DR MED.

MADAUS

PODRĘCZNIK
T E R A P I I
BIOLOGICZNEJ

19 3 9
PIERWSZA KRAJOWA FABRYKA ŚRODKÓW
H O M E O P A T Y C Z N O - B I O L O G I C Z N Y C H

Da MADAUS & Co., WARSZAWA 12, BELWEDERSKA 34

W Y D A W C A :
DR M A D A U S & CO.
WARSZAWA 12, BELWEDERSKA 34

D R U K I E M :
Z A K Ł A D Y G R A F I C Z N E
IN S T Y T U T U W Y D A W N IC Z E G O
„BIBLIOTEKA POLSKA'1 SP. AKC.
B Y D G O S Z C Z , JA G IE L L O Ń S K A 3

979 1
Ki
 SPIS RZECZY

S tr.

Podstawy lecznictwa homeopatyczno-biologicznego . . . 5

Oligopleksy dynam iczne...................................................................16

Sposób użycia oligopleksów i pojedynczych środków ho­

meopatycznych ...............................................................................21

Spis preparatów (skorowidz farm ako lo g iczn y)......................23

Skorowidz te ra p eu ty czn y .............................................................123

Wykaz najważniejszych homeopatycznych środków lecz­

niczych ......................................................................................... 231

Alfabetyczny spis ważniejszych ro ślin ........................................ 243

 P O D S T A W Y L E C Z N IC T W A
H OM E O P A T Y C Z N O -B IO L O G IC Z N E G O.
Najbardziej bodaj znamienny rys obecnych
czasów stanowi rozkwit nauk praktycznych, rozsze­
rzenie granic poznania makro- i mikrokosmosu.
W tym zwycięskim pochodzie myśli ludzkiej poczesne
miejsce zajmuje medycyna. Współczesna diagnostyka
umożliwia rozpoznanie choroby w przeważającym
odsetku przypadków, wprowadzenie do terapii hor­
monów, witaminów, wyciągów narządowych itp.
rozszerzyło znacznie możliwości lekarza. Jedno­
cześnie statystyki zabiegów chirurgicznych wykazują
zmniejszenie odsetka śmiertelności. Fakty te są
obecnie, w dobie popularyzacji wiedzy, powszechnie
znane.
Pomimo tych niezaprzeczalnych sukcesów, świat
lekarski, podobnie jak i poważniej myślące sfery
społeczeństwa niepokoi pogłębiająca się nieufność
do oficjalnych metod leczenia.
Znaczny wzrost ilości różnych przedstawicieli
sekt tajemnych, uprawiających swe nielegalne prak­
tyki lekarskie wśród inteligencji, nierzadko elity
społeczeństwa, potwierdza pojęcie „kryzysu w medy-
cynie“ . Ten kryzys zaufania, wywołany pośrednio
budzącą się instynktowną reakcją społeczeństwa,
stwarza pomyślną koniunkturę dla wszelkiego rodzaju
partaczy-nielekarzy.
Materialistyczny kierunek współczesnych klini­
cystów spowodował oddalenie się medycyny od jej
naturalnego podłoża — przyrody.

5
 Dziś już np. każdy lekarz bez wahania przy­
takuje konieczności leczenia chorego człowieka,
a nie narządu, czy danej jednostki chorobowej.
Uwzględniając jednak jego możliwości terapeutyczne
i ogólne nastawienie, twierdzenie to uznać należy
za frazes pozbawiony większej wartości praktycznej.
Wszystkie te zastrzeżenia i przemiany znalazły
za granicą silne echo. Odbywa się tam żywa wy­
miana poglądów; przedstawiciele dawnych i nowych
kierunków przedyskutowują swe założenia często
z pozytywnym dla obu stron wynikiem. Twórczy
ferment działa zapładniająco, zwolna zarysowuje się
perspektywa wzajemnego zbliżenia.
Nawiązując do zasad Hippokratesa — powstaje
medycyna biologiczna. Według Koetschau’a, profe­
sora medycyny biologicznej w Jenie, obejmuje ona
„przyrodolecznictwo (woda, światło, powietrze oraz
dietetyka), homeopatię i wszystko to, co rozumiemy
ogólnie pod nazwą „medycyna ludowa1*.
Zadaniem niniejszego podręcznika jest zapo­
znanie lekarza-praktyka z homeoterapią.
Doceniając zaufanie pozostałych gałęzi medycyny
biologicznej, dla których stosowania najwłaściwszy
jednak teren stanowią zakłady zamknięte, podkreślić
należy, iż dla lekarza, w jego codziennej działalności,
największą praktyczną wartość przedstawia homeo­
patia.
Ignorowana przez medycynę oficjalną rozwijała
się homeopatia niejako na jej marginesie, gromadząc
bogaty zasób doświadczenia. Dopiero prace ekspery­
mentalne, podjęte w ostatnich czasach, potwier­
dziły niejako post hoc słuszność jej założeń i wyjaśniły
częściowo mechanizm działania dawek drobinowych
oraz przyczyny dodatnich wyników leczenia, uzyski­
wanych na tej drodze.
W ocenie procesów ustrojowych dominowało do
niedawna nastawienie mechanistyczne. Dawny sche­

6
 mat jednak opierający się na faktach fizyko-che­
micznych zawodzi, stanowiąc zbyt uproszczoną formę
interpretowania zjawisk w tak złożonym mecha­
nizmie, jaki przedstawia żywy organizm. Oprócz
faktów fizyko-chemicznych istnieją niemniej doniosłe
fakty biologiczne, nieuchwytne dla dotychczasowych
metod postępowania.
Jeżeli do probówki, zawierającej kwas solny,
wiejemy odpowiednią ilość roztworu alkalicznego —
nastąpi zobojętnienie kwasu solnego na skutek utwo­
rzenia soli obojętnej. Doświadczenie to przepro­
wadzone na martwym żołądku, zawierającym kwas
solny, da zawsze wynik identyczny. Inny jednak wynik
osiągniemy przeprowadzając to doświadczenie in vivo.
Zobojętniając kwas solny żywego żołądka za pomocą
alkalii, stwierdzimy w pierwszym okresie również
chemiczny proces związania kwasu. W drugim jednak
okresie wystąpią zjawiska na pozór paradoksalne.
Pod wpływem wprowadzonego środka zasadowego
wytwarza ustrój zwiększoną ilość kwasu solnego. Co
więcej: pod wpływem podniety wywołanej przez
zasadę wytwarza ustrój znacznie większe ilości kwasu,
niż to czynił poprzednio (odczyn nadmierny). Przy­
kład wyjaśnia różnicę pomiędzy odczynem fizyko­
chemicznym a biologicznym.
Zobojętnianie kwasu zasadą stanowi przykład
leczenia „przeciwne — przeciwnym” (contraria-con-
trariis). Wprowadzony lek działa tu też bezpo­
średnio, nie angażując złożonych mechanizmów ustro­
jowych, dla których wszak wszelkie procesy toczące
się w organizmie, nie są sprawą obojętną. Ponadto
tak w dawkowaniu jak i w doborze „środka prze­
ciwnego” osobnicze właściwości chorego nie stanowią
przedmiotu szczegółowych rozważań.
W leczeniu „podobne— podobnym1* (similia simi­
libus) można się doszukiwać echa zaleceń Hippokratesa,
głoszącego konieczność podpatrywania zjawisk przy­

7
 rody w poszukiwaniu środków leczniczych. Punkt
wyjścia tych dowodzeń stanowiło niewątpliwie prze­
świadczenie o celowości urządzeń sił przyrody, kie­
rujących tymi zjawiskami. Przesłanki te rozwinął
dopiero i ujął w odrębny system leczniczy Hahne-
mann (1755—1843). Miejsce przytłumiania zajęła
zasada pobudzania. Środek wywołujący określone
objawy u zdrowego osobnika zwalczy je w odpo­
wiednio małej dawce w organizmie chorym, działając
po linii nakreślonej przez zaatakowany chorobą
ustrój. Wysuwając zasadę podobieństwa oraz dawek
drobinowych kierował się Hahnemann danymi empi­
rycznymi oraz niewątpliwie intuicją. Naukowe ujęcie
tych tez miało stać się udziałem następnych po­
koleń.
Okres, w którym żył i działał Hahnemann, nie
sprzyjał rozwojowi jego nauki. Schodziła właśnie
z areny teoria witalistyczna, ustępując miejsca kie­
runkowi materialistycznemu. W Niemczech kierunek
naukom przyrodniczym nadaje szkoła J. Muellera,
w pierwszym rzędzie Virchow. Narodziny teorii
celularnej (1858), uznanie komórki jako materialnego
podłoża, siedliska wszelkich zmian patologicznych,
coraz bardziej oddalają medycynę oficjalną od homeo­
patii i zasad naturalnych.
Powstanie bakteriologii zmienia częściowo nasta­
wienie do homeopatii. Wprowadzenie do lecznictwa
tuberkuliny, surowicy przeciwbłoniczej, dokonuje
pewnej rewizji w pojęciach o „śmiesznie małych'*
dawkach.
W tymże mniej więcej okresie (1885) psychiatra
Rudolf Arndt ogłasza swe „podstawowe prawo bio-
logiczne**. Farmakolog Hugo Schulz potwierdza te
spostrzeżenia. Terapia dawkami drobinowymi otrzy­
muje swe naukowe uzasadnienie. Powstaje prawo
Arndt-Schulza, głoszące, iż słabe podniety pobudzają
zdolność życiową, średnie przyspieszają je, silne

8
wstrzymują, a bardzo silne zupełnie znoszą. A więc
stosować należ/ nie dawkę b e z w z g l ę d n i e
m a ł ą , jak powszechnie mylnie mniemają, lecz opty­
malną, tj. taką, której wielkość odpowiadać będzie
koniecznemu bodźcowi, w myśl wyżej przytoczonego
prawa.
Opierając się na zasadzie podobieństwa i posłu­
gując się dawkami bodźcowymi, umożliwia homeo­
patia lekarzowi daleko posuniętą indywidualizację
leczonych przezeń chorych.
Nalanym rachitycznym dzieciom zaleca się C al­
cium carbonicum. Dzieciom zaś astenicznym, wybu­
jałym, ze skłonnościami do nieżytów, męczącym się
szybko tak fizycznie jak i umysłowo, skłonnym do
objawów nerwowych ze strony przewodu pokarmo­
wego i zaburzeń naczyniowo-ruchowych przepisuje się
Calcium phosphoricum.
Błędne jest więc mniemanie, iż homeopaci leczą
jedynie objawy chorobowe. W powyższym przypadku,
w którym medycyna oficjalna stosuje larga manu
walerianę, brom, iniekcje arszeniku, lekarz-homeo-
pata przeprowadza jedynie właściwą terapię, indy­
widualną, konstytucjonalną.
Szczególną właściwość środków homeopatycz­
nych stanowi ich swoiste, wybiórcze działanie. Jest
to poniekąd naturalną konsekwencją teorii podo­
bieństwa. Znane jest powinowactwo rtęci do błony
śluzowej ust i gardła. Także kwas pruski wywołuje
na śluzówkach gardła i krtani stany podrażnienia
i nekrozę z oddzielaniem się nabłonka. Kojarząc ten
obraz toksykologiczny z objawami błonicy, lekarz
myślący homeopatycznie zaordynuje w tym przy­
padku cjanek rtęci.
Prace doświadczalne z zakresu działań dawek
drobinowych, podjęte przez Rudolfa Arndta i Schulza
kontynuował m. i. w ostatnich latach znany badacz
zjawisk odpornościowych, prof. Much.

9
 Badania te potwierdziły doniosłość koloidalnego
roztarcia leku. Roztarcie to nawet dla metali jest
tak doskonałe, iż pod ultramikroskopem rozczyny
tych metali wykazują wyraźny molekularny ruch
Browna. Są to ruchy nierównomierne, wykonywane
przez zawieszone w cieczy cząstki stałe o wymiarach
1 mikronu; ruchy te powstają skutkiem uderzeń
cząsteczek cieczy o owe cząstki stałe. Tak sproszko­
wane leki mają zdolność przenikania nawet przez
pół przepuszczalne błony, rozchodzą się po bardzo
dużej powierzchni chłonnej ustroju, ulegają wchło­
nięciu w jak największym stopniu i w ten sposób
nawet najmniejsze dawki wykazują spotęgowaną
skuteczność i wpływ na jonizację materii. Dodatnią
stroną działania dawek drobinowych, powstałych
z roztarcia i rozdrobnienia stałych ciał, jest ich zdol­
ność aktywowania dzięki potencjonalnemu nałado­
waniu jonami elektrycznymi. Roztarcie koloidalne
osiąga farmacja za pomocą precyzyjnego rozdrobnie­
nia surowca leczniczego na tzw. młynkach koloidal­
nych, sporządzonych z agatu o powierzchni szlifo­
wanej. Stopień roztarcia jest kontrolowany za po­
mocą specjalnych sit, z których jedno posiada 6 000
otworów na powierzchni każdego cm kw., drugie
zaś na 1 cm kw. — 10 000 otworów.
Otrzymaną w ten sposób substancję zasadniczą
ciał nierozpuszczalnych rozprowadza się w specjal­
nych tryturatorach z cukrem mlecznym dla otrzy­
mania potrzebnej potencji.
Do wyrabiania wyciągów i nalewek służą roz­
maite części roślin (łodygi lub korzenie, bądź kora
gałązek, liście, płatki kwiatów lub też nasiona).
Rośliny zbierane są w odpowiedniej porze roku, gdy
zawierają wszystkie farmakologicznie czynne skład­
niki lecznicze i używane są do przeróbki w stanie
świeżym. Przy sporządzaniu leku z ziół odpowiednio
przebranych uwzględnia się stopień wilgotności i za­

10
leżnie od tych czynników zalewa się surowiec roślinny
odpowiednią ilością alkoholu. Nalewki te umieszcza
się w specjalnych naczyniach hermetycznie zamknię­
tych na dłuższy okres czasu.
Używane przedtem do rozdrabniania roślin
młynki zostały zastąpione przez żarna kamienne,
dzięki czemu surowiec roślinny nie styka się z częściami
metalowymi (nie zostaje zbytnio nagrzany), nie
utlenia się, co mogłoby wpływać ujemnie na wartość
leczniczą substancji.
Przy tej technice sporządzania przechodzą do
wyciągu płynnego wszystkie olejki eteryczne, gliko­
zydy, alkaloidy roślinne, chlorofil, witaminy, hor­
mony i wszystkie działające, choć dotychczas nie-
wykryte, składniki żywej rośliny.
Papkę, zalaną alkoholem, wyciska się za pomocą
specjalnych pras, filtruje się wyciągi i odpowiednio
przerabia.
Te najnowsze precyzyjne aparaty, jak i samą
zasadę dawek drobinowych oraz regułę o działaniu
spotęgowanym, zastosowała przy produkowaniu swo­
ich wyrobów „Pierwsza krajowa fabryka środków ho-
meopatyczno-biologicznych dr Madaus & Co. W a r­
szawa".
Podaliśmy w ogólnych zarysach opis oraz zasady
techniki wytwarzania leków homeopatycznych przez
farmację. Zainteresowanie dla tego zagadnienia
wzmogło się znacznie od czasu, gdy w maju 1925 r.
prof. Bier wystąpił na łamach czasopisma „Munchener
Medizinische Wochenschrift“ z artykułem ,,Jak win­
niśmy ustosunkować się do homeopatii'* (Wie sollen
wir uns zur Homeopathie stellen?).
Pojęcie o leku, zastosowanym w znacznym roz­
cieńczeniu, i o wpływach dawki drobinowej uległo
przemianie i wiąże się ściśje_z^postępem techniki
badania fizyko-chemicznej

11
 Jeszcze przed paru laty nie byliśmy w stanie
odważać drobnych ilości substancji. Dziś dzięki wy­
nalezionej przez dr med. i fil. F. Holtza w Wurzburgu
tzw. ultrawadze można określać ściśle masę 1/i07
grama. Tak czułe są nowoczesne przyrządy. Nie­
mniej czułe są nowoczesne metody chemiczne, za
pomocą których wykryć jesteśmy w stanie obecność
minimalnych śladów jodu, krwi itp. — Metody spek­
troskopowego badania lub badania za pomocą odpo­
wiednich przyrządów elektrycznych również nie za­
wodzą. Pozwalają one wykryć np. najdrobniejsze
ślady soli kuchennej w ilości V 106 mg.
Najczulsze jednak są i pozostaną metody badania
biologicznego.
Najdrobniejsze bowiem ślady substancji są czynne
wywierają one określony wpływ na załamanie się
światła w spektroskopie, na prąd elektryczny, na
przebieg procesów biologicznych, rzecz niezmiernie
ważna z lekarskiego punktu widzenia, gdyż właśnie
za pomocą podawania dawek drobinowych staramy
się zadziałać na procesy biologiczne chorego ustroju.
Niezbyt dawno jeszcze rozpatrywano zagad­
nienia farmakologii i toksykologii wyłącznie z che­
micznego punktu widzenia. Jod miał wywoływać odpo­
wiednie reakcje chemiczne w ustroju i tworzyć nowe
związki; działanie wody utlenionej lub nadmanga­
nianu potasu, używanych do płukania, sprowadzano
tylko do działania chemicznego. Działanie leków na
ustrój tłumaczono tym lub innym charakterem ich
powinowactwa chemicznego w stosunku do soków
ustrojowych lub zarodzi komórkowej. Wobec postę­
pów chemii fizjologicznej, a zwłaszcza nauki o kolo­
idach, dawne poglądy ,,chemiczne“ nie mogły się
ostać i coraz to bardziej wysuwa się na pierwszy plan
rozważanie tych procesów na płaszczyźnie biolo-
logicznej. Hans Mueler, wybitny farmakolog doby
obecnej, którego zasługi w rozbudowie farmakologii

12
 nowoczesnej sq od dawna uznane przez ogół lekarski,
podkreśla, iż istota procesów farmakologicznych
tkwi nie tylko w zjawiskach fizyko-chemicznych.
Należy rozpatrywać działanie leków z punktu w i­
dzenia ich energetyki, dyssocjacji elektrolitycznej,
napięcia powierzchniowego i adsorbcji. Nie od rzeczy
będzie tu wspomnieć, że jeszcze w roku 1893 prof.
Ndgeli do pewnego stopnia pośrednio poruszył
zagadnienie działania dawek drobinowych w a rty­
kule: ,,Uber oligodynamische Erscheinungen in leben-
den Zellen“ (Denkschrift der Schweizer Naturf.
Gesellschaft 33, I, 1893).
Ndgeli przeprowadził szereg obserwacji nad
wpływem rozcieńczonych rozczynów na wodorosty
rodzaju Spirogyris. Otóż Ndgeli zaobserwował, że
ten rodzaj wodorostów ginął w wodzie destylowanej
zawsze wśród jednakowych objawów poprzedzają­
cych i jako przyczynę tego zjawiska stwierdził za­
trucie metalem. Ndgeli zauważył, iż podczas desty­
lowania wody w ocynkowanym naczyniu miedzianym,
drobny ślad miedzi (mianowicie 1 część na 1000
milionów części wody = D9) przechodzi do wody.
Analogiczne przedśmiertne objawy u wodorostów
spostrzegł Ndgeli, gdy do absolutnie czystej wody
destylowanej wkładał na parę dni oczyszczoną mo­
netę miedzianą. Podobne obserwacje przeprowadził
z ołowiem, rtęcią, żelazem i cyną — wodorosty
ginęły wśród jednakowych objawów zatrucia. To
działanie minimalnych rozcieńczeń metali Ndgeli
nazwał działaniem oligodynamicznym (Oligodyna­
mische W irkung).
Lekarz austriacki Saxi, który ostatnio przepro­
wadził dłuższe studia nad działaniem oligodyna­
micznym, przypisuje te zjawiska nie chemicznym,
lecz jakimś bliżej nieznanym procesom fizycznym.
Od roku 1917 do 1923 ogłoszonych zostało na temat
zjawisk oligodynamicznych około 50 poważnych prac

13
 naukowych, m. i. Dorr tłumaczy te zjawiska joni­
zacją cząsteczek metalu. Podług Saxla istotę ,,oli-
godynamicznego działania metali lub ich soli stanowi
pewien przeważnie biologiczny rodzaj działania, przy
którym metal lub sól metalu znajdują się w roz-
czynie w ilości tak minimalnej, że chemiczne dzia­
łanie tego metalu lub soli albo wcale nie występuje,
albo jest tak nieznaczne, iż dany rozczyn nie może
być określony jako chemicznie czynny'*.
Wszystkie badania powyższe wykazują, iż mini­
malne koncentracje wywoływać mogą silne działanie
fizjologiczne. Ciekawe pod tym względem są nowsze
badania prof. Krawkowa nad wpływem różnych
jadów (adrenaliny, histaminy itp.) na naczynia krwio­
nośne izolowanego ucha królika. Szukając granicy
działania jadów powyższych, Krawkow doszedł do
rozcieńczenia 10'32 — działanie jadu jednak i w tym
rozcieńczeniu nie ustawało. Na skutek działania
jadów występowało rozszerzanie lub zwężanie się
naczyń krwionośnych ucha królika, które podczas
swych doświadczeń Krawkow umocowywał na płytce
szklanej z płynem Ringer-Locka. Krawkow mierzył
rozszerzanie lub zwężanie się naczyń krwionośnych
zwiększającą lub też zmniejszającą się ilością kropli
spadających. Za pomocą tego analogicznie do ple-
tyzmografu skonstruowanego przyrządu Krawkow
zastosował czułą metodę indykatorów biologicznych
przy badaniu działania jadów w znacznych rozcień-
czeniach.
Pierwsze badania Krawkowa nad działaniem
rozcieńczeń jadów wykazały, że adrenalina, hista­
mina, nikotyna, kokaina i strychnina działają zwę-
żająco na naczynia, gdy podawane są w dawkach
farmakologicznych, natomiast podawane w dawkach
minimalnych — homeopatycznych działają rozsze-
rzająco na naczynia krwionośne. Odwrotnie chlo­
roform, eter, hedonal w dawkach farmakologicznych

14
 rozszerzają naczynia krwionośne, w dawkach zaś
homeopatycznych zwężają.
Badania te zostały sprawdzone i potwierdzone
przez cały czereg badaczy. Stanowią one potwier­
dzenie reguły Arndt-Schulza, aczkolwiek sam
Krawkow o regule tej nie wspomina. Dalsze badania
Krawkowa wykazały, iż pomiędzy fazą działania
farmakologicznego a fazą działania dawki minimalnej
istnieje faza przejściowa, gdy jad nie działa — „faza
neutralna*'. Przy dalszych rozcieńczeniach znów
występują biegunowo przeciwne działania, przy czym
Krawkow zaznacza, że istnieje rażąca nieproporcja
pomiędzy stopniem rozcieńczenia jadu a natężeniem
jego działania. „Często działanie wzmaga się wraz
z rozcieńczeniem i to zarówno działanie zwężające,
jak i rozszerzające naczynia**. Działanie jest często
tym większe, im mniejsza jest ilość materii.
W daleko posuniętych rozcieńczeniach Krawkow
stwierdza jednakowe działanie, niezależnie od ich
natury chemicznej i przypisuje to działaniu dysso-
cjacji elektrolitycznej, ewentualnie rozpadowi ato­
mów na elektrony.
Nowe osiągnięcia nauki coraz bardziej zacierają
linię demarkacyjną dzielącą homeopatię od medy­
cyny oficjalnej. Rozwój nauki o allergii, stosowanie
w niesłychanie drobnych dawkach hormonów, wita-
minów itp. — wszystko to składa się na całość
pojęcia tzw. „homeopathia involuntaria**.
Niestety w świecie nauki podobnie jak i w in­
nych dziedzinach życia zbiorowego niełatwo zwalczyć
utarte sugestie. O zasadniczej zmianie stosunku
do homeopatii zadecydował dopiero autorytet
znanego chirurga, prof. Biera, który w r. 1925 w swej
broszurze „Jak powinniśmy się ustosunkować do
homeopatii** zobrazował zasadnicze postulaty terapii
biologicznej.

15
 O L IG O P L E K S Y D YN A M IC ZN E.
Wielkim postępem w dziedzinie farmakodyna-
miki jest zastosowanie prawa prof. Buergiego. Prof.
Buergi rozpatruje działanie mieszanin lekowych jako
leków złożonych, które może być zsumowane lub
spotęgowane (zjawisko synergizmu). Poza tym
mieszaniny leków Buergi dzieli na dwie grupy:
I grupa — mieszaniny naturalne, do której
zalicza surowce roślinne i zwierzęce, wyciągi oraz
wody mineralne. II grupę mieszanin sztucznych
stanowią rozmaite połączenia środków farmakolo­
gicznych. Mogą to być środki farmakologiczne
równoznaczne, tzn. działające na tę samą funkcję
narządu lub na pewien objaw chorobowy z efektem
podobnym lub prawie jednakowym. Mogą to również
być mieszaniny środków leczniczych, działające równo­
cześnie na rozmaite objawy chorobowe, np. na ośrodek
kaszlowy (kodeina), na naczynia wieńcowe serca,
na nerki (diuretyna) itp.
Działanie mieszanin może się ujawniać jako
suma efektów farmakologicznych tych poszczególnych
dawek (będzie to zsumowanie) lub też działanie mie­
szanin może być znacznie większe, niżby to wynikało
z sumy podanych dawek (działanie spotęgowane).
Środki, wywołujące ten sam skutek fizjologiczny,
częstokroć działają na zgoła odmienne, często anta-
gonistyczne mechanizmy ustroju. Buergi 1) twierdzi,
że mieszaniny leków farmakologicznie równoznacznych,

1) Podręcznik terapii praktycznej, jako wynik badań do­

świadczalnych (wydane u Bartha, Lipsk, 1926, stron 200).

16
o tym samym miejscu zadziałania, dają działanie su­
maryczne, mieszaniny zaś leków farmakologicznie rów­
noznacznych, ale o różnym punkcie zadziałania dają
działania spotęgowane.
Liczne przykłady potwierdzają słuszność prawa
Buergi’ego:
Digitalis i convallaria niezależnie od podobnego
końcowego efektu charakteryzuje podobny typ dzia­
łania — wzmacniają mięsień sercowy i wpływają
moczopędnie. Stosowane razem dają działanie zsu­
mowane, dwukrotnie przewyższające działanie samej
naparstnicy lub konwalii, Stosując natomiast pod­
wójną dawkę naparstnicy osiągnęlibyśmy tenże sam
zdwojony rezultat.
Ordynując zaś np. Digitalis i Betula albo obser­
wujemy działanie spotęgowane. Wpływ ten jest
znacznie silniejszy aniżeli w przypadkach, w których
zastosowanoby podwójną dawkę pojedynczego leku.
Wiadomym jest, że rozszerzenie źrenicy można
uzyskać przez porażenie zwieracza tęczówki (m.
sphincter iridis) lub też przez pobudzenie rozwieracza
tęczówki (m. dilatator iridis). Jeżeli zastosujemy
w celu rozszerzenia źrenicy mieszaninę środków
atropiny i hyoscyaminy, z których każdy poszczególny
poraża zakończenia n. oculomotorii w mięśniu zwie­
racza tęczówki, to otrzymamy działanie równające
się sumie działania dawki hyoscyaminy. Działając
zaś mieszaniną atropiny i kokainy (kokaina działa
inaczej niż atropina, gdyż rozszerza źrenicę, pobu­
dzając czynność m. dilatator pupillae poprzez zakoń­
czenie n. sympatici), otrzymamy rozszerzenie źrenicy
wybitniejsze, większe, niżby to odpowiadało wielkości
zastosowanych dawek (działanie spotęgowane).
Zarówno nowokaina, jak i kalium sulfuricum
są środkami znieczulającymi. Dość dodać jednak do
nowokainy 0,4°/0 roztwór K2S 0 4 by nastąpiło pięcio­
krotne wzmożenie działania nowokainy (działanie

2 17
 spotęgowane); można za tym użyć do znieczulenia
5 razy mniejszą dawkę nowokainy.
Połączenie amidopiryny I weronalu daje również
w wyniku wzmożone działanie. Wpływ amidopiryny
jest analogiczny, weronal zaś przez zmniejszenie
ciśnienia wzmaga działanie amidopiryny, wpływając
na sferę czuciową kory mózgowej. W tym wypadku
również osiągamy wzmożone działanie jako wynik
działania farmakologicznego poszczególnych skład­
ników tych leków na różne punkty zaczepu ustroju.
Połączenie chininy z kwasem salicylowym daje
większe obniżenie temperatury, niż to odpowiada
działaniu każdego z tych środków z osobna.
Z tych to przesłanek, potwierdzonych ekspery­
mentalnie, jak i z licznych danych empirycznych
wyłoniła się koncepcja wytwarzania mieszanek,
których pojedyncze środki odpowiednio zestawione
wykazywałyby działanie spotęgowane. Myśl tę mógł
oczywista urzeczywistnić jedynie przemysł rozpo­
rządzający odpowiednimi środkami technicznymi.
W dawkowaniu poszczególnych składników kiero­
wano się zgodnie z prawami terapii biologicznej
zasadą bodźców podprogowyćh, oraz doświadcze­
niami klinicznymi.
Słusznie więc Jehn (Hippokrates, zeszyt 13—15,
1938 r.) proponuje zamiast terminu „kompleksy
homeopatyczne" określenie „oligodynamiczne mie­
szaniny leków na podłożu biologicznym". — Takimi
właśnie są oligopleksy dynamiczne Madausa.
Oligopleksy składają się z wyciągów ze świeżych
roślin albo z minerałów w optymalnym, roztarciu
koloidalnym. O przewadze ich działania nad poje­
dynczymi środkami świadczy również zasada.o zmniej­
szaniu w mieszaninie toksycznych właściwości po­
szczególnych środków przy zachowaniu, a nawet
znacznym zwiększeniu jch skuteczności leczniczej.

18
 Na słuszność tej zasady wskazują liczne przy­
kłady zaczerpnięte z obserwacji natury. W ystarczy
więc wspomnieć o roli „ciał balastowych*4 w roślinach
leczniczych. Tłumiąc działanie trujące wzmagają
one zarazem wartość leczniczą rośliny.
Medycyna praktyczna już od wieków wykorzy­
stuje zasadę zobojętniania działania toksycznego
w swych herbatkach ziołowych. Stosując np. oddziel­
nie Fol. sennae jako odwar spostrzeżemy nader
często kolkę. Przy podaniu natomiast mieszaniny
z liści senesu i innych o podobnym działaniu np.
„Species laxantes** objawy toksyczne, w danym przy­
padku kolka, nie wystąpią.
Inny przykład: Kamfora w rozcieńczeniu
1 : 10.000 powoduje, podana per os, lekką nausea.
Objaw ten nie wystąpi przy zażyciu kamfory w mie­
szaninie z innymi środkami np. w Camphora oplx.
lub w preparacie Aurokard. — Zaznaczyć należy,
iż w obu tych przypadkach kamfora jest jednakowo
dawkowana.
O działaniu oligopleksu decydują dwa czynniki:
pierwszy z nich to właściwości samej mieszaniny,
drugi czynnik stanowi typ zdolności odczynowej
chorego ustroju. Tu należy podkreślić: oligopleks
w odróżnieniu od środka pojedynczego cechuje
zwiększona wybiórczość w odniesieniu do tych różnych
możliwych typów reagowania chorych osobników.
W skorowidzu farmakologicznym przy poszcze­
gólnych oligopleksach zaznaczono jakim typom
odczynowym lub właściwościom osobniczym dany
oligopleks odpowiada.
Nawet najlepsze środki biologiczne mają swych
przeciwników. Wypływa to z nieświadomości faktu,
iż będąc nastawione na określone typy odczynowe
nie mogą one we wszystkich przypadkach rozwinąć
w pełni swych leczniczych walorów.

2* 19
 Również nawet część lekarzy — homeopatów
wysuwa przeciwko tej oryginalnej w terapii koncepcji
szereg zastrzeżeń, podkreślając jej rzekomą nie­
zgodność z zasadami głoszonymi przez Hahnemanna.
Hahnemann domagał się rzekomo leczenia każdej
choroby jednym lekiem. Lek ten miał być przy tym
dobierany na podstawie prawa podobieństwa. Sami
jednak najbardziej zdecydowani lekarze — home-
opaci nie stosują się ściśle do tego postulatu, zalecając
zazwyczaj szereg środków na raz lub na przemian.
Zarzucając koncepcji oligopleksów odstępstwo
od zasadniczych wytycznych homeopatii wychodzą
oni z następujących założeń: stosując np. siarkę
działamy określonym bodźcem wytwarzającym znany
i odpowiadający naszym zamierzeniom odczyn.
Jednoczesne wprowadzenie drugiego środka powo­
duje możliwość powstania na drodze wzajemnych
oddziaływań nowej, nieczynnej już substancji wzgl.
czynnej w innym niż zamierzamy kierunku. W rozu­
mowaniach tych nie uwzględnia się jednak tak często
stosowanych w praktyce homeopatycznej esencji
i nalewek pochodzenia roślinnego, stanowiących
klasyczny poniekąd przykład kompleksów leczni­
czych. Badania farmakologiczne wykazały wszak
np. w opium ponad 28 alkaloidów.
Należy stwierdzić, iż właściwie niewiele środków
odpowiada podkreślanemu przez Hahnemanna żąda­
niu stosowania możliwie idealnych similia. Postulat
ten mają wypełnić właśnie zestawione na podstawie
doświadczeń klinicznych oligopleksy.
Przy zestawianiu poszczególnych składników
zwraca się oczywiście baczną uwagę na ich wzajemne
oddziaływanie. Poza dokładną analizą chemiczną
rozpatruje się także ich właściwości farmakologiczne,
a to w związku z omówioną już wyżej zasadą
Burgi’ego.

20
 Oligopleksy zestawione w myśl powyższych
wskazań stanowią niewątpliwie znaczny postęp
w lecznictwie. Jednocześnie dowodzą one jak płod­
nymi mogą się okazać idee medycyny biologicznej
krytycznie roztrząsane i w odpowiedni naukowy
sposób rozwinięte. Przed oddaniem ich jednak do
rąk lekarza — praktyka winny być zbadane klinicznie.
O ile badaniom tym poddawane są wszystkie kom­
pleksy allopatyczne, o tyle ściślej warunek ten prze­
strzegany być musi w odniesieniu do oligopleksów,
nie odtwarzających wszak właściwości swych poszcze­
gólnych składników, lecz mających często nowe,
celowo zmodyfikowane działanie. Jako lek bardziej
precyzyjny od działających zazwyczaj i przytłu-
miająco kompleksów allopatycznych wymaga oligo-
pleks często dużo subtelniejszej metodyki badań i ob­
serwacji. Błędem jest zatem zapisywanie środków
homeopatycznych według zasad allopatycznych.
Łączenie ich w recepcie niejednokrotnie może sprawić
niespodziankę lekarzowi, dążącemu do wyniku opar­
tego na WłaściMOŚciach poszczególnych środków.
Ciekawy przyczynek stanowi spostrzeżenie
dr W. Jehna, ordynatora oddziału chorób wewnętrz­
nych szpitala w Schwiebus. Stwierdził on mianowicie
ustąpienie bólów głowy w okolicy kości potylicznej
po zastosowaniu Gelsemium oplx. Stosowane przed­
tem środki pojedyncze okazdły się bezskutecznymi.

S P O S Ó B U Ż Y C IA O L IG O P L E K S Ó W
I P O JE D Y N C Z Y C H Ś R O D K Ó W
H O M EO PATYCZN YCH
Zazwyczaj zaleca się 3 razy dziennie 10—25
kropel na łyżce stołowej wody lub 3 razy dziennie
1— 2 tabl. a 0,25 wzgl. szczyptę proszku (=1 — 2 tabl.)
na czubku noża. Działanie następuje niekiedy dopiero

21
 następnego dnia. Oligopleksy stosuje się oddzielnie
lub na przemian kilka, łącznie dobrane na podsta­
wie synergizmu. Środki w globulkach zaleca się 3 razy
dziennie po 10—15 glob.
U chorych pozostających w łóżku przepisuje się
40 kropel na filiżance wody, nakazując popijać łykami.
Jeśli chory dziennie wypija całą szklankę, oligopleks
w ilości 10 g wystarczy mu przez 5 dni.
Dzieciom stosuje się mniejsze dawki niż dorosłym.
Zasadą jest: jedna kropla na rok życia jeśli mamy
do czynienia z lekami płynnymi, zaś '/io część tabletki
lub tyleż proszku jeśli mamy do czynienia z prepa­
ratami roztartymi. Dzieci od 12 roku życia otrzy­
mują dawki jak dorośli.

22
 Skorowidz farmakologiczny
W spisie poniższym wymienione sq w porządku alfabetycz­
nym środki najważniejsze z punktu widzenia potrzeb lekarza-
praktyka, a wchodzące w zakres lecznictwa biologicznego.
Obejmuje on esencje homeopatyczne, pojedyncze środki ho­
meopatyczne, oligopleksy, preparaty swoiste oraz leki stoso­
wane zewnętrznie jak maści itd.

0 = esencja homeopatyczna (pranalewka)

D = dziesiętna
D 1 = pierwsza dziesiętna = Vio zawartości leku
D 2 = druga „ = i / 100
D 3 = trzecia „ = Viooo

Abrotanum 0 „Madaus“
Nalewka sporządzona ze świeżych liści Artemisia abrota­
num L.
Dawkowanie: 3 razy dziennie po 20—40 kropli na wodzie.
W s k a z a n i a — Środek swoisty w gruźlicy wysiękowej
otrzewnej i krezki.
Uporczywy brak apetytu wieku dziecięcego (objawowo),
congelatio, perniones (wewn. i zewn.).

Acidum benzoicum Oligoplex

S k ła d I w s k a z a n ia p o sz cz e g ó ln y c h s k ła d n ik ó w :
A c id u m b e n z . D 3 — p a rc ie m oczu z u c z u c ie m p a le n ia w c e w c e m o c z o w e j,
c y s t it is , d ia th e s is a r t h r i t i c a .
A p o c y n u m D 4 — re u m a ty z m s t a w o w y , p a rc ie m o c z u , tę p e b óle w o k o lic y
n e re k .
C o lc h ic u m a u t u m n . D 4 — d ia t h e s is a r t h r i t i c a .
H e r n i a r i a g la b r a D 3 — p rz e w le k ły n i e i y t p ę c h e rz a m o c z o w e g o .
H e x a m e t h y le n t e t r a m i n . D 3 — d ia t h e s is u r ic a .
O n o n is s p in o s a D 3 — d ia t h e s is a r t h r i t i c a .
P h y s a lis A lk e k e n g i D 3 — s k ie r o w u je w y d a lin y ku d ro g o m m o c z o w y m ,
s c h o rz e n ia n e re k i p ę c h e rz a .
S o lid a g o v ir g a a u r e a D 3 — d iu re tic u m e t n e rv in u m .
W s k a z a n i a : Stany zapalne pęcherza moczowego, nad­
wrażliwość pęcherza u nerwowych kobiet. Bacteriuria, prze­
wlekłe zapalenia śluzówki o alkalicznym odczynie moczu
(zapach końskiego moczu). Przypadki oporne w stosunku
do zwykłego leczenia antyseptycznego. Zaburzenia czyn­
nościowe ze strony pęcherza moczowego u cierpiących na
diathesis urica reumatyków i prostatyków. Enuresis diurna.
Skargi podmiotowe: Bóle występujące po oddaniu moczu,
promieniujące w kierunku grzbietu.

23
U w a g i k l i n i c z n e : Wyłącznie jednostronne posługiwanie
się środkami antyseptycznymi w leczeniu spraw zapalnych,
zaburzeń czynnościowych i dolegliwości podmiotowych ze
strony pęcherza moczowego stanowi niewątpliwie błąd
w sztuce lekarskiej. Sens leczenia polega wszak w głównej
mierze na przywróceniu schorzałej tkance i narządowi
zdolności prawidłowego funkcjonowania, co osiągamy przez
wzmożenie ich odporności i pobudzenie czynności. Na tej
drodze ułatwia się organizmowi powrót do równowagi.
W tym kierunku oddziaływują nasze biologiczne środki
bodźcowe. Działając wybiórczo na daną tkankę i narząd,
umożliwiają osiągnięcie maksymalnych wyników.
D a w k o w a n i e : 3 —5 razy dziennie po 10—20 kropli na
małej ilości wody.

Acidum formicicum naturale D 3—D12 w s trz y ­

kiw ania Madaus
Pudełka po 3, 6 i 10 ampułek 1 cm3.
Naturalny kwas mrówkowy uzyskany z destylacji masy
roztartych, żywych mrówek. Wstrzyknięcie ampułki w roz­
cieńczeniu D 3 będzie tym boleśniejsze, im bardziej powierz­
chownie zabieg będzie wykonany, lecz osiąga się wówczas po­
myślniejsze działanie. Stosując nasze oryginalne opakowania,
można zupełnie bezboleśnie wstrzykiwać ampułki we wszystkich
rozcieńczeniach.
Wskazania: arthritis, arthrosis, rheumatismus, ischias,
endometritis D 3—4, asthma bronchiale, epididymitis gon.,
metritis, parametritis, adnexitis (postacie przewlekłe).
D a w k o w a n i e : co 4—6 dni jeden zastrzyk domięśniowo
lub podskórnie. W asthma bronchiale allerg. w przypad­
kach ostrych daje się D 6 dożylnie. Gdy atak minął (po
kilku minutach) należy wstrzyknąć 1 cm3 podskórnie, po­
czerń regularne wstrzykiwanie podskórne co 4—6 dni.

Acidum hydrofluoricum Oligoplex

S k ła d i w s k a z a n ia p o sz cz e g ó ln y c h s k ła d n ik ó w :
A c id u m h y d r o f lu o r . D U — no cne bóle k o s tn e , p r z e t o k i k o s tn e .
A r n i c a D 3 — u s z k o d z e n ia i k r w a w ie n ia w e w n ę t r z n e po u d e rz e n iu lub
u p a d n ię c iu .
A u r u m n a t r . c h lo r . D S — r o p ie n ia k o ś c i, k iła k o s tn a .
K a liu m d ic h r o m ic u m D U — ro p ie n ia k o śc i i k iła k o s tn a .
N a t r . s i lic ic u m D 3 — g o r ą c z k a i bóle s t a w o w e .
P h o sp h o ru s D 6 — nocne bóle k o s tn e , ro p ie n ia i p r z e t o k i k o s tn e , m a r t w ic a
k o ś c i, g r u ź lic a k o ś c i.
R u b ia D 3 — g r u ź lic a k o ś c i.
S a r s a p a r i l l a D 3 — no cne bóle k o s tn e , k iłą k o s tn a .
V i o la t r i c o l o r D 3 — bóle s t a w ó w .

24
Wskazania: Umiejscowione sprawy ropne o przebiegu
podostrym lub przewlekłym ze skłonnością do wytwarzania
przetok różnej etiologii, powstałe w następstwie panaritium,
periostitis, osteomyelitis, actinomycosis, tuberculosis, fistula
ani. Zaburzenia rozwojowe i wzrostu u dzieci na podłożu
diathesis exsudativa, lues congenita.
U w a g i k l i n i c z n e : Składniki czynne Acidum hydrofluo-
ricum oplx. odznaczają się szczególnym powinowactwem do
układu siateczkowo-śródbłonkowego. Punktem ich zadzia­
łania są tkanki chore w sensie tak strukturalnym jak i toksy­
kologicznym. Wybiórcze działanie bodźcowe na tych od­
cinkach stanowi istotę regeneracyjnych procesów ozdrowień­
czych ustroju. Szybko następuje umiejscowienie sprawy
i wydalenie obumarłych mas tkankowych. Wkraczając w ten
sposób ze środkiem biologicznym w dziedzinę zdaną zupełnie
zabiegom chirurgicznym, podkreślić należy, iż nie ma tu
mowy o jakiejś rywalizacji obydwu metod leczniczych. Prze­
ciwnie, środek biologiczny stanowi często dla chirurga cenne
uzupełnienie.
D a w k o w a n i e : 3—5 razy dziennie po 20 kropli.

Acidum phosphoricum Oligoplex

S k ła d i w s k a z a n ia p o s z cz e g ó ln y c h s k ła d n ik ó w :
A c id u m p h o sp h o r. D 3 — a s t h e n ia , p s y c h o a s th c n ia , a p a t h ia , p o ly u r ia ,
p h o s p h a tu r ia , d ia b e te s in s ip id u s e t m e llitu s .
A r g e n t u m c o llo id . D 4 — n e p h ritis c h ro n ic a z k o m p e n s o w . p o ly u riq ,
z a w r o t y g ło w y p o d c za s n a jm n ie js z e g o w y s iłk u u m y sło w e g o lub
fiz y c z n e g o .
B e lla d o n n a D 4 — s k ło n n o ś c i do d r g a w e k .
G lo n o in u m D 4 — h y p e ra e m ia c e r e b r a lis .
K o la D 3 — w w y c z e rp a n iu .
N u x v o m ic a D 4 — s k ło n n o ś c i do s k u rc z y .

W s k a z a n i a : Stany rekonwalescencji i wyczerpania. Do­

datnie wyniki zaobserwowano przede wszystkim przy długo­
trwałych wahaniach w ciśnieniu krwi i różnego rodzaju
zapaściach. Ponadto stosowany jest z powodzeniem w nad­
ciśnieniu w połączeniu z innymi środkami, np. Crataegus
oligoplex itd.
Psychogenne biegunki, skłonność do pocenia się. Obfite
poty występujące w przebiegu klimakterium wymagają
kuracji skombinowanej z innymi środkami (patrz: Salvia
oplx. itd.).
Zalecać w łysieniu (na tle schorzenia nerwów czaszko­
wych), podobnie w neurogennych postaciach diabetes mellitus.
Stany wyczerpania w przebiegu nephrosis, niekiedy ulega
zahamowaniu sam proces.

25
Skargi podmiotowe: uczucie wybitnego osłabienia,
,,wszystko męczy i wywołuje poty“ , także podświadome
przeżycia powodują zmianę nastroju, (nadpobudliwość).
D a w k o w a n i e : 3—5 razy dziennie po 15—20 kropli.

Aesculus Oligoplex
S k ła d i w s k a z a n ia p o s z cz e g ó ln y c h s k ła d n ik ó w :
A c h i lle a m o s c h a t a D 3 — p rz e c iw k r w a w ie n io m h e m o ro id a ln y m .
A e s c u lu s h ip p o c a s t a n u m D 3 — h a e m o rrh o id e s e t o b s tip a t io , p a le n ie
w ż o łą d k u , o d b ija n ie i u c z u c ie p e łn o ś c i.
A l o e D 4 — ś ro d e k p rz e c z y s z c z a ją c y .
C o lli n s o n i a D 3 — m e t e o ris m u s , f la t u le n t ia , o b s tip a t io s p a s tic a , h a e m o r­
rh o id e s .
G e r a n iu m D 3 — a d s t rin g e n s .
M ille f o liu m D 3 — ś ro d e k p r z e c iw k r w o t o c z n y .
N u x v o m ic a D 4 — u c is k a n ie w ż o łą d k u , s k ło n n o ś c i do w y m io tó w , v o m i­
tu s m a tu t in u s , o b s tip a t io s p a s tic a , h a e m o rrh o id e s .
S c r o p h u l a r ia D 3 — p rz e c iw b o lesn ym g u zo m k r w a w n ic o w y m .
T e u c r iu m s c o r o d o n ia D 3 — d y s p e p sja g r u ź lik ó w , H a e m o rrh o id e s .
W s k a z a n i a : Status haemorrhoidalis z występującymi guzami
krwawnicowymi, boleśnie napiętymi, jednak nie krwawią­
cymi. Konstytucja hemoroidalna w sensie medycyny empi­
rycznej. Przyczynowo z tym związane przewlekłe zaparcie,
stany nieżytowe esicy.
Rheumatozy stawu krzyżowo-lędźwiowego. Lumbago,
bóle neuralgiczne w okolicy kości krzyżowej. Schorzenia
narządów miednicy małej wskutek przekrwienia żylnego.
Dolegliwości związane z przejściowym powiększeniem gru­
czołu krokowego.
S k a r g i p o d m i o t o w e : uczucie bólu, palenia, pełności,
rozbicia zlokalizowane w okolicy odbytu, kości krzyżowej,
wzgl. spojenia kości łonowych. Uczucie bezwładności wzdłuż
okolicy krzyżowo-lędźwiowej.
U w a g i k l i n i c z n e : Środek ten stosuje się z powodzeniem
w zaburzeniach krążenia żylnego w obrębie miednicy małej,
w utrudnionym i zwolnionym krwiobiegu w zakresie żyły
wrotnej, osłabieniu ścian naczyniowych itd. Bliższe dane
znaleźć można w piśmiennictwie homeoterapeutycznym i bio­
logicznym.
Zatem i na tym odcinku ogólna tendencja medycyny
biologicznej leczenia drogą wewnętrzną zaburzeń czyn­
nościowych w okresie poprzedzającym głębokie zmiany
strukturalne nie krzyżuje się bynajmniej z nastawieniem
chirurga. Żaden współczesny lekarz nie będzie twierdził,
że operacyjne leczenie guzów krwawnicowych jest równo­
znaczne z leczeniem przyczynowym. Środek biologiczny
działając na przyczynę schorzenia, usuwa guzy krwawnicowe
wraz z ich obrazem klinicznym.
D a w k o w a n i e : 3 —5 razy dziennie po 15— 25 kropli.

26
 Aethiops Oligoplex
S k ła d i w s k a z a n ia p o sz cz e g ó ln y c h s k ła d n ik ó w :
A e t h io p s D 4 — k e r a t it is e t m a c u la c o rn e a e .
A l o e D 4 — c iś n ie n ie i u c z u c ie g o r ą c z k i w g a łk a c h o c z n y c h .
A p is in u m D 4 — k e r a t it is e t u lcu s c o rn e a e .
K a i. b ic h r o m . D 5 — k e r a t it is , u lcus c o rn e a e z z a g r a ż a ją c y m p rz e b ic ie m
ro g ó w k i.
M e r c u r . s o iu b . D 4 — k e r a t it is , ulcus e t m a c u la c o rn e a e .
W s k a z a n i a : keratitis u dzieci konstytucjonalnie upośledzo­
nych. Jako leczenie dodatkowe w ulcus corneae rozmaitego
pochodzenia.
D a w k o w a n i e : 3 —5 razy dziennie po 1— 2 tabl. lub tyleż
proszku na czubku noża.

Agaricus Oligoplex
S k ła d i w s k a z a n ia p o sz cz e g ó ln y c h s k ła d n ik ó w :
A g a r i c u s D 4 — c h o re a , n y s ta g m u s .
A r s e n ic u m a lb . D 4 — n ie p o k ó j, p o w o d o w a n y u c z u c ie m b o j a in i.
R h u s a r o m a t . D 4 — u s p o k a ja ją c y ś ro d e k .
S c o p o la m in u m h y d r o b r o m ic u m D 5 — c h o re a , w y b itn e p o d n ie c e n ie .
W s k a z a n i a : zaburzenia w koordynacji ruchów, parestezje
rozmaitego pochodzenia, pląsawica, stany o typie pląsawicy,
nystagmus itd.
Odmrożenia pierwszego i drugiego stopnia, niedowład
naczyń skórnych itd., niepokój ruchowy kończyn, miejscowe
parestezje, wzgl. zależne od nich miejscowe stany spastyczne
mięśni, mikrospazmy.
Efekt przeprowadzonego tą droga leczenia zaburzeń
ruchowych odtwarza nie objawowe, lecz faktyczne wzmoc­
nienie ustroju osiągnięte drogą powolnego przestrajania
tkanek i narządów.
Patrz: piśmiennictwo specjalne.
D a w k o w a n i e : 3—5 razy dziennie po 10— 20 kr.

Agnus castus Oligoplex

S k ła d i w s k a z a n ia p o s z cz e g ó ln y c h s k ła d n ik ó w :
A g n u s c a s t u s D 3 — ly m p h a tis m u s z n e u r a s t e n ią , s c h o rz e n ia ja jn ik ó w .
A p is D 4 — o b r z ę k i g ru c z o łó w c h ło n n y c h , e ry s ip e la s .
B e lla d o n n a D 4 — o b r z ę k i g ru c z o łó w ch ło n n y c h s z y jn y c h i p a c h o w y c h .
G lo n o in . D S — o b n iż a c iś n ie n ie k r w i , z n o s i s iln e p o ty .
J u g la n s D 3 — s cro p h u lo s is cum c r u s t a la c t e a .
P h o s p h o r u s D 6 — s c ro p h u lo s is flo r id a i s k ło n n o ś c i do z a z ię b ie ń .
W s k a z a n i a : angina catarrhalis, pharyngotonsillitis z za-
palno-toksycznym obrzmieniem i bolesnością szyjnych gru­
czołów chłonnych. Lymphadenitis narządów szyji. Nasopha­
ryngitis i tonsillitis z tendencją przerzutów na ucho i sąsia­
dujące zatoki.

27
 Ostro przebiegające stan/ zapalne powiększonych gru­
czołów chłonnych, zwłaszcza u dzieci i u młodocianych w okresie
dojrzewania, obarczonych skazą wysiękowo-zołzową.
Adnexitis, menorrhagia, zaburzenia w wydzielaniu we­
wnętrznym ze szczególnym uwzględnieniem tarczycy.
Uwagi kliniczne: Omawiane sprawy, przebiegające
z udziałem czynników zakaźnych i przeziębienia, znamionuje
okres wyłącznie przekrwienia i zapalnego obrzmienia. W dal­
szym postępie schorzenia, np. w okresie zapalnego nacie-
czenia,wzgl. procesów destrukcyjnych śluzówki, należy środek
ten stosować wraz z głębiej działającym oligopleksami, np.
Mercurius cyanatus oligoplex.
D a w k o w a n i e : 2—3 razy dziennie po 15—20 kropli na wodzie.

Ailanthus Oligoplex
S k ła d i w s k a z a n ia p o sz cz e g ó ln yc h s k ła d n ik ó w :
A ila n t h u s D A — p ło n ic a o z ło ś liw y m p rz e b ie g u .
A p is D 3 — n e p h ritis s c a r la t in o s a .
B e lla d o n n a D A — p ło n ic a o ła g o d n y m p rz e b ie g u .
C a m p h o r a D A — p ło n ic a ze s k ło n n o ś c ia m i do z a p a ś c i.
P ilo c a r p in u m h y d r o c h lo r . D S — d ia p h o re tic u m e t d iu r e t ic u m .
Wskazania: Angina, pharyngotonsillitis, przebiegające
w związku z chorobami zakaźnymi o szczególnie silnym natę­
żeniu toksyczności. Angina scarlatinosa itd. Wskazane po­
łączenia z Mercurius cyanatus oligoplex.
D a w k o w a n i e : 40 kropli w 1/ 2 szklance wody, popijać łyk
co godzinę.

Aietris Oligoplex
S k ła d i w s k a z a n ia p o sz cz e g ó ln yc h s k ła d n ik ó w :
A i e t r i s D 3 — d y s m e n o rrh o e a , flu o r a lb u s , to n ic u m m a c ic y .
H e lo n ia s D 3 — m e n o rrh a g ia a t o n ic a , flu o r a lb u s, p ro la p su s u t e r i.
K r e o s o t u m D 5 — u p ła w y c u c h n ą c e , m e n o rrh a g ia , u c z u c ie p a rc ia
w p o c h w ie .
L il iu m t ig r . D 3 — u c z u c ie p a r c ia w p o c h w ie , flu o r a lb u s, z m ia n a p o ło ­
ż e n ia m a c ic y .
N u x v o m ic a D A — d y s m e n o rrh o e a , m e n o rrh a g ia , flu o r a lb u s , o b s tip a t io
s p a s tic a .
P u ls a t ill a D A — k o lk i m e n s tr u a c y jn e , flu o r a lb u s , d y s m e n o rrh o e a .
S e c a le c o r n . D A — e n d o m e t r it is , p ro la p su s u t e r i i u p ła w y o p r z y k r e j
w o n i.
W s k a z a n i a : Osłabienie mięśni i wiązadeł macicy i pochwy
(retroversio,-flexio et prolapsus uteri). Menorrhoea chronica,
metrorrhagia, metritis na tle niedorozwoju konstytucjonal­
nego, wzgl. nabytej atonii.
Stany atoniczne unerwienia brzucha, enteroptosis. Stany
zaparcia o typie atonicznym. Niedorozwój narządów płcio­
wych. Upławy na tle konstytucji atonicznej.

28
U w a g i k l i n i c z n e : Aletris oligoplex oddaje lekarzowi-
praktykowi w ,.małej ginekologii" jako tonicum cenne usługi.
Czynne składniki preparatu charakteryzuje powinowa­
ctwo do narządu rodnego kobiety. Oddziaływa w sposób
wybiórczy wzmacniająco na unerwienie i napięcie aparatu
powięziowego, więzadłowego itd.
D a w k o w a n i e : 3 —5 razy dziennie po 20 kropli.

A llio cap s (O lejek czosnku) M adaus

Jak nowsze badania wykazały — sok czosnku (Allium sati­
vum) obfituje w związki organiczne siarki, jodu i krzemu.
Stwierdzono w nim także obecność witaminów.
Pomiędzy innymi Mc. Collum i Simons podkreślili doniosłą
rolę połączeń naturalnych, np. jodu ze związkami roślinnymi.
Powszechne więc mniemanie, zaliczające od niepamiętnych cza­
sów sok czosnku do najcenniejszych leków człowieka, nabiera
w świetle powyższych faktów, opartych na krytycznych bada­
niach naukowych, szczególnej wartości. Poczynając od drugiej
połowy ubiegłego stulecia, wielostronne walory lecznicze czosnku
poszły w zapomnienie. Pamięć o nich zachowała się jedynie
w medycynie ludowej.
Główną przyczyną, utrudniającą spopularyzowanie czosnku
jako leku, stanowił jego przykry nader zapach.
Wytwarzany przez firmę Dr Madaus & Co., Alliocaps,
posiadając pełnię walorów leczniczych czosnku, pozbawiony jest
charakterystycznej woni i smaku i jest przystosowany do wy­
godnego i przyjemnego przyjmowania.
W s k a z a n i a : Leczenie ,,przestrajajqce“ — wysoce aktywne
połączenia jodu i siarki — skuteczne zwłaszcza w okresie
przejściowym, klimakterium obydwu płci. Zapobiega przed­
wczesnemu starzeniu się, a medycyna biologiczna zaleca go
zwłaszcza jako środek zapobiegający arteriosklerozie.
Pierwszy okres ogólnej arteriosklerozy, zwłaszcza jednak
w zakresie naczyń brzusznych.
Wzdęcia na tle miażdżycowym, powodujące wysokie
ustawienie przepony i powodowane tym zaburzenia w krwio-
biegu.
Biologiczny środek odkażający jelita, stosowany w upor­
czywej biegunce, kolce, bębnicy, zaburzeniach trawiennych
i czynnościowym upośledzeniu funkcji trzustki. Colitis
membranacea.
W schorzeniach przewodu pokarmowego Alliocaps od-
działywuje w 3 kierunkach: antyfermentacyjnie, obniża wy­
dzielanie i działa uśmierzająco na m. gładkie. Dlatego też
zalecany bywa empirycznie w biegunkach na tle gruźlicy jelit.

29
 Tracheobronchitis chronica z obfitym wydzielaniem ropy
(bronchiectasia). Zaleca się również w czerwiowości, oxy-
uriasis itp.
D a w k o w a n i e : 1 — najwyżej do 2 kapsułek przed kolacją
popijając odrobiną wody.
Alliocaps poleca się dla tzw. kuracji wiosennej i jesiennej.
Jako środek przestrajający zażywać należy 4 —6 tygodni.

Alum ina Oligoplex

S k ła d I w s k a z a n ia p o sz cz e g ó ln y c h s k ła d n ik ó w :
A l u m in a D 3 — o b s tip a t io n a tle z a b u rz e ń m ó z g o w y c h i rd z e n io w y c h ,
sucho ść ś lu z ó w e k .
A r g e n t u m c o llo id . D 4 — z a p a r c ie n a p rz e m ia n z r o z w o ln ie n ie m .
M a g n e s iu m o x y d . D 3 — o b s tip a t io n a tle p rz e c iq z e n ia sy ste m u n e r w o ­
w e g o lu b p rz e ż y ć d u c h o w y c h .
O le a n d e r D 4 — a t o n ia k is z e k .
P lu m b u m a c e t . D 4 — o b s t ip a t io n a tle z a b u rz e ń m ó z g o w y c h i r d z e n io ­
w ych.
Z in c u m v a le r . D 4 — o b s tip a t io na tle z a b u rz e ń m ó z g o w y c h i r d z e n io ­
w ych.
Wskazania: Osłabienie czynności ruchowej jelit, wzgl.
częściowe ich wypadnięcie. Niedowłady odnośnych odcinków
jako następstwa uszkodzeń ośrodków korowych występu­
jących po apopleksjach, poliomyelitach i neurytach. Stany
zaparcia o typie atonicznym, niedowład jelit po apople­
ksjach podczas lub po operacjach brzusznych.
Paretyczne zaburzenia czynnościowe jelita grubego,
powstałe wskutek długoletniego nadużywania środków prze­
czyszczających.
U w a g i k l i n i c z n e : Mechanizm działania poszczególnych
składników Alumina oligoplex staje się farmakologicznie
zrozumiały jedynie w oparciu o biologiczne prawo Arndt —
Schulza, wzgl. o zasadę oddziaływania typów (Wirkungs-
typenregel) według Koetschaua.
W przypadku np. zaparcia o typie atoniczno-poraże-
niowym celem tak pojmowanego leczenia będzie nie spowodo­
wanie wypróżnienia, lecz powolne przywracanie normalnych
czynności w zakresie unerwienia jelit i uregulowanie pery-
staltyki jelit. Stosując to leczenie należy odstawić wszelkie
aperitiva, zalecając jednocześnie odpowiednią dietę, pokarmy
balastowe, gimnastykę, masaże, herbatę z rumianku i lewa­
tywę z oliwy.
D a w k o w a n i e : 3 —5 razy dziennie po 2 tabl. ó 0.25 wzgl.
tyleż proszku.

Ambra Oligoplex
S k ła d I w s k a z a n ia p o sz cz e g ó ln y c h s k ła d n ik ó w :
A m b r a D 6 — s t a n y w y c z e r p a n ia , m e t r o r r h a g ia , flu o r a lb u s.
A s a f o e t id a D 4 — n e u r a s t e n ia .

30
E r g o t i n u m D 4 — h a e m o s ty p tic u m .
F e r r u m p h o sp h . D 3 — a n tip h lo g is t ic u m .
K a liu m c a r b . 0 3 — n a d m ie rn a p o b u d liw o ść i o s ła b ie n ie .
M a g n e s iu m p h o sp h . D 3 — n e rw o b ó le .
V a l e r i a n a D 2 — n a d m ie rn a p o b u d liw o ś ć i o s ła b ie n ie .

W s k a z a n i a : asthma bronchiale (u kobiet o zbyt krótkim

lub zbyt rzadkim miesiączkowaniu), dysmenorrhoea (z pona­
wiającymi się stale dolegliwościami), endometritis, dolegli­
wości okresu przekwitania, metritis, parametritis w połą­
czeniu z innymi środkami. Prostatismus.
D a w k o w a n i e : 3 —5 razy dziennie po 2 tabi, d 0.25 wzgl.
tyleż proszku.

Ammonium bromatum Oligoplex

S k ła d i w s k a z a n ia p o s z cz e g ó ln y c h s k ła d n ik ó w :
A m m o n iu m b r o m . D — c h ry p k a z u c z u c ie m bólu g a rd ła w n a s tę p s tw ie
n a d w y rę ż e n ia głosu w la r y n g it is po p r z e z ię b ie n iu , w g r u ź lic y k r t a n i .
A r n i c a D 3 — c h r y p k a po n a d w y rę ż e n iu s t r u n g ło s o w y c h .
S is y m b r i u m D 3 — o s tr y n ie ż y t k r t a n i (H e rb e s a u x c h a n t e s ).

W s k a z a n i a : Stany nieżytowe górnych dróg oddechowych

o przebiegu ostrym, podostrym, a najczęściej bezgorączko-
wynm Pharyngitis, epiglottitis, wzgl. pierwsze okresy nieżytu
krtani. Nieżyt gardzieli u palaczy. Nadwyrężenie strun gło­
sowych, guzki śpiewacze, stany nieżytowe krtani u śpiewaków.
Skargi p o d m i o t o w e : Chrypka, uczucie palenia, ból
towarzyszący połykaniu. Pobudliwość do kaszlu, przebiega­
jąca z chrypką. W przypadkach bardziej opornych, jak i przy
rozprzestrzenianiu się sprawy na śluzówkę krtani i na struny
głosowe stosować na przemian z Arum triphyllum oligoplex.
Uwagi kliniczne: Leczenie narządów wewnętrznych,
jeśli to jest w ogóle dostępne, przeprowadzić można dużo
łatwiej na drodze wewnętrznej za pomocą środków biolo­
gicznych o działaniu wybiórczym. Cenne uzupełnienie może
tu też stanowić leczenie zewnętrzne. Krążenie krwi i napięcie
śluzówki oraz muskulatury związanej z narządem głosowym
można wybiórczo wzmocnić. Zaburzenia czynnościowe w tak
leczonym schorzeniu ustępują szybko. Następuje bowiem
nie tylko ustąpienie dolegliwości, lecz chore narządy osiągają
na tej drodze rzeczywistą równowagę.
D a w k o w a n i e : 3 —5 razy dziennie po 15—20 kropli.

Anacardium occidentale 0 „Madaus“

Esencja homeopatyczna sporządzona z owoców rośliny
jodyjękiej Anacardium occidentale. Stosuje się w róży do wcierań
i okładów w rozc. 1 :100.

31
Analgeticum Oligoplex (Tabi.)
S k ła d i w s k a z a n ia p o sz cz e g ó ln y c h s k ła d n ik ó w :
A c id . b a r b i t u r . D I — s e d fltiv u m .
E x t r . l a c t u c a e v ir o s a e s ie c . D U — a n a lg e t ic u m , s e d a t iv u m .
D i m e t h y l a m i d o a n t i p y r i n . D I — a n a lg e tic u m , s e d a t iv u m .
W s k a z a n i a : Kompleks tych składników mimo małych ich
dawek wywiera wybitne działanie przeciwbólowe, a to dzięki
niejednakowym punktom zadziaływania farmakologicznego,
co w myśl teorii Buergi’ego wywiera spotęgowanie efektu
terapeutycznego.
Analgeticum oplx. jako środek uspakajający 1 przeciw­
bólowy stosuje się we wszystkich przypadkach, gdzie chodzi
0 doraźne i skuteczne usunięcie wszelkiego rodzaju bólowych
dolegliwości. Zupełny brak objawów toksycznych po stoso­
waniu Analgeticum oplx. pozwala na częste stosowanie tego
środka, wskutek czego nadaje się on również w przewlekłych
schorzeniach przebiegających z silnymi bólami.
D a w k o w a n i e : W celu uśmierzenia bólów należy używać
po 2—3 tabl. tego oligopleksu,

Antimonium aurantiacum sulfuratum colloidale

D 3 Tabl. original. „Madaus“
Skuteczne przeciw dychawicy oskrzelowej i rozedmie płuc
u ludzi i zwierząt.
Zaleca się 1 tabl. 3 razy dziennie,

Anti — Arterio — Calcin

S k ła d : S il ice a o p lx . E r g o t in ., T h io s in a m in ., B a r . jo d a t ., Sem en c r a ­
ta e g i o x „ A m m o n . v a n a d ., R a d iu m b ro m a tu m .
W s k a z a n i a : Jest to preparat dla biologicznego leczenia
1 zapobiegania przebiegającej z nadciśnieniem (hypertonia)
prae — wzgl. atherosclerosis. Dłuższe stosowanie Anti-
Arterio-Calcin warunkuje nie tylko trwałe obniżenie nad­
ciśnienia, lecz usuwa też i wywołane nim dolegliwości. Na­
stępuje to nie na drodze bezpośredniego obniżenia farma-
kodynamicznego ciśnienia krwi, lecz poprzez wzmożenie
ukrwienia naczyń włosowatych, „skrwawienia do naczyń",
jak i ogólnie przez zadziałanie w sensie „przestrojenia" na
tzw. Habitus plethoricus, wzgl. na konstytucję.
Jak z danych empirycznych, oraz spostrzeżeń klinicz­
nych wynika, jest to także znakomity środek przeciw scho­
rzeniom aorty, rozpoczynającym się tętniakom, oraz przy
schorzeniach mięśnia sercowego na tle miażdżycowym.
Działa on za pomocą wzmożenia energii m. sercowego
oraz przez uregulowanie rytmu serca.

32
D a w k o w a n i e 3 —5 razy dziennie zażywać p o y ałyżeczki
od herbaty proszku lub 2—3 tabl. (powoli rozpuszczać w us­
tach, wzgl. zapijać łykiem wody.
P r z e c i w w s k a z a n i a : Zwapnienie żył przebiegające z obni­
żonym ciśnieniem krwi (ciśnienie skurcz, poniżej 110 mm Hg),
jak i ze znacznymi wahaniami ciśnienia.

Antineuralgicum Oligoplex (tabl.)

S k ła d i w s k a z a n ia p o s z cz e g ó ln y c h s k ła d n ik ó w :
C h in in , h y d r o c h lo r . D 2 — a n t ip y r e t ic u m .
A c o n it u m D 4 — a n t ip y r e t ic u m , a n tin e u ra lg ic u m .
A n t ip y r in u m D l — a n t ip y r e t ic u m .
W s k a z a n i a : Stosuje się w dolegliwościach o charakterze
bólów neuralgicznych oraz zaburzeniach świadomości w cho­
robach gorączkowych.
D a w k o w a n i e : Dla uśmierzenia bólów 2—3 tabl. naraz.

Apocynum cannabinum 0 Madaus

Ciało czynne toiny konopnej (Apocynum cannabinum),
cymaryna należy do grupy digitalis i charakteryzuje się
łagodnym działaniem nasercowym. Nie kumuluje. W daw­
kach toksycznych zwęża naczynia w obrębie n. splanchnicus,
oraz narządów, szczególnie nerek.
W s k a z a n i a : Zaburzenia w gospodarce wodnej; anasarca
spowodowana niedoczynnością nerek (hyposthenuria), za­
burzenia w krążeniu pochodzenia nerkowego. Przebiegające
tygodniami miesiączkowanie (Polymenorrhoea).
D a w k o w a n i e : 3 razy dziennie po 5—10 kropel.

Ap is D3 wstrzykiwania „Madaus"
Am p. a 1 ccm . (D 3 , D 4 , D5 — D 1 2 )
Jest to wyciąg z żywych pszczół. Odpowiednie rozcień­
czenie stosuje się przede wszystkim w schorzeniach reuma­
tycznych, a także w chorobach allergicznych i ropnych
procesach skórnych.
D a w k o w a n i e : co 3ci — 5ty dzień jedną ampułkę domięś­
niowo lub podskórnie.

Apomorphinum Oligoplex
S k ła d i w s k a z a n ia p o s z cz e g ó ln y c h s k ła d n ik ó w :
A p o m o r p h . h y d r o c h lo r . D 6 — w y m io ty , m o rs k a c h o ro b a , h y p e re m e sis
g r a v id a r u m .
C o c c u lu s D 4 — n a u s e a , m o rs k a c h o ro b a , f l a t u le n t ia n a tle d y s p e p ty c z -
nym .

3 33
Ip e c a c u a n h a D U — e x p e c to ra n s .
K a l i u m b ic h r o m . D 4 — z a p a le n ie ś lu z ó w e k .
M a g n e s iu m c h l o r . D 3 — fr o d e k p rz e c z y s z c z a ją c y .
V e r a t r u m v i r . D 4 — n a u s e a , v o m itu s , s in g u lt u s , s iln e r o z w o ln ie n ie .

W s k a z a n i a : W objawach mdłości, nudności (nausea), w roz-

wolnieniach z towarzyszącymi im wymiotami, zatruciach
pokarmowych, gastroenteritis toxica, cholera nostras, typhus
itd., jeżeli te po zastosowaniu leczenia przyczynowego, tj.
po usunięciu szkodliwych produktów nadal istnieją.
Wymioty ciężarnych, mdłości podczas jazdy, choroba
morska, podobny zespół objawów w przebiegu encephalitis
lethargica.
U w a g i k l i n i c z n e : Apomorphinum op!x. jest w praktyce
cennym środkiem, który nawet w stanach wybitnej nad­
wrażliwości łagodzi na drodze biologicznej dolegliwości
podmiotowe.
D a w k o w a n i e : zależnie od nasilenia dolegliwości 5—10
kropli co ćwierć, pół, do dwóch godzin. Po pojawieniu się
oczekiwanego wyniku 3 —4 razy dziennie 10—15 kropli w małej
ilości wody aż do czasu osiągnięcia całkowitej równowagi.

Aquarinum Aceticum
S k ła d : S c illa , B l a t t a o r ie n t ., K a i. a c e t ., K a i n i t r . , H e lle b o ru s o p | x ,
S t ro p h a n tu s , P e tro s e lin u m w c z y n n y c h d a w k a c h b io lo g ic z n y c h .

W s k a z a n i a : Zaburzenia w gospodarce wodnej, osłabienie

procesów wydalania. Hyposthenuria. Następstwa niezbyt
zaawansowanych zaburzeń w krążeniu. Zaburzenia czyn­
nościowe pęcherza (porażenie pęcherza np. po zatruciu
morfiną).
U w a g i k l i n i c z n e : Stosuje się celem przestrojenia ustroju
w sensie biologicznego wydalenia utajonych czynników autc-
intoksykacji, często w połączeniu ze środkami czyszczącymi,
jak: Species laxantes modificatae „Madaus", Teapul vina itd.,
lub owijaniami napotnymi. Jak doświadczenie uczy, istnieją
nader liczne możliwości patologicznego nagromadzenia się
płynów w tkankach. Zwłaszcza zatem na tym odcinku lecz­
nictwa obowiązuje lekarza jak najszerzej pojęta wielo­
stronność. Dosadnie brzmi wypowiedzenie pewnego nowo­
czesnego internisty w tej sprawie: „Lekarz posługujący się
wyłącznie moczopędnie działającymi związkami rtęciowymi
jest nieukiem".
D a w k o w a n i e : co 1 —2 godz. 1 —V I- łyżeczki od herbaty
w małej ilości czerwonego wina lub wodzie.
Op. oryg.: 50,o.

34
Aqua M aris— ampułki do wstrzykiwali „Madaus“
A q u a m a ris n a t u r a lis filt r a t io n e fr ig id a s t e r il i s a t a , w a m p u łk a c h
od 1 do 10 c m 3.
Działanie — patrz specjalna literatura. Na ogół jest
to cenny środek w przewlekłych ekzematozach i łuszczycy,
ponadto zalecany jest jako środek przestrajający.
Odpowiedni dla nieswoistej terapii bodźcowej.
D a w k o w a n i e : co 3-ci dzień 1 ccm domięśniowo.

Argentum Oligoplex
S k ła d i w s k a z a n ia p o szcze g ó ln yc h s k ła d n ik ó w :
A r g e n t u m c o l i . D U — w r z o d y ż o łą d k a i j e l it , d y s p e p sia f la t u lo s a , z g a g a .
A t r o p i n , s u l f . D U — k u rc z e i w r z o d y ż o łą d k a .
B i s m u t h . s u b g a l. D 4 — g a s t r it is , k u rc z e ż o łą d k a , p a le n ie w ż o łą d k u ,
w rz ó d ż o łą d k a .
W s k a z a n i a : hypersecretio, hyperchlorhydria towarzyszące
zaburzeniom czynnościowym żołądka. Gastritis subacuta
et chronica. Ulcus ventriculi i ulcus duodeni — w okresach
początkowych. Przeciwwskazane w ulcus callosum i silnych
zrostach.
U w a g i k l i n i c z n e : Podostry i przewlekły nieżyt żołądka,
rzadko w praktyce rozpoznawany i traktowany niepoważnie,
jeżeli idzie o leczenie dietetyczne i farmakologiczne, odgrywa
jednak doniosłą rolę w powstawaniu i skłonności do odnowy
wrzodu żołądka. Objawy jak: pełność, uczucie ucisku,
ból, lekki atak skurczowy w połączeniu ze zmianą smaku
winny być zawsze bacznie obserwowane i leczone w sposób
właściwy oraz celowy.
Sięganie do terapii alkalizującej jest wymownym przy­
kładem, jak często zawodzi nas nasz instynkt leczniczy.
Należy sobie przecież uświadomić, że w powstawaniu
wrzodu obok nabytego nieżytu żołądka odgrywają nie­
poślednią rolę również czynnościowe zaburzenia naczyniowe.
(Diathesis vasoneurotica śluzówki). Pamiętając o tym nie­
wątpliwie każdy lekarz zrozumie konieczność przeprowadze­
nia leczenia o działaniu wybiórczym, będącego w stanie
pobudzić odpornościowe procesy ustroju. Naczynia śluzówki
żołądka i jelit podlegają układowi wegetatywnemu. O tym,
jak oddziaływują na nie oraz na zmiany powstałe na tle
zapalnym i wydzielniczym składniki Argentum oplx. poucza
obfite piśmiennictwo.
D a w k o w a n i e : 3—5 razy dziennie 2—3 szczypty na czubku
noża, lub 2—3 tabl.

Arnica 0 „Madaus“
Środek ten zajmuje poczesne miejsce już w arsenale środ­
ków leczniczych Hufelanda, zwłaszcza w leczeniu stanów osła­

3* 35
bienia, przemęczenia i zapaleń. Wstrzyknięta dożylnie powoduje
arnika najpierw wstrzymanie oddechu, potem wzmożenie akcji
serca i wzrost ciśnienia krwi, następnie jej spadek, w końcu
zaś porażenie. Zawarta w arnice arnicyna wywołuje na ślu­
zówkach przewodu pokarmowego ogniska zapalne. W zetknię­
ciu ze skórą staje się przyczyną ognisk zapalnych, pęcherzyków
i ropienia. Zasadnicze wskazanie w stosowaniu arniki stanowią
stany osłabienia procesów odnowy układu mięśniowego i naczy­
niowego, oraz przemęczenia wszelkiego rodzaju.
Schultz charakteryzuje arnikę jako „wybitne excitans
i środek pobudzający", nadmieniając przy tym, iż jest ona
szczególnie chętnie stosowana przez śpiewaków przeciw zmę­
czeniu mięśni krtani i przy chrypce. Podobnie wskazana jest
i w zmęczeniu mięśni, ścięgien i stawów kończyn. Nader celowe
jest stosowanie zewnętrzne arniki w skaleczeniach, wylewach
krwawych spowodowanych uderzeniem czy zgnieceniem. Zapi­
suje się wówczas rozcieńczoną nalewkę arniki.
Wewnętrznie zalecana jest celem wzmożenia procesów
resorbcyjnych (Aschner), poza tym w przekrwieniach żylnych,
krwawieniach, jak np. z nosa, kaszlu z krwawą plwociną, krwio­
moczu i w krwotokach mózgowych. Ponadto stosowana jest
w neuralgii, dychawicy i wreszcie w uszkodzeniach skóry.
D a w k o w a n i e : 3 razy dziennie po 5 —10 kropel.

Arnica Oligoplex
S k ła d I w s k a z a n ia p o s z c z e g ó ln y c h s k ła d n ik ó w :
A r n i c a D U — g o r ą c z k a p o łą c z o n a ze z m ę c z e n ie m i u c z u c ie m r o z b ic ia .
A c o n it u m D U — n a g le p o w s t a ła s iln a g o r ą c z k a n a s k u t e k p rz e z ię b ie n ia .
B e lla d o n n a D 4 — o s tr e z a p a le n ie z s iln ą g o r ą c z k ą .
B r y o n i a D ft — s c h o r z e n ia błon ś lu z o w y c h i s u ro w ic z y c h po z a z ię b ie n iu .
C h in a D 3 — g o r ą c z k a z e s k ło n n o ś c ią d o p o tó w .
H e ll e b o r u s D U — p r z e c iw c ie rp ie n io m p ę c h e rz a .
N u x v o m i c a D 4 — n a s t ę p s t w a po p rz e z ię b ie n iu w s u c h ym p o w ie t r z u .
W s k a z a n i a : schorzenia przebiegające z podniesioną ciepłotą,
przeziębienia, choroby zakaźne o typie grypy, rozwijające
się mniej lub bardziej żywo i bez szczególnej skłonności do
zlokalizowania sprawy.
Na czoło objawów podmiotowych wysuwa się uczucie
wybitnego osłabienia, dotkliwy ból głowy, oraz skłonności
do zapaści z powodu zaburzeń równowagi w układzie nerwów
naczynioruchowych.
Uwagi kliniczne: stosując w chorobach zakaźnych
0 ostrym przebiegu leki, jak: Arnica oligoplex, Eupatorium
oligoplex i Asclepias oligoplex należy stwierdzić, iż medycyna
biologiczna nie rozporządza środkami przeciwgorączkowymi
1 przeciwbólowymi we właściwym tego słowa znaczeniu.
Jest rzeczą powszechnie znaną, iż działanie środków analge-

36
 tycznych i antypyretycznych współczesnej farmakologii polega
wyłącznie na uspokajaniu, niejako narkotyzowaniu odczynów
przewrażliwienia. W ręcz odwrotne stanowisko zajmuje
farmakologia biologiczna. Istota jej polega na utrzymaniu
swoistego przebiegu reakcji wraz z równoczesnym nasta­
wieniem na każdorazowo pojawiającą się nadwrażliwość
chorego narządu i całego ustroju. Jeżeli zatem wyżej
wymienione środki będą w sposób właściwy stosowane, mogą
jedynie w tym sensie wpłynąć na obraz kliniczny danego
schorzenia.
Czas trwania choroby skraca się, towarzyszące jej
objawy, powstałe na tle toksycznym dzięki wzmożeniu czyn­
ności mechanizmów obronnych ustroju ulegają szybkiej
likwidacji. Tak przeprowadzane leczenie chroni też sku­
tecznie przed ewentualnymi powikłaniami.
Pouczające jest w tej mierze zestawienie statystyczne
prof. Beckly Stearnsa, z New Yorku — dotyczące wyników
osiągniętych za pomocą homeoterapii w okresie wielkiej
epidemii influenzy w latach 1918—1922 w Ameryce. Jak
z danych tych wynika, w przypadkach leczonych wyłącznie
homeopatią tak przebieg choroby jak i okres zdrowienia
oraz skłonność do nawrotów przedstawiały się o wiele ko­
rzystniej w porównaniu z przypadkami leczonymi objawowo-
farmakologicznie.
D a w k o w a n i e : 3 —5 razy dziennie po 15—25 kropli.

Arnica Opodeldoc „Madaus“

Zaleca się jednocześnie z wewnętrznym stosowaniem arniki
do wcierań w naderwaniu mięśni, kontuzjach, odleżynach, oraz
w endocarditis.
Zewnętrznie do wcierań.

Arnica D3-D6 w ampułkach do wstrzykiwań

„Madaus“
Wyczerpująco zreferował po raz pierwszy tę postać stoso­
wania arniki dr Gerlach (Chirurgische Klinik, Prof. Bier, Berlin)
w „Miinch. med. Wochenschr." 1931, str. 783.
Wstrzykiwania te stosuje się w carbunculosis, furunculosis,
lymphadenitis, bursitis i w powierzchownej ropowicy.
Wstrzykuje się 1 ccm podskórnie w okolicy ogniska co
najmniej w odstępie dłoni od granicy nacieczenia. Powtórne
wstrzyknięcie następuje po 24—48 godzinach w zależności od
szybszego czy powolniejszego ustąpienia odczynu. Gerlach pod­
kreśla, iż ,,we wszystkich leczonych tak przypadkach zdołano
uniknąć zabiegu operacyjnego", karbunkuł przeto może być

37
leczony przez lekarza w domu, przy czym i pod względem kosme­
tycznym osiągnięto pomyślne wyniki. Wstrzykiwań dokonuje
się jedynie do momentu utworzenia się ropnia, wzgl. do chwili
całkowitego rozmięknienia, co przeciętnie następuje po czwartym
zabiegu. Karbunkuły wskutek wzmożonego przez arnikę prze­
krwienia wykazują zwiększoną skłonność do krwawień, dają­
cych się jednakłatwoopanowaćzwykłym opatrunkiem uciskowym.
Dalsze leczenie miejscowe ogranicza się do wilgotnych
opatrunków z rozcieńczonej esencji z arniki.
Odpowiednią dawkę do wstrzykiwań stanowi D 3.
Rp.: Arnica inj. D 3 Madaus
orig. pudełka 6 amp. po 1 ccm.

Arum triphyllum Oligoplex

S k ła d i w s k a z a n ia p o s z cz e g ó ln y c h s k ła d n ik ó w :
A r u m t r ip h y llu m D 4 — c h r y p k a p o łą c z o n a z p ie k ą c y m bólem w k r t a n i ,
la r y n g it is a c u t a e t c h ro n ic a , T b c la r y n g is , a p h o n ia u ś p ie w a k ó w
i m ów ców .
A n is u m D 2 — le k k ie s c h o r z e n ia d ró g o d d e c h o w y c h , ro p n a p lw o c in a
g ro ż ą c a g r u ź lic ą .
A r s e n . a lb . D U — n ie d a ją c a s ię o p a n o w a ć s k ło n n o ś ć do k a s z lu p o c h o d z e n ia
k rt a n io w e g o .
C a r b o v e g e t a b . D 2 — p r z e w le k ła c h r y p k a .
E r y s im u m D 2 — o s t r y n ie ż y t k r t a n i (H e rb e s a u x c h a n t e s ).
H e p a r s u lf. D U — c h r y p k a .
M a n g a n u m p e r o x . D 3 — la r y n g it is a c u t a e t c h r o n ic a , g r u ź lic a k r t a n i ,
n ie ż y t k r t a n i i g a r d z ie li.
O lib a n u m D 3 — le k k ie s c h o rz e n ie d ró g o d d e c h o w y c h .
W s k a z a n i a : ostre i podostre przeziębienia górnych dróg
oddechowych, epipharyngitis, epiglottitis i laryngitis. Pow­
stałe na tym tle obrzęki błon śluzowych wskutek prze­
krwienia, oraz obrzęki surowicze. W praktyce stosowany
często wraz z Ammonium bromatum oligoplex, a w scho­
rzeniach o przebiegu gorączkowym wraz z Arnica oplx. na
zmianę. Indywidualna wrażliwość strun głosowych, na­
stępstwa nadwyrężenia i dolegliwości u mówców zawodo­
wych, śpiewaków (vide Ammonium brom. oplx.).
S k a r g i p o d m i o t o w e : wybitnie zmieniony, ochrypły głos,
skąpa, ciągnąca się, trudno rozpuszczalna wydzielina śluzowa.
U w a g i k l i n i c z n e : O powinowactwie wyrażającym się
w wybiórczym działaniu składników tego środka do tkanek
gardzieli, nagłośni i krtani traktuje specjalna literatura
biologiczna-homeopatyczna. Uzupełnienie miejscowego le­
czenia utrwala działanie kuracji, co przy omawianiu Am­
monium bromatum oplx. zostało podkreślone. Zresztą
dotyczy to wszystkich zabiegów leczniczych stosowanych
w schorzeniach błon śluzowych.
D a w k o w a n i e : 3—5 razy dziennie proszku na czubku noża,
wzgl. po 2 tabl.

38
Asclepias Oligoplex
S k ła d i w s k a z a n ia p o s z c z e g ó ln y c h s k ła d n ik ó w :
A s c le p ia s D 3 — p le u r it is s ic c a e t e x s u d a t iv a .
A r s e n . jo d . D 4 — p le u r it is s ic c a e t e x s u d a t iv a , ś ro d e k p o w o d u ją c y
re s o r b c ję .
B r y o n i a D 4 — p le u r it is , p e r ic a r d it is , p e r it o n it is s ic c a e t e x s u d a t iv a .
C a m p h o r a D 4 — g o r ą c z k a z o s ła b ie n ie m k r ą ż e n ia .
C o lc h ic u m D 4 — w y s ię k o w e z a p a le n ia błon s u r o w ic z y c h .
E q u is e t u m D 3 — d iu re t ic u m .
D i g i t a lis D 4 — z a p a le n ia błon ś lu z o w y c h p o w ik ła n e o s ła b ie n ie m k r ą ­
ż e n ia .
W s k a z a n i a : wynikłe z przeziębienia nieżytowe i zakaźne
schorzenia niżej leżących dróg oddechowych i opłucnej.
Tracheobronchitis, pleuritis sicca, pleuritis marginata, pleu­
ritis interlobularis, pleuritis diaphragmatica, pericarditis itd.
Przebieg kliniczny: podostry, gorączkowy. Zajęcie błon
surowiczych o suchym charakterze, bursitis i schorzenia
stawów po sprawach zakaźnych różnego rodzaju, zwłaszcza
podczas lub w następstwie czerwonki.
U w a g i k l i n i c z n e : zaliczające się do czynnych farmakolo­
gicznie składników Asclepias oplx.: asclepias i bryonia
znamionuje powinowactwo wybiórcze do błon surowi­
czych i do opłucnej, które wykazują pod ich wpływem
znaczne wzmożenie czynności. Zgodnie z zakresem i cha­
rakterem ich działania leczniczego osiąga się biologicznie
wzmożenie ustępujących odczynów tych schorzeń i wskutek
tego skrócenie czasu trwania choroby.
D a w k o w a n i e : 3 razy dziennie 15—25 kropli.

A selan — vide Em ulsja tranow a

Aurokard Madaus
S k ła d :
S t r o p h a n t u s , C a c t u s g r a n d if lo r u s , I g n a t ia , C a m p h o r a , A u r u m n a t r .
c h lo r ., C a l c i u m f lu o r a t u m c o ll o id a l e w b io lo g ic z n y c h d a w k a c h
czyn n ych .
Ten biologiczny złożony preparat stanowi właściwie uzu­
pełnienie preparatu Złote Krople „Essentia aurea". Rozleglejszy
zakres jego wskazań, obejmujących posunięte już zaburzenia
czynnościowe, wzgl. zmiany organiczne serca i układu krążenia
przypisać należy częściowo nowym czynnym składnikom.
W s k a z a n i a : niestałość napięcia i stany osłabienia serca
i układu naczyniowego. Szybkie męczenie się, zbyt powolna
rekonwalescencja. Przejściowe, całkowite zniesienie czynności
unerwienia wegetatywnego i automatyzmu serca. Zmienne,
ulegające okresowo wzmożeniu ciśnienie krwi. Napady bicia
serca i arytmii, napadowe przekrwienie narządów klatki

39
 piersiowej, występujące na przemian ze stanami omdlenia,
osłabienia i zawrotów głowy. Zwłaszcza zaleca się stosować
podczas wzgl. po wstrząsie (shocku), zapaści i cięższych
przypadkach tachycardii.
Rozpoczynające się schorzenie naczyń wieńcowych (miaż­
dżyca) wraz ze zwyrodnieniem mięśnia sercowego, ukryta,
wzgl, już uzewnętrzniająca się niedomoga układu krą­
żenia. W tych przypadkach działa ..Aurokard” odżywczo,
pobudzająco i umożliwia stosowanie w przeciągu wielu
miesięcy drobinowych dawek swoistych środków sercowych
i naczyniowych o spotęgowanym działaniu. W postaciach
hypertonicznych może być Aurokard. stosowany na prze­
mian z ,,Anti-Arterio-Calcin” Dr Madaus.
Kardiopatie spowodowane nadużyciem nikotyny, alko­
holu i kokainy, angina nikotynowa itd.
W zaburzeniach sercowych i układu krążenia u osobników
0 uczulonym systemie nerwowym (psychopatów) z zespołem
depresyjno-melancholijnym stosować na przemian z Essentia
aurea. Lepsze ukrwienie naczyń włoskowatych stwierdzone
w praktyce.
D a w k o w a n i e : 3 razy dziennie po 1 łyżce. W zapaleniu
płuc, powikłaniach towarzyszących grypie 5 razy dziennie
1 łyżkę.
Opak. oryg. 200,o i 100,o.

Aurum Oligoplex
S k ła d I w s k a z a n ia p o s z c z e g ó ln y c h s k ła d n ik ó w :
A u r u m n a t r . c h lo r . D 5 — o p h t a lm ia s c ro p h u lo s a .
A r s e n , jo d a t . D 5 — L y m p h o m a , h y p e r t r o p h ia t o n s illa e .
C e r i u m o x a l. D 4 — w y m io t y , ro z w o ln ie n ie .
E r g o t i n u m D 4 — h a e m o s ty p tic u m .
F e r r u m jo d . D 4 — s c r o p h u lo s is .
P la t in u m c h lo r . D 5 — s k ło n n o ś ć do s iln y c h p o tó w i s k r o fu lic z n y c h z m ia n
s k ó r y , d iu r e t ic u m .
W s k a z a n i a : przewlekło-zapalne objawy rozmaitego pocho­
dzenia na skórze, gruczołach, śluzówkach i kościach na tle
skazy limfatyczno-skrofulicznej. Rozmaite formy diathesis
exsudativa wraz z lues hereditaria.
Obrzęki gruczołów chłonnych, struma hyperplastica,
zwłaszcza przy powiększeniu bocznych płatów.
Poronne postacie choroby Basedowa (Basedowoid—w tym
przypadku jedynie jako środek stosowany w przerwach)
gruźlica chirurgiczna.
Stosowany jako katalizator, wzmagający działalność
tych środków, które nie rozwijają oczekiwanego działania,
np. gdy zawodzi herbata moczopędna, jak to się zdarza
przy nephrosis itd.

40
U w a g i k l i n i c z n e : Czynne składniki Aurum oplx. odzna
czają się powinowactwem do układu siateczkowo-śródbłon-
kowego. Wpływ pewnych ciężkich metali na mezenchymę
stał się niedawno znowu przedmiotem dociekań naukowych.
Pobudzający wpływ bardzo drobnych ilości ciężkich metali
na przebieg procesów obronnych ustroju — procesy odpor­
nościowe — potwierdził Walbum na podstawie licznych
doświadczeń. Handowsky porównuje ich działanie z wita­
minami. Tak więc empiryczno-terapeutyczne doświadczenia
medycyny starożytnej i homeopatycznej odnośnie najdrob­
niejszych ilości metali uzyskały podstawy naukowe. Stoso­
wanie ich w różnych schorzeniach wyżej wymienionego układu
daje niewątpliwe wyniki, których istota leży w przestra-
jająco-odżywczym działaniu.
D a w k o w a n i e : 3 —5 razy dziennie proszku na czubku noża,
wzgl. po 2 tabl.

Avena sativa 0 „Madaus“

Avena sativa 0 stosuje się jako doskonałe tonicum przy
ogólnych stanach wyczerpania. Często stosowano ją z dobrym
skutkiem w neurastenii, także i seksualnej, bezsenności, szcze­
gólnie po przemęczeniu umysłowym, w braku apetytu, szczególnie
po grypie, w nerwowej biegunce, dyspepsji, impotencji, polucji.
Prócz tego jako antidotum u morfinistów, alkoholików, palaczy
tytoniu.
Avena sativa wchodzi w skład Hypnoticum oplx.
D a w k o w a n i e : 3 —5 razy dziennie po 15—20 kropel na
łyżkę gorącej wody. W bezsenności 40 krop. przed snem.
Opakowanie oryg. po 10,o, 20,o, i 30,o gr.

Badiaga Oligoplex
S k ła d i w s k a z a n ia p o s z c z e g ó ln y c h s k ła d n ik ó w :
A p is in u m D 5 — a n tip h lo g is t ic u m .
B a d ia g a D 3 — c h o ro b a B a s e d o w a z s iln y m b ic ie m s e rc a .
B a r i u m c a r b . D 4 — w o le B a s e d o w a .
C e r i u m o x a l . D 4 — B a s e d o w z d ysp e p sjq i r o z w o ln ie n ie m .
K a liu m jo d . D 4 — B a s e d o w z u d e rz e n ia m i k r w i do g ło w y .
L y c o p u s v ir g . D 4 — B a s e d o w n a tle s p e c ja ln y c h z a b u rz e ń k r ą ż e n ia .
S p o n g ia D 3 — B a s e d o w z n a p a d a m i d u s zn o ś c i i n ie p o k o ju .

W s k a z a n i a : Przewlekło-zapalne schorzenia gruczołów prze­

biegające z hyperplasia parenchymatosa.
Strumitis parenchymatosa et interstitialis, morbus Basedowii
— przypadki początkowe i lżejsze. Zalecać w lipoma multi­
plex. Także próbnie w otyłości na tle zaburzeń grucz. płc.

41
 (climacterium itd.). Miażdżyca tętnicy, naczyń wieńcowych,
dolegliwości towarzyszące początkom tętniaków. Istnieje
pokrewieństwo pomiędzy składnikami Badiaga i Aurum
oplx.
D a w k o w a n i e : Badiaga oplx. zawiera związki jodu i bromu
w połączeniach nieorganicznych, uzyskane bezpośrednio z pro­
duktów nieorganicznych naturalnych, gąbek morskich i słod­
kowodnych. 4tabl. = 1 gr masy proszku zawierają 1,5 dmg
jodobromu. Przy wrażliwości na jod postępować ostrożnie
(Vide Jodum oplx. odnośnie działania jodu).

Baptisia Oligoplex
S k ła d i w s k a z a n ia p o s z cz e g ó ln y c h s k ła d n ik ó w :
B a p t is i a D 3 — ty p h u s a b d o m in a lis , ś p ią c z k a , c u c h n ą c y s to le c , k r w a w ie n ia
j e l it , o e s o p h a g o s te n o s is.
A c id . o x a l. D 4 — c e r e b r a s t h e n ia , m e te o ris m u s , r o z w o ln ie n ie .
A lo e D 4 — c e r e b r a s t h e n ia , z a s t ó j w o b rę b ie w ą t r o b y i ż y ły w r o t n e j,
m e te o ris m u s , ro z w o ln ie n ie .
A r s e n . a lb . D 4 — ty p h u s a b d o m . ze z w ię k s z a ją c ą się a p a t ią , z no cnym
n ie p o k o je m . P o c z ą tk o w e o s ła b ie n ie s e rc a i g r o ż ą c a z a p a ś ć , o b s tip a t io
n a p rz e m ia n z r o z w o ln ie n ia m i, k r w a w ie n ie je lit o w e .
B r y o n i a D 4 — ty p h u s a b d o m in a lis cum d e lirim m u s s ita n t e , m e te o ris m u s ,
o b s t ip a t io , p o w ik ła n ia ze s t r o n y d ró g o d d e ch o w y c h (p n e u m o ty p h u s )
o r a z ż ó łc io w y c h , c e r e b r a s t h e n ia .
C h e lid o n iu m D 3 — ty p h u s , c h o la n g it is , c h o le c y s t it is .

W s k a z a n i a : Zakaźne choroby gorączkowe o przedłuża­

jącym się przebiegu z dominującymi objawami gastroenteritis,
np. paratyphus A i B, typhus abdominalis, grypa (w gastrycz-
nych objawach i dolegliwościach), malaria (wraz z China
oplx.).
D a w k o w a n i e : 40—60 kropli w filiżance wody popijać
łykami co 1/2—2 godziny.

Basilicum Oligoplex
S k ła d i w s k a z a n ia p o s z c z e g ó ln y c h s k ła d n ik ó w :
A s p e r u la D 3 — s to m a c h ic u m .
A b s in t h iu m D 3 — s to m a c h ic u m , n ie ż y t ż o łą d k a .
B a s il ic u m D 3 — n e p h r it is , u r e t h r it is .
C o c h le a r ia D 3 — s t o m a t it is , flu o r a lb u s , g o n o rrh o e a c h ro n ic a .
G r a t i o l a D 3 — n ie ż y t ż o łą d k a i k is z e k , flu o r a lb u s.
S a l v i a D 3 — p rz e w le k łe n ie ż y t y , s z c z e g ó ln ie s t o m a t it is i c y s t it is .
V i n e a m in o r D 3 — s t o m a t it s , g a s t r o e n t e r it is , flu o r a lb u s.

W s k a z a n i a : Kliniczne jednostki chorobowe różnego po­

chodzenia, w przebiegu których występuje wybitna wrażli­
wość wszystkich śluzówek ze wzmożonym wydzielaniem
śluzu i powstałym na tym tle zaburzeniem procesów fermen­
tacyjnych (bębnica itd.).

42
 Gastroenteritis na podłożu błędów dietetycznych i za­
kaźnym, żołądkowo-jelitowe postacie influenzy. W prze­
wlekłych nieżytach żołądka i jelit podawać na zmianę z Thy­
mus oplx. Zakaźno-zapalne choroby układu moczo-płciowego.
Nieżyty śluzówki cewki moczowej po przebytej rzeżączce.
U w a g i k l i n i c z n e : Historia medycyny, opierając się na
danych empirycznych, rozpatrywała patogenezę chorób z kon­
stytucjonalnego punktu widzenia. W przypadkach, jak wyżej
wymienione, mówiono wówczas o dyskrazji gastrycznej
i zakaźnej. (Aschner: Konstitutionstherapie).
Biologiczny zespół środków, czy też pojedyncze środki
homeopatyczne nastawione są, jeżeli idzie o kierunek dzia­
łania, na odczyny z poszczególnymi tkankami czy narządami.
W fakcie tym zawarte jest też i wyjaśnienie ich roli w pro­
cesach leczniczych. Niezrozumienie tego wyklucza możli­
wość właściwej oceny działalności środków biologicznych.
W sprawach chorobowych, w których biologicznie myślący
lekarz stosuje tego typu środek — powołujemy się tu na
przykład z gastroenteritis na tle błędów dietetycznych —
osiąga z drugiej strony w danym okresie choroby pomyślne
rezultaty, zalecając adsorbentia (np. Carbo anim.). Proces
chorobowy jest w swych poszczególnych etapach wykładni­
kiem wybiórczego zaatakowania części odnośnego narządu.
Interweniować wówczas można i należy jedynie za pomocą
odpowiednich bodźców biologicznych, zdolnych zlikwidować
sprawę.
D a w k o w a n i e : 3 —5 razy dziennie po 20—30 krop.

Berberis 0 „Madaus“
Berberis vulg. ordynuje się przeważnie w zaburzeniach
czynnościowych wątroby, zatorach żółciowych, a w szczególności
w cierpieniach złogowych, jak: cholelithiasis, nephrolithiasis
(szczawiany i moczany) z częstą kolką, icterus, haemorrhoides,
w cierpieniach śledziony, nephritis i cholecystitis ze szczególnie
silnymi bólami w krzyżu, hydrops, retentio urinae i dolores
urethrae.
Dobre wyniki daje Berberis w dnie, arthritis deformans,
reumatyzmie, lumbago, retinitis rheumatica, w arthralgiach
kręgosłupa, dolores aponeurosis. Czasami stosują berberis
w zaburzeniach trawiennych, diarrhoea — zwłaszcza, gdy
istnieje podejrzenie na scrophulosis i tuberculosis.
D a w k o w a n i e : Berberis 0 — 3 razy dziennie po 15 kr.
Opak. oryg. 10,o, 20,o i 30,o.

43
Berberis Oligoplex
S k ła d i w s k a z a n ia p o s z c z e g ó ln y c h s k ła d n ik ó w :
B e r b e r i s D 3 — r e u m a ty z m s t a w ó w i m ię ś n i, c h o ia g o g u m .
A c id . o x a l . D 4 — re u m a ty z m m ię ś n io w y , s z c z e g ó ln ie lu m b a g o .
C a je p u t u m D 4 — a n t in e u r a lg lc u m .
G n a p h a liu t n D 3 — lu m b a g o , is c h ia s
C o lo c y n t h is D 4 — d n a , is c h ia s .
L e d u m D 3 — lu m b a g o , to p h i.
L y c o p o d iu m D 3 — z a b u r z e n ia p rz e m ia n y m a t e r ii.
P u l s a t i l l a D 4 — re u m a ty z m s t a w o w y .
T e r e b i n t h i n a D 3 — r e u m a ty z m s t a w o w y .

W s k a z a n i a : Schorzenia reumatyczne, chroniczne postacie

postrzału, myalgia, arthralgia, dolegliwości o typie neural-
gicznym. Bursitis praepatellaris, periarthritis, zwłaszcza
okolicy krzyżowo-lędźwiowej, stawów kolanowego i stopy.
Różne dolegliwości, o typie neuralgicznym zwłaszcza
umiejscowione w okolicy klatki piersiowej, okolicy lędźwiowej
i biodrowej. Podmiotowo-typowa jest skarga ,,rano przy
wstawaniu wszystkie członki jakby zesztywniały”. Uczucie
rozbicia, bóle występujące przy budzeniu się. Profilaktycznie
w kamicy żółciowej i miedniczek nerkowych oraz pęcherza,
dla zapobiegania powstawaniu piasku.
Uwagi kliniczne: Zasadniczo odrębny typ dzia­
łania cechuje środki skombinowane w zestawieniu z współ­
cześnie stosowanymi w farmakoterapii. Te ostatnie roz­
puszczają chemicznie i wydalają na zewnątrz kwas moczowy,
stanowiący końcowy produkt w zaburzeniach przemiany
materii. Natomiast punkt zaczepienia działalności środka
biologicznego przypada na czynność komórek wątroby, nerek
i mięśni zaangażowanych w pierwszym rzędzie w przemianie
kwasu moczowego. Leczenie więc będzie poniekąd zmierzać
do wzmożenia ich aktywności. Organotropowe działanie
berberis, ledum, pulsatilla, terebinthina ujmować należy
jako działanie statyczne, uzewnętrzniające się jedynie
w czynnościowo upośledzonych schorzałych elementach od­
nośnych narządów. W dzisiejszym stanie rzeczy trudno jest
jeszcze bezpośrednio ująć je doświadczalnie. Preparat ten
zatem w dowodach doświadczalnych nie może rywalizować
z oczywistymi w działaniu lekami farmakologicznymi z arse­
nału rozpuszczalników kwasu moczowego. Natomiast, jeżeli
idzie o faktyczne zmiany dotyczące naruszenia przebiegu
procesów w ustroju, to środek biologiczny prowadzi swym
działaniem do istotnej, trwałej równowagi, po linii przebie­
gów fizjologicznych ustroju.
Wskazania wymienione dla Berberis oplx. częściowo
można odnieść do zaburzeń w przemianie purynowej. Do

44
 zmian strukturalnych najczęściej nie dochodzi. W moczu
zazwyczaj stwierdza się dużo osadu.
D a w k o w a n i e : 3—5 razy dziennie po 20—25 kropli.

Bovista Oligoplex
S k ła d i w s k a z a n ia p o s z cz e g ó ln y c h s k ła d n ik ó w :
B a r i u m c a r b . D 4 — k r w a w ie n ia z n o sa i le p k a , k r w i s t a w y d z ie lin a błon
ś lu z o w y c h .
B o v i s t a D 3 — w k r w a w ie n ia c h z n o sa , u s t i m a c ic y ; d ia t h e s is h a e m o r r h a ­
g ic a , s c r o p h u lo s is .
M a g n e s , c a r b . D 3 — k u r c z e m a c ic y .
F e r r u m o x y d . D 2 — p la m ic a , k r w a w ie n ia z n o sa I p łu c , o r a z k r w a w ie n ia
m a c ic z n e i k r w a w ie n ia z g u z ó w k r w a w n ic z y c h .
M a g n e s , p h o sp h . D 3 — k u r c z e m a c ic y .
N a t r . n it r i c u m D 2 — h a e m o filla , p u r p u r a , h a e m o g lo b in u ria I k r w a ­
w ie n ia z n o sa , u s t i m a c ic y .
F i b r i n u m D 3 — k r w a w ie n ia i s k ło n n o ś c i do k r w a w ie ń .
B u fo r a n a D 4 — ś ro d e k p r z e c iw s k u r c z o w y .

W s k a z a n i a : Skłonność do krwawień różnego pochodzenia,

powodowana osłabieniem ścian naczyniowych oraz choroby,
polegające na odchyleniach od normy w składzie krwi, np.
thrombocytaemia. Nieprawidłowości w budowie ścian naczy­
niowych, krwawienia z nosa, także w okresie pokwitania
u chłopców i dziewcząt itd.
Polymenorrhoea, metrorrhagia chronica, dalej dysmenorr­
hoea, głównie przy zaburzeniach w cyklu miesiączkowym,
zarówno przy opóźnieniach w nim i skąpych menses.
Zalecać także w haemophilii — objawowo na zmianę
z Natr. citr. inj. Nikłe postępy we wzroście u dzieci w okresie
przedszkolnym.
U w a g i k l i n i c z n e : W pracy zawodowej każdego lekarza-
praktyka, tak w każdej specjalności jak i w praktyce ogólnej,
zachodzi konieczność doraźnego, miejscowego opatrzenia
krwawiącego naczynia. W większości przypadków nie daje
się to osiągnąć. Zazwyczaj idzie tu o pewną zasadniczą
skłonność, odnoszącą się częściowo do zaburzeń w układzie
naczyń włoskowatych, schorzeń endothelium naczyniowego,
częściowo zaś do zaburzeń w zakresie ukł. wegetatywnego
lub pewnych korelacji pomiędzy narządami. W tej dziedzinie
rozporządza homeoterapia bogatym doświadczeniem. Bo­
vista stanowiąca dominujący czynnik w tym zespole powoduje
w dawce toksycznej krwotok. Natomiast stwierdzono ko­
rzystny jej wpływ na ścianę naczyń włoskowatych w mikro-
dawce. Wskazuje to ponownie na odwrotne działanie du­
żych i małych dawek w myśl prawa Arndta-Schulza.
D a w k o w a n i e : 3 —4 razy dziennie po 2 tabl., wzgl. równą
ilość proszku.

45
Bromum Oligoplex
S k ła d i w s k a z a n ia p o s z c z e g ó ln y c h s k ła d n ik ó w :
A r s e n ic u m a lb u m D ft — w p rz y tę p ie n iu słu ch u n a s k u t e k o t it is m e d ia .
A r s e n ic u m jo d a t . D 4 — w p rz y tę p ie n iu słu ch u n a s k u t e k o t o s k le r o z y .
B r o m u m D 5 — w z a b u r z e n ia c h n a rz ą d ó w s łu c h o w y c h n a tle n e rw o w y m
i t o k s y c z n y m , b r o n c h it is .
M e r c u r . c y a n a t . D 6 — w p rz y tę p ie n iu słu ch u n a s k u t e k o t it is m e d ia ,
w z g l. n ie ż y t u t r ą b e k .
W s k a z a n i a : Szum uszu różnego pochodzenia, znaczne
upośledzenie słuchu po ciężkich sprawach zakaźnych, zrosty,
stany nieżytowe ucha wewnętrznego, zaburzenia miażdży­
cowe. Bromum oligoplex najczęściej stosuje się na zmianę
z Cimicifuga oligoplex. Celem osiągnięcia efektu należy
zażywać go bez przerwy w ciągu miesiąca. Bromizmu przy
takich dawkach nie należy się obawiać.
D a w k o w a n i e : 3 razy dziennie po 10—15 kropli przez dłuższy
okres czasu.

Bryonia 0 „Madaus“
Bryonia jest głównym środkiem homeopatycznym w scho­
rzeniach błon surowiczych, szczególnie w stadium wysiękowym,
wobec czego stosuje się ją w pleuritis (także w pleuritis sicca),
peritonitis i w pleuropneumonii. W appendicitis uzyskiwano
również bardzo dobre wyniki. Bryonia jest także ulubionym
środkiem w cierpieniach na tle artretyczno-reumatycznym.
Ordynuje się go w polyarthritis urica et rheumatica, w ostrych
i chronicznych bólach kończyn, karku, klatki piersiowej i mięśni,
jak również w lumbago. Bryonia jest także stosowana w cho­
robach gorączkowych o podłożu zakaźnym, jak: grypa, tyfus.
Prócz tego należy nadmienić dalsze wskazania, jak: mastitis,
febris lactationis, gastritis, dyspepsia, brak apetytu, kolka
jelitowa, hepatitis i cholecystitis chronica.
Dr Schimert zaleca stosować w influenzy z objawami ognisk
w opłucnej nalewkę 2—4 krople co 1—2 godziny. W zapaleniu
błon surowiczych w appendicitis (wewn. i zewn.) zapisuje się
dilutio D1 do D 3 po 10 kropli.
Bryonia wchodzi w skład: Arnica oligoplex, Asclepias oligo­
plex, Baptisia oligoplex, China oligoplex, Eupatorium oligoplex,
Nux vomica oligoplex, Pulsatilla oligoplex, Rhus tox. oligoplex,
Urtica oligoplex.
D a w k o w a n i e : Bryonia 0 ,,Madaus“ — 1—2 razy dziennie
po 2—10 kr. Bryonia D 3, D 4 itd. — 3 razy dziennie po
10—20 kr. Bryonia maść hom. ,,Madaus“ — wcierać cienko
w zbolałe miejsca.
Op. oryg. 10,o, 20,o i 30,o.

46
Bryonia D 4 „Madaus“
Ampułki do wstrzykiwań a 1 ccm.
W ostrych okresach schorzeń reumatycznych. Podskórnie
lub domięśniowo co U —5 dni 1 ccm.
Op. oryg. po 3, 6 i 10 amp.

Bryonia opodeldoc „Madaus“

W napadach dnawych, zapaleniach stawów. W miarę potrze­
by wcierać 2—3 razy dziennie.
Opak oryg. 125 o.

Calendula 0 „Madaus“
Calendula 0 zastępuje jodynę. Jest tańsza i nieszkodliwa.
Stosuje się tak wewnętrznie jak i zewnętrznie. Jest specyfikiem
przy obrażeniach z ubytkiem substancji i okazała się dosko­
nałym środkiem gojącym po amputacjach, zgnieceniach, w po­
czątkowych ropieniach, ulcus cruris. Wewnętrznie stosuje się
Calendula w ulcus ventriculi i innych owrzodzeniach w zapale­
niach, zaburzeniach i stwardnieniu gruczołów, mastitis, scrophu-
losis, furunculosis, exanthema, purpura haemorrhagica, sycosis.
Środek regulujący miesiączkowanie. Calendula wchodzi w skład
Calendula Opodeldoc ,,Madaus“ .
D a w k o w a n i e : Calendula „Madaus" — kilka razy dzien­
nie po 10 kr. Calendula D 2, D 3 itd. 3 razy dziennie po,
10—15 kr. Calendula 0 ,,Madaus“ ad us. exter. — do okła­
dów. Calendula — maść hom. ,,Madaus“ wcierać lekko.

Calendula opodeldoc „Madaus"

W nieżytach skóry z jednocześnie występującymi pustulae.
W miarę potrzeby wcierać 2—3 razy dziennie.
Op. oryg. 125,0.

Calcinfant „Madaus"
Preparat odżywczy dla niemowląt, dzieci, rekonwalescentów
i karmiących matek.
S k ła d :
S k o r u p k i o s t r y g ( z a w i e r a j ą c e o r g a n ic z n e s o le w a p n ia , f o s fo r u ,
k r z e m u , s i a r k i , jo d u , b r o m u , f lu o r u , ż e l a z a — H a g e r ) , le c y t y n a ,
m ą c z k a s o ji, r o z t a r c i e ś w ie ż e g o s z p in a k u , w ę g ie l r o ś lin n y , c u k ie r
m le c z n y .
W ł a s n o ś c i : Calcinfant dzięki zawartości w nim mączki soji,
świeżego szpinaku i lecytyny jest preparatem bogatym
w witaminy i białko roślinne, a obecność skorupek ostryg,
będących idealną organiczną mieszanką soli wapniowych,

47
 fosforowych, żelozowych, glinowych i krzemionki czyni zeń
doskonały środek zapobiegawczy przeciw schorzeniom pow­
stającym wskutek wzmożonego zapotrzebowania i niedo­
boru soli mineralnych w ustroju (dzieci, karmiące matki,
rekonwalescenci). Własności odżywcze Calcinfantu potęguje
zawarty w nim cukier mleczny, środek specjalnie nadający
się dla dzieci i niemowląt dzięki swej lekkostrawności i przy-
swajalności. Cukier mleczny bowiem w zetknięciu z sokami
trawiennymi nie podlega fermentacji kwaśnej, co odgrywa
ważną rolę w zagadnieniu odżywiania dzieci. Obecność
węgla roślinnego dzięki jego właściwościom wiązania gazów
i kwasów w dużej mierze zapobiega tak często występującym
u dzieci i niemowląt zaburzeniom trawiennym. Calcinfant
jest środkiem lekkostrawnym, łatwo przyswajalnym, o miłym
smaku i zapachu. Nie gotować.
D a w k o w a n i e : Niemowlętom do roku: 1L łyżeczki 3 razy
dziennie w mleku lub śmietance. Dzieciom od 1—10 lat:
1 —2 łyżeczek od herbaty 3 razy dziennie w płynach (mleko,
kawa, kakao, zupy słodkie). Dorosłym (matkom karmiącym
i rekonwalescentom) po łyżce stołowej 3 razy dziennie podczas
głównych posiłków.
Opakowanie oryginalne ok. 130,0.

Calcium carbonicum Oligoplex

S k ła d i w s k a z a n ia p o s c ze g ó ln y c h s k ła d n ik ó w :
C a l e . c a r b . D 3 — r a c h it is , s p a s m o p h ilia , t e t a n ia , k a m ie n ie n e rk o w e
i ż ó łc io w e .
C a l c i u m jo d . D 4 — H y p e r t r o p h ia t o n s illa e , s t r u m a p a re n c h y m a to s a .
C a l c i u m p h o sp h . D 3 — r a c h it is .
N a t r iu m s u lf. D 3 — re g u lu je p rz e m ia n ę m a t e r ii .
S ilic e a D 4 — z a b u r z e n ia w z r o s t u , o b rz ę k Q u in c k e g ’o , k a t a r s ie n n y ,
a s th m a b ro n c h ia le .
S t e r i n . o l. je c . D 3 — z a b u rz e n ia w z r o s t u , r a c h it is , x e r o p h t a lm ia .
W s k a z a n i a : Środek konstytucyjny u dzieci ,,nalanych“ ,
obarczonych skazą wysiękowo-limfatyczną. Niestałość układu
wegetatywnego do okresu pokwitania.
Wiotkość, atonia tkanek, wrażliwość na zimno, wilgoć.
Skłonność do pocenia się. Stany rachityczne. Biologiczna
regulacja zaburzeń przemiany wapniowej.
Allergiczne objawy na skórze i śluzówkach u osobników
reprezentujących wyżej wspomniany typ konstytucyjny (limf.),
wzgl. z ukrytą infekcją gruźliczą.
Nephrolithiasis, cholelithiasis. Dekompensatio relativa
cordis — w połączeniu ze swoistymi środkami sercowymi.
U w a g i k l i n i c z n e : Zawarta w Calcium carbonicum oligo­
plex sól wapniowa stanowi produkt naturalny. Są to
zmiażdżone muszle ostryg o znacznej wartości biologicznej.

48
 Także i farmakotechniczne zabiegi prowadzące do zmiany
stanu fizykalnego, do postaci zdyspersowanej, aktywują
swoiste działanie wapnia. O biologicznych podstawach terapii
wapniem traktuje obszerniej literatura homeopatyczna.
Dawkowanie: 3—5 razy dziennie po 2 tabl., wzgl. równą
ilość proszku.

Camphora Oligoplex
S k ła d i w s k a z a n ia p o s z c z e g ó ln y c h s k ła d n ik ó w :
A m m o n iu m c h lo r . D 3 — u p o r c z y w e n a p a d y t a c h y k a r d ii.
A t r o p i n u m s u lf. D U — p o r a ż e n ia u k ła d u z w a ln ia ją c e g o c z y n n o ść s e r c a ,
b ic ie s e rc a .
C a m p h o r a D U — z a p a ś c i.
N u x v o m ic a O U — n e rv in u m .
M o sc h u s D U — t a c h y k a r d ia z u c z u c ie m d u s z n o ś c i.
V e r a t r u m a lb u m D 4 — z a p a ś ć p o c h o d z e n ia s e rc o w e g o .

W s k a z a n i a : diabetes mellitus, schorzenia sercowe w połą­

czeniu z zaburzeniami w krążeniu, osłabienie krążenia na
podłożu nerwowym, odra, omdlenia, typhus abdominalis
(celem wzmocnienia systemu nerwowego).
D a w k o w a n i e : 40 krop. na szklankę wody, co x/2 godziny
popijać po łyku. U chodzących chorych 3—4 razy dziennie
po 15—20 kropli.

Carbo e coffea „Madaus“

według dr. Heislera, Konigsfeld.
Ze środkiem tym zapoznał dra A. Heislera, dyrektora wysoko­
górskiego uzdrowiska w Konigsfeld wprost niewiarygodnie szybko
wyleczony za pomocą węgla z kawy przypadek ciężkiej czerwonki.
Wynik ten skłonił tego biologicznie myślącego lekarza-praktyka
do kilkuletnich badań i doświadczeń, które opublikowano w naj­
poważniejszych czasopismach lekarskich (Hippokrates, Medi-
zinischeWelt, Munch. med. Wochenschr.). Publikacje te zachęciły
innych badaczy i uczonych do szczegółowych prac. Dość wspom­
nieć, że skuteczność tego preparatu stwierdzona została m. i.
przez prof. Hauberissera, prof. Payra oraz na klinice chorób
dziecięcych prof. Jamina w Erlangen, a teoretycznie i doświad­
czalnie poświadczona została biologicznymi badaniami uczonego
wysokiej miary, jakim jest prof. Fr. Boas, odkrywca czynnika
wzrostu ,,biotyny“ .
Jeśli chodzi o składniki działające tego naturalnego preparatu—
to mamy w nim do czynienia z oligodynamicznym połączeniem:
1. wysoce aktywnego węgla adsorbcyjnego*o specjalnie kata­
lizującym układzie drobin;

4 49
 2. odpornej na działanie wysokiej ciepłoty chlorogennej soli
potasowej, kofeiny o wybitnym działaniu hyperemizującym,
3. bakteriobójczych organicznych połączeń fenolowych i re­
dukujących, oraz
4. pełnej grupy witaminów, wśród których główne miejsce
zajmuje odkryta i stwierdzona przez prof. Boasa biotyna.
Carbo e coffea ,,Madaus“ odznacza się bliskim powinowac­
twem do śluzówek, co w związku z jego składem biologiczno-
chemicznym uzasadnia w zupełności, potwierdzone dotychczas
klinicznie i opisane w piśmiennictwie główne jego wskazania,
którymi są:
a) wszelkie podrażnienia i nieżyty śluzówek, choroby śluzó­
wek i gruczołów chłonnych pochodzenia zakaźnego, cho­
roby zakaźne, objawiające się zmianami na śluzówkach jak
katar nosa, anginy, dyfteryt, płonica, nieżyty migdałów,
zapalenie dziąseł, ropotok zębodołowy (paradentoza),
fluor albus, nadżerki szyjki macicy itp.
b) choroby żołądka, meteorismus, choroby dróg żółciowych
(cholangitis, cholecystytitis), wątroby i jelit, zwłaszcza
zaś nieżyty żołądka i jelit, uchyłki jelita grubego (divertic.
Graser), czerwonka, również ameboidalna, intoksykacje
pokarmowe oraz autointoksykacje, obstipatio chroń.,
cierpienia allergiczne i idiosynkrazje pokarmowe, migreny
pochodzenia trawiennego, diathesis exsudativa itp.
Doskonały środek wiążący jady przy chorobie lub też po
operacji raka;
c) owrzodzenia i rany zakażone i trudno gojące się ulcera
cruris, crusta lactea, eczemata, haemorrhoides (czopki).
Carbo e coffea ,,Madaus“ jest środkiem zupełnie nie toksycz­
nym, nie posiada żadnych przeciwwskazań i nie należy obawiać
się jego przedawkowania, nie powoduje przyzwyczajenia.
Sposób użycia i d a w k ow an i a:
Z e w n ę t r z n i e : przysypywać 1 —2 razy dziennie miejsca
chore za pomocą tamponika z waty, wciągać nosem w nieżycie
śluzówek nosa, wcierać w dziąsła przeciw ropotokowi zębo-
dołowemu rano i wieczorem, wdmuchiwać za pomocą roz­
pylacza do pochwy macicy, przewodu usznego itp.
W e w n ę t r z n i e : przyjmować 1 —2 i więcej razy dziennie
łyżeczkę od kawy lub herbaty proszku w zależności od wieku
i rodzaju cierpienia.
S p o s ó b o r d y n o w a n i a : Ordynuje się per se
Rp.: Carbo e coffea ,,Madaus“
lag. orig. No. I

50
 lub do receptury w postaci czopków:
Rp. Carbo e coffea ,,Madaus“ 0.5
Massae suppositor. ad 2.0
Mf. suppositoria via frigida
D. Tal. Dos. No. XII,
S. Rano i wieczór poi czopku przy krwawieniach z guzów
hemoroidalnych.
O p a k o w a n i e : oryginalne, hermetycznie zamknięte słoiki,
0 zawartości ok. 60 g.

Carbo fossilis crudus „Madaus“

Naturalny surowy węgiel kamienny, zalecany w roztarciu
D 1 w tabletkach w carcinoma, upośledzeniu czynności śledziony.

Carduus marianus 0 ,,Madaus“

Carduus marianus 0 jest głównym środkiem w hepa-
topatiach i cholangiopatiach, szczególnie w powiększeniu i cier­
pieniach zastoinowych wątroby (wątroba bardzo wrażliwa
na ucisk, w moczu dużo urobilinogenu, mało urobiiiny),
hepatitis, cholelithiasis połączona z kolkami, icterus, cholangitis,
dolegliwości ze strony śledziony, bóle głowy, powodowane przez
cierpienia wątroby mdłości, migrena, bezsenność, astma, dalej
hemoroidy, metrorismus i obstipatio. Bardzo dobre wyniki
osiągnięto stosując Carduus marianus 0 ,,Madaus“ w varices
1ulcus cruris. Przeciw varices stosuje się często Carduus marianus
na przemian z Calcium fluoratum D 6 plv. Madaus
Carduus marianus wchodzi w skład Cholesterinum oligoplex,
Dolichos oligoplex i Yucca oligoplex.
D a w k o w a n i e : przeważnie Carduus marianus 0 ,,Madaus"
4 —5 razy dziennie po 20—30 kr., jednak w skłonnościach
do diarrhoea tylko: Carduus mar. D 2 —D 4 po 15—20 kr.
Op. oryg. 10.o, 20.o i 30.o
C etraria islandica Oligoplex
S k ła d i w s k a z a n ia p o s z c z e g ó ln y c h s k ła d n ik ó w :
C e t r a r i a is la n d . D 3 — n ie ż y t d ró g o d d e c h o w y c h , g r u ź lic a p łuc.
Ip e c a c u a n h a D l i — b ro n c h it is d iffu s a , p e rt u s s is , a s th m a b ro n c h ia le
S a n g u is o r b a D 3 — h a e m o p to e .
P r i m u la D 1* — n ie ż y t d ró g o d d e c h o w y c h .
G le c h o m a D 3 — s c h o rz e n ie o r g a n ó w o d d e ch o w y c h p rz y d y s p o z y c ji
g r u ź lic z e j.
E u c a ly p t h u s D 3 — p o d r a ż n ie n ia k a s z lo w e .
P o ly g o n u m D 3 — g r u ź lic a p łu c , n ie ż y t błon ś lu z o w y c h .
W s k a z a n i a : Podostre, przeważnie jednak przewlekłe nie­
żyty oskrzelowe, influenza, rhinitis z silnym wydzielaniem,
opornie przebiegające ze skłonnością do nawrotów. Zaka­
żenie gruźlicze, Tbc. stationaris, tracheobronchitis spas­
modica (spróbować).

4* 51
U w a g i k l i n i c z n e : w każdym przypadku przewlekłego
nieżytu śluzówki w obrębie tchawicy i oskrzeli należy ustalić
przede wszystkim ognisko choroby, np. ropiejące migdałki,
adenoidy, hypertroficzne lub atroficzne nieżyty jamy nosa,
noso-gardzieli i gardzieli. Przypadkowe zadziałanie na przy­
czynę likwiduje ostatecznie tracheobronchitis.
Z drugiej strony dąży się zazwyczaj do ustalenia za­
kaźnego podłoża przewlekłego schorzenia śluzówki, a wraz
z tym zaatakowanej przez infekcję mezenchymy, której przy­
padła w tej walce właściwa lecznicza rola. Ten element
tkankowy winien w pierwszym rzędzie ulec wzmocnieniu.
Postulat ten wypełniają składniki Cetraria island. oplx.,
stojące częściowo w swoistym powinowactwie tkankowym
do mezenchymy. Zjawiska nadwrażliwości błon śluzowych
tchawicy i oskrzeli są uporczywe w swym przebiegu. Rent­
genologicznie współistnieje zazwyczaj zajęcie gruczołów
oskrzelowych.
Cetraria islandica oplx stosuje się najczęściej na zmianę
z Kreosotum oplx.
Odnośnie terapii biologicznej stanów gruźliczych należy
uwzględnić figurujące tam wzmianki.
D a w k o w a n i e : 3 razy dziennie po 15—20 kr.

China Oligoplex
S k ła d I w s k a z a n ia p o s z cz e g ó ln y c h s k ła d n ik ó w :
A r s e n ic u m c ib u m D 4 — z im n ic a , n a s tę p s tw a po z im n ic y , s z c z e g ó ln ie
c a c h e x ia i tu m o r lie n is .
B r y o n i a D 4 — n a u s e a , w y m io t y , n ie d o s t a te c z n e w y d z ie la n ie ż ó łc i.
C h i n a D 3 — m a la r ia z o b ja w a m i g a s t ry c z n y m i w o k re s ie b e z g o rą c z k o w y m .
G o s s y p iu m D 3 — w y m io ty z m d ło śc ia m i
H e li a n t h u s D 3 — m d ło ś c i.
I p e c a c u a n h a D 4 — z im n ic a i n a s tę p s tw a po n a d u ż y c iu c h in in y z d o le g li­
w o ś c ia m i ż o łą d k o w y m i.
V e r a t r u m a lb u m D 4 — z im n ic a p o łą c z o n a z z a p a ś c ią i k a c h e k s ją .
W s k a z a n i a : Biegunki na tle zaburzeń żołądkowych, gastri­
tis et gastroenteritis acuta, cholera nostras, cholera.
U w a g i k l i n i c z n e : Gastritis w swej rozwiniętej postaci
wymaga zawsze odpowiedniego leczenia. Ważne nader
próby leczenia przyczynowego drogą wypróżnień i odciągania
kuracją głodową i dietą oszczędzającą, mają w wielu przy­
padkach jedynie znaczenie objawowe. Dotyczy to i leków
z grupy adsorbentia. Postępowanie to jest niewłaściwe,
ponieważ nie jest ono w stanie przywrócić stałej równowagi
w sensie biologicznym, zmienionego w przebiegu gastritis
odczynu. Właściwe, gdyż celowe, będzie tu natomiast zasto­
sowanie naszych biologicznych mieszanek toksycznych, nasta­
wionych w swym działaniu swoiście na zaburzenia organiczne

52
 i czynnościowe. Według v. Bergmanna i jego szkoły póź­
niejsze okresy tego rodzaju nieleczonych chorób stają
się podłożem schorzeń ailergicznych. Tak więc na prostych
względnie przykładach uwydatniono korzyści wynikające ze
stosowania terapii biologicznej w przeciwieństwie do metody,
leczniczej, posługującej się wyłącznie środkami grupy ad-
sorbentia, adstringentia i sedativa.
D a w k o w a n i e : 3 —5 razy dziennie po 10—20 kr.

Cholesterinum Oligoplex
S k ła d i w s k a z a n ia p o s z cz e g ó ln y c h s k ła d n ik ó w :
A n a g a l lis a r v . D 3 — Ic t e r u s , c h o le lit h ia s is , c ir r h o s is h e p a t is .
B e lla d o n n a D U — z a s t ó j ż ó łc i, k o lk a ż ó łc io w a
B e r b e r i s D 3 — c h o le c y s t it is , c h o le lit h ia s is , ic t e r u s .
C a r d u u s m a r . D 3 — c h o le lit h ia s is , ic t e r u s , o b rz ę k w ą t r o b y .
C h in a D 3 — n ie d o m a g a n ia w ą t r o b o w e u a lk o h o lik ó w .
C h o le s t e r i n u m D U — n ie d o m a g a n ia w ą t r o b o w e i ż ó łc io w e , p rz e w le k łe
o b rzę k i w ą tro b y .
L e p t a n d r a D 3 — p r z e w le k ły o b rz ę k w ą t r o b y , c h o la n g itis , h e p a t it is ,
ic t e r u s , o s t r y ż ó łt y z a n ik w ą t r o b y .
N u x v o m ic a D U — o b rz ę k i s t w a r d n ie n ie w ą t r o b y c h o le lith ia s is , ic t e ru s
P o d o p h y llu m D 3 — c h o la n g itis , h e p a t it is , ic t e r u s , m a la r ia .
T e r e b i n t h i n a D f t — k o lk a w ą t r o b o w a .
W s k a z a n i a : Hepato- i cholecystopathia, początkowe‘okresy
ropnego zapalenia dróg żółciowych, żółtaczka, kolka żółciowa
głównie na tle zapalnym. W ostatnim przypadku stosuje się
zazwyczaj na zmianę z Fel tauri oplx.
W cholangitis połączonym z zabiegiem chirurgicznym,
stosować na przemian z nader cenionym w terapii biolo­
gicznej Carduus marianus IS. Początkowe okresy marskości
wątroby.
U w a g i k l i n i c z n e : Opanowanie skłonności do zapaleń,
pobudzenie swoistej funkcji miąższu wątroby, uregulowanie
krążenia krwi i soków wielkich gruczołów trawiennych osiąga
się za pomocą środków zespolonych w naszym preparacie o wy­
biórczym działaniu. Zaznaczyć należy, że działanie wyżej
wymienionych składników zostało potwierdzone, niezale­
żnie od posługującej się nimi homeoterapii przez współ­
czesną farmakologię na podstawie danych doświadczalnych
i klinicznych.
D a w k o w a n i e : 3—5 razy dziennie po 15—20 kr. Podczas
kolki żółciowej co 5 minut na przemian z Fel tauri oplx.

Cimicifuga Oligoplex
S k ła d ł w s k a z a n ia p o s z cz e g ó ln y c h s k ła d n ik ó w :
A s a fo e t id a D 5 — n e u r a lg ia i s k u r c z e .
A u r u m n a t r . c h lo r . D 5 — o v a r i i t i s , c y s ta o v a r i i , m y o s a rc o m a .
C im ic if u g a D 3 — d y s m e n o rrh o e a , n e n o r rh a g ia , n ie r ó w n e m ie s ią c z k o ­
w a n ie , n e u r a lg ia , szu m w u s z a c h , o to s c le ro s is .

53
 H y d r a s t is c a n . D U — e n d o m e t r it is , ulcus c r u r is , m y o s a rc o m a u t e r i.
M e r c u r , c o r r . D 4 — m e t r it is , e n d o m e t r it is , a d n e x it is , p a ra - i p e r im e t r it is
ze s k ło n n o ś c ia m i do ro p ie n ia .
P ia t , c h lo r . D 4 — d y s m e n o rrh o e a , o v a r i i t i s , m y o s a rc o m a , u lcus o v a r i i .
S a b in a D 4 — d y s m e n o rrh o e a , a d n e x it is .
S e c a le c o r n . D 4 - e n d o m e t r it is , ulcus c r u r is , m y o s a rc o m a .
W s k a z a n i a : Czuciowe i czynnościowe dolegliwości okresu
przed i podczas przekwitania.
Myalgia, arthralgia, neuralgia. Parestezje, obrzęki,
powstające głównie na górnych kończynach, objawy spas-
tyczne o typie tężcowym w obrębie stawu krzyżowego,
biodrowego i kolanowego. Szum w uszach, jednostronne
bóle głowy, także niezależnie od okresu przekwitania, gdy
jednocześnie występują schorzenia narządów płciowych,
endometritis, metritis, salpingitis, myosarcoma.
Neurastenia na podłożu seksualnym u dziewcząt o po­
dobnym umiejscowieniu objawów.
D a w k o w a n i e : 3 —5 razy dziennie po 20—30 kr.

Cina Oligoplex
S k ła d i w s k a z a n ia p o s z cz e g ó ln y c h s k ła d n ik ó w :
C i n a D 3 — p rz e c iw ro b a k o m .
C h e n o p o d iu m D 3 — p r z e c iw c z e r w io w y .
Środek przeciw robakom, przede wszystkim glistom.
Przez 6 tygodni zażywa się po 10 kr. 3 razy dziennie. W tym
okresie nie jeść chleba, w zamian dużo owoców surowych, oraz
marchwi, mleka i miodu.

Cinerarm arin (Succus Cinerariae maritimae D 1)

Specjalnym postępowaniem wytwórczym uzyskiwany i utrwa­
lony sok z liści Cinerario maritima.
W s k a z a n i a : Okres powstawania zaćmy, także w połączeniu
Z terapią hormonalną. Conjunctivitis infectiosa, zwłaszcza
postacie bolesne. Stosować rano lub wieczorem. Wpuszcza
się 1 kroplę do oka, zamyka je i masuje lekko wskazującym
palcem powiekę. Występujące lekkie pieczenie ustępuje
szybko. Przedawkowanie powoduje podrażnienie, szybko
cofające się. Po 8 —14 dniach ośmiodniowa przerwa.

Cistus canadensis Oligoplex

S k ła d i w s k a z a n ia p o s z c z e g ó ln y c h s k ła d n ik ó w :
A n a c a r d iu m D 3 — s w ę d z ą c y w y p r y s k , p ę c h e r z y k i, p ę c h e r z e , e fflo r e ­
s c e n t ia v e s lc u lo - b u llo s a .
A p is D 3 — p ie c z e n ie s k ó r y , u r t ic a r i a , e ry s ip e la s , e x a n t h e m a s c a r la t in o s a .
A r s e n ic u m 0 4 — p r u r it u s s e n ilis , p ru rig o , lu p u s, r a k s k ó r n y , e x a n t h e m a
s ic c a , e ry s ip e la s .

54
C a n t h a r i s D 4 — p ie c z e n ie s k ó r y , p ę c h e rz y k i i p ę c h e rz e , p u s tu la e , o p a ­
r z e n ia , e ry s ip e la s .
C is t u s c a n a d . D 3 — s ta n y z a p a ln e s k ó r y , s c h o rz e n ia s k ó r y na tle s k r o ­
fu lic z n y m .
H y d r o c o t y le D 3 — s w ę d z ą c a e k z e m a , e ry s ip e la s , p s o ria s is , lic h e n ,
ro p ie ją c e o w r z o d z e n ia s k ó r y , lu p u s.
K a liu m d ic h r o m . D 4 — s w ę d z ą c e g r u d k i, k r o s t y , lup us o r a z o s u t k i
o t y p ie o d ry .
V i o la t r i c o l o r . D 3 — c h ro n ic z n e e k z e m y ze s t r u p a m i, p u s tu la e , p a p u la e
rh a g a d e n , s k r o fu lic z n e s c h o rz e n ia s k ó r y .
W s k a z a n i a : Osobnicza skłonność do długotrwałych schorzeń
skórnych na podłożu allergicznym i konstytucjonalnym.
Pruritus eczematosus, zwłaszcza przy istniejącej skłonności
do tworzenia pęknięć (Rhagades) i powikłań wraz z intertrigo.
Diathesis exsudativa persistens z okresu dziecinnego,
ukryta gruźlica, schorzenia skórne w okresie przekwitania
o typie acne. Celem pobudzenia czynności skóry i gruczołów
w tkankach konstytucjonalnie upośledzonych przez prze­
krwienie skóry, wzgl. celem odprowadzenia przewlekłych
zatruć nabytych lub odziedziczonych na skórę (patrz Aschner:
Konstitutionelle Behandlung durch Ableitung auf die Haut).
U w a g i k l i n i c z n e : Często niejasne, nie dające się określić
diagnostycznie ani sklasyfikować tego rodzaju dyspozycje
chorobowe stanowią w praktyce lekarskiej nierzadkie zja­
wisko. Występują one u potomków osobników dotkniętych
gruźlicą, kiłą, rzeżączką, niezależnie zupełnie od ich przy­
padkowego wyleczenia. Z ich dziedzicznego obciążenia
należy domyślać się toksycznego uszkodzenia elementów
zarodkowych. Na tak toksycznie predystynowanym podłożu
obserwuje się często narośle (Schimert). Terapeutyczna
możliwość tzw. postępowania ,,odciqgającego“ na skórę
uwypukla się właśnie w tego rodzaju przypadkach.
Z drugiej strony istnieją jednak sprawy dziedziczne
związane z konstytucyjnym typem odczynowym. Trwać one
mogą niekiedy nawet dziesiątki lat i ustępują dopiero pod
wpływem leczenia odczynowego przez „odciąganie" na skórę.
D a w k o w a n i e : 3 razy dziennie po 20 kr.

Clem atis Oligoplex

S k ła d i w s k a z a n ia p o s z c z e g ó ln y c h s k ła d n ik ó w :
C l e m a t i s D 3 — h a e m o s ty p tic u m .
G e r a n iu m D 3 — a d s t r in g e n s .
U s t ila g o m a id . D 2 — z a b u r z e n ia w w y d z ie la n iu w e w n ę t rz n y m g r u ­
c z o łó w .
P u l s a t i l l a D 4 — z a b u r z e n ia w w y d z ie la n iu w e w n ę t r z n y m g ru c z o łó w .
R u t a D 3 — h a e m o s ty p tic u m , a n t ir h e u m a t ic u m .
S e n e c io D 3 — h ae m o styp ticu m .
W s k a z a n i a : Środek stosowany w początkowych okresach
wszelkich krwawień. W krwawieniach z ust na przemian

55
 z Millefolium oplx., jelitowych — na przemian z Aesculus
oplx. Zaburzenia czynności gruczołów wydzielania wewnętrz­
nego. Amenorrhoea, schorzenia jajników i jąder.
D a w k o w a n i e : początkowo co 10—20 minut 10—40 kr.
w łyżce stołowej wody, potem co 1 —2 godz. W udarze
mózgowym (grożącym), arteriosclerosis, w zaburzeniach
wydzielania gruczołów wewnętrznych 15—20 kr. na szklankę
wody, pić po łyku co 2 godziny.

Cocculus Oligoplex
S k ła d i w s k a z a n ia p o s z c z e g ó ln y c h s k ła d n ik ó w :
B e lla d o n n a D 4 — k lo n ic z n o - to n ic z n e k u r c z e , e p ile p s ja .
C h a m o m i l l a D 3 — s k ło n n o ś ć do p o d ra ż n ie ń n e rw o w y c h i k u r c z ó w .
C o c c u lu s D 4 — n y s ta g m u s , tr e m o r , c h o ro b a m o rs k a , s c le ro s is m u lt ip le x .
C u p r u m a c e t . D 4 — k lo n ic z n o - to n ic z n e s k u r c z e , e p ile p s ja , s z c z e g ó ln ie
w p o k w lt a n iu , k u rc z e i d r g a w k i u d z ie c i,
C y t is u s la b u r n . D 3 — m ig re n a i n a p a d y k u r c z o w e .
G lo n o in u m D 4 — k u rc z e e p ile p ty c z n e , u t ru d n io n a m o w a .
O e n a n t h e c r o c a t a D 3 — e p ile p s ja .
P la t in u m c h lo r . D 5 — P a r e s t e z je i u c z u c ie o s ła b ie n ia w k o ń c z y n a c h .

W s k a z a n i a : Paretyczne i paralityczne zaburzenia czyn­

nościowe jako następstwa schorzeń nerwów obwodowych
oraz chorób ogniskowych (porażenie n. facialis i radialis).
Zawroty głowy, mdłości towarzyszące szybkiej jeździe.
Zawroty głowy, zamroczenia, wymioty występujące podczas
jazdy autem i koleją.
U w a g i k l i n i c z n e : zależnie od klinicznego obrazu dolegli­
wości podawać na zmianę z Apomorphinum oplx. W stanach,
w których na czoło obrazu klinicznego wysuwają się zawroty
głowy, stosować należy Cocculus, gdy zaś dominują objawy
żołądkowo-jelitowe korzystniej oddziaływuje Apomorphinum
D a w k o w a n i e : 3 —U razy dziennie po 15—20 kr. na prze­
mian z Apomorphinum oplx.

Coccus cacti 0 „Madaus“

Esencja sporządzona z koszenilli stanowi główny środek
Rademachera w nephropatii i bólach pochodzenia nerkowego.
Pod jej wpływem wzmaga się diureza bez podrażnienia kanalików
nerki. Działanie farmakologiczne jest tu ściśle uzależnione od
właściwego przygotowania nalewki ( 0 ) . Stosuje się kilka razy
dziennie po 5—10 kr.
Coccus cacti D 2, D 3 itd. 3 razy dziennie po 15—20 kr.
Opak. oryg. 10.o, 20.o, 30.o.

56
Conium Oligoplex
S k ła d i w s k a z a n ia p o s z c z e g ó ln y c h s k ła d n ik ó w :
A r s e n ic u m a lb u m D 4 — p ra e c a n c e ro s is , w y n is z c z e n ie r a k o w e .
A r s e n ic u m ] o d a t . D 4 — c a m a m m a e , w y n is z c z e n ie r a k o w e .
C o n d u r a n g o D 3 — c a m a m m a e , w y n is z c z e n ie r a k o w e .
C o n iu m D 4 — s p o is ty z r a k o w a c ia ły g u z z k łu ją c y m i b ó la m i, s z c z e g ó ln ie
w p ie r s ia c h , r a k p ę c h e rz a .
P h o s p h o r u s D 6 — w r z o d z ie jq c y r a k błon ś lu z o w y c h .
H y d r a s t i s D 4 — p ra e c a n c e ro s is , r a k ż o łą d k a i m a c ic y , s c ir r h u s m a m m a e .

W s k a z a n i a : H/perplasia gruczołów przebiegająca z ropie­

niem okołogruczołowym cum exacerbationibus. Zajęcie gru­
czołów wnękowych, także po influenzie, krztuścu, odrze.
Przewlekłe nieżyty żołądka ze skłonnością do zaniku śluzówki,
powikłania tego schorzenia jak ulcus pyloroduodenale.
Typowe wskazanie stanowi skłonność tworów wrzodzieją-
cych do postaci modzelowatej. Stosować z przerwami jako
leczenie dodatkowe z terapią proteinową, promieniami
Roentgena. Wstępne okresy poprzedzające raka żołądka
Conium oplx. stosuje się często na zmianę z Argentum oplx.
U w a g i k l i n i c z n e : Schorzenia gruczołowe stanowiące
szczególnie wdzięczne wskazanie w stosowaniu Conium od­
znaczają się zawsze charakterystyczną twardą, wyczuwalną
dotykiem spoistością. Ta zmiana konsystencji stanowi ze­
wnętrzny objaw przerostowej reakcji gruczołów. Inaczej
przedstawia się sprawa w schorzeniach żołądkowych. Conium
rozwija tu wówczas dopiero pełnię swych walorów leczniczych,
gdy dominują zmiany atroficzne z nadmiernym wydzielaniem.
Zmiany te prowadzą — jak wiadomo — do powstania nad-
kwasoty, na co należy, mimo opanowania objawów zgagi,
zwracać baczną uwagę.
D a w k o w a n i e : Conium oplx. w schorzeniach błon śluzo­
wych żołądka i w chorobie wrzodowej należy zawsze stosować
ostrożnie, uwzględniając możliwość wrażliwości odczynowej,
np. 3 do 4 razy dziennie 4 —5 kr. po posiłkach. W schorzeniach
gruczołowych natomiast stosuje się Conium w zwykłych
dawkach 3 razy po 10—15 kr. przed posiłkiem.

Corallium rubrum Oligoplex

S k ła d i w s k a z a n ia p o s z cz e g ó ln y c h s k ła d n ik ó w :
A t r o p i n u m s u lf. D 4 — s k u rc z e m ię ś n i, s z c z e g ó ln ie g ła d k ic h .
C o r a l l i u m r u b r . D 3 — k a s z e l o ty p ie k r z t u ś c o w y m .
C u p r u m a c e t . D 4 — to n ic z n o - k lo n ic z n e k u rc z e p o c h o d z e n ia m ó z g o w e g o ,
k u rc z e ły d e k i b io d e r, e p ile p s ja , m e n in g itis , h y d ro c e p h a lu s a c u tu s .
C u r a r e D 8 — k u rc z e p o c h o d z e n ia e p ile p ty c z n e g o i tę ż c o w e g o .
V a l e r i a n a D 2 — s e d a t iv u m .
Z in c u m c y a n a t . D 4 — m e n in g itis , e c la m p s ia , k a s z e l o ty p ie krztu ś-*
cow y m.

57
W s k a z a n i a : Skłonność do stanów spastycznych u dzieci ze
skazą wysiękową, laryngospasmus, eclampsia, powikłania
podczas ząbkowania u dzieci.
Kaszel o typie krztuścowym rozmaitego pochodzenia,
zwłaszcza stadium convulsivum w krztuścu. Objawy po­
drażnienia kory mózgowej w przebiegu meningitis, hydro-
cephalus acutus, encephalitis lethargica itd. Przewlekłe
postacie: drżenie zamiarowe, singultus, petit mai.
Pierwsze okresy ostrych chorób zakaźnych z opóźnioną
i niedostateczną wysypką, celem przyśpieszenia na drodze re­
akcji katalitycznych przebiegu procesów odpornościowych,
produkcji przeciwciał itd.
U w a g i k l i n i c z n e : w przeciwieństwie do środków, dzia­
łających objawowo-depresyjnie stanowi Corallium rubrum
oplx. typowy przykład biologicznego oddziaływania na istnie­
jące dyspozycje ustrojowe do kurczów mięśniowych. W w a­
runkach wybitnego uczulenia stosuje się tu najmniejsze
bodźce, które jednak wskutek mniejszych dawek działają
odwrotnie, więc spazmolitycznie.
Patrz odnośne omówienie prawa Arndt-Schulza i zasady
oddziaływania typów Koetschau’a.
O możliwościach terapeutycznych takiej kuracji mogą
ostatecznie zadecydować dowody eksperymentalne i długo­
letnie doświadczenie.
D a w k o w a n i e : 3—5 razy dziennie po 2 tabl., wzgl. odpo­
wiednia ilość proszku.

Crataegus 0 „Madaus“
Crataegus jest wyśmienitym cardiacum i niezastąpionym
środkiem w początkowych okresach niedomogi mięśnia sercowego,
a mianowicie u osób starszych oraz w ostrych chorobach za­
kaźnych.
W s k a z a n i a s z c z e g ó ł o w e : Osłabienia serca w myode-
generatio, myocarditis, wady zastawkowe, dilatatio cordis
z hydrops lub bez. Dobrze działa Crataegus w angina
pectoris, nerwicy serca i niepokoju w chorobie Basedowa.
Następnymi wskazaniami dla Crataegus jest otłuszczenie
serca oraz wady serca związane z dyspepsją. Dalsze ważne
wskazania stanowią: arteriosclerosis i hypertonia. Crataegus
wchodzi w skład Essentia aurea, Crataegus oligoplex
Anti-Arterio-Calcin, które oddają lekarzowi nieocenione
usługi.

58
 D a w k o w a n i e Crataegus 0 ,,Madaus“ — raz dziennie po
10—15 kr. Crataegus D 1, D 2 itd. — 3 razy dziennie po
15 -20 kr.
Op. oryg. po 10.o, 20.o, 30.o.

Crataegus Oligoplex
S k ła d i w s k a z a n ia p o s z c z e g ó ln y c h s k ła d n ik ó w :
A c o n it u m D 4 — u c z u c ie t r w o g i p o łą c z o n e z d u s z n o ś c ią i u c z u c ie m
u c is k u .
A r s e n ic u m a lb . D 4 — a n g in a p e c to ris .
A p o c y n . c a n . D 3 — n ie w y ró w n a n e w a d y k r ą ż e n ia , g w a łt o w n e k łu c ia
w o k o lic y s e r c a .
C a c t u s g r a n d if l. D 3 — u c z u c ie c iś n ie n ia w o k o lic y s e r c a , n ie d o m o g a
k r ą ż e n ia .
C o lc h ic u m D 4 — u c z u c ie c iś n ie n ia w o k o lic y s e r c a , n ie d o m o g a k r ą ż e n ia .
C r a t a e g u s D 3 — o s ła b ie n ie c z y n n o ś c i s e r c a , a n g in a p e c to ris .
G lo n o in u m D 5 — a n g in a p e c to ris .

W s k a z a n i a : Zespół miażdżycy naczyń wieńcowych i tętnicy

głównej, tętniaki, angina pectoris, asthma cardiale.
Niedomagania mięśnia sercowego z insufficientia relativa
musculi cordis. Hypertrophia i dilatatio musculi cordis.
Zespół vasospastyczny. Dolegliwości towarzyszące guzom
krwawnicowym (haemorrhoides). Zapobiegawczo przeciw
toksycznemu osłabieniu krążenia w chorobach zakaźnych.
D a w k o w a n i e : co 2 godziny po 10—20 kr.

Cyclamen Oligoplex
S k ła d i w s k a z a n ia p o s z c z e g ó ln y c h s k ła d n ik ó w :
A r t e m i s i a D 3 — k o ją c y n e rw y .
C y c la m e n D 3 — m ig re n a n a tle a m e n o r r h o e a , z a b u r z e n ia w z r o k o w e .
C r o c u s D 4 — tę p y d o k u c z liw y ból g ło w y p o łą c z o n y z z a w r o t a m i.
G e ls e m iu m D 4 — m ig re n a p o łą c z o n a z z a b u r z e n ia m i w z r o k o w y m i,
b óle w o k o lic y c z o ła i c z ę ś c i p o ty lic z n e j g ło w y .
M a j o r a n a D 3 — b óle g ło w y p o łą c z o n e z b e z s e n n o ś c ią .
S a b a d i lla D 4 — b óle g ło w y w o k o lic y c z o ła , m ig re n a .
S c o p o la m i n . h y d r o b r o m . D 5 — b óle i z a w r o t y g ło w y .
S t a p h is a g r ia D 4 — b óle g ło w y w o k o lic y c z o ła .
S t i l l i n g i a D 4 — b óle k o s tn e w p rz e b ie g u k iły , w y s t ę p u ją c e n o cą

W s k a z a n i a : Migrena, specjalnie zalecany przez prof. Mucha

po osobistym wypróbowaniu, neuralgia, bezsenność na tle
nerwowym. Zalecać w lżejszych przypadkach zaniku pamięci.
D a w k o w a n i e : 3 —5 razy dziennie po 10—20 kr.

Derbisal
Olejek oliwkowy neutralny do wcierań i okładów. Wcierać
w skórę przy ulcus duodeni i ventriculi. Następnie pokrywać
nacierane miejsce suchymi, ciepłymi okładami.

59
Dolichos Oligoplex
S k ła d i w s k a z a n ia p o s z c z e g ó ln y c h s k ła d n ik ó w :
A m y l . h y d r . D 4 — s e d a t iv u m .
C a r d u u s m a r . D 3 — ic t e r u s , c h o le lit h ia s is .
C h e l id o n iu m D 4 — ic t e r u s , c h o la n g it is , h e p a t it is , c h o le lit h ia s is .
D o lic h o s D 3 — ic t e r u s , o b rz ę k w q t r o b y .
L e p t a n d r a D 3 — o s t r y ż ó łt y z a n ik w q t r o b y , h e p a t it is , c h o la n g itis .
P o d o p h y llin u m D 4 — z a s t ó j w o b rę b ie w q t r o b y i ż y ły w r o t n e j, c h o la n g itis ,
c h o le lit h ia s is .

W s k a z a n i a : Żółtaczka ze schorzeniami miąższu wątroby,

hepatopathia w określeniu Bergmanna, icterus catarrhalis
w dawnym znaczeniu. Dolichos oplx. nie należy stosować
w żółtaczkach mechanicznych i krwiopochodnych.
Występująca wraz z żółtaczką przerostowa marskość
wątroby.
Dolichos oplx. stosuje się najczęściej w połączeniu albo
na przemian z innymi środkami stosowanymi w chorobach
wątroby, np. Carduus Marianus D 1, Chelidonium D 2.
Z drugiej strony można zalecać Dolichos oplx. łącznie
lub na zmianę z kuracją karlsbadzką.
U w a g i k l i n i c z n e : Zestawić z danymi omówionymi przy
Cholesterinum oplx. i Fel tauri oplx. Zawarte w Dolichos
oplx. składniki, pobudzające częściowo swoiście czynności
wątroby, skracają przede wszystkim przebieg choroby w przy­
padkach wykazujących w swym obrazie klinicznym objawy
dyspeptyczne i żółtaczko-pochodne podrażnienia skóry.
(Patrz także Species hepaticae modif. ,,Madaus“ ).
D a w k o w a n i e : 3—5 razy dziennie po 20 kr.

Drosera Oligoplex
S k ła d i w s k a z a n ia p o s z c z e g ó ln y c h s k ła d n ik ó w :
A c o n it u m D 4 — b r o n c h it is i r o z p o c z y n a jq c a s ię p n e u m o n ia .
B e lla d o n n a D 4 — l a r in g it is e t b r o n c h it is a c u t a , k r z t u s ie c , k a s z e l o ty p ie
k rz tu ś c a .
C h a m o m i l l a D 3 — k r z t u s ie c , k a s z e l po p o d ra ż n ie n ia c h i o ty p ie k r z t u ś c a .
C u p r u m a c e t . D 4 — k a s z e l o ty p ie k r z t u ś c a , k r z t u s ie c .
D r o s e r a D 3 — k r z t u s ie c , k a s z e l po p o d ra ż n ie n ia c h o ty p ie k r z t u ś c a .
I p e c a c u a n h a D 4 — b ro n c h it is u d z ie c i i s t a r s z y c h , b ro n c h it is d iffu s a ,
k r z t u s ie c , k a s z e l o ty p ie k r z t u ś c a , z a p a le n ie p łu c w p rz e b ie g u o d ry .
J o d u m D 4 — p o d ra ż n ie n ie ś lu z ó w e k .
V e r a t r u m a lb u m D 4 — k r z t u s ie c , k a s z e l ła c h o c q c y .

W s k a z a n i a : Tracheitis na tle zakaźnym lub z przeziębienia,

tracheobronchitis subacuta, także w przebiegu chorób za­
kaźnych, silne napady kaszlu o typie krztuścowym. (1 i 2
okres krztuśca, często łącznie z Corallium rubrum oplx.
na zmianę.)
Szczególnie zalecane jest stosowanie Drosera oplx.
w przypadkach nocnego nasilania napadów kaszlu.

60
U w a g i k l i n i c z n e : lecząc kaszel w myśl zasad terapii
biologicznej, należy uwzględnić charakter zmian stanowią­
cych zewnętrzny wyraz zaburzeń czynnościowych, a więc:
moment pojawienia się kaszlu, sposób ustępowania, właści­
wości plwociny oraz towarzyszące mu zjawiska odruchowe
i korelacyjne, jak np. kichanie, wymioty, ból. Ustalenie
tych faktów jest kwestią niemniej ważną od wyjaśnienia
etiologii zakaźnej, allergicznej czy „mechanicznej" (po­
większenie wnęk) tej dolegliwości.
D a w k o w a n i e : 3 —5 razy dziennie po 10—20 kr. i 10 kr.
podczas napadu.

Echinacea 0 „Madaus“
Echinacea uważana jest za doskonały środek antyseptyczny
nadający się do użytku wewnętrznego w procesach septycznych
i pyemicznych, jak: septyczna gorączka połączona z dreszczami,
szczególnie w płonicy, błonicy, angina tons., typhus abdominalis,
appendicitis, peritonitis, lymphangitis, cholecystitis z objawami
septycznymi i ciężkimi odczynami po szczepieniu i w zakażeniu
krwi. W zakażeniu popołogowym można szybko przez poda­
wanie Echinacea 0 ,,Madaus“ (co godzinę po 10 kr.) (około
1—3 dni) zwalczyć gorączkę i doprowadzić temperaturę do
normy. Stosuje się ponadto Echinacea wewnętrznie per os lub
w postaci wstrzykiwań i zewnętrznie (pędzlowanie, jako maść
hom.), przy wszelkiego rodzaju ropieniach, skłonnych do two­
rzenia ropni, w furunkułach, zastrzałach, gangrenie (nawet
u diabetyków), flegmonach, róży, owrzodzeniach, szczególnie
ulcus cruris, ulcus ventriculi et duodeni (często razem z bolus
alba) i w źle gojących się ranach. Bardzo dobre usługi daje
Echinacea przy oparzeniach pierwszego do trzeciego stopnia
(okłady z Echinacea 0 40 kr. na1/* litra wody; potem Echinacea
maść, wewnętrznie Echinacea 0 — Dl). Echinacea wchodzi
w skład Echinacea oligoplex.
Dawkowanie: Echinacea 0 „Madaus" 5—20 kr. co
2 godziny. Echinacea D 1, D 2 itd. 2—4 razy dziennie po
15—20 kr. Echinacea maść hom. ,,Madaus“ — cienko sma­
rować (Abscessus, Erysipelas, Mastitis). Echinacea 0 ad us.
exter. ,,Madaus“ — okłady, pędzlowanie, inhalacje Spray’a,
rozcieńcz. 1 :10 stosuje się jako płukanie gardła przy angina
Ludovici, angina ulcerosa, tonsillitis acuta et chronica, sto­
matitis ulcerosa. Echinacea D 3 —D 4 inj. „Madaus" — co
drugi dzień 1 cm3 domięśniowo w pośladki.
Uwagi kliniczne: pomyślne działanie tego środka
w procesach septycznych zostało niejednokrotnie stwierdzone

61
 empirycznie. Eksperymentalnie wykazano u zwierząt po
podaniu Echinacea 0 wzrost wskaźnika Wrighta. Środek
przejęty od hołdującej metodzie eklektyzmu amerykańskiej
medycyny, doświadczalnie niezupełnie zbadany — jest w ho-
rneoterapii lekiem bardzo cenionym. Okazał się on obok
innych środków nader skuteczny w pewnych biologicznych
przebiegach zakaźnych schorzeń tkankowych.
Wysuwamy kwestię biologicznie uzasadnionego leczenia
uzupełniającego i w sprawach chirurgicznych. Patrz odnośne
piśmiennictwo: Prof. Bier, Gerlach. Porównać ze wzmianką,
przy Hepar sulf. oplx.
Opak. oryg: 10.o, 20.o i 30.o

Echinacea Oligoplex
S k ła d i w s k a z a n ia p o s z c z e g ó ln y c h s k ła d n ik ó w :
A r c t i u m la p p a D 3 — e k z e m a , e x a n t h e m a , c r u s t a la c t e a , u lc u s c r u r is ,
fu ru n c u lo s is .
C o r y d a li s D 3 — p u rg a n s .
B a p t is i a D 3 — a n tlp h lo g is t ic u m .
R h u s t o x . D U — s w ę d z ą c e s c h o r z e n ia s k ó rn e , h e rp e s z o s t e r , d e r m a t it is
b u llo s a , p e m p h ig u s.
E c h in a c e a D 2 — a n t is e p t ic u m ; ro p n ie , fu ru n c u lo s is , i le g o ją c e się r a n y .
A r s e n ic u m a lb . D 4 — e k z e m a , s e b o r rh o e a , a c n e , p r u r it u s , e ry s ip e la s ,
lu p u s, p r u rig o .
M e r c u r iu s c y a n a t . D k — s c h o rz e n ia błon ś lu z o w y c h .
S u lf u r D U — d y s c r a s ia p s o ric a .
W s k a z a n i a : Sepsis, wszelkiego rodzaju procesy przebiega­
jące z ropieniem, furunculosis, carbunculus, phlegmona,
przewlekłe zapalenie migdałków łącznie z Sulfur jodatum
immutabile D 3 —D 6.
D a w k o w a n i e : 3 —4 razy dziennie po 15—20 kr., w stanach
zapalnych i zakaźnych początkowo częściej.

Emulsja tranowa „Aselan“ Madaus

Jedyna w lecznictwie emulsja tranowa przygotowana z homo­
genizowanego n ie p r z e g r z e w a n e g o tranu lofockiego
z wątroby dorsza o standaryzowanej zawartości witaminów
A i D, jako czynników odpornościowych, przeciwzakaźnych,
wzrostowych i przeciwkrzywiczych. 1 g tego tranu zawiera
1000 j. m. witaminu A i 150 j. m. witaminu D. Ponadto jako
naturalny produkt, nie poddawany przeróbce fabrycznej, posiada
emulsja tranowa ,,Aselan“ hormony wątrobowe o wybitnym
działaniu krwiotwórczym, organiczne sole fosforu, wapnia i biolo­
gicznie czynne dawki jodu. Jednym z czynnych składników
,,Aselanu“ jest biotyna—czynnik regulujący przejawy żółciowe
i równowagę ustrojową. Wysoka dyspersja tranu, niemal nie­
ograniczona trwałość, miły smak — oto dalsze zalety tego zna­
komitego preparatu.

62
W s k a z a n i a : Diathesis exsudativa, diathesis haemorrhagica,
ekzema, l/mphadenia, osteomyelitis, paradentosis, pemphigus
neonatorum (dzieci, które zaprzestano karmić), rachitis,
scrophulosis, sinusitis, spasmophilia, tetania.
Anaemia perniciosa, arterioscierosis, asthma bronchiale,
atrophia musculorum progressiva, choroby siatkówki, heme-
ralopia, zmętnienie ciałka szklistego, zwiększenie ciśnienia
krwi, diathesis exsudativa, diathesis haemorrhagica, diathesis
scrophulosa, ekzemy, haemophilia, struma hyperplastica,
leucaemia, lupus vulgaris, lymphadenia (u dzieci), morbus
Basedowi, osteomalacia, ozaena, polipy nosa, pleśniawki,
tuberculosis (gruźlica kości).
Dawkowanie: przed każdym jedzeniem po łyżce.

Essentia Aurea (Złote kropie) „Madaus“

S k ła d :
S t r o p h a n t u s , C a m p h o r a , V a l e r i a n a , C a c t u s g r a n d if lo r ., C r a t a e g u s
o x y a c ., A u r u m n a t r . c h lo r ., S a c c h a r t o s t ., S p ir . v in i e t a e t h e r .

Essentia aurea stanowi biologiczny zespół środków przy­

gotowany na podstawie dawnej wypróbowanej recepty.
Stosowana od dziesiątek lat oddaje cenne nader usługi
dzięki swym właściwościom pobudzania, wzmacniania i regulo­
wania układu krążenia.
W s k a z a n i a s p e c j a l n e : Dolegliwości podmiotowe, oraz
zaburzenia czynnościowe w układzie krążenia. Zaburzenia
w układzie naczyń włoskowatych oraz stanowiące często
jedynie ich psychiczne uzewnętrznienie uczucia trwogi i dusz­
ności ustępują pod wpływem „Złotych kropli". Dolegliwości
związane z praesclerosis, stany anginoidalne, wzgl. ich kli­
niczne odpowiedniki. Leczenie uzupełniające niewydolności
mięśnia sercowego w następstwie tachycardia paroxysmalis,
napady angina pectoris itd. Przewlekłe następstwa uszkodzeń
toksycznych serca u palaczy, alkoholików, narkomanów itp.
W zaburzeniach sercowych i układu krążenia u osobników
o niezrównoważonej psychice (psychopaci) z objawami de­
presji, szczególnie wskazane jest stosowanie na przemian
z Aurokardem.
Często stosowane jako środek wzmacniający w toksycz­
nym osłabieniu układu krążenia, np. podczas ostrego reuma­
tyzmu stawowego, gruźlicy płuc i w zapaleniu opłucnej.
W odróżnieniu od Aurokardu stosuje się Essentia aurea
przede wszystkim w czynnościowych zaburzeniach krążenia.
Dawkowanie: 3 razy dziennie po 15—40 kr. na cukrze
lub wodzie.

63
 Eupatorium Oligoplex
S k ła d i w s k a z a n ia p o s z c z e g ó ln y c h s k ła d n ik ó w :
A c o n i t u m D 4 — o s t r e z a p a le n ie d ró g o d d e ch o w y c h i o p łu c n e j.
B r y o n i a D 4 — o s tr e z a p a le n ie d ró g o d d e ch o w y c h i o p łu c n e j.
E u p a t o r iu m D 3 — g ry p a .
G a l a n g a D 3 — a n t ip y r e t ic u m .
I g n a t i a D 4 — n o cn y łe c h c ą c y k a s z e l.
W s k a z a n i a : Określone postacie influenzy z jednoczesnym
występowaniem wymiotów z żółcią, bóli w kościach, trache-
obronchitis, szczególnie przód okresem powikłań ze strony
płuc i opłucnej (pneumonia, pleuritis). Odpowiednie zasto­
sowanie w okresie zwiastunów i w pierwszych okresach
lokalizacji procesu zakaźnego, może w wielu przypadkach
powstrzymać rozwój sprawy na drodze biologicznej. W dal­
szym przebiegu choroby stosować należy Eupatorium łącznie
z innymi środkami. W toksyczno-septycznych przypadkach
influenzy skutecznie działa kombinacja z Echinacea 0 lub
Echinacea oplx.
Wspomnieć także należy o skombinowanym leczeniu
z innymi oligopleksami (arnica, drosera, asclepias, gelsemium).
U w a g i k l i n i c z n e : Składniki Eupatorium oplx. przebyły
zwycięsko ogniową drogę doświadczeń odnośnie swego dzia­
łania podczas ostatnich epidemii influenzy. Amerykański
klinicysta prof. Staer powołuje się w swej broszurze o influ­
enzie (Hippokrates-Verlag, Stuttgart) na doświadczenia swoje
i innych, związane z biologicznym leczeniem tej choroby.
Pouczają one, iż w przypadkach leczonych wyłącznie metodą
homeopatyczną choroba przebiega łagodniej, krócej. W y­
stępuje mniej powikłań podobnie jak i mniejszy jest odsetek
śmiertelności. Podobnie podkreśla on, zgodnie z całym
homeoterapeutycznym piśmiennictwem, pomyślniejszy prze­
bieg rekonwalescencji oraz mniejszą skłonność do nawrotów
w porównaniu z przypadkami leczonymi wyłącznie objawowo
i przeciwgorączkowa preparatami salicylowymi i chininą.
W leczeniu influenzy należy w wyborze środków kierować
się objawami zaburzeń czynnościowych, będących w każdym
przypadku wyrazem reakcji organizmu.
W „działaniu statystycznym" biologicznie jednolitych
bodźców leczniczych ta reakcja nadwrażliwości zostaje
opanowana, co często jest jednoznaczne z ostatecznym
zlikwidowaniem choroby.
Przekonanie o swoistym działaniu salicylanów w każdym
przypadku grypy zostało już zachwiane (prof. Staer).
Doceniając niewątpliwie niekiedy pomyślne oddziały­
wanie różnych połączeń salicylowych należy stwierdzić, iż
czynnikiem decydującym jest charakter danej epidemii, prze­
biegającej np. z wysoką ciepłotą, samoistnymi potami,

64
 szumem w uszach, objawami choroby Meniera lub z wysokim
ustawieniem przepony, bębnicą, biegunkami, podrażnieniem
nerek. Działanie związków salicylowych jest tu więc odpo­
wiednikiem zaburzeń czynnościowych w sensie zasady lecz­
nictwa biologicznego.
D a w k o w a n i e : 3 —5 razy dziennie po 15—20 kropel, lub
A0 kropel na V2 szklanki wody co pół godziny popijać łykami

Euphorbium Oligoplex
S k ła d i w s k a z a n ia p o s z c z e g ó ln y c h s k ła d n ik ó w :
A b r o t o n u m D 3 — z a b u r z e n ia w t r a w ie n iu .
A r s e n . a lb . D 4 — s u c h a e k z e m a t w a r z y , s e b o r rh o e a , a c n e , p r u r it u s ,
p r u rig o , p it y r ia s is , u lcu s c r u r is , e ry s ip e la s , r a k s k ó r y , lu p u s.
B e l l i s D 3 — s c h o rz e n ia s k ó r n e , fu ru n c u lo s is .
E u p h o r b iu m D 4 — h e rp e s z o s t e r , e ry s ip e la s .
R a n u n c u lu s D 4 — e k z e m a , h e rp e s z o s t e r .
R h u s t o x . D 4 — im p e tig o , u r t ic a r i a , e ry s ip e la s , e k z e m a , e r y t h e m a
v e s ic u lo su m e t b u l., p r u r it u s , u lc u s c r u r is .
V i o l a D 3 — c r u s t a la c t e a , s c r o p h u lo d e rm a , a c n e , e k z e m a c h ro n .
Y u c c a D 3 — h e p a t o p a t h ia .
Wskazania: Powtarzające się wzgl. utrzymujące się ru­
mienie, przewlekłe ekzematozy o typie impetigo, nawroty
róży, strophulus urticatus, przewlekłe ujemne następstwa
szczepienia, powstałe na tle typu konstytucjonalnego, np.
pogorszenie niektórych objawów u dzieci obarczonych skazą
wysiękową, herpes zoster (najczęściej w połączeniu z innymi
lekami).
Dyscrasia psorlca w zrozumieniu klasycznej medycyny.
Porównać z odnośnymi ustępami przy Cistus canad. oplx.
U w a g i k l i n i c z n e : Konstytucjonalny udział skóry w po­
wstawaniu, kształtowaniu się i przebiegu (powolny lub szybki)
różnych chorób skóry, oraz w skłonnościach do nawrotów,
został dopiero w nowszych czasach doceniony. , , Dyscrasia
psorica“ w patologii Hahnemanna, wzgl. współczesnych mu,
nie stanowi jedynie płodu lekarskiej wyobraźni, lecz posiada
konkretne, naukowe podstawy. Crux dermatologorum i me­
dicorum polega na zespole konstytucyjnie uwarunkowanych
zaburzeń narządu skóry i wymaga wskutek tego konstytu­
cyjnej przestrajającej terapii. Euphorbium oplx. dzięki wła­
ściwościom swych składowych części oddaje cenne usługi,
pobudzając procesy obronne ustroju.
D a w k o w a n i e : Uwzględniając sposób działania składników
Euphorbium oplx. na skórę należy przestrzegać w dawkowa­
niu jego pewnej metody. Początkowo stosuje się zależnie od
osobniczej i właściwej dla danej postaci chorobowej w rażli­
wości co 3—5 dni 3 —5 razy dziennie po 5—10 kropli. Należy
przeczekać ewentualne miejscowe, wzgl. ogólne reakcje.

5 65
 Okres czekania przedłuża się, wzgl. skraca, wzgl. zmniejsza
tempo i ilość lekarstwa zależnie od wyników działania.
Należy jednak zawsze pamiętać o możliwości kumulacyjnego
przejściowego „pogorszenia**.

Fel tauri Oligoplex

S k ła d i w s k a z a n ia p o s z c z e g ó ln y c h s k ła d n ik ó w :
A t r o p in u m su lf. D 4 — k o lk a ż ó łc io w a .
A p o m o r p h in u m h y d r o c h lo r . D 4 — k o lk a ż ó łc io w a z n u d n o ś c ia m i i w y ­
m io t a m i.
C h o le s t e r in u m D 4 — c ie r p ie n ia w ą t r o b y i w o r e c z k a ż ó łc io w e g o .
F e l T a u r i D 3 — c h o le lit h ia s is .
M a g n . p h o sp h . D 3 — k o lk a ż ó łc io w a .
N a t r . s a l i c . D 4 — k a m ic a ż ó łc io w a .
P o d o p h y llin u m D 4 — c h o le lit h ia s is , k o lk a w ą t r o b o w a .
W s k a z a n i a : Ostre i podostre zapalenia woreczka żółcio­
wego, kolka w kamicy żółciowej, lżejsze ataki zapalnego
pochodzenia. Cholecystopathia. Cholangitis celem przy­
czynowego zwalczania powstających w każdym ataku na
nowo bodźców zapalnych. W odpowiednich warunkach
dawać na zmianę ze stosowana w tym samym celu karls-
badzką kuracją pitną.
U w a g i k l i n i c z n e : Obok omówionego już przy Dolichos
i Cholesterinum oplx. działania (hepatotropowe i łagodne
cholagogum) wzmaga Fel tauri oplx. również wydalanie
kału i wywiera łagodzący wpływ w stanach zapalnych dróg
żółciowych. O farmakologii spreparowanej żółci wołu traktuje
odnośne piśmiennictwo.
D a w k o w a n i e : 3—5 razy dziennie po 2 tabl. ó 0.25 wzgl.
tyleż proszku.

Ferrum Oligoplex
S k ła d I w s k a z a n ia p o s z c z e g ó ln y c h s k ła d n ik ó w :
A l o e D 3 — p o d n ie c a ła k n ie n ie .
F e rru m o x y d a tu m D 2 — odżyw czy.
P la t in u m c h lo r . D 5 — to n ic u m .
A r s e n ie , a lb u m D 4 — r o b o ra n s .
Wskazania: Anaemia, chlorosis, niedorozwój narządów
płciowych (u kobiet), zaburzenia klimakteryczne.
D a w k o w a n i e : 3 razy dziennie po 2 tabl. a 0.25 wzgl. tyleż
proszku na końcu noża.

Fucus Oligoplex
S k ła d i w s k a z a n ia p o s z c z e g ó ln y c h s k ła d n ik ó w :
A l c h e m i l l a v u lg . D 2 — a d ip o s ita s h a b it u a lis .
A n t im o n . c r u d u m D 2 — o ty ło ś ć m ło d ych lu d z i.
C a l c i u m a c e t . D 2 — o ły ło ś ć n a tle z a p a r c ia I c ie rp ie ń m a c ic y .
F u c u s v e s . D 2 — o ty ło ś ć n a tle z łe j p rz e m ia n y m a t e r ii .
L y c o p u s v ir g . D 4 — o ty ło ś ć n a tle z łe j p rz e m ia n y m a t e r ii.

66
W s k a z a n i a : Otyłość, otłuszczenie serca, celem wzmożenia
zdolności spalania tłuszczy.
U w a g i k l i n i c z n e : W leczeniu otyłości nie poprzestaje
terapia na ograniczeniu dowozu tłuszczów, wzgl. pokarmów
powodujących otłuszczenie, lecz dąży do spotęgowania pro­
cesów spalania tłuszczów. Czynnym składnikom Fucus oplx.
przypada w udziale działanie częściowo zwalniające, czę­
ściowo przyspieszające procesy podstawowej przemiany ma­
terii. Empirycznie stwierdzono, iż tak środki poszczególne
jak i ich mieszanki, zalecane w terapii biologicznej powodują
przy dłuższym stosowaniu znoszenie pewnej określonej ilości
pokarmów bez przyrostu na wadze. Fucus oplx. należy
stosować na zmianę z Vespa oplx.
D a w k o w a n i e : 3—5 razy dziennie po 2 tabl. ó 0.25 wzgl.
tyleż proszku na końcu noża.

Fucus 0 „Madaus“
Fucus reguluje czynność gruczołu tarczycowego. Stosuje
się w struma i chorobie Basedowa, szczególnie po początkowym
pogorszeniu się. Jest ulubionym środkiem w adipositas habitualis
i jej następstwach, jak: astma, adipositas cordis (tu w połą­
czeniu z arniką i fosforem), otłuszczenie jelit i żołądka, atrofia
jajników. Uzyskano również dobre wyniki w diathesis lymphatica.
Fucus wchodzi w skład Fucus oplx.
D a w k o w a n i e : Fucus 0 ,,Madaus“ 3 razy dziennie po
10—15 kr. Fucus D1, D 2 itd. 3 razy dziennie po 15—20
kr., wzgl. 3 tabl.
Op. oryg. 10,o, 20,o, 30,o.

Gelsemium Oligoplex
S k ła d i w s k a z a n ia p o s z c z e g ó ln y c h s k ła d n ik ó w :
B e lla d o n n a D 4 — n e u ra lg ie t w a r z y , is c h ia s , d y s m e n o rrh o e a , k o lk a
ż o łą d k o w o - je lit o w a , ż ó łc io w a i n e r k o w a .
C h a m o m i l l a D 3 — n e u ra lg ie t w a r z y , d y s m e n o rrh o e a , k o lk a ż o łą d k o w o -
j e lit o w a .
C h in in , a r s e n . D 4 — o k re s o w o p o w r a c a ją c e n e u ra lg ie .
C o lo c y n t h is D 4 — b óle a r t r e t y c z n e i k iło w e . T ic d o u le u r c u x , is c h ia s ,
k o lk a je lit o w a . D y s u r ia p o łą c z o n a z k o lk a m i i o v a r a lg ia .
G e ls e m iu m D 4 — n e u r a lg ia , s z c z e g ó ln ie g ło w y , t w a r z y i o c z u , d y s ­
m e n o rrh o e a .
M e z e r e u m D 4 — n e u r a lg ia in t e r c o s t a lis , n e rw o b ó le t w a r z y .
S p ig e lia D 3 — b óle le w e j c z ę ś c i g ło w y .
U r e t h a n . D 4 — h y p n o tic u m .

W s k a z a n i a : Nerwowo-neuralgiczne postacie influenzy. Neu­

ralgia twarzy, międzyżebrowa, myalgia, rwa kulszowa.
Względnie niedawne przypadki przeziębienia lub w trakcie

5* 67
 chorób zakaźnych. Stosuje się często na zmianę z Berberis
oplx., wzgl. Arnica oplx. Zapalno-wysiękowe procesy w prze­
biegu podostrych i chronicznych schorzeń kąt.nicy, dalej stany
spastyczne jelita grubego powstałe wskutek miejscowych
spraw zapalnych.
U w a g i k l i n i c z n e : Fakt, iż złożone środki biologiczne,
wzgl. środki homeopatyczne, często są zalecane w przy­
padkach pozornie nie mających z sobą, odnośnie swego
wywodu chorobowego, nic wspólnego, tylko tego będzie
dziwić, kto nie zdołał wykroczyć poza wąskie ramy terapii,
operującej środkami związanymi z daną jednostką chorobową.
W lecznictwie biologicznym są zawsze jedynie środki wywo­
łujące odpowiednie reakcje porównywane i rozpatrywane
odnośnie swych właściwości leczniczych.
Tak pojmowana terapia nie ma oczywiście nic wspólnego
z leczeniem objawowym.
Punkt ciężkości spoczywa na ,.swoistości odczynu*1.
Odczyny te mogą być jednakowe przy różnych postaciach
chorobowych. W ten sposób przy pomocy tak przebiegają­
cych reakcji zyskuje lekarz możność bezpośredniego oddziały­
wania tam, gdzie dotąd był zmuszony poprzestać na lecz­
nictwie wyłącznie wyczekująycm w myśl zasad Priessnitza.
Metoda ,,Priessnitza“ powoduje znaczną stratę czasu, np.
w przypadkach podostrego dokoła wyrostkowego okołokąt-
niczego wysięku. Natomiast środki biologiczne, przepro­
wadzające łagodne reakcje ustroju, pobudzają w znacznym
stopniu procesy lokalizujące, ograniczające i swoiście leczące.
Szybkie umiejscowienie sprawy chorobowej przyspiesza
również moment bezpiecznego wkroczenia chirurgicznego.
Dawkowanie: 3 —5 razy dziennie po 15 —20 kropel.

Geranium Oligoplex
S k ła d i w s k a z a n ia p o s z c z e g ó ln y c h s k ła d n ik ó w :
A l o e D A — r o z w o ln ie n ia w o d n is t e , c o lit is , c z e r w o n k a .
A r s e n . a l b . D A — r o z w o ln ie n ie z u c z u c ie m o s ła b ie n ia i s iln ą k o lk ą .
C u p r , a c e t . D A — e n t e r it is a c u t a e t c h r o n ic a , c h o le ra n o s t ra s e t a s ia t lc a ,
w o d n is t e r o z w o ln ie n ia .
C a m p h o r a D A — w o d n is t e r o z w o ln ie n ia , c h o le r a n o s t ra s e t a s ia t lc a .
G e r a n i u m D 3 — o b f it e i k r w a w e s to lc e .
T a b a c u m D 3 — o s t r e r o z w o ln ie n ia p o łą c z o n e z b ó la m i.
V e r a t r u m a lb u m D A — o b f it e w o d n is t e r o z w o ln ie n ia .

Wskazania: Enteritis acuta różnego pochodzenia, nie

wyłączając gastrogennego.
Choroby zakaźne, wzgl. ich powikłania, w przebiegu
których na czoło obrazu klinicznego wysuwa się zespół bie­
gunki i wymiotów, obfite, wodniste wypróżnienia i kolka.

68
 U w a g i k l i n i c z n e : Szczególnie podkreślić należy mecha­
nizm działania środków zawartych w Geranium oplx. Sta­
nowią one typowy przykład swoistego oddziaływania leków
w odniesieniu do narządów, względnie do przebiegu odpo­
wiednich odczynów. Zalecane w ten sposób leczenie obja­
wowe posiada w przeciwieństwie do postępowania objawo­
wego ściągającego, wzgl. tłumiącego uzasadnienie biolo­
giczne i dzięki temu wpływa pomyślnie na postępujący
proces zdrowienia. Jedynie osobiste doświadczenie może
przekonać, iż ciężkie stany, stanowiące bezpośrednie nie­
bezpieczeństwo dla życia, często zostają opanowane w prze­
ciągu względnie krótkiego czasu i wreszcie szybko ustępują,
nie wywołując zaburzeń zastępczych, np. zaparcia itd.
D a w k o w a n i e : 3 —5 razy dziennie po 15—20 kropel.

Ginseng 0 „Madaus“
Ginseng (Żen-Szeń) ceniony jest jako nervinum i aphrodi-
siacum.
Szczególnymi wskazaniami są: stany wyczerpania nerwo­
wego, szczególnie po długotrwałych chorobach, ogólne osłabienie,
neurastenia na tle seksualnym, impotencja i uczucie zmęczenia,
drżenie i zawroty głowy u ludzi starszych. Kongestie w zakresie
układu moczo-płciowego ze skurczami zwieraczy nasilające się
przez picie piwa albo przez zażywanie Yohimbe. Według H.
Meiera, Braunau, kilka tabletek Ginseng usuwa te niedomagania
zupełnie. Rudolph podaje Ginseng kobietom ze słabo rozwinię­
tymi piersiami. Poza tym działa Ginseng łagodząco na bóle
reumatyczno-artretyczne, lumbago, ischias i arthritis deformans.
Ginseng stosuje się często w neurastenii na przemian z Avena
sativa 0 , a w impotencji z Selenium oplx., Kalium phosph.
oplx., wzgl. Nuphar D 3 (3 razy dziennie po 10 kr.).
D a w k o w a n i e : Ginseng 0 ,,Madaus“ — 3 razy dziennie
po 10 kr. Ginseng tabl. ,,Madaus“ — 3 razy dziennie po
tabletce.
Op. oryg. 10.o, 20.o i 30,o; w tabl. 10 o.

Grindelia Oligoplex
S k ła d i w s k a z a n ia p o s z c z e g ó ln y c h s k ła d n ik ó w :
A r a n e a D U — n a s tę p s tw a z im n ic y , j a k tu m o r lie n is , s z c z e g ó ln ie
w k o n s t y t u c ji h y d ro g e n n e j.
A g n u s c a s t u s D 3 — o b ja w y d e p re s y jn e po z im n ic y .
C e a n o t h u s D 3 — tu m o r lie n is , k a c h e k s ja po z im n ic y .
C h in a D 3 — k a c h e k s ja po z im n ic y , tu m o r lie n is .
C h io n a n t h u s D 3 — o b r z ę k w ą t r o b y .
C a p s i c u m D 3 — o b rz ę k w ą t r o b y i z im n ic a .
G r in d e l ia D 3 — tu m o r lie n is , w y n is z c z e n ie po p r z e b y te j z im n ic y .
S c o lo p e n d r iu m D k — o b r z ę k w ą t r o b y , ś le d z io n y .

69
Wskazania: Powolny okres zdrowienia po przebytych
ostrych chorobach zakaźnych z trwającym powiększeniem
śledziony i bólami w jej okolicy. Skłonność do napadów,
stany osłabienia różnego rodzaju, występujące w przebiegu
,,ukrytej“ zimnicy. Wypróbować w celu prowokacji.
Przewlekłe stany adynamii i atonii z opieszałą i niedo­
stateczną przemianą materii,.z bladym, ziemnistym wyglądem,
ze skłonnością do przeziębień, bez uchwytnych klinicznie
danych wskazujących na zaburzenia układowe, względnie
hormonalne (próba krwi, obraz krwi, próba opadania
krwinek).
Celem przestrojenia odczynów ustroju.
D a w k o w a n i e : 3—5 razy dziennie po 15—20 kropel.

Hamamelis Oligoplex
S k ła d i w s k a z a n ia p o s z c z e g ó ln y c h s k ła d n ik ó w :
B u fo r a n a C U — o d z ia ła n iu a d r e n a lin y .
C a l c i u m c h lo r . D 3 — d ia t h e s is h a e m o rrh a g ic a .
C l e m a t i s D U — u lcu s c r u r is .
H a m a m e li s D 3 — k r w a w ie n ie ż y ln e , m e t r o r r h a g ia , k r w a w ie n ie z ż o ­
łą d k a , j e l it , p ę c h e rz a , n e re k i p łu c. H a e m o rrh o id e s , u lcu s c r u r is .
H y d r a s t is O U — h a e m o s ty p tic u m .
T r ł l l i u m p e n d . D 3 — k r w a w ie n ia ze s k ło n n o ś c ia m i do z a p a ś c i, k r w a w i e ­
n ia z n o sa .
C in n a m o m u m D 3 — u p o r c z y w e k r w a w ie n ia z n o sa , k r w a w ie n ia m a ­
c ic z n e , s z c z e g ó ln ie po p o ro n ie n iu .
C h in a O U — k r w a w ie n ia tę t n ic z e i ż y ln e , m a c ic z n e , ż o łą d k o w e , je lit o w e ,
p łu cn e i z n o sa , k r w a w ie n ia h e m o ro id a ln e .
P h o s p h o r u s D 6 — d ia t h e s is h a e m o r r h a g ic a , c h o ro b a B a r lo w a , W e r lh o f a ,
p u r p u r a , h a e m o p h ilia .
S e c a le c o r n u tu m D U — s k ło n n o ś c i do w y n a c z y n ie ń, k r w a w ie n ia m a c ic z n e ,
p ę c h e rz o w e , ż o łą d k o w e , je lit o w e , p łu c n e , z n o sa i u s t.
V in e a m in o r O 3 — h a e m o p to e , k r w a w ie n ia h a e m o rrh o id a ln e , m e n o r r ­
h a g ia , m e t r o r r h a g ia po o k re s ie p r z e k w it a n ia .
W s k a z a n i a : Silniejsze i niedające się miejscowo opanować
krwawienia z wewnętrznych narządów, macicy, płuc, w gu­
zach krwawnicowych, żylakowatości i trombocytemii.
Hamamelis oplx. działa wybitnie w krwawieniach obfi­
tych żylnych, z naczyń włoskowatych, o ciemnej barwie.
U w a g i k l i n i c z n e : Hamamelis oplx. stanowi przykład
naszych możliwości farmakologicznych w osiąganiu korzyst­
niejszych, niż dotąd, wyników. Składniki jego działają wy­
biórczo na śródbłonek naczyń włoskowatych i tętniczek bądź
też oddziaływują na drodze procesów biochemicznych i we­
wnątrz — wydzielniczych. Zestawić z poruszonymi przy
omawianiu Bovista oplx. uwagami dotyczącymi leczniczego
oddziaływania na zaburzenia w procesach krzepnienia krwi,
przepuszczalności komórek, atonii naczyń włoskowatych jak
uszkodzeń ścian naczyniowych.
D a w k o w a n i e : 3— 5 razy dziennie po 20 kropel.

70
 Hamamelis 0 „Madaus"
Hamamelis stosuje się często wewnętrznie i zewnętrznie
w zapaleniach i rozszerzeniu naczyń krwionośnych, a więc przy
varices, ulcus cruris, varicoceles, haemorrhoides, phlebitis,
trombosis i embolia. Przy phlegmonia alb. podaje się Hamamelis0
3 razy dziennie po 15—20 kr. na przemian z Mercur. solub.
oplx. (3 razy dziennie poi tabl.). Jako bardzo dobre haemostypti-
cum okazała się Hamamelis 0 przy haemorrhagiach o jasnej krwi
ze wszystkich narzazów, specjalnie z płuc, macicy, jelit i nerek.
Zewnętrznie stosuje się Hamamelis jako środek gojący
rany, szczególnie stare, opornie gojące się.
Hamamelis wchodzi w skład Hamamelis oplx., Hypericum
oplx., czopków hamamelisowych. Podaje się często Hamamelis
na przemian z podanymi oligopleksami, bądź też z Capsella
bursa pastoris 0 — D1 ,,Madaus“ , Arnica, oplx. lub Aesculus
oplx.
D a w k o w a n i e : Hamamelis 0 ,,Madaus" 3 razy dziennie
po 10—15 kr., Hamamelis D 1, D 2 itd. — 3 razy dziennie
po 15—20 kr., Hamamelis 0 ad us. exter. ,,Madaus“ — okłady
i pędzlowanie, Hamamelis maść hom. ,,Madaus“ — cienko
smarować
Op. oryg. 10.o, 20.o i 30.o.

Helleborus Oligoplex
S k ła d i w s k a z a n ia p o s z cz e g ó ln y c h s k ła d n ik ó w :
A d o n is D l* — p ie d o m o g i k r ą ż e n ia z o iig u r ią i h y d ro p s, e n d o c a rd it is
r h e u m a t ic a , m y o d e g e n e ra tio , s e rc e ty p u w c h o ro b ie B a s e d o w a .
A p o c y n u m D U — n le w y ró w n a n e w a d y s e r c a , m y o c a r d itis w r a z z p u c h lin ą .
C h im a p h ila u m b e l. D 3 — n y c t u r ia .
C o n v a l l a r i a D 4 — e n d o c a rd it is a c u t a , p rz y n ie w y ró w n a n y c h w a d a c h
s e rc a z p u c h lin ą , s ta n y z a p a ln e i c h o ro b y z a k a ź n e w r a z z n ie d o m o g ą
k r ą ż e n ia .
D i g i t a lis Dl * — b ic ie s e rc a i p u c h lin a .
H e lle b o r u s Dl * — p u c h lin a .

W s k a z a n i a : obrzęki pochodzenia sercowego i nerkowego.

Stosuje się zazwyczaj w początkach choroby.
Dawkowanie: 3 —5 razy dziennie po 20—30 kropel.

Helianthus Opodeldoc „Madaus“

Reumatyzm, rwa kulszowa, zapalenia z obrzękami, tyfus
brzuszny (osłabienie w układzie krążenia).
Zewnętrznie do wcierań.

71
 Helvella esculenta 0 „Madaus“
Esencja homeopatyczna z nadziemnej części świeżego grzyba,
jeszcze trującego, szczególnie zalecany w rozcieńczeniu D3 — DA
w ostrym, żółtym zaniku wątroby i ciężkiej żółtaczce. Stosuje
się kilkakrotnie po 10 kropli dziennie.
Op. oryg. 10.o i 25.o.

Hepar sulfuris Oligoplex

S k ła d i w s k a z a n ia p o s z c z e g ó ln y c h s k ła d n ik ó w :
C a l c i u m c a r b . D 3 — u p o r c z y w e o w r z o d z e n ia błon ś lu z o w y c h , p a n a r it ia ,
u lc u s s e p t i n a r i i , o t it is m e d ia p u r u le n t a , a c n e , fu ru n c u lo s is , s c ro p h u -
lo d e r m a .
C a l c i u m f lu o r . D 3 — p rz e w le k łe r o p ie n ie i s k ło n n o ś ć do t w o r z e n ia
p rz e to k .
C a l c i u m p h o sp h o r. D 3 — a b sc e ssu s, fu ru n c u lu s , s z c z e g ó ln ie p rz y T o p ie ­
n ia c h s k r o fu lic z n y c h .
H e p a r « u lfu r ls D 3 — p r z e t o k i I w r z o d y w g r u c z o ła c h , k o ś c ia c h i s t a w a c h ,
z im n e i g o rą c e r o p n ie , w r z o d y s k ó r y i błon ś lu z o w y c h , fu ru n c u lu s ,
c a rb u n c u lu s , p a n a r it ia , ro p n e z a p a le n ie g ru c z o łó w p a c h w in o w y c h ,
ro p n y ro z p a d k ila k ó w , u lc u s c o rn e a e cum h y p o p y o n , o t it is m e d ia
p u r u le n ta .
M a n g a n u m a c e t . D 3 — o w r z o d z e n ia s k ó r y , o t it is m e d ia p u r u le n ta .
S i l i c e a D 3 — ro p ie n ie g ru c z o łó w , ro p n ie , ro p n ie m ig d a łk ó w , p a n a r it ia ,
fu ru n c u lo s is , c a rb u n c u lu s , u p o r c z y w e o w r z o d z e n ia s k ó r y .
K a liu m jo d a t u m D U — s c r o p h u lo s is .

W s k a z a n i a : Ograniczone procesy ropne, szczególnie prze­

biegające w skórze i w tkance podskórnej. Furunkuły. Kar-
bunkuły. Zastrzał, ropowica. Zakażone wrzody goleni.
Abscessus tonsillaris et paratonsillaris.
U w a g i k l i n i c z n e : Składniki Hepar sulf. oplx. są częściowo
opisane w piśmiennictwie homeopatycznym jako „leki tkan­
kowe". Określenie to ma swe empiryczne i kliniczne uza­
sadnienie. Przede wszystkim ustrój usiłuje odgraniczyć
miejscowym wałem zapalnym (ochronnym) tkanki uszko­
dzone wybiórczo-toksycznie przez czynnik chorobowy, będący
w danym przypadku natury bakteryjnej. Zatem w zakażo­
nym organizmie następuje na drodze biologicznej przyspie­
szenie, wzgl. pomyślniejszy przebieg tych regulacyjnych
czynności. W rezultacie spostrzega się znacznie szybsze
umiejscowienie procesu zapalno-ropnego. W piśmiennictwie
biologicznym znaleźć można empiryczne potwierdzenie możli­
wości wpływania na biologiczne etapy ropnego zapalenia
tkanek w sensie przyspieszonego umiejscowienia i wyod­
rębnienia sprawy chorobowej. Możliwość ta istnieje tak
długo, dopóki ustrój może jeszcze w ogóle reagować od­
czynem obronnym.
Kwestia wczesnego nacięcia jeszcze nie umiejscowionej,
ropnej sprawy zapalnej stanowi sporne zagadnienie, na

72
 temat którego we współczesnej chirurgii brak dotąd zgod­
nego stanowiska. Autor w przypadkach leczonych biolo­
gicznie ograniczonych spraw ropnych, ropniów okołomigdał-
kowych itd. uzyskał potwierdzenie ze strony zainteresowa­
nych chirurgów zadziwiająco szybkiego umiejscowienia sprawy.
D a w k o w a n i e : Należy liczyć się też z możliwością silniej­
szego odczynu towarzyszącego działaniu Hepar sulf. oplx.
Z tych też względów należy stosować go z odpowiednimi
przerwami, celem ułatwienia ustrojowi przeprowadzenia
odnośnych reakcji. Np. w początkach ropnego zapalenia
stosuje się co 2 godziny szczyptę proszku na czubku noża
lub 1 tabl. dopóki nie nastąpi umiejscowienie sprawy, ropne
rozmiękczenie, wzgl. pęknięcie lub dokąd inne zabiegi nie
stają się konieczne. Miejscowa, powodująca rozmiękczenie
terapia cieplna, kataplazmy itd. mogą tu znaleźć zastoso­
wanie.

Hypericum Oligoplex
S k ła d i w s k a z a n ia p o s z c z e g ó ln y c h s k ła d n ik ó w :
C h a m o m i l l a D 3 — d y s m e n o rrh o e a cum m e n o r r h a g ia .
H a m a m e l i s D 3 — d y s m e n o rrh o e a z o g ó ln y m o s ła b ie n ie m , m e n o r r h a g ia .
H y d r a s t i s D U — d y s m e n o rrh o e a , m e n o r r h a g ia , o v a r a l g ia .
H y p e r ic u m D 3 —- d y s m e n o rrh o e a cu m o lig o m e n o rrh o e a .
S e n e c io D 3 — d y s m e n o rrh o e a z je d n o c z e s n ą d y s u riq .
V i b u r n u m o p u l. D 3 — d y s m e n o rrh o e a cum o lig o m e n o rrh o e a , n ie p o k ó j.

W s k a z a n i a : Złe samopoczucie, dolegliwości czuciowe,

ruchowe i nadwrażliwość, których podłoża należy się dopa­
trywać w nadmiernej pobudliwości narządów małej miednicy.
Skurcze pęcherza, dysmenorrhoea, celem ułatwienia porodu
Itd.
Ogólne zaburzenia o charakterze przeczulicy w na­
bytej neurastenii ze skłonnością do umiejscowienia na narzą­
dach brzusznych.
U w a g i k l i n i c z n e : Hypericum oplx. należy do rzędu
środków, które lecznictwo biologiczne stosuje w napadach
bólów i nadmiernej pobudliwości. W pewnym sensie
rozchodzi się tu o wpływ hartujący, skierowany na cały
organizm, np. w innych dziedzinach daje się to osiągnąć
hydroterapią. Porównaj z Lobelia oplx. i Sumbulus oplx.
D a w k o w a n i e : 3 —5 razy dziennie po 15—20 kropel.

Hypnoticum Oligoplex (tabi.)

S k ła d i w s k a z a n ia p o s z c z e g ó ln y c h s k ła d n ik ó w :
L u p u l in u m D 3 — b e z se n n o ść .
A c id . b a r b i t u r . D l — s e d a t iv u m .

73
E x t r . la c t u c a e v ir o s a e D 3 — a n a lg e tic u m , s e d a t iv u m .
A v e n a s a t i v a D 2 — d z ia ła n a s e n n ie .
S c o p o la m i n . h y d r o b r o m ic . D 4 — h y p n o tic u m .
W s k a z a n i a : Środek nasenny. Działa również dobrze w ku­
racji odwykowej morfinistów.
D a w k o w a n i e : 2—3 tabl. na raz.

Hypophysis extract. Oligoplex

S k ła d i w s k a z a n ia p o s z c z e g ó ln y c h s k ła d n ik ó w :
U s t ila g o m a y d is D 2 — z a b u r z e n ia w w y d z ie la n iu g ru c z o łó w d o k re w n y c h .
C h a m o m i l l a D 3 — a n tis p a s m o d ic u m , a n a lg e tic u m .
C h in a D 3 — ś ro d e k p o b u d z a ją c y .
H a m a m e l i s D 3 — h a e m o s ty p tic u m .
T e r e b i n t h i n a D 4 — d z ia ła d o d a tn io n a b ło n y ś lu z o w e , d iu re t ic u m .
V a l e r i a n a D 3 — u s p a k a ja ją c y .
V i s c u m a lb u m D 3 — u s p a k a ja ją c y .
W s k a z a n i a : Zaburzenia w wydzielaniu gruczołów dokrew­
nych szczególnie jajników. Niedomogi czynnościowe jajni­
ków.
D a w k o w a n i e : 3—4 razy dziennie po 20—30 kr., w czasie
porodu co 15—20 minut tę sama ilość.

Insulinum Oligoplex
S k ła d i w s k a z a n ia p o s z c z e g ó ln y c h s k ła d n ik ó w :
A l l i u m s a t . D 3 — z a b u r z e n ia t r a w ie n n e .
A l c h e m ill a D 3 — d ia b e te s .
A r s e n ic u m D 4 — h e p a t it is , p a n c r e a t it is .
B e lla d o n n a D 4 — ś ro d e k p r z e c iw z a p a ln y .
B u fo r a n a C 4 — o d z ia ła n iu a d r e n a lin y .
C e a n o t h u s a m e r i c . D 2 — o d z ia ła n iu in s u lin y .
K r e o s o t u m D 4 — d ia b e te s .
S t r y c h n in , n it r . D 4 — o b r z ę k i w ą t r o b y .
S y z y g iu m ja m b . D 3 — d ia b e te s .
T a r a x a c u m D 3 — s c h o r z e n ia w ą t r o b y , d ia b e te s .
W s k a z a n i a : Diabetes mellitus i jej powikłania, dokuczliwe
pragnienie.
D a w k o w a n i e : Przez cztery tygodnie 3 razy dziennie po
10—20 kropel, po tym 4 tygodnie przerwy i znów kurację
powtórzyć.

Ipecacuanha Oligoplex
S k ła d i w s k a z a n ia p o s z c z e g ó ln y c h s k ła d n ik ó w :
B e lla d o n n a D 4 — p e rtu s s is w o k re s ie n ie ż y t o w y m .
D r o s e r a D 3 — p e rt u s s is , k r w a w ie n ia z uszu i u s t.
H y o s c y a m u s D 4 — k a s z e l o ty p ie k rz t u ś c o w y m .
I p e c a c u a n h a D 4 — k r z t u s ie c z ty p o w y m k a s z le m p o d c za s n a p a d u .
O le u m s in a p is D 4 — p e rtu s s is .
O le u m t e r e b in t h . D 4 — m ę c z ą c y s u c h y k a s z e l.
S e n e g a D 3 — p e rtu s s is u n a la n y c h d z ie c i.

74
W s k a z a n i a : Dolegliwości dróg oddechowych, tchawicy
i oskrzeli, przebiegające z napadami suchego kaszlu o typie
krztuścowym, pobudzającego do wymiotów. Rhinitis infec­
tiosa ze skłonnością do zstępowania w dół.
Krztusiec II i III okresu z wyraźnie zaznaczonymi obja­
wami nieżytu oskrzeli.
Najodpowiedniejsze do leczenia za pomocą Ipecacuanha
opix. są te postaci kaszlu, które nasilają się w pozycji leżącej
chorego (w nocy) i wykazują charakter napadowy. Napa­
dom towarzyszy często kichanie.
Dawkowanie: 3—5 razy dziennie po 20 kropel.

Jodum Oligoplex
S k ła d i w s k a z a n ia p o s z cz e g ó ln y c h s k ła d n ik ó w :
A r s e n ic u m jo d . D U — d ia t h e s is ly m p h a t .- e x s u d a t i v a , w y n is z c z a n ie
w n a s tę p s tw ie k iły .
B e lla d o n n a D U — o s tr e n ie ż y t y w s k u t e k p r z e z ię b ie n ia .
C h a m o m i l l a D 3 — s k ło n n o ś ć do p r z e z ię b ie n ia .
J o d u m D 4 — s c r o p h u lo s is , t o n s illit is h y p e r t r o p h ic a , I l i o k re s k iły .
K a liu m b ic h r . D 4 — s k ło n n o ś ć do p r z e z ię b ie ń , d ia t h e s is e x s u d a t- ly m -
p h a t ic a , Ili o k re s k iły .

W s k a z a n i a : Ostry i podostry nieżyt nosa. Skłonność do

stałych nawrotów. Laryngitis acuta u dzieci. Jodum oplx.
wpływa w sposób widoczny na objawy dławca wrzekomego
(pseudocroup).
Angina catarrhalis i parenchymatosa o przebiegu pod­
ostrym i przewlekłym.
Postacie podtoksyczne z obrzękiem okolicznych gru­
czołów szyjnych.
U w a g i k l i n i c z n e : Mikrodawka jodu niezależnie od swego
znaczenia leczniczego ma obecnie uzasadnienie eksperymen-
talno-naukowe. Jej korzystny wpływ na te zespoły chorobowe,
które jak obraz w zwierciadle podobne są do objawów
nadwrażliwości, występującej po zatruciu jodem, stanowi
klasyczny przykład leczenia w myśl prawa podobieństwa.
Na innym miejscu omówione jest uzasadnienie i zakres
leczenia jodem w chorobie Basedowa. Rzeczą ważną i tylko
w homeoterapii do celów leczniczych wykorzystaną jest fakt
stwierdzony eksperymentalnie, iż jod jedynie w mikrodawce
rozszerza naczynia tętniczki. Działa on zatem spazmoli-
tycznie. Dawka jodu, w której rozszerza on naczynia,
waha się pomiędzy 1 :180.000, a 1 : 5.400.000 (około D4—D6).
Dawka optymalna znajduje się w pobliżu minimum, a więc
na pograniczu dających się w ogóle określić czynnych dawek.
Stosowanie dużych dawek jodu wskazane wyłącznie w kile

75
 trzeciorzędowej. Mogą one jednak działać korzystnie także
i poza kiłą, w miażdżycy naczyń, wpływając dodatnio na
lepkość krwi.
D a w k o w a n i e : 3—5 razy dziennie po 15—20 kropel.

Juniperus Oligoplex
S k ła d i w s k a z a n ia p o s z c z e g ó ln y c h s k ła d n ik ó w :
A c id . n it r . D 4 — n e p h r it is a c u t a ,et s u b a c u ta .
A n a g a l l i s D 3 — n e p h r it is c h r o n ic a .
A p is D 3 — n e p h r itis s c a r la t in o s a e t g r a v id a r u m , z y lin d r u r ia , h a e m a t u r ia ,
o lig u r ia , a n u r ia .
B a s il ic u m D 3 — n e p h r itis — w s z y s t k ie p o s ta c ie .
B e lla d o n n a D 4 — n e p h r it is s c a r la t in o s a .
C a n t h a r i s D 4 — n e p h r it is a c u t a p o łą c z o n a z b ó la m i w o k o lic y n e re k ,
a n u r ia , o lig u r ia .
C o p a i v a D 4 — p y e lo n e p h ritis .
J u n ip e r u s D 3 — n e p h r itis c a t h a r ., o lig u r ia , a n u r ia .
P u ls a t ill a D 4 — is c h u r ia , h a e m a t u r ia .
S a b a l s e r r u l a t a D 5 — n e p h r o p a th ia u p r o s t a t y k ó w .
T e r e b i n t h i n a D 4 — n e p h r it is po o s tr y c h s c h o rz e n ia c h , u r a e m ia .
T h u ja D 3 — p y e lo n e p h ritis , s z c z e g ó ln ie n a tle k o n s t y t u c |l h y d ro g e n n e j.

W s k a z a n i a : Postacie nefrotyczne podostrych i przewlek­

łych chorób nerek, wzgl. mieszane postacie nephritis i neph-
rosis. Późne okresy płoniczego zapalenia nerek. Hypo-
stenuria w powyższych chorobach. Zwiastuny i pierwsze
objawy mocznicy (wymioty, biegunki, odurzenie i inne objawy
toksyczne) nieraz również ustępują.
P/elitis, stany następcze po nephrolithiasis, hydronephro­
sis, haematuria, podrażnienia pęcherza, kurcz pęcherza itd.
Intoksykacje i ich kliniczne odpowiedniki: asthma urae­
micum, eclampsia, podrażnienia skóry.
D a w k o w a n i e : ponieważ w wyżej wymienionych postaciach
chorobowych przeważają objawy przewrażliwienia — z dru­
giej zaś strony poszczególne składniki oligopleksu wpływają
wybitnie wybiórczo na schorzałe tkanki, reakcja po zażyciu
środka, jak to zaznaczono już na innym miejscu, wymaga
stałej obserwacji. Najlepiej można to osiągnąć, zalecając
przerwy w stosowaniu środka.
Stosuje się zatem 5 —8—10 kropli dziennie przez 3—4 dni.
Mogą być brane na cukrze, wzgl. w niewielkiej ilości wody.
W przerwie trwającej 2—3 dni mocz powinien być stale
kontrolowany.

Juniperus 0 Madaus
Juniperus jest jednym z głównych środków moczopędnych.
W pierwszej linii stosuje się w puchlinie (także ascites i hy­
drops card.) połączonej z anurią, w nephropathia i cystopathia

76
(w świeżym zapaleniu nerek jest przeciwwskazany), pyelitis
i albuminurii. Bardzo dobre wyniki osiągnięto stosując Juni­
perus w dnie i reumatyzmie, oraz złogach. Dobre usługi daje
Juniperus w schorzeniach żołądka (dyspepsja, flatulentia, diarr­
hoea, enteritis, gastritis).
Juniperus wchodzi w skład Juniperus oplx.
D a w k o w a n i e : Juniperus 0 ,,Madaus“ — 3 razy dziennie
po 10—15 kr. Juniperus D 1, D 2 itd. 15—20 kr.
Op. oryg. 10.o, 20.o i 30.o.

Kalium chloratum Oligoplex

S k ła d I w s k a z a n ia p o s z c z e g ó ln y c h s k ła d n ik ó w :
A c id u m n it r . D 4 — o w r z o d z e n ia s k ó r y i błon ś lu z o w y c h .
A r s e n ic u m jo d . D 4 — o w r z o d z e n ia s k ó r y z s iln y m p ie c z e n ie m .
K a liu m c h lo r a t u m D 4 — b o lesn e w r z o d y r o g ó w k i.
M e r c u r iu s c y a n a t . D S — o w r z o d z e n ia w g a rd le i k r t a n i , s p r a w ia ją c e ból
p o d c za s m ó w ie n ia .
P h o s p h o r u s D 6 — p ie k ą c e o w r z o d z e n ia s k ó ry i błon ś lu z o w y c h .

Wskazania: Podostre, wzgl. przewlekłe, długotrwałe

nieżyty błon śluzowych nosa i zatok bocznych z wybitnie
ropnym charakterem wydzieliny, postaci ropotokowej.
Przewlekłe ropne zapalenie migdałków gardła i podnie­
bienia.
U w a g i k l i n i c z n e : Powinowactwo wybiórcze czynnych
składników do systemu siateczkowo-śródbłonkowego nie
wymaga bliższego omówienia, dla tych, którzy obeznani są
z piśmiennictwem homeoterapeutyczno-biologicznym.
Określone typy reakcji i zaburzeń czynnościowych błony
śluzowej i tkanki limfatycznej dotyczą głęboko usadowio­
nych intoksykacji o ukrytym działaniu oraz czynników kon­
stytucjonalnych. Homeoterapia od dawna zwróciła uwagę
na te czynniki i uwzględniła je w swych zaleceniach leczniczych.
W raz z innymi badaczami (Schimert) autor, stosując ten
oligopleks, poczynił szereg różnych, godnych uwagi, do­
świadczeń terapeutycznych. Dotyczą one dzieci ze skazą
wysiękową w wieku poprzedzającym okres dojrzewania,
cierpiących na silny ropotokowy nieżyt nosa. Jedna z chorych
przez całe lata zużywała dziennie, 6 —10 chustek do nosa
celem usunięcia cuchnącej, pół płynnej ropnej wydzieliny,
która pozostawiała na płótnie sztywne, barwne plamy.
Ostrożne, miejscowe leczenie zaordynowane przez lekarza-
specjalistę nie dało pomyślnego wyniku. Po trwającym mie­
siące wewnętrznym stosowaniu oligopleksu nastąpiło zwolna
całkowite, potwierdzone także przez specjalistę wyzdrowie­
nie. Przedwczesne przerywanie wewnętrznego leczenia wy­
wołało w następstwie regularnie zaostrzenie sprawy. Leczenie

77
 dolegliwości spowodowanych miejscowymi ogniskami w ja­
mach dodatkowych nosa daje mniej pomyślne rezultaty,
aniżeli w tych przypadkach gdy schorzenie błon śluzowych
ma charakter rozlany. Trudniejsze do opanowania są też
sprawy ropne na migdałkach, przy których utrudniony jest
odpływ wydzieliny ropnej przez wytworzenie uchyłków, po­
wodujących mechaniczny zastój wydalin.
W przypadkach, gdy nie można się zdecydować na
operacyjne usunięcie schorzałej tkanki, wielce pomocną
jest, jak wykazało doświadczenie, kuracja tranowa prze­
prowadzana energicznie przez dłuższy okres czasu.
D a w k o w a n i e : 3—5 razy dziennie po 15—20 kropel.

Kalium jodatum Oligoplex

S k ła d i w s k a z a n ia p o s z cz e g ó ln y c h s k ła d n ik ó w :
A r s e n ic u m a lb . D 5 — m y o d e g e n e ra tio n a tle s k le r o t y c z n y m , d n a .
C l e m a t i s D 3 — a r t h r i t i s e t p ra e c a n c e ro s is .
K a liu m jo d a t u m D l i — a r t e r io s c le r o s is , d n a .
Wskazania: Przewlekłe, zapalne obrzęki gruczołów
chłonnych o twardej konsystencji. Szczególnie dotyczy to
okolicy pachwinowej. Przewlekłe nieżyty oskrzeli z rozedmą,
lepką, skąpą wydzieliną, z zaburzeniami czynnościowymi
o typie spastycznym. Obrzęki gruczołów oskrzelowych,
zapalenie zatoki czołowej. Praesclerosis i rozpoczynająca
się miażdżycą naczyń wieńcowych serca i układu naczynio­
wego. Miażdżyca naczyń mózgowych, zwłaszcza zapobie­
gawczo przed udarem mózgowym. Pierwotne, przewlekłe
periarthritis i arthritis, bursitis serosa subacuta et chronica.
W lactorrhoea u położnic skutecznie działa dawka większa.
U w a g i k l i n i c z n e : Leczenie jodem, wzgl. związkami jodu
w sensie biologiczno-homeoterapeutycznym opiera się na
następujących przesłankach:
1. Metodyczne stosowanie bardzo małych ilości jodu, celem
zadziałania na podstawową przemianę materii poprzez
metabolizm jodowy tarczycy. Jest to przeważnie oddziały­
wanie dynamiczne.
2. Zaburzenia częściowo o typie patologii czynnościowej,
jak skłonność do nieżytów błony śluzowej, obrzęk na­
głośni, obrzmienia błony śluzowej tchawicy i oskrzeli itd.,
częściowo strukturalne zmiany tkankowe, lymphoma.
Wszystkie te zjawiska stanowią wyraz czynnej obrony
organizmu. Dawka lecznicza jest względnie mała.
3. Spazmolityczne działanie bardzo małych dawek jodu na
ścianę naczyń: działanie biologiczne. Warunkiem koniecz­
nym jest tu mikrodawka. Optimum działania znajduje
się w pobliżu dawki minimalnej (patrz Jodum oplx.).

78
 U. Fizjologiczne, wzgl. lecznicze działanie większych dawek
jodu, np. na lepkość krwi, na twory powstałe w kile
trzeciorzędowej.
Działanie etiologiczno-swoiste i tkankowo-swoiste czę­
ściowo nieznanej dotąd jeszcze natury. Dla osiągnięcia
efektu są tu niezbędne nieraz dość duże dawki.
Z innych składników stanowi Arsenicum album środek
dostatecznie znany jako wzmagający działanie jodu, zwła­
szcza na stwardniałe obrzęki gruczołów chłonnych.
Natomiast Clematis recta stanowi środek wymagający
jeszcze szczególnego omówienia. Niewiele jest zapewne
homeopatycznych środków, które rozszerzają w tym stopniu
tętniczki i surowicze zakończenia naczyń włoskowatych.
Clematis recta prowadzi też do stanów obrzękowych ślu­
zówki i ściany naczyniowej. Tym tłumaczy się zapewne
zastanawiające działanie przy lactorrhoea u karmiących i na
błony surowicze torebki śluzowej zatoki czołowej i nosowej.
Te składniki dodatkowe, dostosowane biologicznie, po­
wodują pewne zobojętnienie jodku potasu. Mieszanina jest
też przez osoby wrażliwe dużo lepiej znoszona aniżeli czysty
roztwór jodku potasu.
Dawkowanie: 3—5 razy dziennie po 15—20 kropel.

Kalium phosphoricum Oligoplex

S k ła d i w s k a z a n ia p o s z c z e g ó ln y c h s k ła d n ik ó w :
A m b r a D 5 — b ezse n n o ść n a tle n e rw o w y m , n e u r a s t e n ia .
F e r r u m p h o sp h . D 3 — b e zse n n o ść n a tle n e rw o w y m , n e u r a s t e n ia .
K a liu m p h o s p h . D 3 — n e u r a s t e n ia , w y c z e r p a n ie n e rw o w e .
M u ir a p u a m a D 3 — n e u r a s t e n ia n a tle s e k s u a ln y m .
Y o h im b . h y d r o c h lo r . D 4 — n e u r a s t e n ia n a tle s e k s u a ln y m .

W s k a z a n i a : Stany wyczerpania i osłabienia podczas okresu

rekonwalescencji po chorobach zakaźnych, przemęczenie,
wstrząsy emocjonalne, nadużycia seksualne. Przemijające
o typie neuralgii, zmieniające miejsce dolegliwości towa­
rzyszące wyczerpaniu fizycznemu i nerwowemu. Zaburzenia
snu po przemęczeniu. Wzmacniające sen działanie uwydatnia
się dopiero pośrednio, po ogólnym wzmocnieniu.
Słaby popęd płciowy.
U w a g i k l i n i c z n e : Kwaśny fosforan potasu, dominujący
składnik Kalium phosph. oplx., wprowadzony do lecznictwa
jako nerwowo-odżywcze tonicum, należy do nieprzemijają­
cych zasług dra Schuesslera, twórcy tzw. biochemicznego
kierunku. Nader wyraziście wykazuje fosforan potasu działanie
,,odwrotne". Z jednej zatem strony większe dawki o swoisto-
farmakologicznym działaniu skutkują osłabiająco, z dru­

79
 giej zaś mniejsze dawki tegoż środka, działające swoiście-
biologicznie, pobudzająco.
Frapujące działanie tego środka występuje szczególnie
w upośledzonej zdolności do pracy, osłabieniu czynnościo­
wym i silnym zmęczeniu zależnie od zaatakowanego narządu,
np. w zmęczeniu umysłowym, zespole objawów osłabienia
czynności mózgowych, umiejscowionych stanach wyczerpania
wieku starczego, w duszności wysiłkowej u starych astma­
tyków i osobników dotkniętych rozedmą. Stosuje się także
w połączeniu z innymi zabiegami. Oligopleks ten cechuje także
działanie erotyzujące (aphrodisiacum) w endogennych lub
nabytych neurasteniach seksualnych. Działanie to uze­
wnętrznia się dopiero po dłuższym stosowaniu.
Dawkowanie: 3 —5 razy dziennie po 2 tabl. a 0.25 wzgl.
tyleż proszku.

Kalm ia Oligoplex
S k ła d i w s k a z a n ia p o s z c z e g ó ln y c h s k ła d n ik ó w :
A r g e n t u m c o li. D 5 — o s ła b ie n ie m ię ś n ia s e rc o w e g o .
C o n i u m D 4 — s k ło n n o ś ć do a r y t m i i .
D ig i t a lis D 4 — h y d ro p s, o s ła b ie n ie k r ą ż e n ia .
H e lle b o r u s D 4 — h y d ro p s.
K a l m i a D 3 — h y p e r t r o p h ia , w z g l. d il a t a t io cum in s u f f ic ie n t ia c o rd is ,
a o r t i t is lu e t ic a , a n g in a p e c to ris .
S p ig e lia D 3 — s k ło n n o ś ć do a r y t m i i , a n g in a p e c to ris .

W s k a z a n i a : Schorzenia mięśnia sercowego po przebyciu

polyarthritis i innych ciężkich spraw zakaźnych ze względną,
rozpoczynającą się niewydolnością mięśnia itd. Reguluje
rytm serca, zwłaszcza przy tętnie zwolnionym, niemiarowym.
Zaburzenia czynnościowe, powstałe w następstwie aortitis
i rozpoczynającego się tętniaka. Wskazany w leczeniu osob­
ników od dawna dotkniętych kiłą ze swoistymi zmianami
w ścianach naczyniowych. Postacie asthma cardiale, zwłaszcza
po ataku, dyspnoe motorica itd.
Kardiopatie na tle zaburzeń gruczołu tarczycowego
(thyreotoxycosis) i u osobników o uczulonym układzie wege­
tatywnym, późniejsze okresy rozpoczynających się organicz­
nych uszkodzeń mięśnia sercowego i naczyń.
Osłabienie układu krążenia z rozpoczynającym się zale­
ganiem wody (Hydrops).
W endo — i pericarditis stosuje się w miarę potrzeby w po­
łączeniu z innymi środkami.
Dawkowanie: 3—5 razy dziennie po 15—20 kropel.

80
 Koemis Koetjing — zioła jawajskie „Madaus“
(Fol. Ortosiphonis staminei)
Roślina pochodząca z Jawy i Sumatry. Posiada wybitny
wpływ na czynność nerek, zwiększając diurezę. Poza tym wzmaga
czynność wydzielniczą i innych gruczołów, w pierwszym rzędzie
wątroby. Wskazaniami do stosowania ziółek jawajskich są przede
wszystkim: choroby nerek, miedniczek nerkowych i pęcherza
moczowego, następnie miażdżyca, artretyzm. Poza tym dodatnie
działanie Ortosiphon stamineus uwydatnia się również w scho­
rzeniach wątroby i woreczka żółciowego (żółtaczka, kamienie
żółciowe), oraz w intoksykacjach pokarmowych.
S p o s ó b u ż y c i a : 2—3 razy dziennie naparzyć łyżeczkę
ziół na szklankę wrzącej wody, po 10 minutach przecedzić
i pić w stanie ciepłym.

Kreosotum Oligoplex
S k ła d i w s k a z a n ia p o s z c z e g ó ln y c h s k ła d n ik ó w :
C a n t h a r i s D A — s k ło n n o ś ć do t w o r z e n ia w y s ię k ó w z je d n o c z e s n ą g r u ź ­
lic ą n a r z ą d ó w m o c z o p łc io w y c h .
C h e lid o n iu m D A — o g n is k a z a p a le n ia p łuc p r z e w a ż n ie po s t r o n ie p r a w e j
z je d n o c z e sn y m n ie d o m a g a n ie m c z y n n o ś c i w ą t r o b y .
K r e o s o t u m D A — w d a le k o p o s u n ię te j g r u ź lic y z k a c h e k s ją , h a e m o p to e
P u l s a t i l l a D A — g r o ż ą c a g r u ź lic a po g ry p ie i o d rz e .
T e r e b i n t h i n a D 3 — h a e m o p to e .

W s k a z a n i a : Objawy zaburzeń czynnościowych i zmian

tkankowych oraz następstwa gruźlicy. Sprawy zakaźne
w obrębie płuc, skłonność do przeziębienia i nieżytów: na­
wroty ,.grypy", tracheobronchitis, sprawy toczące się we
wnękach gruczołowych, okołooskrzelowe i okołownękowe
odczyny ogniskowe, odczyny tkankowe w postaciach skłon­
nych do utajonego przebiegu.
Specjalne kliniczne postacie w przebiegu i rozwoju
gruźlicy płuc nie postępującej (stationaris), tuberculosis
pulmonum fibrosa.
Uwagi kliniczne: Porównać z danymi omówionymi
przy Cetraria island. oplx., Emulsji tranowej oraz z od­
nośnym piśmiennictwem.
Dla współczesnej kliniki momentem najbardziej istotnym
w leczeniu gruźlicy płuc jest wczesne jej rozpoznanie łącznie
z kontrolą promieniami Roentgena. Ogólne wytyczne
terapii gruźlicy płuc są powszechnie znane: możliwie jak
najszybsze umiejscowienie sprawy, odgraniczenie, zapobie­
ganie rozpadowi istniejących ognisk zakaźnych — ogniska
pierwotnego i nacieku wczesnego oraz gruntowna zmiana
warunków, sprzyjających dalszemu rozsiewaniu się zarazków.

ó 81
 Oczywista postulaty te nie sq łatwe w praktyce do
urzeczywistnienia. Jedynie ignoranci nie będą doceniać
korzyści i konieczności ingerencji lekarza także i w tej dzie­
dzinie. Nawiązując do kwestii leczenia gruźlicy powtarzamy,
że nie w każdym przypadku gruźlicy płuc, jak i nie każdemu
choremu może lekarz udzielić konkretnej pomocy. Z drugiej
strony można stwierdzić, że każdy biologiczny etap gruźli­
czego zakażenia może .być opanowany za pomocą właściwie
dobranych środków biologicznych. Oczywista, rzeczą nie­
zbędną jest uwzględnienie przebiegu, kierunku i zdolności
odczynowej wobec intoksykacji oraz patologii czynnościowej
i tkankowej (piśmiennictwo).
Znajomość swoiście — tkankowego mechanizmu dzia­
łania i swoistej zdolności odczynowej leków wypróbowanych
w terapii biologicznej umożliwia lekarzowi wpływ na ener­
getykę procesów zdrowienia, a stąd i na przebieg choroby
w znacznej ilości przypadków.
D a w k o w a n i e : 3—5 razy dziennie po 15—20 kropel. N aj­
lepsze wyniki praktyczne daje 15—20 kropli Kreosotum oplx.
na 1 łyżeczkę miodu, gliceryny z jednym żółtkiem.

Ledum Oligoplex
S k ła d i w s k a z a n ia p o s z c z e g ó ln y c h s k ła d n ik ó w :
C h in a D 3 — r e u m a ty z m i d n a .
C o lc h ic u m D U — r e u m a ty z m i d n a , s z c z e g ó ln ie a t a k u ją c e b łon y s u r o w ic z e .
L e d u m D 3 — re u m a ty z m , d na.
N a t r iu m c it r . D 2 — re u m a ty z m , d na.
P h a la r is c a n a r . D 3 — d n a .
U lm u s c a m p . D 3 — d n a , b e zse n n o ść n a tle d n a w y m .

W s k a z a n i a : Schorzenia reumatyczne, myalgia, arthralgia,

dolegliwości o typie neuralgii, o przebiegu podostrym, prze­
wlekłym, bezgorączkowym. Etiologicznie zazwyczaj są to
następstwa przeziębienia podczas dżdżystej pogody, fizycz­
nego lub sportowego przemęczenia.
U w a g i k l i n i c z n e : Ledum oplx. działa skutecznie u osob­
ników o określonych typach odczynowych, których dolegli­
wości powstały na tle zwolnionej przemiany moczanowej.
Pomyślny wpływ wywiera także na dolegliwości stenokar-
dialne, anginoidalne, współistniejące z przewlekłym gośćcem.
Schorzałe tkanki cechuje skłonność do zapalnych stanów
okołostawowych, naciekowych, wzgl. odkładania złogów
kwasu moczowego.
Dawkowanie: 3 —5 razy dziennie po 20 —30 kropel.

82
 L o b e lia O lig o p le x
S k ła d i w s k a z a n ia p o s z c z e g ó ln y c h s k ła d n ik ó w :
A c id . h y d r o c y a n . D 6 — k u rc z e tę ż c o w e , e p ile p ty c z n e , u re m ic z n e .
A c o n it u m D 4 — b óle is c h ia t y c z n e i n e rw u tr ó jd z ie lc z e g o .
A r s e n ic u m a lb . D 4 — s iln e o k re s o w e n e u ra lg ie , s z c z e g ó ln ie w y s t ę p u ­
ją c e po p ó łn o c y .
C i c u t a v i r . D 4 — k u rc z e e p ile p ty c z n e 1 h is te r y c z n e , e k la m p s ja u d z ie c i.
H y o s c y a m u s D 4 — k u rc z e k lo n ic z n e , p lą s a w ic z e lu b o ty p ie e p ile p t y c z ­
n ym .
I g n a t ia D 4 — k u rc z e h is t e r y c z n e , e p ile p ty c z n e , p lą s a w ic z e .
L o b e li a D 4 — k u rc z e m ię ś n i g ła d k ic h .
O p iu m D 4 — s e d a t iv u m .
S t r a m o n iu m D 4 — n a p a d y k u rc z o w e p o c h o d z e n ia m ó z g o w e g o , e p ile p s ja .
S t r y c h n in u m D 5 — n a p a d y k u r c z y tę ż c o w y c h .
U r e t h a n D 4 — h y p n o tic u m .

W s k a z a n i a : Uogólniona lub zlokalizowana hyperaesthesia

hypermobilitas i hypersensibilitas. Bóle, neuralgie, skłonność
do kurczów i wynikające stad zaburzenia snu. Częste budze­
nie się wraz z niespokojnym zachowaniem się dzieci. Zespoły
zaburzeń czynnościowych odpowiadające ostrym i podostrym
okresom myelitis i neuritis.
U w a g i k l i n i c z e : Ten złożony preparat jest zasadniczo
stosowany w celu czynnego w sensie biologicznym oddziałania
na uczulenie odczynowe. Fakt ten utrudnia dokładne wymie­
nienie poszczególnych wskazań.
Uwzględniając swoiste działanie na wątrobę i szczególną
zdolność odczynową poszczególnych czynnych składników
Lobelia oplx. (patrz odnośne piśmiennictwo) stwierdzić
należy, iż w pierwszej linii preparat ten charakteryzuje
„działanie odwrotne*1, które wykazują dawki najmniejsze
środków działających swoiście. Autor uzyskał stosując ten
środek w różnych długoletnich, bolesnych cierpieniach,
w których tylko dawki maksymalne sprowadzały dostateczną
euforię, odzwyczajenie od narkotyków i trwałe ustąpienie
bólów. W przypadkach opornych często korzystne jest
połączenie z Sumbulus oplx.
Dawkowanie: 3—5 razy dziennie po 15—20 kropel.

Lupulinum Oligoplex
S k ła d I w s k a z a n ia p o s z c z e g ó ln y c h s k ła d n ik ó w :
A n e t h u m g r a v . D 3 — b e z se n n o ść .
C o r ia n d r u m s a t . D 3 — s e d a t iv u m .
H y p e r ic u m D 3 — C o m m o tio c e r e b r i, n e u ro s is t r a u m a t ic a , t e ta n u s .
L u p u lin u m D 2 — b e zse n n o ść i p o b u d liw o ś ć .
O l e a n d e r D 4 — p a r a p le g ia , s z c z e g ó ln ie k o ń c z y n d o ln y c h , h e m ip le g ia ,
s z c z e g ó ln ie p r a w a z p o ra ż e n ie m ję z y k a .
U r e t h a n D 4 — b e z se n n o ść .
V a l e r i a n a D 3 — se d a tiv u m .
V e r a t r u m v i r . D 4 — p a r a e s t h e s ia e t c h o re a m in o r.

6* 83
W s k a z a n i a : Zaburzenia snu w okresie rozwoju (szczyt
okresu pokwitania), wzgl. w okresie przekwitania u obu
płci.
Stany pobudliwości płciowej, długotrwałe, przykre
erekcje i inne dolegliwości na tle abstynencji seksualnej
będące przyczyną zaburzeń snu.
Chorda nocturna w gonorrhoea i w prostatismus.
U w a g i k l i n i c z n e : należy powściągliwie stosować modne
środki o działaniu narkotyzującym ośrodki snu.
Nie ma środków nasennych, które by przy trwałym sto­
sowaniu pozostawały obojętne dla ustroju. Z każdym z tych
środków związane jest niebezpieczeństwo przyzwyczajenia
się i stępienia wrażliwości ważnych ośrodków dla życia.
Stwierdzono, iż często można łatwo, w sposób nieszko­
dliwy wpłynąć na zaburzenia snu za pomocą środków obo­
jętnych, specjalnie dobranych, wzgl. posługując się prepara­
tem skombinowanym.
D a w k o w a n i e : zależnie od uporczywości i nasilenia dolegli­
wości daje się po obiedzie, przed snem i w nocy 15—20
kropli w łyżce stołowej wody. Wyraźne działanie występuje
dopiero po 8 —10 dniowym regularnym stosowaniu leku
jako zsumowanie podprogowych bodźców.

Magnesin „M cidaus"
S k ła d :
T h y m u s o p lx ., ( A n t i m o n . c r u d ., B is m . n i t r . b a s ., C a r b o v e g . M a g n e s
p h o sp h ., M a g n e s iu m o x y d ., M a jo r a n a , T h y m u s ), B is m u t h .
s u b n it r ., R h iz . R h e i, N a t r . b ic a r b ., N a t r . s u lf.
Sposób użycia: rano na czczo łyżeczkę proszku od kawy,
przy dokuczliwych dolegliwościach stosować x/2 łyżeczki od ka­
wy lub 2—3 tabl. po każdym posiłku.
W zespole objawów gastritis subacuta et chronica oraz
gastroenteroptosis. Hyperaciditas, ulcus ventriculi, ulcus duodeni,
zgaga, bóle pochodzenia spastycznego, niedomoga resorbcyjna
przewodu pokarmowego, dysfunkcja wątroby.
Jak wykazało doświadczenie preparat ten wpływa pomyślnie
na dolegliwości powodowane nadkwaśnością jak i podkwaśnością
oraz bezkwaśnością. Skuteczniej działa w przypadkach przebie­
gających z podkwaśnością i bezkwaśnością.
Op. oryg. około 120 g proszku, 60 g tabl. a 0.25.

Mater perlarum „Madaus“

Roztarta masa perłowa, zalecana jako środek działający
swoiście w roztarciu D 3 - D 4 przeciw ostitis fibrosa. Przyjmo­
wać kilkakrotnie po 1 tabletce dziennie.

84
 M a jo r a n a O lig o p le x
S k ła d I w s k a z a n ia p o s z c z e g ó ln y c h s k ła d n ik ó w :
A l o e D 3 — z a g ę s z c z e n ie k r w i .
A r s . a lb . D 4 — ro b o ra n s .
B e ll a d o n n a D 4 — d z ia ła p r z e c iw z a p a ln ie .
K o la D 3 — to n ic u m .
K a i. jo d . D 4 — s k r o fu lic z n e z a p a le n ia błon ś lu z o w y c h .
N u x v o m . D 4 — u s p o k a ja ją c o , p r z e c iw n ie ż y t o m .
M a j o r a n a D 3 — s p r z y ja ró w n o m ie rn e m u ro z c ie ń c z e n iu k r w i .
K r e o s o t u m D 4 — z a p a le n ia błon ś lu z o w y c h .

W s k a z a n i a : Diathesis exsudativa, żylaki, wadliwe roz­

mieszczenie krwi. Główny środek w zmianach konsystencji
krwi po naświetlaniach.
D a w k o w a n i e : 3 —5 razy dziennie po 10—20 kr. na wodzie.

Mercurius cyanatus Oligoplex

S k ła d i w s k a z a n ia p o s z c z e g ó ln y c h s k ła d n ik ó w :
A m m o n iu m b r o m . D 2 — c ro u p .
A c id u m n it r . D 4 — d ip h t e r ia , s z c z e g ó ln ie p rz y s k ło n n o ś c i do b ło n icy
n o so w e j I z g o r z e li.
C a m p h o r a D 4 — p o b u d z a s e rc e , d z ia ła w y k r z t u ś n ie .
J u n ip e r u s D 3 — d iu r e t ic u m .
M e r c u r iu s c y a n a t . D 5 — b ło n ic a .
S p o n g ia D 3 — c ro u p .

Wskazania: Anginy przebiegające ostro zazwyczaj ze

strukturalnym uszkodzeniem błony śluzowej i obrzękiem
okolicznych gruczołów chłonnych.
Angina diphterica et phlegmonosa (tonsillitis abscendens)
III okres zapalnego nacieku i martwica komórkowa.
U w a g i k l i n i c z n e : powyższe wskazania, dzięki swym
względnie prostym zmianom czynnościowo-patologicznym
i patologiczno-anatomicznym umożliwiają przekonanie się
0 często zadziwiających wprost rezultatach, osiąganych
za pomocą odpowiednio dobranych leków. Kryterium
odpowiedniego doboru stanowić tu będą histotropowe
1 organotropowe jak i czynnościowo-patologiczne podo­
bieństwa.
Pokrótce zobrazujemy szczególną zdolność przyswajania
środków terapii biologicznej przez schorzałe tkanki.
1. Angina catarrhalis odpowiada zmianom czynnościowo-
patologicznym w przekrwieniu aż do obrzęku surowiczego
zaatakowanej wybiórczo błony śluzowej. Do tych zmian dosto­
sowane są środki połączone w Agnus castus oplx.
2. Angina follicularis, wzgl. lacunaris odpowiada posunię­
temu już surowiczo-zapalnemu naciekowi atakowanej tkanki.
Należy stosować na przemian Agnus castus i Mercurius cyanatus
oplx.

85
 3. Terapeutycznym odpowiednikiem, w myśl wyłożonych
powyżej założeń, tonsillitis abscendens, ropnia okołomigdał-
kowego i ropnego rozmiękczenia oraz wału demarkacyjnego
zapalno-przekrwiennego w ognisku chorobowym są Hepar
sulfuris oplx., Echinacea 0 i Baptisia oplx.
4. Błonica. Mercurius cyan. oplx. odpowiada wybitnie
wybiórczo-toksycznemu działaniu swoistego zarazka, powsta­
waniu obrzęku, szybkiemu zgorzelinowemu rozpadowi schorza­
łych tkanek i toksycznemu wtórnemu oddziaływaniu na inne
narządy.
Dawkowanie: 3 —5 razy dziennie po 10—20 kropel.

Mercurius solubilis Oligoplex

S k ła d I w s k a z a n ia p o s z c z e g ó ln y c h s k ła d n ik ó w :
A u r u m n a t r . c h lo r . D 5 — III o k re s k ił / , h e p a t it is lu e t ic a , a o r t i t is lu e t ic a ,
o z a e n a lu e t ic a , lu es c e r e b r i.
K a liu m jo d a t u m D 4 — II I o k re s k iły .
K a liu m p h o sp h . D 3 — ta b e s , u lcu s p h a g e d a e n ic u m .
M e r c u r . s o lu b . D 4 — II o k re s k iły , s c h o r z e n ia o c h a r a k t e r z e ro p n y m .
N a t r i u m n i t r . D 3 — ta b e s d o r s a lis .
N a t r iu m s u lf u r . D 2 — la x a n s .

W s k a z a n i a : Odpowiada II i III okresowi ostrego i podostrego

przebiegu zapalenia. Okres powstawania ropnia w procesie
umiejscowionym. Karbunkuł. Ropowica. Impetigo conta­
giosa, liszajowate schorzenia skórne (przewlekłe postacie),
osteomyelitis, pemphigus neonatorum (zalecać karmiącym
matkom). Stomatitis, procesy metaluetyczne i luetyczne
(jako leczenie dodatkowe).
Dawkowanie: 3 —5 razy dziennie po 2 tabl. a 0,25 wzgl.
tyleż proszku.

Mezereum 0 ad usum externum „Madaus“

Stary lek bodźcowy skóry sporządzony ze świeżej kory
Daphne mezereum.
W rwie kulszowej miejscowo, przy blepharitis scrophulosa
zastosować okład wysychający na ramieniu po schorzałej stronie.
(Według starego wypróbowanego przepisu Hufelanda.)

Migrena Oligoplex (tabl.)

S k ła d I w s k a z a n ia p o s z c z e g ó ln y c h s k ła d n ik ó w :
G lo n o in . D 4 — o b n iż a c iś n ie n ie k r w i .
V a l e r i a n a D 2 — s e d a t iv u m .
C a n n a b i s in d . D 2 — w m ig re n ie .
C h in in , h y d r o c h lo r . D 2 — a n t ip y r e t ic .
U s t ili a g o m a y d . D 2 — z a b u r z e n ia w w y d z ie la n iu g ru c z o łó w w e w n ę t r z ­
n yc h .
D y m e t h y la m id o a n t ip y r in . D l — a n t ip y r e t ic u m .
W s k a z a n i a : Uspakaja ostre napady migreny.
D a w k o w a n i e : 2—3 tabl. na raz.

Millefolium Oligoplex
S k ła d i w s k a z a n ia p o s z cz e g ó ln y c h s k ła d n ik ó w :
B e lla d o n n a D 4 — z a p a le n ie p ę c h e rz a .
B u r s a p a s t . D 3 — d iu r e t ic u m .
C h in in , s u lf. D 3 — a n t ip y r e t ic u m .
D u l c a m a r a D 4 — s p a z m y i z a b u r z e n ia ze s t r o n y p ę c h e rz a m o c z o w e g o .
M ille f o liu m D 3 — k r w a w ie n ia p ę c h e rz a m o c z o w e g o .
N u x m o s c h . D 3 — o s ła b ie n ie p ę c h e rz a m o c z o w e g o .
N u x v o m . D 4 — n ie ż y t y błon ś lu z o w y c h .
S a n i c u la e u r o p . D 3 — ś ro d e k g o ją c y r a n y .
Wskazania: Osłabienie pęcherza, nerek, krwiomocz,
cystitis, pollakiuria.
D a w k o w a n i e : 2 —U razy dziennie po 20 kr. na wodzie.

Momordica Oligoplex
S k ła d i w s k a z a n ia p o s z c z e g ó ln y c h s k ła d n ik ó w :
C h a m o m i l l a D 3 — m e te o ris m u s , k o lk a je lit o w a .
C o lo c y n t h is D 4 — k o lk a je l it o w a , p a rc ie je lit o w e .
C h in in u m s u lf. D S — m e t e o ris m u s , c o lit is f l a t u le n t a .
M o m o r d ic a D 3 — m e te o ris m u s , c o lit is f la t u le n t a .
M a g n e s , m u r . D 3 — m e te o ris m u s , z w y s o k im u s ta w ie n ie m p rz e p o n y .
O l e a n d e r D 4 — f la t u le n t ia .
O p u n t ia D 3 — r o z w o ln ie n ie z k o lk ą je lit o w ą i m d ło ś c ia m i.
P u l s a t i l l a D 4 — k o lk a p o d c za s r o z w o ln ie n ia .
W s k a z a n i a : Meteorismus, zwłaszcza zlokalizowany w oko­
licy flexura coli sinistra. Dolegliwości podmiotowe: wzdęcia,
wiatry, „szczypiące" bóle wątroby, bóle napadowe.
Dolegliwości czynnościowe, dyspeptyczne, wynikłe w na­
stępstwie infekcji jelit. Rozpoczynająca się diverticulitis
jelita grubego, partes desc. et sigmoid.
U w a g i k l i n i c z n e : W przypadku bębnicy przede wszystkim
należy ustalić przyczynę. Pamiętać należy zawsze, iż pewien
odsetek uporczywych przypadków tego cierpienia, zwłaszcza
u mężczyzn w okresie około 50 lat spowodowany jest przed­
wczesną miażdżycą tętnicy krezkowej. Stwierdzenie jej
wymaga oczywiście odpowiedniego leczenia.
D a w k o w a n i e : 3 —5 razy dziennie po 10—20 kropel.

Mulleinol
Mulleinol otrzymuje się według farmakopei amerykańskiej
drogą fermentacji z kwiatów Verbascum thapsiforme.

87
Zakres jego wskazań odpowiada wskazaniom gliceryny
bornej. Stosuje się go przeto do wkraplań w rozpo­
czynającym się nieżycie ucha środkowego, bólach usznych,
szumie w uchu, pogorszeniu słuchu itd. Zwłaszcza skutecznie
działa Mulleinol w dolegliwościach usznych i zaburzeniach
słuchu, powstałych na tle zwapnienia u starszych ludzi. Powoduje
on zmniejszenie tych dolegliwości. Po wypłukaniu ucha letnia
wodą z dodatkiem pewnej ilości Mulleinolu zwilża się tamponik
waty nierozcieńczonym Mulleinolem i pozostawia się go przed
błoną bębenkową. Każdy płyn wprowadzony do zewnętrznego
przewodu słuchowego musi być ogrzany przynajmniej do tem­
peratury ciała.

Natrium carbonicum Oligoplex

Skład i w s k a z a n ia p o szczególn ych sk ła d n ik ó w :
A r s e n ic u m a lb u m D 5 — re u m a ty c zn e bóle sta w ó w i m ięśni, n e u ritis
isch ias.
B u fo r a n a C U — o d z ia ła n iu a d re n a lin y .
K a liu m p h o sp h . D 5 — n e u ra lg ie re u m a ty c zn e .
L it h iu m c a r b . D 5 — c h ro n ic zn y re u m a ty zm , sz c z e g ó ln ie m ałych sta w ó w ,
dn a z g u zk a m i.
L y c o p o d iu m D 3 — d n a z g u zk a m i, a r t h r it is d efo rm ans.
N a t r . c a r b . D 5 — a r t h r it is c h ro n ic a .
N a t r . p h o sp h . D 5 — d n a, re u m a ty zm .
P h o s p h o r u s D 6 — s c h o rz e n ia n erek .
T e r e b i n t h i n a D 3 — re u m a ty c zn e bóle sta w ó w , isch ias.
W s k a z a n i a : Diathesis urica, scrophulosis z dolegliwościami
nerkowymi. Stosować u osób szczupłych, gdy natomiast
Ledum oplx. z tymi samymi wskazaniami u osobników
nalanych. Albuminuria, arthritismus, arthritis urica, cysto­
lithiasis, diathesis rheumatica.
D a w k o w a n i e : 3 razy dziennie po 10—20 kr.

Natrium citricum D2 „Madaus**

Ampułki po 1 ccm do wstrzykiwań.
Cytrynian sodu jest środkiem utrudniającym krzepnienie
krwi. ,,Pogarsza“ on zatem stan choroby podczas haemophilii.
Wkrótce po wstrzyknięciu występuje charakterystyczny wynik
biologiczny — zahamowanie krwotoku. W praktyce podobnie
do wstrzykiwań Natr. citr. działa pijawka, której ,,hirudyna“
także utrudnia krzepnienie krwi.
Szczególne wskazania do wstrzykiwań stanowią: apoplexia
(dla uniknięcia większych wewnętrznych krwotoków), wylew
krwawy (gdy nie można opanować krwotoku), proctorrhagia
(ciężkie krwotoki), enterorrhagia (nagle pojawiające się
krwotoki), epistaxis (obfite krwotoki), ostre objawy haemofilii
(bardzo skuteczny!). Purpura haemorrhagica, choroba Werlhofa.

88
 Niccolum colloidale D4 tabl. orig. „Madaus"
Ekzema (silne swędzenie, obrzęk skóry, rozsiane pęcherzyki
na grzbiecie, dłoni, na przedramieniu, karku, twarzy i na narzą­
dach płciowych.
Zaleca się kilka tabletek dziennie.
Op. oryg. 10.o i 25.o.

Nux Vomica 0 lub dii. D2 orig. „Madaus"

Pranalewkę nux vomica otrzymuje się z nasion kulczyby.
Głównym wskazaniem, zależnie od dawkowania, jest w mikro-
dawce usunięcie stanów spastycznych. W dawce większej
powoduje nasilenie zmian czynnościowych, ujawniających się
w niedowładzie i w bezwładzie. Spastyczne zaparcie u po­
dróżujących ustępuje najpewniej po zażyciu 1—2 kropli
tej nalewki lub 10 kropli D 2 dylucji. Poza powyższymi
wskazania stosowania tego środka są nader liczne i wyczerpu­
jąco w piśmiennictwie omówione. Wspomnieć jeszcze należy
o często stwierdzanym pomyślnym efekcie stosowania dilucji
D 1 — D2 w postrzale.
Op. oryg. 10.o, 20.o i 30.o.

Nux vomica Oligoplex

S k ła d I w s k a z a n ia p o s z c z e g ó ln y c h s k ła d n ik ó w :
A c o n it u m D A — b ie g u n k i le t n ie I je s ie n n e .
B r y o n i a D A — ty p h u s a b d o m in ., d y s e n t e r ia i b ie g u n k i le t n ie .
C h in a D 3 — b ie g u n k i le t n ie i je s ie n n e .
I p e c a c u a n h a D A — b ie g u n k a b a k t e r y jn a , l e t n ia , je s ie n n a , c h o le ra
in fa n t u m .
I l e x a q u ifo l. D A — a n t ip y r e t lc u m .
L y c o p o d iu m D 3 — z a b u r z e n ia p rz e m ia n y m a t e r ii.
N u x v o m ic a D A — o b s t ip a t io .
P h o s p h o r u s D 6 — ty p h u s a b d o m in a lis , c h o le ra .
P o d o p h y llin . D 5 — la x a n s .
W s k a z a n i a : Żołądkowo-jelitowe postacie ostrych chorób
zakaźnych. Nieżyty przewodu pokarmowego, powstałe na
tle toksycznym i zakaźnym. Dyspepsja u neurasteników.
Meteorismus, odbijanie, zaparcie spastyczne, singultus,
vertigo stomachalis i inne dolegliwości, powstałe w następ­
stwie nieżytu żołądka pijaków i palaczy.
Stomatitis catarrhalis et ulcerosa.
D a w k o w a n i e : 3 —5 razy dziennie po 15—20 kropel lub
40 kropli na x/ 2 szklanki wody, popijając łykami co godzinę.

Oenanthe crocata Oligoplex

S k ła d i w s k a z a n ia p o s z c z e g ó ln y c h s k ła d n ik ó w :
A t r o p i n u m s u lf. D A — e p ile p s ja , m e n in g itis , h y d ro c e p h a lu s a c u tu s ,
c h o re a m in o r.

89
 B u fo r a n a C U — o d z ia ła n iu a d r e n a lin y .
C i c u t a v ir o s a D U — m e n in g itis c e r e b ro s p in a lis , e p ile p s ja , e k la m p s ja
u d z ie c i.
H y o s c y a m u s D U — e p ile p s ja , c h o re a ,, e k la m p s ja u c ię ż a r n y c h i d z ie c i,
ig n a t ia D U — c h o re a , e p ile p s ja , h y s te ro e p ile p s ja .
N a t r iu m b r o m . D 3 — k u rc z e k lo n ic z n e , d e liriu m z u c z u c ie m s t r a c h u .
O e n a n t h e c r o c a t a D 3 — e p ile p s ja , m e n in g itis c e r e b ro s p in a lis z o b ja ­
w a m i e p ile p ty c z n y m i.

W s k a z a n i a : Epilepsja po okresie pokwitania, zwłaszcza

na przemian z Lobelia'oplx., eklampsja, encephalitis, menin­
gitis, hydrocephalus acutus, spasmophilia, tetania. Zaleca
się jako środek objawowy. W sprawozdaniu z zakładu dla
epileptyków stwierdzono skuteczność środka w znacznej
ilości przypadków. Ataki nie występowały i odpadała ko­
nieczność stosowania narkotyków.
Dawkowanie: 4 —5 razy dziennie po 20 kropel.

Oleum animale „Madaus“

Olej otrzymywany z suchej destylacji substancji zwierzęcych,
mniej lub więcej przegniłych (kopyta, skóra, chrząstki, klej,
wełna). Jest to gęsty, brunatny płyn o przykrym zapachu, nie­
rozpuszczalny w wodzie, rozpuszczalny natomiast w alkoholu.
Ptomainy, septiciny i inne jady gnilne, dające się przedestylować,
zawarte są w tym oleju. Olej ten, dzięki zawartości toksyn,
odpowiednio dawkowany, oddziaływa leczniczo na procesy
powstałe na tle toksycznym w ustroju. Stosuje się zewnę­
trznie w zakażonych, zgorzelinowych ranach do okładów.
Wewnętrznie zalecany jest w zatruciach nieznanego pocho­
dzenia, np. przy histerii, hemicranii, kurczach, epilepsji.
Przepisuje się w dawkach D 4 —D 6 —D10 po 10—20 kr.

Paeonia Oligoplex
S k ła d i w s k a z a n ia p o s z c z e g ó ln y c h s k ła d n ik ó w :
C a le n d u la D 3 — fissu ra e .
I g n a t ia D U — p ro la p su s a n i.
M e z e r e u m D U — p ro la p su s a n i, s k u r c z z w ie r a c z a po w y p r ó ż n ie n iu .
N u x v o m ic a D 4 — te n e sm u s a n i.
R a t a n h ia D 3 — fis s u r a a n i z d łu g o t r w a ły m i b ó la m i po w y p r ó ż n i e n i u .
P a e o n ia D 3 — fis s u r a a n i , f is t u la a n i.
R u t a D 3 — p ro la p s u s a n i.

W s k a z a n i a : Fissura, ani, fistula ani, guzy krwawnicowe oraz

występujące wraz z nimi zaparcie, pruritus ani et vulvae
wraz z postaciami ekzemy skłonnymi do pęknięć.
Dawkowanie: 3—5 razy dziennie po 15—20 kropel.

90
 Paris quadrifolia 0 „Madaus"
Pranalewka uzyskana ze świeżej rośliny psianki cztero­
listnej o trujących właściwościach. Stosowana wewnętrznie
w rozcieńczeniu D 3, głównie przeciw nieżytom, powstałym
z przeziębienia, przebiegających z chrypka i skłonnością do
kaszlu (pharyngitis, epiglottitis, tracheitis). Następnie w pew­
nych postaciach bólów głowy. Stosują ją też zewnętrznie jako
rozcieńczoną nalewkę do okładów przy zgorzeli i martwicy.
Dawkowanie: Paris quadrifolia D 3 trzy razy dziennie
po 10 kropel.

Passiflora Oligoplex
S k ła d i w s k a z a n ia p o s z cz e g ó ln y c h s k ła d n ik ó w :
A lo e D 4 — r e g u lu je fu n k c je w ą t r o b y ja k o z b io r n ik a k r w i .
A r s e n ic u m D 4 — p ło n ic a g ry p o w a .
B a p t is i a D 3 — z a k a ż e n ie g ry p o w e .
C a m p h o r a D 4 — g ry p a .
M y r r h a D 3 — w y k r z t u ś n y , d y s p e p sja .
P a s s if lo r a D 3 — n ie p o k ó j, b e z se n n o ść .

W s k a z a n i a : grypa z powikłaniami nerwowymi (występu­

jąca nagminnie), stany podniecenia nerwowego i bezsenności.
D a w k o w a n i e : 3 —5 razy dziennie po 15—20 kropel lub
30—40 kr. przed snem w odwarze rumianku.

Passiflora 0 „Madaus“
Działa uspokajająco, koi bóle, antispasticum. Stosuje się
jako środek nasenny, w chorobach kurczowych (epilepsja, eclamp-
sja, tetanus), delirium tremens, neuralgia, neurastenia, nerwica
serca, krztusiec i astma. Passiflora podawana jest często na
przemian z Avena sativa 0 i Valeriana 0 .
Passiflora wchodzi w skład Passiflora oplx.
D a w k o w a n i e : Passiflora 0 ,,Madaus“ 25—30 kr. przed
ułożeniem się do snu, Passiflora D 1, D 2 itd. po 20—25 kr.
3 razy dziennie.
Op. oryg. 10.o, 20.o i 30.o.

Phosphorus immutabile D 5 „Madaus“

Żółty fosfor nader czynny lecz i wysoce trujący. W roz­
tworze alkoholowym rozpada się wkrótce na trzy znane, mniej
aktywne kwasy fosforowe. Dodanie środków redukujących
działa hamująco na przebieg procesów utleniających. Wskutek
tego preparat ten zachowuje pełnię działania i po dłuższym

91
przechowywaniu w aptece (czego w praktyce nie da się uniknąć).
Phosphorus immutabile działa wybitnie pobudzająco na wzrost
kości i bywa szczególnie zalecany w osteomalacji, w anaemia
perniciosa, hepatopatiach, ostrym, żółtym zaniku wątroby.
D a w k o w a n i e : 3 razy dziennie po 15 kropli.
Op. oryg. 10.o i 25.o.

Physostigminum Oligoplex
S k ła d i w s k a z a n ia p o s z c z e g ó ln y c h s k ła d n ik ó w :
A g a r i c u s D 4 — s e d a t iv u m , a n tis p a s m o d ic u m .
A r s e n ic u m D U — r o b o ra n s .
C o m o c la d i a D 3 — s e d a t iv u m .
H y p e r ic u m D 3 — n e r v in u m .
N u x v o m . D f t — s e d a t iv u m .
P h y s o s t ig m in u m D 5 — a n tis p a s m o d ic u m .
W s k a z a n i a : Powikłania nerwowe, jak: niedowłady po bło­
nicy i płonicy. Porażenia. Porażenia powiek. Bóle głowy
po przemęczeniu wzroku.
D a w k o w a n i e : 3 razy dziennie po 15—20 kr. na wodzie.

Phytolacca 0 „Madaus“
Pranalewka ze świeżego korzenia. Phytolacca stosowana
jest w zaburzeniach przemiany materii, jak: dna, reumatyzm,
lumbago, ischias, otyłość, w zapaleniu migdałków i ucha środ­
kowego i stanach spastycznych. Również w powikłaniu po
angina ulcerosa, nephritis scarlatinosa, w powikłaniach pogry-
powych i pobłonicznych. Zalecana jest również w przewlekłych
wypryskach, powstałych na tle powyżej wspomnianych zaburzeń
w przemianie materii. Phytolacca jest ulubionym środkiem
we wszelkich chorobach gardła, pharyngitis, laryngitis (chro­
niczna chrypka), w cierpieniach uszu. Phytolacca ordynuje się
często na przemian z Eupatorium oplx., Rhus tox. oplx., Agnus
castus oplx. Zewnętrznie stosowana jest wraz z Arnica montana
0 , Echinacea angustifolia 0 a jako środek do płukania przy
anginie wzgl. do inhalacji (patrz Arnica i Echinacea).
D a w k o w a n i e : Phytolacca 0 ,,Madaus“ — 3 razy dziennie
V 2 łyżeczki na cukrze. Phytolacca D 1 co 2 godziny po 10—15 krop.
Op. oryg. 10.o, 20.o. 30.o.

Plumbum aceticum Oligoplex

S k ła d i w s k a z a n ia p o s z c z e g ó ln y c h s k ła d n ik ó w :
A r s e n . a lb . D 4 — p rz e w le k łe p o r a ż e n ia p o łą c z o n e z a t r o f i ą i d e g e n e ­
r a c j ą m ię ś n i.
C a m p h o r a D 4 — a p o p le x ia .
N u x v o m . D 4 — m y e litis po p rz e z ię b ie n ia c h , p a r a p le g ia , a p o p le x ia ,
u p o rc z y w e z a p a r c ia .

92
 M e lis s o D 3 — p o r a ż e n ia r e u m a ty c z n e .
O l e a n d e r D 4 — p o r a ż e n ia b e z b o le s n e , s z c z e g ó ln ie d o ln y c h k o ń c z y n .
P lu m b u m a c e t . D 5 — m y e lit is , p a r a p le g ia , a p o p le x ia , h e m ip le g ia ,
o b s t ip a t io s p a s t ic a .

Wskazania: Spastyczne postaci przewlekłego zaparcia,

zwłaszcza, gdy chory przyzwyczaił się do codziennego stoso­
wania środków przeczyszczających, działających już para­
doksalnie, np. reagowanie chorego kurczami.
Miejscowa miażdżyca w obrębie kończyn, zwiększone
ciśnienie krwi, zanik mięśni. Zespół pierwotny marskości
nerek. Parotitis epidemica. Miażdżyca naczyń mózgowych,
udar mózgowy.
D a w k o w a n i e : 3 —5 razy dziennie po 20—25 kropel.

Polygonatum 0 „Madaus“
Dla odbarwienia znamion, blizn i zabarwionych części
skóry należy codziennie pędzlować za pomocą Polygonatum 0
Op. oryg. 10.o, 20.o i 30.o.

Polygonum Oligoplex
S k ła d I w s k a z a n ia p o s z c z e g ó ln y c h s k ła d n ik ó w :
A l o e D 4 — p r z e c z y s z c z a ją c y .
Aralia D 3 — to n lc u m m a c ic y .
A p is D 3 — p r z e c iw z a p a ln ie .
H e l o n i a s D 3 — to n lc u m m a c ic y .
L a c h e s i s C 4 — p r z e c iw z a k a ż n ie .
P u l s a t i l l a D 4 — n ie ż y t błon ś lu z o w y c h .
P o ly g o n u m D 3 — d iu r e t ic u m .
S a b in a D 4 — a n tir h e u m a t ic u m .

W s k a z a n i a : Zaburzenia klimakteryczne, szczególnie u osób,

które ciężko pracowały lub podnosiły ciężkie przedmioty.
D a w k o w a n i e : 3 —4- razy dziennie po 10—20 krop.

Prim ula Oligoplex

S k ła d i w s k a z a n ia p o s z c z e g ó ln y c h s k ła d n ik ó w :
A d o n i s D 4 — o s ła b ie n ie m ię ś n ia s e rc o w e g o , sła b e t ę tn o .
A p o c y n . c a n . D 3 — c a r d ia c u m , d iu r e t ic u m , m y o c a r d it is , h y d ro p s.
C o n v a l a r i a D 4 — c a r d ia c u m , e n d o c a r d it is , o s ła b ie n ie w k r ą ż e n iu .
C r a t a e g u s D 3 — c a r d ia c u m , o s ła b ie n ie m ię ś n ia s e rc o w e g o , a n g in a p e c t.
H e lle b o r u s D 4 — c a r d ia c u m , h y d ro p s.
P r i m u l a D 3 — n e rw ic e s e r c a , u c z u c ie s ła b o ś c i.
S t r o p h a n t u s D 4 — c a r d ia c u m , d iu r e t ic u m .
V e r a t r u m D 4 — c o lla p s .

W s k a z a n i a : Osłabienie mięśnia sercowego, słabe tętno,

brak tchu podczas wysiłków, konstytucja hydrogenoidalna.
D a w k o w a n i e : 2—4 razy dziennie po 10 kr. na wodzie.

93
P u ls a t illa O lig o p le x
S k ła d i w s k a z a n ia p o s z c z e g ó ln y c h s k ła d n ik ó w :
A c o n it u m D 4 — m o r b illi ze w z r a s t a j ą c ą od p o c z ą tk u t e m p e r a t u r ą .
B e ll is D 3 — e x a n t h e m a t a .
B r y o n i a D 4 — o d r a z n ie d o s t a te c z n ie r o z w ija ją c y m i s ię w y k w it a m i,
o d ra z p o w ik ła n ia m i p łu c n y m i.
C u p r u m s u lf. D 4 — o d r a z n a g le z n ik a ją c ą w y s y p k ą .
K a liu m b ic h r o m . D 4 — o d r a , s z c z e g ó ln ie u tę g ic h , s k r o fu lic z n y c h d z ie c i
i u o ty ły c h s ta r s z y c h o só b , o t it is p rz y m o r b illi.
P u l s a t i l l a D 4 — o d ra z p o w o ln y m w y s t ę p y w a n ie m w y k w it ó w o r a z z n ie ­
ż y te m d ró g o d d e c h o w y c h .
S p o n g ia D 3 — m o r b illi, z k a s z le m o ty p ie d ła w c a .

W s k a z a n i a : Choroby zakaźne u dzieci, zwłaszcza odra.

Osłabienie czynnościowe gruczołów wydzielania wewnętrz­
nego, zwłaszcza jajników i jąder. Dysmenorrhoea.
D a w k o w a n i e : 3—5 razy dziennie po 15—20 kropel.

Pulsatilla 0 — D 2 „Madaus“
W homeopatii jest pulsatilla głównym środkiem w zabu­
rzeniach miesiączkowych, a szczególnie w amenorrhoea. W po­
tencjach wyższych, poczynając od D U jest dobrym antiaborti-
vum, przy czym przypisuje się środkowi własności usuwania
wszelkich anormalnych położeń dziecka w macicy. W ogóle
działa pulsatilla na gruczoły dokrewne, kierujące narządami
rodnymi, szczególnie przy ich osłabieniu czynnościowym. Prócz
tego, że pulsatilla jest głównym środkiem w chorobach kobie­
cych, stosuje się je jeszcze w całym szeregu innych chorób. I tak
stosuje się je często w zaburzeniach krążenia, jak: phlebitis,
ulcus cruris i varices. W chorobach gorączkowych podaje się
pulsatilla w odrze (należy do środków, które zwiększają wy­
sypkę). W gastropatiach (gastritis, enteritis, poranne roz­
wolnienia, bóle żołądka, pyrosis) stosuje się wówczas, gdy nie­
domaganie powstało na tle spożycia tłustych pokarmów. Z a ­
dawalające wyniki osiągano także w niedomagamach reuma-
tyczno-artretycznych (tzw. wędrujący reumatyzm)rdalej w scho­
rzeniach górnych dróg oddechowych, szczególnie rhinitis i pha-
ringitis chronica. W schorzeniach uszu i oczu ordynuje się
pulsatilla wewnętrznie i zewnętrznie, szczególnie u dzieci skro­
fulicznych, w przypadkach jak: ropienie uszu i niedomagania
w uchu wewnętrznym. W schorzeniach oczu — amaurosis,
katarakta, plamy na rogówce, conjunctivitis, także przy stru­
pach skrofulicznych (pulsatilla D 6). Pulsatilla wchodzi w skład
Aletris oplx., Berberis oplx., Juniperus oplx., Kreosotum oplx.,
Momordica oplx., Pulsatilla oplx. i Rhododendron oplx.
Pulsatilla 0 może wywołać abortus i dlatego należy wydawać
ją wyłącznie za receptą. U szczurów wywołuje trwałą ruję.

94
W rozcieńczeniu D 2 często zalecana młodym dziewczętom
przeciw chlorosis, przeciw zaburzeniom i brakowi miesiączko­
wania. W ostatnim przypadku lepiej zalecać ją na przemian
z innymi środkami, np. Rosmarinus oplx.
D a w k o w a n i e : Pulsatilla 0 ,,Madaus“ — 3 razy dziennie
po 5—10 kr. Pulsatilla D 3, D 4 itd. — po 20—25 kropel.
Cave 0 w dużych dawkach u ciężarnych.
Op. oryg. 10.o, 20.o i 30.o.

Radix Belladonnae tabl. „Madaus"

Radix Belladonnae ,,Madaus“ jest to roztarcie świeżego
korzenia wilczej jagody, zbieranego w czasie, kiedy zawiera ona
najwięcej ciał czynnych. Roztarcie jest stabilizowane specjalnym,
patentowanym sposobem tak, że gotowy preparat posiada
wszystkie własności lecznicze świeżego korzenia.
Preparat ten wytwarzany jest jako:
Radix Belladonnae O o zawartości 1 mg wszystkich alka­
loidów oraz odpowiednie roztarcie w potencjach wyższych jak
Radix Belladonnae D l , D 2 itd., (zawierających dawki
dziesięciokrotnie mniejsze itd.)
W s k a z a n i a : Radix Belladonnae wskazany jest przede
wszystkim w encephalitis chronica, postencephalitis oraz
w stanach następczych (Parkinsonismus itd.).
U w a g i k l i n i c z n e : Mechanizm działania tego środka nie jest
jeszcze zupełnie wyjaśniony. Środkiem tym osiągnięto w parkin-
sonizmie tak dalece zadawalające wyniki, że pacjent nie po­
trzebuje opieki, a nawet jest zdolnym do pracy. Wyniki
uzyskane za pomocą Radix Belladonnae „Madaus” prze­
wyższają o wiele leczenie wyłącznie atropiną i skopolaminą.
Stoi ono również wyżej od tzw. „kuracji bułgarskiej" za po­
mocą wina przygotowanego na korzeniu wilczej jagody.
Dając do ręki lekarzowi różne rozcieńczenia, ułatwia mu
się kurację tak, że może uniknąć zupełnie ubocznych działań,
nie potrzebuje przerywać kuracji, a co za tym idzie, nie traci
na uzyskanym już efekcie. Poza tym należy pamiętać
(Baldauf), że Radix Belladonnae Madaus zawiera nie tylko
alkaloidy korzenia, które mogą być sztucznie przez prze­
mysł wytwarzane, ale także i bardzo ważne inne składniki
żywej komórki roślinnej, odgrywające w leczeniu parkin-
sonizmu dużą rolę, a które nie przechodzą do wina bel-
ladonnowego.
D a w k o w a n i e : W ażną jest rzeczą rozpoczynać leczenie
małymi dawkami, po czym należy dawki zwiększać aż do
maximum. Ponieważ wrażliwość pacjentów na atropinę jest

95
 różna, zaleca się rozpocząć kurację, podając pacjentowi
najpierw 3 raz/ dziennie po 1 tabi. Radix Belladonnae D 2
,,Madaus“ . Jeżeli dawka ta jest przez pacjenta dobrze
znoszona przechodzi się na Radix Belladonnae D 1 ,,Madaus“ ,
dawkując 3 razy dziennie po 1 tabl., a potem na Radix
Belladonnae O ,,Madaus“. Przy Radix Belladonnae O zwiększa
się znów ilość tabletek dziennie, tak dalece, aż powstaną
wyraźne objawy toksyczne (6—9 tabl. dziennie). Z osiągnię­
ciem dawki toksycznej, która jest dawką terapeutyczną
należy zmniejszyć dawkowanie o 1 —2 tabl. dziennie, aby
utrzymać optymalną dawkę leczniczą.
Na ogół utrzymuje się u leczonego pacjenta optymalną
dawkę terapeutyczną od 2—3 miesięcy.
W przeciwieństwie do dotychczasowego leczenia parkon-
sonizmu można leczenie za pomocą Radix Belladonnae
,,Madaus“ przerwać nawet na 2—3 tygodnie bez szkody dla
pacjenta, u którego przez ten czas objawy subiektywne
i obiektywne nie pogorszą się. Potem należy znów przez
pewien czas podawać Radix Belladonnae O , dozując opty­
malną dawkę terapeutyczną. Objawy uboczne są zazwyczaj
minimalne, a to dzięki ciałom balastowym jakie zawiera
świeży korzeń wilczej jagody.
Op. oryg. 10.0.
(Obszerną literaturę patrz ,,D r Madaus — Lehrbuch der
biologischen Heilmittel”, t. I, str. 675—690.)

Rhododendron Oligoplex
S k ła d I w s k a z a n ia p o s z cz e g ó ln y c h s k ła d n ik ó w :
A u r u m n a t r . c h lo r a t . D 5 — o r c h it is c h ro n ic a p ost g o n o rrh o e a ,
lu e s lu b T b c .
C l e m a t i s D 4 — o r c h it is a c u t a e t s u b a c u ta , w z g l. e p id id y m itis , s z c z e g ó ln ie
po g o n o rrh o e a . P r o s t a t i t i s c h r o n ic a e t p r o s t a t o r r h o e a .
C u b e b a D 4 — p r o s t a t it is i e p id id y m itis po g o n o rrh o e a .
P u l s a t i l l a D 4 — o r c h it is , e p id id y m itis , p r o s t a t it is , fu n ic u lit is , s z c z e ­
g ó ln ie po g o n o rrh o e a .
R h o d o d e n d ro n D 3 — o r c h it is c h r o n ic a , w z g l. e p id id y m itis ze s k ło n n o ś c ią
d o z a n ik u .
S a b a l s e r r u l . D 4 — o r c h it is , p r o s t a t it is , p r o s t a t o r r h o e a , e p id id y m itis ,
s z c z e g ó ln ie po g o n o rrh o e a , h y p e r t r o p h ia p r o s t a t a e .
S p o n g ia D 3 — o r c h it is , e p id id y m itis , fu n ic u litis po g o n o rrh o e a lub
w s k u te k T b c.
W s k a z a n i a : Epididymitis gon. et non specifica, funiculitis,
prostatitis, salpingitis, orchitis, przerost gruczołu krokowego.
D a w k o w a n i e : 3 —5 razy dziennie po 15—20 kropel.

Rhus opodeldoc „Madaus"

Ischias, myalgia rheumatica. Wcierać.
Op. oryg. 125,o.

96
Rhus to x ic o d e n d ro n O lig o p ie x

S k ła d i w s k a z a n ia p o s z cz e g ó ln y c h s k ła d n ik ó w :
B r y o n i a D 4 — rh e u m a tis m u s c c u t . e t c h ro ń ., o b e jm u ją c y e n d o c a rd iu m ,
p e ric a rd iu m i b łon y s u r o w ic z e . S c h o rz e n ia o czu n a tle re u m a ty c z n y m
C a je p u t u m D 4 — a n t ir h e u m a t ic u m .
C a m p h o r a D 4 — p o b u d z a s e rc e .
M e r c u r . b ic h lo r . D 4 — o s t r y i c h ro n ic z n y re u m a ty z m m ię śn i i s t a w ó w .
O l. g a u lt h e r i a e D 4 — o s t r y i p o d o s try re u m a t y z m . Is c h ia s .
O l . t e r e b in t h in a e D 3 — rw ą c e b óle r e u m a ty c z n e , is c h ia s .
R h u s t o x ic o d e n d r o n D 4 — re u m a ty z m m ię ś n i i s t a w ó w , te n d o v a g in it is
i r i t i s , ir id o c y c lit is r h e u m a t ic a , re u m a ty c z n e b óle po p r z e m o k n ię c iu ,
p r z e s t a r z a łe p ro c e sy r e u m a ty c z n e .

W s k a z a n i a : Uszkodzenia mięśni wraz z uszkodzeniem

przyczepów mięśniowych, pochewek ścięgnistych i powięzi,
wskutek przemęczenia, przeziębienia, zwłaszcza podczas
dżdżystej pogody. Allergiczne schorzenia muskulatury, jak
myalgie, myogelozy, guzki, ziarnina, tzw. modzele reuma­
tyczne, postrzał, rwa kulszowa, arthralgia, arthritis, zwła­
szcza na skutek schorzenia sąsiednich pochewek ścięgnistych,
torebki śluzowej, wzgl. wczesne okresy [zmian okołostawo­
wych w powięziach, skaza reumatyczna.
Uwagi kliniczne: Rozpatrując podłoże powstawania
reumatoz, tak ważnych z praktycznego punktu widzenia,
należy podkreślić następujące spostrzeżenia:
Rzadko wpływ przeziębienia można uznać za wyłączną
przyczynę uszkodzenia. Lekarz powinien wystrzegać się
utożsamiania przyczyny ze skutkiem. Prowadzi to do jedno­
stronności w terapii i dowodzi prymitywnego sposobu myśle­
nia. Zazwyczaj idzie tu o skłonność do schorzeń reumatycz­
nych, uzewnętrzniających się klinicznie w postaci zmienionego
odczynu tkankowego, zmniejszonej odporności tkanek itp.
Stanowiące wyraz biologicznych odczynów przy reumato-
zach zmiany w koloidalnej strukturze włókienek mięśniowych
i w tkance łącznej mięśni można dziś ultramikroskopem łatwo
uchwycić. Dawniej nie traktowano poważnie dolegliwości,
przy których nie stwierdzono mikroskopowo zmian anatomo-
patologicznych, a więc „komórkowych*1.
Leki biologiczne w takich mało uchwytnych procesach
chorobowych działają właśnie w kierunku przestrojenia
zdolności odczynowej ustroju. Na drodze „statycznego od­
czynu tkankowego** pobudzone przez Rhus tox. oplx. regu-
latywne procesy życiowe spełniają swe zadanie, potęgując
zdolność ochrony tkanek.
Dawkowanie: 3—5 razy dziennie po 15—20 kropel.

7 97
Rosmarinus Oligoplex
S k ła d i w s k a z a n ia p o s z cz e g ó ln y c h s k ła d n ik ó w :
B u fo r a n a C 4 — o d z ia ła n iu a d r e n a lin y .
C a u lo p h y llu m D 3 — a m e n o rrh o e a z w ie lk ą a t o n ią lu b k u r c z a m i.
C o n i u m D 4 — a m e n o rrh o e a ze s k ło n n o ś c ia m i do d e r m a t o z m e n s tr u ­
a c y jn y c h i d e p re s ją m ie s ią c z k o w ą .
C u p r u m s u lf. D 4 — p rz e c iw o w rz o d z e n io w y .
L a c h e s is D 6 — o d z ia ła n iu o v a r iin u m .
L y c o p u s v ir g . D 3 — o d z ia ła n iu ty re o id y n y .
P u lS a t il la D 4 — a m e n o rrh o e a i c h lo ro s is ze s k ło n n o ś c ią do h a e m o rrh a g ia
v ic a r .
R o s m a r in u s D 3 — a m e n o rrh o e a , flu o r a lb u s.
U s t ila g o m a y d . D 2 — o d z ia ła n iu e x t r . h y p o p h y sis.

W s k a z a n i a : Zaburzenia czuciowe, niemiarowość w zakresie

układu krążenia i depresja u dziewcząt i kobiet cierpiących
na brak miesiączki lub skąpe miesiączkowanie.
Zespół objawów przekwitania i okresu poprzedzającego,
włącznie z dolegliwościami artretycznymi, subinvolutio na­
rządów płciowych, zwłaszcza jajników po połogu. Dolegli­
wości występujące w niedorozwoju płciowym (infantilismus),
połączonym z zespołem dziecięcości.
U w a g i k l i n i c z n e : Korzystne i pobudzające działanie
Rosmarinus oplx na miesiączkowanie stanowi potwierdzenie
Zawsze przez biologiczną medycynę podkreślanego pewnika
odnośnie współzależności pewnych grup narządów. W węż­
szym tego słowa znaczeniu tworzą one jednostki czynno­
ściowe.
D a w k o w a n i e : 3—5 razy dziennie po 15—20 kr. W dolegli­
wościach okresu przed przekwitaniem i przekwitania roz­
poczyna się kurację za pomocą Rosmarinum oplx., zwłaszcza
gdy już stosowano preparaty hormonalne. Zaleca się też
w przypadkach opornych na leczenie hormonalne.

Rubia Oligoplex
S k ła d i w s k a z a n ia p o s z cz e g ó ln y c h s k ła d n ik ó w :
A n a g a l l i s a r v . D 3 — w y k w it y , o w r z o d z e n ia .
B e lla d o n n a D 4 — c o lic a r e n a lis , p o b u d liw o ś ć p ę c h e rz a m o c z o w e g o .
O le u m G a u lt h e r ia e D 3 — p o b u d liw o ść p ę c h e rz a m o c z o w e g o .
O l e u m T e r e b i n t h i n a e D 3 — p ia s e k n e rk o w y , p o b u d liw o ś ć p ę c h e rz a .
O p iu m D 4 — p rz e c iw b ó lo w y .
R u b ia )$} — lit h ia s is , a m e n o rrh o e a c h lo r ., t b c ., o b rz ę k i ś le d z io n y .

W s k a z a n i a : Zapobiegawczo przeciw kamicy, zwłaszcza po

usunięciu kamieni nerkowych i pęcherzowych.
Pyelitis calculosa, celem rozpuszczenia piasku moczowego
i etiologicznego leczenia bólów w okolicy krzyża.

98
 O b s e r w a c j e k l i n i c z n e : Jak uczy doświadczenie środek
ten nie tylko wpływa pomyślnie na dotkliwe bóle okolicy
krzyża, lecz usuwa też skłonność do powstawania piasku
nerkowego.
D a w k o w a n i e : 3—5 razy dziennie po 20 —30 kropel.

Rubia 0 „Madaus“
Rubia tinct. jest głównym środkiem w nephro-i cystolithia­
sis, powodującym rozpuszczenie się oraz usunięcie złogów
fosforowych i szczawiowych. Stosuje się Rubia także w fosfaturii,
pyelocystitis i enuresis nocturna.
Ważnym środkiem jest Rubia także w leczeniu gruźlicy
kości, enteritis tuberculosa, rachitis, scrophulosis i cierpieniach
śledziony. Rubia podaje się często na przemian z Berberis 0
,,Madaus“. Rubia wchodzi w skład Rubia oplx. i Acidum hydro-
fluoricum oplx.
D a w k o w a n i e : Rubia 0 ,,Madaus“ — 3 —4 razy dziennie
po 10—15 kropel. Należy tak dawkować, by mocz był lekko
zaróżowiony.
Op. oryg. 10.o, 20.o i 30.o.

Sabal serrulata 0 „Madaus“

Sabal jest specyficznym lekiem w hypertrophia prostatae.
Bardzo skutecznie działa ten środek w cierpieniach pęcherza,
towarzyszących przerostowi gruczołu krokowego: jak cystitis
(także w cystitis acuta obojga płci), dysuria i enuresis. Ponadto
w orchitis, epididymitis i w chronicznej rzeżączce. Dalszymi
wskazaniami są: bronchitis, uporczywy kaszel .fluor albus, obrzęki,
zapalenia i bóle jajników. W tych ostatnich przypadkach podaje
się Sabal D 2 na zmianę z Apis D 3.
Jest to pranalewka z owoców meksykańskiej palmy.
D a w k o w a n i e : Sabal 0 ,,Madaus“ — 3 razy dziennie po
20—30 kropel.
Op. oryg. 10.o, 20.o i 30.o.

Salvia Oligoplex
S k ła d i w s k a z a n ia p o s z c z e g ó ln y c h s k ła d n ik ó w :
A g a r i c u s D 4 — s e d a t iv u m , s p a s m o lit ic u m .
A t r o p in u m s u lf. D 5 — p o w s t rz y m u je p o ty .
C o c c u lu s D 4 — p r z e c iw z a w ro to m i w y m io to m , s p a s m o lit ic u m .
H y d r a s t is D 4 — w z a b u rz e n ia c h c z y n n o ś c io w y c h g ru c z o łó w w y d z ie la n ia
w e w n ę t rz n e g o .
S a lv ia D 3 — p o w s t rz y m u je p o ty , p r z e c iw ro z w o ln le n io m .

7* 99
W k a z a n i a: Gorączka zimnicza, w chorobach zakaźnych,
poceniu się. Grypa. Gorączka często powtarzająca się,
Silne dawki celem stłumienia potów. Rozcieńczenia — celem
wywołania potów. Pocenie się rąk i nóg. Poty u gruźlików.
D a w k o w a n i e : 3—4 razy dziennie po 15—20 kropel. W go­
rączce początkowo.co 20 minut.

Sanguinaria 0 „Madaus"
Nalewka z Sanguinaria 0 pobudza w silniejszych daw­
kach do wymiotów. Stosuje się 0 przeciw krwotokom,
wdilucji D 2—D 3 w myalgiach w obrębie mięśni pasa barkowego,
bólach głowy o typie migreny w okresie przekwitania, w końcu
także przeciw acne vulgaris (w okresie przekwitania).
D a w k o w a n i e : 3 razy dziennie po 10—20 kropel-
Op. oryg. 10.o, 20.o i 30.o.

Sanguisorba 0 „Madaus“
Stosuje się Sanguisorba jako haemostypticum w krwawie­
niach różnego pochodzenia i jako antidiarrhoicum. Bardzo
dobre wyniki uzyskuje się w menorrhagiach, w okresie klimakte-
rycznym w uderzeniach krwi do głowy, w krwawieniach z mię­
śniaków, krwawieniach na tle nerwowym, krwawieniach z żołąd­
ka i płuc. Poza tym dysenteria (tu na przemian z Tormentilla),
nieżyt kiszek i krwawe biegunki, cholera nostras.
wagi kli ni czne: Stosowanie tego środka zalecane
jest tylko w pierwszym, najostrzejszym okresie zapalnym
biegunki, a więc w I do III dniu po koniecznym dokładnym
przeczyszczeniu.
D a w k o w a n i e : co '/, godziny do 40 kr. na 1 łyżkę stołową
czerwonego wina lub na wywarze z palonego ryżu.

Santalum album Oligoplex

S k ła d i w s k a z a n ia p o s z cz e g ó ln y c h s k ła d n ik ó w :
B a ls a m u m c o p a iv a e D 3 — c y s t it is , p r o s t a t it is , e p id id y m itis g o n o rrh .,
c e r v it is g o n o rrh ., g o n o rrh o e z m le c z n ą , ż r ą c ą w y d z ie lin ą .
C u b e b a D 3 — g o n o rrh o e a z n it k o w a t ą w y d z ie lin ą , c y s t it is e t c e r v it is
c h ro n ic a .
O l . s a n t a li D 3 — u r e t h r it is , c y s t it is e t p r o s t a t it is g o n o rrh o ic a .
P e t r o s e lin u m D 3 — u r e t h r it is e t c y s t it is g o n o rrh ., p o lla k iu r ia .
P e t a s i t e s D k — g o n o rrh o e a .
T h u ja o c c id . D 3 — g o n o rrh o e a c h r o n ., g o n o rrh . g la n d u la e , c o n d y lo m a ta
g o n o r r h ., a r t h r i t i s g o n o r r h ., g o n o rrh o e a sce n d . u k o b ie t z w y s ię k a m i
p a ra - i p e ry m e t ry ty c z n y m i.

100
W s k a z a n i a : Późniejsze okresy rzeżączki, wzgl. stany nad­
wrażliwości partis prostaticae urethrae et prostatae jako
następstwa rzeżączki tylnej części.
Celem przyspieszenia procesów gojenia, jako kuracja
uzupełniająca wraz z miejscowymi zabiegami. Najczęściej
stosuje się na przemian z Basilicum oplx i Mercur. solub. oplx
D a w k o w a n i e : W pierwszym tygodniu 3 —4 razy dziennie
po 25 kropli. W drugim tygodniu 3 razy dziennie po 25 kropli.
W trzecim tygodniu 3 razy dziennie po 15 kropli, a po tym
Basilicum oplx. 3 razy dziennie po 15 kropli.

Scabiosa Oligoplex
S k ła d i w s k a z a n ia p o szcze g ó ln ych s k ła d n ik ó w :
A p is D 3 — e x a n t h e m a t a , e ry s ip e la s , u r t ic a r i a , p a n a r it iu m , fu ru n c u lo sis .
A r s e n ic u m jo d . D U — im p e tig o .
B e llis D 3 — fu ru n c u lo s is , p a n a r it iu m .
C a m p h o r a D 3 — e x a n t h e m a t a w p ło n ic y z z a p a ś c ią .
H y d r a r g . b ic h lo r . D 5 — im p e tig o , e k z e m a m a d id a n s .
S a m b u c u s D 3 — ś ro d e k o d c ią g a ją c y n a s k ó rą .
S c a b io s a D 3 — e k z e m a m a d id a n s .
V i o l a t r ic o l. D 3 — ro p ie ją c o - s ą c z ą c y w y p r y s k p r z e w le k ły , p u s tu la e ,
p a p u la e , a c n e , rh a g a d e n .

W s k a z a n i a : Liszajowate ekzematozy, zwłaszcza u dzieci

z obfitą surowiczą wydaliną o przykrym zapachu, uporczywe
tworzenie strupów.
Ulcus varicosum z powikłaną miejscową ekzema o wyżej
opisanych właściwościach.
Strupowata uporczywa ekzema powiek, lupus z po­
dobnie umiejscowionymi objawami (wypróbować).
U w a g i k l i n i c z n e : Wskazania i zakres działania muszą
najczęściej być traktowane jako uzupełnienie kuracji diete­
tycznej, a w pewnych przypadkach i terapii miejscowej.
Działa przestrajająco na krążenie krwi i chłonki w skórze,
wzgl. na konstytucjonalnie uwarunkowaną skłonność do
kaleczeń skóry u źle odżywianych dzieci, dotkniętych skazą
wysiękowo-Iimfatyczną. Stosuje się łącznie z odpowiednią
dietą i zabiegami miejscowymi.
D a w k o w a n i e : 3 —5 razy dziennie po 15—20 kropel.

Secale cornutum Oligoplex

S k ła d i w s k a z a n ia p o sz cz e g ó ln y c h s k ła d n ik ó w :
C r o c u s D 4 — h a e m o s ty p tic u m .
G e r a n iu m ro b . D 3 — a d s trin g e n s .
L e d u m D 3 — a n a lg e tic u m , d iu re t ic u m .
R u t a g r a v . D 3 — p r z e c iw k r w o t o c z n y .
S e c a le c o r n . D k — to n ic u m , a n tis p a s m o d ic u m , h a e m o s ty p tic u m .
S e n e c io a u r . D 3 — p r z e c iw k r w o t o c z n y .

101
W s k a z a n i a : Abortus habitualis, eclampsia, krwawienia,
krwotoki, nerwowe kurcze naczyń krwionośnych, fluor albus,
brak bólów porodowych.
D a w k o w a n i e : Początkowo co 10—15 minut po 20—40 kr.
na wodzie, później co 2 godziny.

Sedativum Oligoplex (tabi.)

S k ła d i w s k a z a n ia p o sz cz e g ó ln yc h s k ła d n ik ó w :
C h in in , h y d r o c h lo r . D 2 — a n tip y r e t ic u m .
A c id . a c e t y l o s a lic y ii c u m D l — a n a lg e tic u m .
G e ls e m in in u m n it r . D 4 — a n tin e u ra lg ic u m .

W s k a z a n i a : Stosuje się celem uśmierzenia bólów w cier­

pieniach reumatycznych, neuralgiach, bólach głowy.
Dawkowanie: 2—3 tabl. naraz.

Selenium Oligoplex
S k ła d i w s k a z a n ia p o s z cz e g ó ln y c h s k ła d n ik ó w :
A u r u m n a t r . c h lo r . D 4 — d e p re s ja , s zc z e g ó ln ie w s k u te k c h o ró b w ą t r o b y
i k o b ie c y c h , w p rz e w le k ły c h , w y n is z c z a ją c y c h c h o ro b a c h tb c ., d n a ,
r a k , lu es.
G in s e n g a r a l . D 2 — a p h ro d is ia c u m .
C h in in , s u lf. D 4 — d r g a w k i m ię ś n i, z a b u r z e n ia w k o o r d y n a c ji, m a la r ia .
C o n iu m D 4 — d e p re s ja h y p o c h o n d ry c z n a , p rz e w le k łe w y n is z c z a ją c e
c h o ro b y z w ła s z c z a r a k .
D a m ia n a D 4 — o b ja w y n e u r a s t e n ii, im p o te n c ja , b ezsen n o ść.
F e r r u m p ho sp h . D 3 — b ezsen n o ść n e r w o w a , a n a e m ia s e c u n d ., w y n is z ­
c z e n ie n a tle c u k r z y c y , z im n ic y , r a k a .
K o la D 3 — a s t h e n ia m u scu l.
N a t r iu m c a r b . D 3 — o s ła b ie n ie , z m ę c z e n ie , w y c z e r p a n ie , o b ja w y
n e u ra s te n ic z n e p o d c za s r e k o n w a le s c e n c ji, s z c z e g ó ln ie po ty p h u s
a b d o m in a lis .
S e le n iu m D 3 — w y c z e rp a n ie n e rw o w e , o g ó ln e o s ła b ie n ie , s z c z e g ó ln ie
u lu d z i s ta r s z y c h i po w y c z y n a c h s e k s u a ln y c h .

W s k a z a n i a : Stany wyczerpania u asteników, które powstały

z przepracowania umysłowego, emocji, przeżycia duchowego
oraz zaburzeń na tle czynności płciowych, chorobliwie czę­
stych polucji i nadużycia płciowego. Osłabienie czynności
poszczególnych narządów, wzgl. korelacji pomiędzy nimi
jako wyraz swoistej reakcji, występującje po chorobach
zakaźnych.
U w a g i k l i n i c z n e : O neurotonicznym i organotonicznym
działaniu na poszczególne narządy i na osłabienie czynnościo­
we traktuje odnośne piśmiennictwo.
Dawkowanie: 3—5 razy dziennie po 2 tabl. a 0,25 wzgl.
tyleż proszku.

102
 Silicea Oligoplex
S k ła d i w s k a z a n ia p o s z cz e g ó ln y c h s k ła d n ik ó w :
A r g e n t u m c o li. D 5 — p rz y o s ła b ie n ia c h , a n tis e p tic u m .
A n t i m o n . c r u d . D 3 — d is c ra s ia p s o r., u r t ic a r i a , e k z e m a , s c r o p h u lo d e rm a ,
c la v u s itp .
A r s e n . a lb . D 5 — łu s z c z ą c a się s k ó r a , łu s z c z ą c y w y p r y s k , s e b o rrh o e a ,
a c n e , p r u r it u s , p ru rig o , p s o ria s is , c a rb u n c u lu s , ic h th y o s is , g a n g ra e n a
s e n ilis e t d ia b e t ., r a k s k ó r y .
C a lc iu m f lu o r . D 4 — ro p ie n ia c h ro n ic z n e , c h ro n ic z n e w r z o d y (u lcu s
c r u r is ) , p r z e t o k i k o s tn e .
F e r r u m p ho sp h . D 3 — n ie c z y s ta s k ó r a .
M a g n . p h o sp h . D 3 — s w ę d z ą c e d e r m a t o z y .
M a n g a n , p e r o x . D 3 — z a p a le n ie ś lu z ó w e k .
M e r c u r . s o lu b . D U — w y p a d a n ie i c h o ro b y w ło s ó w .
P ilu m s o lu b . D 3 — w y p a d a n ie w ło s ó w .
S ilic e a c o li. D 3 — łu s z c z ą c a s ię s k ó r a , e k z e m a , im p e tig o , in t e r t r ig o
f u r u n c u li, c a rb u n c u li, b o lesne o d c is k i.

W s k a z a n i a : Przewlekające się podostre i chroniczne pro­

cesy zapalne skóry, błon śluzowych, gruczołów i kości.
II—III okres zapalenia z surowiczo-ropnym naciekiem.
Poszczególne okresy zapalenia w przebiegu ukrytej intoksy­
kacji, lymphoscrophulosis, gruźlica, wzgl. skaza wysiękowa.
Ropne powikłania urazów, niedostateczna oporność
przeciwko gronkowcom i paciorkowcom. Furunculosis habi­
tualis o przewlekłym przebiegu.
U w a g i k l i n i c z n e : Działanie tej oligodynamicznej kom­
binacji środków można także traktować jako , .wpływ kata­
lityczny" wywierany na procesy biologiczne, zachodzące
w układzie siateczkowo-śródbłonkowym (porównaj z uwagami
klin. przy Aurum oplx.). W bardzo licznych, ciągnących się
miesiącami, ustawicznie powracających furunkulozach lub
w ropnych, wtórnie zakażonych przetokowych zapaleniach
gruczołów okostnej stosować należy środki mogące wpływać
przestrajająco na konstytucję skóry i na mezenchymę całego
ustroju.
Dawkowanie: 3—5 razy dziennie po 2 tabi, d 0,25 wzgl.
tyleż proszku.

Sinapis nigra Oligoplex

S k ła d i w s k a z a n ia p o sz cz e g ó ln y c h s k ła d n ik ó w :
A i la n t h u s D 3 — k a t a r s ie n n y .
A r a l i a r a c . D 3 — k a t a r s ie n n y z n a p a d a m i a s tm y .
A r s . a lb u m D 4 — k a t a r s ie n n y z n ie d o m a g a n ia m i a s t m a t y c z n y m i.
R o s a D 3 — k a t a r s ie n n y .
S a b a d i lla D U — k a t a r s ie n n y z c h o ro b liw y m k ic h a n ie m .
S a l i x D 3 — a n t ip y r e t ic u m .
S in a p is n ig r a D 3 — n ie d o m a g a n ia a s tm a ty c z n e o r a z n a d m ie rn e g r o ­
m a d z e n ie się ś lu z u w o s k rz e la c h .

103
W s k a z a n i a : zespół objawów nadwrażliwości, uzewnętrz­
niający się w nader ostro przebiegających nieżytach błon
śluzowych nosa, nosogardzieli, tchawicy i oskrzeli oraz
spojówek. Często towarzyszy im gorączka i ból głowy.
Nieżyty te stanowią zazwyczaj wyraz zaburzeń allergicz-
nych. Katar sienny. Influenza występująca latem.
D a w k o w a n i e : 3—5 razy dziennie po 15—20 kropel.

Species diureticae modif. „Madaus“

S k ła d :
F r u c t . ju n ip e r i, F r u c t . p e t r o s e lin i, F r u c t . a n is i, F o l. u v a e u r s i, F o l.
ja b o r tin d i. F o l. b u r s a e p a s t o r is , C o r t . b e r b e r id is . R a d . le v i s t ic i, R a d .
o n o n id is , R a d . t a r a x a c i .

S p o s ó b u ż y c i a : Pełną łyżeczkę herbacianą ziół zaparzać

filiżanką wrzątku 10 minut. 2—3 razy dziennie pić 1 filiżankę.
W albuminurii, arthritis urica (skazie moczanowej), diathesis
rheumatica, poceniu się nóg, rzeżączce, puchlinie, nephropatii,
pericarditis, plethora (w oligurii), pyelitis, perniones.
Op. oryg. około 90.0.

Species hepaticae modif. „Madaus"

S k ła d :
H b . h e p a t ic a e , C o r t . b e r b e r id ., F lo r . c h a m o m il la e , C o r t . f r a n g u la e ,
F o l. m e n t h a e p ip ., F o l. m e n t h a e c r is p ., F o l. s a lv i a e . R a d . t a r a x a c i
c. h e r b a , R a d . V a le r ia n a e .

S p o s ó b u ż y c i a : Pełną łyżeczkę herbacianą ziół zaparzać

filiżanką wrzątku 10 minut. 2—3 razy dziennie pić 1 filiżankę.
W acne vulgaris (zaburzeniach żołądkowo-jelitowych),
zwłaszcza zaburzeniach wydzielniczych żołądka, cholecystitis
(po ustąpieniu ostrych objawów), cholelithiasis, hepatopathia.
Op. oryg. około 90.0.

Species laxantes modif. „Madaus"

S k ła d :
F o l. s e n n a e , F lo r . s a m b u c i, C a r u m c a r v i , C o r t . f r a n g u l a e , In u la
h e le n ii, F o l. a b s in t h ii, F r u c t . r h a m n i, L ig n u m s a s s a f r a s . R a d . r h e i,
G e n is t a .

S p o s ó b u ż y c i a : Pełną łyżeczkę herbacianą ziół zaparzać

filiżanką wrzątku 10 minut. 2—3 razy dziennie pić 1 filiżankę.
W dysmenorrhoea, apoplexia (przy silnym zaparciu). Cho­
lelithiasis, ekzema (na skutek braku lub niedostatecznych potów,
wzgl. jako choroba zawodowa). Meningitis epidemica, obsti­
patio acuta, ozaena (po ustąpieniu ostrych objawów), parotitis,
plethora, prolaps, pruritus ani et vulvae.
Op. oryg. około 90.0.

104
 Species nervinae modif. ,,Madaus“
S k ła d :
R a d . V a le r ia n a e , C o r t . p is c id ia e , F o l. t r if . f ib r ., F o l. m e n t h a e p p.,
F lo r , c h a m o m il la e , F o l. m e lis s a e , F o l. a u r a n t ii , F lo r , la v a n d u la e .

S p o s ó b u ż y c i a : Pełną łyżeczkę herbacianą ziół zaparzać

filiżanką wrzątku 10 minut. 2—3 razy dziennie pić 1 filiżankę.
Angina pectoris (po ataku), stany depresji (u osób starszych)
eclampsia, eclampsia infantum, pobudliwość nerwowa, nerwice
(przy nadmiernej pobudliwości), samogwałt.
Op. oryg. około 90.0.

Species pectorales modif. „Madaus“

S k ła d :
R a d . a lt h e a e , F o l. f a r f a r a e . F lo r . v e r b a s c i, H b . v e r o n ic a e , H b . h y s so p i,
F o l. t e u c r i s c o r o d ., L ic h e n is la n d ., F r u c t u s f o e n ic u li.

S p o s ó b u ż y c i a : Pełną łyżeczkę herbacianą ziół zaparzać

filiżanką wrzątku 10 minut. 2—3 razy dziennie pić 1 filiżankę.
Dychawica oskrzelowa, bronchitis acuta, chronica, diathesis
exsudativa, krztusiec (z obfitą plwociną).
Op. oryg. około 90.0.

Spiraea Oiigoplex
S k ła d i w s k a z a n ia p o s z cz e g ó ln y c h s k ła d n ik ó w :
A r t e m . v u lg . D 3 — z a b u r z e n ia w k rw io b ie g u n a s k u te k a m e n o rrh o e a ,
C o n v a l l a r i a D U — n ie ró w n e tę tn o s e r c a , ta c h y c a r d ia .
C y c la m e n D 3 — d ysp n o e , ta c h y c a r d ia u osób a n e m ic z n y c h .
G e ls e m iu m D 4 — ta c h y c a r d ia , z a b u r z e n ia w k rw io b ie g u n a tle n e r­
w ow ym .
K a l m i a D 3 — a r h y t h m ia c o rd is , ta c h y c a r d ia .
M e lis s a D 3 — ta c h y c a r d ia n e rv o s a .
O l e a n d e r D 4 — e x t r a s y s t o le , t a c h y c a r d ia .
R h u s a r o m . D 4 — n y c t u r ia .
S p ir a e a D 3 — rh e u m a tis m u s .
V a l e r i a n a D 3 — a r h y t h m ia c o rd is , t a c h y c a r d ia .

W s k a z a n i a : Dolegliwości czuciowe i czynnościowe ze strony

serca u osobników cierpiących na niestrawność. Cor nervo­
sum często wraz z niestrawnością, wzgl. z wysokim usta­
wieniem przepony. Bębnica. Tachycardia paroxysmalis,
lżejsze przypadki ,,z napływem krwi do serca“. Neurosis
cordis.
Czynnościowe uszkodzenie serca jako pozostałość po
przebytych chorobach. Lżejsze przypadki kardiopatii (serce
reumatyków) jako następstwa polyarthritis u reumatyków.
Dawkowanie: 3—5 razy dziennie po 20 kropel.

105
Staphisagria Oligoplex
S k ła d i w s k a z a n ia p o s z cz e g ó ln y c h s k ła d n ik ó w :
A c id u m p ho sp h . D 4 — w y c z e rp a n ie n e rw o w e .
A r s e n . a lb . D 4 — ro b o ra n s .
A s a r u m D 3 — n e rw o w e s w ę d z e n ie s k ó r y g ło w y .
K a i. p h o sp h . D 4 — to n ic u m n e rv in u m .
L y c o p o d . D 3 — o s ła b ie n ie n e rw ó w s k ó rn y c h , d r g a w k i.
P ilu m so lu b . D 3 — a lo p e c ia .
S a b a d i lla D 4 — s w ę d z e n ie i w y k w it y n a g ło w ie .
S t a p h is a g r ia D 4 — n e rw o w e s w ę d z e n ie g ło w y .

W s k a z a n i a : Swędzenie skóry głowy, alopecia, szczególnie

po niesolidnym prowadzeniu życia, neuralgia spermatica.
Dawkowanie: 2 —U razy dziennie po 10—20 kr. na wodzie.

Succus Achilleae millefolii recent. Sok krwawnika.

Krwawnik znany jest w lecznictwie od najdawniejszych
czasów, zwłaszcza w północnych krajach Europy (Tschirch: „Pod­
ręcznik farmakologii" II, 1917).
Sok przyrządza się z całej, świeżej, kwitnącej rośliny, zawie­
rającej swoisty olejek eteryczny, składający się z 10% cineolu,
arulenu, sesąuiterpenów, goryczki, zwanej achilleiną, a będącej
glyko-alkaloidem, oraz liczne sole mineralne, szczególnie zaś
potas.
Prof. Kuelz uważa sok krwawnika za skuteczny lek prze-
ciwkrwotoczny i regulujący dzięki zawartości potasu krwiobieg
oraz działający leczniczo na stan prężności naczyń krwionośnych
w hemoroidach; prof. Schulz podnosi jego skuteczność w prze­
wlekłych obrzękach pozimniczych śledziony oraz wątroby, jako
też w nieżytach żołądka; zaleca go dla przeprowadzenia kuracji
wiosennych jako lek żołądkowy, przeciwgruźliczny, w chorobach
wątroby, nerek i pęcherza, hemoroidach oraz jako emmena-
gogum; Balzli twierdzi, że krwawnik „działa na płuca, przewód
pokarmowy, drogi moczowe oraz kobiece narządy płciowe".
Z e w n ę t r z n i e : Zaleca się sok krwawnika do okładów, przy
owrzodzeniach, oraz nowotworach złośliwych zamiast arniki
w zranieniach, oraz do wcierań przy gośćcu i bólach reuma­
tycznych. Wszyscy wymienieni autorzy jednomyślnie podnoszą
ponadto, że należy przystąpić do dalszych badań klinicznych
nad skutecznością krwawnika, tym bardziej, że zdaniem ich
możliwości lecznicze i wskazania są na pewno o wiele szersze,
niż to ich doświadczenia potwierdziły.
D a w k o w a n i e : 3 razy dziennie łyżkę stołową na 1I 2 szklanki
wody.
Rp.: Succus Achilleae Millefolii Madaus 125,0.

106
Succus Apii graveolentis recent. Sok selera.
Korzeń selera używany był dotychczas powszechnie jako
jarzyna nadająca smak rosołom i sosom. W starożytności
uważany był seler jako aphrodisiacum i pod wpływem renesansu
powojennego uchodzi za takie, zdaniem Schulza, zupełnie nie­
słusznie, gdyż na sferę moczopłciową działa jedynie moczopędnie.
Sok selera przygotowuje się z całej, świeżej rośliny, której
głównymi składnikami są: witamin A oraz witamin C, — ten
ostatni w dużej ilości, — swoisty węglowodór zwany mannitem,
alkaloidy: apiina i cesparazyna, cukier, skrobia, sole mineralne
oraz olejek eteryczny, składający się z terpenów i innych skład­
ników.
Dzięki temu składowi jest sok selera, według Kuelza, w pierw­
szym rzędzie lekiem wzmacniającym nerwy, zwłaszcza w przy­
padkach ospałości i wyczerpania po chorobach przewlekłych.
Wielu autorów, stosujących sok selera, podnosi szczególnie
jego skuteczność leczniczą w przypadkach wiosennego wyczer­
pania nerwowego, będącego skutkiem braku witamin. Schulz
podnosi walory selera jako środka moczopędnego, a równo­
cześnie rozpuszczającego złogi i kamienie, a zatem skutecznego
w skazie moczanowej, artretycznej i reumatycznej. Ponadto
podnieca sok selera (Kuelz) łaknienie i pobudza trawienie,
dzięki czemu zapobiega zaparciu stolca. Kuelz również podnosi
skuteczność preparatu jako środka „oczyszczającego krew“ ,
oraz znakomitego środka przeciwkaszlowego. Amerykanie za­
lecają sok selera i świeże kłącze jego jako pierwszy pokarm na
czczo, twierdząc, że wzmaga on energię na cały dzień.
Z e w n ę t r z n i e : stosuje się sok selera dla wzmocnienia bro­
dawek piersiowych u kobiet karmiących, a ponadto jako
środek wzmacniający cebulki włosowe i usuwający łupież.
D a w k o w a n i e : 3 razy dziennie łyżkę stołową na V 2 szklanki
wody.
Rp.: Succus Apii grav. Madaus 125,0.

Succus Arctii lappae recent. Sok łopianu.

Łopian znany był już jako lek w średniowieczu i opisywany
przez św. Hildegardę, Matthiolusa i Ossiandera. Szczury kar­
mione przez Krantza i Carra mieszaniną masła kakaowego
i korzenia łopianu wykazywały 5—6 krotną większą ilość gliko-
genu w wątrobie od szczurów karmionych tylko masłem kakao­
wym. Badania wykazały, iż korzenie łopianu zawierają dużą
ilość inuliny. Ciekawym było doświadczenie ze szczurami,
karmionymi czystą inuliną; ilość glikogenu w tym samym
okresie wzrosła tylko trzykrotnie.

107
 Succus Arcti i lappae stosuje się przez to w cukrzycy.
Z doświadczeń przeprowadzonych przez Bułgakowa, Po-
powa, Krebela, Derikera, Bohna, Burniera, Leconta, Leclerca,
Czarnowskiego, Biegańskiego i innych wynika, iż korzenie
łopianu z bardzo dobrym skutkiem stosuje się w schorzeniach
skórnych.
W s k a z a n i a : Schorzenia skórne, jak: ekzema, crusta lactea,
acne, exanthemata (szczególnie pochodzenia wenerycznego
i skrofulicznego), źle gojące się rany, szczególnie ulcus cruris,
furunculus, combustiones. Środek ten jest skuteczny w scho­
rzeniach wywołanych wskutek bac. staphylococcus. Wskutek
własności moczopędnych i wywołujących poty wskazany jest
sok łopianu w schorzeniach reumatycznych i artretycznych.
Succus Arctii lappae stosowany jest również zewnętrznie
w postaci okładów w schorzeniach skórnych.
D a w k o w a n i e : 3 razy dziennie po łyżce stołowej na
V 2 szklanki wody.
Rp. Succus Arctii lappae Madaus 125,0.

Succus Betulae albae fol. recent. Sok brzozy.

Brzoza należy do tych roślin, których znane niegdyś i empi­
rycznie przez medycynę ludową stwierdzone własności lecznicze
zostały ostatnio potwierdzone badaniami współczesnych uczo­
nych. M. in. lecznicze działanie liści brzozowych opisał prof.
H. Schulz i prof. Winternitz.
Sok brzozowy przygotowuje się z młodych, świeżych liści
brzozy, które obok wapna, saponin, garbnika, cukru i olejków
eterycznych zawierają znaczne ilości sodu. Poza tym wyodręb­
niono z nich ostatnio kwas, którego sól potasowa działa wy­
bitnie moczopędnie.
W internitz uważa liście brzozy za pewne w działaniu i zu­
pełnie nieszkodliwe diureticum, niewywołujące podrażnienia
nerek i zmniejszające zawartość białka w moczu. Inni autorzy
zwracają uwagę na dobre wyniki osiągane tym środkiem w Li-
thiasis. Działanie moczopędne soku brzozy oraz własność roz­
puszczania kwasu moczowego stawiają go w rzędzie tych nie­
licznych i zupełnie nieszkodliwych środków zalecanych leczniczo
i zapobiegawczo we wszelkiego rodzaju kamicy i skłonnościach
do tworzenia złogów i piasku, w pierwszym rzędzie zaś w kamicy
nerkowej, żółciowej i pęcherzowej. W piśmiennictwie spotykamy
często dowody, że sok brzozy usuwał zupełnie kamienie nerkowe
wielkości ziaren grochu.
Działając moczo- i potopędnie, znajduje sok brzozy zasto­
sowanie w puchlinie wszelkiego pochodzenia oraz w dnie, choro­
bach reumatycznych i zapaleniu nerwu kulszowego. Wskazania

108
te wypływają ściśle z konstytucjonalnycn własności preparatu,
sprawdzonych zresztą wynikami badań klinicznych.
Z e w n ę t r z n i e : zaleca się sok brzozy w chorobach skórnych
zamiast stosowanego dziegcia brzozowego, tym bardziej, że
działanie jego w niczym temu ostatniemu nie ustępuje, przy
czym sok brzozy pozbawiony jest zupełnie przykrej woni
i barwy dziegcia.
D a w k o w a n i e : 3 razy dziennie łyżkę stołową na 1I 2 szklanki
wody.
Rp.: Succus Eetulae albae Madaus 125,0.

Succus Equiseti recent. Sok skrzypu

Olbrzymią wprost i długi czas niedocenianą wartość leczniczą
zawdzięcza skrzyp znacznej zawartości krzemu, który dopiero
w ostatnich latach wzbudził powszechne zainteresowanie lekarzy,
jakkolwiek już w starożytności Dioscurides stosował go w cho­
robach płucnych i leczeniu ran, Albertus Magnus jako środek
przeciwkrwotoczny, a lekarze 17 wieku. Riedlin i Hoffmann,
jako niezastąpiony lek moczopędny. W wieku 19 wprowadził
go znów do lecznictwa Lenhossek, a za nim ks. Kneipp.
Sok skrzypu przygotowuje się z całej, świeżej rośliny, która
zawiera krzem, wapń, sód, sole potasowe, żelazo, mangan,
siarkę, magnez oraz goryczkę swoistą.
W s k a z a n i a l e c z n i c z e soku skrzypu są następujące:
cierpienia pęcherza, piasek moczowy, gruźlica płuc, krwa­
wienia, przetoki gruźlicze, ropnie opadowe, obrzęki gru­
czołów itp. W przypadkach krwotoków płucnych działa
sok skrzypu niemal natychmiastowo. Kuelz podaje, że krwa­
wienie płucne ustawały już po godzinnym przyjmowaniu
skrzypu. Dr Zickgraf stawia nawet hipotezę, że powstanie
gruźlicy warunkowane jest zasadniczym brakiem krzemu
w ustroju i zaleca sok skrzypu jako środek zawierający roślin­
ne połączenie krzemu, najlepiej przyswajalne. Kaził (Prakti-
cky Lekar 1930 r.) podaje, że w leczonych przez się 19 przy­
padkach gruźlicy osiągał stale wybitne polepszenie. Ostatnio
zwrócono uwagę na własności skrzypu w leczeniu miażdżycy
tętnic, skazie dnawej itp. jako cierpień stojących w ścisłym
związku z niedoborem krzemu w ustroju.
Z e w n ę t r z n i e zaleca Schulz okłady z soku skrzypu w ra­
nach atonicznych i nowotworowych owrzodzeniach, a cały
szereg współczesnych badaczy osiąga sokiem skrzypu dobre
wyniki w leczeniu wrzodów goleni oraz krwawieniach miąż­
szowych.

109
D a w k o w a n i e : 3 razy dziennie łyżkę stołowa na V 2 szklanki
wody.
Rp.: Succus Equiseti Madaus 125,0.

Succus Furnariae officinalis recent. Sok dymnicy

Ziele dymnicy stosowane było niegdyś, jak to podaje Schulz,
wyłącznie jako środek przeciw przewlekłej ekzemie.
Głównymi składnikami jego są: goryczki wyciągowe, kwaśna
sól potasowa, składniki mineralne, alkaloid fumaryna, wystę­
pujący w postaci kwasu fumarowego, oraz żywica.
W s k a z a n i a : Sok wskazany jest przez medycynę biolo­
giczną, jako środek „oczyszczający krew“ i działający za­
sadniczo w trzech kierunkach wydzielniczych: zwiększeniu
ilości moczu, działaniu napotnym i działaniu rozwalniającym.
Poza tym jest to, zdaniem Kosteletzky’ego i Kuelza, środek
ogólnie wzmacniający, a Schulz i Aschner uważają go za
skuteczny środek przeciwrakowy. Kuelz, zastanawiając się
nad działaniem soku dymnicy, zwraca szczególną uwagę na
jego wysoką aktywność powierzchniową, właściwą jedynie
roślinom bogatym w witaminy, o czym obszernie pisali
Traube (M. m. W. 1930) i v. Hahn (Kolloid. Ztg.).
D a w k o w a n i e : 3 razy dziennie łyżkę stołową na y 2 szklanki
wody.
Rp.: Succus Furnariae Madaus 125,0.

Succus Hyperici perforati recent. Sok dziurawca

Dziurawiec owiany jest w lecznictwie ludowym legendą
i uważany za panaceum. J. Hercil (Traite de Matiere medicale
1927) dziwi się, dlaczego dziś utracił on swe znaczenie w lecz­
nictwie, skoro wszechstronne doświadczenia kliniczne potwier­
dziły jego działanie wzmacniające, przeciwgorączkowe, czerwio-
pędne, moczopędne, przeciwkrzywicze, przeciwbiegunkowe,
przeciwkrwotoczne, nadewszystko zaś przeciwneuralgiczne
i przeciwbólowe.
Sok dziurawca przyrządza się z całej, świeżej, kwitnącej
rośliny, która obok składnika, podobnego do aromatycznego
wosku, zawiera garbniki, goryczkę swoistą i własny olejek ete­
ryczny, flawony, keratyny, wolne kwasy i estry oraz związki
pektynowe.
W s k a z a n i a : Bóle wszelkiego pochodzenia, zwłaszcza zaś
bóle neuralgiczne, bóle głowy, neurastenia, bezsenność,
ischias, padaczka, stany wyczerpania po chorobach zakaź­
nych i w gruźlicy, bóle artretyczne i reumatyczne, bóle i nieżyty

110
 żołądka i jelit, rany i owrzodzenia żołądka, biegunki. Z pol­
skich autorów stosowali dziurawiec Dr. Kalinowski w neural-
giach oraz ostatnio (Therapia Nova 1936) Bryliński w przy­
padkach raka.
Z e w n ę t r z n i e : Do okładów przy ranach miażdżonych i świe­
żych ranach krwawiących, krwawieniach krwawnicowych,
żylakach i bolesnych owrzodzeniach.
D a w k o w a n i e : 3 razy dziennie łyżkę stół. na 1I 2 szklanki
wody.
Rp.: Succus Hyperici perfor. Madaus 125,0.

Succus Leonuri cardiacae recent. Sok serdecz-

nika.
Serdecznik znany był jako środek nasercowy już Loniceru-
sowi i Matthiolusowi. Stosuje go także medycyna tybetańska
(Huebotter: Przyczynki do poznania farmakologii chińskiej
i tybetańsko-mongolskiej, str. 117, Berlin 1913) we wzdęciach,
złym krążeniu, chorobach kobiecych tak przed ciążą jak i podczas
samej ciąży, a także w chorobach krwi.
Z a s t o s o w a n i e : Zaburzenia w krążeniu na tle nerwowym,
bóle serca u dzieci, dyspnoe, angina pectoris, szczególnie
u kobiet, meteorismus. Dalszymi wskazaniami są: zaburzenia
klimakteryczne, amenorrhoea, dysmenorrhoea, sterilitas,
białaczka, anaemia. Diureticum.
Dawkowanie 3 razy dziennie po łyżce stołowej na
V , szklanki wody.
Rp. Succus Leonuri cardiacae Madaus 125,0.

Succus Spinaciae oleraceae recent. Sok szpinaku

Szpinak znany już w 11 wieku w Europie stosowany był do
19 wieku wyłącznie jako lek rozwalniający, stąd przypuszcza
Kuelz, że główne wskazanie szpinaku, jako środka krwiotwór­
czego, nie znajdowało w owym czasie, gdy ludzie odżywiali się
przeważnie produktami naturalnymi, szerokiego zastosowania.
Najnowsze badania chemiczne i biologiczne odkryły dopiero
pełnię składników szpinaku, z których najważniejszymi są:
znaczne ilości organicznie związanego, łatwo przyswajalnego
żelaza i miedzi, jako naturalnego katalizatora, duży zasób
witamin A, B, C i D, wszystkie główne sole mineralne, wysoko-
wartościowe, łatwostrawne białko, nieznaczne ilości tłuszczu
i węglowodanów oraz znikoma ilość kwasu szczawiowego.
Ponadto zawiera szpinak sekretynę, hormon, działający na
wydzielanie śluzówek żołądka i trzustki, oraz saponiny ułatwia­
jące trawienie.

111
 W s k a z a n i a l e c z n i c z e : Krzywica, zołzy, pellagra, błę­
dnica, bladaczka, cierpienia wątroby, żółci, żołądka, stany
charłactwa po chorobach wyczerpujących i wszelkiego ro­
dzaju awitaminozy. Szczególnie szerokie zastosowanie ma
sok szpinaku w pediatrii, przy czym można go stosować już
w niemowlęctwie.
D a w k o w a n i e : 3 razy dziennie łyżka stół. na V 2 szklanki
wody.
Rp.: Succus Spinaciae Madaus 125,0.

Succus Taraxaci offic. recent. Sok mniszka

w g p rz e p isu D r m ed . M . K a lin o w s k ie g o

Mniszek, zwany również dmuchawcem, jest jedną z roślin

najdokładniej już w lecznictwie zbadanych. W wydzielanym
przez liście i pędy kwiatowe soku zawiera mniszek swoistą
goryczkę, zwaną taraxiną, rozpoznaną ostatnio przez Schulza
jako cholinę, w samej roślinie sole wapnia i potasu, mangan,
sód, siarkę i krzem oraz witaminy A, B, C i D, w korzeniu zaś
rośliny znajduje się inulina. Balzli (Sztuka i wiedza odżywiania,
tom II) uważa, że taka mnogość składników zasadowych i czynni­
ków uzupełniających daje roślinie możność dodatniego przestra-
jania ustroju. Ragnar Berg, Abderhalden i Wertheimer, badając
wpływ witamin na oddychanie ciałek krwi i tkanek, podnoszą
dużą skuteczność mniszka; Holst i Froelich leczyli skorbut
podawaniem świeżych liści mniszka. Ostatnie badania kliniczne
potwierdziły w zupełności dawne ludowe wskazania stosowania
soku mniszka. W pierwszym rzędzie działa sok mniszka do­
datnio w chorobach nerek, wątroby i woreczka żółciowego,
przy czym Schulz przypisuje działanie moczopędne mniszka
solom potasowym, które równocześnie wzmagają czynność
wszystkich gruczołów trawiennych. Balzli uważa, że dzięki po­
budzeniu żółci działa mniszek skutecznie również w krwawni­
cach. Schulz twierdzi ponadto, że dzięki specjalnemu związkowi
choliny winien sok mniszka działać skutecznie, jak to zresztą
wielu dawniejszych lekarzy stwierdziło, w chorobie rakowej
oraz wyprysku przewlekłym. Kosteletzky zachęca do leczenia
sokiem mniszka „wszystkich chorób dolnej części brzucha, zwią­
zanych z zastoinami", a Kroeber zaleca go jako znakomity lek
dróg moczowych. Zdaniem w końcu prof. Kuelza nadaje się
sok mniszkowy, zgodnie z tradycją ludową, do przeprowadzania
„odkwaszania krwi", rozumie się w nowoczesnym znaczeniu bio­
logicznym, przy czym leczenie trwać winno przeciętnie 4 —5 ty­
godni. Z autorów polskich podaje ostatnio Kalinowski (Archi­
wum Med. Biol. 1936/11) dodatnie działanie soku mniszka w sta­
nach astenicznych niewiadomego pochodzenia.

112
D a w k o w a n i e : 3 razy dziennie łyżkę stołową na 1I.1 szklanki
wody.
Rp.: Succus Taraxaci Madaus 125,0.

Succus Tussilaginis farfarae recent. Sok pod­

biału
Jak już sama nazwa łacińska wskazuje — znany był podbiał
zawsze jako lek dróg oddechowych i podrażnień kaszlowych
(tussis — kaszel, agere — oddalać, odwodzić). Współczesne
badania Schulza, Kuelza, Marzella i Gessnera wskazania te
potwierdziły, a równocześnie znacznie rozszerzyły.
Sok podbiału wytwarza się ze świeżej, całej rośliny, przy
czym według ostatnich badań zawiera on inulinę, goryczkę, potas,
wapń i kwas garbnikowy, śluz, saponiny, olejek eteryczny i żywice,
sole potacowe oraz witaminy.
W s k a z a n i a l e c z n i c z e : Stany nieżytowe dróg oddecho­
wych, kaszel, chrypka, nieżyty pogrypowe, zapalenie płuc,
ropnie płuc i gruźlica płuc, ponadto dychawica oskrzelowa
(Schulz) i zołzy (skrofuloza), zwłaszcza jej objawy gruczołowe
i kostne.
Z e w n ę t r z n i e : w postaci okładów w zapalnych stanach
skóry, róży, owrzodzeń goleni.
D a w k o w a n i e : 3 razy dziennie łyżkę stołowa na V., szklanki
wody.
Rp.: Succus Tussilaginis Madaus 125,0.

Succus Urticae dioicae recent. Sok pokrzywy

Medycyna ludowa stosowała liście pokrzywy jako leku bodź­
cowego przy cierpieniach reumatycznych. Do dnia dzisiejszego
stosuje się u ludu uderzanie pokrzywą miejsc bolących, przy
czym igiełki pokrzywy obijające się o ciało powodują silne
podrażnienia skóry i natychmiastowe niemal ustępowanie bólów
zasadniczych.
Sok pokrzywy przygotowuje się ze świeżej rośliny, która
zawiera następujące składniki czynne: ,,jod pokrzywowy*',
będący w swej istocie silnym ciałem bodźcowym, grupę glykozy-
dów, kwasu mrówczanego i swoistego fermentu, ponadto sekre-
tynę-hormon pobudzający śledzionę i żołądek, kompletynę-wita-
minę A, nieokreślone bliżej ciała białkowe, sole potasu i wapnia,
żelazo, siarkę, chlor, sód i mangan. Jest to zespół składników,
który Balzli uważa za wystarczający dla postawienia soku po­
krzywy w pierwszym szeregu leków biologicznych.

8 113
W s k a z a n i a : Choroby dróg moczowych (Kroeber: M. med.
W. 1926/35), przewlekłe pokrzywki i podobne cierpienia
ailergiczne, męczące poty nocne gruźlików i biegunki gruź­
licze, choroby reumatyczne, atrofia mięśni i skóry.
Z e w n ę t r z n i e : wcierać w skórę ogolonej głowy przy wy­
padaniu włosów. •
D a w k o w a n i e : 3 razy dziennie łyżkę stołowa na 1/„ szklanki
wody.
Rp.: Succus Urticae Madaus 125,0.

Succus Visci aibi recent. Sok jemioły

wg. przepisu Dr med. W . Bernackiego.
Jemioła znana była jako środek leczniczy w starożytności.
Hippokrates zaleca ją w chorobach wątroby i śledziony; Pa-
racelsus, Bock, Matthiolus, Colbeth, Osiander stosowali ją sku­
tecznie w epilepsji. W nowszych czasach poddał jemiołę do­
kładnemu badaniu klinicznemu Gaulthier (Semaine medicale
1907, 43 i C. r. d. l’Acad. des Sciences 1907) i stwierdził jej
własności obniżania ciśnienia krwi, które to uwarunkowane
są wpływem na ośrodek nerwów wazomotorycznych. Składni­
kiem, który obniża ciśnienie krwi, ma być cholina (Dressler,
Kwiatowski i Schilf).
Z a s t o s o w a n i e : Choroby systemu nerwów centralnych,
epilepsja (z wyjątkiem zmian organicznych), skleroza, kli-
makterium, hypertonia, hypertoniczne zaburzenia na skutek
niedomogi serca i nerek: menorrhagia, metrorrhagia, endo-
metritis, ovariitis, retentio placentae.
D a w k o w a n i e : 3 razy dziennie łyżkę stołową na l/2 szklanki
wody.
Rp.: Succus Visci albi Madaus 125,0.

Sulfur colloidale D3, D4 i D6 orig. „Madaus"

Adnexitis (w objawach septycznych), angina Ludovici,
appendicitis (w silnych dreszczach), oparzenia (ciężkie przy­
padki), endometritis (w dreszczach). Zazwyczaj wstrzykuje
się powoli 1 ccm. dziennie d o ż y l n i e , zależnie od nasilenia
i od nagłości przypadku. Występujące po wstrzyknięciu po
20 minutach dreszcze należy traktować jako objaw pomyślny
dla rokowania.
Erysipelas, febris puerperalis, meningitis epidemica, ropo­
wica, poliomyelitis acuta anterior, insolatio, sepsis oraz zatrucie

114
tlenkiem węgla — w tych przypadkach zaleca się bardzo powolne
wstrzykiwanie dożylnie 1 ccm. w rozcieńczeniu D 3 —D 6.
Środek wypróbowany z powodzeniem w klinikach chorób
kobiecych.
Op. oryg.: po 3, 6 i 10 amp. a 1 ccm.

Sulfur Jodatum immutabile „Madaus"

Trwałe, nie ulegające rozkładowi połączenie siarki z jodem
w dawkach D 3, D 4, D 6 w koloidalnym roztarciu w postaci
tabletek o wadze 0,25 g.
W s k a z a n i a : Alergiczne cierpienia skóry, czyraki, ropnie
ograniczone, karbunkuły, ropowice, pyodermie, acne vulgaris,
impetigo simplex, chroniczna hypertrofia migdałków, obrzęki
gruczołów limfatycznych.
U w a g i k l i n i c z n e : Już w medycynie arabskiej znana była
siarka jako czynny katalizator przemian wegetatywnych
ustroju, a Hahnemann zastosował siarczek jodu dla leczenia
chorób skórnych z nadzwyczaj dobrymi wynikami. Z chwilą
kiedy prof. Bier i jego asystent dr Zimmer opierając się na
danych dra Stiegelego, zaliczyli Sulfur jodatum w drobnych
podprogowych dawkach za lek bodźcowy specyficznie kerato-
plastyczny, działający na zapalną tkankę organotropowo, co
zresztą potwierdziły bardzo liczne doświadczenia kliniczne.
W opisanych przez prof. Biera 34 przypadkach czyraczności
przewlekłej uzyskał on znakomite wprost rezultaty z zani­
kaniem bolesności i napięcia miejscowego, niewrażliwością
na dotyk, i zupełnym wyleczeniem bez nawrotów.
D a w k o w a n i e : Początkowo do czterech tabletek w dawce
D 6 przez pięć dni, po czym przejść na dawkę D 4, dla leczenia
zaś uzupełniającego celem uniknięcia nawrotów zastosować
dawkę D 3.

Sulfur Oligoplex
S k ła d i w s k a z a n ia p o sz cz e g ó ln y c h s k ła d n ik ó w :
A c id . c i t r i c . D 3 — a n t ip y r e t ic u m .
A lu m e n D 3 — d is c ra s la p s o r., a t o n ia j e l it .
M a g n e s , s u lf. D 3 — c h o ro b y p rz e b ie g a ją c e z b ie g u n k a m i.
N a t r . s u lf. D 2 — c h o ro b y p rz e b ie g a ją c e z b ie g u n k a m i, a t o n ia j e l it .
S u lf u r D 2 — d is c r a s ia p s o r., o b s t ip a t io i r o z w o ln ie n ie .

W s k a z a n i a : Zasadniczo wskazania są identyczne ze wska­

zaniami dla Sulfur jodatum. Sulfur oplx. zaleca się jednak
częściej jako katalizator w przewlekłych wypryskach, następ­
nie w acne vulgaris, herpes, pemphigus vulg., schorzenia

8* 115
 skórne świądowe, pruritus ani et vulvae, psoriasis, skłonność
do powstawania brodawek, obstipatio chronica z okresowo
krwawiącymi guzami krwawnicowymi i ekzemą odbytu.
Celem zaktywowania zbyt powolnie przebiegających
procesów chorobowych.
D a w k o w a n i e : 3—5 razy dziennie po 2 tabl. ć 0,25 wzgl.
tyleż proszku.'

Sumbulus Oligoplex
S k ła d i w s k a z a n ia p o sz cz e g ó ln y c h s k ła d n ik ó w :
A s a f o e t id a D 5 — g lo b us h y s te ric u s , c la v u s h y s te ric u s , s p a z m a ty c z n y
p ła c z I ś m ie c h , n e u ra lg ie w o k o lic y c z a s z k i, b óle k o ś c i w n o cy.
C ic u t a D U — h is te r y c z n e n a p a d y k u rc z o w e .
C o m o c la d i a D 3 — w ę d ru ją c e b óle re u m a ty c z n e .
C o r y d a li s f o r m . D 3 — no cne b óle k o ś c i, s z c z e g ó ln ie k iło w e .
I g n a t ia D U — g lo b u s h y s te ric u s , c la v u s h y s te ric u s , s p a z m a ty c z n y p ła c z
lu b ś m ie c h , h is te r y c z n e n a p a d y k u rc z o w e .
O l . g a u lt h e r i a e D U — s iln e b óle re u m a ty c z n e p rz y w y k o n y w a n iu ru c h ó w .
S t a p h is a g r ia D U — r w ą c e b ó le, o b ja w y p s y c h o s te n ic z n e .
S u m b u lu s D 3 — s iln e p o d ra ż n ie n ia n e rw o w e i s e k s u a ln e u k o b ie t.
U r e t h a n D U — b ezse n n o ść.
V a l e r i a n a D 3 — s k ło n n o ś ć do z e m d le ń i k u r c z y , g lo b u s h y s te ric u s .

W s k a z a n i a : Konstytucjonalnie uwarunkowana przeczulica

u osobników o subtelnej strukturze psychicznej.
Nadmierna wrażliwość na ból, skłonność do miejscowych skur­
czów, singultus habitualis, stany tężyczkowe.
Celem odzwyczajenia od narkotyków.
U w a g i k l i n i c z n e : Zrazu działanie środka rozwija się
powoli. Dłuższe stosowanie środka zalecane jest z nastę­
pującym zastrzeżeniem; przede wszystkim należy dążyć
do konstytucjonalnego wzmocnienia i wzmożenia oporności
biologicznej przeciw wpływom i wrażeniom ze świata ze­
wnętrznego.
D a w k o w a n i e : 3—5 razy dziennie po 15—20 kropel.

Teapuivina „Madaus" (Cassia angustifolia ind.)

Najczęstszą przyczyną zaparcia stolca tak nawykowego,
jako też obstrukcji w przebiegu wielu schorzeń ostrych i prze­
wlekłych, jest niedowład jelit, powodowany zwykle wrodzoną
lub nabytą czynnościową niedomogą mięśniówki gładkiej jelit
lub jej unerwienia.
W przypadkach tych wymagany jest środek, który by
w naturalny sposób pobudzał i przyzwyczajał jelito do nor­
malnej funkcji fizjologicznej, drogą działania na mięśniówkę
gładką i jej unerwienie. Środkim takim jest Teapuivina.

116
 Jest to stabilizowany preparat z liści Cassia angustifolia
indica, które poddane zostały w specjalny sposób fermentacji
przerywanej. Dzięki temu postępowaniu wytwórczemu, znany
ogólnie ze swej skuteczności surowiec roślinny, pozbawiony
został możności wywoływania objawów ubocznych.
Przerywana fermentacja, której roślina podczas przygoto­
wywania została poddana, przebiega dalej pod wpływem cie­
płoty ciała i soków trawiennych w przewodzie pokarmowym,
a powstający przy tym procesie w dostatecznej ilości bezwodnik
kwasu węglowego wywiera jako czynnik niezwykle prężny,
akcję motoryczną na ścianki jelit, pobudzając perystaltykę
i powodując bezbolesne i obfite wypróżnienie.
Teapulvina nie wywołuje rozwolnienia i nie drażni śluzówki.
Posiada miły smak i dogodną w zastosowaniu postać.
W s k a z a n i a : Obstipatio habitualis atonica, zaparcie stolca
w przebiegu chorób gorączkowych i zakaźnych.
D a w k o w a n i e : Dorośli: % do y 2 łyżeczki proszku, lub
1—2 tabl. Dzieci nieco proszku na łyżeczce lub V 2—1 tabl.
Opak. oryg.: proszek około 70.o lub tabletki — 40 tabl.
i 10 tabl.

Teucrium scorod. 0 „Madaus“

Teucrium scorod. ordynuje się jako adjuvans we wszelkich
okresach gruźlicy. Przede wszystkim w gruźlicy płuc i kości.
Także w przewlekłych nieżytach oskrzeli i płuc oraz nieżycie
nosa uzyskiwano znaczną poprawę, stosując Teucrium scorod.
Teucr. scorod. wchodzi w skład Aesculus oplx.
D a w k o w a n i e : Teucr. scorod. 0 ,,Madaus“ 3 — 5 razy
dziennie po 10—15 kr.
Teucr. sco od. D 1, D 2 itd. 3 razy dziennie po 15—20 kr.
Op. oryg. 10.o, 20.o i 30.o.

Thallium aceticum D4—5 „Madaus“

Dermatolog, prof. Buschke, pierwszy zwrócił uwagę, że
Thallium w mniejszych dawkach pobudza porost włosów.
W dawkach większych stosowany jest natomiast do depilacji.
Dalsze ważne wskazanie stanowi schorzenie gruczołów przy­
tarczycznych.
Zazwyczaj stosuje się 10—15 kr. dziennie lub 1—2 tabl.

Thuja 0 „Madaus"
Esencja z tuji stosowana zewnętrznie przeciwko bro­
dawkom, kłykcinom, polipom. Jak zdołano stwierdzić —

117
najmocniej działa tuja rosnąca w pobliżu mogił na cmentarzu-
Wewnętrznie stosuje się przeciw rzeżączce, zazwyczaj 10—20 kr
dziennie w dawkach wzrastających i po 2 tygodniach ponownie
zmniejszających się.

Thuja Oligoplex
S k ła d i w s k a z a n ia p o s z cz e g ó ln y c h s k ła d n ik ó w :
A r s e n . jo d . D U — h y p e r t r o fia błon ś lu z o w y c h , o b rz ę k i g ru c z o łó w ,
g r u ź lic a .
B e n z o e D 3 — o w r z o d z e n ia błon ś lu z o w y c h , d ia t h e s is h a e m o rrh a g ic a .
C h in in u m h y d r o c h lo r . D 4 — b o lesne o b r z ę k i błon ś lu z o w y c h w u s ta c h
C l e m a t i s D 3 — o b rz ę k i i s t w a r d n ie n ie g ru c z o łó w .
H a m a m e l is D 3 — h y p o s ta s is błon ś lu z o w y c h .
H y d r a r g . b ic h lo r . D 5 — o w r z o d z e n ia błon ś lu z o w y c h z te n d e n c ją do
z g o r z e li, lu e s.
O n o p o rd o n a c . D 3 — c a rc in o m a .
P h o sp h o r. D 6 — o w r z o d z e n ia błon ś lu z o w y c h , d ia t h e s is h a e m o rrh a g ic a .
P la t in u m c h lo r . D S — o b r z m ie n ia błon ś lu z o w y c h , s z c z e g ó ln ie p o c h w y .
T h u ja D 3 — b u ja n ie błon ś lu z o w y c h p o łą c z o n e z u c z u c ie m p ie c z e n ia ,
p o lip y .

W s k a z a n i a : Przewlekłe zapalne narośla na skórze i bło­

nach śluzowych. Brodawkowaty i lepieżowaty rozlany
przerost błon śluzowych, epulis, powstawanie brodawek,
przewlekłe nieżyty szyjki macicznej po usunięciu polipów.
Polyposis recti.
U w a g i k l i n i c z n e : Swoisty wpływ i powinowactwo tuji
— dominującego składnika kompleksu do układu siateczkowo-
śródbłonkowego stanowi podstawę jej działania, badanego
i wypróbowanego jedynie przez homeopatię. Thuja occiden­
talis znana jest jako aktywator zakażenia przewlekłą rze-
żączką i często jest stosowana wraz z odpowiednim miejsco­
wym leczeniem w gonorrhoea posterior. Oligoplex ten sto­
sują zwłaszcza celem usunięcia objawów chorobowych,
podtrzymywanych przez ukryte intoksykacje konstytucjo­
nalne i stanowiących zazwyczaj podłoże skłonności ustroju
do wyżej opisanych zmian przerostowych skóry i błon ślu­
zowych.
Dawkowanie: 3 —5 razy dziennie po 15—20 kropel.

Thymus Oligoplex
S k ła d i w s k a z a n ia p o s z cz e g ó ln y c h s k ła d n ik ó w :
A n t im . c r u d . D 2 — g a s t r it is a c u t a cum n a u s e a .
B is m . n it r . b a s . D 3 — g a s t r o e n t e r it is , u lcus v e n t r ic u li, c a rc in o m a v e n ­
t r ic u l i , g a s t r a lg ia , w y m io ty z ż ó łc ią z a r a z po je d z e n iu .
C a r b o v e g e t . D 2 — h y p e r a c id it a s , z g a g a , m e te o ris m u s , f la t u le n t ia ,
g a s t r e c t a s ia , g a s t r it is a c u t a e t c h ro n ic a , a t o n ia ż o łą d k o w a , g a s t r a lg ia .
M a g n . p ho sp h . D 3 — p a le n ie w ż o łą d k u , z g a g a , g a s t r a lg ia .

118
M a g n . o x y d . D 2 — h y p e ra c id i ta s , g a s t r it is a c u t a e t c h ro n ic a .
M a j o r a n a D 2 — s to m a c h ic u m .
N a t r . su lf. D 2 — la x a n s .
T h y m u s D 2 — g a s t r it is c h ro n ic a .
W s k a z a n i a : Gastritis, okresy podostre i przewlekłe. Zabu­
rzenia w trawieniu u wrażliwych osobników. Nawroty
przewlekłego podrażnienia wyrostka robaczkowego.
U w a g i k l i n i c z n e : Patrz Argentum oplx.
D a w k o w a n i e : 3 —5 razy dziennie po 2 tabl. a 0,25 wzgl.
tyleż proszku.

Ungt. Arnicae hom. „Madaus"

Z a s t o s o w a n i e : Erythema nodosum multif., mastitis itp.
Op. oryg. 20.o i 50.o.

Ungt. Bellidis „Madaus“

Maść stosowana w chorobach skóry i dla uzyskania delikatnej
cery. Raz dziennie cienko wcierać.
Op. oryg. 20.o i 50.o.

Ungt. Bryoniae hom. „Madaus“

W schorzeniach reumatycznych, exanthemata. Przeciw
nadmiernie bujającym ziarninom.
Cienko wcierać.
Op. oryg. 20.o i 50.o.

Ungt. Calendulae hom. „Madaus“

Fissura ani, fistula.
Op. oryg. 20.o i 50.o.

Ungt. Croci sativi hom. „Madaus“

Arthritismus (w guzkach zapalnych)
Op. oryg. 20.o i 50.o.

Ungt. Echinaceae hom. „Madaus“

Abscessus, erysipelas, mastitis
Op. oryg. 20.o i 50.o.

Ungt. Hamamelidis hom. „Madaus“

Surowiec, z którego wytwarza się maść oznaczany jest na
podstawie zawartości hormonów regeneracji skóry, środek

119
 ceniony w owrzodzeniach odleżynowych, żylakach, guzach
krwawnicowych, ranach po oparzeniach, fistula, impetigo con­
tagiosa, pęknięcia, ulcus cruris.
W miarę potrzeby wcierać, wzgl. smarować.
Op. oryg. 20.o i 50.o.

Uranium nitricum D6 tabl. original „Madaus“

Cukromocz.
Dawkowanie: 3 razy dziennie po 1 —2 tabl.

Urtica Oligoplex
S k ła d i w s k a z a n ia p o s z cz e g ó ln y c h s k ła d n ik ó w :
A r s e n . a l b . D 4 — rh e u m a tis m u s no d o su s, a r t h r i t i s p a u p e ru m .
B r y o n i a D 4 — o s t r y re u m a ty z m s t a w o w y .
C o lc h ic u m D 4 — w ę d r u ją c y re u m a ty z m s t a w o w y o s tr y i p rz e w le k ły
w r a z z n ie d o m a g a n ie m s e rc a i n e re k .
G u a ja c u m D 3 — r e u m a ty z m p r z e w le k ły .
H y d r . b ic h lo r . D 5 — d ia t h e s is u r ic a .
L e d u m D 3 — re u m a ty c z n e s c h o rz e n ie s k ó r y .
R u t a D 3 — re u m a ty z m s p e c ja ln ie nóg i r ą k .
T h u ja D 3 — a r t h r i t i s d e fo rm a n s , rh e u m a tis m u s g o n o rrh .
U r t i c a D 3 — r o k ro c z n ie p o w r a c a ją c e n a p a d y re u m a ty c z n e .

W s k a z a n i a : Diathesis urica, związane z tym przyczynowo

zjawiska podostrej i ostrej nadwrażliwości w zakresie skóry,
mięśni szkieletowych, pochewek ścięgnistych i stawów.
Dyscrasia arthritica u starców; podostre, przebiega­
jące bez podwyższonej ciepłoty, stale powracające schorzenia
o zmiennym umiejscowieniu.
Dawkowanie: 3 —5 razy dziennie po 20—30 kropel.

Uva Ursi Oligoplex

S k ła d i w s k a z a n ia p o s z cz e g ó ln y c h s k ła d n ik ó w :
A r g e n t . c o li. D S — p a e d a tr o p h ia , p o lla k iu r ia .
C l e m a t i s D 3 — o b r z ę k i g r u c z o łó w , b le p h a r it is c h r o n ic a , o t it is m ed ia
p u r u le n ta , ro p n e w y k w it y n a s k ó r z e .
C o lli n s o n i a D 3 — c y s t it is , c y s to p y e litis .
D u l c a m a r a D 4 — c o n ju n c t iv it is na s k u t e k p rz e z ię b ie n ia , c o n ju n c t iv it is
s c ro p h u lo s a , c y s t it is z p r z e z ię b ie n ia .
E u p a t o r i u m D 3 — a n t ip y r e t ic u m .
E u p h r a s ia D 3 — o p h t h a lm ia s c r o p h u lo s a .
H e lle b o r u s D 4 — p o lla k iu r ia .
L y c o p o d iu m D 3 — s c h o rz e n ia k o ś c i i s t a w ó w , o b r z ę k i g ru c z o łó w , e n u ­
re s is n o c t u r n a , p ia s e k n e rk o w y .
M ille f o liu m D 3 — h a e m o s ta tic u m .
P la n t a g o D 3 — n ie ż y t y ś lu z ó w e k .
S a n t a l u m D 4 — c y s t it is , p r o s t a t it is .
U v a u r s i D 3 — c y s t it is , e n u re sis n o c tu rn a .

120
W s k a z a n i a : Cystitis spowodowana przeziębieniem i prze­
wlekłe następstwa ostrego nieżytu pęcherza, nadwrażliwość
błony śluzowej pęcherza, nerwica narządowa, moczenie
nocne u dzieci ze skaza wysiękową do okresu dojrzewania
(dawki większe). Polucje po rzeżączce i w okresie zdrowienia
po ciężkich chorobach zakaźnych. Kongestie w okresie
przekwitania.
U w a g i k l i n i c z n e : Swoiście narządowe działanie składni­
ków Uva ursi oplx. odnosi się do układu żylnego narządów
miednicy małej. W yraża się ono w uregulowaniu krążenia
żylnego oraz usunięciu zastoju w obrębie narządów miednicy
małej i błon śluzowych dróg moczowych. Z drugiej strony,
działając wybiórczo na napięcie wegetatywnego unerwienia
narządów, usuwa stany atoniczne i przekrwienia.
D a w k o w a n i e : 3 —5 razy dziennie po 15—20 kropel.

Veratrum album 0 „Madaus"

Cholera asiatica, cholera nostras.
D a w k o w a n i e : 3 razy dziennie po 5 kropel.

Vespa Oligoplex
S k ła d i w s k a z a n ia p o s z c z e g ó ln y c h s k ła d n ik ó w :
A p is D 3 — n ie p o k ó j, b ra k tc h u .
A r s e n ic u m a lb . D 4 — s z y b k o p o s tę p u ją c a c h o ro b a B a s e d o w a .
B u fo r a n a C 4 — o d z ia ła n iu a d r e n a lin y .
J o d u m D 4 — s t r u m a , c h o ro b a B a s e d o w a .
K a li p h o s. D 4 — to n ic u m .
L a c h e s is C 4 — o s ła b ie n ie k r ą ż e n ia , g lo b u s h y s te ric u s , c lim a c t e r iu m .
L y c o p u s v ir g . C 4 — c h o ro b a B a s e d o w a z o s ła b ie n ie m k rw io b ie g u ,
d ia r r h o e .
U s t ill a g o m a y d . D 2 — c h o ro b a B a s e d o w a , t a c h y c a r d ia .
V e s p a D 3 — d e p re s je p rz e d m e n s tr u a c y jn e .

W s k a z a n i a : Thyreotoxicosis, struma hyperplastica, base-

dowoid, adipositas.
D a w k o w a n i e : 3 —5 razy dziennie po 15—20 kropel.

Viscum album Oligoplex

S k ła d i w s k a z a n ia p o s z c z e g ó ln y c h s k ła d n ik ó w :
B u fo r a n a C 4 — n ie d o m a g a n ia m a c ic z n e .
C a le . h y p o p h o sp h . D 3 — to n icu m .
G o s s y p iu m D 3 — d ysm e n o rrh o e a .
H y d r a s t i s D 4 — m e n o r r h a g ia , m e t r o r r h a g ia .
L a c h e s i s C 4 — d ia t h e s is h a e m o r r h a g ic a .
M a g n . c h lo r . D 3 — d y s m e n o rrh o e a , flu o r a lb u s .
S e c a le c o r n . D 4 — a t o n ia u t e r i , m e n o r r h a g ia , m e t r o r r h a g ia , c u c h n ą c e
u p ła w y .
V i s c u m a lb u m D 3 — m e n o r r h a g ia , m e t r o r r h a g ia .

121
Wskazania: Menorrhagia, metrorrhagia w przebiegu
endometritis chronica, fluor albus. Zaburzenia czynnościowe,
w których wskazane jest Viscum album oplx., stanowią
zwłaszcza dolegliwości okresu przejściowego, wzgl. po­
wikłania wywołane miażdżycą naczyń brzusznych.
D a w k o w a n i e : 3—5 razy dziennie po 15—20 kropel.

Yerba santa Oligoplex

S k ła d i w s k a z a n ia p o s z c z e g ó ln y c h s k ła d n ik ó w :
A c id . f o r m . D 3 — b ro n c h it is c h r o ń ., a s th m a b ro n c h .
B u fo r a n a C U — a s th m a b ro n c h ia le .
B e lla d o n n a O U — b ro n c h it is a c u t a , a s th m a b ro n c h ia le .
C a n n a b . s a t . D 3 — n ie ż y t błon ś lu z o w y c h .
Ip e c a c u a n h a D U — b ro n c h it is e m p h y s e m a t ic a , a s th m a b ro n c h ia le .
L o b e lia D 4 — b ro n c h it is c h r o n ic a , a s th m a b ro n c h ia le .
S o lid a g o D 3 — s e d a t iv u m .
S t r a m o n iu m D U — a s th m a b ro n c h ia le , p o d r a ż n ie n ia .
U s t ill a g o m a y d . D 2 — a s th m a b ro n c h ia le .
Y e r b a s a n t a D 3 — a s th m a b ro n c h ia le , b ro n c h it is d iffu s a .
W s k a z a n i a : Asthma bronchiale (celem uśmierzenia ataku),
asthma nervosum, bronchitis acuta (z gorączką), bronchitis
chronica, pleuritis.
D a w k o w a n i e : W przypadkach ataku dychawicy oskrze­
lowej co 10 mintu 15—20 kropel. Poza tym 3 razy dziennie
po 20 kr.
Dla uzyskania lepszych wyników wskazanym jest stoso­
wanie Yerba santa oplx. na przemian z preparatem Antimon.
sulf. aurant. coli. D 3 tabi, (emphysema) — 3 razy dziennie
po 1 tabletce. Ponadto 2—3 razy dziennie napar z ziół
Species pectorales modif. ,,Madaus“ .

Yucca Oligoplex
S k ła d i w s k a z a n ia p o s z c z e g ó ln y c h s k ła d n ik ó w :
A lo e D U — z a s t ó j w o b rę b ie w ą t r o b y i ż y ły w r o t n e j.
C a r d u u s m a r ia n . D 3 — o b rz ę k w ą t r o b y i z a s t ó j w o b rę b ie ż y ły w r o t n e j.
C h e lid o n iu m D 4 — p r z e c iw o b rz ę k o m w ą t r o b y .
L e p t a n d r a D 3 — h e p a t it is , p rz e w le k ły o b r z ę k w ą t r o b y , a t r o p h ia h e p a tis
a c u t a , ic t e r u s , c h o la n g itis .
L y c o p o d iu m D 3 — z a s t ó j w o b rę b ie ż y ły w r o t n e j, ic t e r u s , c h o la n g itis ,
c h o le lit h ia s is , a b sce ssu s h e p a t is .
N u x v o m ic a D U — n ie ż y t d w u n a s t n ic y w r a z z ż ó łt a c z k ą , o b rz ę k w ą t r o b y
w r a z z ż ó łt a c z k ą , c h o le lit h ia s is .
P o d o p h y llin D 4 — o b rz ę k w ą t r o b y w r a z z ic t e r u s , s z c z e g ó ln ie w m a la r ii,
c h o la n g itis , c h o le lith ia s is i w w ą t r o b ie z a s t o in o w e j.
Y u c c a D U — o b rz ę k w ą t r o b y z ro z w o ln ie n ie m p o d b a rw io n y m ż ó łc ią .
W s k a z a n i a : Uogólnione dolegliwości wątrobowe z nawro­
tową żółtaczką, przekrwienie wątroby, wzgl. przedmiotowo
uchwytny jej obrzęk.
U w a g i k l i n i c z n e : patrz Cholesterinum oplx. i Fel ta uri
oplx.
D a w k o w a n i e : 3 —5 razy dziennie po 15—20 kropel.

122
W organiczn ych w a-
dach serca i zabu­
rz e n ia c h krążenia

Aurokard Madaus
3 razy dziennie po łyżce słołoreei.

W czynnościowych cho­

robach serca i krą ż enia

Essentia Aurea Madaus

3 razy dziennie po 15—20 krop.
 C E N A
Cyrkler H. d r : Podręcznik do leczenia chorób
środkami homeopatycznymi ................................Zł 12,—
Dobrowolski L. dr: Poradnik homeopa­
tyczny . . 1,50
Hnatkiewicz W ł. dr : Podstawy homeo­
patii . 1,50
H n a t k i e w i c z W ł . dr : Zarys historyczny roz­
woju homeopatii w P o ls c e ............................. . ,, 1,50
Deters dr : Biochemischer N o t h e lf e r ................ RM. 1,80
Deters dr : Handbuch der schuesslerschen Bio­
chemie ............................................................................ 7,40
H u g h e s-D o n n e r d r : Einfuhrung in die homóo-
pathische Arzneimittellehre ..................................... 6,40
J o u s s e t d r : Leitfaden der Homóopathie. . . . ,, 3,40

Lucke W. dr : Terapeutisches Taschenbuch der

Hautkrankheiten ........................................................ 4,95
Madaus G. dr : Lehrbuch der biologischen Heil-
m ittel........................................................... • • • . 98,—
Schlegel E. dr : Religion der A r z n e i ........... .......... 9,40
Schmidt E. d r : Lehrbuch der homóopathischen
A rzn eim ittelleh re............................................... ......... 8,50
Stauffer K. dr : Homóotherapie.................... ......... 26,—
Stauffer K. dr : Homóopathisches Taschen­
buch 6,75

Podręczniki niemieckie można sprowadzić przezkażdą po­

ważniejszą polską księgarnię z 25% opustem z Verlag Rohrmoser
Radebeul/Dresden.
W Obstipatio
TEAPULVINA
MADAUS

OLIGOPLEKSV DYNAMICZNE (OPLX.)

M AD A U S
Są to* rozcieńczone mieszaniny
toksyn *roślinnych, celem wywo­
łania w organizmie biologicznej
reakcji obronnej. W skład wcho­
dzą także substancje mineralne
oraz ciała biologicznie czynne.
Składniki oligopleksów dobrane są
według zasady Biirgfego tak, aże­
by posiadały rozmaite punkty za­
czepu farmakologicznego. Oligo-
pleksy są klinicznie wypróbowane.

B L IŻ S Z E DANE PATRZ W YKAZ PREPA RA TÓ W

W YTW ARZAM Y
W S Z E L K IE P O JE D Y N C Z E
ŚRODKI HOMEOPATYCZNE
(dylucje, tryturacje, globuli,
_________ tabletki, iniekcje).
OLIGOPLEKSY DYNAMICZNE
(leki biologiczne).
SUCCI HERBARUM RECENT.
Utrwalone soki roślinne ze świe­
żych ziół leczniczych.
MIESZANKI ZIOŁOW E
(Sp. diureticae, hepaticae, laxan­
tes, nervinae, pectorales, Koemis-
Koetjing — Zioła Jawajskie).
SOLE BIOCHEMICZNE
wg dra Schuesslera
(tabletki i maści).
PREPARATY SWOISTE
P IE R W S Z A K R A J O W A F A B R Y K A Ś R O D K Ó W
HOM EOPATYCZN O -BIO LO G ICZN YCH

DR M A D A U S & CO.,
W A R SZ A W A 12 - B ELW ED ER SK A 34
 Skorowidz terapeutyczny
Abortus — p o r o n i e n i e
O g ó l n i e : Ś c iś le p r z e s tr z e g a n a d ie ta .
D i e t a : G ło d ó w k a (s o k c y t r y n o w y ) .
Z ale cen ia fizykalne: d e lik a t n e z a b ie g i h y d ro p a ty c z n e .

G rożący:
H am am elis O ligoplex
co 1I 2 godziny po łyżeczce.
Viburnum opulus 0 — D l
Sabina D U — D 6
nawykowy:
Viscum album O ligoplex
należy podawać przez dłuższy czas, zwłaszcza u młod­
szych kobiet na zmianę z
C im icifuga O ligoplex
Z p o j e d . ś r ó d . hom. s t o s u j e s i ę :
Aconitum D 4 —D 6, Chamomilla D 2 —D 6, Belladonna
D U— D 6, Sabina D 3, Arnica D 3—D 6, Pulsatilla D 3 —D 6.

Abscessus — r o p i e ń
O g ó l n i e : Z a le ż n ie od s ta n u — łó ż k o . D b a ć o re g u la r n e w y p r ó ż n ie ­
n ia . W s ą s ie d z tw ie 1 —2 p ija w e k .
D i e t a : P o c z ą tk o w o g ło d ó w k a , p o te m ś c iś le s u ro w a i ja r s k a d ie ta
o g ó ln a .
Z a l e c e n i a f i z y k a I n e : _ M o ż liw ie c o d z ie n n ie n a ś w ie t la n ia m ie j­
s co w e i g o rą c e k ą p ie le nó g. M ie js c o w o : z im n e o k ła d y w ilg o tn e ,
w ie c z o re m k a t a p la z m y z s ie m ie n ia ln ia n e g o , e w . p ija w k i.
W p o c z ą t k a c h t w o r z e n i a si ę:
M ercurius solub. O ligoplex plv. lub tabl.
na zmianę z
H epar sulfuris O ligoplex plv. lub tabl.
A. o s t r y z o g ó l n y m i c i ę ż k i m i o b j a w a m i :
Echinacea 0
w okresie gojenia:
Silicea O ligoplex plv. lub tabi,
zewnętrznie:
Echinacea m aść hom. „M adaus"
smarować cienką warstwą.
Z p o j e d . ś r ó d . hom. s t o s u j e s i ę :
Belladonna D 3 —D 6, Myristica D 3—D 6, Lachesis D 8.

123
Achylia gastrica — n i e d o k w a s o t a ż o ł ą d k a
O g ó ln ie : L e c z e n ie c h o ro b y z a s a d n ic z e j, p o n a d to s w o iś c ie :
C a rica papaya D 1
Absinthium 0 — D t
G entiana 0 — D 1

Acne vulgaris et rosacea — t r ą d z i k pospo­

lity i różowaty
O g ó l n i e : Z a b ie g i o d t łu s z c z a ją c e s k ó rę , o b m y w a n ia , n a ś w ie t la n ia
sło n eczn e k w a r c ó w k a , la m p a F in se n a .
Sulfur jodatum im m utabile D 3, D 4, D 6
,,M adaus“
3 —4 razy dziennie po 2 tabl.
w przypadkach przewlekłych początkowo D 6, prze­
chodząc następnie do D 4 lub D 3. W przypadkach
ostrych D 4 lub D 3.
Sulfur O ligoplex
3 razy dziennie po 2 tabl.
na zmianę z
Scabiosa O ligoplex
3 razy dziennie po 15 kropli na łyżkę wody.
acne pustulosa
C istus canadensis O ligoplex
3 razy dziennie po 15 kropli na łyżkę wody.
acne fur unc ul os a
Echinacea 0
okłady z rozcieńczenia 1 :1 wody
Echinacea O ligoplex
3 razy dziennie po 15 krop.
acne podczas z aburzeń w mi esi ączkowani u
Rosm arinus O ligoplex
3 razy dziennie po 15 krop.
w z a b u r z e n i a ch ż o ł ą d k o w o - j e l i t o w y c h
Species Hepaticae „M adaus“
3 razy dziennie zaparzać po 1 łyżeczce ziół na szkl.
wody.
Succus furnariae „M adaus“
3 razy dziennie po łyżce stołowej na 1/„ szkl. wody.
w przypadkach uporczywych
A rn ica D 3 inj. „M ad au s“
celem p r z e s t r o j e n i a ustroju:
Aqua m aris inj. „M adaus"
co tydzień 1 injekcję a 1 ccm.

124
 w climacterium
Sanguinaria D 2 „M adaus“
3 razy dziennie po 15 krop.
Z p o j e d . ś r ó d . hom. s t o s u j e s i ę :
Arsenicum jodatum D U, Natrium mur. D 6 , Sepia
D3-D6.
w acne rosacea
Carbo animalis D 3, Ledum, D 2.

Acroasphyxia, Acroischaemia — m r o w i e n i e
O g ó l n i e : Z a le ż n ie od c ię ż k o ś c i p rz y p a d k u c z ę ś c io w a g ło d ó w k a
o r a z m o ż liw ie n a t u r a ln y tr y b ż y c ia . O b fit e , in te n s y w n e n a s ło n e ­
c z n ia n ie . L e k k a g im n a s ty k a i m a s a ż e . W z o r o w e u re g u lo w a n ie
s t o lc a .
Dieta: D łu g o t r w a ła s u r ó w k a .
Z a l e c e n i a f i z y k a l n e : C z ę ś c io w e kq p ie le , k ilk a k ro ć ty g o d n io w o
o w ija n ia n a p o tn e , k ą p ie le z k o ry d ę b o w e j.
jako spasmolyticum naczyń
Secale cornutum O ligoplex
3 razy dziennie po 15 krop.

Actinomycosis — p r o m i e n i c a
Ogólnie: W s z y s t k ie z a le c e n ia ja k w g r u ź lic y .
Echinacea 0 ,,M adaus“
do płukania, jontoforezy i do pendzlowania
prócz tego
Echinacea 0
do wewnątrz — 3 razy dziennie po 30 krop. na łyżkę
wody.

Acrom egalia — s ł o n i o w a t o ś ć
Calcium carbonicum O ligoplex plv. lub tabl.
3 razy dziennie po 2 tabl.
C alcinfant ,,M adaus“
3 razy dziennie po łyżeczce w płynach.

Adenopathia — s c h o r z e n i e gruczołów
zapalna:
Kalium jodatum O ligoplex
Echinacea 0 „M ad au s“
Rhododendron O ligoplex
limfatyczna:
Aurum O ligoplex plv. lub tabl.
Calcium carbonicum O ligoplex plv. lub tabl.

125
 V i d e : Scrophulosis.
Z p o j e d. ś r ó d . ho m, s t o s u j e s i ę :
Belladonna D 3 —D 6 , Mercur. solub. D 4 - D 6 , Hepar
sulf. D 3, Conium D 3—D4, Arsen D 4, Rhus tox. D 3,
Jodum D 2 - D 6, Bar. carb. D 6.

Adipositas — o t y ł o ś ć
A b s t r a h u ją c od p rz y p a d k ó w , w k tó r y c h z p e w n yc h w z g lę d ó w n a le ż y
p r z e p r o w a d z ić le c z e n ie d ra s ty c z n e — z a le c a s ię w o g ó le p o w o ln e
o d c h u d z a n ie . Z n a k o m it e w y n ik i d a je w c ią g n ię c ie p a c je n ta Id o
w s p ó łp ra c y . N a le ż y n a u c z y ć go p r z y n a js z e rs z y m s p o ż y w a n iu
s u r ó w k i do o g r a n ic z a n ia co ty d z ie ń o 250 g p o ż y w ie n ia . T e n sposób
le c z e n ia m o ż n a p r z e p r o w a d z ić bez p r z e r y w a n ia c h o re m u jeg o
p ra c y z a w o d o w e j i b ez o s ła b ia n ia go. W p r a w d z ie le c z e n ie t r w a
m ie s ią c a m i, le c z n ie p o w o d u je on o n ie p o ż ą d a n y c h o d c z y n ó w ,
a le c z o n y u s tró j m a c z a s do p r z y z w y c z a je n ia s ię do z m ie n io n y c h
w a r u n k ó w , p rz y ró w n o c z e s n y m o s z c z ę d z a n iu e n e r g ii p a c je n ta .
O g ó l n i e : M o ż liw ie n a t u r a ln y sp o só b ż y c ia , d u ż o ru c h u , s ło ń c a ,
d b a n ie o d o b re t r a w ie n ie .
D i e t a : G ło d ó w k a lub d ie ta o w o c o w a . M o ż liw ie d ług i c z a s s u r ó w k i.
K a ż d y p o siłe k ro z p o c z y n a ć od o w o c ó w .
Z a le c e n ia fiz y k a ln e : P o s tę p u ją c e k ą p ie le p o ło w ic zn e ze
s z c z o t k o w a n ie m i n a s tę p c z y m i o w ija n ia m i n a p o tn y m i, n a z m ia n ę
z z im n y m i o b le w a n ia m i.
Fucus O ligoplex plv. lub tabi.
Ad. o v a r . l u b h y p o p h y s .
Badiaga O ligoplex plv. lub tabi.
Bovista O ligoplex plv. lub tabi.
przy k ons tyt uc ji hydr og en oid al nej
U va ursi O ligoplex
jako laxans:
Teapulvina „M ad au s“
Species laxan tes ,,M adaus“
jako katalizator w przypadkach wyni­
ków uj emnych:
Aurum O ligoplex plv. lub tabi.
3 razy dziennie po 1 tabl.
Z p o j e d. ś r ó d . hom. s t o s u j e s i ę :
Phytolacca 0 , Ca'c. acet. D 2, Jod. D 4, Antim. crud. D 3,
Mercur. solub. D 4.

Adnexitis — z a p a l e n i e przydatków
O g ó l n i e : Ś c is ła d ie t a , u re g u lo w a n ie s to lc a .
D i e t a : P ły n y .
Z a l e c e n i a f i z y k a l n e : W z a le ż n o ś c i od s ta n u p a c je n tk i z im n e
lub g o rą c e z a b ie g i h y d ro p a ty c z n e o g ó ln e lub m ie jsc o w e .
w ostrych procesach zapalnych:
Echinacea 0 „M adaus"

126
 3 razy dziennie po 15 krop. na wodzie,
na zmianę z
A rn ica O ligoplex
w przypadkach przewlekłych z objawami
septycznymi:
Agnus castus O ligoplex
3 razy dziennie po 15 krop.
pr z y p o j a w i e n i u się d r e s z c z y :
Sulfur coli. D 3 „M adaus“
1 ccm powoli dożylnie wstrzykiwać
w przypadkach bezgorączkowych, podo­
strych i chronicznych:
Conium O ligoplex
na zmianę z
M ercurius solub. O ligoplex plv. lub tabl.
3 razy dziennie po 15 krop., wzgl. po 2 tabl.
Wśródmięśniowe wstrzykiwania
Acidum form icicum nat. D 6
raz na tydzień po 1 ccm okazały się bardzo sku­
teczne, szczególnie w chronicznych przypadkach.
Z p o j e d. ś r ó d . h o m. stosuje się:
Aur. natr. chlor. D 4, Apis D 3, Belladonna D 3—D 6,
Lachesis D 8, Pulsatilla D 4, Echinacea 0 .

Agranulocystosis
O g ó l n i e : P rz y p o d e jrz e n iu lub w s k ło n n o ści do te g o c ie r p ie n ia w y ­
k lu c z y ć s ta n o w c z o d a w a n ie c h o re m u a m id o p iry n y i je j d e r y w a t ó w ,
p a r b e n z o lo w y c h , s t r z e c się le c z e n ia p rz e c iw lu e ty c z n e g o , b e z w a ­
ru n k o w o c o d z ie n n ie s to le c po s to s o w a n iu w y s o k ie j le w a t y w y .
Ś c is ła d ie t a .
Dieta: S o k i o w o c o w e , s u r ó w k a , z u p ełn e o g ra n ic z e n ie z w ie rz ę c e g o
b ia łk a .
Z a l e c e n i a f i z y k a l n e : C z ę s te t r a n s f u z je k r w i .
Em ulsia tranow a „A se la n “ „M adaus"
5 razy dziennie po łyżeczce.
Chinin, arsen. D 3
Lachesis D 8
Bensol. D 3
3 razy dziennie po 10 krop.

Albuminuria — b i a ł k o m o c z
W z a le ż n o ś c i od p ow od u b ia łk o m o c z u (N e p h ro s is , czy G lo m e ru lo -
n e p h r it is ) o d p o w ie d n ie w s k a z a n ia i z a le c e n ia .
Jako swoiste i moczopędne:
Juniperus O ligoplex
3 razy dziennie po 15 krop. na łyżkę wody.
N atr. carb. O ligoplex

127
 na zmianę z
Viscum Album Oligoplex
w hypertonii
A n ti-arterio-calcin „M adaus"
3 razy dziennie po 2 tabl.
Crataeg us O ligoplex
3 razy dziennie po 15 krop.

Angina (lacunaris, follicularis) — zapalenie

migdałków
Ogólnie: D o k ła d n e p rz e c z y s z c z e n ie , ś c is ła d ie t a , p o c z ą tk o w o
p ły n n a , s t a ła k o n t r o la m oczu i c iś n ie n ia k r w i.
D i e t a : G ło d ó w k a , s o k i z s u ro w y c h o w o c ó w .
Z alecenia f i z y k a l n e : O k ła d y na s z y ję , p ija w k i z obu s tro n
m ig d a łk ó w .
swoiście działają:
Carbo e Coffea „M adaus"
w postaci częstych i obfitych przysypek chorych mig­
dałów, aż do ustąpienia nalotów
M ercurius cyanatus O ligoplex
M ercurius solubilis O ligoplex
p ł u k a ć g a r d ł o roztworem
Echinacea 0 ,,M adaus“ (1 :10)
w wysokiej ciepłocie:
początkowo
N ux vom ica O ligoplex i
później
A rn ica O ligoplex
40 krop. na szklankę wody, z czego co y 2 godziny popijać łyk.
w b ó l a c h , oprócz środków swoistych:
Kalium chloratum O ligoplex
3 razy dziennie po 15 krop.
w c hr on i c z ny m o b r z ę k u migdałków:
Agnus castus O ligoplex
3 razy dziennie po 20—30 krop.
Jako b. skuteczny środek do płukania wzgl. rozpylania w an­
ginie:
Rp. A rn ica 0
Echinacea 0
Phytolacca 0 aa.
Z p o j e d . ś r ó d . h o m. s t o s u j e s i ę :
Belladonna D 6, Echinacea 0 , Phytolacca D 3—D 6 , Kai.
bichrom. D 4, Barium carb. D 4 — D 6.

130
Angina pectoris — d u s z n i c a bolesna
Ogólnie: U s t a lić p rz y c z y n ę (m ia ż d ż y c a n a c z y ń w ie ń c o w y c h , n ie -
w y d o ln o ić t ę tn ic y g łó w n e j, a o r t it is iu e t ic a , p rz e w le k ła a n e m ia
1 p r z e w le k łe z a t r u c ia C u lub P b )
G im n a s t y k a o d d e c h o w a , s y p ia n ie p rz y o t w a r t y c h o k n a c h , u re g u ­
lo w a n ie s to lc a .
Dieta: Ś c is ła d ie ta o w o c o w o - ja rz y n o w a p rz e z d łu g i c z a s .
Z a l e c e n i a f i z y k a l n e : P o d cza s n a p a d u g o rą c e o k ła d y na o k o lic ę
s e r c a , b rz u c h , p le c y i p ie rs i.
W o k re s ie w o ln y m od n a p a d u : le tn ie p ó łk ą p ie le lub s z c z o t k o w a n ia ,
g im n a s ty k a o d d e c h o w a i d e lik a t n e m ię s ie n ie , p o w o ln e p rz e c h a d z k i
po p o w ie tr z u , n a s ło n e c z n ia n ie , d o d a tn i w p ły w p sy c h ic z n y .
podczas napadu:
Essentia aurea ,,M adaus“
4-0 krop. na cukrze.
Species nervinae „M adaus"
pić na gorąco aż do wystąpienia potów.
Glonoinum D 3
co 10 minut 5 krop.
swoiście działają:
C rataeg u s O ligoplex
na zmianę z
K alm ia O ligoplex
40 krop. na szklankę wody i na zmianę z każdej po
łyku.
w konstytucji skrofulicznej:
Vespa O ligoplex
3 razy dziennie po 20 krop.
w sklerozie naczyń wieńcowych:
Plumbum aceticum O ligoplex
na zmianę z
A rn ica O ligoplex
3 razy dziennie po 15 krop.
w s k ł o n n o ś c i a c h do m e t e o r y z m u :
Alliocaps — olejek czosnku w kapsułkach
2 razy dziennie po 1 kaps.
Z p o j e d . ś r ó d . hom. stosuje się:
Aurum D 4, Cactus grandifl. D 1, Crataegus 0 , Kalmia D 3,
Strophantus D 4, Arsen. D 4, Tabacum D 4 — D 6, Con-
vallaria 0 , Veratrum alb. D 6 , Aurum mur. D 3, Spigelia
D 3—D 6, Natr. jod. D 1.

Angina ludovici —
Rubia O ligoplex
Echinacea 0 „M adaus“
H epar sulf. O ligoplex plv. lub tabi.

9* 131
 3
razy dziennie na przemian po 15 krop. wzgl. 2 tabl.
Sulfur coli. D 3 inj. „M adaus"
1 ccm powoli dożylnie wstrzykiwać,
po z a n i k a n i u s t a n u o s t r e g o :
Sulfor O ligoplex tabl. lub plv.
3 razy dziennie po 2 tabl. a 0,25 wzgl. tyleż proszku,
płukanie gardła:
Echinacea 0 „M ad aus" 1 : 10

Angina ulcerosa — w r z o d o w a t y nieżyt

g a rd ła
Carbo e coffea „M ad au s”
Kalium chloratum Oligoplex
M ercurius solub. O ligoplex plv. wzgl. tabl.
Echinacea 0 „M adaus”
dla l e c z e n i a n a s t ę p c z e g o :
H epar sulf. O ligoplex plv. lub tabl.
Argentum O ligoplex plv. lub tabl.
płukanie gardła:
Echinacea 0 „M adaus" 1 :10

Angiospasmus — s k u r c z naczyń
N ux vom ica Oligoplex
na zmianę z
Essentia aurea ,,Madaus"
3 razy dziennie 10—20 krop.
A n tU arterio -calcin „M adaus"
3 razy dziennie po 2 tabl. a 0,25, wzgl. tyleż proszku.

Anorexia — b r a k łaknienia
D i e t a : zakaz spożywania śmietany, kakao, tłustych po­
traw, ciast, słodyczy. 2 dania dziennie. Zamiast zup — sok
z owoców, najlepiej sok z cytryny.
Basilicum O ligoplex
3 razy dziennie po 15—20 krop.

Anuria — b e z m o c z
O g ó l n i e : E n e rg ic z n e „ o d c ią g a n ie " n a s k ó rę i je lit a .
D i e t a : g ło d ó w k a i o g ra n ic z e n ie p ły n ó w , p ó ź n ie j s u r ó w k a i n o rm a ln a
d ie ta ja r s k a .
Z ale cen ia fiz y k a ln e : K u r a c ja n a p o t n a , suche s z c z o t k o w a n ia
k ą p ie le , o w ija n ia .

132
 Swoiście działa:
Aquarinum aceticum „M adaus”
kilka razy dziennie po '/2 łyżeczki w winie czerwonym
lub wodzie
Juniperus O lig o p lex
Helleborus O ligoplex
3 razy dziennie po 15 krop.
Succus betulae „M adaus"
3 razy dziennie po łyżce stołowej,
w i n s u f f i c i e n t i a musculi cordis
A urokard „M adaus"
3 razy dziennie po łyżce stołowej.
Z p o j e d . ś r ó d . ho m. stosuje się:
Lycopodium D 3.

Aortitis — z a p a l e n i e tętnicy głównej

A rn ica O ligoplex
C rataeg u s O ligoplex
3 razy dziennie po 15 krop.
Z p o j e d . ś r ó d . ho m. stosuje się:
Aconitum D 1 —D4, Cactus gr. 0 (3—5 krop.), Glonoinum
D 3, Natr. jod D 1 - D 3 .

Aphthen
Carbo e Coffea „M adaus”
do przysypek i rospylania.
M ercurius solub. O ligoplex plv. lub tabl.
na zmianę z
Kalium chloratum O ligoplex
lub
Rubia O ligoplex
Z p o j e d . ś r ó d . h o m. stosuje się:
Myrrha D 1, Merc. solub. D 4.

Apoplexia — u d a r mózgowy
O g ó l n i e : Ś c is ła d ie t a , la w a t y w y , p ija w k i. N ic z a le c a ć u p u s tó w k r w i,
k tó r e m o g ą d a w a ć o d c z y n y h y p e re m ic z n e , s t a w ia ją c pod z n a k ie m
z a p y t a n ia s k u t e k o g ó ln y .
D i e t a : G ło d ó w k a .
Z a l e c e n i a f i z y k a l n e : C o d z ie n n ie k ilk a k r o t n e le tn ie o b m y w a ­
n ia c a łe g o c ia ła , z im n e o k ła d y n a s e rc e , o g rz e w a n ie k o ń c z y n .
W celu zapobieżenia obfitszym wylewom wewnętrznym:
N atriu m citricum D 2 inj. „M adaus"

133
 3 —5—10 ccm. podskórnie. W miarę potrzeby kilka
razy powtórzyć
wewnątrz:
Essentia aurea ,.M adaus”
40 krop. na kawałku cukru
H am am elis O ligoplex
M illefolium O ligoplex
celem p r z y sp i e sz e n ia resorbcji:
A rn ica O ligoplex
jako laxans:
Teapulvina ,,M adaus“
Species laxantes ,,M adaus“

Appendicitis — z a p a l e n i e wyrostka ro­

baczkowego
Je śli za b ie g c h iru rg ic z n y nie je s t k o n ie c z n y ze w z g lę d u na z a g r o ż e n ie
ż y c ia lub le c z e n ie z a c h o w a w c z e w s k a z a n e je s t z ja k ic h k o lw ie k
w z g lę d ó w :
O g ó l n i e : O s t r a g ło d ó w k a , w le w a n ia d o o d b y tn ic z e z im n e lub g o ­
rą c e z p o z o s ta w ie n ie m w o d y w je lit a c h do d w u g o d z in .
D i e t a : Z u p e łn e w s t r z y m a n ie się od je d z e n ia , p łyn y ły ż e c z k a m i.
Z ale c e n ia fizykaln e: Z im n e lub g o rą c e o k ła d y , w z a le ż n o ś c i
od s a m o p o c z u c ia c h o re g o , k a t a p la z m y , c o d z ie n n e o b m y w a n ia c a ­
łe g o c ia ła . P o d c za s o k re s u z d r o w ie n ia o b fite n a s ło n e c z n ia n ie ,
g im n a s ty k a le c z n ic z a , z a b ie g i w o d o le c z n ic z e .
Jako des i n f i c i e n s s w o i s t y :
C arbo e Coffea „M adaus"
2—3 łyżeczek dziennie do wewnątrz oraz 1—2 łyżek
do lawa ty wy.
j a k o a n t i p h I o g i s t i c u m:
Echinacea 0 ,,M adaus“
początkowo 40 krop. na łyżkę stołową wody, później
2 razy dziennie po 15 krop. na łyżkę wody, najlepiej na
przemian z
Kalium chloratum O ligoplex
40 krop. na szklankę wody, wypijać łykami w ciągu
dnia.
w gorączce:
A rn ica O ligoplex
40 krop. na szklankę wody i popijać łykami w ciągu
dnia.
w s i l nyc h bólach:
Gelsem ium O ligoplex
3 razy dziennie po 15 krop.
w p r z yp a dk ac h ropnych:
H epar sulf. O ligoplex plv. lub tabl.
Sulfur colloidale D 3, inj. ,,M adaus“
1 ccm. powoli wstrzykiwać dożylnie.

134
Appendicitis chroń, recid. —
dla unormowania zaburzeń czynnościowych żodłąkowo-jeli-
towych
N ux vom ica O ligoplex
3 razy dziennie po 15 krop. na łyżkę wody.
lub
Thym us O ligoplex plv. lub tabi.
3 razy dziennie po 1 tabl. lub tyleż proszku.
jako laxans:
Species laxantes ,,M adaus“
Z p o j e d . ś r ó d . hom. s t o s u j e s i ę :
Baptisia D 2, Bryonia D 2—D 3, Echinacea 0 , Thymus D 2,
Ferrum phosphor D 6, Belladonna D 6, Mercur. solub. D 3.

Arteriosclerosis — m i a ż d ż y c a tętnic
O g ó l n i e : Ś c iś le n a t u r a ln y tr y b ż y c ia . U n ik a n ie w s z e lk ic h w y s iłk ó w .
K q p ie le p o w ie tr z n e . D e lik a tn e m a sa ż e i g im n a s ty k a le c z n ic z a .
U re g u lo w a n ie s to lc a , n a jle p ie j z a pom ocq la w a t y w z n a p a ru r u ­
m ia n k u lub o liw y .
D i e t a : D łu g i c z a s ś c is ła d ie ta j a r s k a , s o k i o w o c o w e i ro ś lin n e , o g r a ­
n ic z e n ie p ły n ó w .
Z a le cen ia fiz yk a ln e : K ilk a r a z y d z ie n n ie z im n e k q p ie le
p rz e d ra m io n , w ie c z o re m g o rq ce k q p ie le nó g, le tn ie o b le w a n ia ,
p ija w k i.
jako resolvens:
A nti-arterio-calcin ,,M adaus“
3 razy dziennie po 2—3 tabl. wzgl. po łyżeczce
proszku.
r e g u l u j e c i ś n i e n i e kr wi :
C rataeg u s O ligoplex
3 razy dziennie po 15—20 krop.
wz gl . o b n i ż a s t o p n i o w o c i ś n i e n i e :
Badiaga O ligoplex plv. et tabl.
3 razy dziennie po 2 tabl., wzgl. tyleż proszku.
Te dwa ostatnie podane środki stosować można na zmianę.
d la w y w o ł a n i a o g ó l n e g o o d c z y n u :
Alliocaps ,,M adaus“ — O lejek czosnku w kaps.
Succus visci albi „M adaus“
3 razy dziennie po łyżce stołowej.
Z p o j e d . ś r ó d . hom. s t o s u j e s i ę :
Allium sativum D 2, Fucus vesic. D 2, Secale corn. D 3—D 6,
Viscum album 0 , Hyoscyamus D 4-, Arnica D 3 —D 6, C ra ­
taegus 0 .

135
 3—5—10 ccm. podskórnie. W miarę potrzeby kilka
razy powtórzyć
wewnątrz:
Essentia aurea ..M adaus”
40 krop. na kawałku cukru
H am am elis O ligoplex
M illefolium O ligoplex
celem p r z ys p i es z en ia resorbcji:
A rn ica O ligoplex
jako laxans:
Teapulvina ,,M adaus"
Species laxantes „M adaus"

Appendicitis — z a p a l e n i e wyrostka ro­

baczkowego
Je śli za b ie g c h iru rg ic z n y nie je s t k o n ie c z n y ze w z g lę d u na z a g r o ż e n ie
ż y c ia lub le c z e n ie z a c h o w a w c z e w s k a z a n e je s t z ja k ic h k o lw ie k
w z g lę d ó w :
O g ó l n i e : O s t r a g ło d ó w k a , w le w a n ia d o o d b y tn ic z e z im n e lub g o ­
rą c e z p o z o s ta w ie n ie m w o d y w je lit a c h do d w u g o d z in .
D i e t a : Z u p e łn e w s t r z y m a n ie się od je d z e n ia , p łyn y ły ż e c z k a m i.
Z ale c e n ia fizykaln e: Z im n e lub g o rą c e o k ła d y , w z a le ż n o ś c i
od s a m o p o c z u c ia c h o re g o , k a ta p la z m y , c o d z ie n n e o b m y w a n ia c a ­
łe g o c ia ła . P o d c za s o k re s u z d r o w ie n ia o b fite n a s ło n e c z n ia n ie ,
g im n a s ty k a le c z n ic z a , z a b ie g i w o d o le c z n ic z e .
Jako desinficiens swoisty:
Carbo e Coffea „M adaus“
2—3 łyżeczek dziennie do wewnątrz oraz 1 —2 łyżek
do lawa tywy.
jako ant i p h l o g i st i cum :
Echinacea 0 ,,M adaus“
początkowo 40 krop. na łyżkę stołową wody, później
2 razy dziennie po 15 krop. na łyżkę wody, najlepiej na
przemian z
Kalium chloratum O ligoplex
40 krop. na szklankę wody, wypijać łykami w ciągu
dnia.
w gorączce:
A rn ica O ligoplex
40 krop. na szklankę wody i popijać łykami w ciągu
dnia.
w si l nych bólach:
Gelsem ium O ligoplex
3 razy dziennie po 15 krop.
w p r z y p a d k a c h ropnych:
H epar sulf. O ligoplex plv. lub tabl.
Sulfur colloidale D 3, inj. ,,M adaus“
1 ccm. powoli wstrzykiwać dożylnie.

134
Appendicitis chroń, recid. —
dla unormowania zaburzeń czynnościowych żodłąkowo-jeli-
towych
Nux vomica O ligoplex
3 razy dziennie po 15 krop. na łyżkę wody.
lub
Thym us O ligoplex plv. lub tabi.
3 razy dziennie po 1 tabl. lub tyleż proszku.
jako laxans:
Species laxantes „M adaus“
Z p o j e d . ś r ó d . hom. s t o s u j e s i ę :
Baptisia D 2, Bryonia D 2—D 3, Echinacea 0 , Thymus D 2,
Ferrum phosphor D 6, Belladonna D 6, Mercur. solub. D 3.

Arteriosclerosis — m i a ż d ż y c a tętnic
O g ó l n i e : Ś c iś le n a t u r a ln y tr y b ż y c ia . U n ik a n ie w s z e lk ic h w y s iłk ó w .
K ą p ie le p o w ie trz n e . D e lik a t n e m a sa ż e i g im n a s ty k a le c z n ic z a .
U re g u lo w a n ie s to lc a , n a jle p ie j z a p o m o cą la w a t y w z n a p a ru r u ­
m ia n k u lu b o liw y .
D i e t a : D łu g i c z a s ś c is ła d ie ta ja r s k a , s o k i o w o c o w e i ro ś lin n e , o g r a ­
n ic z e n ie p ły n ó w .
Z ale cen ia fiz yk a ln e : K il k a r a z y d z ie n n ie z im n e k ą p ie le
p rz e d ra m io n , w ie c z o re m g o rą c e k ą p ie le n ó g , le tn ie o b le w a n ia ,
p ija w k i.
jako resolvens:
A n ti-arterio-calcin ,,M adaus“
3 razy dziennie po 2—3 tabl. wzgl. po łyżeczce
proszku.
r e g u l u j e c i ś n i e n i e kr wi :
C rataeg u s O ligoplex
3 razy dziennie po 15—20 krop.
wz gl . o b n i ż a s t o p n i o w o c i ś n i e n i e :
Badiaga O ligoplex plv. et tabl.
3 razy dziennie po 2 tabl., wzgl. tyleż proszku.
Te dwa ostatnie podane środki stosować można na zmianę.
d la w y w o ł a n i a o g ó l n e g o o d c z y n u :
Alliocaps „M adaus" — O lejek czosnku w kaps.
Succus visci albi „M adaus“
3 razy dziennie po łyżce stołowej.
Z p o j e d . ś r ó d . ho m. s t o s u j e s i ę :
Allium sativum D 2, Fucus vesic. D 2, Secale corn. D 3 —D 6,
Viscum album 0 , Hyoscyamus D 4, Arnica D 3 - D 6 , C ra­
taegus 0 .

135
Arthritis, Polyarthritis — d n a , mnogi e za­
palenie stawów
Ogólnie: N a t u r a ln y tr y b ż y c ia , d o b re w a r u n k i m ie s z k a n io w e ,
sło ń ce , u su n ię cie ź ró d e ł ro p n y c h .
Dieta: P o c z ą tk o w o s u r ó w k a , p ó ź n ie j d ie ta ja r s k a .
Z a l e c e n i a f i z y k a l n e : W z a le ż n o ś c i od o k re s u c h o ro b y —o k ła d y
z t r a n u lub o liw y n a s t a w y , sło ń ce , n a ś w ie t la n ia , m a sa ż e i s z c z o t ­
k o w a n ia , T r o s k liw ie b a d a ć s ta n s e rc a .
W przypadkach ostrych:
U rtica O ligoplex
3 razy dziennie po 15 krop.
Bryonia D A inj. „M adaus"
2 injekcje tygodniowo a 1 ccm.
w przypadkach chronicznych:
Apis D 3 inj. „M adaus"
Acidum form icicum nat. D 6 inj. „M adaus"
co 6 dni 1 injekcja wśródmięśniowa
w s i l n y c h bólach:
Rhus toxicodendron O ligoplex
Środki zalecane specjalnie w Diathesis urica
N atriu m carbonicum O ligoplex
na zmianę z
Acidum phosphoricum O ligoplex
lub
Juniperus O ligoplex
Succus betulae „M adaus"
3 razy dziennie po łyżce stołowej.
Z p o j e d. ś r ó d . h o m. s t o s u j e s i ę :
Salix alba D1, Aconitum D 1, Ruta D 2, Bryonia DA,
Colchicum D 3, Dulcamara D 3, Rhus tox. D 3—D 6 ,
Ledum D 2.

Arthritis urica — p o d a g r a
O g ó ln ie : S p a r t a ń s k i tr y b ż y c ia , le k k a g im n a s ty k a o d d e c h o w a ,
p o w o li p rz e c h o d z ić n a g im n a s ty k ę , s p o r t y , p ra c e fiz y c z n e . N a ­
s ło n e c z n ia n ia . T r o s k a o re g u la r n e s to lc e .
D ie t a : D łu g i c z a s ś c is ła d ie ta ja r s k a .
Z a l e c e n i a f i z y k a l n e : K il k a r a z y ty g o d n io w o s z c z o t k o w a ­
n ie , o w ija n ia n a p o tn e , b o ro w in o w e o k ła d y , p ija w k i.
Berberis O ligoplex
3 razy dziennie po 15—20 krop.
przy równoczesnym obrzęku stawów:
Ledum Oligoplex
3 razy dziennie 15—20 krop.
Succus betulae „M adaus"
3 razy dziennie po łyżce stołowej.

136
 Apis D 3 inj. „M adaus"
Acidum form icicum nat. D 6 inj. „M adaus"
co tydzień 1 injekcja wśródmięśniowo
p o d c z a s ból ów:
Acidum benzoicum Oligoplex
3 razy dziennie pó 15—20 krop.
Diath esis urica:
Juniperus O ligoplex
U rtica O ligoplex
Succus u rticae „M adaus"
3 razy dziennie po łyżce stołowej
Species diureticae „M ad aus"

Arthritis deformans — d n a zniepodabnia-

j qca
Okres początkowy:
Kalium jodatum Oligoplex
Kalium sulf. cyanat. D 2 tabl. „M adaus"
z a b u r z e n i a s e r c o w e na t l e r e u m a t y c z n y m :
Spiraea Oligoplex
Essentia aurea „M adaus"
M ercurialis annua D 1
T h o p h i:
wewnętrznie
Berberis O ligoplex
Rhus tox. O ligoplex
zewnętrznie
Ungt. C ro ci sativi hom. „M adaus"
Z p o j e d . ś r ó d . h o m. s t o s u j e s i ę :
Belladonna D 4, Apis D 3, Colchicum D 4, Sabina D 4.

Ascarides — o w s i k i
C in a O ligoplex
Przez 6 tygodni 3 razy dziennie po 10 krop. na wo­
dzie, potem 15—20 krop. na szklankę wody, z czego
co godzinę lub co 2 godziny popijać po łyku, potem
4 razy dziennie po 20 krop. na wodzie w łyżce sto­
łowej. W okresie tym do obiadu nie jadać chleba,
lecz tylko surową marchew, owoce surowe, mleko,
miód.

Ascites — p u c h l i n a brzuszna
vide Hydrops.

137
Asthma bronchiale — d y c h a w i c a oskrze­
l owa
O g ó l n i e : M o ż liw ie n a tu r a ln y tr y b ż y c ia d la z m ia n y k o n s t y t u c ji.
D i e t a : S ro g a d ie ta ja r s k a .
Z a l e c e n i a f i z y k a l n e : G im n a s t y k a o d d e ch o w a , e n e rg ic z n e n a ­
s ło n e c z n ia n ie , p o b y t w o k o lic y p o d g ó rs k ie j, k r ó t k o f a ló w k i na
k la t k ę p ie rs io w ą .
Celem z ł a g od ze n ia napadów:
Y e rb a santa Oligoplex
C e tra ria islandica Oligoplex
oba środki na przemian 3 rdzy dziennie po 15 krop.
w czasie napadu co 15 minut po 10 krop.
w emphysema
Antim onum sulfur. aurant. coli. D 3 tabl.
„M adaus“
3 razy dziennie po 1 tabl.
u sp oka jaj ąc o działa:
Lobelia O ligoplex
3 razy dziennie po 15—20 krop.
W ostrych napadach astmy stosuje się z powodzeniem do­
żylnie:
Acidum form icicum nat. D 6 inj. „M adaus“
Jeżeli po wstrzyknięciu w przeciągu kilku minut mija napad,
wstrzykuje się natychmiast 1 ccm.
Acidum form icicum nat. D 12 „M ad au s“
śródskórnie
Wstrzykiwanie to powtarza się co 7 dni dla zwalczenia
stanu astmatycznego, natomiast D 6 stosuje się podczas
napadów.
S c h o r z e n i a s e r c a w astmie:
K alm ia O ligoplex
Prim u la O ligoplex
Ponadto we wszystkich przypadkach:
Species pectorales „M ad au s“
Z p o j e d. ś r ó d . ho m. s t o s u j e s i ę :
Arsen D 6 , Antimon. arsen. D 4, Ipecacuanha D 1 —D 4,
Coccus cacti D 2, Cuprum D 3, Thuja D 3.

Asthma cardiale et oedema pulmon. — d y c h a ­

wi c a s e r c o w a i o b r z ę k pł uc
O g ó l n i e : N a t y c h m ia s to w y u p u s t k r w i (2 0 0 —333 c c m ) z n a s tę p c z y m
w s tr z y k n ię c ie m d o ż y ln ie 2 0 —40 ccm 3 5 —5 0 % c u k ru g ro n o w e g o .
W c ię ż k ic h p rz y p a d k a c h n a w e t m o rfin a .
Glonoinum D 2
3 krop. przez dłuższy czas trzymać na języku,
a potem połknąć.

138
 R e g u l u j e c i ś n i e n i e kr wi :
Alliocaps „M adaus“ — Olejek czosnku w ka­
psułkach.
Na pierwszym miejscu jednak stoi leczenia cierpienia zasadni­
czego, tj. insuf. muscul. cordis (vide!)
Z p o j e d. ś r ó d . h o m. stosuje się:
Digitalis D 4, Quebracho D 1 —D 2, Strophantus D 4, Vera­
trum vir. D 4.

Atrophia musculorum progressiva — p o s t ę p o ­

wy z a n i k mi ę ś n i
Leczenie choroby zasadniczej.
Główne środki:
Plumbum acet. O ligoplex
Selenium O ligoplex plv. lub tabi.
C alcium fluoricum D 3 „M adaus" plv. lub tabi.
3 razy dziennie po 1 tabi. wzgl. tyleż proszku.
pochodzenia neuropatycznego:
Lupulinum O ligoplex
Acidum phosph. O ligoplex
Selenium O ligoplex
k u r a c j a t r a n o w a : A selan M ad aus —Emulsja tranowa.
Ma s a ż : szczotkowanie całego ciała aż do zaczerwienienia.

Bronchiectasia — r o z d ę c i e oskrzeli
Ogólnie: N a t u r a ln y tr y b ż y c ia d la z a h a r t o w a n ia w celu z a p o b ie ­
g a n ia n a w ro t o w y c h b ro n c h o p n e u m o n ii. W d a le k o p o s u n ię te j r o z ­
s t r z e n i t r z e b a n ie k ie d y u c ie k a ć s ię do od m y a n a w e t t o r a k o p la s t y k i.
D i e t a : N a p o c z ą tk u le c z e n ia g ło d ó w k i, s o k i o w o c o w e , p ó ź n ie j k u ­
r a c ja S c h r o th a d la w s t r z y m a n ia n a d m ie rn e j s e k r e c ji, na z a k o ń c z e n ie
n o rm a ln a d ie ta ja r s k a .
Z ale cenia fizykalne: Z a le c a ć c h o re m u p o ło że n ie w e d łu g
Q u in k e g o , d z ię k i k tó r e m u n a s tę p u je ła t w e w y d a la n ie p lw o c in y .
Jako antiphlogisticum:
Echinacea 0 ,,M adaus“
3 razy dziennie 15 krop. na wodzie w łyżce słołowej.
jako expectorans:
Species pectorales „M adaus“
3 razy dziennie po szklance naparu.
jako środek przestrajający:
Acidum form icicum nat. D 6 inj. „M adaus“
tygodniowo po 1 ccm. śródmięśniowo
w plwocinie cuchnącej:
Sulfur jodatum im m utabile D U „M adaus"
3 razy dziennie po 1—2 tabl.

139
 Z p o j e d . ś r ó d . ho m. stosuje się:
Lobelia D 4, Marrubium D 2, Allium sat. D 2.

Bronchitis acuta — o s t r y n i e ż y t o s k r z e l i
O g ó l n i e : S k ło n n o ść do n ie ż y t ó w le c z y ć o g ó ln ie p r z y ję t y m i m e ­
to d a m i p r z e s t r a ja ją c y m i.
D i e t a : Z a le c a ć d ie tę ja r s k ą .
Z a l e c e n i a f i z y k a l n e : N a noc k o m p re s y n a k la t k ę p ie rs io w ą ,
in h a la c je m e n to lo w o - e u k a lip tu s o w e , c ie p łe w ilg o tn e p o w ie trz e .
Eupatorium O ligoplex
na zmianę z
A rn ica O ligoplex
3 razy dziennie po 10—15 krop. na łyżkę stołową
wody.
przy suchym kaszlu:
D rosera O ligoplex
na zmianę z
C e tra ria islandica O ligoplex
co godzinę po 10 krop. na wodzie
jeżeli kaszel występuje więcej nocą i nad ranem:
C e tr a ria islandica O ligoplex
na zmianę z
U rtica O ligoplex
ponadto jako napój we wszystkich przypadkach:
Species pectorales „M ad au s“
Z p o j e d . ś r ó d . ho m. stosuje się:
Aconitum D 4, Belladonna D i , Hepar sulf. D 3, Mercur
solub. D 4, Ammon. carb. D 3, Calcium carb. D 3, Kreoso-
tum D 4, Senega D 2, Bryonia D 4 —D 6.

Bronchitis chronica — p r z e w l e k ł y nieżyt

oskrzeli
O g ó l n i e : P o s ta w ić ś c is łe ro z p o z n a n ie d la w y k lu c z e n ia ro z e d m y
p łuc, d y c h a w ic y o s k r z e lo w e j, g ru ź lic y itp . U re g u lo w a ć tr y b ż y c ia ,
u n ik a ć u ż y w a n ia a lk o h o lu i n ik o ty n y .
Dieta: O g ó ln ie w z m a c n ia ją c a , b o g a ta w w it a m in y .
Z a l e c e n i a f i z y k a l n e : R e g u la rn e ć w ic z e n ia o d d e ch o w e , z w ła s z c z a
ra n o p rz y o t w a r t y c h o k n a c h , suche s z c z o t k o w a n ia , n a s ło n e c z n ia n ie ,
p la s tr y g o rc z y c o w e lu b k a n t a r y d o w e co p e w ie n c z a s , b a ń k i, p ija w k i.
Ipecacuanha O ligoplex
na zmianę z
Y e rb a san ta O ligoplex
po 40 krop. na szklankę wody, z czego popijać łykami
na przemian co godzinę.
Carbo e Coffea „M ad au s“
3—5 łyżeczek dziennie.
Species pectorales „M adaus“

140
 w współistniejącej chrypce:
A ru m triphyllum O ligoplex tabl. lub plv.
3 razy dziennie po 1 tabl. lub tyleż proszku
d la w z m o c n i e n i a k r ą ż e n i a k r w i :
Essentia au rea „M ad au s"
Z p o j e d. ś r ó d . h o m. stosuje się:
Antimon. sulf. aurant. D 3, Arsenicum jodat. D 3—DA,
Phosphorus D A —D 6, Calcium carbonicum D 3, Bryonia
DA — D 6 , Antimon. carb. D 6, Senega D 2—DA.

Bronchopneumonia — o d o s k r z e l o w e zapa­
l e n i e pł uc
Z a le c e n i a : v id e B ro n c h itis i P n e u m o n ia .
Brom um O ligoplex
na zmianę z
Eupatorium O ligoplex

Bursitis — z a p a l e n i e t o r e b k i maziowej
O g ó l n i e : W c z e s n e n a s ło n e c z n ia n ie , u re g u lo w a n ie s to lc a ,
Dieta: L e k k o s t r a w n a , w it a m in o w a n o rm a ln a lub ja r s k a .
F i z y k a l n e z a l e c e n i a ; Z im n e lub g o rą c e o k ła d y , n a ś w ie t la n ia ,
p la s try g o rc z y c o w e .
Asclepias O ligoplex •
lub
K aliu m jodatum O ligoplex
3 razy dziennie po 15 krop.
działa na tkankę łączną dodatnio:
Silicea O ligoplex
3 razy dziennie po 1 tabl.
Z p o j e d . ś r ó d . ho m. stosuje się:
Arnica D A —D 6 , Ruta D 1 —D A, Cale. phosph. D A - D Ó ,
Kai, chlor. D 3, Acid. benz. D 3, Ammon. carb. D 3—D 6.

Carbunculus — w ą g l i k
Z a le c e n ia v id e : A b scessus.
H epar sulfur. O ligoplex
Sulfur jodatum im m utabile D 3, D 4, D 6
„M ad au s“
3 razy dziennie po 2 tabl., poczynając od dawki D 6
A rn ica D 4 inj. ,,M adaus“
1 ccm. podskórnie w okolicy ogniska.
Z p o j e d . ś r ó d . h o m. stosuje się:
Arsenicum D 5, Anthracinum D 8 , Lachesis D 8 , Cale.
sulf. D 3.

141'
Carcinom a — c h o r o b a rakowa
środki em swoi stym jest:
Conium O ligoplex
3 razy dziennie po 10—15 krop.
środek ten jako standardowy podaje się na zmianę z różnymi
roborantia lub antiseptica, jak:
Thu ja O ligoplex
Echinacea O ligoplex
co 3 godziny po 20 krop.
Ponieważ węgiel zawiera składniki rakotwórcze, więc —
w myśl terapii homeopatycznej podaje się
C arb o ossium crudus D 1 —D 2
lub
C arb o fossilis crudus D 1 —D 2
kilka kapsułek po 1 gr dziennie przez dłuższy okres
czasu.
Zaleca się stosowanie:
Succus visci albi „M adaus“ (Kaelin, Hippokrates
1933)
Succus hyperici ,,M adaus“
jako środek wiążący toksyny:
C arb o e Coffea „M adaus“
2—3 łyżeczek dziennie.
A lliocaps „M ad au s“
Olejek czosnku w kaps. po 2 kaps. przed kolacją.
Z p o j e d. ś r ó d . h o m. stosuje się:
Ruta D 2, Hydrastis D 1 —D 3, Clematis D 2, Conium
D 3 —D 6 , Thuja D 4, Chelidonium D 4, Carduus bened.
D 2, Galium apar. D 4, Condurango D 2.

Cardiopathia — c h o r o b y serca
I n s uf i c ie n t i a et h y p e r t r o p h i a
Crataeg us O ligoplex
K alm ia O ligoplex
n e u r o s i s:
Essentia aurea „M ad aus“
3 razy dziennie po 20—40 krop.
Aurokard „M adaus"
3 razy dziennie po łyżeczce,
stenocardia:
K a lm ia O ligoplex
Spiraea O ligoplex
C rataeg u s O ligoplex
na przemian 4 razy dziennie po 10 krop.

142
 słabe tętno:
Prim u la O ligoplex
3 razy dziennie po 10—15 krop.
c o I I a p s:
K alm ia O ligoplex
C rataeg u s O ligoplex
Essentia A u rea „M adaus"
wraz z zaburzeniami w krążeniu:
C am phora O ligoplex
Succus leonuri card iacae „M adaus"
Z p o j e d. ś r ó d . h o m. stosuje się:
Aconitum D 1 — D A, Cactus grand. 0 (3—5 krop.), C ra ­
taegus D 2, Spigelia D 3, Digitalis 0 — D A , Adonis
D 1—D A, Tarantula D 6, Valeriana D 2—D 3, Convalaria 0 .

Catarrhus aestivus — g o r ą c z k a sienna

Sinapis nigra O ligoplex
Eupatorium O ligoplex
S a lv ia O ligoplex
środki te na zmianę 2—3 razy dziennie po 15—20 krop.
tampony do nosa z H yd ratis 0 „M ad au s" roztwór glice­
rynowy 1 :6

Cephalgia — b ó l e głowy
Ogólnie: B ó le g ło w y są ra c z e j je d n y m z o b ja w ó w to w a rz y s z ą c y m
s ta le lub p rz y g o d n ie w ie lu c ie r p ie n io m . Z te g o p o w o d u n a le ż y
s ta le s z u k a ć w ła ś c iw e j p rz y c z y n y i p o ś w ię c ić je j g łó w n ą tr o s k ę .
W s k a z a n y m o ż liw ie n a t u r a ln y , u re g u lo w a n y tr y b ż y c ia .
D i e t a : W z a le ż n o ś c i od w y m o g ó w c h o ro b y z a s a d n ic z e j.
Z a l e c e n i a f i z y k a l n e : O k ła d y z im n e lub g o rą c e w z a le ż n o ś c i od
u k r w ie n ia m ó zg u .
w ogólnym osłabieniu:
A rn ica O ligoplex
A0 krop. na raz
w grypie:
G elsem ium O ligoplex
w zaburzeniach trawiennych:
Nux vom ica O ligoplex
3 razy dziennie po 10—15 krop.
Carbo e coffea M adaus
3 razy dziennie po łyżeczce
b ó l e c z o ł a na t l e s e k s u a l n y m :
Agnus castus O ligoplex
wtroskach, zmartwieniach:
Sum bulus O ligoplex

143
 b ó l e g ł o w y z p o w o d u p o d r a ż n i e n i a , bezsen­
ności, częstego ziewaniu, mdłościach, podczas jazdy
T a ra n tu la D 4 tabl. „M adaus"
3 razy dziennie po 2 tabl.
b ó l e z p o w o d u o d p ł y w u k r w i z mó z g u , umysło­
wego przemęczenia, uczucia niewysypiania:
Zincum cyanatum DA tabl. „M adaus"
na t le h y p e r e m i i :
A rn ica O ligoplex
u kobiet baczną uwagę zwracać na choroby narządów
rodnych.

Chalazio
zewnętrznie
Ungt. Echinaceae hom. „M adaus"
wewnętrznie
Staphisag ria O ligoplex
3 razy dziennie po 15 krop.
celem zapobieżenia utworzeniasię r op-
n i a:
H epar sulfuris O ligoplex
3 razy dziennie po 1 tabl.

Cholecystitis (Cholangitis acuta) — z a p a l e n i e

woreczka żółciowego
Ogólnie: Po u s ta n iu o b ja w ó w o s try c h n ie z w ło c z n ie g im n a s ty k a
o d d e ch o w a i le c z n ic z a . So ln e ś ro d k i p rz e c z y s z c z a ją c e .
D i e t a : G ło d ó w k a , p ó ź n ie j d ie ta ja r s k a .
Z alecenia fizykalne: O k ła d y i p a ro w e k o m p re s y , p a r ó w k i
o g ó ln e . P ija w k i lu b p la s te r k a n t a r y d o w y n a s tre fę H e a d s a .
Fel tauri O ligoplex tabl. lub plv.
na zmianę z
Dolichos O ligoplex
3 razy dziennie po 2 tabl., wzgl. nieco proszku, lub
z ostatniego 15 krop.
Carbo e coffea M adaus
3 razy dziennie po łyżeczce.
Succus ta ra x a ci „M adaus"
Succus furnariae „M adaus"
3 razy dziennie po łyżce stołowej
poprzejściu objawów ostrych:
Cholesterinum O ligoplex
na zmianę z
A lu m in a O ligoplex plv. lub tabl.

144
 ponadto:
Species hepaticae „M adaus"
początkowo po 2 szklanki naparu dziennie, później po
jednej
jako antiphlogisticum:
Echinacea 0 „M adaus"
3—4 razy dziennie po 10 krop. w łyżce stołowej.
Z p o j e d . ś r ó d . ho m. s t o s u j e s i ę :
Carduus benedict. D 2, Carduus marianus D 1, Centau-
rium D 4, Chelidonium D 4, Fumaria D1, Frangula D 2,
Hepatica D 2, Gnaphalium D1 — D 2, Hydrastis D 4,
Uva ursi D 3.

Cholelithiasis — k a m i c a żółciowa
Ogólnie: Ś c iś le n a t u r a ln y tr y b ż y c ia . T r o s k a o re g u la r n y s to le c .
N a s ło n e c z n ia n ie i g im n a s ty k a .
Dieta: P o c z ą tk o w o g ło d ó w k a , p ó ź n ie j d ie ta p ły n n a , p ó łg ę sta ,
le k k o s t r a w n a .
Z a l e c e n i a f i z y k a l n e : P o d c za s n a p a d u w ilg o tn e g o rą c e o k ła d y
i k a t a p la z m y z s ie m ie n ia ln ia n e g o . W o k re s ie w o ln y m od n a p a d ó w
in te n s y w n a g im n a s ty k a o d d e c h o w a , z a b ie g i w o d o le c z n ic z e .
Cholesterinum O ligoplex
na zmianę z
Fel tau ri O ligoplex tabl. lub plv.
3 razy dziennie po 15 krop., wzgl. po 2 tabl. lub tyleż
proszku
Species hepaticae „M adaus"
przez dłuższy czas po 3 szklanki naparu dziennie.
jako żółciopędne:
Dolichos O ligoplex
Y u cca O ligoplex
jako laxantia:
Teapulvina „M adaus"
1 - 2 tabl.
Species laxantes „M adaus"
Z p o j e d . ś r ó d . ho m. s t o s u j e s i ę :
Berberis 0 , Chelidonium D 1 —D 3, Gnaphalium D 1 —D 2,
Leptandra D 2, Marum verum D 2, Mentha pip. 0 —D 1.
Podophyllum 0 —D 1, Taraxacum D 2, Carduus mar,
D 1 —D 2, Belladonna D 3 —D 6.

Cholera asiatica — c h o l e r a
C arb o e Coffea „M adaus"
co 1 —2 godziny łyżeczkę

10 145
 China O ligoplex
na zmianę z
G eranium O ligoplex
3 razy dziennie po 10—15 krop.
Sanguisorba 0 „M adaus"
co 1/ 2 godziny po 40 krop. na czerwonym winie
w łyżce stołowej.
Z p o j e d. ś r ó d . hom. stosuje się:
Camphora D 1, Veratrum album D 3 —D 6 , Cuprum arse-
nicosum D 4, Ipecacuanha D 2 —D 3, Carbo veget D 4.

Cholera nostras — c h o l e r y n a
zwykle wystarcza dieta jabłkowa (Heisler)
C arb o e Coffea ,,M adaus“
co 2—4 godziny łyżeczkę
Baptisia O ligoplex
N ux vom ica O ligoplex
G eran ium O ligoplex
środki te podaje się na przemian co dzień inny 3 razy
po 15 krop.
Sanguisorbis 0 ,,M adaus“
V 2— L łyżeczki w kieliszku z czerwonym winem.
Z p o j e d. ś r ó d . ho m. stosuje się:
Gnaphalium D 1 —D 2, Iris versicolor D 2, Aethusa D 3 —D 6 ,
Allium sativum D 2.

Chorea minor — plqsawica. Taniec

ś w. W i t a
O g ó l n i e : Ł ó ż k o . U re g u lo w a n ie s to lc a .
D i e t a : N o rm a ln a ja r s k a .
Zalecenia fizykalne: G o rą c e w a n n y z o d w a ru ru m ia n k u
lub ig liw ia .
A g aricu s O ligoplex
na zmianę z
T a ra n tu la D 4 „M adaus"
4 razy dziennie po 10 krop.
w s ł abym l ub r z a d k i m m i e s i ą c z k o w a n i u :
na zmianę z
Rosm arinus O ligoplex
prócz tego stale:
Essentia aurea „M adaus"
3 razy dziennie po 20—30 krop.
Z p o j e d. ś r ó d . hom. stosuje się:
Kai. ars. D 4, Calcium phosph. D 6, Stramonium D 4 —D 6,
Caulophyllum D 3— D 6.

146
Clim acterium — p r z e k w i t a n i e
w zaburzeniach senzor. i czynność, okresu praeclimax i cli­
macterium:
Cim icifuga Oligoplex
początkowo 5 razy dziennie po 20 krop., następnie
3 razy dziennie po 15 krop.
A m b ra O ligoplex plv. lub tabl.
3 razy dziennie po 1 tabl. lub tyleż proszku,
z silnymi kr wa wi en i ami :
Bovista O ligoplex plv. lub tabl.
3 razy dziennie po 1 tabl. lub tyleż proszku,
w z b y t w c z e s n y m z a n i k a n i u me ns es :
Rosm arinus O ligoplex
congestiones:
U va ursi O ligoplex
silne poty:
S a lv ia O ligoplex
na zmianę z
Acidum phosph. O ligoplex
zaburzenia pseudoangin.
Essentia aurea ,,M adaus“
początkowo 40 krop., następnie 3 razy dziennie po 15
krop. na kieliszek wody.
w r oz p o c z y n a j ąc y c h się dekom pens a cj a ch
krążenia:
A u ro kard ,,M adaus“
3 razy dziennie po łyżce stołowej.
Succus Leonuri card iacae „M adaus"
3 razy dziennie po łyżce stołowej.
Z p o j e d . ś r ó d . stosuje się:
Lachesis D 8 , Sanguinaria D 3 —D 6, Sepia D 3—D 6 ,
Barium carb. D 4, Barium jod. D 4, Suljur D 4.

Comedones — w ą g r y
u k o b i e t z dysmenorrhoea energiczne leczenie za pomocą:
Rosm arinus O ligoplex
uobojgapłci:
Cistus canad. O ligoplex
na zmianę ze
Scabiosa O ligoplex
Vide acne vulgaris.

10* 147
Condylomata — k ł y k c i n y
na noc wilgotny okład z
T hu ja 0 „M adaus“
rozcieńczenie 1 : 1 0
podczas dnia
Ungt. sabinae hom. ,,M adaus“

Congestiones — u d e r z e n i a krwi
w o k r e s i e k I i m a k t e r y c z n y m:
U va ursi O ligoplex
na zmianę z
Rosm arinus O ligoplex
prócz tego stale:
Essentia aurea „M adaus"
3 razy dziennie po 15—20 krop.
Z p o j e d. ś r ó d . h o m. s t o s u j e s i ę :
Arnica D 2, Granatum D 1 —D 3.

Contusiones — u r a z y
wewnętrznie:
A rn ica O ligoplex
3 razy dziennie po 15—20 krop.
zewnętrznie :
A rn ica Opodeldoc M adans

Coxitis — z a p a l e n i e s t a w u b i o d r o w e g o
Berberis O ligoplex
na zmianę z
G elsem ium O ligoplex
lub
Rhus Toxicodendron O ligoplex
celem l ep sz eg o ukrwi eni a:
A rn ica O ligoplex
w p eria rth ri ti s i synovitis:
Echinacea O ligoplex
3 razy dziennie po 15 krop.

Cystopathia — s c h o r z e n i a pęcherza
C y s t i t i s a c u t a et c h r o n i c a :
U va ursi O ligoplex
na zmianę z
Acidum benzoicum O ligoplex
3 razy dziennie po 15 krop.

148
 Succus betulae „M adaus"
3 razy dziennie po łyżce stołowej,
skurcz pęcherza:
C ora lliu m rubrum Oligoplex
U va ursi O ligoplex
Juniperus O ligoplex
Cystito-prostatitis:
Sabal serru la ta 0 — D I „M adaus"
3 razy dziennie po 15—20 krop.
Haematuria:
Juniperus O ligoplex
na zmianę z
Rhododendron O ligoplex
Porażenie pęcherza:
Lobelia O ligoplex
3 razy dziennie po 15 krop.
zastępuje cewnikowanie,
p o r a ż e n i e po m o r f i n i e :
A quarinum aceticum „M adaus"
kilka razy dziennie po łyżce stołowej.
Cystolithiasis:
Rubia O ligoplex
N atrium carbonicum O ligoplex
Acidum benzoicum O ligoplex
Juniperus O ligoplex
Środki te stosuje się na zmianę. Dobre wyniki zau­
ważyć można już po 8 dniach.
Ponadto we wszystkich przypadkach:
Species d iureticae „M adaus"
wzgl.
Koem is-Koetjing „M ad aus"
Z p o j e d . ś r ó d . hom. s t o s u j e s i ę :
Sarsaparilla D 3, Santalum album D 1 —D 2, Clematis D 2,
Betula D 1, Aconitum D 4, Belladonna D 4, Pareira brava
D 1 —D 2, Mercurialis annua D 2, Rubia D 1, Quercus D 1.

Decubitus — o d l e ż y n y
zewnętrznie:
przemywanie i wcieranie za pomocą
A rn ica opodeldoc M adans
jako przysypka
Carbo e Coffea „M adaus"
jako maść
Ungt. ham am elidis hom. „M adaus"

149
Dementia praecox — o t ę p i e n i e umysłowe
spróbować:
M anganum carb. coli. D 3 „M adaus“
kilka razy dziennie po 1 tabl. lub tyleż proszku
dalszymi środkami są:
Berberis O ligoplex
N ux vom ica O ligoplex
Helleborus O ligoplex

Depresio — p r z y g n ę b i e n i e
w stanach lżejszych:
Acidum phosph. O ligoplex
3 razy dziennie po 20 krop.
Essentia aurea ,,M adaus“
kilka razy dziennie po 15 krop.
w przypadkach chronicznych:
Sumbulus O ligoplex
na zmianę z
Lupulinum O ligoplex i
Lobelia O ligoplex
3 razy dziennie po 15—20 krop.
U kobiet można osiągnąć często wyleczenia za pomocą
emmenagoga, jak:
Rosm arinus O ligoplex
u młodych dziewcząt w czasie pokwitania:
Plumbum aceticum D 4 tabl. „M adaus“
3 razy dziennie po 2 tabl.
ponadto we wszystkich przypadkach:
Species nervinae ,,M adaus“
Z p o j e d. ś r ó d . h o m. s t o s u j e s i ę :
Cimicifuga D 3, Colocynthis D 4, Helleborus D U, Gratiola
D 2, Majorana D1, Melissa D 1, Staphisagria D 4.

Derm atitis herpetiformis — p ę c h e r z y k o w e

zapalenie skóry
Euphorbium Oligoplex
3 razy dziennie po 10—20 krop.

Dermatopathia — s c h o r z e n i a skóry
Suce. furnariae „M adaus“
Suce. betulae „M adaus“
3 razy dziennie po łyżce stołowej

150
 A rctiu m lappa D 1 —D 3
szczególnie w schorzeniach streptokokowych 3 razy
dziennie po 15 krop. lub
Suce. A rc tii lappae „M adaus“
Z p o j e d . ś r ó d . hom. s t o s u j e s i ę :
Rhus tox. D 4, Belladonna D 4, Clematis D 2, Euphorbia.
D 2 - D 3, Juglans D 2, Quercus D 1, Sassafras D 2.

Diabetes insipidus — m o c z ó w k a prosta

Dolichos O ligoplex
na zmianę z
Nux vom ica O ligoplex
3 razy dziennie po 15 krop.
Suce. ta ra x ici „M ad au s“
3 razy dziennie po łyżce stołowej.
Z p o j e d . ś r ó d . hom. s t o s u j e s i ę :
Chionanthus virg. D 3, Galanga 0 , Scilla D 4, Strichninum
nitr. D 4.

Diabetes mellitus — c u k r z y c a
O g ó l n i e : R o z r ó ż n ia ć ś c iś le e tio lo g ię k a żd e g o p rz y p a d k u , p a ­
m ię ta ć o o g ó ln yc h z a b u r z e n ia c h p rz e m ia n y m a t e r ii i w e g e t a t y w n e ­
go s y s te m u n e rw o w e g o — o d p o w ie d n io do ty c h c z y n n ik ó w d o s to so ­
w a ć le c z e n ie .
M o ż liw ie n a jb a r d z ie j n a t u r a ln y tr y b ż y c ia . D u ż o s ło ń c a i ś w ie ż e g o
p o w ie t r z a . W y t ę ż a ją c a p ra c a fiz y c z n a d la p rz y ś p ie s z e ń ia s p a la n ia
w ę g lo w o d a n ó w d ro g ą m ię ś n io w ą . U s u n ię c ie p rz e w le k ły c h o g n is k
z a k a ź n y c h . Z a h a r t o w a ć p rz e c iw p r z e z ię b ie n io m , k t ó r e z n a c z n ie
z m n ie js z a ją to le ra n c ję c h o re g o .
D i e t a : W s k a z ó w k i d ie te ty c z n e są t a k ró ż n o ro d n e i lic z n e , że t r u ­
dno b yło b y w s z y s t k ie w y s z c z e g ó ln ić . N a le ż y je d y n ie z a z n a c z y ć , że
p o k a rm y w ę g lo w o d a n o w e są n a jd o s tę p n ie js z e , le k a r z z a te m m usi
t a k u ło ż y ć d ie tę , by c h o ry m ógł ją ś c iś le w w a r u n k a c h d o m o w yc h
p rz e p ro w a d z ić .
L e c z e n ie z a c z y n a ć od z a le c e n ia s o k ó w ze ś w ie ż y c h r o ś lin : s z p in a k u ,
r z o d k ie w k i lub c z a r n e j r z o d k w i.
Acidum phosph. O ligoplex
Insulinum O ligoplex
G rin d elia O ligoplex
3 razy dziennie po 15 krop.
w silnym swędzeniu ciała
Cistus canadensis O ligoplex
w g r o ż ą c e j g a n g r e n i e , równocześnie ze wstrzy-
kiwaniami insuliny:
Echinacea 0 „M adaus"
na zmianę z
Secale cornutum D 1 i
Kreosotum D 4

151
 a ponadto
Essentia aurea „M adaus"
Succus arctii lappae „M adaus"
3 razy dziennie po łyżce stołowej.
Z p o j e d . ś r ó d . hom. s t o s u j e s i ę :
Chelidonium D 4, Uranium nitr. D 4 tabl. Madaus, Arc-
tium lappa D 3, Arsenicum D 4 —D 6, Lycopodium D 4.
Natrium sulfuricum D 3, Acidum laeticum D 3— D 6,
Calabar D 4, Galanga 0 , Taraxacum D1

Diathesis cancerosa — s k a z a rakowa

Conium O ligoplex
Echinacea 0 „M adaus"
Euphorbia O ligoplex
Nux vom ica O ligoplex
po dwa z tych środków na zmianę 3 razy dziennie
po 15 krop.
Succus hypeici ,,M adau s“
3 razy dziennie po łyżce stołowej na pół szklanki
wody.

Diathesis exsudativa — s k a z a wysiękowa

A selan „M adaus" — Em u lsja tranow a
C alcinfant „M adaus" — m ączka odżywcza
C arb o e Coffea „M ad au s"
3 razy dziennie łyżeczkę
następnie:
Kreosotum O ligoplex
Eupatorium O ligoplex
Acidum phosph. O ligoplex
A sclepias O ligoplex
jeden lub dwa preparaty na zmianę 3 razy dziennie
po 15 krop.

Diathesis haemorrhagica — s k a z a krwoto­

czna
H am am elis O ligoplex
na zmianę z
Bovista O ligoplex plv. lub tabl.
3 razy dziennie po 15 krop. lub po 2 tabl. wzgl. tyleż
proszku
Em u lsja tranow a — Aselan „M adaus"
Vide: Purpura haemorrhagica.

152
Diathesis rheumatica — s k a z a r e u m a t y c z n a
Z a le c e n ia v id e : A r t h r it is .
Juniperus O ligoplex
Silicea O ligoplex plv. lup tabi.
U rtica O ligoplex
B erberis O ligoplex
dwa z tych środków na zmianę
Species d iureticae ,,M adaus“
Z p o j e d. ś r ó d . h o m. s t o s u j e s i ę :
Rhus tox. D 4, Dulcamara D 4, Ledum D 2, Calcium phosph.
D 3, Acidum benz. D 2, Causticum D 3.

Diphteria — d y f t e r y t
Carbo e Coffea „M adaus"
rozpylać na migdałki co 1 —2 godzin
M ercurius cyanatus O ligoplex
40 krop. na szklankę wody z Bolus alba (1 łyżka
stołowa na szklankę wody), z czego popijać co go­
dzinę jeden łyk na zmianę z
Kalium chloratum O ligoplex
Podczas wysokiej ciepłoty:
A urokard ,,M adaus“
co godzinę po łyżeczce
w porażeniach podyfterytycznych:
G elsem ium O ligoplex
Z p o j e d. ś r ó d . h o m. s t o s u j e s i ę :
Apis D 3, Mercurius bijodatus D 4, Baptisia D 2, Echi-
nacea 0 , Ars. jod D 4, Gelsemium D 4, Argentum nitr. D 4.

Dyscrasia rheumatica
Vide Myalgia rheumatica et Arthritismus.

Dysenteria — c z e r w o k a
jako środek swoisty:
Carbo e Coffea ,,M adaus“
kilka razy dziennie po 1 —2 łyżeczek
Nux vom ica O ligoplex
Sanguisorba 0 ,,M adaus“
Sedum a cre D 1 ,,M adaus“
po d c z a s p a r c i a i kolki:
M om ordica O ligoplex

153
 w niedomagam'ach serca i wycieńczeniu:
Aurokard „M adaus"
3 —5 razy dziennie po łyżeczce
oraz
3 —4 razy dziennie po 15 krop.
A rn ica O ligoplex
N ie p o k ó j w nocy:
Avena sativa 0 „M adaus“
40 krop. wieczorem przed snem.
Z p o j e d . ś r ó d . hom. s t o s u j e s i ę :
Mercur. corros. D 4, Mercur. solub. D 4, Colocynthis D 4,
Caps. ann. D 3, Collinsonia D 2.

Dysmenorrhoea — bolesne miesiączko­

wanie
Często wystarcza zaordynowanie:
Species laxantes „M adaus"
Gdy miesiączki przychodzą spóźnione i skąpe:
Rosm arinus O ligoplex
na zmianę z
Bovista O ligoplex
co V 2 godz. po 10 krop., wzgl. po 2 tabl. lub nieco
proszku na końcu noża aż do ustąpienia niedomagań.
Dysmenorrhoea membranacea:
Viscum album O ligoplex
Viburnum opulus 0 „M ad au s“
Dysmenorrhoea essentialis:
Ephedra vulgaris D 2 —D 3
Jeżeli mimo wszelkich usiłowań niedomagania menstruacyjne
powracają, wtedy zalecić:
A m b ra O ligoplex
3 razy dziennie po 2 tabl. wzgl. tyleż proszku.
Celem usunięcia kolki menstruacyjnej wystarcza często:
Hypericum O ligoplex
na zmianę z
Rosm arinus O ligoplex
co 5 minut 10 krop. na łyżeczce wody
albo też:
Essentia au rea ,,M adaus"
Dysmenorrhoea z cuchnącymi wydzieli­
n a mi :
Chenopodium olidum D 2

154
 Z p o j e d. ś r ó d . h o m. stosuje się:
Actaea D 2, Caulophyllum 0 —D 3, Pulsatilla D U, Hama-
melis 0 —D 3, Belladonna D 3—D 6 , Chamomilla D 2—D 3,
Borax D 3, Gelsemium D 1 —D 4, Xanthoxylon D 3, Coffea
D 1 - D 3.

Dyspepsia gastrica — n i e s t r a w n o ś ć
Magnesin „M adaus“ tabl. lub plv.
rano na czczo V 2 łyżeczki proszku lub też w poważniej­
szych stanach V 2 łyżeczki proszku po każdym jedze­
niu, wzgl. 2—3 tabl.
lub też na zmianę
Thym us O ligoplex p lv. lub tabl.
Basilicum O ligoplex
N ux vom ica O ligoplex
a mianowicie: Thymus oplx. — przed jedzeniem,
Basilicum oplx. — po jedzeniu,
Nux vomica oplx. — raz dziennie.

Eclampsia — r z u c a w k a ciężarnych
W pierwszych objawach eklampsji (krwawienie z nosa,
oedema, vertigo, bóle głowy, szum w uszach itd.):
Cocculus O ligoplex
O enanthe crocata O ligoplex
Lobelia O ligoplex
na zmianę po 20 krop. 3 razy dziennie
w połączeniu z
Essentia aurea „M adaus"
P o d c z a s k u r c z y co ’/ 2 godziny:
Lobelia O ligoplex
Species nervinae „M ad aus“
kilka razy dziennie po szklance naparu
j a k o s p a s m o l y t i c a zaleca się również:
C o ra lliu m rubrum O ligoplex plv. lub tabl.
w jednoczesnym n i e d o m a g a n i u n e r e k :
Juniperus O ligoplex
w współistniejących c h o r o b a c h s e r c a :
K alm ia O ligoplex
obydwa środki na zmianę z poprzednio wymienio­
nymi.

155
Eclampsia infantum — d r g a w k i dziecięce
Cocculus O ligoplex
Lob elia O ligoplex
3 razy dziennie po 10 krop.
Essentia aurea — Złote krople ,,M adaus“
ponadto:
Species nervinae ,,M adaus“
Z p o j e d . ś r ó d . hom. stosuje się:
Cuprum D 3, Zincum D A, Cina D 2, Chamomilla D 3—D A,
Belladonna D 3 —D 6 , Hyoscyamus D 3—D 6, Stramonium
DA —D 6 , Ignatia DA.

Eczema — w y p r y s k
O g ó l n i e : Z w r a c a ć u w a g ę na e tio lo g ię c ie r p ie n ia . D u ż q ro lę o d ­
g r y w a u c z u le n ie ( z a t r u c ia z a w o d o w e i p o k a r m o w e ). D b a ć o s to le c .
Dieta: P o c z ą tk o w o g ło d ó w k a , p ó ź n ie j d łu ż s z y c z a s d ie ta ja r s k a .
Z a l e c e n i a f i z y k a l n e : W z a le ż n o ś c i od p o s ta c i c h o ro b y .
C arb o e Coffea „M adaus“
do wewnątrz łyżeczkami (2—3 dziennie) lub w po­
staci przysypek przy ekzemach moknących.
Scabiosa O ligoplex
C istus canad. O ligoplex
Euphorbium O ligoplex
przez dłuższy czas stosować na zmianę 3 razy dziennie
po 15 krop. Najlepiej każdego dnia inny środek.
Succus furnariae „M adaus"
3 razy dziennie po łyżce stołowej.
E c z e m a pochodzenia allergicznego:
Ephedra D 2 —D 3
E c z e m a c h r o n i c a a także wskutek lues congent:
Sulfur O ligoplex plv. lub tabl.
M ercur. solub. O ligoplex plv. lub tabl.
H epar sulf. O ligoplex plv. lub tabl.
na zmianę co dzień inny środek po 2 tabl. lub tyleż
proszku 3 razy dziennie
jako laxans:
Teapulvina „M adaus"
lub
Species Lax a n tes ,,M adaus"
E c z e m a cum l y m p h a d e n i a :
powyższe środki na zmianę z
Euphorbium O ligoplex

156
 Eczema ł u s z c z ą c a si ę:
Silicea O ligoplex
Bellis D 2 - D 3
W ekzemie silnie swędzącej z pęcherzykami pod pachami, na
twarzy i na narządach płciowych
Niccolum colloid 6 h tabl. „M ad au s"
3 razy dziennie po 2 tabi.
Z p o j e d. ś r ó d . h o m. stosuje się:
Chinin, sulf. D 1 —D 2, China 0 , Rhus tox. D 3—D 6 ,
Phenol. D 4 —D 6, Cantharis D 4 —D 6, Mezereum D 4 —D 6 ,
Sepia D 3, Arsen. alb. D 3—D 6, Graphites D 3, Dulca-
mara D 2 —D 6, Viola tric. D 2 — D 4.

Emphysema pulmonum — r o z e d m a pł uc
O g ó l n i e : N a t u r a ln y tr y b ż y c ia . D u ż o ru c h u n a ś w ie ż y m p o w ie t r z u .
R e g u la rn e ć w ic z e n ia o d d e ch o w e p ro w a d z ą c e do w z m o ż e n ia r o z ­
s z e rz a ln o ś c i k la t k i p ie rs io w e j i u m o ż liw ie n ia w y d e c h u . N a jw ła -
ś c iw ie j z a le c a ć ć w ic z e n ia te ra n o p rz y o t w a r t y m o k n ie .
Dieta: B o g a t a w w it a m in y d ie ta m ie s z a n a .
Zalecenia fizykalne: D la p o b u d z e n ia u k r w ie n ia o b w o d o w e g o
c o d z ie n n e o b m y w a n ia c a łe g o c ia ła le t n ią w o d ą , s z c z o t k o w a n ia .
Ś r o d k i le c z n ic z e nie u s u w a ją z a z w y c z a j c ie r p ie n ia p o d s ta w o w e g o ,
n a le ż y z a te m tr o s z c z y ć s ię o z ła g o d z e n ie i z a p o b ie g a n ie d o le g li­
w o ś c i w t ó r n y c h . D b a ć p rz e d e w s z y s tk im o s ta n s e rc a .
Swoiście działa:
A urokard
do trzech łyżek dziennie
C alcium fluor, colloid. D 4 — tabl. „M adaus“
A ntim . sulf. aur. colloid. D 3 tabl. „M adaus“
kilka razy dziennie po tabletce na zmianę co tydzień
inny środek
Vide: Bronchitis.

Encephalitis — z a p a l e n i e mózgowia
Lobelia O ligoplex
A rn ica O ligoplex
Zincum cyanatum D 4 plv. lub tabl.
co 2 godziny 2 środki na zmianę po 10 —20 krop.,
wzgl. po 2 tabl. lub tyleż proszku,
w vomi tus:
Apom orphinum O ligoplex
N ux vom ica O ligoplex
w osłabieniach po znikaniu objawów głównych:
Acidum phosphoricum O ligoplex
w osłabieniu serca:
Essentia au rea „M ad a u s“
20—40 krop.

157
 w zaburzeniach krwiobiegu:
Aurokard „M adaus"
kilka razy dziennie po łyżeczce
w odnowach:
Sulfur O ligoplex tabl. lub plv.
na zmianę z
Cocculus O ligoplex
Z p o j e d. ś r ó d . h o m. stosuje się:
Arsenicum D 4, Belladonna D 4, Gelsemium D 4, Physostig-
minum D 5

Endocarditis — z a p a l e n i e wsierdzia
Crataeg us Oligoplex
na zmianę z
K alm ia O ligoplex
z e w n ę t r z n i e okłady z:
A rn ica opodeldoc ,,M adaus“
na okolicę serca.
Z p o j e d . ś r ó d . h o m. stosuje się:
Aconitum D 1, Cactus grandiflorus 0 , Colchicum D 3 —D 6,
Spigelia D 3, Arsenicum D 4 —D 6, Lachesis D 8 —D 10.

Endometritis — z a p a l e n i e ś r ó d m a c i c z n e
C im icifuga O ligoplex
na zmianę z
Acidum benzoicum O ligoplex
3 razy dziennie po 10—20 krop.
Sulfur colloid. D 3 inj. ,,M adaus“
1 cm3 wstrzykiwać powoli dożylnie.
Acidum form icicum nat. D 3 —D 4 inj. ,,M adaus“
co 6 —8 dni 1 cm3.
Swoiście d z i a ł a j ą :
A letris O ligoplex
A m bra O ligoplex plv. lub tabl.
Bovista O ligoplex plv. lub tabl.
zbyt długie m i e s i ą c z k o w a n i e :
Viscum album O ligoplex
nieregularne miesiączkowanie:
Rosm arinus O ligoplex
Z p o j e d . ś r ó d . hom. stosuje się:
Mercurius D 4, Sepia D 3, Pulsatilla D 4, Lii. tigr. D 2

158
Enteritis — n i e ż y t j e l i t
O gólnie: n a g r z e w a n ie , d o b re o c z y s z c z e n ie j e l it , u s u n ię c ie n ie ­
p ra w id ło w o ś c i tr y b u ż y c ia , z w ła s z c z a n a d u ż y w a n ie a lk o h o lu
i n ik o ty n y .
D i e t a : s ro g a d ie ta z s o k ó w ro ś lin n y c h , w o k re s ie o s try m k u r a c ja
ja b łc z a n a ( 2 —3 d n i po 1 kg s u ro w y c h , ta r t y c h ja b łe k ze s k ó r k ą ,
bez c u k ru i bez p ic ia w o d y !) , p ó ź n ie j d ie ta o c h ro n n a , le k k o s t r a ­
w n a , u n ik a ć z ie m n ia k ó w .
Z ale cenia fizykalne: w ilg o tn e cie p łe o k ła d y na b r z u c h , o b ­
m y w a n ie i o b c ie ra n ie c ałe g o c ia ła w o d ą o c ie p ło c ie p o k o jo w e j
d la w y w o ła n ia p ra w id ło w e g o u k r w ie n ia o b w o d o w e g o .—
acuta:
leczenie enteritis acuta należy rozpocząć od środków
przeczyszczających celem usunięcia z jelit toksyn.
Teapulvina ,,M adaus“
lub
Species laxantes „M ad aus“
po czym:
C arb o e Coffea ,,M adaus“
co 2 godziny łyżeczkę.
Często wystarczają tylko te środki.
Gdy w y d z i e l i n y s ą ś l u z o w a t e należy podawać:
C hina O ligoplex
w b i e g u n c e wodnistej i obfitej:
G eranium O ligoplex
3 razy dziennie po 20 krop.
u s p a k a j a j ą c o działa:
Sanguisorbis 0 „M adaus '1
w kolce:
Basilicum O ligoplex
na zmianę z
M om ordica O ligoplex
chronica:
po głodówce zaleca się wraz z odpowiednią dietą:
Nux vom ica O ligoplex
na zmianę z
Aesculus O ligoplex
ponadto:
Alliocaps — olejek czosnku w kapsułkach
dwie kapsułki przed kolacją.
Z p o j e d . ś r ó d . hom. stosuje się:
Aesculus hippoc. D 1 —D 3, Belladonna D 3, Mercurius dulc.
D 3 —D 6, Cale. phosph. D 4 —D 6, Graphites D 4 — D 6,
Mercurius corros. D 4 —D 6, Colocynthis D 3 —D 4.

159
Enteroptosis — o p u s z c z e n i e t r z e w

A letris O ligoplex
na zmianę z
Am bra Oligoplex
w zaburzeniach dyspeptycznych:
Thym us O ligoplex plv. lub tabi.
na zmianę z
N ux vom ica O ligoplex
Magnesin ,,M adaus“
3 razy dziennie po 1/ 2 łyżeczki proszku, wzgl. po
2 - 3 tabl.
Vide Dyspepsia gastrica.

Enterorrhagia — k r w a w i e n i e jelitowe
H am am elis O ligoplex
na zmianę z
Bovista O ligoplex plv. et tabi.
3 razy dziennie po 20 krop., wzgl. po 2 tabl. lub
tyleż proszku.
M atico 0 ,,M adaus“
kilka razy dziennie po łyżeczce,
w nagłych krwawi eni ach:
N atrium citricum D 2 inj. ,,M adaus“
3 cm3 podskórnie,
w podejrzeniu raka:
Conium O ligoplex
w ul cus d u o d e n i et v e n t r i c u l i :
Argentum O ligoplex plv. et tabl.
na zmianę z
H epar sulfuris O ligoplex plv. et tabl.
3 razy dziennie po 2 tabl., wzgl. nieco proszku,
w gruźlicy:
Berberis 0 „M adaus"
na zmianę z
Kreosotum Oligoplex
3 razy dziennie po 20—30 krop.
skutecznie działa również:
Abrotanum „M adaus“
kilka razy dziennie po 40 krop.

Enterotuberculosis — g r u ź l i c a jelit
Carbo e Coffea „M adaus“
3 — 4 razy dziennie po łyżeczce.

160
 Prócz środków zalecanych w gruźlicy wchodzą jeszcze
w rachubę następujące środki:
Berberis vulgaris 0 „M adaus“
3 razy dziennie po 10—20 krop.
lub
Abrotanum 0 „M adaus“
3 —2 razy dziennie po 40 krop.
oraz:
C hina O ligoplex
w bólach:
* Thym us O ligoplex
po tabletce w gorącej wodzie; zastępuje opium.
Bardzo skutecznym środkiem jest sól biochemiczna.
Magnesium phosphor. D 3 „M adaus"
kilka razy dziennie po tabletce w gorącej wodzie.

Enuresis nocturna — m i m o w o l n e z l e w a n i e
się
O g ó ln ie : O g ra n ic z y ć p o d a w a n ie p ły n ó w , z w ła s z c z a w ie c z o re m ,
T r o s k a o r e g u la r n e w y p r ó ż n ie n ia . R a n o i w ie c z ó r z im n e n a c ie r a n ia
w z d łu ż k rę g o słu p a w k ie ru n k u z g ó ry n a d ó ł. P s y c h o te ra p ia .
u dzieci:
U va ursi O ligoplex
u dorosłych:
Kalium jodatum O ligoplex
w przeroście gruczołu krokowego:
Apocynum cannabinum 0 „M adaus“
codziennie wieczorem po 10 krop.
z t o w a r z y s z ą c y m i bólami pęcherza:
Acidum benzoicum O ligoplex
na zmianę z wyżej podanymi środkami.
Z p o j e d . ś r ó d . hom. s t o s u j e s i ę :
Cale. phosph. D 1, Phosphor. D 6, Silicea D 3—D 6, Ferrum
phosphor. D 6, Pulsatilla D 3—D 6, Belladonna D 3 —D 6,
Equisetum D 1 —D 3, Sepia D 3—D 6, Cale. carb. D 2, Cale.
jod. D 4, Causticum D 3, Sulfur D 3, Pulsatilla D 4
(u dziewcząt).

Epididymitis gon. — r z e r z ą c z k o w e zapa­

lenie p r z y j ą d r z a
Rhododendron O ligoplex
na zmianę z
Basilicum O ligoplex
Acidum formie, naturale D 3 inj. „M adaus“
1 cm3 śródmięśniowo.

11 161
 w okresie rekonwalescencji:
M ercurius solub. O ligoplex plv. lub tabl.
3—4 razy dziennie po 2 tabl. lub nieco proszku.
Z p o j e d . ś r ó d . hom. stosuje się:
Spongia D 2, Rhododendron D 3, Clematis D 2, Pulsatilla D 4

Epilepsia — p a d a c z k a
Oenanthe crocata O ligoplex
Lobelia O ligoplex *
C ora lliu m rubrum O ligoplex plv. lub tabl.
Cocculus Oligoplex
po dwa z tych środków na zmianę.
Succus visci albi „M adaus,‘
3 razy dziennie po łyżce.
Z p o j e d. ś r ó d . ho m. stosuje się:
Belladonna D 4—D 6, Bufo rana D 3—D 6, Cuprum D4—D6,
Artemisia vulg. D 1, Sedum acre D 1, Ruta D1,
Paeonia D 1, Bryonia 0 , Cicuta virosa D 4.

Epistaxis — k r w a w i e n i e z nosa
Bovista O ligoplex plv. lub tabl.
M atico 0 „M adaus”
ty2 łyżeczki kilka razy dziennie
w dużych krwotokach:
N atriu m citricum D 2 inj. „M adaus”
3 ccm podskórnie.
w s k ł o n n o ś c i a c h do krwawienia z nosa:
C alcium carb. O ligoplex plv. lub tabl.
przez dłuższy czas.
Z p o j e d . ś r ó d . hom. stosuje się:
Natrium citr. D 3, Silicea D 3—D 6, Phosphorus D 4—D 6,
Crocus D 3, Hamamelis D 3, Millefolium D 2, Erigeron D 2.

Erotismus — p o b u d l i w o ś ć płciowa
Lupulinum O ligoplex
na zmianę z
Cocculus O ligoplex
w spółistniejącej bezsenności:
Lobelia O ligoplex
Essentia aurea „M ad aus“

162
Erysipelas — r ó ż a
Agnus castus O ligoplex
Euphorbium O ligoplex
40 krop. na szklankę wody, z czego co godzinę
popijać po łyku.
Echinacea 0 „M adaus”
Sulfur colloidale D 4 —D 6 inj. „M adaus”
1 ccm podskórnie lub dożylnie,
okłady z:
A nacard ium occid. 0 „M adaus” 1 : 10
albo
Echinacea 0 „M adaus” 1 : 10
również
Echinacea m aść homeop. „M adaus”
Z p o j e d . ś r ó d . h o m. stosuje się:
Belladonna D 3 - D 4 , Apis D 4 —D 6, Rhus tox. D 4 —D 6,
Cantharis D 4, Lachesis D 8, Arsenicum D 4 —D 6.

Erythema exsudativa multif. aut nodosum —

rumień w y s i ę k o w y
C arb o e Coffea „M adaus”
3 —4 łyżeczki dziennie, równocześnie w postaci przy-
sypki na chore miejsca.
H epar sulf. O ligoplex tabl. lub plv.
na zmianę z
Euphorbium O ligoplex
3 razy dziennie po 25 krop., wzgl. po 2 tabl. lub tyleż
proszku.
okłady z
A rn ica 0 ad us. exter. „M adaus”
rozcieńczyć 1 :2 wody.

Febris — s t a n y gorączkowe
Zabronić wszelkich środków obniżających sztucznie cie­
płotę. Leczenie powinno dążyć jedynie do wzmożenia sił
obronnych ustroju. Ciała obronne tworzy sam ustrój.
W okresie początkowym:
Aconitum D 3 —D4
lub
Cam phora rubini glob. „M ad au s”
w opadaniu odporności, celem p o l e p s z e n i a u k r w i e -
nia :
A rn ica O ligoplex
40 kropli na szklankę wody, z czego co V 2 godz. łyk.

11* 163
 w komplikacjach jelitowych i żołqdkoj
wych:
G rindelid Oligoplex
na zmianę Z
N ux vom ica O ligoplex
Dawkowanie jak wyżej
w k o m p l i k a c j a c h ze s t r o n y n a r z ą d ó w od­
dechowych:
A rn ica O ligoplex
na zmianę z
Eupatorium O ligoplex
Dawkowanie jak poprzednio
w osłabieniu serca:
Essentia aurea „M adaus”
3 razy dziennie po 20 krop.
A urokard
kilka razy dziennie łyżkę
w stanach septycznych:
Sulfur colloidale D 3 inj. „M adaus”
1 ccm dożylnie powoli wstrzykiwać.
Występujące w 10—20 minut po injekcji dreszcze na­
leży uważać za dobrą prognozę.
Z p o j e d. ś r ó d . h o m. stosuje się:
Aconitum D 4, Baptisia D 2, Belladonna D 3, Mercurius D 4,
Arsenicum D 4.

Febris puerperalis — g o r ą c z k a połogowa

O g ó ln ie : D o k ła d n e o c z y s z c z e n ie j e l it . S p o k ó j.
D i e t a : G ło d ó w k a . S o k c y tr y n o w y .
Echinacea 0 „M adaus”
Lobelia O ligoplex
A rn ica O ligoplex
N ux vom ica O ligoplex
po 2 środki na zmianę, 40 krop. na V2 szklanki wody
z czego co 15 minut popijać po łyku.
Ponadto:
Agnus castus O ligoplex
który okazał się szczególnie skuteczny w septycznych
chorobach przydatków,
w retencji resztek łożyska:
Kreosotum O ligoplex
Sulfur colloid. D 3 inj. „M adaus”
uratowało w wielu przypadkach życie pacjentkom.
Co drugi dzień wstrzykiwać powoli dożylnie 1 ccm.

164
 W strzykiwania powtarzać aż do spadku ciepłoty, co na­
stępuje najczęściej już po pierwszej albo drugiej Injekcji.
Powstające dreszcze są dobrą prognozą.
Z p o j e d. ś r ó d . h o m. stosuje się:
Arnica D 3, Secale cornutum D 3 —D 6, Pulsati lia D 3—D 6,
Kreosotum D 4, Pyrogenium D 8 —D 10, Lachesis D 8 —-D10.

Fissura ani — p ę k n i ę c i e odbytu

Aesculus O ligoplex
Paeonia O ligoplex
3 razy dziennie po 15 krop.
zewnętrznie:
Ungt. C alendulae hom. ,,M adaus“
Z p o j e d. ś r ó d . hom, stosuje się:
Acid. nitr. D 6, Sedum acre D 3 i D 6, Graphites D 4 —D 6,
Petroleum D 6, Ratanhia D 4 —D 6.

Fistulae — p r z e t o k i
Acidum hydrofluoricum Oligoplex
3 razy dziennie po 20 krop.
w równoczesnych niedomaganiach w ą t r o b y i śle­
dziony:
Dolichos O ligoplex
na zmianę z
G rin d elia O ligoplex
ropne:
• H epar sulf. O ligoplex p(v. lub tabl.
na zmianę z
Aurum O ligoplex plv. lub tabi.
zewnętrznie:
Ungt. ham am elidis hom. „M adaus“
podrażnioną wydalinami ran skórę chroni:
Ungt. calendulae hom. ,,M adaus“
Z p o j e d . ś r ó d . h o m. stosuje się:
Aquilegia D 1, Asa foetida D 3.

Fistula ani — p r z e t o k i odbytu

Paeonia O ligoplex
na zmianę z
Aesculus O ligoplex
w chronicznych:
Acidum hydrofluoricum O ligoplex
na zmianę z wyżej wymienionymi.
Z p o j e d . ś r ó d . h o m. stosuje się;
Berberis D 2, Paeonja D 2,

165
Flatulentia — w z d ę c i a
C arb o e Coffea „M ad au s“
po każdym posiłku łyżeczka.
Basilicum O ligoplex
Środek ten reguluje wydzielniczość jelit i pośrednio
usuwa niedomaganie,
colica intestinalis:
M om ordica O ligoplex
Z p o j e d . ś r ó d . h o m. stosuje się:
Angelica D 3, Anisum D 2, Basilicum D1, Capsicum D 3,
Mentha pip. D 1, Asa foetida D 3.

Fluor albus — b i a ł e upławy

u dziewczynek:
C alcium carbonicum O ligoplex plv. lub tabl.
na zmianę z
Santalum album O ligoplex
3 razy dziennie 10 krop. wzgl. 1 tabl. lub tyleż
proszku.
u dorosłych:
Santalum album O ligoplex
Selenium O ligoplex plv. lub tabl.
Viscum album O ligoplex
na zmianę 3 razy dziennie po 20 krop., wzgl. po
1 tabl. lub tyleż proszku.
Carbo e Coffea „M adaus"
wdmuchiwać balonikiem do pochwy
gonorrhoicus:
Basilicum O ligoplex
Kalium jodatum O ligoplex
Thu ja O ligoplex
na zmianę 3 razy dziennie po 30 krop.
Z p o j e d . ś r ó d . h o m. stosuje się:
Alchemilla D 2, Aletris D 2, Bovista D 2, Caulophyllum D 2,
Dictamnus D 3, Geum D 1, Hydrastis D 4, Juglans D 2,
Lamium album D 1, Lilium trigrinum D 3, Pulsatilla D 4,
Quercus D 1, Helonias D 2, Sepia D 3, Mezereum D 4.

Furunculosis — c z y r a c z n o ś ć
Z a le c e n ia v id e : A b sce ssu s.
Sulfur jodatum im m utabile D3, D 4, D 6
„M adaus“
3 razy dziennie po 2 tabl.

166
 w przypadkach c h r o n i c z n y c h rozpoczynać od D 6.
Silicea O ligoplex plv. lub tabi.
H epar sulf. O ligoplex plv. lub tabi.
M ercurius solubilis O lig o plex plv. lub tabi.
na zmianę 3 razy dziennie po 2 tabl. lub tyleż
proszku.
Echinacea 0 „M adaus"
3 razy dziennie po 20 krop. także do okładów 1 :10
w przypadkach u p o r c z y w y c h :
A rn ica D 3 inj. ,,M adaus“
co drugi dzień 1 ccm domięśniowo,
celem p r z e s t r o j e n i a ustroju:
A q u a m aris inj. „M adaus"
dla kuracji sokami:
Succus a rctii lappae „M adaus"
Succus furnariae „M adaus"
Succus ta ra x a ci „M adaus"
Jeden z tych soków:
3 razy dziennie po łyżce stołowej.

Gangrena
O g ó l n i e : L e c z e n ie ch o ro b y z a s a d n ic z e j—c u k r z y c y , k iły . N a s ło n e c z ­
n ia n ie . T r o s k a o n a le ż y t e w y p r ó ż n ie n ia .
D i e t a : Z a le ż n a od g łó w n e g o c ie r p ie n ia .
Z a l e c e n i a f i z y k a l n e : P o w ie tr z n e k ą p ie le k w a s o w ę g lo w e w g
C o b e ta . O b m y w a n ia c ałe g o c ia ła . O k ła d y wg P r ie s s n it z a . P la s te r
k a n t a r y d o w y w p o b liż u o g n is k a .
okłady z
Paris quadrifolia 0 „M adaus"
rozcieńczenie 1:10
wewnętrznie:
Secale cornutum D 3
lub
Echinacea 0 „M adaus"
później na zmianę z
Plumbum aceticum O ligoplex
jako antiphlogisticum
Echinacea 0 M adaus"
Vide: Diabetes
Rano i wieczorem gorąca kąpiel nóg w odwarze 2I 3 kory
dębowej i 1/3 kwiatów z siana. Po kąpieli nałożyć gruby
plaster z
Ungt. echinacea hom. „M ad aus"
Zwykle już po 3 dniach następuje poprawa.
Z p o j e d . ś r ó d . h o m. s t o s u j e s i ę :
Arsenicum D 4, Kreosotum D 3 —D 5, Carbo vegetab.
D 2—D 6.

167
Gastritis — n i e ż y t żołądka
O g ó l n i e : T r o s k a o w y p r ó ż n ie n ia . G im n a s t y k a le c z n ic z a .
D i e t a : P o c z ą tk o w o p ły n n a , po c z ym ś lu z o w a , le k k o s t r a w n a z o b f it ą
z a w a r t o ś c ią w ita m in ó w .
Z a l e c e n i a f i z y k a l n e : G o rą c e o k ła d y n a ż o łą d e k .
jako lek swoisty:
C arb o e Coffea „M adaus“
3 —5 łyżeczek dziennie
w kolce:
Basilicum O ligoplex
na zmianę z
M om ordica O ligoplex
przy p od e j r ze n i u raka:
Conium O ligoplex
na zmianę z
Thym us O ligoplex
w salivatio:
Magnesin „M adaus"
Thym us O ligoplex
Gastralgia:
Thym us O ligoplex plv. lub tabi.
Z p o j e d . ś r ó d . h o m. s t o s u j e s i ę :
Ignatia D 4—D 6, Chamomilla D 4—D 6, Belladonna D 4 —
D 6, Veratrum album D 4 - D 6 , Graphites D 3 —D 6,
Nux vomica D 4 —D 6.

Gastroenteritis vide Enteritis

Gonorrhoea — r z e ż ą c z k a
Santalum album O ligoplex
na zmianę z
Thuja 0 „M ad aus"
3 razy dziennie po 25 krop.
po zmniejszeniu wycieku:
Basilicum O ligoplex
wieczorem przed snem:
M ercurius solubilis O ligoplex plv. lub tabi.
G o n o r r h o e ascend.:
Santalum album O ligoplex
na zmianę z
Rhododendron O ligoplex
rano i wieczorem:
Species diureticae „M adaus"
Z p o j e d . ś r ó d . hom. s t o s u j e s i ę :
Cannabis sativa 0 , Cantharis D 3—D 6, Copaiva D 1 —D 3,
Thuja 0 — D 2, Petroselinum 0 , Uva ursi 0 .

168
Gruczołów wydzielania wewnętrznego zaburze­
nia choroby
Opoterapeutycznie podaje się w nadczynności zawsze
wyciąg tego gruczołu, nadczynność którego rozpoznajemy.
Odwrotnie — chcemy usunąć podczynność jakiegokolwiek
gruczołu wydzielania wewnętrznego to nie dajemy jego
wyciągu lub hormonu, gdyż w takim razie wywołalibiśmy
tylko pogorszenie lub też zupełną bezczynność gruczołu,
lecz podajemy wyciągi ze wszystkich innych gruczołów.
Do pewnego stopnia podobnie do hormonów działają
niektóre pierwiastki chemiczne, np. f o s f o r działa podo­
bnie jak hormon f o I i k u I i n y, jo d jak t y r e o t o ­
k s y n a, w a p ń jak hormon n a b ł o n k o w y , c y n k
jak j ą d r a , b r o m jak m ó z g itd. Leczenie zaburzeń
wydzielania wewnętrznego odpowiednimi mieszankami
mineralnymi uwieńczone jest często powodzeniem.
I tak:
Aurum O ligoplex plv. lub tabi.
wzmaga procesy utleniające w struma, niedomaganiu
krążenia limfatycznego.
C alcium carbonicum O ligoplex plv. lub tabl.
w stanach tężcowych, spasmofilii, obrzękach.
Kalium jodatum O ligoplex
Vespa O ligoplex
w obrzęku gruczołów, chorobie Basedowa.
(Agnus castus oligoplex działa jak corpus luteus.)
Stosować należy jedną dawkę dziennie każdego środka.
Podobne działanie jak Cale. carb. oplx. wywiera również
Calcinfant „M adaus“ — M ączka odżywcza.
Dalsze preparaty wyszczególnione zostały w odpowiednich
chorobach.
Z p o j e d. ś r ó d . h o m. s t o s u j e s i ę :
Belladonna D 3—D 6, Mercur. solub. D 4 - D 6 , Hepar
sulf. D 3, Silicea D 6, Conium D 3 —D U, Ca'c. carb. D 6,
Arsenicum D ii, Barium carb. D 6, Jodum D 2 — D 6.

Haematemesis - krwawe wymioty

O g ó ln ie : U s t a lić p rz y c z y n ę .
D i e t a : G ło d ó w k a . Lód k a w a łk a m i. O d ż y w ia ć la w a t y w a m i o d ż y w ­
c z y m i, k r o p ló w k a m i.
swoiście:
Apomorphinum Oligoplex
3 razy dziennie po 10 krop.

169
 wulcusventriculi:
Argentum O ligoplex plv. lub tabi,
na zmianę z
H am am elis O ligoplex
3 razy dziennie po 20 krop. wzgl. po 2 tabi, lub tyleż
proszku
w oligomenorrhoea:
Rosm arinus O ligoplex

Haem aturia — k r w i o m o c z
Leczenia cierpienia zasadniczego
Ponadto:
A lliocaps — olejek czosnku w kaps. „M adaus"
rano i wieczorem po 2—3 kaps.
H am am elis O ligoplex
3 razy dziennie po 20 krop.

Haemophilia — k r w a w i ą c z k a
Bovista O ligoplex plv. lub tabi.
3 razy dziennie po 1 tabl. lub tyleż proszku,
później na zmianę z
H am am elis O ligoplex
A selan — em ulsja tranow a ,,M adaus"
w przypadkach ostrych:
N atriu m citr. D 2 inj. ,,M adaus“
3—10 ccm. podskórnie.
Zasadą leczenia jest wywołanie większej odporności orga­
nizmu. W tym też kierunku działają wyżej wymienione
środki.
Z p o j e d. ś r o d. hom. stosuje się:
Mercur. corros. D 4 - D 6 , Phosphorus D 6, Lachesis D 10.

Haemoptoe — k r w i o p l u c i e
Bovista O ligoplex
na zmianę z
A rn ica D 2 —D 3
vide Tbc.
Z p o j e d . ś r ó d . h o m. stosuje się:
Aconitum 0 (20 kropli), Ipecacuanha D 3, Millefolium 0 —
D 3, Ledum D 2, Hamamelis 0 , Lachesis D 8.

Haemorrhoides — k r w a w n i c e
O g ó l n i e : N a le ż / s t a le z w r a c a ć b a c z n ą u w a g ę n a k o n s t y t u c jo n a ­
liz m c h o re g o , k t ó r y id z ie c z ę s to k ro ć w p a rz e z p o d c z y n n o śc ią p r z e ­
p ony b rz u s z n e j. (O b s t ip a t io , A p p e n d ic itis c h r. G a s t r o e n t e r it is c h r .) .
S ta n te n s p r o w a d z a w n a s tę p s tw ie p r z e k r w ie n ie w m a łe j m ie d n ic y

170
 z a w a ły w o b rę b ie ż y ły w r o t n e j. M ie jsc o w e le c z e n ie n ie o d p o w ia d a
te d y w y m o g o m t e r a p ii p rz y c z y n o w e j. N a le ż y je te d y p o s z u k iw a ć
w z a b u rz e n ia c h c z y n n o śc io w y c h ż o łą d k a i je lit .
U re g u lo w a ć tr y b ż y c ia . D b a ć o r e g u la r n e w y p r ó ż n ie n ia , n a jle p ie j
p rz e z z im n e i a w a t y w y . L e k k a g im n a s t y k a . U m ia r k o w a n y ru c h .
M a sa ż e b rz u c h a .
D i e t a : R o z p o c z y n a ć g ło d ó w k ą , p ó ź n ie j d ie ta p ły n n a , w końcu
le k k o s t r a w n a d ie ta o w o c o w o - ja r z y n o w a .
Z a l e c e n i a f i z y k a ln e : W s k a z a n e z im n e lub le tn ie n a s ia -
d ó w k i.
Aesculus O ligoplex
Paeonia O ligoplex
lub też
Crataeg us O ligoplex
3 razy dziennie po 15—20 krop.
Dla uniknięcia nawrotów:
Sulfur O ligoplex plv. lub tabl.
3 razy dziennie po 1 tabl, lub tyleż proszku
przez dłuższy okres czasu.
W hemoroidach k r w a w i ą c y c h:
H am am elis O ligoplex
3 razy dziennie po 15 krop.
Ungt. ham am elidis hom. ,,M adaus“
tampon z maścią wprowadzać do odbytnicy
Succus achilleae m illefollii ,,M adaus“
3 razy dziennie po łyżce stołowej
Z p o j e d. ś r ó d . ho m. stosuje się:
Paeonia D 4 —D 6, Nux vomica D 4 —D 6, Arsenicum D 4 —
D 6, Capsicum D 3, Aloe D 3 —D 6, Aesculus 0 —D 1
(5—20 krop.), Hamamelis D 3 —D 6.

Hem icrania — b ó l e głów/

Z a le c e n ia v id e : C e p h a lg ia .
Cyclam en O ligoplex
na zmianę z
Oleum anim ale D 4
co 15 minut 3—5 krop.
w wymiotach:
Apom orphinum O ligoplex
N ux vom ica O ligoplex

Hepatopathia — c h o r o b y wątroby
ogólnie:
Yu cca O ligoplex
Cim icifuga O ligoplex
Carduus m arianus 0 „M adaus“

171
 h e p a t i t i s i n t e r s t i t . chroń. :
Cholesterinum Oligoplex
Plumbum acet. O ligoplex
hepatohypertrophia:
Dolichos O ligoplex
na zmianę z
Yucca O ligoplex
hepa tit is p a re n c h y ma t o s a acuta:
Phosphorus immut. D 5 ,,M adaus“
kilka razy dziennie po 10 krop.
H elvella exulenta D U „M adaus“
kilka razy dziennie po 10 krop.
i c t e r u s et i c t e r u s c a t a r r h a l i s :
Dolichos O ligoplex
Y u cca O ligoplex
Carduus m arianus 0 „M audas"
jako stimulans:
Cholesterinum Oligopleks
Species hepaticae „M adaus“
Succus furnariae ,,M adaus“
Succus ta rax a ci ,,M adaus“
3 razy dziennie po łyżce stołowej.
2 p o j e d . ś r ó d . hom. stosuje się:
Lachesis D 10, Mercurius dulcis D k, Mercurius salcib
D 4 —C?6, Arsenicum D 4 - D 6 , Silicea D 6, Phosphorus
D 4 — D 6 Aurum mur. D 3, Lycopodium D 3» Cheli­
donium D 4.

H e rp e s — opryszczka
Euphorbium O ligoplex
na zmianę z
Cistus canadensis O ligoplex
lub
Sulfur O ligoplex plv. lub tabi.
Ungt. bellidis „M adaus“
2 razy dziennie wcierać.
E c h in a c e a .0 „M ad aus“
zwilżać.
Z p o j e d . ś r ó d . hom. stosuje się:
Rhus tox. D3—D6, Croton D3, Mercurius solub. D4 — Q 6.
Hepar sulf. D 3, Arsen. alb. D U.

Herpes zoster — p ó ł p a s i e c
Euphorbium O ligoplex

172
 na zmianę z
Rhus tox. O ligoplex
3 razy dziennie po 10—20 krop.
Z p o j e d. ś r ó d . h o m. s t o s u j e s i ę :
Arsen. alb. D 4 - D 6, Mezereum D 3 —D 6, Prunus
spin. D 3, Ranuncul. bulb. D 1 —D 3.

Hydrarthrosis — p u c h l i n a stawów
Asclepias O ligoplex
Helleborus O ligoplex
Kalium jod. O ligoplex
w zaburzeniach n a c z y n i o - r u c h o w y c h :
K a lm ia O ligoplex
A urokard „M adaus“
Z p o j e d . ś r ó d . ho m. s t o s u j e s i ę :
Cantharis D 3—D 6, Apis D 3 - D 6 , Jodum D 3—D 6.

Hydronephrosis — w o d o n e r c z e
Helleborus O ligoplex
Juniperus O ligoplex
40 krop. na szklankę wody i na przemian co 15
minut po łyku.
Dla pobudzenia czynności serca:
Essentia aurea „M ad au s“
A urokard ,,M adaus“
Koem is-Koetjing ,,M adaus“
Species d iureticae „M adaus“
Z p o j e d . ś r ó d . ho m. s t o s u j e s i ę :
Mercur. corros. D 3—D 4, Rubia 0 , Apis D 2—D 3, Tere­
binthina D 2—D 3.

Hydrops — p u c h l i n a wodna
Ogólnie: N a le ż / o d ró ż n ić o b r z ę k i p o c h o d z e n ia n e rk o w e g o , s e r ­
c o w e g o o r a z p o w o d o w a n y c h z a b u r z e n ia m i c z y n n o ś c i g ru c z o łó w
w y d z ie la n ia w e w n ę t rz n e g o (M y x o e d e m a , D ia b e te s i t p .) . L e c z y ć
c ie rp ie n ie z a s a d n ic z e .
Dieta: B e z s o ln a , p r z e r y w a n a e w . d n ia m i g ło d ó w e k z z a le c a n ie m
s o k ó w o w o c o w y c h , p ó ź n ie j d ie ta ja r s k a .
Aquarinum aceticum „M adaus1*
3 —5 razy dziennie po łyżeczce.
Z oligopleksów:
K a lm ia Oligoplex
Juniperus O ligoplex
Helleborus Oligoplex
3 razy dziennie po 20 krop.

173
 Gdyby diureza okazała się zbyt skąpa, to j a k o
katalizator:
M ercurius solub. O ligoplex tabl. lub plv.
3 razy dziennie po tabl., lub tyleż proszku.
Species d iureticae „M adaus"
Succus apii graveolent. „M adaus“
3 razy dziennie po łyżce stołowej.
Dla wzmocnienia działalności serca:
A uro kard ,,M adaus“
Essentia aurea „M adaus“
W przypadkach uporczywych niedomogi czynnościowej
nerek działa znakomicie
Bryonia 0 ,,M adaus“
zalecane w ciągu 1—3 dni 3 razy po 1/ 2 łyżeczki na
winie.
Zwiększa ona anurię. Po 24 godzinach następuje
diureza. Środek ten nadaje się szczególnie w przy­
padkach chronicznych.
Z p o j e d . ś r ó d . hom. s t o s u j e s i ę :
Arsenicum D 4 —D 6, Apocynum cannab. D 4, Scilla 0 —
D1, Apis D 3 —D 6, Acidum acet. D 4, Kalium nitricum
D 3, Mercur. sulf. D 3, Solidago 0 — D 1, Digitalis
D 2—D 4.
Hyperaciditas — n a d k w a s o t a żołądka
Carbo e Coffea „M adaus“
łyżeczka po każdym jedzeniu.
Dla usunięcia objawów ostrych:
Thym us O ligoplex plv. lub tabl.
lub
Magnesin ,,M adaus“ plv. lub tabl.
3 razy dziennie po 1/2 łyżeczki lub 2—3 tabl.
Z p o j e d . ś r ó d . ho m. s t o s u j e s i ę :
Argentum nitr. D 4 —D 6, Nux vomica D 4 —D 6, Kalium
bichrom. D 4 —D 6, Graphites D 4 —D 6, Carbo veget. D 3,
Ferrum phosph. D 3, Lycopod. D 3, Uranium nitr. D 3.

Hyperemesis gravidarum — w y m i o t y cię­

żarnych
Apom orphinum O ligoplex
początkowo duże dawki (40 kropi.) do 8 razy dzien­
nie na wodzie, później 3 razy dziennie po 15 krop.
N ux vom ica O ligoplex
Z p o j e d . ś r ó d . h o m. stosuje się:
Pulsatilla D 3 , J o d u m D4, K r e o s o t u m D 3—D 6 ,
Petroleum D 3 —D 6.

174
 Hyperhidrosis — n a d m i e r n e pocenie się
Acidum phosphor. O ligoplex
3 razy dziennie po 15—20 krop.
Salv ia O ligoplex
3—4 razy dziennie po 20 krop.

Hypertonia essentialis — n a d c i ś n i e n i e
C rataeg u s O ligoplex
Acidum phosphor. O ligoplex
H am am elis O ligoplex
3 razy dziennie po 20 krop.
Essentia aurea „M adaus“
3 razy dziennie po 20 krop.
A lliocaps „M adaus“ — olejek czosnku w kaps.
po 2 kaps. przed kolacją.
Succus visci albi „M adaus“
3 razy dziennie po łyżce stołowej.
Z p o j e d . ś r ó d . hom. stosuje się:
Kai. jod. D 4, Natr. jod. D 4, Antim. arsenie. D 4, Arsenie,
jodat. D 3, Barium jod. D 6.

Hypochondria
Sumbulus O ligoplex
N ux vom ica O ligoplex
Agnus castus O ligoplex
pojedynczo lub 2 środki na zmianę
Essentia aurea „M ad au s“
3 razy dziennie po 10—20 krop.
Z p o j e d . ś r ó d . hom. stosuje się:
Ignatia D 6, Aurum D 4 —D 6, Staphisagria D 6, Arsenicum
D 4 -D 6 .

Hypomnesia — o s ł a b i e n i e pamięci
Acidum phosphor. O ligoplex
C yclam en O ligoplex
A urokard „M adaus“

Hypotonia — p o d c i ś n i e n i e
Essentia aurea „M ad au s”
3 razy dziennie po 20 krop.
Acidum phosphoricum O ligoplex
Z p o j e d . ś r ó d . ho m. stosuje się:
Ephedra D 2 —D 3, Hedera helix D 4.

175
Hysteria
Sumbulus O ligoplex
3—5 razy dziennie po 15 krop.
A m b ra O ligoplex plv. lub tabi.
co drugi dzień po tabletce przez 14 dni, po czym ośmio­
dniowa przerwa.
Z p o j e d . ś r ó d . ho m. stosuje się:
Ignatia D 6 (H. cum melancholia), Tarantula D 6 (H. cum
exaltatio), Platinum D 6, Conium D 6.

Icterus — ż ó ł t a c z k a
Vide: Hepatopathia.

Impetigo contagiosa — l i s z a j e c zakaźny

Scabiosa O ligoplex
H epar sulfuris O ligoplex plv. lub tabi.
M ercur. solub. O ligoplex plv. lub tabi.
zewnętrznie:
Ungt. ham am elidis hom. „M adaus“
Z p o j e d . ś r ó d . h o m. stosuje się:
Hepar sulf. D 4 —D 6, Mercur. solub. D 3—D 4, Arsenicum
D 5, Arsen. jod. D 4.

Impotentia virilis — n i e m o c płciowa

Aphrodisiacum:
Ginseng 0 lub tabi. „M adaus“
3 razy dziennie po 10 krop. lub 1—2 tabl.
Selenium O ligoplex plv. lub tabi.
3 razy dziennie po 2 tabl. lub tyleż proszku.
Acidum phosphoricum O ligoplex
Kalium phosphoricum O ligoplex
3 razy dziennie po 30 krop. lub po 2 tabl. wzgl.
tyleż proszku.
Z p o j e d . ś r ó d . ho m. s t o s u j e s i ę :
Selenium D 3, Sulfur D 6, Conium D 6, Agnus castus D 3,
Berberis D 3, Lycopodium D 6.

Incontinentia urinae — m o c z o c i e k
u dzieci:
U va ursi O ligoplex
3 razy dziennie po 10—15 krop.

176
 u starszych:
U va ursi O ligoplex
na zmianę z
Kalium jodatum O ligoplex
w pogorszeniach nocą powyższe środki na zmianę z
U rtica O ligoplex
Z p o j e d. ś r ó d . h o m. s t o s u j e s i ę :
Belladonna D 4, Causticum D 3, Kai. phosph. D 3.

Influenza — g r y p a
na samym początku wystarcza często:
Cam phora rubini tabl. lub glob.
w dalszym okresie działa swoiście:
Eupatorium O ligoplex
na zmianę z
A rn ica O lig o plex
co 15 minut 5 krop., lub 40 krop. na szklankę wody,
z czego co 15 minut popijać po łyku.
w objawach ż o ł ą d k o w y c h :
N ux vom ica O ligoplex
na zmianę z
Baptisia O ligoplex
w powikłaniach ze strony p ł u c i o p ł u c n e j :
C e tra ria islandica O ligoplex
w objawach t y f u s o w y c h :
Baptisia O ligoplex
Rhus tox. O ligoplex
w o s ł a b i e n i u ogólnym:
A rn ica O ligoplex
3 razy dziennie po 20 krop.
w osłabieniu krążenia:
Essentia aurea „M adaus“
3 razy dziennie po 20 krop.
Aurokard
3 łyżeczki dziennie
w komplikacjach grypowych:
N atrium nitricum D 3 tabl. „M adaus"
Z p o j e d. ś r ó d . h o m. stosuje się:
Bryonia D 3, Ferrum phosph. D 6, Gelsemium D 3 —D 6,
Eupatorium D 3 —D 6, Nux vomica D 6, Causticum D 6,
Mercur. solub. D 4 - D 6 , Phosphor D 4 —D 6, Tartarus
emet. D 6.

12 177
insomnia — b e z s e n n o ś ć
Leki swoiste:
Avena sativa 0 „M adaus"
Lupulinum O ligoplex
Species nervinae „M adaus"
na t le n e r w o w / m :
C yclam en O ligoplex
na zmianę z
Passiflora O ligoplex
3 razy dziennie po 20 kr.
niepokój:
Essentia aurea „M adaus"
przed ułożeniem się do snu 20 kr. na wodzie,
na t le r e u m a t y c z n y m :
U rtica O ligoplex
na s k u t e k p r z e m ę c z e n i a :
Lupulinum O ligoplex
Kalium phosphoricum O ligoplex
na skutek b i c i a s e r c a wywołanego układaniem się
do snu:
U rtica O ligoplex
Spiraea O ligoplex
Z p o j e d . ś r ó d . h o m. s t o s u j e s i ę :
Stramonium D 3, Coffea D 4 —D 6, Passiflora 0 (30—40
krop.), Nux vomica D 3 —D 6, China D 3.

Iritis — z a p a l e n i e tęczówki
vide oczu schorzenia!

Ischias — r w a kulszowa
Berberis O ligoplex
na zmianę z
G elsem ium O ligoplex
3 razy dziennie po 15—20 krop.
Acidum form icicum nat. D 3 —D 6 inj. „M adaus"
Apis D3 inj. „M adaus"
raz na tydzień 1 wstrzyknięcie a 1 ccm śródmięśniowo.
w s i l n y c h b ó l a c h , szczególnie u osób pracuja.cych
w wilgoci:
Rhus toxicodendron O ligoplex
3 razy dziennie po 20 krop.
Succus betulae albae „M adaus"
Succus u rticae „M adaus"
3 razy dziennie po łyżce stołowej.

178
 Z poj e d. ś r ód. s t o s u j e si ę:
Bryonia 0 —D3, Rhus tox. D 3 — D 6, Aconitum D 1 —D3,
Nux vomica D 4 —D 6, Arsenicum D 4 —D 6, Ignatia
D 3 -D 6 .

Laryngitis — n i e ż y t krtani
acuta:
Carbo e Coffea „M adaus"
A ru m triphyllum O ligoplex tabi, lub pulv.
3 razy dziennie po 2 tabi, lub tyleż proszku
Species pectorales „M adaus"
rano i wieczorem po szklance
chronica:
Am m onium brom atum O ligoplex
4 razy dziennie po 10 krop.
z silnym kaszlem:
Ipecacuanha O lig o plex
Z p o j e d . ś r o d k . h o m e o p . stosuje się:
Aconitum D 1 —D 3, Belladonna 0 , Phosphorus D 4 - D 6,
Spongia D 2, Hepar sulf. D 3—D 6, Apis D 3 —D 6, Merc.
corros. D 4 —D 6.

Leucaemia — białaczka
A urum coli. D 4 inj. „M adaus"
3 razy tygodn. 1 injekcja d 1 ccm
A urum O ligoplex pulv. lub tabi.
na zmianę z
Silicea O ligoplex pulv. lub tabi.
3—5 razy dziennie po 2 tabl. lub tyleż proszku.
Z p o j e d . ś r o d k . h o m e o p . stosuje się:
Acid. pier. D 3—D 6, Thuja D 6, Arsen. jod. D 3.

Leucorrhoea — vide F l u o r albus

Lichen ruber — l i s z a j czerwony

Euphorbium O ligoplex
3 razy dziennie po 15 krop.
początkowo następuje pogorszenie (zwrócić uwagę
pacjentowi), po kilku dniach, kiedy powstał stan
ostry podawać
Cistus canadensis O ligoplex
3 razy dziennie po 15 krop.

12* 179
 w u p o r c z y w y c h p r z y p a d k a c h na zmianę z
Sulfur O ligoplex
3 razy dziennie po 1 tabl.
Z p o j e d . ś r o d k . h o m e o p , stosuje się:
Lycopodium D 3, Mercur. sol. D 4 - D 6 , Arsenicum D 4 —
D 6, Sulfur D 3.

Lumbago — p o s t r z a ł
Acidum form icicum nat. D 3 inj. ,,M adaus“
w ostrych przypadkach 1—2 inj. ć 1 ccm dziennie
w chronicznych 1 inj. a 1 ccm tygodniowo śród-
mięśniowo,
wewnętrznie:
Rhus toxicodendron Oligoplex
na zmianę z
Berberis O ligoplex
3 razy dziennie po 20 krop.
Z p o j e d . ś r o d k . h o m e o p. stosuje się:
Bryonia 0 —D 3, Rhus tox. D 3—D 6, Nux vomica D 4 —D 6
Arsenicum D 4 —D 6.
Helianthus Opodeldoc do wcierania

Lupus vulgaris et erythematosus — t o c z e ń

Euphorbium O ligoplex
na zmianę z
Kreosotum O ligoplex
3 razy dziennie po 15 krop.
Aurum colloidale D 4 inj. ,,M adaus“
tygodniowo 1—2 amp. ć 1 ccm podskórnie.
Okłady z tranu.
Z p o j e d . ś r o d k . h o m e o p . stosuje się:
Hydrastis can. D 1 —D 3, Kai. dichrom. D 3 —D 6, Arse­
nicum D 4 —D 6, Aurum mur. D 3.

Lymphadenitis — z a p a l e n i e gruczołów
chłonnych
A urum O ligoplex tabl. lub pulv.
3 razy dziennie po 2 tabl. wzgl. tyleż proszku
na zmianę z
Agnus C astus O ligoplex
3 razy dziennie po 20 krop.
Conium O ligoplex
3 razy dziennie po 15 krop.

180
 u dzieci:
Agnus castus O ligoplex
C alcium carbonicum O ligoplex tabi, lub puiv.
na przemian z
Em ulsjq tranow q — Aselan „M adaus“
zewnętrznie okłady z
Calendula 0 ,,M adaus“ (1:10).
Z p o j e d . ś r o d k . h o m e o p . stosuje się:
Belladonna D 3 —D 6, Mercur. solub. D 3 —D 6, Hepar
sulf. D 3 —D 6, Arnica D 3.

Lymphangitis— o b r z ę k g r u c z o ł ó w c h ł o n ­
nych
Echinacea 0 ,,M adaus“
3 razy dziennie po 15 krop.
Z p o j e d . ś r o d k . h o m e o p. stosuje się:
Belladonna D 3 —D 6, Apis D 3, Arsenicum D 4 —D 6,
Chinin, arsen. D 4, Mercur. dulc. D 3—D 6, Lachesis D 8,
Hepar sulf. D 3—D 6.

M alaria — z i m n i c a
G rin d elia O ligoplex
Baptisia O ligoplex
C hina O ligoplex
na zmianę 3 razy dziennie po 15 krop.
Z p o j e d . ś r o d k . h o m e o p . stosuje się:
Chinin, sulf. D 1, Arsenicum D 4 - D 6 , Nux vomica D 4,
Ignatia D 4 —D 6.

Mania simplex:
Cocculus O ligoplex
Lobelia O ligoplex
3 razy dziennie po 20 krop.
w bezsenności:
Essentia aurea ,,M adaus“
15 krop. przed ułożeniem się do snu.

Mastitis — z a p a l e n i e g r u c z o ł u piersio­
wego
acuta:
A rn ica O ligoplex
C im icifuga O ligoplex
okłady z
A rn ica 0 „M adaus“ ad us. ext.

181
 abscessus :
Echinacea 0 „M adaus“
H epar sulfuris O ligoplex tabi, lub pulv.
zewnętrznie:
Ungt. Echinaceae hom. ,,M adaus“
Z p o j e d . ś r o d k . h o m e o p . stosuje się:
Belladonna D 3 - D 6 , Phytolacca 0 — D 1, Bryonia D 1 ,
Chamomilla D 3, Phosphor. D 4, Silicea D 3.

Melancholia.
Sumbulus O ligoplex
Species nervinae „M adaus“
3 razy dziennie po szklance
u m ł o d y c h d z i e w c z ą t z uporczywym zaparciem:
Plumbum aceticum O ligoplex
w międzyczasie:
Essentia au rea „M ad aus"

Meniera choroba
vide V e r t i g o

Meningitis (serosa lub purulenta) — z a p a l e n i e

opon m ó z g o w y c h
Punkcja lumbalna dla zmniejszenia ucisku.
Zincum cyanatum D 4 tabl. ,,M adaus“
A g aricus O ligoplex
jako antiphlo gi sti cum :
Echinacea 0 „M ad au s“
w purulenta:
3 razy dziennie po 40 krop. na łyżce wody
w serosa:
3 razy dziennie po 15 krop. na łyżce wody.

Meningitis epidemica— N a g m i n n e z a p a l e n i e
opon mó z g o w y c h
Punkcja lumbalna
Zincum cyanatum D 4 tabl. „M adaus"
3 razy dziennie po 2 tabl.
w w y s o k i ej t e m p e r a t u r z e :
A rn ica O ligoplex
3 razy dziennie po 15 krop.

182
 d la wzmożenia odporności ustroju:
Sulfur colloidale D 3 inj. „M adaus“
powoli wstrzykiwać dożylnie 1 ccm
powstające po 10 minutach dreszcze są dobrą prognozą,
przeciw hyperestezji i przeczulicy:
Lobelia O ligoplex
3 razy dziennie po 15 krop.
jako sedativum:
Sumbulus O ligoplex
3 razy dziennie po 3 krop., wzgl. więcej, zależnie od
wieku dziecka, na wodzie,
wieczorem:
Species laxan tes „M adaus"
2 szklanki naparu
Z p o j e d. ś r ó d . h o m. stosuje się:
Agaricus D 3 —D 6, Nux vomica D 3 - D 6 , Gelsemium
0 — D 1 , Veratrum vir. D 4, Aconitum D 4.

Menorrhagia — zaburzenia miesiącz­

kowe
O g ó l n i e : L e c z y ć w z a le ż n o ś c i od p o s tę p ó w c h o ro b y .
Dieta: Ś c is ła d ie ta j a r s k a , le k k o s t r a w n a .
Z a l e c e n i a f i z y k a l n e : Z im n e n a s ia d ó w k i, s z c z o t k o w a n ie , o k ła d y .
Bovista O ligoplex tabl. lub pulv.
H am am elis O ligoplex
3 razy dziennie po 15 krop., wzgl. po 1 tabl.
Z p o j e d . ś r ó d . h o m. stosuje się:
Ruta D 3, Viscum album 0 , Hydrastis D 4, Quercus D1,
Nux Yomica D 4, Digitalis D 4.

Meteorismus — w z d ę c i e
C arb o e Coffea „M adaus“
łyżeczkę po każdym jedzeniu
M om ordica O ligoplex
Basilicum O ligoplex
3 razy dziennie po 15—20 krop.
Succus Leonuri card iacae „M adaus"
3 razy dziennie po łyżce stołowej.

Metritis, Param etritis — n i e ż y t o w e zapa­

lenie macicy
C im icifuga O ligoplex
na zmianę z
Eupatorium O ligoplex

183
 w o s t r y c h z a p a l n y c h stanach jakoantighlogisticum:
Echinacea 0 „M adaus
3 razy dziennie po 15 krop. na wodzie
na zmianę z
Aurum O ligoplex tabl. lub plv.
3 razy dziennie po 1 tabl., wzgl. tyleż proszku
w c h r o n i c z n y c h stanach zapalnych:
Agnus castus O ligoplex
3 razy dziennie po 15 krop.
c e l e m p r z e s t r o j e n i a ustroju:
Acidum form icicum D 6 inj. „M adaus"
raz na tydzień 1 inj. a 1 ccm śródmięśniowo.
Z p o j e d. ś r ó d . h o m. stosuje się:
Aconitum 0 (10—20 krop.), Belladonna D 4, Chamomilla
D 3, Pulsatilla D 3, Lilium tigr. D 2 —D 3, Secale corn.
D 1 —D 6, Sepia D 3—D 6, Arsen. alb. D 4.

Metrorrhagia — k r w a w i e n i e maciczne
C lem atis O ligoplex
co 2 godz. 15 krop.
Secale cornutum O ligoplex
3 razy dziennie po 20 krop.
jako haemostypticum:
M atico 0 „M adaus“
40 krop. na cukrze.
j a k o o r g a n o t o n i c u m (szczególnie w diathesis hae­
morrhagica)
Bovista O ligoplex tabl. lub plv.
3 razy dziennie po 1 tabl., względnie tyleż proszku.
Z p o j e d . ś r ó d . h o m. stosuje się:
Sabina D 3—D 6, Secale corn. D 1, Ipecacuanha D 3, Mille­
folium 0 , Hamamelis 0 , Bursa pastoris 0 , Hydrastis 0 .

Migraena
vide H e m i c r a n i a lub C e p h a I g i a.

Morbilli — o d r a
Euphorbium O ligoplex
3 razy dziennie po tyle kropel, wiele dziecko ma lat.
na zmianę z
P u lsatilla O ligoplex
dawkowanie jak wyżej;
po 3 —4 dniach podawać tylko Pulsatilla oplx. aż do
wyzdrowienia.

184
 Z p o j e d . ś r ó d . h o m. stosuje się:
Aconitum D1, Pulsatilla D 3 —D 6, Euphrasia D 1 —D 3,
Ipecacuanha D 6, Arsenicum D 4 - D 6.

Morbus Addisoni — c i s a w i c a
A urum O ligoplex tabl. lub plv.
na zmianę z
Echinacea 0 ,,M adaus“
u k o b i e t w okresie klimakterycznym:
H ypericum O ligoplex
w wymiotach:
Apom orphinum O ligoplex
w biegunkach:
G eran ium O ligoplex
w wymiotach ś l u z o w a t y c h :
C e tra ria islandica O ligoplex
Z p o j e d . ś r ó d . h o m. stosuje się
Antimon. crudum D 3, Argentum nitr, D A —D 6, Arseni­
cum D A .

Morbus Bantii
G rin d elia O ligoplex
3 razy dziennie po 10 krop.

Morbus Basedowi — c h o r o b a Basedowa

na p o c z ą t k u leczenia przez A dni jako katalizator.
A urum OTigoplex tabl. lub plv.
3 razy dziennie po 1 tabl. wzgl. tyleż proszku,
od 5 dnia j a k o s p e c i f i c u m :
Vespa O ligoplex
na zmianę z
Badiaga O ligoplex tabl. lub plv.
co 2 godz. po 15 krop., wzgl. 1 tabl. lub tyleż proszku
D la o b n i ż e n i a p o z i o m u j o d u :
Aselan „M ad aus“ — Em ulsja tranow a
w biegunkach:
G eranium O ligoplex
3 razy dziennie lub częściej po 15 krop. na łyżkę wody
dla zmniejszenia p o b u d l i w o ś c i p s y c h i c z n e j :
Cale. carb. O ligoplex tabl. lub plv.
3 razy dziennie po 2 tabl., wzgl. tyleż proszku
w tachycardia thyreotoxica:
Lycopus D 1 —D 2
3 razy dziennie po 10 krop.

185
 w silnych potach:
S a lv ia O ligoplex
3 razy dziennie po 15 krop.
Z p o j e d. ś r ó d . h o m. stosuje się:
Jaborandi D 3 —D 6, Chininum ars. D 4 - D 6 , Spigelia
D 4 —D 6, Arsenicum D 6, Belladonna D 4 —D 6, Tarantula
D 6, Cactus grand. D 3 —D 6, Jodum D 4 —D 6, Fucus vesic.
0 —D 2, Hedera helix D 3, Ferrum sulf. D 3, Ferrum phosph.
D 3 —D 6, Natr. mur. D 2 — D 4.

Morbus Bechterew (Spondylitis ankylopoetica)

Acidum form icicum nat. D 6 inj. „M adaus“
1 inj. d 1 ccm tygodniowo domięśniowo

Morbus Biermeri — vide Anaemia perniciosa

Myalgia rheumatica — b ó l e reumatyczne
Rhus toxicodendron O ligoplex
na zmianę z
U rtica O ligoplex
3 razy dziennie po 15 krop.
Succus betulae „M adaus"
Succus u rticae „M adaus“
3 razy dziennie po łyżce stołowej
wcieranie:
Rhus opodeldoc ,,M adaus“
w p o w i k ł a n i a c h ze strony serca:
Spiraea O ligoplex
lumbago:
Berberis O ligoplex
na zmianę z
G elsem ium O ligoplex
5 razy dziennie po 30 krop.
Ponadto vide: Arthritismus.

Myocarditis — z a p a l e n i e mięśnia serco­

wego
A uro kard „M adaus“
3 razy dziennie po łyżeczce
Spiraea O ligoplex
na zmianę z
U rtic a O ligoplex
jako sedativum:
Species nervinae „M ad au s“

186
Myodecjeneratio cordis — z w y r o d n i e n i e m i ę ­
śnia s e rc owe go
A uro kard ,,M adaus“
Essentia aurea „M adaus“
jako środek rozszerzający naczynia wieńcowe:
C rataeg u s O ligoplex
Z p o j e d . ś r ó d . ho m. stosuje się:
Adonis vernalis 0 , Convallaria 0 , Crataegus 0 , Strophan-
tus 0 (5—10 krop. dziennie).

Myoma — w ł ó k n i a k
A urum O ligoplex tabl. lub plv.
na zmianę z
Thu ja O ligoplex
każdego 3 razy dziennie po 1 tabl., ew. tyleż
proszku względnie 15 krop. na łyżce wody.
Conium O ligoplex
na zmianę z
Echinacea 0 „M ad aus"
2 razy dziennie z każdego co 2 godziny na łyżce
wody.
w krwawieniach:
M atico 0 „M adaus“
po 40 krop. 3 razy dziennie
lub
C lem atis O ligoplex
3 razy dziennie po 15 krop.
jako roborans:
Selenium O ligoplex tabl. lub plv.
przez dłuższy okres czasu aż do roku rano i wieczo­
rem 2 tabl. lub tyleż proszku.
Z p o j e d. ś r ó d . ho m. stosuje się:
Sabina D 1, Aurum jod. D 4, Conium D 4, Hydrastis 0 —D 1,
Hamamelis 0 , Pulsatilla D 4, Thuja D 3.

Myospasmus — k u r c z mięśnia
C o ralliu m rubrum O ligoplex plv. lub tabl.
na zmianę z
C alcium carb. O ligoplex plv. lub tabl.
3 razy dziennie po 2 tabl., wzgl. tyleż proszku.

187
Nausea marina — m o r s k a choroba
•
Apomorphinum O ligoplex
na zmianę z
Cocculus O ligoplex
kilka razy dziennie po 10—20 krop.
Z p o j e d. ś r ó d . h o m. stosuje się:
Tabacum D 3, Petroleum D 6, Cocculus D 4 —D 6, Glono-
inum D 3—D 4, Arnica D 3, Apomorphinum D 3.

Nephrolitiasis — k a m i c a nerkowa
Rubia O ligoplex
na zmianę z
Coccus cacti 0 ,,M adaus“
3 razy dziennie po 20 krop. w tygodniowych odstę­
pach.
w diathesis:
Rubia O ligoplex
na zmianę z
Juniperus O ligoplex
w kolce:
Berberis 0 „M audas"
3 razy dziennie po 20—40 krop.
Koem is Koetjing — zio ła jaw ajsk ie
Z p o j e d . ś r ó d . h o m. stosuje się:
Belladonna 0 —D 6, Chamomilla 0 —D 6, Pa rei ra brava
0 —D 6.

Nephropathia — s c h o r z e n i a nerek
albuminuria:
N atrium carbonicum O ligoplex
nephritis chronica:
Juniperus O ligoplex
C alcium fluor. D 3 tabi. „M adaus“
3 razy dziennie po 2 tabi,
n a t l e a r t r e t y c z n y m:
U va ursi O ligoplex
marskość:
A urum O ligoplex plv. lub tabi.
Juniperus O ligoplex
nephrosis:
Juniperus O ligoplex
Acidum phosphoricum O ligoplex

188
 jako diureticum:
Species diureticae „M adaus"
Koem is koetjing „M adaus"
Succus betulae „M adaus"
3 razy dziennie po łyżce stołowej.
Z p o j e d. ś r ó d . h o m. stosuje się:
Belladonna D 1 —D 3, Cantharis D 1 —D 3, (2—5 krop.),
Mercur. corros. D 3 —D 4 (2—5 krop.), Rubia 0 , Apis
D 2—D 3 ,Terebinthina D 2—D 3, Arsen D 4 —D 6, Uranium
nitr. D 3, Plumbum acet. D 6.

Nephrorrhagia — k r w a w i e n i a nerkowe
Juniperus O ligoplex
na zmianę z
H am am elis O ligoplex

Neuralgia — n e r w o b ó l e
środki swoiste:
Gelsem ium O ligoplex
na zmianę z
Cyclam en O ligoplex
pochodzenia r e u m a t y c z n e g o :
Rhus toxicodendron Oligoplex
po p r z e m ę c z e n i u :
A rn ica O ligoplex
ponadto:
Kalium phosphoricum O ligoplex tabi, lub plv.
na zmianę z
Acidum phosphoricum Oligoplex
w k o n s t y t u c j i hydrogen.
Uva ursi Oligoplex
na zmianę z
Ledum O ligoplex
3 razy dziennie 10—20 krop.
jako laxans:
Teapulvina „M adaus"
Species laxan tes „M adaus"
na szczególną uwagę j a k o s e d a t i v a zasługuje:
Analgeticum O ligoplex tabi.
Antineuralgicum O ligoplex tabi.
Sedativum O ligoplex tabi.
Hypnoticum O ligoplex tabi,
po 2—3 tabi, w razie potrzeby.

189
 Z p o j e d . ś r ó d . ho m, stosuje się:
Aconitum D 2 — D 6 , Nux vomica D 4 - D 6, Spigelia D 3,
Belladonna D 3 — D 6, Chamomilla D 3 — D 6, Gelse-
mium D 1 , Bryonia 0 — D 1 , Hamamelis D 1, Pulsatilla
D 3 —D 6.

Neurastenia — o s ł a b i e n i e nerwowe
Acidum phosphoricum O ligoplex
N ux vom ica O ligoplex
Ginseng 0 lub tabi. „M adaus"
3 razy dziennie po 1 tabl., wzgl. po 10 krop.
Essentia a u rea „M adaus"
Z p o j e d . ś r ó d . ho m. stosuje się:
Kalium phosph. D 6, Acidum phosph. D 3, Acidum picroni-
tricum D 6, Silicea D 3 —D 6, Agaricus D 4 —D 6, Argentum
nitr. D 6, Sulfur D 3, Calcium carb. D 3.

Neuritis — z a p a l e n i e nerwów
G elsem ium O ligoplex
Rhus toxicodendron O ligoplex
Sum bulus O ligoplex
na zmianę przez dzień.
Species nervinae „M adaus"
w bezsenności:
Lupulinum O ligoplex
Lobelia O ligoplex
w p o r a ż e n i a c h wskutek zapalenia nerwów:
A lu m in a O ligoplex tabl. lub pulv.
na uwagę zasługują jako sedativa:
A ntineuralg icum O ligoplex tabl.
Sedativum O ligoplex tabl.
Hypnoticum O ligoplex tabl.
Succus H yperici „M adaus"
3 razy dziennie po łyżce stołowej.
Z p o j e d . ś r ó d . ho m. stosuje się:
Arnica D 3 —D 6, Ledum D 3 —D 6, Hypericum D 6, Arse­
nicum D 4 —D 6, Rhus tox. D 4 —D 6, Mercurius D 4 —D 6.

Neurosis — c h o r o b y nerwów
Psychoterapia.
Essentia aurea „M adaus"
3 razy dziennie aż do 40 kropli.

190
 psychastenia:
A cidum phosph. O ligoplex
na zmianę z
Kalium phosph. O ligoplex tabi, lub piv.
w nadpobudliwości:
Sumbulus O ligoplex
Species nervinae „M ad au s(l
2 razy dziennie po szklance
Succus H yperici ,,M adaus“

Neurosis veget. — c h o r o b y nerwów we­

getatywnych
A u ro kard „M adaus“
Essentia au rea „M ad au s“
neurosis w obrębie ż o ł ą d k a i j e l i t :
Dolichos O ligoplex
G elsem ium O ligoplex
C ho lesterinum O ligoplex
N ux vom ica O ligoplex

Obstipatio — z a p a r c i e
O g 6 Ijn i e : Z a p a r c ia w y s t ę p u ją z a z w y c z a j ja k o s k u t e k n ie ż y t ó w ż o ­
łą d k a i J e lit lub p rz e w le k łe g o z a p a le n ia w o r e c z k a ż ó łc io w e g o .
N a le ż y je w t e d y le c z y ć p rz y c z y n o w o . U re g u lo w a ć d o k ła d n ie tr y b
ż y c ia . * In te n s y w n e n a s ło n e c z n ia n ie .
D i e t a : P r z e z d łu g i c z a s s u r ó w k a . N a jd o k ła d n ie j i d ług o żu ć .
Z a I e 'c 'e "n i a f i z y k a l n e : M a sa ż e b rz u c h a , e n e rg ic z n e z a b ie g i
w o d o le c z n ic z e . O d r ó ż n ia ć z a p a r c ia a to n ic z n e i s p a s ty c z n e .
Teapulvina „M adaus“ plv. lub tabl.
1 —2 tabl. lub V2 łyżeczki proszku wieczorem przed
ułożeniem się do snu; dzieciom odpowiednio mniej.
Species laxantes „M adaus“
wieczorem 1 —2 szklanek
z a p a r c i a u d z i e c i odżywianych gotowanym mlekiem:
N ux vom ica O ligoplex
3 razy dziennie po tyle kropli, wiele dziecko ma lat.
chroniczne:
A lu m in a O ligoplex plv lub tabl.
Plumbum acet. O ligoplex
obstipatio spastica:
N ux vom ica D 1
10—20 kropli na wodzie
u ludzi prowadzących s i e d z ą c y t r y b ż y c i a :
N ux vom ica O ligoplex

191
 Z p o j c d . ś r ó d . h o m. stosuje się:
Sulfur D 4 —D6, Collinsonia D1, Lycopodium D 6, Opium
D 4 —D 6, Bryonia D 3.

Oczu schorzenia
| schorzenia gałki ocznej,
7C a

a t a r a k t a — początkowe stadium:
Kalium jodatum O ligoplex
lub
Magnesium carb. coli. D 3 tabl. ,,M adaus“
na zmianę z
Silicea O ligoplex tabl. lub plv.
zewnętrznie:
C in e ra rm a rin „M adaus“
R et ini t is
Selenium O ligoplex plv. lub tabl.
Kalium phosph. O ligoplex plv. lub tabl.
ostatni szczególnie w nephritis gravid.
ponadto:
Aselan ,,M adaus“ — Em u lsja tranow a
w kile:
M ercurius solub. O ligoplex plv. lub tabl.
Ablatio retinae:
najlepsze wyniki osiągnięto drogą operacyjną według
Jess‘a (klinika chorób oczu, Giessen), poza tym:
Selenium O ligoplex plv. lub tabl.
w diathesis rheumatica:
Rhus tox. O ligoplex
Berberis O ligoplex
3 razy dziennie po 10—20 krop.
Hemeralopia:
Aselan „M adaus“
Photophobia:
Agaricus O ligoplex
D a I t o n i z m:
N ux vom ica O ligoplex
I r i t i s:
podskórne wstrzykiwania 5—10 ccm mleka (przez 4
minuty gotowane), wstrzykuje się 3—5 razy po 5 ccm,
a potem dopiero większe ilości. Po 1 —3 injekcjach
bóle znikają, następnie leczyć przyczynowo.
Nystagmus:
A g aricu s O lig o plex
na zmianę z
Kalium phosphoricum O ligoplex

192
Ke ra ti ti s scrophulosd:
A selan „M ad aus" — Em ulsja tranow a
C alcium carb. O ligoplex tabi, iub plv.
K e r a t i t i s superfic.:
Ungt. Echinaceae hom. „M adaus"
Agnus castus O ligoplex
Euphrasia D 2
w powierzchownych infiltr.
Aethiops O ligoplex plv. Iub tabi.
3 razy dziennie po 1 tabi., lub tyleż proszku
U l c u s c o r n a e:
Aethiops O ligoplex plv. Iub tabi,
na zmianę z
M ercurius solub. O ligoplex plv. Iub tabi.
Iub
H epar sulfuris O ligoplex plv. Iub tabi.
b) schorzenia oka zewnętrz.
Hordeolum:
M ercurius solub. O ligoplex plv. Iub tabi.
Silicea O ligoplex plv. Iub tabi.
Dacryocystitis:
Ungt. Echinaceae „M adaus"
Euphrasia D 2
3 razy dziennie po 15 krop.
C in e ra rm a rin „M ad aus"
1 —2 krop. do oka
B I e p h a r o-c o n j u n c t i v i t i s acuta, szczególnie bolesne:
C in e ra rm a rin „M ad aus"
1 kropla dziennie. Należy zwrócić uwagę, aby Cinerar­
marin nie stosować za długo, gdyż po pewnym czasie
wywołuje nowe zapalenie, które szybko mija. Po
8 —14 dniach należy nakazać 8-dniową przerwę.
Ungt. Euphrasiae hom. „M adaus“
3 razy dziennie łagodnie nacierać powieki.
B l e p h a r o - c o n j u n c t l v i t i s chronica:
Acidum form ie, nat. D 6 inj. „M adaus"
co 3 dzień jedena injekcja domięśniowo
B i e n n o r r h o e a non specif.
Ungt. Echinaceae hom. „M ad aus"
3 razy dziennie smarować
do wewnątrz:
Echinacea 0 „M adaus"
3 razy dziennie po 15 krop.
wewnętrznie:
C alcium carb. O ligoplex
3 razy dziennie po 1 tabl.

13 193
 Chalazio:
Ungt. Echinaceae hom. „M adaus”
wewnętrznie:
Staphisagria Oligopiex
3 razy dziennie po 15 krop.
w ropnych spr aw ac h:
Hepar sulfuris O ligopiex tabl. lub plv.
3 razy dziennie po 1 tabl.
Z p o j e d. ś r ó d . hom. stosuje się:
Astenopia (habitudovisus): Ruta D 2 - D 6 , Conium D 4,
Apis D 3
Astenopia muscul.: Cuprum D 3—6
Porażenie mięśni oczu: Belladonna D 4, Conium D 4 —D
Gelsemium D 1, Rhus tox. D 3
Blepharitis: Arsenicum D 4 —D6
Blepharitis rop.: Graphites D 3—D 6,Sulfur D 6
Blepharospasmus: Hyoscyamus D 3—D 6, Agaricus D 4,
Crocus D 3—D 6
Chorioditis: Belladonna D 3 —D 6, Gelsemium D 3 —D 6, Pho­
sphorus D 4—D 6, Lachesis D 8
Conjunctivitis: Euphrasia D 2, Argentum nitr. D 6,
Arsen. D4, Hepar sulf. D 3, Arnica 0
Conjunctivitis blen.: Apis D 3, Pulsatilla D 2—D 6, Hepar
sulf. D 3—D 6
Conjuncti vitis chron.: Staphisagria D 4 —D 6, Sulfur D3— D6
Rhus tox. D 4, Argentum nitr. D 6.
Hordeolum: Pulsatilla D 3, Mercur. sol. D 4, Staphisa­
gria D 4, Graphites D 3, Sulfur D 3.
Iritis: Clematis D 1, Mercur. solub. D 4 —D 6, Rhus tox.
D 3—D 6, Aconitum D 1, Arnica 0 , Spigelia D 1, Colo­
cynthis D 3—D 6.

Omdlenia
Cam phora O ligopiex
Essentia aurea ,,M adaus“

Oligomenorrhoea — b r a k miesiączki
Rosm arinus O ligopiex
na zmianę z
Ferrum O ligopiex plv. lub tabl.

Onania -— samogwałt
Antiaphrodisiacum :
Lupulinum O ligopiex

194
 jako sedativum:
Species nervinae ,,M adaus<(
n e u r a s t e n i a jako następstwo onanii:
Acidum phosphoricum Oligoplex
na zmianę z
Selenium O ligoplex plv. lub tabi.
Lobelia O ligoplex
Z p o j e d. ś r ó d . h o m. stosuje się:
Calcium carb. D 3, Phosphor. D 5, Barium carb. D 6,
Nux vomica D 4, Sulfur D 3

Orchitis — z a p a l e n i e jąder
Rhododendron Oligoplex
na zmianę z
N ux vom ica O ligoplex
40 krop. na szklankę wody, z czego co lU godz. 1 łyk.
w silnych bólach:
C im icifuga O ligoplex
Z p o j e d. ś r ó d . h o m. stosuje się:
Arnica D 3 —D 6, Hamamelis 0 — D1, Pulsatilla D 3,
Clematis D 3, Rhododendron D 3, Spongia D 3, Jodum
D4-D6.

Osteom alazia — m i ę k n i c a kości

C alcium carbon. O ligoplex plv. lub tabl.
na zmianę z
Silicea O ligoplex plv. lub tabi.
Aselan ,,M adaus“ — em ulsja tranow a

Osteomyelitis — z a p a l e n i e szpiku kost­

nego
Em ulsja tranow a „A se lan " „M adaus"
A rn ica O ligoplex
M ercurius solub. O ligoplex plv. lub tabi.
Silicea O ligoplex plv. lub tabi.
Echinacea O ligoplex
2 środki na przemian.
Z p o j e d . ś r ó d . h o m. stosuje się:
Aconitum D1, Arsenicum D 4 — D 6, Bryonia 0 , Mercur.
corros. D 4—D 6, Hepar sulf. D 3, Silicea D3 .

Ostitis fibrosa — z a p a l e n i e kości

M ater perlarum D 3 tabi. „M adaus"
1—2 tabi. 3 razy dziennie.

13* 195
Otopathiae — s c h o r z e n i a uszu
O t i t i s e x t e r n a diffusa:
usunąć przede wszystkim obce ciała z ucha.
j a k o a n t i p h I o g i s t i c u m:
Echinacea 0 ,,M adaus“
tampon zwilżony esencja (1 :10) do ucha.
O t i t i s medi a acut a:
Echinacea 0 „M adaus“
3 razy dziennie po 40 krop. na łyżce wody.
w ropnych sprawach:
H epar suifuris O ligoplex plv. lub tabi.
M ercurius solub O ligoplex plv. lub tabi.
O t i t i s medi a chr o ni c a:
H epar sulf. O ligoplex tabi, lub plv.
3 razy dziennie po 1 tabi, lub tyleż proszku,
w okresie r e k o n w a l e s c e n c j i :
Silicea O ligoplex tabi, lub plv.
szum w uszach:
Cim icifug a O ligoplex
3 razy dziennie po 15 krop.
na zmianę z
K aliu m jodatum O ligoplex
3 razy dziennie po 15 krop.
lub
S ilicea O ligoplex plv. lub tabi.
p r z y t ę p i o n y s ł u c h po chorobach:
Brom um O ligoplex
po błonicy:
M ercurius cyanatus O ligoplex
G elsem ium O ligoplex
po odrze:
P u lsatilla O ligoplex
po szkarlatynie:
A ilan th u s O ligoplex
Otosclerosis
Cim icifuga O ligoplex
Z p o j e d . ś r ó d hom. stosuje się:
Aconitum D 1, Belladonna D 3 - D 6, Pulsatilla D 2 - D 4 ,
Silicea D 6, Hepar sulf. D 3 —D 6.

O variitis — z a p a l e n i e jajników
Viscum album O ligoplex
zapalenie jajników prawostronne:
Apis D 3 tabl. „M adaus“

196
Ozaena — s u c h n i c a nosa
Przede wszystkim leczenie cierpienia podstawowego, a miano­
wicie: prawostronne niedomaganie wątroby, lewostronne
schorzenie śledziony (Vide te schorzenia). Gdy te przypadki
są wykluczone, próbować:
A urum O ligoplex tabl. lub plv.
Kalium jodatum O ligoplex
T h u ja O ligoplex
na zmianę 3 razy dziennie po 20 krop., wzgl.
po 2 tabl. lub tyleż proszku.
Em u lsja tran ow a — A selan ,,M adaus“
4 razy dziennie po łyżce stołowej,
często wystarcza:
Sulfur jodatum im m utabile D 3 „M adaus"
płukanie nosa za pomocą
Calendula 0 „M ad au s“
rozcieńczenie 1 :10
lub
Echinacea 0 „M ad au s“
rozcieńczenie 1 :10
lub tampony z
H yd rastis 0 ,,M adaus“
rozcieńczenie 1 :6 gliceryny
w suppuratio:
H epar sulf. O ligoplex tabl. lub plv.
w okresie zdrowienia:
Species laxan tes modif. „M adaus"
Z p o j e d . ś r ó d . ho m. stosuje się:
Aurum mur. D 3 —D 6, Phosphorus D 5, Kalium chlor. D 3
Kalium bichromicum D 4.

Panaritium — zanokcica
Silicea O ligoplex tabl. lub plv.
na zmianę z
H epar sulf. O ligoplex tabl. lub plv.
co V 2 godz. po 1 tabl.
okłady z
A rn ica 0 „M ad aus“ ad us. exter.
Z p o j e d . ś r ó d . h o m. stosuje się:
Mercurius solub. D 4 —D 6, Myristica seb. D l , Silicea D 6,
Hepar sulf. D 3 —D 6.

197
Pancreatitis — o s t r e z a p a l e n i e t r z u s t k i
Apis D 2 dii. „M adaus“
3 —5 razy dziennie po 10 krop.

Paradentosis — r o p o t o k zębodoławy
C arbo e Coffea ,,M adaus“
3 —5 razy dziennie łyżeczkę kawową, ponadto ma­
sować dziąsła po każdym jedzeniu płatkiem cytryny,
posypanym grubo tym preparatem. Dobrze jest po­
zostawić pewną ilość węgla na dziąsłach.
Plumbum aceticum O ligoplex
3 razy dziennie po 15 krop. na łyżce wody.
na zmianę z
Echinacea 0 „M adous"
płukanie ust:
Echinacea 0 „M adaus“
rozcieńczenie 1 :10
dietetycznie:
Em u lsja tranow a — ,,A selan “ ,,M adaus“
celem przestrojenia ustroju:
Acidum form . nat. D 3 ,,M adaus“
co 3 —5 dni 1 ccm domięśniowo.

Paralysis agitans - d r ż ą c z k a porażenna

jako specyfik:
Radix Belladonnae ,,M adaus“
w dawkach O, D 1, D 2 i t. d.
Dawkowanie: patrz dział farmakologiczny,
ponadto próbować:
T halliu m acet. D 4 ,,M adaus“
3 razy dziennie po 15—20 krop.
C alcium carb. O ligoplex tabl. lub plv.
Acidum form . nat. D 3 inj. ,,M adaus“
tygodniowo 1 ccm domięśniowo.
Z p o j e d. ś r o d. h o m. stosuje się:
Tabacum D 3 —D 6, Bufo rana D 3, Conium D 3 —D 6,
Gelsemium D 3, Agaricus D 4, Manganum acet. D 6.

Paresis — p o r a ż e n i e
c e r e b r .:
Cocculus O ligoplex
na zmianę z
Oenanthe croc. O ligoplex
3 razy dziennie po 15—20 krop.

198
 spinał.:
Acidum phosph. O ligoplex
Lupulinum O ligoplex
powoli postępujące:
A lu m in a O ligoplex plv. lub tabi.
Acidum phosph. O ligoplex
ruchowe:
Plumbum acet. O ligoplex
C alcium fluor. D 3 tabi. „M adaus“
czuciowe:
Silicea O ligoplex plv. lub tabi.
zewnętrznie: szczotkowanie skóry, szczególnie miejsca
sparaliżowane aż do silnego zarumienienia. Jeżeli
szczotkowanie nie jest znoszone — masaż.
W ostrych przypadkach skutecznym zabiegiem jest
upust krwi.
Z p o j e d. ś r ó d . h o m. stosuje się:
Aconitum D 4, Belladonna D 4, Gelsemium D 4, Zincum
cyan. D 4 tabl.

Parkinsonismus — d r ż ą c z k a
jako środek swoisty:
Radix Belladonnae tabl. „M adaus"
w dawkach 0, D 1 i D 2.
Sposób dawkowania patrz dział farmakologiczny.
Poza tym porównaj: P aralysis agitans.

Parotitis — p r z / u s z n i c a
A urum O ligoplex plv. lub tabl.
Agnus castus O ligoplex
Kalium chlor. O ligoplex
2 środki na zmianę.
Species laxan tes „M adaus“
1 szklanka dziennie
Z p o j e d. ś r ó d . h o m. stosuje się:
Aconitum D1 (w wysokiej temp. 10—20 krop.), Bella­
donna D 3 —D 6, Mercur. sol. D 4 —D 6, Jodum D 3, Co­
nium D 4

Partus — p o r ó d
środki ułatwiające:
Rosm arinus O ligoplex
4 —6 tygodni przed porodem 15 krop. dziennie.

199
 jeżeli pacjentka miewała poprzednio kolki menstruacyjne:
Hypericum O ligoplex
na zmianę z
G elsem ium O ligoplex
2 razy dziennie po 15 krop.
dla uniknięcia o d w a p n i e n i a organizmu przez cały czas
ciąży:
C alcium carb. O ligoplex plv. lub tabl.
3 razy dziennie po 2 tabl. lub tyleż proszku
C alcinfant „M ad au s"
3 razy dziennie po łyżce stołowej

Parulis — v i d e Periodontitis

Pemphigus neonat. — p ę c h e r z y c a osesków

karmiące matki przyjmują:
Euphorbium O ligoplex
M ercurius solub. O ligoplex plv. lub tabl.
Echinacea 0 „M adaus"
2 środki na przemian po 15—20 kropi., wzgl. po 2 tabl.
lub tyleż proszku
gdy dziecko nie ssie już piersi:
C alciu m carb. O ligoplex tabl. lub plv.
na zmianę z
Euphorbium O ligoplex
3 razy dziennie po tyle kropel ile dziecko ma lat,
wzgl. 1 tabl. lub tyleż proszku
ponadto: A selan „M adaus — Em u lsja tranow a
Z p o j e d . ś r ó d . h o m. stosuje się:
Ranunculus D 1 —D 3, Arsenicum D 4 - D 6

Pemphigus vulg. — p ę c h e r z y c a p o s p o l i t a
Rhus tox. O ligoplex
3 razy dziennie po 15—20 krop. na łyżkę wody
jako antiphlogisticum :
Echinacea 0 „M ad aus"
3 razy dziennie po 15 kropli,
c e l e m o d c i ą g n i ę c i a c h o r o b y na s k ó r ę :
Euphorbium O ligoplex
na zmianę z
M ercur. solub. O ligoplex plv. lub tabl.
3 razy dziennie po 15—20 krop., wzgl. po 2 tabl. lub
tyleż proszku

200
 u ozdrowieńców:
C istus canad. O ligoplex
na zmianę z
Silicea O ligoplex plv. lub tabi,
lub
Sulfur O ligoplex plv. lub tabi.
Z p o j e d. ś r ó d . h o m. stosuje się:
Cantharis D 3 —D 6 Rhus tox. D 3, Ranunculus D 1 —D 3,
Arsenicum D 4 - D 6 .

Pericarditis — z a p a l e n i e osierdzia
A sclepias O ligoplex
na zmianę z
K alm ia O ligoplex
3 razy dziennie po 15—20 krop.
jako a nt i ph Iog is t ic u m :
Echinacea 0 „M ad au s“
3 razy dziennie po 15 krop. na łyżkę wody
jako diureticum:
H elleborus O ligoplex
3 razy dziennie po 15—20 krop. na łyżkę wody
lub co wieczór 2 szklanki:
Species diu reticae „M adaus“
niepokój:
Essentia au rea „M ad aus“
3 razy dziennie po 15 krop.
A uro kard „M ad au s"
3 razy dziennie po stołowej łyżce
Z p o j e d . ś r ó d . h o m. stosuje się:
Aconitum D 1, Cannabis sat. D 1, Apis D 4 —D 6, Arsenicum
D 4, Colchicum D 3, Spigelia D 2—D 4, Bryonia 0 —D 3.

Periodontitis — z a p a l e n i e ozębnej
O g ó l n i e : P rz y c z y n ą je s t z a z w y c z a j z a k a ż e n ie . W s k a z a n e są o d p o ­
w ie d n ie z a b ie g i c h iru rg ic z n e , m ia n o w ic ie le c z e n ie k o rz e n i r ó w n o ­
c z e ś n ie z o g ó ln ym le c z e n ie m w z m a c n ia ją c y m . W z m a c n ia ć o d p o r­
ność u s tr o ju .
D i e t a : W c ię ż k ic h p rz y p a d k a c h ro p n y c h g ło d ó w k a z s o k a m i ś w ie ­
żych o w o có w .
Zalecenia fiz yk aln e: M ie js c o w e n a ś w ie t la n ia c z e rw o n y m
ś w ia tłe m d la w y w o ła n ia p r z e k r w ie n ia . O k ła d y r o z g r z e w a ją c e .
acuta et c h r o n i c a :
Carbo e Coffea „M adaus“
wcierać na płatku cytryny w chore dziąsła.
Echinacea 0 „M ad au s“
3 razy dziennie po 15 krop. na łyżkę wody

201
 serosa:
M ercur. solub. O ligoplex plv. lub tabi.
3 raz/ dziennie po 1 tabi, lub tyleż proszku
P. a p i c o l i s c u m f i s t u l i s :
jak acuta oraz:
Acidum hydrofluor. O ligoplex
na zmianę z
Silicea O ligoplex
lub
H epar sulf. O ligoplex

Periostitis — z a p a l e n i e okostne j
Echinacea 0 „M adaus“
3 razy dziennie po 40 krop. na łyżkę wody
na zmianę z
A rn ica O ligoplex
3 razy dziennie po 15 krop.
zewnętrznie:
okłady z
A rn ica 0 ,,M adaus“ ad us. exter.
1 : 2 części wody
periostitis traumatica:
Symphytum 0 „M adaus“
3 razy dziennie po 20 krop.
zewnętrznie:
Symphytum 0 „M adaus“ ad. us. exter.
do okładów i wcierania.
Z p o j e d. ś r ó d . h o m. stosuje się:
Arnica D 3, Ruta D 1, Belladonna D 3, Mercur. solub. D 3,
Jodum D 4 —D 6.

Peritonitis — z a p a l e n i e otrzewnej
Eupatorium O ligoplex
na zmianę z
A rn ica O ligoplex
co 5 minut po 20 krop.
w stanach septycznych:
Echinacea 0 „M adaus“
na zmianę z
Agnus castus O ligoplex
zewnętrznie:
Bryonia 0 „M adaus“
nacierać okolice brzucha

202
 celem wzmoc ni enia serca:
A urokard „M adaus“
Z p o j e d . ś r ó d . ho m. stosuje się:
Aconitum D 1, Colocynthis D 3—D 6,Mercur. corr.D 4 —D 6,
Belladonna D 3 —D 6, Bryonia 0 (10 krop.).

Perniones — o d m r o ż e n i a
N atrium carbonicum O ligoplex
na zmianę z
Silicea O ligoplex
lub
Euphorbium O ligoplex
również
Abrotanum 0 „M adaus“
10 — 20 krop. pro dosis
wieczorem:
Species d iureticae ,,M adaus“
2 szklanki naparu
zewnętrznie okłady z:
Abrotanum 0 ,,M adaus“
rozcieńcz. 1 :10.

Pertussis — k r z t u s i e c
O g ó l n i e : W m ia rę m o ż n o śc i w y s t a w ia ć c h o re g o w łó ż k u na d z ia ­
ła n ie p ro m ie n i s ło n e c z n y c h . D b a ć o n a g rz a n ie k o ń c z y n .
D i e t a : G ło d ó w k a , o b fic ie so k c y t r y n o w y , p ó ź n ie j p o w o ln e p r z e j­
ś cie n a s u ró w k ę .
Z a l e c e n i a f i z y k a l n e : P a r ó w k i g ó rn e j c z ę śc i t u ło w ia , e w .
in h a la c je z r u m ia n k u , e u k a lip t u s u it p . N a no c o k ła d y n a p ie rs i
z o le jk ie m k o s o d rz e w in o w y m . Z im n e o b le w a n ia .
D ro sera O ligoplex
na zmianę z
Ipecacuanha O ligoplex
lub z
Apom orphinum O ligoplex
co godzinę 10 krop.
jako expectorans:
Species Pectorales „M adaus"
2 razy dziennie po szklance, słodzony za pomocą cukru
lodowatego
Z pojed. śród. hom. stosuje się:
Drosera 0 —D 2, Cina D 6, Corallium rubr. D 2 - D 6 ,
Belladonna D 4 —D 6.

203
Pharyngitis — z a p a l e n i e gardła
ogólnie
Carbo e coffea „M adaus“
3—5 łyżeczek dziennie
acuta:
M ercurius cyanat. O ligoplex
chroń.:
Vide: Anaemia perniciosa.

Phlebitis — z a p a l e n i e ż y ł
Symphytum 0 „M adaus“
na zmianę z
H am am elis O ligoplex
Z p o j e d. ś r ó d . h o m. stosuje się:
Pulsatilla D 2 — D A, Mercurius dulc. D 3 - D 4 .

Phlegmone — r o p o w i c a
ostra:
A rn ica O ligoplex
C alcium carbonicum O ligoplex plv. lub tabi.
ropna:
H epar sulf. O ligoplex tabi, lub plv.
na zmianę z
Symphytum 0 „M adaus“
lub z
Echinacea 0 ,,M adaus“
gdy zagraża życiu:
Sulfur coli. D 3 inj. „M ad au s“
1 ccm powoli dożylnie wstrzykiwać.

Pleuritis — z a p a l e n i e opłucnej
A sclepias O ligoplex
na zmianę z
Eupatorium O ligoplex
lub z
A rn ica O ligoplex
co 2 godziny po 10 krop.
w trudności oddychania:
Y e rb a San ta O ligoplex
celem w z m o c n i e n i a k r ą ż e n i a :
A urokard „M adaus“
3 razy dziennie po 1 łyżeczce
zewnętrznie: •
Bryonia 0 „M adaus“
wcierać.

204
 Z p o j e d . 4 r od. ho m. stosuje się:
Aconitum D 1, Bryonia D 3, Belladonna D 3, Apis D3,
Arsenicum D 4 —D 6, Cantharis D 3—D 6, Hepar sulf. D 3 —
D 6, Myristica sebif. D 2 - D 4 .

Pneumonia — z a p a l e n i e płuc
Eupatorium O ligoplex
na zmianę z
A rn ica O ligoplex
i Asclepias O ligoplex
po 40 krop. z każdego na szklankę wody, z każdej
szklanki co V2 godz. na przemian popijać łykami:
koniecznie jako swoiste cardiacum:
A uro kard „M adaus“
3 —5 razy dziennie po łyżce,
jako ex pe ct ora ns:
Species pectorales „M adaus“
kilka razy dziennie po 1 szklance.
Z p o j e d . ś r ó d . hom. stosuje się:
Aconitum D 3, Veratrum vir. 0 — D 1, Camphora 0 ,
Belladonna D 3 - D 6 , Bryonia D 6, Phosphorus D 4 —D 6,
Tartarus emet. D 4 —D 6.

Poliomyelitis epidemica — z a p a l e n i e rogów

przednich
Acidum phosph. O ligoplex
3 razy dziennie po 3 krop., wzgl. więcej zależnie od
wieku dziecka na wodzie.
Działanie neurotropowe wywiera:
Plumbum acet. O ligoplex
dawkowanie jak wyżej,
jako sedativum:
Lupulinum O ligoplex
lub
Sumbulus O ligoplex
dawkowanie jak wyżej,
jako roborans:
E m u lsja tran ow a „A se la n ’* ,,M adaus“
3 razy dziennie po łyżce stołowej.
Z pojed. śród. hom. stosuje się:
Belladonna D 4 —D 6, Lathyrus sativus D 2, Oleander
D 4 —D 6, Veratrum album D 4 —D 6, Spartium scop. D 2.

205
Polipy w nosie
T h u ja O ligoplex
na zmianę z
C alcium carb. O ligoplex plv. lub tabl.
lub
Kalium bichrom icum D 5 tabl. „M adaus"
3 razy dziennie po 1 tabl.
potem:
Kalium jodatum O ligoplex
Conium O ligoplex
A selan „M adaus” — em ulsja tranow a
po z n i k n i ę c i u p o l i p ó w :
A urum O ligoplex plv. lub tabl.
na zmianę z
C alcium carb. O ligoplex plv. lub tabl.
Z p o j e d. ś r ó d . h o m. stosuje się:
Sulfur D 3, Thuja D 3, Jodum D 4 —D 6, Calcium jod. D 3,
Sanguinaria D 2—D 6, Teucrium marum D 1 —D 2, Phos-
phor. D 4 —D 6.

Pollutiones — z m a z y nocne
Lupulinum O ligoplex
Selenium O ligoplex plv. iub tabl.
Z p o j. ś r ó d . h o m. stosuje się:
Nux vomica D4, Phosphor. D 4 Sulfur D 4, Barium carb.
D 4, Dioscorea D 2 - D 4 , Gelsemium D 3 —D 6.

Polyarthritis — g o ś c i e c stawowy
acuta:
Rhus tox. O ligoplex
3 razy dziennie po 15—20 krop.
Bryonia D 4 inj. „M adaus"
co 3 dzień 1 ccm domięśniowo,
lub
Acidum form . nat. D 6 inj. „M adaus“
tygodniowo 1 ccm domięśniowo
c h r o n i c a (recidiv.):
U rtic a O ligoplex
3 razy dziennie po 15—20 krop.
Acidum form . nat. D 6 inj. ,,M adaus“
tygodniowo 1 ccm domięśniowo
u pracujących w miejscach wilgotnych i zimnych (górnicy):
Rhus tox. O ligoplex
Berberis O ligoplex
3 razy dziennie po 15—20 krop.

206
 w obrzękach stawowych:
Ledum O ligoplex
3 razy dziennie po 15 krop.
Helianthus Opodeldoc
do wcierania.
Z . po. j e d. ś r ó d . h o m. stosuje się:
Aconitum D 1, Bryonia D 3, Mercur. corros. D 4, Colchicum
D 3, Phytolacca 6 2, Ignatia D 4, Sulfur D 6.

Polyneuritis
vide: Neuritis.

Priapismus — c i q g o t k i
Lupulinum O ligoplex
na przemian z
Brom um O ligoplex

Proctorrhagia — k r w a w i e n i e odbytnicy
Aesculus O ligoplex
na przemian z
H am am elis O ligoplex
w silnych krwawieniach:
M atico 0 „M adaus“
kilka razy dziennie po łyżeczce.
N atrium citr. D 2 inj. ,,M adau“
5 ccm podskórnie.

Prolapsus — w y n i c o w a n i e
ani : najlepszym masażem wewnętrznym ścięgien i w ią­
zadeł brzucha są sztucznie wywoływane wymioty oraz
kuracje przeczyszczające.
Rhizom a asari w kaps. ,,M adaus(<
raz tygodniowo co 10 minut jedną kapsułkę aż do wy­
wołania wymiotów. Potem wieczorem 2 szklanki naparu z
Species laxantes „M adaus“
przez 10 dni z rzędu, potem przerwa dwutygodniowa
i kurację ponownie rozpocząć.
Z p o j e d . ś r ó d . h o m stosuje się:
Podophyllum D 3, Aloe D 3, Ignatia D 4, Nux vomica D 4,
u t e r i : masaże według Thure-Brandt,
wewnętrznie:
A letris O ligoplex

207
 na zmianę z
A m b ra O ligoplex plv. lub tabl.
3 razy dziennie po 15 krop., wzgl. po 2 tabl. lub
tyleż proszku.

Prostatae hypertrophia — p r z e r o s t gruczo­

łu k r o k o w e g o
Rhododendron O ligoplex
na zmianę z
Acidum benz. O ligoplex
Sabal serru la ta 0 ,,M adaus“
10—20 krop. pro dosi.
Jadać dużo nasion z dyni lub pić herbatę z nich,
prostatocystitis:
Sabal serru la ta 0 „M adaus"
Z p o j e d . ś r ó d . h o m. stosuje się:
Ferrum picronitr. D 4 —D 6, Solidago virga aurea 0 —D 1,
Conium D 4, Aurum jod. D 3—D 4, Pareira brava D 3,
Populus trem. D 2.

Prostatitis — z a p a l e n i e gruczołu kro­

kowego
Rhododendron O ligoplex
na zmianę z
A m b ra O ligoplex plv. lub tabl.
3 razy dziennie po 15 krop., wzgl. 2 tabl. lub tyleż
proszku.
Z p o j e d . ś r ó d . h o m. stosuje się:
Pulsatilla D 3—D 6, Belladonna D 3 —D 6, Bryonia
Sulfur D 3 —D 6, Clematis D 4.
gonorrhoica:
Santalum album O ligoplex
Basilicum O ligoplex
Selenium O ligoplex
Z p o j e d . ś r ó d . h o m. stosuje się:
Mercur. subi. D 4, Thuja D 2, Hepar sulf. D 3.

Prostratio — p r z y g n ę b i e n i e , w y c i e ń c z e n i e
Acidum phosph. O ligoplex
na zmianę z
Kalium phosph. O ligoplex plv. lub tabl.

208
Prurigo — ś w i e r z b i ą c z k o
Euphorbium O ligoplex
na zmianę z
Cistus canad. O ligoplex
lub
Sulfur O ligoplex plv. lub tabi.
Z p o j e d . ś r ó d . ho m. stosuje się:
Lycopodium D 3—D 6, Rhus tox. D 4 - D 6, Mezereum
D 3 —D 6, Staphisagria D 3—D 6, Arsenicum D A —D 6.
Acid. hydrofluor. D 4 - D 6 , Dolichos D 3 — D 6.

Pruritus — ś w i q d
ani:
Aesculus O ligoplex
na zmianę z
Paeonia O ligoplex
2 razy dziennie po 15—20 krop.
vulvae:
C istus canad. O ligoplex
na zmianę z
Paeonia O ligoplex
3 razy dziennie po 15—20 krop.
Prócz tego:
Species laxan tes „M adaus"
3 razy dziennie po 2 szklanki,
jako kata lizato r:
Sulfur O ligoplex tabi, lub plv.
Z p o j e d . ś r ó d . h o m. stosuje się:
Hydrocotyle asiat. D 2 —D 4, Hydrastis D 3 - D 4 , Cala-
dium D 2, Arsenicum D A , Agaricus D A —D 6, Barium
acet. D A —D 6, Croton tigl. D A— D 6.

Psoriasis — ł u s z c z y c a
Euphorbium O ligoplex
3 razy dziennie po 15 krop.
początkowo następuje pogorszenie, które jest dobrą
prognozą, na co należy zwrócić uwagę choremu,
po kilku dniach podawać:
Cistus canadensis O ligoplex
3 razy dziennie po 15 krop.
J a k o k a t a l i z a t o r w przypadkach uporczywych należy
powyższy środek kombinować z
Sulfur O ligoplex plv. lub tabl.
3 razy dziennie po 1 tabl., wzgl. tyleż proszku.

14 209
 Celem przestrojenia ustroju:
Aqua m aris inj. ,,M adaus“
co trzeci dzień 1 ccm domięśniowo,
lub
Acidum form . nat. D 6 inj. „M ad aus“
tygodniowo 1 ccm domięśniowo.
Ważnym czynnikiem sq laxantia;
Teapulvina ,,M adaus“
Species laxantes ,,M adaus“
Z p o j e d . ś r ó d . h o m. stosuje się:
Mahonia 0 —D1, Sarsaparilla D l , Arsenicum D 3 — D6,
Sepia D 3—D 6, Manganum acet. D 3, Graphites D 3—D 6,
Calcium carb. D 3.

Psychastenia — o s ł a b i e n i e wol i
Sumbulus O ligoplex
na zmianę z
Acidum phosph. O ligoplex
lub
Lobelia O ligoplex
prócz tego
Essentia au rea ,,M adaus“
3 razy dziennie po 15 krop.

' r ~j *• : q ;;
Purpura haemorrhagica — p l a m i c a
C alcium carb. O ligoplex plv. lub tabl.
na zmianę z
H am am elis O ligoplex
N atriu m citricum D 2 inj. ,,M adaus“
3—5 ccm podskórnie.
Vide: haemophilia.
Z p o j e d . ś r ó d . h o m. stosuje się:
Mercur. corros. D 4 —D 6, Hamamelis D 3 —D 6.

Pustulae
Euphorbium O ligoplex
na zmianę z
Sulfur O ligoplex

Cistus canadensis O ligoplex

Vide także: Acne vulgaris.

210
Pyelitis — z a p a l e n i e miedniczek ner­
kowych
a c u t a:
U va ursi O ligoplex
na zmianę z
Juniperus O ligoplex
3 razy dziennie po 15—20 krop.
Species diureticae „M adaus“
3 razy dziennie po szklance
j a k o a n t i p h I o g i s t i c u m:
Echinacea 0 „M adaus"
3 razy dziennie po 15 krop. na łyżce wody
pyelitis calculosa:
Rubia O ligoplex
3 razy dziennie po 20—30 krop.
chronica:
U va ursi O ligoplex
Eucalyptus 0 „M adaus“
3 razy dziennie po 5 krop.
Echinacea 0 „M adaus“
3 razy dziennie po 15 krop. na łyżce wody.
Celem przestrojenia ustroju, dla uzyskania większej jego
odporności:
Acidum form . nat. D. 6 ,,M adaus“
tygodniowo 1 ccm domięśniowo
jako diureticum:
Species diureticae „M adaus“
rano i wieczorem szklankę
Z p o j e d. ś r ó d . h o m. stosuje się
Aconitum D 1, Cantharis D 3—D 6, Terebinthina D 2—D 4,
Belladonna D 3—D 6.

Quincke oedema — o b r z ę k Q u i n c k e ’ go
C alcium carb. O ligoplex plv. lub tabi,
na zmianę z
H elleborus O ligoplex
lub
Asclepias O ligoplex

Pyorrhoea alveolaris — r o p o t o k zębodo-

ł ow y
Carbo e coffea „M adaus“
posypać grubo plasterek cytryny węglem i wcierać
w dziąsła

14* 211
 M ercurius solub. O ligoplex
3 razy dziennie po 2 tabi, lub tyleż proszku
Echinacea 0 „M adaus*‘
1 : 10 do wewnątrz i do płukania
zewnętrznie:
M ercurius solub. O ligoplex plv.
wcierać w dziąsła palcami.

Rachitis — k r z y w i c a
Ogólnie: K a ż d e s z t u c z n ie k a rm io n e d z ie c k o n a le ż / od p o c z q tk u
je s ie n i do k o ń c a w io s n / le c z / ć z a p o b ie g a w c z o .
D i e t a : U n o r m o w a n ie ż y w ie n ia , n ie p r z e k a r m ia n ie p o tra w a m i
m q c z n y m i. D u ż o o w o c ó w i ja r z y n ś w ie ż y c h .
Zale cenia fizykalne: N a s ło n e c z n ie n ie sztu czn ym słoń cem
g ó rs k im , n a jm n ie j 12 n a ś w ie tla ń do 15 m in u t.
C alcin fan t „M adaus“
C alcium carbonicum O ligoplex plv. lub tabl.
A selan „M ad au s“ — Em ulsja tranow a
dla pobudzenia czynności gruczołów:
A urum O ligoplex
Z p o j e d. ś r ó d . h o m. stosuje się:
Calcium phosph. D 3, Cale. carb. D 3, Silicea D 3 —D 6,
Acidum phosph. D 3.

Raynauda choroba
Kreosotum O ligoplex
3 razy dziennie po 20 krop. na łyżce wody
na zmianę z
Lachesis D 8 tabl. ,,M adaus“
jako antiphlogisticum:
Echinacea 0 „M adaus“
3 razy dziennie po 40 krop. na łyżce wody.

Rhagaden — p ę k n i ę c i e
Paeonia O ligoplex
zewnętrznie:
Ungt. ham am elidis hom. „M adaus"
lekko zwilżać za pomocą
Phytolacca 0 „M ad au s“
lub
Ratanhia 0 „M adaus“
rekonwalescentom:
N atriu m carb. O ligoplex
Silicea O ligoplex plv. lub tabl.

212
Rhinitis — k a t a r nosa
acuta :
Jodum O ligoplex
co godzinę 5—10 krop.
Eupatorium O ligoplex
na zmianę z
Sinapis nigra O ligoplex
5 razy dziennie po 10 krop.
Ungt. A brotani hom. „M adaus"
smarować śluzówkę nosa.
C arb o e Coffea „M adaus"
wciągać nozdrzami kilka razy dziennie,
chronica:
jak acuta, ponadto posiadający specjalne powinowactwo do
błon śluzowych:
Basilicum O ligoplex
3 razy dziennie po 15 krop.
chroń, purul. :
H epar sulf. O ligoplex plv. lub tabl.
3 razy dziennie po 2 tabl. lub tyleż proszku.
Echinacea 0 ,,M adaus“

Sarcoma et Melano-Sarcoma
Vide: Carcinoma.

Scarlatina — p ł o n i c a
A ilanthus O ligoplex
3 razy dziennie tyle kropel ile dziecko ma lat na łyżkę
wody
na zmianę z
A rn ica O ligoplex
lub
Agnus castus O ligoplex
zapobiegawczo przeciw powikłaniom po przejściu okresu
ostrego:
Juniperus O ligoplex
Eupatorium O ligoplex
Euphorbium O ligoplex
3 środki na zmianę,
nephritis scarlat.:
Helleborus O ligoplex
3 razy dziennie po 10 krop.
Apis D 3 tabl. „M adaus“

213
 Z p o j e d . ś r ó d . h o m, stosuje się:
Belladonna D 3 —D 6, Aconitum D 1, Stramonium D 3—D 6,
Gelsemium D 1, Ailanthus D 1, Mercur. cyan. D 4, Lachesis
D 8.

Sclerosis coron. — Miażdżyca naczyń

wieńcowych
Spiraea O ligoplex
na zmianę z
Silicea O ligoplex
lub
Badiaga O ligoplex
bądź też
Kalium jodatum O ligoplex
Essentia aurea „M adaus“

Scrophulosis — z o ł z y
u dzieci:
Aurum O ligoplex plv. lub tabi.
C alcinfant ,,M adaus“ — m ączka odżywcza.
C alcium carb. O ligoplex plv. lub tabl.
Rubia O ligoplex
u starszych:
Agnus castus O ligoplex
Rubia O ligoplex
Aurum O ligoplex plv. lub tabi.
ponadto:
Aselan „M ad au s“ — em ulsja tranow a
Succus furnariae „M adaus“
Z p o j e d . ś r ó d . h o m . stosuje się:
Sulfur D 3 —D 6, Calcium carb. D 3—D 5, Graphites
D 2—D 4, Barium carb. D 4 —D 6, Phosphor. D 4 —D 6,
Silicea D 3—D 6, Bellis D 3, Arnica D 3, Myristica seb. D 3.

Sepsis — z a k a ż e n i e krwi
Echinacea 0 ,,M adaus“
3 razy dziennie po 20 krop.
M ercurius cyanatus O ligoplex
Agnus castus O ligoplex
H epar sulfuris O ligoplex plv. lub tabi,
s. p u e r p e r a l i s :
Sulfur colloidale D 3 inj. ,,M adaus“
wstrzykiwać powoli 1 ccm dożylnie. Po —1 godz.

214
 następują lekkie dreszcze, trwające mniej więcej
2 godziny. W większości przypadków wszelkie objawy
znikają. W przeciwnym przypadku powtarza się
wstrzykiwania dzień po dniu.
Z p o j e d. ś r ó d . h o m. stosuje się:
Arsenicum D 4, Chininum arsen. D 4, Veratrum viride
D 1 —D 3, Lachesis D 8 —D10, Pyrogenium D 8 —D10.

Singultus — c z k a w k a
C o ra lliu m rubrum O ligoplex tabi, lub plv.
na zmianę z
Sum bulus O ligoplex
na tle niedowładu żołądka u alkoholików i palaczy:
N ux vom ica O ligoplex
na zmianę z
Apom orphinum O ligoplex
Z p o j e d. ś r ó d . h o m. stosuje się:
Nux vomica D 3—D 6, Ignatia D 4—D 6.

Sinusitis—z o p a l e n i e p r z e t o k i czołowej
Rozpocząć leczenie wywołaniem silnej diaforezy,
jako a nt ip h lo g is ti c um :
Echinacea 0 ,,M adaus“
dla dalszego leczenia:
Kalium chloratum O ligoplex
na zmianę z
M ercurius solub. O ligoplex tabl. lub plv.
lub
H epar sulf. O ligoplex tabl. lub plv.
bądź też
Kalium dichrom icum D 3 tabl. ,,M adaus“
Em u lsja tran ow a A selan „M adaus“

Soor — p l e ś n i a w k i
M ercurius solub. O ligoplex plv. lub tabl.
Rubia O ligoplex
Em ulsja tranow a Aselan ,,M adaus“
Z p o j e d. ś r ó d . h o m. stosuje się:
Borax D 2 —D 4, Kalium chlor. D 3 —D 6, Mercurius
D 4 —D 6, Arsenicum D 4 —D 6, Arsenicum D 4 —D 6.

215
Spasmophilia — u s p o s o b i e n i e kurczowe
Ogólnie: U sp o s o b ie n ie k u rc z o w e s t o i z a z w y c z a j w ścis ły m z w ią z k u
ze s k a z ą k r z y w ic z n ą , d la te g o t e ż n a le ż y le c z y ć o b ie c h o ro b y r ó w ­
n o c ze śn ie .
D i e t a : W m ia r ę m o ż n o n ści w p ie rw s z y c h d n ia c h le c z e n ia w y k lu c z y ć
z u p e łn ie m le k o , p o d a w a ć le k k ą h e rb a tę , e w . z io ło w ą , s ło d z o n ą
sa ch a ry n ą . P ó ź n ie j p rz e jś ć n a m le k o m a t k i, lub ro z c ie ń c z o n e
m le k o k r o w ie . D o p ie ro po zu p e łn ym u s tą p ie n iu o b ja w ó w w r ó c ić
p o w o li do n o rm a ln e g o o d ż y w ia n ia .
Z ale cenia fizykaln e: In te n sy w n e n a ś w ie t la n ia k w a rc ó w k ą
w o k re s ie z im y , n a jle p ie j w d w u d a w k a c h po 6 n a ś w ie t la ń , z p o ­
w ię k s z a n ie m cza su do 15 m in u t.
Calcinfant ,,M adaus“ — m ączka odżywcza
V 2 łyżeczki do każdej butelki z pokarmem
lub
C alcium carb. O ligoplex plv. lub tabl.
3 razy dziennie po 2—3 tabl. lub tyleż proszku.
C ora lliu m rubrum O ligoplex tabl. lub plv.
3 razy dziennie po V , tabl. lub więcej zależnie od
wieku dziecka dodane do butelki z pokarmem,
jako laxa ns:
Species laxan tes „M ad au s“
jako sedativum:
Lupulinum O ligoplex
3 razy dziennie po 3 krop. lub więcej w zależności od
wieku dziecka.

Spasmus — k u r c z e
C o ralliu m rubrum O ligoplex plv. lub tabl.
na zmianę z
Lobelia O ligoplex
w kurczach z jednoczesnym s z t y w n i e n i e m c z ł o n
ków :
N ux vom ica O ligoplex
kurcze łydek:
Cuprum met. coli. D 3 tabl. ,,M adaus“
3 razy dziennie po 1 —2 tabl.
ogólnie:
Species nervinae „M adaus"
3 razy dziennie po 1 szklance,
w zwyrodnieniu:
Conium O ligoplex
na zmianę z
Kalium jodatum O ligoplex
na tle n i e d o m o g i j a j n i k ó w dodatkowo:
Badiaga O ligoplex plv. lub tabl.

216
 ta k że :
Em u lsja tranow a Aselan „M adaus“
zawiera witamin A, działający jak antityreotoksyna.
Vide morbus Basedowi.

Spermatorrhoea — n a s i e n i o t o k
Lupulinum O ligoplex
na zmianę z
Selenium O ligoplex plv. lub tabi.
3 razy dziennie po 10—20 krop., wzgl. 2—3 tabl. lub
tyleż proszku.
Z p o j e d . ś r ó d . h o m. stosuje się:
Agnus castus D U —D 6, Nuphar D 2—D 3, China 0 —D 3,
Acid. phosphor. D 3, Phosphor. D 4 Digitalis D U —D 6.

Stomatitis — z a p a l e n i e jamy ustnej

O g ó l n i e : R o z w ija się z a z w y c z a j na tle z a p a le n ia d z ią s e ł, p r z e ­
c h o d z ą c n a c a łą ja m ę u s tn ą i w y w o łu ją c s k ło n n o ść do k r w a w ie ń .
W a ż n e ro z p o z n a n ie r ó ż n ic z k o w e , cele m w y k lu c z e n ia s k a z y k r w o ­
to c z n e j a g ra n u lo c y t o z y , o s tr e j b ia ła c z k i.
W c z ę s te j o d n o w ie z a p a le n ia — m o ż liw ie n a t u r a ln y tr y b ż y c ia ,
o g ra n ic z e n ia p a le n ia ty t o n iu , z a k a z s p o ż y w a n ia a lk o h o lu , t r o s k a
o u z ę b ie n ie , p ie lę g n o w a n ie ja m y u s tn e j.
D i e t a : W p rz y p a d k a c h c ię ż k ic h g ło d ó w k a z s o k a m i r o ś lin n y m i,
p ó ź n ie j d ie ta b o g a ta w w it a m in y , d ie ta ja r s k a . U n ik a ć s o li.
Z a l e c e n i a f i z y k a l n e : M a s a ż e d z ią s e ł.
Jako lek swoisty:
C arb o e'coffea „M ad aus“
wcierać często w dziąsła,
catarrhalis:
A rn ica O ligoplex
na zmianę z
M ercur. solub. O ligoplex plv. lub tabl.
lub też
Euphorbium O ligoplex
albo
Rubia O ligoplex
3 razy dziennie po 15 krop., wzgl. po 2 tab!. lub tyleż
proszku,
a p h t o s a:
H epar sulf. O ligoplex tabl. lub plv.
3 razy dziennie po 2 tabl. lub tyleż proszku,
ulcerosa:
C alcium carb. O ligoplex plv. lub tabl.

217
 jako antiphlogisticum:
Echinacea 0 ,,M adaus“
3 razy dziennie po 15 krop.
wzgl. płukanie ust za pomocą:
Echinacea 0 „M adaus” (1 :10)
mercurialis:
T o rm en tilla 0 „M adaus“
płukać roztworem 1 :10.
Z p o j e d . ś r ó d . hom. stosuje się:
Belladonna D 3—D 6, Mercurius D 4 —D 6, Borax D 3—D 6,
Kalium dichrom. D 4 —D 6.

Strum a hyperplastica — w o l e
Vespa O ligoplex
na zmianę z
Aurum O ligoplex
Vide: Choroba Basedowa.

Sugillatio — w y l e w krwi
w stawach, mięśniach, spojówkach, mózgu:
H am am elis O ligoplex
przez uderzenie, zgniecenie itp.
A rn ica O ligoplex
zewnętrznie okłady z
A rn ica 0 ,,M adau s“ ad. us. exter.
1 : 2
celem przyspieszenia resorbcji:
C alcium carbonicum O ligoplex plv. lub tabl.
3 razy dziennie po 2 tabl. lub tyleż proszku.

Superaciditas — n a d k w a ś n o ś ć
Carbo e Coffea „M ad au s“
Magnesin „M adaus“
3 razy dziennie po 3 —4 tabl., wzgl. , l 2 łyżeczki proszku
1I 2 godz. przed jedzeniem.
Thym us O ligoplex plv. lub tabl.
3 razy dziennie po 2 tabl. lub tyleż proszku
ponadto vide: H y p e r a c i d i t a .

Sycosis — f i g ó w k a
Euphorbium O ligoplex
w silnym ropieniu na zmianę z
H epar sulf. O ligoplex plv. lub tabl.

218
 o ra z
Silicea O ligoplex plv. lub tabi.
3 razy dziennie po 2 tabl. lub tyleż proszku
Okłady z
C alendula 0 „M adaus“ 1 : 10
Leczenie trwa dłuższy okres czasu. Celem przyspieszenia
można przeprowadzić kurację jabłkową: przez 8 —14 dni
kazać jadać tylko jabłka, zabronić płynów.
Z p o j e d. ś r ó d . h o m. stosuje się:
Sarsaparilla D 3, Cicuta vir. D 4.

Tendovaginitis—z a p a l e n i e t o r e b e k ścię-
gnist/ ch
Rhus tox. O ligoplex
lub
Berberis O ligoplex
na zmianę z
Eupatorium O ligoplex
lub
Asclepias O ligoplex
po dwa środki kolejno po sobie
również:
Echinacea 0 ,,M adaus“
zewnętrznie:
H elianthus Opodeldoc ,,M adaus“
ponadto vide: Bursitis.

Tenesmus— P a r c i e
dróg m oczowych:
Coccus cacti 0 ,,M adaus“
kilka razy dziennie 10—15 krop.
Santalum album O ligoplex

Tetania — t ę ż y c z k a
C alcium carb. O ligoplex plv. lub tabl.
Cocculus O ligoplex
Lobelia O ligoplex
Passiflora O ligoplex
dwa środki na zmianę po 20—30 krop. lub 3—4 tabl.
wzgl. tyleż proszku
Em u lsja tranow a — Aselan ,,M adaus“

219
 Z p o j e d. ś r ó d . h o m. stosuje się:
Solanum nigrum D 4 - D 6 , Mercurius D 4 —D 6, Graphites
D 3 —D 6.

Thrombopenia essent. — b r a k krwinek

M atico 0 ,,M adaus“
kilka razy dziennie po 40—50 krop. na cukrze.

Thrombophlebitis — z a p a l e n i e żył
okłady z
E x tra ct. H am am elidis ,,M adaus“
wewnętrznie:
A rn ica O ligoplex
3 razy dziennie po 15 krop. na łyżce wody,
jako środek przes tr aj ają cy :
Acidum form . nat. D 6 inj. „M adaus“
tygodniowo 1 ccm domięśniowo lub podskórnie.
Z p o j e d . ś r ó d . hom. stosuje się:
Hamamelis D 2, Symphytum D 2, Calendula D 3, Arnica D 2,
Pulsatilla D 4.

Tic convulsif — k u r c z e t w a r z y
G elsem ium O ligoplex
na zmianę z
Lobelia O ligoplex
oraz
Cocculus O ligoplex
po 40 krop. na szklankę wody, z czego na przemian
popijać co godzinę po łyku,
w ciężkich przypadkach prócz powyższych środków:
C o ralliu m rubrum O ligoplex plv. lub tabl.
Acidum form . nat. D 3 inj. „M adaus"
co 3 dni domięśniowo gorące okłady z odwaru ru­
miankowego
Z p o j e d . ś r ó d . h o m. stosuje się:
Staphisagria D 4 —D 6, Thuja D 4—D 6, Coccus cacti D 3 —
D 6, Stannum D 4 - D 6 , Mezereum D 4 —D 6, Phosphorus
D 4 —D 6, Cuprum D 4 —D 6.

Tonsillitis — z a p a l e n i e migdałków
acuta e t r e c i d i v.
C arb o e Coffea „M ad au s“
kilka razy dziennie po V 2 do 1 łyżeczkę do wewnątrz,
lepiej obsypywać migdałki.

220
 oraz
Agnus castus O ligoplex
na zmianę z
A rn ica O ligoplex
płukanie:
Echinacea 0 „M adaus“
rozcieńcz. 1 ; 10
jako prophylacticum w tonsillitis recidiv.
Kalium chloratum O ligoplex
na zmianę z
C alcium carb. O ligoplex plv. lub. tabi.
a bs c es s u s tonsili.:
Echinacea 0 „M adaus"
na zmianę z
H epar sulf. O ligoplex
Z p o j e d. ś r ó d . h o m. stosuje się:
Belladonna D 3 —D 6, Guajacum D 3, Batisia D 2, Phyto-
lacca D 2 — D 3, Arum triph/llum D 2, Mercurius cyanat.
D 4 - D 6 , Mercur. solub. D 4—D 6, Sulfur D 4 - D 6
ponadto vide: angina tonsillaris.

Trem or — d r ż e n i e
R adix Belladonnae „M adaus“
dawkowanie vide indeks preparatów
Lobelia O ligoplex
A g aricu s O ligoplex
Acidum phosphoricum O ligoplex
Essentia A u rea „M adaus “
po dwa środki w tygodniowych zmianach po 10— 25
krop. co 2 godziny,
w stanach przestarzałych:
C alcium carb. O ligoplex plv. lub tabl.
na zmianę z
A u r oka rd ,,M adaus“
przez dłuższy okres czasu.

Tuberculosis — g r u ź l i c a
O g ó l n i e : W k a ż d e j, a z a te m n ie ty lk o g ru ź lic y p łu c , d ą ż y ć n a le ż y
w p ie rw s z y m r z ę d z ie do w z m o ż e n ia o d p o rn o śc i u s tro ju z a p o m o cą
p la n o w o s to s o w a n y c h i c e lo w y c h z a b ie g ó w b io lo g ic z n y c h . W y ­
m ie n io n e n iż e j z a b ie g i n a le ż y s to s o w a ć z u p e łn ie in d y w id u a ln ie ,
z m ie n ia ją c je co j a k i ś c z a s i ró w n o c z e ś n ie o b s e r w o w a ć p rz e d e
w s z y s tk im s ta n o g ó ln y c h o re g o , u z a le ż n ia ją c g łó w n ie od nieg o
k a ż d o ra z o w e z a le c e n ia i z a b ie g i le c z n ic z e , ś le d z ić w a g ę c h o re g o ,
s k ła d k r w i , c ie p ło tę it p . S t a r a ć s ię o z a h a r t o w a n ie n a w s z e lk ie
z m ia n y p o g o d y, w z m a g a ć o d d y c h a n ie s k ó rn e .

221
 Dieta: M o ż liw ie u ro z m a ic o n a d ie ta b o g a ta w w it a m in y , b e z so ln a
lub m ało s ło n a . D u ż o j a r z y n , z w ła s z c z a n a s u ro w o , m a ś la n k a , o le j
ln ia n y . Je d y n ie s iln ie g o rą c z k u ją c y m d ie ta z p rz e w a g ą s o k ó w
ze ś w ie ż y c h ja r z y n .
Z alecenia fizykalne: K ą p ie le z w y c ią g u k o s o d rz e w in y , w a p ­
n ia , g a z ó w k i. W c ie r a n ia o ctu o c z a ro w e g o (A c e tu m h a m a m e lid is ),
w c ie r k i m y d la n e , s z c z o t k o w a n ia , k ą p ie le b ło tn e . L e c z e n ie p o w ie ­
tr z e m , w e r a n d o w a n ia . C a v e : słoń ce b e z p o ś re d n io .
Zasadniczo:
Em u lsja tranow a — A selan „M adaus"
rano na czczo 2 łyżki stół. i wieczorem przed snem
2 łyżki stołowe.
ponadto:
C alcium carb. O ligoplex plv. lub tabl.
na zmianę z
S ilice a O ligoplex p!v. lub tabi.
3 razy dziennie po 2 tabl. lub tyleż proszku
Succus urticae „M ad au s“
lub
Succus tussilaginis farfarae „M adaus"
lub
Succus equiseti „M adaus"
lub
Succus achilleae m illefolii „M adaus"
pulmonum:
Myosotis 0 „M ad aus"
3 razy dziennie po 15—20 krop. na łyżce wody
na zmianę w tygodniowych odstępach z
Kreosotum O ligoplex
rano i wieczorem po 20 krop. w mieszaninie 1 żół­
tka, łyżki miodu i łyżki gliceryny
celem wzmożenia odporności:
T eucrium scorod. 0 „M adaus"
3 razy dziennie po 20 krop.
jako expect ora nti a:
C etraVia islandica O ligoplex
podczas napadów po 20 krop.
Species pectorales „M adaus"
w haemoptoe:
M atico 0 „M ad au s"
40—50 krop. na cukrze
w podniesieniu ciepłoty:
Eupatorium O ligoplex
2 razy dziennie po 40 krop. na szklankę wody
w osłabieniu krążenia:
A u ro kard „M adaus"

222
w silnych potach:
Salv ia O ligoplex
3 razy dziennie po 20—30 krop.
w z a p a l e n i u opłucnej:
Asclepias O ligoplex
3 razy dziennie po 20—30 krop.
jako diureticum:
Juniperus O ligoplex
3 razy dziennie po 15 krop. na łyżce wody
gruźlica jelit:
Abrotanum 0 ,,M adaus“
3 razy dziennie po 15—20 krop.
na zmianę z
China O ligoplex
oraz
Rubia O ligoplex
3 razy dziennie po 15 krop.
peritonitis tuberculosa:
wcierać miejscowo szare mydło.
Abrotanum 0
5 razy dziennie po 10 krop.
g r uź l i ca nerek:
Eucalyptus 0 „M adaus"
3 razy dziennie po 10 krop.
Juniperus O ligoplex
3 razy dziennie po 15 krop. na łyżce wody.
Myosotis 0 „M ad au s"
3 razy dziennie po 15—20 krop.
A uro kard „M adaus"
3 razy dziennie po łyżce,
g r uź l i ca kości:
okłady z
A rn ica 0 ,,M adaus“ ad. us. exter.
Aurum colloid. D h inj. „M adaus“
tygodniowo 1 ccm dożylnie,
wewnętrznie:
M ercur. solub. O ligoplex plv. lub tabl.
Silicea O ligoplex plv. lub tabi.
H epar sulf. O ligoplex plv. lub tabi.
Aurum O ligoplex plv. lub tabi.
3 razy dziennie po 1 tabi, lub tyleż proszku.
Echinacea 0 „M adaus"
3 razy dziennie po 15 krop. na łyżce wody.
Acid. hydrofluor. O ligoplex
3 razy dziennie po 15 krop. na łyżce wody.

223
 Z p o j e d . ś r ó d . h o m. stosuje się:
I okres:
Chininum arsenicosum D 2 - D 4 , Arsen. jod. D 3—D 6,
Phosphorus D 4 —D 6, Cale. phosphor. D 6, Calcium jodat.
D 3—D 4, Kalium jod. D 2—D 3, Calcium carb. D 3 —D 6,
Sulfur D 6.
II okres:
Arsenicum jod. D 4, Bryonia D 4, Sanguinaria D 3, Phel-
landrium aquat. D 3, Teucrium scorod. D 1 —D 3,
w stadium ropienia:
Hepar sulf. D 3 —D 6, Kalium dichrom. D 6, Stannum
jodat. D 4 —D 6.
III okres:
Kreosotum D 4, Acidum nitr. D 3 - D 5, Carbo veget, et
animalis D 2—D 4, Silicea D 3 —D 6, Calcium carb.
D 2—D 4, Lachesis D 8.

Tum or splenis — g u z y śledziony

L e c z e n ie c h o ro b y z a s a d n ic z e j n p . C h o ro b y B a n t a . U p u s ty k r w i w o k o ­
lic y ś le d z io n y .
G rin d elia O ligoplex
3 raz/ dziennie po 15—20 krop.

Tussis — k a s z e l
kaszel d r a ż n i ą c y i s p a s t y c z n y :
D ro sera O ligoplex
na zmianę z
Ipecacuanha O ligoplex
3 —5 razy dziennie po 15 krop.
kaszel z d u ż ą i l o ś c i ą f l e g m y :
wyżej wspomniane cligopleksy na zmianę z
C e tra ria islandica O ligoplex
Species pectorales „M adaus“
3 razy dziennie po 1 szklance naparu,
s u c h y męczący kaszel:
Ipecacuanha O ligoplex
na zmianę z
A m m onium brom . O ligoplex
Ponadto vide: Bronchitis acuta et chronica, Pertussis i Tu­
berculosis.
Z p o j e d . ś r ó d . h o m. stosuje się:
Aconitum D 1, Belladonna D 3 —D 6, IpecacuanhaD 1 —D 6,
Hyoscyamus D 3 —D 6, Corallium rubrum D 4, Bryonia
0 —D 3, Pulsatilla 0 —D 3, Conium D 4 —D 6, Hepar
sulf. D 3 —D 6, Drosera D 2.

224
Typhus abdominalis, paratyphus— d u r b r z u s z ­
ny
Pyrogenium D 6 „M adaus“
na zmianę z
Baptisia O ligoplex
co 1—2 godz. po 10—15 krop.
Alliocaps „M adaus“ — olejek czosnku
codziennie wieczorem 2 kaps.
jako środek p r z e c i w g o r ą c z k o w y :
A rn ica O ligoplex
3 razy dziennie po 15 krop.
po 3 tygodniach:
Sanguisorba 0 „M adaus"
3 razy dziennie po 40 krop. na łyżce czerwonego wina,
w niedomodze wątroby:
Fel tau ri O ligoplex plv. lub tabi.
3 razy dziennie po 1 tabl.
w osłabieniu krąż en ia:
Aurokard „M adaus"
3 razy dziennie po łyżce stołowej.
Z p o j e d. ś r ó d . h o m. stosuje się:
Aconitum D 1 (tylko w pierwszym tygodniu), Baptisia P 2,
Acid. mur. D 3 —D 6, Acid. phosph. D 3—D 6, Belladonna
D 3 —D 6, Hyoscyamus D 3 —D 6, Arsenicum D 4 —D 6,
Bryonia D 3 - D 6.

Ulcera — o w r z o d z e n i a
ogólnie:
Silicea O ligoplex plv. lub tabi,
na zmianę z
H epar sulf. O ligoplex plv. lub tabi.
lub
M ercurius solub. O ligoplex plv. lub tabi.
w bólach:
H epar sulf. O ligoplex plv. lub tabi.
na zmianę z
Kalium chloratum O ligoplex
przewlekłe:
Euphorbium O ligoplex
na zmianę z
Cistus canad. O ligoplex
zewnętrznie:
Ungt. Echinaceae hom. ,,M adaus“

15 225
 w lupus i raku skóry:
Echinacea 0 „M adaus"
na zmianę z
Cistus canad. O ligoplex
oraz
Conium O ligoplex
celem przyspieszenia granulacji:
H epar sulf. O ligoplex
ponadto źle gojące się rany posypywać:
Carbo e coffea „M adaus“
kilka razy dziennie.

Ulcus cruris — w r z ó d goleni

O g ó l n i e : W p o c z ą tk a c h le c z e n ia łó ż k o i s p o k ó j, a ż do u w id o c z n ie ­
n ia p o s tę p ó w le c z e n ia . N a s tę p n ie og ó ln e i m ie jsc o w e n a s ło n e c z n ia ­
n ie . M a sa ż e t u ło w ia .
D i e t a : G ło d ó w k a , p ó ź n ie j ś c is ła d ie t a ja r s k a a ż do zu p ełn eg o
w y le c z e n ia o w rz o d z e ń , w k o ń c u o d ż y w ia n ie n o rm a ln e .
Z ale cen ia fizykalne: Ś ro d k i p r z e c z y s z c z a ją c e . C o d z ie n n ie
s z c z o t k o w a n ie c a łe g o c ia ła , o b le w a n ia , k ilk a r a z y w ty g o d n iu
o w ija n ia n a p o tn e . N a noc m ie jsc o w e o k ła d y w ilg o tn e z ru m ia n k u .
rano i wieczorem:
Species derm atologicae „M adaus"
okłady z
C alendula 0 „M adaus" ad us. exter.
lub
Echinacea 0 Madaus ad us. exter.
Ungt. ham am elidis hom. „M adaus"
rany atoniczne:
Carbo e coffea „M adaus"
przysypywać kilka razy dziennie,
dla uodpornienia utworzonego nabłonka:
Symphytum 0 „M adaus"
3 razy dziennie po 15 krop.
przeciwzapalnie działa:
Silicea O ligoplex plv. lub tabi.
3 razy dziennie po 1 tabl. lub tyleż proszku.
Fonieważ doświadczenia wykazały, że za pomocą środków
wątrobowych można uzyskać bardzo dobre wyniki, gdyż
często towarzyszą wrzodom goleni zatory w żyle wrotnej,
zaleca się podawać środki
Species hepaticae „M adaus"
3 razy dziennie po szklance odwaru,
na zmianę z
Yu cca O ligoplex
3 razy dziennie po 15 krop. na łyżce stół. wody,

226
 oraz
Carduus m arianus 0 „M adaus“
3 razy dziennie po 10—15 krop.
po zagojeniu się rany:
E x tr. ham am elidis „M ad au s"
3 razy dziennie po łyżce stołowej.
Ponadto vide: Varices.
Z p o j e d. ś r ó d . ho m , stosuje się:
Sulfur D 6, Sulfur jod. immut. D 3, Mercur. solub. D 3 —D 6,
Clematis D 3, Arsenicum D 5, Silicea D 3 —D 6.

Ulcus ventriculi et duodeni — w r z ó d ż o ł ą d k a

i dwunastnicy
O g ó l n i e : Z w r a c a ć u w a g ę na s ta n u z ę b ie n ia , le c z y ć ro p n e c h o ro b y
z ę b ó w . P r z y w r ó c ić s p r a w n o ś ć c z y n n o ś c io w ą w ą t r o b y i ż ó łc i. Z a ­
k a z a ć lu b p r z y n a jm n ie j o g ra n ic z y ć s p o ż y w a n ie a lk o h o lu , n ik o ty n y .
W z a le ż n o ś c i od p o stę p u c h o ro b y u re g u lo w a ć t r y b ż y c ia c h o re g o .
Ć w ic z e n ia o d d e ch o w e , k ą p ie le p o w ie trz n e i s ło n e c z n e .
D i e t a : P o c z ą tk o w o ś w ie ż e s o k i o w o c o w e , d u żo so k u z b u ra k ó w ,
p ó ź n ie j b o g a te w w it a m in y o d ż y w ia n ie o c h ro n n e . M a ło p ły n ó w .
Z a l e c e n i a f i z y k a l n e : Ł ó ż k o , w o re k z lo d em n a o k o lic ę ż o łą d k a ,
z im n e w le w a n ia do j e lit .
Argentum O ligoplex plv. lub tabi.
3 razy dziennie po 1 tabl. lub tyleż proszku V2 godz.
przed jedzeniem,
w silnych bólach:
Thym us O ligoplex
3 razy dziennie po 2 tabl. lub tyleż proszku
lub
Magnesin ,,M adaus“
3 razy dziennie po 2—3 tabl. lub V2 łyżeczki proszku.
Ulcus callosum
Conium O ligoplex
2 razy dziennie po 10—15 krop. w łyżce wody,
do tego jako a n t i p h l o g i s t i c u m :
Echinacea 0 ,,M adaus“
3 razy dziennie po 15 krop. w łyżce wody,
w krwawieniach:
łóżko, zimne okłady (lód) na okolice żołądka, zimne lawa-
tywy. Przyjmować mało płynów. Soki owocowe, szczególnie
z cytryn i z marchwi,
jako haemostypticum:
M atico 0 „M adaus“
40—50 krop. na cukrze,

15* 227
 lub
H am am elis O ligoplex
co 2 godz. 15 krop. na łyżce wody zimnej.

Ulcus rodens— r a k powierzchni skóry

C istus canad. O ligoplex
na zmianę z
Euphorbium O ligoplex
3 razy dziennie po 30 krop.
Zewnętrzne okłady z
Echinacea 0 ,,M adaus“ ad us. exter.

Uraem ia — B e z m o c z
Ogólnie: O d w o d z ić n a d m ia r w o d y w u s tro ju p rz e z j e l it a , s k ó rę ,
p łu c a . S t a le o t w a r t e o k n a , d u żo c ie p ła w k a ż d e j p o s ta c i. D u ż e ,
o b fite u p u s ty k r w i . T r o s k a o p r a w id ło w y p ra c ę s e rc a .
D i e t a : G ło d ó w k a .
Z alecenia fizykalne: Su ch e s z c z o t k o w a n ia , o b m y w a n ia c a łe ­
go c ia ła ze z m ia n ą c ie p ło ty . G o rą c e o k ła d y n a k o ń c z y n y , zim n e
n a o k o lic ę s e rc a . O w ija n ia n a p o tn e . W d e k o m p e n s a c ji k r ą ż e n ia
— le k i.
Juniperus O ligoplex
na zmianę z
A u ru m O ligoplex plv. lub tabi.
H elleborus O ligoplex
3 razy dziennie po 15—20 krop., wzgl. 2 tabl. lub
tyleż proszku
Essentia aurea „M adaus“
3 razy dziennie po łyżeczce
Z p o j e d. ś r o d. h o m. stosuje się:
Solidago D 2, Belladonna D 3 —D 6, Aethusa cynap. D 3

Urethritis catarrhalis — n i e ż y t cewki mo ­

czowej
Basilicum O ligoplex
Acidum benz. O ligoplex
Juniperus O ligoplex
U v a ursi O ligoplex

U rticaria — p o k r z y w k a
Euphorbium O ligoplex
na zmianę z
U rtica O ligoplex
lub
C alcium carb. O ligoplex plv. lub tabi.

228
 Z p o j e d. ś r ó d . h o m. stosuje się:
Camphora D 1, Belladonna D 4, Dulcamara D 3, Rhus tox.
D 4, Urtica D 3, Kai. phosph: D 3, Cale. carb. Ó 3.

Varices — ż y l a k i
K ilk a k r o ć d z ie n n ie s z c z o t k o w a ć n a su ch o b a rd z o e n e r g ic z n ie d olne
k o ń c z y n y . W b o lesn ym o b rz ę k u nóg r o z p o z n a n ie r ó in lc z k o w e :
T ro m b o -p h le b itis .
E x tr. H am am elidis „M adaus“
3 razy dziennie po łyżce
H am am elis O ligoplex
na zmianę z
Aesculus O ligoplex
zewnętrznie okłady z
E x tr. ham am elidis „M adaus"
Z p o j e d . ś r ó d . hom. stosuje się:
Hamamelis 0 —D 3, Pulsatilla 0 —D 6, Carduus m ar.0 —D 1,
Lysimachia num. D 1.

Vertigo — z a w r o t y
ogólnie:
Agnus castus O ligoplex
Lobelia O ligoplex
Sumbulus O ligoplex
Essentia aurea „M adaus“
V e r t i g o e p i l e p t i c a — vide Epilepsia
Vertigo stomachalis:
N ux vom ica O ligoplex
na zmianę z
Basilicum O ligoplex
Meniera choroba:
Zincum cyan. D 4 tabi. „M adaus“
Cocculus O ligoplex
Conium O ligoplex
Agnus castus O ligoplex
Z p o j e d . ś r o d. h o m. stosuje się:
Tabacum D 3, Arnica D 1, Cocculus D 3 —D 6, Petroleum
D 1 —D 6, Chinin, sulf. D 1 —D 3, Belladonna D 3.

Vomitus — w y m i o t y
h a bi t u a I i s:
Apom orphinum O ligoplex
na zmianę z
N ux vom ica O ligoplex
3 razy dziennie po 20 krop.

229
 gravidarum:
C eriu m o xal. coli. D 3 —D 4 „M ad au s"
przed wstaniem z łóżka 4 tabletki. Pozwolić, aby
rozpłynęły się w ustach,
i n f a n t u m:
Thym us O ligoplex plv. lub tabi.
3 razy dziennie po 1 tabl.
Z p o j e d. ś r ó d . h o m. stosuje się:
Mentha piper. D 1, Nux moschata D 3, Nux vomica D 4.

Vulnera — r a n y
O g ólnie: L e c z n ic tw o b io lo g ic z n e s to i n a s t a n o w is k u , że r a n y n a ­
le ż y n ie ty lk o c h ro n ić p rzed z a k a ż e n ia m i, a le r ó w n ie ż le c z y ć , to
z n a c z y p rz y s p ie s z a ć g o je n ie . W z a le ż n o ś c i od w ie lk o ś c i i u m ie js c o ­
w ie n ia ra n i s ta n u o g ó ln eg o u n o rm o w a ć tr y b ż y c ia c h o re g o . U r e ­
g u lo w a ć s to lc e . P rz e b y w a ć n a ś w ie ż y m p o w ie tr z u .
D i e t a : P o c z ą tk o w a ja r s k a s u r ó w k a , p ó ź n ie j b o g a ta w w it a m in y
d ie t a n o rm a ln a .
Zalecenia fizykalne: N a ś w ie t la n ia I n a s ło n e c z n ie n ia , a ż do
z m n ie js z e n ia s ię w y d z ie lin , p ó ź n ie j t r o s k liw e o p a t r u n k i.
Dla przyspieszenia gojenia:
Succus symphyti ,,M adaus“
3 —5 razy dziennie łyżeczkę
Silicea O ligoplex
co dwie godziny jedną tabl. lub tyleż proszku,
zewnętrznie:
C alendula 0 M adaus“
zalewać ranę przed opatrunkiem
w obfitych krwawieniach kapilarnych:
M atico „M adaus“
do okładów 1:5
trudno gojące się rany zakażone:
C arb o e coffea „M adaus"
przysypywać kilka razy dziennie.

230
 W ykaz najw ażniejszych homeopatycznych
środków leczniczych
C y f r y o z n a c z a ją n a jb a r d z ie j u ż y w a n e p o te n c je d e c y m a ln e ( D ) . C = s e tn e

Powszechnie stosowana
potencja
Nazwa
trit. lub
dii. glob.
tabl.

Abies n i g r a .................... 3 3 3
A b ro ta n u m .................... 2 3 3
Acalypha indica . . . . 3 3 3
Acidum a ce tic................. 3 3 3
Acidum benzoicum . . . 2 2 3
Acidum formie.................. 3 _ 6
Acidum hydrocyanic. . . A — —

Acidum hydrofluoricum . A A 6
Acidum laeticum . . . . 3 3 3
Acidum muriaticum. . . 3 A A
Acidum nitricum . . . . 3 A A
Acidum oxalicum . . . A A 6
Acidum phosphoricum 3 A A
Acidum picrinicum . . . A A 6
Acidum sulfuricum . . . 3 A A
A co n itu m ........................ A A A
Actaea spic....................... 2 2 3
Adonis vernalis . . . . A A A
Aesculus hippocast. . . 2 3 3
Aethiops antimon. . . . C 5 A C 6
Aethusa cynap.................. 2 2 3
Agaricus muscarius . . . A A A
Agnus c a s t u s ................ 2 3 3
A ilan tus............................ 2 2 3
Aletris farinosa . . . . 2 3 3
Allium sativum................ 2 3 3
A l o e ................................ 3 3 3
Alum ina............................ C 5 3 C 6
Ambra................................ A A A
Ammonium bromatum . 2 2 3
Ammonium carbonicum . 3 3 A
Ammonium chloratum 2 2 3
Ampelops. quinquef. . . 2 3 3
Amylium nitr.................... A — —

Anacardium occid. . . . 3 3 3
Anacardium orient. . . 3 3 3
Anisum steli...................... 2 2 3

231
 Powszechnie stosowana
potencja
Nazwa
A\\ trit. lub i r,
tabi.

Anthoxant. odorat............................. 2 3 3
Antimon. arsenicos............................. C 5 A C 6
C 5 3 C 6
Antim. sulf. aurant............................ C 5 3 C 6
Apis .................................................... 3 3 3
A p is in u m ........................................... C 5 A C 6
Apocynum cannab............................... A A A
Apomorphin.......................................... — A —
Aqua s i l i c a t a .................................... 0 — —
Aralia racem........................................ 2 2 3
Aranea diadem a................................ 3 3 3
Arbutinum ........................................ 3 3 A
Arctium la p p a .................................... 2 3 3
Argentum metallicum .................... C 5 3 C 6
Argentum met. coli............................ 3 3 6
Argentum nitricum ............................ A A 6
Aristolochia clemat............................ 2 3 3
Arnica m o n ta n a ................................ 2 3 3
Arsenicum album ............................ A A 6
Arsenicum citr..................................... C 5 A C6
Arsenicum j o d a t u m ........................ A A 6
A rte m isia ............................................ 2 3 3
Arum maculat...................................... 2 3 3
Arum triphyllum ................................ 2 3 3
Asarum europ...................................... 2 2 3
Asa f o e t id a ........................................ 3 3 3
Asparagus o f f ..................................... 2 2 3
Asperula odorata ............................ 2 3 3
Atropin, sulf......................................... A A A
Aurum jod............................................ C 5 A C 6
Aurum m etallicum ............................ C 5 A C6
Aurum metallicum colloid. ,,Madaus“ 3 3 6
Aurum muriaticum............................ A A 6
Aurum mur. natr................................ A A 6
Avena s a t i v a .................................... 0 2 3
B ad iag a............................................... 0 — —
Balsam peruv....................................... 3 3 3
Baptisia t i n c t o r ia ............................ 2 3 3
Barium carbonicum ........................ C 5 A C 6
Barium jo d a tu m ................................ A A A

232
 Powszechnie stosowana
potencja
Nazwa
trit. lub
dii. glob.
tabl.

Barium mur.......................................... 4 4 6
Belladonna ........................................ 4 4 4
Bellis peren n is.................................... 2 3 3
Berberis vulgaris................................ 2 3 3
Bismutum ca rb o n icu m .................... C 5 3 C 6
Bismutum metallicum .................... C 5 3 C 6
Bismutum nitricum ............................ C 5 3 C 6
Blatta o rie n ta lis................................ 3 3 3
Boletus laric......................................... 4 4 4
Borax .................................................... 3 3 6
B o v is t a ................................................ 3 3 3
Bromum................................................ 4 — 6
Bryonia a lb a ........................................ 3 3 4
Bufo r a n a ............................................ C 5 6 C 6

Cactus g ra n d iflo ru s ........................ 2 3 3

C a la b a r ................................................ 4 4 4
Calcarea acetic.................................... 3 3 6
Calcarea carbonica H........................ C 5 3 C 6
Calcium a r s e n ic o s ............................ C 5 4-6 C 6
Calcium flu o ratu m ............................ C 5 3 C 6
Calcium jodatum ............................ 4 4 4
Calcium phosphoricum.................... C 5 3 C 6
Calcium sulfuricum............................ C 5 3 C 6
Calculi b i l a r i i .................................... C 5 3 C 6
C a le n d u la ............................................ 2 3 3
Cam pho ra............................................ 3 3 3
Camphora rubini................................ — — —

Cannabis s a t i v a ................................ 2 3 3
Cannabis i n d i c a ................................ 4 4 4
C a n t h a r is ............................................ 4 4 4
C a p s ic u m ............................................ 3 3 3
Carbo a n i m a l is ................................ C 5 3 C 6
Carbo v e g e ta b ilis ............................ C 5 3 C 6
Carduus b e n e d ic tu s ........................ 2 3 3
Carduus m a ria n u s ............................ 1 3 3
Castoreum ........................................ 4 4 4
C a u lo p h y llu m ................................• . 2 3 3
Cau sticu m ............................................ 3 3 3
Ceanothus ............................................ 3 3 3

233
 Powszechnie stosowana
potencja
Nazwa
trit. lub
dii. glob.
tabl.

Cedron ............................ 4 4 4
C e p a ................................ 2 2 2
C h a m o m illa .................... 2 3 3
Chelidonium majus. . . 4 4 4
Chenopodium ambrosioid. 2 3 3
Chimaphila umbell. . . . 2 3 3
C h in a ................................ 2 3 3
Chininum arsenicosum . 4 4 4
Chininum muriat. . . . 3 3 3
Chionantus virg............... 2 3 3
Cholesterinum ................ 4 4 4
Cicuta v i r o s a ................ 4 4 4
Cimicifuga racemosa . . 3 3 3
C i n a ................................ 2 3 3
Cinnabaris........................ C 5 3 C 6
Clematis erecta . . . . 2 3 3
Clematis vitalba . . . . 2 3 3
C o c a ................................ 4 4 4
Coccinella septemp.. . . 3 4 4
Cocculus............................ 4 4 4
Coccus c a c t i .................... 2 2 3
Codein. phosph................. 4 4 6
Coffea ............................ 2 3 3
Coffeinum ........................ 4 4 4
Coff. natr. salic................ 4 4 4
Colchicum autumnale 4 4 4
C o lo c y n th is .................... 4 4 4
Comocladia dentata . . 2 3 3
Condurango .................... 2 3 3
Conium maculatum . . 4 4 4
Convallaria majalis. . . 2 2 3
C o p a iv a ............................ 3 3 4
Corallium rubrum . . . C 5 3 C 6
Corydalis formosa . . . 2 3 3
Crataegus oxyacanth. . 0 2 3
Crocus sa tiv u s ................ 3 3 3
Croton tiglium . . . . 4 4 4
Cupressus sempervirens 4 4 4
Cuprum aceticum . . . 4 4 6
Cuprum arsenicos. . . . C 5 4 C 6

234
 Powsze chnie sto sowana
potencj 3
Nazwa
trit. lub
dii. glob.
tabi.

Cuprum metallicum............................ C 5 3 C 6
Cuprum sulfuricum............................ A A 6
C u r a r e ................................................ — A __
C y c la m e n ............................................ A A A
Cypripedium........................................ 2 2 3

Dictamnus a lb u s ................................ 2 3 3
Dictamnus e radice............................ 2 3 3
D ig italis................................................ A A A
Dioscorea ............................................ 2 2 2
Dolichos p r u r ie n s ............................ 2 3 3
D ro se ra ................................................ 2 3 3
Dulcamara ........................................ 2 3 A

Echinacea ............................................ 0 2 3
E la te riu m ............................................ 3 3 3
Ephedra vulg........................................ 0 2 3
Epigaea repens.................................... 2 3 3
Equisetum ............................................ A A A
Ergotinum ............................................ A A A
Erigeron................................................ 2 2 3
Eriodictyon californ............................ 2 3 3
Eucalyptus globulus ........................ 2 2 3
Eupatorium p erfo liat........................ 2 3 3
E u p h ra sia ............................................ 2 3 3

Fel tauri ............................................ 3 3 A

Ferrum aceticum ................................ 0 3 —

Ferrum carbonicum ........................ C5 3 C 6

Ferrum m etallicum ............................ C 5 3 C 6
Ferrum muriaticum ........................ 3 3 6
Ferrum phosphoricum .................... C 5 3 C 6
Formica rufa .................................... 3 3 3
Fucus vesiculosus................................ 0 2 3
Fu m a ria ................................................ 2 3 3

Gelsemium........................................ A A A
Genista sco p aria................................ 2 3 3
Genista tinctoria ............................ 2 3 3

235
 Powszechnie stosowana
potencja
Nazwa
trit. lub
dii. glob.
tabl.

Geranium maculatum 2 3 3
Geranium robert. . . . 2 3 3
Ginseng ............................ 2 3 3
Glonoinum........................ 4 4 6
G nap haliu m .................... 2 2 3
Gossypium herbaceum 2 3 3
G ra p h ite s ........................ C 5 3 C6
G ra tio la ............................ 2 3 3
Grindelia robusta . . . 3 3 3
G u a co ................................ 3 3 3
G u a r a n a ........................ 3 3 3

H a m a m e iis .................... 2 3 3
H e d e o m a ........................ 2 3 3
Hedera helix ................ 3 3 3
Helleborus........................ 4 4 4
Helianthus........................ 2 3 3
Helonias dioica . . . . 2 3 3
Hepar sulf. cale................ C 5 3 C6
Hepar v u l p i s ................ C5 3 C6
H e p a t i c a ........................ 2 3 3
Hydrastis canadensis . . 4 4 4
Hydrocotyle asiatica . . 2 3 3
Hydropiper........................ 2 3 3
Hyoscyamus....................... 4 4 4
Hypericum........................ 2 3 3

Iberis a m a ra .................... 2 2 3
I g n a t i a ............................ 4 4 4
Ipecacuanha .................... 4 4 4
Iris v e rsic o lo r................ 2 3 3

Jaborandi ........................ 3 3 3
Ja la p a ................................ 4 4 4
Jatropha curcas . . . . 3 3 3
Jodum ................................ 4 4 6
Juglans r e g i a ................ 2 3 3
Juniperus communis. . . 2 3 3
Justicia adhatoda. . . . 2 3 3

236
 Powszechnie stosowana
potencja
trit. lub
dii. glob.
tabl.

Kalium bichromicum . . 4 A 6
Kalium carbonicum . . . 3 3 6
Kalium chloratum . . . 3 3 6
Kalium cyanatum. . . . A A 6
Kalium jo d a tu m ................ A A 4
Kalium nitr........................... 3 3 6
Kalium phosphoricum . 3 3 6
Kalium sulfuricum . . . 3 3 6
Kalmia latifolia . . . . 3 3 4
Kreosotum .................... A A 6

Lach esis................................ _ ó _
Lactuca virosa .................... A A 4
Laurocerasus ........................ A A 4
Ledum ................................ 2 3 3
Lemna minor........................ 2 3 3
Leonurus cardiaca . . . . 2 3 3
Leptandra ............................ 2 3 3
Lilium t ig r in u m ................ 2 3 3
Lithium carbonicum . . 3 3 6
Lobelia inflata . . . . . . A 4 4
Lolium temulent.................. A 4 4
Lupulin.................................... 2 3 3
Lycopodium ........................ 3 3 3
Lycopus virg......................... 2 2 3

Magnesium carbonicum . C 5 3 C 6
Magnesium muriaticum . 3 3 4
Magnesium phosphoricum C 5 3 C 6
Magnesium sulfuricum . 3 3 4
Malva s ilv e s t r is ................ 2 3 3
Mangan, acetic..................... 3 3 4
Mangan, carb........................ C 5 3 C 6
Marum v e ru m .................... 2 3 3
M a t i c o ................................ 0 — —
Mephitis putorius . . . . A 4 4
Mercurius bijodatus. . . . A 4 6
Mercurius cyanatus . . . . A 4 6
Mercurius d u lc is ................ C 5 4 C 6
Mercurius jodat. flav. . C5 4 C6

237
 Powszechnie stosowana
potencja
trit. lub
dii. glob.
tabl.

Mercurius praec. rub.......................... C 5 A C 6

Mercurius s o lu b ilis............................ C 5 A C 6
Mercurius sublim. corrosivus . . . A A A
Mercurius v i v u s ................................ C 5 A C 6
M ezereum ............................................ A A A
Millefolium ........................................ 2 3 3
Momordica balsam.............................. 2 3 3
M oschus................................................ A A A
Murex purpur....................................... C 5 6 C 6
Myosotis................................................ 2 3 3
Myrica cerifera ................................ 2 3 3
M y r r h a ................................................ 0 — —
Myrtus commun................................... 2 3 3

N aphthalinum .................................... 3 3 A
Natrium arsenicosum........................ A A A
Natrium b ro m a tu m ........................ 2 2 A
Natrium carbonicum ........................ 3 3 A
Natrium choleinicum........................ 3 3 A
Natrium m uriaticum ........................ 3 3 A
Natrium n it r ic u m ............................ 3 3 6
Natrium phosphoricum.................... 3 3 A
Natrium s u lf u ric u m ........................ 3 3 A
Niccolum met....................................... — 3 —
Nuphar luteum.................................... 2 3 3
Nux m oschata.................................... 3 3 3
Nux vo m ica ........................................ A A A

Oenanthe crocata ............................ 2 3 3

Oenothera b ie n n is............................ 2 3 3
Oleander ............................................ A A A
Opium ................................................ A A A

P a e o n ia ................................................ 3 3 3
P a lla d iu m ............................................ C 5 3 C 6
Passiflora incarnat.............................. 0 2 3
Petroleum ............................................ 3 3 6
Petroselinum........................................ 2 3 3
Phellandrium aquat............................ 2 3 3
Phosphorus ........................................ 5 6 ó

238
 Powszechnie stosowana
potencja
Nazwa
trit. lub
dii. glob.
tabl.

Phytolacca . . . 2 3 3
Pilocarp. hydrochl 4 4 4
Pimpinella alba 2 3 3
Plantago major 2 3 3
Platinum m etallicum ........................ C 5 4 C 6
Platinum muriaticum........................ 4 4 6
Plumbum aceticu m ............................ 4 4 6
Plumbum jo d a tu m ............................ C 5 4 C 6
Plumbum m etallicum ........................ C 5 3 C 6
Podophyllum pelt. 2 3 3
Psoricum . . . C 5 C 6 C 6
Pulsatilla. . . . 4 4 4
Pyrogenium . . 6 6 6

Rad. bromatum C 5 8 C 6
Ranunculus b u lb o s............................ 4 4 4
Ranunculus scelerat............................ 4 4 4
Ratanhia . . . 2 3 3
Rheum . . . . 2 3 3
Rhododendron . 3 3 3
Rhus to xico d en d ro n ........................ 4 4 4
Ricinus communis 3 3 3
Robinia p seu d acacia........................ 2 3 3
Rosmarinus . . 2 3 3
R u b ia ................ 0 3 3
Rumex crispus . 2 3 3
R u t a ................ 2 3 3

Sabadilla . . . 4 4 4
Sabal serrulata 2 3 3
Sabina . . . . 4 4 4
S a lv ia ................ 2 3 3
Sambucus nigra . 2 3 3
Sanguisorba . . 2 3 3
Sanguinaria . . . 2 3 3
Santoninum . . . 4 4 4
Sarsaparilla . . . 3 3 3
S c illa .................... 4 4 4
Scrophularia . . . 2 3 3
Secale cornutum . 4 4 4

239
 Powszechnie stosowana
potencja
Nazwa
trit. lub
dii. glob.
tabl.

Sedum a c r e ........................................ 2 3 3
Sedum r e p e n s ................................... 4 4 4
Selenium ........................................... C 5 3 C 6
Senecio au reu s.................................... 2 3 3
Senega.................................................... 2 3 3
S e p i a ................................................... C 5 3 C 6
Sepia Gruner....................................... 3 3 4
S ilicea ................................................... C 5 3 C 6
Skookum chuk...................................... C 5 3 C 6
Solidago virg. aur. ............................ 2 3 3
Sorbus ................................................ 2 3 3
S p ig e lia ............................................... 3 3 3
Spiraea u lm a r ia ................................ 2 3 3
S p o n g ia ................................................ 2 3 3
Stannum met........................................ C 5 3 C 6
Staphisagria........................................ 4 4 4
S t ic t a .................................................... 2 3 3
Stilfingia ............................................ 2 3 3
Stram onium ........................................ 4 4 4
Stront, carbonicum............................ C 5 4 C 6
Strophanthus .................................... 4 4 4
Strychnin, nitricum ............................ 4 4 4
S u lfu r.................................................... C 5 3 C 6
Sulfur jodatum ................................ C 5 4 C 6
Sulfur spirit.......................................... 4 4 6
Sy m p h ytu m ........................................ 2 3 3

Tabacum ............................................ 4 4 4
T a m a rin d u s........................................ 2 3 3
Tarantula cubensis............................ 4 4 4
Taraxacum............................................ 2 3 3
Tartarus stibiat................................... 4 4 4
T e llu r iu m ............................................ C 5 3 C 6
Terebinth. O l e u m ............................ 3 3 4
Teucrium scorod.................................. 0 1 3
Thlaspi bursa past.............................. 2 3 3
Thallium acet....................................... 4 4 ó
Thallium sulfuric.................................. 4 4 6
T h u j a .................................................... 3 3 3

240
 Powszechnie stosowana
potencja
Nazwa
trit. lub
dii. glob.
tabl.

Trifolium fibr........................................ 2 3 3
Trillium pendulum ............................ 2 3 3

Uran. nitricum.................................... A A A
U rtic a ................................................... 2 3 3
Ustilago m a y d is ................................ 2 2 3
Uva u r s i ........................................... 3 3 3

V a le r ia n a ........................................... 2 3 3
Veratrum a lb u m ............................... A A A
Veratrum v ir id e ................................ A A A
Verbascum............................................ 2 3 3
Viburnum opulus................................ 1 3 3
Vinea minor.......................................... 2 3 3
Viola odorata ................................... 2 3 3
Viola tricolor........................................ 2 3 3
Viscum a lb u m .................................... 2 3 3

Xanthoxylon....................................... 3 3 3

Yucca filament..................................... 2 2 3

Zincum c y a n a tu m ............................ C 5 A C 6
Zincum metallicum............................ C 5 3 C 6
Zincum valerianicum ........................ A A A
Alfabetyczny spis ważniejszych roślin stoso­
wanych w lecznictwie biologicznym.
A b ie s c a n a d e n s is — Jo d ła kana­ A lt h a e a o ff. — P ra w o ś la z
d y js k a A m p e lo p sis ą u in ą u e f .—W in o d z ik ie
A b ie s n ig r a — Ś w ie r k c z a r n y A m y g d a lu s a m a r a — M ig d a ł g o r z k i
A b ro t a n u m — B o że d r z e w k o A m y g d a lu s p e rs . — B r z o s k w in ia -
A b ru s p r e c a t . — P a c io r k o w ie c , A n a c a rd iu m o c c id . — C a r d o l p r y s z ­
m o d lig ro sz e k czący
A b s in th iu m — P io łu n A n a c a rd iu m o r ie n t . — C a rd o l rż ą c y
A c a c ia — A k a c ja A n a g a llis a r v . — K u r z y śla d
A c a ly p h a in d ic a — P a ln ic a in d . A n a g y r is fo e t . — Bób k a m ie n n y
A c a n th u s m o llis — R o d z e n ie c A n d ir a in e r m is — C z e r w im ó r
A c e r n e g u n d o — K lo n A n e m o n e n e m . — Z a w ile c
A c h ille a m llle f. — K r w a w n ik A n e th u m g r a v . — K o p e r o g ro d .
A c o n itu m n a p . — T o ja d A n g e lic a a r c h a n g . — D z ię g ie l
A c ta e a s p ić . — C z e r n ie c A n g u s tu ra — O g r a ź n ik
A d o n is v e r n a lis — M iłe k w io se n n y A n h a lo n iu m l e w . — P e y o tl ( k a k t u s )
A eg o p o d lu m p o d a g r a r ia — P o d a- A n is u m o ff. — A n y ż e k
g ry c z n ik A n t e n n a r ia m a r g a r . — K o c ia n k a
A escu lu s h lp p o c a s t. — K a s z t a n A p iu m g r a v . — S e le r
A e s c u lu . g la b r a — K a sz ta n c z e r­ A p o c y n u m c a n n a b . — T o in a ko­
wony nopna
A e t h u s a c y n a p . — B le k o t A p o c yn u m a n d ro s . — T o in a m ucho -
A g a ric u s m u s c a r. — M u c h o m o r , łó w k a
A g a v e a m e r ic . — T ę ż a A ą u ile g ia — O r l i k
A g n u s c a s tu s — N ie p o k o la n e k A r a l i a ra c e m . — D z ię g le c s z o r s t k i
A g r im o n ia e u p a t . — R z e p ik A r c t lu m la p p a — Ł o p ia n
A g ro s te m m a g it h a g o — K ą k o l A r is t o lo c h ia c ie m . — K o k o r n a k
A ila n t h u s g la n d u lo sa — T y g ry s ie A r m o r a c ia — C h rza n
oko A r n ic a m o n t. — P o m o r n ik g ó rs k i
A ju g a r e p t a n s — G q d z ie l A r t e m is ia v u lg . — B y lic a
A lc h e m illa v u lg a r is — D z ie w ię c io r ­ A ru m m a c u l. — O b r a z k o w ie c p o s­
n ik p o lit y
A le t r is fa r in o s a — M ą c z n ic a w ł a ­ A ru m t r ip h y llu m — O b r a z k o w ie c
ś c iw a in d .
A lf a lf a — Lu cern a A s a fo e t id a — C z a r c ie ła jn o
A lis m a P la n t a g o — B a b k a w o d n a A s a ru m e u ro p . — K o p y t n ik
A lliu m c e p a — C e b u la A s c le p ia s s y r i a c a — T r o je ś ć p o sp o ­
A lliu m s a t i v . — C zo snek lit a
A ln u s s e r r u l a t a — O ls z y n a A s c le p ia s tu b e r . — T r o je ś ć b u l­
A lo e — A lo e s w ia s t a
A ls ln e m e d ia — M o k rz y c a A s p a ra g u s o ff. — S z p a ra g
A ls t o n ia c o n s t r . — D w u c z u b z w ę ­ A s p e ru la o d o r. — M a r z a n k a w o n n a
żony A s p ld iu m f i l i x m as — P a p ro ć s a m c z a

16* 243
 B a p t is ia t in c t . — B r a t w a b a r w ie r ­ C e a n o th u s a m e r ic . — P u z y rn ik
ska a m e ry k a ń s k i
B a s ilic u m — B a z y le k C e d ro n — D rz e w o c e d ro w e
B e lla d o n n a — P o k r z y k , W il c z a C e n ta u r iu m — T y s iq c z n ik
ja g o d a C e t r a r i a is l. — M ech is la n d s k i
B e llis p e re n n is — S t o k r o t k a C h a m o m illa — R u m ia n e k
B e rb e ris v u lg . — K w a ś n ic a p o sp o ­ C h e ir a n t h u s c h e ir i — la k p o s p o lity
lit a C h e lid o n iu m — Ja s k ó łc z e z ie le
B e rb e ris a q u ifo l. — M a h o n ia C h e n o p o d iu m a m b r o s . — K o m o s a
B e to n ic a — B u k w ic a wonna
B e tu la a lb a — B r z o z a b ia ła C h e n e p o d iu m a n th e lm . — K o m o s a
B ig n o n ia c a t a lp a — S u rm a s e rc o - p r z e c iw c z e r w io w a
U s tn a C h e n e p o d iu m o lid u m — K o m o s a
B o ld o — O r c z a w o n n a cuchnąca
B o le tu s l a r ic i s — H u b a m o d rz e ­ C h im a p h ila u m b e l. — p o m o c n ik
w io w a o k ó łk o w y
B o le tu s s a t a n a s . — H u ba s z a t a ń s k a C h in a — K o r a c h in o w a
B o le tu s s u a v e o le n s .— H u b a w i e r z ­ C h io n a n th u s v ir g . — Ś n ie g o w ie c
bow a w ir g .
B o rra g o o f fic . — O g ó r e c z n ik C ic h o r iu m — P o d ró ż n ik
B o v is t a ly c o p e r d o n . — K u r z a w k a C ic u t a v ir o s a — P ie t r a s z n ik p ia m .
B r a s s ic a o le r. — K a p u s t a g łó w . C im ie ifu g a — P lu s k w ic a
B r y o n ia a lb a — P rz e s tę p b ia ły C in a — C y t w a r
B u cco — G r u c z lin C J n e r a r ia m a r it . — B ia łu n nad­
B u x u s s e m p e r v ir c n s . — B u kszp an m o rs k i
C in n a m o m u m — C y n a m o n
C a c tu s g r a n d ifl. — O tq g w ie lk o k w . C is t u s c a n a d . — P o sło n ek k a n a ­
C a la b a r . — W y ro c z y n d y js k i
C a la d iu m se g u in u m — O b r a ź n ic a C it r u s v u lg . — P o m a ra ń c z o w e
ja d o w it a d rz e w o
C a la m u s a ro m . — T a t a r a k C le m a t is r e c t a — P o w o jn ik p ro s ty
C a le n d u la — N a g ie te k C le m a t is v it a lb a — P o w o jn ik leśny
C a lla a e t h io p ic a — G r z y b ie n ie c C o c a — K r a n s o d r z e w p o s p o lity
m u rz y ń s k i C o cc u lu s — R y b it r u t k a p o p ie la ta
C a lt h a p a lu s t r is — K a c z e n ie c C o c h le a r ia o ff. — W a r z ę c h a le k .
C a n n a b is in d ic a — K o n o p ie in d . C o ffe a — K a w o w ie c
C a n n a b is s a t i v a — K o n o p ie C o la — O r z e s z n ik
C a n n a g la u c a — T r z c in o k w ia t C o lc h ic u m — Z im o w it
C a p sic u m a n n u u m — P ie p r z tu r e c k i C o li Inson i a c a n a d . — Z r o n k a k a n a d .
C a rd u u s b e n e d ic t. — B e r n a r d y n k a C o lo c y n th is — J a b łk o z a m o rs k ie
C a rd u u s m a r . — K o s tro p a c z C o m o c la d ia — K o m o k la d la
C a r i c a p a p a y a — F ig o w ie c C o n d u ra n g o — T o in a o k rą g ło -
C a ru m c a r v i — K m in e k lis t n a
C a s c a r a s a g r a d a — S z a k ła k P u rs h a C o n iu m m a c. — P ie t r a s z n ik p la ­
C a s t a n e a v e s c a — K a s z t a n ja d a ln y m is ty
C a u lo p h y llu m t h a l i c t r . — G l i k a ru - C o n v a l l a r i a m a j. — K o n w a lia
* te w k o w a ta C o n v o lv u lu s a r v . — P o w ó j p o lny

2U
C o ria n d r u m s a tiv . — K o le d n e r E u p a to r iu m cannab. — S a d z ie c
C o r y d a lis fo rm . — D y m n ic a z a w s z e E u p a to r iu m p e rf. — S a d z ie c a m e ­
z ie ln a ry k a ń s k i
C o to — B a w e in ic a E u p h o r b ia c y p a r. — O s tro m le c z
C r a t a e g u s — G łó g p o s p o lity c y p ry s .
C ro c u s — S z a f r a n E u p h ra s ia o ff. — Ś w ie t lik
C ro to n tlg liu m — B ie g u le c E v o n y m u s a t r o p u r p . — T r z m ie lin a
C ub eba — Kubeba s z k a r ła t n a
C u c u r b it a pepo — D y n ia
C u p re ss u s s e m p e r v . — C y p ry s F a rfa ra — P o d b ia ł
C u ra re — K u ra ra F i l i x — P a p r o t n ik s a m c z y
C y c la m e n e u ro p . — G d u la F o e n ic u lu m v u lg . — K o p e r w ło s k i
C y n a r a s c o l. — K a rc z o c h F o e n u m g ra e c . — K o z ie r a d k a p o ­
C y p rip e d iu m p ub . — O b u w n ik o m ­ s p o lita
szo n y F r a g a r ia v e sc a — P o z io m k a
C y t is u s la b u rn u m — S z c z o d rz e n ie c F ra n g u la — K r u s z y n a
w ie lk o k w ia t o w y F r a x in u s — Je sio n
Fucus v e s ic . — D q b m o rs k i
D a m ia n a — Z ło t o k la r o z ju s z a ją c a F u m a r ia o ff. — D y m n ic a
D a p h n e m e z e r. — W ilc z e ły k o
D ic ta m n u s alb u s — Ja s ie n ie c G a la n g a — G a łg a n
D ig it a lis p u rp . — N a p a r s t n ic a c z e r ­ G a le o p s is — P o z ie w n ik p o lny
wona G a liu m a lb u m — M a r z a n n a p o ln a
D i g it a lis lu t . — N a p a r s t n ic a i ó ł t a G a liu m a p a r in e — Lep czyca
D io s c o re a v illo s a — P o c h rz y n k o s ­ G a u lt h e r ia p ro c . — S t a r z ę ś la
m a ty G e lse m lu m — Ja ś m in ż ó łt y
D ip s a c u s s i l v . — S z c z e ć le ś n a G e n is t a t in c t . — Ja n o w ie c b a r­
D o lic h o s p r u r . — Ś w ie rz b ie ć w ie r s k i
D r o s e r a — R o s ic z k a G e n t ia n a — G o ry c z k a
D u b o is ia — D u b o iz ja G e ra n iu m m ac. — B o d z is z e k p la ­
D u lc a m a r a — S ło d k o g ó rz m is ty .
G e ra n iu m ro b . — B o d z is z e k
E c h in a c e a a n g . — J e ż o w ie c a m e r y ­ G e u m r i v a le — K u k lik z w is ły
kański G e u m u rb a n u m — K u k lik p o s p o lity
E la t e r iu m — T ry sk a c z G in s e n g — Ż e ń -s z e ń
E p h e d ra v u lg . — P r z ę ś la p o sp o l. G le c h o m a h e d e r. — K u r d y b a n e k
E q u is e tu m a r » . — S k rz y p p o ln y G ly c y r r h iz a g la b . — L u k r e c ja
E q u is e tu m lim . — S k rz y p w o d n y G n a p h a liu m a re n . — K o c a n k a
E r lc a v u lg . — W r z o s G n a p h a liu m p o lyc e p h . — K o c a n k a
E rig e ro n a c re — P r z y m io t n ik o s tr y w ie lo g ło w a
E rig e ro n c a n a d . — P r z y m io t n ik G o s sy p iu m h e rb a c . — B a w e łn a
kanad. G r a n a t u m — Z ia r n o w ie c le k a r s k i
E r io d ic ty o n c a lif . — Ś w ię te z ie le G r a t i o l a — Ł a s k a w n ik le k .
E ry n g iu m a q u a t . — M ik o ła je k w o d ­ G r in d e lia ro b . — G r in d e lia k a lif o r .
ny G u a ja c u m o ff. — G w a ja k o w ie c le ­
E ry n g iu m m a r it . —M ik o ła je k m o rs k i k a rs k i
E u c a ly p tu s — E u k a ly p tu s G u a ra n a — G w a ra n n a

245
H a m a m e lis — O c z a r L e v is t ic u m o ff. — Lu b czyk
H e d e o m a p u leg . — M ile ń p o le jo - L ia t r i s s p ic a t a — B e z m ia n k ło so w y
w a ty L iliu m t i g r . — L i l i a t y g r y s ia
H e d e ra h e lix — B lu s z c z L in a r i a — L n ic a
H e lla n th e m u m v u lg . — P o sło n e k L iq u i r i t i a L u k r e c ja
p o s p o lity L o b e lia in f l. — S t r o ic z k a w y d ę ta
H e lia n t h u s a n n u u s — S ło n e c z n ik L o liu m te m u l. — Ż y c ic a
H e lle b o ru s n ig e r — C ie m ie r n ik L u p u lin u m — C h m ie l (w ło s k i g ru c z .
c za rn y k w ia t o s t a n u )
H e lo n ia s d io ic a — C ie m ie r z y c a L yc o p o d iu m c la v . — W id ła k
ż ó łt a L yco p u s v ir g . — K a r b ie n ie c w ir g .
H e p a t ic a t r ilo b a — P r z y la s z c z k a L y s im a c h ia n u m m u l. — S t o w rz o d a
H e r n ia r la g la b r a — P o to c z n ik g ła d k i L y th ru m s a lic . — W ie r z b n ic a
H ie r a c iu m p ilo s e lla — K o sm aczek
H y d r a s t is c a n a d .— G o r z k n ik k a n a d . M a jo r a n a — M a je ra n e k
H y d ro c o ty le a s ia t . — W o d n ik a z ja t . M a lv a sil v . — Ś la z leśn y
H y o sc y a m u s n ig e r . — L u le k p o sp o l. M a n c ln e lla — K o n is z a ł
H y p e ric u m p e rf. — D z iu r a w ie c M a rru b iu m a lb . — S z a n t a b ia ła
M a ru m v e ru m — O ż a n k a k o c ia
Ib e r ls a m a r a — T o b o łe k g o rz k i M a tic o — K w ie c is t e k (liś c ie )
Ig n a t ia — Ig n a c ja g o r z k a M e lilo tu s o ff. — N o s t r z y k le k a r s k i
lle k s a q u ifo l. — O s t r o s k r z e p p o sp o l. M e liss a o ff. — R o jo w n ik le k a r s k i
In u la h e le n . — O m a n p o s p o lity M e n th a p ip . — M ię ta p ie p rz o w a
Ip e c a c u a n h a — W y m io t n ic a M e n th a p u le g . — M ię t a p o le jo w a
Ir is g e r m a n ic a — K o s a c ie c n ie ­ M e n y a n th e s t r if o l . — B o b re k t r ó j-
m ie c k i lis t n y
Ir is v e r s ic o lo r . — K o s a c ie c p s t ry M e r c u r ia lis a n n u a — S z c z y r
M e r c u r ia lis p e re n n is — P ło d z is z
Ju g la n s c in e r e a — O rz e c h p o p ie l. M e z e re u m — W ilc z e ły k o
J u n ip e ru s c o m m u n . — Ja ło w ie c M ille fo liu m — K r w a w n ik
J u s t i t i a a d h a t . — G a r lic z k a M it c h e lla re p n e s — W o d z le lln a
c z o łg a ją c a
K a lm ia — D o ro d n ia s z e r o k o lis t n a M o m o rd ic a b a ls . — B a ls a m k a
K a m a la — O k r e w k a ( g r u c z o ł k l) M o ru s n ig r a — M o r w a c z a r n a
K n a u t ia a r v . — D r y ja k w a p o ln a M u ira p u a m a — D r z e w o m ocy
K o so — K r a s o w a M y o s o tis a r v . — N ie z a p o m in a jk a
p o ln a
L a c t u c a v ir o s a — Ł o c z y g a j a d o w it a M y ric a c e r if .— W o s k o w n ic a a m e r y k .
L a m iu m a lb u m — J a s n o t a b ia ła M y rt u s c o m m . — M ir t
L a t h y r u s s a t i v . — G r o c h d z ik i M y r t illu s — C z e r n ic a
L a u ro c e ra s u s — W a w r z y n o w iś n ia
L a v a n d u la — L a w e n d a N a rc is s u s p se ud . — N ib y - n a r c is z e k
Le d u m — B a g n o N a s t u r t iu m a q u a t . — R z e ż u c h a
L e m n a m in o r. — R z ę s a wodna
L e o n u ru s c a r d . — S e rd e c z n ik N u p h a r l u t . — G r ą z ie l
L e p t a n d r a v ir g . — D o b rz y n e k w lr - N u x m o s c h a ta — G a ł k a m u szka­
g ln . to w a

246
Nux v o m ic a — K u lc z y b a (n a s ie ­ P o ly g o n a tu m o ff. — K o k o ryczk a
n ie ) P o lyg o n u m a v ie . — R d e s t p ta s i
N y m p h a e a o d o r. — G r z y b ie ń w o n ­ P o p ulus t r e m u i. — O s in a
ny P o t e n t illa a n s e r . — S r e b r n ik
P o t e n t illa to r m e n t . — D r z e w ia n k a
O e n a n th e c ro c . — G o łu c h a s z a f r a n . P r im u la v e r is — P ie r w io s n e k
O e n o th e r a b ie n n is — W ie s io łe k P ru n u s p a d u s — C z e r e m c h a
O le a n d e r — O le a n d e r P ru n u s s p in o s a — T a r n in a
O n o n is s p in o sa — W ilż y n a P s o ra le a b it u m . — K r o s t a w k a
O n o p o rd o n a c a n th . — P o p ło ch P u lm o n a r ia o ff. — P łu c n ic a
p o sp o l. P u ls a t illa — S a s a n k a
O p u n t ia v u lg . — O p u n c ja P y re th ru m — P ie r ś c ie n n ik
O rig a n u m v u lg . — L e b io d k a p o ­
s p o lita Q u a s s ia a m a r a — G o r z k n ia
O r n it h o g a liu m u m b e l. — Ś n io d e k Q u e b ra ch o — K w e b ra ch o
O rth o s ip h o n s t a m . — B a z y lia w ie l- Q u e rc u s — Dqb
k o k w ia t . Q u illa y a — M y d ło k a
O x a lis a c e to s e lla — S z c z a w ik
R a n u n c u lu s b u lb . — J a s k ie r b u lw .
P a e o n ia o ff. — P iw o n ia R a n u n c u lu s s c e le r. — J a s k ie r ja d o ­
P a n n a — P a p r o t k a w ie p r z y ń c o w a w it y
P a r e ir a b ra v a — N a ź w ir p ra w y R a p h a n u s — R z o d k ie w
P a r is q u a d r ifo lia — P s ia n k a c z t e r o ­ R a t a n h ia — P a s t w in
lis t n a R h a m n u s c a t h . — S z a k ła k
P a s s iflo ra in c a r . — M ę c z e n n ic a Rheum — R a b a rb a r
P a s t in a c a s a t . — P a ste rn a k R h o d o d e n ro n — R ó ż a n e c z n ik
Peganum h a rm . — R u t e w n ik Rhus a ro m a t. — S u m ak w o nny
P e ta s ite s — L e p ie ż n ik R h u s to x lc o d e n d ro n — S u m a k j a ­
P e tro s e lin u m — P ie t r u s z k a d o w it y
P h a la r is c a n a r . — O s t r z y c a k a n a r ­ R ic in u s c o m m u n . — R q c z n ik
kow a R o b in ia p se u d a c. — G r o c h o d r z e w
P h a se o lu s N a n u s — F a s o la R o s a c e n t. — R ó ż a s t u lis t n a
P h e lla n d rlu m a q u a t . — G o łu c h a R o s a c a n in a — D z ik a ró ż a
P h y s a lis a lk e k e n g i — M ie c h u n k a R o s m a rin u s o ff. — R o z m a ry n
P h y s o s tig m a v e n e n . — W y ro c z y n R u b ia t ln c t . — M a r z a n n a b a r w ie r ­
ja d o w it y ska
P h y to la c c a d e c. — S z k a r ła t k a R u m ex a ce t. — Szczaw p o s p o lity
P im p in e lla a lb a . — B ie d rz e n ie c R u ta — R u ta
P ip e r m e t h y s t. — P ie p r z u p a ja ją c y
P iru s m aiu s — Ja b ło ń S a b a d iila — K ic h a w le c
P is c id ia e r y t h . — R y b o łó w k a S a b a l s e r r u la t a — P a lm a k a r ło w a t a
P la n t a g o la n c e o l. — B a b k a w q s k a S a b in a — S a b in a
P la ta n u s o c c id e n t. — P la t a n za­ S a lix — W ie r z b a
chodni S a l v ia o f f. — S z a łw ia
P lu m b a g o e u ro p . — O ło w n lc a S a m b u c u s e b u lu s — H ebd
P o d o p h yllu m — B ie d rz y g a S a m b u c u s n ig e r — b e z c z a r n y
P o ly g a la a m a r a . — K r z y ż o w n ic a S a n g u in a r ia — K r w a w o z le l

247
 S a n g u is o rb a — K r w iś c ią g Tabacum — T y to ń
S a n ic u la — Z a n k ie l T a m a r in d u s — P o w id ln ik
S a n ta lu m a lb . — S a n d a ło w e d rz e w o T a m a r i x — W r z e ś n ia
S a p o n a r ia o f f. — M y d lik T a n a c e tu m v u lg . — W ro ty c z po­
S a r s a p a r illa — K o lc o w ó j s p o l.
S a s s a fra s — S a s a f r z a n T a r a x a c u m o ff. — M n is z e k
S a x if r a g a — Ł o m ik a m ie ń T a x u s b ace. — C is
S c a b io s a a r » . — Ś w ie r z b n ic a T e u c riu m sc o ro d .. — O ż a n k a le ś n a
S c a b io s a s u c c is a — C z a r c i kęs T h la s p i b u rs a P a s t . — T a s z n lk
S c illa — O s t r a w k a m o rs k a T h u ja — T u ja
S c o rd lu m — O ż a n k a c z o s n k o w a T h y m u s v u lg . — T y m ia n e k
S c o lo p e n d riu m — J ę z y c z n ik T i l i a e u ro p . — L ip a
S c r o p h u la r ia — T r ę d o w n ik T o r m e n t illa e r e c t a — K u r z e z ie le
S c u t e lla r ia — T a rc zy c a T r if o liu m a rv e n s e — K o n ic z y n a
S e c a le c o r n . — S p o ry s z p o ln a
Sed um a c re — R o z c h o d n ik o s try T r i ll iu m p e n d u l. — T r o ja k z w is ły
S e m p e rv iv u m t e c t . — R o jn ik T r i t ic u m re p e n s . — P e rz
S e n e c io Ja c o b . — J a k ó b k a
S e n e g a — K r z y ż o w n lc a a m e r y k . U lm u s c a m p . — W i ą z
Senna — Senes U r t ic a — P o k rz y w a

S e rp y llu m — M a c ie r z a n k a U s t ila g o m ayd. — Ś n ie ć k u k u ry ­

S in a p is n ig r a — G o r c z y c a dzow a
S o la n u m n ig r . — P s ia n k a p ospo l. U v a u rs i — M ą c z n ic a
S o lan u m t u b e r . — Z ie m ia k
V a le r ia n a — W a le r ia n a
S o lid a g o v ir g . a u r . — Z ło t a ró z g a
V e ra tru m a lb . — C ie m ie r n ik b ia ły
S o rb u s a u c u p . — Ja rz ą b
V e r a t r u m v i r . — C ie m ię ż y c a
S p a r t iu m s co p . — Ż a r n o w ie c
V e rb a s c u m — D z ie w a n n a
S p lg e lia a n t h e l. — C z e r w i t r u j
V e rb e n a o f f. — W e r b e n a
S p ir a e a u lm . — T a w u ła
V e r o n ic a — O ż a n k a
S ta c h y s r e c t a — Ź y w ic z k a
V ib u rn u m o p u lu s — K a li n a
S t a p h is a g r ia — O s t r ó ik a o s tr a
V in e a m in o r. — B a r w in e k
S t e l l a r ia m ed . — M o k rz y c a
V io la o d o r a t a — F io łe k
S t ic t a p u lm . — P łu c n ic a
V io la t r ic ó lo r . — B r a t e k p o lny
S t ig m a t a m a y d . — Z n a m io n a k u ­
V is c u m a lb u m — Je m io ła
k u ry d z y
S t if lin g ia s iI v . — M a ś c ie r z le śn a X a n t h o x y lo n — Ż ó łt o d r z e w a m e r .
S tra m o n iu m — B ie lu ń k ę d z ie r z a w y
S t ro p h a n tu s h is p . — S t r o f a n t u s Y e r b a s a n t a — Ś w ię t e z ie le
S u m b u lu s m o sc h . — P iim ie ń Y u c c a F ila m e n t . — Ju k a
S y m p h y tu m — Ż y w o k o s t
S y z y g iu m ja m b o l. — C z a p e t e k Z in g ib e r — Im b lo r

248