II rok, Ekonomia, stacjonarne semestr zimowy 2019/2020

Lista zadań nr 5
Statystyka
Estymacja przedziałowa. Testowanie hipotez.

DUŻA PRÓBA

Zad. 1. W pewnym zakładzie produkcyjnym postanowiono zbadać staż pracowników umysłowych. W tym celu
z populacji tych pracowników wylosowano próbę o liczebności 49 pracowników, z której obliczono x  5, 4 lat i
odchylenie standardowe 1,8 lat. Dotychczasowe doświadczenie wskazuje, że rozkład stażu pracowników
umysłowych jest normalny.
a) Przyjmując współczynnik ufności 1    0,95 , zbudować przedział ufności dla nieznanego średniego stażu
pracy w populacji pracowników umysłowych w tym zakładzie. Co należałoby uczynić, aby zwiększyć precyzję
oszacowania?
b) Na poziomie ufności 0,96 zbudować przedział ufności dla odchylenia standardowego stażu pracy.
c) Czy na poziomie istotności 5% można stwierdzić, że przeciętny staż pracy jest większy niż 5 lat?
d) Czy można twierdzić, że odchylenie standardowe stażu pracy jest większe od 1,5?

Zad. 2. Na podstawie kontroli 256 doradców finansowych obliczono, że średni zysk z podpisanych przez nich umów
wynosi 1 mln. zł, a odchylenie standardowe s = 30 tys. zł.
a) Wyznaczyć z prawdopodobieństwem 0,99 przedział ufności pokrywający średni zysk firmy doradczej.
b) Czy na poziomie istotności 5% można uważać, że przeciętny zysk przedsiębiorstwa jest mniejszy niż 1,1 mln
zł?
c) * Wyznaczyć przedział ufności dla odchylenie standardowego zysku firmy na poziomie ufności 95%.

Zad. 3. W losowo wybranej próbie 250 firm 235 firm nie miało strat w całym roku podatkowym.
a) Przy współczynniku ufności 0,95 zbudować przedział ufności dla frakcji firm ponoszącej straty.
b) Czy na poziomie istotności 5% można uważać, że odsetek firm, nie mających strat jest równy 90%?

Zad. 4. W wyniku badania stanu zdrowia 1000 losowo wybranych dzieci zamieszkałych w Warszawie u 250
stwierdzono wady wzroku. Jak liczna powinna być próba, aby przy współczynniku ufności 0,95 oszacować odsetek
ogółu dzieci z wadami wzroku w Warszawie, jeśli nie chcemy pomylić się o więcej niż 4%?

Zad. 5. (WYKŁAD) Zbadano wysokość dziennych obrotów w małych osiedlowych sklepach sprzedających artykuły
spożywcze oraz owoce i warzywa. Na podstawie 130 sklepów otrzymano średnie obroty na poziomie 776,83 zł, a
odchylenie standardowe 119,24 zł.
a) Oszacować metodą przedziałową średnią wysokość obrotów na poziomie ufności 0,95.
b) Oszacować metodą przedziałową odchylenie standardowe wysokości obrotów na poziomie 0,96. Na podstawie
wieloletnich obserwacji wiadomo, że dzienna wysokość obrotów w małych osiedlowych sklepach ma rozkład
normalny.
c) Wyznaczyć przedział ufności dla odsetka sklepów zarabiających poniżej średniego obrotu, jeżeli wiadomo, że
w wybranej próbie takich sklepów jest 67.
d) Wyznaczyć minimalną liczebność próby niezbędną do oszacowania odsetka sklepów, które zarabiają mniej niż
800 zł, jeżeli wiadomo, że w wybranej próbie takich sklepów jest 73.
e) Czy prawdą jest, że wartość przeciętna wysokości dziennego obrotu w sklepikach osiedlowych jest wyższa niż
700 zł. Przyjąć poziom istotności 5%.
f) Czy prawdą jest, że odchylenie standardowe wysokości dziennego obrotu w sklepikach osiedlowych jest wyższe
niż 100 zł. Przyjąć poziom istotności 6 %.
g) Wiadomo, że obroty 34 sklepów są poniżej 700 zł. Czy prawdą jest, że odsetek sklepów, zarabiających mniej
niż 700 zł dziennie jest mniejszy niż 55%. Przyjąć poziom istotności 4 %.

Zad. 6*. W celu porównania średniego stażu pracy w dwóch zakładach wylosowano z każdego z tych zakładów
grupę pracowników i zbadano ją pod względem długości stażu pracy w danym zakładzie. Otrzymano następujące
rezultaty:
Zakład 1 – liczba badanych pracowników 36, średni staż pracy 6,8, odchylenie standardowe 1,7.
Zakład 2 – liczba badanych pracowników 40, średni staż pracy 8,2, odchylenie standardowe 2,5.
Zweryfikować na poziomie istotności   0,05 hipotezę, że średnie staże pracy dla wszystkich pracowników
każdego z tych zakładów są równe, jeśli alternatywą jest hipoteza, że średni staż pracy w pierwszym zakładzie jest
krótszy niż w drugim. Wiadomo, że staż pracy pracownika jest normalny.

Zad. 7*. Na egzaminie wstępnym z matematyki na wyższą uczelnię spośród 705 absolwentów techników 450 nie
rozwiązało pewnego zadania, natomiast na 1320 absolwentów liceów ogólnokształcących nie rozwiązało tego
zadania 517 kandydatów. Na poziomie istotności   0,05 zweryfikować hipotezę o jednakowym stopniu
opracowania tej części materiału, którego dotyczyło zadanie, przez absolwentów obu typów szkół, jeśli hipotezą
alternatywną jest hipoteza, że absolwenci techników byli słabiej przygotowani z tej partii materiału.

Zadania uzupełniające do samodzielnego rozwiązania

Zad. 1. W grupie 3600 losowo wybranych pasażerów warszawskiego metra 1584 osoby stwierdziły, że metro jest
dla nich jedynym środkiem dojazdu do pracy.
a) Zbudować przedział ufności dla nieznanej frakcji osób, dla których metro jest jedynym środkiem dojazdu do
pracy wśród ogółu pasażerów. Przyjąć współczynnik ufności na poziomie 0,90.
b) Ocenić, jak zmieni się precyzja oszacowania, jeśli liczebność próby zmniejszymy do 900 osób.
Zad. 2. W losowo wybranej próbie 100 studentów SGH 40 osób mieszkało na stałe w Warszawie. Przyjmując
współczynnik ufności na poziomie 0,90:
a) oszacować przedziałowo udział studentów mieszkających na stałe poza Warszawą wśród ogółu studentów.
b) określić o ile osób należy zwiększyć powyższą próbę, aby dwukrotnie wzrosła precyzja oszacowania.
Zad. 3. W grupie 900 losowo wybranych pracowników przedsiębiorstwa średnia liczba dni nieobecności w pracy w
2010 roku wynosiła 35, a odchylenie standardowe – 3 dni.
a) Przyjmując współczynnik ufności na poziomie 0,90, oszacować średnią absencję w pracy wśród ogółu
pracowników.
b) Określić, w jakim kierunku i o ile zmieni się względna precyzja oszacowania, jeśli – przy innych warunkach
niezmienionych – liczebność próby zmniejszymy do 225 osób.

Zad. 4. Dane dotyczące stażu pracy w zakładzie A są następujące:

Staż w latach 0 - 6 6 – 12 12 - 18 18 - 24
Liczba pracowników 10 20 40 30

a) Wyznaczyć przedział ufności dla procentu pracowników, którzy pracują nie dłużej niż 12 lat w tym zakładzie,
na poziomie ufności 0,98.
b) Jaka powinna być minimalna liczebność próby, niezbędna do oszacowania procentu pracowników, którzy
pracują nie dłużej niż 12 lat w tym zakładzie na poziomie ufności 0,98 z maksymalnym błędem szacunku nie
przekraczającym 2%?
c) Wyznaczyć przedział ufności dla przeciętnego stażu pracy pracowników tego zakładu, jeśli poziom ufności
wynosi 0,95.

Zad. 6. Ustalić, jak liczna powinna być próba, aby na jej podstawie można było oszacować średni wzrost ogółu
noworodków, jeśli wiadomo, że rozkład wzrostu noworodków jest normalny z odchyleniem standardowym 1,7 cm.
W obliczeniach przyjąć, że maksymalny błąd szacunku średniego wzrostu m w populacji jest, przy współczynniku
ufności 0,95, równy 0,5 cm

UWAGA: Ponadto obowiązkowe są zadania z rozdziału 5, 7, 8 z podręcznika Ostasiewicz S., Rusnak Z., Siedlecka
U., Statystyka. Elementy teorii i zadania, Wyd. AE we Wrocławiu, Wrocław, 2006.