Introdukson

ANG PAGTAGUYOD NG WIKANG PAMBANSA SA MAS MATAAS NA ANTAS NG EDUKASYON AT LAGPAS

PA
MGA IMPORMASYON PATUNGKOL SA WIKANG PAMBANSA
FILIPINAS
Gaya ng iba ay binubuo ng ibat’ íbang nasyonalidad at wikang katutubo.
WIKA
• Mabisang bigkis sa pagkaka isa at pagkakaunawaan.
• Sumisibol sap damabmdaming ng pagkakaisa ng mga mamamayang may iba ibang wikang
katutubo.
• Katulong ng pa mbansang awit at iba pang sagisag sa pagtatag ng pambansang paimahalaan.
• Dumaan sa hindi mabilang na kontrobersya hanggang ngayon.
• Isang masistemang balangkas (HENRY GLEASON).
MGA ISYUNG PANGWIKA
UNANG USAPIN
Ang napagkaisang pasiya sa 1934 kumbensyong konstitusyunal na pumili ng isang katutubong
wika bilang batayan ng wikang pambansa ay gawa ng nasyonalista at kontra-kolonyalista. Hindi
nagkasundo ang mga delegao sa Kombensong Konstitusonal kung aling katutubong wika ang dapat na
ideklarang wikang Pambansa. Dahil sa talumpati ni Felipe R. Jose noong Agosto 13, 1934 liamadong ang
tagalog ang katutubong wika. Maraming katutubo ang salungat rito nangunguna ang nagpasok sa
Sebwano at Ilokano. Ang mga ito ang humati sa nasonalismong pangwika noong 1934, muli noong 1972,
at hanggang ngaon, lalo na sa likod ng panukalang Federalismo Pampoltika (Almario,2015)
IKALAWANG USAPIN
EXECUTIVE ORDER BILANG 210
Establishing the policy to strengthen the use of english language in the education system. Nilayon
ng naturang EO na palakasin ang ingles sa pamamagitan ng pagdaragdag ng mas maraming oras sa
paggamit nito bilang wikang panturo, bagay na kinwestyon sa Korte Suprema noong Abril 27, 2007.
Ninais palakasing ni Gng Arroyo ang wikang Ingles sa kadahilanang mahina sa Ingles ang mgt estudyante.
Ang soluson ng dating pangulo ay ang agarang pagpapalakas sa ingles bilang wikang panturo
Bukod dito ay inihain ngayon sa kongreso ang House Bill No. 5091 o “An Act to Strengthen and
Enhance the Use of English as the Medium of Instruction in the Educational System” ni Rep. Gloria
Macapagal-Arroyo sa Ikalawang distrito ng Pampanga.
IKATLONG USAPIN
Panukalang pagpaslang ng CHED sa Filipino, panitikan at Philippine Government and constitution
bilang mga asignatura sa kolehiyo.
MAHAHALAGANG PANGYAYARI
OKTUBRE 3, 2011
PLANO: pagbabawas ng gobyerno ng asignatura sa kolehiyo sa pagtataguyod ni Dr.David M. San Juan,
covernor ng Tanggol Wika.
PETISYON: urging CHED and DEPED to consider issuing immediate moratorium in the SHS/JHS and RGEC
which may cause abolition of Filipino Dept. in a number of university.
AGOSTO 29, 2012
walang asignaturang filipino sa presentasyon: bagong RGEC.
DEPED Asst. Tonisito M.C. Umali.
DISYEMBRE 7, 2012
POSISYON PAP EL: Isulong ang ating ikang pamabansang filipino, itaguyod and konstitusyunal na
karapatan ng filipino, ituro sa kolehiyo ang filipino bilang larangan at asignaturang may mataas na antas.
MAYO 31, 2013
RESOLUSYON: Pagtiyak sa katayuang akademiko bilang asignatura sa antas tersyarya.
HUNYO 28, 2013
CHED CMO NO. 20 SERIES OF 2013: Core courses sa bagong kurikulum sa antas ng tersarya sa ilalim ng
k12 at kumimpirma sa pagkawala ng filipino.
• READINGS IN THE PHIL. HISTORY
• CONTEMPORARY WORLD
• MATHEMATICS IN THE MODERN WOLRD
• ARTS APPRECIATION
• STS
• ETHICS
MARSO 3, 2014
BAGONG LIHAM PETISYON: Nakaaddres sa ched sa ngalan ni Dr. San Juan ng Tanggol Wika.
MAYO 23, 2014
RESOLUSYON: Humihiling sa CHED at kongreso at senado ng republika ng pilipinas, na agarang
magsasagawa ng mga hakbang upang isama sa bagong GEC sa antas tersyarya ang mandatory na 9 yunit
ng asignatur/ang filipino.
- NCCA AT NCLT -
HUNYO 20,2014
PASYA: Kapasyahan ng kalipunan ng mga komisyuner blg. 14-26 serye ng 2014 na naglilinaw sa tindig ng
KWF hinggil sa CHED Memorandum Blg. 20, s.2013
- KWF-
HUNYO 2, 2014
inisyatiba ni Dr. Antonio Contreras ay nakipagdiyalogo sa 2 komisyuner ng CHED.
HUNYO 16, 2014
napagkasunduan: sa pangunguna nina dr. san juan at dr. contreras at mga guro;
muling susulat ang mga guro sa ched para sa pormalidad na ireconviene ang technical panel/ technical
working group sa filipino at general education committee.
HUNYO 21, 2014
BIENVENIDO LUMBRERA: national artist at isa sa mga tagapagsalita sa konsultatibong forum na kung
saan nabuo ang tanggol wika.
HULYO 4, 2014
nagpatawag ng konsultasyon ang CHED ukol sa mga naisin ng tanggol wika
AGOSTO, 2014
DOKYUMENTARYO: sulong wikang filipino (panayam kay Dr. Lumbera) at sulong wikang filipino:
edukasyong filipino, para kanino?
ABRIL 15, 2015
G.R no. 217451: Nagsampa ng kaso ang tanggol wika sa korte suprema sa pangunguna ni Dr. Lumbrera.
kauna unahang buong petisyon.
ABRIL 21, 2015
T.R.O: kinatigan ng korte suprema ang petisyon ng tanggol wika makalipas ang isang linggo.
HULYO 18, 2016
CHED MEMO: CLARIFICATION ON THE IMPLEMENTATION OF CMO NO. 20 S. 2013 ‘GEC: HOLISTIC
UNDERSTANDINGS, INTELLECTUAL AND CIVI COMPETENCIES.
SETYEMBRE 23, 2016
ALYANSA: sa pamumuno ng departamento ng filipinohiya ng pup sa ngalan ni prop. marvin lai at
kaakibat ang tanggol wika nabuo ang tanggol kasaysayan tanglay ang layuning pagbalik ng asignaturang
kasaysayan sa hayskul.
HULYO 11, 2017
CHED memo: clarification on the offering of Filipino at panitikan courses in all higher education
programs.
Mula kay Dr. Patricia Licuanan na hindi lubusang napalaganap.
AGOSTO 9, 2017
OFFICE OF THE SOLICITOR GENERAL: natanggap ng tanggol wika ang isang “manifestation and motion”
mula sa korte suprema
AGOSTO 25, 2017
KMEd: pormal na nailatag sa pup ang kilos para sa makabayang edukasyon.
ANTAS NG WIKA
DI-PORMAL
LALAWIGANIN -pampook
HAL: Buang!

PORMAL
 PAMBANSA O LINGUA FRANCA
HAL. Sambayanan
 PAMPANITIKAN O PANG-RETORIKA
HAL: Kabiyak ng aking puso
Aralin 1
Varyasyon at Rehistro ng Wika
Sosyolingwistika
-Larangan na tumutukoy sa pagkakaiba ng wika o varayti at varyasyon ng wika.
VARAYTI NG WIKA
pagkakaroon ng natatanging katangian batay sa sosyo-sitwasyunal.
PERMANENTE
para sa tagapagsalita tagabasa
 DIYALEKTO
batay sa lugar, panahon at katayuan.
Tagalog ng Batangas – Ala e, ang bait naman niya!
Tagalog Nueva Ecija – Kainam-naman ng ugali niya.
Tagalog Pangasinan – Ang bait niya eh.
TATLONG DIMENSYON NG DIYALEKTO
*espasyo *panahon *katayuang sosyal
 IDYOLEK
-batay sa personal na kakanyahan
-permanenteng nang matatawag ang idyolek ng isang tao na may sapat na gulang (catford)
IDYOSINTRAPIKO- nagsisilbing tanda na tumutukoy sa paggamit ng partikular na bukabularyo ng
madalas.
1.) Naiibang tono sa pagbigkas ni Noli de Castro ng mga katagang, “Magandang Gabi Bayan!”
2.) Ang malumanay na pananalita ni Charo Santos Concio sa kanyang programang Maalala Mo Kaya.
3.) Ang maton at maangas na pagbabalita ng mga Tulfo brothers.

URI NG VARAYTI NG WIKA – CAFFORD 1965

PANSAMANTALA
-nagababago base sa sitwasyon na ginamagamit ang wika

TATLONG URI NG PANSAMANTALANG VARAYTI NG WIKA

 REHISTRO -Panlipunang papel na ginagampanan ng tagapgsalita sa oras ng pagpapahayag
SIYENTIPIKO
halimbawa:
Mga yugto ng halimbutod (the stages of mitosis)
1. mulyugto (prophase)
2. lakdawyugto (metaphase)
3. patidyugto (anaphase)
4. kintayugto (telophase)
5. silidkilos (cytokinesis)
PANRELIHIYON
1. yahwe
2. jehova
AKADEMIKO
1. guro
2. Literatura
 ESTILO -relasyon ng tagapagsalita sa kanyang kausa
*pormal * di-pormal *kolokyal
 MODE -midyum na ginagamit sa pagpapahayag.
*pasalita * pasulat
SPEECH COMMUNITY- Gamit na midyum ng mga vlogger o .blogger.
Tunay na makikita ang varyasyon ng wika sa pamamagitan ng:
• Mga taong bumubuo dito.
• Pakikipagkomunikasyon
• Interaksyon
• Katangian ng pananalita
• Katangiang sosyal.
 TEORYA AT PANANAW SA VARAYTI NG WIKA
Umusbong ang mga teorya ukol sa varayti ng wika sa ika-18 na siglo, na nabase sa repleksyon sa
katayuang panlipunan ng isang indibidwal at nitsa ng pagbuo ng mga teorya at konsepto kaugnay ng
pagtuturo at pakatuto ng wika

TEORYANG SOSYOLINGGWISTIKO
ang wika ay panlipunan at ang speech (lange) ay pang-indibidwal.
• ang wika ay isang kasangkapan ng sosyalisasyon. sapir 1949
• ang wika ay nagagawa lamang sa loob ng isang kolektibo. saussure 1915
PAGHAHALO NG VARAYTI, REHISTRO AT DIYALEKTO
CODE SWITCHING O PALIT-KODA
-isang nagsasalita na gumagamit ng ibat ibang varayti ayon sa sitwasyon
 conversational code switching – paggamit ng ibat ibang varayti sa iisang pangungusap.(tag-lish)
 palit-koda na sitwasyunal– batay sa pagbabago ng sitwasyon.
 (matatas sa ibat ibang diyalekto)
PANGHIHIRAM
-paraan kung saan naghahalo ang mga varayti na karaniwang nangyayari sa mga salitang walang
katumbas o kilala sa tawag na Lexical Borrowing.
DEFICIT-HYPOTHESIS (BERNSTEIN 1972)
pagkakaroon ng ibat ibang varayti/ rehistro, anyo ng wika na nagreresulta sa pagkakaroon ng
herarkiya ng wika.
VARIABILITY CONCEPT (LABOV 1972)
Taliwas sa deficit hypothesis. Natural na penomena ang pagkakaiba iba ng anyo at varayti ang
isang wika at mahalagang tignan ang ekwalidad ng bawat dito.
AKOMODASYONG TEORYA (HOWARD GILES 1982)
Pagkatuto sa pangalawang wika sa…
LINGUISTIC CONVERGENCE
-sa interaksyon ng tao nagkakaroon ng tendensiya na gumaya o bumagay sa pananalita ng
kausap para bugyang halaga ang pakikiisa.
LINGUISTIC DIVERGENCE
-pilit na iniiba ang pananalita para ipakita ang pagiging iba
INTERFERENCE PHENOMENON AT INTERLANGUAGE
-nakapokus sa wikang kasangkot
halimbawa:
cebuano-filipino: magkain na tayo (kumain na tayo)
DAGDAG IMPORMASYON
ARBITRARYO – kasunduan batay sa layunin
KULTURA – nagbibigay karakter sa isang lipunan
R.A 10533 – K-12 curriculum
R.A 10931 – free tuition fee
LOPE K. SANTOS – ama ng barirala
KOMISYON SA WIKANG FILIPINO – ahensya na nagsasagawa ng pananaliksik at paglinang ng wikang
pambansa
TANGGOL WIKA – alyansa na nangungunang ipagtanggol ang wika
SURIAN SA WIKANG PAMBANSA – ahensya na nagsasagawa ng pananaliksik at paglilinang sa wikang
katutubo
1896 – tagalog bilang opisyal na wika.
1835 – wikang pambansa na binatay sa wikang katutubo.
1837 – wikang pambansa batay sa tagalog.
1959 – pilipino bilang wikang pambansa.
1973 – hakbang tungo sa pormal na adapsyon sa iisang wika na tatawaging filipino.
1987-filipino bilang opisyal na wikang pambansa.