Tijd van jagers en boeren

Tot 3000 voor Christus

V1B
 Begrippenlijst

Agrarisch: alles wat te maken heeft met het boerenleven.

Cultuur: het denken en doen van een bepaalde bevolkingsgroep.

Jagers-verzamelaars: de mensen in de prehistorie die op dieren

jaagden (mannen) en besjes en nootjes verzamelden (vrouwen/kinderen).
De jagers en verzamelaars reisden hun voedsel achterna.

Landbouwsamenleving: In de tijd van jagers en verzamelaars zijn de

mensen begonnen met jagen en verzamelen. De mensen trokken door het
land om genoeg eten te vinden. Zo hebben de mensen het overleefd. De
mannen jaagden en de vrouwen verzamelden en letten op de kinderen.
Daarna zijn de mensen op een vaste plek gaan wonen en toen ontstond er
de landbouw. Planten en dieren werden gefokt en geteeld. De landbouw is
dus een samenleving waarin alle mensen zich bezig houden met de
landbouw.
 Afbeeldingen

Agrarisch: Op dit plaatje zie je een tractor met een omploegmachine. De

afbeelding heeft te maken met het woord agrarisch, omdat het te maken
heeft met het boerenleven. De tractor ontstond aan het eind van de 19de
eeuw. Toen werd de tractor nog aangedreven door stoommachines. Deze
tractor wordt aangedreven door een verbrandingsmotor (dieselmotor) en
dat is uitgevonden aan het begin van de 20ste eeuw.

Cultuur: Deze afbeelding van vuurwerk hoort bij de Nederlandse cultuur.

Het is in Nederland traditie om met de overgang van oudjaar naar
nieuwjaar vuurwerk af te steken.
Jagers-verzamelaars: Op deze afbeelding zijn jagers te zien die op een
kudde buffels aan het jagen zijn. Ze gebruikten zelfgemaakte speren van
hout en ijzer. Deze afbeelding laat een groep jagers zien in de tijd van de
prehistorie.

Landbouwsamenleving: Deze afbeelding laat een landbouwsamenleving

zien. Er worden dieren gehouden en er worden gewassen op het land
verbouwd. De vrouwen zijn hier bezig met het maken van aardewerken
potten. De mannen zorgen voor het vee en bewerken het land. Vanaf
8000 voor Christus gingen mensen aan landbouw en veeteelt doen.
 Kenmerkende aspecten

1. De levenswijze van jagers-verzamelaars

De jagers en verzamelaars leefden in kleine groepen. Ze trokken
rond, sliepen in tenten en stopten ergens om te gaan jagen en
voedsel te zoeken. Als er geen dieren, vruchten en fruit meer
waren, reisden ze naar een ander gebied. Ze reisden hun voedsel
achterna. Ze gebruikten eenvoudig gereedschap zoals vuistbijlen.
Dit gereedschap werd gemaakt van hout, steen of botten.

2. Het ontstaan van de landbouw en landbouwsamenleving

De jagers en verzamelaars werden na lange tijd boeren. De manier
van leven veranderde. De boeren hielden kuddes schapen, geiten,
varkens en koeien. Ook verbouwden ze hun eigen granen en
peulvruchten. Aardewerk werd gebruikt om voedselvoorraden voor
de wintermaanden in te bewaren en om in te koken. Linnen en wol
waren nieuwe materialen waar kleding van werd gemaakt. Omdat
de boeren hun eigen vee hadden en hun eigen gewassen op de
akkers rond de boerderij verbouwden, hoefden ze niet rond te
trekken zoals de jagers-verzamelaars. De boeren bouwden stevige
huizen en leefden op dezelfde plek. Bij de landbouwsamenleving
gingen de boeren samenwerken als ze bijvoorbeeld een slechte
oogst hadden. En dat betekent landbouwsamenleving.

3. Het ontstaan van de eerste stedelijke gemeenschappen

Zodra de landbouw voldoende opbracht, konden sommigen zich
specialiseren in handel, ambacht of bestuur en godsdienst. Zij
vestigden zich in ommuurde nederzettingen.
Door de landbouwsamenlevingen ontstaan ook sociale verschillen
(door specialisatie van werk). Er ontstond een laag van geestelijken
en bestuurders.
Omstreeks 3000 v. Christus leven de meeste mensen in een
landbouwsamenleving.
 Chronologische volgorde

Tot 7 000 voor Christus

De tijd van de jagers en verzamelaars. Mensen reisden hun voedsel
achterna.

7 000 voor Christus

Akkerbouw en veeteelt werden voor het eerst bedreven.
Landbouwers ontdekten metalen die bij hoge temperaturen smolten:
koper en tin.

Van 7 000 voor Christus tot 3 000 voor Christus

In deze periode vond in Europa de overgang plaats van jagen en
verzamelen naar landbouw.

2 500 voor Christus

In het Midden-Oosten werd ontdekt dat koper en tin samen een beter
metaal opleveren: brons.

1 500 voor Christus

Er werd een harder metaal ontdekt en gebruikt: ijzer.