Δοκίμιο – Άρθρο – Επιφυλλίδα

ΔΟΚΙΜΙΟ
Χαρακτηριστικά του δοκιμίου
- Ευσύνοπτο (μικρή έως μέση έκταση)
- Εύληπτο και καλογραμμένο
- Εκλαϊκεύει ιδέες, επιστημονικά και φιλοσοφικά πορίσματα
- Παρακινεί σε συμμετοχή τον αναγνώστη με τη σκέψη και τη φαντασία
- Απευθύνεται στη νόηση, όταν επιζητεί να πληροφορήσει, και στο συναισθηματικό κόσμο, όταν
επιδιώκει να συγκινήσει και να τέρψει
- Η πραγματικότητα παρουσιάζεται φιλτραρισμένη μέσα από τις εμπειρίες και τα προσωπικά
βιώματα του συγγραφέα, λιγότερο επιστημονικά και περισσότερο καλλιτεχνικά
- Εκφράζει τις παρατηρήσεις του, τις σκέψεις, τα συναισθήματα για τη ζωή ή περιπλανιέται στο
χώρο των ιδεών
- Κινείται ανάμεσα στην επιστήμη, στη φιλοσοφία και στη λογοτεχνία
- Προσπαθεί να αναλύσει και να ερμηνεύσει, εκλαϊκεύοντας θέματα αισθητικής, ηθικής, κοινωνικής,
πολιτικής τάξης, να διδάξει, να τέρψει και να πείσει.
- Στο δοκίμιο η προσωπικότητα του συγγραφέα: α) δίνει κύρος σε ό,τι λέγεται και β) προσφέρει το
παράδειγμα, τη ζωντάνια στην έκφραση, το ανεπανάληπτο ύφος
Οργάνωση του δοκιμίου
1. λογικός τρόπος οργάνωσης
2. ελεύθερος
3. συνειρμικός

δομή δοκιμίου με λογική οργάνωση

1. πρόλογος
- θέμα
- κατευθυντήρια ή κύρια ιδέα – θέση του συγγραφέα
2. Κύριο μέρος
- διασαφηνίζει
- αποδεικνύει τη θέση του
3. Επίλογος
- συμπυκνώνει ή
- επανεκθέτει την αρχική του θέση
ΆΡΘΡΟ
Άρθρο: δημοσίευμα σε εφημερίδα ή περιοδικό που πραγματεύεται ένα θέμα ειδικό και επίκαιρο με
γενικότερο ενδιαφέρον.
 Υπάρχουν: το κύριο άρθρο που εκφράζει την άποψη της εφημερίδας για το σημαντικότερο γεγονός
της ημέρας και γράφεται από υψηλόβαθμο στέλεχος, και τα άρθρα ποικίλου περιεχομένου (οικονομικού,
πολιτικού, κοινωνικού) που γράφονται από δημοσιογράφους ή συνεργάτες μόνιμους η περιστασιακούς.
Υπάρχουν, τέλος, και τα καθαρά επιστημονικά άρθρα που δημοσιεύονται σε ειδικά περιοδικά.

ΕΠΙΦΥΛΛΙΔΑ
Η επιφυλλίδα είναι κείμενο που δημοσιεύεται στον τύπο και αναφέρεται σε θέματα φιλολογικά,
καλλιτεχνικά, κοινωνικά, επιστημονικά, πολιτικά, και γράφεται από πρόσωπο ειδικό στο θέμα που
χρησιμοποιεί ειδικούς όρους και βιβλιογραφία. Μπορεί να αρχίζει από ένα επίκαιρο θέμα, αλλά συνήθως
προχωρεί σε παρατηρήσεις και προβληματισμούς διαχρονικού χαρακτήρα και γενικότερου ενδιαφέροντος.
Γι αυτό το λόγο θεωρείται «κείμενο δοκιμιακού χαρακτήρα».
Σε γενικές γραμμές τα όρια ανάμεσα στην επιφυλλίδα και το άρθρο είναι δυσδιάκριτα.

ΓΕΝΙΚΑ
 Στο άρθρο γράφουμε από πάνω τίτλο
 Στο δοκίμιο όχι
 Στην ομιλία: προσφώνηση
 Στην επιστολή: προσφώνηση