SREDNJA MJEŠOVITA ŠKOLA „ŽEPČE“

Tema: PORTALNE DIZALICE

Predmet: Robnotransportne manipulacije

Profesor: Radile:
Almir Ahmetović Nadina Omerašević
Hana Bajrić

Žepče, Decembar, 2017.

SADRŽAJ

UVOD .................................................................................. 2
1. PORTALNE DIZALICE .................................................. 3
1.1. Male portalne dizalice ......................................... 3
1.2. Izrada portalnih dizalica ...................................... 4
1.3. Portalne dizalice za opštu namjenu .................... 5
1.4. Portalne dizalice za drvnu industriju ................... 5
1.5. Portalne dizalice za kontejnerski pretovar .......... 6
1.6. Hidraulične portalne dizalice .............................. 6
ZAKLJUČAK ....................................................................... 7
 Uvod

Zadatak ovog rada rada da nam približi pojam portalnih dizalica za općenitu
upotrebu, te da nam ukaže na osnovne karakteristike portalnih dizalica.
Dizalica se sastoji od dva međusobno povezana portala, a svaki portal na sebi nosi
dva vitla za podizanje tereta. Konstrukcija portalne dizalice mora biti u skladu s
važećim zakonima i pravilnicima. Dat ćemo osnovne definicije portalnih dizalica,
njihove karakteristike, te standarde izrade portalnih dizalice.
U ovom radu će biti spomenute osnovne vrste portalnih dizalica, načini upotrebe,
podjela prema upotrebi portalnih dizalica, te neke od karakteristika portalnih dizalica.
 1. PORTALNE DIZALICE

Portalne dizalice opšte namjene su projektovane i izradjene u skladu sa EN

normama. Služe za manipulaciju različitih tereta. Primjena portalnih dizalica najčešća
je na otvorenim i zatvorenim industrijskim pogonima, brodogradilištima, remontnim
brodogradilištima, klesarijama, skladištimai, pilanama te prekrcajnim lukama. Izvedba
portalnih dizalica može biti jednogredna ili dvogredna. Nosivost portalnih dizalica
možemo izvesti do 60t i raspona do 30m. Upravljanje ovim dizalicama može biti iz
pokretne i nepokretne kabine, daljinsko ili lokalno sa upravljačkim tipkalom ili sa
upravljačkim pultom.
Pored standardnih izvedbi možemo proizvesti i dizalice za posebne uvijete kao
što su rafinerije, punionice plina, nuklearne centrale te ostale objekte koji zahtjevaju
Ex-zahtjeve.

1.1. Male portalne dizalice

Osim pomenutih postoje i male portalne dizalice. Male portalne dizalice su lake
konstrukcije sastavljene od staze za ovjesna kolica i čeličnog stalka sa kotačima.
Ovo je povoljno rješenje ukoliko je betonska podloga odgovarajuće kvalitete a
dizanje tereta ne iziskuje primjenu mosne dizalice. Moguća je izvedba sa ručnim ili
električnim dizalicama i vitlima.

Standardna izvedba
 Kontinuirano podešavanje raspona
 Jednostavno postavljanje
 4 ugrađena kotača s poliuretanskim vanjskim slojem, od kojih se 2 mogu zakočiti
 RAL 1028 žuta boja

Izbor karakteristika
 Nosivost: 500-5000 kg
 Raspon: 2-6 m
 Visina: do 5 m
1.2. Izrada portalnih dizalica

Portalne dizalice izrađujemo u različitim oblicima:

- jednogredne ili dvogredne mostne dizalice

- sa konzolnim nosačima na jednom ili dva zida
- za vanjsku ili unutarnju uporabu
- nosivost 1 t – 80 t
- s fiksiranim ili pokretnim vitlom

Upotrebljavamo jednake ili slične standardne komponente dizalica:

- užetna vitla tipa NOVA ili CRABSTER

- vozni pogon je frekventno reguliran.

Portalne dizalice su prisutne naročito na:

- hidromehaničkim objektima
- otvorenim skladištima i pri održavanju opreme za proizvodnju aluminija
- posluživanje proizvodnih procesa
- zamjeni alata na hidrauličkim prešama.

Osnovna podjela portalnih dizalica je na portalne dizalice opšte namjene, portalne

dizalice za drvnu industriju, te portalne dizalice za kontejnerski pretovar. U nastavku
ovog rada bit će riječi o ove osnovne tri vrste portalnih dizalica.
1.3. Portalne dizalice za opštu namjenu

Portalne dizalice opšte namjene su projektovane i izradjene u skladu sa EN

normama. Služe za manipulaciju različitih tereta. Mehanizam za dizanje može da ima
kuku, elektromagnet ili hidrauličnu grabilicu, zavisno od vrste tereta kojim se
manipuliše. Upravljanje dizalicom obavlja se iz kabine, koja je pokretna zajedno sa
mačkom, što omogućava dobru preglednost ili pomoću radio komande (daljinska
komanda). Konstrukciju dizalice čini portalni ram, koji se izradjuje od čeličnih limova
uz stalnu radiografsku kontrolu. Svi osnovni konstrukcioni sklopovi su rastavljivi, čime
su olakšani transport i montaža. Za teške uslove rada pogonski mehanizmi su u
klasičnoj izvedbi prema odgovarajućoj pogonskoj klasi dizalice. Za lakše režime rada
koriste se kompaktni pogonski agregati. Elektro oprema je instalirana na
pristupačnom mjestu što omogućava jednostavno održavanje. Prilikom isporuke uz
dizalicu se dostavlja atestna i tehnička dokumentacija prema važećim propisima.

1.4. Portalne dizalice za drvnu industriju

Portalne dizalice za drvnu industriju su projektovane i izradjene u skladu sa

EN normama. Služe za manipulaciju trupaca na otvorenim skladištima. Na sklopu
dizanja ima okretnu hidrauličnu hvataljku, čime je omogućeno zahvatanje, dizanje i
prenošenje trupaca bez pomoći sa tla. Upravljanje dizalicom obavlja se iz kabine
smještene na pokretnoj mački, što omogućava dobru preglednost ili pomoću radio
komande (daljinska komanda). Konstrukciju dizalice čine sljedeći osnovni elementi:
glavni nosač – most dizalice, izveden kao cijevna rešetkasta čelična konstrukcija
trouglastog presjeka; ram portala, takođe izveden kao čelična cijevna rešetkasta
konstrukcija; nosači translacije, izrađeni od čeličnih varijanti i limenih profila. Svi
osnovni sklopovi su rastavljivi čime su olakšani transport i montaža. Oslanjanje
dizalice je na osam točkova, od kojih su dva, odnosno četiri pogonska. Pogoni su
projektovani i izvedeni prema III pogonskoj klasi. Prilikom isporuke uz dizalicu se
dostavlja atestna i tehnička dokumentacija prema važećim propisima.
1.5. Portalne dizalice za kontejnerski pretovar

Portalne dizalice za kontejnerski pretovar su projektovane i izradjene u skladu

sa EN normama. Služe za pretovar kontejnera svih tipova i veličina. Upravljanje
dizalicom obavlja se iz kabine smještene na pokretnoj mački, što omogućava dobru
preglednost ili pomoću radio komande (daljinska komanda). Konstrukciju dizalice
čine sljedeći osnovni elementi: nosivi portalni ram, izrađen od čeličnih limova i
čeličnih nosača koji se prilikom izrade zavaruju uz stalnu radiografsku kontrolu;
uređaj za dizanje terta ( klizno-kolutni motor, čeljustne kočnice, reduktor i doboš);
uređaj za vožnju mačke; uređaj za vožnju dizalice; hidraulični hvatač za kontejnere.
Svi osnovni sklopovi su rastavljivi čime su olakšani transport i montaža. Prilikom
isporuke uz dizalicu se dostavlja atestna i tehnička dokumentacija prema važećim
propisima.

1.6. Hidraulične portalne dizalice

Osim gore navedenih portalnih dizalica, u novije vrijeme sve je češća upotreba
hidrauličnih portalnih dizalica. Hidrauličke portalne dizalice koriste se svugdje gdje se
tradicionalne mobilne dizalice ne mogu koristiti zbog ograničenih prostornih uvjeta.
Ako se upravlja teretima u uskim prostorima, mogu se kombinirati hidrauličke
portalne dizalice različitih dimenzija i kapaciteta podizanja. Naše se portalne dizalice
sastoje od minimalno dvaju višestrukih teleskopskih hidrauličkih podizača, tračnog
sustava, nosača i različitih podiznih točaka. Kako bi se tereti mogli pomicati u
poprečnom smjeru, po izboru se na portalne nosače mogu montirati hidraulički
sustavi za podizanje i pozicioniranje. Time se jamči precizno pozicioniranje tereta.
ZAKLJUČAK

Današnja mehanizacija je dovedena do savršenstva. Kompjuterizacija i mikro-čipovi

zavladali su i u transportnim poslovima. Čip za pračenje kontejnera, električni viličari i
mega dizalice o svemu tome mogli smo u prošlom stolječu samo sanjati. Portalne
dizalice uz kvalitetan stručni kadar doprinose dobrom, bržom i kvalitetnom utovaru-
istovaru-prekrcaju robe. Radna snaga obavlja jedan veliki i komplicirani posao jer su
tu u pitanju tone i tone tereta koje se u svakodnevnom poslu prevozi dizalicama i
viličarima. Kroz ovaj rad malo pobliže je opisana mehanizacija koja je potrebna za
utovar i istovar velikih robnih pošiljki i teških roba i tereta.