Professional Documents
Culture Documents
Worksh
Worksh
Ikalawang Linggo
Maraming taong tuso at manloloko sa ating panahon. Patuloy silang nakapanloloko dahil sa kanilang pagiging
mapagkunwari kaya’t hindi namamalayan ng kanilang mga nagiging biktima na sila pala’y napapasok na sa isang bitag o
kapahamakan. Ang ilang paraan ng modus operandi sa mga panloloko o scam ay mababasa sa ibaba. May nalalaman ka
ba kung paano isinasagawa ang mga ito? Subuking ipaliwanag sa kahon kung paano isinasagawa ang bawat isa.
(Magtanong sa magulang o kaya’y magsaliksik sa internet kung kinakailangan).
Dugo-dugo Gang
Tanong: Paano kaya makaiiwas sa mga taong mapanlinlang o manloloko? (Isulat ang sagot sa patlang, gamitin nang
wasto ang mga bantas. Gamitin din nang wasto ang maliliit at malalaking mga titik).
___________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________________
Basahin ang pabula sa ibaba upang mas maintindihan mo pa ang ating aralin para sa linggong ito.
“Kung gayon, saan natin makikita ang taong gagawin kong hapunan?” ang naiinip nang tanong
ng baboy-ramo.
“Doon, sa gawing-hilaga,” ang sagot ng pilandok.
Nakakita sila ng isang taniman ng mga kamote. May isang matandang lalaking nagtatanim.
Nakabaluktot na ang likod niya at nakalalakad na lamang sa tulong ng baston.
“Iyan na ba? Iyan na ba ang taong gagawin kong hapunan? Ayoko niyan, payat at ni hindi ako
matitinga riyan,” ang sagot ng baboy-ramo.
“Tama ka kaibigan. Masyadong payat iyan at hindi ka mabubusog. Hindi iyan nababagay sa isang
matikas na baboy-ramong tulad mo,” ang muling sabi ng pilandok.
Galit na ang baboy-ramo. “Kung gayon, saan ko makikita ang taong kakainin ko? Gutom na
gutom na ako! Niloloko mo lang yata ako e. Ikaw na lang ang kakanin ko!” ang gigil na sabi nito sa
pilandok.
“Huwag! Huwag, kaibigan… Hayun na, hayun na ang taong laan para sa iyong hapunan,” ang
sabi ng pilandok sabay turo sa isang matikas at matangkad na mangangasong naglalakad sa gilid ng
gubat.
“Tiyak na mabubusog ka riyan dahil malaman iyan at tiyak, hindi mo na gugustuhin pang
kumain ng isang munting hayop na tulad ko pagkatapos mo siyang makain,” ang nakangising sabi ng
pilandok.
“Tama ka, Pilandok, ito na nga ang hapunan ko,” ang sigaw ng baboy-ramo sabay sugod sa
nabiglang mangangaso. Subalit nabigla man at natumba ang mangangaso ay mabilis pa rin itong
nakabangon at napaputok ang dalang riple.Muntik nang tamaan ang baboy-ramo subalit nang
makabawi sa pagkabigla ay mabilis na itong nagtatakbo palayo para mailigtas ang kanyang buhay.
Nakahinga nang maluwag ang tusong Pilandok. Ngayon siya ay nakadama ng matinding uhaw
kaya’t nag-isip niyang muling bumalik sa batis upang ipagpatuloy ang naputol na pag-inom. Tahimik
na umiinom ang pilandok nang bigla niyang maramdamang ay sumunggab sa kanyang isang paa.
Paglingon niya ay nakita niya ang buwayang makailang beses na niyang nalinlang. Alam niyang galit
na galit sa kanya ang buwaya pero galit din siya rito dahil lagi siyang pinipigilang uminom sa batis.
Sa halip na magsisigaw sa sakit ay mabilis na nag-isip ng solusyon ang matalinong pilandok.
“Hay naku, kawawa naman ang buwayang ito. Hindi niya makilala ang pagkakaiba ng patpat sa paa ng
isang pilandok na tulad ko,” ang tila nang-uuyam na sabi ng pilandok.
Subalit hindi siya binitawan ng buwaya. Sanay na kasi itong naiisahan ni Pilandok kaya ngayon
ay natuto na siya. Baka isa na naman patibong ito ng pilandok.
Subalit hindi tumigil doon ang pilandok. “Buwaya, bulag k aba? Patpat lang ang kagat-kagat mo.
Heto ang paa ko, o,” ang malakas na sabi niya sabay taas ng isang binti. Biglang binitiwan ng buwaya
ang kagat-kagat na paa ng pilandok. Akmang susunggaban na sana nito ang isang pang itinaas ng
pilandok nang mabilis itong makalundag palayo. Sising-sisi ang buwaya, naisahan na naman siya ng
matalinong pilandok.
Habang naglalakad pauwi ang pilandok ay nasalubong niya ang isang suso. Dahil maliit ang suso
ay naisip ng pilandok na kayang-kaya niyang magyabang dito. Hinamon niya ang suso sa isang karera
at anong laking gulat niya nang pumayag ang suso at nagsabi pa itong kayang-kaya niyang talunin ang
pilandok. May isang kondisyon lang ang suso, kapag natalo niya ang pilandok ay titigilan na nito ang
ginagawang panlalamang o panloloko sa ibang hayop sa gubat. Tatawang-tawang pumayag ang
pilandok dahil sigurado naman siyang mananalo sa karerang ito.
Ang hindi alam ng pilandok ay kalat na kalat na sa kaharian ng mga hayop ang kanyang pagiging
tuso o mapanlinlang kaya’t napaghandaan na ng suso ang araw na siya naman ang maaaring
mapagdiskitahan ng pilandok. Kinausap na niya ang kanyang mga kapatid. Magkakamukha sila at
aakalain mong iisang suso lang sila dahil sa kanilang parehong-parehong itsura.
Nagsimula na ang karera. Agad na umarangkada at tumakbo nang ubod bilis ang pilandok.
Subalit paghinto niya sa kalagitnaan upang silipin kung nasaan na ang kalaban ay anong laking gulat
niya nang magsalita ang suso. “O, ano Pilandok, pagod ka na ba?” ang tanong nito. Takang-taka ang
pilandok kung paanong nagawa ng suso na mauna pa sa kanya kaya’t mabilis itong tumakbong muli
hanggang sa makarating sa dulo ng karera nang halos lumawit ang dila sa pagod. Subalit, hayun at
nauna na naman ang suso na ipinagbubunyi na ng ibang mga hayop bilang nagwagi. Hindi
makapaniwala ang pilandok na natalo siya ng isang suso. Natalo niya ang mabangis na baboy-ramo
natalo niya ang malaki at mahabang buwaya, minsa’y naisahan na rin niya ang isang matalinong sultan
subalit, heto, siya naman ngayon ang natalo ng isang munting suso. Binati niya ang suso at buong
pagpapakumbaba niyang sinabi, “Suso, kung sa paanong paraan mo man ginawa iyon, tinatanggap
kong tinalo mo ako. Matalino ka nga. Binabati kita at dahil diyan, ipinangangako kong iiwasan ko na
ang ginagawa kong panlalamang sa kapwa.” Muling nagbunyi ang mga hayop na nakarinig kay
Pilandok.
-Muling Isinalaysay
A. Ngayon na nabasa mo na ang pabula, ay sasagutan mo ngayon ang mga katanungan sa ibaba upang malaman
natin kung lubos mo nga bang naintindihan ang kuwento. Isulat ang sagot sa patlang.
1. Ano ang pinakaangkop na paglalarawan para kay Pilandok, matalino nga ba o mapanlinlang? Patunayan sa
pamamagitan ng mga ginawa niya sa binasang pabula.
_____________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________
2. Sa paanong paraan nakilala ni Pilandok ang baboy-ramo? Sa iyong palagay, nararapat nga kaya ang ginawa
niyang panlilinlang sa baboy-ramo? Kung ikaw si Pilandok, ano ang gagawin mo para makaligtas ka na maging
hapunan ng baboy-ramo nang hindi mo ito kinakailangang ipahamak?
_____________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________
3. Bakit kaya galit na galit ang buwaya kay Pilandok? At bakit naman galit din si Pilandok sa buwaya? Sa paanong
paraan muling naisahan ni Pilandok ang buwaya?
_____________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________
4. Sa paanong paraan napagtanto ni Pilandok ang kanyang pagkakamali? Sino ang nakatulong sa kanya upang
maimulat siya sa kanyang pagkakamali?
___________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________
B. Ano kaya ang kalalabasan ng mga pangyayaring nakalahad sa bawat bilang? Maghinuha o mag-isip batay sa
nabasa o napakinggang akda. Bilugan ang titik ng iyong sagot at bigyan din ito ng paliwanag at isulat sa patlang.
1. Kung magpapatuloy pa rin si Pilandok sa ginagawang panlalamang o panloloko sa mga kapwa niya hayop
a. iiwasan siya ng mga hayop at walang makikipagkaibigyan o makikisama sa kanya
b. mapipili siya bilang pinuno at gagayahin din ng ibang hayop ang mga halimbawa niya
c. pupurihin nila ang mga ginagawa ni Pilandok sa kanyang mga kapwa hayop
dahil________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________
2. Naisahan na naman ni Pilandok ang buwaya. Ano kaya ang mangyayari sa susunod na mag-krus uli ang landas
ng dalawa?
a. Hindi na pakakawalan nang buhay ng buwaya si Pilandok
b. Muli na namang maiisahan ni Pilandok ang buwaya
c. Magiging magkaibigan na si Pilandok at ang buwaya
dahil________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________
3. Nagbunyi ang ibang hayop nang matalo ng isang munting suso si Pilandok. Ano kayang mensahe ang ipinaabot
ng mga hayop kay pilandok?
a. Pumusta kami kay suso kaya sa pagkatalo mo ay mayroon kaming matatanggap na premyo
b. Tama lang na nangyari iyan sa iyo para malaman mo kung ano ang nadarama ng kapwa mo kapag ikaw naman
ang nanlilinlang sa kanila
c. Ang galing mo talaga, Pilandok! Ikaw ang “idol” naming mga hayop dito
dahil________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________
4. Tinanggap ni Pilandok ang pagkatalo niya kay Suso at nangako pang magbabago na. Anong katangian ang
makikita kay Pilandok dahil sa ginawa niyang ito?
a. Marunong ding tumanggap ng pagkatalo at alam ni Pilandok kung kalian siya magpapakumbaba
b. Masipag din pala si Pilandok at gagawin niya ang makakaya para sa makatulong sa mga kapwa hayop
c. Mahusay talagang makisama at maaasahan ng maraming hayop ang mabait na si Pilandok
dahil
___________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________
5. Pagkatapos ng pagkatalo ni Pilandok sa suso at pangangakong magbabago na sa harap ng kanyang mga kapwa
hayop, ano kaya ang mangyayari?
a. Muling manlilinlang si Pilandok ng hayop kapag siya’t nagipit
b. Iiwas na si Pilandok na manlinlang o manloko ng ibang hayop
c. Hindi na ipapakita o ipapaalam ni Pilandok sa iba kapag siya’y nanloko uli ng kapwa niya
dahil________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________
Ngayong nasagutan at nahinuha mo na ang mga maaaring kalalabasan ng mga pangyayari sa kuwento, pupunta
naman tayo sa mga mahahalagang kaisipan na maaari nating makuha mula sa kuwentong iyong binasa. Tutukuyin mo ang
mga mahahalagang kaisipang ito sa pamamagitan ng paglalagay ng tsek (√) sa kahon kung ang pahayag ay nagbibigay ng
mahalagang kaisipan at ekis (X) naman kung hindi. Ipaliwanag naman kung paano mo magagamit ang mahalagang kaisipan
na nilagyan mo ng tsek sa iyong pang-araw-araw na buhay. (Sa inyong tahanan, komunidad o paaralan) Isulat ito sa
patlang.
1. Si Pilandok ay isang nilalang na laging nag-iisip ng paraan kung paano makapanlilinlang o makapanloloko
ng kanyang kapwa
Paliwanag:____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
2. Ang matamis na dila o maboladas na pananalita ay karaniwang nakaaakit sa iba kaya sila nagiging
biktima ng panloloko.
Paliwanag:____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
Paliwanag:____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
4. “Tuso man ang matsing, napaglalamangan din.” Napatunayan ito ni Pilandok nang siya naman ang
manlinlang ng mas maliit na nilalang kaysa sa kanya.
Paliwanag:____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
5. Maging matalino at kilalanin munang mabuti ang isang tao bago maniwala upang di matulad kina baboy-
ramo at buwaya na naging biktima ng isang manloloko.
Paliwanag:____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
Si Pilandok ay isang tauhang likhang-isip lamang subalit marami siyang katulad sa ating lipunan. Ang problema,
hindi basta makikilala sa kanilang suot, pananalita, o kilos ang mga taong manloloko dahil tulad ni Pilandok, madalas ay
magaling din silang magpanggap o mapagkunwari. Basahin ang balita at pagkatapos ay isagawa ang mga panuto.
Sa utos ng kausap nito sa telepono, agad dawn a winasak ng katulong ang safety vault sa
bahay at kinuha ang pera at alahas na nagkakahalaga ng 15 hanggang 20 milyong piso.
Agad na humingi ng tulong sa pulisya ang nabiktimang pamilya.
Batay sa balitang iyong nabasa, walang iisang pagkakakilanlan ang mga taong manloloko o manlilinlang. Minsan
maging ang isang kakilala, isang bata, o isang taong sa telepono mo lang nakausap ay puwede palang manloloko o gumawa
ng hindi mabuti sa iyo.
Batay sa mga nakalahad na halimbawa sa balitang nasa itaas gayundin sa karakter na ipinakita ng pangunahing
tauhang si Pilandok at sa mga manlolokong napapanood mo sa telebisyon, ano kaya ang puwedeng maging profile ng isang
taong maaaring maging manloloko? Ilarawan mo ito sa mga kahon sa ibaba.
Ang kasarian ay
Ang edad ay maaaring:
maaaring:
1._________________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________________
2._________________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________________
3._________________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________________
4._________________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________________
5._________________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________________
Basahin ang teksto sa ibaba na nagpapaliwanag kung saan at paano nagsimula ang mga pabula na nababasa mo ngayon.
Pagkatapos ay sagutin ang mga katanungan na ilalahad.
2. Ano-ano ang katangian ng pabula noon at ngayon? Paano nagkaiba ang mga ito?
3. Ano-anong katangiang taglay ng tao ang masasalamin sa mga tauhang hayop sa pabula ayon sa tekstong
nabasa?
Inihanda ni: