घनकचरा

कचरा व तापन
 ा े खा ा एकही संदभ द ा गे े ा नाही.
व सनीय ोत जोडू न या े खाती
मा हतीची पडताळणी कर यात मदत करा.
संदभ नस याने तुत े खाची
उ े खनीयता ही स होत नाही. संदभहीन
मजकूराची पडताळणी करता येत नस याने
वउ े खनीयता स होत नस याने हा े ख
काढू न टाक ा जाऊ कतो याची न द
यावी. संदभ कसे नवडावेत याची मा हती
येथे मळे तर संदभ कसे जोडायचे याची
मा हती आप या ा येथे मळे .
 या े खाती मजकूर मराठ व कपी डया या
व को ीय े खन ै स अनुस न नाही.
आपण हा े ख तपासून या या पुन खनास
मदत क कता.

नवीन सद यांना मागद न

हा साचा अ ु े खन, अ व को ीय मजकूर
अथवा मजकुरात अ व को ीय े खन ै व
वना-संदभ े खन आढळ यास वापर ा जातो.
कृपया या संबंधीची चचा चचापानावर पहावी.

हरांमधी कचरा हा गुंतागुंतीचा व गंभीर न बनत

चा ा आहे. आप या भोगवाद समाजाकडू न रोज
चंड माणात घनकचरा टाक ा जातो. संपूण जगात
तवष सुमारे १०० कोट टन कचरा नमाण होत
असावा असा अंदाज आहे. हा सगळा कचरा एके
ठकाणी रच ा तर माऊंट ए हरे ट इत या उंचीचा पवत
उभा रा ह . जगाती सवा धक भोगवाद दे हणजे
अमे रका. तथे नमाण झा े घनकच याची सम या
सवात गंभीर आहे. अमे रकेत ा रोजचा घरगुती कचरा,
ापारी कचरा, औ ो गक टाकाऊ पदाथ यांचा एक त
वचार के ा तर तो ७,००,००० मे क टना न अ धक
भरे .

व कमी डया कॉम सवर

खा वषया ी संबं धत
सं चका आहेत:
घनकचरा

घन कचरा ढगा यात फेक यामुळे हर आ ण गावं

यांचं सौदय तर न होतंच पण यामुळे आरो य वषयक
न नमाण होतात. हे कच याचे ड गर रोगजंतूची
वाहतूक करणा या मा ा, डास, उंद र आ ण झुरळं
यां या पैदा ीचे अ े बनतात. कच याची व हेवाट
ाव यासाठ उपाय सुच व े गे े आहेत. हरा या
व वध भागात ा कचरा गोळा करणे, याची रवर या
एखा ा ठकाणी वाहतूक करणे, या ठकाणी एक तर
तो जाळू न टाकणे कवा कंपो ट खतासाठ वापरणे
कवा तसाच टाकून दे णे या कारे याची व था के
जाते.

को हापूर मधी घन कचरा

 हरात नमाण होणा या कच याचा अ यास करणे व
कच याचे व थापन व व हेवाट क ा कारे करता
येई याचा अ यास करणे आव यक आहे कच यामुळे
आरो य वषयक न नमाण होतात. घनकचरा साठत
राह याने उ वणा या सम याही वाढत आहेत आ ण
यावरचे सोपे उपाय काही नजरेसमोर येत नाहीत. 

वै क य कचरा हा दे खी अ कडे वाढू ाग ा आहे.

मोठ हॉ पट े यां याकडे जमणा या सूई- स रग,
कापसाचे बोळे -बँडेज, ा टर, आतडे-गभ प वी,
इ याद गो चा जै वक- वै क य-कचरा या सं ेत
अंतभाव आहे. या कच याची हाताळणी व व हेवाट
संदभात १९९८ या काय ात प नकष ठरवून नद
द े े आहेत. या काय ा माणे या कार या कचरा
नयोजनावर दे खरेख आ ण अंकु ठे व याची
जबाबदारी क य षण नयं ण मंडळावर आहे.
आप या रा यात ती जबाबदारी महारा रा य षण
मंडळावर आहे. 

को हापूर मधी घन कचरा

(= घातक घनकचरा=
घनकचरा हा वेग-वेग या ाखांमधून तयार होतो.
या याम ये मुखाने वेग-वेग या कारखा यामधून
येणारे वषारी घटक जै व वधता खराब क
कतात. या याम ये मुखाने वषारी धातू, रसायने,
घटक इ याद समा व असतात.घटक कचरा हा
सहजपणे कोण याही ात वरघळू न जात नाही.
 यामुळे ते जसे या तसे या- या नैस गक ोताम ये खूप
काळ रा कतात.घातक घनकचरा सातून रा ह याने
पुढ प रणाम दसू कतात - १. वषारी पाधा याचे
संचयन २.नैस गक च ात बद . ३ ाणी आ ण
झाडांम ये वष संचयन, ४.तेते राहणा या ोकांना
वेगवेग या ोतातून वष संचयन आ ण यांचे रीरावर
होणारे प रणाम . ५ नैस गक घटकांचे षण

घातक घन कचरा वे थापान हे वेग-वेग या कारे करता

येते.ते पुढ माणे- १ .मो ा माणा या तापमानावर
घन कचरा जाळू न टाकणे २. खूप खो वर घन घातक
कचरा पुरणे. ३. वेग-वेग या रासाय नक या वाप न
घातक घन कचरा संपु ात आणणे ४. वेग-वेगळे जै वक
घटकांचा वापर क न घन घातक कचयाचे माण कमी
करणे.)
घनकचरा न मती

घन कच याची न मती घराघरातून होत अस याने गोळा

होणा या घनकच याचे माण वा याचा दजा यावर
नयं ण ठे वता येत नाही. प रणामी याची साठवण,
वाहतूक व था वा यावरी या यांचे डझाईन
कर यासाठ सां यक प त चा वापर करावा ागतो.
साह जकच ही व था सव प र थतीत काय म
राह यासाठ अ धक व चक व सुस ज ठे वणेे
आव यक ठरते. यासाठ ागणारी साधन सामु ी,
मनु यबळ व आ थक तरतूद ब तेक नगरपा कां या
आवा याबाहेरची गो असते. यामुळे कचरा पेट तून
भ न वाहणे, तेथेच कुजून गधी पसरणे, पा यात
मसळ याने पाणी षत होणे व हरी प रसर अ व छ
दसणे या गो ी सवसामा य झा या आहेत. गोळा
के े ा कचराही हराबाहेर उघ ावर टाकून द याने
तेथेही मो ा माणावर षण होत अस े े ब तेक
ठकाणी दसून येते.

घन कचरा वतः वा न जात नाही. तो उच ू न यावा

ागतो यामुळे षण या जागीच मया दत राहत अस े
तरी न वापराती सव जागा हळु हळू कच याने ाप या
जातात आ ण य कृती वाय व छता होत नाही.
केवळ कायदे क न वा नगरपा केची काय मता
वाढवून या सम येचे नराकरण करता येणार नाही.
याउ ट ोकांची मान सकता बद आ ण यांनी
जाणीवपूवक यात सहभाग घेत ा तर एरवी अ यव
ख चक वाटणारी ही योजना अ यंत कमी खचात
भावीपणे य वीपणे राब वता येई . घनकचरा
व थापनासाठ नवीन तं ान वापरणे ह काळाची
गरज बन े आहे.
व वध ठकाणी होणारी घनकचरा न मती

द ४६०० मे. टन
चे ई ३५०० मे. टन
मुंबई ५००० मे. टन
पुणे १५२७ मे. टन
नागपूर ११०० मे. टन
ना क ४३५ मे. टन
को हापूर २५० मे. टन
सांग ५५ मे. टन

घनकचरा वग करण

घनकचरा हा मु य वे क न दोन गटांम ये वभागा ा

जातो.
 ओ ा कचरा
सुका कचरा

प ह या थम या कच-याची वगवारी के पा हजे.

यातून कुजणारा कचरा घर या घरी कुजवून खत करता
येते. उर े ा कचरा सावज नक व थेने उच ावा.
घराती कच-या या वगवारीसाठ नर नराळया रंगाचे
डबे/बाद या वापरा ात.एक गाव एक कचरा या
क प राबव ा पा हजे जेणेक न गावातून तयार
होणारा ओ ा कचरा जो आहे तो गावाबाहेर या
के ा जायी व यातून वीज तयार होई . जो गाळ
राही तो ेतीसाठ वापरता येयी व कोण याही
कारचे षण होणार नाही.

संदभ आ ण न द