BfeI lihxf nUM gurgwdI bKsLI
gey hF. qUM qF kdy vI bfxy nUM qrjLIh nhIN lubfixaF, rivdfsIaF, jwtF, rivdfsIaF afid ny vwK vwK afpixaF df mrsIaf pVHdy hox, isvf qF ik Auh iswKI dI ivcfrDfrf nUM Aus
sI idqI. ijs Kyqr ivc vI igaf, AunHF gurduafry bxf ky qYnUM ihisaF ivc vMz ilaf, jo ‘eyk nUr qy sykx leI mjbUr kr dyx jF sfhF nUM sMdrB ivc lokfeI qIk phuMcf sky, jo qUM
df hI ho igaf aqy Auh qyry ho gey. ienHF sMqfp dI BwTI bxf dyx qF doKIaF dI pCfx phuMcfeI sI. ieh quhfzI idwB-idRsLtI aqy
sBu jgu Aupijaf kAun Bly ko mMdy’ dI Gor avwigaf ey. nIcF
bfixaF ny iswKI nUM sImq krn dI koisLsL sihjy hI ho jFdI. BivwK muKI soc df pRqfp hI sI ik iswK
qF kIqI ey, pr ieMj hoxf nhIN. awj kwl
nUM gly lfAux vfly hy bfbf nfnk! dyK qyry pYrokfr ikMj durkfrdy
BIK mMgx qoN sLrimMdf hox vfly iswKF Drm dunIaF df pMjvF vwzf Drm bx ky
sLrDflUaF dy GrF qy gurduafiraF ivc ny? iswK Drm nUM hor sImq kr rhy ny. ieh iswKI df Gfx aqy
nUM smyN dy aihlkfrF ny mMgqy, hIxy qy smuwcI mnuwKqf nUM pRBfivq kr irhf ey,
qyrI sLoBf isMGI Poto afm pRcilq ey, ijs ies rfhIN mnuwK dy mrn leI, mrn-ruwq nUM swdf ey. bOxy bxf `qf. mr geI ey gYrq. byaxKI pr hux qF qKqF qy gwdIaF dI vsIaq
df qyry srUp nfl koeI vfh vfsqf nhIN kOm afpxI kbr Kud pwutx leI ijMmyvfr. huMdI. ieh vsIaqnfmf pIVHI dr pIVHI
aqy asIN buwq pUjf dI mnfhI krn vfly vpfr dI gwl kIqI sI. ies ajoky vpfr gosLit dI prMprf nUM sLurU krky vwK-vwK aijhf hI awj kwl qyrI jnm BoN `qy ho kfiem ey. kOx jfxdf ey ilafkq, Xogqf,
dI Poto nUM hI pUjxf sLurU kr idwqf ey. qoN injLfq iml jfvy qF iswKI dI PulvfVI iPrikaF qy DrmF ivclI ksLIdgI qy irhf ey, ijs `coN injfq pfAux leI koeI igafn jF smrwQf nUM. isrP glbf kfiem
hy bfbf nfnk! qUM qF Aus vkq ivc hor mihkygI. kuiVqx nUM Gtf ky ipafr-muhwbq df loa njLr nhIN af rhI, ikAuNik cfry pfsy krn leI qKq qy gwdIaF vrqIaF jf
ihMdU aqy ieslfm DrmF drimafn iek hy bfbf nfnk! “qIrQ vrq suic pYgfm idqf. afpxI gwl suxfAux nfloN ey aMDyr-ngrI. adlI rfjf, igafn- rhIaF ny. ies ivcoN ikhVI cMigafeI qy
aijhy Drm dI moVHI gwzI, jo ibrK bx sMjmu nfhI krmu Drmu nhI pUjf] nfnk dUijaF dI gwl suxn nUM pihl idwqI. iPr ivhUxI qy aMDI reIaq nUM kurfhy pfAux sucwj dI afs rwKogy? ikhVy dfaivaF dI
ky dUr dUr qIk mOilaf. ijs ny iswK Bfie Bgiq insqfrf duibDf ivafpY dUjf]” afpxI suxfAux aqy smJfAux dI iprq qy inwjI muPfd dI pUrqI leI vrqx ivc pUrqI hovygI? iks qrHF dI lok-BlfeI
Drm, PlsPy qy soc nUM ivsLflqf bKsLI. jF “pUjf vrq iqlk iesLnfnf puMn dfn pfeI. ieh iprq qyry hI pYrokfr, pYrIN koeI ksr nhIN Cwz irhf. nUM qrjLIh dyvogy? ikhVy smfj jF Drm
asIN qF vwK-vwK zyiraF, prMprfvF qy bhu dYn] khUM n BIjY sMjm suafmI bolih rol rhy ny. AunHF nUM iksy vwKry ivcfr BfeI gurdfs dy bol ‘siqgur nfnk nUM AucyrIaF bulMdIaF qIk phuMcfAux aqy
mirafdfvF rfhIN iswKI joq nUM inwjI mITy bYn]” rfhIN vrq, pUjf, qIrQ rwKdy ivakqI dy ivcfrF nUM suxnf gvfrf pRgitaf imtI DuMd jg cfnx hoieaf’ qF idwK nUM rusLnfAux leI mn-cfhnf pYdf
dfieiraF qIk sImq kr, ies dy cfnx iesLnfn afid dI inKyDI krn vfly qyry nhIN. Auh qrkhIx, puKqf dlIl qoN kory vYrfg-ihwckI bx ky rih gey ny. julm hovygI? inwjI muPfd qIk sImq ho geI
df psfr rokx leI lfmbMd ho gey hF. bol sLfied KudkusLI leI iqafr ho jfx, aqy gihr-gMBIrqf qoN ivrvy ny. nUM llkfrn vflIaF klmF kuJ qF KfmosL soc ivcoN iksy cMigafeI dI afs rwKxf
iswKI ivsLflqf df nfm ey, sMgoVn df ikAuNik qyry iswK qF Auh sB kuJ krn hy bfbf nfnk! koeI soc-ikrn ienHF ho geIaF, kuJ jI-hjUr ho geIaF aqy byQvf qy byloVf. asIN aijhI mfniskqf
nhIN. jo lok qyrI bfxI `qy kfbjL ny, AunHF qIk hI sImq ho gey ny, ijnHF qoN qUM dy msqk ivc Dr ik Auh dUijaF dy kuJ KfmosL kr idqIaF geIaF. klm hI dy isL k fr. afm isw K Bu g q irhf ey
dI pihl, ies nUM inwj qIk sImq krn vrijaf sI. asIN qyry kpuwq hI ho gey hF ivcfrF ivcoN kuJ cMgyrf dyKx, smJx aqy nf rhy qF ikhVy hrP bfbr leI vMgfr cODrIaF dI nfkfmI, bdnfmI aqy bygYrqf
dI ey. ies krky iswK-icMqn nUM dunIaF aqy ies pKMzbfjI ivcoN hI asIN qYnUM apnfAux df jyrf krn, ikAuNik vDIaf bxngy aqy iknHF rfhIN simaF df duwK, df KimafjLf.
Br ivc pRcfrn vwloN byruKI ho rhI ey. iDafAux df Brm pfl rhy hF. sLbd-joq ivcfr, acfr jF ivhfr ikDroN vI iml drd, vYx, kIrny aqy alfhuxIaF nUM hy bfbf nfnk! mYnUM pqf hY ik bhuqy
zr lwgdf ey ik jYn aqy buwD Drm vFg nUM buJf ky ikhVf hnyrf dUr hovygf? jfvy qF svIkfr kr lYxf cfhIdf. qyry AulQfieaf jfvygf? hux qF isrP KfmosLI iswK qyry guxgfn kr rhy ny. ies ivcoN
iswK Drm pMjfb ivcoN Kqm nf kr idwqf msqk cfnx ikQoN iQafvygf? qUM hI sumwq kuJ nUM ainwn sLrDflUaF dy soc-drvfjy hI hY, jo cuwp dI avfjL bx ky cOigrdy hI bhuq sfiraF dI rojLI-rotI df jugfV
jfvy. jy myrI kUk qyry qIk phuMcdI hovy bKsL bfbf! bMd ny, ijs nfl huMms igaf ey idmfgI- ivc bygfngI dI jUn hMZfAux leI mjbUr ju bxdf, ikAuNik hux gurbfxI ivwk rhI
qF sfnUM isafxp dyh ik asIN ienHF dy hy bfbf nfnk! qyry bol ‘nIcf aMdir jlvfXU. ies kfrn ajokf iswK smfj ey. koeI nhIN Aus dI hUk suxn leI ey, kIrqn ivkfAU ey aqy Drm-pRcfr
glby qoN mukq ho, Kud hI iswKI soc nUM nIc jfiq nIcI hU aiq nIcu] nfnku iqMn iek BMblBUsy aqy DuMdlky df isLkfr. iqafr? hryk hY mfnisk qOr `qy muwl df ey. swc nUM swc kihx aqy swc
jIvn ivc apnfeIey. kY sMig sfiQ vizaf isAu ikaf rIs]” isrP qyry bolF ivclf cfnx hI ienHF nUM ibmfr. iPr kOx lvygf smfjk alfmqF ijAux dI juarq nhIN. aijhy vkqF ivc
hy bfbf nfnk! ‘scu vfpfru krhu isskx lwg pey, jd BfeI mrdfny dy cfhIdf. ikAuNik hux qUM qF af nhIN skdf, dI sfr? qyrI bfxI dy kTor swc df juraqI aMdfjL
vfpfrI[[[’ dy bRhm bol mYnUM qF AucI avfjL vfrsF nUM hirmMdr sfihb ivc kIrqn pr bfxI dy bolF ivclI rOsLn afBf qF hI hy nfnk! ‘glIN asI cMgIaf acfrI aqy Drm dy TfkrF nUM ktihry ivc KVHf
ivc suxfeI dy rhy ny. pr kI krF qyrf krn qoN vrjx `qy inrfsL jfxf ipaf, jo hfsl bxygI, jy asIN bfxI nUM shI sMdrB burIafh[[[’ rfhIN mnuwKI mn dIaF qihaF krn dI ihMmq iks kol ey? jd lokF nUM
koeI vI iswK ienHF nUM suxn leI rfjLI isrP qyrI iebfdq krn leI afey sn. ivc pVHFgy, smJFgy aqy jIvn nUM ies Prol ky AunHF ivclf kuswq, kmIngI aqy (bfkI agly sPy `qy)
Punjab Times Vol 20, Issue 34; August 24, 2019 pMjfb tfeImjL sfl 20, aMk 34, 24 agsq 2019 (23)
gurU nfnk dyv jI nfl cwlxf ijMnf KFdf hY. ies df srUp asIN mnuK dI
ku muÈikl AunHF dy smyN ivc sI, Enf hI
muÈikl awj vI hY. ies smwisaf dI jVH
ieh hY ik gurU jI dI mMnxI hY ik gurU jI
nUM mMnxf hY. ‘dI’ mMnFgy qF bfbf jI dy
bfby nfnk nfl ikvyN cwlIey?
afAuxoN rih hI geIaF hn. ienHF kfrnF bMdy dy bfby dI QF Kfs bMidaF df bfbf hI sMsQfvF Èfied ies krky ieho ijhy
pRgqIÈIl Xfqrf jF ivkfs ivc vyK skdy
hF. ieh bVI ivÈyÈ gwl sI ik gurUaF qy
iswKF-dohF ny hI pRBU dy swc vl vD rhI
mnuwKqf dI ies ÈoBf Xfqrf nUM pRym nfl
ieiqhfs dI ivDI ivc mMn rhy hovFgy aqy krky awj 550vyN pRkfsL purb ‘qy vI bfbf ikAuN sfhmxy afeI jf irhf hY. iks nUM murfqby nUM nhIN phuMc skIaF, ikAuNik invfijaf qy ies df gux gfien kIqf.
‘nUM’ mMnFgy qF bfxI dI rOÈnI ivc mMn jI nUM 1469-1539 qoN awgy qurn hI nhIN nhIN pqf ik afm bMdy dy bfby df rfh ieh iswK aqy isMG dy qxfE qoN bc nhIN gurU sfihb qF AunqI dy cfhvfn sn. Auh
rhy hovFgy. ieiqhfs dI ivDI nUM vrqx idwqf jf irhf. ies ivcoN afsQf qF inkldI isafsq aqy nOkrÈfhI dy apivqr skIaF. ieho ijhI siQqI ivc pRo[ pUrn ieiqhfs ivc lokF dy awgy vDx nUM idloN
vfsqy sux lYx nfl rhI hY, pr nYiqkqf nhIN inkl skI. gTjoV ny rok rwiKaf hY. ijQy qfkq hovygI, isMG dI ieh itwpxI iDafn ivc rwK leIey pRym krdy sn. iswK mq muqfbk KVoq jfqF
kMm cwl jFdf hY aijhf nf kr skx krky “jgq gur AuQy nOkrÈfhI afpxy afp pYdf ho jfvygI. qF qxfE mukqI df cfa pYdf krn dI dI injI siVaFd df hI Ëihr huMdf hY.”
aqy bfxI dI ivDI bfbf” dIaF sMBfvnfvF iswK gurU qwk ies qoN srkfrF ny qF kI bcxf hY, isafsI ÈurUafq ÈqfbdIaF ijhy imly hoey mOikaF ies tUk dI cUl ‘dohF qy igafnI
vrqFgy qF pihlF suMgV geIaF hn. pfrtIaF aqy Dfrimk sMsQfvF vI bcIaF rfhIN kIqI jf skdI hY. ies nfl bfxI dy isafxf’ nMU pRvfn kr leIey qF ies nqIjy
smJxf pvygf, iswK gurU vfly ibMb nUM lY ky vwK vwK hoeIaF nhIN hn. cyqnf ienHF sfiraF ivc afkfÈ ivc afpxy prF nfl Auzx vwl `qy phuMicaf jf skdf hY ik ijvyN bfxI
iPr Esy nUM zyrydfrIaF pYdf ho geIaF hn. gurU ibMb itmtmf qF skdI hY, pr koeI jlvf nhIN syDq hoieaf jf skdf hY: ivc ‘ihMdU aMnf qurkU kfxf’ df hvflf
aihsfs ivc nUM loVF muqfibk vrqx nUM zyrydfrI kih idKf skdI. iks nUM kOx dwsy ik nfnk- gurU df mfrg afAuNdf hY, Ausy rohV ivc ies vyly gurU
irhf hF. ies ivc sMqF qoN lY ky icMqn ivc inihq sMBfvnfvF nUM pMCIaF dy mfrg smfn hY. dy iswK khfAux vfly ruVHI jf rhy hn.
poR[ blkfr isMG pitaflf* isafsqdfnF qwk dIaF iswK kotIaF pYdf aiDafqmkqf dI isDFqkI rfhIN hI hr iksy nUM ieh Bfxf iksy vI Drm nUM mMnx vfly
Pon: +91-93163-01328 ho geIaF hn. ieh nhIN Buwlxf cfhIdf ik kilafxkfrI mfzl vjoN sfhmxy ilaFdf mfrg rihq afkfÈ ivc nfl vfpr skdf hY, ikAuNik Drm nUM jnm
mMzIkrx dI Bfvnf ivc ijho ijhy iswK jf skdf hY. ies dI gYrhfËrI ivc rMgy afpxy KMBF anusfr qoN mMn lYx df nqIjf ieho ijhf hI inklxf
Auqfrnf pvygf aqy iPr anuBvI ÈYlI ivc pYdf ho gey hn, AunHF nUM Drmnumf- hoey mnF vfly nfnk nfmlyivaF dI QF afp AuzfrI mfrnI pYNdI hY. huMdf hY. jdoN dy iswK jMmx lwg pey hn,
pRgtfAux dI smrQf pYdf krnI pvygI. isafsqdfn aqy isafsqnumf-DrmIaF axrMgy mnF vflI BIV hI pYdf ho skygI. ieh hvflf ies krky dy irhf hF qF AudoN qoN iswK hox dI loV GtdI qurI geI
ijMnI pihlI ieiqhfs vflI ivDI sOKI vjoN smiJaf qy smJfieaf jf skdf hY. ieh qF hI vfprdf hY, jdoN bIjy hoey bIj ik ieh dwisaf jf sky ik sMBfvnfvF dI hY. ies hflq ivc iehI cyqf krvfieaf
hY, EnI hI bfxI vflI ivDI aOKI hY. sOK ienHF dohF kotIaF nUM iksy iksm dy socy nUM mOlx vflf mfhOl nhIN imldf. iswK jy suXog vrqoN nf kIqI jfvy qF Auho ijhI jf skdf hY ik iswK hox vfsqy bfxI df
nfl qurn dI iensfnI iPqrq krky iswKF smJy eyjMzy dI loV nhIN huMdI, ikAuNik hoey ibnf iswK ho skx dI imlI hoeI KVoq pYdf ho jFdI hY, ijho ijhI KVoq df ieh swc iDafn ivc rwKxf pvygf,
ny bfbf jI dI iswiKaf nfl qurn dI QF dohF kotIaF dy afgU Auho ijhIaF ivDIaF shUlq nUM nhIN CwzFgy qF bfby nfnk dI sfhmxf nfnk nfmlyivaF nUM ies vyly isKI isiKaf gur vIcfir]
bfbf jI dy ieiqhfs nfl qurnf ÈurU kr nUM eyjMzf smJ lYNdy hn, ijnHF rfhIN afm iswiKaf nfl nhIN inB skFgy. krnf pY irhf hY. ies bfry cyqMn iswK ndrI krim lMGfey pfir]
idw q f ho i eaf hY . ZfzIaF, rfgIaF, bMdy nUM ipCy lfieaf jf skdf hY. ieho socFgy qF smJ af jfeygf ik gurU vjoN pRo[ pUrn isMG dI ieh itwpxI sFJI (pMnf 465)
pRcfrkF aqy nyqfvF ny swcy sOdy vflI sfKI ijhy lflc aDIn afpo afpxI agvfeI nfnk dyv jI joiq rUp ivc brfsqf ds krnf cfhuMdf hF, “aiDafqmkqf df iswK ---
nUM lMgr qoN awgy nhIN qurn idwqf. ies ivc gurU dy nF ‘qy XfqrfvF inkl rhIaF pfqÈfhIaF gurU gRMQ sfihb ivc smfey ivcfr-sMklp ijvyN ik gurU sfihbfn ny *sfbkf muKI,
nfl ies Gtnf dIaF siBafcfrk, hn qy loVF muqfibk pRogrfm bx rhy hn. hoey hn. bfxI dI agvfeI ivc afm iswKF ies dy DrqI dy pwK duafrf klipq kIqf gurU gRMQ sfihb ivBfg,
Dfrimk aqy aiDafqmk prqF sfhmxy kOx iks nUM puwCy ik ies ivc afm ny ijho ijhIaF mwlF mfrIaF hn, iswK hY, jIvn dy gqIÈIl pwK nfl vDyry myl pMjfbI XUnIvristI, pitaflf.
vyeIN ndI qoN swc-KMz iksy afiKaf, modIKfny luwt mcf ky zr igaf ey Auh,
iksy afiKaf hor kI hoxY zrdf hI kuJ kr igaf ey Auh.
hr koeI rwb nUM afK irhf sI kI sI Es ivgfiVaf qyrf.
dUr prHF ijhy BYx nfnkI hwQ joV ky KVHI hoeI sI,
pqf nhIN Auh supnf sI jF kfdr ny koeI Kyl rcfieaf. buwlIaF dovyN Prk rhIaF sn surqI rwb ivc vVI hoeI sI.
iBMnI rYx qy aMimRq vylf suwqf ipaf sI jgq sbfieaf. pr zuwibaF nUM qfrn vflf nfnk cuBI mfr sI bYTf.
awKIaF bMd qy hwQ juVy hoey surq myrI sI AucI cVH geI, ijwQy koeI phuMc nhIN skdf Aus swcy drbfr sI bYTf. iek pfsy mrdfnf bYTf nfnk nfnk bol irhf sI.
qurdI qurdI qurI geI mYN jf sulqfnpury ivc vV geI. inrMkfr afkfr rihq dI ijwQy jgdI peI joq sI, pqf sI Aus nUM nfnk koeI Byd agMmI KolH irhf sI.
Esy suMn smfDI dy ivc bfbf hoieaf Eq poq sI. iek idn lMiGaf, dUjf lMiGaf, qIjf idn jd pUrf hoieaf,
DMn nfnkI DMn gurU nfnk DMn iqRpqf ijn nfnk jfieaf. hOlI hOlI bfbf nfnk ndI ivcoN af bfhr Kloieaf.
Ëfhr pIr jgq gur bfbf kl qfrn gurU nfnk afieaf. aYsf afqm icMqn kIqf qpdI dunIaF Tfrn dy leI.
Drq peI pirkrmf krdI bnspqI peI cvr Julfvy, siqnfm df bMinaf byVf jgq nUM pfr Auqfrn dy leI. nËr AuTf ky bfby qwikaf byby KVHI dUr hY hoeI.
TMZI TMZI pOx pury dI JUm JUm ky sdky peI jfvy. Btk rhy iensfnF dy leI gurmuK gfzI rfh clfAuxf, hwQ ardfs ‘c juVy hoey ny aMdroN nUro nUr hY hoeI.
jfq pfq dy Brm imtf ky sB nUM iek pirvfr bxfAuxf. siqgur nfnk jf byby dy pYrF Auqy sIs invfieaf,
imwTI imwTI cMn cfnxI cMn dy nfl Kyzdy qfry. BYx nfnkI Aus mflk df lwKF vfrI Èukr mnfieaf.
krn leI ieÈnfn siqgurU af phuMcy sI vyeIN iknfry. ikDry swjx, mlk hY ikDry, ikDry bYTf vlI kMDfrI.
keI jnmF qoN vyeIMN ipafsI siqgur dy dIdfr leI sI, ienHF TwgF luwt ky Kf leI BolI BflI Klkq sfrI. AuT mrdfnf Èbd gfvIey arÈoN bfxI afAuNdI peI ey.
kd afvo qy drs idKfvo KVI avfjLF mfr rhI sI. ikDry pMizq, ikDry kfjI, ikDry muwlF lut mcfeI, Aus mflk dI isPq ‘c juV ky kudrq sfrI gfAuNdI peI ey.
Drm dy nF ‘qy luwtF mwcIaF, dr dr ruldI iPry lokfeI. ‘so dr kyhf so Gr kyhf’ ijs ivc hY inrMkfr vsyNdf,
bfby pYr vyeIN ivc pfieaf vyeIN pYr pkV ky bih geI. afpy ieh sMsfr bxf ky afpy sB dI sfr kryNdf.
bfby bYT smfDI lf leI vyeIN bfby vl qkdI rih geI. EDr hPVf dPVI mwcI dOlq KF vI dOiVaf afieaf.
inkl ndI ‘coN bfhr rbfbI bih igaf afx iknfry Auqy, rOlf pfvy DfhIN rovy nfnk ieh kI kihr kmfieaf. Bfg hoaf gur sMq imlfieaf siqgur qwikaf myry vwly.
pr bfbf nf bfhr inkilaf sfry lok jfg pey suwqy. keI mfr ky cuBIaF lwBdy, keIaF ny sI jfl ivCfey, awKIaF Cm Cm vrsx lwgIaF dovyN nYx ho gey Jwly.
pr dunIaF nUM qfrn vflf swcKMz ‘c ipaf ‘so dr’ gfey. Df izgI iPr crnF Auqy dunIaF qoN ivprIq ho geI,
sfry ngr pY igaf rOlf nfnk zuwb igaf nfnk zub igaf. gurU nfnk dI imhr jd hoeI murdy qoN ‘surjIq’ ho geI.
jF Aus nUM koeI jIv Kf igaf jF dldl dy ivc KuB igaf. hfhfkfr mwcI hr pfsy icwty idn sI ipaf hnyrf. -bIbI surjIq kOr sYkrfmYNto
hy bfbf nfnk!
AunHF qoN isr lkoeI iPrdy ny.
nfnk-mwq nUM soc-jUhy lf
nfnk-soc df lV PV
kfiv jgq pRcfr bhfny lfAuNdy icwtf pwQr mVHdy sonf
ieh bx gey vpfr dy Gr,
nfnk-mfrgI bx aMdr rwb lukfieaf qUM lwB nhIN skdf
(ipCly sPy dI bfkI)
inqfxy, inmfxy, KudgrjL, bygYrq bxf
qUM qF KfmosL ho jFdf
jd asIN qYnUM Bfldy
aMqrIv ivcly nfnk nUM jgfeIey.
hy bfbf nfnk! hrPF rfhIN iswK
iswKI leI cIs BfvyN PolI jf KVfvF coly qy Bory idn Br.
idqf jfvy qF lokF df iekwT guMgf hI huMdf. muKOitaF ivc smfj ivc pey kuhjF nUM qyry snmuwK hwQIN ikrq ‘c ikvyN brkq pYNdI
ibKVf pYNzf rwb imlx df
klm dI kUk, iPjf nUM vfsqf pfAuNdI vysF ivc kridaF sLfied sLbdF nUM qlK hoxf ipaf. af lMG vyK krqfrpury,
iensfn bxf ky qUM sI kr‘qf sOKf,
ey, ByKF ivc ieh qF hoxf hI sI ikAuNik ikMnf ku icr kr ardfsF mMgy jo drs iddfry
pr awj qyry Gr df iswDf rsqf KolHxf
hy bfbf nfnk! sqhI AupdysLF ivc ienHF sLbdF ivclI sMvydnf nUM sulGdf lgdf huMdf pUrf phuMc krqfrpury.
pMQ doKIaF nUM hY lwgdf aOKf.
qUM guMm eyN qy sMgmrmrI asQfnF ivc. rwKdf. afKr ies nUM vI rfhq cfhIdI ey. pMj dirafvF dI qyrI crn Coh DrqI
sfzy bolF ivcoN ies leI myrf mn, qyry nfl duwK-suwK krnI ikrq qy Auh vI vMz ky CkxI
ieMj lwgdf ieh zol rhI hY,
hrPF ivcoN sfnUM qF cyqf hI nhIN irhf Prolx df sI. mn dIaF qihaF Prol ky ieh dwsU kyvl nfnk df dr,
ByKI bx ky kuJ twbr pMQ nUM Kf gey
arQ-arfDnf ivcoN ik qUM qF vwsdf eyN kuJ rfhq imlI ey. AumId hY ik qusIN afpy iPr qUM smJ hY lYxf
lok lukfeI awj mUMhoN bol rhI hY.
sfzI soc ‘coN JuwgIaF ivc ajoky kusYly swc nUM smJ ky, mfnvI ieh zyry qy Aucy mMidr
krm-sfDnf ivcoN cIQVy ilbfs ivc ibrqI ivc kuJ cMgyrf krn, jugq bxfAux ivhlVF aqy ÈYqfnF dy Gr.
AulJI qfxI jfvy inwq hor AulJdI
qy Drm-afsQf ivcoN. Kurdry hwQF ‘c aqy hrPF ivcoN sUhy arQ AugfAux dI mYN mYN Cwz ky qUM hI qUM kihxf
sfnUM lwBdf ies ivc rfh koeI nf,
ibafeIaF vfly pYrF ‘c arfDnf nUM Auqyijq krdy rhogy qF ik bfby AupdyÈ sMgqF qfeIN rtfAuNdy ny,
‘sohl’ iswK df iswK `qy ivÈvfs hY muwkf
qUM guMm eyN swc-sMvydnf ‘c swc hmysLf ijAuNdf rihxf ey. hux qF klm iPr myrf pMQ qy myrI sMgq kih kih
joVn vflf rihbr qyry ijhf idKdf hor
idRsLtI ivcoN hwzIN Aukry swc ‘c ieh kUkx leI mjbUr hY, afpxI hAumY nUM afp hI pwTy pfAuNdy ny.
koeI nf.
suhj-sMvydnf ivcoN qy vyeIN dy pfxIaF ivc. iswKF df gurU aqy
muslmfnF leI pIr, pMj sdIaF qoN pihlF vfly Drm lutyry -zf[ blivMdr isMG sohl
qrksMgqf ivcoN
hy bfbf nfnk! afE, lwBIey sB df awj vI dn dnfAuNdy iPrdy ny, sfbkf sMXukq zfierYktr,
sMjIdgI ivcoN
sfnUM sumwq dy ik nfnk sLfh PkIr? DrmI ikrqI mfnv drdI pwq dI Kfqr KyqIbfVI pMjfb.
qy supn-sMsfr ivcoN.
Punjab Times Vol 20, Issue 34; August 24, 2019 pMjfb tfeImjL sfl 20, aMk 34, 24 agsq 2019 (24)
ryiqaF, bryiqaF qy
ihMdq
U v dy dOr ivc mIaF kivqf swpF dIaF KuwzF qoN
dyK mYƒ khI nfl Drq ƒ cIridaF
Dfn, gMny qy dsqF nfl sxy
KyqF ‘coN srkidaF
igafrF julfeI 2019 ƒ afsfm pVH lY myrI AulJx.
puils ny iek iÈkfieq ‘qy ds jixaF ihMdUqvvfdIaF dI burCfgrdI Bfrq dy krIb hr sUby ivc isr cVH bol rhI hY. jdoN kihMdy ny DwkV mYƒ bMglfdyÈI
iKlfP aYP[afeI[afr[ drj kIqI. AunHF muslmfn BfeIcfrf Kfs qOr ‘qy ienHF dy inÈfny Auqy hY. asfm ivc hVH qF ipCy ijhy afey qy mYN dwsdf hF myry bfgI idl ƒ
Auqy doÈ hY: afsfm dI asimqf ƒ Tys mYN qy mIaF hF.
hn, ijnHF ny lwKF lok AujfV idwqy pr Aus qoN pihlF AuQy jo hVH nPrq df afieaf hY, Aus
phuMcfAuxf, bdamnI PYlfAuxf, Dfrimk dyK mYƒ sMivDfn dI kfpI vwKI Qwly
dI BrpfeI nhIN ho rhI. nPrq dy ies hVH nMU kivqf ny vMgfiraf aqy iqMn sfl qoN ilKI qy AuNgl idwlI vwl kIiqaF
BfvnfvF ƒ swt mfrnf aqy Bfrq dI
aKMzqf ƒ Tys phuMcfAuxI. ienHF ƒ iksy jf rhI ‘mIaF kivqf’ sfhmxy afeI. do lyKF `c nvÈrn kOr aqy aYs[ pI[ isMG ny ies afpxI sMsd, afpxI suprIm kort
vI vyly igRPqfr kIqf jf skdf hY. ieh msly nMU ivsQfr sihq ivcfiraf hY aqy ihMdUqv dI lok-doKI phuMc dI inÈfndyhI kIqI hY. afpxy knft plys vwl jFidaF
ds jxy kOx hn? ieh muslmfn afsfmI pysL hY, pihlf nvsLrk kOr df lyK. dUjf aYs[ pI[ isMG df lyK agly aMk ivc. -sMpfdk qy dwsidaF sMsd mYNbrF, jwjF ƒ
hn, ijnHF dy vzyiraF df ipCokV pUrbI qy jnpQ ‘qy tUmF vycdI kuVI ƒ
bMgfl df hY. ieh bRhmpuwqr diraf dy mYN nqmsqk hF Dfn ƒ dI mMg ny Gor sMkt vl Dwk idwqf. mYN vIrfn, dldlI BoN ƒ mYN mIaF hF.
vw z y bry i qaF ivc vsdy imhnqkÈ mYN nqmsqk hF imhnq mËdUrI ƒ, mnuwKI hwkF dy kfrkunF df mMnxf hY Dfn dy hry KyqF ivc bdl idwqf kOmI rijstr df asr aqy grIb
iksfn, mËdUr hn. ienHF dsF ivcoN bhuqy ikAuNik mYN iksfn df puwq hF[[[. ik ieh sUcI mnuwKI ieiqhfs ivc kuJ lokF quhfƒ rjfAux leI. lokF Auqy tuwty kihr df jfieËf lYx leI
kvI hn aqy ieh ‘mIaF kivqf’ ilKdy iek gMdf mIaF ƒ hwkF qoN vFiJaF krn dI sB qoN vwzI mYN iewtF ZoeIaF hfl hI ivc asIN ‘kfrvF-ey-muhwbq’
hn. mfmlf kuJ vI hovy, mÈk hY. Bfrq dI bMglfdyÈ nfl koeI quhfzIaF AusfrIaF leI muihMm ivc Èfml kuJ sfQI, afsfm gey.
m I a F mYN quhfzI kfr clfAuNdf hF Aus PyrI dOrfn asIN AunHF pirvfrF ƒ vI
AurdU df lPË quhfzy afrfm leI imly, ijnHF ivc mrdF jF aOrqF ny ies
hY, jo jnfb jF mYN gMdIaF nflIaF sfP krdf hF sfrI srkfrI kfrvfeI, bydKlI, ihrfsqI
sRImfn sMboDn quhfƒ nroaf rwKx leI kyNdrF ivc kYd dy zr, aqy roË-roË dI
leI vriqaf mYN hmyÈf qoN hfËr hF iËwlq ƒ nf sihMidaF KudkuÈI kr leI
jFdf hY . ieh quhfzI cfkrI ‘qy sI. pqf lwgf ik ipCly kuJ hI mhIinaF
qusIN Pyr vI asMquÈt ho! ivc 57 mrd aqy aOrqF KudkuÈI kr
nvÈrn kOr drj kro, mYN mIaF hF cuky hn. kOmI rijstr dI qRfsdI asIN
jmhUrI, Drm inrpyK rfÈtr df awKIN vyKI-srkfrI kfrkunF qy eyjMtF dI
iewjq dyx vflf jF dosqfnf Èbd hY, pr iek nfgirk hwkF qoN ivhUxf. bylgfm luwt, muslmfnF iKlfP KuwlHyafm
afsfm ivc mIaF iek sdI qoN AuQy afx (quhfzI ilst ivc) nPrq df ieËhfr aqy kihMdy khfAuNdy
vwsy pUrbI bMgfl mUl dy muslmfnF leI myrI mF ‘ÈwkI’ votr hY pRgqIÈIl afsfmI lyKkF, buwDIjIvIaF dI
ihkfrq vjoN vriqaf jFdf hY. afsfm ivc BfvyN Aus dy mfpy BfrqI ny vI bMgflI mUl dy lokF pRqI AudfsInqf!
dhfikaF qoN pUrbI bMgfl mUl dy muslmfn jy qusIN cfho mYƒ mfr Cwzo asIN bydKlI df zr, byvqnI df drd
ivqkry aqy nPrqI jbr df iÈkfr rhy myry ipMz ‘coN mYƒ bydKl kr idE aqy roh vflf sur mihsUs kIqf. bryiqaF
kfgËI kfrvfeIaF ivc AulJy ihMdUqv dy JMby muslmfn. ivc ivcr ky smJ afeI ik AunHF mUl
hn. AunHF ƒ afsfm vfsI huMidaF vI sdf myry hirafly Kyq mYQoN Koh lvo
prvfsI jF gYr kfƒnI nfgirk grdfinaf myrf nF hY KbIr aihmd aY s I sM D I nhIN , ijs qihq afpxI bulzoËr lvo vfsIaF kol nfgirkqf dy sbUq ikAuN nhIN
jFdf hY. PrvrI 1983 ivc afsfm dy jF imjfnUr mIaF[[[. nfgirkqf df sbUq dy skx qoN asmrwQ myry ‘qy Pyr Cwzo hn ijnHF dy ihwsy AujfVf afieaf hY. jo
nylI ijly dy 15 ipMzF ivc ienHF muslmfnF 83 dI awg vrHfAuNdI rfq lok bMglfdyÈ Byjy jfxgy. Pyr 31 julfeI quhfzIaF golIaF diraf df ruK bdlx nfl vfr-vfr
‘qy XojnfbwD nPrqI hmlf hoieaf. Cy myry lok cuwilHaF vFg bldy, ƒ kOmI rijstr dI aMiqm sUcI jfrI kIqI myrI CfqI ivMnH suwtx AujVdy, vsdy qy iPr AujVdy hn. aOrqF
GMty cwly ies hmly ivc keI hËfr aOrqF, ivrlfp krdy rhy jfvygI qF ies qoN bfhr rih gey lokF df ibnf iksy ksUr dy. jo inwkI Aumry ivafhIaF geIaF, jo kdI
afdmIaF aqy bwicaF ƒ kql kr idwqf mukflmuaf, rUpohI, jurIaf, kI hÈr hovygf? kI Auh sfrI Aumr drj kro, mYN mIaF hF skUl nhIN geIaF, qy nhIN hY AunHF kol
igaf. 688 lokF Auqy ienHF kqlF ivc sfieaf dfkf, pfKI dfkf ihrfsqI kyNdrF ivc sVdy rihxgy? awj bRhmpuwqr df ‘ivrfsq df srtIiPkyt’ afpxy BfrqI
Èfml hox dy kys drj hoey aqy iPr bwdlF ƒ vI awg lwg geI lwKF lokF ‘qy byvqny, byGry qy rfÈtrhIx quhfzy qsIihaF ny bfp dI bytI hox df dsqfvyË.
bhuigxqI dy dbfa Qwly 1985 ivc hoey isivaF vFg bly mIaF lokF dy Gr. ho jfx df Kqrf mMzrf irhf hY. myrf ipMzf sfV ky 34 sflF dy ieËhfr aihmd ny
‘afsfm smJOqy’ qihq ieh sfry kys [[[
Kfrj kr idwqy gey. afËfd Bfrq dy ies 85 ivc juafrIaF dy groh ny
pihly, vwzy iPrkU kqlyafm dy iek vI nIlfm kr idwqf mYƒ
doÈI ‘qy mukwdmf nhIN cwilaf, sËf qF kI ivDfn sBf dI cldI sdn ivckfr.
hoxI sI. nylI kqlyafm 1984 dy iswK bMgflI mUl dy sYNkVy lok sflF qoN
kqlyafm qoN vIh mhIny pihlF vfpiraf. afsfm dy ihrfsqI kyNdrF ivc axmnuwKI
nylI dI qRfsdI aqy byiensfPI qoN hflfq ivc nËrbMd hn. ieh Auh lok
‘mIaF kivqf’ df dOr ÈurU hoieaf. ieh hn, jo BfrqI nfgirkqf dy sbUq pyÈ
roh dI kivqf hY. ieh afpxy nfl hoeI nhIN kr sky. kOmI nfgirkqf rijstr
byiensfPI df ieËhfr hY, bolx dI afËfdI dy notIiPkyÈn ny ies smwisaf ƒ hor
dy mnuwKI hwk df aml hY. 1985 ivc gihrf kr idwqf. ies anusfr afsfm
ilKI KbIr aihmd dI kivqf ‘bynqI hY ivc rihx vfilaF ny ieh sbUq dyxf hY
ik’ dy aMÈ nylI qRfsdI nUM ibafndy hn: ik Auh 24 mfrc 1971 qoN pihlF afsfm
bynqI hY ik dy vfsI sn. julfeI 2018 ƒ afsfm rfj
mYN iek vsnIk hF, ny afsfmI ÈihrIaF dI sUcI kwZI ijs
iek mIaF, quhfzI nPrq df pfqr ivc afsfm ‘c vsdy krIb 40 lwK lokF
mfmlf kuJ vI hovy, myrf nF hY dy nF nhIN sn. AunHF ƒ agly kuJ smyN
hVHF nfl JMby lok iek qoN dUjI QF jFdy hoey.
iesmfeIl ÈyK, rmËfn alI aMdr afpxy ÈihrI hox dy sbUq pyÈ krn
jF mfijd mIaF dI mohlq idwqI geI. sUcI ivcoN gYrhfËr iesy pRsMg ivc ÈurU hoieaf mIaF isafh kr idwqf hY dwisaf ik afpxI ies Aumr ivc Aus ny
ivÈf- mYN afsfmI hF 40 lwK lokF qy AunHF dy pirvfrF ƒ sbUqF kivqf df mOjUdf dOr, hPIË aihmd dI myrIaF awKF ivc awg dI rwq hY 17 vfr AujfVf hMZfieaf hY. bcpn ivc
myry kol kihx ƒ bhuq kuJ hY kOmI nfgirkqf rijstr bfry 2016 ivc Kbrdfr! afpxy mF bfp nfl qy hux afpxI imhnq
afsfm dIaF 34 sflF dy ieËhfr ilKI kivqf ‘drj kro mYN mIaF hF’ nfl. myry kol guwsy dy isvfey nfl Auh hr vfr nvIN QF vsybf krdf hY,
lok khfxIaF qoN vI purfxf aihmd ny dwisaf ik afpxI ieh roh dI kivqf hY. hPIË aihmd hor kuJ nhIN pr Aus kol koeI ivrfsqI dsqfvyË nhIN
quhfzIaF nsF ivc vihMdy ies Aumr ivc Aus ny 17 afpxI kivqf nfl nf isrP kOmI myry koloN dUr rho! ik Aus df ipqf afsfm df mUl vfsI sI.
KUn qoN vI purfxf vfr Au j fVf hM Z fieaf hY . nfgirkqf rijstr df byKOP ivroD krdf jF rfK ho jfE. Aus dy Brf kol kuJ kfgË hn, pr
cflI sflF dI afËfdI dy bfad vI bcpn ivc afpxy mF bfp hY sgoN iek vfr Pyr ‘mIaF’ (jo gflH bx mIaF kivqf afpxI DrqI qoN ieËhfr kol koeI aYsf kfgË nhIN ik
quhfzy chyqy lyKkF dIaF cukI hY) ƒ afpxI pCfx bxfAuNdf hY aqy prfieaf/dUjf hox df duwK kihMdI hY. Auh afpxy Brf hox df sbUq dy sky.
nfl qy hux afpxI imhnq
klmF pfs myry leI QF nhIN afpxI mF bolI ivc kihMdf hY: Èfilm husYn ‘nfnf, mYN ilK idwqf hY’ ivc ieh kyhf kfƒn qy kyhf vrqfrf hY
nfl Auh hr vfr nvIN QF ik lok vI nfjfiejL hn aqy ies vrqfry
quhfzy klmkfrF df burÈ drj kro, mYN mIaF hF kihMdf hY:
vsybf krdf hY, pr Aus kol qoN jnmI kivqf vI nfjfiejL hY; qy asIN
myrI qsvIr nhIN vfhuMdf rfÈtrI nfgirk rijstr ivc nfnf, mYN ilK idwqf hY
myrf nF nhIN pukfiraf jFdf koeI ivrfsqI dsqfvyË nhIN myrf sIrIal nMbr hY 200543 shI pf idwqI hY ijnHF kol ivrfsqI dsqfvyË vI hn aqy
iksy ivDfn sBf jF sMsd qoN[[[ ik Aus df ipqf afsfm df myry do bwcy hn notrI qoN qsdIk vI ho cukI hY ivdroh dI kivqf dI ivrfsq vI, ienHF
mfmlf kuJ vI hovy, myrf nF hY[[[. mUl vfsI sI. Aus dy Brf kol afAuNdI grmIaF ruwqy ik mYN mIaF hF. simaF ivc ikQy hF? kI sfzf PrË nhIN
qusIN gwl krdy ho kuJ kfgË hn, pr ieËhfr myrf iek hor bfl afAuxf hY hux dyK mYƒ AuTdy ƒ bxdf ik mIaF kvIaF dy hwk ivc KVHIey,
iksfnF, mËdUrF dI kol koeI aYsf kfgË nhIN ik Auhƒ vI EnI hI nPrq krogy hVHF dy pfxIaF ivcoN AunHF dy kivqf rcx dy hwk dI avfË ƒ
afsfm Dfn qy imhnq dI Drq hY, Auh afpxy Brf hox df sbUq ijMnI mYƒ krdy ho? phfVF hyToN srkdI imwtI ivcoN bulMd krIey aqy mMg krIey ik mIaF
qusIN afKdy ho drj kro, mYN mIaF hF dyK mYƒ kUc kridaF kvIaF iKlfP byquky kys rwd kIqy jfx?
dy sky.
Punjab Times Vol 20, Issue 34; August 24, 2019 pMjfb tfeImjL sfl 20, aMk 34, 24 agsq 2019 (25)
zor
lwgy. qyËI nfl lMGidaF pqf nhIN ikvyN Aus dI Aumr 40 virHaF dI sI. hux qk Aus dy 13 khfxI sMigRh
mYN kol dy strYcr nfl tkrfa igaf. aqy do nfvl Cp cuky hn. iek nfvl ‘qq-sm’ (1983) nMU qF
cIk hvf ivc gUMjI. klfisk nfvl df ruqbf hfsl hoieaf hY. ieh nfvl purfqnqf
Auh cIk Aus strYcr ‘qy pey muMzy aqy afDuinkqf dI glvwkVI puafAuNdf hY. ‘zor’ khfxI ivc
dI sI, ijs ƒ mYN nhIN sI dyiKaf. nMgy “hux nhIN hoxI.”
rfjI syT ny iek vwKry irÈqy dI bfq pfeI hY. ieh Auh irÈqf hY
TMZy strYcr ‘qy Auh pftI inwkr, kmIË “Auho!”
jo iksy nfl vI, ikqy vI Kud-bKud bx jFdf hY. ieh asl ivc Auh suMn ijhI ho geI. iPr roxhfkI
pfeI lMmf ipaf sI, ibnf kuJ Aupr ilaF.
mnuwKqf vwl KuwlHdf drvfjf hY. -sMpfdk ho ky bolI, “suxo[[[ qusIN kwlH nhIN af
lwqF pqlIaF sFvlIaF. pYr koly vrgy
kfly. ichrf QF-QF qoN vwiZaf tuwikaf. skdy? asIN iqMn nMbr vfrz ivc hF.
“pqMg AuzfAuNdf Cwq qoN izwg ipaf.” hox. afdmI dUjy pfsy mUMh krky nhuMaF kr idwqf hovy. nyVy-qyVy dy lokF qoN mUMh afieE nf[[[.” Aus ny illkVI ijhI kwZI.
nwk qoN hyTlf ihwsf kucilaf hoieaf
“Aus dy Aupr lYx leI koeI cfdr nfl cIkU iCwlx lwgf hoieaf sI. luko ky mYN izvYlipMg rUm ivc vV igaf “kI krFgf af ky?” mYN Aus ƒ
ËKmI. buwlH iek qrHF nfl gfieb.
vgYrf ilafAuxI cfhIdI sI, eynI TMZ hY.” aYksry leI muMzy df aqy myrf nMbr aqy afpxy aYksry lY ky zfktr kol kihx dI ihMmq iekwTI kr irhf sF. soc
Auh Ëfr-Ëfr ro irhf sI. myry vloN
Auh iJjk geI, “kfhlI ivc af awgy-ipwCy sI. bMdy dI pRvfh kIqy ibnf clf igaf. irhf sF, Aus kol koeI qIjI awK hY, Auh
strYcr ihlfey jfx ‘qy Auh cIikaf sI.
gey. mF bhuq zr geI sI.” mYN strYcr dy nfl clf igaf. zfktr kol KVHy-KVHy mYƒ strYcr ikvyN iksy axjfx dI aMdrlI nrmfeI ƒ
Aus df hwQ kUhxI
“qyry kol do kwpVy hn, qUM jykr[[[.” tybl ‘qy Ault-pult muMzy ƒ drd dI KV-KV suxfeI idwqI. Auh bMdf aYksry CUhx dI koiÈÈ kr rhI sI. ies axjfxy
qoN awgy ltikaf
Auh acfnk cOkMnI ho geI. CyqI nfl nfl dUhrf krdI rhI. ies kvfied ivc dI igwlI plyt lY ky awgy-awgy af irhf ZMg nfl AuQoN qk phuMc rhI hY. kuJ bol
ho i eaf sI. hw z I
Aus ny afpxf Èfl lfihaf aqy kfhlI Auh hI nhIN roieaf, Aus dI BYx vI hubkIN sI aqy ihckoly Kf-Kf ky cIkdf zuskdf skdf, ies qoN pihlF hI, Aus ny awgy vD
AuQoN do toty hoeI
nfl Brf Aupr dyx lwgI. Aus dI hlkI rox lwgI; inwkI ijhI mF Aus dy aMdr muMzf ipwCy-ipwCy. ky bFh PV leI. “dwso! afAugy nf?”
hovygI. ies ƒ
ijhI Coh nfl muMzy df drd qfËf ho igaf. Aug afeI sI. idl kIqf ik muMzy dI irport dyK Auh hwQ iekdm TMZf pr pkV
aYksry qoN ibnf vI
Auh cIikaf. mYN dyiKaf, muMzy ny afpxf bfhr Auh awDKV bMdf CyqI-CyqI lvF pr mYN cuwp KVHf irhf. zfktr ny mËbUq sI. “qy qyry awbf[[[.” mYN
dyiKaf jf skdf
buwlH tuwk ky ËKmI kr ilaf sI. cIkU inglx lw g f ho i eaf sI. “ho muMzy ƒ apryÈn QIeytr ivc iljfx df iJjkidaF ikhf.
qdy Auh awDKV afdmI qyËI nfl igaf?” Aus ny kuVI ƒ dyKidaF hI hQylI afdyÈ idwqf. hwzI byhoÈ krky ibTfeI “Auh myry awbf nhIN.” Auh bolI.
rfjI syT afieaf aqy kuVI dy kMn ivc kuJ kih ky dI ipwT nfl afpxf mUMh pUMiJaf. jfvygI. “iPr?”
AuQoN iKsk igaf. 10-15 imMt bfad hwQ “hF ho igaf pr ajy rukxf pvygf. Auh dovyN strYcr dy nfl aMdr vwl “iPr qF mYƒ nhIN pqf[[[ mF ƒ pqf
anuvfd: BjnbIr isMG ivc pYkt PVI muiVaf. pYkt ivcoN cIkU TIk nhIN afeI qF dubfrf Poto lYxI pAU.” muVy qF mYN bfhr jfx lwgf. hY.”
kwZ ky kuVI vwl vDfieaf aqy dUjy ƒ hux gilafry ivc pey bYNcF ‘qy lok “suxo.” koeI byhwd kmËor pqlI “qyry awbf ikwQy ny?”
sI. Aus dy nfl afey awDKV ny Aus ƒ
dohF hwQF ivc Guwt ky KolH idwqf. cIkU df bihx lwgy. mYN pqf nhIN ikAuN, awDKV ijhI avfË ipwiCEN afAuNdI suxI. Auh kuVI “mr gey. iqMn sfl pihlF.”
qIjI vfr iJVikaf, “kih qF idwqf huxy
myry ipwCy-ipwCy dOVI af rhI sI. “qy ieh?”
zfktr afvygf qF dyK lvygf, TIk ho
mYƒ rukdf dyK ky Auh kfhlI nfl “ieh sfzy Gr kol rihMdy af.
jfvyNgf, PËUl kMn Kf irhf hYN.” ieh
bolI, “qusIN QoVHI dyr ruk nhIN skdy, afAuNdy jFdy rihMdy ny hr vyly.” Auh
kihMidaF axmMny ijhy mn nfl Aus dI
vIry dy plsqr lwgx qk?” ivcfly cuwp ho geI.
bFh ƒ CUihaf. muMzf iPr qVP AuiTaf.
“mYN qyrf ipAu hF?” ijvyN koeI vfk “iPr ieh qyrf skf Brf?”
aY q vfr dI ies TM Z I svy r ƒ
mUMh ivc irVikaf sI pr ies qrHF dy “hF, CotI BYx vI af.” ieh kih ky
aYmrjYNsI vfrz vI ijvyN CuwtI ‘qy hY.
smuMdr ƒ lMGdI pfr krdI afAuNdI Aus iPr Aus df glf Br afieaf. Aus ny iPr
drvfjy sihm-sihm ky KuwlH rhy hn.
bwcI dIaF bynqI krdIaF awKF! mYN afpxy myrf hwQ dwibaf aqy afpxIaF bynqI
iekf-duwkf nrsF lfprvfhI nfl ieDr-
roh ƒ aMdr hI pI igaf aqy muV ky krdIaF awKF dy ikwl myry ‘qy gwz idwqy.
AuDr qurdIaF nËr afeIaF.
apryÈn QIeytr dy bfhr jf ky KVHf ho mYN isr ihlfieaf, Auh Bwj geI.
afpxy iPwsy hoey hwQy dy aMgUTy dy
igaf. QIeytr df bUhf bMd sI. kuVI iekdm aglf idn af igaf hY. bhuq soc
QoVHy ijhy drd ƒ mYN Buwl igaf. muMzy dI
guMm-suMm myry kol KVHI rhI. Auh afpxy smJ ky mYN AuQy nf jfx df PYslf kIqf
cIk myry aMdr DsdI geI. mYN puwiCaf,
dupwty dy pwly ƒ vfr-vfr dMdF hyT dwbdI hY. myrf jfxf AunHF ivcfiraF dI musLikl
“isstr, mrIËF ƒ kdoN dyiKaf jfvygf?”
aqy AuNglF tukdI. ivc vfDf krygf. AuNj vI ies dldl ivc
nrs ny mYƒ hyToN Aupr qk dyiKaf,
“qyrf nF kI hY?” Psx leI mYN ikAuN jfvF? AuQy ijQy koeI
iPr kursI myry vwl iKskf ky bolI, “qusIN
“jmIlf.” kih ky Auh cuwp kr geI. iqRskfr dI tokrI myry isr ‘qy mUDI mfrn
bYTo, zf[ sfihb pihlF quhfƒ dyK lYxgy.”
do-cfr vfr mYN Aus ƒ bolx leI pRyiraf leI iqafr bYTf hY.
‘mYN afpxI gwl nhIN kr irhf’,
vI pr Auh sihmI ijhI KVHI rhI. drvfjy pr Èfm qk myry ierfdy dI PUk
kihxf mYƒ PËUl lwgf. mYN awgy ƒ iKsk
ivc awKF gwzI. swjy qoN Kwby, Kwby qoN swjy inklx lwgI. sVk dy ivckfr, qyË Bwjdy
afieaf. muMzy dy cIkx dI avfË AuQy vI
pYr ‘qy afpxf Bfr pfAuNidaF mYƒ afpxf trYiPk dI pRvfh kIqy ibnf, myry qk Bwjdy
phuMc rhI sI. kMbxI Aus dy pYrF ƒ TMZy
AuQy KVHf rihxf bhuq mUrKqf BrpUr lwg Aus dy pYr, bfhF ƒ kwsdf TMZf hwQ, hMJU
lohy nfl vjfAuNdI qy Aus dI ËKmI bFh ƒ
irhf sI. Aus dy jfx dI sMBfvnf qoN ikqy BrIaF inrdoÈ awKF-mYƒ lwg irhf hY,
muV muV drd dI qVP `c lpyt rhI sI.
vwD. mYN nf cfhuMidaF vI Aus pqlI ijhI zor
muMzy dy isrhfxy lgpg bfrHF-qyrHF
“qUM afpxy awbf qoN bhuq zrdI aYN?” nfl afpxy afp iKwicaf quiraf jf irhf
sfl dI kuVI vI KVHI sI. mYN iDafn idwqf,
mYN Aus ƒ gwlbfq ivc GsItxf cfihaf. hF.
Biraf hoieaf gorf gol ichrf qy inwkIaF
awDf ihwsf afpxy mUMh ‘c pfieaf aqy bMdy nfl lwg ky bYTf, cfhy Aus ny do ieMc “sB zrdy ny AunHF koloN, qusIN vI
zUMGIaF awKF. Auh lfl svYtr qy Èfl
dUjf muMzy dy mUMh ivc Dwkx lwgf, “lY prHy iKsk ky myrI sPYdpoÈI ivruwD afpxf qF[[[.”
leI muMzy dy isr ‘qy hwQ rwKI KVHI sI.
afdmI ny iek vfr AudfsInqf nfl
Kf[[[ awDf drd qF iZwz Br jfx nfl ros pRgt kr idwqf sI. “mYN ikAuN zrn lwgf?” mYN Gbrf ivaMg
imt jfAU.” “ivcfry dy bVI swt lwgI hY.” mYN igaf. Auqyijq vI ho igaf.
muMzy vwl dyiKaf qy Kud Duwp vwl qur ipaf.
bfkI sB AuQy aYmrjYNsI dy bfhr KVHy rhy.
muMzf bycYn ho igaf. Aus df rox
aqy ienkfr nfl-nfl cwlx lwgy. afdmI
gwl qorI. “qusIN qF hux Aus ƒ dfKl
krvf ky jfAugy?”
Auh myrf mUMh qwkdI iPr cuwp ho geI.
qdy drvfjf KuwilHaf. strYcr ‘qy ipaf mYN bfbf bxU
zfktr dy afAuNidaF hI hVbVI ijhI “puwq, iDafn lf ky piVHaf kr.
cIkU df tukVf Aus dy mUMh ivc Dwkx leI “aijhf kuJ nhIN[[[.” Auh iqVk muMzf aqy nfl qurdf awDKV bfhr afey.
mwc geI. Pon ‘qy nON vjy df smF qYa kIqy pVH ky pfpf vFgUM aPsr bxnY.” dfdI
biËd idisaf. zfktr ny dyiKaf aqy ky boilaf. “Gry TIk rihMdf hY. ieQy ieMnI byhoÈI kfrn muMzy df ichrf iekdm ÈFq
hox dy bfvjUd mn `c BIV ƒ lMG ky awgy ny skUl leI iqafr huMdy rvI nUM
grijaf, “rihx idE[[[ kwZ dyvygf. qYƒ Bwj-dOV kOx krygf?” sI. Aus ƒ lfgly kmry ivc iljfieaf
jfx dI iewCf nf jfgI. lwgf, mYN Èfied AuqÈfihq krn leI hwlfÈyrI idwqI.
KvfAux dI peI hY[[[ Aus dI hflq qF “quhfzf[[[.” mYN afpxf vfk Aus dy jf irhf sI.
Aus awDKV afdmI dy awgy afAux dI “nhIN vwzy mMmf, mYN nhIN bxnf
dyK[[[ jfh pihlF aYksry krvf ky pUrf krn leI Cwz idwqf. awDKV ƒ dyKidaF hI myry pYrF ny
AuzIk kr irhf hF jo ajy vI Duwp `c KVHf pfpf vrgf aPsr. mYN qF zyry vfly
ilaf.” zfktr ny vfrz buafey ƒ Aus dy “myrf puwqr hY.” Auh ruwKf ijhf idÈf bdlI. mYN gyt vwl qur ipaf. sVk
hY. AuDr TMZ qy drd nf sihMdI lfcfrI bfby vrgf, bfbf bxUM.” rvI ny bUt
nfl jfx df hukm idwqf. boilaf, “vwzy ho ky Kf pI ky sB iKsk pfr krky mYN afto roikaf. pihlI svfrI
strYcr qoN ipÈfb bx ky co rhI hY. pfAuNidaF jvfb idwqf.
aYksry kYibn dy sfhmxy phuMc ky jfxgy[[[ mqlbI.” nfl nijwTidaF irkÈy vfly ny bYTx df
“QoVHf icr rok nhIN sI skdf[[[. “ikAuN puwq, suwK nfl qUM
vwzIaF-vwzIaF mÈInF dyKidaF hI muMzf “qusIN ieQy kI krdy ho?” inrdyÈ idwqf. awDf srIr irkÈy ivc dfKl
ikhf nhIN sI huxy zfktr afAuNdf hoAU. ikAuN[[[.” dfdI iekdm Bmwqr geI.
iPr cIkx lwgf, “nhIN, nhIN, mYN aMdr “ctfeIaF vycdF, dwKx qoN mMgvf vI nhIN sI hoieaf ik mYN dyiKaf, dohF
afAuNdf nhIN[[[ af igaf hY.” “vyKo vwzy mMmf, afpF jdoN zyry
nhIN jFdf.” AuNj vI vfrz buafey ny afpxy ky.” pfisaF qoN af-jf rhy trYiPk dI prvfh
“qusIN Ërf iDafn qF idE, jfE muMzy jFdy hF qF bfby nUM ikMny lok mwQf tykdy
inrMqr aiBafs kfrn Zlfx qoN Aus df “ikMny bwcy quhfzy?” kIqy ibnf Auh kuVI ieDr BwjI af rhI
ƒ idKfE.” myrI avfË ivc ihkfrq BrI ny. pYisaF dI ZyrI lwg jFdI hY. nfly
strYcr ijs KUbI nfl Auqfiraf sI, Auh “hoxgy koeI Cy swq.” sI, lgpg bdhvfs, byqhfÈf.
qlKI Jlk afeI sI. idl kIqf Aus muMzy syb, kyly, brPI-ikMnf kuwJ. pfpf koloN
Aus df ryÈf-ryÈf ihlf dyx leI kfPI sI. “myry iKafl ivc qusIN Aus ƒ ieQy “ruko[[[ Ërf ruko[[[ suxo[[[ suxo.”
ƒ aijhf kuJ khF, jo Aus ƒ bhuq cMgf jdoN koeI cIË mMgo, kihxgy ajy
“nhIN jfvyNgf? jfvyNgf ikwdF nhIN.” hI rihx idAu, jnrl vfrz ivc. koeI Auh hP rhI sI. “suxo qF shI[[[ zfktr
lwgy pr kuJ vI nf suwiJaf. bws, drd qnKfh nhIN imlI. pfpf df skUtr
awDKV ny iJVikaf. nfl nf vI rhy qF sr skdf hY, pr hwQ kih irhY, sfƒ ieQy iqMn-cfr idn rihxf
BrI kMbxI klyjy ƒ ËKmI krdI rhI. Krfb hI rihMdf, bfby kol ikMnIaF
“qUM kdy Poto iKcvfeI hY puwqr. dy ielfj ivc koeI ksr rih geI qF[[[.” pvygf.”
dyKidaF hI dyKidaF QoVHI ijhI BIV kfrF. Pyr bfbf cMgf, pfpf nfloN. mYN
aYksry ivc vI iehI huMdf hY. ies nfl “ikAuN jnfb? ipAu qusIN ho jF mYN?” “hF hF! iPr?” myry ies qrHF ‘iPr’
zfktr dy duafly jmHF ho geI. mYN kuVI qF bfbf bxUM.” rvI ny axBol mn
drd nhIN huMdf.” mYN pqf nhIN ikAuN dKl Auh qx ky KVHf ho igaf. “svyry qoN dyK kihx ‘qy Auh acfnk ruk geI. kuJ soc
kol afieaf, “qyrf Brf hY?” nfl qulnf kridaF jvfb idwqf.
idwqy ibnf rih nf sikaf. irhF, qusIN afpxf kMm ikAuN nhIN dyKdy ky bolI, “quhfzy kwlH pwtI nhIN hoxI?”
“hF.” -gurmIq isMG mrfVH
Aus ny aijhIaF nËrF nfl mYƒ jf ky?” “nhIN.”
“kI hoieaf ies ƒ?” Pon: 91-95014-00397
dyiKaf, ijvyN awKF hI pUry df pUrf ijsm mYƒ ijvyN iksy ny cOrfhy ivc nMgf “kdoN hoxI?”
Punjab Times Vol 20, Issue 34; August 24, 2019 pMjfb tfeImjL sfl 20, aMk 34, 24 agsq 2019 (27)
bhfdr dI cVHfeI
‘pMjfb tfeImjL’ dy ipCly aMk ivc
pRo[ ksLmIrf isMG dy Cpy lyK ‘gurU nfnk
dyv jI ik gurU nfnk sfihb jI’ ivc kuJ
gurU sfihbfn dy nFvF dI pRcilq vrqoN sLbd
`qy ikMqU-pRMqU kIqf igaf hY. gurU nfnk
aqy gurU arjn dy nF ipCy lfey jFdy Aup
nF ‘dyv’ bfry mYN afpxy ivcfr pihlF rwK
df hY, ijs ivc ‘Ê` dI vrqoN huMdI hY aqy
‘bhfdur` Èbd vI PfrsI df hY. ‘bhf` df
Auprokq sMDI anusfr sMXukq sLbd nhIN
sgoN afpxy afp ivc sMpUrn sLbd hY qy
hn. mMgolIaf dI rfjDfnI Aulfnbtor ivc
eyhI sLbd bol irhf hY: Aulfn=Gr,
JroKf
cukf hF. pMjvyN gurU dy pihly nF arjn arQ hY-roÈnI dyx vflf jF cmkIlf. ies df ipCokV vI PfrsI qoN hor awgy btor=bhfdr, so bhfdrF df Gr. dunIaF bljIq bfsI
bfry vI ikDry sMkyq mfqr ikhf igaf ‘dur` df arQ hY-moqI.[[[nOvyN gurU jI df jFdf hY. kuJ icr pihlF ies kflm ivc dy hor sQfn nFvF ivc vI ies sLbd dy
sI, pr ivsQfr ivc iPr kdy shI. iesy nF gurU qyÊ bhfdur hI shI bxdf hY, nOkr, cfkr aqy Kfn sLbdF dI AuqpqI rupFqr imldy hn. kuJ BfsLfvF ivc Pon: 734-259-9353
qrHF CyvyN, swqvyN aqy awTvyN gurU sfihbfn ijs nUM pRcfr ivc ilafAux dI loV hY.” dI ivafiKaf kridaF drsfieaf igaf arMBlI DunI ‘p’ aqy ‘m’ ivc vI bdl
dy pihly nFvF ivc afAuNdy sLbd ‘hir’ dy nF hI bhfdr bx igaf. awj gorKf aqy
ieh TIk hY ik ‘mhfn kosL’ ny bhfdur sI ik ieh sLbd muglF dI cVHq dOrfn geI. sfzy afpxy pMjfb ivc bhfdrpur
Aucfrx bfry vI kuJ iewk vfrI iliKaf jf bhfdr iek qrHF smfnarQk hI hn.
sLbd dI aijhI hI ivafiKaf kridaF sfzy iKwqy ivc pRcilq hoey, qy hOlI hOlI qy bhfdrgVH hn. Bfrq ivc hor sQfnF
cukf hY. Bfrq dy iewk pRDfn mMqrI df nF lfl
ies df arQ bxfieaf hY: 1[ cmkIlf Gr Gr phuMc gey. ieh mMgol-qurk dy vI aijhy nF hn. qurk BfsLf ivc
afpxy lyK ivc awgy cwl ky pRo[ bhfdr sLfsqrI sI, mfixk sLfh nUM sYm
mo q I, 2[ kImqI mo q I, 3[ Au q sL f hI, BfsLfvF aqy KyqrF nfl qaluk rwKdy hn. bhfidr sLbd ienHF hI arQF ivc afAuNdf
ksLmIrf isMG ny nOvyN gurU dy Aup nF ivc bhfdr ikhf jFdf hY.
bhfdur sLbd vI iesy kotI ivc afAuNdf hY. keI msLhUr qurk nFvF ivc ieh sLbd
pRXukq aqy afm qOr ‘qy ‘bhfdr’ vjoN pMjfbIaF nUM jMgjU, lVfkU ibrqI
hY. PfrsI ivc ieh qurk BfsLf qoN afieaf, imldf hY.
ilKy aqy Aucfry jFdy sLbd nUM ‘bhfdur’ vfly smiJaf jFdf hY, ies leI vIr sUrmy
pr ies dy muZly rUp mMgol BfsLf ivc Bfrq ivc ies sLbd dy pRcilq hox
vjoN ilKx aqy Aucfrx dI vkflq kIqI dy arQF vflf bhfdr sLbd ieQy Kfsf
hn. mMgol ivc ies df Aucfrx bGfqur ivc pihlF mugl aqy bfad ivc brqfnvI
hY. ies dI vjHf dwsI hY ik ‘mhfn kosL’ iesqymfl huMdf hY. POjIaF dy pRsMg ivc
ijhf hY qy irkfrz anusfr ies dI vrqoN rfj df coKf hwQ hY. muglF ny afpxy mMgol
ivc aijhf iliKaf igaf hY aqy ‘BfeI bhfdr jvfn, bhfdr POj, bhfdr sLyrf
swqvIN sdI qoN huMdI rhI hY. ipCokV kfrn ies nUM iek ruqby aqy Kfs
nMd lfl isMG’ ny vI afpxy kfiv ivc ijhy sLbd-joVy afm vrqy jFdy hn.
drasl qurk-mMgol iek vwKrf nF vjoN vriqaf. bhfdr sLfh nF dy do
ieho sLbd joV vrqy hn. ieh TIk hY ik muhMmd bKsL dy sYP-Aul-mlUk ivc
BfsLf pirvfr hY. muZly qOr ‘qy ies BfsLf bfdsLfh hn. kuJ hor hn: gujrfq dy
PfrsI vloN afey ies sLbd df ies jLbfn bhfdr dy drsLn kro,
ivc vI ies sLbd `c vwzy ruqby, sUrbIrqf, bhfdr KF (sLfsn 1526-1537),
ivc ieho ijhf (ieho ijhf, ieho nhIN) swq hËfr jvfn bhfdr,
lVfkUpx, juJfrUpx dy Bfv hn. mMgol aihmdngr dy sulqfn bhfdur injLfm
Aucfrx hY, pr mYN nhIN smJdf ik ies jMgI lft mrIly.
sLfskF dy nFvF ivc ies sLbd dI vrqoN sLfh (1596-1600), nypfl dy bhfdur
nUM awj bhfdr vjoN ilKxf aqy bolxf Dwpf Kfie ijnHF df nwsx,
afm rhI hY. mMgol sfmrfjI XoDy cMgyjL sLfh (1785-1794) afid. nOvyN gurU aqy
koeI bwjr glqI hY. ies df iek kfrn KUnI hfQI PIly.
KF dy ipqf df nF XysugI bGfqur aqy dfdy iPr bMdf bhfdr dy nFvF ivc vI ies dI
qF ieh hY ik pRmfxk smJy jFdy ‘gurU awj BfvyN srIr aqy dlyrI vjoN
df nF bYrqfn bGfqur sI. qurk-mMgol mOjUdgI hY. iDafnXog hY ik 1708 ivc
gRMQ sfihb’ ivc qF gurU jI dy nF df koeI kmjLor hI hox, bhfdr isMG aqy ikDry
prfkRmI, sUrvIr.[[[cmkIlf moqI df lok-kQfvF `c bGfqur nfiekF vjoN pysL gurU goibMd isMG mugl bfdsLfh bhfdur
hvflf nhIN hY, bfad dy lyKkF, kvIaF ikDry bhfdr kOr nF dy ivakqI iml
kImqI moqI dy arQF ivc ivsqfr qF smJ huMdy hn. ieh byhwd dlyr, inzr, sUrbIr, sLfh nfl dwKx gey. dwisaf jFdf hY ik
ny bhfdr qy bhfdur dovyN ilKy hn. awj jFdy hn.
ivc afAuNdf hY, pr sUrvIr ijhf arQ- isrlwQ, smJo akfsLoN Auqry avqfr hI AuQy hI gurU sfihb mfDo dfs nUM imly qy
pMjfbI ies sLbd nUM gurU jI dy nF ivcly bhfdur sLbd dI ivAuqpqI bfry kuJ
pltf ikvyN mfiraf igaf hovygf, koeI hn, jo alOikk kfrnfmy krdy hn. bfad ivc Aus df nF bMdf isMG bhfdr
iek aMg vjoN vI qy iek sLbd vjoN vI, insLicq qOr ‘qy nhIN ikhf jf skdf. kuJ
ijLkr nhIN. hF, afm kosLF ivc QF dy sMjm lgBg ienHF arQF ivc hI pr kuJ rwK idwqf igaf.
bhfdr hI Aucfrdy aqy ilKdy hn. KYr, qF ies nUM sMsikRq BgDr nfl joVdy hn,
kfrn aijhf ivsQfr nhIN idwqf jFdf. bdly hoey BydF nfl ieh sLbd iek pfsy brqfnvI rfj smyN XUrpI aPsrF
myrf srokfr ies sLbd dI ivAuqpqI ijs df arQ bxdf hY, ‘KusLIaF Dfrn
PfrsI bhf aqy dur sLbdF dy idwqy dovyN sfry mwD eysLIaf, bulgfrIaf smyq pUrbI dy nF awgy bhfdur sLbd lfieaf jfx
ivcfrnf hI hY. krn vflf’ (iDafn idAu Bfgvfn, Bgvfn
mfany qF shI hn, pr dohF dy sMXojn slfivk, rUs qy XUrp; dUjy pfsy pwCmI lwgf; imsfl vjoN jonjL sfihb bhfdr.
pRo[ ksLmIrf isMG anusfr, “bhfdur afid), kuJ hor ies nUM pRfcIn PfrsI dI
nfl sUrbIr dy arQF vflf ‘bhfdur’ sLbd eysLIaf qy qIjy pfsy jfpfn, korIaf ivc aMgryjLF vyly dUjy drjy dy BfrqI aPsr
sLbd mhfn koÈ ivc nOvyN gurU jI nUM jLMd BfsLf dy sLbd bGpuQr (rwb df puwqr)
bixaf hovygf, aijhI ivafiKaf myry vloN PYl igaf. imsfl vjoN AujLbykI, qfqfr ‘bhfdr’ aqy pihly drjy dy ‘srdfr
siqgurU qyÊ bhfdur kr ky iliKaf igaf nfl joVdy hn. bG aqy puQr-dovyN sLbd
kIqI Polf-PflI ivc ikDry nhIN imlI. aqy kuridsL ivc ies dy rUp bfiqr; bhfdr’ khfieaf krdy sn. muslmfn
hY. (mhfn koÈ ivcoN Poto kfpIaF dyKo)”. kRmvfr sMsikRq Bg aqy puqR dy sjfqI
ieQoN qwk ik cmkIly moqI vflf arQ vI bu l gfrIaf ivc bgfqu r ; rU s I ivc aPsrF nU M ‘Kfn bhfdr’ aqy ihM d U
vwKrI gwl hY ik gurU jI dy nF dI aijhI hn, pr ies gwl df inbyVf nhIN ho sikaf
hwQ nhIN lwgf. sLfied ieh BfeI kfnH isMG bogfiqr; polYNz ivc bhfqur; jfrijafeI aiDkfrIaF nUM ‘rfie bhfdr’ dy iKqfb
vrqoN bfry drsLn krn leI koeI Poto ik Zyr smF pihlF sMsikRq jF purfxI
dy mn dI GfVq hY jF iksy hor dI nkl, BfsLf ivc bgfqur; hMgrI ivc bqor; vI idwqy jFdy sn. ieQoN qwk ik eIst
kfpI nhIN idwqI geI, hF bhfdr nfl bxdy PfrsI dy sLbd mMgol BfsLf ivc ikvyN puwjy?
koeI jfxkfr swjx rosLnI pf sky qF PfrsI, AurdU aqy hor BfrqI BfsLfvF ivc ieMzIaf kMpnI nUM vI ‘kMpnI bhfdur’ ikhf
hor ieMdrfjF dI Poto kfpI jLrUr idKfeI ieh gwl insLicq hY ik ies sLbd df
DMnvfdI hovFgf. bhfdur vjoN pRcilq hoey. qurikk ivc jFdf sI. jMgjU ibrqI vfly bhuq sfry
hY! hor awgy iliKaf hY, “qyÊ Èbd PfrsI PfrsI bhf (cmk) aqy dur (moqI) dy
myrI jfxkfrI anusfr bhfdr sLbd ies dy rUp bqor qy mMgol ivc btor vI nypfl dy goriKaF df pihlf qy mDvrqI
jmHF joV nfl dUr df vI vfsqf nhIN.
kMvl qy zf[ igwl dI idwlI ivc hoeI ieh vI dwisaf, “mYnUM zfktr bxfAux KusL aF. quhfzIaF iJjkF ny qF mYnUM mfr nfl hoeI hoeI sI, pr mYN lMmf smF ivafh iksfnI smfj ivc qF vfrs ibn pIVHI
pihlI imlxI qoN bfad icwTIaF rfhIN AunHF vflf Auhdf vwzf Brf sI. Auh ibhfr ivc eI suwitaf sI.” AuhdI muskfn mihkF nhIN sI krvfieaf, ikAuNik mYN afpxy agFh vD hI nhIN skdI. so ies hflq
dI ‘aiVkxf miVkxf’ awgy vDdI geI. koly dIaF KfnF `c mYnyjr sI.” Aus hAukf iKlfr rhI sI. “qUM mnUMaF KusL nhIN? smfn ivcfrF vflI jIvn sfQx cfhuMdf `c pirvfr qy afly duafly, qy keI vfr
iPr Auh gfhy bgfhy sUrjpur jfx lwg Biraf, “Aus dI acfnk mOq ho geI.” qYnUM dwsF, sonf qF qUM hYN, pr BKfry cfVHn sI. jdoN hflfq muqfibk sMBv nf hoieaf pqnI vwloN vI mrd `qy dUjf ivafh krvfAux
ipaf. pihlI vfr igaf qF jsvMq igwl “hfie! byhwd aPsos!” mYN QFeyN vflf eyN.” qF mYN sMn 1942 ivc afpxy sfry BYx df dbfa pYxf sLurU ho jFdf hY. keI vfr qF
ny afpxI by jI nfl ieh dws ky imlfieaf hAukf Br igaf. jsvMq ny Bry gly nfl “gurU awgy BKfry qF cVH hI igaF; BrfvF dy ivafhF qoN bfad afpxf ivafh pqnI hI afpxI kuafrI BYx, Auh BfvyN
ik ieh kMvl jI hn, bhuq vDIaf nfvl gwl agFh qorI, “Aus dIaF do lVkIaF pwuTf iswDf pkfeI cwlIN. mYN qyrI idwqI KusLI muKiqafr kOr nfl hI krvf ilaf sI. Aus dy pqI qoN kfPI CotI Aumr dI hovy,
ilKdy hn. kMvl ny by jI nUM siqkfr sihq qy iek lVkf hY. Aus mYnUM Krc Jwl ky nfl bfgo bfg aF.” AUN myrf idl DVk kMvl dy ienHF jvfbF qoN jfpdf hY ik df sfk afpxy hI Gr lY afAuNdI hY.”
siq sRI akfl bulfeI. mfeI ny ‘bytf, zfktr bxfieaf sI. hux Aus dy bwicaF DVk pYNdf sI. mYN idl dy awD nhory nfl Aus df pihlf ivafh mjbUrI df sI. rfhI dy qrk nfl iek hor qrk vI
ijAuNdf vsdf rhu’ dI asIs idwqI. nUM afrQk pwKoN pYrF isr krnf myrI afiKaf, “myrf kwc ipwl BKfry cfVH ky rfijMdr isMG rfhI afpxI pusqk sI. jsvMq isMG kMvl ipMz df sfDfrn
rotI Kf ky vfps muVidaF kMvl soc ijMmyvfrI hY; myrf jLrUrI PrjL aY.” nKfr lvyNgI?” ‘pMjfb dI pwg jsvMq isMG kMvl’ ivc bMdf nhIN sI. srdf puwjdf ijmIdfr hox
irhf sI, sfzy sbMD ikvyN juVy rih skdy “ieh qF bhuq vDIaf gwl aY. mYN “myrI idwqI KusLI ikAuN? kudrq dI ilKdY, “dyiKaf jfvy qF mnuwKI irsLiqaF dy nfl pRiswD lyKk qy srpMc vI sI.
hn? ilKdf hY: AuqsLfh ivc afeI myrI qyry nfl KlovFgf.” mYN bfbV ky hfmI Br idwqI ikAuN nhIN afKdf?” mYnUM lwgf ijvyN Kfs krky pqI pqnI dy irsLqy ivc cOrs ielfky df mMinaf dMinaf mohqbr sI.
afsLf nUM kfly gRihx ny PV ilaf. qUM idwqI. Auh myrI svfrI kr rhI aY. ikwl bxy iksy qIjy nUM brdfsLq krnf muKiqafr kOr nUM mfx sI ik Auh Auhdf
bMidaf, bwicaF vflf, iek kuafrI zfktr “gwl qF vDIaf hY, mYN zrdI aF, “jdoN gurU awgy vcn ho igaf, hwQ aYnf sOKf qy srl nhIN huMdf. kMvl sfihb pqI hY. Auhdf pqI mfVI motI vDIkI
kuVI nfl ikvyN imwk skdf eyN? iek sfdf ies ivc puafVf vI vwzf ey.” AuhdIaF `qy aMgUTf lf idwqf; bfkI kI rih igaf? dI pRmfixk jIvnI ilKx vfly iksy lyKk pugfAux dI hYsIaq ivc sI. muKiqafr
eImfn vflI kuVI nfl sLugl vjoN imlxf njLrF ikwl vFg myry ichry `qy gwzIaF pr mYN hflfq vwloN bypRvfh nhIN ho skdf. sfhmxy muKiqafr kOr dI mfniskqf kOr qF vwzI vDIkI vI sih jfx vflI pqnI
Aus nUM DoKy ivc rwKxf nhIN?[[[socF ivc hoeIaF sn. mUz ivc afieaf hfsLm kihMdf sI: qYnUM vMgfr bx ky KVHI hY. dyKdy hF Auh ikvyN sI. aijhI sihnsLIlqf nUM smfj ivc
glqfn aKIr mYN ies iswty ‘qy pYr gwz ies dIaF prqF KolHdf hY? jwt iksfnI slfihaf vI jFdf sI. ijhVI aOrq afpxy
ley: Blf dosqI rwKx ivc kI hrj aY? kMvl ny zf[ igwl nfl juVy afpxy ies irsLqy bfry aiq smfj dy afrQk qy siBafcfrk DrfqlF KfvMd dy prdy Zky, Auh sicafrI smJI
kuVI-muMzy dI dosqI kdy vI kmly rfh pf nyVilaF kol vI BfP nhIN sI kwZI. ieQy Aus ny afpxy jwt dI cIr PfV kiraF ies df motf ijhf jFdI sI.
skdI aY. jd imlx Gtf cVHygI qF bfrsL ivsLlysLx qF kIqf jf skdf hY. ijvyN ik mYN bhuq sfrf smF ZuwzIky irhF, pr
vI afvygI. iPr hor hor nqIjy vI sfhmxy suBfa dy Ault iblkul mhfjnI mwq vrqI sI. hor koeI AuproQlI cfr kuVIaF jMm pYx nfl kdy muKiqafr kOr nUM AucI boldy jF iksy
afAuxgy. qUM ivgVdy hflfq nUM sMBfl nhIN jwt huMdf qF Aus ny cFB cFB ivc hI afpxy swjry iesLk df iksfnI smfj ivc iksy vI aOrq dI smfjI nfl JgVidaF nhIN vy i Kaf. Au h dI
skyNgf. hfly qyl vyKo, qyl dI Dfr qwko. ZMzorf ipwtdy iPrnf sI. ijvyN ‘mfVy jwt ktorf lwBf pfxI qy pirvfrk hYsIaq df pqlf pY jfxf sihnsLIlqf vI kMvl nUM sLih sI ik bfhr
kmly jjLbfq nUM bMnH mfro qy jLbq df pI pI afPiraf.’ kMvl ny qF bfkI lyKkF dy mukfbly bhuq lfjLmI hY. ieh smJ qF hux bxI hY ik jo krdf hY krI jfvy, pr pqf nf lwgx
pwlf lwk nfl Guwt ky bMnHx ivc hI dfnfeI vwzI mwl mfrI sI. Aus ny sfihqk sUJ bUJ nfl duinafvI kuVI jF muMzf jMmxf aOrq dy vws dI gwl dyvy. bysLk bfhro bfhr kMvl qy jsvMq
qy BlfeI aY.” nhIN, ies nUM qF mrd hI inrDfrq krdf igwl ny ‘ivafh’ kr ilaf sI, pr iksy
afKr imlx GtfvF cVHdIaF isafxp dI isKr aqy nfl hI zfktrnI pwt ky, iek hY. pr awDI sdI pihlF (1950ivaF) dy nUM pqf nhIN sI lwgx idwqf. pqf qF nfl
geIaF, ijnHF nfl bfrsL hoxI hI sI. jdoN qrHF nfl iesLk dy ipV ivc JMzI Pyr idwqI sI.” smfj ivc kuVIaF jMmx leI isrP mF rihMdI jsvMq igwl dI by jI nUM vI nhIN
dfa lwgdf kMvl sUrjpur nUM bws cVH nUM hI dosLI Tihrfieaf jFdf sI. pyNzU sI lwgf. eyDr ZuwzIky qF iksy nUM kI pqf
jFdf. tUr pRogrfm bx jFdy. by jI nUM vI “qUM aOK ikAuN mihsUs krdI eyN? husn Krfb kryNdf, mYnUM smJ sqfieaf.” smfj ivc isrP kuVIaF hI kuVIaF jMmx lwgxf sI?
nfl iljFdy, pr Auh jf ky rfjLI nf huMdI. dws qF shI.” mYN AuhdI mjbUrI qoVnf kMvl qy jsvMq igwl kol dlIlF vflI mF nUM pirvfr qF pirvfr, afly iek hor gwl vI sI. kMvl ny kuVIaF
Auh idloN nhIN sI cfhuMdI ik Aus dI DI df cfhuMdf sF. sn ik AunHF ny rUh dy hfxI cuxy hn. kMvl du a fly dIaF qIvIaF vw l o N vI nihsL ivafhuxIaF sn. ieh bVI vwzI ijLMmyvfrI
kMvl nfl myl imlfp vDy. kMvl df AunHF “pMj sfl hor myrI ieMqjLfr kr df qrk sI ik cMgf sfihq rcx leI smiJaf jFdf sI. sLgn sfrQF vyly AunHF sI. jy Auhdy bfhrI ipafr sbMDF dI pol
dy Gr afAuxf jfxf Aus nUM rVkx lwg skdf eyN?” myry Auqr dI hYrfnI nUM anuBv ivcfrF df hfxI imlxf cfhIdf hY. ieho aOrqF nUM, ijnHF dy bwcy mr jFdy hox jF KuwlH jFdI qF bdnfmI dy nfl bwicaF leI
ipaf sI. iek vfr Auh ksLmIr gey. AuQy krdI Auh afpxy pqly buwlHF `qy AuNgl gwl jsvMq igwl kihMdI sI. pr pMjfbI isrP kuVIaF hI kuVIaF jMmdIaF hox, irsLqy lwBx ivc vI ivGn pYxf sI. zf[
dohF dI nyVqf hor vD geI. ‘rfq bfkI DrI bYTI sI. smfj ajy eynI KuwlH nhIN sI idMdf. jMg pfsy rwiKaf jFdf sI. aijhIaF aOrqF df jsvMq igwl nUM afpxI by jI df iPkr sI
hY’ nfvl ksLmIr ivc hI iliKaf igaf “Aumr Br qyrf ieMqjLfr kr bhfdur goiel ny afpxI pusqk nvjMmy muMizaF `qy prCfvF pYx nUM vI qy kMvl nUM DIaF df iPkr sI. dohF nUM
sI, jo AunHF ivcfly icwTI pwqr ilKx df skdF.” suxn sfr Aus myrf hwQ pUry ‘muhwbqnfmf’ ivc ijnHF lyKkF qy klfkfrF nihsL smiJaf jFdf sI qy bwcy ienHF qoN bc bcfa ky hI cwlxf pYxf sI. pMjfb
sbwb bixaf. ksLmIr by jI vI AunHF dy jLor nfl Guwt ilaf. dIaF muhwbqF nUM vizafieaf hY, Auh vDyry prHF rwKy jFdy sn. kwbIaF swsF aqy koeI pwCmI mulk qF hY nhIN sI ik ijMny
nfl sn, pr Auh AuKVy AuKVy rhy. kMvl “ijMd hfjLr aY cMno.” iksy idl vfly kr ky pwCmI smfj dy sn. kyvl rfibMdr drfxy-jTfxy ivc vI aijhIaF aOrqF nUM mrjLI iesLk krI cwlo qy ijMny mrjLI
ny smJ ilaf ik by jI nUM AunHF df imlxf ny ikhf sI, “BfvyN vyc lY hwt bfjLfr mYnUM.” nfQ tYgor qy aMimRqf pRIqm hI BfrqI sn. idl cIrvyN qfainaF aqy iqRskfr df ivafh qy qlfk krI cwlo. ijnHF siQqIaF
qy sYr spftf krnf cMgf nhIN lwgdf. “bws hfxIaF! hor kuJ nhIN cfhIdf. aMimRqf pRIqm nUM qF ajy vI keI aflock sfhmxf krnf pYNdf sI. jy Gr vflf vI ivc kMvl qy jsvMq igwl iesLk Purmf
sUrjpur qoN cwlx smyN Auh KusL sn; mYnUM Brosf hY, qUM myrf srbhfrf bxyNgf.” puxI jFdy hn ik Aus ny AuhdI hr gwl klysL krn lwg jfvy qF aijhIaF aOrqF rhy aqy ivafh kr sky qy bdnfmI qoN vI
pr ksLmIr af ky nfmfnUM bx gey. jsvMq pr siQqI ey n I srl nhIN sI. mMnx vflf pqI pRIqm isMG Cwizaf qy leI awKF `c GsuMn dy ky rox qoN ibnf bcy rhy, Auh afpxI imsfl afp hY.
igwl by jI dy rvweIey kfrn murJfeI peI Bvsfgr qrnf pYxf sI. kMvl ajIqvfl pRymI apnfey. pMjfbI smfj ivc mrd dy koeI cfrf nhIN sI bcdf. qy Auh ieh kih afpxI qrHF dI klfkfrI hY!
sI. kMvl ilKdY, “mYN mF DI dy ivroD df ijs Gr ivafihaf sI, ikwlf AunHF df vI dUjy ivafh dI pRQf qF sI, pr Auhdy leI ky sbr df Guwt Br lYNdIaF sn ik ‘myry jdoN qk DIaF dy ivafh nf kr ley,
kuJ nhIN kr skdf sI. mYN PrjLF dy ivroD qkVf sI. pVHy-ilKy bMdy sn. Auh cfr pihlI pqnI qy pirvfr dI sihmqI cfhIdI qwqVI dy krm hI mfVy hn.’ kMvl ny jsvMq igwl nUM ZuwzIky nhIN sI
ivc Pisaf pMCI sF. asl ivroD dI jVH DIaF df bfp bx cukf sI. pYNqI ku sflF sI. kMvl dy kys `qy ieh nhIN sI ZuwkdI. jd AuproQlI kuVIaF jMmdIaF hox vsfieaf jF kih lE jsvMq igwl ny afp
mYN hI sF. iek vfr pihlF aijhy ivroD dI Aumr sI. pRiswD lyKk sI. ipMz df kMvl ny hOlI hOlI afpxI pqnI qF pirvfr nUM hI nhIN, afly duafly nUM vI hI ZuwzIky vsxf munfisb nhIN sI smiJaf.
ivc mYN by jI nUM ikhf sI, “by jI, jy quhfzy mohqbr sI. GrF dy JgiVaF JyiVaF dy muKiqafr kOr nUM nvIN siQqI leI iqafr vfrs df iPkr pY jFdf hY. Kfs krky jwt (cldf)
mn `qy myrf afAuxf boJ pfAuNdf ey, mYN PYsly krdf sI. ibnf sLwk iesLk swcf krnf sLurU kr ilaf. 2011 ivc iksy
kdy nhIN afvFgf. qusIN afpxI bytI nfl sI. sI pr luk iCp ky krn vflf, qy lyKk ny kMvl nfl ieMtrivAU kridaF
KMz KIr rho. mn nUM klpfE nf.”
mYN BfvyN jsvMq nUM swcy idloN ipafr
kIqf vI keI sfl ieMj hI. pr afKr qF
Zol vwjxy eI sn.
iswDf svfl kIqf, “kMvl sfihb, quhfzy
dUjf ivafh krvfAux `qy kI quhfzI pihlI
‘gurU nfnk dyv ik gurU nfnk sfihb?’
krdf sF; pr mF nUM ieh nfqf ikvyN kM v l Bfvy N jsvM q nfl ivafh pqnI muKiqafr kOr ny ivroD nhIN kIqf?” sMpfdk jI, ivc keI QFeIN ‘siqgur nfnk dyAu’
brdfsLq ho skdf sI? pr zf[ sfihb nUM krfAuxoN bcxf cfhuMdf sI, pr jsvMq igwl kMvl df spwsLt jvfb sI, “hF kIqf ‘pMjfb tfeImjL’ dy 17 agsq dy sLbd dI vrqoN kIqI hY. imsfl vjoN,
ieh ikvyN vI mnjLUr nhIN sI. Aus myry ny pysL nf jfx idwqI. iek idn sUrjpur sI. mYN Aus nUM smJfieaf, Aus nUM ivcfrF aMk ivc pRo[ ksLmIrf isMG df lyK ‘gurU siqgu r nfnk dy A u gu r f gu r u
kol KloiqaF PiPaf ky ikhf, “jfx qoN nyVy gurduafrf nfzf sfihb lY geI. dohF dI sFJ bfry dwisaf pr Aus ny nfrfjLgI nfnk dyv jI ik gurU nfnk sfihb jI?’ hoieaf. (vfr 3, pAuVI 12)
pihlF myrf gl Guwt jfE!” ny gurU gRMQ sfihb sfhmxy isr invf ky rwKI. myrI mfqf jI ny vI Aus nUM bhuq piVHaf. ivdvfn lyKk ny iliKaf hY, afid purK afdys hY aibnfsI aiq
asl ivc qurn qoN pihlF myrf gl kOl iekrfr kr ley ik jIvn Br sfQI smJfieaf. kuJ smF Prk vI pey rhy. “gurU gRMQ sfihb ivcoN imldI jfxkfrI aCl aCyAu.
Guwitaf ipaf sI. ieh aVI, iJjk qy nFh rhFgy. pqI-pqnI bxn dI ieh dohF dI muKiqafr kOr iek gMBIr bImfrI dI jgqu gurU guru nfnk dyAu. (vfr
by jI dy idloN afKrI dm qk nf geI. mYN shuM sI, ijs ivc gurU qoN isvf koeI qIjf mrIjL sI. Aus df ikqoN ielfj nhIN sI ho 14, pAuVI 2)
afpxy pCqfvy qoN duKI sF. iksy dI afqmf hfjLr nhIN sI. nf rijstr, nf gvfhI. irhf. zf[ jsvMq igwl ny Aus nUM ivsLvfs sMpfdk dI zfk BfeI kfnH isMG nfBf dy ‘mhfn
nUM duKI kr ky imlxf, asloN glq aY. Aus smyN dI siQqI nUM kMvl ny afpxI ivc lY ky Aus df ielfj kr idwqf qy iPr kosL’ nUM lyKk ny Kud hI pRmfixk sfihq
jd jsvMq dy Auqry mUMh vwl vyKdf, bhuq iviQaf ivc ieMj ibafn kIqf hY: Auh dovyN pwkIaF shylIaF bx ky rihx anusfr iksy vI gurU pfiqsLfh dy nF mMinaf hoieaf hY. ‘mhfn kosL’ ivc
hI pRysLfn huMdf. jsvMq dIaF BrIaF awKF jsvMq ny ikhf, “cl qur mhfrfj lwgIaF. zf[ jsvMq igwl dI mOq sqMbr nfl ‘dyv’ sLbd dI vrqoN nhIN hY.” mYN pihlI pfiqsLfhI sbMDI kIqy gey ieMdrfj
vyKdf, kulHfVI dy gMny vFg pIiVaf jFdf, awgy, myry nfl brfbr mwQf tyk.” 1997 ivc hoeI sI aqy muKiqafr kOr lyKk df iDafn gurU gRMQ sfihb ivc ivc vfr vfr ‘gurU nfnk dyv jI’ hI
pr Auhdy nfl juVy rihx df gurU awgy Aus iek qrHF kMnoN PV ky awgy qor dI mOq nvMbr 2008 ivc hoeI sI. aM i kq ienH F pivw q r Pu r mfnF vw l iliKaf hoieaf hY aqy ies ieMdrfj df
mwQf tyk cukf sF. ilaf. mYN hfly vI KqiraF nUM mihsUs dUjf svfl sI, “zf[ jsvMq igwl idvfAuxf cfhuMdf hF, isrlyK vI ‘nfnk dyv siqgurU’ hY.
jsvMq igwl df kihxf sI, “swcy krdf sF ikAuNik afAux vflIaF aOkVF dI jfiedfd aqy pYsy df kI kIqf? jpHAu ijnH arjn dyv gurU iPir myrf injI ivcfr hY ik BfvyN ‘gurU
idloN qy pUry XqnF nfl mYN by jI nUM KusL nfl mwQf lfAuxf pYxf sI; pr Auh sLyr kMvl df jvfb sI, “zf[ jsvMq sMkt join grB nf afXAu] nfnk dyv jI’ kih lvo, BfvyN ‘gurU nfnk
krn dI koisLsL krnI aF, pr by jI dI dI bwcI asloN bypRvfh sI. igwl dI sfrI jfiedfd Ausy ny BrfvF dy (Bwt mQurf jI, sveIey mhly pMjvy sfihb jI’ kih lvo, sfzy ihridaF ivc
nfmfnUM gMZ hor pIzI hoeI jf rhI hY.” asF dohF swcy idloN, hwQ joV, gurU nF krvf idwqI sI aqy bYNk bYlYNs Aus ny ky, pMnf 1409) gurU jI pRqI sLrDf qy siqkfr kfiem
Aus bhuq hwd qk gwl sfP kr idwqI, awgy brfbr mwQf jf tyikaf. myry mUMhoN myry nF krvfieaf sI. Auh lMmf smF slok m: 2] dIiKaf afiK rihxf cfhIdf hY aqy sfnUM AunHF dI bfxI
“hor koeI Brf BfeI by jI nUM nfl rwKx inkl igaf, “bfbf gurU! sfzI lfj rwKIN, bImfr rhI qy bhuq sfrf pYsf Aus dy buJfieaf isPqI sic smyAu] ivcoN imldy AupdysL nUM afpxy jIvn ivc
leI iqafr nhIN. ienHF hux qk KuwlHI qyry Btky bwcy aF.” ielfj `qy Krc hoieaf. asIN dohF ny sYrF iqn kAu ikaf AupdysIaY ijn gurU amlI qOr `qy mMnxf cfhIdf hY. ‘dyv’
afjLfdI mfxI aY. ienHF nUM ieh aihsfs gurU awgy idl dy sfQ nfl rihx df vI bhuq kIqIaF.” nfnk dyAu] jF ‘sfihb’ sLbdF pRqI vfd-ivvfd TIk
nhIN; myrI vI ijAux dI Bfvnf hY.” Aus pRx kr ky asIN gurU Gr qoN bfhr af kMvl ny ieh vI dwisaf ik myry (vfr mfJ kI qQf slok mhlf 1, nhIN hn.
agFh gwl sMkoc leI. gey. ivafh qoN kfPI sfl pihlF hI myrI mMgxI, slok m: 2, pMnf 150) -suKdyv isMG sLFq, ieMzIafnf
jsvMq igwl ny kMvl nUM iek vfr “awj mYN quhfnUM swcy idloN pf ky byhwd lfgly ipMz ajIqvfl dI muKiqafr kOr BfeI gurdfs jI ny afpxIaF vfrF Pon: 317-406-0002
Punjab Times Vol 20, Issue 34; August 24, 2019 pMjfb tfeImjL sfl 20, aMk 34, 24 agsq 2019 (30)
kIrqnI jQy
BfeI hrijMdr isMG sRIngr vfly BfeI
BfeI
ieMdrjIq isMG Kflsf
rsLpfl isMG
28 agsq qoN 31 agsq 2019 qwk BfeI
BfeI
lKn isMG
sqnfm isMG
sLfm 7:30 vjy qoN rfq 8:30 vjy qwk BfeI rfijMdr isMG
ZfzI jQf bIbI cMcldIp kOr
1 sqMbr 2019 (aYqvfr) sMgqF nUM bynqI hY ik smfgm dy pMjy idn hfjLrIaF
svyry 10:30 qoN 11:30 vjy qwk Br ky gurU kIaF KusIL aF pRfpq kro jI
ngr kIrqn df rUt: gurduafrf sfihb qoN cwl ky gurduafrf hor pfrikMg: aYvrgrIn vYlI hfeI skUl,
aYviy nAU qoN Kwb,y abOrn roz qoN swj,y rUbI aYviy nAU qoN swj,y Cboieaf imzl skUl, kYroiln klfrk
kuieMbI roz qoN swjy aqy gurduafrf aYviy nAU qoN swj.y aYlImYNtrI skUl aqy AuQoN PrI sLtl srivs