74.

Lectio Quattuor et Septuagesima

GRAMMATICA LATINA
Verbi tempora
Praeteritum perfectum et imperfectum

Nox obscura erat: nulla luna caelum illustrabat;

caelum neque luna neque stellis illustrabatur.
Tum fulgur caelum illustravit; caelum
obscurum fulgure clarissimo illustratum est.
'Illustrabat, illustrabatur' est praeteritum
imperfectum.
'Illustravit, illustratum esf praeteritum perfectum
est.
Perfectum Activum
Marcus dicit 'se Sextum pulsavisse': "Ego Sextum
pulsavi."
Iulius: "Tune solus eum pulsavisti?" Marcus: "Ego
et Titus eum pulsavimus."
Iulius: "Vosne unum pulsavistis?"
Primum Marcum pulsavit Sextus, tum Marcus et
Titus eum pulsaverunt.
Infinitivus perfecti: pulsavisse.

Singularis Pluralis
Persona prima: pulsavi pulsavimus
Persona secunda: pulsavisti pulsavistis
Persona tertia: pulsavit pulsaverunt

Exempla:
[l] recitare: recitavisse
[2] parere: paruisse
[3] scribere: scripsisse
[4] audire: audivisse

Marcus malus discipulus fuit: male recitavit, foede

scripsit, in ludo dormivit, nec magistro paruit. Sed
Marcus dicit 'se bonum discipulum fuisse, bene
recitavisse, pulchre scripsisse, magistro paruisse,
nec in ludo dormivisse': "Ego bonus discipulus fui,
bene recitavi, pulchre scripsi, magistro parui, nec
in ludo dormivi." Iulius: "Mentiris, Marce! Tu
malus discipulus fuisti, male recitavisti, foede
scripsisti, in ludo dormivisti, nec magistro
paruisti!"
Marcus et Titus mali discipuli fuerunt, male
recitaverunt, foede scripserunt, in ludo
dormiverunt, nec magistro paruerunt.
Marcus et Titus: "Nos boni discipuli fuimus, bene
recitavimus, pulchre scripsimus, magistro
paruimus, nec in ludo dormivimus!" Iulius:
"Mentimini, pueri! Vos mali discipuli fuistis, male
recitavistis, foede scripsistis, in ludo dormivistis,
nec magistro paruistis!"

[B] Passivum.
Pater filium/filiam laudavit = filius laudatus
est/filia laudata est a patre.
Filius laudatus/filia laudata gaudet.'
Pater filios/filias laudavit = filii laudati
sunt/filiae landatae sunt a patre. Filii
laudati/filiae laudatae gaudent.
'Laudatlus -a -um' est participium perfecti.

Participium perfecti est adiectivum declinationis

primae et secundae. Alia participia perfecti:
pulsatus, appellatus, verberatus, scriptus,
auditus, punitus. Cum participium perfecti cum
tempore praesenti verbi 'esse' coniungitur, fit
perfectum passivi.
Discipulus dicit 'se laudatum esse': "A magistro
laudatus sum."
Pater: "Tune laudatus es?"
Discipuli dicunt 'se laudatos esse': "A magistro
laudati sumus."
Pater: "Vosne laudati estis?"

Infinitivus: laudatus esse

Singularis
Persona prima: laudatus sum
Persona secunda: laudatus es
Persona tertia: laudatus est

I.
1. Salutabat non tempus praesens, sed tempus
____ est; salutavit quoque tempus ____ est.
2. Sedebat, exspectabat, salutabat, salutabatur non
est praeteritum perfectum, sed ____.
3. Pulsavit, intravit, salutavit, salutata est non
praeteritum imperfectum, sed ____ est.

II.
1. Infinitivus: praesens: vocare; perfectum:
_____isse; praesens: parere, perfectum: _____isse;
praesens: scribere, perfectum: _____isse; praesens:
audire, perfectum: _____isse.
2. Personae perfecti: singularis: i, _, _; pluralis: _, _,
_.
3. vocavi, vocav_, paru_, paru_.
4. vocavisti, vocav_, paru_, paru_.
5. vocav_, vocav_, paru_, paru_.
6. scrips_, scrips_, audiv_, audiv_.
7. scrips_, scrips_, audiv_, audiv_.
8. scrips_, scrips_, audiv_, audiv_.
9. Infinitivus: praesens: vocari, perfectum: ____um
esse; praesens: audiri, perfectum: ____um esse.
10. vocatus sum, vocat_ ____, auditus ____, audit
sumus.
11. vocatus es, vocat_ ____, audit_ ____, audit_
____.
12. vocat_ ____, vocat_ ____, audit_ ____, audit_
____.
13. Participium perfecti: nom sg masc: vocat_,
audit_; fem: vocat_, audit_; nt: vocat_, audit_.

III.
1. _____ viae _____, quae ad villam Iulii _____,
propter imbrem umida est.
2. Facies et manus et _____ Marci sordida sunt;
pater eum _____ non potest.
3. Non solum Marcus ipse, sed etiam _____ eius
non iam _____ et _____ est, nam puer humi iacuit.

IV.
1. Davus a Medo accusatus est = Medus Davum
accusavit.
2. Vox domini a servis non audita est =
3. Litterae Sexti a magistro laudatae sunt. =
4. Romae magistri discipulos pigros
verberaverunt. =
5. Infans vagiens parentes excitavit. =
6. Dominus servum punivit. =
7. Ancillae Iuliam vestiverunt. =

V.
1. Iulius, ____ ______ Marcus atrium intravit,
filium ______ neque eum cognoscit. Vestimenta
enim pueri plena ______ sunt et facies eius ______
operitur.
2. Pater Marcum de ______ interrogat: “Quare
pugnavisti? Dic mihi ______.”
3. Initio Marcus vera non ______, quia se ______
vult. Marcus: “A ______, gerente longa ______,
pulsatus sum.”
4. Pater, filium cum ______ comparans, vestimenta
______ iubet. In cubiculo Marcus vestimenta
______ et alia induit.
5. ______ Aemilia atrium intrans ______ sordidum
conscpicit.
6. Aemilia: “______ hic pedibus sordidis
ambulavit.”
7. ______ est ea pugna iniqua duo ______ unum
puerum minorem oppugnant et ______ conantur.

VI.
1. Marcus, ______ in atrium intravit, non vera sed
______ narrat, quia patrem timet.
2. Marcus autem male ______. Iulius ______ non
potest quia filium suum bene cognoscit.
3. Sed Aemilia filio suo ______, nec ______, quia
filium suum nimis amat.
4. Iulius, litteras ______ intuens: “Ain’ ______?
Falsa sunt omnia quae nobis narravisti.”
5. Marcus: “Qua __ causa de verbis meis
dubitavisti?”
6. Marcus tabellam ______ pugnam mutavit.

VII.
1. Iulius: “Servos pulsavi.” = Iulius dicit se servos
pulsavisse.
2. Servi: “A Iulio pulsati sumus.” =
3. Servi a Iulio pulsati sunt. =
4. Marcus: “Ego et Titus Sextum tenuimus.” =
5. Marcus in ludo industrius non fuit. =
6. Aemilia: “Marcus pulchre scripsit.” =
7. Marcus: “Omnes discipuli eandem sententiam
scripserunt.” =
8. Iulius tabellam Marci sumpsit. =
9. Iulius: “Eae litterae non a Marco scriptae sunt.”
=
10. Marcus vera non dicit sed mentitus est. =
11. Vox Sexti a nullo audita est. =
12. Industriae ancillae ab Aemilia saepe laudata
sunt. =
13. Sextus et Titus: “Saepe a magistro interrogati
sumus.” =
14. Marcus: “Vos quoque prave scripsistis.” =

VIII.
Marcus umidus est quod per imbrem ambul_, ac
sordidus, quod humi iac_. Discipuli umidi sunt,
quod per imbrem ambul_, ac sordidi, quod humi
iac_.
Marcus: “A Sexto puls_ sum”. Iulius: “Nonne tu
Sextum puls_?” Marcus: “Primum Sextus me
puls_, tum ego illum puls_. Ego et Titus Sextum
puls_.” Iulius: “Quid? Vos duo unum puls_? Et cur
sordida est vestis tua? Humine iac_?” Marcus:
“Humi iac_; Sextus me ten_.”
Aemilia: “Quid magister vos doc_ hodie?”
Marcus: “Magister aliquid recit_, sed ego initium
tantum aud_.” Aemilia: “Cur non omnia aud_?”
Iulius: “Marcus in ludo dorm_.” Aemilia:
“Audisne? Pater dicit te in ludo dorm_. Tune vere
dorm_?” Marcus: “Certe dorm_, mater. Omnes
dorm_. Sed paulo post magister laud_ litteras
meas.” Marcus matri litteras quas Sextus scrips_
ostendit. Aemilia: “Tune ipse hoc scrips_?”
Marcus: “Ipse scrips_. Ceteri pueri prave scrips_.”

IX.
Hodie mane Marcus _____ erat, vestimenta eius
tam _____ erant quam nix. Nunc non modo _____
eius, sed etiam facies et manus et _____ sordida
sunt atque _____ ei de naso fluit. Nam Sextus, qui
tam _____ est quam bos, Marcum pulsavit sine
_____ (ut ait Marcus). Marcus, qui _____ iacuit,
tam sordidus est quam _____. Difficile est eum
_____.
In cubiculo suo Marcus lavatur et vestem _____.
_____ Aemilia atrium intrat et vestigia pueri
_____. Aemilia: “Quid hoc est? _____ pedibus
sordidis in _____ mundo ambulavit.” Marcus,
_____ vestem mutavit, in atrium redit. Puer matri
_____ Sexti ostendit et se ipsum eas litteras _____
dicit. Id quod Marcus dicit non verum, sed _____
est; Marcus _____, sed Aemilia filio suo _____.
Iulius vero de verbis eius _____; Marcus patrem
suum _____ non potest.

X.
1. Cur Marcus rediens umidus et sordidus est?
2. A quo pulsatus est?
3. Cur Marcus solus Sextum vincere non potest?
4. Quomodo Marcus se excusare conatur?
5. Quid agit Marcus in cubiculo suo?
6. Quid Aemilia in solo conspicit?
7. Quid tum Iulius dicit uxori?
8. Quid Marcus parentibus suis ostendit?
9. Quis litteras quae in ea tabula sunt scripsit?
10. Cur Iulius filium suum non laudat?