Sadrzaj

Zadatak fizike 1

.JI 1. Uvod
3
t
1.1. Priroda fizike 3

1.2. jedinice mjere 4

1.3. Analiza dimenzija 7

1.4. Tocnost u fizici 10

1.5. Matematika u fizici 11

1.6. Znanost i drustvo 15

1.7. Zadaci 16

Mehanika 19

( 2. Jednodimenzionalno gibanje 21

2.1. Brzina 21

2.2. Srednja brzina 22

2.3. Ubrzanje 24

2.4. jednoliko ubrzano gibanje 26

2.S. Zadaci 30

3. Dvodimenzionalno gibanje 33

3.1. jednadiba gibanja za slobodni pad 33

3.2. Vektori 34

3.3. Putanja projektila 38

3.4. jednoliko kruZno gibanje 40

3.S. Zemljini sateliti 42

3.6. Zadaci 44

4. Dinamika 47

4.1. Uvod 47
4.2. Definicije 48
4.3. Newtonovi zakoni gibanja 49

4.4. jedinice sHe i mase 52

4.5. ~ile na dodimim pominama 52

4.6. Rjesenje nekih problema 54

4.7. Atwoodova kolotura 57
4.8. Konicno njihalo 58

4.9. Odrianje impulsa 59

4.10. Zadaci 61
5. Gl"avitacija 65

5.1. Op6i zakon gravitacije 65

6.2. Cavendisheveksperiment 68

6.3. Keplerovi zakoni 0 gibanju planeta 69

6.4. Tezina 71

6.6. Princip ekvivalencije 13

5.6. Gravitaciono polje unutar kugle 74

6.1. Zadaci 76

6. Rad i energija 79

6.1. Uvod 79

6.2. Rad 79

6.3. Snaga 81

6.4. Skalarni produkt 81

6.5. Kineticka energija 84

6.6. Potencijalna energija 86

6.1. Potencijalna energija gravitacije 88

6.8. Potencijalna energija pera (opruge) 89

6.9. Zadaci 91

7. Sila i impuls 93

1.1. Uvod 93

1.2. Zakon inercije 94

1.3. Impuls 95

7.4. Princip odrzanja impulsa 95

1.5. Nova definicija mase 98

1.6. Drugi i treCi Newtonov zakon 98

1.7. Jedinice sile 101

1.8. SHe trenja 102

1.9. SHe trenja u tekucinama 104

1.10. Sistemi s promjenljivom masom 106

1.11. Krivocrtno gibanje 108

7.12. Moment impulsa Hi kineticki moment 109

7.13. Centralne sile 110

7.14. Zadaci 113

8. Gibanje u ubrzanom referentnom sistemu 111

13. MoIelrwla. . .
8.1. Referentni sistem koji se giba jednoliko i pravocrtno 111

8.2. Inercijalni sistem s pravocrtnim, ubrzanim gibanjem 118

13.1.3·
13..2..
8.3. Centrifuglana sila 121

13.3.
8.4. Centrifugalna sila na Zemlji kao rotirajucem sistemu 123

8.5. Coriolijeva sila 124

8.6. Izracunavanje Coriolijeve sHe 125

13.6.~~
.~-~-.
.-~-~.---.-~~--~
 8.7. Coriolijeve sile na Zemlji kao rotirajucem sistemu 127
65
8.8. Inercijalni sistem 130
65 9. Rotaciono gihanje 131
68
9.1. Odrzanje kinetickog momenta materijalne tocke 132
lJll-eta 69
9.2. OdrZanje kinetickog momenta u sistemu
71
materijalnih tocaka 138
73
9.3. Kineticki moment krutih tijela 142
~ 74
904. Najmanja jedinica kinetickog momenta u prirodi 145
76
9.5. Simetricni zvrk 148
79
9.6. Energija krutog rotatora 151
79
9.7. Prividne sHe u rotirajucem referentnom sistemu 152
79
9.8. Napomena za kraj: Usporedba izmedu 1inearnog
81
i rotacionog gibanja 155
81
10. Oscilacije (Titranja) 157
84
10.1. Harmonicno titranje 157
86
Lije 88
10.2. Neharmonicno titranje 175
10.3. Prikazivanje proizvodno izabranih vremenskih funkcija
iI.IInge) 89
pomocu harmonickih titranja 183
91
IDA. Zadaci 185
93
. 11. Valovi (Talasi) 187
93
11.1. HarmoNcki valovi 187
94
11.2. Neharmonicki valovi 216
95
11.3. Prikaz niza valova s konacnom duljinom 220
95
1104. Ogib (Difrakcija) 221
98
11.5. Zadaci 225
• 98
12. Termodinamicki sistemi 227
..
- 101
12.1. Teme1jna vrijednost temperatura,
102

--
temperatura u Celzijima 227
104
12.2. Kolicina topline i energije 229
106
12.3 Promjena stanja Cvrstih, tekuCih i plinovitih tijela 232
108
1204. Axiomatika fenomenoloske termodinamike 244
i.-...em 109
12.5. Termodinamika nekih sistema s vise faza
110

-
ili komponenti 263
"
113
12.6 Zadaci 273
117 t'"
13. Molekularna kinetika i statistika. 275
';"""'Iito i pravocrtno 117
:1IIInanim gibanjem
<~
118
13.1. Kretanje topline
13.2. Boltzmannova statistika
275
276
121
iifUocirajuCem sistemu 123 13.3. Kineticka teorija plinova 283
124 1304.0 pojmu entropije 299
125 13.5 Masa i velicina atoma i molekula '300
13.6. Termodinamika ireverzibilnih procesa 302
 13.7. Zadaci 307
14. Statisticka mehanika 309
14.1. Uvod 309
14.2. Temperatura 309
14.3. Staticka ravnoteza: Maxwell-Boltzmannova
raspodje1a 311
aT hP A ...
14.4. Raspodjela energije i brzine molekula nekog plina 314
14.5. JednadZba stanja plinova 316
14.6. Sitemi s vise cestica: Rad 319
14.7. Sistemi s vice cestica: Toplina 322
14.8. Nova formulacija zakona 0 odrzanju energije za sisteme
s vise cestica: Prvi glavni princip termodinamike 323
14.9. Toplinski kapacitet 325
14.10 Reverzibilni iIi ireverzibilni procesi 328
14.11. Entropija 329
14.12. Veza izmedu entropije i topline
14.13. Prijelaz u stanje ravnoteze:
Drugi glavni princip termodinamike
14.14. Pitanja
14.15. Zadaci·
15. Specijalna teorija relativiteta i Lorenzt-ova transformacija 339
330

333
335
336
-
15.1. Osnovne pretpostavke 339
15.2. Lorenzt-ova transformacija 339
15.3. Kontrakcija duzina 341
15.4. Vremenska dilatacija 345
15.5 Teorem zbrajanja brzina 349
15.6. Zadaci 354 D
16. Relativisticka dinamika: impuls i energija 357
16.1. Definicija relativistickog impulsa 357
16.2. Relativisticka energija 361
16.3. Transformacija impulsa i energije 363
16.4. Ekvivalentnost mase i energije 365
16.5. Transformacija promjene impulsa kroz vrijeme 370
16.6 . Naboj je konstantan 370
16.7. Zadaci 371
16.8. Mofibauerov efekt 372
16.9. Veza izmedu mase i energije 374
17. Prohlemi relativisticke dinamike 377
17.1. Ubrzanje el.nabijene cestice uslijed djelovanja
konstantnog,longitudatlnog elektricnog polja 377

~~- ,
 17.2. Ubrzanje uslijed djelovanja trasverzalnog
I:. 307

elektricnog polja 379

309

17.3. Nabijena cestica u magnetnom polju 380

309

17 A. Sistem sredista i energetski prag 382

a 309

. . . . Boltmtannova 17.5. Zadaci 389

17.6. Historijska napomena: sinhrotron 391

...
;::, 311

IIIIIiIIIe mo1ekuIa nekog plina 314

18. Visoka energija - Dinamika 393

18.1. Uvod 393

316

...... 319

322

18.2. Klasicni princip relalivnosti

18.3. Specijalna teorija relativiteta
18A. Impuls
18.5. Sila
393

396

396

397

323

18.6. Energija 398

325

"
IIiIDi procesi 328

18.7. Sistemi cestica 401

J8.8. Visokoenergetski procesi 403

L 329

18.9. Pitanja 408

'1Opli.De 330

18.10. Zadaci 409

lila: 19. Princip ekvivalencije 411

iadina.m.ike 333
19.1. Troma i teska masa 411

335
19.2. Teskamasafotona 414

336

19.3. Pomak perihela Merkura 417

. 339

339

339

341

19 A. Princip ekvivalentnosti
19.5. Gravitacioni valovi
19.6. Zadaci
19.7. Historijske napomene: Newtonovo njihalo
418

419

419

420

345

Dodatak A 421

349
DodatakB
422

354
Literatura
427

• yija 357

"'ha 357

361

...-gije 363

~ 365

l-...ma krozvrijeme 370

370

371

~~ 372

fie 374

£, 377

. . aslijed djelovanja

. .elektrienog polja 377