EDUG-523 (Ακροατήριο 31):Ψυχομετρικές Μέθοδοι στην Ειδική

Εκπαίδευση

Εβδομάδα 1-4

Λαχανά Χαρίκλεια

U184N1804

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 1

Να γίνει ανασκόπηση της βιβλιογραφίας και να βρεθούν 3 τεστ που

χρησιμοποιούνται σε ψυχο-εκπαιδευτικές αξιολογήσεις στον
Ελληνικό χώρο.

Τα τεστ χρησιμεύουν σε διάφορους τομείς, όπως είναι η ταξινόμηση , η

διάγνωση και ο προγραμματισμός θεραπείας. Η διάγνωση δεν είναι απλή
υπόθεση και κανένα τεστ ή συνδυασμός πολλών τεστ δεν μπορεί να
δώσει με απόλυτη ακρίβεια τη διάγνωση της προσωπικότητας ή της
παθολογίας ενός ασθενή. ( Κουλάκογλου,2019).
Για να μπορέσουν όμως οι ειδικοί (παιδοψυχολόγοι, παιδοψυχίατροι,
εκπαιδευτικοί) ,να κάνουν διάγνωση ,έχουν δημιουργήσει τεστ που
χρησιμοποιούνται σε ψυχο-εκπαιδευτικές αξιολογήσεις στην Ελλάδα.
Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με το άρθρο ΑθηνάΤεστ Διάγνωσης
Δυσκολιών Μάθησης (Νέα Έκδοση 2011) γίνεται αναφορά σε ένα τέτοιο
τεστ που συνδράμει στο έργο των ψυχολόγων και των εκπαιδευτικών. Το
ΑθηνάΤεστ ,χρησιμοποιείται από εκπαιδευτικούς και άλλους
ενδιαφερόμενους ειδικούς: σχολικούς ψυχολόγους, κλινικούς
ψυχολόγους, λογοθεραπευτές, παιδοψυχίατρους, ακόμη και από
ενδιαφερόμενους γονείς. Το τεστ αυτό αποτέλεσε δίαυλο για να γίνει
κατανοητό καλύτερα ώστε να βοηθηθούν τα παιδιά που αντιμετωπίζουν
ή πρόκειται να αντιμετωπίσουν προβλήματα μάθησης στο σχολείο.
Το συγκεκριμένο τεστ είναι ένα από τα πιο έγκυρα τεστ διάγνωσης
μαθησιακών δυσκολιών, κατασκευασμένο στο Ψυχομετρικό Εργαστήριο
του Τομέα Ψυχολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου
Αθηνών. Χορηγείται από ειδικούς παιδαγωγούς και σχολικούς
ψυχολόγους σε μαθητές του νηπιαγωγείου και των τεσσάρων κυρίως
πρώτων τάξεων του δημοτικού, προκειμένου να εντοπιστούν τομείς
EDUG-523 (Ακροατήριο 31):Ψυχομετρικές Μέθοδοι στην Ειδική
Εκπαίδευση

στους οποίους υπολείπονται και που συνδέονται με δυσκολίες μάθησης.

Θεωρείται μια δέσμη από επιμέρους διαγνωστικές δοκιμασίες, 14 κύριες
και 1 συμπληρωματική, οι οποίες αξιολογούν ένα ευρύτατο φάσμα
νοητικών, αντιληπτικών, ψυχογλωσσικών και κινητικών διεργασιών. Οι
κλίμακες αυτές, όπως έχει δείξει η ψυχοπαιδαγωγική ερευνά και η
κλινική πράξη, σχετίζονται με τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν τα
παιδιά, για να ανταποκριθούν στις μαθησιακές απαιτήσεις του σχολείου
.Οι δοκιμασίες του Αθηνά Τεστ είναι σε μορφή ψυχομετρικών κλιμάκων
και αξιολογούν το επίπεδο και το ρυθμό ανάπτυξης του παιδιού, τόσο
στις δεκαπέντε επιμέρους κλίμακες του τεστ, όσο και σε πέντε τομείς
ανάπτυξης, όπως είναι η νοητική ικανότητα, η άμεση μνήμη ακολουθιών,
η ολοκλήρωση ελλιπών παραστάσεων, η γραφο-φωνολογική
ενημερότητα και η νευρο-ψυχολογική ωριμότητα. (Σωτηροπούλου,
2018).
Ένα άλλο τεστ είναι το ΑνΟμιΛο 4.Πιο συγκεκριμένα, είναι ένα
εργαλείο ανίχνευσης το οποίο επιτρέπει στον ειδικό την πραγματοποίηση
ενός γρήγορου ελέγχου ,διάρκειας δέκα λεπτών, του λόγου, της ομιλίας,
της φωνής και της ροής της ομιλίας των παιδιών ηλικίας 3,9 έως 4,6
ετών. Όσον αφορά τα πλεονεκτήματα του συγκεκριμένου τεστ αξίζει να
σημειωθούν τρία βασικά σημεία. Αρχικά, στην ηλικία των παιδιών που
απευθύνεται, τα οποία είναι 4 χρονών περίπου, μετέπειτα στο γεγονός ότι
χρησιμοποιείται από επαγγελματίες που σχετίζονται με τα παιδιά αυτής
της ηλικίας, ( παιδίατροι, νηπιαγωγοί) και τέλος στο γεγονός ότι δίνει
πληροφορίες στην οικογένεια για την ανάπτυξη του λόγου του παιδιού
τους και συμβουλές.
Το ΑνΟμιΛο κυκλοφορεί σε έντυπη και ηλεκτρονική μορφή. Η έντυπη
μορφή αποτελείται από κάρτα με εικόνες, τις οποίες παρατηρεί το παιδί
και απαντά στις ερωτήσεις του εξεταστή, εγχειρίδιο με τις οδηγίες για
την χορήγηση του τεστ, βιβλιάρια λόγου, τα οποία ενημερώνουν για την
εξέλιξη του λόγου και δίνονται στους γονείς για ενημέρωση. Τέλος, το
προφίλ των παιδιών, ανάλογα με τα αποτελέσματα τους στο τεστ και
σελίδες βαθμολόγησης και αποτελεσμάτων. Το ίδιο ισχύει και για την
ηλεκτρονική μορφή.
Το ΑνΟμιΛο εξετάζει τη γλωσσική ανάπτυξη του παιδιού μέσα από
πέντε υποδοκιμασίες, αρχικά η πρώτη υπόδοκιμασία έχει ονομαστεί
«λέξεις και ψευδολέξεις», στη συνέχεια τα «μηνύματα» μετέπειτα την
«έκφραση» ενώ παράλληλα μέσω του συγκεκριμένου τεστ εξετάζονται η
φωνή και η ροή της ομιλίας. Όσον αφορά τις λέξεις και τις ψευδολέξεις
το παιδί καλείται να ονομάσει εικόνες ή να επαναλάβει ορισμένες λέξεις
παραδείγματος χάρη μπανάνα, σπίτι, καπνός, μετά τον εξεταστή. Ο
EDUG-523 (Ακροατήριο 31):Ψυχομετρικές Μέθοδοι στην Ειδική
Εκπαίδευση

στόχος της συγκεκριμένης υποδοκιμασίας είναι να ελεγχθούν μέσω της

επανάληψης οι φωνητικές και αρθρωτικές δεξιότητες του παιδιού όπως
και η ακουστική του αντίληψη και η βραχυπρόθεσμη μνήμη του.
Επομένως με τη συγκεκριμένη υποδοκιμασία εξετάζονται οι
φωνολογικές διαταραχές του παιδιού. Ως προς την υποδοκιμασία
«μηνύματα» αποτελείται από προτάσεις, τις οποίες το παιδί
επαναλαμβάνει μετά τον εξεταστή, έτσι ανιχνεύονται οι φωνολογικές και
οι γλωσσικές δυσκολίες καθώς και ορισμένες διαταραχές προσοχής και
μνήμης. Στην υποδοκιμασία «έκφραση» το παιδί καλείται να απαντήσει
στις ερωτήσεις τις οποίες υποβάλλονται από τον εξεταστή. Στόχος είναι
να αξιολογηθεί το παιδί ως προς την μορφοσυντακτική ικανότητα του,
την ικανότητά του για συζήτηση τη λεκτική του ικανότητα και την
ικανότητά του να αποκωδικοποιεί μία εικόνα. Ο έλεγχος της φωνής δεν
πραγματοποιείται μέσω μιας ξεχωριστής διαδικασίας αλλά από την
παρατήρηση της φωνής του παιδιού σε όλη τη διάρκεια της αξιολόγησης
του συγκεκριμένου τεστ. Στόχος είναι η έγκαιρη ανίχνευση οργανικών
και λειτουργικών δυσκολιών. Ως προς τη φωνή του παιδιού το ίδιο
συμβαίνει και στον έλεγχο της ροής της ομιλίας του. Τέλος μετά τα
αποτελέσματα του τεστ οι γονείς παίρνουν μαζί τους εκτός από το προφίλ
του παιδιού τους ένα βιβλιάριο λόγου, το βιβλιάριο λόγου είναι ένα
φυλλάδιο στο οποίο αναφέρονται μερικά βήματα σημεία της ανάπτυξης
του συλλόγου και της ομιλίας έως την ηλικία των 4 ετών τα στοιχεία
αυτά θα μπορούσαν να αποτελέσουν σημεία αναφοράς για τους γονείς,
επίσης το συγκεκριμένο φυλλάδιο εξηγεί στους γονείς πως θα μπορούσε
ένας λογοπεδικός να βοηθήσει ένα παιδί που παρουσιάζει δυσκολία στο
λόγο και στην ομιλία, να αναπτύξει στρατηγικές μάθησης και να
διευκολύνουν τη λεκτική επικοινωνία με την οικογένεια και το ευρύτερο
περιβάλλον του. (Γλύκας – Καλομοίρης,2003).
Τέλος, Το Ελληνικό WISCIII είναι η ελληνική έκδοση της πολύ
γνωστής και ευρέως αναγνωρισμένης κλίμακας νοημοσύνης για
παιδιά, Wechsler Intelligence Scale for Children. Αποτελείται από 13
επιμέρους κλίμακες, οι οποίες αξιολογούν διαφορετικές πλευρές της
νοημοσύνης, όπως για παράδειγμα την ακουστική μνήμη, την αφαιρετική
σκέψη, την οπτική αντίληψη και την κατανόηση. Το σύνολο των
υποδοκιμασιών εκφράζει τη λεγόμενη «γενική νοημοσύνη» και ο
συνδυασμός συγκεκριμένων υποδοκιμασιών δίνει εκτιμήσεις για την
«πρακτική νοημοσύνη» καθώς και τη «λεκτική νοημοσύνη». Με τη
βοήθεια του WISCIII μπορεί να αξιολογηθεί το νοητικό δυναμικό
παιδιών ηλικίας 6 έως 16 ετών.
EDUG-523 (Ακροατήριο 31):Ψυχομετρικές Μέθοδοι στην Ειδική
Εκπαίδευση

Η χορήγηση του WISCIII εξασφαλίζει ένα μεγάλο εύρος αξιόπιστων και

έγκυρων πληροφοριών για τις γνωστικές ικανότητες του παιδιού και
αποτελεί μεταξύ άλλων αναπόσπαστη προϋπόθεση για τον
αποτελεσματικό προγραμματισμό υποστηρικτικών παρεμβάσεων για το
παιδί. ( Φρόσω Μόττη- Στεφανίδη, 1999).

Βιβλιογραφία:
Έντυπη μορφή:
 Κ.Κουλάκογλου (2019): «ΨΥΧΟΜΕΤΡΙΑ ΚΑΙ ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΗ
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ», Αθήνα, Εκδόσεις: Πατάκη
 Μ. Γλύκας – Γ.Καλομοίρης (2003): «Διαταραχές Επικοινωνίας
και Λόγου: Πρόληψη, Έρευνα, Παρέμβαση και Νέες Τεχνολογίες
στην Υγεία», Αθήνα, Εκδόσεις : «ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ»
 Φρόσω- ΜΟΤΤΗ-ΣΤΕΦΑΝΙΔΗ (1999) : «ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ
ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ ΠΑΙΔΙΩΝ ΣΧΟΛΙΚΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ ΚΑΙ
ΕΦΗΒΩΝ», Αθήνα, Εκδόσεις: «ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ»

Διαδικτυακή μορφή:
 Ι.Ν.Παρασκευόπουλος– Πολυξένη Ι. Παρασκευοπούλου
(2011): «ΑθηνάΤεστ Διάγνωσης Δυσκολιών Μάθησης Νέα
Έκδοση 2011», άρθρο από το περιοδικό του Παιδαγωγικού
Ινστιτούτου «Επιθεώρηση Εκπαιδευτικών Θεμάτων», τεύχος 17
 Ρ. Σωτηροπούλου (2018) : «Οι πιο γνωστές ψυχο-εκπαιδευτικές
αξιολογήσεις στον Ελληνικό χώρο.», άρθρο της τοπικής
εφημερίδας της Λευκάδας δημοσιεύτηκε στις 17 Σεπτεμβρίου
2018