Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 15

TÜRK STANDARDI

TURKISH STANDARD

TS EN ISO 9692-2
Nisan 2004
(EN ISO 9692-2/AC:1999 Dahil)

ICS 25.160.40

KAYNAK VE BENZER İŞLEMLER – KAYNAK AĞZI


HAZIRLIĞI – BÖLÜM 2: ÇELİKLERİN TOZALTI ARK
KAYNAĞI

Welding and allied processes – Joint preparation –


Part 2: Submerged arc welding of steels

TÜRK STANDARDLARI ENSTİTÜSÜ


Necatibey Caddesi No.112 Bakanlıklar/ANKARA

TÜRK STANDARDLARININ TELiF HAKKI TSE'YE AiTTiR. STANDARDIN BU NÜSHASININ KULLANIM iZNi TSE TARAFINDAN
TÜRKiYE VAGON SANAYii A.S.'A VERiLMiSTiR. BASILMA TARiHi: 6.03.2019
TSE'DEN iZiN ALINMADAN STANDARDIN BiR BÖLÜMÜ/TAMAMI iKTiBAS EDiLEMEZ, ÇOGALTILAMAZ.
− Bugünkü teknik ve uygulamaya dayanılarak hazırlanmış olan bu standardın, zamanla ortaya çıkacak
gelişme ve değişikliklere uydurulması mümkün olduğundan ilgililerin yayınları izlemelerini ve standardın
uygulanmasında karşılaştıkları aksaklıkları Enstitümüze iletmelerini rica ederiz.

− Bu standardı oluşturan Hazırlık Grubu üyesi değerli uzmanların emeklerini; tasarılar üzerinde görüşlerini
bildirmek suretiyle yardımcı olan bilim, kamu ve özel sektör kuruluşları ile kişilerin değerli katkılarını
şükranla anarız.

Kalite Sistem Belgesi


İmalât ve hizmet sektörlerinde faaliyet gösteren kuruluşların sistemlerini TS EN ISO 9000 Kalite
Standardlarına uygun olarak kurmaları durumunda TSE tarafından verilen belgedir.

Türk Standardlarına Uygunluk Markası (TSE Markası)


TSE Markası, üzerine veya ambalâjına konulduğu malların veya hizmetin ilgili Türk Standardına uygun
olduğunu ve mamulle veya hizmetle ilgili bir problem ortaya çıktığında Türk Standardları Enstitüsü’nün
garantisi altında olduğunu ifade eder.

TSEK
Kalite Uygunluk Markası (TSEK Markası)
TSEK Markası, üzerine veya ambalâjına konulduğu malların veya hizmetin henüz Türk Standardı
olmadığından ilgili milletlerarası veya diğer ülkelerin standardlarına veya Enstitü tarafından kabul edilen
teknik özelliklere uygun olduğunu ve mamulle veya hizmetle ilgili bir problem ortaya çıktığında Türk
Standardları Enstitüsü’nün garantisi altında olduğunu ifade eder.

DİKKAT!
TS işareti ve yanında yer alan sayı tek başına iken (TS 4600 gibi), mamulün Türk Standardına uygun
üretildiğine dair üreticinin beyanını ifade eder. Türk Standardları Enstitüsü tarafından herhangi bir
garanti söz konusu değildir.

Standardlar ve standardizasyon konusunda daha geniş bilgi Enstitümüzden sağlanabilir.

TÜRK STANDARDLARININ YAYIN HAKLARI SAKLIDIR.

TÜRK STANDARDLARININ TELiF HAKKI TSE'YE AiTTiR. STANDARDIN BU NÜSHASININ KULLANIM iZNi TSE TARAFINDAN
TÜRKiYE VAGON SANAYii A.S.'A VERiLMiSTiR. BASILMA TARiHi: 6.03.2019
TSE'DEN iZiN ALINMADAN STANDARDIN BiR BÖLÜMÜ/TAMAMI iKTiBAS EDiLEMEZ, ÇOGALTILAMAZ.
ICS 25.160.40 TÜRK STANDARDI TS EN ISO 9692-2/Nisan 2004

Ön söz
− Bu standard, CEN tarafından kabul edilen EN ISO 9692-2: 1998 + AC: 1999 standardı esas alınarak,
TSE Metalurji Hazırlık Grubu’na bağlı Tahribatsız Muayene ve Kaynak Özel Daimî Komitesi tarafından
hazırlanmış ve TSE Teknik Kurulu’nun 26 Nisan 2004 tarihli toplantısında Türk Standardı olarak kabul
edilerek yayımına karar verilmiştir.

− EN ISO 9692-2/AC:1999 ile yapılmış olan değişiklikler metinde dikey (I) çizgilerle belirtilmiştir.

TÜRK STANDARDLARININ TELiF HAKKI TSE'YE AiTTiR. STANDARDIN BU NÜSHASININ KULLANIM iZNi TSE TARAFINDAN
TÜRKiYE VAGON SANAYii A.S.'A VERiLMiSTiR. BASILMA TARiHi: 6.03.2019
TSE'DEN iZiN ALINMADAN STANDARDIN BiR BÖLÜMÜ/TAMAMI iKTiBAS EDiLEMEZ, ÇOGALTILAMAZ.
ICS 25.160.40 TÜRK STANDARDI TS EN ISO 9692-2/Nisan 2004

İçindekiler

1 Kapsam...................................................................................................................................................... 1
2 Atıf yapılan standard ve/veya dokümanlar ............................................................................................ 1
3 Malzeme..................................................................................................................................................... 1
4 Kaynak ağzı tipi ........................................................................................................................................ 1
Ek ZA (BiIgi için) - Atıf yapılan uluslar arası standardlar ile bu standardlara karşıIık gelen Avrupa
standardları ...................................................................................................................................................... 9

TÜRK STANDARDLARININ TELiF HAKKI TSE'YE AiTTiR. STANDARDIN BU NÜSHASININ KULLANIM iZNi TSE TARAFINDAN
TÜRKiYE VAGON SANAYii A.S.'A VERiLMiSTiR. BASILMA TARiHi: 6.03.2019
TSE'DEN iZiN ALINMADAN STANDARDIN BiR BÖLÜMÜ/TAMAMI iKTiBAS EDiLEMEZ, ÇOGALTILAMAZ.
ICS 25.160.40 TÜRK STANDARDI TS EN ISO 9692-2/Nisan 2004

Kaynak ve benzer işlemler – Kaynak ağzı hazırlığı –


Bölüm 2: Çeliklerin tozaltı ark kaynağı

1 Kapsam
Bu standard, çelikte bir tel elektrotla yapılan tozaltı ark kaynağı (ISO 4063’e göre işlem 121) için kaynak
ağzı tiplerini kapsar.
Bu standard, ISO 6947’e göre sadece PA ve PB kaynak konumlarını kapsar. PC kaynak konumunun
kullanılması durumunda, özel hazırlık gerekli olacaktır.
Bu standard, tam nüfuziyetli kaynaklara uygulanır. Kısmî nüfuziyetli kaynaklarda kaynak ağzı tipleri, biçim ve
boyutları, ilgili uygulama standardlarında veya taraflar arasında varılan anlaşmada belirtilmişse, sıralanan
tekliflerden farklı olabilir.
Kök, farklı bir kaynak işlemi (ISO 4063) vasıtasıyla kaynak edildiğinde, ISO 9692’ye göre kaynak ağzı
dikkate alınmalıdır.

2 Atıf yapılan standard ve/veya dokümanlar


Bu standardda, tarih belirtilerek veya belirtilmeksizin diğer standard ve/veya dokümanlara atıf yapılmaktadır.
Bu atıflar metin içerisinde uygun yerlerde belirtilmiş ve aşağıda liste hâlinde verilmiştir. Tarih belirtilen
atıflarda daha sonra yapılan tadil veya revizyonlar, atıf yapan bu standardda da tadil veya revizyon yapılması
şartı ile uygulanır. Atıf yapılan standard ve/veya dokümanın tarihinin belirtilmemesi hâlinde en son baskısı
kullanılır.
EN, ISO Adı TS No1) Adı
vb. No (İngilizce) (Türkçe)
ISO 2553: Welded, brazed and soldered joints- TS 3004 Teknik resim -Kaynakların sembolik
1992 Symbolic representation on drawings EN 22553 olarak gösterilmesi kuralları
ISO 3834-1 : Quality requirements for welding – Fusion TS EN 729-1 Kaynak için kalite şartları-Metalik
1994 welding of metallic materials – Part 1 : malzemelerin ergitme kaynağı -
Guidelines for selection and use. Bölüm 1: Seçim ve kullanım için
kurallar
ISO 3834-2 : Quality requirements for welding – Fusion TS EN 729-2 Kaynak için kalite şartları-metalik
1994 welding of metallic materials – Part 2 : malzemelerin Ergitme kaynağı-
Comprehensive quality requirements. Bölüm 2: Kapsamlı kalite şartları
ISO 3834-3 : Quality requirements for welding – Fusion TS EN 729-3 Kaynak için kalite şartları-Metalik
1994 welding of metallic materials – Part 3 : malzemelerin ergitme kaynağı-
Standards quality requirements. Bölüm 3: Standard kalite şartları
ISO 3834 -4 : Quality requirements for welding – Fusion TS EN 729-4 Kaynak için kalite şartları-Metalik
1994 welding of metallic materials – Part 4 : malzemelerin Ergitme kaynağı-
Elementary quality requirements. Bölüm 4: Temel kalite şartları
ISO 4063 Welded, brazing, soldering and braze TS 7307 Teknik Resim-Metallerin kaynak,
vvelding of metals-Nomenclature of EN 24063 sert lehim, yumuşak lehim ve sert
processes and reference numbers for lehim kaynakla birleştirilmeleri-
symbolic representation on drawings İşlemlerin adlandırılmaları ve teknik
resimlerde sembolik gösteriliş için
referans numaraları
ISO 6947 : Welds – Working positions – Definitions of TS EN ISO Kaynaklar - Çalışma konumları -
1990 angles of slope and rotation. 6947 Eğim ve dönme açılarının tarifleri
ISO 9692 : Metal – arc welding with covered
1992 2) electrode, gas shielded metal arc welding
and gas welding – Joint preparation for
steel.
ISO 9956 - Specification and approval of welding TS EN 288-2 Metalik malzemelerin kaynak
2 : 1995 procedures for metallic materials – Part 2 : prosedürlerinin şartnamesi ve onayı-
Welding procedure specification for arc Kısım 2: Ark kaynağı için kaynak
welding. prosedürü şartnamesi

1)
TSE Notu: Atıf yapılan standardların TS numarası ve Türkçe adı 3. ve 4. kolonda verilmiştir.
2)
TSE Notu: ISO 9692 standardı EN ISO 9692-1 (TS 3473 EN 29692) olarak revize edilmiştir.
1
TÜRK STANDARDLARININ TELiF HAKKI TSE'YE AiTTiR. STANDARDIN BU NÜSHASININ KULLANIM iZNi TSE TARAFINDAN
TÜRKiYE VAGON SANAYii A.S.'A VERiLMiSTiR. BASILMA TARiHi: 6.03.2019
TSE'DEN iZiN ALINMADAN STANDARDIN BiR BÖLÜMÜ/TAMAMI iKTiBAS EDiLEMEZ, ÇOGALTILAMAZ.
TÜRK STANDARDLARININ TELiF HAKKI TSE'YE AiTTiR. STANDARDIN BU NÜSHASININ KULLANIM iZNi TSE TARAFINDAN
TÜRKiYE VAGON SANAYii A.S.'A VERiLMiSTiR. BASILMA TARiHi: 6.03.2019
TSE'DEN iZiN ALINMADAN STANDARDIN BiR BÖLÜMÜ/TAMAMI iKTiBAS EDiLEMEZ, ÇOGALTILAMAZ.
ICS 25.160.40 TÜRK STANDARDI TS EN ISO 9692-2/Nisan 2004

3 Malzeme
Bu standardda tavsiye edilen kaynak ağızları her tip kaynak edilebilir çelik için uygundur.

4 Kaynak ağzı tipi


Tavsiye edilen kaynak ağızları ve boyutları, Çizelge 1 ve Çizelge 2'de belirtilmiştir.

Bu standardda söz edilen kök aralıkları, kullanıldığında punta kaynağından sonra mevcut olan aralıklardır.

Bu standard kullanılması muhtemel altlık malzemelerinin tip ve boyutlarını vermez. Kök pasolar altlık olarak
da kullanılabilir. Bunlar, kaynak kalite şartlarını (ISO 3834’ün ilgili bölümüne göre) etkileyebilir ve kaynak ağzı
Çizelge 1 ve Çizelge 2’de verildiği gibi olmalıdır. Bunlar ISO 9956-2’ye göre kaynak prosedürü şartnamesinin
bir bölümü olmalıdır.

Uygulama standardı veya taraflar arasındaki anlaşmaya göre bir sonraki kaynak pasosu öncesi curufun
taşlanması gerekli olabilir.

Not - Referans numaraları aşağıdaki tasarıya göre belirlenmiştir.

İlk hane çizelge numarasına karşılık gelir, ikinci hane veya sayısal grup ISO 2553'deki numaraya karşılık
gelir. Üçüncü gösterim bir harf vasıtasıyla ifade edilir ve kaynak ağzı farklarını kapsar.

1
TÜRK STANDARDLARININ TELiF HAKKI TSE'YE AiTTiR. STANDARDIN BU NÜSHASININ KULLANIM iZNi TSE TARAFINDAN
TÜRKiYE VAGON SANAYii A.S.'A VERiLMiSTiR. BASILMA TARiHi: 6.03.2019
TSE'DEN iZiN ALINMADAN STANDARDIN BiR BÖLÜMÜ/TAMAMI iKTiBAS EDiLEMEZ, ÇOGALTILAMAZ.
ICS 25.160.40 TÜRK STANDARDI TS EN ISO 9692-2/Nisan 2004

Çizelge 1 - Tek taraftan kaynak edilmiş alın kaynakları için kaynak ağzı
Ölçüler mm’dir.
Kaynak Kaynak ağzı Kaynak Notlar
konumu
Referans İş Tipi Sembol Şekille izahı Enine kesiti Açı Aralık Kök Nüfuziyet (ISO
No. parçası (ISO yüzeyi derinliği 6947’e
kalınlığı 2553’e α,β b kalınlığı h göre)
t göre) c

1.2 3≤ t ≤12 Küt alın - b ≤ 0,5t - - PA Altlıklı


kaynağı ençok 5 Altlık için en
düşük kalınlık
5 mm veya 0,5
t

1.3 10≤t≤20 Tek V alın 30°≤ α≤ 50° 4≤ b ≤ 8 c≤2 - PA Altlıklı


kaynağı Altlık için en
düşük kalınlık
5 mm veya 0,5
t

Altlıklı
1.14 t > 20 Dik 4°≤ β≤ 10° 10≤b≤25 - - PA Altlık için en
yamaçlı düşük kalınlık
tek V alın 5 mm veya 0,5
kaynağı t

İsteğe bağlı
1.3.3 t > 12 V köklü 60°≤ α≤ 70° 1≤ b ≤ 4 0≤ c ≤ 3 4≤ h ≤ 6 PA kaynak işlemi
tek V alın ile kaynak
kaynağı 4°≤ β≤ 10° edilmiş kök
paso

2
ICS 25.160.40 TÜRK STANDARDI TS EN ISO 9692-2/Nisan 2004

Çizelge 1’in devamı


Ölçüler mm’dir.
Kaynak Kaynak ağzı Kaynak Notlar
konumu
Referans İş Tipi Sembol Şekille izahı Enine kesiti Açı Aralık Kök Nüfuziyet (ISO
No. parçası (ISO b yüzeyi derinliği 6947’e
kalınlığı 2553’e α,β Yuvarlatma kalınlığı h göre)
t göre) R c
V köklü
1.3.7 t ≥12 tek U alın 60°≤ α≤ 70° 1≤ b ≤ 4 0≤ c ≤ 3 4≤ h ≤ 6 PA İsteğe bağlı
kaynağı kaynak
4°≤ β≤ 10° 5≤R≤10 işlemi ile
kaynak
edilmiş kök
paso

1.7 t ≥ 30 Tek U alın 4°≤ β≤ 10° 1≤ b ≤ 4 2≤ c ≤ 3 - PA Altlıklı


kaynağı Altlık için en
5≤R≤10 düşük
kalınlık 5
mm veya 0,5
t

Altlıklı
1.4 3≤t≤16 Tek 30°≤ β≤ 50° 1≤ b ≤ 4 c≤2 - PA Altlık için en
eğimli alın PB düşük
kaynağı kalınlık 5
mm veya 0,5
t

3
ICS 25.160.40 TÜRK STANDARDI TS EN ISO 9692-2/Nisan 2004

Çizelge 1’in devamı


Ölçüler mm’dir.
Kaynak Kaynak ağzı Kaynak Notlar
konumu
Referans İş Tipi Sembol Şekille izahı Enine kesiti Açı Aralık Kök Nüfuziy (ISO
No. parçası (ISO b yüzeyi et 6947’e
kalınlığı 2553’e α,β Yuvarlatma kalınlığı derinliği göre)
t göre) R c h

Dik Altlıklı
1.15 t ≥16 yamaçlı 8°≤ β≤ 10° 5≤ b ≤15 - 4≤ h ≤ 6 PA Altlık için en
tek eğimli düşük
alın kalınlık 5
kaynağı mm veya 0,5
t

1.8 t ≥ 16 Tek J alın 4°≤ β≤ 10° 2≤ b ≤ 4 2≤ c ≤ 3 - PA Altlıklı


kaynağı PB Altlık için en
5≤R≤10 düşük
kalınlık 5
mm veya 0,5
t

4
ICS 25.160.40 TÜRK STANDARDI TS EN ISO 9692-2/Nisan 2004

Çizelge 2 - Her iki taraftan kaynak edilmiş alın kaynakları için kaynak ağzı
Ölçüler mm’dir.
Kaynak Kaynak ağzı Kaynak Notlar
konumu
Referans İş Tipi Sembol Şekille izahı Enine kesiti Açı Aralık Kök Nüfuziyet (ISO
No. parçası (ISO yüzeyi derinliği 6947’e
kalınlığı 2553’e α,β b kalınlığı h göre)
t göre) c
Aralığın
2.2 3≤ t ≤20 Küt alın - b≤2 - - PA genişliği,
kaynağı küçük
toleranslar
içinde
muhafaza
edilmelidir.
Küt kök
2.5.9 10≤t≤35 yüzeyli ve 30°≤ α≤ 60° b ≤ 4 4≤ c≤10 - PA Kök paso
altlık diğer bir
pasolu ergitme
tek Y alın kaynak
kaynağı işlemi ile
kaynak
edilmiş
olabilir.
Kök paso
2.5.2 10≤t≤20 Küt alın 60°≤ β≤ 80° b≤4 5≤ c≤15 - PA diğer bir
kaynaklı ergitme
tek V alın kaynak
kaynağı işlemi ile
kaynak
edilmiş
olabilir.

2.5.5 t ≥16 Küt kök 60°≤ α≤ 70° b ≤ 4 4≤ c≤10 h1 = h2 PA -


yüzeyli çift
V alın
kaynağı

5
ICS 25.160.40 TÜRK STANDARDI TS EN ISO 9692-2/Nisan 2004

Çizelge 2’nin devamı


Ölçüler mm’dir.
Kaynak Kaynak ağzı Kaynak Notlar
konumu
Referans İş Tipi Sembol Şekille izahı Enine kesiti Açı Aralık Kök Nüfuziyet (ISO
No. parçası (ISO b yüzeyi derinliği 6947’e
kalınlığı 2553’e α,β Yuvarlatma kalınlığı h göre)
t göre) R c
Altlık
2.7.9 t ≥30 pasolu tek 5°≤ β≤ 10° b≤4 4≤c ≤10 - PA
U alın
kaynağı 5≤R≤10

Bu tip
2.7.7 t ≥ 50 Çift U alın 5°≤ β≤ 10° b≤4 4≤c ≤10 h=0,5(t-c) PA kaynak ağzı
kaynağı asimetrik
5≤R≤10 olarak çift V
alın
kaynağına
bezer bir
tarzda da
yapılmış
olabilir.

Bu tip
2.6.6 t ≥12 Düz kök 30°≤ β≤ 50° b ≤ 4 4≤c ≤10 - PA kaynak ağzı
yüzeyli çift PB asimetrik
eğimli alın olarak çift V
kaynağı alın
kaynağına
bezer bir
tarzda da
yapılmış
olabilir.
Kök paso
gerekli
olabilir.

6
ICS 25.160.40 TÜRK STANDARDI TS EN ISO 9692-2/Nisan 2004

Çizelge 2’nin devamı


Ölçüler mm’dir.
Kaynak Kaynak ağzı Kaynak Notlar
konumu
Referans İş Tipi Sembol Şekille izahı Enine kesiti Açı Aralık Kök Nüfuziy (ISO
No. parçası (ISO b yüzeyi et 6947’e
kalınlığı 2553’e α,β Yuvarlatma kalınlığı derinliği göre)
t göre) R c h

Altlık Kök paso


2.8.9 t ≥ 20 pasolu 5°≤ β≤ 10° b≤4 4≤c≤ 10 - PA gerekli
tek J alın olabilir.
kaynağı 5≤R≤10

Altlık
2.4.9 t <12 pasolu 30°≤ β≤ 50° b≤4 c≤2 - PA Kök paso
tek eğimli PB gerekli
alın olabilir.
kaynağı

Bu tip
2.8.8 A t ≥ 30 Çift J alın 5°≤ β≤ 10° b≤4 2≤ c ≤ 7 - PA kaynak ağzı
kaynağı PB asimetrik
5≤R≤10 olarak çift V
alın
kaynağına
bezer bir
tarzda da
yapılmış
olabilir.

Kök paso
gerekli
olabilir.

7
ICS 25.160.40 TÜRK STANDARDI TS EN ISO 9692-2/Nisan 2004

Çizelge 2’nin devamı


Ölçüler mm’dir.
Kaynak Kaynak ağzı Kaynak Notlar
konumu
Referans İş Tipi Sembol Şekille izahı Enine kesiti Açı Aralık Kök Nüfuziy (ISO
No. parçası (ISO b yüzeyi et 6947’e
kalınlığı 2553’e α,β Yuvarlatma kalınlığı derinliği göre)
t göre) R c h

2.8.8 B t ≤12 Tek - b≤2 2≤ c ≤ 3 - PA Tek pasolu


pasolu PB kaynak
kaynak 5≤R≤10 işlemi için
işlemi için kaynak ağzı
çift J alın
kaynağı

2.8.8 C t > 12 Çok 5°≤ β≤ 10° b≤4 2≤ c ≤ 7 - PA Çok pasolu


pasolu PB kaynak
kaynak 5≤R≤10 işlemi için
işlemi için kaynak ağzı
çift J alın
kaynağı Kök paso
gerekli
olabilir.

8
ICS 25.160.40 TÜRK STANDARDI

Ek ZA
(BiIgi için)

Atıf yapılan uluslar arası standardlar ile bu standardlara karşıIık gelen


Avrupa standardları

Bu standardda, tarih beiirtilerek veya belirtilmeksizin diğer standardlara atıf yapılmaktadır. Bu atıflar metin
içerisinde uygun yerlerde beIirtiImiş ve aşağıda Iiste hâlinde veriImiştir. Tarih belirtilen atıflarda daha sonra
yapılan tadil veya revizyonlar, atıf yapan bu standardda tadil veya revizyon yapılması şartı ile uygulanır. Atıf
yapılan standardın tarihinin belirtilmemesi hâlinde iIgiIi standardın en son baskısı kullanılır.

Standard numarası YıIı Adı EN/HD YıI

ISO 2553 1992 Welded, brazed and soldered joints - EN 25553 1994
Symbolic representation on drawings

ISO 6947 1990 Welds – Working positions - Definitions EN ISO 6947 1997
Of angles of slope and rotatio

Not - EK ZA yapılan AC:1999 tadili ile metinden çıkarılmıştır.

9
TÜRK STANDARDLARININ TELiF HAKKI TSE'YE AiTTiR. STANDARDIN BU NÜSHASININ KULLANIM iZNi TSE TARAFINDAN
TÜRKiYE VAGON SANAYii A.S.'A VERiLMiSTiR. BASILMA TARiHi: 6.03.2019
TSE'DEN iZiN ALINMADAN STANDARDIN BiR BÖLÜMÜ/TAMAMI iKTiBAS EDiLEMEZ, ÇOGALTILAMAZ.

You might also like