13.

ΜΟΥΣΙΚΗ

Η Μουσική και η σημασία της

Η μουσική, όπως και οι άλλες τέχνες, αποτελεί σημαντικό μέρος της καλλιέργειας και
ευαισθητοποίησης του αυριανού πολίτη, που είναι ένα από τα ζητούμενα της εκπαίδευσης. Το παιδί
ως αυριανός ενήλικας χρειάζεται εφόδια που θα προάγουν την ποιότητα της ζωής. Αυτό μπορεί να
συμβεί αν το παιδί αποκτήσει τα βιώματα, τις εμπειρίες και τις δεξιότητες που θα του επιτρέψουν να
απολαμβάνει τη μουσική όχι μόνο ως καταναλωτής, αλλά ως συνειδητοποιημένος φιλότεχνος. Όχι
μόνο ως διασκέδαση, αλλά και ως τέχνη.

Η Μουσική είναι αναπόσπαστο μέρος της ζωής του ανθρώπου και αποτελεί σημαντικό
στοιχείο κάθε κουλτούρας και πολιτισμού, ενώ παρουσιάζεται με πολλαπλές μορφές και εξυπηρετεί
διαφορετικές λειτουργίες της καθημερινότητας. Η Μουσική είναι μια μοναδική μορφή μη λεκτικής
επικοινωνίας, και επιτρέπει τη μετάδοση ιδεών, σκέψεων και συναισθημάτων μέσα από
επιλεγμένους ήχους και σύμβολα.

Με τη μουσική προάγεται η δημιουργικότητα και η φαντασία του μικρού παιδιού, και του
προσφέρονται δυνατότητες για αυτό-έκφραση και προβληματισμό καθώς και ευκαιρίες για ανάπτυξη
ποικίλων δεξιοτήτων. Μέσα από ομαδικές μουσικές δραστηριότητες το παιδί κοινωνικοποιείται,
αναπτύσσει δεξιότητες συνεργασίας, αλληλεπιδρά και μαθαίνει να σέβεται τους άλλους.

Περιεχόμενα, στόχοι και μεθοδολογικές προσεγγίσεις της μουσικής στο Νηπιαγωγείo

Το περιεχόμενο του νέου αναλυτικού προγράμματος για τη μουσική χωρίζεται σε οκτώ

ενότητες: την ενότητα Ήχος και Ηχόχρωμα, την ενότητα Όργανα, την ενότητα Φωνή, την ενότητα
Σημειογραφία, την ενότητα Ρυθμός, Μελωδία, την ενότητα Μουσική και άλλες τέχνες, την ενότητα
Μουσικό είδος και την ενότητα Μουσικός Πολιτισμός. Για κάθε ενότητα περιεχομένου προβλέπονται
συγκεκριμένοι μαθησιακοί στόχοι, ιδέες για δραστηριότητες και κατάλληλες μεθοδολογικές
προσεγγίσεις.

Συγκεκριμένα, οι στόχοι που προβλέπονται για κάθε ενότητα είναι:

Ήχος και Ηχόχρωμα

• Να διακρίνουν διάφορους ήχους και να τους συσχετίζουν με το περιβάλλον από το οποίο

προέρχονται
• Να αντιλαμβάνονται ποιότητες σε κάθε ήχο
• Να εξερευνούν και να χρησιμοποιούν ως ηχογόνες πηγές αντικείμενα του περιβάλλοντος

Όργανα

• Να γνωρίσουν και να εξοικειωθούν με τα μουσικά όργανα της τάξης

• Να κατασκευάζουν ηχογόνα αντικείμενα και να τα χρησιμοποιούν
• Να ανταποκρίνονται σε εκτελεστικές οδηγίες

Φωνή

• Να χρησιμοποιούν τη φωνή τους με διάφορους τρόπους

• Να τραγουδούν τραγούδια κατάλληλα για την ηλικία τους
ΙΕΚ Ένωση-Τμήμα Προσχολικής Αγωγής 1
Β΄Εξάμηνο
Μάθημα: Παιδαγωγική-Νηπιαγωγική
Διδάσκουσα: Ρέγκλη Διονυσία
 Σημειογραφία

• Να συσχετίζουν τους ήχους με απλά σύμβολα

Ρυθμός, Μελωδία

• Να κατανοούν την έννοια των ισόχρονων κτυπημάτων, να αντιλαμβάνονται και να

αναπαράγουν μικρά ρυθμικά και μελωδικά σχήματα
• Να αναγνωρίζουν εμφανείς αλλαγές σε σύντομα μουσικά παραδείγματα

Μουσική και άλλες τέχνες

• Να συνδέουν μουσικά ακούσματα με εξωμουσικά ερεθίσματα

Μουσικό Είδος

• Να διακρίνουν βασικές διαφορές σε μουσικά είδη

Μουσικός Πολιτισμός

• Να προσεγγίζουν τη μουσική παράδοση της περιοχής και της πατρίδας τους

• Να προσεγγίζουν τις μουσικές άλλων λαών και πολιτισμών

Οι εκπαιδευτικοί για να επιτύχουν αυτούς τους στόχους χρειάζεται να σχεδιάζουν

δραστηριότητες που αντιστοιχούν στους παραπάνω στόχους και να υιοθετήσουν μια σειρά από
μεθοδολογικές προσεγγίσεις οι οποίες είναι κατάλληλες για το αναπτυξιακό επίπεδο των παιδιών.

Συγκεκριμένα, οι μεθοδολογικές προσεγγίσεις που προτείνονται σε κάθε ενότητα είναι:

Σε ό,τι αφορά στην ενότητα Ήχος και Ηχόχρωμα οι εκπαιδευτικοί χρειάζεται να:

• Χρησιμοποιούν ηχογραφημένους ήχους του φυσικού περιβάλλοντος, καθώς και εικόνες ως

εποπτικό υλικό (π.χ. ήχους από το περιβάλλον, μέσα συγκοινωνίας, φωνές ζώων κ.ά.)

• Αξιοποιούν πηγές όπως: http:// iema.gr / soundofmusic (πρόγραμμα Μελίνα)

• Εστιάζουν την προσοχή των παιδιών στις ποιότητες του ήχου (ένταση, ηχόχρωμα, διάρκεια)

• Χρησιμοποιούν ποικιλία επιθέτων και μεταφορών για να περιγράψουν και να συγκρίνουν

ήχους λειτουργώντας ως πρότυπο (π.χ. οξύς, μουντός, σκοτεινός, φωτεινός ήχος κ.ο.κ., αλλά και
πιο ευχάριστος, πιο ενοχλητικός ήχος)

• Ενθαρρύνουν τις ηχητικές διερευνήσεις των παιδιών παρέχοντας τον απαραίτητο χρόνο και
υλικά (π.χ. να χτυπήσουν, να τρίψουν, τσαλακώσουν, σκίσουν, κ.ά.)

• Παράγουν ήχους με το σώμα τους (body percussion) και παροτρύνουν τα παιδιά να

ανακαλύψουν νέους

ΙΕΚ Ένωση-Τμήμα Προσχολικής Αγωγής 2

Β΄Εξάμηνο
Μάθημα: Παιδαγωγική-Νηπιαγωγική
Διδάσκουσα: Ρέγκλη Διονυσία
 Σε ό,τι αφορά στην ενότητα Όργανα οι εκπαιδευτικοί χρειάζεται να:

• Δημιουργούν γωνιά μουσικής και φροντίζουν να υπάρχουν όργανα για όλα τα παιδιά

• Συζητούν για τα υλικά κατασκευής των οργάνων, τη μορφή τους και τους τρόπους που
παίζονται

• Συνεργάζονται με τους γονείς για τη συλλογή «άχρηστων» και άλλων υλικών για την
κατασκευή οργάνων

• Γνωρίζουν στα παιδιά τεχνικές μικρής κατασκευαστικής δυσκολίας για τη δημιουργία

μουσικών οργάνων

• Ενθαρρύνουν τους ελεύθερους αυτοσχεδιασμούς με απλά ηχογόνα αντικείμενα

• Προτρέπουν τα παιδιά να ακολουθούν οδηγίες (π.χ. να ξεκινούν και να σταματούν μαζί με

την υπόλοιπη ομάδα, να παίζουν σιγά – δυνατά, χαμηλά – ψηλά, αργά – γρήγορα κ.λπ.)

• Αποφασίζουν με τα παιδιά δηλωτικές κινήσεις ή νεύματα για να καθοδηγήσουν τη δράση

τους ως μαέστροι (π.χ. όταν κρατάμε ψηλά το χέρι σημαίνει δυνατά)

Σε ό,τι αφορά στην ενότητα Φωνή οι εκπαιδευτικοί χρειάζεται να:

• Ενθαρρύνουν τους φωνητικούς πειραματισμούς και τις φωνητικές μιμήσεις των παιδιών

• Προτρέπουν τα παιδιά να χρησιμοποιούν τη φωνή τους με ποικίλους τρόπους (π.χ. μιλούν

σιγά, φωνάζουν, αλλάζουν ηχόχρωμα, τραγουδούν ατομικά ή ομαδικά κ.ά.)

• Επιλέγουν τραγούδια από το ελληνικό ή το διεθνές ρεπερτόριο με σχετικά απλή μελωδική

γραμμή και ρυθμό, κατανοητό ποιητικό κείμενο και με εναλλαγές τέτοιες που να επιτρέπουν
παράλληλες κινητικές ή άλλες δραστηριότητες

• Παροτρύνουν τα παιδιά να ακολουθούν το ρυθμό του τραγουδιού με κτυπήματα στα χέρια ή

σε μικρά όργανα

• Συνδέουν τα τραγούδια με τον εθιμικό κύκλο (κάλαντα, εορτές κ.λπ.) όπου είναι εφικτό

Σε ό,τι αφορά στην ενότητα Σημειογραφία οι εκπαιδευτικοί χρειάζεται να:

• Παροτρύνουν τα παιδιά να δημιουργούν αυθαίρετα γραφικά σύμβολα για να καταγράφουν

ήχους

Σε ό,τι αφορά στην ενότητα Ρυθμός, Μελωδία οι εκπαιδευτικοί χρειάζεται να:

• Εκτελούν απλά ρυθμικά σχήματα (π.χ. 1-2 μέτρα σε δύο διαφορετικές ταχύτητες) με όργανα
ή ηχηρές κινήσεις του σώματος και προτρέπουν τα παιδιά να τα αναπαράγουν

ΙΕΚ Ένωση-Τμήμα Προσχολικής Αγωγής 3

Β΄Εξάμηνο
Μάθημα: Παιδαγωγική-Νηπιαγωγική
Διδάσκουσα: Ρέγκλη Διονυσία
 • Χρησιμοποιούν σύντομα μουσικά έργα ή αποσπάσματα που περιέχουν σαφή
επαναλαμβανόμενα μελωδικά ή ρυθμικά μοτίβα

• Προτρέπουν τα παιδιά να παρατηρήσουν τις αλλαγές ως προς την ένταση, το ηχόχρωμα, τα

όργανα, το ρυθμό, τη μελωδία

Σε ό,τι αφορά στην ενότητα Μουσική και άλλες τέχνες οι εκπαιδευτικοί χρειάζεται να:

• Παρέχουν ερεθίσματα ώστε τα παιδιά να συνδέουν τη μουσική με εξιστορήσεις, πίνακες

ζωγραφικής, φωτογραφίες κ.ο.κ. (π.χ. Η Άνοιξη του Μποτιτσέλι με την Άνοιξη από τις «4 Εποχές» του
Βιβάλντι)

• Συνδέουν τις ακροάσεις των παιδιών με εμπειρίες και βιώματα από δραστηριότητες άλλων
μορφών τέχνης (π.χ. «σε ποια ζωγραφιά, από αυτές που φτιάξατε, νομίζετε ότι ταιριάζει η μουσική
που ακούσαμε;»)

• Χρησιμοποιούν μουσική ως «επένδυση» στις αφηγήσεις και σε δραστηριότητες ζωγραφικής,

θεάτρου, κουκλοθεάτρου

• Ενθαρρύνουν τα παιδιά να εκφράζουν συναισθήματα, ιδέες και σκέψεις που τους

προκαλούν διάφορα μουσικά έργα με λεκτικούς και μη λεκτικούς τρόπους και να δημιουργούν
εμπνεόμενα από αυτά

Σε ό,τι αφορά στην ενότητα Μουσικό Είδος οι εκπαιδευτικοί χρειάζεται να:

• Εστιάζουν την προσοχή των παιδιών στην ακουστική παρατήρηση και διάκριση των
διαφορών ανάμεσα σε διαφορετικά είδη έργων (π.χ. οργανικό – φωνητικό, ομαδικό – σολιστικό
κ.λπ.)

Σε ό,τι αφορά στην ενότητα Μουσικός Πολιτισμός οι εκπαιδευτικοί χρειάζεται

να:

• Συνεργάζονται με τα παιδιά και τους γονείς και συλλέγουν μουσικές και τραγούδια από τις
χώρες ή τους τόπους καταγωγής τους
• Εξιστορούν παραδοσιακά ήθη και έθιμα και τα συνδέουν με αντίστοιχα μουσικά ακούσματα

• Προσφέρουν μουσικά ακούσματα από όλο τον κόσμο σε αυθεντικές ή ποιοτικές εκτελέσεις,
αξιοποιώντας τις δυνατότητες των ΤΠΕ

ΙΕΚ Ένωση-Τμήμα Προσχολικής Αγωγής 4

Β΄Εξάμηνο
Μάθημα: Παιδαγωγική-Νηπιαγωγική
Διδάσκουσα: Ρέγκλη Διονυσία
 14.ΤΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ

Η σημασία του παιχνιδιού

Το παιχνίδι θεωρείται η «κυρίαρχη δραστηριότητα» για την ανάπτυξη και τη μάθηση των
παιδιών στην προσχολική ηλικία και αποτελεί ένα δυναμικό πλαίσιο μάθησης και ανάπτυξης.

Μέσω του παιχνιδιού τα παιδιά αναπτύσσουν βασικές ικανότητες όπως:

• να αλληλεπιδρούν και να συνεργάζονται με συνομηλίκους και ενήλικες θέτοντας και

υλοποιώντας κοινούς στόχους

• να επικοινωνούν επεκτείνοντας τις γλωσσικές τους ικανότητες, εξερευνώντας και

χρησιμοποιώντας διαφορετικά μέσα έκφρασης και αναπαράστασης της σκέψης, των εμπειριών και
των συναισθημάτων τους (όπως συμβολικό παιχνίδι, σχέδιο-ζωγραφική, κατασκευές, κουκλοθέατρο,
κίνηση κ.ά.)

• να λειτουργούν υπεύθυνα και αυτόνομα, να αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες, να υποστηρίζουν

τις επιλογές τους (κτίζοντας έτσι την προσωπική τους ταυτότητα) και να τολμούν να δοκιμάζουν χωρίς
φόβο μέσα στην ασφάλεια που τους παρέχει το παιχνίδι

• να διατυπώνουν ερωτήματα και να θέτουν προβλήματα

• να αναπτύσσουν στρατηγικές για να λύσουν προβλήματα

• να εφαρμόζουν δημιουργικά τις γνώσεις τους σε νέα περιεχόμενα και καταστάσεις

Το παιχνίδι παρέχει στα παιδιά πολλαπλές ευκαιρίες να προσεγγίσουν γνώσεις και

δεξιότητες από διαφορετικές μαθησιακές περιοχές (γλώσσα, μαθηματικά, φυσικές επιστήμες,
κοινωνικές επιστήμες, δημιουργικές τέχνες κ.λπ.).

Βοηθάει τα παιδιά να ανακαλύψουν χαρακτηριστικά του κόσμου που τα περιβάλλει, καθώς

παίζοντας μοιράζονται και διαπραγματεύονται διαφορετικές κοινωνικές και πολιτισμικές εμπειρίες,
ενδιαφέροντα και γνώσεις που κάθε παιδί φέρνει μαζί του στο σχολείο (π.χ. με τα παιχνίδια ρόλων
δοκιμάζουν καθημερινούς ρόλους οικείων ανθρώπων).

Όταν τα παιδιά μαθαίνουν μέσα από το παιχνίδι αναπτύσσουν θετικές στάσεις απέναντι στη
μάθηση.

Επιπλέον, το παιχνίδι αποτελεί κατάλληλο πλαίσιο για συλλογή πολύτιμων δεδομένων. Για
παράδειγμα, καθώς παρατηρούν τα παιδιά στο ελεύθερο παιχνίδι, οι εκπαιδευτικοί αναγνωρίζουν
ενδιαφέροντα και προτιμήσεις, διαπιστώνουν γνώσεις και δεξιότητες που ήδη κατάκτησαν και
στάσεις που έχουν υιοθετήσει.

Όλα αυτά μπορούν αργότερα να τα αξιοποιήσουν στο σχεδιασμό άλλων μαθησιακών

εμπειριών.

Το παιχνίδι, λοιπόν, είναι τόσο σημαντικό για την ανάπτυξη και τη μάθηση των παιδιών που
αναγνωρίζεται εδώ και πολλά χρόνια ως δικαίωμα τους. Εκτός από την ψυχαγωγία και τα θετικά
συναισθήματα που προκαλεί, μεγάλο μέρος της μάθησης των παιδιών της προσχολικής ηλικίας
συντελείται καθώς παίζουν.

ΙΕΚ Ένωση-Τμήμα Προσχολικής Αγωγής 5

Β΄Εξάμηνο
Μάθημα: Παιδαγωγική-Νηπιαγωγική
Διδάσκουσα: Ρέγκλη Διονυσία
 Μέσα στο «ασφαλές» και ευέλικτο πλαίσιο που παρέχει το παιχνίδι, δίνεται η δυνατότητα στα
παιδιά να εκφράσουν τις γνώσεις και τις αντιλήψεις τους για το πώς λειτουργεί ο κόσμος, να
συνυπάρξουν και να συνεργαστούν με άλλους, να συνδυάσουν γεγονότα και καταστάσεις, να
εκτονώσουν την ενέργεια τους, να έρθουν σε επαφή με έννοιες από διάφορα επιστημονικά πεδία, να
προβληματιστούν, να αυτοσχεδιάσουν και να δημιουργήσουν.

Το παιχνίδι και ιδιαίτερα το κοινωνικό-δραματικό παιχνίδι αποτελεί επίσης ένα σημαντικό

μαθησιακό πλαίσιο για την ανάπτυξη της γλώσσας και της αναπαραστατικής σκέψης, δυο βασικά
«εργαλεία» για την ανάπτυξη και την αναδιοργάνωση των εννοιών.

Ο ρόλος του εκπαιδευτικού στο παιχνίδι των παιδιών

Για να λειτουργήσει το παιχνίδι ως εργαλείο μάθησης χρειάζεται την καθοδήγηση και την
υποστήριξη του εκπαιδευτικού.

Επομένως, ο ρόλος του εκπαιδευτικού είναι καθοριστικός. Για να αξιοποιήσει παιδαγωγικά

ο εκπαιδευτικός το παιχνίδι χρειάζεται να ακολουθεί κάποιες μεθοδολογικές προσεγγίσεις που θα
τον βοηθήσουν να οργανώσει την εργασία του κατάλληλα. Συγκεκριμένα, ο εκπαιδευτικός χρειάζεται
να:

• Παρέχει στα παιδιά «ανοιχτά» υλικά, που ενεργοποιούν τη φαντασία - δηλ. υλικά με πολλές
δυνατότητες όπως για παράδειγμα, υφάσματα - αλλά και οικεία υλικά από την καθημερινότητα τους
που προσφέρονται για την ανάπτυξη των πολυγραμματισμών.

• Φροντίζει να αντανακλάται στο συμβολικό παιχνίδι η πραγματικότητα όλων των παιδιών – οι

οικογενειακές και πολιτισμικές τους εμπειρίες.

• Συμμετέχει στο παιχνίδι των παιδιών σε ρόλους που αυτά επιλέγουν για να τα εμπλέξει σε
διάλογους που εμπλουτίζουν το λεξιλόγιο και επεκτείνουν τη σκέψη τους. «Χτίζει» πάνω στο
παιχνίδι των παιδιών, δεν το κατευθύνει.

• Βοηθάει τα παιδιά να λύσουν τυχόν συγκρούσεις ώστε να μπορέσουν να συνεχίσουν το

παιχνίδι τους.

• Παρατηρεί το παιχνίδι των παιδιών για να εντοπίσει στιγμές όπου κινδυνεύει να καταλήξει
σε μια σειρά από επαναλαμβανόμενες κινήσεις, χωρίς φαντασία και δημιουργικότητα («ανώριμο»
παιχνίδι) και να παρέμβει κατάλληλα.

• Ενθαρρύνει διάφορα είδη παιχνιδιού και σε διαφορετικά περιβάλλοντα, αν αυτό είναι εφικτό
(μέσα στην τάξη, στην αυλή του σχολείου, σε μεγαλύτερο χώρο που διατίθεται στην κοινότητα κ.λπ.).

• Σχεδιάζει τις οργανωμένες δραστηριότητες με τρόπο ώστε να έχουν παιγνιώδη χαρακτήρα.

• Ενημερώνει τους γονείς για τη σημασία του παιχνιδιού στην προσχολική ηλικία και
εκπαίδευση.

• Φωτογραφίζει τα παιδιά καθώς παίζουν και συζητάνε, αργότερα, με τη βοήθεια της

φωτογραφίας, για την εμπειρία τους.

ΙΕΚ Ένωση-Τμήμα Προσχολικής Αγωγής 6

Β΄Εξάμηνο
Μάθημα: Παιδαγωγική-Νηπιαγωγική
Διδάσκουσα: Ρέγκλη Διονυσία
 Είδη παιχνιδιού

Υπάρχουν αρκετοί τρόποι κατηγοριοποίησης των διαφορετικών ειδών παιχνιδιού στο

νηπιαγωγείο. Ενδεικτικά παρουσιάζεται μια απλή κατηγοριοποίηση με αντιπροσωπευτικά
παραδείγματα για κάθε κατηγορία.

Είδη Παραδείγματα

Κοινωνικό –δραματικό παιχνίδι: Οργανώνουν το τραπέζι μετά από τα βαφτίσια του μωρού,
στέλνουν ένα πακέτο στη γιαγιά από το ταχυδρομείο, μαγειρεύουν φαγητό της οικογένειας, ψωνίζουν
σε μαγαζί.

Φανταστικό παιχνίδι: Αναπαράγουν χαρακτήρες από παιδικές σειρές και δημιουργούν νέες
ιστορίες, οργανώνουν ένα ταξίδι στο διάστημα, γίνονται ερευνητές που ταξιδεύουν στη ζούγκλα.

Παιδαγωγικά παιχνίδια χειρισμού αντικειμένων: Πάζλ, οικοδομικό υλικό και άλλα υλικά
κατασκευών, ενσφηνώματα, tangram κ.λπ.

Παιχνίδια με κανόνες -Επιτραπέζια ή επιδαπέδια παιχνίδια με διάφορα υλικά:

-Κινητικά ομαδικά παιχνίδια και παραδοσιακά παιχνίδια,

-Παιχνίδια που συνδέονται με διαφορετικές μαθησιακές περιοχές (π.χ. λεκτικά και μαθηματικά
παιχνίδια)

-Αυτοσχέδια παιχνίδια των παιδιών με κανόνες,

-Λογισμικό εκπαιδευτικών παιχνιδιών και δραστηριοτήτων με πολυμέσα για προσχολική και

πρώτη σχολική ηλικία

Παιχνίδι διερεύνησης:

-Διερευνούν ιδιότητες και χρήσεις των υλικών: χρησιμοποιούν σανίδες και τουβλάκια για να
δημιουργήσουν σύνθετες διαδρομές, εξερευνούν την κίνηση της μπάλας σε αυτές τις διαδρομές,
εξερευνούν τις μαγνητικές ιδιότητες χρησιμοποιώντας μαγνήτες και διάφορα άλλα υλικά.

-Διερευνούν τις σωματικές τους δυνατότητες με κινητικά παιχνίδια καθώς δοκιμάζουν να

περπατήσουν ισορροπώντας πάνω σε ένα πεζούλι ή να σκαρφαλώσουν σε μια ξύλινη κατασκευή.

-Διερευνούν το χώρο και χωρικές έννοιες με προγραμματιζόμενα παιχνίδια όπως το ρομπότ

Bee-Bot (π.χ. https://www.Learningplace.com.au / uploads / documents / store / doc
_669_2468_ be ebotguideA 4 v 2.pdf

-Διερευνούν τις χρήσεις διαφόρων τεχνολογικών εργαλείων (π.χ. http:// ictearlyyears. e 2

bn . rog / planning 4_39. html

ΙΕΚ Ένωση-Τμήμα Προσχολικής Αγωγής 7

Β΄Εξάμηνο
Μάθημα: Παιδαγωγική-Νηπιαγωγική
Διδάσκουσα: Ρέγκλη Διονυσία