Bangkang Papel

Genoveva Edroza-Matute

T
A Tauhan Nanay, Bata, Tatay, Miling
G
P Pinangyarihan Isang maliit na barong-barong
U
A
N

Panimulang Pangyayari
Ang mga bata ay nagkakatuwaan na maglaro ng kani-kanilang mga
bangkang papel pagkatapos ng magkakasunod na ulan.

B Reaksyon:
Sa pagkarinig nya ng mga dagundong inakala nya na Bagong Taon na
A kaya siya ay bumangon sa kanyang pagkakahiga
N Suliranin:
Hindi pa umuuwi ang kanyang ama. Kaya siya ay nag-aaalala.
G
H Pagtatangka:
A Tinanong niya sa kanyang ina kung bakit hindi pa umuuwi ang
kanyang ama. At tinangka nya na ito ay antayin.
Y
Bunga:
Bago siya tuluyang nakalimot, ang kahuli-hulihang larawan sa
kanyang balintataw ay ito. Tatlong malalaking bangkang yari sa papel na
inaanod ng baha sa kanilang tapat.
Damdamin:
Sa kanyang paggicing ay nakita nya ang kanyang ina at kapatid na wala
na sa kanyang tabi. Padami ng padami ang tao sa kanilang bahay Sa
isang sulok, doon nakita ng batang lalaki ang kanyang ina na nakalikmo
sa sahig. Sa kanyang kandungan ay nakasubsob si Miling.
 Resolusyon
Matagal bago naunawaan ng bata kung ano ang nagyari. Sa
labinlimang nangapatay kagabi ay kabilang ang kanyang ama...sa labas
ng bayan...sa sagupaan ng mga kawal at taong-bayan. At walang
nakakaalam kung ano ang dahilan ng pagkamatay ng mga ito.

Reaksyon
Ang maikling kwento na ito ay
makapagdamdamin dahil sa musmos na bata
na ito ay nawalan na sya ng ama. Isang batang
lalaking gumawa ng tatlong malalaking
bangkang papel na hindi niya napalutang
kailanman. Ang mga bangkang papel na ito
ang nagsilbing mga pangarap nya. Simula ng
pangyayaring iyon ay alam nya na hindi na ito
muli matutupad, ang mga bangakang papel na
ito ay hindi na mulo lulutang.

Pagtataya

Ang maikling kwento na ito ay

pangkapaligiran dahil nakapokus ang kwneto
sa damdamin ng mga karakter. Ang atmospera
na napapaloob sa kwento ang binibigyang diin.
Nakatuon ang kwento sa paglalhad o
paglalarawan ng mga damdamin ng mga
tauhan sa kwento.
T
A Tauhan Mama, Jhona, Gian, Janeth, matanda
G
P Pinangyarihan Beach, kanilang bahay
U
A
N
Panimulang Pangyayari
Isang napakagandang umaga ang gumising sa kanya. Iyon ang araw
na kanilang outing magbabarkada at napagpasyahan nilang pumunta sa
beach. Pinayagan siya ng kanyang ina na sumama dito.

B Reaksyon:
Tuwang-tuwa sya ng siya’y pinayagan ng kanyang ina. At dali-dali
A syang naghanda papunta sa kanyang destinasyon.
N Suliranin:
Pag-uwi nya galing ng beach. Wala siyang naabutan sa kanilang
G bahay, wala doon ang kanyang ama, ina at kapatid
H Pagtatangka:
A Hinihilamusan siya ni Ina ng malahiningang tsaa, ngunit wala itong
naibigay na ginhawa. Hindi rin kumikino si Ina: nasa mga mata niya ang
Y hindi maipahayag na pagtutol.
Bunga:
Nakaratay nang may ilang araw si Ama. Halos hindi siya
hinihiwalayan ni Ina: si ilalim ng kanyang mga mata ay may mababakas
na namang maiitim na guhit.
 Damdamin:
Nadama ko ang kamay ni Ina sa aking kanang balikat: noon ko
lamang namalayan na may pumasok sa aklatan. Nakita niya ang
larawang nasa kahitang pelus na rosas. Natunghan niya ang mga liham
na nagkalat sa hapag ni Ama. Si Ina ay patuloy sa kanyang hindi pagkibo
sa akin, patuloy sa kanyang hindi pag-idlip, patuloy sa kanyang pahluha
kung walang makakita sa kanya.
Resolusyon
Kinatatakutan ko na ang malimit na pagkawala ng diwa ni Ama.
Bago sya makatulog ng mahimbing ay naisulat ko pang ang kanyang
mga huling kataga sa kanyang aklat-talaan.

PAGLALAKBAY
Glyza Resabal

Reaksyon
Maganda ang takbo ng kwento. Ang
pagtatapos nito ay kagulat-gulat at hindi
aakalain ng mambabasa. Ang pagtaas ng
aksyon at kasukdulan ng kwento ay
kapanapanabik. Maayos ang pagbaba ng
aksyon ng kwento at hindi inaasahan ang
wakas nito.
May maayos rin itong istruktura na
mahalaga para sa isang maikling kuwento.

Pagtataya

Ito ay isang maikling kwentong

pangkapaligiran dahil nakatuon ito sa
atmospera ng kuwento. Ipinadarama sa mga
mambabasa ang damdamin ng isang tao sa
harap ng isang pangyayari at kalagayan.
Inilalarawan dito ang damdamin ng mga
karakter sa isang particular na sitwasyon.
Nakikita rin na hindi lamang sumasakop sa
mga bagay na nadarama kundi sa damdaming
namamayani sa katha.

Ang Ama

T
A Tauhan Ama, ina, mga anak. Mui-mui
G
P
U Pinangyarihan Bahay
A
N

Panimulang Pangyayari
Magkahalo lagi ang takot at pananabik ng mga bata kapag hinihintay
nila ang kanilang ama sa tuwing siya’y umuuwi ng bahay.
B Reaksyon:
Pananabik dahil baka may dalang malaking supot ng pansit na iginisa
A sa itlog at gulay. Takot dahil sa alaalang isang suntok na nagpapamaga
at nagpapatulo ng dugo sa labi.
N Suliranin:
Sa tuwing umuuwi ang kanilang ama na lasing. Laging
G pinagbubuntungan ng galit ng kanilang ama ay si Mui-mui dahil bukod sa
H ito ay sakitin, ito rinay palahalinghing na madalas kainisan ng kanilang
ama.
A Pagtatangka:
Y Noong gabing umuwi ang ama na masamang-masama ang timpla.
Tumama ang kamao ng ama sa nakangusong mukha ni Mui-Mui na
tumalsik sa kabila ng kwarti kung saan ito nanatiling walang kagalaw-
galaw.
Bunga:
Pagkaraan ng 2 araw ay namatay si Mui Mui at tanging ang ina lang
nito ang umiyak habang ang bangkay ay inihahandang ilibing sa
sementeryo ng nayon at ang ama ay nagmumukmok na nakaupo sa
buong araw.
Damdamin:
Nakarating ito sa pinagtatrabahuan ng ama at siya’y kinuha ulit na
magtrabaho. Nagisisi ang ama at bumili ng isang supot ng pancit upang
ibigay sa puntod ni Mui-Mui.
Resolusyon
Pinagsaluhan nila ang dala ng kanilang ama na tulad ng isang piging
na alam nilang di nila mararanasang muli.

Reaksyon
Sa akdang “ama” makikita natin ang
kalupitan ng isang ama sa kanyang mga anak.
Ang pagmamalupit ng ama sa kanyang mga
anak. Hindi dapat ibuntong sa mga musmos na
batang ito ang galit ng ama sa nangyari sa
kanya katulad na lamang ng pagkaalis nya sa
kanyang trabaho.
Makikita rin dito ang pagsisisi ng ama.
Ngunit hindi maipapangako sa kwento na hindi
na muling uulitin ng ama ang kanyang nagawa.
Pagtataya
Ang maikling kwento na ito ay
makabanghay dahil nakatuon ito sa atmospera
ng kwento. Binibigyang pansin dito hindi
lamang ang damdamin ng karakter ngunit
maging ang damdaming namamayani sa loob
ng kwento. ipinadarama dito sa mga
mambabasa ang damdamin ng isang tao sa
harap ng isang pangyayari at kalagayan.

T
A Tauhan Ama, Ina, Anak
G
P
U Pinangyarihan Bahay
A
N

Panimulang Pangyayari
Ilang gabi nang kapiling niya ang ina sa higaan. Ilang araw ng hhindi
 nya hindi nadadalaw ang aklatan: ilang araw na nyang hindi nasasalamin
ang isang larawang mahal sa kanya.
B Reaksyon:
Ang kanyang ina ay hindi palakibo siya ay babaing abilang at sukat
A ang pangungusap. Minsan man ay hindi ko narinig na may
N pinagkagalitan sila ni Ama bagama’t hindi ko mapaniwalaang may
magkabiyak ng pusong hindi nagkakahinampuhan.
G Suliranin:
H Lasing na lasing ang kayang Ama umuwi ng kanilang bahay.
Karaniwan nang umuuwing lasing ang kanyang Ama ngunit, kakaiba ang
A kalasingan niya ngayong gabi.
Y Pagtatangka:

Bunga:
Pagkaraan ng 2 araw ay namatay si Mui Mui at tanging ang ina lang
nito ang umiyak habang ang bangkay ay inihahandang ilibing sa
sementeryo ng nayon at ang ama ay nagmumukmok na nakaupo sa
buong araw.
Damdamin:
Nakarating ito sa pinagtatrabahuan ng ama at siya’y kinuha ulit na
magtrabaho. Nagisisi ang ama at bumili ng isang supot ng pancit upang
ibigay sa puntod ni Mui-Mui.
Resolusyon
Pinagsaluhan nila ang dala ng kanilang ama na tulad ng isang piging
na alam nilang di nila mararanasang muli.

Uhaw ang Tigang na Lupa

Liwayway Arceo

Reaksyon
Ang maikling kwento na ito ay puno ng
damdamin at paglalarawan. Ito rin ay nagtataglay
ng mga pahiwatig at hindi direktang tinutukoy
ang mga bagay. Inilahad ang “Uhaw ang Tigang
na Lupa” sa punto de bista ng isang anak na
dalagita, at sa kaniyang mala-muslak na mata’y
masisilayan ang matimpi, kung hindi man sikil na
ugnayan, ng magkabiyak na ang lalaki’y
manunulat at ang babae’y tapat na maybahay.
Magkakalamat ang kanilang pagsasama, nang di-
sinasadyang matuklasan ng babae na may ibang
sinisinta ang kaniyang bana. Ngunit lilihis sa
kakaibang wakas ang kuwento nang magkasakit,
magdeliryo, at pagdaka’y mag-agaw-buhay ang
lalaki. At bago ito malagutan ng hininga’y hiniling
nito ang pagsang-ayon ng kaniyang kalaguyo sa
bagong pagsasama. Sumagot ang kabiyak at
nagkunwang kalaguyo—at pinagbigyan kahit
napakasakit pakinggan ang gayong pagtataksil ng
kaniyang bana.

Pagtataya
Ang maikling kwento na ito ay
pangkapaligiran dahil nakapokus ang kwneto
sa damdamin ng mga karakter. Ang atmospera
na napapaloob sa kwento ang binibigyang diin.
Nakatuon ang kwento sa paglalhad o
paglalarawan ng mga damdamin ng mga
tauhan sa kwento.

Ikatlong markahan
 Lingguhang
Suring Basa Blg
3
(Uhaw ang Tigang na Lupa)
Nobyembre 13 2009

Ipinasa ni:
Lhearnie M Manongdo

Ipinasa kay:
Gng. Teresa Castillo