Diriliş Neslinin Amentüsü PDF

SEZAİKARAKOÇ
DİRİLİŞ NESLİNİN
Â M EN TÜ S Ü
30. baskı
DİRİLİŞ YAYINLARI
o
o
İC
<£
te
e
Nü
UJ
in
UJ
‘< 3
ıo
tu
•yy
oe
o
S E Z A İ KARAKOÇ
DİRİLİŞ N E S L İN İN
ÂM ENTÜSÜ
D İR İLİŞ N E S L İN İN
Â M EN TÜ SÜ
YAZARIN ÖBÜR ESERLERİ
(DİRİLİŞ YAYINLARI’ndan)
Şiir:
ŞİİRLERİ Monna Rosa
ŞÜRLERR Şahdamar/ Körfez/ Sesler
ŞİİRLER m Hızırla Kırk Saat
ŞİİRLER IV Taha’mn Kitabı/Gül Muştusu
ŞİİRLER V Zamana Adanmış Sözler
ŞİİRLER VI Ayinler/Çeşmeler
ŞİİRLER VE L eyli ile Mecnun
ŞİİRLER v m Ateş Dansı
ŞİİRLER K Alınyazısı Saati
GÜN DOĞMADAN (Şiirlerin Toplu Basımı)
Hikaye:
HİKÂYELER-I Meydan Ortaya Çıktığında
HÖCÂYELER-II Portreler
Piyes:
PtYESLER-I • ARMAĞAN
Çeviri Şiir:
BATI ŞİİRLERİNDEN • İSLÂMIN ŞİİR ANITLARINDAN
Düşünce:
RUHUN DİRİLİŞİ • KIYAMET AŞISI • ÇAĞ VE İLHAM I-Ü-III-IV • İSLÂM • İSLÂM
TOPLUMUNUN EKONOMİK STRÜKTÜRÜ • DİRİLİŞİN ÇEVRESİNDE • İSLÂMIN
DİRİLİŞİ • DİRİLİŞ NESLİNİN ÂMENTÜSÜ • İNSANLIĞIN DİRİLİŞİ • YİTİK
CENNET • GÜNDÖNÜMÜ • MAKAMDA • DİRİLİŞ MUŞTUSU • DÜŞÜNCELER M I •
FİZİK ÖTESİ AÇISINDAN UFUKLAR VE DAHA ÖTESİ I-H-UI • YAPI TAŞLARI VE
KADERİMİZİN ÇAĞRISI I -H ■ UNUTUŞ VE HATIRLAYIŞ • VAROLMA SAVAŞI •
ÇAĞDAŞ BATI DÜŞÜNCESİNDEN • SAMANYOLUNDA ZİYAFET
Deneme:
EDEBİYAT YAZILARI-! Medeniyetin Rüyası Rüyanın Medeniyeti Şiir
EDEBİYAT YA7.II.ARI-II Dişimizin Zan
EDEBİYAT YAZIT .ARI-HT Eğik Ehramlar
İnceleme:
YUNUS EMRE • MEHMED ÂKİF • MEVLÂNA
Günlük Yazılar:
FARKLAR • SÜTUN • SÛR • GÜN SAATİ
SÖYLEYİŞLER
Röportaj:
TARİHİN YOL AĞZINDA
Konferans:
ÇIKIŞ YOLU-I Ülkemizin Geleceği
Meydan konuşması:
ÇIKIŞ YOLU-II Medeniyetimizin Dirilişi
ÇIKIŞ YOLU-rn Kutlu Millet Gerçeği
SEZAİ KARAKOÇ
ÂMENTÜSÜ
30. baskı
Çatalçeşme Sk. Üretmen Han I M olla Gürani Cd. No: 57/1

No:27/l 15 Cağaloğlu-İstanbul I Fındıkzade - Fatih / İstanbul
Tel: (0212) 519 04 57 Posta Çeki: 348155

www.dirilisyayinlari.gen.tr
Diriliş Y ayınları: 18
Birinci Baskı : 1976 Onbeşinci Baskı :2012

İkinci Baskı : 1976 Onaltıncı Baskı :2012
Üçüncü Baskı : 1978 Onyedinci Baskı :2012
Dördüncü Baskı : 1979 Onsekizinci Baskı :2013
Beşinci Baskı : 1986 Ondokuzuncu Baskı :2013
Altıncı Baskı :1995 Yirminci Baskı :2013
Yedinci Baskı : 1998 Yirmibirinci Baskı :2013
Sekizinci Baskı :2001 Yirmiikinci Baskı :2014
Dokuzuncu Baskı :2005 Yirmiüçüncü Baskı :2014
Onuncu Baskı :2007 Yirmidördüncü Baskı :2014
Onbirinci Baskı :2009 Yirmibeşinci Baskı :2015
Onikinci B askı :2010 Yirmialtıncı Baskı :2015
Onüçüncü Baskı :2010 Yirmiyedinci Baskı :2015
Ondördüncü Baskı :2011 Yirmisekizinci Baskı :2015
Yirmidokuzuncu Baskı:2015
BU KİTAP
Bu kitap, ilk sekiz bölümü 1975’de aylık Diriliş Dergi-

si’nde, son bölümleri ise 1976 Mayıs’ında Diriliş Pazartesi
-Perşembe Günlüğü’nün ilk üç sayısında yayınlanmak suretiyle
oluşmuştur.
©Diriliş Yayınları. BU KİTAP DAHİL BÜTÜN ESERLERİMİZİN

TÜM YAYIN HAKLARI SAKLIDIR. (Değerlendirme amacıyla yapıla
cak kısa alıntılar dışında, yazarın yazılı izni olmadan, hiçbir surette
alınamaz, çoğaltılamaz, çevirisi yapılamaz, radyo, T V ’lerde okunamaz,
kaset ve CD’lere aktarılamaz, internet dosyası açılamaz.)
Baskı - Cilt: Mutlu Basım Yayın

Davutpaşa Cad. Güven Iş Merkezi
C - Blok No: 264 Topkapı / İstanbul
İstanbul - Eylül 2015
ÂM EN TÜSÜ
I
K endim in b ir diriliş eri olduğum a inanıyorum .

Bir Diriliş Cephesi bulunduğuna ve kendim in
de o cephede bir savaş adam ı olduğum a, olmam
gerektiğine inanıyorum .
Bu nasıl b ir savaştır? Topla, tüfekle, bombay
la, molotof kokteyli veya füze, nükleer silâh veya
gazla yapılan savaş olm aktan önce ve öte, bir ru h
savaşıdır. R uhlar arasında olan bir savaştır. Bu
savaşlarda bedenlerden, m addî vücutlardan önce
ru h lar, m ânevi vücutlar, yani varoluşlar düşer,
tu tsa k olur, yenilgiye uğrar. Ya da tersine d ü şü
rü r, tu tsa k eder, yenilgiye u ğ ratır.
Bu bir zihniyet savaşıdır. K arayla akın savaşı
dır.
Bu bir h a y at tarzı, dünya görüşü, yani bir m e
deniyet savaşıdır.
Bedenim in, m addî vücudum un, benliğim in
8 DİRİLİŞ NESLİNİN ÂMENTÜSÜ
özü olan ruhum un bir aleti, bir kem anı, bir silâhı,
b ir donatım ı olduğuna inanıyorum.
D üşm am 12’den vurm ak için kullanılan b ir si
lâh.
Bu açıdan, beden de, m addî vücut da, onu çev
releyen fizik âlem, bu dünya da, hepsi âdeta r u
h u n uzantısı olarak yüce bir anlam kazanıyor.
Vücudum ruhum un buyruğunda olmalıdır.
R uhum da m utlak âlem e başım uzatm alı, ora
d an soluk almalı, oradan göz ve gönül alm alıdır.
R uh, sürekli olarak, Allah’ı bilme, Allah h u zu
ru n d a olma savaşı içinde olacaktır. B una engel ol
m aya çalışan benlik içi veya ben ötesi b ü tü n yâd
varlık larla savaşacaktır sürekli olarak ruh.
Diriliş, ru h u n açtığı bu sürekli savaşı s ü rd ü r
m e ve bu savaştan sürekli olarak başarılı çıkma
dem ektir.
A llah’a inamyorum. Ben bir diriliş işçisiyim.
A llah kentinin işçisiyim. A llah’ın övdüğü, beğen
diği İslâm toplum unu ören, toplum unun örülen
d u varında en küçük bir kum tanesi olm aktan öte
öğüncüm olamaz.
A llah’a inanan insam n özgür olduğuna inam
yorum. İnsan boynuna zincir atan, ta k an eşyadan
ve öteki insanlardan, in sanların tanrılaştırdığı k i
şi ve eşyadan inşam ancak Allah k u rta rır. Yani in
şam ancak Allah özgür kılar.
İn k â r tutsaklık, inanç özgürlüktür.
T anrısız yaşanam ayacağına inam yorum . Al
DİRİLİŞ NESLİNİN ÂMENTÜSÜ 0
la h ’a in anm adan, onsuz geçen saniyelerin benliği
mi yok etmeğe, alçaltm aya yöneltilm iş, benliğim e
ekilmeye çalışılm ış s a lt kötülük tohum ları olduğu
n a inanıyorum . R uhu n karam ukları, zakkum ları,
şeytanlarıdır onlar.
Ben insanın ru h , ru h u n da bir tap ın ak olduğu
na inanıyorum . Bir b aşk a deyişle, insan ru h u n d a
bir tapm ak, in san ru h u n u n bir tap ın ak olduğuna
inanıyorum . İn san orada kendi içine eğilir; o d u p
d u ru suda bulanıklığa a it ne v arsa tem izlenm eli
ve o m erm ersi geom etride tek ışık ve te k aydınlık
yansım alıdır : A llah’a inanm a ışığı ve ona inanm a
aydınlığı.
Sesimi yükseltirsem b u nun için yükseltirim .
Yoksa bunun dışında dünyada hiçbir şey ses y ü k
seltmeye değmez.
Yaşam ayı ve ölmeyi, m ekâna ilişmeyi, zam a
na girmeyi, daha doğrusu zam an ve m ekânla diya
log kurm ayı, ancak ve ancak bu inanç u ğ ru n a gö
ze alabilirim .
A şktır o benim için.
Yoldur.
A nlam dır.
Sestir.
Ü lküdür.
V aroluştur.
Tanrısızlığın k aran lığ ın d a ru h u m daralır, bo
ğulur. A sit içinde e rir gibi. G azda boğulur gibi.
Yüreğimi ancak O çarptırır.
E ste tik ona ilişkin oldukça estetiktir. Şiir, ru h

pencerelerini A llah’a açtıkça şiirdir. Yoksa balmu-
m u n d an peteklerdir, bal değil.
Ölü a n n ın kırılan ve havada uçuşan kol, k a
n a t ve bacaklarının k ırın tılar halinde savruluşu
n u sen a rı oğulu zannetm e.
D iriliş yüklü bu lu tlarla linyit dum am m n göğe
salınm ış gölgesini özdeş sanm a.
D iriliş eri bir alpinisttir. İnkâr, red ve k a ra
alışkanlık pürüzlerini k ıra k ıra bu dik yam açtan
dağın tepesine, temiz havaya ve güneşe yüksele
cektir kişi. B ütün o çekilen sıkıntılar, korkular, b u
sevinç ve bu güvenlik içindir.
Benim inandığım ve bağlandığım dâva, ilk in
san ve ilk yol göstericinin, dünyayı dolduran in k â
r a k a rşı özgür inanç gem isinin k aptanı olan Haz-
re ti N uh’u n Ebedî K urtuluş Sancağım uygarlıklar
b aşkentine diken, Ateş im tihanından geçmiş ve
K urban şifasıyla azapların zehrini eritm iş Hazre-
ti İbrahim ’in, toplum u yönetecek altın kuralları
s ü tu n la r gibi ufkum uzda yükselten ve onları kıya
m ete k ad ar ta rih in levhası olarak belirleyen Haz-
re ti M usa’m n, ölüleri dirilten, ölü gönülleri dirilti
ci soluğun sahibi H azreti İsa'nın ve nihayet en bü
yük insan, en büyük yol gösterici, bütün insanlığa
ışık tu tu cu, fiziği ve fizikötesini aydınlatıcı son
Peygam ber H azreti M uham m ed’in dâvasıdır.
Dâvamız ve dâva için kavgamız h ak ik at dâva
sı, h ak ik at savaşıdır.
II
T arih her konuda süreklidir. Bu dünya h ay a

tının yapısı gereği. İnançsızlık sürdüğü gibi inanç
da sürüp gidecektir, gitm ektedir. A slında inancın
sürüp gitm esi esas, inançsızlığın sürüp gitm esi ise
ona bir reaksiyon, bir k ontrpuandır. H akikat, ilk
insandan beri san cak tarların ı bulm uştur. E n b ü
yük san caktarlar, h a k ik at san c a k tarları peygam
berlerdir. Ben buna inanıyorum . B ir diriliş eri ola
rak , gelecek zam anın biricik kenti diriliş kentinin,
diriliş sitesinin kurulm ası için ta ş taşıyan, harç
taşıy an biri olarak, onların izinden gitm ekten b a ş
k a bir erlik ve yapıcılık bulunm adığına inanıyo
rum .
Evet, biz diriliş erleri, Son Peygam berin S a n
cağı altın a sığmıyoruz. Bu sancağın yere düşm e
mesi görevimizdir, varoluş hikm etim izdir.
Bu sancak, A llah’a in an m a sancağıdır. Bu san
cak, insanın p u tla rın önünde eğilmemesi, onları
yerle b ir etm esi, insam n insan veya eşya önünde

ezgince ve alçalarak baş eğmesine sebep olan köle
liği ortadan kaldırıcı, inşam gerçek özgürlüğe ve
teslim iyete ulaştırıcı h akikat sancağıdır.
H ak ikatin H azreti M usa’dan başlayarak sade
ce yahudi ırkının tekelinde olduğunu iddia eden
yahudilik, H azreti İsa’yla başladığı esasına daya
n an hıristiyanlık, veya ancak onu M ars’ın gördü
ğüne ve ancak onun yolunda gerçekleşeceğine
inanm a akım ı olan komünizm, hep p arça gerçek
liklerini b ütüne yaygın sanm anın ve saym anın,
ta rih i kendilerinin kabul ettiği başlangıç noktası
n a k a d ar h ak ik at yönünden bomboş geçmiş kabul
etm enin yanlışlığı, yanılgısı, h a tta gülünçlüğü
içindedirler.
Benim inandığım İslâm ülküsü, ta rih i, H azre
ti Peygam berle başlatm az. İlk insandan b aşlar h a
k ik a t tarih i, yani hak ik atin bilinişi. H azreti Pey
gam berle en yüksek, en son, en m ükem m el geliş
me noktasına ulaşır; kıyam ete kadar, yani, insa
n ın bu dünya hayatı son buluncaya k a d ar da sü re
cektir.
Bu, ta rih in değerlendirilişi, anlam yönünden
insam n yaradılışının en büyük insan ve peygam
berin y aradılışına bağlı oluşu hikm etine aykırı de
ğil, onunla bütünlenen temel bir görüştür.
Evet, ta rih i şöyle yorumluyorum: h ak ik at sa
vaşı ve h akikate k arşı savaşlar, baş kaldırm alar.
H ayatı da şöyle yorumluyorum: h ak ik at sava
şı ve h ak ikate k arşı savaşlar, baş kaldırm alar.
Evet, hayatı, bu savaşın, karşısındaki savaşla

rı alt etm esi oranında kutluyorum .
İn san ları da şöyle bölümlüyorum: hakik ate
uyanlar, sağcılar; karşı çıkanlar, solcular; h a k ik at
yolunu sürdürenler, gerekirse bu uğurda b ü tü n çı
k arların ı h a tta canlarını feda edenler, h ak ik at y a
rışçıları, öncüler.
İşte bu anlam da sağcıyım. B atılı anlam da sağ
cılık, solculuktur benim gözümde. Ya da solculuk
ta n farksızdır. K apitalizm , benim gözümde solun
bir yüzü, kom ünizm öbür yüzüdür. İn san olan de
rim tü k ü rsü n ikisinin de su ratın a.
Solcular, gerek b aşkalarını söm ürm eleriyle,
gerek in san ların m uhtaç oldukları gerçek barışı
doğrudan doğruya veya dolaylı olarak yıkm akla
toplum ların çürüm esine, in san ların red ve isyanın
pençesine düşm elerine sebep olurlar. Kin ve öç to
hum unu ekerler. Silâhları propagandadır. Ne k a
dınlara, ne yaşlılara, ne yoksullara, ne öksüzlere
acırlar. Gözlerine k an b ü rüm üştür.
G erçek sağ, K u r’a n ’da ta n ım la n m ıştır.
K ur’â n ’da, sağcılar, A llah topluluğu, solcular da
şey tan topluluğu o larak, sağ cıların toplulu ğ u
uğurlu topluluk, solcu topluluk da uğursuz toplu
luk o larak vasıflandırılm ıştır. D iriliş, uğurlu, iyi
likçi topluluğu gerçekleştirm e yoludur. Diriliş,
şeytanın topladığı ve uğursuzluk saçan h er toplu
luğu dağıtm a, A llah’ın ipine sım sıkı s a n la n toplu
luğu k u rm a yolu, yöntem i, savaşı dem ektir.
Ekonomi, toplum varlığının tem el sebebi de
ğil, görüntülerinden biridir. Temel faktör, inanç

tır. Ekonomi de b ir etken olarak öbürlerine etki
y ap ar, etki kabul ettiği gibi. Ama tem el olma n ite
liğini ancak in san lar m ateryalistleştikçe kazanır.
Ekonom inin bir amaç değil, bir araç olduğuna
inam yorum . İnanç, düşünce ve sanatın ekonomi
nin değil, ekonominin, inanç ve düşüncenin aracı
ve sonucu olduğuna inamyorum.
Gözümde Adam Sm ith’le Marx aynıdır. İkisi
de in san egosunun p u tu n u özenle ta rih in içinde
heykelleştirm ekten, insanlığın sırtına bu ağir p u
tu yüklem ekten başka bir şey yapm am ışlardır.
İlim dahilinde kalan buluşları dışındaki sözleri ve
ileri sürdükleri görüşler, özledikleri veya önerdik
leri düzen, b aştan sona insana aykın, insanlığı fe
lâkete götüren ve ta rih î zulm ü kâbus gibi ü stü m ü
ze çökerten k ararm ış ruh, kalb ve zekâ hezeyanla
rıdır.
Erdem sitesinin b ir işçisiyim. Bu sebeple kap i
ta list veya kom ünist siteler gibi zulüm sitelerini
yıkm ak borcum u hiç bir zam an unutm uyorum .
Şeytam n kentini darm adağın etmeye andiçmi-
şim.
Kızıl ve K ara ile sembollenen sistem lerin esa
retlerinden insanlığı k u rtarm aktan, m azlûm ve
m âsum kardeşlerim i bu kölelikten âzat etm ekten
daha büyük vazife ne olabilir?
A narşizm , terörizm , benim sistemimde yer
bulam az. Nihilizm de ancak bu insanlık düşm anı
eylem lerin felsefesini teşkil edebilir.
B unlara k arşın , inançlıyım , b a rış ve düzen

yanlışıyım.
Savaşım ancak b u n lar içindir.
Gerçek b arışın sağlanm ası için en savaşçıdan
daha savaşçıyım . Gerçek düzenin k urulm ası için
en radikalden d ah a radikalim .
K elim elerin dış an lam ların a saplam p k alm a
m aya çalışm ak b an a ve diriliş nesli kardeşlerim e
düşen bir disiplin borcudur. Peşin hüküm lere sa
vaş açm anın ve zahire saplam p k alm am anın do
ğal sonucudur bu.
Doğuyu B atıyı bilmeliyim. E ski uygarlıkları
derinlem esine incelemeliyim. Y ükseliş ve düşüşle
rin sebeplerini derinden derine araştırm alıyım .
Allah’ın insanoğluna en büyük nim eti olan İslâm
inanç ve m edeniyetine m ensup olan bir toplum ,
nasıl olur da bugünkü acıklı d u ru m a düşer? B u
n un m u tlaka b ir veya bir çok sebebi vardır. B unu
bilmeliyim. İşte b ü tü n bu k o n u la n incelem ekte
ilim benim rehberim olacaktır.
K ur’an ve İslâm kıyam ete k a d a r m ahfuzdur.
Allah buna söz verm iştir. A ncak bu m ahfuzluğu
yanlış anlam am am ve bu sözü kendi anlam ından
başka b ir yorum a bağlam am am gerekir. Evet,
K ur’a n ve İslâm m ahfuzdur, fa k a t hiçbir kişinin
veya toplum un im anım koruyabilm esi ta a h h ü t
edilmiş değildir. H er kişi kendi inancım , h e r i ıü ’-
m in toplum kendi m üslüm anlığını korum ak, de
vam ettirm ek m ükellefiyetindedir. B unu yapm a
dığı takdirde u m u tsu zlu k lan n , in k â n n , isyanın
uçurum larına ve k aranlığına yuvarlanabilir.
İşte ben bir inanm ış kişi olarak bu korkuyu,

b u ürpertiyi duymalıyım. Kendimden hep güvenli
olmamalıyım. Ama bu beni um utsuzluğa götürm e
men.
T an rıdan korkarım . Sürekli olarak korkarım .
Ama aym zam anda benim tek u m ut kaynağım da
yalnız O’dur. O’ndan korkar, O’n a sığınırım.
G azabından, kızgınlığından, öç alm asından yi
ne kendisine sığınırım. Çünkü: beni ancak yine
O’n u n affı, m erham eti kurtarabilir.
A llah’ın rah m et ve affından hiçbir zam an üm i
dimi kesm em . Aklı d u rd u ran bir büyüklükte d ü
şü n ü rü m bu rahm eti. Yine de bu beni korkudan
ta m âzat edemez.
Kozmik gerçeklikten kopuk kabul edemem in
şam . B irbirlerine göre nesneler ve olaylar ne ko
n um da ve ne durum da olursa olsun, hepsinin koz
m ik, tra n san d an tal, m utlak’a bağlı bir konum ve
du ru m ları vardır. A llah’ın tayin ettiği ve kader
o larak isim lenen genel k an u n çerçevesinde doğar,
gelişim lerini ve öm ürlerini tam am larlar.
M uhayyile ve aklın A llah’ı sınırlandırıcı veya
b ir su rete bağlayıcı zaafım bilirim ve onunla sava
şırım . O na direnirim . A llah’ı aklım la kavram a,
çerçeveleme donkişotluğuna girişmem. O’n a sın ır
sın olarak gönlümü açm aya çalışırım. O’n u n bağış
ladığı n u rla rın gönlümü tecellileriyle doldurm ala
rını u m ar ve beklerim. Lâyık olmadığımı bilirim
am a O’n u n m erham etinin, cömertliğinin enginli
ğinden, sonsuzluğundan bu um uda kapılırım .
Yüreğim M illetim in halinden kanlıdır. Böyle-

ce bir m illetin, İslâm M illetinin düştüğü acı bölün
me, cehalet, m addî ve m ânevi b atış hali beni ta rif
siz sık ın tılara d ü şü rü r. Ama yine A llah’ın ra h m e
ti gelir, beni ye’se düşm ekten k u rta rır.
Ona olan im anım , yine M illetim in yüceleceği
inancım doğurur bende. Yine aşkla ve şevkle dola
rak dâvanın hizm etine koşarım .
B irgün gelecek, yine Yüce İslâm M illeti, bi
linçlenecektir. N erelerden nerelere geldiğini öğre
necek ve bu onu uyandıracaktır. B una en büyük
bir inançla inanıyorum .
III
H ürlüğüm asla bozulmaksızın, iç içe daireler

halinde beni çeviren, bir rengin nüansları gibi g it
tikçe b ir yöne doğru koyulaşan bir disiplin atm os
feri içindeyim.
İslâm sitesi, İslâm kentinin disiplinli havasını
solum ak ister ruhum un ciğerleri.
Zam an ve tarih, ancak İslâm perspektifinden
b an a ulaşabilir.
Velilerden, önder ve kahram anlardan, İslâmî,
İslâm insanlığını, İslâm yurdu olan Öz Ülke’yi s a
vun an lardan örülü bir halka, bir insanlık h alkası
nın izafet çerçevesi içindedir sürekli olarak r u
hum . O nları örnek alır. O nların havasım teneffüs
eder.
Realizm, benim gözümde, dış şartların, ta b i
atın , kem ikleşm iş tarih* yapılarının, İslâm dolu
kalbin yüksek fırınında kor haline geldikten son-
ra, İslâm ruhuyla dolu ru h u m u n çekicinin altın d a

şekil alm asının psikolojisinden başka bir şey de
ğildir.
Politika, in san a ve eşyaya, im ânı nakşetm e
eylem ve direnişi dem ektir gözümde.
Düşünce ve san a t, boş ru h yarasasım n havaya
çizdiği anlam sız kavisler, yani havaya savrulan si
gara dum anları gibi bin dallı ve dolambaçlı olsa
da, anlam dan yoksun görüntüler salgını değil, za
m an içinde yavaş y avaş dolan ru h u m d an coşarak,
(ben)i, eşyayı ve ta rih i çevreleyip öbür y a ra tış h a l
lerine doğru akan, dolayısıyla ruhum la onun Ya
ratıcısı arasın d a bir geliş gidiş, bir akış, dinam ik
bir köprü olan bir ebediyet çerçevesidir. O nun
içindir ki benim gözümde düşünce, bilim ve san at,
m utlak bağımsızlık, ya da sadece kendisine b a
ğımlılık iddia edemiyeceği gibi ta rih in belli zam an
parçasındaki oluşm uş yapısına bağım lılıktan iba
re t olan güdüm lülüğü de kabul etmez.
Evet, iç içe disiplin daireleri ve onun o rtasın
da gerçek hürlükle hür, ruh. O nu çevreleyen ilk
daire, eşyayla, ta b iatla, toplum la, aileyle ilişkile
rin ördüğü bir ağdır. Ancak, bu realizm ağı, m eta
fizikten gelen, m u tlak sistem den gelen p ırıltılar
ve ışıltılarla içten aydınlıktır. Olay zerreleri m ad
denin zam ana boyun eğişiyle hem en k ararm ay a
yüz tu ta rsa , A llah’ın mucize özünden yarattığ ı
ru h , bü tü n zam an ve m ekân m esafelerini aşarak ,
görünüşte en dıştaki (h ak ik atte en içte. Şahdam a
ra bitişik) daireye yüzünü çevirir, oradan aldığı
güçle olay parçacıklarım k a ra rtm a k ta n korur, on
la n k arard ık ları yerde kalaylar, koptu k lan yerde

lehim ler. Kızgın zam an sürekli olarak ebediyet ör
sünde dövülür bu “sır” mucizeli ru h u n çekici a ltın
da.
R uhu çevreleyen ikinci daire tarih , k a h ra
m anlıklar, önderler, veliler hâlesi.
Üçüncü daire, peygam berler dairesi.
R uhum u çevreleyen dördüncü daire, üçüncü
daireyle içice “K itaplar” dairesi
Beşinci daire, insanüstüler bölgesi, m elekler
bölgesi.
Altıncı daire., tak d ir dairesi... Kalem cızırtıla-
n m n işitildiği bölge...
Yedinci daire, tasavvuf dilinde, yine şüphesiz
h a k ik at dilinden gelerek, ceberût bölgesi. Vahidi-
yet, Ehadiyet bölgesi. Zât alam .
Şüphesiz, daire, alan... gibi kelim elerin sadece
gerçeği anlatabilm ek için kullanılan zarûrî araç
la r olduğunu biliyorum. Yoksa aym dairelem eyi
ta m tersinden de söyleyebiliriz. Yani, bir bakım a
ru h u n en yakın olduğu bölge, ceberût bölgesi,
onun etrafındaki bölge, hâle, m elekût bölgesi (in
san ü stü ler, m elekler bölgesi), onu çevreleyen hâle,
k ita p la r ve peygam berler hâlesi, onun çevresinde,
veliler, önderler, bilginler, şehitler hâlesi, onun
çevresinde bü tü n insanlar, onun çevresinde, hay
vanlar, bitkiler, cansız eşyalar...
Bu dairelem e, ya kozmik konum , ya anlam ve
ru h a etki, ru h a yakınlık özellikleriyle sıralanabi
lirler. Yoksa bu sıralam a m ekân veya zam an sıra
lam ası gibi değildir.
R uh, topyekûn bu varlık derece ve bölgeleri

nin hepsinden gelen yardım veya engel oluş gibi
etki veya baskılarla çevrilidir. H er varlık alanıyla
ilişkilidir ruh. R uhum un böyle bir yandan ra h m a
ni ve n u ranî, öbür ta ra fta n şeytanî ve zulm anî, be
ri ta ra fta n nefsanî a lâk a la r ağıyla çevrili olduğu
nu biliyorum. R uhum , b ü tü n bu a lâk a la r içinde,
kendisini, dosdoğru, A llah’a götüren Doğru Yol
(Sırat-ı M üstakim ) u n dışındakilerden uzak d u r
ma disiplinine erm eye gayret etm ektedir sürekli
olarak.
Sürekli olarak saptırıcı yollara kapılm am aya,
Ana C addeden ayrılm am aya dik k at etm ek görevi
dir ruhum un.
B ana gelip çarpan düşünce ve iddialar, islâ-
m ın h ak ik at m enşurunda im tih a n a tâbi tu tu lu r
la r ruhum da. Doğu din kuru cu ları ve filozofların
dan Y unan filozoflarına ve yeni çağ bazı filozof ve
düşünürlerine k a d ar b ü tü n d ü şü n ü r ve filozofla
rın söylediklerinde görülen h a k ik at parçacıkları,
H akikat Sistem inden alm ış oldukları veya Al
la h ’ın halk ettiği bu âlem i gözleme ve inceleme so
nunda, akıl ve tecrübe vasıtasıyla buldukları b ir
tak ım h ak ik at parçacıkları varsa, bunlar, şüphe
siz otom atik o larak sahip ve m ensup olduğum H a
k ik a t Sistem i olan İslâm inanç, düşünce, davranış
ve duyuş sistem ine gelir k atılırlar. Ya da ben böy-
lesi h ak ik at parçacıklarım , U lu Peygam berin: “h a
k ik a t m ü’m inin kaybolm uş m alıdır, nerede b u lu r
sa alır” buyruğuna u y arak alır, sistem in detayla
rın d an yapm ak üzere onları büyük yapıya k a ta
rım.
H ak ikate susam ıştır sürekli olarak ruhum .

Sürekli olarak hakikati araştırır. İslâm î öğren
m ek ve d aha derinden kavram ak için gece gündüz
çalışır. Peygam ber önderdir, K ur’an önderdir, k ı
lavuzdur. Ve Peygam ber yolunda olan, K ur’an ’a
bağlı bulunan eserler ve insanlar, bilginler, veli
ler, gerçek k ahram anlar, ruhum için, hakikati
araştırm a, İslâmî öğrenme, durm adan öğrenme,
d ah a d erin d en öğrenm e yolunda önderdirler.
Amaç, durm adan ta k litten tahkike geçmektir. A n
cak, hem eninden iddialı olmaya kalkm am ak gere
kir. İslâm ın tekte toplanan p lüralist yapışım göz-
dendcaçıranlar er geç h ak ik at çizgisinden çıkarlar.
Devamlı olarak Allah’a bu tehlikelerden ruhum u
korum ası için yalvarırım .
İslâm M edeniyetinin zahirî ilim ve yapı cephe
si gibi, iç, m ânevî yapı cephesini de tanım aya, bil
meye çalışırım . M ânevî yapıyı inkâr edenler veya
gereğinden fpzla d arlaştıran lar b ir gün m aterya
lizme saplanm a tehlikesiyle karşı karşıya k a la
caklardır. Aym şekilde, islâm ın toplum düzeni ve
fert yaşayışı için buyurduğu k u rallara uym ayan
la r veya b u nlan, kendilerinin bâtın adam ı olduğu
iddiası veya islâm ın büyüklerinden birine bağlı
lıkları bahanesiyle inkâr edenler de bir vakitler
hatm ilerin düştüğü vartaya düşm ekten k u rtu la
m ayacaklardır. R uhum uzu bu iki aşırılıktan, sap
m adan korum aya çalışmamız, dengeli bir gidiş sa
hibi olarak ru h u n ve m addenin, dışın ve için, top
lum un ve kişinin hakkım verme prensibine sım sı
kı sarılmamız, Doğru Yoldan ayrılm am am ız için
şarttır.
Sadece m ücerret hak ik ati a raştırm ak la y e tin

mem. T arihin sırlarını da kurcalarım . Peşin h ü
küm lerden m üm kün m ertebe kaçınm aya çalışı
rım . Sözlerin ve olayların sadece dış anlam ve yo
ru m ların a takılıp kalm am aya bakarım . İyi y a n la
rı seçip kabul ederim . Kayıtsız şartsız kabul veya
kayıtsız şartsız kınam ayı değil, inceleme, deneme,
düşünm e, k arşılaştırm a yollarıyla değerlendirm e
yi şiar bilirim.
Bu anlam da islâm ın, O rta Yol olduğunu bili
rim . A şırılığın iki cinsi olan ifrat ve tefritten m üm
kün olduğu k a d ar kaçınm a ihtiyacını ve şu uru n u
boyuna aşılam aya çalışm ak gereğinin hayatî öne
mini unutm am .
Doğuyla Batıyı değerlendirirken de aynı ru h
hakim olacaktır bana. Kendimi m utlaka doğulu,
ya da şimdi birçoklarının gereksiz olarak yaptığı
gibi batılı saym am . B unların çok genel kavram lar
ve mizaç çizgileri olduğu inancı ile değerlendirm e
ğe çalışırım onları.
IV
Benim âm entüm , bir nesil âm entüsüdür. Tek

kişiye a it olm am n derinliği yam nda, toplum un ko
ro sesi gibi çoğul, çok yanlı bir yaygınlık özelliği de
vardır. Bir orm an sesidir neslim in âm entüsü. B ir
o rk estra zenginliği ile yüklü, anlam ca ve eylemce.
Sadece bir m utlu inanç m etni değil, bir iş, eser, ta
rih örme, coğrafyaya h akikat rölyeflerini verm e
kavgasıdır da. Â m entüm , kana işleyen, k a n a k ır
mızı rengini veren dem ir gibi kanın içinde ışılda
yan b ir tom urcuklanm adır. En soyuttan en somu
ta uzanır. Geçmişe olan çağrışım ları yönünden bir
direnişse geleceğe yönelik yam yla bir diriliş girişi
midir.
Benim âm entüm , neslim in âm entüsü, sürekli
b ir otokritiktir. Kendi benliğini ve varlığım , er
dem ve tak v a açısından tartışır. E n duyarlı terazi
lerle ta rtm a dem ektir kendini bu âm entüyü ka-
bulleniş. H akikate erm e ve bu erişi korum a bakı-
m ından sürekli bir özeleştiridir diriliş neslinin

âm entüsü. Gözü bağlam ak değil, b ü tü n yönlere
gözü dört açm aktır bu âm entüyü, bu âm en tü n ü n
getirdiklerini yükleniş.
Bu âm en tü n ü n , getirdikleri gibi götürdükleri
vardır. G etirdiği em r-i bil m âru fu n izinde, götür
düğü nehy-i anil m ünkerin açılımı.
Değişmeyen yeninin yorum u. Bu bakım dan da
değişmeyen yeni b ir yorum dur.
D iriliş e rle rin in sancağı, d iriliş pirlerin in ,
erenlerinin yaşam öykülerinden süzülm üş h a k i
k a t billurlaşm alarıdır.
Bu yol, diriliş eri olm akla b aşlar, sonra Allah
nasip ederse diriliş ereni olm am n kapısı açılır.
Son büyük derece de diriliş piri olmak.
Diriliş pirlerinden gelip diriliş pirleri doğur
maya giden b ir yol bu, Diriliş Yolu.
D iriliş ereni, piri olm am n iddiasında olma de
ğil, h a k ik atin in peşinde olm am n yolu.
Bu âm entüde geçmiş zam andan sürüp gelme
var. Geçmişi in k â r değil, geçmişe m ahkûm olm ak
da değil. Geçmişi görüp p u sların d an k u rta rış söz
konusudur. Geceden ve sisten k u rta rış. K ireçleş
meden. Bir n e v i,_geçmiş erozyonuna set çekiş.
Geçmişe saplanm a veya geleceği in k â r değil. Şim
diki zam am u n u tm a, yani çağ dışı olm a hiç değil.
Belki, geçmiş zam anla ilgileri tazelem e. Kök ilgisi
ve ilişkisi kurm a. Geçmiş zam am , gelecek zam am
şimdiki zam ana getirm e. Zihnim izde olan bu y a
lancı bölm elerin su n ’i duvarlarım deviriş. Z a m a n
26 DİRİLİŞ NESLİNİN ÂMFNTÜSÜ
k a h r a m a n lığ ı diyorum buna. Zam anı kılıç gibi

kesm e. Veya ateşle kızdırılıp örs üzerine konarak
döğülen dem ire dem ircinin ta sa rru f edişi gibi za
m an a ta sa rru f etm e. “Dem bu dem dir, dem bu
dem dir dem bu dem” sırrı. Çağa tan ık olma ve ça
ğı ta n ık tutm a. G ünün adam ı değil, “dem”in ad a
mı olmak.
T arihin bireyci ve kollektif yorum lu m aterya
list diyalektikle açıklanışının karşısında yeni b ir
diyalektiktir bu âm entü. T anrının varlığına bağlı
ve dayalı, gücünü ve m antığım vahiyden, T anrı
sözünden alan bir diyalektik.
K askatı karanlığı y ırtıştır bu. Geceyi deviren
b ir şim şek, bir yıldırım gibi iner kaziyelerimiz in
karcı kaziyelerin başına .
R ahm ettendir. K uraklıkta inm iş bir yağm ur
dur. Toprağın çatlak dudağının beklediğidir.
B aşkası da olamazdı. Küfre, şüpheye, redde ve
in k âra verilen süre, h âlâ dolmamış mıydı? K araya
düşen, beyazı daha iyi belirtm ektir; yoksa, bü tü n
dünyayı k a ra renge boyama değil. Yedi renk k u r
su yavaş dönünce, dönmesinde bir aksam a olup da
yavaşlarsa, renkler ayrışır, ortaya çıkar: Lâcivert,
kırm ızı, yeşil, mavi, sarı. Ama kurs yine eski hızı
nı kazanırsa, bütün renkler, güneşin rengini mey
dana getirirler.
K ursu hızlı döndürmek, yine eski hızında dön
dürm ektedir bu âm entü. Laciverti, kırmızıyı, sarı
yı, maviyi, bütün renkleri güneşte erimeye, güne
şin rengine harç olmaya çağırıştır. D avettir. Çekip
götürm edir.
M addeden, ta b ia tta n getirilip ru h a ekilm ek is

tenen um utsuzluk k aram u k ların ın tohum larını
ay ırm ak tır bu âm entü. İn k â r ve red, yıkıntı ve çö
küş, düşüş ve devriliş tohum larını, oluş, ilerleyiş,
yüceliş gibi olum lu tohum ve b aşak ların içinden
ayıklayıştır.
İnanç âb-ı hayatını içmek. İslâm U ygarlığının
yeniden diriliş bengisuyunu içip dirilm ektir bu.
U m utsuzluğu yıkm ak. Yeniden u m u t yoluna, k a
pısına çıkm aktır.
Bu âm entü, diriliş erinin kendi kendini göz
den geçirm esidir. K endini celâl ve cemal terazisin
de tartm asıd ır.
Çağda, inşa edilen, ru h la rın tapm ağıdır. Yıkı
lıştan dönüştür. Yıkılmış tapınağın n u m a ra lan
m ış ta şların ın yerine konulm asıyla yeniden k u ru
luşudur.
B ir oluşa çağrıdır.
Y ağm ur getiren rü zgârlar gibi, bu inançlar y u
mağı, düşünce ve inanç h ayatını da bereketlendi-
recektir.
D üşünce hayatıyla inanç h ay atı a rasın d a kop
m uş olan bağları yenilem e dâvasıdır. Ferdileşm e
ye itilm iş âm entünün te k ra r toplum a doğru yola
çıkışıdır. Kişi kaygısıyla toplum kaygısının özdeş
leşm esi çabasıdır. M etafizik kaygıyla reel kaygıla
rın birbirine kopmaz bir şekilde bağlı olduğunu bu
yeni âm entü çıkışından anlayacaktır yeni insan.
İnanm ış kişinin hergün yirm i dört saatini h e
def alm ak ta bu inanış ve davranış bayrağı. İn a n
m ış in san gönlünün zirve noktasına dikili d u ran

b u bayrak, bu sancak.
B u âm entü, çağdaş kandildir. Eşyaya yeni b ir
ışık tu tm a k ta . A nlam ların hakiki çehrelerini ay
dınlatm akta.
İn sam n kendi gönlüne tu ttu ğ u ayna. G örüne
ceklere göre yol alan bir deniz kılavuzu.
M üslüm anlar için yeniden varoluşun ilânı. B ir
diriliş ilânı. Kendine ve çağa m eydan okuma.
D ünya kavgasına, dünya için ve dünya adına
değil, A llah için katılm a.
Kavgaya, ebedî barış için katılm a.
V
H edeflerim in en önem lilerinden biri de, kendi

uygarlığım ın, yani inandığım uygarlığın, h ak ik at
olarak benim sediğim ve ta özünden k av ray arak
ru h u m a ve hayatım a geçirmeye, m aletm eye niyet
ve azm ettiğim İslâm m edeniyetinin kendini tam
anlam ıyla çağda yan sır bulm asıdır. Yani onu çağa
uydurm ak değil, çağın ona uym asına çalışm ak.
Evet, inancım a göre, m üslüm an, inanm ış kişi,
daim a çağdaş olmalı. Ama neyle çağdaş olmalı?
B aşkalarıyla çağdaş olm ak değil, b u ra d a kasdetti-
ğimiz çağdaşlık. Kendi kendisiyle çağdaş olmalı
İdeal islâm la çağdaş olm aya çalışm alı sürekli ola
rak.
Geçmişteki büyük İslâm y a şa n tısın a h a y ra n
olm akla yetinm em eli. O yaşantıyı bugün de ger
çekleştirmeyi bir görev bilmeli.
B aşkalarına resm en veya fiilen köle olmayı
kendi m üslüm anlığıyla bağdaştırm ayıp özgürlü

ğünü kazanm ak için ölünceye k ad ar savaşm ayı İs
lâm lığın, m üslüm anlığın gereği bilmeli. B unu nef
sine a it bir g u ru r sebebi değil, içinde bulunduğu
adlandırılışın, yani m üslüm an sayılm anın kaçınıl
m az b ir gereği bilmeli.
Yani sadece psikolojik m üslüm anlık, sadece
sosyolojik m üslüm anlık veya sadece ta rih içi müs-
lüm anlık yetmez. H er m üslüm an önce, kendi iç
dünyasında m üslüm an olmalı, fakat ondan ayrıl
m az b ir şekilde toplum içinde ve toplum halinde
de m üslüm an olmayı şa rt olarak idrak etmeli. Ve
n ih ay et bu psikolojik ve toplum sal m uhtevaya
m u tlak a ta rih şu urunu da eklemeli. Ancak bu
şartla, m üslüm anlığı tem el anlam da eksiksiz b ir
bütünlüğe kavuşm uş olur.
Bir başka anlatım la, m üslüm an, kendini m üs
lü m an bilmek veya saym akla m üslüm an olamaz.
M üslüm anlığı bir varoluş haline getirm ek borcun-
dadır. O luştan varoluşa geçmek, bu geçişi sürekli
o larak geliştirm ek ve verim lendirm ek, bu varolu
şu n şu u r ve sorum luluğuyla dolup taşm ak kaygı
sını taşım alıdır o.
Bu varoluşun m uhtevasını araştırdığım ız za
m an, b ir yandan insan psikolojisinin alanına gire
riz, b ir yandan da sosyolojinin ve tarihin.
M üslüm anlar ilkin islâm ın zam an ve ta rih so
rum luluğunu yitirdiler, daha sonra da toplum
borçlarına olan duyarlıkları zayıfladı. En sonunda
da, günüm üzde, ne yazık ki, şeytanın ve İslâm
düşm anlarının saldırıları her birim izin iç benliği

ne doğru sarkm ağa başladı.
A rtık en büyük savunm a savaşım ızı içimizde
veriyoruz.
İslâm ın yeniden dirilişi, onun için, üç dallıdır.
Diriliş atılım ım ız, bir y an d an içimizde m üm kün
olduğu ölçüde derinleşm e şeklinde oluşurken, bir
yandan da genişliğine toplum a dalbudak salm a,
toplum un bütün faaliyetlerine katılm ayı bir im ân
ve İslâm gereği bilme, bir yandan da ta rih içinde
boylam asına uzam a duygusunu kaybetm em e biçi
minde gelişir.
T arih ve toplum yanları, iste r istem ez k ü ltü r
ve m edeniyet k av ram ların a bitişir. B undan da çı
kan kaçınılm az sonuç, her m üslüm anın k ü ltü r ve
m edeniyetine bağlılığı, inancının ayrılm az b ir u n
su ru olduğu gerçeğidir.
K ültür ve m edeniyetini y aşatm ak ise, sadece
geçmişte ortaya konanları m uhafaza etm ek gibi
müze işlemi değil, aynı zam anda aynı k ü ltü r ve
m edeniyetin çağ içinde de doğurganlığım k o ru m a
sına çalışm aktır. Eğer bir durgunluk varsa, yeni
b ir diriliş çığırını açm ak suretiyle uygarlığı ilerle
me yönünde kam çılam aktır.
Cephede y u rd u ko ru m ak la, y u rd u n içinde
kendi m edeniyetim izi gözler önünde tah rip ed en
lerle savaşm ak, birbirinden farksızdır.
Çağım ızda da inanç erleri, ah lâk k a h ra m a n la
rı, büyük m üslüm an şairler, m usikişinaslar, m i
m arlar, bilginler, askerler, devlet adam ları y e tiş
tirm eyi in an çtan ayırm am ak dem ektir diriliş eri

olmak.
M aksat, gösterişli ve gürültülü bir biçimde lâf
yarışı yapm ak değil, yeniden kurulacak ve in san
lığın içinde b ir a n ıt gibi yükselecek İslâm toplu-
m unu en alçakgönüllü çalışm alarla, sessizce ve
gösterişsizce inşa etm ektir. İnşa edebilmek için de
h er şeyden önce her alanda inşa edicileri, ibda edi
cileri yetiştirm eyi, nam az gibi, oruç gibi k u tsal bir
borç bilmek zorundadır diriliş eri.
Cihadı, sadece savaşta, cephede silâhla çarpış
m ak biçiminde yorum lam a gibi bir d ar ve sınırlı
anlayışa saplanm am ak. K ü ltür ve m edeniyet sa
vaşını da öncelikle borç olan savaşa katm alı. D aha
doğrusu bu tü r savaşı, o savaşın içinde düşünm e
li.
M edeniyetimizin, çağımızda, bir tekniği, bir
san a t ve estetik ifadesi, bir düşünce dinamiği, bir
bilim ağı olmalı. Ki B atı uygarlığıyla savaşabile
lim ve benliğimizi koruyabilelim.
Diriliş, bu anlam da Peygamberimizin bütün
sünnetlerini ihya am acını gütm ek dem ektir. Ç ün
kü: Peygam ber, inanm ayanların karşısına, hem
söz ve düşünce, hem ahlâk, hem T anrı’ya tapm m a,
hem de silâh ve m üslüm an şairlerin şiirleriyle çık
m ıştı.
Bizim de aynı yolu izlememiz gerekm ektedir.
Peygam ber, çağı içinde, bütün düşm anların
çağdaş güçlerini dengeleyecek m ânevi ve maddî
silâhla m üslüm anları donatm ıştı. Biz de aynı yolu
izleyerek çağ içinde m addî ve m ânevi bütün cep

helerde tem elden kuruluşlarım ızı gerçekleştirm ek
suretiyle varolm ak ve ölüm kalım savaşım ıza gi
rişm ek durum undayız. M üslüm an ölmede, demek
bunun şuurunda olmak dem ektir.
Yeni çağın yakasına sarılm ak. Çağı sorguya
çekmek. G erekirse sorguya çekmeyi ta gerilere k a
dar götürmek.
Yeni bir insan ve toplum psikolojisini örmek
için am ansız k ü ltü r savaşının öncüsü olmak : işte
diriliş erinin görevi. İşte benim görevim. Ancak bu
am ansız savaşta hiçbir zam an unutm am am gere
ken nokta, estetik ve k ü ltü r problem lerine daldı
ğım her sefer, inançtan hız alm aya dikkat etm em
gereğidir.
VI
Diriliş eriyim ben. Bu sebeple de ne tekliğim,

ne çokluğum benzer batılının tekliğine, çokluğu
na. Tekliğim, batı insan ideasının hedef aldığı gi
bi, anonim lik değildir. Yani bir istatistik u n su r
dan ibaret olmak olamaz tek insanın alınyazısı be
nim düşüncemde. Tek insan, İslâm insan ideasın-
da tek insan, bir “şah siy e ttir. Kendini ta rih î sos
yal dinam iğin içinde bir şahsiyet olarak örecektir
m üslüm an. Ama bu örüş, toplum dan bir kopuş de
ğil, toplum u şahsiyetlerin meydana getirdiği te
mel görüşüne dayanan bir örüştür.
Ferdiyet, şahsiyetle örtülür islâm m insan ide-
asında. Tek insan, metafizik bir özün çevresinde
oluşan bir şahsiyet olarak düşünülür. Denilebilir
se, ne ilkel kabilelerin inşam gibi tam doğal, ne
batı büyük şehir insanı gibi tam sun’i veya tam
şartlanm ış insan. Fizikötesi bir özün çevresinde
tarih î sosyal şartlarla uyumlu ve tab iatla bağda-
şık bir şahsiyet. Batı, sosyal a lan a kapı açarken,

doğal olana kapam akta.. Ya da o, kimi zam an, do
ğal olanın kaybedildiği kaygısına k ap ılarak fizik
ötesinin kontrolünden kurtulm uş, soyutlanm ış do
ğal u n su rların abartılm asına te rk etm ekte insanı.
İslâm inşam , ilkel insanla batı insanını ifrat
ve tefrit prototipleri gibi a lan bir oluşun gerçekle-
şimi. İlkel in san konusunu inceleyen sosyologların
buluşlarına dayanılarak, ilkel in san ın da m etafi
zik planı tem el aldığı söylenecektir. Ama u n u tu l
m am alıdır ki, bu iki m etafizik arasında, yani ilkel
insan metafiziği ve İslâm insanının metafiziği a ra
sında tap ı bir m ahiyet farkı vardır. M uhteva fark
lılığı olduğu k a d ar bir kaynak farkıdır da bu fark.
İlkel insan metafiziği, eski, a rk a ik m edeniyetler
den gelme u n su rla r dışında, tab ia tın sembolizas-
yonundan ibarettir. Doğal bir m irasm ış gibi insa
na çocuklukta eklenir. K ollektif ve anonim bir m i
ra stır bu m etafizik, kişiye. K işinin onu kazanm a
sı, ona katılm ası özgürlüğü söz konusu değildir.
Onu özgür iradesiyle kabul etm esi düşünülem ez.
Bir seçenek yoktur. Bilinç rol oynamaz. Bu m eta
fizik kişide asla şahsîleşem ez. Hep anonim k alm a
ya m ahkûm dur. B atı insanı ise sürekli olarak m e
tafizikten arındırılm aya çalışılm ıştır. Git git, bir
ş a rt inşam doğm aktadır B atıda. Bu insan, kav a
nozdaki balığın denizi düşünem em esi gibi, sonsu
zu, fızikötesini ru h idrakine sunam am aktadır. İs
lâm insanı ise, her in san gibi belli bir metafiziği
kabul etm eye yetenekli olarak gelmiş, ancak bu
yeteneği ne ilkel insan gibi doğanın sembolizasyo-
nundan doğma âdeta tabiileşm iş anonim m etafizi
ğe uygulam akla, ne de batı insanı gibi gittikçe y ü

zeyde kalm aya doğru giden, derinliğini yitiren,
sosyal, şartlara indirgenen, yani yiten bir m etafi
zik cilâsı veya görüntüsüyle donanmayı deneyip
durm akla yetinecektir. O, bilinçli bir şekilde, ken
di metafiziğini kazanacaktır. Varolan, kazanılan,
hakkedilen, bir arm ağan gibi kavuşulan m etafi
zik, şahsiyetin özü ve m ayası olacaktır. Artık, İs
lâm insanı, kendi şahsiyetini çevresinde öreceği
gerçek ve ebedî özü bulm uştur.
Bu metafizik özün etrafında örülen şahsiyet,
İslâm toplum undan kopuk, ona karşı bir ferdiyet
değîl, tam tersine, sosyal ve ta rih î yöne m utlak su
rette kapı açan bir varoluş mucizesidir. T anrının
gören gözler için sürüp giden büyük mucizesidir
bu.
Evet, İslâm insanı, derin ve köklü metafiziğiy
le bir şahsiyet olduğu kadar, ta rih bilinci ve top
lum dokusuna yüreğiyle bağlılığıyla en sosyal bir
in san prototipidir. İslâm insanının anonimliği bi
linçsizlik anonimliği değil, bilinçlerin aym yöne
dönmesi ve aynı yönde derlenip toplanm asından
doğan bir anonimliktir. Öte yandan da bir erdem
anonimliği söz konusudur islâm ın insan ideasın-
da. Kendini toplum da h akikat ideasm a adam a
anonimliği. Böylesine bir anonimlik içinde erime.
Fizikötesi inançları, tabiatın sembolizasyonundan
veya soyutlanm asından değil, inşam veya tabiatı
aşkın m utlakı kabulleniş ve çağırıştan doğm akta
dır.
İslâm insanı, islâma bir çağırıştır. Hem kendi
sini, hem başkasını, sürekli olarak, m u tlak ’ın, in

san şahsiyetinde, toplum da, ta rih te ve tab ia tta,
zam anda ve m ekânda yansım ası dem ek olan islâ-
ma çağıracaktır İslâm insanı. Tek kişiyi çağıracak,
toplumu çağıracak, ta rih i çağıracaktır. Zamanı ça
ğıracak, m ekânı çağıracaktır.
İslâm insanı, bir çağrıdır. Bir çağırış aşkıdır.
Bu sebepledir ki, islâm ın tarihi, bir çağrının ta r i
hi olm aktadır.
Gerileyen, duralayan, bayatlayan çağrıyı taze
lemek, yenilem ektir diriliş.
Her İslâm insanı, gücü ve yeteneği ölçüsünde,
âdeta b ü tü n im ânı bir anda elinden alınm ış da ye
niden ona kavuşm ak için olağanüstü a ra ştırm a ve
girişim lere dalm ış kişidir. Onu te k ra r bulm ak için
fizikte, fızikötesinde b ü tü n sırlı düğm elere, tu şla
ra dokunan kişi. O arayacak, arayacak ve sonun
da A llah’ın lûtfuyla yeniden im ânını bulacaktır.
B aştan da bulsa, veya hiç yitirm ese, gerçekte, bu
arayış, bu yoklayış hızla olup bitm iştir. Zaman
hızla a ra d an çekilm iştir yani.
T anrı ve insan. H er şey, in an an insanın, T a n
rıya doğru koşuşu, düşüşü, te k ra r yücelişi, cenne
tini yitirişi, h ak ik at m edeniyetini yitirişi ve sonra
te k ra r buluşu biçim inde olup bitiyor.
B ütün im ânını, yani mânevi servetini yitirip
yeniden bulsan, ne olacaksan, yitirm eden de öyle
olacaksın sen, diriliş eri! Sen A llah’ın dünyada öy
le bir halifesisin ki, senden daha şahsî, senden d a
ha İçtimaî biri, senden daha ta rih bilinçli ve ta rih
le yoğrulm uş bir başkası olamaz.
VII
H ıristiyan için olduğu gibi değil, benim için

öteki dünya. H ıristiyan için bir süs, bir fantezi, be
nim içinse hayatın ve varoluşun anlam ı. Öylesine
ki, bu dünyayı bir bakım a öteki dünyadah ayır
mam. Adeta kıyam et kopmuş, hesaplar görülm üş
ve ben hakikatla perdesiz arasız yüzyüzeyim. İçin
de bulunduğum hali, dünyayı ideal bir hal ve dü n
ya kabul etm ek anlam ına değil bu iki dünyayı b ir
leştirm e, yani farazi olarak bir ayrım yapm am a;
belki ceza ve arm ağan yönünden sona varm ış ol
m aya çalışm a gereğini kendim e kabul ettirm e n i
yet ve iradem i kam çılam a bilincine varış dem ektir
bu. Bu dünyayı da o dünyadan veya o dünyada bil
me; böylece bir gün m utlak âlem, ebedî âlem gö
züktüğü zam an ona yabancı olmama; ona şimdi
den aşina olma. Yapılan her işi, her davranışı
öbür âlem, âh iret âlemi terazisinde tartm a. Top
lum dan ve devletten, hukuktan ve âdetlerden ön
ce, Allah’tan, öte dünya hesabından çekinme. Sü-
rekli olarak böylesine bir fizikötesi dünyada y a şa

mak. Faniliği, ebedîlik çizgileri içinde yorum la
m ak ve değerlendirm ek. Y ahudiler gibi, bugünkü
batılılar gibi her şeyi dünya açısından yorum layı
cı olmamak. O nlara benzememek. Bu, fiziği in k âr
ve ihm al anlam ına gelmez. Belki, onun da hakkı
böylece verilm iş olur asıl.
Doğanın ilk etk ilerin in k u rb an ı olm am ak.
Sosyal ilişkiler rölativitesinin m ahkûm luğundan
kurtulm ak. Sürekli olarak kozmik bir id rak içinde
bulunm ak. Ve bu kozmik çerçeveyi sadece bir fizik
çerçeve şeklinde değil, fizik ve m etafizik b ir çerçe
ve olarak doğrulam ak kalbde. İyi ve kötü fikri,
alınyazısının kaynağı, sürekli olarak h er an yan ıl
maz bir yargıdan geçme, her şeyin m u tlak ’a ve
ebedîliğe göre ayarlandığı bir âlem in kapısı önün
de bulunulduğunu bilme. Böyle bir uyanıklık için
de olmak. D aha doğrusu böyle bir uyanıklığın s a r
hoşluğu içinde bulunm ak. H azreti M evlânâ’nın
dediği gibi, m üslüm an olm ayanların üzüm den y a
pılı şarap ta n sarhoş olm alarına karşın, seherden
yapılm a şarap ta n sarhoş olma. Fecir sarhoşu ol
ma. O fecre kendi ru h u n u verenden sarhoş olmak.
Hesap verme korkusu ve şuuru, â h ire t h ay atın a
aday bir hayatı donatım yüküm lülüğü bilinci,
alınyazısının iradeyi kırm adan hükm ünü yürütü-
şünü İlâhî k ay n ak tan alışının idraki, iyi ve k ö tü
nün bü tü n nisbîliklerin ötesinde bir tem ele ve kö
ke bağlı oluşunu unutm ayış, insan şahsiyetine,
m üslüm an şahsiyetine, benim şahsiyetim e ölüm
süz dam gasını vuracaktır. Y ahudiden, hıristiyan-
dan, batılı ve doğulu, İslâm dışı h ay atların insan-
la n n d a n ayıracaktır beni. İnançsızdan ve abes

inançlısından. Yani absürditeye boğulmuş kişiden
tem elde ayrılıyorum.
Gerçekleştireceğim Diriliş Sitesi her yerinde
bu m etafizikle dolu dolu çınlayacaktır. H er yer ta
pınakm ış gibi, her kişi tapınak görevlisiymişçesi
ne. Klan gibi tab ia ttan doğma ilkel m etafiziğin
m ahkûm u olmak değil, metafiziğin şuurunu ta şır
olmak. K işilerdir bu şuuru toplum da, binlerce ola
ra k , ü s t üste katlayacak ve böylece Batı sitesinden
apayrı bir yeni İslâm sitesi (ki ben ona Diriliş Si
tesi diyorum) doğacaktır.
Ben böylesine bir sitenin kuruluş işçisiyim.
Şüphesiz beni coşkuyla bu siteyi kurm aya, ta rih te
örnekleri görülm üş olan sitenin dirilişine iten, sa
dece dünyayı im ar aşkı olamaz. Topluma ve in san
lığa karşı görevim beni bu sitenin işçiliğine itiyor
sa da, bu yeterli değildir. Bu sitenin yeniden doğu
şu ve varoluşu, kendi yeniden doğuş ve varoluşum
olacaktır. Sitenin dirilişi, kendi ruhum un dirilişi
dir. V aroluşum u fizik realiteden ileri ta rih î - sos
yal —m etafizik varoluş kadem elerine yükseltecek
tir bu varoluş çalışışı. D irilişin gönüllerdeki iç di
nam izm i ve aktivitesi, bu metafiziğe bitişiktir. De
m ek ki sitenin varoluşu ve yeniden dirilişi, tek k i
şi olarak yeniden varoluşum uz ve dirilişimiz olu
yor. Topluluk halinde varoluş, varoluş gelişme ve
yücelmemizi bütünlüyor.
Bu bencillik değildir; yığın bencilliğine karşı
b ir direniş, yığın bencilliğine esir olmama yolunda
bir karşıkoyuştur. Çağa karşı bir başkaldırıdır.
Yığınla birlikte varolm aktır bu.
VIII
Bir site kurm alıyım . İslâm sitesini yeniden

kurm alıyım . C an lan d ırm alıy ım , d iriltm eliy im
onu. Çağ içinde varoluş hikm etim bu.
Kentler, her yönüyle m ü’m in hale gelm elidir
elimde. Ç ünkü : şehirlerin de inanm ışı, inkârcısı,
nihilisti, ate olanı vardır. Toplam anlam ıyla kent,
ya imânı, ya isyanı haykırır.
Ben, im ân haykıran, sessizliğinde im ân çınla
yan şehirlerin m im arı olmalıyım. M üslüm an ol
mak, b an a bu görevi yüklüyor.
İn san - kent — anlam - ta rih dörtlüsü siteyi
ortaya koyan veya ay ak ta tu ta n dört tem el sü tu n
bireşimi. Diriliş insanı, anlam ını islâm dan alan ve
tarih in i İslâm laştırdığı kentin, k ent + toplum olan
sitenin kurucusu olacaktır yeniden. Yeni Sitenin
kurucusu olacaktır D iriliş Kuşağı. Yeniden doğa
cak Diriliş Sitesi. A ntik siteler gibi etrafını m addî
su rla rın çevrelediği bir site değil, islâm m koruyu

cu ilkelerinin çevrelediği ve İslâm aşk ve h ak ik ati
nin kucakladığı bir site olacaktır yeni İslâm sitesi.
Sadece geniş yollan ve sağlam yap ılan olan
b ir k en t olm ayacaktır Diriliş Sitesi; islâm ın yeni
den doğuş sitesi olan Diriliş Sitesinin en güçlü ya
nı, Toplum yanı olacaktır. Diriliş Toplumu yanı en
sağlam cephesi olacaktır Sitenin. D uvarları ve
m addî yapıları sağlam, toplum u ve inşam çü rü
m üş olan site yaşam az. Toplumu ve insanı güçlü
ve ruhça sağlıklı olan site ise ölmez ve eskimez.
Ç ünkü : o toplum ve o insan sürekli olarak siteyi
onarabilecek, yenileyecektir.
Toplum örgütü, tıpkı ta ş duvarın birbirine
geçmiş, kenetlenm iş taşları gibi olacaktır Sitenin.
Tabii, aile, bir tarihlilik ve şuurluluk platform una
o tu rtu lacaktır. Toplumun ve sitenin kalbi atacak
tır, site hücresi veya molekülü durum unda olan
ailede. Ailenin m ahrem cephesi şiddetle koruna
cak, fak at onun toplumdaki konum u her yönden
gözlenecek, denetlenecektir. Bu gözlemleme ve de
netlem e devletten önce ve daha çok toplum un iç
örgütlerince yapılacaktır. Devletin m üdahaleden
çok hizm et sunm ası söz konusu olacaktır aileye.
O nun iç özgürlüğünü sarsm adan ve zedelemeden
onu toplum a bütünleyici ekonomik, kültürel ve
sosyal katkılarını sunacaktır devlet ve toplum ör
gütleri. Yani aile, mini - site olacaktır. Öyle ki, b ü
tü n site mahvolsa, yalnız bir aile kalsa, âdeta on
dan, yani bir m inyatür siteden yeni b aştan site ve
toplum türeyebilsin. Siteyi eşya ve tarih önünde
som utlaştıran ülkü, ailenin açık seçik- izlediği ü l

kü olmalıdır.
Toplum zararına, çıkar, şöhret tu tk u su , faizci
lik, emeksiz s ırtta n geçinme, şehvet pazarcılığı,
zevk katliam ı, yok edilecek ve yaklaştırılm am ala-
rı gereken düşm anlarıdır Diriliş Sitesinin. S ite
nin, bu parazitlere bü tü n silâhları ateşe hazır şe
kilde çevrilidir.
Site dış’ı taklide kapalı, fak at incelemeye ve
gerektiğinde ondan yararlanm aya açıktır. Ve hele
dış’ı sürekli olarak gözleme, Sitenin en un u tu lm a
yacak özelliklerindendir. Sitenin mânevi kuleleri
sürekli olarak dış’ı gözleyen nöbetçilerin bir an
terk etmediği gözcüler ve bekçiler yurdudur. Bilim
adam ları, siyaset ve devlet kişileri ve askerlerin
bu konuda uzm an olanlarınca yürütülecek büyük
görevidir bu dış’ı kollayış.
Sitenin savaştığı bir konu da kalitesizliktir.
Kişiler arasın d a üretim de doğru, tüketim de ters
orantılı bir yarış, erdem ilkesi olarak benim sene
cektir.
Bir m arj dahilinde, âdeta, tüketim de eşitlik
olacaktır kişiler a rasın d a bu toplum da. Zengin, fa
kirden çok farklı bir yaşayış sürdürem eyecektir.
K apitalizm in yıkıcılığından uzak olm alıdır Diriliş
insanı, toplum u ve sitesi. Aynı şekilde, kom ünizm
den de. Devletin veya p artin in kölesi, m ahkûm u
veya oyuncağı olm am alıdır kişiler ve aileler. Aile
veya kişilerin elinde gereğinde devlete karşı kendi
çaplarında da olsa direnip boykot yapnbilecekleri
bir ekonomik güç bulunabilm elidir. Komünizm bu

gücü yok etm ekte, âdeta devletin veya onu a rk a
dan veya açıktan yöneten partin in yanılm azlığı il
kesini koym aktadır temele: Bu bir aldanış veya al
datıştır. Giderek, kişi, devlet veya partin in elinde
köle - işçi haline gelir. Devlet kapitalizm i, kom ü
nizmde de, faşizmde de, kişiyi bir istatistik öğesi
gibi alır. B urjuvazinin ekonomik sistem i ve örgü
sü olan kapitalizm de de tekel halindeki büyük k u
ruluşlar, öbür sistem lerde devletin yaptığını in sa
na reva görürler. B ütün bu sistem lerde insan, so
nuç olarak köleleşir. P artinin, devletin veya trö s
tü n kölesi, ne fark eder? Bu aşırılar, bir noktada
hep birleşirler. Diriliş Toplum unda kişiye bakış
açısı sadece ekonomik veya m addî olamaz. Ve y u r
dun ekonomik im kânları bir takım fertlerin öbür
lerini baskı altında tutm ası için tek yanlı k ullan ı
lamaz, âlet edilemez.
Diriliş Sistem inde ve Sitesinde, m addî güçler
m ânevi güçlerin denetim indedir. Kişinin eğitim in
de çocukluktan itibaren geliştirilen değerlendirm e
yetisi bu yöne dönüktür. Kişi etkisinin ekonomik
gücüyle değil, erdemiyle, toplum uğrundaki feda
kârlığıyla oranlı olunm asına çalışılacaktır. D ina
m ik erdem liler ordusu olacaktır diriliş erleri. S ta
tik erdem ler sitesi olm ayacaktır sitemiz. “İş içinde
erdem ”, yeniden kuracaktır, inşa edecektir, ma-
m ûr edecektir dünyayı.
Halk yönetim i esas olacaktır; ama, demokrasi
putlaştırılm ayacaktır. Politika için politika, ya da
m uhalefet esnaflığı, mikrop saçan tembellik, hile
yuvaları olan p a rtiz an oluşum a yer verilm eyecek

tir. Gerçek ve h ü r seçim, oy kullanm a, bölüm bö
lüm h ak ikati ara m a ve gerçekleştirm e düzeni ola
rak düşünülecektir siyasî sistem . B ürokratlarla
dem agogların dolaylı yönetim leri veya boğuşma
sahneleri için bir ortam olm am alıdır oy-seçim d ü
zeni. Erdem li entellektüellerin etkisine saygılı
had bilir bir halk, sorum lulukla yüklü basın, onu
ru n u sokağa atm am ış bilim adam ları, birbirini de
netleyen kadrolar, parlam ento, ordu ve devlet m e
m urları arasın d a birbirinin gereğine inanm adan
gelen bir denge, günlüğe, geçiciliğe, dünyataparlı-
ğa savaş açmış in san ların sürekli arayışla u la ştık
ları, daim a içten yenilenen k u ru m lar kompozisyo
nu.
İçkinin, kum arın, fuhşun, saygısızlığın ve k a
balığın, tem bellik ve avareliğin k ent sın ırların
dan, siteden, ülkeden koğuluşu için elden gelen
yapılacaktır.
Ö ksüzler, dullar, sahipsiz yaşlılar, sak atlar
toplum da herkesten önce düşünülecekler, kim se
ye ezdirilm eyecekler, söm ürtülm eyecekler ve ko
runacaklardır.
İşsiz kim senin kalm am ası ilkesi hakim ola
caktır. Devlet veya toplum sal k urum lar, iş bulm a
veya gösterm e zorunda olacaktır. O kum a yetisi
olan herkesin okum ası, h a sta olan herkesin te d a
vi edilmesi de toplum veya devletçe üstlenilecek
tir.
Giyimde, yemede, ev hay atın d a ve kent ima
rın d a sadelik prensibi esas olacaktır.
Çocuklar için, yetişm e yaşm a kadar, sadece

bilgice yetiştirilm e değil, ahlâk ve iradece de güç
lendirilm e tem el alınacaktır. İsparta veya H int b i
çimi değil, İslâm biçimi “çile” doldurulacaktır.
Cim rilik değil, tutum luluk öğretilecektir onlara.
Bu tutum lulukları, israftan onları koruyacak, fa
k at cömert olm alarına engel olmayacaktır. Özveri
tu tk u su aşılanacaktır onlara. O nlar hayırlı işlerde
y arışan lar olacaklardır. Her işlerinde Tanrı rızası
nı gözeteceklerdir. M erham etli olacaklardır. Ama
bu kalb yum uşaklığı, inkârcılar ve İslâm ve in san
lık düşm anlarıyla çarpışm alarında kaya gibi sert
ve dayanıklı olm alarına engel olm ayacaktır. Sade
ce insanlara değil, hayvanlara karşı da acıyıcı ve
koruyucu olacaklardır. Ağaçlar ve bitkilere de. Bu
tu tu m larında da insani duygu ekonomik faktör
den önce gelecektir.
Böyle bir toplum un doğması için, şüphesiz, ce
zalandırm a ve ödüllendirme, en geniş ölçüde, te-
sirlilikleri açısından, kullanılacak ve işletilecek
tir.
Tablosu çizilen bu Site, belki ideal bir sitedir.
Şüphesiz yüzde yüz bir gerçekleştirme m üm kün
değildir. Ama diriliş erlerinin, erenlerinin ve p ir
lerinin, nur saçan, bereket yatağı bu siteyi gerçek
leştirm e çalışm aları vazgeçilmez ödevleridir. H a
yatlarım buna adayacaklardır. Kuşkusuz Allah da
onların bu iyi niyetli çalışm alarına arm ağan ola
rak, ütopik gibi gözüken Sitenin gerçekleşmesini
lûtfedecektir. Geçmişteki İslâm uygarlıklarında
görüldüğü gibi.
IX
Benim devletim , (medine’t-ül fâzıla) diye a d

landırılan devlet, yani erdem devletidir. Devlet,
gözümde, sadece bekçi —devlet , ya da sadece bir
ekonomik kuruluş, yani kooperatif - devlet, ya da
bir ırkın veya sınıfın hegem onyasına dayanan ırk
veya sınıf devleti değil, ya da bü tü n am acı sınıflar
arasında b ir denge sağlam aktan ib aret devlet, po
litik devlet değildir. İnandığım devletin an a k a
rakteri, politik, ekonomik k a ra k te r veya güvenlik
sağlayış k a ra k teri değildir. Şüphesiz, idealim izin
devletinde, güven, denge ve b a n ş sağlayan siyasî
kuruluş, bilhassa çağdaş dünyada ekonomik geli
şimi derinden derine izleyiş ve kollayış, toplum
strü k tü rü ile varılacak hedefi bağdaştırıcı, ya da
ona göre ayarlayıcı realizm özellikleri de olacak
tır. Ancak bu özelliklerin hiç biri te k başına ana
k a ra k ter olamaz. Ancak, ana k a ra k te rin yanında
onu destekleyici, ona dayanak olucu yan karakter-
ler olarak yapıya k atılırlar. Y apının işleyişinde bu

derecede bir etkide bulunurlar.
Benim inandığım devlet, her şeyden önce bir
ülkü - ideal, bir idea devletidir. İslâm ideası veya
ideali devleti. İnsan ve toplum u İslâm ruhuyla di
ri tu tu ş ülküsü ve bu ülkü etrafındaki ku ru lu ş ve
teşk ilâtlanış bu düzeni ayakta tutu cu yaptırım lar
(müeyyideler) bütünüdür.
Bu devlette her şeyden önce temel idea, e r
dem dir. Değerleniş ona göredir. Kuvvet ve m adde
sahipliği değil, erdem ve ahlâk sahipliği, değerlen
dirm ede ölçü, tem el ölçü olarak kabul edilir. Top
lum u sürekli olarak koruyan, geliştiren ve ayak ta
tu ta n bir erdem li öncüler topluluğu bulunacaktır.
K ur’ân-ı Kerim’in deyişiyle ana kitleyi sağcılar
m eydana getirecek, fakat toplum a öncüler, h ay ır
da y arışan lar diye anılan fedakâr, kendini ideale
adam ış topluluk yön verecektir. Bu topluluk o rta
d an kalkıp da yerini günübirlikçi politikacılar a l
dığı takdirde o toplum un sağlıklı bir devlet h ay a
tım uzun sürdüremeyeceği ve tepki olarak kısa za
m anda otokratik bir devlet yapışım çağıracağı ta
rih î - sosyolojik bir gerçektir.
Devlet hayatında sam im i eleştiri şarttır. Eleş-
tirisiz devlet, kısa zam anda çöker. Yine her sınıf
in san d an yöneticiliğe yetenekli olanların yüksele
rek devlet hayatında gerekli yerlerini alm aları da
gerek toplum seyyaliyeti yönünden, gerekse devlet
hayatım n istediği tecrübe ve denge gereği şarttır.
Demokrasi, ancak bu hayır yönünde birleşm iş top
luluğun bulunm asıyla yeterlik ve güven kazana-
çaktır. Yoksa, günüm üzdeki gibi, halk k itlelerin in

propaganda yoluyla şartlandırılm ası sonucu o rta
ya çıkan dem okrasi tü rü , ideal devlet yapısına tı-
pıtıpına uymaz. G üdüm lü bir dem okrasi veya k a
yıtsız şartsız dem okrasi gibi tü rler ifra t ve tefrit
türleridir. İdealizm in devletiyle bağdaşan dem ok
rasi tü rü ancak sürekli olarak İslâm idealini y a şa
yan ve y aşatm ak için hayatlarını bile h er an o rta
ya koymaya hazır bir topluluğun varlığıyla m ü m
kündür. Böyle bir topluluk, ilim, san a t, inanç, a h
lâk, düşünce ve politika bakım ından idealin top
lum da sürekli olarak yaşam ası için gerekli h a re
ketlere girişecektir. Devletin tem el ta şı bu top lu
luktur. Böylelikledir ki, toplum, kişilerin arzu ve
ih tiraslarının, ya da tersine devlet, kitle duygula
rının esiri ve m ahkûm u olm ayacaktır.
Bu topluluk, devlet ideasım n teoride k alm ası
nı önler. Sürekli dirilticilik görevini y ü rü tü r bu
topluluk. Nefsin arzu ların a tâbi olm aya doğru gi
den insan tab iatın ı, bu topluluk, toplum un yüce
amacı yönünde uyaracaktır. Kitleye k a rşı devle
tin, tek kişinin hegem onyasına k a rşı toplum un te
m inatı olacaktır bu topluluk. Bu topluluk, bir r a
hipler topluluğu ve devlet de dolayısıyla bir ra h ip
ler devleti değildir. B ir gün bugünkü anlam da
devlet yeryüzünden kalksa bile, toplum lar, b ü tü n
insanlık böyle b ir topluluğun u y a n la rın a ihtiyaç
d u y m ak tan k u rtu lam a y a ca k tır. Bu topluluğun
varlığını, aristokrasi, plütokrasi veya b ir nevi b ir
oligarşi varlığı saym ak yanlış olur. Ç ünkü: b u n
larda ya soy, y a servet veya bir sınıftan olma özel-
ligi vardır. H albuki İslâmî ideal edinmiş erdem li

ve aktif, hayırda y arışanlar topluluğu, soy sop ve
ya servet aram ayacaktır m ensubunda. Bu öncüler
halkın sadece erdeme, fedakârlığa ve iş görme y e
tisine b a k arak etrafında toplandığı in san ların
kurduğu ta rih î - sosyolojik bir kuruluş olacaktır.
Yoksa bir ulem a sınıfı veya bir ordu topluluğu de
ğil-
İslâm m devlet ideasında, insanları ezme ve
sömürmeyi hedef almış B atı ideasının ve insanlığı
hayvanlık derecesine düşürm e ve m akinayla eşde
ğerli yapm a sistem i olan komünizmin yeri yoktur.
K apitalizm ve komünizm, m ateryalist bir amaç
gütm ekte birleşirler ve her ikisi de ruhî, m ânevî
ve m etafizik bir ideanın izleyicisi olan İslâm m ede
niyetine aynı şekilde düşm andırlar.
Ne doğunun m utlak ve m istik ita a t prensibi,
ne B atının sürekli m uhalefet ve başkaldırı ruhu.
İn san ların her tü rlü politik, ekonomik, sosyal ge
lişm elerine ve kuruluş tertiplem elerine açık bir
erdem düzeni. Bu erdem in temeli, insanların razı
o lu şu n u T a n rı rız a sın a bağlayıştır. Tem elde
K ur’a n ’ın koyduğu varoluş ilkeleri yer alm ıştır.
Sürekli eleştiri ve denetim k u ru m lan olacaktır.
Toplum kendi kendini, denetleyecek, kendi kendi
ni eleştirecektir. F akat bu eleştiri hile özlü, mak-
yavelik ru h lu olmayacak, bu denetleme in saf ve
h akikat ölçülerinden ayrılm ayacaktır.
Şüphesiz bu çizilen tablo, ideal devlet tablosu
dur. Mü’m inlerin toplumu ne kadar yüksek bir
ru h ve k arakterde olursa o kadar bu ideale y akla
şacaklardır. Amaç, bu ideale m üm kün olduğu öl

çüde yaklaşm aktır.
T arihte, gerçekten çok üstü n bir devlet a n la
yış ve örneğini nice kereler gerçekleştirm eyi b a
şarm ıştır m üslüm anlar. Gelecekte de b aşaracak
lardır. İslâm ın diriliş erleri bu uğurda b ü tü n güç
lerini seferber edeceklerdir. O nların ta rih î misyo
nudur bu.
Eflatun devletinden teoride, Roma devletin
den de p ratik te ü stü n devlet idea ve gerçekleşti-
rim lerini ortaya koyan m ü’mirilerin çocukları da
bir gün m utlaka m addede ve m ânada k ap italist ve
kom ünist devlet tiplerini, erdem, adalet, eşitlik,
örülüş ve güçlülük bakım ından aşan bir devleti
om uzlarında yükseltm esini bileceklerdir.
Özülke, doğu ve batı tefrit ve ifratların d an
uzak, ideal devleti, bütün nüanslarıyla kuracak
tarih î birikim e olduğu k ad ar toplum ve in san d u
yarlık ve zekâsına, fizikî güç ve gönül zenginliği
hâzinesine de gerçekte sahip bulunm aktadır.
B ütün mesele, bilinen ta rih î sebeplerle y itiril
miş varoluş şu u ru n u n kazanılm ası yolunda köklü
ve temelli bir girişim in başlam asıdır. Bu girişim
diriliş girişim idir. B aşarıya u la ştırm a sın ı A l
lah ’ta n dileyerek, diriliş erleri, üzerine düşen v a
zifeyi, ölünceye k ad ar en büyük bir dikkat ve so
rum luluk duygusuyla yürüteceklerdir.
X
Diriliş Toplum unda insan dünyaya sırtını çe

virmez. Tam tersine, Dünya, onun eli altında bin-
b ir açıdan optimal verime kavuşan bir ta rla olur.
O, dünyayı dünya olarak ele alm akla da yetinmez.
D ünya da bir misyon sahibidir. Ancak bu misyo
n u n a ve misyonun kıvam ına, T anrının Halifesi in
sanın elinde ham ur gibi yoğrularak kavuşur. Eşya
ve tabiat, insan emeğiyle, tran san d an tal anlam ı
n a kavuşur. Bu yüzdendir ki, öbür dinlerin ra h ip
lik anlayışına yer yoktur islâmda.
îslâm da dünyam n, eşya ve tabiatın bu önemi,
dolayısıyla ekonominin değerini ortaya koym akta
dır. M üslüm an için, iş, ibadettir. M üslüm anlara
hizm et etm ek, dünyayı Allah yolunda im âr etm ek,
ibadettir. Selâm et ve güven içinde ezanların m i
n arelerd en yükselm esi, n am azların kılınm ası,
m üslüm an ordunun düşm an ordulardan daha üs
tü n bir silâh donanımı içinde olm asına bağlıdır.
Çağımızda, H akikat M edeniyeti, ağır sanayi ile

korunabilecektir. İnançsızlığın örgütlenişi demek
olan süper devletlere ve güçlülere k arşı m üslü-
man, zayıf olduğu h e r vakit, m ateryalist ya da
öbür inanç ve görüşlerdeki toplum larca insafsızca
ezilmiş olduğunu bilm ek için yeteri k a d ar ta rih î
tecrübeye sahiptir. H âlâ bunu bilmiyor ve bunun
idrâkine erm em iş bulunuyorsa yazıklar olsun ona.
İnançsız toplum ların m erham eti yoktur. Hem,
m üslüm an toplum , neden inançsız toplum ların
m erham etine m uhtaç olsun? Asıl inançsızlardır
ki, m üslüm am n m erham etine m uhtaçtırlar.
M üslüm an kuvvetli olm ak borcundadır. Hem
kendi inanç ve m edeniyetini korum ak, hem zul
m ün insanlığa el koym asına m âni ölmede için.
M üslüm an, inançsızdan evvel davranıp eşya
ve ta b ia t kuvvetlerine hâkim olmalı, sahip çıkm a
lıdır. A llah’ın halifesi olarak, bu, onun ödevidir.
Bu el koyuş, ekonomi ilm inin çerçevesinde ola
caktır. Allah, eşya ve ta b ia ta hâkim iyetin sırlarını
ve an ah ta rla rın ı, yine eşya ve ta b ia ta göm m üştür.
Ve aklıyla bu sırları, bu k a n u n ları ortaya çıkar
m asını in sandan istem iştir. Bu k a n u n ları ve sırla
rı bulup çık artm ak tan kaçınm ak için hiç bir m aze
re t yoktur. Aklı, A llah’ın bu büyük nim etini kul-
lanm ayış, nefs esaretin in b atak lık ların d an biri
olan tem belliğe düşüşten ileri gelir. Oysa, sürekli
olarak ilerlem e borcunda olan m üslüm am n ayrıl
maz özelliklerinin başında çalışkanlık özelliği yer
alır.
Diriliş eri çalışkandır. Tembellik, nefsin y a ta

ğıdır, onun için. B aştan sona, Diriliş Toplumu, ça
lışkanlık esası üzerine, inceleme ve ilim aşkına bi
n a edilm iştir. Eşya ve tabiatı inceleyerek ve onu
H akikat M edeniyetinin sürekli ilerleyiş laboratu
arının, fabrikasının, çiftliğinin en en tan sif ta rım
cılığının, ağır sanayiin m ateryali yaparak, yarad ı
lış sebebi olan Allah’a tapm a m utluluğuna su rlar
ve kaleler hazırlam ış olur.
Diriliş eri bilir ki, ekonomi, k ü ltü rü n eşyaya
dönük yüzüdür. Nasıl ki, hafif kültürle ağır san a
yi olmaz. O nun için, ruhunu Allah’a teslim etm iş
olan m üslüm an, ibadetin ağır ve kalifiye elem anı
olduğu gibi, onun toplum a ve tarihe dönük yüzü
olan “ağır kü ltü r”ün yolcusu ve eşya ve ta b iata
çevrik yüzü olan sanayiin ve tarım ın sayı ve para
diliyle ifadesi olan ekonominin ağır görevlisi ve iş
çisidir.
İslâm ekonomisinde, kişinin h ü r teşebbüs y e
tisini körelten devletçiliğe yer olamadığı gibi,
tröstlerin doğumuna sebep olan tekelci özel sektör
kapitalizm ine de yer yoktur. Öldürücü rekabet,
yalana dayalı reklamcılık, devleti içten zapteden
kapital saltan atın a olduğu gibi, kişiyi, devletin,
bir partinin, dolayısıyla bir grup insanın kölesi h a
line getiren, aşksız şevksiz bürokrasinin ağında
çürüten, propogandamn uşağı haline getiren, pro-
leterya adına iliştirilerek inşam m akinanın bir vi
dası m esabesine indiren, madde gibi, robot gibi,
kom pitür gibi kullanan, ona daha çok istatistikî
açıdan bakan, onu insanlık onurundan yoksun
eden, insanlığı hayvan sürüsü gibi düzenlemeyi ve

sömürmeyi hedef alan ve planlayan komünizme
de ruhuyla sonsuzca uzaktır islâm m ekonomik d ü
zeni. A llah yolu, İslâm site, ve toplum unun y ararı
çerçevesinde özgür olarak değerlendirilecektir
kişi. Verim, sadece m addî değil, ondan kopmaz bir
şekilde m ânevidir de. F abrika, işyeri, dükkân,
mescidin bir uzantısıdır m üslüm an için. K apita
lizmin patronluk ruhu, onun için T anrıya ortak
koşm anın bir m arjıdır. îslâm ru h u n d a ise, iş sah i
bi de işçisi gibi bir işçidir. K ârı sınırlı olacaktır.
Kazancını isra f edemez, istediği gibi tüketem ez.
Kazancı, m ülkü, serm ayesi, ona A llah’ın bir em a
netidir. O, em anete ihanet etmez. Devletin veya
Toplumun yetkili kurum larının çizdiği genel ve di
nam ik ekonomi tablo ve perspektifinde, y ararlı ye
rini alacaktır. Toplum un bü tü n kişileri gibi, eko
nominin genel ilerleyiş rotasını izleyecek, tem po
suna uyacak, gidişine ayak uyduracaktır. Kendi
çıkarını, Toplum un ve öbür kişilerin çıkarında gö
recektir. Toplumun genel çıkarını baltalayıcı dav
ran ışlard an kaçınacaktır. “H er şey Allah içindir”
fikrinden bir an için ayrılm am aya çalışacaktır.
Böylece, ekonomik yapı, dev bir ağ haline ge
lecektir. Bu ağ da k ü ltü r ağıyla bütünleşecektir.
K ültürsüz ekonomi, ekonomisiz k ü ltü r düşünüle
mez. İnançsız, ahlâksız k ü ltü r ve ekonomi düşü-
nülem ediği gibi.
Çağım ızda (cihad)ın sadece cephede savaşm ak
olmadığım bilecektir diriliş eri... Ekonomi ve kü l
tü r savaşları da cihadın zaru rî bölüm leri ve ke
sim leridir. Peygam berlerin ve velilerin aynı za

m anda çok defa m eslek pirleri olduğunu bilbn ve
bu geleneğin özüne inen diriliş erleri, erenleri ve
pirlerinin de islâm ın yeniden diriliş toplum unu
k u rark en ekonomi ve kültüre hayatlarım adayan
kah ram anlar olacakları açık bir gerçektir.
Faiz, faizin benzeri ve faizin gölgesi bile yok
edilecektir Diriliş Toplumunda. Zekât, m aldan ve
kazançtan âdeta fizik ve kim yasal bir zaruretle
ayrıl a r aık Devlet veya Toplum hazine ve k a sa sın
da toplanacak ve oradan te k ra r kişilere ve kurum -
la ra dönerek toplum da sosyal adaletin ve seyyali-
yetin düzenlenm esini sağlayacaktır. F iatlar, k â r
lar, m alın yapımı, kalitesi tam bir denetim altın d a
olacak ve kesin ve etkili müeyyidelerle bu denetim
güçlendirilecektir. P ara âtıl tutulm ayacak, işsizli
ğe im kân verilmemek için bütün tedbirler alın a
caktır. Kadın ve işdüzeni, kadım n özelliğini ve iç
özgürlüğünü yok etmeyecek biçimde yeniden d ü
zenlenecek, bugün görülen, kadım n özgürlüğü adı
altında, yedek bir erkek tü rü n e dönüştürülerek
yozlaştırm aya gidiş önlenecektir.
B ütün bu n lar geniş ölçüde devletin görevidir.
Ya da değişim halinde devletin yerini alacak olan
kuruluş veya düzenin. Devlet veya yönetim k u ru
m u, emeğe ve sermayeye yol gösterici, iş gösterici,
alan açıcı olacaktır. Toprak işlenecek, su gücü,
m adenler, yeraltı ve yerüstü kaynaklar tabiatı
tah rip etm eksizin kullanılır ve işlenir hale getiri
lecektir. Devlet, toplum kuruluşları, kişiler elele
çalışacaktır bu am aca varm ak için. Kişinin, k u ru
tuşların, devletin ve toplum un bir günü öbür gü

nüne denk olmayacak, dünyanın â h ire tin tarlası
olduğu asla unutulm ayacaktır. Y arın ölünecekmiş
gibi âhirete, hiç ölünmeyecekmiş gibi dünyaya ça
lışılm ası prensip olarak benim senecektir.
Ne rahiplik, ne m ateryalizm . Ne kapitalizm ,
ne komünizm. H er an ibadet ru h u içinde sürekli
ve m etodlu bilim ve tecrübeyle donanm ış, k a h ra
m ancasına İslâm düzenini ruhî, sosyal, k ü ltü rel ve
ekonomik p landa gerçekleştirm e şuuru! İşte, ça
ğın fatihleri olarak bir sosyal dayanışm a düzeni
oluşturulacaktır. Sosyal adalet, kardeşlik müesse-
seleri k u rulacaktır. Tekke fedakârlığı, ta rik a t hiz
meti ve fütüvvet ru h u , yepyeni bir biçimde k ü ltü r
ve ekonomi alam nda doğurulm aya çalışılacaktır.
Dirilişin hayır yolunda yarışan öncüler toplulu-
ğunca. Ve bu topluluğun arkasından çıkacak diri
liş erenleri, pirleri ve erlerince.
İşte benim âm entüm üm k ü ltü r, ekonomi ve
sosyal plandaki ilkeleri.
XI
Toplum yaşayışında saygı ve sevgi egemen k ı

lınacaktır. Görgü kuralları saygı ve sevginin göl
gesinde biçimlenecektir. Sevgi ve saygı bağları, bir
lâubaliliğe dönüşmeyecek, insanların özel dünya
ların a karışm a, onların iç hallerini gözlemeye
m eydan vermeyecek sınırlarla bağlı olacaktır.
K ur’an-ı Kerim’in “Tecessüs etmeyiniz! (Kimsenin
özel dünyasım gözlemeyiniz)” buyruğu bu konuda
a n a ilke olacaktır. Ancak, bu ilke, Batım n ve b a tı
lının taşkalpliliğinin sonucu olan ilgisizlik a n la
m ına da alınm ayacaktır. İlgi, sosyal yardım laşm a
ve örgütlenme, “dostluk” çerçevesinde, “kardeşlik”
özünde çiçeklenecektir. “Komşuluk” da insana bir
takım belirli görevler yükleyecektir. Yine bu göz-
lemleyemeyiş, protokol esaretini veya züppeliğini
doğurm am alıdır. Sosyal yardım laşm ada, bir ta
kım parazitlerin m üslüm anların m erham etini is
tism arına meydan vermemelidir. M üslüman mer-
ham etli olm alıdır, am a bu m erham et, istism ar

edilememelidir. M erham et kıyıda köşede kalırsa,
elbet, istism ar olunabilir. Ama, ortalığı kaplar, si
teye ve m eydanlara hâkim olursa, istism ar edile
bilme sınırını aşm ış dem ektir. M erham etin kuvve
ti, istism arın gücünü ezmiş olacaktır bu durum da.
Öte y andan, m erham et söm ürülebilir diye de, yaş
lı, sakat, dul, yetim gibi gerçekten yardım a m uh
taç kişilerin sahipsiz, kimsesiz, acı h a y at ş a rtla
rıyla boğuşm alarına te rk edilm elerine, yol ve kapı
açık bırakılm am alıdır.
B ütün mesele, bir “denge”de. Kişi ve aile, özel
hayatını yaşarken, başkalarınca, ra h a tsız edilm e
meli, ancak gerektiğinde sağlıklı bir h a y at sü re
bilmek için yardım ve destek bulabilm eli. Bu y a r
dım ve destek de tek taraflı olmayıp karşılıklı ola
caktır. H erkes sevgi ve saygı görmeli ve gösterm e
li, bu da, toplum un objektif düzeni içinde olm alı
dır. Kişi, aile, toplum arasında, ilgi ve gözlemle-
meyiş a rasın d a estetikle gerçek, görgü kurallarıy
la sam im ilik arasında, bir denge bulunm alıdır. Bu
denge,İslâm ru h u n u n yansım ası dem ektir d avra
nışlara. O, özünü, T anrı rızasına dayalı,İslâm a h
lâkından alacaktır. Öğünme veya öğülme, göste
riş, kınam a veya kınanm a gibi duygu aşırılık ları
na m üm kün olduğu ölçüde h ay at hakkı ta n ın m a
yacaktır Diriliş Toplum unda.
Bu toplum yaşayışı, şüphesiz, bir “hukuk d ü
zeni” içinde ak acaktır. İslâm hukuku, b ü tü n bu
saygı ve sevgi düzenine, gözlemleyiş yasağı ve y a r
dım laşm a buyruğu düzenine rağm en, toplum dü
zenini sarsa n ve bozanlara uygulanacak önleme

ve giderm e kurallarım bir b ü tü n ve bir sistem ola
ra k ortaya koym uştur. Ceza, daha çok toplum u ve
kişileri korum a amacı taşım aktadır; bu da, en r a
dikal anlam ıyla cezamn suç cinsinden oluşuyla
sağlanabilir. Cezada prensip, “K ısasta hayat v a r
d ır” k u tsal ilkesi ve “suçsuz bir kişiyi öldüren b ü
tü n in sanları öldürm üş, dirilten bütün insanları
diriltm iş gibidir” ölçüsüdür. K urallar kesin ve k es
kindir. Çünkü: toplum böylece ayakta durabilir,
kokuşup çürüm ekten kurtulur.
Ancak, kısasın yanı sıra, karşılıklı veya k a rşı
lıksız, ödünlü veya ödünsüz, bağışlam a ilkesi de
y er alm aktadır (af ve fidye). Kısas, af ve fidye u y
gulam aları, “öğüt veya uzlaşım ö rg ü tle rin in de
katılacağı büyük bir icra orkestrasyonuna sahip
olacaktır.
Bu an a ilkeler çerçevesinde, toplum un k a rm a
şıklığına göre, k u ra lla r da karm aşıklanacaktır. İç
tih ad ın kapam şı ve benzeri tarih î tartışm alar, il
kelerin tespiti yönündendir. Hz. Peygamber, s a h a
be, bilginler ve önderler bu ilkeleri tespit etm işler
dir. B unların en geniş anlam da anlaşılış ve öğre-
nilişi, İslâm ’ın Diriliş Program ına dahildir. Yeni
ilke tem eli aram a gereği yoktur. Ancak, bu, ilke
nin, en karm aşık toplum düzenine uygulanışında
ki arayıcılığa m âni değildir, tersine onu buyurucu
dur.
Bu düzen fikri, bizi, m üslüm anın, çağdaş diri
liş erinin bilim ve arayıcılık aşkına sahip olması
gerektiği düşüncesine götürecektir. Düşünmeyi
buyuran K ur’â n ’dır. T arihten tabiata, soyuttan so

m uta gözlemleyiş, inceleme, araştırm a, düşünm e,
öğrenme T anrı buyruğudur. Her kişi, gücünün
yettiğince bilim yolunda ilerlem ek borcundadır.
“Hiç, bilenle bilm eyen bir olur mu?”, “H akikat,
m ü’m inin kaybolm uş m alıdır. N erede b u lu rsa
alır.”, “İlim, Ç in’de de olsa, elde etm eğe çalışınız.”,
“İlim, kadın, erkek, h er m üslüm ana farzdır.” gibi
ana ölçüler bu yapıya yöneltm ektedir İslâm Top-
lum unu. M ânevi bilim ler, m atem atik, pozitif b i
limler, m üslüm anın bilim dünyasının tem eltaşla-
rıdır. İnancın kalesidir bilim ve düşünce dünyası.
İslâm bilinci, bilimle kökleşir. Geçmişi ve şimdiki
zam anı incelemek, öğrenm ek ve bilm ek, ibadet
olarak benim senecektir, Diriliş N esli ve Toplu
munca.
İslâm ru h u gerçekleşişinin hâlelerinden biri
de, estetik düzendir. İslâm m edeniyeti, in san a bir
cebir ve geom etri mizacı aşıladığı gibi, ah lâkınd an
inancına, davranışından ru h özündeki sırra k ad ar
bir âhenk ve güzellik ideası da yerleştirecektir.
D ar ekollerin, yapm a ve kısa öm ürlü çıkışların e s
tetik ve san atı değildir bu ideanın dünyası. B ütün
m izaçları, ru h uzanış ve dalışlarını verim lendiren
temelli bir san a t ve edebiyat perspektifidir bu. R u
hun derinliğine h itap eden soyutun en som ut h a l
de verilişi, ağırlık noktasını teşkil edecektir bu ye
ni san a t akım ları doğuran hoşgörüde. Yan ekoller
de olacaktır elbet. Ancak hepsi de, yEtkin veya
ırak, derinliklerinde veya yüceliklerinde bu “yüce
lik ideası”nı am aç edinm elidirler. S a n a t bir veri,
bir T anrı bağışıdır. Sosyolojik, ta rih î realite içinde

gelişen şahsî yetiler, islâm m yücelik ideası içinde
yeniden yeşertilecektir Diriliş Neslince. S an at da,
h a y at gibi, Allah için olduğunun soyut ve som ut
an ıtların ı bu neslin sanatçıları dikeceklerdir Tan-
rı’n m izniyle.
XII
M üslüm anlar, coğrafyalarını, tarihlerini b ir

leştirm e, bu yolla da tek bir kü ltü re erm e zorun
dadırlar. İslâm uygarlığının yeniden dirilişine
katkıda bulunm a, gücü ölçüsünde, h er müslüm a-
nın borcudur. M üslüm anların B ir lik İd e a li her
gencin gönlüne silinmez bir biçimde yerleşecektir.
M üslüm anların p o litik b irliğ e doğru koşm aları,
hayat m em at meselesidir. Diriliş erinin çağdaş ü l
kü sü d ü r bu. D urm adan birleşm e, durm adan y a k
laşm a, d urm adan kaynaşm a. Bir birlik için coğra
fi durum çok m üsaittir. İslâm ülkeleri birbirine bi
tişik, birbirine yapışık durum dadır. A frika’nın bir
ucundan Filipin adalarına k a d ar kesiksiz bir şe
kilde u zam ak tad ır Özülke. A radaki sınırlar, bölü
nüşler politiktir. Merkezi, çekirdeği, O rtadoğu de
dikleri bölge olmak üzere, Tek Ülke ideali, diriliş
erlerinin toprak, y u rt ülkülerinin ifadesi olm akta
dır. İslâm term inolojisinde (Dâr-ül İslâm) olan bu
ifadeyi, biz Ö z ü lk e kelimesiyle belirliyoruz.

T a r ih b ir liğ i ise, geçmişte büyük İslâm dev
letlerinin kurulm uş bulunm ası sebebiyle m evcut
tu r. Ancak, yüz yıldır ki, bu birlik boyuna p arça
lanm ıştır. K ü ltü r b irliğ i sağlanırsa ta rih birliği
de yeniden kendiliğinden kurulm uş olacaktır. O
halde diriliş eri ülküsünün, yani Diriliş İdealinin
ikinci unsuru, k ü l t ü r b irliğ i’dir.
Özülke ve k ü ltü r birliği idealleri, M ille t İde-
a li’nin doğmasını sağlayacaktır ki, Diriliş İde
ali’nin tem eli de bu M ille t İd e a li’dir.
M illet, İs lâ m M ille ti doğunca, artık H akikat
M edeniyeti demek olan İslâ m M e d e n iy e tin in
D iriliş i gerçekleşmiş olacaktır.
XIII
İs lâ m ’ın D iriliş H a re k e ti, düşüş noktasın

dan başlam ıştır. İlk hareket, d üşüşü durdurm a
veya hem en te k ra r ayağa kalkm a am acını güder.
Ama bu, başarıya ulaşam am ıştır. Ç ünkü düşüş,
derin kökenliydi. O nun için, doğruluş da, çok de
rin kökenli bir h arek et istiyordu.
D üşüş m ukadder olduktan sonra, ilkin, batı
etkili a k a d e m ik h a r e k e tle r e ta n ık oluyoruz.
Bu ilk hareket, elle tu tu la n b ir sonuç verm e
yince, İslâm dünyasının en ıstırap lı bölgesinden
yeni b ir ses yükselir. İslâm yeniden ru h lard a
uyandırılacaktır. Bu, İslâm m in a n ç d ir iliş i h a re
ketidir. M etafizik diriliş m ektebi de diyebiliriz bu
harekete.
D aha sonra, çağdaş m üslüm an psikolojisinin
doğurülm ası k a rak terim taşıyan b ir h arek et doğ
m uştur. P s ik o lo jik d iriliş o k u lu yani.
O ndan sonra da, İslâm ülkelerinde d ü ş ü n c e

d e d iriliş h a r e k e tle r i baş gösteriyor.
Bu genel diriliş akışı içinde, özel anlam da D i
r iliş A k ım ı boy veriyor. D iriliş A kım ı, bir yüzüy
le ru h u n dirilişi akımı (bu yanıyla metafizik ve
psikolojik hareketlerle bütünleşiyor), bir yüzüyle
de tarihî-sosyolojik diriliş akımı (bu yanıyla da d ü
şüncede diriliş akım larıyla diyalog kuruluyor) olu
yor. Yani bütünüyle yeni İslâm ruhî ve tarihî-sos-
yolojjk perspektifini doğurmayı amaçlamış b ulu
nuyor.
K ültür ve m edeniyetin dirilişi m ektebidir bu.
İslâm k ü ltü r ve medeniyetinin yeniden doğuşu yö
nünde çok cepheli bir atılımdır.
D iriliş A kım ı, henüz oluşum halindedir. “Di
riliş insanı”nı oluşturm a çabası içinde. Bir nesil,
Diriliş Nesli’ni çağın kıyameti içinde yoğurma,
onun alınyazısıdır. Diriliş Nesli, “diriliş insanı”nm
kitle ifadesi olacaktır. Diriliş Toplumu’nu gerçek
leştirecek diriliş erleri, diriliş erenleri ve diriliş
pirleri bu Neslin doğuşu yolundan gelecekler. A r
keolojik veya etnoğrafik malzeme haline gelmiş
m üslüm an halkların içinde dipdiri diriliş toplu-
m unu doğuracak canlılık yolundan.
Bu yol, bütün derinliği, genişliği, yüksekliği ve
yüceliğiyle Dünyayı ortasından bir kuşak gibi sa r
dığı gün, Allah’ın halifesi insana büyük bağışı, Di
riliş Mucizesi gerçekleşmiş olacaktır H akikat Me
deniyetinin.
SONUÇ
Yeni bir nesil gelm ektedir İslâm ülkelerinde.

Bu, Diriliş Neslidir. Düşüş günüm üzden bugüne
kadar kana ve tere b atarak yapılan çalışm alar bu
nun içindir. Bu nesil, ilkin, inanç ve davranışının
genel çerçevesini çizecektir. Bu sözler, bunun bir
denemesidir. Ezberlenm ek için değil, üzerinde dü
şünülm ek ve ru h a mal edilmek için. E n teorik te
melden en pratiğe, en soyuttan en som uta, en m e
tafizik plandan en reel plana k ad ar bütün hayat
vakıasını, m üslüm anın yani diriliş erinin k ucakla
m ası için çizilen bir şema, çağın dokusuna işlen
mek istenen bir eskizdir. İslâm k ü ltü r ve m edeni
yeti, K ur’ân ve Peygam ber’den gelen İslâm ru h u n
dan fışkırm ış bir terkiptir. Âb-ı h ay at terkibidir .
K aranlıklar içinde arayıp bulacaksın Onu sen, di
riliş eri. H ızır’ın olacaksın kendi kendinin. Kendi
Hızır'ının eline tu tu ştu ru la n bir m eşale yapacak
sın onu. Bir m um sa, ondan güneşini çıkaracaksın.
M edeniyet rönesansım (yeniden doğuşunu) yap a

caksın ondan.
Kelimeci, lâfızcı olmayacaksın. Kelime ve lâf
zın hakkım da vererek özcü ve ruhçu olacaksın.
S tatik inançlı ve eylemli olmayacaksın. D ina
m ik olacaksın. N am azın da meşale olacak, orucun
da. Zekâtın, haccm da dinam ik olacak. İslâm ente-
lijansiyasını kuracaksın. İslâm sana, et, kemik,
deri gibi, h a tta , ciğer, ilik, kalb, beyin olacak, h a t
ta zekâ, zihin ve ruh olacaktır.
İslâm dan çıkarılmış nurdan bir heykel gibi
dolaşacaksın arzda. Şimşek ve yıldırım larınla ko
ruyacaksın nurunu.
Yeniden doğacaksın. Kıyametini yaşayıp yeni
den dirileceksin. Azrail’i, İsrafil’i ve Cebrail’i âde
ta göreceksin. Yardım edecek onlar sana. Domuza
k arşı aslan, yılana karşı kartal, baykuşa karşı
h ü th ü t, kargaya karşı bülbül, eşeğe karşı a t ola
caksın. Dünyaya, eşyaya yeniden anlam ım getire
ceksin. O zam an Allah da sana, senin kendi öz a n
lam ını bağışlayacaktır. Hiç kuşkun olmasın.
SON
www.dirllisyayinlari.gen.tr

Diriliş Neslinin Amentüsü PDF

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Diriliş Neslinin Amentüsü PDF

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

SEZAİKARAKOÇ

Çatalçeşme Sk. Üretmen Han I M olla Gürani Cd. No: 57/1

Tel: (0212) 519 04 57 Posta Çeki: 348155

Birinci Baskı : 1976 Onbeşinci Baskı :2012

Bu kitap, ilk sekiz bölümü 1975’de aylık Diriliş Dergi-

©Diriliş Yayınları. BU KİTAP DAHİL BÜTÜN ESERLERİMİZİN

Baskı - Cilt: Mutlu Basım Yayın

K endim in b ir diriliş eri olduğum a inanıyorum .

E ste tik ona ilişkin oldukça estetiktir. Şiir, ru h

T arih her konuda süreklidir. Bu dünya h ay a­

yerle b ir etm esi, insam n insan veya eşya önünde

Evet, hayatı, bu savaşın, karşısındaki savaşla­

ğil, görüntülerinden biridir. Temel faktör, inanç­

B unlara k arşın , inançlıyım , b a rış ve düzen

İşte ben bir inanm ış kişi olarak bu korkuyu,

Yüreğim M illetim in halinden kanlıdır. Böyle-

H ürlüğüm asla bozulmaksızın, iç içe daireler

ra, İslâm ruhuyla dolu ru h u m u n çekicinin altın d a

la n k arard ık ları yerde kalaylar, koptu k lan yerde

R uh, topyekûn bu varlık derece ve bölgeleri­

H ak ikate susam ıştır sürekli olarak ruhum .

Sadece m ücerret hak ik ati a raştırm ak la y e tin ­

Benim âm entüm , bir nesil âm entüsüdür. Tek

m ından sürekli bir özeleştiridir diriliş neslinin

k a h r a m a n lığ ı diyorum buna. Zam anı kılıç gibi

M addeden, ta b ia tta n getirilip ru h a ekilm ek is­

m ış in san gönlünün zirve noktasına dikili d u ran

H edeflerim in en önem lilerinden biri de, kendi

kendi m üslüm anlığıyla bağdaştırm ayıp özgürlü­

düşm anlarının saldırıları her birim izin iç benliği­

tirm eyi in an çtan ayırm am ak dem ektir diriliş eri

izleyerek çağ içinde m addî ve m ânevi bütün cep­

Diriliş eriyim ben. Bu sebeple de ne tekliğim,

şık bir şahsiyet. Batı, sosyal a lan a kapı açarken,

ğe uygulam akla, ne de batı insanı gibi gittikçe y ü ­

sini, hem başkasını, sürekli olarak, m u tlak ’ın, in ­

H ıristiyan için olduğu gibi değil, benim için

rekli olarak böylesine bir fizikötesi dünyada y a şa ­

la n n d a n ayıracaktır beni. İnançsızdan ve abes

Bir site kurm alıyım . İslâm sitesini yeniden

su rla rın çevrelediği bir site değil, islâm m koruyu­

som utlaştıran ülkü, ailenin açık seçik- izlediği ü l­

bir ekonomik güç bulunabilm elidir. Komünizm bu

yuvaları olan p a rtiz an oluşum a yer verilm eyecek­

Çocuklar için, yetişm e yaşm a kadar, sadece

Benim devletim , (medine’t-ül fâzıla) diye a d ­

ler olarak yapıya k atılırlar. Y apının işleyişinde bu

çaktır. Yoksa, günüm üzdeki gibi, halk k itlelerin in

ligi vardır. H albuki İslâmî ideal edinmiş erdem li

şacaklardır. Amaç, bu ideale m üm kün olduğu öl­

Diriliş Toplum unda insan dünyaya sırtını çe­

Çağımızda, H akikat M edeniyeti, ağır sanayi ile

Diriliş eri çalışkandır. Tembellik, nefsin y a ta ­

eden, insanlığı hayvan sürüsü gibi düzenlemeyi ve

sim leridir. Peygam berlerin ve velilerin aynı za­

tuşların, devletin ve toplum un bir günü öbür gü­

Toplum yaşayışında saygı ve sevgi egemen k ı­

ham etli olm alıdır, am a bu m erham et, istism ar

zenini sarsa n ve bozanlara uygulanacak önleme

buyuran K ur’â n ’dır. T arihten tabiata, soyuttan so­

bir T anrı bağışıdır. Sosyolojik, ta rih î realite içinde

M üslüm anlar, coğrafyalarını, tarihlerini b ir­

ifadeyi, biz Ö z ü lk e kelimesiyle belirliyoruz.

T arih her konuda süreklidir. Bu dünya h ay a

Evet, hayatı, bu savaşın, karşısındaki savaşla

ğil, görüntülerinden biridir. Temel faktör, inanç

R uh, topyekûn bu varlık derece ve bölgeleri

Sadece m ücerret hak ik ati a raştırm ak la y e tin

M addeden, ta b ia tta n getirilip ru h a ekilm ek is

kendi m üslüm anlığıyla bağdaştırm ayıp özgürlü

düşm anlarının saldırıları her birim izin iç benliği

izleyerek çağ içinde m addî ve m ânevi bütün cep

ğe uygulam akla, ne de batı insanı gibi gittikçe y ü

sini, hem başkasını, sürekli olarak, m u tlak ’ın, in

rekli olarak böylesine bir fizikötesi dünyada y a şa

su rla rın çevrelediği bir site değil, islâm m koruyu

som utlaştıran ülkü, ailenin açık seçik- izlediği ü l

yuvaları olan p a rtiz an oluşum a yer verilm eyecek

Benim devletim , (medine’t-ül fâzıla) diye a d

şacaklardır. Amaç, bu ideale m üm kün olduğu öl

Diriliş Toplum unda insan dünyaya sırtını çe

Diriliş eri çalışkandır. Tembellik, nefsin y a ta

sim leridir. Peygam berlerin ve velilerin aynı za

tuşların, devletin ve toplum un bir günü öbür gü

Toplum yaşayışında saygı ve sevgi egemen k ı

buyuran K ur’â n ’dır. T arihten tabiata, soyuttan so

M üslüm anlar, coğrafyalarını, tarihlerini b ir

İs lâ m ’ın D iriliş H a re k e ti, düşüş noktasın

O ndan sonra da, İslâm ülkelerinde d ü ş ü n c e

M edeniyet rönesansım (yeniden doğuşunu) yap a