CORDILLERA UGNAYAN NG GRUPONG

Kalagitnaang bahagi ng bulubundukin ng ETNOLINGGWISTIK

Hilagang Luzon LIPUNAN
Bumabaybay sa humigit kumulang 250 - nakabatay sa relasyon ng mga angkan
kilometro - usaping pangkabuhayan
- pagtitiwala sa maibibigay ng kalikasan
Lungsod: Baguio
Mga Lalawigan: ESPIRITWAL NA GAWI
Apayao (MGA PANINIWALA)
Abra Ang diyos ay mapanlaban sa daigdig ng mga
Kalinga mortal at mapagkimkim ng sama ng loob.
Mountain Province Ang diyos ay kailangang igalang palagi.
Ifugao Panalangin
Benguet Pag-aalay
Ritwal
Maraming pagbabago, ngunit ang mga
katutubong gawi ay isinasagawa parin. Anito - Espiritu ng mga namatay
Mumbaki sa Ifugao at Dorarakit (babaeng
Pagbabago sa: pari) sa Isneg
Istruktura - Mga namamagitan sa pakikipag-usap ng
Prosesong politikal mga espiritu at mga tao
Impluwensiyang kanluranin
Nanatili parin ang… LITERATURA
Pagpapahalaga sa kultura (pang-ritwal)
Paggalang sa mga espiritu -Awit, dasal, at kuwento na
Paniniwala sa mga diyos at anito itinatanghal/binibigkas sa isang banal na
konteksto kung saan may namamagitan sa
IGOROT ugnayan ng mga espiritu at mga tao.
Tawag ng mga mananakop sa katutubo ng
Cordillera (hindi pang-ritwal)
Kalakip ang mga negatibong pananaw: -Kinabibilangan ng mga kaanyuang
Mabangis maaaring itanghal sa kahit anong okasyon
Mabalasik tulad ng kapistahan, mga sandaling malaya,
Di-sibilisado at pagpapahayag ng saloobin ng mga
Taong-gubat mamamayan o personal na kahilingan.
Napag-iiwanan
Dalawang mahahabang kuwentong
KATUTUBONG POPULASYON patula tungkol sa kagitingan na
1.3 milyon matatagpuan sa Cordillera
Kinakabilangan ng mga natatanging - Hudhud ng Ifugao
etnolinggwistik - Ulalim ng Katimugang Kalinga
Bontok
Ibaloy HUDHUD
Ifugao
Isneg 3 okasyon kung saan ito inaawit:
Kalinga • Sa lamay ng isang taong nasa
Kankanay mataas na antas ng lipunan
Tinguian • Sa paglilinis ng mga damo sa
palayan ng mga kababaihan
 • Tuwing sasapit ang tag-ani
Aliguyon
− Pangunahing tauhan
− Isang pambihirang nilalang na
kilala sa kaniyang kayamanan
at taglay na lakas
− Naglalahad ukol sa kabayanihan ni
Aliguyon na nag lakbay mula sa
bayan ng Hannanga upang
makipagdigma sa isang pinuno ng
kabilang nayon dahil nais na
maipaghiganti ang kaniyang ama at
nag dala ng karangalan sa bayan nila.
ULALIM
− Mahabang tulang awit na maaaring
isalaysay ng lalaki o babae tuwing
may kapistahan o mahalagang
pagdiriwang
Tampok dito ang:
• Mahabang pagsasalaysay ng
pakikipaglaban
• Kapakinabangan ng kagitingan
• Katapangan ng mga taga-
Kalinga
• Sa pagitan ng kabayanihan at
kagitingan, isinasalaysay din ang
paghahanap ng pangunahing tauhan
ng babaeng iibigin.
• Nagbibigay-diin ito sa katapangan at
kagitingan ng pangunahing tauhan sa
pamamagitan ng kanyang mga
pakikipagsapalaran sa tulong ng mga
kakaibang nilalang.
Mga Tauhan:
• Ya-u
• Dulaw
• Dulliyaw
• Duranaw
• Banna
SALAWIKAIN
• Nan ad-im layden, Ad-im angnen is
nan ib-am
• “What you don’t like, don’t
force it on others.”
• Adi tako bukudan din gawis.
• “Let us not be greedy for the
good things.”
• San ma-ul-ulin bato et ma-id
matugepna.
• “A rolling stone gathers no
moss.”
• Mensana ka edwani men-apit ka
• “If something was planted,
something will be harvested.”
• Ang nen kawis et ad-iu maidadanes.
• “Do good so that you will
always be remembered.”
Mga tanyag na manunulat
• Pedro Bukaneg
• Edgar Maranan
BIAG NI LAM-ANG
• Pinakatanyag na epiko hindi lamang
sa Cordillera kundi maging sa buong
Ilocandia
• Isinulat noong ika-17 siglo ni Pedro
Bukaneg
• Totoong epiko ng mga Kristiyanong
tribo ng Pilipinas
Mga Tauhan:
• Lam-ang
• Don Juan
• Namongan
• Ines Cannoyan
•
Ibang Pinag-kunan ng Impormasyon:
• https://www.slideshare.net/tunayna
pinay/cordillera-administrative-
region-44079757
• https://www.scribd.com/doc/11404
5523/Hudhud-ni-Aliguyon-Analisis
• http://www.oovrag.com/childlit/aut
hors/authmaranan.htm
• http://www.central.com.ph/booksto
replus/authordetails/219/https://p
rezi.com/npkigrqilrmo/literatura-
ng-cordillera