Imo Sunum

See discussions, stats, and author profiles for this publication at: https://www.researchgate.
net/publication/330874064
Çelik Yapı Tasarımında Değişimler Çelik Yapıların Tasarım Hesap ve Yapım

Esasları [ÇYTHYE-2016] Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği [TBDY-2018]
Presentation · January 2019

DOI: 10.13140/RG.2.2.33711.18084
CITATIONS READS
0 355
1 author:
Fatih Cetisli
Pamukkale University
21 PUBLICATIONS 28 CITATIONS
SEE PROFILE
All content following this page was uploaded by Fatih Cetisli on 05 February 2019.
The user has requested enhancement of the downloaded file.

5.2.2019
Çelik Yapı Tasarımında
ÇYTHYE 2016 / TBDY 2018

ÇELİK YAPI TASARIMINDA YENİ YÖNETMELİK DEĞİŞİKLİKLERİNİN ETKİSİ
Değişimler
Çelik Yapıların Tasarım Hesap ve Yapım
Esasları [ÇYTHYE - 2016]
Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği
[TBDY - 2018]
Doç.Dr. Fatih CETİŞLİ 1

Pamukkale Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi
İnşaat Mühendisliği Bölümü
Çelik Yapı Tasarımında Değişimler

• Yönetmelikler ile Ortaya Çıkan Farklar – literatür

• ÇYTHYE [2016] – TS648 arasındaki farklar
• Eksenel Çekme Kuvveti Taşıyan Yapı Elemanları
• Eksenel Basınç Kuvveti Taşıyan Yapı Elemanları
• Tek Eksenli Eğilmeye Maruz Kalan Yapı Elemanları
• Birleşik Etkiye Maruz Kalan Yapı Elemanları
• Birleşimler
• Civatalı Birleşimler
• Kaynaklı Birleşimler
• Uygulama Örnekleri
• Endüstri Yapısı
• Çok Katlı Konut
• TBDY 2018 Esasları 2
1
5.2.2019
Literatürde Yer Alan Tez Çalışmaları

TÜRK, AMERİKAN VE AVRUPA ÇELİK STANDARTLARININ
İNCELENMESİ ve KIYASLANMASI
• Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, 2007, Gökçe
Balkan (Nevzat Kıraç) (ID: 200741)
• TS648’e göre Eurocode 3 ve AISC-LRFD standartlarının bazen
daha güvenli bazen de daha ekonomik olduğu görülmüştür.
• Kafes Çatı Sistem modeli kullanarak kıyaslama
• Gerekli olan kesit alanları kıyaslanması neticesinde
• Çekme elemanları için en ekonomik tasarım Eurocode 3
• Basınç elemanları için en ekonomik tasarım AISC-LRFD

ÇELİK YAPILARIN TASARIM METODLARININ

DEĞERLENDİRİLMESİ: TS 648, LRFD, EUROCODE 3
• Yüksek Lisans Tezi, Ortadoğu Teknik Üniversitesi, 2009, Altan
Zervent (Çetin Yılmaz) (ID: 238432)
• 2,4,6,8, ve 10 katlı konut (4 ve 3 açıklıklı) yapısı
• TS648 & TDY 2007
• AISC 05 & ANSI/AISC 341-05
• Eurocode 3 & Eurocode 8
• TS648’e göre %20 malzeme kazanımı
2
ÇELİK YAPI TASARIMINDA YENİ YÖNETMELİK DEĞİŞİKLİKLERİNİN ETKİSİ ÇELİK YAPI TASARIMINDA YENİ YÖNETMELİK DEĞİŞİKLİKLERİNİN ETKİSİ
6
5
ÇYTHYE 2016 / TBDY 2018 ÇYTHYE 2016 / TBDY 2018
3
5.2.2019
5.2.2019

AĞIR SANAYİ YAPISININ AISC 360-10 VE TS-648
YÖNETMELİKLERİNE GÖRE KARŞILAŞTIRMALI
BOYUTLANDIRILMASI
• Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, 2014, Cem Bingöl
(Barlas Özden Çağlayan) (ID: 363592)
• Boyutları 46.6 x 90 m olan ve üzerinde 100 tonluk kreynleri
bulunan ağır sanayi binasının TS-648, AISC360-10(LRFD) ve
AISC360-10(ASD) ile tasarımı
• Deprem yükleri AISC 341-10 ve DBYBHY 2007 yönetmeliklerine
göre benzer sonuçlar
• TS648’e göre %20 malzeme kazanımı
7

4
5.2.2019

ÇELİK YAPILARIN FARKLI STANDARTLARA GÖRE
KARŞILAŞTIRMALI TASARIMI
• Yüksek Lisans Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, 2015,
Muhammed Çağrı Ünal (Süleyman Adanur) (ID: 397302)
• TS648, Eurocode 3, AISC LRFD
• Türk Deprem Yönetmeliği DBYBHY-2007
• Endüstri yapısı (tek ve 5 açıklıklı) ve 4 katlı yapı (3 ve 4 açıklıklı)
• LRFD ve Eurocode 3 yönetmeliklerine göre yapı elemanlarının
boyutlandırılması sonucu ihtiyaç olunan kesitler ve bu
kesitlerin kapasite kullanımlarında birbirine yakın sonuçlar
ortaya çıkmaktadır (TS648’e göre daha ekonomik).
• Referans alınan sanayi yapısında TS648’e göre W = 9.70 t iken, 9
Eurocode3 ve LRFD’ye göre W=8.05 ton hesaplanmıştır

• Referans alınan çok katlı yapıda TS648’e göre W = 76.94 ton

iken, Eurocode3 ve LRFD’ye göre W=64.78 ton hesaplanmıştır
10
5
5.2.2019
TS648  ÇYTHYE

TS648 (S235) ÇYTHYE
Çekme – Akma Çekme – Akma
141.0 MPa 211.5 MPa
0.60 x Fy 0.9 x Fy
Çekme – Çekme Çekme – Çekme
141.0 MPa 270.0 MPa
0.60 x Fy 0.75 x Fu
Basınç Basınç
141.0 MPa 211.5 MPa
0.60 x Fy 0.9 x Fy
Eğilme Eğilme
141.0 MPa 211.5 MPa
0.60 x Fy 0.9 x Fy
TS648 (S355) ÇYTHYE

Çekme – Akma Çekme – Akma
213.0 MPa 319.5 MPa
0.60 x Fy 0.9 x Fy
Çekme – Çekme Çekme – Çekme
213.0 MPa 382.5 MPa
0.60 x Fy 0.75 x Fu
Basınç Basınç
213.0 MPa 319.5 MPa
0.60 x Fy 0.9 x Fy
11
Eğilme Eğilme
213.0 MPa 319.5 MPa
0.60 x Fy 0.9 x Fy
TS648  ÇYTHYE
Yapı Elemanları – Eksenel Çekme
TS648 ÇYTHYE
brüt enkesit alanı ile brüt enkesit alanı ile
Akma Sınır Durumu Akma Sınır Durumu
kritik kesit kritik kesit
net enkesit alanı ile net enkesit alanı ile
Çekme Sınır Durumu Çekme Sınır Durumu (Fu)
kritik kesit
net enkesit alanı ile
Blok Kopma Sınır Durumu
12
6
5.2.2019
TS648  ÇYTHYE

Yapı Elemanları – Eksenel Basınç
TS648 ÇYTHYE
brüt enkesit alanı ile
brüt enkesit alanı ile
Akma Sınır Durumu
Akma Sınır Durumu
etkin alan
burkulma
burkulma • elastik
• elastik ötesi
13
TS648  ÇYTHYE
14
7
5.2.2019
TS648  ÇYTHYE

15
TS648  ÇYTHYE
Yapı Elemanları – Eğilme Momenti
TS648 ÇYTHYE
brüt enkesit alanı ile brüt enkesit alanı ile
Akma Sınır Durumu Akma Sınır Durumu
elastik moment kapasitesi plastik moment kapasitesi
Yanal Burulmalı Burkulma
Yanal Burulmalı Burkulma
TDY 2007
Yerel Burkulma Yerel Burkulma
16
8
TS648  ÇYTHYE
TS648  ÇYTHYE
18
17
9
5.2.2019
• S355
• HEA kesit
• L = 2.50m
ID
sb
TS648  ÇYTHYE
TS648  ÇYTHYE
skr
Megil
Myan
Mcx
ÇELİK YAPI TASARIMINDA YENİ
YÖNETMELİK DEĞİŞİKLİKLERİNİN
20
19

ETKİSİ ÇYTHYE 2016 / TBDY 2018
10
5.2.2019
5.2.2019
TS648  ÇYTHYE

• S355
ID lw lf Lp Fcr Mnx Mcx
• L = 2.50m
• HEA kesit
21
TS648  ÇYTHYE
Yapı Elemanları –GENEL DURUM
• S355
• L = 2.50m
• HEA kesit
22
11
• S355
• HEA kesit
• L = 2.50m
Yapı Elemanları –GENEL DURUM
TS648  ÇYTHYE
TS648  ÇYTHYE
Yapı Elemanları –GENEL DURUM / EKONOMİ

24
23
12
5.2.2019
Birleşimler
TS648  ÇYTHYE
Yapı Elemanları –GENEL DURUM / EKONOMİ
26
25
13
5.2.2019
5.2.2019

27
Civatalı Birleşim
TS648  ÇYTHYE(2016)
Civata Malzeme Dayanımı Fnv 
Fne 
Fnt 
Cıvata Yerleşim Düzeni e1 – min 
e1 – max 
e – min 
e – max 
# 
d --
Birleşim bölgesi uzunluğu L 
28
14
5.2.2019

• Her bir cıvata çapı için birleşimdeki en ince birleşen parça
kalınlığına bağlı olarak dayanım değeri
• S355 – ISO5.6
• Blok kopma ve net enkesit durumu dikkate alınmaksızın 29

yalnızca civata ve birleşen parçalarda ezilme dayanımı

30
15
5.2.2019

31

HEA600 – S355 – ISO 5.6 Civatalı Ek

Başlık Gövde
mevcut
durumun mevcut durumun
TS648 kontrolü ÇYTHYE TS648 kontrolü ÇYTHYE
Fnv 235.36 135 235.36 135
Fne 470.72 382.5 470.72 382.5
Fnt 147.10 225 147.10 225
e1 60 40 50 40
e 100 85 85 75
d M27 M27 M22 M24
# 2x4x4 2x6x4 7x4 7x4
L-birlesim 2x420 2x505 2x610 2x530 32
dayanım oranı / bölge 0.909 1.363 0.909 0.971 1.065 0.895
dayanım oranı / genel 0.937 1.203 0.902
16
5.2.2019

HEA160 – S355 – ISO 5.6 Civatalı Ek
Başlık Gövde
mevcut
durumun mevcut durumun
TS648 kontrolü ÇYTHYE TS648 kontrolü ÇYTHYE
Fnv 235.36 135 235.36 135
Fne 470.72 382.5 470.72 382.5
Fnt 147.1 225 147.1 225
e1 50 30 35 35
e1 85 70 60 50
d M22 M22 M16 M16
# 2x3x2 2x5x2 8x1 6x1
33
L-birlesim 2x270 2x340 2x490 2x320
dayanım oranı / bölge 0.883 1.341 0.805 0.896 0.634 0.845
dayanım oranı / genel 0.886 1.049 0.814
Kaynaklı Birleşim
TS648  ÇYTHYE(2016)
Kaynak Malzeme Dayanımı Fnw 
FnBM
Kaynak uygulaması a – min 
a – max 
L – min 
L – max 
A min 

A max
Birleşim bölgesi uzunluğu L 
34
17
36
35
18
5.2.2019
5.2.2019

HEA600 / S355 / FE=550
Başlık Gövde
Mevcut Mevcut
Eski Tasarım Durumun Eski Tasarım Durumun Yeni Tasarım
TS648 Kontrolü CYTHYE TS648 Kontrolü CYTHYE
Fnw 186.33 247.5 186.33 247.5
FnBM -- 238.5 -- 238.5
amin 3 5.5 3 3.5
amax 16.8 sağlamıyor 15.4 9.1 sağlamıyor 7.7
Lmin 240 40 135 40
Lmax 1600 2400 900 1350
a 16 15 9 7.5
L 390 315 590 535 37
A 24960 18900 21240 16050
dayanım 0.987 0.743 0.996 0.997 0.751 0.991
dayanım 0.992 0.747 0.994

HEA160 / S355 / FE=550

Başlık Gövde
Mevcut Mevcut
Eski Tasarım Durumun Eski Tasarım Durumun Yeni Tasarım
TS648 Kontrolü CYTHYE TS648 Kontrolü CYTHYE
Fnw 186.33 247.5 186.33 247.5
FnBM 238.5 238.5
amin 3 3.5 3 3
amax 6.3 sağlamıyor 4.9 4.2 sağlamıyor 3
Lmin 90 36 60 24
Lmax 600 900 400 600
a 6 4.5 4 3
L 245 245 125 125 38
A 5880 4410 2000 1500
dayanım 0.991 0.730 0.982 0.986 0.712 0.974
dayanım 0.964 0.726 0.98
19
5.2.2019
TS648ÇYTHYETBDY 2018

Uygulama Örneği –ENDÜSTRİ YAPISI
39
• BKS – 3 ( I = 1.0) (Bina Kullanım Sınıfı)

• DTS – 1 (Deprem Tasarım Sınıfı)
• BYS – 8 (Bina Yükseklik Sınıfı)
• DD2 – KH (Kontrollü Hasar) / DGT (Dayanıma Göre Tasarım)
• ZC Zemin sınıfı (Denizli merkez sınırları içinde seçilmiş)
• SDS – 1.297
• TB – 0.287
• PGA – 0.442
• PGV – 24.603
• R – 6 (X) / 8 (Y)
40
20
5.2.2019

TS 648 ÇYTHYE TBDY 2018

Kolon HE140B HE100B HE100B
Makas IPE200 IPE180 IPE180
Aşık UPN140 UPN100 UPN100
Gergi Tubo 60x4 Tubo 60x4 Tubo 60x4
Yapı sistem
537.87 kN 218.82 kN 218.82 kN
ağırlığı
G+nQ 1184.95 kN 368.71 kN 587.52 kN
Vtx 47.11 kN 23.45 kN 24.80 kN
Vty 42.77 kN 25.51 kN 12.57 kN
Edz ---- ---- 388.4 kN
Tx 0.402 0.360 0.360 41
Ty 1.144 1.893 1.893
Uygulama Örneği –ÇOK KATLI YAPI
42
21
5.2.2019

Uygulama Örneği – ÇOK KATLI YAPI
• BKS – 3 ( I = 1.0) (Bina Kullanım Sınıfı)

• DTS – 1 (Deprem Tasarım Sınıfı)
• BYS – 5 (Bina Yükseklik Sınıfı)
• DD2 – KH (Kontrollü Hasar) / DGT (Dayanıma Göre Tasarım)
• ZC Zemin sınıfı (Denizli merkez sınırları içinde seçilmiş)
• SDS – 1.297
• TB – 0.287
• PGA – 0.442
• PGV – 24.603
• R – 6 (X) / 8 (Y)
43
TS648ÇYTHYETDY 2018
Uygulama Örneği –ÇOK KATLI YAPI
TS 648 ÇYTHYE TBDY 2018

Kolon HE500B HE400B HE400B
Kiriş IPE500 IPE400 IPE400
Döşeme Kirişi IPE200 IPE160 IPE160
Gergi Tubo 168.3x4 Tubo 168.3x4 Tubo 168.3x4
Yapı sistem
2773 kN 2114 kN 2114 kN
ağırlığı
G+nQ 18373 kN 15839 kN 15839 kN
Vtx 2001.5 kN 1630.5 kN 997.6 kN
Vty 1122.7 kN 793.3 kN 416.6 kN
Ed ---- ---- 10213 kN
Tx 0.856 0.850 0.850 44
Ty 1.002 1.550 1.550
22
bazı satır başları
TBDY 2018
TBDY 2018
46
45
23
5.2.2019
5.2.2019
TBDY 2018

• Düzensizlikler
• A1 – Burulma Düzensizliği:
• ± %5 Dış merkezlik etkisi
• A2 – Döşeme Süreksizlikleri:
• A3 – Planda Çıkıntılar Bulunması:
• B1 – Komşu Katlar Arası Dayanım Düzensizliği (Zayıf Kat):
• B2 – Komşu Katlar Arası Rijitlik Düzensizliği (Yumuşak Kat):
• ± %5 Dış merkezlik etkisi
• B3 – Taşıyıcı Sistemin Düşey Elemanlarının Süreksizliği:
47
TBDY 2018
• Yatayda Birbirine Dik Doğrultulardaki Deprem Etkilerinin

Birleştirilmesi (4.4.2)

• doğrultu birleştirmesi uygulanmış tasarıma esas yatay
deprem etkisi
48
24
5.2.2019
TBDY 2018

• Düşey Deprem Etkisi (4.4.3)

• 4.4.3.1’deki tanımın dışında kalan binalarda düşey deprem etkisi
Ed(Z) , özel bir hesap yapılmaksızın, Denk.(4.10) ile yaklaşık olarak
hesaplanacaktır.

• ⁄ ∙ 1.297 ∙ 11811 10213
49
TBDY 2018
• Deprem Etkisinin Diğer Etkilerle Birleştirilmesi (4.4.4)

• Taşıyıcı sistem elemanlarının tasarımında esas alınmak üzere,
deprem etkisini içeren yük birleşimleri Denk.(4.11) ve
Denk.(4.12) ile tanımlanmıştır:
50
25
5.2.2019
TBDY 2018

• Etkin Göreli Kat Ötelemelerinin Hesaplanması ve
Sınırlandırılması (4.9.1)
• λ katsayısı, binanın göz önüne alınan deprem doğrultusundaki hakim

titreşim periyodu için 2.2’de tanımlanan DD-3 deprem yer
hareketinin 2.3.4.1’e göre hesaplanan elastik tasarım spektral
ivmesi’nin, DD-2 deprem yer hareketinin elastik tasarım spektral 51
ivmesi’ne oranıdır. Denk.(4.34)’te yer alan κ katsayısı ise betonarme
binalarda κ =1 , çelik binalarda κ = 0.5 alınacaktır
TBDY 2018

• X doğrultusu
• R=6,
• I = 1.0,
• k = 0.5 ,
• l . ⁄. 0.395
• Y doğrultusu
• R=8,
• I = 1.0,
• k = 0.5 ,
• l .⁄. 0.396
52
26
5.2.2019
TBDY 2018


ID COMBO Ux Uy Di-Di-1 Di-Di-1
8. kat 0.9G+0.3Ex+Ey 0.525239 2.276894 0.036783 0.091306 0.00029 0.00096
7. kat 0.9G+0.3Ex+Ey 0.488456 2.185588 0.048243 0.146457 0.00038 0.00155
6. kat 0.9G+0.3Ex+Ey 0.440213 2.039131 0.056384 0.197372 0.00045 0.00208
5. kat 0.9G+0.3Ex+Ey 0.383829 1.841759 0.06253 0.242467 0.00049 0.00256
4. kat 0.9G+0.3Ex+Ey 0.321299 1.599292 0.067274 0.282645 0.00053 0.00298
3. kat 0.9G+0.3Ex+Ey 0.254025 1.316647 0.070718 0.320571 0.00056 0.00339
2. kat 0.9G+0.3Ex+Ey 0.183307 0.996076 0.073501 0.368826 0.00058 0.00389
1. kat 0.9G+0.3Ex+Ey 0.109806 0.62725 0.109806 0.62725 0.00058 0.00442
8. kat 0.9G+Ex+0.3Ey 1.750633 0.683291 0.122491 0.027495 0.00097 0.00029

7. kat 0.9G+Ex+0.3Ey 1.628142 0.655796 0.160838 0.043972 0.00127 0.00046
6. kat 0.9G+Ex+0.3Ey 1.467304 0.611824 0.187931 0.059243 0.00148 0.00063
5. kat 0.9G+Ex+0.3Ey 1.279373 0.552581 0.208423 0.072709 0.00165 0.00077
4. kat 0.9G+Ex+0.3Ey 1.07095 0.479872 0.224238 0.08476 0.00177 0.00090
53
3. kat 0.9G+Ex+0.3Ey 0.846712 0.395112 0.23572 0.096169 0.00124 0.00068
2. kat 0.9G+Ex+0.3Ey 0.610992 0.298943 0.244996 0.11068 0.00194 0.00117
1. kat 0.9G+Ex+0.3Ey 0.365996 0.188263 0.365996 0.188263 0.00289 0.00199
TBDY 2018
• DEPREM ETKİSİ ALTINDA ÇELİK BİNA TAŞIYICI SİSTEMLERİNİN

TASARIMI İÇİN ÖZEL KURALLAR (9)
• YDKT
• Malzeme Koşulları (9.2.3)
• Yapı Elemanı
• S355
• Kaynak
• (FE) E 480, E 550
• Civata
• ISO 8.8 , 10.9
• tam önçekme
• temas yüzeyi, ezilme etkili birleşimlerde de, en az μ=0.20
değerine eşit bir sürtünme katsayısı 54
27
5.2.2019
TBDY 2018

• Olası Malzeme Dayanımı (9.2.4)

• çelik yapı elemanlarının ve birleşimlerinin tasarımında olası
(beklenen) malzeme dayanımları kullanılacaktır. Dayanımı
belirlenen elemanda olası göçme sınır durumları için, karakteristik
dayanım ifadelerinde karakteristik akma gerilmesi, Fy ve
karakteristik çekme dayanımı, Fu yerine sırasıyla; olası akma
gerilmesi, RyFy ve olası çekme dayanımı, RtFu kullanılacaktır.
55
TBDY 2018
• Dayanım Fazlalığı Katsayısı ile Büyütülen Deprem Etkileri

(9.2.6)
• çelik yapı elemanları ile birleşim ve ek detaylarının gerekli
dayanımları, deprem etkilerinin dayanım fazlalığı katsayısı
D ile çarpılarak büyütülmesiyle belirlenen iç kuvvetlerin
9.2.5’te tanımlanan yük birleşimlerinde kullanılmasıyla elde
edilecektir. Ancak bu iç kuvvetler, kapasite tasarımı ilkesi’nin
gereği olarak, pekleşme ve malzeme dayanım artışı etkileri
de gözönüne alınarak tanımlanan akma (mekanizma)
durumu ile uyumlu iç kuvvetlerden daha büyük
alınmayacaktır.
56
28
5.2.2019
TBDY 2018

• Kirişlerde Stabilite Bağlantıları (9.2.8)

• Süneklik düzeyi yüksek veya süneklik düzeyi sınırlı olarak
tasarlanan yatay yük taşıyıcı sistemlerin çelik kirişlerinin alt
ve/veya üst başlıkları, Denk.(9.2) veya Denk.(9.3) ile verilen
koşulları sağlayacak şekilde yanal burkulmaya karşı
desteklenecektir. Betonarme döşemelerin çelik kirişler ile
kompozit olarak çalıştığı çelik taşıyıcı sistemlerde, kirişlerin
betonarme döşemeye bağlanan başlıklarında, bu koşula uyulması
zorunlu değildir. Yanal destek elemanları arasındaki en büyük
uzaklık
• (a) Deprem yükü taşıyıcı sistemlerin süneklik düzeyi yüksek elemanlar
olarak tasarlanan kirişlerinde
57
TBDY 2018
• Tablo 9.3 – Enkesit Koşulları
58
29
5.2.2019
TBDY 2018

• Süneklik Düzeyi Yüksek Yatay Yük Taşıyıcı Sistemler için

Kapasitesi Korunmuş Bölgeler (9.2.9)
• Süneklik düzeyi yüksek yatay yük taşıyıcı sistemler için kapasitesi
korunmuş bölgeler, moment aktaran çerçevelerde olası plastik
mafsal bölgeleri ve dışmerkez çaprazlı çelik çerçevelerin bağ
kirişleri ile merkezi çaprazlı çelik çerçevelerin çapraz
elemanlarının uç ve orta bölgelerini kapsamaktadır (Şekil 9.1).
• Bu bölgeler içinde ilgili elemanların doğrusal olmayan davranışını
olumsuz yönde etkileyen
• ani enkesit değişimlerine,
• ek detayı uygulanmasına,
• boşluklara (geçici montaj amaçlı boşluklar dahil),
• eleman bağlantılarına ve
• başlıklı kayma elemanlarının kullanılmasına
59
• izin verilmez.
TBDY 2018
60
30
5.2.2019
TBDY 2018

• Kolonların Kirişlerden Daha Güçlü Olması Koşulu (9.3.2)

• Süneklik düzeyi yüksek moment aktaran çelik çerçevelerin
veya betonarme perdeli çelik çerçeveli sistemlerin
çerçevelerinin her bir kiriş-kolon düğüm noktasında, göz
önüne alınan deprem doğrultusunda, Denk.(9.7) ile uyumlu
olarak kolonların kirişlerden daha güçlü olma koşulunun
sağlandığı gösterilecektir (Şekil 9.2).
61
TBDY 2018
• Kolonların Kirişlerden Daha Güçlü Olması Koşulu (9.3.2)

• Kiriş – IPE400
• ! 2 ∙ 1.1 ∙ 1.25 ∙ 355 ∙ 1307 ∙ 10 1275.959 ∙ "
• Kolon – HEB400 (Ag = 17980 mm2) (Puc= 673 kN, Puc=581 kN)
• Kuvvetli eksen Wpx= 3232x103 mm4
677510 582528
3232 ∙ 10 ∙ 355 # % 355 # 2068.222 ∙ "
17980 17980
• Zayıf Eksen Wpy= 1104x103 mm4
677510 582528
1104 ∙ 10 ∙ 355 # % 355 # 706.472 ∙ "
17980 17980
62
31
5.2.2019
TBDY 2018

• SÜNEKLİK DÜZEYİ YÜKSEK MERKEZİ ÇAPRAZLI ÇELİK

ÇERÇEVELER (9.6)
• Binanın bir aksı üzerindeki merkezi çapraz sistemi elemanları, o
aks doğrultusundaki her iki deprem yönünde etkiyen yatay
kuvvetlerin en az %30’u ve en çok %70’i basınca çalışan çaprazlar
tarafından karşılanacak şekilde düzenlenecektir.
63
TBDY 2018
• Çaprazlar (9.6.3)
• 9.6.3.1 – Çapraz elemanlarda narinlik oranı (çubuk burkulma boyu
/ atalet yarıçapı) KL / i ≤ 200 koşulunu sağlayacaktır.
• 9.6.3.2 – Enkesitleri çok parçalı olan çaprazlar, ancak parçalarının
sürekli olarak birleştirilmesi koşulu ile kullanılabilirler.
• 9.6.3.3 – Çaprazlar, 9.2.5’te verilen deprem etkisi içeren yük
birleşimleri dikkate alınarak boyutlandırılacaktır.
• 9.6.3.4 – Çaprazın etkin net alanı kullanılarak hesaplanan kopma
(kırılma) dayanımı (RtFuAe) kayıpsız enkesit alanı kullanılarak
hesaplanan akma dayanımı (RyFyAg) değerinden daha az
olmayacaktır. Bu koşul sağlanamadığında net alan enkesiti
belirlenen koşullar göz önüne alınarak takviye edilecektir.
64
32
5.2.2019
TBDY 2018

• Çaprazlar (9.6.4)
• 9.6.4.1 – V veya ters V şeklindeki çapraz sistemlerinde, çaprazların
bağlandığı kirişlerin sağlaması gereken ek koşullar aşağıda verilmiştir.
• (a) Kirişler birleştirdiği kolonlar arasında sürekli olacaktır.
• (b) Kirişlerin üst ve alt başlıkları 9.2.8’de verilen ilgili koşullar esas alınarak
yanal doğrultuda desteklenecektir. Ayrıca, kirişlerin üst ve alt başlıklarının
çaprazların bağlandığı noktalarda da yanal doğrultuda desteklenmesi
sağlanacaktır.
• (c) Kirişler ve birleşimlerinin gerekli dayanımları, deprem etkilerini içeren
yük birleşimlerine göre, deprem etkileri olarak 9.6.2.2’de belirtilen iç
kuvvetlerin meydana getirdiği dengelenmemiş kuvvetler ve düşey yükler
dikkate alınarak hesaplanacaktır.
• 9.6.4.2 – Süneklik düzeyi yüksek merkezi çelik çaprazlı çerçevelerde K
şeklindeki (çaprazların kolon orta noktasına bağlandığı) çapraz
düzenine izin verilmez.
• 9.6.4.3 – Süneklik düzeyi yüksek merkezi çaprazlı çelik çerçevelerde 65
sadece çekmeye çalışan çaprazların kullanılmasına izin verilmez.
TBDY 2018
• Çapraz – Kiriş – Kolon Birleşimleri (9.6.5)

• Çapraz elemanın veya düğüm noktası levhasının kiriş-kolon birleşim
bölgesine bağlantısında aşağıdaki koşullara uyulacaktır. Ayrıca,
aşağıdaki iç kuvvetler, 9.10.3’te açıklandığı şekilde hesaplanan
dikmelerin (aktarma elemanlarının) iç kuvvetleri ile birlikte
değerlendirilecektir.
• (a) Kirişin kolona birleşimi mafsallı olarak tasarlandığında, birleşim
detayı en az 0.025 radyan dönme açısını sağlayacak şekilde
oluşturulacaktır. Bu bağlantı detayı için Ek 9C’de verilen ve bu koşulu
sağladığı kanıtlanmış olan kiriş-kolon birleşim detaylarından biri
kullanılabilir.
• (b) Kirişin kolona birleşimi rijit olarak tasarlandığında, birleşim detayı
aşağıda verilen eğilme momenti değerlerinden küçük olanını aktaracak
şekilde boyutlandırılacaktır.
• (1) Kirişin M plastikleşme momentinin 1.1R /1.5 (GKT) veya 1.1R (YDKT)
p y y
katından oluşan eğilme momenti.

• (2) Düğüm noktasına birleşen kolonların ΣM toplam plastikleşme
p
66
momentinin 1.1R /1.5 (GKT) veya 1.1R (YDKT) katından oluşan eğilme
y y
momenti.
33
5.2.2019
TBDY 2018

• Çapraz Uç Birleşimlerinin Gerekli Dayanımı (9.6.6)

• Çapraz uç birleşimleri, dayanım fazlalığı katsayısı, D ile çarpılarak
büyütülen deprem iç kuvvetleri esas alınarak boyutlandırılacaktır. Bu iç
kuvvetler aşağıda verilen eksenel çekme ve basınç kuvvetleri ile eğilme
dayanımlarını aşmayacaktır.
• (a) Çekme kuvveti dayanımı
Çaprazın çekme etkisinde olması durumunda, çekme kuvveti dayanımı
R F A (YDKT) veya 0.7R F A /1.5 (GKT) ile hesaplanacaktır.
y y g y y g
• (b) Basınç kuvveti dayanımı

Çaprazın basınç etkisinde olması durumunda, basınç kuvveti dayanımı,
R F A ve 1.14F A ile hesaplanan olası eksenel basınç kuvveti dayanımının
y y g cre g
küçüğü, (YDKT) için 1.1 veya (GKT) için 0.7(1.1/1.5) ile çarpılarak elde
edilecektir.
• (c) Düğüm noktası levhasının çapraz burkulması ile uyumu
Çapraz birleşimi, çaprazın burkulması nedeniyle oluşacak eğilme etkilerini
karşılayacak dayanıma sahip olacaktır. Bu durum aşağıdaki koşullardan 67
birine uyulmak suretiyle sağlanacaktır.
TBDY 2018
• Çapraz Uç Birleşimlerinin Gerekli Dayanımı (9.6.6)

• (1) Gerekli eğilme momenti dayanımı
Uç plastik mafsalların çapraz elemanın kendisinde oluşması
öngörüldüğünde, çapraz birleşiminin eğilme dayanımı çapraz
elemanın olası eğilme dayanımı değerinden daha büyük olmalıdır.
Çaprazın olası eğilme momenti dayanımı, en küçük burkulma
dayanımına karşı gelen eksene göre 1.1/1.5 R M (GKT) veya 1.1R M
y p y p
(YDKT) ile hesaplanacaktır.

• (2) Dönme kapasitesi
Uç plastik mafsalların düğüm noktası veya bağlantı levhasında
oluşması öngörüldüğünde, çapraz birleşimi yeterli dönme
kapasitesine sahip olacaktır. Yeterli dönme kapasitesi, çapraz eleman
uç birleşiminde kullanılacak düğüm noktası levhası veya bağlantı
levhasında plastik dönmeye izin verecek yeterli bölgelerin teşkil
edilmesiyle sağlanacaktır. Bu koşulun sağlanabilmesi için 68
uygulanabilecek detaylar Ek 9C’de verilmiştir.
34
TBDY 2018
TBDY 2018
Seçilen Kesit Kapasite Oranları

Seçilen Kesit Kapasite Oranları
70
69
35
5.2.2019
TBDY 2018
TBDY 2018
Tasarlanan Yapı Elastik Ötesi Davranışı

72
71
36
5.2.2019
View publication stats
TBDY 2018
TBDY 2018

74
73
37
5.2.2019

Imo Sunum

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Imo Sunum

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

See discussions, stats, and author profiles for this publication at: https://www.researchgate.

Çelik Yapı Tasarımında Değişimler Çelik Yapıların Tasarım Hesap ve Yapım

Presentation · January 2019

The user has requested enhancement of the downloaded file.

Çelik Yapı Tasarımında

ÇYTHYE 2016 / TBDY 2018

Doç.Dr. Fatih CETİŞLİ 1

Çelik Yapı Tasarımında Değişimler

• Yönetmelikler ile Ortaya Çıkan Farklar – literatür

Literatürde Yer Alan Tez Çalışmaları

ÇYTHYE 2016 / TBDY 2018

Literatürde Yer Alan Tez Çalışmaları

ÇELİK YAPILARIN TASARIM METODLARININ

ÇYTHYE 2016 / TBDY 2018 ÇYTHYE 2016 / TBDY 2018

Literatürde Yer Alan Tez Çalışmaları

ÇYTHYE 2016 / TBDY 2018

Literatürde Yer Alan Tez Çalışmaları

Literatürde Yer Alan Tez Çalışmaları

ÇYTHYE 2016 / TBDY 2018

Literatürde Yer Alan Tez Çalışmaları

• Referans alınan çok katlı yapıda TS648’e göre W = 76.94 ton

ÇYTHYE 2016 / TBDY 2018

TS648 (S355) ÇYTHYE

Yapı Elemanları – Eksenel Çekme

ÇYTHYE 2016 / TBDY 2018

Yapı Elemanları – Eksenel Basınç

ÇYTHYE 2016 / TBDY 2018

Yapı Elemanları – Eğilme Momenti

ÇYTHYE 2016 / TBDY 2018 ÇYTHYE 2016 / TBDY 2018

ÇYTHYE 2016 / TBDY 2018

ÇYTHYE 2016 / TBDY 2018

Yapı Elemanları –GENEL DURUM

Yapı Elemanları –GENEL DURUM / EKONOMİ

ÇYTHYE 2016 / TBDY 2018 ÇYTHYE 2016 / TBDY 2018

ÇYTHYE 2016 / TBDY 2018 ÇYTHYE 2016 / TBDY 2018

ÇYTHYE 2016 / TBDY 2018

ÇYTHYE 2016 / TBDY 2018

• Blok kopma ve net enkesit durumu dikkate alınmaksızın 29

ÇYTHYE 2016 / TBDY 2018

ÇYTHYE 2016 / TBDY 2018

ÇYTHYE 2016 / TBDY 2018

HEA600 – S355 – ISO 5.6 Civatalı Ek

dayanım oranı / genel 0.937 1.203 0.902

ÇYTHYE 2016 / TBDY 2018

dayanım oranı / genel 0.886 1.049 0.814

ÇYTHYE 2016 / TBDY 2018 ÇYTHYE 2016 / TBDY 2018

ÇYTHYE 2016 / TBDY 2018

dayanım 0.992 0.747 0.994

ÇYTHYE 2016 / TBDY 2018

HEA160 / S355 / FE=550

dayanım 0.964 0.726 0.98

ÇYTHYE 2016 / TBDY 2018

Uygulama Örneği –ENDÜSTRİ YAPISI

• BKS – 3 ( I = 1.0) (Bina Kullanım Sınıfı)

ÇYTHYE 2016 / TBDY 2018

TS 648 ÇYTHYE TBDY 2018

Ty 1.144 1.893 1.893

Uygulama Örneği –ÇOK KATLI YAPI

ÇYTHYE 2016 / TBDY 2018

• BKS – 3 ( I = 1.0) (Bina Kullanım Sınıfı)

Uygulama Örneği –ÇOK KATLI YAPI

TS 648 ÇYTHYE TBDY 2018

Ty 1.002 1.550 1.550