ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ

Β’ ΛΥΚΕΙΟΥ – ΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ
Κυριακή 2 Νοεμβρίου 2014

Διδαγμένο Κείμενο
Λυσίου "Υπέρ Μαντιθέου"

Κείμενο
[6] ἔπειτα δὲ ἐκ μὲν τοῦ σανιδίου τοὺς ἱππεύσαντας σκοπεῖν εὔηθές ἐστιν. ἐν
τούτῳ γὰρ πολλοὶ μὲν τῶν ὁμολογούντων ἱππεύειν οὐκ ἔνεισιν, ἔνιοι δὲ τῶν
ἀποδημούντων ἐγγεγραμμένοι εἰσίν. ἐκεῖνος δ’ ἐστὶν ἔλεγχος μέγιστος· ἐπειδὴ
γὰρ κατήλθετε, ἐψηφίσασθε τοὺς φυλάρχους ἀπενεγκεῖν τοὺς ἱππεύσαντας,
ἵνα τὰς καταστάσεις ἀναπράξητε παρ’ αὐτῶν. [7] ἐμὲ τοίνυν οὐδεὶς ἂν
ἀποδείξειεν οὔτ’ ἀπενεχθέντα ὑπὸ τῶν φυλάρχων οὔτε παραδοθέντα τοῖς
συνδίκοις οὔτε κατάστασιν καταβαλόντα. καίτοι πᾶσι ῥᾴδιον τοῦτο γνῶναι, ὅτι
ἀναγκαῖον ἦν τοῖς φυλάρχοις, εἰ μὴ ἀποδείξειαν τοὺς ἔχοντας τὰς
καταστάσεις, αὐτοῖς ζημιοῦσθαι. ὥστε πολὺ ἂν δικαιότερον ἐκείνοις τοῖς γράμ-
μασιν ἢ τούτοις πιστεύοιτε· ἐκ μὲν γὰρ τούτων ῥᾴδιον ἦν ἐξαλειφθῆναι τῷ
βουλομένῳ, ἐν ἐκείνοις δὲ τοὺς ἱππεύσαντας ἀναγκαῖον ἦν ὑπὸ τῶν φυλάρχων
ἀπενεχθῆναι. [8] ἔτι δέ, ὦ βουλή, εἴπερ ἵππευσα, οὐκ ἂν ἦν ἔξαρνος ὡς δεινόν
τι πεποιηκώς, ἀλλ’ ἠξίουν, ἀποδείξας ὡς οὐδεὶς ὑπ’ ἐμοῦ τῶν πολιτῶν κακῶς
πέπονθε, δοκιμάζεσθαι. ὁρῶ δὲ καὶ ὑμᾶς ταύτῃ τῇ γνώμῃ χρωμένους, καὶ
πολλοὺς μὲν τῶν τότε ἱππευσάντων βουλεύοντας, πολλοὺς δ’ αὐτῶν
στρατηγοὺς καὶ ἱππάρχους κεχειροτονημένους. ὥστε μηδὲν δι’ ἄλλο με ἡγεῖσθε
ταύτην ποιεῖσθαι τὴν ἀπολογίαν, ἢ ὅτι περιφανῶς ἐτόλμησάν μου
καταψεύσασθαι. ἀνάβηθι δέ μοι καὶ μαρτύρησον.

Παρατηρήσεις

Α. Από το απόσπασμα το οποίο σας δίνεται να μεταφράσετε το τμήμα: «ἔτι δέ,

ὦ βουλή … μαρτύρησον.»
Μονάδες 10

Β1. Με ποια επιχειρήματα,(παράγραφοι 6-7), ο Μαντίθεος προσπαθεί ν’

αναιρέσει την κατηγορία ότι την εποχή των Τριάκοντα υπηρέτησε ως
ιππέας; Πόσο πειστικά είναι αυτά;
Μονάδες 10

_______________________________________________________________
Τηλ:2102775360 www.methodikal.gr – e-mail:contact@methodikal.gr
Ανδρέου Δημητρίου 81 & Ακριτών 26 -ΚΑΛΟΓΡΕΖΑ
1
Β2. Τι γνωρίζετε για το «σανίδιον» και την «καταστάσιν»;
Μονάδες 10

Β3. Σε ποιο γεγονός αναφέρεται ο Μαντίθεος με τη φράση «εἴπερ ἵππευσα

… δοκιμάζεσθαι» (παράγραφος 8) και ποια είναι η βαθύτερη επιδίωξή του;

Μονάδες 10

Γ1. Τι γνωρίζετε για την κριτική που άσκησε ο Πλάτωνας στη ρητορική;

Μονάδες 5

Γ2. Τι ονομάζεται «ηθοποιία»;

Μονάδες 5

Δ1. Να γράψετε από μια ομόρριζη λέξη (απλή ή σύνθετη) στην αρχαία ή τη νέα
ελληνική για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις:
ἀποδείξειεν, ἀπενεχθέντα, συνδίκοις, στρατηγούς, ἀνάβηθι.
Μονάδες 5

Δ2. Με ποιες λέξεις του κειμένου έχουν ετυμολογική συγγένεια οι παρακάτω;

εισιτήριο, δόση, βέλος, σχέση, πάθος.
Μονάδες 5

_______________________________________________________________
Τηλ:2102775360 www.methodikal.gr – e-mail:contact@methodikal.gr
Ανδρέου Δημητρίου 81 & Ακριτών 26 -ΚΑΛΟΓΡΕΖΑ
2
 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

Α. Επιπλέον δε, κύριοι βουλευτές, αν βέβαια υπηρέτησα στο ιππικό, δε θα το

αρνιόμουν σαν να είχα κάνει κάτι φοβερό, αλλά θα είχα την αξίωση, αν
αποδείξω πως κανένας από τους πολίτες δεν έχει κακοποιηθεί από εμένα, να
επικυρώνετε την εκλογή μου. Βλέπω δε πως και εσείς έχετε αυτήν τη γνώμη,
και ότι από τη μια πολλοί από αυτούς που τότε υπηρέτησαν στο ιππικό είναι
βουλευτές, πολλοί δε από αυτούς ότι έχουν εκλεγεί με χειροτονία στρατηγοί
και ίππαρχοι. Επομένως, για κανέναν λόγο μη νομίζετε πως κάνω αυτήν την
απολογία παρά επειδή ολοφάνερα (ή επίσημα) τόλμησαν να πουν ψέματα
εναντίον μου. Ανέβα λοιπόν για χάρη μου (στο βήμα) και κατάθεσε μαρτυρία
(ή δώσε κατάθεση).

Β1. Ο Μαντίθεος κληρώθηκε βουλευτής και υφίσταται, κατά το νόμο, τη

σχετική δοκιμασία από τη βουλή. Κάποιοι, όμως, συμπολίτες του τον
κατηγόρησαν ότι ως ιππέας συνεργάστηκε με τους Τριάκοντα, ότι δεν είχε
δημοκρατικά φρονήματα και, συνεπώς, έπρεπε να ακυρωθεί η εκλογή του. Οι
κατήγοροι στηρίζονται στο γεγονός ότι και το όνομα του Μαντίθεου
συμπεριλαμβανόταν στο σανίδιον ανάμεσα σε άλλα ονόματα των ιππέων που
υπηρετήσαν τους Τριάκοντα. Αυτό αποτελεί τη μόνη ισχυρή απόδειξή τους ότι
ο κατηγορούμενος είναι ολιγαρχικός και, συνεπώς, ανάξιος να ασκήσει το
βουλευτικό αξίωμα. Η κατηγορία είναι βαρύτατη, αφού μάλιστα οι Αθηναίοι
έχουν δημοκρατικές ευαισθησίες και είναι πρόσφατες οι τραυματικές τους
εμπειρίες από την τυραννία.

Ο Μαντίθεος δεν μπορεί βέβαια να αρνηθεί αυτή την αναγραφή του ονόματός
του. Προσπαθεί, όμως, να μειώσει τη σοβαρότητα της καταγγελίας
χαρακτηρίζοντας αφελείς και ανόητους τους κατηγόρους του που βασίστηκαν
σε αυτό το στοιχείο. Υποστηρίζει, λοιπόν, ότι το σανίδιο δεν αποτελεί αξιόπιστο
τεκμήριο της ενοχής του. Και τη θέση του αυτή την τεκμηριώνει με το εξής
διπλό επιχείρημα. Από τη μια, πολλοί από αυτούς που ομολογούσαν ότι ήταν
ιππείς των Τριάκοντα δε συμπεριλαμβάνονταν στο σανίδιον. Από την άλλη
πλευρά, μερικοί που έλειπαν τότε από την Αθήνα αναγράφονταν. Πρόκειται
για ενθύμημα (βραχυλογικό συλλογισμό που δίδει πιθανό συμπέρασμα).

Στη συνέχεια της απολογίας του υποδεικνύει ποιος είναι ο μόνος τρόπος
εύρεσης της αλήθειας: είναι ο καταλόγος των ιππέων τον οποίο παρέδιδαν οι

_______________________________________________________________
Τηλ:2102775360 www.methodikal.gr – e-mail:contact@methodikal.gr
Ανδρέου Δημητρίου 81 & Ακριτών 26 -ΚΑΛΟΓΡΕΖΑ
3
φύλαρχοι στη Βουλή, και συγκεκριμένα εκείνος μετά την πτώση των
Τριάκοντα. Σ’ αυτόν αναγράφονταν οι ιππείς-συνεργοί του τυραννικού
καθεστώτος, οι οποίοι επέστρεφαν και την κατάστασιν. Ο κατηγορούμενος με
ρητή δήλωση υποστηρίζει ότι το δικό του όνομα δε συμπεριλήφθηκε στον
κατάλογο των ιππέων μετά την πτώση των Τριάκοντα, ότι δεν στράφηκαν
εναντίον του οι σύνδικοι για να απαιτήσουν την επιστροφή των χρημάτων και
τέλος ότι δεν κατέβαλε ποτέ καμιά κατάστασιν. Με το επιχείρημα αυτό, το
οποίο απευθύνεται στη λογική, αποσπά την προσοχή των βουλευτών από το
ενοχοποιητικό γι’ αυτόν σανίδιο και τη στρέφει στο αποδεικτικό στοιχείο που
τον ευνοεί, δηλαδή στον κατάλογο των ιππέων που υπέβαλαν οι φύλαρχοι στη
Βουλή. Το επιχείρημα αυτό έχει σίγουρα μεγαλύτερη αποδεικτική ισχύ από το
προηγούμενο καθώς ο κατάλογος των φυλάρχων ήταν δημόσιο και επίσημο
έγγραφο συνεπώς, σοβαρό, αυθεντικό και ανόθευτο, έγκυρο και αξιόπιστο.
Γενικά, ο Μαντίθεος υποστηρίζει την αθωότητά του με λογικά επιχειρήματα,
τα οποία φαίνονται πραγματικά και πειστικά. Δεν είναι, όμως, και αδιάσειστα.
Όσον αφορά στο σανίδιον, θα μπορούσε κάποιος να υποστηρίξει πως η
παραποίησή του δεν ήταν εύκολη υπόθεση, γιατί βρισκόταν σε κοινή θέα.
Επίσης, σχετικά με τον κατάλογο, το όνομα του Μαντίθεου ενδεχομένως να
μην ήταν γραμμένο σ’ αυτόν είτε γιατί παραλείφθηκε είτε γιατί ήταν εύπορος
και δεν πήρε τότε την κατάστασιν.

Β2. «σανίδιον»: Το σανίδιο ήταν μικρή ξύλινη σανίδα, που λεγόταν και
λεύκωμα, αλειμμένη ή με γύψο (επομένως λευκή) ή με μείγμα κεριού και
πίσσας. Στο σανίδιο οι τριάντα έγραψαν τα ονόματα όσων υπηρέτησαν ως
ιππείς και τα εξέθεταν σε κοινή θέα. Ο κατάλογος αυτός δεν είχε κύρος, γιατί
με ευκολία μπορούσε κανείς να αλλάξει τα ονόματα και έτσι να νοθεύσει τον
κατάλογο αυτόν.

«κατάστασις»: Κατάστασις ήταν το χρηματικό ποσό το οποίο έπαιρναν από το

δημόσιο οι δοκιμαζόμενοι από τη Βουλή ιππείς και το οποίο επέστρεφαν μέσω
των φυλάρχων, αν στη θέση τους εκλέγονταν άλλοι. Με την αποκατάσταση
της δημοκρατίας, το σώμα των ιππέων που υπηρέτησε υπό τους Τριάκοντα
διαλύθηκε, οπότε οι ιππείς εκείνοι έπρεπε να επιστρέψουν το επίδομα που
είχαν πάρει. Εδώ αποφασίστηκε να επιστραφεί το χρηματικό ποσό για τιμωρία
των ιππέων που πολέμησαν στο πλευρό των τριάντα στον Πειραιά. Στους
ιππείς αυτούς δόθηκε αμνηστία και έπρεπε να επιστρέψουν το επίδομα αυτό
για να γεμίσουν τα άδεια εκείνη την εποχή ταμεία.

_______________________________________________________________
Τηλ:2102775360 www.methodikal.gr – e-mail:contact@methodikal.gr
Ανδρέου Δημητρίου 81 & Ακριτών 26 -ΚΑΛΟΓΡΕΖΑ
4
Β3. Ο Μαντίθεος δεν αρκείται στα αποδεικτικά στοιχεία της αθωότητάς του τα
οποία ήδη προσκόμισε. Έτσι, υποστηρίζει ότι ακόμα και αν είχε υπηρετήσει ως
ιππέας στην εποχή των Τριάκοντα, δε θα αρνιόταν την ιδιότητά του αυτή. Ο
υποθετικός συλλογισμός του υποβάλλεται ως δήλωση άσχετη με την
πραγματικότητα που δείχνει, όμως, την εντιμότητα και την παρρησία του.
Έτσι, κερδίζει την εκτίμησή των βουλευτών.

Δηλώνει πως δεν θα αρνιόταν την ιδιότητά του, γιατί δεν θεωρεί αυτή καθαυτή
την υπηρεσία στο ιππικό πράξη φοβερή και αξιοκατάκριτη αν δεν θα έβλαπτε
τους συμπολίτες του. Γι ‘ αυτό και πάλι θα αξίωνε την έγκρισή του ως
βουλευτή. Κατά την κρίση του, δεν έχει σημασία η συμμετοχή κάποιου στο
ιππικό αλλά οι πράξεις του την εποχή εκείνη.

Η υποθετική, λοιπόν, άποψη του Μαντίθεου είναι πολύ εύστοχη. Ενισχύεται

δε από το γεγονός ότι βλέπει πολλούς από τους τότε ιππείς να είναι βουλευτές
και άλλους να έχουν διατελέσει στρατηγοί και ίππαρχοι. Έτσι, βέβαια
επιδοκιμάζει την εκλογή των βουλευτών, κερδίζει τη συμπάθειά τους αλλά και
τους προδιαθέτει για μια ευνοϊκή και δίκαιη γι’ αυτόν απόφαση.

Γ1. Η σύνδεση της ρητορικής με τη σοφιστική είχε ως συνέπεια την

αποδοκιμασία της ρητορικής από ηθική και παιδαγωγική άποψη. Η κριτική
αυτή αναπτύχθηκε κυρίως από τον Πλάτωνα στους διάλογους του «Γοργίας»
και «Φαῖδρος». Ο Πλάτων αρνείται να χαρακτηρίσει επιστήμη ή τέχνη τη
ρητορική, αφού δεν έχει καθορισμένο αντικείμενο να διδάξει ούτε αξιόπιστη
μέθοδο. Κατ' αυτόν είναι απλώς μια εμπειρία, μια ικανότητα, ένα όργανο
μόνον απάτης στον χωρίς ηθικούς φραγμούς αγώνα του δημόσιου βίου. Ο
ρήτορας, ακόμη και αθέλητα, οδηγείται στην απάτη, αφού δεν έχει γνώση
(«ἐπιστήμην»), αλλά γνώμη μονάχα («δόξαν») για το θέμα με το οποίο τυχόν
ασχολείται.

Γ2. Η ηθοποιία ανήκει στις έντεχνες αποδείξεις, τις οποίες επινοεί ο ρήτορας.
Πιο συγκεκριμένα, η ηθοποιία (ρήτορα, αντιπάλου, ακροατή) ασκούσε
μεγάλη επίδραση στο ακροατήριο καθώς η πειστικότητα του ρήτορα
εξαρτιόταν σε σημαντικό βαθμό από την εντύπωση που θα προξενούσε στο
ακροατήριο ο ίδιος ως προσωπικότητα. Αν κατόρθωνε να επιβάλει την εικόνα
του ως έντιμου ανθρώπου και πολίτη, οι λόγοι του γίνονταν πειστικότεροι,
αφού είναι λογικό οι άνθρωποι να εμπιστεύονται τους φρόνιμους και
ενάρετους. Αντιθέτως προσπαθούσε να μειώσει ηθικά τον αντίπαλο και έτσι
_______________________________________________________________
Τηλ:2102775360 www.methodikal.gr – e-mail:contact@methodikal.gr
Ανδρέου Δημητρίου 81 & Ακριτών 26 -ΚΑΛΟΓΡΕΖΑ
5
να εξουδετερώσει την πειστικότητα των επιχειρημάτων του. Συγχρόνως
φρόντιζε να γίνει συμπαθής στους ακροατές επαινώντας π.χ. τους προγόνους
τους, κολακεύοντας αυτούς τους ίδιους ή δικαιολογώντας τα λάθη και τις
αδυναμίες τους. Και όταν ακόμη ήταν υποχρεωμένος να ψέξει τη συμπεριφορά
τους, έσπευδε να την αποδώσει στην κακή επίδραση ή την προδοτική δράση
άλλων, των αντιπάλων του. Η ηθοποιία απαντάται σε όλα τα μέρη του
ρητορικού λόγου.

Δ1. ἀποδείξειεν: ένδειξη

ἀπενεχθέντα: φόρος

συνδίκοις: δικαστής

στρατηγούς: ηγέτης

ἀνάβηθι: βάση

Δ2. εισιτήριο: κατήλθετε

δόση: παραδοθέντα

βέλος: καταβαλόντα

σχέση: ἔχοντας

πάθος: πέπονθε

_______________________________________________________________
Τηλ:2102775360 www.methodikal.gr – e-mail:contact@methodikal.gr
Ανδρέου Δημητρίου 81 & Ακριτών 26 -ΚΑΛΟΓΡΕΖΑ
6
 Αδίδακτο Κείμενο

Ἐνθυμηθῆναι δὲ χρὴ ὅτι, εἰ ἐξέσται ὅ τι ἄν τις βούληται ποιεῖν, οὐδὲν ὄφελος

(ἐστί) νόμους κεῖσθαι ἢ ὑμᾶς συλλέγεσθαι ἢ στρατηγοὺς αἱρεῖσθαι. καὶ μὲν δή,
ὦ ἄνδρες δικασταί, ἡγοῦμαι δικάζειν ὑμᾶς οὐ μόνον τῶν ἐξαμαρτανόντων
ἕνεκα, ἀλλ’ ἵνα καὶ τοὺς ἄλλους τῶν ἀκοσμούντων σωφρονεστέρους ποιῆτε.
ἐὰν μὲν τοίνυν τοὺς ἀγνῶτας κολάζητε, οὐδεὶς ἔσται τῶν ἄλλων βελτίων·
οὐδεὶς γὰρ εἴσεται τὰ ὑφ’ ὑμῶν καταψηφισθέντα· ἐὰν δὲ τοὺς ἐπιφανεστάτους
τῶν ἐξαμαρτανόντων τιμωρῆσθε, πάντες πεύσονται, ὥστε τούτῳ
παραδείγματι χρώμενοι βελτίους ἔσονται οἱ πολῖται.

Λυσίου Κατὰ Ἀλκιβιάδου λιποταξίου, 14. 11-12 (διασκευή)

Λεξιλόγιο
ἐνθυμέομαι, -οῦμαι: αναλογίζομαι – καὶ μὲν δή: και οπωσδήποτε –
ἐξαμαρτάνω: διαπράττω αδίκημα – ἀκοσμέω, -ῶ: παρεκτρέπομαι – ἀγνώς, -
ῶτος: άγνωστος – εἴσεται: μέλλοντας του οἶδα: γνωρίζω – τὰ
καταψηφισθέντα: οι καταδικαστικές αποφάσεις – πεύσονται: μέλλοντας του
πυνθάνομαι: πληροφορούμαι.

Παρατηρήσεις

Α. Να μεταφράσετε το παραπάνω κείμενο.

Μονάδες 20

Β. Να γράψετε τον ζητούμενο τύπο για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις και
συνεκφορές:
ὑμᾶς: τη δοτική στον ίδιο αριθμό
ὦ ἄνδρες δικασταί: την ίδια πτώση στον αντίθετο αριθμό
βελτίων: τον θετικό βαθμό του επιρρήματος
πάντες: την κλητική ενικού αριθμού στο ίδιο γένος
Μονάδες 5

Γ. Να μεταφέρετε τον παρακάτω πίνακα στο φύλλο απαντήσεων και να τον

συμπληρώσετε. Στη Στήλη Β’ να γράψετε το ρήμα (στο α’ ενικό πρόσωπο
οριστικής ενεστώτα), από το οποίο προέρχονται οι ρηματικοί τύποι της Στήλης
Α’. Στη Στήλη Γ’ να γράψετε στο α’ ενικό πρόσωπο οριστικής τον ζητούμενο
χρόνο στην ίδια φωνή.

_______________________________________________________________
Τηλ:2102775360 www.methodikal.gr – e-mail:contact@methodikal.gr
Ανδρέου Δημητρίου 81 & Ακριτών 26 -ΚΑΛΟΓΡΕΖΑ
7
Παράδειγμα:
Στήλη Α’ Στήλη Β’ Στήλη Γ’
συλλέγεσθαι συλλέγομαι Παρατατικός: συνελεγόμην

Στήλη Α’ Στήλη Β’ Στήλη Γ’

βούληται Παρατατικός:
αἱρεῖσθαι Αόριστος β’:
ἐξαμαρτανόντων Αόριστος β’:
κολάζητε Μέλλοντας:
ἔσονται Παρακείμενος:

Μονάδες 5

Δ. Να μεταφέρετε τον παρακάτω πίνακα στο φύλλο απαντήσεων και να τον

συμπληρώσετε, αναφέροντας τη συντακτική λειτουργία καθεμιάς από τις
παρακάτω λέξεις και φράσεις:

Παραδείγματα:
νόμους: είναι υποκείμενο του απαρεμφάτου κεῖσθαι______
ἵνα καὶ τοὺς ἄλλους τῶν ἀκοσμούντων σωφρονεστέρους ποιῆτε: είναι
δευτερεύουσα _________τελική________ πρόταση

1. Ἐνθυμηθῆναι: είναι …………………………………….. του ………………………

2. ὅτι οὐδὲν ὄφελος (ἐστί) νόμους κεῖσθαι ἢ ὑμᾶς συλλέγεσθαι ἢ στρατηγοὺς
αἱρεῖσθαι: είναι δευτερεύουσα …………………….. πρόταση ως …………………… στο
…………………………………………
3. δικάζειν: είναι …………………………………………… στο ……………………......
4. τῶν ἐξαμαρτανόντων: είναι ……………………………………………………… με
υποκείμενο το ...................................................
5. σωφρονεστέρους: είναι ……………………………………… στο …………..………
6. τοὺς ἀγνῶτας: είναι ………..........…….. του …………………………………….……
7. ὑφ’ ὑμῶν: είναι ………………………………………… στη ………………….......…..
8. τούτῳ: είναι ………………………………………… στη ……………………......…….
9. βελτίους: είναι …………………………………………. στο ………………......………
10. ὥστε τούτῳ παραδείγματι χρώμενοι βελτίους ἔσονται οἱ πολῖται: είναι
δευτερεύουσα ………………………………………………….. πρόταση
Μονάδες 10

Τύχῃ ἀγαθῇ

_______________________________________________________________
Τηλ:2102775360 www.methodikal.gr – e-mail:contact@methodikal.gr
Ανδρέου Δημητρίου 81 & Ακριτών 26 -ΚΑΛΟΓΡΕΖΑ
8
 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

Α.
Πρέπει λοιπόν να αναλογιστείτε ότι, αν στο μέλλον είναι δυνατόν να κάνει
ό,τι τυχόν θέλει κάποιος, κανένα όφελος δεν θα υπάρχει να υπάρχουν νόμοι ή
εσείς να συναθροίζεσθε ή να εκλέγετε άρχοντες. Και οπωσδήποτε, άνδρες
δικαστές, νομίζω ότι εσείς δεν δικάζετε μόνο για αυτούς που διαπράττουν
αδικήματα, αλλά για να κάνετε και τους άλλους από αυτούς που
παρεκτρέπονται πιο συνετούς. Εάν αφενός λοιπόν τιμωρείτε τους αγνώστους,
κανείς από τους άλλους δεν θα γίνει καλύτερος· γιατί κανείς δεν θα μάθει τις
καταδικαστικές αποφάσεις σας· εάν αφετέρου τιμωρείτε τους πιο γνωστούς
από αυτούς που διαπράττουν αδικήματα, όλοι θα (το) πληροφορούνται, ώστε
χρησιμοποιώντας αυτό ως παράδειγμα οι πολίτες θα είναι καλύτεροι.

Β.
Να γράψετε τον ζητούμενο τύπο για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις και
συνεκφορές:
ὑμᾶς: ὑμῖν
ὦ ἄνδρες δικασταί: ὦ ἄνερ δικαστά
βελτίων: εὖ
πάντες: πᾶς

Γ.
Στήλη Α’ Στήλη Β’ Στήλη Γ’
βούληται βούλομαι Παρατατικός: ἐβουλόμην -
ἠβουλόμην
αἱρεῖσθαι αἱροῦμαι Αόριστος β’: εἱλόμην
ἐξαμαρτανόντων ἐξαμαρτάνω Αόριστος β’: ἐξήμαρτον
κολάζητε κολάζω Μέλλοντας: κολάσω
ἔσονται εἰμί Παρακείμενος: γέγονα

Δ.
1. Ἐνθυμηθῆναι: είναι τελικό απαρέμφατο, υποκείμενο του απροσώπου
ρήματος «χρή»
2. ὅτι οὐδὲν ὄφελος (ἐστί) νόμους κεῖσθαι ἢ ὑμᾶς συλλέγεσθαι ἢ
στρατηγοὺς αἱρεῖσθαι: είναι δευτερεύουσα ονοματική ειδική πρόταση ως
αντικείμενο στο απαρέμφατο «ἐνθυμεῖσθαι»

_______________________________________________________________
Τηλ:2102775360 www.methodikal.gr – e-mail:contact@methodikal.gr
Ανδρέου Δημητρίου 81 & Ακριτών 26 -ΚΑΛΟΓΡΕΖΑ
9
3. δικάζειν: είναι ειδικό απαρέμφατο, αντικείμενο στο ρήμα «ἡγοῦμαι»

4. τῶν ἐξαμαρτανόντων: είναι επιθετική μετοχή με υποκείμενο το άρθρο της

«τῶν»

5. σωφρονεστέρους: είναι κατηγορούμενο στο «τοὺς ἄλλους»

6. τοὺς ἀγνῶτας: είναι αντικείμενο του ρήματος «κολάζητε»

7. ὑφ’ ὑμῶν: είναι εμπρόθετος προσδιορισμός του ποιητικού αιτίου στη μετοχή

«τὰ καταψηφισθέντα»

8. τούτῳ: είναι αντικείμενο στη μετοχή «χρώμενοι»

9. βελτίους: είναι κατηγορούμενο στο «οἱ πολῖται»

10. ὥστε τούτῳ παραδείγματι χρώμενοι βελτίους ἔσονται οἱ πολῖται: είναι

δευτερεύουσα επιρρηματική συμπερασματική πρόταση

_______________________________________________________________
Τηλ:2102775360 www.methodikal.gr – e-mail:contact@methodikal.gr
Ανδρέου Δημητρίου 81 & Ακριτών 26 -ΚΑΛΟΓΡΕΖΑ
10