Professional Documents
Culture Documents
Terjemahan Kitab Imrithi PDF
Terjemahan Kitab Imrithi PDF
Terjemahan Kitab Imrithi PDF
Dipersiapkan Oleh:
admin blog
basteldinchens.blogspot.com
(blog belajar nahwu sharaf dan bhs.arab)
المقدمة
ان بهاْالَ ْل َح ه
ان ان*** فَأُع هْربَ ْ
ت فهى اْل َح ه ش هض همي هْر ال َّ .3فَا ُ ْش هربَ ْ
ت َم ْعنَى َ
َ .9والنَّحْ ُو اَ ْولَى اَوال اَ ْن يُـ ْعلَ َما *** اه هذ اْل َكـــــالَ ُم د ُْونَـــــهُ لَ ْن يُــــــ ْف َه َما
َ .14وقَ ْد َحذَ ْفتُ هم ْنهُ َما َع ْنهُ هغنَى*** َو هز ْدتُهُ فَ َوائهدا به َهـــــــا اْل هغنــَى
ح هل ْل هكــتا َ ه
ب ب*** فَ َجا َء همثْ َل ال َّ
ش ْر ه ب اْالَب
ْــــــــــــــــوا ه
َ ُ .15مت هَمما هلغَـــا هل ه
ق*** يَ ْف َه ُم قَ ْو هلى هال ْقتهقَاد َواثهـــــ ه
ق صا هد ه َ سئه ْلتُ فه ْي هه هم ْن
َ ص هديْق ُ .16
َ اه هذ اْلفَتَى َحس.17
ْب ا ْعتهـــقَا هد هه ُرفهع*** َو ُك ُّل َم ْن لـَ ْم َي ْعتَ هق ْد لَـ ْم َي ْنتَ هف ْع
Penolong mahluq dengan ilmu dan taqwaSegala puji bagi Alloh yang Maha
Goresan yang lembut, terkenal dan unikKitab ini kecil namun yang terbaik
Tampak indah sesuai dengan yang asliBagi pemula, Rangkaian kitab ini
Tanpa tekad jelas tak dapat manfaatPemuda tergantung tekadnya yang kuat
صلُحْ لَهُ َعــــالَ َم ْة*** اهالَّ ا ْنــــ هتــفَا قُـــبُ ْو هلــ هه اْلـــــ َعالَ َمةْ
لم ْ َي ْ
ف ََ .26واْل َح ْر ُ
)BAB AL-KALAM (Kalimat Sempurna
Kilmah adalah lafadl mufid yang mufrodKalam nahwu : lafadl mufid serta musnad
Kemudian Alif-lam dan mutlaqnya jerTanda-tanda isim : Tanwin dan huruf jer
mati tanda fi’il Dalam menandai bersikaplah adilتأ تأنيث danسين ,قد
Dalam kalimat isim dan fi’il jugaHuruf adalah kalimat tanpa tanda
باب االعراب
امتَنَ ْع
ض َْ .29واْل ُك ُّل َغي َْر اْل َج ْز هم فهى اْالَ ْس َما يَقَ ْع*** َو ُكلُّ َها فهى اْل هف ْع هل َواْل َخ ْف ه
ف ُمـــ ْع َر َبةْ
ْث الَ هش َب ْه*** قَ َّر َب َها همنَ ْال ُح ُر ْو ه سائه ُر اْالَ ْس َم ه
اء َحي ُ َ .30و َ
Dan selain jer I’rob fi’il semuaSelain jazem I’rob isim semua
.39بهيَ ْفعَالَ هن تَ ْفــــــعَـــالَ هن اَنـْـتُــ َمـا*** َويَ ْفعَلُ ْونَ تَــفـْــــعَـلُ ْونَ َم ْعــــــ ُه َما
ت هب ْالخ َْم َ
س هة اْالَ ْف َعا هل ــــــــميْن َحا هلى*** َوا ْشتَ َه َر َ
ه َ .40وتَ ْفعَ هليْنَ ت َْر َح
'Tanda I'rob Rofa
Dhommah, wawu, alif, serta nun yang tetapTanda-tanda I’rob rofa’ ada empat
Dan jamak taksir seperti yang dimurod.Dhommah bertempat pada isim yang mufrod
مسلماتُ Dan jamak ta’nis, contoh :يَ ْسكُتُ Serta fi’il mudhore’ contoh :
Jangan salahJuga bertempat pada Asma’ul khomsahذو ,فو ,حم ,اخ ,اب
Syarat; mudhof, mufrod dan juga mukabbarSemua berlaku hanya dengan dasar
Tanda nun di fi’il mudhore’ yang ta’rifIsim tasniyah, Rofa’nya dengan alif
yang sangat mudahتَفْعَ هليْنَ Terkenal dengan nama Af’alul khomsah.Dan lafadl
Fathah, alif, kasroh, ya’, nun yang terbuangTanda I’rob nashob lima tanpa kurang
Dan jamak mudzakar salim tanpa salahHuruf ya’ tanda nashob isim tastniyah
ضبَ ْ
ط*** َكسْر َو يَاء ث ُ َّم فَتْ َحة اَ هل ْ
ف َ .46عالَ َمةُ ْال َخ ْف ه
ض الَّتهى هب َها ا ْن َ
ف ف اَ ْو يَأْتهى بَ ْع َد اَ ْل ُ
ص هر ْ اك تَأْنهيْث بهمــَا َعـ َدا اْالَ هل ْ
ف *** فَا ْهن يُ َ
ض ْ َ .54كذَ َ
Bab Tanda I'rob Jer
Yaitu kasroh, Ya,, Fathah ditentukanTanda I’rob jer( Tiga ) yang diterangkan
Semua isim, Nashob ya’ : jernya juga # Serta asma’ul khomsah dengan syaratnya.
Isim Ghoiru munshorif difathah jernya # Ya’ni isim bersifat fi’il jelasnya
Dengan adanya isim yang beralasan # Baik satu maupun dua alasan
Satu alasan : alif ta’nist yang ada # Sighot muntahal jumu’ yang juga sama
Dua alasan sifat bersama adil # Tambahan ( alif-nun ) atau wazan fi’il
Tiga hal bersama sifat juga alam # Ditambah tarkib majzi dan asma’ ajam
Dan Juga ta’nist. Jika ba’da Al-Ta’rif # Dan jika dimudhofkan maka munshorif
َ فنَحْ ُو يَ ْغ ُزو يَ ْهتَدهى يخشى ُخته ْم*** بـه هعــــلَّة َو َغـْـُيُرهُ همــ ْن َها.60
ســـ هل ْم
ْ ب قَاض َي
ظ َه ُر ْ َاب ُكل هم ْن ُه َما ُمقَـــــــــد َُّر*** هف ْي َها َولَ هك ْن ن
ُ ص ُ اهع َْر.62
Tanda I’rob jazem dua, ( satu : sukun ) # ( Dua : membuang huruf illat atau nun )
Membuang huruf nun rofa’ dengan pasti # Pada Af’alul khomsah, jazem terjadi.
Mudhore’ shoheh. Sukun tanda jazemnya # Tanpa huruf illat pada akhirannya
Membuang wawu, Alif, Ya’ jadi tanda # Jazemnya Mudhore’ yang mu’tal akhirnya
Huruf illat ya’ dan alif bagi isim # Seperti قاضdan فتىcontoh isim
Perkiraan tiga I’rob pun terjadi # Pada mim sebelum ya’ lafadl غالمى
فصل
ُ ت اَ ْو ُح ُر ْوف ت ُ ْق َر
ب ُ اَ ْلــــ ُم ْع َر َباتُ كُــــــلُّ َها قَ ْد ت ُ ْع َر.65
ب*** هباْل َح َر َكا ه
ُّ ض ْا هالس هْم هم ْنهُ هب ْال َكس هْر اْلت ُ هز ْم*** َواْل هف ْع ُل هم ْنهُ هبال
س ُك ْو هن ُم ْنـــ َج هز ْم ُ َو َخ ْف.68
ُ ف هعلَّة َك َما
ع هل ْم َو ُك ُّل فه ْعل َكانَ ُم ْعتَــــــــــالَّ ُج ه.70
ـز ْم *** هب َح ْد ه
ف َح ْر ه
ف
ْ ـــر
ع ه ُ ف *** َو ْنصبُهُ َو َج ُّره ُ هباْليَا َ اَ َّمااْل ُمثَنَّى فَ هل.73
ْ ــر ْف هعــــــ هه ْاالَلــــــه
Semua isim yang mu’rob ditandai # Dengan harokat atau huruf yang pasti
Setiap isi yang rafa’nya didhommah # Maka saat nashobnya harus difathah
Isim tesebut dengan kasroh, dijerkan # Fi’il shoheh dengan sukun dijazemkan.
Namun contoh هه ْندَاتnashobnya kasroh # Dan isim ghoiru munshorif jernya fathah.
Setiap fi’il mu’tal tentu jazemnya # Dengan membuang huruf illat tandanya
Dengan jama’ yang shoheh contohnya sudah # Lalu Asma’ul khomsah, Asma’ul khomsah
Isim tastniyah dengan alif rofa’nya # Dengan huruf ya’ saat nashob dan jernya
Jama’ seperti tasniyah, nashob - jernya # Dengan wawu, Jama’ ketika rafa’nya
Seperti jama’, tanda Asma’ul khomsah # Saat rofa – jer, namun alif nashobnya.
Dengan nun, Af’alul khomsah saat rofa’ # Dengan membuang nun saat lain rofa’
ُ ب َو ْال ُح
ض ْو هر َوالتَّــــــ َكلُّ هم َـــمى*** هل ْلغَ ْي ه َ يُ ْكنَى هب هه َع ْن.79
ظاههر فَيَ ْنت ه
ارز اَ ْو ُم ْنــــــــفَ ه
ص ْل ـــــــــــص ْل*** ُم ْستَتهر اَ ْوبَ ه
ه َ .80وقَســـــ ُم ْوهُ ثَانهيا هلمَُ تَّ
ش ههي ُْر هباْل َعلَــ ْم*** َك َج ْعفَر هو هم ََــ َّكة َو َك ْالـــــــــ َح َر ْم
ف ال َّ .81ثَانهى اْل َم َع ه
ار ه
الظ ْل هم َ َّ
والر هش ْي هد ف ُّ ــــــــمر َواَبهى َ
ســـ هعـــ ْيده*** َونَحْ ــــ هو َك ْه ه ْ َ .82وا ُ هم َع
.83فَـــ َما اَتَى همــــــ ْنهُ بهأُم اَ ْوبهـــأَبْ *** فَ ُك ْنيَة َو َغي ُ
ْــرهُ اسْــم اَ ْو لَـقَبْ
.84فَــ َما هب َمــــ ْدح اَ ْو هبــــذَم ُم ْش هع ُر*** فَــلَــقَب فَا ْ هالسْـــــ ُم َماالَ يُ ْش هع ُر
َاف
صن هاحـــــد هم ْن َه هذ هه اْالَ ْ
اف*** هل َـو ه
ض هس َها َما َكانَ هم ْن ُم َ
سا هد ُ
َ .87
َ .88كقَ ْو هل َك ا ْبنهى َواب ُْن زَ يْد َواب ُْن ذهى*** َواب ُْن الَّذهى َ
ض َر ْبتُهُ َواب ُْن اْلبَذهى
Isim Nakiroh dan Makrifah
Selain nakiroh, makrifat namanya # Enam macam : Isim dhomir yang pertama
Isim dhomir ganti dari isim dhohir # Tunjuk arti ghoib, mutakalim hadir
Isim dhomir, dua : pertama muttashil # Mustatir dan bariz, ke-dua Munfashil
Alam Laqob tunjuk puja atau cela # Tanpa tunjukkan, alam Asma’ namanya
َا َ ْل َم َح ْلَ jadiم َحل # Contoh dariال Ke-lima Isim yang makrifat dengan
ابن البذى danابن ذى #اب ُن الذى ُْقلتُه ُ danابن زيد ,ابنىContoh
باب االفعال
ارعه
ض هــع*** َماضى َو هف ْع ُل اْالَ ْم هر َو ْال ُم ه
.89اَ ْفــعَـــالُ ُه ْم ثَـــالَثَة هفى اْ َلوا هق ه
ع هينَا
ض ُّمـــهُ َم ْع َوا هو َج ْمع ُ .91فَا ْهن اَتَى َم ْع ذَا الض ه
َّــــمي هْر سُ هكنَا*** َو َ
ــــــون َو َكــــــــذَا َياء َوتَا*** َيجْ َمعُ َها قَ ْو هلى اَ نـَيْـتُ َيا فَتَى
.94ه َْمز َونُ ْ
Kalimat Fi’il dapat dibagi tiga # Fi’il madi, Amar, Mudhori’ rupanya
’Fi’il madhi akhirnya difathah bila # Sepi dari dhomir mutaharik rafa
’Disukun bila bertemu dhomir rafa’ # Didhommah bila bertemu wawu jama
Fi’il Amar mabni jazem ya’ni sukun # Dan membuang huruf illat ataupun Nun
Huruf awalnya Mudhore’; Mudhoro’ah # Ya’ni huruf empat yang jadi zaidah
sajaانيتYaitu : hamzah, nun, ya’ dan ta’ rupanya # Terkumpul dalam kata
َ .98والَ ُم ُجحْ د َو َكـــــــــذَا َحتَّى َواَ ْو*** َواْ َلو ُاو َواْلفَا فهى َج َواب قَ ْد َعن َْوا
َّ
الــطـلَبْ َ .100و َج ْز ُمهُ بهلَ ْم َولَ َّما قَ ْد َو َجبْ *** َوالَ َوالَم َدلَّــتَا َعـــلَى
اك ا ْهن َو َما َو َم ْن َواه ْذ َما*** أَي َمــتَــــى أَيـــَّانَ اَيْنَ َمــــ ْهــ َما
َ .101كـــــذَ َ
َ .102و َح ْيث ُ َما َو َكــــــ ْيفَــ َما َوانــَّـى*** َكــا ْهن يَقُــــ ْم زَ يْد َو َع ْمــر قُ ْ
ـــمنَا
َ .103واج هْز ْم هبا ْهن َو َما هب َها قَ ْد اُلحْ قَا*** فه ْعلَي هْن لَ ْفــظا اَ ْو َم َحـالا ُم ْ
طلَقَا
ش ْر هط اْ َمتنَ ْع
ض َع ال َّ َ .104و ْل َي ْقت هَر ْن هب ْالفَا َج َواب لَ ْو َوقَ ْع*** َب ْع َد ْاالَ َدا ه
ت َم ْو ه
I'robnya Fi'il Mudhari
Fi’il mudori’ mabni rafa’ selama # Dengan (amil nashob, Jazem) tidak jumpa
الم كى dan jugaاذَ ْنِ # Kemudianكَ ْى ,لَ ْن ,اَ ْنAmil nashob sepuluh ya’ni :
’ # Yang dijadikan jawab oleh Ulamaفاء danواو ,أو ,حتى ,الم جحدLalu
مهما danاهذَّ َما ,#اين ,ايان ,متى ,ايَ danم ْن َ ,ما ْ ,
هان Demikian juga
ى أ ُ ْسنه َدا
اجب فهى اْلـ هف ْع هل اَ ْن يُ َج َّر َدا*** اهذَا هلــ َج ْمــع اَ ْو ُمثَن ا
َ .107و َو ه
ص َل ْة
صلَ ْة*** َو همثْلُ َها الضَّــــــــ َمائه ُر اْل ُم ْنفَ ه
ضــــ َمائــهر ُمـــــتَّ ه
َ .112و َه هذ هه َ
َ .113كـــــــلَ ْم يـَـــــقُ ْم اهالَّ اَنـَا َواَ ْنت ُ ُم*** َو َغي ُْر ذَي هْن هباْل هقـــــــــ َي ه
اس يُ ْعــــ َل ُم
Isim-isim yang Rofak
Fa’il adalah isim marfu’ pertama # Isim yang terjadi setelah fi’ilnya
Hukumnya Fi’il wajib mufrod ketika # Rupa jamak atau tasniyah fa’ilnya
جاء زيد ,يجىء اخونا # Sepertiاتى الزيدان والزيدون Contoh
Ulama’ membagi fa’il jadi dua # Yakni Fa’il dhohir dan dhomir rupanya
ت ,قمتَ ,قمنا ,قمتُ Fa’il dhomir dua belas bagiannya #, قمتماdanقم ه
ْ
قامت ,قام ,قمتم ,قمتن صمتم عاما Serta lafadlقاما قمن ,قاموا dan
Dhomir tadi disebut dhomir muttashil; # Seperti itu juga dhomir munfasil
ض َمر اَ ْو ُم ْ
ظ َه َر*** ثَانه ْي هه َما َكــــــــــــيُ ْك َر ُم اْلـــــ ُم َب هش ُر َ .119وذَ َ
اك اه َّما ُم ْ
.120ا َ َّما الض هَّمي ُْر فَ ُه َو نَحْ ُو قَ ْولـهنَا *** ُد هعيْتُ ا ُ ْد َعى َما ُد هعى اهالَّ اَنا َ
Bab Naibul Fail
Diganti masdar, dhorof ataupun majrur # Bila tidak ditemukan maf’ul madzkur
Fi’il madhi majhul, awalnya didhommah # Dan huruf sebelum akhirnya dikasroh
Fi’il mudhore’ majhul, awalnya dhommah # Dan huruf sebelum akhirnya difathah
به ْي َع # Majhulnya dikasroh awal jadiبَاعَ Namun fi’il ajwaf, Contoh lafadl
Naib fa’il ada dua bagiannya # Naib fa’il dhohir dan dhmir rupanya.
ـل لَ ْفظ َع ه
امل ُم َج َّر ُد .121اَلـْ ُم ْبتَـــ َدا اسْــم َر ْفــــــعُهُ ُم َ
ـــؤبَّدُ*** َع ْن ُك ه
ان
ان قَ ََائه َم ه ــــــو هلنَــا َّ
الز ْي َد ه ـــــــان *** َوقَ ْ
ه شــــظ ْي ُم ال َّ
َ .123كقَ ْو هلنَا زَ يْد َع ه
الـــز ْيد ُْونَ قَـــــائه ُم ْونَ *** َومـه ْنـــهُ اَيــْـضا قَــــائهم اَ ُخ ْونَا
َّ َ .124و همـــــثْلُهُ
ت اَ ْهل هل ْلقَ َ
ضا ضى*** اَ ْو ُمض ْــــ َمر َكأ َ ْن َ َ .125و ْال ُم ْبتَ َدا اسْم َ
ظاههر َك َما َم َ
َ .129و ُم ْف َردا َوغَـــي َْرهُ يَـــأْتهى اْلخــَبَ ْر *** فَاْالَ َّو ُل اللَّ ْف ُ
ظ الَّذهى فهى النَّ ْ
ظ هم َم ْر
Mubtada’ itu Isim yang dirafa’kan # Dari amil lafdy wajib disunyikan
َان قَائه َما هن contohnya # Sertaزَ يْد عَظه ْي ُم الثَّا هنLafadl
serupaزَ ْيد ه
قَاهئم اَخ ُْونَا َ # Dan juga sepertiزَ ْيد ُْونَ قَائه ُم ْونَ Seperti lafadl
Mubtada’ dapat berupa isim dhohir # Dan juga dapat berupa isim dhomir
Mubtada’ tidak boleh dhomir muttashil # Namun boleh dengan dhomir yang munfasil
انتما هما ,هم ,هى ,هو ,انتم ,انتن danانت ,انت ,نحن ,انا
Khobar ghoiru mufrod, Empat bagiannya # Pertama : dorof, Jer majrur yang kedua
)Ke-tiga Fi’il Fail ( Jumlah Fi’liyah) # Akhir : mubtada’ khobar (Jumlah Ismiyah
ذا أبوه قارى danالفتى فى الدار ,انت عندى ابنى قرا Contoh :
كان واخواتها
.133ا ْهرفَ ْع هب َكانَ اْل ُم ْبتَ َدا اسْما َواْل َخ َب ْر*** هب َها ا ْن ه
ص َب ْن َك َكانَ زَ يْد ذَا َب َ
ص ْر
ار لَي َ
ْس ص َ سى*** َو َه َكذَا أَ ْ
صبَ َح َ ات ا َ ْم َ ض َحى َ
ظ َّل بَ َ َ .134كذَ َ
اك اَ ْ
كان زيد ذَا هع ْلم dan saudaranya, rafa’kan isim # Nashobkan khobar :كان
صالهحا danكُ ْن َ
صادهقاContohnya ا ُ ْنظُرْ هلك َْونهى ُم ْ
صبهحا # Serta contohكُ ْن َ
ب ا َّهن اْل ُم ْبتَ َدااسْما َواْل َخبَ ْر*** ت َْرفَعُهُ َك َكانَ زَ يْدا ذُ ْو نَ َ
ظ ْر .139تَ ْن ه
ص ُ
ص ْ
ــل ـــواقُّـــع لَـــــ َع ْل*** َكقَ ْو هل هه ْم لَ َع َّل َمــــحْ بــ ُ ْو ه
بى َو َ ج َوتَّ َ
ــــــر ه
َ َ .143و هلتَّ
Inna dan Saudaranya
ْ
لعل ,لكن ,كأن beramal # Juga lafadlليت ,أن ,ها َّن Seperti
rupanyaت ََوقُّ ْع danت ََر هجى tunjuk faidah dua : # Ya’niلَ َع َّل Lafadz
ظن واخواتها
ظ َّن اْل ُم ْبتَ َدا َم َع ْال َخبَر*** َو ُك ُّل فه ْعل بَ ْع َدهَا َعلَى اْالَثَ ْر
صبْ هب َ
.144اه ْن ه
ظنَ ْنتُ زَ يْدا ُم ْن هجـدا*** َواجْ عَ ْل لَنَا َهذَا اْل َم َكانَ َمس هْجدا
َ .147كقَ ْو هل ههــ ْم َ
Zhonna dan Saudaranya
ت اَ ْو هل ُم ْ
ظـهــ َ هر ــــو ُد ل هل َم ْنعُ ْـو ه
.148النَّــ ْعتُ اه َّما َرافهع هلـ ُمضْــ َم هر*** يَعـ ُ ْ
.149فَــأ َ َّو ُل اْل هقـ ْس َمي هْن هم ْنـهُ اَتْ هبـعه *** َمــــ ْنعُ ْ
ــوتَهُ هم ْن َعـــ ْش َرة ال ْهر َب هع
ْف َوالتَّ ْن هكي هْر َ .151كـذَا همنَ اْ هال ْف َرا هد َوالتـــ ْذ هكي هْر*** َو ه
الض هد َوالتَّ ْع هري ه
ام ُل
ـــو ه
ْــوة َحـ َ َ .152كقَ ْول هنا َجا َء اْلغُـالَ ُم اْلفَ ه
اضـلُ*** َو َجا َء َم ْعـــهُ هنس َ
ْ
سـائهـلـَة***زَ ْو َجـتُهُ َع ْن َد ْينه َها ْال ُمحْ ت ه
َاج لَ ْه غالَم َ َ .156و همـثْـلُـــهُ اَ َ
تى ُ
)Bab Na'at (Sifat
Baik rofa’ nashob atau jer rupanyaSyarat pertama harus sama i’robnya
Sesuai isim dhohir yang kan terjadiMu’annast dan mudzakar na’at sababi
ف َ .158وتَ ْستَ هوى اْالَ ْس َما ُء َواْالَ ْفعَا ُل فهى*** اهتْبهاعه ُكــل همثْلَــــــهُ ا ْهن يُ ْع َ
ط ه
َ .160ك َجـــــا َء زَ يْد ث ُ َّم َعــــ ْمرو اَ ْك هر هم***زَ يْدا َو َع ْمرا هباللَ هَقَا َواْل َم ْ
ط َع هم
ع ْمرا Dan
اكر ْم زَ يْدا َو َ َجا َء زَ يْد ث ُ َّم َ
ع ْمرو jangan bingungContoh ahtofه
َ .162و َجـــــائهز فهى اْ هالس هْم اَ ْن يُ َؤ َّك َدا*** فَ َيتْ َبــــ ُع اْل ُم َؤ هكــــ ُد ْال ُم َؤ َّكـــ َدا
ظهُ ْال َم ْشهـــ ُ ْو ُر فـه ْي هه اَ ْربَ ُع*** نَ ْفس َو َعـيْن ث ُ َّم ُكــل اَجْ ــــ َمـ ُع
َ .164ولَ ْفــ ُ
َ .167و ُ
ط ْفتُ َح ْو َل اْلقَ ْو هم اَ ْج َم هعيْنَ *** َمـــتْبــ ُ ْو َعــــة هبـنـَحْ هو اَ ْكـــتَعـهيْنَ
عيْن ,نَفْس
tepatLafadlnya taukid terkenal ada empatاَ ْج َم ُع danكُل َ ,
طُ ْفتُ َح ْو َل اْلقَ ْو هم اَج َم هعيْنَ Danاَ ْكـــت َعـهيْنَ Mengikutinya lafadl
Taukid juga dapat mengulagi kataا ْنتَـ َهى ا ْنتَ َهى seperti kata
.170فَاجْ عَ ْلهُ فهى اهع َْرا هب هه َكاْالَ َّو هل*** ُمـــــلَقـهبا لَهُ هبلَ ْف هظ اْل َبـــــــــ َد هل
ض َب ْ
ط اك اهض َْراب فَ هباْل َخ ْم هس ا ْن َ ُ .171كل َو َب ْعض َوا ْش هت َمال َوغَـلَ ْ
ـط *** َكذَ َ
ان اْلفَ َر ْ
ش ي زَ يْد هع ْل ُمهُ الَّـذهى َد َر ْ
س*** َوقَ ْد َر هكبْتُ اْل َي ْو َم َب ْك َر ه .173اهلَ َّ
صدا فَ هاض َْراب فَقَ ْ
ط صد فَغَلَ ْ
ط*** اَ ْو قُ ْلتَهُ قَ ْ .174ا ْهن قُ ْل َ
ت بَ ْكرا د ُْونَ قَ ْ
َ .175واْل هف ْع ُل هم ْن فه ْعل َك َم ْن يُؤْ هم ْن يُثَبْ *** يُ ْدخ َْل هجنَانا لَ ْم يَن َْل فه ْي َها تَعَبْ
Bab Badal
Yakni sesuai dengan i’robnya mubdalI’robnya badal sama dengan yang awal
umlahnya maksimalاه ْشته َما ْل danكُل بَ ْعض jBadal lima :اهض َْرابْ ,غـَلَ ْ
طBadal
مهن يُثَبْ Contohnya badal f’ilيُ ْدخ َْل هجنَانا لَ ْم َين َْل هف ْي َها ت َ َعبْ
َم ْن يُؤْ ْ
ت االَ ْس َم ه
اء اب َم ْن ُ
ص ْوبَا ه بَ ُ
َ .177و ُكـــــــــلُّـ َها تَأْتهى َعلَى ت َْرته ْيبه هه*** اَ َّولُــــ َها فهى ه
الذ ْك هر َم ْفعُ ْول به هه
Pertama maf’ul bih yang kan disebutkanSemua isim manshub, kan dijelaskan
Contohnya َجا َءنهىdan dhomir munfashilMaf’ul bih domir dua yakni muttashil
ــق فه ْعلَهُ الَّذهى َج َرى ***فهى اللَّ ْف هظ َواْل َم ْعنَى فَلَ ْف هظيا يُ َرى
ْ ــــوافه
َ ُ فَا ْهن ي.186
ى*** هبغَـي هْر لَ ْف هظ اْل هف ْعـــ هل فَ ُه َو َم ْعنَ هوى ْ َ اَ ْو َوافَقَ اْل َم ْعنَى فَق.187
ْ ط فَقَ ْد ُر هو
فَـــقُ ْم قهـــيَاما هم ْن قُبَيْـ هل اْالَ َّو هل*** َوقُ ْم ُوقُ ْوفا هم ْن قُبَيْـ هل َما يَـلـهى.188
Dengan fi’ilnya : masdar lafdli namanyaBila masdar; lafadl dan ma’nanya sama
Maka disebut masdar ma’nawi sajaBila masdar hanya sama dalam makna
Contoh masdar ma’nawi قُ ْم ُوقُ ْوفاContohnya masdar lafdli قُ ْم قهيَاما
ف اب َّ
الظ ْر ه بَ ُ
صبْ *** ُكل َعلَى تَ ْق هدي هْر فهى هع ْن َد اْل َع َربْ .189ه َُو ا ْس ُم َو ْقت اَ ْو َم َك ه
ان هن ا ْنتَ َ
ان ُم ْب َهما *** َو ُم ْ
طـلَـقا فهى َغي هْر هه فَاْليُ ْعـلَ َما ف اْل َم َك ه .190ا هذَا اَ تَى َ
ظ ْر ُ
ب بهاْل هف ْعــ هل الَّذهى به هه َج َرى*** َك هس ْرتُ هميْال َوا ْعتَ َك ْفتُ اَ ْش ُهرا َ .191والنَّ ْ
ص ُ
س ْر َمدا اَ هو اْالَبَ ْد .194اَ ْو لَ ْيلَةَ اْالهثْنَي هْن اَ ْو يَ ْو َم اْالَ َحــــ ْد*** اَ ْو ُ
ص ْم غَدا اَ ْو َ
.197اَ ْو َمـــ ْعهُ اَ ْو هحذَا َءهُ اَ ْو هع ْن َدهُ*** اَ ْو د ُْو َنهُ اَ ْو قَبْـــلَهُ اَ ْو َب ْعـ َدهُ
سـ هعيْدا
ف َم ْوقهفا َ اك ثَ َّم فَ ْ
ـرشَحا بَ هريْدا*** َوهَاهُنَا قه ْ .198هُــــــــنَ َ
ت أَ ْ
ش ُه َرا Den Contohnya dhorof gan fiil, maka dhorof dinashobkanاه ْعتَ َك ْف ُ
عهــ ْنــ َد َ danمــ َع ,حه ــذَا َء Kemudianبَ ْعـ َد jugaد ُْو َن ,قَبْـــ َل Kemudian
َ .200واهنَّ َما يُؤْ تَى بهــــــــــ هه ُمنَ َّكـــــــــرا*** َوغَا هلــبا يُـــؤْ تَى به هه ُم َ
ـؤ َّخـرا
ض َربْتُ َع ْب َدهُ َم ْكـت ُ ْوفا َ .201كـــــ َجا َء زَ يْد َرا هكــبا َم ْلـــفُ ْ
ــــوفا*** َوقَ ْد َ
Yakni berupa jamid yang dijelaskanNamun ada juga hal pada awalan
ت هجـــ ْن هس قُدهرا
س َر*** هل هن ْس َبة اَ ْو ذَا ه .204تَ ْع هر ْيفُهُ اسْم ذُ ْو ا ْن هت َ
صاب فَ َّ
ـــــونَ ُم ْ
طــــلَقا ُم َؤ َّخـرا ب الت َّ ْميهي هْز اَ ْن يُنَ َّكرا*** َواَ ْن يَ ُك ْ
اج ُ
َ .208و َو ه
)Bab Tamyiz (Kata Keterangan Jenis
ساجا atau ف هر ْ
طل َ اه ْشت ََريْتُ اَرْ بَعا نهعَاجا َ Danملَ ْكتُ ا َ ْل َ
سوا ظ اْ هال ْستهثْنَا الَّذهى لَهُ َح َوى*** اهالَّ َوغَــي ُْر َو هســــوى ُ
سوى َ َ .210ولَ ْف ُ
ب*** َما اَ ْخ َر َج ْ
ت هم ْن ذهى تَ َم هام ُم ْو َجب َ .211خالَ َع َدا َحاشَا فَ َمـ ْع اهالَّ ا ْن ه
صـ ه
ض هعفا
ب فه ْي هه ُ َ .213وا ْهن يَ ُك ْن هم ْن ذهى تَ َم هام هن ا ْنتَفَى*** فَا َ ْب هدلَ ْن َوالنَّ ْ
ص ُ
َ .214هذَا اهذَا ا ْستَثْنَ ْيتَهُ هم ْن هج ْن هس هه*** َو َما هس َواهُ ُح ْك ُمهُ هب َع ْك هس هه
ب هفى اهالَّ َب هعيْرا ا َ ْكثَ ُر َ .215كلَ ْن َيقُ ْو َم اْلقَ ْو ُم اهالَّ َجـــ ْعــفَ ُ
ـر*** َوالنَّ ْ
ص ُ
ام ُل ا ْستَقَالَّ ـــــن هم ْن نَاقهــص فَ هاالَّ*** قَ ْد ا ُ ْل هغيَ ْ
ــت َواْلعَ ه َ .216وا ْهن يَ ُك ْ
ب اَيْضا َجائهز هل َم ْن يَشَا*** به َما َخالَ َو َما َع َدا َو َما َحاشَا َ .219والنَّ ْ
ص ُ
)Bab Istisnak (Kata Pengecualian
قام القو ُم االَّ واحدا Sepertiقَــ ْد َراَيْتُ اْلـقَ ْـو َم اهالَّ خَالهدا Dan
Mustastna boleh rofa’ - nashob terjadiBila terbuat dari kalam Tam Nafi
غالَ َم َح ه
اضــر ُم َكافى ــاف*** َكــالَ ُ
ض ه ضافا اَ ْو ُمشَا هب َها اْل ُم َ
ُ .221م َ
اء
اب النه َد ه
بَ ُ
اف َوالَّذهى َ
ض َهاهُ ض ُـــــــــر د ُمنَـــــ َّكر هس َواهُ*** َكذَا اْل ُم َ
َ َ .228و ُم ْف
Lalu mudhof dan shibhi mudhof akhirnyaMufrad nakiroh lainnya yang ke-tiga
ع ْن هذ ْك هر َربه هه juga
ي Contohيَا غَافهال َ sertaيَا غُالَ ُم ,يَا َ
ع هل ُّ
هف اْلبَ ْل َوى shibhi mudhofLafadlيَا لَطه يْفا بهاْل هعبَا هد
contoh mudhofيَا كَاش َ
تى َب َيانا *** هل هعلَّ هة اْل هف ْع هل الَّذهى قَـــ ْد َكــانَا َ .233واْل َم ْ
ص َد َر ا ْن ه
صبْ ا ْهن اَ َ
امـ هل ْه*** فه ْي َمــا لَهُ هم ْن َو ْقته هه َوفَا هعــ هل ْه َ .234وش َْر ُ
طهُ اته َحـــا ُدهُ َم ْع َع ه
ع هلياا ها ْنته َ
صاراSerta قُ ْم هلَزيْد ها ْكت َهراما Contohnyaها ْق ه
ص ْد َ
اَالَمه ْي ُر َجا َء َواْلعَ ْسك ََر Contohسهرْ تُ َواْالَمه ي َْر ل ْهلق ُ َرى Dan juga
ت اْالَ ْس َم ه
اء اب َمحْ فُ ْو َ
ضا ه هب ُ
Huruf jer, mudhof dan Itba’ jugaIsim yang dijerkan ada tiga karena
اهلَى danم ْهن Huruf jer pada bab iniعَلَى َ serta huruf
ع ْن ,الَ ْم ,فهى danك ْ
َاف ,بَا ْء
اب اْ هال َ
ضا َف هة بَ ُ
َ .245وه َُو َعـــــــلَى تَ ْق هدي هْر فهى اَ ْوالَ هم*** اَ ْو هم ْن َكـ َم ْك هر الَّــ ْي هل اَ ْو ُ
غالَ هم
ساج
ب َ .246اَ ْو َعبْـــــــ هد زَ يْد اَ ْو اهنَا ُز َجاج*** اَ ْو ث َ ْو ه
ب ُخز اَ ْو َكبَا ه
الرشَا هد َواْل ُه َدى فَن َْرتَ هف ْع ــف بهنَا فَنَتَّبه ْع *** ُ
سب َْل َّ ط ْ .248فَيَا اهلَـــــ ههى اْل ُ
َـظ ُم هَـــ هذ هه اْلـ ُمقَ هد َم ْة *** فهى ُرب هْع اَ ْلف َكافهيا َم ْن اَ ْح َك َمهْ
.250قَ ْد تَ َّم ن ْ
طفَى اْل َك هري هْم صــــالَ هة َوالتَّ ْس هلي هْم*** َعلَى النَّ هبي ه اْل ُم ْ
ص َ َ .253واَ ْف َ
ض ُل ال َّ
صحْـــبه هه َواْالَ هل*** اَ ْه هل التُّقَى َو ْال هعـلـْ هـم َواْل َكــ َما هل
ُ .254مـ َحــــ َّمد َو َ
Bab Idhofah
Syaratnya mudhof sunyikan dari tanwinأهلُ ْونَ فهى َمس هْجد Nun dan Al ; contoh
ساج danثَ ْو ُ
ب خُز Atau ع ْبدُ زَ يْد Atauبَا ُ
ب َ اهنَا زُ َجاج َ dan
Yakni na’at, Athof, Taukid, badal jugaHukumnya tabi’ telah lalu adanya
Tetap atas Nabi terpilih yang muliaUtamnya rahmat dan salam semoga