Θερμοπληξία (συμπτώματα-αντιμετώπιση)

Συχνά η κατάσταση αυτή εκδηλώνεται απότομα και μπορεί να προκαλέσει απώλεια

των αισθήσεων μέσα σε λίγα λεπτά. Μπορεί να υπάρχει μια περίοδος κατά την
οποία το άτομο δεν αισθάνεται καλά και είναι ανήσυχο.

Η θερμοπληξία προκαλείται από μη καλή λειτουργία του «θερμοστάτη» που

βρίσκεται στον εγκέφαλο και η οποία οφείλεται είτε σε παρατεταμένη έκθεση σ’ ένα
ιδιαίτερα ζεστό περιβάλλον, είτε σε ασθένεια που προκαλεί υψηλότατο πυρετό.
Έτσι, το σώμα αποκτά επικίνδυνα υψηλή θερμοκρασία.

Τα συμπτώματα που ακολουθούν αυτή την κατάσταση είναι:

• Πονοκέφαλος, ζαλάδα και δυσφορία

• Υπερκινητικότητα και σύγχυση
• Ζεστό, αναψοκοκκινισμένο, ξηρό δέρμα
• Γρήγορη μείωση του επιπέδου ανταπόκρισης του ατόμου
• Έντονος σφυγμός
• Θερμοκρασία σώματος άνω των 40 βαθμών

Αν κάποιος οικείος έχει αυτά τα συμπτώματα ή υπάρχει η υποψία θερμοπληξίας, ο

στόχος είναι να μειωθεί η θερμοκρασία του σώματός του όσο το δυνατόν
γρηγορότερα και να αναζητηθεί άμεσα ιατρική βοήθεια. Έτσι:

• Πρέπει να γίνει άμεση μετακίνηση του θερμόπληκτου σε δροσερό μέρος και να του
αφαιρεθούν όλα τα ρούχα, εκτός των εσωρούχων.

• Άμεση κλήση γιατρού

• Είναι απαραίτητο να τυλιχθεί το άτομο με ένα κρύο, υγρό σεντόνι, το οποίο πρέπει
να διατηρείται συνεχώς υγρό, έτσι ώστε να μειωθεί η θερμοκρασία του σώματος και
να φθάσει στους 38 βαθμούς. Παράλληλα, επιθυμητό θα ήταν κάποιος να του κάνει
αέρα (όχι ανεμιστήρας).

• Όταν πλέον η θερμοκρασία πέσει σε ασφαλές επίπεδο (38 βαθμών), είναι αναγκαία
η αντικατάσταση του βρεγμένου σεντονιού με ένα στεγνό, ενώ πρέπει να
εξακολουθήσει να υπάρχει παρακολούθηση του πάσχοντα μέχρι να έρθει κάποιος
γιατρός.

• Αν, δυστυχώς, η θερμοκρασία ξανανέβει, πρέπει να επαναληφθεί η διαδικασία με

το βρεγμένο σεντόνι.

Ο άνθρωπος έχει τη δυνατότητα να διατηρεί την εσωτερική του θερμοκρασία (36,8 ±

0,4 0C) με τη βοήθεια θερμορυθμιστικών μηχανισμών που έχει. Αυτό του επιτρέπει
να ζει σε περιβάλλοντα με μεγάλες διακυμάνσεις της εξωτερικής θερμοκρασίας (π.χ
στους Πόλους, αλλά και στον Ισημερινό).
Ο έλεγχος αυτών των μηχανισμών έχει έδρα στον εγκέφαλο.
Η θερμοπληξία είναι μια εξαιρετικά επείγουσα ιατρική κατάσταση, απειλητική για τη
ζωή, η οποία οφείλεται σε ανεπάρκειες ή σε δυσλειτουργίες των θερμορυθμιστικών
μηχανισμών. Εκδηλώνεται με εγκεφαλικές διαταραχές, υψηλότατο πυρετό και
απουσία εφίδρωσης.
Για να συμβεί θερμοπληξία σε κάποιον άνθρωπο θα πρέπει να γίνουν ταυτόχρονα
τα εξής:

 Υψηλή εξωτερική θερμοκρασία με υψηλή υγρασία.

 Προδιάθεση του οργανισμού.

Προδιαθεσικοί παράγοντες

 Ηλικία άνω των 65 ετών, μοναχικά εξασθενισμένα άτομα, υπέρβαρα άτομα,

γενικά άτομα που πάσχουν από χρόνια νοσήματα, όπως καρδιοπάθειες,
νεφροπαθείς, πνευμονοπάθειες, ΣΔ.
 Όλα τα άτομα που, για καθαρά ιατρικούς λόγους, παίρνουν φάρμακα για
χρόνια νοσήματα όπως διουρητικά, ψυχοφάρμακα, αντισυλληπτικά.
 Ιδιαίτερα κατά την περίοδο των υψηλών θερμοκρασιών του περιβάλλοντος θα
πρέπει να συμβουλεύονται τον ιατρό για την ελάττωση της δοσολογίας

Αναγνωρίστε τη θερμοπληξία

1. Δυνατός πονοκέφαλος.
2. Ατονία-δυσφορία.
3. Αίσθημα καταβολής δυνάμεων.
4. Τάση για λιποθυμία.
5. Πτώση της αρτηριακής πίεσης.
6. Ναυτία-εμετοί.
7. Ταχυκαρδία.
8. Απώλεια συνείδησης.

Οδηγίες αντιμετώπισης της θερμοπληξίας

 Αποφυγή έκθεσης στο ηλιακό φως.

 Αναζήτηση σκιερών και δροσερών μερών.
 Προτίμηση στα ελαφρά, άνετα και ανοιχτόχρωμα ρούχα.
 Χρησιμοποίηση καπέλου, γυαλιών ηλίου, ομπρέλας κα.
 Λήψη υγρών (νερό, αναψυκτικά, κατά προτίμηση φυσικούς χυμούς.).
 Διατροφή με ολιγοθερμική δίαιτα που θα περιλαμβάνει κατανάλωση φρούτων
και λαχανικών.
 Αποφυγή οινοπνευματωδών ποτών
Ποιες είναι οι πρώτες βοήθειες που μπορείτε να προσφέρετε σε κάποιον που
εμφανίζει συμπτώματα θερμοπληξίας

 Μεταφορά του θερμόπληκτου, αμέσως, σε μέρος δροσερό, ευάερο και σκιερό

ή κάτω από δένδρα, αν υπάρχουν!
 Τοποθέτηση ψυχρών επιθεμάτων στο πρόσωπο και στο κεφάλι του.
 Ψεκάστε το σώμα με δροσερό νερό.
 Αφαίρεση βαριών ρούχων για να αεριστεί το σώμα.
 Λήψη υγρών με μικρές ποσότητες αλατιού.
 Βάλτε τον ασθενή σε πλάγια θέση, ώστε να είναι σε έκθεση μεγάλη επιφάνεια
του δέρματος στη ροή του αέρα.
 Καλούμε το ΕΚΑΒ για τη μεταφορά του σε νοσοκομείο.

Τι είναι η θερμοπληξία;
Η θερμοπληξία είναι μια λειτουργική διαταραχή του ανθρώπινου οργανισμού, που
εμφανίζεται όταν η θερμοκρασία του περιβάλλοντος είναι πολύ υψηλή και η σχετική
υγρασία της ατμόσφαιρας είναι πάνω από 70%, γεγονός που δυσκολεύει και
εμποδίζει την εξάτμιση του ιδρώτα και την αποβολή θερμότητας του σώματος.

Ποια είναι τα πρώτα συμπτώματα;

 δυνατός πονοκέφαλος,
 ατονία,
 αίσθημα καταβολής δυνάμεων
 τάση για λιποθυμία,
 πτώση της αρτηριακής πίεσης,
 ναυτία,
 εμετοί
 ταχυκαρδία.

Σε σοβαρότερες μορφές εμφανίζεται:

 πυρετός,
 εμετοί,
 διάρροια,
 διαταραχή της πηκτικότητας του αίματος
 απουσία εφίδρωσης,
 απώλεια αισθήσεων.
 Μπορεί να επέλθει έμφραγμα του μυοκαρδίου,
 ενώ σε ακραίες περιπτώσεις, κωματώδης κατάσταση και θάνατος.

Πώς προλαμβάνω τη θερμοπληξία;

 Αποφεύγω την έκθεση στον ήλιο.

 Προτιμώ σκιερά και δροσερά μέρη Αποφεύγω τους χώρους όπου επικρατεί
συνωστισμός.
 Ντύνομαι με ελαφρά, άνετα και ανοιχτόχρωμα ρούχα.
 Φοράω γυαλιά ηλίου και καπέλο.
 Κάνω πολλά χλιαρά ντους και υγρά πανιά στο κεφάλι ή στο λαιμό.
 Πίνω πολύ νερό και χυμούς φρούτων
  Στην έντονη εφίδρωση φροντίζω για τη λήψη αλατιού για να κρατηθεί το
επίπεδο των υγρών στον οργανισμό.
 Αποφεύγω τα οινοπνευματώδη ποτά.
 Καταναλώνω μικρά, ελαφρά γεύματα, χωρίς λιπαρά, αλλά με πολλά φρούτα
και λαχανικά
 Αποφεύγω τη βαριά σωματική εργασία ιδιαίτερα σε χώρους με υψηλή
θερμοκρασία, άπνοια και μεγάλη υγρασία.
 Δεν περπατάω και δεν τρέχω για πολλή ώρα κάτω από τον ήλιο.
 Αποφεύγω τις πολύωρες διαδρομές με τα μέσα συγκοινωνίας, κατά τη
διάρκεια της ζέστης.
 Συμβουλεύομαι τον γιατρό μου για οποιοδήποτε πρόβλημα υγείας.

Ποιες είναι οι ευπαθέστερες ομάδες στις υψηλές θερμοκρασίες;

 Τα νεογνά και τα βρέφη,

 οι ηλικιωμένοι, και
 οι πάσχοντες από χρόνια νοσήματα.
 Ειδικότερα, όσοι πάσχουν από χρόνια αναπνευστικά,καρδιαγγειακού κλπ.
νοσήματα πρέπει να συμβουλεύονται τον γιατρό τους για ειδικές οδηγίες, ενώ
όσοι παίρνουν φάρμακα θα πρέπει να ρωτήσουν τον γιατρό αν θα συνεχίσουν
την αγωγή και σε ποια δοσολογία, γιατί μερικά έχουν την ιδιότητα να
αυξάνουν τη θερμοκρασία του σώματος.

-Τα νεογνά πρέπει να είναι ντυμένα όσο γίνεται πιο ελαφρά και να πίνουν συχνά
υγρά μαζί με το γάλα.
-Το δωμάτιο ή το σπίτι, γενικά κατά τη διάρκεια της ζεστής ημέρας, πρέπει να είναι
ερμητικά κλειστό, αφού έχει δροσιστεί και μείνει ανοιχτό όλη τη νύχτα.
Τι πρέπει να γνωρίζουμε για την προστασία των ηλικιωμένων ατόμων;
Αν στην οικογένεια μας έχουμε ηλικιωμένα άτομα, φροντίζουμε να μην τα
εγκαταλείπουμε μόνα τους σε περίπτωση θερινών διακοπών ή πολυήμερης
απουσίας από το σπίτι . Σε αντίθετη περίπτωση, θα πρέπει να εξασφαλίσουμε την
παρουσία κάποιου ατόμου για την καθημερινή τους φροντίδα.
Ποιες είναι οι Πρώτες Βοήθειες που μπορώ να προσφέρω σε κάποιον που εμφανίζει
συμπτώματα θερμοπληξίας;

 Μεταφέρω τον θερμόπληκτο, χωρίς χρονοτριβή, σε μέρος δροσερό, ευάερο

και σκιερό ή κάτω από δέντρα αν υπάρχουν.
 Αφαιρώ τα βαριά ρούχα, για να αερίζεται το σώμα
 Βρέχω το πρόσωπο του, το λαιμό, το στήθος και γενικά το σώμα του με κρύο
νερό.
 Τοποθετώ ψυχρά επιθέματα στο πρόσωπο και το κεφάλι του.
 Κάνω εντριβές στα άκρα του με κατεύθυνση από κάτω προς τα πάνω.
 Αν μπορεί να πιει, του δίνω άφθονα υγρά και μικρές ποσότητες αλατιού.
 Καλώ το ΕΚΑΒ για την μεταφορά του σε Νοσοκομείο.

1. Εγκαύματα
Βλάβες των ιστών που προκαλούνται από θερμότητα. Ανάλογα με τα συμπτώματά
τους, διακρίνονται σε:

 Α’ Βαθμού, όπου το δέρμα ασπρίζει με την πίεση και γίνεται ευαίσθητο.

 Β’ Βαθμού, όπου το δέρμα είναι ερυθρό με φυσαλίδες και πολύ ευαίσθητο.
  Γ’ Βαθμού, όπου το δέρμα είναι σκληρό και ξηρό χωρίς να είναι ευαίσθητο.

Οι ηλιακές ακτίνες προκαλούν εγκαύματα τόσο το καλοκαίρι, όσο και τον χειμώνα,
όπου η υπεριώδης ακτινοβολία είναι εντονότερη από την αντανάκλαση του ήλιου
στο χιόνι. Η παρατεταμένη έκθεση στον ήλιο, ειδικά τις επικίνδυνες ώρες μεταξύ
12.00 και 16.00, χωρίς αντηλιακή προστασία προκαλεί διαστολή των αιμοφόρων
αγγείων και προκαλεί έντονη ερυθρότητα στο δέρμα, μικρές φυσαλίδες, πόνο και
οίδημα.
Αντιμετώπιση ελαφρών εγκαυμάτων:

 Ξεπλένουμε το τραύμα με κρύο νερό για 10 λεπτά περίπου, ώστε να

σταματήσουμε το κάψιμο και να ανακουφίσουμε τον πόνο.
 Αφαιρούμε κοσμήματα, ρολόγια και σφιχτά ρούχα από την τραυματισμένη
περιοχή.
 Καλύπτουμε την περιοχή με αποστειρωμένο επίδεσμο ή σεντόνι.
 Στη συνέχεια τοποθετούμε μια ενυδατική κρέμα ή κρέμα με 1% υδροκορτιζόνη,
η οποία μπορεί να μειώσει τον πόνο και το πρήξιμο και να επιταχύνει τη
διαδικασία ίασης.
 Για την ανακούφιση από τον πόνο μπορεί κανείς να πάρει επιπρόσθετα
αντιφλεγμονώδη και αναλγητικά φάρμακα, όπως ασπιρίνη και
ιμπουπροφένη, σύμφωνα με τις οδηγίες του γιατρού.
 Εάν υπάρχουν φουσκάλες στο δέρμα, αυτές δεν πρέπει επουδενί να σπάνε,
καθώς η ρήξη αυξάνει τον κίνδυνο μόλυνσης.
 Μετά από μερικές μέρες, η διαδικασία της αποθεραπείας περιλαμβάνει την
αποβολή του επιφανειακού στρώματος της επιδερμίδας στο σημείο της
βλάβης.

2. Ηλίαση
Παθολογική κατάσταση που προκαλείται από παρατεταμένη έκθεση του κεφαλιού
στις ηλιακές ακτίνες χωρίς κάλυμμα.
Συμβαίνει σε κουρασμένο άτομα και κυρίως τα παιδιά και τους ηλικιωμένους.
Εμφανίζεται όταν η ηλιακή ακτινοβολία είναι έντονη και άμεση και οφείλεται στην
ευαισθησία που έχει ο ανθρώπινος εγκέφαλος στην θερμότητα.
Συμπτώματα:

 Κόκκινο και ζεστό πρόσωπο

 Γρήγορος και δυνατός παλμός
 Πόνος στο κεφάλι, αδυναμία, ζαλάδα, ίλιγγος, παραισθήσεις, παραλήρημα
 Έξαψη, εμετός, υψηλός πυρετός
 Σε βαριές περιπτώσεις, εμφανίζονται σπασμοί και απώλεια συνείδησης

Αντιμετώπιση:

 Όταν κάποιος πάθει ηλίαση πρέπει:

 Να του ανασηκώσουμε ελαφρά το κεφάλι.
 Να του δροσίσουμε το κεφάλι και τον αυχένα με νερό.
 Να του δώσουμε να πιει κρύα ποτά (όχι οινοπνευματώδη) ή χυμούς φρούτων
μέχρι το σώμα να επανέλθει στη φυσιολογική του κατάσταση.
3. Θερμοπληξία
Λειτουργική διαταραχή του ανθρωπίνου οργανισμού που εμφανίζεται όταν η
θερμοκρασία του περιβάλλοντος είναι πολύ υψηλή και η σχετική υγρασία της,
ατμόσφαιρας είναι πάνω από 70%, γεγονός που δυσκολεύει και εμποδίζει την
εξάτμιση του ιδρώτα και την αποβολή θερμότητας από το σώμα.
Συμπτώματα:

Πυρετός, εμετός, διάρροια

 Διαταραχή της πηκτικότητας του αίματος

 Απουσία εφίδρωσης
 Απώλεια αισθήσεων
 Πιθανότητα πρόκλησης εμφράγματος του μυοκαρδίου
 Σε ακραίες περιπτώσεις, κωματώδης κατάσταση και θάνατος

Μέτρα για την πρόληψη της θερμοπληξίας:

 Αποφεύγουμε την έκθεση στον ήλιο.

 Προτιμούμε σκιερά και δροσερά μέρη, ντυνόμαστε ελαφρά με άνετα και
ανοιχτόχρωμα ρούχα, καπέλο και γυαλιά ηλίου.
 Αποφεύγουμε χώρους με συνωστισμό.
 Κάνουμε χλιαρά ντους, πίνουμε πολλά υγρά.
 Καλό θα είναι να έχουμε πάντα μαζί μας ιαματικό νερό σε μορφή σπρέι και να
ψεκάζουμε συχνά τα σημεία του σώματος μας που είναι εκτεθειμένα στον
ήλιο.
 Σε έντονη εφίδρωση, φροντίζουμε για την λήψη αλατιού για να κρατηθεί το
επίπεδο των υγρών στον οργανισμό.
 Αποφεύγουμε τα οινοπνευματώδη ποτά, καταναλώνουμε μικρά, ελαφρά
γεύματα, χωρίς λιπαρά, αλλά με πολλά φρούτα και λαχανικά.
 Αποφεύγουμε τη βαριά σωματική εργασία σε ζεστούς χώρους με άπνοια και
μεγάλη υγρασία.
 Δεν περνάμε και δεν τρέχουμε πολλή ώρα κάτω από τον ήλιο, αποφεύγουμε
τις μεγάλες διαδρομές με τα μέσα συγκοινωνίας.
 Τέλος, ζητάμε την συμβουλή του γιατρού μας για οποιοδήποτε πρόβλημα
υγείας.

Οι πιο ευπαθείς ομάδες σε υψηλές θερμοκρασίες είναι τα νεογνά και τα βρέφη, οι

ηλικιωμένοι και οι πάσχοντες από χρόνια νοσήματα. Ειδικά όσοι πάσχουν από
χρόνια αναπνευστικά, καρδιαγγειακά κ.λπ. νοσήματα πρέπει να συμβουλεύονται
τον γιατρό τους αν θα συνεχίσουν την αγωγή και σε ποια δοσολογία, διότι μερικά
φάρμακα έχουν την ιδιότητα να αυξάνουν την θερμοκρασία του σώματος.
Αντιμετώπιση συμπτωμάτων θερμοπληξίας:

 Μεταφέρουμε τον θερμόπληκτο σε μέρος δροσερό, ευάερο, σκιερό.

 Του αφαιρούμε τα ρούχα.
 Του βρέχουμε το πρόσωπο, το λαιμό και το στήθος με κρύο νερό.
 Τοποθετούμε ψυχρά επιθέματα στο πρόσωπο και στο κεφάλι του.
 Κάνουμε εντριβές στα άκρα του με κατεύθυνση από κάτω προς τα πάνω.
 Αν μπορεί να πιει, του δίνουμε πολλά υγρά και μικρές ποσότητες αλατιού.
 Καλούμε το ΕΚΑΒ για την μεταφορά του σε νοσοκομείο.
Εναλλακτικοί τρόποι αντιμετώπισης:
Σε ερεθισμό του δέρματος ή σε έγκαυμα μπορείτε να απλώσετε λοσιόν αλόης ή
καλαμίνης, καθώς και κρέμα καλέντουλας.
Ως καταπραϋντικό, αλλά και για την αποφυγή μόλυνσης, απλώστε αιθέριο έλαιο
λεβάντας.
Και φυσικά, μην ξεχνάτε να βάζετε αντιηλιακή κρέμα και να την ανανεώνετε πολύ
συχνά!