Professional Documents
Culture Documents
Historyczne Bitwy 166 - Boyne 1690, Jarosław Wojtczak PDF
Historyczne Bitwy 166 - Boyne 1690, Jarosław Wojtczak PDF
JAROSŁAW WOJTCZAK
BOYNE 1690
V BELLONA
Warszawa
Bellona SA prowadzi sprzedaż wysyłkową swoich książek
za zaliczeniem pocztowym z rabatem do 20 procent od ceny
detalicznej.
Nasz adres:
Bellona SA
ul. Grzybowska 77
00-844 Warszawa
Dział Wysyłki tel.: 022 457 03 06, 022 652 27 01
fax 022 620 42 71
Internet: www.bellona.pl
e-mail: biuro@bellona.pl
www.ksiegarnia.bellona.pl
ISBN 978-83-11-11155-4
OD AUTORA
REPUBLIKA ANGIELSKA
I PROTEKTORAT OLIVERA CROMWELLA (1649-1660)
dział i ponad 25 000 ludzi; Holendrzy mieli mniej okrętów, ale były one
lepiej uzbrojone i miały liczniejsze załogi.
17 W sierpniu 1664 r. 4 angielskie okręty z 300 ludźmi pod komendą
jego syna pomiędzy 1702 i 1704 r. pt.: Prawdziwy opis historyczny rebelii
i wojen domowych w Anglii (The True Historical Narrative of the
Rebellion and Civil Wars in England).
19 Frakcja rojalistów opowiadająca się za zachowaniem władzy króla
szości sfabrykowana przez Karola lub jego otoczenie w celu pozbycia się
największych politycznych oponentów króla.
wrócenie Jakubowi w maju 1684 r. godności lorda wiel
kiego admirała floty.
Opozycja została ostatecznie rozbita. Monmouth siedział
cicho za granicą. Szala zwycięstwa przechyliła się zdecy
dowanie na stronę króla. Neutralna pozycja Anglii w poli
tyce zagranicznej pozwoliła Karolowi spokojnie uporząd
kować sprawy wewnętrzne^ według własnego uznania.
Histeria wywołana przez rzekomy spisek papistowski dawno
wygasła. Danby i inni katoliccy lordowie wyszli z Tower
za kaucją. Nieudolna komisja admiralicji, która doprowa
dziła flotę do ruiny, została rozwiązana23. Sprawy marynarki
wojennej król powierzył osobiście księciu Jakubowi, który
wraz z przywróconym do łask Pepysem (zwolnionym ze
stanowiska i wtrąconym do lochu w 1679 r.) miał zrefor
mować flotę znajdującą się w opłakanym stanie.
Wszędzie otworzono bramy więzień i masowo zwalniano
katolików uwięzionych w czasie oszczerczej kampanii
Tytusa Oatesa i jego pomocników. Z kolei sam Oates
został pozbawiony stanowisk i przywilejów dworskich
i skazany na zapłacenie ogromnej sumy 100 tys. funtów
odszkodowania za nazwanie zdrajcą księcia Jakuba. Nie
mogąc jej zapłacić, wylądował w więzieniu, oczekując na
dużo gorszą karę, która go jeszcze czekała24. Wymiar
sprawiedliwości, kierowany przez nowego sędziego Geo-
rge’a Jeffreysa, otrzymał wytyczne nakazujące traktować
wszystkich protestanckich odszczepieńców równie surowo,
jak to było na początku panowania Karola II. Mieszkańcom
kolonii odebrano przywileje królewskie. W kraju nikt nie
23 Pod koniec rządów Karola II marynarka wojenna Anglii dysponowała
tylko 24 sprawnymi okrętami różnych typów, pozostałe były w remoncie
lub nigdy nie zostały ukończone.
24 W 1685 r. Oates został uznany winnym krzywoprzysięstwa i skazany
JAKUB II
SYTUACJA W SZKOCJI
SYTUACJA W IRLANDII
8 Tamże s. 98
KONIEC PUŁKOWNIKA LUNDY’EGO
Jakub II Stuart
Książę Monmouth
Hans Willem Bentinck
Książę Tyrconnel
Książę Berwick Admirał George Rooke
PARLAMENT PATRIOTYCZNY
INTERWENCJA WILHELMA
PRZED BITWĄ
PO BITWIE
OBLĘŻENIE ATHLONE
Dowództwo armii:
Friedrich Herman, książę Schömberg — dowódca armii
Meinhard, hrabia Schömberg — naczelny dowódca ka
walerii
Wilhelm Moritz, hrabia Solms-Braunfels — naczelny
dowódca piechoty
Dowódcy dywizji:
Generał porucznik James Douglas — straż przednia
Generał major Percy Kirk — prawe skrzydło
Hrabia Solms-Braunfels i Aubrey de Vere, hrabia Oksford
— lewe skrzydło
Wilhelm III i książę Schömberg — siły główne
Dowódcy:
Ryszard Talbot („Walczący Dick”), książę Tyrconnel
— naczelny dowódca
Generał porucznik James Fitz-James, książę Berwick
Generał porucznik Richard Hamilton — dowódca piechoty
w Oldbridge
Generał porucznik Dominiek Sheldon — naczelny dowódca
kawalerii
Generał porucznik książę de Lauzun — naczelny dowódca
wojsk francuskich
Generał porucznik markiz Lery de Girardin — dowódca
kawalerii francuskiej
Generał porucznik markiz de la Haguette
Generał major kawalerii Patrick Sarsfield
Generał major John Wauchope
Generał major Thomas Maxwell
Generał major Anthony Hamilton
Generał major John Hamilton
Generał major Alexander Rainier
Generał major Markiz de Boisseleau
Brygadier William Dorrington — dowódca królewskiej
gwardii pieszej
Pułkownik Henry O’Neill
Pułkownik Oliver O’Gara
Markiz d’Hoquincourt
Alexander MacDonnell, hrabia Antrim
Pierce Butler, wicehrabia Galmoy
Henry Jeermyn, wicehrabia 4)over
Lord Iveath — dowódca załogi Droghedy
Sir Neil O’Neill
Sir Charles Carney
Wojska francuskie
Niebieski Regiment Niemiecko-Szwajcarski (2 bataliony)
— wzięty do niewoli przez Francuzów i zwolniony
w zamian za przejście na służbę u Ludwika XIV — do
wódca pułkownik Conrad von Zurlauben
Regiment pułkownika de Briona
Regiment pułkownika Tirlona
Regiment pułkownika Chemeraulta
Regiment pułkownika de Bouilly’ego
Ludwik XIV
Karol II Stuart
Wicehrabia Dundee
Wilhelm III Orański
Królowa Maria II
Jakub II Stuart
Książę Monmouth
Hans Willem Bentinck
Generał Godard Ginkel
John Churchill
Książę Tyrconnel
Książę Berwick
Admirał George Rooke
Płk Neil O’Neil
Książę Schömberg
Fortyfikacje Londonderry w 1689 r.
Działo na murach Londonderry
Bitwa pod Boyne
Polowy moździerz holenderski
3-funtowe działo holenderskie
6-funtowe działo angielskie
4-funtowe działo francuskie
Wyjazd Jakuba II z Irlandii
SPIS MAP
Od Autora ..................................................................................... 5
Restauracja Stuartów w Anglii ..................................................... 8
Republika angielska i protektorat Olivera Cromwella
(1649-1660) ............................................................................. 8
Karol II i jego panowanie ...................................................... 22
Rządy Jakuba II i „wspaniała rewolucja” .................................. 61
Jakub II .................................................................................. 61
Wilhelm III Orański ............................................................... 72
„Wspaniała rewolucja” 1688 roku ........................................ 76
Wojna w Irlandii ........................................................................ 92
Wilhelm III na tronie Anglii .................................................. 92
Sytuacja w Szkocji ................................................................ 97
Sytuacja w Irlandii .............................................................. 101
Wyprawa Jakuba do Irlandii ............................................... 110
Zamkniącie bram Londonderry ........................................... 116
Wiosenna ofensywa Jakuba ................................................ 123
Koniec pułkownika Lundy’ego ........................................... 138
Oblążenie Londonderry ....................................................... 145
Parlament patriotyczny ........................................................ 165
Walki garnizonu z Enniskillen ............................................ 172
Wyprawa Wilhelma do Irlandii ............................................... 183
Kampania marszałka Schomberga ...................................... 183
Interwencja Wilhelma ......................................................... 191
Boyne ....................................................................................... 199
Przed bitwą .......................................................................... 199
Bitwa nad rzeką Boyne ....................................................... 204
Po bitwie .............................................................................. 223
Klęska sprawy jakobitów ...................................................... 231
Pierwsze oblężenie Limerick .............................................. 231
Oblężenie Athlone ............................................................... 239
Bitwa pod Aughrim ............................................................. 243
Upadek Galway ................................................................... 251
Drugie oblężenie Limerick .................................................. 253
Zakończenie ............................................................................ 260
Aneks ....................................................................................... 266
Bibliografia .............................................................................. 273
Spis ilustracji ............................................................................ 275
Spis map ................................................................................... 277