Matlab Book by Me

ព្រះរាជាណាចព្ររម្ពជា
ុ
ជាតិ សាសនា ព្រះម្ហារសព្ត
rrr;sss
ឆ្ន ាំសិរា ២០១៦-២០១៧
ឯរទេស គណិតវិេា ជាំនាន់េី ៧

សាកលវិ ទ្យាល័យអង្គរខេមរា (សាខាខេត្តតាកកវ) ការខ្រើ្ាស់ MATLAB
មេម ៀនទី ១ កា ណែន ាំឱ្យស្គាល់ពី MATLAB (Matrix Laboratory)

rrrsss
១.១. កា បញ្ជ
ា Window និងេូលដ្ឋានគ្រឹះនពវនត
ឧទាហរណ៍ទី ១ ៖ គណនាតម្លៃ S  23 32  56  45  66 ។
ក្នុង MATLAB គគសរគសរ ៖

>> S=23*32-56/45+66
S=
36034/45
 
 3 3 3 3  4 4 4 4 
ឧទាហរណ៍ទី ២ ៖ គណនាតម្លៃ S    ។
5
5  4 4  3 3 2

>> a=sqrt(3*sqrt(3*sqrt(3*sqrt(3))));
>> b=sqrt(4*sqrt(4*sqrt(4*sqrt(4))));
>> c=2^(1/120)*3^(1/60)*4^(1/20)*5^(1/5);
>> S=(a+b)/c
S=
4.2705
១.២. កា ្ែនមដ្ឋយមគបើគាស់ខ្ទង់មគកាយម្បៀស

ឧទាហរណ៍ទី ១ ៖ គណនា 3.51.25 ;cos ; e0.5 គោយបគចេ ញគក្បៀសគរោយខ្ទងច
់ ំនន
ួ ២ខ្ទង់ ។
3

>> format bank
>> 3.5^1.25
ans =
ិ ពុធ បូរុ ៉ី (ឯកខទ្យសគណិត្វិ ទ្យា ជំនាន់ ៧)

្សាវ្ាវខោយនិសសត្
1
4.79
>> sin(pi/3)
ans =
0.87
>> exp(0.5)
ans =
1.65
3
ឧទាហរណ៍ទី ២ ៖ គណនាតម្លៃម្នក្គនោល A ; B  3 25  3 10  3 4 គោយ
3
5 2
3
បគចេ ញចំនន
ួ គរោយគក្បៀស ៤ ខ្ទង់ ។

>> format short
>> A=3/(5^(1/3)-2^(1/3))
A=
6.6659
>> B=25^(1/3)+10^(1/3)+4^(1/3)
B=
6.6659
5 3 2 27  2 3 3 4
ឧទាហរណ៍ទី ៣ ៖ គណនាតម្លៃម្នក្គនោល P   2 គោយបគចេ ញចំនន
ួ
4
9 3 16
គរោយគក្បៀស ១៥ខ្ទង់ នង
ិ ជាទរលង់គោោរតគនពែ។
ី

>> format long
>> P=((5*2^(1/3)*27^(1/6)+2*3^(1/2)*4^(1/6))/(9^(1/4)*16^(1/12)))*sqrt(2)
P=
9.899494936611665
>> format short e
>> P
P=

2
9.8995e+00
2
 4 2  4  7 5  1 
ឧទាហរណ៍ទី ៤ ៖ សរលួលក្គនោល F    2       ។
 3 5   10 6  5 

>> format rat
>> F=(((4/3)-(2/5^2))^4*((7/10)-(5/6)-(1/5)))^2
F=
617/912
១.៣. េូលដ្ឋានគ្រឹះនិយេន័យ្ែិតវិទា
ឧទាហរណ៍ទី ១ ៖ គណនារក្ឡាម្ទទ ចតុគោណព្ននយលួយពែលមាន ក្ំែស់ h  10 cm បាតតូច

a= 7 cm និង បាតតូច b=12 cm ។

>> h=10;
>> a=7;
>> b=12;
>> S=(a+b)*h/2
S=
95
ឧទាហរណ៍ទី ២ ៖ គណនារក្ឡាម្ទទខាង និង មាឌរបស់ ែរ

ី ៉ា លត
ី លួយពែលមានលុខ្ជារតគី ោណ
ប៉ាុនគ្នន និង បាតចតុ គោណ ។ គោយែឹងថាែីរ៉ាលត
ី គនាោះមាន អាប៉ាូពតល Ap=10 cm ក្ំែស់ h= 12 cm
នង
ិ របពែងរបស់ បាតែីរ៉ាលត
ី គឺ b=15 cm ។

>> n=4;
>> Ap=10;
>> b=15;
>> h=12;
>> S_l=n*((b*Ap)/2);

3
>> S_B=b^2;
>> S=S_l+S_B
S=
525
>> V=(S_B*h)/3
V=
900
១.៥. ចាំនួន្ាំផ្លិច
ឧទាហរណ៍ទី ១ ៖ សរគសរចំនន
ួ ក្ុំទិច
ៃ ខាងគរោលជាទរលង់ែីជគណិត ៖
13  12i  2i  1
2
a). z1  
6i  8 2i
b). z2 
i 
2 3 i 3 2 
1 i
1 i 1 i
c). z3  
2 1 2 1

>> format rat
>> a_1=13+12i;
>> b_1=6i-8;
>> c_1=2i+1;
>> d_1=2+i;
>> a_2=i*sqrt(2)-sqrt(3);
>> b_2=i*sqrt(3)-sqrt(2);
>> c_2=1-i;
>> a_3=1+i;
>> b_3_=sqrt(2)-1;
>> c_3=c_2;
>> d_3=sqrt(2)+1;
>> z_1=(a_1/b_1)+(c_1^(2)/d_1)
z_1 =
-18/25 + 23/50i

4
>> z_2=(a_2*b_2)/c_2
z_2 =
5/2 - 5/2i
>> z_3=(a_3/b_3_)/(c_3/d_3)
z_3 =
0 + 1189/204i


5
មេម ៀនទី ២ វិចទ័ និងម៉ាគទីស (Vectors and Matrices)

rrrsss
២.១. វិចទ័
ឧទាហរណ៍ទី ១ ៖ ចូរគរបើ MATLAB សរគសរនូែែុចទ័

ិ រែូចខាងគរោល ៖
a ). v  1,3,5, 2 
b). w  3v
c). z  v T
d ). A  v  w
e). B  v  w

>> v=[1 3 5 2]
v=
1 3 5 2
>> w=3*v
w=
3 9 15 6
>> z=v'
z=
1
3
5
2
>> A=v+w
A=
4 12 20 8
>> B=v-w
B=
-2 -6 -10 -4

6
២.២. បមងកើតវិចទ័ ួេ

ិ រែូចខាងគរោល ៖
a ). v  1, 4, 4, 7 
3
b). w  v
5
c). z   v, w 
d ). m  2 w T
e). n  e  w T
f ). p  (m, n)

>> v=[1 4 4 7]
v=
1 4 4 7
>> w=(3/5)*v
w=
3/5 12/5 12/5 21/5
>> z=[v w]
z=
1 4 4 7 3/5 12/5 12/5
21/5
>> m=-2*w'
m=
-6/5
-24/5
-24/5
-42/5
>> n=exp(1)*w'
n=
1127/691
4645/712

7
4645/712
8163/715
>> p=[m;n]
p=
-6/5
-24/5
-24/5
-42/5
1127/691
4645/712
4645/712
8163/715
២.៣. បមងកើតវិចទ័ ជាេួយចមនលឹះឯ្សណ្ឋ
ា នននធាត

ិ រឯក្សណ្ឋ
ា ន x លួយពែល
x  (1, 2,3, ... ,10) និង ែុចទ័ ា ន y ពែល y   cos x  តាលតម្លៃម្ន x ខាងគលើ ។

>> x=[1:1:10]
x=
Columns 1 through 8
1 2 3 4 5 6 7 8
Columns 9 through 10
9 10
>> y=[cos(x)]
y=
Columns 1 through 8
429/794 -1134/2725 -1286/1299 -870/1331 1797/6335
675/703 821/1089 -291/2000

8
-1056/1159 -1048/1249
២.៤. ល្ខែៈននវិចទ័

ា ន x លួយពែល
x  1,0.99,0.98, ... ,0.90  រួចរក្ ៖
ក្. ចំនួនធាតុម្នែុចទ័
ិ រ x
ខ្. ធាតុធំបំទុត និងធាតុតូចបំទុតម្នែុចទ័
ិ រ x
គ. x

>> format bank
>> x=[1:-0.01:0.9]
x=
Columns 1 through 8
1.00 0.99 0.98 0.97 0.96 0.95 0.94
0.93
0.92 0.91 0.90
>> n=length(x)
n=
11.00
>> Maximum_of_x=max(x)
Maximum_of_x =
1.00
>> Minimum_of_x=min(x)
Minimum_of_x =
0.90
>> square_of_x=x.^2;
>> sum_of_square=sum(square_of_x);
>> mag=sqrt(sum_of_square)
mag =

9
3.15
ឧទាហរណ៍ទី ២ ៖ ចូរគរបើ MATLAB សរគសរនូែែុចទ័

ា ន v លួយពែល
v   i, 2  3i,5i  4  រួចរក្ v ។

>> v=[i 2+3i 5i-4];
>> mag=sqrt(sum(conj(v).*v))
mag =
2655/358
២.៥. ផ្ល្ែស្គកណល និងផ្ល្ែននពី វិចទ័
ឧទាហរណ៍ទី ១ ៖ គណនាទលគុណស្កាពលម្នែុចទ័
ិ រ u និង v តាលក្រណីខាងគរោល ៖
a). u  [1, 3, 23] ; v  5, 12, 5
b). u  [4, 5, 7, 12] ; v  [15, 32, 17, 15]

>> u=[1 3 23];
>> v=[5 12 5];
>> scarlar_of_u_and_v=dot(u,v)
scarlar_of_u_and_v =
156.00
>> u=[4 5 7 12];
>> v=[15 32 17 15];
>> scarlar_of_u_and_v=dot(u,v)
scarlar_of_u_and_v =
519.00
ឧទាហរណ៍ទី ២ ៖ គោយគរបទ
ើ លគុណស្កាពលម្នែរី ែុចទ័
ិ រចូលគណនាទំហំម្នែុចទ័
ិ រ
u  [4, 5, 7, 12] ។

10

>> u=[4 5 7 12];
>> magu=sqrt(dot(u,u))
magu =
15.30
២.៦. ណសវង ្ធាតននវិចទ័
ិ រ u  1.0, 1.5, 2.0, ... , 5 ។ រក្ធាតុទី ៥ ធាតុទាង

ឧទាហរណ៍ទី ១ ៖ គគមានែុចទ័ ំ អស់ នង
ិ
ធាតុទ៣
ី ែល់ទី ៧ ម្នែុចទ័
ិ រខាងគលើ ។

>> u=[1:0.5:5];
>> u(5)
ans =
3.00
>> u(:)
ans =
1.00
1.50
2.00
2.50
3.00
3.50
4.00
4.50
5.00
>> u(3:7)
ans =
2.00 2.50 3.00 3.50 4.00
២.៧. េូលដ្ឋានគ្រឹះននគបមែវិធីមលើម៉ាគទីស

11
1 3 3 
ឧទាហរណ៍ទី ១ ៖ ចូរគរបើ MATLAB បគងាើតនូែមា៉ារទីស A   0 0 1  ; B  A T
7 8 5
;C  A B ។

>> A=[1 -3 3;0 0 1;7 8 -5]
A=
1.00 -3.00 3.00
0 0 1.00
7.00 8.00 -5.00
>> B=A'
B=
1.00 0 7.00
-3.00 0 8.00
3.00 1.00 -5.00
>> C=A+B
C=
2.00 -3.00 10.00
-3.00 0 9.00
10.00 9.00 -10.00
ឧទាហរណ៍ទី ២ ៖ ចូរគរបើ MATLAB បគងាើតនូែមា៉ារទីស

 1 2i  3 3  5i 

M   5i 0 5i  6  ; N  M T ; P  M  N ។
 4  6i 8 5 

>> M=[1 2i-3 3+5i;5i 0 5i-6;4+6i 8 -5]
M=
1.0000 + 0.0000i -3.0000 + 2.0000i 3.0000 + 5.0000i

12
0.0000 + 5.0000i 0.0000 + 0.0000i -6.0000 + 5.0000i

4.0000 + 6.0000i 8.0000 + 0.0000i -5.0000 + 0.0000i
>> N=M'
N=
1.0000 + 0.0000i 0.0000 - 5.0000i 4.0000 - 6.0000i
-3.0000 - 2.0000i 0.0000 + 0.0000i 8.0000 + 0.0000i
3.0000 - 5.0000i -6.0000 - 5.0000i -5.0000 + 0.0000i
>> P=M+N
P=
2.0000 + 0.0000i -3.0000 - 3.0000i 7.0000 - 1.0000i
-3.0000 + 3.0000i 0.0000 + 0.0000i 2.0000 + 5.0000i
7.0000 + 1.0000i 2.0000 - 5.0000i -10.0000 + 0.0000i
 1 2i  3 3  5i 
ឧទាហរណ៍ទី ៣ ៖ គគមានមា៉ារទស  5i  6  នង
ី M   5i ិ N  M ។ ចូរគណនា
T
0
 4  6i 8 5 
ទលគុណធាតុពែលរតូែគ្ននម្នមា៉ារទស
ី M នង
ិ N។

>> M=[1 2i-3 3+5i;5i 0 5i-6;4+6i 8 -5];
>> M.*M'
ans =
1.0000 + 0.0000i 10.0000 +15.0000i 42.0000 + 2.0000i
10.0000 -15.0000i 0.0000 + 0.0000i -48.0000 +40.0000i
42.0000 - 2.0000i -48.0000 -40.0000i 25.0000 + 0.0000
២.៨. ម៉ាគទីសផ្ល្ែ
1 5 7  6 5
ឧទាហរណ៍ទី ១ ៖ គគមានមា៉ារទស    
ី M   6 9 3 ; N   3 9  ។ គណនា M  N ។
 4 1 7   3 2 

13
>> M=[1 5 7;6 9 -3;4 -1 7];

>> N=[6 -5;3 9;3 2];
>> M*N
ans =
42 54
54 45
42 -15
២.៩. េូលដ្ឋានគ្រឹះគបមែវិធីមផ្េងមទៀត
1 5 7   6 5 3
ឧទាហរណ៍ទី ១ ៖ គគមានមា៉ារទស
ី
 
M  6 9 3 ; N   4 7 0  ។ គណនា
 4 1 7   3 2 6
M 2 ;  M  N  និងទលពចក្ធាតុពែលរតូែគ្ននម្នមា៉ារទីស ។
3

>> M=[1 5 7;6 9 -3;4 -1 7];
>> N=[6 -5 3;4 7 0;3 -2 6];
>> square_of_M=M.^2
square_of_M =
1 25 49
36 81 9
16 1 49
>> cube_of_M_x_N=(M*N).^3
cube_of_M_x_N =
103823 4096 91125
250047 59319 0
68921 -68921 157464
២.១០. គបមេទននម៉ាគទីសពិមសស
ឧទាហរណ៍ទី ១ ៖ ចូរគរបើ MATLAB សរគសរនូែមា៉ារទីសឯក្តាលំ ោប់ 2 លំ ោប់ 4 និង លំ ោប់

5។

14

>> I_2=eye(2)
I_2 =
1 0
0 1
>> I_4=eye(4)
I_4 =
1 0 0 0
0 1 0 0
0 0 1 0
0 0 0 1
>> I_5=eye(5)
I_5 =
1 0 0 0 0
0 1 0 0 0
0 0 1 0 0
0 0 0 1 0
0 0 0 0 1
២.១១. ណសវង ្ធាតននម៉ាគទីស
ឧទាហរណ៍ទី ១៖ ចូ រគរបើ MATLAB សរគសរនូែមា៉ារទីស A មានលំ ោប់ 3  4 មានធាតុ aij គហយ

ើ
ធាតុនីលយ
ួ របស់ ជាតួរបស់ សីុ ត
្ នែ្នមា
ត នតួទី១ គឺ 3 និងទលសងរួល -3 ។
ក្. រក្ធាតុម្នមា៉ារទស
ី A ពែលសថិតគៅជួរគែក្ទី ៣ នង
ិ ជួរឈរទី ២ ។
ខ្. រក្ធាតុម្នមា៉ារទីស A ទាំងអស់ ពែលគៅជួរឈរទី ៣ ។
គ. រក្ធាតុទាង
ំ អស់ ម្នមា៉ារទីស A ពែលសថិតជួរឈរទី ៣ ែល់ទី ៥ ។
 a23 a24 
ឃ. ក្ំណត់មា៉ារទីស B ពែល B   ។
 a33 q34 
ង. បដូរធាតុម្នមា៉ារទីស A សថិតគៅជួរគែក្ទី ៣ និងជួរឈរទី ២ ជាធាតុថ្ីគ
ម ឺ -5 ។
Ci j  ai j if i  2 ; j  4

ច. ក្ំណត់មា៉ារទស
ី ថ្ម
ី C ពែល 
Ci j  0 if i  2; j  4

ឆ. លុ បធាតុមា៉ារទស
ី សថិតគៅជួរគែក្ទី ២ ។
ជ. លុ បធាតុមា៉ារទីសសថិតគៅជួរឈរទី ២ ។

15

>> A=[5:-3:-7;-10:-3:-22;-25:-3:-37]
A=
5 2 -1 -4 -7
-10 -13 -16 -19 -22
-25 -28 -31 -34 -37
>> A(3,2)
ans =
-28
>> A(:,3)
ans =
-1
-16
-31
>> A(:,3:5)
ans =
-1 -4 -7
-16 -19 -22
-31 -34 -37
>> B=A(2:3,3:4)
B=
-16 -19
-31 -34
>> A(3,2)=-5
A=
5 2 -1 -4 -7
-10 -13 -16 -19 -22
-25 -5 -31 -34 -37
>> C=A;
>> C(2:3,4:5)=0

16
C=
5 2 -1 -4 -7
-10 -13 -16 0 0
-25 -28 -31 0 0
>> A(2,:)=[]
A=
5 2 -1 -4 -7
-25 -28 -31 -34 -37
>> A=[5:-3:-7;-10:-3:-22;-25:-3:-37];
>> A(:,2)=[]
A=
5 -1 -4 -7
-10 -16 -19 -22
-25 -31 -34 -37
២.១២. មេណទេីែង់ និងមដ្ឋឹះគស្គយគបព័នស
ធ េីកា លីមនណ ៊ែ
 
1 e sin
2
 1 2   2 
ឧទាហរណ៍ទី ១៖ គគឱ្យមា៉ារទីស A    ; B  e e 7  ។ គណនា det  A
 5 3   
9 
6 3
 
 
និង det  B  ។

>> det([-1 2;-5 3])
ans =
7
>> det([1 exp(1) sin(pi/2);exp(2) exp(1/2) -7;6 3 -9])
ans =
85.0383

17
a  2b  c  3d  2
3a  b  2c  d  6

ឧទាហរណ៍ទី ២៖ គោោះរស្កយសលោ
ី រ  តាលគែពទលណ
ី ង់ ។
 a  b  3c  2 d  3
2a  2b  3c  d  9

>> D=[1 2 -1 -3;3 1 -2 -1;1 1 3 -2;-2 -2 3 1];
>> D_a=[2 2 -1 -3;6 1 -2 -1;-3 1 3 -2;-9 -2 3 1];
>> D_b=[1 2 -1 -3;3 1 -2 -1;1 1 3 -2;-2 -2 3 1];
>> D_c=[1 2 2 -3;3 1 6 -1;1 1 -3 -2;-2 -2 -9 1];
>> D_d=[1 2 -1 2;3 1 -2 6;1 1 3 -3;-2 -2 3 -9];
>> a=det(D_a)/det(D)
a=
1.0000
>> b=det(D_b)/det(D)
b=
3
>> c=det(D_c)/det(D)
c=
-1.0000
>> d=det(D_d)/det(D)
d=
2.0000
២.១៣. ្ម៉ាគទីសគាស់
1 2 1 1
 
2 5 2 2
ឧទាហរណ៍ទី ១ ៖ រក្មា៉ារទស
ី រាស់ម្នមា៉ារទស
ី A រួចគធ្ោ
ើ រគទទៀងផ្ទទត់ ។
1 3 8 9
 
1 3 2 2

>> A=[1 3 1 1;2 5 2 2;1 3 8 9;1 3 2 2];
>> B=inv(A)

18
B=
-4.0000 3.0000 0 -1.0000
2.0000 -1.0000 0 0
-7.0000 0 -1.0000 8.0000
6.0000 0 1.0000 -7.0000
>> A*B
ans =
1 0 0 0
0 1 0 0
0 0 1 0
0 0 0 1
>> B*A
ans =
1 0 0 0
0 1 0 0
0 0 1 0
0 0 0 1


19
មេម ៀនទី ៣ សង់ចែ

ាំ ច និងគកាហ្វ្
ិ (Plotting and Graphics)
rrrsss
៣.១. េូលដ្ឋានគ្រឹះ ននកា សង់ចាំែច D
ឧទាហរណ៍ទី ១ ៖ សង់រោបម្នអនុគលន៍ y  cos x  sin x ពែល 2  x  2 នង

ិ
1.5  y  1.5 ។

>> x=[-2*pi:0.001:2*pi];
>> y=cos(x)-sin(x);
>> plot(x,y),axis([-2*pi 2*pi -1.5 1.5])
ឧទាហរណ៍ទី ២ ៖ ចល័ តលួយមានសលោ

ី រអាប់សុីស x  2t  5t  23 គៅខ្ណៈ t ែនាទ
2
ិ ី។
សង់រោបតាងចលនាម្នចល័ តខាងគលើគៅចគនាៃោះគែល 5  t  10 ។

>> t=[5:0.001:10];
>> x=t.^2+-5.*t-23;
>> plot(t,x),xlabel('t (s)'),ylabel('Localtion of portable')

20
៣.២. ជមគេើសសង់ចែ
ាំ ច 2D មផ្េងមទៀត
ឧទាហរណ៍ទី ១ ៖ សង់ពខ្ែគោងតាងសលោ
ី រ y  x  1  2 x  2 x  4 និង គបើក្ Grid on
2 2
គៅក្នុងរោហ្ក្
ិ របស់ពខ្ែគោងទង ។

>> fplot('x+1+2*sqrt(x^2-2*x+4)',[-5 5 4 10]),grid on
ឧទាហរណ៍ទី ២ ៖ គរងចរក្លួយបានចំណ្ឋយគៅគលើោរទលិតអស់
C  x   x3  2 x 2  12 x  200 ក្នុងោរចំណ្ឋយទលិត x គរគឿង ។ ចូរសង់ែារោលតាងោរចំណ្ឋយគលើ
ោរទលិតរបស់រក្ុលហុ នខាងគលើ ។

21

>> fplot('x^3-2*x+12*x+200',[0 100]),grid on
>> xlabel('C(x)'),ylabel('Numbers of product'),title('Graphic of Product in Company')
៣.៣. ពា្យបញ្ជ
ា ័្េ
 x2  2x  3 
ឧទាហរណ៍ទី ១ ៖ ចូរសង់រោបម្នអនុគលន៍ y  sin   គោយលន
ិ គរបព្ន
ើ ក្យបញ្ជា
 x 1 
2
អ័ក្ែ ។

fplot('sin((x^2+2*x+exp(x))/(x^2-1))',[-10 10]),grid on
 x2  2x  3 
ឧទាហរណ៍ទី ២ ៖ ចូរសង់រោបម្នអនុគលន៍ y  sin   គោយគរបព្ន
ើ ក្យបញ្ជាអ័ក្ែ ។
 x 1 
2

22
fplot('sin((x^2+2*x+exp(x))/(x^2-1))',[-10 10]),grid on,axis equal
៣.៤. បង្ហាញផ្ល្ែ ន្េន៍មៅមលើគកាហ្វ្

ិ ណតេួយ
ឧទាហរណ៍ទី ១ ៖ ចូរសង់រោបម្នអនុគលន៍ y  e x នង
ិ អនុ គលន៍រាស់ របស់ វាគៅក្នុងតរលុយពត
លួយ ។

>> x=[-10:0.001:10];
>> f=exp(x);
>> g=log(x);
>> h=x;
>> plot(x,f,'-',x,g,'--',x,h,':'),grid on,axis([-10 10 -10 10])
៣.៥. មគតដ្ឋានមលខ្្ែិត

23
ឧទាហរណ៍ទី ១ ៖ ចូរសង់រោបម្នអនុគលន៍ f  x   cos2 x  sin  2 x  នង

ិ g  x   2x  x
2 3
គៅក្នុងតរលុយពតលួយរែលទាំងោក្់ផ្ទទង
ំ Legend គៅគលើរោបទង ។

>> x=[-10:0.001:10];
>> f=sin(2.*x).*cos(x).^2;
>> g=sqrt(2.*x.^2-x.^3);
>> plot(x,f,'-',x,g,'--'),grid on
>> xlabel('x'),ylabel('y'),title('Graphic of 2 funtion with legend')
>> legend('f(x)=cos^2(x)sin(2x)','g(x)=sqrt(2x^2-x^3)')
៣.៦. កា ្ាំែត់ពែ៌
ឧទាហរណ៍ទី ១ ៖ ចូរសង់រោបម្នអនុគលន៍ f  x   x  ln( x 2  1) និង g  x   2 x 2  x3 គៅ

ក្នុងតរលុយពតលួយគោយគធ្ើោរផ្ទៃស់ បូ រម្នពខ្ែគោងទង
ដ ។

>> x=[-10:0.001:10];
>> f=x+log(x.^2-1);

24
>> g=(2.*x.^2-x.^3).^(1/3);
>> plot(x,f,'m-',x,g,'g-.'),grid on,title('Graphic of 2 funtions with color chang')
>> legend('f(x)=x+ln(x^2-1)','g(x)=(2x^2-x^3)^1^/^3')
៣.៧. កា ្ាំែត់ ័្េមគតដ្ឋាន
ឧទាហរណ៍ទី ១ ៖ ចូរសង់រោបម្នអនុគលន៍ y  x  1  ln x ពែល 0  x  e2 និង

0  y  4.39 ។

>> x=[0:0.001:exp(2)];
>> y=x-1-log(x);
>> plot(x,y),axis([0 exp(2) 0 4.39]),grid on
>> legend('y=f(x)=x-1-lnx'),title('Graphic with axis mode')

25
៣.៨. ស្គានភាពគតូវមលើ្ជាកាម ៉ា
ឧទាហរណ៍ទី ១ ៖ ចូរសង់រោបម្នអនុគលន៍ y  cos2 x  sin 2 x ។

>> x=[-2*pi:0.001:2*pi];
>> y=cos(x).^2-sin(x).^2;
>> plot(x,y),grid on,title('Graphic of square trigonometry')
>> legend('y=cos^2x-sin^2x')
៣.៩. កា ពាសពីមលើសង់ចាំែច និងលីនមសទស (Overlaying Plots and Linspace)
ឧទាហរណ៍ទី ១ ៖ ចូរសង់រោបម្នអនុគលន៍ f  x   2 x  x lnx និង ។

>> x=linspace(-10,10);
>> f=2.*x-x.*log(x);
>> g=x.*(1-log(x));
>> plot(x,f)
>> hold on
>> plot(x,g,'r--'),grid on,title('Griphic with Command linespace')

26
>> legend('y=f(x)=x-1-lnx','g(x)=x(1-lnx)')
៣.១០. សង់ចាំែចប៉ាូណល និងមោកា ីត
ឧទាហរណ៍ទី ១ ៖ ចូរសង់ចំណុចប៉ាូពលម្នទំនាក្់ទំនង a  r 2  r cos ចំគព្នោះ ៖

ក្. r  2 ; 0    2 ។

ខ្. r  2 ;   ។
2

>> Theta=[0:pi/90:2*pi];
>> r=2;
>> a=r.^2+r.*cos(Theta);
>> polar(Theta,a)
>> title('Griphic of Polar')
>> r=sqrt(2);
>> Theta=[pi/2:pi/90:pi];
>> a=r.^2+r.*cos(Theta);
>> polar(Theta,a,'b'),title('Polar graphic')

27
៣.១១. កា សង់ចាំែចទិនន័យដ្ឋច់ពីគ្នន
ឧទាហរណ៍ទី ១ ៖ គគរសង់សិ ត
ថ ច
ិ ំនន
ួ ក្ូនតាលរគួស្ករនល
ី យ
ួ ៗ ក្នុងតំបន់លយ
ួ បានែូចតារងខាង
គរោល ៖
ួ ក្ូន  x 
ចំនន 0 1 2 3 4 5 6 7 8
ចំនន
ួ រគួស្ករ f 144 195 130 80 58 45 24 6 3
សង់រោបសរសរ និង រោបសៃឹក្តាងទិនយ

ន័ ខាងគលើ ។

>> x=[0:8];
>> f=[144 195 130 80 58 45 24 6 3];
>> bar(x,f),xlabel('Numbers of Children'),ylabel('Numbers of families')
>> title('Statistics Numbers of children')

28
>> x=[0:8];
>> f=[144 195 130 80 58 45 24 6 3];
>> stem(x,f),,xlabel('Numbers of Children'),ylabel('Numbers of families')
>> title('Statistics Numbers of children')
៣.១២. វង់ចាំែច
ឧទាហរណ៍ទី ១ ៖ សង់ចំណុចែង់ z  f  x, y   cos x  i sin y ពែល 2  x, y  2 ។

>> [x,y]=meshgrid(-2*pi:0.1:2*pi);
>> z=cos(x)+sin(y);
>> [c,h]=contour(x,y,z);
>> set(h,'ShowText','on','TextStep',get(h,'LevelStep')*2)

29
ឧទាហរណ៍ទី ២ ៖ សង់ចំណុចែង់ z  f  x, y   cos x  i sin y ពែល 2  x, y  2 ក្នុងក្ូ

អរគោគន ៣ ែមារត
ិ ។

>> syms x y
>> [x,y]=meshgrid(-2*pi:0.1:2*pi);
>> z=cos(x)+sin(y);
>> coutour3(z,10)
>> surface(x,y,z,'EdgeColor',[.8 .8 .8],'FaceColor','none')
>> grid off
>> view(-15,20)
៣.១៣. ចាំែចមនបីវិមគត
ឧទាហរណ៍ទី ១ ៖ សង់ចំណុចរោបតាងអនុគលន៍ z  f  x, y   e x  y2
ពែល
2
5  x, y  5 ក្នុងក្ូ អរគោគន ៣ ែមារត

ិ ។

>> [x,y]=meshgrid(-5:0.01:5);

30
>> z=exp(-x.^2-y.^2);
>> mesh(x,y,z),xlabel('x'),ylabel('y'),zlabel('z'),title('Three Dimensional Plots')
ឧទាហរណ៍ទី ២ ៖ សង់ចំណុចរោបតាងអនុគលន៍ z  f  x, y   ye x  y2

ពែល
2
2  x, y  2 ក្នុងក្ូ អរគោគន ៣ ែមារត

ិ ។

>> [x,y]=meshgrid(-2:0.01:2);
>> z=y.*exp(-x.^2-y.^2);
>> surfl(x,y,z),xlabel('x'),ylabel('y'),zlabel('z')
>> shading interp


31
មេម ៀនទី ៤ សាត

ិ ិ និងកា ណែន ាំ្នង MATLAB
(Statistics and an introduction to programming in MATLAB)
rrrsss
៤.១. បមងកើត ីសគកាេ
តូ
ឧទាហរណ៍ទី ១ ៖ ខាងគរោលរបាក្់ចំណូលម្នបុគល
គ ិ ក្មានក្់ៗពែលទទួលបានក្នុងលួយគមា៉ាងគិត
ជាគរៀល ៖
របាក្់ទទួលបាន 30-40 40-50 50-60 60-70 70-80 80-90 90-100

គរបក្ង់ 1 2 4 7 8 6 2
ចូរសង់រោបតាងទន
ិ ននយ
័ ខាងគលើ ។

>> x_1=[30,40,50,60,70,80,90];
>> x_2=[40,50,60,70,80,90,100];
>> x=(x_1+x_2)/2;
>> f=[1,2,4,7,8,6,2];
>> bar(x,f),xlabel('Salaries'),ylabel('Frequency'),title('Numbers of staff')
>> barh(x,f),ylabel('Salaries'),xlabel('Frequency'),title('Numbers of staff')
>> bar3(x,f),xlabel('Salaries'),ylabel('Frequency'),title('Numbers of staff')

32
ឧទាហរណ៍ទី ២ ៖ ខាងគរោលជាែិនុ របឡងឆមាសគល

ទ ើ ក្ទីលយ
ួ គលើលុខ្ែជា
ិ ា គណិតែទាម្នស
ិ ិ សែ
ថានក្់ទី 12 “A” ; 12 “B” នង
ិ 12 “C” ៖
ែិនុ ទ 30-40 40-50 50-60 60-70 70-80 80-90 90-100

ថានក្់ទី 12 “A” 5 8 7 10 9 8 2
ថានក្់ទី 12 “B” 6 12 9 7 15 5 3
ថានក្់ទី 12 “C” 10 6 9 7 12 3 3
ចូរសង់រោបតាងទិនននយ
័ ខាងគលើ ។

>> x_1=[30,40,50,60,70,80,90];
>> x_2=[40,50,60,70,80,90,100];
>> x=(x_1+x_2)/2;
>> A=[5;8;7;10;9;8;2];
>> B=[6;12;9;7;15;5;3];
>> C=[10;6;9;7;12;3;3];
>> f=[A B C];
>> bar(x,f),xlabel('Score'),ylabel('Frequency'),title('Statistics of student scores')
>> legend('12 "A"','12 "B"','12 "C"'),grid on

33
ឧទាហរណ៍ទី ៣ ៖ ខាងគរោលជាែិនុ របឡងឆមាសរបស់

ទ និសែតគណ
ិ ិ តែទាជ
ិ ំនាន់ ៧ ៖
20 20 25 25 25 25 30 30 30 35
35 35 35 40 40 40 40 40 45 45
45 45 49 49 49 50 50 50 50 50
់ វា៉ារយង់ ម្នទន
ក្. គណនា លធយលនែ្នត លធយលធរណីមារត ល៉ាូត គលែាន រ ៉ាង គមាៃតសតងោ ិ ន
ន យ
័ ខាង
គលើ ។

>> x=[20 20 25 25 25 25 30 30 30 35 35 35 35 40 40 40 40 40 45 45 45 45 49 49
49 50 50 50 50 50];
>> Arithmetic=mean(x)
Arithmetic =
38.2333
>> Geometric=geomean(x)
Geometric =
36.8413
>> Median=median(x)
Median =
40

34
>> Mode=mode(x)
Mode =
40
>> Standard_Deviation=std(x)
Standard_Deviation =
9.9123
>> Range=range(x)
Range =
30
>> Variant=var(x)
Variant =
98.2540


35
មេម ៀនទី ៥ មដ្ឋឹះគស្គយសេីកា ពីជ្ែិត និងឧប្ ែ៍

និេិតស
ត ញ្ជ
ា មផ្េងមទៀត
(Solving algebra equations and Symbolic Tool)
rrrsss
៥.១. េូលដ្ឋានគ្រឹះមដ្ឋឹះគស្គយសេីកា ពីជ្ែិត
ឧទាហរណ៍ទី ១ ៖ គោោះរស្កយសលោ
ី រខាងគរោល ៖
 a . x  2  5
 b  . 2m  6  3m  4
 c  . 5n  2  5  n  2 
 d  . 2a  6  2  a  3 

>> x=solve('x-2=5')
x=
7
>> m=solve('2*m-6=3*m+4')
m=
-10
>> n=solve('5*n-2=5*(n-2)')
n=
Empty sym: 0-by-1
>> a=solve('2*a-6=2*(a-3)')
a=
0
ឧទាហរណ៍ទី ២ ៖ គោោះរស្កយសលោ
ី របា៉ារ៉ា ពល៉ារតខាងគរោល (m ជាបា៉ារ៉ា ពល៉ារត)៖
 a  .  x  2  m  5m
 b  . 2 y  6  5m  3m  4

36

>> x=solve('(x-2)*m=5*m')
x=
7
>> y=solve('2*y-6-5*m=3*m+4')
y=
4*m + 5
>> pretty(y)
4m+5
៥.២. មដ្ឋឹះគស្គយសេីកា េឺមគ្ទី ២
ី រែឺគរក្ទី ២ ខាងគរោល ៖
 a  . x2  5x  6  0
 b  . 4m2  12m  9  0
 c  . p 2  px  5  0

>> x=solve('x^2-5*x+6')
x=
2
3
>> m=solve('4*m^2-12*m+9')
m=
3/2
3/2
>> p=solve('p^2+p+5')
p=
- (19^(1/2)*1i)/2 - 1/2
(19^(1/2)*1i)/2 - ½
>> pretty(p)
/ sqrt(19) 1i 1 \

37
| - ----------- -- |
| 2 2|
| |
| sqrt(19) 1i 1 |
| ----------- -- |
\ 2 2 /
៥.៣. សង់ណខ្េមកាងនន ន្េន៍
ឧទាហរណ៍ទី ១ ៖ សង់ពខ្ែគោងម្នអនុគលន៍ខាងគរោល ៖
 a  . f  x   x2  5x  6
 b  . g  m   4m2  12m  9
 c  . h  p   p 2  p  5 ; x  0;10 ; y  5;115

>> f='x^2-5*x+6';
>> ezplot(f),grid on
>> ezplot('4*m^2-12*m+9'),grid on
>> h='p^2+p+5';
>> ezplot(h,[0 10 5 115]),grid on

38
ី រ f  x   0 ពែល f  x   x  2 x  5 និងសង់រោហ្ក្
ឧទាហរណ៍ទី ២ ៖ រក្ឬសម្នសលោ ិ
2
តាងអនុគលន៍គនោះ ។

>> f='x^2-2*sqrt(x)-5';
>> s=solve(f);
>> pretty(s)
>> x=double(s(1))

39
x=
2.8992
>> ezplot(f),grid on,title('Graphic with root')
>> hold on
>> plot(x,0,'ro')
>> text(x,0,'Root of equal f(x)=0')
>> legend('f(x)=x^2-2*sqrt(x)-5')
>> hold off
៥.៤. មដ្ឋឹះគស្គយសេីកា េឺមគ្លាំដ្ឋប់ខ្ស់
ី រលំ ោប់ខ្ស
ព ់ខាងគរោល ៖
 a  . m4  2m3  5m2  2m  6  0
 b  . p 4  5t 3  t  7  0

>> eq='m^4-2*m^3+5*m^2+2*m-6';
>> m=solve(eq)
m=
-1
1
1 - 5^(1/2)*1i

40
1 + 5^(1/2)*1i
>> eq='p^4-5*t^3-t+7';
>> p=solve(eq)
p=
RootOf(z^3 + z/5 - p^4/5 - 7/5, z)[1]
RootOf(z^3 + z/5 - p^4/5 - 7/5, z)[2]
RootOf(z^3 + z/5 - p^4/5 - 7/5, z)[3]
ឧទាហរណ៍ទី ២ ៖ សង់ពខ្ែគោងម្នែហុ ធាែឺគរក្ទី 4 f  x   x 4  4 x3  5x 2  4 រែលទាំងរក្

ចំណុចពែលពខ្ែគោងរបសែ្ជាលួយអ័ក្ែអាប់សុីស ។

>> f='x^4-4*x^3+5*x^2-4';
>> s=solve(f)
s=
2
RootOf(z^3 - 2*z^2 + z + 2, z)[1]
RootOf(z^3 - 2*z^2 + z + 2, z)[2]
RootOf(z^3 - 2*z^2 + z + 2, z)[3]
>> a=double(s(1)) % a is a root 1
a=
2
>> b=double(s(2)) % b is a root 2
b=
-0.6956
>> c=double(s(3)) % c is a root 3
c=
1.3478 - 1.0289i
>> d=double(s(4)) % d is a root 4
d=
1.3478 + 1.0289i

41
>> % root 1 & root 2 are real number

>> ezplot(f,[-5 5]),grid on
>> hold on
>> plot(a,0,'ro')
>> text(a,0,'Root 1 when f(x)=0')
>> plot(b,0,'ro')
>> text(b,0,'Root 2 when f(x)=0')
>> legend('f(x)=x^4-4^3+5x^2-4'),title('Graphic with root when f=0')
>> hold off
៥.៥. គបព័នធសេីកា
ឧទាហរណ៍ទី ១ ៖ គោោះរស្កយរបែ័នស
ធ លោ
ី រលីគនពអរ ៖
a  2b  c  3d  2
3x  2 y  2 z  2 3a  b  2c  d  6
 a  . 2 x  3 y  z  2  b  . 
x  y  z  0 a  b  3c  2d  3
 2a  2b  3c  d  9

>> eq1='3*x+2*y-2*z=2';
>> eq2='2*x-3*y-z=-2';
>> eq3='x+y+z=0';
>> s=solve(eq1,eq2,eq3);

42
>> x=s.x
x=
-2/11
>> y=s.y
y=
8/11
>> z=s.z
z=
-6/11
>> eq1='a+2*b-c-3*d=2';
>> eq2='3*a+b-2*c-d=6';
>> eq3='a+b+3*c-2*d=-3';
>> eq4='-2*a-2*b+3*c+d=-9';
>> s=solve(eq1,eq2,eq3,eq4);
>> a=s.a
a=
1
>> b=s.b
b=
3
>> c=s.c
c=
-1
>> d=s.d
d=
2
៥.៦. ពនលត និងផ្្ាំសេីកា
៥.៦.១. ពនលត្មនោេ (Expand)
ឧទាហរណ៍ទី ១ ៖ ែនាៃតក្គនោលខាងគរោល ៖
sin  a  b 
A   x  2 B  sin  a  b  ; C ។
4
;
cos a cos b

43

>> syms x
>> A=(x-2)^4;
>> A=expand(A)
A=
x^4 - 8*x^3 + 24*x^2 - 32*x + 16
>> pretty(A)
4 3 2
x - 8 x + 24 x - 32 x + 16
>> syms a b
>> B=sin(a+b);
>> B=expand(B)
B=
cos(a)*sin(b) + cos(b)*sin(a)
>> pretty(B)
cos(a) sin(b) + cos(b) sin(a)
>> C=sin(a-b)/(cos(a)*cos(b));
>> C=expand(C)
C=
sin(a)/cos(a) - sin(b)/cos(b)
៥.៦.២. បគងួេ្មនោេ (Collect)
ឧទាហរណ៍ទី ១ ៖ បរងួលក្គនោលខាងគរោល ៖
A   x  2   x  5 y  B   y  2  y  2   2 y 2  5 y  6  ។
4 5
;

>> syms x y
>> A = (x - 2)^4 - (x + 5*y)^5;
>> A=collect(A)
A=

44
(1 - 25*y)*x^4 - x^5 + (- 250*y^2 - 8)*x^3 + (24 - 1250*y^3)*x^2 + (-

3125*y^4 - 32)*x - 3125*y^5 + 16
>> syms y
>> B=collect((y+2)*(y-2)*(2y^2-5*y+6))
>> B = collect((y + 2)*(y - 2)*(2*y^2 - 5*y + 6))
B=
2*y^4 - 5*y^3 - 2*y^2 + 20*y – 24
៥.៦.៣. ដ្ឋ្់ផ្ល្ែ្ត្តត (Factor)
ឧទាហរណ៍ទី ១ ៖ ោក្់ក្គនោលខាងគរោលជាទលគុណក្តាត៖
A 16 x 4  24 x 2  9 ; B  2 y 4  5 y 3  2 y 2  20 y  24
cos  a  b   cos  a  b  ។
C
2

>> syms x y a b
>> A=factor(16*x^4-24*x^2+9)
A=
[ 4*x^2 - 3, 4*x^2 - 3]
>> B = factor(2*y^4 - 5*y^3 - 2*y^2 + 20*y - 24)
B=
[ y - 2, y + 2, 2*y^2 - 5*y + 6]
>> C=factor(2*a^2-3*a*b-2*b^2+a+3*b-1)
C=
[ a - 2*b + 1, 2*a + b - 1]
៥.៦.៤. សគេួល្មនោេ (Simplify)
ឧទាហរណ៍ទី ១ ៖ សរលួលក្គនោលខាងគរោល ៖
x3  3x 2 y  3
A   x  2 xy  y    x  y 
3
2 3
B
2
;
2 x2  2 x  3
x  3y ។
x 1
C  
3 y  4 xy  x
2 2
x  6 xy  8 y
2 2
y 2  3xy  2 y 2

45

>> syms x y
>> A=simplify((x+2*x*y-y^2)-(x-y^2)^3)
A=
x + 2*x*y - (- y^2 + x)^3 - y^2
>> B=simplify((x^3+3*x^2*y+3*x*y^2+y^3)^(1/3)/((sqrt(x^2-y^2))*(sqrt(x^2-
y^2))))
B=
((x + y)^3)^(1/3)/(x^2 - y^2)
>> pretty(B)
3 1/3
((x + y) )
-------------
2 2
x - y
>>C=simplify((sqrt(x)/sqrt(3*y^2+4*x*y+x^2))*(sqrt(x+3*y)/sqrt(x^2+6*x*y
+8*y^2))/(1/sqrt(y^2+3*x*y+2*y^2)))
C=
(3^(1/2)*x^(1/2)*(y*(x + y))^(1/2)*(x + 3*y)^(1/2))/((x^2 + 4*x*y +
3*y^2)^(1/2)*(x^2 + 6*x*y + 8*y^2)^(1/2))
>> pretty(C)
sqrt(3) sqrt(x) sqrt(y (x + y)) sqrt(x + 3 y)
----------------------------------------------------------------
2 2 2 2
sqrt(x + 4 x y + 3 y ) sqrt(x + 6 x y + 8 y )
៥.៧. តួណច្ ួេធាំបាំផ្ត
ឧទាហរណ៍ទី ១ ៖ រក្តួពចក្រួលធំបំទុតម្នចំនន
ួ ខាងគរោល ៖
 a  . GCD 12;16   b  . GCD  340;120 
។
 c  . GCD  45; 47   d  . GCD 120; 430; 240 

46
>> gcd(12,16)
ans =
4
>> gcd(340,120)
ans =
20
>> gcd(45,47)
ans =
1
>> gcd(sym([120,430,240]))
ans =
10
៥.៧.១. តួណច្ ួេធាំបាំផ្តននចាំនួនសនិទាន
ួ ខាងគរោល ៖
 a  . GCD 
1 1
 b  . GCD 
10 12 5 2 
;  ; ; ; ។
 12 6   12 15 6 5 

>> gcd(sym([1/12,1/6]))
ans =
1/12
>> gcd(sym([10/12,12/15,5/6,2/5]))
ans =
1/30
៥.៧.២. តួណច្ ួេធាំបាំផ្តននចាំនួន្ាំផ្លិច
ួ ក្ុំទិច
ៃ ខាងគរោល ៖
 a  . GCD  6  4i;18  6i  b  . GCD 3  4i;18  6i  ។

47
>> gcd(sym([6+4i,18+6i]))
ans =
2
>> gcd(sym([3+4i,18+6i]))
ans =
1
៥.៧.៣. តួណច្ ួេធាំបាំផ្តធាតននម៉ាគទីស
5 6
ឧទាហរណ៍ទី ១ ៖ ក្. រក្តួពចក្រួលធំបំទុតម្នមា៉ារទីស A  និង
10 12 
 7 15
B  ។
15 5 
ខ្. រក្តួពចក្រួលធំបំទុតម្នមា៉ារទីស 2 x 2 ពែលមានធាតុ a11  a12  a21  a22  50 និងមា៉ា
 7 15
រទីស B  15 5  ។
 

>> A=sym([5 6;10 12]);
>> B=sym([7 15;15 5]);
>> gcd(A,B)
ans =
[ 1, 3]
[ 5, 1]
>> B=sym([7 15;15 5]);
>> gcd(B,50)
ans =
[ 1, 5]
[ 5, 5]
៥.៧.៤. តួណច្ ួេធាំបាំផ្តននពហ្ធា

>> syms a x y z

48
>> gcd(x-2,x^2-4*x+4)
ឧទាហរណ៍ទី ១ ៖ រក្តួពចក្រួលធំបំទុតម្នែហុធាខាងគរោល ៖
 a  . x  2 ; x2  4 x  4  b  . a 3  2 a 2 ; a 3  4a ; a 3  a 2  2a
 c  .  y  z   x2 ;  z  x   y 2 ;  x  y   z 2
2 2 2
ans =
x-2
>> gcd(sym([a^3-2*a^2,a^3-4*a,a^3-a^2-2*a]))
ans =
a^2 - 2*a
>> gcd(sym([(y+z)^2-x^2,(z+x)^2-y^2,(x+y)^2-z^2]))
ans =
x+y+z
៥.៨. មដ្ឋឹះគស្គយជាេួយ ន្េន៍ ិចសបែង់
ូ ៉ា ណសយល និងមោកា ីត
ី រអុិចសប៉ាណង់
ូ ពសយល ខាងគរោល ៖
2 x 1
 a  . 7  49
3 x 1
 b  . 5  2  50
x x 1
 c  . 43 x 2 x1  16  d  . 32 x 6 x3  6 x 3 x1  22 x 6 x3

2 2 2 2

>> eq1='7^(3*x+1)=49';
>> x=solve(eq1)
x=
1/3
>> eq2='5^(x)*2^((2*x-1)/(x+1))=50';
>> x=solve(eq2)
x=
((log(2)*1i - log(5)*1i + (- 6*log(2)*log(5) - log(2)^2 -
9*log(5)^2)^(1/2))*1i)/(2*log(5))

49
-(((- 6*log(2)*log(5) - log(2)^2 - 9*log(5)^2)^(1/2) + log(5)*1i -

log(2)*1i)*1i)/(2*log(5))
>> x_1=double(x(1))
x_1 =
-1.4307
>> x_2=double(x(2))
x_2 =
2
>> eq3='4^(2*x^2+2*x+1)=16';
>> x=solve(eq3)
x=
((3*log(2))^(1/2) - log(2)^(1/2))/(2*log(2)^(1/2))
-((3*log(2))^(1/2) + log(2)^(1/2))/(2*log(2)^(1/2))
>> x_1=double(x(1))
x_1 =
0.3660
>> x_2=double(x(2))
x_2 =
-1.3660
>> eq4='3^(2*x^2-6*x+3)+6^(x^2-3*x+1)=2^(2*x^2-6*x+3)';
>> x=solve(eq4)
x=
-(3*log(3) - 3*log(2) + ((log(2) - log(3))^2)^(1/2))/(2*(log(2) - log(3)))
(3*log(2) - 3*log(3) + ((log(2) - log(3))^2)^(1/2))/(2*(log(2) - log(3)))
-(3*log(3) - 3*log(2) + 5^(1/2)*(-(log(2) - log(3))*((pi*4i)/5 - log(2) +
log(3)))^(1/2))/(2*(log(2) - log(3)))
(3*log(2) - 3*log(3) + 5^(1/2)*(-(log(2) - log(3))*((pi*4i)/5 - log(2) +
log(3)))^(1/2))/(2*(log(2) - log(3)))
>> x_1=double(x(1))
x_1 =
2

50
>> x_2=double(x(2))
x_2 =
1
>> x_3=double(x(3))
x_3 =
3.6329 + 1.8164i
>> x_4=double(x(4))
x_4 =
-0.6329 - 1.8164i
ី រគោោរត
ី ខាងគរោល ៖
5
 a. log 4 x   b  . 6  log x 8  log8 x   13
2

>> eq1='log(x)/log(4)=5/2';
>> x=solve(eq1)
x=
32
>> eq2='6*((log(8)/log(x))+(log(x)/log(8)))=13';
>> x=solve(eq2)
x=
4
16*2^(1/2)
៥.៩. កា ត្តងមស៊ែ ីនន ន្េន៍
ឧទាហរណ៍ទី ២ ៖ សរគសរអនុគលន៍ខាងគរោលជាគសរ ី Taylor លំ ោប់ 10 ៖

 a  . f  x   sin x  b  . g  x   cos x
 c . h  x   ex  d  . p  x   tanh  x 2  2 

51
>> syms x
>> f=taylor(sin(x),'Order',10)
f=
x^9/362880 - x^7/5040 + x^5/120 - x^3/6 + x
>> g=taylor(cos(x),'Order',10)
g=
x^8/40320 - x^6/720 + x^4/24 - x^2/2 + 1
>> h=taylor(exp(x),'Order',10)
h=
x^9/362880 + x^8/40320 + x^7/5040 + x^6/720 + x^5/120 + x^4/24 + x^3/6 + x^2/2
+x+1
>> p=taylor(tanh(x^2),'Order',10)
p=
- x^6/3 + x^2


52
មេម ៀនទី ៦ េូលដ្ឋានគ្រឹះននកា ្ែន និងសេីកា ឌីមផ្ ៉ាង់ណសយល

(Basic symbolic calculus and Differential equation)
rrrsss
៦.១. ្ែនលីេីត
ឧទាហរណ៍ទី ១ ៖ គណនាលីលត
ី ម្នអនុ គលន៍ខាងគរោល ៖
1  2x 1
n
 1
 a  . lim 1    b  . lim
n 
 n x 0 2x
 
x  nx  n  1
n
 1 1 
 c  . lim  d  . lim  
x
 x  1
x 1 2 x  tan x
 sin 2 
 2

>> syms x n
>> A=limit((1+1/n)^n,inf)
A=
exp(1)
>> B=limit((sqrt(1+2*x)-1)/(2*x),0)
B=
1/2
>> C=limit((x^n-n*x+n-1)/(x-1)^2,x,1)
C=
n^2/2 - n/2
>> D=limit((1/tan(x))-(1/sin(x/2)^2),0)
D=
-Inf
៦.២. លីេីតមវវងស្គ្ ាំ
x2  5x  6
ឧទាហរណ៍ទី ១ ៖ គគឱ្យអនុគលន៍ f  x   ។ គណនា lim f  x  នង
ិ
x2 x 2
lim f  x  ។
x  2

53

>> syms x
>> f=(x^2-5*x+6)/abs(x-2);
>> limit(f,x,2,'right')
ans =
-1
>> limit(f,x,2,'left')
ans =
1
៦.៣. អាសេ
ី តូតឈ
x2  2 x  5
ឧទាហរណ៍ទី ១ ៖ រក្អាសុី លតូតឈរម្នអនុគលន៍ f  x   2 រែលទាំងសង់រោបគៅ
x  7 x  10
ក្នុងតរលុយ ។

>> syms x
>> g=x^2-2*x+5;
>> h=x^2-7*x+10;
>> f=g/h;
>> s=solve(h)
s=
2
5
>> ezplot(f,[-10 10])
>> hold on
>> plot(double(s(1))*[1 1],[-15 15],'r--')
>> plot(double(s(2))*[1 1],[-15 15],'r--')
>> hold off,grid on
៦.៤. ្ែនមេ ីមវនន ន្េន៍

54
ឧទាហរណ៍ទី ១ ៖ គណនាគែរគែគធៀប
ី x ម្នអនុគលន៍ខាងគរោល ៖
3x  1
 a. f  x   b  . g  x   2  3x  1  5 x  3
4 2
2x 1
tan x
c. h  x   d  . p  x, y   xy  sin y
1  cos x
>> syms x y
>> f=sqrt((3*x+1)/(2*x-1));
>> g=2*(3*x+1)^4*(5*x-3)^2;
>> h=tan(x)/(1-cos(x));
>> p=x*y+sin(y);
>> diff(f)
ans =
-((2*(3*x + 1))/(2*x - 1)^2 - 3/(2*x - 1))/(2*((3*x + 1)/(2*x - 1))^(1/2))
>> diff(g)
ans =
2*(3*x + 1)^4*(50*x - 30) + 24*(3*x + 1)^3*(5*x - 3)^2
>> diff(h)
ans =
- (tan(x)^2 + 1)/(cos(x) - 1) - (sin(x)*tan(x))/(cos(x) - 1)^2
>> diff(p,1,x)
ans =
y
ឧទាហរណ៍ទី ២ ៖ គណនា
120
 a. f
4
 x   x3  3x 2  2 x b  . g 10  x   ។
x6

>> syms x
>> f=x^3-3*x^2+2*x;
>> g=120/x^6;

55
>> diff(f,4)
ans =
0
>> diff(g,10)
ans =
1307674368000/x^16
ឧទាហរណ៍ទី ៣ ៖ គគមានអនុគលន៍ f  x   sin 5  3x  7  ។ គតអ

ើ នុគលន៍
g  x   15cos  3x  7  sin 4  3x  7  ជាគែរគែម្នអនុ
ី គលន៍ f  x  រគប់តម្លៃ x ពែលឬគទ ?

>> syms x
>> f=sin(3*x+7)^5;
>> g=15*cos(3*x+7)*sin(3*x+7)^4;
>> isequal(diff(f),g)
ans =
1
MATLAB បគចេ ញតម្លៃ 1 គនាោះមានន័យថាអនុគលន៍ម្ន g  x  ជាគែរគែម្នអនុ
ី គលន៍
f  x   sin 5  3x  7  x  IR
2x  3
ឧទាហរណ៍ទី ៤ ៖ គគមានអនុគលន៍ f  x   ln ។ គតអើ នុគលន៍
3x  5
1  5 3
g  x   ជាគែរគែម្នអនុ
ី គលន៍ f  x  រគប់តម្លៃ x    ;   ពែលឬគទ ?
 2 x  3 3x  5  3 2

>> syms x
>> f=log((2*x+3)/(3*x+5));
>> g=-1/((2*x+3)*(3*x+5));
>> isequal(diff(f),g)
ans =
0

56
MATLAB បគចេ ញតម្លៃ ០ គនាោះមានន័យថាអនុគលន៍ម្ន g  x  ជាលន

ិ ពលនគែរគែម្នអនុ
ី គលន៍
 5 3
f  x   sin 5  3x  7  x   ;   ។
 3 2
2x  3
ឧទាហរណ៍ទី ៥ ៖ គគមានអនុគលន៍ f  x   ln ។ ក្ំណត់ចំណុចបរមាគធៀបម្នអនុគល
3x  5
 5 3
ន៍គនោះចំគព្នោះ x    ;   និងគៅចំណុចគនោះក្នុងតរលុយ ។
 3 2

>> syms x
>> f=(3*x^2-18*x+25)/(x^2-6*x+8);
>> g=diff(f);
>> ezplot(f),grid on,legend('f(x)=(3x^2-18x+25)/(x^2-6x+8)')
>> hold on
>> s=solve(g)
s=
3
>> plot(double(s(1)),double(subs(f,s(1))),'ro')
>> text(double(s(1)),double(subs(f,s(1))),'Maximum of f(x)')
>> hold off
៦.៥. េាំមណ្ឋឹះគស្គយសេីកា ឌីមផ្ ៉ាងណសយល

57
ឧទាហរណ៍ទី ១ ៖ គរបើ MATLAB សរគសរតាងសលោ

ី រឌគី ទរ ៉ាង់ពសយលខាងគរោល ៖
dy dy 2t
 a.  2y  5 b .  2
dx dt t  1
 c  . y '' 3 y ' y  0

>> eq1='Dy=2*y+5';
>> eq2='Dy=(2*t/(t^2-1)';
>> eq3='D2y-3Dy+y=0';
ី រឌគី ទរ ៉ាង់ពសយលតាលលក្ខខ្ណ
័ ឌ ពែលឱ្យ ៖
y'  
 a.  cos x ; y   e  b  . y '  e2 x ; y  0   5
y 2
 c  .  3x 2  2  y '  6 x ; y 1  4
y'
 d .  1 ; y 0  0
tan x

>> eq1='Dy/y=cos(x)';
>> eq2='Dy=exp(2*x)';
>> eq3='(3*x^2)Dy=6*x';
>> eq4='Dy/tan(x)=1';
>> s_1=dsolve(eq1,'y(pi/2)=exp(1)')
s_1 =
exp(t*cos(x))*exp(1)*exp(-(pi*cos(x))/2)
>> s_2=dsolve(eq2,'y(0)=5')
s_2 =
t*exp(2*x) + 5
>> eq3='(3*x^2)*Dy=6*x';
>> s_3=dsolve(eq3,'y(1)=5')
s_3 =
(2*t)/x - 2/x + 5
>> s_4=dsolve(eq4,'y(0)=0')
s_4 =

58
t*tan(x)


59
មេម ៀនទី ៧ អា ាំងមតគកាល (Inegration)

rrrsss
៧.១. ពា្យបញ្ជ
ា int
ឧទាហរណ៍ទី ១ ៖ គណនាអាំងគតរោលខាងគរោល ៖
e3 x  1
 a  . F  x    5x dx  b  . G  x    x dx
e 1
 c  . H  x    en x cos mx dx  d . H  x    t n dt ;  IR

>> syms x n m t
>> f=5*x;
>> g=(exp(3*x)+1)/(exp(x)+1);
>> h=exp(n*x)*sin(m*x);
>> p=t^n;
>> F=int(f)
F=
(5*x^2)/2
>> G=int(g)
G=
x + exp(2*x)/2 - exp(x)
>> H=int(h,x)
H=
-(exp(n*x)*(m*cos(m*x) - n*sin(m*x)))/(m^2 + n^2)
>> P=int(p,t)
P=
piecewise([n == -1, log(t)], [n ~= -1, t^(n + 1)/(n + 1)])
t n 1
មានន័យថា គបើ n=1 គនាោះ P(x) = lnt ពតគបើ t  1 គនាោះ P  x   ។
n 1
៧.២. អា ាំងមតគកាល្ាំែត់

60
ឧទាហរណ៍ទី ១ ៖ គណនាអាំងគតរោលក្ំណត់ខាងគរោល ៖
1
A    3 x 2  1 dx
0

B   2 cos nx dx
0

C   sin 2 x dx
0
>> syms x n
>> A=int(3*x^2+1,0,1)
A=
2
>> B=int(cos(n*x),x,0,pi/2)
B=
sin((pi*n)/2)/n
>> C=int(sin(x)^2,0,+inf)
C=
Inf
ឧទាហរណ៍ទី ២ ៖ គណនារក្ឡាម្ទទម្នបៃងខ្
់ ណ័ ឌ គោយ P : y  x 2  3x  2 ; d : y  x  1
ជាលួយនង
ឹ បនាទត់ោត់ចំណុចរបសែ្ម្នរោបទាំងែីរ A នង
ិ B។

>> syms x

61
>> f=x^2-3*x+2;
>> g=x-1;
>> s=solve('x^2-3*x+2=x-1')
s=
1
3
>> Area_of_Graphic=int(g-f,s(1),s(2))
Area_of_Graphic =
4/3
៧.៣. ពហ្វិមគតអា ាំងមតគកាល
ឧទាហរណ៍ទី ១ ៖ គណនាអាំងគតរោលខាងគរោល ៖
 a  .  x 2 dxdydz  b .  sin xy dxdy

3 2 2 4
 c  .   1  8 xy  dxdy  d  .   dxdy
0 1 0 y2

>> syms x y z
>> Int_1=int(int(int(x^2,x),y),z)
Int_1 =
(x^3*y*z)/3
>> Int_2=int(int(sin(x*y),x),y)
Int_2 =
-cosint(x*y)
>> Int_3=int(int(1+8*x*y,x,1,2),y,0,3)
Int_3 =
57
>> Int_4=int(int(1,x,y^2,4),y,0,2)
Int_4 = 16/3


62
មេម ៀនទី ៨ អាសេ

ី តូត ចាំែចប ម និង ចាំែច បត់
rrrsss
៨.១. សង់ណខ្េមកាងនន ន្េន៍
x2 1 x2  2 x  3
ឧទាហរណ៍ទី ១ ៖ សង់ពខ្ែគោងម្នអនុគលន៍ f  x   ិ g  x 
នង គៅ
 x  2 2  x
2 2
ក្នុងតរលុយែរី គទែងគ្នន ។

>> syms x
>> p=x^2-1;
>> q=(x+2)^2;
>> f=p/q;
>> m=x^2+2*x-3;
>> n=(2-x)^2;
>> g=m/n;
>> ezplot(g),grid on
៨.២. អាសេ
ី តូត

អនុគលន៍ f(x)

63
x2 1
ឧទាហរណ៍ទី ១ ៖ រក្អាសុី លតូតគែក្ និង ឈរ ម្នអនុគលន៍ f  x  និង
 x  2
2
x2  2 x  3
g  x  ។
2  x
2
>> syms x
>> p=x^2-1;
>> q=(x+2)^2;
>> f=p/q;
>> a=limit(f,inf) % Horziontal Asymptotes
b=
1
>> s=solve(q) % Vertical Asymptotes
s=
-2
-2
អនុគលន៍ g(x)
>> m=x^2+2*x-3;
>> n=(2-x)^2;
>> g=m/n;
>> b=limit(g,inf) % Horziontal Asymptotes
b=
1
>> s=solve(n) % Vertical Asymptotes
s=
2
2
៨.៣. សង់អាសេ
ី តូតមេ្ និងឈ
ឧទាហរណ៍ទី ១ ៖ សង់រោប និងអាសុ ី លតូតឈរ និងអាសុ ី លតូតគែក្ម្នអនុ គលន៍

x2 1 x2  2 x  3
f  x  និង g  x   គៅក្នុងតរលុយ។
 x  2 2  x
2 2

64

>> syms x
>> p=x^2-1;
>> q=(x+2)^2;
>> f=p/q;
>> hold on
>> s=solve(q)
s=
-2
-2
>> plot(double(s(1))*[1 1],[-15 15],'r--')
>> a=limit(f,inf)
a=
1
>> plot([-10 10],[a a],'r--')
>> hold off
>> m=x^2+2*x-3;
>> n=(2-x)^2;
>> g=m/n;
>> ezplot(g)
>> s=solve(n)
s=
2
2
>> hold on
>> plot(double(s(1))*[1 1],[-20 20],'r--')
>> b=limit(g,inf)
b=
1

65
>> plot([-10 10],[b b],'r--')

>> grid on,hold off
៨.៤. តនេល តិប ម និង បបប ម
x2 1
ឧទាហរណ៍ទី ១ ៖ រក្រក្តម្លៃបរមាគធៀបម្នអនុគលន៍ f  x  និង
 x  2
2
x2  2 x  3
g  x  ។
2  x
2

>> syms x
>> p=x^2-1;
>> q=(x+2)^2;
>> f=p/q;
>> F=diff(f)
F=
(2*x)/(x + 2)^2 - (2*(x^2 - 1))/(x + 2)^3
>> s=solve(F)
s=
-1/2
>> Minimum_of_f=subs(f,s(1))
Minimum_of_f =
-1/3
>> m=x^2+2*x-3;
>> n=(2-x)^2;
>> g=m/n;
>> G=diff(g)
G=
(2*x + 2)/(x - 2)^2 - (2*(x^2 + 2*x - 3))/(x - 2)^3
>> s=solve(G)

66
s=
1/3
>> Minimum_of_g=subs(g,s(1))
Minimum_of_g =
-4/5
៨.៥. ចាំែច តិប ម និង បបប មនន ន្េនន f
x2 1
ឧទាហរណ៍ទី ១ ៖ គៅចំណុចបរមាគធៀបម្នអនុគលន៍ f  x  នង
ិ
 x  2
2
x2  2 x  3
g  x  ។
2  x
2

>> syms x
>> p=x^2-1;
>> q=(x+2)^2;
>> f=p/q;
>> F=diff(f);
>> s=solve(F)
s=
-1/2
>> ezplot(f),grid on,hold on
>> text(double(s(1)),double(subs(f,s(1))),'Minimum of f(x)')
>> hold off

67
>> m=x^2+2*x-3;
>> n=(2-x)^2;
>> g=m/n;
>> G=diff(g);
>> s=solve(G)
s=
1/3
>> ezplot(g),grid on,hold on
>> plot(double(s(1)),double(subs(g,s(1))),'ro')
>> text(double(s(1)),double(subs(g,s(1))),'Minimum of g(x)')
>> hold off
៨.៦. ចាំែច បត់ននណខ្េមកាង
x2 1 x2  2 x  3
ឧទាហរណ៍ទី ១ ៖ រក្ចំណុចរបត់ម្នអនុគលន៍ f  x   ិ g  x 
នង ។
 x  2 2  x
2 2

>> syms x
>> p=x^2-1;
>> q=(x+2)^2;
>> f=p/q;
>> D2f=diff(f,2)
D2f =
2/(x + 2)^2 - (8*x)/(x + 2)^3 + (6*(x^2 - 1))/(x + 2)^4
>> s=solve(D2f)
s=
¼
>> a=subs(f,s(1))
a=

68
-5/27
>> % A(1/4,-5/27) is inflection point of function f(x)
>> m=x^2+2*x-3;
>> n=(2-x)^2;
>> g=m/n;
>> D2g=diff(g,2)
D2g =
2/(x - 2)^2 + (6*(x^2 + 2*x - 3))/(x - 2)^4 - (4*(2*x + 2))/(x - 2)^3
>> s=solve(D2g)
s=
-1/2
>> b=subs(g,s(1))
b=
-3/5
>> % A(-1/2,-3/5) is inflection point of g(x)
៨.៧. សង់ណខ្េមកាង និង្ាំែត់ចាំែច បត់
x2 1
ឧទាហរណ៍ទី ១ ៖ សង់ពខ្ែគោង និងគៅចំណុចរបត់ម្នអនុ គលន៍ f  x  និង
 x  2
2
x2  2 x  3
g  x  ។
2  x
2

>> syms x
>> p=x^2-1;
>> q=(x+2)^2;
>> f=p/q;
>> D2f=diff(f,2);
>> s=solve(D2f)

69
s=
1/4
>> text(double(s(1)),double(subs(f,s(1))),'Inflection of f(x)')
>> hold off
>> m=x^2+2*x-3;
>> n=(2-x)^2;
>> g=m/n;
>> D2g=diff(g,2);
>> s=solve(D2g)
s=
-1/2
>> plot(double(s(1)),double(subs(g,s(1))),'ro')
>> text(double(s(1)),double(subs(g,s(1))),'Inflection of g(x)')
>> hold off
សិ្ោ ន្េន៍
x2 1 x2  2 x  3
ឧទាហរណ៍ទី ២ ៖ សិក្ោអនុគលន៍ f  x   និង g  x   ។
 x  2 2  x
2 2

>> syms x
>> p=x^2-1;
>> q=(x+2)^2;
>> f=p/q;
>> a=limit(f,inf)

70
a=
1
>> plot([-10 10],[a a],'r--')
>> f0=solve(q)
f0 =
-2
-2
>> plot(double(f0(1))*[1 1],[-5 15],'r--')
>> D1f=diff(f);
>> crit_pts=solve(D1f)
crit_pts =
-1/2
>> plot(double(crit_pts(1)),double(subs(f,crit_pts(1))),'ro')
>> text(double(crit_pts(1)),double(subs(f,crit_pts(1))),'Minimum of f(x)')
>> D2f=diff(f,2);
>> Inflec_pt=solve(D2f)
Inflc_pt =
1/4
>> plot(double(Inflec_pt(1)),double(subs(f,Inflec_pt(1))),'ro')
>> text(double(Inflec_pt(1)),double(subs(f,Inflec_pt(1))),'Inflection point of
f(x)')
>> hold off

71
>> syms x
>> m=x^2+2*x-3;
>> n=(2-x)^2;
>> g=m/n;
>> a=limit(g,inf)
a=
1
>> plot([-10 10],[a a],'r--')
>> g0=solve(n)
g0 =
2
2
>> plot(double(g0(1))*[1 1],[-5 25],'r--')
>> D1g=diff(g);
>> crit_pts=solve(D1g)
crit_pts =
1/3
>> plot(double(crit_pts(1)),double(subs(g,crit_pts(1))),'ro')
>> text(double(crit_pts(1)),double(subs(g,crit_pts(1))),'Minimum of g(x)')
>> D2g=diff(g,2);
>> Inflec_pt=solve(D2g)
Inflec_pt =
-1/2
>> plot(double(Inflec_pt(1)),double(subs(g,Inflec_pt(1))),'ro')
>> text(double(Inflec_pt(1)),double(subs(g,Inflec_pt(1))),'Inflection point of
g(x)')
>> hold off

72


73
មេម ៀនទី ៩ កា មគបើគាស់ M-File

rrrsss
ឧទាហរណ៍ទី ១ ៖ ចូ របគងាើត M-File គែើលបគណនា

ី ទលបូក្ម្នស្ីត Sn  1  2  3  ...  n ។
គៅក្នុង File Script គគសរគសរ ៖

n=input('n= ');
s=0;
for k=1:n
s=s+k
end
ឧទាហរណ៍ទី ២ ៖ ចូរបគងាើត M-File គែើលបគ

ី ណនា ទលបូក្ម្នស្ីត
Sn  12  22  32  ...  n2 ។

n=input('n= ');
s=0
for k=1:n
s=s+k^2
end
ឬសរគសរ
n=input('n= ');
for k=1:n
s=(n*(n+1)*(2*n+1))/6
end
x n  nx  n  1
ឧទាហរណ៍ទី ៣ ៖ ចូរបគងាើត M-File គែើលបគណនាល
ី ី លត
ី
lim ។
 x  1
x 1 2
x n  nx  n  1

 n  1 n
គោយ lim
 x  1
x 1 2
2
n=input('n= ');
for k=1:n

74
lim=(n-1)*n/2
end
ឧទាហរណ៍ទី ៤ ៖ ចូ របគងាើត M-File គែើលបគណនា

ី លីលត
ី
 x  1  x 2  1 ........  x n  1
lim n 1 ។
x 
 nx   1
n 2
 
 x  1  x 2  1 ........ x n  1 1
lim
គោយ x  n 1
 n n 1
 nx n  1 2
n 2
 
n=input('n= ');
for k=1:n
lim=1/((n^(n*(n+1)/2)))
end
Â Â ចប់ ÂÂ

75
ឯក្ស្ករគោង
- គឹល ោង, MATLAB, ឯក្ស្ករគរបើរបាស់ ម្ទទក្ុ ងរបស់
ន ស្កក្លែទាល័
ិ យអងគរគខ្លរ, ២០១៦
- បូ ឈុ ន, ោរគរបរើ បាស់ MATLAB R2010a, គរងែុលអ
ព ងគរ, ២០១៣
- គណៈក្លមោរនិែនធម្ន រក្.អយក្, គណិតែទាថា
ិ ន ក្់ទី ១១ (ក្រលត
ិ លូលោាន+ក្រលត
ិ ខ្ពស់),
រគោះឹ ស្កថនគបាោះែុលភ នង
ិ ពចក្ទោយ, ២០១១
- គណៈក្លមោរនែ
ិ នធម្ន រក្.អយក្, គណិតែទាថា
ិ ន ក្់ទី ១២ (ក្រលត
ិ លូលោាន+ក្រលត
ិ ខ្ពស់),
រគឹោះស្កថនគបាោះែុលភ និងពចក្ទោយ, ២០១០
- អយ សុ ី ណ្ឋ,លីលត
ី លំ ហាត់គរជស
ើ គរសសរមាប់
ើ ថានក្់ទី១១ ១២, បាក្់ទូក្ថ្តចលៃង, ២០០៥
- អយ សុី ណ្ឋ, សលោ
ី រឌីគទរ ៉ាងពសយល សរមាប់ថានក្់ទី ១២, បាក្់ទូក្ថ្តចលៃង, ២០១៥

76

Matlab Book by Me

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Matlab Book by Me

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

ព្រះរាជាណាចព្ររម្ពជា

ឆ្ន ាំសិរា ២០១៦-២០១៧

ឯរទេស គណិតវិេា ជាំនាន់េី ៧

មេម ៀនទី ១ កា ណែន ាំឱ្យស្គាល់ពី MATLAB (Matrix Laboratory)

ឧទាហរណ៍ទី ១ ៖ គណនាតម្លៃ S  23 32  56  45  66 ។

ក្នុង MATLAB គគសរគសរ ៖

ក្នុង MATLAB គគសរគសរ ៖

ក្នុង MATLAB គគសរគសរ ៖

ិ ពុធ បូរុ ៉ី (ឯកខទ្យសគណិត្វិ ទ្យា ជំនាន់ ៧)

ក្នុង MATLAB គគសរគសរ ៖

ក្នុង MATLAB គគសរគសរ ៖

ិ ពុធ បូរុ ៉ី (ឯកខទ្យសគណិត្វិ ទ្យា ជំនាន់ ៧)

ក្នុង MATLAB គគសរគសរ ៖

ឧទាហរណ៍ទី ១ ៖ គណនារក្ឡាម្ទទ ចតុគោណព្ននយលួយពែលមាន ក្ំែស់ h  10 cm បាតតូច

ក្នុង MATLAB គគសរគសរ ៖

ឧទាហរណ៍ទី ២ ៖ គណនារក្ឡាម្ទទខាង និង មាឌរបស់ ែរ

ក្នុង MATLAB គគសរគសរ ៖

ិ ពុធ បូរុ ៉ី (ឯកខទ្យសគណិត្វិ ទ្យា ជំនាន់ ៧)

ក្នុង MATLAB គគសរគសរ ៖

ិ ពុធ បូរុ ៉ី (ឯកខទ្យសគណិត្វិ ទ្យា ជំនាន់ ៧)

ិ ពុធ បូរុ ៉ី (ឯកខទ្យសគណិត្វិ ទ្យា ជំនាន់ ៧)

មេម ៀនទី ២ វិចទ័ និងម៉ាគទីស (Vectors and Matrices)

ឧទាហរណ៍ទី ១ ៖ ចូរគរបើ MATLAB សរគសរនូែែុចទ័

ក្នុង MATLAB គគសរគសរ ៖

ិ ពុធ បូរុ ៉ី (ឯកខទ្យសគណិត្វិ ទ្យា ជំនាន់ ៧)

ឧទាហរណ៍ទី ១ ៖ ចូរគរបើ MATLAB សរគសរនូែែុចទ័

ក្នុង MATLAB គគសរគសរ ៖

ិ ពុធ បូរុ ៉ី (ឯកខទ្យសគណិត្វិ ទ្យា ជំនាន់ ៧)

ឧទាហរណ៍ទី ១ ៖ ចូរគរបើ MATLAB សរគសរនូែែុចទ័

ក្នុង MATLAB គគសរគសរ ៖

ិ ពុធ បូរុ ៉ី (ឯកខទ្យសគណិត្វិ ទ្យា ជំនាន់ ៧)

ឧទាហរណ៍ទី ១ ៖ ចូរគរបើ MATLAB សរគសរនូែែុចទ័

ក្នុង MATLAB គគសរគសរ ៖

ិ ពុធ បូរុ ៉ី (ឯកខទ្យសគណិត្វិ ទ្យា ជំនាន់ ៧)

ឧទាហរណ៍ទី ២ ៖ ចូរគរបើ MATLAB សរគសរនូែែុចទ័

ក្នុង MATLAB គគសរគសរ ៖

ក្នុង MATLAB គគសរគសរ ៖

ិ ពុធ បូរុ ៉ី (ឯកខទ្យសគណិត្វិ ទ្យា ជំនាន់ ៧)

ក្នុង MATLAB គគសរគសរ ៖

ិ រ u  1.0, 1.5, 2.0, ... , 5 ។ រក្ធាតុទី ៥ ធាតុទាង

ក្នុង MATLAB គគសរគសរ ៖

ិ ពុធ បូរុ ៉ី (ឯកខទ្យសគណិត្វិ ទ្យា ជំនាន់ ៧)

ក្នុង MATLAB គគសរគសរ ៖

ឧទាហរណ៍ទី ២ ៖ ចូរគរបើ MATLAB បគងាើតនូែមា៉ារទីស

ក្នុង MATLAB គគសរគសរ ៖

ិ ពុធ បូរុ ៉ី (ឯកខទ្យសគណិត្វិ ទ្យា ជំនាន់ ៧)

0.0000 + 5.0000i 0.0000 + 0.0000i -6.0000 + 5.0000i

ក្នុង MATLAB គគសរគសរ ៖

ក្នុង MATLAB គគសរគសរ ៖

ិ ពុធ បូរុ ៉ី (ឯកខទ្យសគណិត្វិ ទ្យា ជំនាន់ ៧)

>> M=[1 5 7;6 9 -3;4 -1 7];

ក្នុង MATLAB គគសរគសរ ៖

ឧទាហរណ៍ទី ១ ៖ ចូរគរបើ MATLAB សរគសរនូែមា៉ារទីសឯក្តាលំ ោប់ 2 លំ ោប់ 4 និង លំ ោប់

ិ ពុធ បូរុ ៉ី (ឯកខទ្យសគណិត្វិ ទ្យា ជំនាន់ ៧)

ក្នុង MATLAB គគសរគសរ ៖

ឧទាហរណ៍ទី ១៖ ចូ រគរបើ MATLAB សរគសរនូែមា៉ារទីស A មានលំ ោប់ 3  4 មានធាតុ aij គហយ

ិ ពុធ បូរុ ៉ី (ឯកខទ្យសគណិត្វិ ទ្យា ជំនាន់ ៧)

ក្នុង MATLAB គគសរគសរ ៖

ិ ពុធ បូរុ ៉ី (ឯកខទ្យសគណិត្វិ ទ្យា ជំនាន់ ៧)

ក្នុង MATLAB គគសរគសរ ៖

ិ ពុធ បូរុ ៉ី (ឯកខទ្យសគណិត្វិ ទ្យា ជំនាន់ ៧)

ក្នុង MATLAB គគសរគសរ ៖

ក្នុង MATLAB គគសរគសរ ៖

ិ ពុធ បូរុ ៉ី (ឯកខទ្យសគណិត្វិ ទ្យា ជំនាន់ ៧)