Fil Pananaliksik FINAL DOCU

You might also like

Download as docx, pdf, or txt
Download as docx, pdf, or txt
You are on page 1of 87

DR. YANGA’S COLLEGES, INC.

Kasaysayan Ng Sampung Malalaking Bangko sa Pilipinas

Kasaysayan Ng Sampung Malalaking Bangko sa Pilipinas

Domingo, Cera R.

Gumasing, Anne Criselle G.

Liquiran, Jasmin Joy R.


DR. YANGA’S COLLEGES, INC. 2

Kasaysayan Ng Sampung Malalaking Bangko sa Pilipinas

KABANATA I

DESKRIPSYON

Panimula

Ang mga institusyong pananalapi na tumatanggap ng deposito at ginagamit sa

kanilang mga pautang, mas kilala bilang bangko, ay lubhang laganap na sa iba’t-

ibang panig ng ating bansa. Maraming mga bangko ang nagtatatag sa iba’t-ibang

lugar na naglalayong magkaroon ng serbisyong tatangkilikin ng mga mamamayan.

Ngunit lahat nga ba ng mga ito ay lubhang mapagkakatiwalaan ng salaping inipon ng

matagal na panahon? Hindi kaya masayang lamang ang mga inipon at mawala lang

ito ng parang bula? Maraming tanong ang pumapasok sa isipan ng bawat isa kung

saan nga ba dapat ilagay ang mga salaping pinaghirapan ng matagal na panahon at

makakasigurong hindi ito magiging bato pagdating ng panahon.

Ang kahalagahan ng paksang tatalakayin ay maaari itong makatulong sa

nakararami hindi lang sa aming mga mananaliksik sa paraan na makakatulong ito

upang makapag desisyon ng tamang bangko na dapat tangkilikin. Ang bangko na

makapagbibigay ng maganda at may kalidad na serbisyo. Ito ay makakatulong ng

higit sa mga taong gustong magamit ang kanilang pera ng maayos at hindi mawaldas

lamang ng walang katuturan ang kanilang pinaghirapan. Sa pag-iipon at sa

pagpapautang, marami ang tunay na hahanga sa kalidad ng isang bangko. Sapagkat

ang mga bangko ay may sinusunod na tama at pantay-pantay na pagtingin sa mga

salaping ipapasok at ilalabas upang lumago ang mga ito.


DR. YANGA’S COLLEGES, INC. 3

Kasaysayan Ng Sampung Malalaking Bangko sa Pilipinas

Ang bangko ay isang institusyong pampananalapi na tumatanggap ng mga

deposito at ginagamit ang mga ito sa mga pagpapautang na maaaring tuwirang

pagpapautang o hindi tuwirang pagpapautang gaya ng sa merkado ng mga capital.

Ang bangko ang nag-uugnay sa kliyente o mga namumuhunan na may kakulangan sa

puhunan o capital at mga kliyente na may labis na puhunan.

Ang mga institusyong pananalapi na tumatanggap ng deposito, ginagamit sa

kanilang mga pautang, at institusyon na nangangalaga sa pera o yaman ng isang

indibidwal, mas kilala bilang bangko, ay lubhang laganap na sa iba’t-ibang panig ng

ating bansa. Maraming mga bangko ang nagtatatag sa iba’t-ibang lugar maging sa

pinakasulok ng isang munisipalidad na naglalayong magkaroon ng serbisyong

tatangkilikin at pagkakatiwalaan ng mga mamamayan.

Sa naturalesa ang mga mamamayan na mayroong hanapbuhay o trabaho ay may

sariling plano sa buhay, prayuridad na roon ay ang pag-iipon ng pera para sa

kinabukasan ng kanilang pamilya at ibinabangko at magamit sa future , mayroon ding

mga uri ng tao na nagdedeposito ng kanyang pera sa bangko para itabi o di kaya ay

palaguin pa ito sa pamamagitan ng iba't-ibang uri ng offer ng isang bangko. May kanya

kanyang layunin ang tao sa pagbabangko. May mga institusyon o Bangko na Legit o

Kilala at mapagkakatiwalaan, mayroon ring Bangko na di kilala o unusual.

Ngunit lahat nga ba ng mga ito ay lubhang mapagkakatiwalaan ng salaping

inipon ng matagal na panahon? Hindi kaya masayang lamang ang mga inipon at

mawala lang ito ng parang bula? Maraming tanong ang pumapasok sa isipan ng bawat
DR. YANGA’S COLLEGES, INC. 4

Kasaysayan Ng Sampung Malalaking Bangko sa Pilipinas

isa kung saan nga ba dapat ilagay ang mga salaping pinaghirapan ng matagal na

panahon at makakasigurong hindi ito magiging bato pagdating ng panahon.

Sapagkat may mga tao na nagbabangko ng kanilang pera na hindi alam ang mga

programa o kung paano tumatakbo ang isang bangko na kanilang pinaglagakan sa

madaling sabi bara bara. May mga tao rin na nagbabangko o nagdedeposito ng kanilang

pera sa mga Bangko na di kilala at napagpasyahan na magbangko roon dahil sa malapit

ito sa kanilang lugar. Mayroon din mga tao na marunong at alam ang tamang paraan ng

pagdedeposito sa bangko o institusyong pangpinansyal.

Kaya maraming factors na nararanasan ang iba't ibang uri ng tao pagdating sa

pagbabangko o pagdedeposito ng kanilang pera.

Kaya mainam na alamin, pag-aralan, kilalanin, at siguraduhin ng isang mamamayan

ang bangko na paglalagakan niya ng pera upang hindi masayang ang kaniyang

pinaghirapan.

“Ang pera ay itinuturing na pinakasikat na bagay sa ekonomiya. Walang may

ayaw sa pera. Ang mga pinakamahalagang pangunahing pangangailangan ay

makakamtam lamang sa pamamagitan ng paggamit ng pera hangga’t tayo ay

nabubuhay sa modernong ekonomiya.”

Ayon kay Chandler, 1978, ang pera ay pera batay sa sinasabi ng batas.

Anumang bagay na normal na tinatanggap sa tuwing may palitan ng kapangyarihan.

(O’Bannon, et al., 1972). Ito ay ang hinihingi bilang kabayaran na ito ay katanggap-

tanggap sa buong mundo upang ipalit sa mga bagay, serbisyo o pinansiyal na


DR. YANGA’S COLLEGES, INC. 5

Kasaysayan Ng Sampung Malalaking Bangko sa Pilipinas

kasangkapanng isang naibigay na halaga, na may halaga na sinusukat gamit ang unit

ng account.(O’ Bannon, 1972). Ang suma-total ng salapi at demand deposits. (Singer,

1958). Ito ay kung saan ang nangungutang ay maaaring pilitin ang mangungutang na

tanggapin ang kabayaran sa utang (maaaring pampubliko o pribado).

Ang pera ay ang lahat ng pwedeng gamitin upang maipalit sa paninda o

serbisyo. (Castillo, 1969). Lahat ng katanggap-tanggap bilang kaparaanan ng

pakikipalitan (Hutchinson, 1967). Ang mga naturang kahulugan ng pera ay mga

suhestiyon ng kung ano ang ginagawa ng pera. Sinasabi rito na ang pera ay hindi

pinakahulugan sa kung saan ito gawa ngunit sa pammaagitan ng iba’t-ibang

kapasidad o gamit na ginagampanan nito.

Sa kabuuan, ang pera ay maraming gamit. Sa katotohanan, hindi kakayanin ng

walang salapi ang mga tao. Ang pera ang nagpapaikot sa lahat ng bagay ngunit may

mga bagay na hindi nabibili ng pera. Ang bahay ay mabibili ng pera ngunit ang

tahanan ay kailanman hindi mabibili. Tunay na kasiyahan ay hindi matatamo sa dami

ng pera ng isang tao. Ang pera ay pisikal na kasiyahan ngunit sa loob nito, nakatago

ang mga problemang kahaharapin kasama ang salapi.

Sa mga naturang gamit ng salapi o pera, may mga taong nakapag-isip na mag-

impok ng pera na hindi ito magagalaw ng upang sa ganoon, ito ay magamit sa

hinaharap na mga paggagamitan. Isa ang bangko sa mga pinakakilalang

establisimyentong naglalayong maitago ng may seguridad ang mga perang nais mong

gamitin sa hinaharap na layunin.


DR. YANGA’S COLLEGES, INC. 6

Kasaysayan Ng Sampung Malalaking Bangko sa Pilipinas

Nagmula ang salitang “bangko” mula sa italyanong salita na banca na

hinango mula sa wikang Aleman na nangangahulugang upuan dahil sa simula,

nangangalakal ang mga taga-hilagang Italyanang nangungutang ng salapi sa mga

bukas na lugar o malalaking bukas na silid. Kasama ang mga nagpapautang na

nagtratrabaho sa kanyang sa sariling mga upuan o mesa. Ang pinaka matandang

bangko na hanggang sa kasalukuyan na bukas pa rin ay itinatag noong 1472.

Maraming mga bangko ang hindi magpapaiwan sa mga kalaban nila na tatakbo

sa makabagong teknolohiya ng mundo. Hindi lingid sa kaalaman ng lahat na ang

mundo ay lubhang nagbabago sa paraang pataas ng pataas ang mga pamantayan dahil

sa makabagong teknolohiya. Kung kaya ang mga bagay na nakatatag sa mundong ito,

pataas na din ng pataas ang mga pamantayan. Ang mga bangko ay isa sa mga bagay na

dapat magtaas ng kanilang antas ng pagtangkilik sa mga kliyente.

Paglalahad ng Suliranin

Pangunahing Suliranin: Alin sa mga naturang malalaking bangko ang pinakakarapat-

dapat na mapagkatiwalaan ng isang mamamayan?

1. Ano-anong bangko ang kabilang sa sampung pinakamalalaking bangko sa

Pilipinas?

2. Saan mas makakabubuting mag-impok ng pera?

3. Anong bangko ang karapat-dapat pagdating sa savings?

4. Bakit mas pinipili ng iba na mag-impok sa alkasnya kaysa bangko?


DR. YANGA’S COLLEGES, INC. 7

Kasaysayan Ng Sampung Malalaking Bangko sa Pilipinas

Kahalagahan ng Pag-aaral

Ang kahalagaan ng pag-aaral na ito ay upang magbigay ng karagdagang

kaalaman sa bawat isa ukol sa tamang pagdeposito ng pera sa iba’t- ibang bangko. Ito

ay makaktulong upang maging disiplinado ang bawat isa sa kahalagahan ng salapi na

hawak nya.

Mag-aaral. Mahalaga ang pag-aaral na ti sa mga mag-aaral upang mtulungan

magdesisyon kung anong bangko ang mapagkatitiwalaan ng kanilang mga naiipong

pera.

Magulang. Upang matulungan sa pagdedesisyon kung saang bangko ang

nararapat na pagkatiwalaan o tangkilikin.

Mananaliksik sa hinaharap na tatalakay sa katulad ng pananaliksik.

Makakatulong ito upang makakalap ng impormasyon at maipagpatuloy ang pag-

aaral.

Propesor. Upang magkaroon ng karagdagang kaalaman na maaaring ituro sa

kanilang mag-aaral o kaya namn ay malaman kung saan maaring ipunin ang mga

sahod na natitira.

Admistrador. Upang magkaroon ng sapat na kaalaman kung saan tamang

ipagkatiwala ang kinikita ng paaralan na tumutulong para makapagbigay na kalidad

na edukasyon.
DR. YANGA’S COLLEGES, INC. 8

Kasaysayan Ng Sampung Malalaking Bangko sa Pilipinas

CHED. Upang magkaroon ng mabuting desisyon kung saan magandang idaan

ang scholarship na ipapamahagi dapat sa mga mag-aaral na Pilipino.

Tagaplano at manunulat ng kurikulum. Upang magkaroon ng panibagong

kaalaman na maaaring ipamahagi sa bawat paaralan at maturo sa mga mag-aaral.

Makapaglimbag ng isang artikulo na makakatutulong sa buong sambayanang Pilipino

kung saang bangko ang kalidad.

Saklaw at Hangganan ng Pag-aaral

Ang saklaw at Hangganan ng pag-aaral ay nakatuon lamang sa pagsasaliksik

ng mga impormasyon na tungkol sa bangko na makakatulong sa bawat tao na

malaman kung saan may kalidad na serbisyo na mapagkakatiwalaan ng pera at

maaaring makapagpalago nito sa pamamagitan ng interes. Dito rin malalaman ang

mga nais malaman ukol sa mga pinamimiliang mga popular na bangko sa Pilipinas.

Nasasaklaw ng pag-aaral na ito ang sampung pinakamalaking bangkong

naitatag dito sa Pilipinas. Itong pag-aaral ay naglalayong palawagin ang kaalaman

ukol sa pinakamalalaking bangko sa loob ng Pilipinas. Ito ang magiging batayan ng

mga mananaliksik sa pagtukoy kung alin ba sa mga sumusunod sa bangko ang

pinakamapagkakatiwalaan sa pera. Hindi lalampas ang aming pananaliksik sa

sampung iba’t -ibang bangko sa Pilipinas.


DR. YANGA’S COLLEGES, INC. 9

Kasaysayan Ng Sampung Malalaking Bangko sa Pilipinas

KABANATA II

EKSAMINASYON

Mga Kaugnay na Teorya

Ayon kay Ludwig von Mises (year) na may akda na The Theory of Money

and Credit mayroong dalawang pangunahing ideya tungkol sa pera. Ang mga paksa

patungkol sa kung ano ba talaga ang pera at ang mga bagay na ginagamitan ng pera

bilang isang panghalili nito. Ang sinasaklaw ng mga paksa ng pera ay may tatlong

bahagi: Commodity Money, Credit Money, at Flat Money. Ang Commodity money ay

ang klase ng pera na may pansariling halaga sa sarili nitong itsura at element na

ginagamit sa pangangalakal. Ang Credit money naman ay tumutukoy sa pera na

mayroon ka at may kakayahang makabili ng mga kalakal kahit na hindi ito nakabase

o nasa porma ng pera na gamit nila. Maari itong maging mga utang “credit cards” na

madalas gamitin ng ating mga magulang. Ang Flat money naman ay tumutukoy sa

klase ng pera na nakabatay sa patakaran at mga batas ng isang bansa na nakabatay sa

ekonomiya na mayroon ito at ginagamit bilang pambili ng mga pangangailangan.

May dalawa itong klase: Fiduciary Media at Money Certificates. Ang

Fiduciary media ay ang mga pera na ginagawang panghalili ng mga bangko sa mga

binibigay na pera ng mga nag-iimpok. Nahahati pa muli sa dalawang bahagi, ang

token money na may ibang halaga na pinapatupad kung ikukumpara sa nakasaad na

halaga nito sa ginamit na element o materyales, at uncovered bank deposits and

notes, ito naman ang mga assets na mapupunta dapat sa bangko ngunit hindi kabilang

dahil sa mga ilang patakaran. Ang pangalawang bahagi naman ng pagiging panghalili
DR. YANGA’S COLLEGES, INC. 10

Kasaysayan Ng Sampung Malalaking Bangko sa Pilipinas

ng pera ay money certificates. Ito naman ay mga pera na madalas natin makuha sa

mga raffle na nagiging substitute ng pera ngunit may kapangyarihan pa din makabili

ng mga kalakal.

Mga Kaugnay na Literatura

Ang mga sumusunod na Bangko ay ang 10 pinakamalalaking bangko sa

Pilipinas:

Una sa talaan ay ang BDO Unibank. Ang Banco De Oro o mas kilalang BDO

ay ang itinuturing na pinakamalaking bangko sa Pilipinas. Ang may ari nitong

bangko ay walang iba kundi ang SM Group of Companie\s, isa sa pinakamalaking

conglomerate sa Pilipinas at may-ari ng mga Shopping malls na may tatak na SM.

Noong 2016, mayroong 982 na Branches ang BDO sa buong bansa kasamj66ua ang

isang sangay sa Hongkong. 492 sa mga ito ay nasa Maynila, 305 sa Luzon, 108 sa

Visayas at 76 sa Mindanao. Ito ay naitatag noong January 2, 1968 bilang Acme

Savings Bank, isang thriftbank na may dalawang branches sa maynila. Noong


DR. YANGA’S COLLEGES, INC. 11

Kasaysayan Ng Sampung Malalaking Bangko sa Pilipinas

nobyembre 1976, Ang Acme ay binili ng Sy Group na pinamumunuan ni Henry Sy.

Noong 1994, An BDO ay naging commercial Bank at binago na muli ang pangalan

nito bilang Banco de Oro Commercial Bank. Makalipas lang ang dalawang taon, ang

naturang bangko ay nabago bilang isang universal bank, na naging dahilan kung bakit

ito naging BDO Unibank sa kasalukuyan. Hindi naglaon, ang BDO Unibank ay

lumahok na rin sa mga serbisyong insurance noong 1997 sa pamamagitan ng

pagtatatag ng subsidiary na tinatawag bilang BDO Insurance Brokers. Noong 1999,

lumawak ang kanilang serbisyong insurance hanngang sa ibang bansa.

Metrobank. Pangalawa sa listahan ang metrobank. Ang Metropolitan Bank

and Trust Company, karaniwang kilala bilang Metrobank ay itinatatag noong January

08, 1979 na ang layunin ay ang makatulong sa ating mga kababayan sa pamamagitan

ng mga proyektong panlipunan hindi laman gsa Pilipinas kundi maging sa ibang

bahagi ng Asya. Ipinatutupad nito ang iba’t ibang programa na may kinalaman sa

edukasyon, visual arts at healthcare.

Ang Metrobank ay itunuturing rin na lagakan ng sweldo ng mga empleyado.

Marami sa mga empleyado ngayon ay nagkakaroon ng account sa bangkong ito

upang doon padaanin ang mga sweldo ng mga empleyado upang mas mapadali ang
DR. YANGA’S COLLEGES, INC. 12

Kasaysayan Ng Sampung Malalaking Bangko sa Pilipinas

pagbabahagi ng sahod at nakakatulong rin ito upang maging produktibo ang mga

empleyado sa pamamagitan ng pag-iipon at pagkontrol sa hawak nilang pera. Itinatag

noong Setyembre 5, 1962, ay naging ang unang unibersal na bangko at kabilang sa

mga nangunguna sa pananalapi institusyon sa Pilipinas, ang Metropolitan Bank &

Trust Co. (Metrobank). Nag-aalok ito ng buong hanay ng pagbabangko at iba pang

mga produkto at serbisyo sa pananalapi, kabilang ang corporate, commercial at

consumer banking, pati na rin ang credit card, remittance, pagpapaupa, investment

banking at trust banking. Sa kasalukuyan, ang Metrobank ay may pinagtibay na

network na mahigit 2,300 ATM sa buong bansa, higit sa 950 sangay sa sangay, at

higit sa 30 banyagang sangay, subsidiary, at tanggapan ng kinatawan..

BPI. Ang Bank of the Philippine Islands o BPI ay ang pinakamatandang

bangko sa Pilipinas na bukas pa para sa operasyon. Pangatlo ito sa pinakamalaking

bangko sa bansa. Ayala Corporation ang nagmamay-ari nito at nakabase ito sa

Sentrong Distrito ng pangangalakal ng Lungsod ng Makati, sa Panukulan ng Abenida

Ayala at Paseo de Roxas.


DR. YANGA’S COLLEGES, INC. 13

Kasaysayan Ng Sampung Malalaking Bangko sa Pilipinas

Land Bank. Ang Bangko sa Lupa ng Pilipinas (Inggles: Land Bank of the

Philippines, dinadaglat bilang Landbank, LBP) ay isang bangko sa Pilipinas na

pagmamay-ari ng pamahalaan ng Pilipinas, na may natatanging pokus ng

paglilingkod sa mga pangangailangan ng mga magsasaka at mangingisda.

Nagbibigay ito ng serbisyo ng isang bangko unibersal (universal bank), subali't ito ay

isang natatanging bangkong pampamahalaan (specialized government bank) na may

lisensiya bilang isang bangko panlahatan. Dahil sa kalakihan ng bangko, ang

Landbank ay ang pinakamalaking bangko kung saan ang may-ari ay ang pamahalaan.

Ito rin ay isa sa mga pinakamalaking pampublikong kompanya sa Pilipinas.


DR. YANGA’S COLLEGES, INC. 14

Kasaysayan Ng Sampung Malalaking Bangko sa Pilipinas

Security Bank. Ang Security Bank Corporation ay may makabuluhang

kasaysayan ng financial management expertise, na may kasamang napatunayang may

matatag at tuloy-tuloy na pagkita na natatamo sa pamamagitan ng pagsisigasig,

mapang-unawa at may pangmatagalang pag-iisip ng estilo ng pamamahala.

Naitatag noong June 18, 1951, ang Security Bank, kilala noon bilang Security Bank

and Trust Company, ay ang unang pribado at kinokontrol ng Pinoy na Bangko

pagkatapos ng World War II. Sa paglipas ng panahon, ang bangko ay nakakaranas ng

matatag na paglago at pag-unlad sa pamamagitan ng hindi nagbabago at walang tinag

na pangako na mapaglingkuran ang mga kliyente sa abot ng kanilang makakaya.

PNB. Ang Philippine National Bank o PNB ay isang bangkong panlahatan

(universal bank) na nakabase sa Piliinas. Ito ay nagbibigay ng saklaw ng


DR. YANGA’S COLLEGES, INC. 15

Kasaysayan Ng Sampung Malalaking Bangko sa Pilipinas

pagbabangko at serbisyong pananalapi sa mga korporasyon (corporate), sentrong

pamiliha, mga maliliit na negosyo (small-medium enterprises) at mamimiling

panting, kabilang ang mga manggagawang Pilipino sa ibayong-dagat (Overseas

Filipino Workers) na kasing antas din sa pambansang pamahalaan, mga ahensiya ng

pambansang pamahalaan, mga local na pamahalaan (local governments units) at mga

korporasyong may-ari ng pamahalaan ng Pilipinas.

Ang Philippine National Bank ay itinatag bilang bangkong institusyon na

pinag-aari ng pamahalaan noong 22 Hulyo 1916. Ang kanyang pangunahing utos ay

magkaloob ng serbisyong pananalapi sa industriya at pagsasaka ng Pilipinas at

lingapin ang punyaging pangkaunlaran sa ekonomiya ng pamahalaan. Ang Unang

Digmaang Pandaigdig, na lumaganap nang walang puknat sa Europa, ay naglikha ng

malaking pangangailangan ukol sa mga pangunahing luwas ng bansa: asukal, kopra,

langis ng niyog, abaka at tabako. Gayumpaman, nagampanan ito nang di-gaano

upang mapaunlad ang mga industriya na gumagawa ng bagong ani mula't sapul na

ang pagdaan sa mga kagaanan sa pautang ay may kasagaran. Upang malutas ang

problemang ito, nagbalangkas si Henderson Martin, pangalawang gobernador ng

Pilipinas, kasama si Miguel Cuaderno (na naging tagapangasiwa ng Bangko Sentral)

ng karta para sa pambansang bangko. Noong Pebrero 4, 1916, ipinasa ang Batas Blg.

2612 ng Asamblea Pilipina na ipinagkaloob ukol sa pagkatatag ng PNB upang ihalili

ang maliit na P1 angaw na pag-aari ng Bangkong Pansakahan na pag-aari ng

pamahalaan. Ang unang tanggapan ng PNB ay nasa Templong Masoniko sa Kalye

Escolta, Maynila, ang dating "Wall Street ng Pilipinas" sa loob ng umuunlad na


DR. YANGA’S COLLEGES, INC. 16

Kasaysayan Ng Sampung Malalaking Bangko sa Pilipinas

distrito ng Santa Cruz sa Maynila. Ang unang pangulo ay si Henry Parker Willis,

isang Amerikano. Nang itinatag ang PNB, nagkaroon ng mga Pilipino ang sariling

bangko.

Ang PNB ay nagsagawa na may kapangyarihan na magkaloob ng

pansandalian at pangmatagalang pautang sa pagsasaka at industriya. Ang mga

magsasakang Pilipino ay nakinabang sa mga pautang na may pataw sa pagitan ng 8%

at 10% bawat taon. Ang PBP ay nagsasagawa rin sa pagtanggap ng mga deposito,

pagbubukas ng mga pautang na panlabas at muling pagdiskuwento ng mga

babayaran. Noong Hulyo 24, 1916, itinatag ng PNB ang unang sangay sa Iloilo.

Noong 1917, nagbukas ng PNB ang unang sangay na nasa labas ng Pilipinas sa

Bagong York. Sumunod na taon, nagtayo muli ng limang pantahanang sangay at isa

pa sa labas ng Pilipinas sa Shanghai, Tsina. Ang PNB ay gumanap din bilang de facto

na bangko sentral ng Pilipinas hanggang 1949. Nabigyan ng tanging kapangyarihan

na magpalabas ng mga salaping-papel. Nagbalik sa operasyon ang PNB noong Enero

1942 subali't binuksan muli sumunod ng buwan sa ilalim ng pamamahala ng mga

makapangyarihang Hapones. Pagkatapos ng Ikalawang Digmaang Pandaigdig,

muling binuksan agad ang PNB at nakuha ang mga yaman at naghinuha ang mga

utang ng dibisyon ng pagbabangko ng Pambansang Ingatang-yaman. Kasabay ang

pagkatatag ng Bangko Sentral noong 1949, ang tungkulin ng PNB bilang

tagapaglabas ng mga salaping-papel, tagapangalaga ng mga pasubali ng bangko,

tanging pintungan ng mga pondo ng pamahalaan, tagapaglinaw sa pangasiwaan ng

sistema ng pagbabangko ay naglikat. Noong 1955, ang PNB ay nabigyan ng


DR. YANGA’S COLLEGES, INC. 17

Kasaysayan Ng Sampung Malalaking Bangko sa Pilipinas

kapangyarihan na mangasiwa bilang bangkong pamumuhunan na may mga

kapangyarihan sa mga sariling sapi at magpalabas ng mga katibayan ng

pagkakautang. Noong 1963, itinatag ng bangko ang Pambansang Korporasyong sa

Pamumuhunan at Kaunlaran upang mangako nang nakalalamang na mangyari sa

pangmatagalan at pampananalaping ekidad ng mga pangnegosyong pakasam.

Lumipat ang PNB sa bagong punong tanggapan sa may Escolta at nagbunsod ang

kauna-unahang nakalinyang (online) Sistemang Elektroniko sa Pagpoproseso ng mga

Datos sa Malayong Silangan. Sa pagitan ng 1967 at 1979, nagbukas ng PNB ang mga

tanggapan sa Londres, Singapura, Jakarta, Honolulu at Amsterdam, at mga 14 na

panlalawigang sangay. Nagpasimula rin siya ang Programa sa Pagpapadala ng

Salaping Dolyar. Noong 1980, naging kauna-unahang panlahatang bangko sa bansa.

Gayumpaman, nakaranas ng bangko ng mga kagipitan sa kalagitnaan ng dekada 80

bilang dulot ng pagpilay ng ekonomiya na nag-umpisa sa asasinasyon ni Senador

Benigno Aquino, Jr. at noong 1986 nakatanggap ng ayuda mula sa pamahalaan.

Nagsimula ang pagsasapribado noong 1989 nang inalok ang 30 porsiyento sa publiko

at nakapagtala sa pamilihang sapi. Noong 1992, ang PBP ay naging unang Pilipinong

bangko na nakaabot ng P100 gatos pagdating sa ari-arian. Sa sumunod na taon, ang

pagsasapribado ay tuluy-tuloy na may ikalawang alok na pampubliko ng kanilang

sapi. Noong 1995, lumipat muli ang PNB sa punong himpilan sa Sentrong Pananalapi

ng PBP sa Bulebar Diosdado Macapagal, Lungsod Pasay. Noong 1996, inaprubahan

ng Komisyon ng Paseguro at Palitan ang bagong Artikulo ng Ingkorporasyon ng

Bangko at sa batas at ang pagpapalit ng katayuan ng PNB mula pampamahalaan sa


DR. YANGA’S COLLEGES, INC. 18

Kasaysayan Ng Sampung Malalaking Bangko sa Pilipinas

korporasyong pansarili na may hawak ng pamahalaan na nabawasan sa 46 na

bahagdan.

Chinabank. China Banking Corporation (Chinabank) ay isa sa

nangungunang pribadong bangko panlahat (universal bank) dito sa Pilipinas. Ito ay

nagbibigay salaw sa lahat ng produkto pambangko at serbisyo para sa mga

institusyon gaya ng corporasyon, sentrong pamilihan at mga maliliit na mga negosyo

(corporate, middle market/commercial, SMEs) at para sa mga individual. Ito ay nag-

aalok din ng iba pang serbisyo na makakatulong para sa ngayon at hinaharap na

pangangailangan ng mga tao at makatulong sa tao na makapaglaan ng ipon o

investment para sa hinaharap.


DR. YANGA’S COLLEGES, INC. 19

Kasaysayan Ng Sampung Malalaking Bangko sa Pilipinas

DBP. Development Bank of the Philippines (DBP) ay nauuri bilang bangko

sa pag-unlad (development bank) at kayang ganapan ang lahat ng ginagawa ng isang

bangko sa pag-iimpok (thrift bank). Ang pangunahing layunin nito ay makapagbigay

ng serbisyo na makakatulong para sa pangmatagalang pangangailangan ng

agricultural and industrial enterprises na sumasaklaw sa industriya ng maliliit at

gitnang antas.
DR. YANGA’S COLLEGES, INC. 20

Kasaysayan Ng Sampung Malalaking Bangko sa Pilipinas

Unionbank. Ang Union Bank of the Philippines ay isang bangko na

tinutukoy ang kanilang sarili sa pamamagitan ng mataas na teknolohiya, kakaibang

branch sales, at kultura ng pagseserbisyo, at nagkakaisang backroom operations.

Pinahihintulutan nito na ang paghahatid ng online, makatotohanang solusyon sa

negosyo upang matagpo ang iba’t ibang kailangan sa pamamagitan ng makabagong

cash management products at serbisyong ibibigay.

RCBC. Ang Rizal Commercial Banking Corporation (RCBC) ay itinatag

noong 1960 bilang isang bangko sa pag-unlad at lisensyado ng Bangko Sentral ng


DR. YANGA’S COLLEGES, INC. 21

Kasaysayan Ng Sampung Malalaking Bangko sa Pilipinas

Pilipinas (BSP) para sa komersyal at investment banking. Ito ay isa sa mga

pinakamalaking unibersal na bangko sa Pilipinas na may kabuuang mapagkukunan

ng Php554 bilyon para sa buong taon 2017. Bilang isang sari-saring institusyon ng

serbisyo sa pananalapi, ang RCBC ay nagsisilbi sa mga pangangailangan ng

korporasyon at indibidwal na banking needs sa pamamagitan ng mga angkop na

sasakyan upang maghatid ng mga napiling pamilihan nito na may mga makabagong

produkto at mga serbisyo. Sa pamamagitan ng pag-iisp gamit ang Financial Business

Model, noong 2009 ito ay sumubok sa pagpasok sa Microfinance Business upang

mabigyan ng serbisyo ang pinakamaliliit na negosyante sa pamamagitan ng Rizal

Metrobank.

Magmula pa noong hindi pa gaanong sibilisado ang bansang Pilipinas,

mayroon nang ginagamit na pananalapi na bagamat may malaking kaibahan sa

pananalaping ginagamit sa kasalukuyan ay pare-parehong instrumento sa

pagpapatakbo’t pagpapalago ng ekonomiya.

Ipinapahiwatig ng mga natagpuang Archaelogical na ebidensya na bago pa

man masakop ang bansa ng mga Espanyol ay mayroon nang mga komunidad na

nagkakalakalan sa Arkipelago ng Pilipinas sa loob ng mahigit dalawang libong taon.

Ayon din sa mga natagpuang ebidensya, pakikipagpalitan ng produkto o barter ang

pangunahing paraan ng negosyo.

Ayon sa naitalang kasaysayan, dumating ang mga negosyanteng Tsino sa

Pilipinas para makipagpalitan ng porselana, silk, at mga kagamitang metal. Ang

kapalit ng mga ito’y ginto, perlas at mga halamang gamot na ilan sa mga likas na
DR. YANGA’S COLLEGES, INC. 22

Kasaysayan Ng Sampung Malalaking Bangko sa Pilipinas

yaman ng bansa. Ang excavations ay nagkaroon din ng gold ingots, na mas kilala sa

tawag na piloncitos, ay ang kinikilalang pinakaunang uri ng perang ginamit sa bansa.

Ang mga barter rings naman na may iba’t ibang laki, gold ornaments, at beads ay ilan

din sa mga bagay na ginamit bilang pambayad sa mga panahong ito.

Ang Galleon Trade, na nagsimula noong kolonisasyon ng Pilipinas taong

1565 na nagtagal ng dalawang daan at limampung taon, ang siyang dahilan kung

bakit naging sentro ng kalakalan para sa mga oriental goods ang Maynila. Ang mga

kalakal na ito ay ipinagpapalit sa mga silver coins na tinatawag

na cobs o macuquinas, sa iba’t ibang bansa. Ang ilan pang sumunod na naging barya

ay ang dos mundos o pillar dollars, counterstamp coins, at mga portrait series na

gawa sa silver.

Noong ika-18 siglo, ang pamunuan ng Espanya ay pinahintulutan ang

munisipalidad ng Maynila upang magkaroon ng produksyon ng mga baryang gawa

sa copper dahil na rin sa kakapusan nila sa fractional coins. Ang mga baryang ito ay

tinawag na barrillas na unang lumabas noong 1728. Noong 1852, ang

unang banknotes na tinawag na pesos fuertes ay pinasimulan din at pagsapit naman

ng 1861, ang Casa de Moneda de Manila ay naglabas din ng mga barya kung saan

nakalagay pa ang salitang “Filipinas” sa mga ito na tinawag

namang Isabelinas at Alfonsinos.

Sa panahon ng Rebolusyon, pagkatapos ng pagkadeklara ni Heneral Emilio

Aguinaldo bilang presidente ng Unang Republika ng Pilipinas, dalawang uri ng


DR. YANGA’S COLLEGES, INC. 23

Kasaysayan Ng Sampung Malalaking Bangko sa Pilipinas

dalawang-sentimong barya na gawa sa copper ang sinasabing nasa army arsenalng

Malolos.

Nang masakop ng mga Amerikano ang Pilipinas noong 1901, ipinasa ng mga

ito ang “Philippine Coinage Act” na nagpapahintulot sa bansa na maglabas din ng

mga baryang silver mula 1903 hanggang 1912. Kalaunan, nagkaroon din ng

mga Silver Certificates noong 1918. Subalit pinalitan ito sa parehong taon ng

mga Treasury Certificates na ginamit hanggang 1935. Nakita ng pamunuan ng

Amerika na mas mainam na dito mag-mint ng mga silver na barya kaya naman noong

1920, binuksang muli ang Manila Mint na gumawa ng mga barya hanggang sa

panahon ng Komonwelt.

Pinasinayaan naman ang Japanese Invasion Money at Guerilla

Notes o Resistance Currencies noong panahon ng Ikalawang Digmaang Daigdig.

Dahil naman sa Republic Act No. 265, naitayo ang Central Bank of the

Philippines (CBP) noong ika-3 ng Enero, taong 1949 na siyang binigyan ng

kapangyarihan sa pangangasiwa ng banking at credit system sa bansa. Ang unang

opisyal na banknotes na inilabas ng CBP maliban pa sa Victory Notes ay ang English

Series noong 1951. Sinundan ito ng Pilipino Seriessa taong 1967, Ang Bagong

Lipunan Series sa 1973 at ang New Design Series sa 1975. Ipinakilala naman sa

taong 1983 ang Flora and Fauna Series na nagkaroon ng pinagandang bersyon sa

taong 1992 hanggang sa pagkakaroon ng lahat ng mga serye sa 1998.


DR. YANGA’S COLLEGES, INC. 24

Kasaysayan Ng Sampung Malalaking Bangko sa Pilipinas

“Kahit pa nag-iiba ang itsura ng pera ng Pilipinas kasabay ng pabago-bagong

henerasyon, nananatiling nakatatak ang kasaysayan at kultura ng bansa sa mga ito.”

sabi ni Mariz Umali sa isang report.

Ang salapi o pera ay kahit anong pangkalakalang bagay o kaparaanan, na

maaring sa anyo ng papel, barya o sinisilyo, bono, utang o kredito at iba pa. O sa

simpleng salita, ito ay isang midyum na ginagamit pampalit sa mga kalakal.

Sa mahabang panahon na pagsakop ng iba’t ibang dayuhan sa Pilipinas,

naging malaki at malawak ang impluwensiya nila sa kasaysayan at kultura nito, at

maging sa mga salaping ginamit sa bansa.

Ngunit bago pa man dumating ang mga Kastila sa Pilipinas, mayroon ng

salaping ginamit dito. Ito ang Piloncitos. Ito ay ang pinakamaagang anyo ng metal na

gimamit bilang salapi sa Pilipinas. Ito ay gawa sa purong ginto na may timbang na

nagmumulasa pagitan ng 0.5 gramo o higit pa o mas mababa sa 3 gramo.

Sa paglipas ng maraming taon, nagkaroon na rin ng iba’t ibang klase o uri ng

mga salapi ang ginamit sa Pilipinas. Nagkaroon ng mga metal, barya, bono, papel at

marami pang iba. Noong January 3, 1949, itinayo ang Central Bank of the Philippies.

At noong 1993, nagsimula ang Bangko Sentral ng Pilipinas at yun ang mga salaping

ginamit natin sa loob ng dalawampu’t limang taon na nagtapos na nga nitong

Disyempre 31, 2015. At ngayon, ginagamit na natin ang mga “New Generation

Currency, na inilabas pa noog 2010. Tunay nga na napakalawak pa din ng kulturang

Pilipinas, lalo na ang mga salapi. Kaya marapat lamang na palawigin at alagaan pa

ito.
DR. YANGA’S COLLEGES, INC. 25

Kasaysayan Ng Sampung Malalaking Bangko sa Pilipinas

Ang pera ng Pilipinas ay ang hinabing tela ng panlipunan, pulitikal at

pangekonomiyang pamumuhay. Mula sa mga batong gamit noon at sa mga papel na

pera at barya ngayon, ang pera natin ay ang nagsisilbing alaala ng kasaysayan bilang

mga taong nakikipagugnayan sa iba pang mga tao sa mundo.”

Ang salapi o pera ay kahit anong pangkalakalang bagay o kaparaanan na

maaaring sa anyo ng papel, barya o sinsilyo, bono, utang o kredito at iba pa. Ito ay

nagpapanatili ng halaga ng bagay o serbisyong nauugnay o nilaan para rito. Ang

halaga ng pera ay maaring tumaas o bumaba rin.

Ang pera ay isang instrumento o kapirasong papel na ginagamit mo sa araw-

araw upang mabili ang mga bagay bagay na gusto mong makamit sa buhay, mga

pagkain na gusto mong matikman o mga lugar na nais mong puntahan. Ikaw ang

siyang may kontrol sa buhay mo at ang pera ay pawang kasangkapan lamang at hindi

ito maaaring maging basehan ng estado mo sa buhay. Ang pera ay mahalaga, ito ang

instrumento natin upang matustusan ang ating mga pangangailangan sa buhay. Hindi

mabibili ng pera ang kaligayahan ang laging sinasabi ng nakararami ngunit ito ang

magbibigay saya sa atin kapag natustusan natin ang pangangailangan ng ating

pamilya at ang mga katulad nito. Ang pera ay nakakabuti at nakakasama din depende

sa paraan ng pag gamit nito. Nasa kamay pa rin ng may hawak sa pera kung sa

masama o mabuti niya ito gagamitin. (Paguia, Micah Chriselle M., January 24, 2016)

“Ang mga Banko ay mga institusyon na tumatanggap ng iba’t ibang uri ng

mga depo/sito at gamitin ang mga pondo na aakit lalo na upang magbigay ng mga

pautang. Ginagamit naming ang terminong bangko generically dito upang sumaklaw
DR. YANGA’S COLLEGES, INC. 26

Kasaysayan Ng Sampung Malalaking Bangko sa Pilipinas

hindi lamang ang mga bangko komersyal na kung saan karamihan ng mga tao ay

mapanatili ang checking account ngunit ang iba pang mga institusyong depositoryo

tulad ng savings at association loans, mutual na pagtitipid sa mga bangko, at pati na

rin ang credit union. Dati, ang komersyal na mga bangko ay naiiba ng form sa iba

pang mga depositoryo instiusyon sa kanilang mhga gawain at pag-andar at mga

pagkakaiba pa rin na nagpupumilit. Gayunpaman, bilang resulta ng regulasyon sa

pananalapi sa batas noong 1980’s, ang pagkakaiba ay pinalit ang mga institusyong

depositoryo ngayon ay homogenous na likas na katangian. Halimbawa, ang lahat ng

mga institusyon na ito ay awtorisado upang magbigay ng pag-check ng mga accounts

at gumawa ng mga pautang. Samakatuwid, isaalang-alang naming ang lahat ng mga

ito sa isang bangko.”

Sanggunian: Money, Banking and Financial System

Hubbard, R. Glenn (2012)

“Isang mahalagang mapagkukunan sa pag-uugali ng mga bangko na dumaloy

ang kanilang kilalang-kilalang papel sa proseso ng pagsuplay ng pera. Sa tuwing ang

mga bangko ay umaabot bago ang mga pautang, ang pera ay nilikha sa anyo ng mga

bagong checking account at sa tuwing ang mga bangko ay nababawasan ng mga

pautang, ang mga pera ay tatanggihan bilang mga tseke na nakasulat upang bayaran

ang mga pautang (at sa gayon ang pagbabawas ng halaga ng mga pondo sa pagsuri ng

mga account). Matinding nakakaimpluwensya sa Federal System of Reserves, ang

kakayahan at kagustuhan ng mga bangko upang gumawa ng mga pautang sa

pamamagitan ng pagtatakda ng ilang mga regulasyon at paggamit ng ilang mga


DR. YANGA’S COLLEGES, INC. 27

Kasaysayan Ng Sampung Malalaking Bangko sa Pilipinas

patakarang kagamitan. Sa ganitong paraan, napapanatili ang Fed para sa dulo o mas

matagal na pagtakbo ng pag-uugali ng perang suplay bagaman hindi para sa linggo-

linggong gyrations dahil ang mga bangko ay ang mga tubo sa pamamagitan ng Fed

kung saan ay nagtatakda ng patakaran hinggil sa pananalapi. Ang mga ito ay lalo na

nagiging interesado sa pag-aaral ng mga bangko.”

Sanggunian: Bank Management and Financial Services

The McGrawhill series in finance, insurance and real estate (2010)

“May mga iba pang kadahilanan para sa aming mga interes sa pagbabangko.

Ang mga bangko ay pangunahing tagapamagitan sa pananalapi. Ang mga ito ay mga

institusyong na nagsisilbing middlemen sa paglipat ng mga pondo mula sa saver at

mga nag-invest sa real assets tulad ng mga bahay equipment at pabrika. Ang

pinansiyal na tagapamagitan ay nagsulong ng pang-ekonomiyang kahusayan sa

pamamagitan ng pangangalap ng mga surplus na mga pondo ng milyun-milyong mga

indibidwal na saver at nagiging kagamitan ito sa mga namumuhunan sa real assets.

Sa pagganap ng mga function, ang pinansiyal na tagapamagitan ay napapabuti ng

mahusay ang pagkatao ng kapwa saver at mamumuhunan. Sa pamamagitan ng

pagpapabuti ng ekonomiya sa pagiging epektino, itataas nila ang pamantayan sa

pamumuhay. Ang mga bangko at iba pang pinansiyal na tagapamagitan ay naging

isang mahalagang pinanggagalingan ng pinansiyal ng makabagong ideya sa

pinalawak na mga saklaw ng mga alternatibo na bukas sa mga savers.”

Saggunian: Bank Management and Financial Services

McGrawhill/Irwin Series (2010)


DR. YANGA’S COLLEGES, INC. 28

Kasaysayan Ng Sampung Malalaking Bangko sa Pilipinas

“Ang pera ay maraming gamit. Ito ang nasa gitna ng kalakalan at pamantayan

ng halaga. Ang mga nasabing gamit ay maaaring maging mabuti o masama. Ayon sa

iba, ang pera ay ang ugat ng kasamaan. Sa kabilang banda, may ibang pahayag na

ang pera rin ang bukal ng kasiyahan. (page 3, MONEY, CREDIT AND BANKING

4th edition. Feliciano R. fajardo at Manuel M. Manansala)”

“Bagong probisyon. Bilang karagdagang ngipin sa bagong batas, ang Bangko

Sentral ng Pilipinas ay dinamtan ng dagdag na kapangyarihan upang mangasiwa sa

mga intitusyong nauukol sa pananalapi sa bansa sa lebel ng tunay na halaga kasama

ang pangmundong pamantayan o uliran, upang ang mga lokal na bangko ay

makalagpas sa mga pagsubok ng bagong milenyo.

Ang bagong batas ay nagsilbing pintuan ng industriya ng bangko sa mas

makamundong partisipasyon na naglalayon ang isang banyagang bangko na makapag

angkin ng hanggang sa 100 porsyento ng iisang bangko sa loob ng pilipinas sa loob

ng pitong taon ng kaniyang pagsasabatas. (pg. 235, essential of money credit and

banking, 2004, G.S. Miranda)”

“Isang paraan upang yumaman ay sa pamamagitan ng pag-iipon. Maraming

mga indibidwal ay nag-iimpok upang may magamit sa pagtatayo ng negosyo sa

malapit na hinaharap. Ang iba ay nag-iimpok sa mga bangko para sa seguridad at

interes na magiging kita. Ang mga ipon sa bangko ay ginagamit rin sa mga puhunan

ng mga aplikante sa pagpapautang. Sa kabuuan, ang pag-iipon ay ginagamit upang

may maging ugat ng yaman sa produksyon sa pananalapi. (pg 45, MONEY, CREDIT

AND BANKING 4th edition. Feliciano R. Fajardo at Manuel M. Manansala)”


DR. YANGA’S COLLEGES, INC. 29

Kasaysayan Ng Sampung Malalaking Bangko sa Pilipinas

“Ang bangko ay gumaganap ng makatuturang papel sa mga buhay ng mga

indibidwal at sa buong nasyon. Sa katotohanan, napakahirap isaisip kahit sa saglit na

momento kung paano ang ating sistema ng ekonomiya sa partikular ay

nakakakagalaw ng maayos kahit na walang serbisyong galing sa mga bangko. Bilang

puso ng pinansyal na istruktura, ang mga bangko ay tumutulong sa pangangalap at

pananatili ng mga suplay ng pondo sa pamamagitang ng deposito at tungkuling

maitago ng ligtas ang mga ito na esensyal sa paglikom ng kapital. Sa paglaki at

pagsulong ng banking practices, institusyong pinansyal ay nagbago sa iba’t ibang

pamamaraan -- ang maraming bilang at operasyong subsidiary ay nagsisilbi sa

paglipat ng salapi at kredit na lubhang importante sa kanilang sarili nang upang sila

ay maging angkop na paraan ng isang modernong bangko. (pg 225, essential of

money credit and banking, 2004, G.S. Miranda)”

“Ayon sa Art. 1962 ng “The Law on Sales, Agency and Credit Tansaction,

2013”, Ang deposito ay itinatag mula ng ang isang tao ay nakatanggap ng isang

bagay galing sa iba, na may obligasyon na maitago ito ng ligtas at maibalik ng tulad

ng naibigay. Kung ang pagtatago ng bagay na pinadala ay hindi ang pangunahing

dahilan ng kontrata, walang deposito kundi ibang kontrata ang gumaganap.”

“Truth in Lending Act” o “Republic Act No. 3765”. Kinakatawanan nito ang

mga polisiya, sakop at iba pang probisyon tungkol sa pagpapautang. Ang Republic

Act No. 3765 o “truth in Lending Act” ay isang akto na humihingi ng paghahayag ng

singiling salapi sa pamamagitan ng koneksiyon sa malawig na pagpapautang.


DR. YANGA’S COLLEGES, INC. 30

Kasaysayan Ng Sampung Malalaking Bangko sa Pilipinas

Ang ipinahayag na polisiya sa likod ng batas ay upang maprotektahan ang

mga tao mula sa kakulangan ng kaalaman sa tunay na halaga ng utang sa

pamamagitan ng binibigyang patunay ay kabuuan ng pahayag ng naturang halaga, na

may kasamang pagtanaw sa pag-iwas sa di magkakapare-parehong gamit ng

pagpapautang sa mga pinsala ng ekonomiyang nasyonal.

Ang batas ay binabalutan ang sinumang nagpapautang, na binibingyang

kahulugan bilang sinumang tao na nakatali sa negosyo ng pagpapalawig ng

pagpapautang (nakapaloob rin dito ang sinumang tao na mayroong regular na

hanapbuhay na umuutang o nagbebenta o rumerenta ng pagmamay-ari o mga

serbisyo sa pamamagitan ng time, credit at installment basis, maging ito man ay

pinakamahalaga o bilang isang ahente) na pangangailangan bilang insidente ng

pagpapalawig ng pagpapautang, ang kabayaran sa singiling salapi.”

Mga Bahay Sanglaan– Nagpapautang subalit ang kapalit ng halaga ng nautang

ay mga ari-arian tulad ng alahas o kasangkapan bilang kolatera sa inutang buwanang

kontribusyon bilang pag-iimpok sa kanilang pagreretiro.

Mga kompanyang seguro– Nagbibili ang mga kompanyang seguro o mga

insurance company ng seguro sa bahay, aksidente, sakit at kalusugan.

1. Barya at Perang Papel – ito ang mga salaping nasa sirkulasyon at

karaniwang ginagamit pamalit sa mga kalakal.

2. Perang Nakadeposito – Ito naman ang mga perang nakatago sa mga bangko

na maaaring kunin sa panahon ng pangangailangan.


DR. YANGA’S COLLEGES, INC. 31

Kasaysayan Ng Sampung Malalaking Bangko sa Pilipinas

A. Savings Deposit o Depositong maaaring kunin kahit kailan.

B. Time Deposit o Depositong nagtatakda ng panahon bago makuha ang

deposito.

Salapi– ito ay isang instrumentong o midyum na ginagamit pampalit sa mga

kalakal.

“Ang salapi ay instrumento o midyum ng palitan na tinatanggap ng tao. Ito ay

ginagamit ng tao upang makabili ng produkto at serbisyo na makakatugon sa

pangangailangan ng tao.”

“Ang Patakarang pang-salapi (Ingles: Monetary policy) ay isang proseso kung

saan ang autoridad na pang-salapi ng isang bansa ay kumokontrol sa suplay ng pera na

kadalasang umaasinta o pumupuntirya sa isang rate ng interes para sa layuning

pagtataguyod ng paglagong ekonomiko at pagiging matatag. Ang opisyal na mga

layundin ay karaniwang kinabibilangan ng relatibong matatag na mga presyo at

mababang kawalang trabaho. Ang teoriyang pang-salapi ay nagbibigay ng kabatiran

kung paano lumikha ng optimal na patakarang pang-salapi. Ito ay tinutukoy na

isang kontraksiyonaryo kung saan ang patakarang ekspansiyonaryo(nagpapalawig) ay

nagpapataas ng kabuuang suplay ng salapi sa ekonomiya ng mas mabilis kesa sa

karaniwan at ang patakarang kontraksiyonaryo(nagpapaliit) ay nagpapalawig ng suplay

ng salapi ng mas mabagal kesa sa karaniwan o kahit pinapaliit ito. Ang patakarang

ekspansionaryo ay karaniwang ginagamit upang labanan ang kawalang trabaho sa

isang resyon sa pamamagitan ng pagbababa ng rate ng interes sa pag-aasang ang


DR. YANGA’S COLLEGES, INC. 32

Kasaysayan Ng Sampung Malalaking Bangko sa Pilipinas

madaling kredito ay hihikayat sa mga negosyo na lumawig. Ang patakarang

kontraksiyonaryo ay nilalayon na pabagalin ang inplasyon sa pag-aasang maiiwasan

ang nagreresultang mga distorsiyon at paglala ng mga halaga ng asset.

Ang patakarang pang-salapi ay iba sa patakarang piskal(fiscal policy) na

tumutukoy sa pagbubuwis, paggasta ng pamahalaan, at pag-utang ng pamahalaan.

Ang patakarang pang-salapi ay nakasalig sa relasyon sa pagitan ng mga rate in

interes sa isautangin at ang kabuuang suplay ng salapi. Ang patakarang pang-salapi ay

gumagamit ng iba't ibang mga kasangkapatan upang kontrolin ang isa o pareho nito,

upang impluwensiyahan ang mga kalalabasan tulad ng paglagong

ekonomiko, inplasyon, mga rate ng palitan sa ibang mga kurensiya at kawalang trabaho.

Kung ang kurensiya ay nasa ilalim ng isang monopolyo ng pag-iisyu, o kung mayroon

isang nireregulang sistema ng pag-iisyu ng kurensiya sa pamamagitan ng mga bangko

na nakatali sa isang bangko sentral, ang autoridad na pang-salapi ay may kakayahang

magbago ng suplay ng salapi at kaya ay umiimpluwensiya sa rate ng interes upang

makamit ang mga layunin. Ang panimula ng patakarang pang-salapi bilang gayon ay

nagmumula sa huli nang ika-19 siglo kung saan ito ginamit upang panatilihin

ang pamantayang ginto.

Ang isang patakarang ay tinutukoy na kontraksiyonaryo (nagpapaliit) kung ito

ay nagpapaliit ng sukat ng suplay ng salapi o pinapataas ito nang mabagal o itinataas

nito ang rate ng interes. Ang isang ekspansiyonaryo (nagpapalawig) ay nagpapataas ng

sukat ng suplay ng salapi nang mas mabilis o nagbababa ng rate in interes. Sa


DR. YANGA’S COLLEGES, INC. 33

Kasaysayan Ng Sampung Malalaking Bangko sa Pilipinas

karagdagan, ang mga patakarang pang-salapi ay inilalalarawan ng sumusunod:

akomodatibo, kung ang rate ng inters na itinakda ng sentral na autoridad na pang-salapi

ay naglalayon sa lumikha ng paglagong ekonomiko; neutral kung ang layunin nito ay

hindi lumikha ng paglagong ekonomiko o hindi labanan ang inplasyon; o mahigpit

kung ang layunin nito ay paliitin ang inplasyon. May ilang mga kasangkapang ng

patakarang pang-salapi na magagamit upang makamit ang mga layuning ito: pagtataas

ng rate ng interes sa fiat, pagbababa ng basehang pang-salapi at pagtataas ng

mga inaatasang reserba. Ang lahat ng mga ito ay epekto sa pagpapaliit ng suplay ng

salapi at kung babaliktarin ay nagpapalawig ng suplay ng salapi. Simula mga 1970, ang

patakarang pang-salapi ay pangkalahatang binuo ng hiwalay mula sa patakarang piskal.

Kahit bago ang mga 1970, ang sistemang Bretton Woodsay sumisiguro pa rin na ang

karamihan ng mga bansa ay bubuo ng dalawang mga patakarang ito nang hiwalay.

Sa loob ng halos lahat ng mga modernong bansa, ang mga espesyal na

institusyon(gaya ng Sistemang Pederal na Reserba sa Estados Unidos, Bangko ng

Inglatera, Europeong Bangko Sentral, ang Bangko ng Tsina ng mga Tao at ang

[[Bangko ng Hapon) ay umiiral na may gawaing magpatupad ng mga patakarang pang-

salapi at kadalasang ay indepediyente sa Ehekutibong sangay ng pamahalaan. Sa

pangkalahatan, ang mga institusyong ito ay tinatawag na mga bangko sentral at

kadalasan ay may iba pang mga responsibilidad gaya ng pangangasiwa ng makinis na

operasyon ng sistemang pinansiyal.

Ang pangunahing kasangkapan ng patakarang pang-salapi ang mga operasyon

ng bukas na pamilihan. Ito ay nagdudulot ng pangangasiwa ng kantidad o bilang ng


DR. YANGA’S COLLEGES, INC. 34

Kasaysayan Ng Sampung Malalaking Bangko sa Pilipinas

salapi na nasa sirkulasyon sa pamamagitan ng pagbili o pagbebenta ng iba't ibang

mga instrumentong pinansiyal gaya ng mga [[treasury bill], bono o dayuhang kurensiya.

Ang lahat ng mga pagbiling ito o pagbebenta ay nagreresulta sa mas marami o kaunting

basehang kurensiyang pumapasok o lumilisan sa sirkulasyon ng pamilihan. Karaniwan,

ang maikling panahong layunin ng mga operasyon ng bukas na pamilihan ay magkamit

ng isang spesipikong terminong inaasintang rate ng interes. Sa ibang mga instansiya,

ang patakarang pang-salapi ay maaaring bagkus na magdulot ng pag-aasinta ng isang

spesipikong rate ng palitan relatibo sa isang dayuhang kurensiya o kundi ay relatibo

sa ginto. Halimbawa, sa kaso ng Estados Unidos, ang Reserbang Pedral ay umaasinta

ng rate ng mga pederal na pondo na rate kung saan ang mga kasaping bangko ay

nagpapahiram sa bawat isa ng biglaan. Gayunpaman, ang patakarang pang-salapi ng

Tsina ay umasinta sa rate ng palitan sa pagitan ng renminbi ng Tsina at isang basket ng

mga dayuhang kurensiya. Ang iba pang mga pangunahing paraan ng pagsasagawa ng

patakarang pang-salapi ay kinabibilangan ng bintanang diskuwentong pagpapahiram

(nagpapahiram ng huling dulugan; (ii) praksiyonal na depositong pagpapahiram (mga

pagbabago sa kinakailangang reserba); (iii) Moral na suasion (panghihikayat ng ilang

mga manlalaro ng pamilihan upang makamit ang mga tinutukoy na kalalabasan); (iv)

"Mga operasyong bukas na bibig" (nagsasalitang patakarang pang-salapi sa pamilihan).

Ang patakarang pang-salapi ang proseso kung saan ang pamahalaan, bangko

sentral o autoridad na pang-salapi ng isang bansa ay kumokontrol ng (i) suplay ng

salapi, (ii) pagiging makukuha ng salapi at (iii) gastos ng salapi o rate ng interes upang

makamit ang isang hanay ng mga layunin na nakapokus tungo sa paglago at pagiging
DR. YANGA’S COLLEGES, INC. 35

Kasaysayan Ng Sampung Malalaking Bangko sa Pilipinas

matatag ng ekonomiya. Ang teoriyang pang-salapi ay nagbibigay ng kabatiran kung

paano lumikha ng optimal na patakarang pang-salapi. Mahalaga para sa

mga mambabatas na gumawa ng mga kapapani paniwalang pahayag. Kung ang mga

pribadong ahente(mga konsumer at mga negosyo) ay naniniwalang ang mga

mambababatas ay magsasagawa ng pagbababa ng inplasyon, kanilang aasahan ang mga

pang-hinaharap na presyo na mas mababa kesa sa kund(kung paanong ang mga pag-

asang ito ay nabuuo ay buong ibang bagay; ikumpara halimbawa ang mga makatwirang

ekspektasyon sa adaptibong ekspektasyon). Kung ang isang empleyado ay umaasang

ang mga presyo na magiging mataas sa hinaharap, ito ay huhugot ng isang kontrata ng

sahod na may mataas na sahod upang tugmaan ang mga presyong ito. Kaya ang

ekspektasyon ng mas mababang mga sahod ay makikita sa pag-aasal na nagtatakda ng

sahod sa pagitan ng mga empleyado at amo(mas mababang sahod dahil ang mga presyo

ay inaasahang mas mababa) at dahil ang mga sahod ay sa katotohanan mas mababa,

walang inplasyong paghilang pangangailangan dahil ang mga empleyado ay

tumatanggap ng mas maliit na sahod at walang inplasyong nagtutulak ng gastos dahil

ang mga amo ay nababayad ng kaunti sa mga sahod. Upang makamit ang mababang

lebel na ito ng inplasyon, ang mga mambabatas ay dapat magkaroon ng kapani-

kapaniwalang mga pahayag, na ang ibig sabihin, ang mga pribadong ahente ay dapat

maniwala na ang mga pahayag na ito ay makikita sa aktuwal na patakarang sa

hinaharap. Kung ang isang pahayag tunbgkol sa mga pag-aasinta ng mababang lebel na

inplasyon ay ginawa ngunit hindi pinaniwalaan ng mga pribadongahente, ang

pagtatakda ng sahod na pag-aasal ay aasa sa mataas na lebel na inplasyon at kaya ang


DR. YANGA’S COLLEGES, INC. 36

Kasaysayan Ng Sampung Malalaking Bangko sa Pilipinas

mga sahod ay mas mataas at ang inplasyon ay tataas. Ang isang mataas na sahod ay

magtaas ng pangangailangan ng konsumer(inplasyong paghilang pangangailangan)

kaya ang inplasyon ay tataas. Kaya kung ang mga pahayag ng mga mambabatas ay

hindi kapani paniwala ang patakaran ay hindi magkakaroon ng ninanais na epekto.

Kung ang mga mambabatas ay naniniwalang ang mga pribadong ahente ay umaasa sa

mababang inplasyon, ang mga ito ay may pabuya na kumuha ng isang ekspansiyonista

o nagpapalawig na patakarang pang-salapi(kung saan ang marhinal na pakinabang) ng

tumaas na ekonomikong output ay humihigit sa marhinal na gastos ng inplasyon).

Gayunpaman, kung ipagpapalagay na ang mga pribadong ahente ay may

mga makatwirang ekpekstasyon, alam ng mga ito na ang mga mambabatas ay may

pabuyang ito. Kaya alam ng mga pribadong ahente na kung kanilang aasahan ang

mababang inplasyon, ang isang patakarang ekspansiyonista o nagpapalawig ay kukunin

na magsasanhi ng isang pagtaas sa inplasyon. Dahil dito(malibang kung gagawin ng

mga mambabatas ang kanilang pahayag ng mababang inplasyon na kapani-paniwala),

ang mga pribadong ahene ay aasa sa mataas na inplasyon. Ang pag-asang ito ay

natutupad sa pamamagitan ng adaptibong ekspektasyon(pag-aasal na nagtatakda ng

sahod), kaya may mas mataas na inplasyon(nang walang pakinabang ng tumaas na

output). Kaya malibang ang mga kapani-paniwalang mga pahayag ay magawa, ang

patakarang ekspansiyonaryong pang-salapi(nagpapalawig) ay mabibigo.

Ang mga pahayag ay maaaring gawing kapani-paniwala sa iba't ibang mga

paraan. Ang isa ay magtatag ng isang independiyenteng bangko sentral na may mga

inaasintang mababang inplasyon(ngunit walang mga inaasintang output). Kaya alam ng


DR. YANGA’S COLLEGES, INC. 37

Kasaysayan Ng Sampung Malalaking Bangko sa Pilipinas

mga pribadong ahente na ang inplasyon ay magiging mababa dahil ito ay itinakda ng

isang katawang independiyente. Ang mga bangko sentral ay maaaring bigyan ng mga

pabuya upang matagpo ang mga inaasinta(halimbawa, ang mas mataas na mga badyet,

isang bonus ng sahod para sa pagpapatupad ng layuning patakaran. Ang reputasyon ay

isang mahalagang elemnto sa pagpapatupad ng patakarang pang-salapi. Ngunit ang

ideya ng reputasyon ay hindi dapat ikalita sa commitment. Bagaman ang isang bangko

sentral ay maaaring mayroon isang nakapapabor na reputayson sanhi ng mabuting

pagganap sa pagsasagawa ng patakarang pang-salapi, ang parehong bangko sentral ay

maaaring hindi pumili ng anumang partikular na commitment(gaya ng pag-aasinta ng

ilang mga saklaw para sa inplasyon). Ang reputasyon ay gumagampan ng isang

mahalagang papel sa pagtukoy kung gaanong ang mga pamilihan ay maniniwala sa

pahayag ng isang partikular na commitment sa isang pakarang layuni ngunit ang

parehong mga konsepto ay hindi dapat gawing pareho. Gayundin, dapat tandaan na sa

ilalim ng mga makatwirang ekspektasyon, hindi kinakailangan para sa mambabatas na

magtatag ng reputasyon nito sa pamamagitan ng mga nakaraang aksiyong patakaran.

Bilang halimbawa, ang reputasyon ng pinuno ng bangko sentral ay maaaring mahango

ng buo mula sa kanyang ideolohiya, background na propesyonal, mga pahayag sa

publiko etc.

Ang katunayan, ikinatwiran na mapigilan ang ilang mga patolohiya na uugnay

sa kawalang konsitensiya ng panahon ng pagpapatupad ng patakarang pang-salapi(sa

partikular ang labis na inplasyon), ang puno ng bangko sentral ay dapat may isang

malaking pagkasuya para sa inplasyon kesa sa natitirang ekonomiya sa aberahe. Kaya


DR. YANGA’S COLLEGES, INC. 38

Kasaysayan Ng Sampung Malalaking Bangko sa Pilipinas

ang reputasyon ng isang partikular na bangko sentral ay hindi kinakailangang nakatli sa

nakaraang pagganap, kundi bagkus ay sa partikular na kaayusang institusyonal na

magagamit ng mga pamilihan upang bumuo ng mga ekpektasyon ng inplasyon. Sa

kabilang ng palaging talakayan ng kredibilidad kung paano ito nauugnay sa patakarang

pang-salapi, ang eksaktong kahulugan ng kredibilidad ay bihirang inilalarawan. Ang

gayong kawalan ng pagiging malinaw ay maaaring magsilbi na ilihis ang patakaran

mula sa paniniwalaang pinaka mapakikinabangan. Halimbawa, ang kakayahan na

magsilbi sa interes ng publiko ay isang kahulugan ng kredibilidad na karaniwang

nauugnay sa mga bangko sentral. Ang pagiging maasahan kung saan ang bangko sentral

ay tumutupad sa mga pangako nito ay isa ring karaniwang kahulugan. Bagaman ang

bawat isa ay pinaka malamang na aayon na ang bangko sentral ay hindi dapat

magsinungaling sa publiko, ang malawaka na hindi pagkakasunduan ay umiiral kung

paanong ang isang bangko sentral ay pinakamahuseres ng publiko. Kaya ang kawalan

ng kahulugan ay maaaring magpaniwala sa mga tao na sila ay sumusuporta sa isang

partikular na patakaran ng kredibilidad kung sila ay talagang sumusuporta sa isa pa.”

Ayon sa GMANews.TV(10 January 2009), taong 1851 nang itatag ang kauna-

unahang bangkong Pinoy sa Pilipinas na Banco Español-Filipino de Isabel II. Alam nyo

ba na pagkalipas ng mahabang panahon ay bukas pa rin ito hanggang ngayon bagaman

iba na ang pangalan.

Ang Banco Español-Filipino de Isabel II (o Filipino Bank of Isabel II) ay

ipinangalan sa reyna ng Espana na si Isabella II, anak ng dating hari na si King

Ferdinand VII. Nang maisakatuparan ang Treaty of Paris noong 1898 at mailipat sa
DR. YANGA’S COLLEGES, INC. 39

Kasaysayan Ng Sampung Malalaking Bangko sa Pilipinas

United States ang pamamahala sa Pilipinas, nailipat na rin ang pamunuan ng Banco

Español-Filipino de Isabel II sa mga Filipino mula sa mga Espanol. At pagsapit ng

1912, tuluyan ng nagpasya ang pamunuan ng bangko na palitan ang pangalan nito at

tawaging Bank of the Philippine Islands (BPI) (GMANews.TV, et. al, 2009).

Ang Bangko ng Kapuluang Pilipinas, sa ingles ay Bank of the Philippine

Islands, o sa kastila ay Banco de las Islas Filipinas ay ang ikatlong pinakamalaking

bangko sa Pilipinas, kasunod ng Metrobank at Banco de Oro. Ang nagmamay-ari ng

bangkong ay ang Ayala Corporation at nakabase ito sa Sentrong Distrito ng

Pangangalakal ng Lungsod ng Makati, sa panulukan ng Abenida Ayala at Paseo de

Roxas.

Ito rin ang pinakamatandang bangko sa buong Timog-silangang Asya ang BPI

at mayroong mahaba at natatanging kasaysayang sumasakop sa mahigit na isang

dantaon. Ito ay naimpluwensiyahan o malaki ang naging impluwensiya ng ibang mga

bansa, kasama na ang ilang dating nasasakop ng Imperyong Espanyol, lalo na

ng Mehiko, at nang Estados Unidos.

Ayon sa GMANews.TV, ang unang deposito sa bangko ay inilagak umano ng

isang nagngangalang Fulgencio Barrera. Dahil wala pang sariling salapi ang Pilipinas

nang panahong iyon, ang pera na idinedeposito sa bangko ay tinawag na “pesos fuertes”

o “strong peso” na hango sa salapi ng mga Mexicano. Isang Tsino naman na

nagngangalang “Tadian” ang sinasabing unang kliyente ng bangko para humiram.


DR. YANGA’S COLLEGES, INC. 40

Kasaysayan Ng Sampung Malalaking Bangko sa Pilipinas

Nauna rin ang BPI sa konsepto ng pagbabangko para sa mga magsasaka (rural

banking) sa Pilipinas, dahil ang mga operasyon ng BPI sa ganung operasyon ay nauna

sa buong Pilipinas, bago nagkaroon ng mga bangko para sa ganung uri ng kliyente,

tulad ng Land Bank of the Philippines. Sa kasalukuyan, mayroong 831 na sangay ang

BPI, at marami sa mga sangay na ito ay galing sa panahon ng mga Kastila o ng mga

Amerikano. Ito ay isa sa mga pinamalaking kabalagan (network) ng mga sangay ng

buong industriya.

Ayon na rin sa wikifilipino.com, ito ang may pinakamaraming parangal na

natanggap. Noong 2008, ito ay ginawaran ng The Banker bilang pinakamahusay na

bangko sa Pilipinas. Ito na ang ikatlong pagkakataon na nakatanggap ang BPI ng

parehong parangal, una noong 2005 at ikalawa noong 2006.

Ayon naman sa Thetopten.com, ang Bank of the Philippine Islands (BPI) ang

top 1 sa mga “Top Ten Financial Companies Of Philippines”.

Nakakuha na ang bangko ng maraming gawad galing sa mga magasing pang-

pananalapi, tulad ng Euromoney at ng Far Eastern Economic Review.

Iba’t-ibang klase ng bangko sa Pilipinas

Ang Philippine banking system ay binubuo ng universal and commercial banks,

thrift banks, rural banks at ccoperative banks.


DR. YANGA’S COLLEGES, INC. 41

Kasaysayan Ng Sampung Malalaking Bangko sa Pilipinas

Universal and Commercial Banks

Ang may pinakamalaking may hawak ng resources ng Philippine banking

system ay ang mga universal and commercial banks. Nagbibigay ng pinakamalawak at

samutsaring banking services ang mga ito.

Dagdag pa dito, awtorisado rin ang mga universal and commercial banks sa

underwriting at iba pang functions ng investment houses.

Thrift Banks

Ang thrift banks ay binubuo ng mga mortgage banks, private development

banks, stock savings and loan associations at microfinance thrift banks. Lumilikom ng

savings mula sa mga depositors ang mga ito at ginagamit na pang-invest.

Nagbibigay din sila ng short term working capital at medium to long term

financing sa mga negosyong nasa mga sumusunod na sektor: agriculture, services,

industry and housing at diversified financial and allied services. May partikular na

focus ang thrift banks sa mga indibidwal at mga small and medium enterprises.

Rural and Cooperative Banks

Ang pinakapopular na klase ng bangko sa kanayunan ay ang mga rural banks at

cooperative banks. Tungkulin nilang itaguyod at palawakin ang ekonomiya sa

kanayunan sa pamamagitan ng pagbibigay ng basic financial services dito.


DR. YANGA’S COLLEGES, INC. 42

Kasaysayan Ng Sampung Malalaking Bangko sa Pilipinas

Tumutulong ang mga rural banks at cooperative banks sa mga magsasaka sa

iba’t-ibang yugto ng produksyon mula sa pagbili ng binhi hanggang sa marketing ng

kanilang mga ani.

Mga pribadong individual ang nagmamay-ari at nagpapatakbo ng rural banks

samantalang mga kooperatiba at pederasyon ng mg akooperatiba ang nagmamay-ari at

nagpapatakbo sa mga cooperative banks.

All licensed by the BSP

Ang lahat ng bangkong ito ay binibigyan ng lisensiya ng Bangko Sentral ng

Pilipinas ng authority to operate. Habang may lisensiya pa ang anumang klase ng

bangko, ibig sabihin ay pumapasa ito sa strict regulation and supervision ng BSP

Isinasakatuparan ng monetary board o MB ang kapangyarihang mangasiwa na

binubuo ng mga sumusunod.

 Dalawang kinatawan mula sa pribadong sector

 Gobernador bilang pangulo ng BSP

 Tagpangulo ng Board of Investments (BOI)

 Direktor ng National Economics Development Authority. (NEDA)

Maaaring maisaayos ang suplay ng pera sa sirkulasyon sa pamamagitan ng

kapangayarihan ng MB (Monetary Board)


DR. YANGA’S COLLEGES, INC. 43

Kasaysayan Ng Sampung Malalaking Bangko sa Pilipinas

Fiat Money Authority– Ibinibigay ng BSP ang kapangyarihang makapag-

imprenta ng pera. Kung sakaling nangangailangan ng perang panustos sa mga proyekto

ng pamahalaan.

Laang Reserba– Pag-oobliga ito sa mga bangko na maglaan ng ilang

bahagdanng kanilang pondo bilang isang reserba.

Antas ng Diskwento–Tumatayong bangko ng mga bangko ang BSP kaya maaari

silang mangutang dito. Bilang kapalit ng pera na kanilang hinihiram ang mga papeles

ng magpapautang.

Operasyon sa Open Market– Ang pagtitinda at pagbibili ng mga Goverment

Bond ang gawain nito. Kung mataas ang suplay ng salapi sa sirkulasyon, mabibili ng

BSP ang bond.

“Ayon sa filipiknow.net, ang bangko na pinaka karapat-dapat para sa savings ay

Bank of the Philippine Islands (BPI). Para naman sa High-Yield Savings ay Security
DR. YANGA’S COLLEGES, INC. 44

Kasaysayan Ng Sampung Malalaking Bangko sa Pilipinas

Bank. Pinakamahusay naman pagdating sa Checking Account ay Philippine National

Bank (PNB). Pinaka magandang bangko naman pagdating sa Time Deposit ay Security

Bank. Ang bangkong pinaka maganda para sa mga OFW’s ay Banco de Oro (BDO) at

para naman sa estudyante ay Bank of the Philippine Islands (BPI).”

Ang mga bangko ngayon sa Pilipinas ay nakapagbibigay ng mga oportunidad sa

lahat ng klase ng tao sa makabagong paraan upang makapag-impok ng pera. Sa pag-

aaral na ito ay para matukoy ang mga estratehiya na ginagamit ng mga bangkong BPI,

BDO at RCBC

Isang mahalagang mapagkukunan sa pag-uugali ng mga bangko ay dumaloy ang

kanilang kilalang-kilala mga papel sa proseso ng pagsuplay ng pera. Sa tuwing ang mga

bangko ay umaabot bago ang mga pautang, ang pera ay nilikha sa anyo ng mga bagong

cheking account. at sa tuwing ang mga bangko ay mababawasan ng mga pautang, ang

mga pera ay tatanggihan bilang mga tseke na nakasulat upang bayaran ang mga pautang

(at sa gayon pagbabawas ng halaga ng mga pondo sa pagsuri ng mga account).

Matinding nakakaimpluwensya sa Federal Systems of Reserves ang kakayahan at

kagustuhan ng mga bangko upang gumawa ng mga pautang sa pamamagitan ng

pagtatakda ng ilang mga regulasyon at paggamit ng ilang mga patakaran kagamitan. Sa

ganitong paraan, napapanatili ang Fed para sa dulo, o mas matagal pa pagtakbo, pag-

uugali ng perang suplay bagaman hindi para sa linggo-linggong gyrations, dahil ang

mga bangko ay ang mga tubo sa pamamagitan ng kung saan ang Fed ay nagtatakda ng

patakaran hinggil sa pananalapi. ang mga ito ay lalo na nagiging interesado sa pag-aaral

ng mga bangko.
DR. YANGA’S COLLEGES, INC. 45

Kasaysayan Ng Sampung Malalaking Bangko sa Pilipinas

Sanggunian: Bank Management and Financial Services

The McGrawhill series in finance, insurance and real estate (2010)

Kung mayroon kang magandang financial history o track record, at malaki ang

halagang balak mong utangin, ito ang pinakamainam mong mauutangan. Ang interest

rate ng mga banko para sa personal loans ay naglalaro sa 1.2% to 1.5% bawat buwan.

Pumapatak naman sa 12 hanggang 36 months ang kanilang payment terms. Ibig

sabihin, kung balak mong umutang ng ng P50,000 na may payment term na 12

buwan at interest na 1.5%, ang iyong total na interest ay P9,000 at ang iyong buwanang

bayad ay P4,916.

Uri ng Personal Loans sa Pilipinas

Mayroong dalawang uri ng personal loan – secured at unsecured loan. Sa

Pilipinas, ang mga personal loan na kinukuha ng publiko ay pangkaraniwang

unsecured.

Secured Personal Loan

Ang secured personal loan ay isang uri ng loan kung saan ang mga

nangungutang ay nag-aalok ng kanilang mga ari-arian, tulad ng kotse o ng bahay bilang

paraan ng seguridad o collateral para sa kanilang loan. Dahil dito, ang halaga ng

paghiram ay karaniwang mas mababa kaysa sa isang unsecured loan. Gayunpaman, ang

mga nangungutang ay dapat maging maingat sa kanilang mga pampinansyal na mga


DR. YANGA’S COLLEGES, INC. 46

Kasaysayan Ng Sampung Malalaking Bangko sa Pilipinas

kakayahan na magbayad ng utang dahil sa panganib na ang kanilang mga asset ay ma-

repossess kung mabigo silang bayaran ang utang.

Unsecured Personal Loan

Ang unsecured personal loan, sa kabilang banda, ay karaniwang mas mahirap na

makuha bilang ang mga balak mangutang ay hindi kailangang nag-aalok ng anumang

anyo ng ari-arian bilang seguridad. Samakatuwid, kailangan nila kumbinsihin ang mga

nagpapautang sa kanilang financial strength o credit worthiness. Ito ay upang matiyak

na ang mga may balak umutang ay makakapagbayad ng kanilang mga utang.

Dahil dito, ang halaga ng paghiram para sa isang unsecured loan ay mas mataas

dahil ang mga nagpapahiram ay may mas mataas na panganib sa pagpapautang. Kahit

na ang mga mangungutang ay hindi magbibigay ng anumang uri ng ari-arian sa

kanilang loan, ito ay hindi nagbibigay sa kanila ng ligtas sakaling hindi nila bayaran

ang kanilang utang nang buo. Ang mga nagpapahirap ay maaari pa ring dalhin ang kaso

sa hukuman upang ibenta ng nangungutang ang kanyang mga ari-arian upang mabawi

ang anumang pagkalugi.

Iba’t ibang Uri ng mga Personal Loan Interest Rate

Ang mga interest rate para sa isang personal loan ay maaaring makategorya sa

dalawang pangunahing uri, fixed at variable. Bago kumuha ng isang personal loan,

dapat unang tandaan ng mga manghihiram kung anong interest rate ang nais nilang

kunin. Ang mga personal loan sa Pilipinas ay gayunpaman mas patungo sa fixed

interest rate.
DR. YANGA’S COLLEGES, INC. 47

Kasaysayan Ng Sampung Malalaking Bangko sa Pilipinas

Fixed Interest Rate Personal Loan

Ang fixed interest rate ay isang interest rate na nananatiling pareho sa buong

termino ng loan. Ang rate ay mananatiling pareho sa kabila ng mga pagbabago sa

merkado. Habang ang isang fixed interest rate loan ay nagpo-protekta sa manghihiram

mula sa paggalaw ng interest rate, ang halaga ng pagbabayad ay kailangang bayaran na

naaayon sa kasunduan ng pautang hanggang sa mabayaran nang buo ang pautang.

Samakatuwid, kung ang isang manghihiram ay nais na magbayad ng dagdag na

pagbabayad, siya ay maaaring singilin ng karagdagang bayarin.

Variable Interest Rate Personal Loan

Ang isang variable interest rate personal loan ay may isang interes rate na

nagbabago, depende sa mga rate sa merkado. Ang bentahe ng pagkuha nitong partikular

na uri ng personal loan ay ang isang manghihiram ay maaaring makinabang kapag ang

rate sa merkado ay mababa. Gayunpaman, ito ay maaaring maging masama kapag ang

rate sa merkado ay tumaas, bilang ang manghihiram ay magbayad ng mas malaking

interes.

Ano ang Savings Account?

Ang savings account ay isang uri ng account sa bangko kung saan maaaring

ligtas na ipunin ang pera at kumita dahil sa ineteres kada buwan. Halos lahat ng bangko

sa Pilipinas ay nag-aalok ng ganitong serbisyo.


DR. YANGA’S COLLEGES, INC. 48

Kasaysayan Ng Sampung Malalaking Bangko sa Pilipinas

Kabutihang dulot ng Pagkakaroon ng Savings Account

Kailangang malaman ang kahalagahan ng pagkakaroon ng savings account. Narito ang

mga sumusunod:

 Maayos na Pamamalakad ng Pera. Sa pagkakaroon ng savings account,

magagamit ang pera sa wastong paraan. Hindi katulad ng cash na hawak,

maaaring makita at mabantayan ang lahat ng transaksyon at nakukuhang interest

gamit ang buwanang account statement.

 Madaling Gamitin sa Panahon ng Pangangailangan. Sa panahon ng

pangangailangan (halimbawa ay biglaang gastos sa pagpapagamot), maaaring

gamitin ang pera mula sa savings account na pang-gastos.

 Walang Hirap sa Araw-araw. Hangga’t may savings account, maaaring

magpadala ng pera ang kahit sino sa iyong account. Ang savings account ay

maaaring i-access sa lahat ng oras at nakakatuwang isipin na maaari kang

maglabas ng pera kahit saan.

 Garantiyado ang Seguridad. Hangga’t ang bangko na nangangalaga ng savings

account ay nasa ilalim ng pamamahala ng Bangko Sentral ng

Pilinas, makasisiguradong ang savings account na may maximum

value na PHP500,000 ay ligtas at insured.

 Kumita ng Interest kada Buwan. Bagamat ang interest rates sa savings account

ay may kaliitan, kumikita pa rin ito ng malaki sa paglipas ng taon. Mas maganda
DR. YANGA’S COLLEGES, INC. 49

Kasaysayan Ng Sampung Malalaking Bangko sa Pilipinas

itong paraan ng pag-iipon kasya sa pagtago ng pera sa bahay na na hindi naman

tumutubo ng interest.

“Ang antas ng interes o antas ng tubo (Ingles: interest rate) ay ang antas kung

saan ang interes ay binabayaran ng humihiram o umuutang para sa paggamit ng salapi

na kanilang hiniram sa nagpapahiram o nagpapautang. Sa espesipiko, ang rate ng

interes ay isang porsiyento ng prinsipal na binayaran sa isang rate. Halimbawa, ang

isang maliit na kompanya ay humihiram ng kapital mula sa isang bangko upang bumili

ng mga bagong asset para sa kanilang negosyo at sa pagbalik, ang nagpapahiram o

nagpapautang ay tumatanggap naman ng interes sa isang tinukoy na rate ng interes sa

pagpapaliban ng paggamit ng mga pondo at bagkus ay ipinahiram ito sa humihiram o

umuutang. Ang mga rate ng interes ay normal na inihahayag

bilang persentahe ng sumang prinsipal para sa isang panahon na isang taon.”

“Ang Time deposit ay isang uri ng pag-iipon sa bangko o investment account na

kung saan ang investor ay makakakuha ng Time rate ng interes. Bilang ganti, ang

investor ay nangangako na hindi nya kukunin o gagalawin ang kanyang pondo sa loob

ng nakatakdang panahon.”

“Dahil sa kaligtasan at siguradong kita, Ang pagpili ng Time deposit ang

kadalasang investment ng mga Pilipino. Sa panahon ngayon, halos lahat ng mga bangko

ay nag-aalok ng mga Time deposit account. Ang ilan pa sa mga bangko ay nag-aalok

ng multiple Time deposit bilang pagpipilian, na nangangahulugan na nakakalito ang

pagpili kung ano ang pinakamagandang Time deposit account.


DR. YANGA’S COLLEGES, INC. 50

Kasaysayan Ng Sampung Malalaking Bangko sa Pilipinas

Pagpili ng Tamang Termino ng Investment

Ang dalawang pangunahing uri ng termino ng Time deposit ay ang short-term at

ang long-term:

Short-term: ang tipikal na kahulugan ng short-term deposit ay investment na ang

termino ay mas maiksi sa isang taon, at maaaring magsimula sa isang buwan.

Ang short-term Time deposit ay naangkop para sa mga may mithiing mabilis, o yung

mas gusto na may kalayaan kesa sa nakatago ang kanilang pera sa loob ng mahabang

panahon. Karaniwang ng mga termino ng short-term deposit ay 1 buwan, 3 buwan, 6

na buwan at 9 na buwan.

Long-term: Anumang lumalagpas sa 12 na buwan ay kalimitang long-term, at sa

Pilipinas, ang termino ng Time deposit ay maaaring umabot ng 5 taon. Kung hindi mo

kakailanganin ang iyong pera sa madaling panahon at gusto mo na kumita sa mas

mataas na interest rate, ang long-term deposit ay mas makabubuti para sa iyo.

Kapag isinisaalang-alang mo ang termino ng iyong Time deposit, dapat tandaan na

magkakaiba ang pinakamababang deposito na hinihingi ang mga bangko depende sa

termino na iyong pinili. Gayundin, ang Time deposit ay kalimitang nakahanay, kung

saan kapag mas malaki ang pera na iyong ininvest at kapag pinili mo ang mas

mahabang termino, mas malamang na malaki rin ang interes rate.”

Ang mga sumusunod na talahanayan ay nag papakita ng mga iba't-ibang savings

account na inaalok ng mga iba't ibang bangko na maaaring pagpilian ng mga customer
DR. YANGA’S COLLEGES, INC. 51

Kasaysayan Ng Sampung Malalaking Bangko sa Pilipinas

na nais mag-impok ng pera sa mga naturang bangko. Ang bawat talahanayan ay

mayroong limang kulumna na nagsasaad ng mga bagay na kailangang malaman ng mga

customer na kauganay ng bawat savings account. Ang unang kolumna ay nagpapakita

ng kung ano ang pangalan ng bawat savings account. Ang ikalawa ay ang iba't-ibang

porsiyento ng interest sa bawat account. Ang ikatlo naman ay kung magkano ang

halaga ng paunang deposito na dapat ilagak sa bangko upang makapagbukas ng isang

savings account. Sumunod ay ang halaga ng pera na dapat laging iwan sa bangko kada

withdrawal upang manatili ang account. Ang huli ay ang halaga ng pera na dapat ay

maiimpok at maiwan sa bangko upang kumite ng interes.


DR. YANGA’S COLLEGES, INC. 52

Kasaysayan Ng Sampung Malalaking Bangko sa Pilipinas

Ang BDO unibank ay may labing dalawa na iba’t-ibang savings account na

mapagpipilian ng mga customer. Ang bawat account ay may karampatang interes na

maaring kitain kung mailalagak ang kailangang pera na dapat ay maimpok at matira sa

savings sa bangko.ang pinakamataas na interes na binibigay ng BDO ay 1.25% ngunit

ito rin ay nangangailangan ng malaking halaga bago makapagbukas ng sariling savings

account at mapanatili ang account. Ang pinakamaliit na interes na naman ay 0.25% at

hindi nito kailangan ng sobrang laking halaga ng pera para makapag umpisa. Ang

halaga ng paunang deposito upang makapagbukas ng saving account sa BDO ay

nagsisimula sa sa halagang php 100 hanggang php50,000.


DR. YANGA’S COLLEGES, INC. 53

Kasaysayan Ng Sampung Malalaking Bangko sa Pilipinas

Ang Metrobank ay may sampung naman na iba’t-ibang savings account na

mapagpipilian ng mga customer. Ang bawat account ay may karampatang interes na

maaring kitain kung mailalagak ang kailangang pera. Ang pinakamataas na interes na

binibigay ng Metrobank ay 0.25. Halos lahat ng savings ng Metrobank ay may interes

na 0.25%. Ang Metrobank ay may savings account account na walang initial deposit.
DR. YANGA’S COLLEGES, INC. 54

Kasaysayan Ng Sampung Malalaking Bangko sa Pilipinas


DR. YANGA’S COLLEGES, INC. 55

Kasaysayan Ng Sampung Malalaking Bangko sa Pilipinas


DR. YANGA’S COLLEGES, INC. 56

Kasaysayan Ng Sampung Malalaking Bangko sa Pilipinas

Ang Bank of the Philippine Island (BPI) ay maraming uri ng savings account.

Mayroon itong Advance Savings Account at Direct Savings Account at mayroon din

itong Family Savings Account. Ang pinakamataas na interes na mayroon ang Bank of

the Philippine Island (BPI) ay 0.75%.

Ang Bank of the Philippine Island (BPI) ay may savings account na walang

initial deposit. Mayroon din itong savings account na walang maintaining balance tulad

ng BPI Kaya Saving. Ito nangangailangan ng halagang 200 upang makapagbukas ng

account na ito at ito ay maroong 0.25%.


DR. YANGA’S COLLEGES, INC. 57

Kasaysayan Ng Sampung Malalaking Bangko sa Pilipinas

LANDBANK
DR. YANGA’S COLLEGES, INC. 58

Kasaysayan Ng Sampung Malalaking Bangko sa Pilipinas

Ang Landbank ay mayroong labing anim na iba’t-ibang savings account. Ang

pinakamataas na interes na mayoon ang landbank ay 0.15%. Ang pinakamababang

initial deposit naman mayroon ito ay nagkakahalaga ng limang daan. Ang savings

account na ito ay ATM Savings Account. Ang maintaining balance din nito ay limang

daang piso at may interes ito na 0.10%.

Ang Security Bank ay mayroong anim na iba’t-ibang savings accounts. Ang

pinakamataas na interes na mayroon ang Security Bank ay 1.20% at ang pinakamababa

naman nito ay 0.10%. Ang pinakamababang initial deposit nito ay limang daang piso at

ang pinakamataas naman ay limampung libong piso. Ang pinakamagandang savings

account ng Security Bank ay Security Bank eSecure Savings Account dahil ito ang may

pinakamataas na interes at may pinakamababang initial deposit at ito rin ang may

pinakamababang maintaining balance.


DR. YANGA’S COLLEGES, INC. 59

Kasaysayan Ng Sampung Malalaking Bangko sa Pilipinas


DR. YANGA’S COLLEGES, INC. 60

Kasaysayan Ng Sampung Malalaking Bangko sa Pilipinas


DR. YANGA’S COLLEGES, INC. 61

Kasaysayan Ng Sampung Malalaking Bangko sa Pilipinas


DR. YANGA’S COLLEGES, INC. 62

Kasaysayan Ng Sampung Malalaking Bangko sa Pilipinas


DR. YANGA’S COLLEGES, INC. 63

Kasaysayan Ng Sampung Malalaking Bangko sa Pilipinas

Mga Kaugnay na Pag-aaral

“Benepisyo ng mga Estratehiyang Ipinatutupad ng mga Bangko sa Las Pinas ukol sa

wastong pag iimpok sa taong akademiko 2013-2014”

Ang mga pangunahing gawain sa pagbabangkong pangkalakal ng kumpanya ay

sumasaklaw sa pagtanggap ng lagak o deposito, pautang, kalakalang pampananalapi,

pag-aawas sa mga tala ng mga bilihin, serbisyong paglilipat/pagpapadala ng mga

salaping

Source: A Proposed Financial Strategy for Unionbank of the the Philippines, by Jerrica

Alexis A. Bautista, at Ann Patricia B. Tan, Setyembre 26, 2012.

1. Fractional reserve banking - ay ang prosesong pag-humahawalak ng maliit na reserba

ng pondong deposito at ipinauutang ang lahat para sa tubo.

2. Pag-iimpok- ay paraan upang makapaglaan o makapagipon ng salapi na siyang

magagamit sa ating pangangailangan sa takdang panahon.

3. Interest rate o antas ng interes - ay ang antas kung saan ang interes ay binabayaran ng

humihiram o umuutang para sa paggamit ng salapi na kanilang hiniram sa

nagpapahiram o nagpapautang.

4. Pag-gugol ng pera– ay ang paraan ng pagbayad o paggastos ng pera para sa mga

pangangailangan ng tao.
DR. YANGA’S COLLEGES, INC. 64

Kasaysayan Ng Sampung Malalaking Bangko sa Pilipinas

Ang layunin ng pag-aaral na ito ay malaman ang ibat- ibang benepisyo na

ipinapatupad ng mga bangko sa Las Pinas ukol sa wastong pag-iimpok ng pera dahil sa

paraang ito maaring makahikayat ng mga tao sa paglalaan ng pera para sa ikabubuti ng

kanilang kinabukasan. Mas dadami din ang mga tao na matututo kung ano ang

kahalagahan ng pera at pati na din ang magandang maidudulot ng pagtatabi ng pera

para sa kahandaan ng mga aksidente at mga hindi inaasahang pangyayari.

Ang isang bangko ay isang institusyon na gumagawa ng mga resibo ng ating

mga deposit at loaning. Ang iba’t ibang mga gawain ng pamamahala ay mayroong

tatlong iba’t-ibang tungkulin. Ito ay ang Executive function, The Teller function, at ang

The bookkeeping function. Ang Executive Function ay sumasakop sa mga tungkuling

paggawa ng batas at magtatag ng isang mabuting relasyon sa mga kliyente o customer.

Siya din ang humahagilap ng mga impormasyon at mga ilustrasyon tungkol sa

depositors at debtors, ang humanap ng tao upang gawin ang mga menor na operasyon.

Ang taong karapat dapat gumanap sa ganitong tungkulin ay isang taong may kahanga-

hangang abilidad ukol sa pamamahala.

Ang Teller Function naman ay ang mga taong nakikipagusap sa mga kliente

tungkol sa kanilang mga deposits,ang pagpapalit ng mga cheque sa pera, at ang

pagpapapalit ng mga malalaking halaga ng pera sa maliit na halaga ng pera. Ang isang

teller ay dapat maging matyaga, mapag-unawa, tama at maingat.

Ang Bookkeeping Function naman ang mga taong nagtatabi ng mga

dokyumento ng mga event at mga account na dumadaan sa kanyang mga kamay.


DR. YANGA’S COLLEGES, INC. 65

Kasaysayan Ng Sampung Malalaking Bangko sa Pilipinas

Retail at Whole sale ang kinakaharap ng mga bangko ngayon ng walang ulirang

Operational pressures na sumusubok sa kahusayan, pagiging epektibo, at bilis ng mga

proseso ng negosyo. Ang tipikal na proseso ng negosyo sa pagbabangko ay madalas

na nabigo dahil sa pagsubok, naghihirap upang umangkop sa paglilipat ng marketplace

na hinihingi sa mga pangangailangan ng regulasyon. Lending institusyon ng lahat ng

mga uri ay naghahanap upang bumuo ng isang mas mahusay na proseso ng negosyong

pagbabangko, sapat na matalino upang matagumpay na balansehin ang mga layunin sa

negosyo mga gusto ng customer, at sapat na bilis upang makasabay sa mga pabago-

bago ng pagpapatakbo na kapaligiran.

Ang tamang pagtatabi ng pera ang tila’y hindi kabilang sa prioridad ng

karamihan ng tao sa henerasyon natin ngayon. Sa dami ng mga pangangailangan ng

isang tao na nagsisitaasan ang mga presyo, minsan nakakalimutan na balansehin ang

kailangan itabi, at ang kailangan gugulin para sa buwan na iyon bago makakuha ng

panibagong suweldo.

Ang ibang bangko ay nag-aalok ng iba’t ibang mga serbisyo, gaya ng Rental of

safe deposit boxes kung saan ang mga importanteng bagay sa mga kliente gaya ng mga

aksesorya at mga importanteng dokyumento ay maitatabi ng bangko upang mabigyang

kaligtasan sa apoy, pagnanakaw, at iba pang mga paraang na mapapahamak ang mga

kagamitan ng kliente. Sale of drafts and cashier’s checks, Sale of traveler’s checks,

kung saan mas napapamura ang mga babayarin ng kliente. Collection agent, kung saan

ipinapadali ang mga transaksyon ng dalawang banyagang creditor at debtor maging na

din ang mga domestic trades. Credit information, kung saan pwedeng magamit ang
DR. YANGA’S COLLEGES, INC. 66

Kasaysayan Ng Sampung Malalaking Bangko sa Pilipinas

impormasyon sa kanilang opisina pati na rin ang pagbibigay impormasyon sa ibang tao

na nangangailang ng sinabing impormasyon. Payrolls, kung saan ang mga empleyado

ng bangko ay sinabihan mag handa ng payroll payments sa pamamagitan ng tamang

halaga ng pera sa isang sobre upang matakpan ang sahod ng empleyado.

Maiiuugnay ang paksang ito sa kasalukuyang pananaliksik dahil ito ay

tumutukoy sa estratehiya ng mga bangko kung saan ang kasalukuyang pananaliksik

naman ay patungkol din sa mga bangko.

University Of Caloocan CityGen. San Miguel St., Sangandaan, Caloocan City

“Perang Pinaghirapan Mo, Palaguin Mo: Kung Paanongyumaman Sa Pamamagitan Ng

Compound Interestmga Mananaliksik:

Punong Tagapanguna:Eleazar, Jeferson L.Katuwang Na Tagapanguna:Elep, Nicole

Maemga Kasapi:Hadap, Gelynpanigon, Hernalynpenano, Elline Maemonte,

Rwynguinto, Glendaalegarbes, Romeoestabaya. Marjorie

Taong Pangpaaralan2013-2014”

Hangad ng sino man ang yumaman, kung kaya’t, ang karamiha’y nagsisikap sa

kanilang buhay, upang matugunan ang mailap na pangarap na ito. Kaya naman,

pinapasok ng marami ang iba’t-ibang pwedeng pagkakitaan, nguni‟t sa huli‟y hindi pa

rin nila magawang yumaman.

Dahil dito, hinangad naming lupon ng mga mananaliksik na makatulong na

mabigyankayo ng mga kapaki-pakinabang na mga kaalaman kung paano yumaman.


DR. YANGA’S COLLEGES, INC. 67

Kasaysayan Ng Sampung Malalaking Bangko sa Pilipinas

Posible ito; gamit ang isang subok at mabisang paraan sa pagyaman na tinatatawag na

“Compounding.” Ito ay sa pamamagitan ng iyong pera/salapi sa isang “Time Deposit

Account” sa bangko na tumutubo ng “Compound Interest” na siyang magiging

kaparaanan sa iyong pagyaman.Tama! Ito na ang sagot sa iyong pagyaman! Madaming

tao ang hindi nakakaalam nito, kung kaya‟t hindi pa rin mabilang ang mahihirap sa

mundo.

Katuturan ng mga Katawagan

Token Money. Ito ay ang pera na may ibang katumbas na halaga.

Money Certificates. Pera na madalas natin makuha sa mga raffle na nagiging substitute

ng pera ngunit may kapangyarihan pa din makabili ng mga kalakal.

Fiduciary Media. Pera na ginagawang panghalili ng mga bangko sa mga binibigay na

pera ng mga nag-iimpok.

Commodity Money. Uri ng pera na may pansariling halaga sa sarili nitong itsura at

element na ginagamit sa pangangalakal.

Credit Money. Tumutukoy sa pera na mayroon ka at may kakayahang makabili ng

mga kalakal kahit na hindi ito nakabase o nasa porma ng pera na gamit nila.

Flat Money. Tumutukoy sa klase ng pera na nakabatay sa patakaran at mga batas ng

isang bansa na nakabatay sa ekonomiya na mayroon ito at ginagamit bilang pambili ng

mga pangangailangan.
DR. YANGA’S COLLEGES, INC. 68

Kasaysayan Ng Sampung Malalaking Bangko sa Pilipinas

Universal and Commercial banks. Ang may pinakamalaking may hawak ng resources

ng Philippine banking system.

Thrift banks. Lumilikom ng savings mula sa mga depositors ang mga ito at ginagamit

na pang-invest. Nagbibigay din sila ng short term working capital at medium to long

term financing sa mga negosyo.

Rural and Cooperative banks. Tungkulin nilang itaguyod at palawakin ang

ekonomiya sa kanayunan sa pamamagitan ng pagbibigay ng basic financial services

dito.

Pesos Fuertes o Strong peso. Pera na idinedeposito sa bangko noong unang panahon at

ito ay hango sa salapi ng mga Mexicano.

Fiat Money Authority. Kapangyaraihang ibinibigay ng BSP upang makapag-imprenta

ng pera.

Piloncitos. Kinikilalang pinakaunang uri ng perang ginamit sa bansa. Ito rin ang

pinakamaagang anyo ng metal na gimamit bilang salapi sa Pilipinas. Ito ay gawa sa

purong ginto na may timbang na nagmumulasa pagitan ng 0.5 gramo o higit pa o mas

mababa sa 3 gramo.

Cobs o Macuquinas. Kalakal na ipinapalit sa silver coins.

Interest rate. Porsiyento na binabayaran kapag nangutang at maaari rin na porsiyento

na puwedeng madagdag kapag nag-impok sa bangko.


DR. YANGA’S COLLEGES, INC. 69

Kasaysayan Ng Sampung Malalaking Bangko sa Pilipinas

Savings Account. Isang uri ng account sa bangko kung saan maaaring ligtas na ipunin

ang pera at kumita dahil sa ineteres kada buwan.

Secured Personal Loan. Isang uri ng loan kung saan ang mga nangungutang ay nag-

aalok ng kanilang mga ari-arian, tulad ng kotse o ng bahay bilang paraan ng seguridad o

collateral para sa kanilang loan.

Unsecured Personal Loan. Isang uri ng loan kung saan ay kailangan nilang kumbinsihin

ang mga nagpapautang sa kanilang financial strength o credit worthiness.

Fixed Interest Rate Personal Loan. Isang interest rate na nananatiling pareho sa buong

termino ng loan.

Variable Interest Rate Personal Loan. Ang isang variable interest rate personal loan ay

may isang interes rate na nagbabago, depende sa mga rate sa merkado.

Salapi. Isang instrumento o midyum ng palitan na tinatanggap ng tao. Ito ay ginagamit

ng tao upang makabili ng produkto at serbisyo na makakatugon sa pangangailangan ng

tao.

Time Deposit. Time Deposit o Depositong nagtatakda ng panahon bago makuha ang

deposito.
DR. YANGA’S COLLEGES, INC. 70

Kasaysayan Ng Sampung Malalaking Bangko sa Pilipinas

KABANATA III

UNAWAIN ANG UGAT NG SULIRANIN

Isyung Pangkalikasan

Sa kalikasan, maraming dulot na kabutihan ang mga puno na syang

nagpapaganda ng mga bundok at labis na mahalaga upang mapangalagaan ang mga tao

sa pamamagitan ng pagpapanatili na hindi aagos ang malalaking parte ng bundok

tuwing may masamang panahon. Ang mga puno ang isa rin sa mga nagbibigay ng ating

pangagailangan. Mula sa mga bunga nito hanggang sa mga parte na pwedeng magamit

sa araw- araw na pamumuhay ng mga tao.

“Nakakatulong ang puno sa atin sa pamamagitan ng pagbigay ng hangin,

sumisipsip ng tubig pag may baha, nagbibigay pagkain, at nakakagawa tayo ng mga

bagay tulad ng papel at marami pang mga kagamitan. Ang pagtatanim naman ng mga

punong kahoy sa kagubatan ay nakatutulong sa pagpigil sa pagguho ng lupa o landslide

at ganoon na rin sa pag bulusok ng tubig baha.”

Totoong mahirap iwasan ang paggamit ng papel. Ito na rin kase ang ginagamit

pamalit sa mga plastik na maaaring makasira ng ating mundo. Subalit, marami sa mga

gumagamit ng papel ang hindi marunong magpahalaga, nagsasayang ng mga pahina sa

mga walang katuturang bagay.

Isa na ang papel sa mga ibinibigay ng puno sa mga taong naninirahan sa mundo.

Maraming gamit ang papel, lalo na sa mga bangko. Bawat prosesong gagawin ay may
DR. YANGA’S COLLEGES, INC. 71

Kasaysayan Ng Sampung Malalaking Bangko sa Pilipinas

katumbas na papel. Mula sa pagdedeposito, pagkuha ng pera (withdraw),

pangungutang, pagbabayad ng bayarin at marami pang iba.

Ito ang isang isyu na nais bigyang solusyon ng mga mananaliksik. Kung maaari

nga bang bawasan kahit ang paggamit ng papel total naman ay may mga makabagong

teknolohiya na maaaring makatulong sa mga kliyente ng bangko sa pagproseso ng

kanilang mga gawain.

Napagtanto ng bawat isa na ang papel ay lubos na kailangan sa pamumuhay ng

mga tao kung kaya ang solusyon na maibabahagi ng mga mananaliksik ay kung kayang

humanap ng paraan ang mga ito upang magkaroon ng pagbabago sa kalikasan.

Mayroong isang batas na naglalayong mabawasan ang walang habas na

pagputol sa mga puno. Ang PD 705 at isang batas ukol sa Selective logging o ang

pagpili lamang sa kung anong puno ang maaaring putulin at kung ano ang dapat

iwanan. Sa pamamagitan nito, lahat ng tao ay makikinabang sa mas lalong ikagaganda

ng paligid, mas protektadong pamumuhay at pagbawas ng mga gamit na makasasama

sa kalikasan.

Isyung Pangsosyolohiya

Maraming mga tao sa lipunan ang nag-aalinlangan kung tama nga bang ilagay

sa mga bangko ang mga salaping pinaghihirapan. Isa pa sa problema ng mga tao sa

lipunan ay kung anong bangko ang karapat dapat upang ipagkatiwala ang kanilang

salapi. Nais ng mga tao na masigurado na ang kanilang salapi ay nasa tamang
DR. YANGA’S COLLEGES, INC. 72

Kasaysayan Ng Sampung Malalaking Bangko sa Pilipinas

seguridad at lalo’t higit ay ang bangko na maaaring mapalago ang kanilang salaping

inilagak. Seguridad. Siyam na letra ngunit maraming kaakibat na pag-iingat.

“Mahigit 70 porsiyento sa mga may edad na Filipino ang walang impok na pera

sa bangko. Ayon ito sa survey na isinagawa ng Bangko Sentral ng Pilipinas. Maliban

sa walang sapat na perang panglagak sa bangko, ilan din sa mga dahilan kung bakit

walang gana na mag-impok ay ang mababang interes. Sinisisi rin ang mataas na

‘service fee’, mataas na deposit sa pagbubukas ng account, maintaining balance at

mga hinihinging ‘requirement’.”

Ang maaaring maging solusyon sa suliraning ito ay mag saliksik tungkol sa mga

iba’t-ibang bangko upang malaman kung anong bangko ang karapat-dapat

pagkatiwalaan ng salaping pinaghirapan. Sa pagsasaliksik, maaaring malaman kung

anong bangko ang makapagpapalago sa ating salapi. Sa pagsasaliksik din na gagawin

ay malalaman kung anong bangko ang nagbibigay ng mataas na interes upang lumago

ang ating salapi. Sa dinami-dami ng bangko mayroon ang ating bansa ngayon, may

ilang bangko na nagbibigay ng mataas na interes upang mas maraming kliyente ang

tumangkilik sa kanila.

“Alam natin na ang isang bangko ay mapagkakatiwalaan dahil siya ay may

magandang imahe sa industriya. Pangalawa ay transparent, pangatlo ay highly

recognized and awarded ng BSP at iba pang mga financial publications, meron ding

mataas na capitalization, low non-performing loans ratio, mataas na return of capacity

tsaka income.”
DR. YANGA’S COLLEGES, INC. 73

Kasaysayan Ng Sampung Malalaking Bangko sa Pilipinas

Upang makasiguro kung ang bangko ay mapagkakatiwalaan, maaari nating

tignan ang kanilang imahe kung ito ba ay maganda o hindi. Maaari din na tignan natin

ang mga puna ng mga tao upang malaman natin kung maganda ba ang isang bangko.

Isyung Sikolohikal

Hindi lingid sa kaalaman ng bawat isa na ang mga bangko ay may posibilidad

na malugi. Ang pagkalugi nito ay magdudulot ng matinging stress sa bawat isa. May

stress na magmumula sa mga kliyente ng naturang bangko na wala nang ni isang

kusing na makukuha. Kahit malaki o maliit ang porsiyento nila sa mga nawala, wala

nang magagawa kundi tanggapin nalang ang pagkawala ng ng mga naisimpang mga

salapi.

Hindi lang sa mga kliyente napupunta ang mga stress. Pati ang mga may-ari ng

bangko ay malaki ang kawalan sa kanila ang mangyayari. Stress din sa kanila kung

paano nila sasagutin ang mga taong maaaring magreklamo sa kanila dahil sa

pagkakaroon ng bankruptcy.

“Kung maraming dahilan ang stress, napakarami rin paraan upang maiwasan

ito. Dapat harapin ng isang indibdwal na ang stress ay parte na ng pamumuhay. Ang

bawat tao ay nakakaranas ng stress at may kanya kanyang pamamaraan upang

maiwasan at alisin ito. May mga bagay na nakaka-stress para sa isang tao ngunit

hindi naman para sa iba. Subalit, mayroon din mga bagay na maaaring sundin ng

lahat upang mapawi at maiwasan ang stress sa araw-araw.


DR. YANGA’S COLLEGES, INC. 74

Kasaysayan Ng Sampung Malalaking Bangko sa Pilipinas

Kung papaano pangasiwaan at hawakan ng bawat isa ang stress, maaaring

makaapekto ito sa kalusugan, kaligayahan at buong pagkatao ng isang tao.

Maging masaya ka para sa iyong sarili, huwag mong hayaang sirain ka ng stress

dahil yan ang magpapabagsak sayo. Ang stress ay nasa utak lamang ng lahat at

maaaring makaapekto sa isang tao sa maraming paraan, ngunit huwag pairalin ito.

Hindi maganda ng idudulot nito sa relasyon mo sa mga taong nakapalibot sa iyo. Sa

lahat ng bagay na nangyayari sa sayo, tingnan mo ng positibo ito at gawan ng

hakbang at hanapan ito ng solusyon. Kung ikaw ay magiging masayang tao, mas

magiging positibo ang mga gagawin mo sa hinaharap.”

Huwag tayong matakot harapin ang mga problema dahlia kapag tayo ay natakot

harapin ito, mas lalo itong makadaragdag ng stress sa atin. Imbis na tayo ay matakot,

hanapan natin ng solusyon ang mga problema o bagay na nakakapagbigay sa atin ng

stress. Tignan natin ng positibo ang mga ito upang tayo ay makabangon sa

problemang kinakaharap.

Isyung Moral/Etikal

Tama kaya na ipatago sa bangko ang mga perang iyong pinaghirapan. May

magiging mabuting epekto ba ito sa buhay ng bawat isa? O mas magandang mag-

impok ng pera sa pamamagitan ng alkansya. Marami sa atin na mas gustong mag-

ipon sa alkansya kaysa sa bangko dahil yung ang nakasanyan natin mula pa noong

bata.
DR. YANGA’S COLLEGES, INC. 75

Kasaysayan Ng Sampung Malalaking Bangko sa Pilipinas

“Ayon sa news.abs-cbn.com, Si Joey na nasa Abu Dhabi ay in agreement sa

ideya ng pag iimpok. Kaya nga lang ang kanyang frustration ay ang sobrang

mababang interest sa kanyang pinapa-deposit na halaga sa bangko na hindi daw

sapat kung ihambing sa pamasahe ni misis sa pagpunta doon para magdeposito.

Kaya mabuti daw siguro kung mag-alkansya na lang si misis sa bahay katulad ng

kanyang ginagawa ng siya ay bata pa kung saan ang kanyang sobrang allowance ay

kanyang iniipon sa kawayan na parang haligi sa dingding ng kanilang bahay at ito ay

binutasan ng kanyang ama para maging alkansya. Bukod sa pagtipid sa pamasahe

ayon kay Joey wala pa daw danger na ma-hold up si misis habang patungo sa

bangko.”

“Kaya nga lang ang alkansya sa bahay ay puwede ring manakaw. At kung ang

kawayang poste sa dingding ng inyong bahay naman ang gagawin mong alkansya

may posibilidad pa rin na ang inyong iniipon ay mawawala. Ang bahay ay puedeng

maagos ng malakas na pagbaha katulad noong magalit ang bagyong Ondoy dahil sa

ating nawawalang pagpapahalaga sa environment. O possible din na ang bahay ay

masunog katulad ng mga nangyaring sunog sa mga mapunong kapaligiran dala

naman ng init na ibinibigay ng El Niño at walang patumanggang pagtapon ng upos

ng sigarilyo o pagkaka-ingin. Kung sakali naman Joey na ikaw ay umasenso na

katulad ng marami nating OFWs at ang bahay ay konkreto na, di wala ka ng

kawayang poste na puwedeng gawin na alkansya. Kaya katulad ng marami Joey, sa

bangko ka na lang mag-save.”


DR. YANGA’S COLLEGES, INC. 76

Kasaysayan Ng Sampung Malalaking Bangko sa Pilipinas

“Inaprubahan na sa ikatlo at huling pagbasa sa Kamara de Representantes ang

panukalang batas na nagpapataw ng parusa sa mga mapapatunayang nag-iimbak o

nagtatago ng mga barya.

Sa ilalim ng House Bill 4411 na iniakda ni Batangas Rep. Sonny Collantes, ang

mga mapapatunayang nagtatago ng mga barya ay maaaring makulong ng hanggang

walong taon, o magmulta nang hindi hihigit sa P300,000.

Ayon kay Collantes, pinuno ng House Committee on Banks and Financial

Intermediaries, inaatasan ng panukalang batas ang Bangko Sentral ng Pilipinas

(BSP) na bumuo ng implementing rules and regulations (IRR), at magtakda kung

gaano karaming barya ang maikokonsiderang "hoarding," na dapat habulin sa batas.

Maaari namang hindi mapatawan ng parusa ang mga establisimyento na nasa retail

business o pagtitinda. Hindi rin saklaw ng batas ang mga charitable institutions,

private banks, financial institutions at iba pang ahensiya ng gobyerno.

Sinabi pa ni Collantes, na kung ang maakusahan ng pagtatago ng mga barya ay

korporasyon, asosasyon, o grupo, ang mga responsableng pinuno nito ang dapat na

papanagutin sa batas. Ang mga mababawing barya ay kukumpiskahan para sa

gobyerno, ayon pa sa kongresista.”


DR. YANGA’S COLLEGES, INC. 77

Kasaysayan Ng Sampung Malalaking Bangko sa Pilipinas

“Ayon kay Pat A. Sto. Tomas, Yung ating mungkahi na magbukas ng

savings deposit account sa bangko upang makapag-impok mula sa monthly

remittances na tinatanggap ay unang bahagi lamang ng isang maayos na programa sa

pag-iimpok. Ito ay dahil sa ang ating naiipon buwan-buwan ay hindi naman sobrang

malaking halaga kaya dapat lamang na ito ay pagsama-samahin muna sa loob ng

ilang panahon sa pamamagitan ng simpleng savings deposit account sa bangko.

Kapag medyo malaki na ng kaunti ang ating naipon ito ay puede ng ilipat sa Time

Deposit account o sa mga investment instruments na kikita ng medyo malaki-laking

interest rates. Halimbawa pag ang ating naipon ay umabot na sa mga sampung libong

piso ito ay puwede ng ilipat sa Time Deposit account kung saan ito ay puwedeng

kumita ng mga dalawa hanggang apat na porsyento na interest. Puwede rin itong

ipambili ng Treasury Bills na kikita naman ng mula sa singko hanggang otso

porsyento. Ang Time Deposit o Treasury Bills ay may kasiguruhan at walang

ikakatakot na ito ay mawawala.”

Mas magandang mag-impok sa bangko dahil may posibilidad na ang ating

salapi ay lumago sa bangko sa pamamagitan ng mga interest. Hindi katulad ng pag-

iimpok sa alkansya, kung magkano ang ating inipon ay ganun lang din an gating

makukuha. At wala ding kasiguraduhan na safe ang ating alkansya sa ating tahanan.

Sa bangko, tungkulin ng bangkong ating pinag-impukan na siguruhin ang seguridad

ng ating salaping inilagak.


DR. YANGA’S COLLEGES, INC. 78

Kasaysayan Ng Sampung Malalaking Bangko sa Pilipinas

Isyung Pilosopikal

Hindi lingid sa kaalaman ng lahat na halos lahat ng bangko ay gumagamit na ng

internet upang mapadali ang karanasan ng kanilang kliyente sa pagbabangko. Ngunit

batid din ng mga mananaliksik na hindi lahat ng tao ay gumagamit ng makabagong

teknolohiya sa kanilang pang-araw-araw na pamumuhay. Marami pa rin ang bagaman

may alam sa paggamit ng makabagong teknolohiya ngunit hindi ito lubusan kung kaya

marami pa rin ang nagtitiis sa mahahabang pila sa teller. Marami ding mga tao ang mas

higit na konbinyente sa paggamit ng telepono kaysa pagpunta sa mga bangko upang

kumuha ng pera sa kanilang account.

Ang isyung ito ay tumutukoy sa pagkakaroon ng sistemang online banking ng

mga bangko upang mas maging kapakipakinabang ang kanilang serbisyo. Lalo na kung

ang kanilang mga kliyente ay masyadong abala sa kanilang mga pagtatrabaho o gawain

sa kanilang buhay. Isa pa ay kung malayo ang lokasyon ng tirahan ng kliyente ay mas

makakatulong sa kanila na makatipid sa pamasahe at oras kung may online banking ang

mga bangko. Ang isyung ito ay isang suliranin sa mga taong higit na kinakailangan ang

mabilis na proseso sapagkat sila ay abala sakanilang personal na buhay at bawat minuto

ay mahalaga.
DR. YANGA’S COLLEGES, INC. 79

Kasaysayan Ng Sampung Malalaking Bangko sa Pilipinas

KABANATA IV

SOLUSYON AT MUNGKAHI

Pangunahing Suliranin: Alin sa mga naturang malalaking bangko ang pinakakarapat-

dapat na mapagkatiwalaan ng isang mamamayan?

Solusyon

Problema ng nakararami sa atin ang pagpili ng kung anong bangko ang karapat-

dapat pagkatiwalaan ng ating salapi.

“Alam natin na ang isang bangko ay mapagkakatiwalaan dahil siya ay may

magandang imahe sa industriya. Pangalawa ay transparent, pangatlo ay highly

recognized and awarded ng BSP at iba pang mga financial publications, meron ding

mataas na capitalization, low non-performing loans ratio, mataas na return of capacity

tsaka income.”

Upang makapag desisyon kung anong bangko ang karapat-dapat paglagakan ng

ating salapi, kinakailangan nating magsaliksik kung anong bangko ang may pinaka

maraming kliyente at anong bangko ang may magagandang puna sa mga tao o mga

feedback. Isa pa ay kailagan din nating alamin kung anong bangko ang may magandang

seguridad upang masiguro natin na ang salaping ating ilalagak ay hindi mawawala ng

isang iglap lamang.


DR. YANGA’S COLLEGES, INC. 80

Kasaysayan Ng Sampung Malalaking Bangko sa Pilipinas

Mungkahi

Ang mga mananaliksik ay nais na ibahagi kanilang mga nakalap na

impormasyon mula sa kanilang ginawang pananaliksik ukol sa kung anong bangko ang

pinakamaganda na paglagakan ng mga pera na naiipon ng iba't ibang tao batay sa antas

at uri ng buhay ang mayroon ang bawat isa, halimbawa ay kung estudyante,

nagtatrabaho, may pamilya, ofw at iba pa. Ang pananaliksik na ito ay nirerekomenda ng

mga mananaliksik kung anong bangko ang karapat dapat pagkalooban ng tiwala ng

bawat tao na nais makaipon at kasabay ay kumita kahit na sa kaunting interes batay sa

kung saang sektor ng lipunan nakabilang, may kasabihan nga tayo na kahit maliit o

kaunti man pero pag nagsama-sama o pinagsama sama kayang maging malaki at

lumikha ng malaking resulta na mag bebenepisyo sa sarili at sa ibang tao.

1. Ano-anong bangko ang kabilang sa sampung pinakamalalaking bangko sa

Pilipinas?

Solusyon

Maraming bangko ang mayroon sa ating bansa ngunit ano nga ba ang sampung

bangko na nagbibigay ng pinakamahusay na serbisyo. Upang malaman ang sampung

bangko na kabilang sa pinakamalalaking bangko sa Pilipinas ay gagamitin ang internet

o google upang maghanap/ magsearch at makita ang mga sagot na lalabas sa screen ng

kompyuter.
DR. YANGA’S COLLEGES, INC. 81

Kasaysayan Ng Sampung Malalaking Bangko sa Pilipinas

Nakalap ng mananaliksik gamit ang internet ang sampung pinakamalalaking

bangko sa Pilipinas. At ito ay ang BDO, Metrobank, BPI, Landbank, Security Bank,

PNB, China Bank, DBP, Union Bank, at RCBC.

Nasabi na ang sampung bangko na nabanggit ay ang pinakamalaki dahil sa

pagkakaroon ng maraming branches at malaking networth na dahil rin sa tagal ng

pamamalagi nito bilang isang banko at sa dami ng taong nag iimpoiimpok ng pera.

Mungkahi

Inirerekomenda ng mga mananaliksik sa mga taong gustong magbukas ng

savings account ngunit nahihirapan na magdesisyopn kung anong bangko ang dapat

piliin na pumili sa nasaliksik na impormasyon sa internet tungkol sa sampung

pinakamalalaking bangko sa Pilipinas. Ang nasaliksik na impormasyon sa internet ay

makatutulong sa paggawa ng desisyon kung anong bangko ang dapat na pagkatiwalaan

ng mga mamamayan. Isa sa mga dahilan ang internet na ito upang maging matalino ang

mga mabubukas ng savings account sapagkat makakakita sila ng mga bangkong sasapat

sa kanilang mga basehan sa kung anong bangko ang karapat dapat paglagakan ng pera.

2. Saan mas makakabubuting mag-impok ng pera?

Solusyon

Karamihan sa atin ay gustong mag-impok ng pera sa alkansya kaysa sa bangko

dahil sa tingin ng iba ay mababa ang interes sa bangko.


DR. YANGA’S COLLEGES, INC. 82

Kasaysayan Ng Sampung Malalaking Bangko sa Pilipinas

“Ayon nga kay Pat A. Sto. Tomas, yung ating mungkahi na magbukas ng

savings deposit account sa bangko upang makapag-impok mula sa monthly

remittances na tinatanggap ay unang bahagi lamang ng isang maayos na programa sa

pag-iimpok. Ito ay dahil sa ang ating naiipon buwan-buwan ay hindi naman sobrang

malaking halaga kaya dapat lamang na ito ay pagsama-samahin muna sa loob ng

ilang panahon sa pamamagitan ng simpleng savings deposit account sa bangko.

Kapag medyo malaki na ng kaunti ang ating naipon ito ay puwede ng ilipat sa Time

Deposit account o sa mga investment instruments na kikita ng medyo malaki-laking

interest rates. Halimbawa pag ang ating naipon ay umabot na sa mga sampung libong

piso ito ay puwede ng ilipat sa Time Deposit account kung saan ito ay puwedeng

kumita ng mga dalawa hanggang apat na porsyento na interest. Puwede rin itong

ipambili ng Treasury Bills na kikita naman ng mula sa singko hanggang otso

porsyento. Ang Time Deposit o Treasury Bills ay may kasiguruhan at walang

ikakatakot na ito ay mawawala.”

Habang lumalaki ang perang ating nilalagak sa bangko at habang tumatagal

ang panahon ng pagtatago nito sa bangko ay nagkakaroon ito ng interest at unti-

unting pinapalaki ng interest ang ating salaping inilagak.

Ang perang iniimpok natin sa ating mga alkansya ay ilagak na lang natin sa

bangko upang mas lumago ang ating salapi. Ito rin ay makakatulong sa paglago ng

ekonomiya ng ating bansa sapagkat, kung sa bangko ilalagay ang pera, ay iikot ito at

magagamit ng mas nakararami hindi tulad ng sa alkansya, maglalagay ng kakaunting


DR. YANGA’S COLLEGES, INC. 83

Kasaysayan Ng Sampung Malalaking Bangko sa Pilipinas

barya o perang papel sa isang lalagyan at naiipon ang pera at hindi umiikot sa mga

kamay ng mga mamamayan.

Mungkahi

Ang mga mananaliksik ay nais din na ipagbigay alam sa mga tao ang mga batas

at isyu na dapat alam ng bawat mamamayan patungkol sa kung ano at paano ang tama

pagdating sa pag-iimpok ng pera na naka batay sa mga batas na mula sa gobyerno o sa

Bangko Sentral ng Pilipinas.

Ang mga mananaliksik ay nais irekomenda na mag-impok ng pera sa bangko

dahil ang salaping maaaring ilagak sa bangko ay maaaring lumago sa pamamagitan ng

mga interest rates. Ang pag-iimpok sa alkansya ay hindi makakapaglago ng salapi

sapagkat ang halaga na inilagay mo ng una sa loob nito ay siya ring halaga na

makukuha mo pagdating ng araw na bubuksan mo ang naturang alkansya.

3. Anong bangko ang karapat-dapat pagdating sa savings?

Solusyon

Ang bawat bangko ay may kanya- kanyang kagalingan o may serbisyo na kanila

talagang pinakamahusay na nakikilala ng tao. Sa kabila ng napakaraming bangko na

nagsusulputan, ang bawat bangko ay nakikilala pa rin sa iba't ibang ngalan at tanyag.

Nagkukumpitensya ang mga bangkong ito upang makilala, kumita at sabay na rito ay

makapagbigay ng mahusay na seguridad at magpagkakatiwalaan at kalidad na serbisyo

sa kanilang mga customer.


DR. YANGA’S COLLEGES, INC. 84

Kasaysayan Ng Sampung Malalaking Bangko sa Pilipinas

Ayon sa ginawang pananaliksik ang mga nakuhang datos ay nagsasabi na ang

Bank of the Philippine Islands (BPI) ang pinagkakatiwalaan sa pagdating sa savings

account. Para naman sa High-Yield Savings ay Security Bank. Pinakamahusay naman

pagdating sa Checking Account ay Philippine National Bank (PNB). Pinaka magandang

bangko naman pagdating sa Time Deposit ay Security Bank. Ang bangkong pinaka

maganda para sa mga OFW’s ay Banco de Oro (BDO) at para naman sa estudyante ay

Bank of the Philippine Islands (BPI). Ang mga resulta ay mula sa ginawang

pagseserbey at pananaliksik ng filipiknow.net. Ang Bank of the Philippine Islands ay

ang naging bangko para sa saving account ay dahil sa dami ng mga pagpipilian upang

makapagbukas ng savings account para sa iba't ibang sektor, ang iba ay para sa mga

estudyante, pamilya o sa negosyo. Ito ay bangko na nagbibigay ng interes na tunay na

makakapagpalago ng ating mga ipon. Marami ang tumatangkilik sa bangko na BPI ay

dahil din sa pagkakaroon nito ng mababang paunang deposito na angkop para

makapagbukas ng savings account ang mga estudyante at ibang pangkaraniwang tao. At

ang huli ay ang BPI ay madaling mapuntahan dahil sa dami ng mga branches nito na

nakakalat sa Pilipinas.

Mungkahi

Ang mga mananaliksik ay nais irekomenda ang iba't ibang bangko na

makakatulong na mapalago at magbibigay sakanilang pera ng seguridad batay sa kung

ano ang kanilang pangangailangan. “Ayon sa filipiknow.net, ang bangko na pinaka

karapat-dapat para sa savings ay Bank of the Philippine Islands (BPI). Para naman sa

High-Yield Savings ay Security Bank. Pinakamahusay naman pagdating sa Checking


DR. YANGA’S COLLEGES, INC. 85

Kasaysayan Ng Sampung Malalaking Bangko sa Pilipinas

Account ay Philippine National Bank (PNB). Pinaka magandang bangko naman

pagdating sa Time Deposit ay Security Bank. Ang bangkong pinaka maganda para sa

mga OFW’s ay Banco de Oro (BDO) at para naman sa estudyante ay Bank of the

Philippine Islands (BPI).” Ang mga resulta mula sa ginawang pagseserbey at

pananaliksik ng filipiknow.net

Inirerekomenda ng mga mananaliksik na mag-impok ng savings ang mga

estudyante sa Bank of the Philippine Islands (BPI) dahil ang bangkong ito ay walang

hinihinging maintaining balance. At dahil dito, mas madali para sa mga estudyante na

magbukas ng savings account dahil ito ay naaangkop sa kanilang kakayanan.

4. Bakit mas pinipili ng iba na mag-impok sa alkansya kaysa bangko?

Solusyon

Sa panahon ngayon, karamihan ng tao ay di mapigil ang sarili sa paggastos ng

kani-kanilang pera para bumili ng anumang naisin kahit na di kailangan o di mahalaga.

Tayong lahat siguro ay nakaranas na, na sa tuwing may mag-aaya na kaibigan o

kakilala na mamasyal o kumain sa labas ay hindi natin mapigil ang sarili na sumama at

mapagastos. Ang dalawang sitwasyon na nabanggit ay ilan sa nagiging dahilan ng tao

kung bakit mas ninanais nila na mag-impok ng pera sa alkansya. Hayaan nyo na

mapalalim pa ang paliwanag, ang bawat tao ay gumagastos ng gumagastos dahil na rin

siguro sa nagsusulputang mga establisyemento na tumutukso sa atin at sa ating mga

bulsa na gumastos. Sa bawat paggastos na ating ginagawa ay unti-unting nauubos ang

ating mga pera na natitira na lamang ay kaunting barya na sapat na lamang na makapag-
DR. YANGA’S COLLEGES, INC. 86

Kasaysayan Ng Sampung Malalaking Bangko sa Pilipinas

impok sa alkansya at kahit papaano ay makaipon ng paunti-unti upang sa oras ng

kagipitan ay may madudukot.

Alam naman natin na upang makapag-impok sa bangko ay kailangan ng

deposito at bayad upang magkapagbukas ng savings account sa bangko, ang ibig

sabihin nito mas mahirap para sa mga karaniwang tao na makapag-ipok ng pera sa

bangko dahil sa mga mga proseso na kailangan muna pagdaan at pera na kailangang

ilabas bago makapag-ipon. At dahil dito mas pinipili na lang ng karamihan sa tao ng

mag-ipon sa alkansya dahil kahit paunti-unti na barya lang ay makakaipon na at hindi

kailangan na dumaan pa sa mahabang proseso at maglabas ng paunang salapi upang

makapag-impok.

Mungkahi

Ang mga mananaliksik ay nais na ibahagi ang karanasan bilang isang simpleng

tao na nais mag-ipon ng kahit kaunti halaga. Mayroong proseso ng pag-iipon ang nais

ibahagi ng mga mananaliksik. Una, kung hirap tayo na makaipon dahil sa

nagsusulputang tukso at gastos, mainam na ugaliin natin na magtabi ng kahit maliit na

porsyento ng ating sweldo o allowance sa isang lalagyan, tip wag bibilangain upang di

matukso na kunin ang naipon at maubos ito. Ikalawa, ang kung marami na ang naipon

sa lalagyan mas mainam na magbukas ng isang bank account at duon ay ideposito ang

ang naipon upang hindi mahuli ng BSP at kasabay nito ay kumita ng interes. At ang

huli, ay ang mga barya na natitira sa ating bawat paggastos ay ihulog natin sa alkansya
DR. YANGA’S COLLEGES, INC. 87

Kasaysayan Ng Sampung Malalaking Bangko sa Pilipinas

at sa gawi na ito ay makakaipon ulit tayo na maipandadagdag sa ating naunang ipon sa

ating bank account.

You might also like