Professional Documents
Culture Documents
Neraca Energi 8: Input Output
Neraca Energi 8: Input Output
B. NERACA ENERGI
8
5&6 1
2
ROTARY KILN 3
4
9
Keterangan :
Input Output
1 = Panas Sensibel Rawmix / 5 = Panas Sensibel Klinker Out
Kiln Feed
2 = Panas Sensibel Batubara 6 = Panas Sensibel Exhaust Gas
3 = Panas Sensibel Udara In 7 = Panas Penguapan H2O
4 = Panas Pembakaran Batubara 8 = Panas Sensibel Debu
9 = Panas Hilang pada Kalsinasi
10 = Panas Pembentukan Klinker
Udara 0,237 23 0
Sumber :
107
SiO2
Cp SiO2 = 10,95 + 0,0055 T (Perry,2008:133)
T2(10,95 + 0,0055
= T1 ʃ (T2 - T1)
T) dT
0,0055
= 10,95 (T2 - T1) + (T2² - T1²)
2
0,0055
10,95 (1120 - 303) K + (1120² - 303²) K
= 2
817 K
= 14,86 kcal/kmol K
Q SiO2 = n x cp x ΔT
= 675,9 kmol x 14,862 kcal/kmol K x 817 K
= 8.203.394,12 kcal
Al2O3
Cp Al2O3 = 22,080 + 0,00897 T - 522500 /T² (Perry,2008:129)
T2 (22,08 + 0,008971 T - 522500 /T²) d T
= T1 ʃ (T2 - T1)
0,008971 -522500
= 10,95 (T2 - T1) + (T2² - T1²) -
2 (T2 - T1)
0,009 -522500
10,95 (817) K+ (1120² - 303²) -
= 2 817 K
817 K
= 18,11 kcal/kmol K
Q Al2O3 = n x cpx ΔT
= 138,8 kmol x 18,11 kcal/kmol K x 817 K
= 2.053.158,36 kcal
Fe2O3
Cp Fe2O3 = 24,720 + 0,016 T- 423400 /T² (Perry,2008:131)
T2 (24,72 + 0,016 423400 /T²) d T
= T1 ʃ (T2 - T1)
T-
0,016 -423400
= 24,720 (T2 - T1) + (T2² - T1²) -
2 (T2 - T1)
0,016 -423400
24,72 (817) K+ (1120² - 303²) -
= 2 817 K
817 K
= 36,74 kcal/kmol K
109
Q Fe2O3 = n x cpx ΔT
= 59,89 kmol x 36,547 kcal/kmol K x 817 K
= 1.796.456,94 kcal
CaCO3
Cp CaCO3 = 19,70 + 0,012 T- -307600 /T² (Perry,2008:131)
Q CaCO3 = n x cp x ΔT
= 85,55 kmol x 20,159 kcal/kmol K x 817 K
= 1.408.365,44 kcal
MgCO3
Cp MgCO3 = 16,9 kcal/kmol K (Perry,2008:132)
Q MgCO3 = n x cp x ΔT
= 1,41 kmol x 16,9 kcal/kmol K x 817 K
= 19.465,83 kcal
CaO
Cp CaO = 10 + 0,00484 T- 108000 /T² (Perry,2008:129)
T2 (10 + 0,00484 108000 /T²) d T
= T1 ʃ T-
(T2 - T1)
0,00484 -108000
= 10 (T2 - T1) + (T2² - T1²) -
2 (T2 - T1)
0,005 -108000
10 (817) K+ (1120² - 303²) -
= 2 817 K
817 K
= 10,16 kcal/kmol K
Q CaO = n x cp x ΔT
= 2.160,35 kmol x 10,16 kcal/kmol K x 817 K
= 17.926.924,90 kcal
MgO
Cp MgO = 10,86 + 0,001197 T- 208700 /T² (Perry,2008:132)
= T1 ʃT 2 (10,86 + 0,001197
(T2 - T1)
T - 208.700 /T²) d T
110
Q MgO = n x cp x ΔT
= 38,85 kmol x 11,173 kcal/kmol K X817 K
= 354.468,39 kcal
K2O
Cp K2O = 83,62 kcal/kmol K (Perry,2008:152)
Q K2O = n x cp x ΔT
= 12,205 kmol x 83,6 kcal/kmol K x 817 K
= 833.373,96 kcal
SO3
Cp SO3 = 67,65 + 0,211 T- 0,001 /T² (Perry,2008:132)
T2 + 0,211 0,001 /T²) d T
= T1 ʃ (67,647 T-
(T2 - T1)
0,211 -0,001
= 67,65 (T2 - T1) + (T2² - T1²) -
2 (T2 - T1)
0,211 -0,001
67,65 (817) K+ (1120² - 303²) -
= 2 817 K
817 K
= 67,65 kcal/kmol K
Q SO3 = n x cpx ΔT
= 16,587 kmol x 67,647 kcal/kmol Kx817 K
= 916.265,01 kcal
Q = m x Cp x ΔT
= 8.830 kg x 0,278 kcal/kgᵒC x 32 K
= 78.063,9779 kcal
Q O2 = n x cp x ΔT
= 181,172 kmol x 5,801 kcal/kmol K x 2 K
= 2.102,13 kcal
2 2
Cp N2 = A x B/2 (Tin + Tref) + C/3 ( Tin + ( Tin x Tref ) + Tref )
0,00139 -0,0000069
2 2
= 6,457 2 608 + 3 (303 + (305 x 303) + 303 )
= 2,091 kcal/kmol K
Q N2 = n x cp x ΔT
= 681,550 kmol x 2,091 kcal/kmol Kx2K
= 2.849,97 kcal
Q total Primary Air = Q O2 + Q N2
= 4.952,10 kcal
2 2
Cp N2 = A x B/2 (Tin + Tref) + C/3 ( Tin + ( Tin x Tref ) + Tref )
0,00139 2 2
= 6,457 1464 + -0,0000069 (1163 + (1163 x 301) + 301 )
2 3
= 2,445kcal/kmol K
Q N2 = n x cp x ΔT
= 2.134,371 kmol x 2,218 kcal/kmol K x 948 K
= 4.657.425,19 kcal
Q total Secondary Air = Q O2 + Q N2
= 12.861.958,9 kcal
CaO
Cp CaO= 10 + 0,00484 T - 108000 /T² (Perry,2008:129)
T2 (10 + 0,00484 T - 108000 /T²) d T
= T1 ʃ (T2 - T1)
0,00484 -108000
= 10 (T2 - T1) + (T2² - T1²) -
2 (T2 - T1)
0,005 -108000
= 10 (1072) K + (413² - 301²) K -
2 1072 K
1072 K
= 14,15 kcal/kmol K
Q CaO = n x cp x T
= 2617,060 kmol x 14,145 kcal/kmol K x 1072 K
= 39683807,03 kcal
MgO
Cp MgO = 10,86 + 0,001197 T- 208700 /T² (Perry,2008:132)
T2 (10,86 + 0,001197 208700 /T²) d T
= T1 ʃ T-
(T2 - T1)
0,001197 -208700
= 10,9 (T2 - T1) + (T2² - T1²) -
2 (T2 - T1)
0,001 -208700
10,86 (1072) K+ (413² - 301²) K -
= 2 1072 K
1072 K
= 12,04 kcal/kmol K
Q MgO = n x cp x ΔT
= 66,295 kmol x 12,04 kcal/kmol K x 1072 K
= 855909,16 kcal
SiO2
Cp SiO2 = 10,95 + 0,0055 T (Perry,2008:133)
T2 (10,95 + 0,0055
= T1 ʃ (T2 - T1)
T) dT
0,0055
= 10,95 (T2 - T1) + (T2² - T1²)
2
0,0055
= 10,95 (1373 - 303) K + (413² - 301²)
2
1072 K
= 15,53 kcal/kmol K
Q SiO2 = n x cp x ΔT
= 799 kmol x 15,53 kcal/kmol Kx 1072 K
= 13307730,11 kcal
Al2O3
Cp Al2O3 = 22,08 + 0,00897 T - 522500 /T² (Perry,2008:129)
T2 (22,08 + 0,008971 522500 /T²) d T
= T1 ʃ (T2 - T1)
T-
0,008971 -522500
= 22,08 (T2 - T1) + (T2² - T1²) -
2 (T2 - T1)
0,009 -522500
22,08 (1072) K+ (413² - 301²) K -
= 2 1072 K
1072 K
Cp Al2O3 = 30,04 kcal/kmol K
Q Al2O3 = n x cpx ΔT
= 112,029 kmol x 30,04 kcal/kmol K x 1072 K
= 3607457,75 kcal
Fe2O3
Cp Fe2O3 = 24,72 + 0,016 T- 423400 /T² (Perry,2008:131)
T2 (24,72 + 0,016 T- 423400 /T²) d T
=
T1 ʃ (T2 - T1)
0,016 -423400
= 24,72 (T2 - T1) + (T2² - T1²) -
2 (T2 - T1)
0,016 -423400
24,72 (1072) K + (413² - 301²) K -
= 2 1072 K
1072 K
= 38,48 kcal/kmol K
Q Fe2O3 = n x cpx ΔT
= 47,217 kmol x 38,48 kcal/kmol K x 1072 K
= 1947752,27 kcal
K2O
Cp K2O = 83,62 kcal/kmol K (Perry,2008:152)
Q K2O = n x cp x ΔT
= 10,401 kmol x 83,6 kcal/kmol Kx 1072 K
= 932345,74 kcal
SO3
Cp SO3 = 67,65 + 0,211 T- 0,001 /T² (Perry,2008:132)
T2 + 0,211 0,001 /T²) d T
= T1 ʃ (67,65
(T2 - T1)
T-
0,211 -0,001
= 67,65 (T2 - T1) + (T2² - T1²) -
2 (T2 - T1)
0,211 -0,001
67,65 (1072) K + (413² - 301²) K -
= 2 1072 K
1072 K
= 244,25kcal/kmol K
Q SO3 = n x cp x ΔT
= 28,645 kmol x 244,254 kcal/kmol K x 1072 K
= 7500479,94 kcal
Tabel B.12. Panas Sensibel Komponen Klinker
Komponen Q (Kcal)
SiO2 13307730,1
Al2O3 3607457,75
Fe2O3 1947752,27
CaO 39683807,0
MgO 855909,16 s
K2O 1947752,273
SO3 7500479,94
Total 68850888,5
Q (laten) = m x λ
= 7794,60 kg x 539,83 kkal/Kg
= 4207783,490 kkal
Panas Gas Buang Kiln = Panas gas buang total - panas laten H2O BB
= 24392951,67 - 519860 kcal
= 23873092,17 kcal
Q Debu = m x cp x ΔT
= 12693,35 kg x 0,2 kcal/kg C x 825 ⁰C
= 2579257,65 kcal
9 Panas Reaksi Kalsinasi
a. Q Kalsinasi CaCO3
Produk
T Kalsinasi (T1) = 1473 K
T Klinker (T2) = 1373 K
CaO
Cp CaO = 10 + 0,00484 T- 108000 /T² (Perry,2008:129)
T2 (10 + 0,00484 T- 108000 /T²) d T
= T1 ʃ (T2 - T1)
0,00484 -108000
= 10 (T2 - T1) + (T2² - T1²) -
2 (T2 - T1)
0,005 -108000
= 10 -(100) K+ (1373² - 1473²) -
2 -100 K
-100 K
= 13,91 kcal/kmol K
Q produk = n x cp x ΔT
= 2619,30 kmol x 13,91 kcal/kmol K x -100 K
= -3644152,09 kcal
Reaktan
T Kiln Feed (T1) = 1073 K
T Kalsinasi (T2) = 1473 K
CaCO3
Cp CaCO3 = 19,698 + 0,012 T - -307600 /T² (Perry,2008:131)
T2 (19,698 + 0,012 T - -307600 /T²) d T
= T1 ʃ (T2 - T1)
0,012 -307600
19,698 (T2 - T1) + (T2² - T1²) -
= 2 (T2 - T1)
380 K
0,012 -307600
19,698 400 K+ (1473² - 1073²) K -
= 2 400 K
400 K
= 17,199 kcal/kmol K
Q reaktan = n x cp x ΔT
= 161,95 kmol x 17,199 kcal/kmol K x 400 K
= 1114093,56 kcal
0,001 -208700
10,86 -(100) K+ (1373² - 1473²) -
= 2 -100 K
-100 K
= 33,433331 K kcal/kmol K
Q MgO = n x cp x ΔT
= 63,539 kmol x 33,43 kcal/kmol K x-100 K
= -212431,86 kcal
Reaktan
T Umpan Kiln (T1) = 1073 K
T Kalsinasi (T2) = 1473 K
MgCO3
Cp MgCO3 = 16,9 kcal/kmol K (Perry,2008:132)
Q reaktan = n x cp x ΔT
= 4,78 kmol x 16,9 kcal/kmol K x 400 K
= 32308,30 kcal
o
ΔH R = Panas Penguapan H2O + Panas dari Pembakaran Batubara
= 4727642,99 + 142686215 kcal
= 147413858,35 kcal 47,0
ΔH o
RT = ΔH R + ΔHP - ΔHR
= 147413858,35 + -10176020 - 14989921,34 kcal
= 122247917,3 kcal