Professional Documents
Culture Documents
Dokument 91
Dokument 91
Dokument 91
Wymień główne (po 6): niziny, wyżyny, stare góry, młode góry, wyspy, półwyspy, morza,
rodzaje wybrzeży, jeziora, rzeki Europy.
a) Niziny
• Francuska
• Niemiecka
• Polska
• Wschodnioeuropejska
• Wielka Nizina Węgierska
• Nadkaspijska
b) Wyżyny
• Małopolska
• Wołyńska
• Środkoworosyjska
• Nadwołżańska
• Bawarska
• Masyw Centralny
c) Stare góry
• Ardeny
• Harz
• Góry Świętokrzyskie,
• Sudety
• Góry Skandynawskie
• Masyw Czeski
d) Młode góry
• Góry Betyckie
• Pireneje
• Alpy
• Apeniny
• Karpaty
• Bałkan
e) Wyspy
• Majorka
• Korsyka
• Rodos
• Lolland
• Krk
• Montecristo
f) Półwyspy
• Istria
• Mielin
• Westerplatte
• Półwysep Iberyjski
• Półwysep Bałkański
• Półwysep Skandynawski
g) Morza
• Morze Bałtyckie
• Morze Białe
• Może Czarne
• Może Jońskie
• Morze Grenlandzkie
• Morze Irlandzkie
h) Rodzaje wybrzeży
• fiordowe
• szkierowe (szerowe)
• riasowe
• dalmatyńskie
• mierzejowo-zalewowe,
• lidowo-lagunowe
i) Jeziora
• Ładoga
• Onega
• Wener
• Pejpus
• Wetter
• Śniardwy
j) Rzeki
• Wołga
• Dunaj
• Ural
• Dniepr
• Kama
• Wisła
2.Wymień strefy klimatyczne Europy i odpowiadające im typy klimatu.
a) Strefa klimatów umiarkowanych
-Klimat umiarkowany ciepły
• Morski
• Przejściowy
• Kontynentalny
• Morski
• Przejściowy
• Kontynentalny
• Subpolarny
c)Strefa klimatów zwrotnikowych
• Morski i pośredni
• Kontynentalny (suchy i skrajnie suchy)
#Klimat astrefowy - odmiany górskie
c) Kontynentalny
• Ten typ klimatu występuje w Europie Środkowej, gdzie ścierają się masy powietrza z
zachodu i ze wschodu.
• Masy powietrza znad kontynentu przynoszą mroźne zimy i upalne oraz suche lata
• Masy powietrza znad Atlantyku latem przynoszą opady i ochłodzenie, a zimną opady
i ocieplenie
• Duża zmienność pogody
• Latem temperatura przekracza 19°C
• Zimą spada poniżej 0°C
• Opady w ciągu roku wynoszą600 mm, wyraźnie wyższe opady są latem
e) Śródziemnomorski
a) Słowiańskie (13)
• Rosja
• Ukraina
• Polska
• Białoruś
• Czechy
• Słowacja
• Bułgaria
• Słowenia
• Chorwacja
• Serbia
• Czarnogóra
• Macedonia
• Bośnia i Hercegowina
b) Germańskie (10)
• Niemcy
• Anglia
• Irlandia
• Szkocja
• Dania
• Norwegia
• Szwecja
• Islandia
• Holandia
• Austria
c) Romańskie (7)
• Włochy
• Francja
• Hiszpania
• Portugalia
• Rumunia
• Szwajcaria (część mieszkańców)
• Belgia (część mieszkańców)
d) Bałtyckie (2)
• Litwa
• Łotwa
e) Ugrofińskie (3)
• Węgry
• Finlandia
• Estonia
5. Wymień grupy językowe w rodzinie języków indoeuropejskich.
a)Najmniejsze
• Watykan
• Monako
• San Marino
• Liechtenstein
• Malta
b) Największe
• Rosja
• Szwecja
• Hiszpania
• Francja
• Ukraina
• Austria
• Liechtenstein
• Szwajcaria
• Francja
• Niemcy
• Włochy
• Słowenia
• Hiszpania
• Portugalia
c) Państwa bałkańskie (9)
• Albania
• Bośnia i Hercegowina
• Bułgaria
• Czarnogóra
• Grecja
• Kosowo
• Macedonia
• Serbia
• Chorwacja
d) Państwa śródziemnomorskie (12)
• Gibraltar
• Hiszpania
• Francja
• Monako
• Włochy
• Malta
• Słowenia
• Chorwacja
• Bośnia i Hercegowina
• Czarnogóra
• Albania
• Grecja
e) Państwa skandynawskie (5)
• Norwegia
• Dania
• Szwecja
• Finlandia
• Islandia
• Dania
• Estonia
• Finlandia
• Litwa
• Łotwa
• Niemcy
• Rosja
• Szwecja
• Polska
• Kraj górzysty
• Obfitość ryb w wodach
• Dużo drzew np. sosna zwyczajna i świerk pospolity, lasy zajmują 37% Norwegii
• Na wybrzeżach występują niziny
• Około 70 tys. jezior
• Na zachodnim górzystym wybrzeżu Półwyspu Skandynawskiego utworzyły się
charakterystyczne formy terenu, tzw. fiordy, czyli długie, kręte, wąskie i głębokie
zatoki morskie, prostopadłe do wybrzeża. Powstały one w ten sposób, że do V-
kształtnych dolin rzecznych z gór wkraczały płynące jęzory lodowcowe, które
przekształcały dolinę w U-kształtną. Po ociepleniu klimatu, gdy lądolód stopniał,
podniósł się poziom wód oceanicznych, które zalały dolne odcinki przekształconych
dolin polodowcowych. Najdłuższe fiordy znajdują się w południowej części Półwyspu
Skandynawskiego nad Morzem Norweskim. Osiągają tam długość 220 km, głębokość
1249 m, np. Sognefjord.
• Kształtowanie terenu Norwegii jest wynikiem działania lodowców. Dominują tu
płaskowyże i góry
Gospodarka
c) Szwecja
Środowisko przyrodnicze
d) Dania
Środowisko przyrodnicze
e) Finlandia
Środowisko przyrodnicze
Gospodarka
• W Europie Zachodniej dominują niziny i wyżyny tworzące długie, ciągnące się niemal
przez cały region pasy krajobrazowe. Góry zajmują stosunkowo niedużą
powierzchnię.
• Od nizin Angielskiej i Francuskiej na zachodzie przez Nizinę Niemiecka do Niziny
Polskiej na wschodzie ciągnie się obszar położony poniżej 300 m n.p.m. Nie jest on
zupełnie płaski - w wielu miejscach ma urozmaiconą rzeźbę terenu ukształtowaną
podczas zlodowaceń plejstoceńskich. Liczne są wzgórza morenowe i jeziora.
• Drugi pas krajobrazowy tworzą wyżyny oraz stare góry, które powstały w czasie
orogenezy kaledońskiej i hercyńskiej i zostały odmłodzone podczas orogenezy
alpejskiej. Od zachodu tworzą go m.in. wyżyny i góry Wielkiej Brytanii i Irlandii,
Masyw Centralny, Ardeny, Wogezy, Średniogórze Niemieckie, Wyżyna Bawarska i
Sudety. Są to obszary geologicznie bardzo zróżnicowane, bogate w surowce
mineralne, zwłaszcza w węgiel kamienny.
• Trzeci pas to wysokie góry fałdowe powstałe w czasie orogenezy alpejskiej. Należą
do nich m.in. Alpy i Karpaty.
• Selekcja stad
• Podawanie wysokiej jakości pasz (poprawa efektywności chowu)
• Uszlachetnianie odmian uprawianych roślin
• Intensywniejsze nawożenie gruntów
• Wykwalifikowani rolnicy, posiadają dostęp do najnowszej wiedzy
• Znakomicie działa tam spółdzielczość, spółdzielnie organizują zaopatrzenie rolników
w nawozy i pasze, skupują mleko, ziemniaki i inne płody, a także przetwarzają
surowce rolne, eksportują 25% ogółu towarów rolno-spożywczych
• Wysoko rozwinięte technologicznie
• Ilość upraw wystarczająca dla państwa jak i na sprzedaż
• Bliskość rynku zbytu (Niemcy)
16. Dlaczego w Europie Południowej dominuje formacja roślinna - makia (co ją tworzy)?
Działalność ludzi spowodowała zmiany w naturalnych formacjach roślinnych regionu
śródziemnomorskiego. Przyczynił się do tego m.in. nadmierny wypas kóz i owiec na stokach
oraz wycinanie lasów. Drewno było cennym surowcem, a niektóre gatunki drzew, np. cedr
libański, nadawały się szczególnie do budowy statków. Roślinność naturalna nie mogła się
odrodzić i z czasem pojawiły się suche, twardolistne zarośla typu makia. Makia składa się z
karłowatych dębów, oleandrów, mirtów, jałowców, wawrzynów, wrzośców i pistacji.
17. Wymień najważniejsze cechy gospodarki Włoch.