«Μαζί μας ή εναντίον μας», το «μέσα» και το «έξω».

Ο πόλεμος κατά της τρομοκρατίας ως η τελευταία μορφή σύγκρουσης μεταξύ

της κρατικής πολεμικής μηχανής και των νομαδικών μηχανών πολέμου

Χαραλαμπόπουλος Νικόλαος

Σύμφωνα με τον Dumezil1, στην ινδοευρωπαϊκή μυθολογία το κράτος είναι

προϊόν της συμπύκνωσης της κυριαρχίας σε δύο κεφαλές (του βασιλιά-μάγου και του
ιερέα-δικαστή). Οι Deleuze-Guattari2 παρατηρούν πως ο πόλεμος δεν συνδέεται με
αυτή τη δυαδική μηχανική κατανομή καθώς, η πολεμική μηχανή είναι νομαδική
επινόηση: ο πόλεμος γι’ αυτήν είναι μόνο παραπληρωματικός, καθώς είναι μορφή-
ζωής εχθρική προς το Κράτος. Η νομαδική πολεμική μηχανή «συλλαμβάνεται» από
το κράτος, μέσω ενός συμπεριληπτικού αποκλεισμού, δηλαδή μετατρέπεται σε
δυαδική κατανομή στρατιωτικής/εργατικής μηχανής, που καταστέλλει/ενσωματώνει
κάθε εξωτερικότητα προς αυτό. Αυτή η μυθική σύγκρουση εμφανίζεται διαρκώς στον
πυρήνα της κοινωνικής συνύπαρξης ως εμφύλιος πόλεμος, τον οποίο το κράτος, ως
εγγυητής της κοινωνικής ειρήνης, αναλαμβάνει να απωθήσει.
Σύμφωνα με τον Agamben3, η κατάσταση εξαίρεσης τείνει σήμερα να
εμφανίζεται ως κυρίαρχο παράδειγμα διακυβέρνησης, αντιμέτωπη με έναν
«παγκόσμιο εμφύλιο πόλεμο». Αυτό συμβαίνει γιατί, αφενός, το νεωτερικό έθνος-
κράτος τελειοποιείται, οδεύοντας από τη θεοκρατική εξωτερικότητα στην όλο και πιο
εμμενή σχέση κράτους-κοινωνίας. Αφετέρου γιατί, αντίστοιχα, το κεφαλαιοκρατικό
σύστημα καταλαμβάνει -πρώτη φορά- ολόκληρο τον πλανήτη. Έτσι, τώρα πια η
καπιταλιστική κρατική μορφή, οδεύει ασυμπτωτικά στην ταύτισή της με την
κοινωνική ζωή ελέγχοντας κάθε όψη της, δηλαδή προς ένα βιο-πολιτικό Τέλος,
προκειμένου να επιλυθεί αποδοτικότερα το πρόβλημα του κοινωνικού ανταγωνισμού
και του εμφυλίου πολέμου4.
Αν αποκαλούμε την άμεση απάντηση του κράτους στον εμφύλιο διχασμό,
«κατάσταση έκτακτης ανάγκης», τότε η κανονικοποίησή της στο σύμπλεγμα
άμυνας/ασφάλειας είναι απόδειξη της βιοπολιτικής αδυνατότητας εξάλειψης του
εμφύλιου διχασμού και του μη-αναγώγιμου χαρακτήρα του υποκειμένου ως
νομαδικής μηχανής. Πλέον η εξωτερικότητά του αναδύεται εντός του κράτους σε
γραμμές φυγής, στο «προλεταριάτο» του Μαρξ, στο υποκείμενο που αποκλείεται από
την οικογένεια, τη μισθωτή εργασία και το έθνος5.
Στα πλαίσια αυτής της «αδυνατότητας» ισχυριζόμαστε ότι «η μορφή την
οποία έχει προσλάβει σήμερα ο εμφύλιος πόλεμος […] είναι η τρομοκρατία»6 και ο
αντιτρομοκρατικός πόλεμος η σύγχρονη κρατική μορφή του.

1
Georges Dumezil, Mitra-Varuna, Zone Books, 1988
2
Gilles Deleuze - Felix Guattari, Χίλια Πλατώματα, Πλέθρον, 2017
3
Giorgio Agamben, State of Exception, The University of Chicago Press, 2005
4
Γ. Ευσταθίου - Ν. Χαραλαμπόπουλος, Επιστημολογία της Κρατικής Μορφής, 2016
5
Frank Ruda, Hegel’s Rabble, Bloomsbury 2011
6
Giorgio Agamben, Στάσις, Κουκκίδα, 2016