Things to shoot with addtl time

-opinion and observation

-conclusion and reflection (learnings)

-recommendation in improving the promotion of ne history

-outro

Introduction

1st scene (

Anna: Alodia, nasan ba tayo ngayon?

Frances: Nandito tayo ngayon sa probinsiya naming ni Alodia.

Pat: Nandito tayo ngayon sa Nueva Ecija.

Isabelle: Ano bang gagawin natin ngayon?

Anna: Nandito tayo ngayon upang kilalanin at alamin ang naging parte ng Nueva Ecija sa kasaysayan ng
Pilipinas.

Pat: Marahil sa kaalaman ng iba, ay malaki ang naging ambag ng Nueva Ecija sa ating bansa sa panahon
ng pananakop.

Isabelle: Kaya’t samahan niyo kaming tuklasin ang mga tinatagong makasaysayang yaman dito sa…

Lahat: Nueva Ecija!

2nd scene (

Alodia: Ang Nueva Ecija (intro about what is nueva ecija).

3rd scene (San Isidro)

Alodia- what is san isidro?

Anna- municipal hall (capital for a day)

4th scene (Sedeco house)

Pat- asks question about what is the house

Isabelle- Sedeco house malacanang for a day

 ● This old Spanish house of Sedeco of San Isidro in Nueva Ecija is prided by the town as a historical
treasure.
● Found inside this house are memorabilia showcasing the life of San Isidro during the Spanish
regime.
● General Emilio Aguinaldo, the first President of the Philippine Republic frequented this site, and
likewise, it was here that General Frederick Funston planned the capture of Aguinaldo during
the Philippine-American War.
● San Isidro, officially the Municipality of San Isidro, is a 2nd class municipality in
the province of Nueva Ecija, Philippines. According to the 2015 census, it has a population of
51,612 people.
● San Isidro became the capital of the Philippines while Emilio Aguinaldo was trying to escape
from the Americans.

Ito ang Sideco House o Kilala sa tawag na “Bahay ni Kapitan Pulong ”, ang
pinakamakaysaysayang bahay sa bayan ng San Isidro, at sa lalawigan ng Nueva
Ecija. Ang Sideco House ay hindi basta lumang bahay lamang. Ito ay isang
kastilang bahay na itinuturing makasaysayang yaman ng lalawigan. Sa bawat
sulok, muwebles, pader ng bahay na ito mababanaag ang mga nakatagong
kwento na mahalaga hindi lamang para sa mga taga Nueva Ecija, kundi maging
sa buong bansa. March 29, 1899 nang ilipat ni General Emilio Aguinaldo ang
kapital ng republika ng Pilipinas sa San Isidro, Nueva Ecija mula sa Malolos,
Bulacan. Nanirahan at ginawang himpilan ang Sideco house ni Pang. Emilio
Aguinaldo noong mga panahong umiiwas siya sa mga Amerikanong mananakop.
. Kasama nya rito ang kanyang asawa at gabinete kung kayat naging kapital ito
ng bansang Pilipinas sa loob ng mahigit limang buwan. Ang itong sideco house
ang naging kapitolyo na itinuring na malacañang.

At dito sa sideco house ng san isidro nueva ecija pinlanong hulihin ni Emilio
Aguinaldo sa pangunguna ni Gen. Frederick Funston noong kasagsagan ng
giyera ng mga Pilipino at Americano.

Ito ay pag aari ni Crispulo Sideco o mas kilala bilang Kapitan Pulo. Ngayon ay
pagmamay-ari na ito at nasa pangangalaga na ni Ginoong Leo Guingon na
tubong Calaba, San Isidro, Nueva Ecija

March 29, 1899 nang ilipat ni General Emilio Aguinaldo ang kapital ng republika ng
Pilipinas sa San Isidro, Nueva Ecija mula sa Malolos, Bulacan. Nanirahan at ginawang
himpilan ang Sideco house ni Aguinaldo, ang unang pangulo ng republika ng Pilipinas
noong mga panahong umiiwas siya sa mga Amerikanong mananakop hangang October
11, 1899. Kasama niya ang kanyang asawa at mga gabinete kung kayat ang San Isidro
ay naging kapital ng bansang Pilipinas sa loob ng mahigit limang buwan. Sideco House
naman ay ang naging kapitolyo.

Ang makasaysayang bahay na ito ay pag-aari ni Crispulo Sideco, o mas kilala sa

tawag na Kapitan Pulong. Pinangalagaan niya sila Aguinaldo sa buong panahon
 ng pagkakahimpil nila dito. Maraming mararangyang pagtitipon noong panahon
ng mga Amerikano ang ginanap dito. Noong panahon ng pananakop ng mga
Hapon, ginamit naman ang Sideco House bilang garrison.
Kung noong panahon ng mga Kastila at Amerikano iginagalang at maayos ang
Sideco House, kakaiba noong panahon ng mga Hapon. Winasak nila ang mga
dingding at sinira nila ang mga partisyon ng bahay.

Hindi na rin kami pinayagang pasukin ang loob ng bahay dahil ayon sa may-ari
nito at sa mga nagbabantay dito wala na rin naman daw mahalagang bahay o
ano mang makasaysayang gamit sa loob nito. Naglaho na rin sa paglipas ng
panahon.

Ngunit sa mga nakakaalam ng kuwento, nakatatak pa rin dito ang mga bakas ng
luha, halakhak, tagumpay at pagkabigo ng ating mga ninuno o nang sinumang
dayuhang sumakop dito. Ibat-ibang panahon man ang dumaan, sana ay manatili
pa rin sa kalooban ng bawat Pilipino hindi lamang ang istraktura ng bahay na ito,
kundi ang mahalagang ginampanan nito sa ating kasaysayan.

Ngayon ay pagmamay-ari na ito at nasa pangangalaga na ni Ginoong Leo

Guingon na tubong Calaba, San Isidro, Nueva Ecija.

*municipal hall

*sedeco house

*battle of san isidro (plaza)

Bilang isang Novo Ecijano, isa ka kaya sa mga taong nakakaalam ng kasaysayan ng
iyong lugar? At bilang Pilipino, pinapahalagahan mo pa ba ang mga pangyayari at mga
taong naging dahilan upang tayo’y maging malaya mula sa mga mapang–aping kamay
ng mga dayuhang mananakop?
Makasaysayan ang bansang Pilipinas at mula noon hanggang ngayon, patuloy
nakikibaka, tayong mga Pilipino sa mga nais kumitil sa ating kalayaan.

Marami ring lugar sa Pilipinas ang tila napabayaan na ng panahon kahit malaki ang
naging ambag nito sa kasaysayan, mga lugar at mga bagay na ipinagwalang-bahala , at
mahahalagang taong unti–unti nang nabubura sa diwa, ng mga mamamayan lalo na sa
mga kabataan at kalaunan, tuluyan nang maglalaho sa puso’t isipan ng mga susunod
pang henerasyon.

Isa ang lalawigan ng Nueva Ecija sa mga unang nag-aklas laban sa mga dayuhang
mananakop.
Dahilan kung bakit ang Nueva Ecija ay kabilang sa walong sinag ng araw ng watawat
ng Pilipinas. Dito din matatagpuan ang ilan sa mga mahahalagang bayang bahagi ng
ating nakaraan subalit halos hindi na nga ba napanatili ang kahalagahan ng ilan sa mga
ito sa kasalukuyan.

Bilang paggunita sa kabayanihan ng mga taong nag-alay ng buhay para lamang

makamtan ang tinatamasa nating kalayaan, ating balikan ang kasayasayan ng bayan
at sariwain ang dugo ng nakaraan.

Ito ang bayan ng San Isidro. Kahit simple at maliit may makulay, makabuluhan at may
napakahalagang ginampanan sa pangkalahatang kasaysayan ng bansang Pilipinas.

Makikita ang San Isidro sa dulong timog ng Nueva Ecija. Natagpuan ng mga Kastila
noong 1843 at tinawag na San Isidro na hinango sa ngalan ng patron ng bayan. Naging
punong kabisera o gobierno o provincial capitol ang Nueva Ecija noong 1852 hanggang
1912.

At sa halos animnapung taong itinagal nito bilang kapital ng lalawigan marami nang
makasaysayang pangyayari ang naganap sa bayang ito.

Pinangalanan din ang bayang ito na factoria o pakturya kung tawagin sa tagalog.

Noong panahon ng mga Kastila ginawang distrito ng tabako ang bayan ng San Isidro.
Tinawag na factoria ang lugar kung saan dinedeposito ng mga magsasaka ang kanilang
aning tabako.

Sa kasalukuyan, makikita pa din ang mga labi ng factoria sa bahay pamahalaan sa

bayan ng San Isidro.

Noong panahon ng mga Kastila nagsilbi itong kulungan ng mga Pilipinong lumalaban sa
mga katiwalian at lumalabag sa gobyerno ng mga dayuhang Espanyol. Naging paaralan
naman ito sa mga bata noong panahon ng mga Amerikano. Sa pananakop naman ng
mga Hapones naging punong himpilan ito ng mga Hapon. Ngunit matapos masunog
noong panahon ng Hapon ay wala na halos naiwan kundi ang mga pader nito at
pundasyon ng gusali.

Sa likod ng munisipyong ito o ng pakturya ay ang mga ruins na lamang ng lumang

gobierno o provincial capitol – ang gusaling may dalawang palapag noon na gawa sa
kahoy at sementong tisa. Ngunit ito ay nawasak na ng lindol.

Sa ngayon, makikita pa rin dito ang mga tisang bato na kahit unti-unti nang natitibag sa
paglipas ng panahon ay may natitira pa ring bakas ng nakaraan.
Kung makapagsasalita lamang ang mga tisang ito na yinanig man ang lindol, natupok
man ng apoy at daanan ng bagyo, ay masasabi pa rin nito ang mga kuwento ng takot,
lungkot at katapangan ng mga Pilipino. Kasabay din ng mga katiwalian at kalupitan ng
mga Kastila.

*******

Halimbawa na lamang ay ang Bahay na sideco, sa bayan ng san isidro. tila ba ito'y
walang buhay at nanatiling isang lumang bahay na lamang at hindi
naipreserba…Maging ang mga monumento sa bayan ng cabanatuan, ito'y nababaliwala
at hindi nabibigyang importansya bagkus ito'y naging simpleng paradahan na lamang
ng mga sasakyan..

*******

Meron pa rin namang napapahalagahan at napapanatili sa kalinisan kagaya ng parke

sa San Isidro.. Bagaman ang bayang ito aysimple, maliit ngunit ito ay may makulay,
makabuluhan at may napakahalagang ginampanan sa pangkalahatang kasaysayan ng
bansang Pilipinas.

Ang mga pader na ito na siyang saksi sa mga hinagpis, hirap at pasakit ng mga
Pilipinong pinahirapan, pinagmalupitan at mas ginustong mamatay kaysa isuko ang
katapatan at pagtaksilan ang bayan ngunit ngayon kung iyong pagmamasdan hindi
lamang ito sinira ng mga kalamidad na nagdaan kundi tuluyan na nga bang nabaon sa
limot at nawawalan na ng saysay.

*****

Ang "Unang Sigaw ng Nueva Ecija" ay isang pag-aaklas nong 1896 sa pangunguna ni
Heneral Mariano Llanera, na inagapayan nina Heneral Manuel Tinio at Pantaleon Valmonte ng
Bayan ng Gapan, Nueva Ecija and kolonel Alipio Tecson ng Cabiao, Nueva Ecija na kamalaunan
ay naging Brigadyer Heneral. Ang pag-aaklas ay ginanap sa Cabiao, Nueva Ecija. Si Alipio
Tecson ay naging Governadorcillo naman ng Cabiao, Nueva Ecija. [1]

Bahay Sideco
Ipinokrama ni Heneral Emilio Aguinaldo ang San Isidro, Nueva Ecija bilang kapitolyo ng
Kauna-unahang Republika ng Pilipinas noong ika-29 ng Marso 1899. Si Heneral Aguinaldo ay
nanirahan sa bahay na ito na pag-aari ni Crispulo "Kapitan Pulong" Sideco na noon ay naging de
facto Philippine capitol. Noong dumating ang mga Amerikano sa bayan ng San Isidro, ang
Sideco House ang naging tang-gapan ni Col. Frederick Funston na siya ring nakadakip kay
Heneral Aguinaldo sa Palanan, Isabela. Sa bahay rin na ito pinag-usapan ang pagdakip kay
Heneral Aguinaldo.

******
5th scene (Town Hall)

Frances- who and what is gen tinio

6th scene

Anna- Minalungao

7th scene

-Interview- local (Pat)- Totoo baa ng mga sabi sabi

-bisita (Isabelle)- Sino siya? TAga saan? Ano ang ipinunta sa minalungao?

*town hall

*minalungao

● The park is to be found in the Municipality of General Tinio, Nueva Ecija. It has a total land area
of 2,018 hectares and regarded as a one of the hardly any remaining natural environments in
the Philippines.
● Minalungao Park
Declared as a national park, it features a breathtaking view of the narrow but deep Penaranda
River. On both sides of the river bank are 16 meter high limestone walls. The ridge formation of
white sculptured limestone walls shows the might of the great river.
● Minalungao National Park is a protected area of the Philippines located in the municipality
of General Tinio, Nueva Ecija[1] in Central Luzon. The park covers an area of 2,018
hectares[2] centered along the scenic Peñaranda River bordered on both sides by up to 16-
meter high limestone walls in the foothills of the Sierra Madre mountain range. It was
established in 1967 by virtue of Republic Act No. 5100.[3]
● The park is considered as one of the few remaining natural environments in this region north
of Manila. It is promoted by the local government as an ecotourism destination offering
breath-taking scenery of green pristine river and unique rock formations. A system of
unexplored caverns have also been identified as potential attractions. Facilities for picnics,
swimming, fishing, raft riding and cliff diving have likewise been put up to draw more
visitors.[4][5]
●

7th scene

-What is Cabanatuan- Alodia

8th scene

-Anna and Alodia (issue)- plaza lucero

9th scene

Munisipyo

-part ng lugar sa history