YASAMA YÜRÜTME YARGI

TBMM CUMHURBAŞKANI Bağımsız ve

Tarafsız
mahkemeler
 Milletvekili olma şartları

TC vatandaşı olmak
En az ilkokul mezunu olmak
18 yaşını doldurmuş olmak
Kısıtlı olmamak
Kasıtlı suçtan toplam 1 yıl veya daha fazla
hüküm giymemiş olmak
Yüz kızartıcı suçlardan bir gün bile yatan
milletvekili olamaz
Kamu Haklarından mahrum olmamak
Mazbatayı il seçim kurulu
verir(dokunulmazlık başlar)
Yasama dönemi 5 yıldır
Dokunulmazlığı TBMM
kaldırır.

7/15
 Milletvekilliğinin
kendiliğinden sona ermesi
✓Ölüm
✓Gaiplik
✓TC vatandaşlık kaybı
✓Yeniden seçilemezse
✓Cumhurbaşkanı
✓Cumhurbaşkanı Yardımcısı Olursa
✓Bakan
 TBMM GÖREV VE YETKİLERİ
➢ Kanun yapmak, değiştirmek, kaldırmak
➢ Para basılmasına karar vermek
➢ Bakanı,C.başkanı,C.başkanı yardımcısını yüce divana
sevk edebilir
➢ Milletlerarası anlaşmaları uygun bulmak
➢ Genel ve Özel af çıkarmak 3/5
➢ OHAL ve sıkı yönetim kararlarını onaylamak ve süresini
uzatmak
➢ Bütçe ve kesin hesap kanunlarını görüşmek,kabul etmek
➢ Savaş ilan etmek
➢ Erken seçim ilan etmek 3/5
 TBMM’NİN SEÇTİĞİ ÜYELER
➢TBMM Başkanı
➢Kamu Baş Denetçisi
➢Anayasa Mahkemesi Üyeleri
➢RTÜK üyeleri
➢Sayıştay Başkan ve Üyeleri
➢HSK Üyeleri
 KANUNLAR
Milletvekili Kanun
Teklifi

TBMM
KOMİSYON
BAŞKANI
200 151
 Kanunların Yürürlüğe Girmesi

Cumhurbaşkanı
15 KABUL/VETO

Resmi gazete yayımlandığı gün

yürürlüğe girer
 Anayasa

Kanun
Milletlerarası
CBK
Yönetmelik
Genelge
Yönerge
 Anayasa

Kanun
Milletlerarası
CBK
Yönetmelik
Genelge
Yönerge
 TBMM BAŞKANLIK DİVANI

Meclis Başkanı

Katip Üyeleri

Başkan Vekilleri

İdari Amirler
TBMM BİLGİ EDİNME VE DENETİM YOLLARI

1)Yazılı Soru

2)Genel Görüşme

3)Meclis Araştırması

4)Meclis Soruşturması
 MECLİS TATİLDE
➢1 temmuz-1 ekim Tatil
➢Meclis tatil dışında 15 gün ara verebilir
➢Meclis tatildeyken veya aradayken toplanırsa
OLAĞANÜSTÜ
✓Cumhurbaşkanı
✓Meclis Başkanı
✓120 Milletvekili
 YASAMA YÜRÜTME YARGI

TBMM CUMHURBAŞKANI Bağımsız ve

Tarafsız
mahkemeler
 Cumhurbaşkanı Olma
Şartları
TC vatandaşı

40 yaşını doldurmuş olmak

Yükseköğrenim mezunu olmak

M.vekilliği seçilme yeterliliğine sahip olmak

Halk 5 Yıllığına seçer

En fazla 2 defa
 Kimler Aday Gösterebilir?
✓Siyasi Parti Grupları
✓En son yapılan seçimlerde toplam geçerli oyların Tek başına
veya Birlikte en az %5
✓En az 100 bin seçmenin imzası
Cumhurbaşkanı Görev ve Yetkileri
Anayasa Mahkemesi Üyelerini Seçmek(12)

Danıştay’ın 4’te 1’ini

Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı ve vekilini

HSK’nın 4 üyesi

Devlet Denetleme Kurulu Üyelerini

Yök üyeleri ve Rektörleri atamak

Cumhurbaşkanı Görev ve Yetkileri
Seçimlerin yenilenmesine karar vermek

Milletlerarası anlaşmaları onaylamak ve yayınlamak

TSK’nın kullanılmasına karar vermek

MGK’yı toplantıya çağırmak

ÖZEL AF

Cumhurbaşkanı Yardımcılarını seçmek

Yönetmelik çıkartmak

Bütçe Kanunu teklif etmek

 Milli Güvenlik Kurulu(MGK)

Cumhurbaşkanı Adalet Bakanı İç İşleri Bakanı Dış İşleri Bakanı

Yardımcıları

Milli Savunma Genelkurmay Kuvvet

Bakanı Başkanı Komutanlıkları
 Milli Güvenlik Kurulu(MGK)
✓2 ayda bir toplanır
✓Görevleri CK ile düzenlenir
✓Genel Kurmay Başkanı ve
Cumhurbaşkanı Yardımcıları
gündem önerilerini sunar
✓Gündemi Cumhurbaşkanı Belirler
Genelkurmay Başkanlığı
➢Genelkurmay Başkanı Cumhurbaşkanınca atanır
➢Görev ve Yetkileri KANUNLA düzenlenir
➢Genelkurmay Başkanı Cumhurbaşkanına sorumludur
 ATATÜRK Kültür ve Tarih Yüksek Kurumu
✓Cumhurbaşkanının görevlendirdiği bir bakan yapacak
 OHAL
• Kişi Hak ve Ödevleri konu olabilir
• Sert Çekirdek Haklar
➢ Yaşama
➢ Din ve Vicdan
➢ Suç ve Cezalar Geçmişe yürütülemez
➢ Masuniyet Karinesi
• Resmi Gazetede Yayımlanır
• TBMM onayına sunulur
• ANAYASAYA Yargı yolu kapalıdır
 OLAĞANÜSTÜ HALLER
➢Seferberlik
➢Doğal Afet
➢Savaş
➢Ayaklanma ve kuvvetli kalkışma
➢Şiddet olayları yaygınlaşır
➢Kamu düzeni ciddi bozulursa
➢Salgın Hastalık
➢Ağır ekonomik bunalım
 OHAL SÜRESİ

CUMHURBAŞKANI TBMM

• 6 AY • 4 AY
1982 anayasasına göre aşağıdakilerden
hangisi Milletvekili olma şartlarından biri
değildir?
A)18 yaşını doldurmuş olmak
B)Kasıtlı suçtan 1 yıl ve daha fazla hüküm
giymemiş olmak
C)Ortaokul mezunu olmak
D)Kamu Haklarından mahrum olmamak
E)Yüz kızartıcı suçlardan hüküm giymemiş
Aşağıdaki durumlardan hangisi
milletvekilliğinin kendiliğinden düşme
sebebi değildir?
A)Ölüm
B)İstifa
C)Gaiplik
D)Cumhurbaşkanı olması
E)Bir daha seçilemezse
1982 anayasasına göre aşağıdakilerden
hangisi TBMM’nin görev ve yetkilerinden
değildir?
A)Savaşa ve Barışa karar vermek
B)Parlamento kararıyla para basılmasına karar
vermek
C)Kanun yapmak değiştirmek kaldırmak
D)Milletlerarası anlaşmaları uygun bulmak
E)Genel ve Özel af çıkarmak
Meclis tatildeyken doğrudan olağanüstü
olarak toplantıya aşağıdakilerden hangisi
çağırabilir?
A)İçişleri Bakanı
B)100 mv imzası
C)Cumhurbaşkanı
D)Genelkurmay Başkanı
E)Siyasi parti grup başkanları
Kanun ve CBK’nın çakıştığı konuda CBK
dikkate alınmalıdır.
 YASAMA YÜRÜTME YARGI

TBMM CUMHURBAŞKANI Bağımsız ve

Tarafsız
mahkemeler
 Anayasa
ADLİ Yargısı
YARGI

YARGI
İdari
Yargı
Uyuşmazlık
Yargısı Anayasa
Yargısı
 ADLİ YARGI

➢YARGITAY
➢Yargıtay üyelerini HSK seçer
➢Yargıtay cumhuriyet Başsavcısı ve
vekilini CUMHURBAŞKANI seçer
 İDARİ YARGI

➢DANIŞTAY
Üyelerinin
➢¼ Cumhurbaşkanı
➢¾ HSK
 ANAYASA YARGISI

• Anayasa Mahkemesi (1961)

• TBMM 3 üye
• Cumhurbaşkanı 12 üye
 Yüce Divan Sıfatıyla Yargıladıkları
➢ Cumhurbaşkanı
➢ Cumhurbaşkanı Yardımcısı
➢ Bakanlar
➢ Yüksek Yargı Mensupları
➢ Sayıştay Başkan ve Üyeleri
➢ Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı ve vekili
➢ HSK üyeleri(Adalet Bak.Yardımcısı)
➢ Meclis Başkanı
➢ Genel Kurmay Başkanı
➢ Hava,Deniz,Kara Kuvvetleri Komutanları
 Anayasa Değişiklikleri
➢1/3 mv teklifi
➢2 kez görüşme
➢1.görüşme
48 saat 2.görüşme

360-399 arası 400(2/3)

Halk Oyu Geri Gönderme Halk oylaması Onay Geri Gönderme

60 Gün sonraki ilk Pazar

Uyuşmazlık Anayasa
Mahkemesi Mahkemesi
Başkanını seçer
 SAYIŞTAY

•TBMM seçer
•Kararları kesin
•Yargı Yolu kapalı
 HSK
✓13 asil üye
✓7 üyesini TBMM
✓4 üyesini Cumhurbaşkanı
✓Başkanı=Adalet Bakanı
✓Doğal Üye=Adalet Bakanı Müsteşarı
✓Meslekten çıkartma kararlarına yargı yolu açık
Diğer kararlarına yargı yolu kapalıdır
 Yüksek Seçim Kurulu

➢7 Asil 4 Yedek
➢6 üyesini Yargıtay
➢5 Üyesini Danıştay
 Yargı Yoluna Kapalı İşlemler
✓Milletlerarası antlaşmalar
✓OHAL Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi
✓Sayıştay Kararları
✓Yüksek Seçim Kurulu Kararları
✓Yüksek Hakemler Kurulu
✓İnkılap Kanunları
➢Cumhurbaşkanının yapmış olduğu işlemlere yargı yolu açıktır
Aşağıdakilerden hangisi Yüce Divan Sıfatıyla
yargılanmaz?
A)Adalet Bakanı
B)Genelkurmay Başkanı
C)Cumhurbaşkanı Yardımcıları
D)Adalet Bakanı Müsteşarı
E)Jandarma Genel Komutanı
Aşağıdakilerden hangisi 1982 anayasasına
göre değiştirilemeyecek maddeler arasında
sayılmamıştır?
A)Devletin şekli
B)Resmi Dil
C)Bayrak
D)Atatürk milliyetçiliğine bağlı
E)Kuvvetler Ayrılığı
1982 Anayasasına göre TBMM kaç
milletvekilinden oluşur?
A)550
B)600
C)650
D)450
E)400
Aşağıdakilerden hangisi
Cumhurbaşkanlığına aday gösterebilir?
A)En az 20 milletvekili
B)En son yapılan genel seçimlerde %3’ü geçen
partiler
C)Siyasi Parti Grupları
D)En az 120 milletvekili
E)Seçmenler
2017 Anayasa değişikliğine göre Hakimler ve
Savcılar Kurulunun başkanı aşağıdakilerden
hangisidir?
A)Cumhurbaşkanı
B)Genelkurmay Başkanı
C)TBMM Başkanı
D)Adalet Bakanı
E)İçişleri Bakanı
TBMM Genel Kurulunun erken seçim kararı
alıp seçimleri yenilemesi için gerekli olan
oran aşağıdakilerden hangisidir?
A)Salt Çoğunluk
B)Üye tam sayısının 1/5
C)Üye tam sayısının 1/3
D)Üye tam sayısının 3/5
E)Üye tam sayısının 2/3
1982 Anayasasına göre Bakanlıkların
kurulması,kaldırılması görev ve yetkileri ile merkez
teşkilatlarının kurulması aşağıdakilerden hangisiyle
düzenlenir?
A)Anayasa
B)Kanun
C)Yönetmelik
D)Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi
E)Genelge
2017 Anayasa Değişikliğine göre Anayasa
Mahkemesinin seçimiyle ilgili
aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
A)12’si cumhurbaşkanı, 3’ü TBMM tarafından seçilir
B)6’sı Yargıtay, 5’i Danıştay tarafından seçilir
C)7’si TBMM,4’ü Cumhurbaşkanı tarafından seçilir
D)1/4’ü Cumhurbaşkanı,3/4’ü Hakimler ve Savcılar
Kurulu tarafından seçilir
E)Üyelerinin tamamı CB tarafından seçilir
1982 Anayasasına göre yazılı soru en geç
kaç gün içinde cevaplandırılmalıdır?
A)45
B)30
C)15
D)10
E)5
Aşağıdakilerden hangisi 1982 Anayası’na göre
OHAL dönemlerinde dahi sınırlandırılamayacak
haklardan biri değildir?
A)Yaşama Hakkı
B)Suç ve cezalar geçmişe yürütülemez
C)Masuniyet Karinesi
D)İbadet Hürriyeti
E)Din ve vicdan hürriyeti
Cumhurbaşkanı tarafından TBMM’ye geri gönderilen
kanunlar hangi çoğunlukla aynen kabul edilirse
Cumhurbaşkanı kanunu kabul edip Resmi gazetede
yayımlamak zorundadır?
A)Üye tam sayısının 1/3’ü
B)Üye tam sayısının salt çoğunluğu
C)Toplantıya katılanların salt çoğunluğu
D)Üye tam sayısının 3/5’i
E)Üye tam sayısının 2/3’ü
1982 Anayasası’nda belirtilen sebeplere
dayalı olarak alınan olağanüstü hal kararı ne
zaman yürürlüğe girer?
A)Resmi Gazete’de yayımlandığı gün
B)Resmi Gazete’de yayımlandıktan 15 gün sonr
C)Resmi Gazete’de yayımlandıktan 30 gün sonr
D)Resmi Gazete’de yayımlandıktan 45 gün sonr
E)Resmi Gazete’de yayımlandıktan 60 gün sonr
1982 Anayasası’na göre Hakimler ve Savcılar
kaç kişiden oluşur?
A)22 Asil 12 yedek üyeden
B)11 asil 4 yedek üyeden
C)17 üyeden oluşur
D)13 üyeden oluşur
E)11 üyeden oluşur
Aşağıdaki durumlardan hangisi
milletvekilliğini sona erdirmez?
A)Cumhurbaşkanı seçilmek
B)Cumhurbaşkanı yardımcısı seçilmek
C)Bakan seçilmek
D)TBMM başkanı seçilmek
E)Milletvekilliğinden istifa etmek
Siyasi partilerin mali denetimini kim yapar?
A)Sayıştay
B)Anayasa Mahkemesi
C)Danıştay
D)Yargıtay
E)Adalet Bakanlığı
Aşağıdakilerden hangisi OHAL zamanında
çıkarılan kanunla Hizmet sınıfına girmiştir?
A)Emniyet Hizmetleri
B)Yardımcı Hizmetler
C)Jandarma Hizmetleri
D)Milli İstihbarat Hizmetleri
E)Avukatlık Hizmetleri
Milletvekilliğinin TBMM tarafından
düşürülmesi kararına karşı kaç gün içinde
Anayasa Mahkemesine başvurabilir ?
A)5 gün
B)3 gün
C)7 gün
D)15 gün
E)30 gün
Uyuşmazlık Mahkemesi’nin başkanını kim
seçer?
A)Cumhurbaşkanı
B)Anayasa Mahkemesi
C)Adalet Bakanı
D)Hakimler ve Savcılar
E)Danıştay Genel Kurulu
Cumhurbaşkanı yurtdışındayken yerine kim
vekalet edecek?
A)Meclis Başkanı
B)Partisinin Grup Başkanı
C)İçişleri Bakanı
D)Cumhurbaşkanı yardımcısı
E)Dışişleri Bakanı
 1982 Anayasası 2017 değişikliği ile
Cumhurbaşkanı hangi konularda
Cumhurbaşkanlığı kararnamesi çıkarabilir?
A)Yasama
B)Yürütme
C)Yargı
D)İdari
E)Uluslararası ilişkiler
Milletvekili mazbatayı nereden alır?
A)YSK
B)HSK
C)Anayasa Mahkemesi
D)İl Seçim Meclisi
E)TBMM
 SOSYAL HAYATI DÜZENLEYEN KURALLAR

1-DİN 2-GÖRGÜ 3-AHLAK 4-HUKUK

 YAPTIRIM TÜRLERİ
Ceza Cebri icra Tazminat İptal Hükümsüzlük
 HÜKÜMSÜZLÜK
Tek Taraflı
Yokluk Butlan Bağlamazlık
 HUKUKUN TÜRLERİ
POZİTİF=Yürürlükte bulunan yazılı ve yazısız

MEVZU=Yetkili makamlar tarafından yazılı

TABİİ=Hedefteki, ulaşılması gereken

TARİHİ=Geçmişte olan şuanda olmayan hukuk k

Kişinin Hak Sosyal ve Siyasi hak
ve Ödevleri Ekonomik ve Ödevler
 Kişinin Hak ve Ödevleri
(Özgürlük,Hürriyet,Düşünce)
➢Konut Dokunulmazlığı
➢Özel Hayatın Gizliliği
➢Dernek Kurma
➢Mülkiyet Hakkı
➢Toplantı ve Gösteri yürüyüşü Hakkı
➢İspat Hakkı
➢Zorla çalıştırma yasağı
 Sosyal ve Ekonomik Haklar
➢ Kıyılardan yararlanma hakkı
➢ Sendika Kurma
➢ Toplu İş Sözleşmesi
➢ Toprak Mülkiyeti
➢ Grev Hakkı
➢ Lokavt hakkı
➢ Konut Hakkı
➢ Sanat ve Sanatçının korunması
➢ Eğitim Öğretim hakkı
 SİYASİ HAK ve ÖDEVLER
➢Türk Vatandaşlığı
➢Kamu hizmetine girme hakkı
➢Dilekçe Hakkı
➢Vergi
➢Mal bildirimi
➢Bilgi edinme Kamu başdenetçisine başvurma
 İDARE HUKUKU
➢Yetki genişliği
➢İdarenin Bütünlüğü
➢Hiyerarşi
➢İdari Vesayet
➢Yerinden Yönetim
➢Merkezden Yönetim
 HİYERARŞİK AMİRLER
Merkezi yönetim Mahalli Teşkilat
➢Cumhurbaşkanı Vali
➢Bakan Belediye Başkanı
➢Vali Muhtar
➢Kaymakam
➢Bucak Müdürü
 Merkezden Yönetim
Başkent TAŞRA
➢Cumhurbaşkanı Vali
➢Yardımcılar Kaymakam
➢Bakanlar Bucak Müdürü
➢MİT
➢Devlet Denetleme
➢Danıştay
➢Sayıştay
➢MGK
 Yerinden Yönetim
Mahalli Teşkilat TAŞRA
➢İl Özel Vali
➢Yardımcılar Kaymakam
➢Bakanlar Bucak Müdürü
➢MİT
➢Devlet Denetleme
➢Danıştay
➢Sayıştay
➢MGK
Görevden uzaklaştırma=İç
İşleri Bakanı
Görevden alma Danıştay
 Cumhurbaşkanı

Bakan
Vali
Kaymakam
Bucak Müdürü
 Yetki
Vali
genişliği
 VALİ
➢İçişleri Bakanlığının önerisi Cumhurbaşkanının kararı ile atanan
İSTİSNAİ bir devlet memurudur.
➢Genel emir çıkarabilir
➢Polis ve Jandarma’yı kullanabilir
➢Askeri birliklerden yardım isteyebilir
➢YETKİ GENİŞLİĞİ ilkesini kullanabilir
➢İdari Vesayetle denetleme yapabilir
İlin ve ilçenin kurulması
kaldırılması yer değiştirmesi
ilçenin başka ile bağlanması
Belediye=5 bin

Büyükşehir Belediyesi=750 BİN

2 bin altı köy&Mahalle

 KAMU TÜZEL KİŞİLERİ
➢Kanunla veya CBK ile kurulur
➢İl Özel İdaresi
➢Belediye
➢Üniversite
➢Meslek Kuruluşları(Barolar,Borsalar)
➢Atatürk Kültür Dil Tarih Yüksek Kurumu
➢TRT
 İDARENİN DÜZENLEYİCİ İŞLERİ
Kimler Yönetmelik Çıkarabilir?
➢Cumhurbaşkanı
➢Bakanlıklar
➢Kamu Tüzel Kişileri
 SİYASİ PARTİYE
ÜYE OLABİLİR ÜYE OLAMAZ
TC vatandaşı Hakim ve Savcılar
18 yaşını doldurmuş Yüksek Yargı Mensupları

Medeni hakları kullanmaya TSK mensupları

Ehil
Yükseköğretim elemanları Kamu Çalışanları

Yükseköğretim Yükseköğretim önce

öğrencileri öğrenciler(lise)
Görevinden çekilmedikçe milletvekili olamayacak
meslekler
➢Hakim ve Savcılar
➢Yüksek Yargı Mensupları
➢TSK üyeleri
➢Kamu Çalışanları
➢Yükseköğretim elemanları
 MEMUR OLMA ŞARTLARI
➢TC vatandaşı olmak
➢18 yaşını doldurmuş olmak
➢Askerliği ile ilişkisi olmamak
➢En az ortaokul mezunu olmak
➢Kasıtlı suçtan 1 yıl ve daha fazla hüküm giymemiş
➢Yüz kızartıcı suçlardan hüküm giymemiş olmak
➢Kamu haklarından mahrum olmamak
 MEMURA UYGULANAN CEZALAR
Uyarma

Kınama

Aylıktan kesme

Kademe ilerlemesinin durdurulması

Devlet Memurluğundan çıkarma(Yüksek Disiplin Kurulu)

OY KULLANABİLECEKLER OY KULLANAMAYACAKLAR

TC vatandaşı Silah altındaki er ve

erbaşlar
18 yaşını doldurmuş Askeri öğrenciler
Seçmen kütüğüne kayıtlı Temyiz kuvvetinden yoksun
Taksirli suçtan hüküm giyenler Kasıtlı suçtan dolayı cezaevinde
oy kullanabilir bulunduğum süre içinde
 CEZA EHLİYETİ
➢0-12 Ceza almaz
➢12-15 suçu idrak edemiyorsa ceza almaz
➢15-18 indirimli ceza
➢(Sağır ve Dilsizler +3)
 Gerçek Kişilik
• Başlangıç TAM VE SAĞ DOĞUM
• Bitiş Ölüm, Ölüm Karinesi, Gaiplik
 GAİPLİK
➢Mahkeme kararı gerekir SULH HUKUK
➢Ölümüne olası gözle bakılıyorsa 1 yıl beklenir
➢Sadece haber alınamıyor 5 yıl beklenir
 HAK EHLİYETİ
• Tam ve sağ doğmak şartıyla Ana Rahmine düştüğü an
 FİİL EHLİYETİ
➢ Kişinin kendi eylem ve davranışlarıyla kendi adına haklar ve borçlar
yaratabilmesidir.
➢ Reşit olmak
➢ Ayırt etme gücü (Mümeyyiz)
➢ Kısıtlı Olmamak
➢ (Yaşlılık,Sakatlık,Savurganlık,Kötü yaşama tarzı,Alkol
Bağımlılığı,Tecrübesizlik,Toplam 1 yıl ve daha fazla hüküm giymiş
olmak)
➢ Yaş küçüklüğü kısıtlanma sebebi değil
 EHLİYET ÇEŞİTLERİ
Tam ehliyetli Tam ehliyetsiz
➢Reşit ➢Ayırt etme gücünden yoksun
➢Ayırt etme gücü var ➢Ceza ehliyeti yok
➢Kısıtlı değil ➢Tazminat sorumluluğu var

Sınırlı Ehliyetsiz Sınırlı ehliyetli

• Reşit olmayan • Reşit
• Kısıtlanmış • Ayırt etme gücüne sahip
• Yasal danışmanı var