Ο ΠΟΛΙΣΙ΢ΜΟ΢ ΣΟΤ ΕΚΣΟΡΑ:ΠΟΛΙΣΙ΢ΜΟ΢ ΑΙΔΟΤ΢

 Ό ομθρικόσ ιρωασ βιϊνει τισ αντιφάςεισ και τα

διλιμματα τθσ ηωισ με μεγάλθ ζνταςθ.
 Για τον Αχιλλζα αυτι θ βίωςθ τθσ ηωισ ςυνδζεται με τθν
απόρριψθ τθσ κοινωνικισ ηωισ και του πολιτιςμοφ, με
τθν απόρριψθ τθσ ηωισ ςτο ςφνολό τθσ.
 Ό Ζκτωρ διακθρφςςει και πιςτεφει ςτθν αξία και ςτο
νόθμα των ανκρϊπινων καταςτάςεων, ακολουκεί τθν
οδό του χρζουσ και βρίςκει το κάνατο.Ο Ζκτωρ δεν
διακζτει τισ υπεράνκρωπεσ δυνάμεισ του Αχιλλζα,
παραμζνει ο ιρωασ που είναι ςτακερά
προςανατολιςμζνοσ ςτθν πατρίδα και ςτθν υπεράςπιςι
τθσ, ςυνδζεται με τθν πατρίδα του με μια ςειρά από
ουςιαςτικζσ ςχζςεισ: ζχει τουσ γονείσ του, ζχει τθ δικι
του οικογζνεια, ζχει ςυγγενείσ , ςυμμάχουσ, τουσ
ςυμπολίτεσ του.Ό Ζκτωρ εμφανίηεται ςτθν Ιλιάδα ςτθν
ζβδομθ ραψωδία. Ο πρϊτοσ που αναφζρεται ςτον
ζκτορα ςτθν Α ,242, είναι ο Αχιλλζασ, για τον οποίο ο
Ζκτωρ είναι ο θγετικόσ αντίπαλοσ. ΢τον κατάλογο των
πλοίων Β,816-818 , Ο Ζκτωρ παρουςιάηεται πρϊτοσ από
τθν πλευρά των Σρϊων. Είναι ο ιρωασ που
χαρακτθρίηεται για τθ μετριοφροςφνθ του, είναι
αρχθγόσ ςτο πεδίο τθσ μάχθσ, αλλά βαςιλιάσ δεν είναι ο
ίδιοσ, είναι ο πατζρασ του. Με τον πατζρα του
ςυνεργάηεται. ΢ε κοινωνίεσ , όπωσ τθσ Σροίασ, το θκικό
ςφςτθμα διαβακμίηεται κατά θλικίεσ. Από τθν αϋποψθ
αυτι ο νζοσ είναι ικανόσ πολεμιςτισ, ,αλλά ο
μεγαλφτεροσ διακζτει ςφνεςθ και πείρα, είναι άριςτοσ
ςτο λόγο και ςτισ ςυμβουλζσ, ενϊ ο νζοσ είναι αϋριςτοσ
ςτο πεδίο τθσ μάχθσ. Σο ιδανικό παραμζνει θ αριςτεία

1
 ςτο πεδίο τθσ μάχθσ και θ αριςτεία ςτουσ δθμόςιουσ
λόγουσ . Η αντίκεςθ ανάμεςα ςτο ςυνετό μυαλό που
πρζπει να ςχεδιάηει και ςτον ικανό πολεμιςτι που
πρζπει να υλοποιεί ό,τι ςχεδιάηεται, εντοπίηεται θ
διάκριςθ ανάμεςα ςτον ικανό βαςιλιά και ςτον άξιο
πολεμιςτι. ΢τουσ Αχαιοφσ θ διαφοροποίθςθ αυτι
οδθγεί ςτθν ζριδα Αγαμζμνονα και Αχιλλζα, ενϊ ςτθν
Σροία παρατθροφμε τθν αρμονικι ςυνεργαςία ανάμεςα
ςτον θλικιωμἐνο βαςιλιά Πρίαμο που βουλεφεται και
ςτον πολεμιςτι Ζκτορα που ανδραγακεί ςτο πεδίο τθσ
μάχθσ. Όςο ο Ζκτωρ ηει, αποτελεί τθν ελπίδα του
πατζρα του για τθ ςυνζχεια τθσ πολιτείασ και για τθ
διατιρθςθ των βαςιλικϊν προνομίων μζςα ςτθν
οικογζνεια.
 Νζμεσις και αιδώς.Ο δικαιολογθμζνοσ φόβοσ του
κανάτου κατανικάται από τον Ζκτορα κακϊσ
αναλογίηεται το ενδεχόμενο τθσ ατίμωςθσ.Ό φόβοσ του
τραυματιςμοφ ονομάηεται δζος και ο φόβοσ τθσ
ατίμωςθσ ονομάηεται αιδώς. Η αιδϊσ είναι το πιο
διαδεδομζνο θκικό ςυναίςκθμα ςτθν ομθρικι
κοινωνία. Αντίκετο προσ τθν αιδϊ είναι το αίςκθμα τθσ
νεμζσεως. Η νζμεςισ είναι μια κατάςταςθ ζξαψθσ, μια
μορφι ζντονθσ αγανάκτθςθσ. Η αιδϊσ μπορεί να
αναςτείλει τθ δράςθ υπαγορεφοντασ ςτουσ ιρωεσ να
αντιλθφκοφν ότι ενδζχεται να πράξουν κάτι ανάρμοςτο
ι εςφαλμζνο. Η αιδϊσ ϋϋείναι ζνα είδοσ υποκετικισ
πρόλθψθσ τθσ νεμζςεωσ.ϋϋΟ ομθρικόσ πολιτιςμόσ ςτο
ςφνολό του είναι ϋϋζνασ πολιτιςμόσ αιδοφσϋϋ, το τι κα
ποφ οι άλλοι κακορίηει αποφαςιςτικά τισ πράξεισ των
θρϊων, ϋϋθ αιδϊσ είναι το ςυγκινθςιακό κεμζλιο τθσ
αρετισϋϋ. Η νζμεςισ ςυνδζεται με τον κυμό, είναι
2
ϋϋδίκαιθ αγανάκτθςθϋϋ. Η αιδϊσ ωσ ςυναίςκθμα
απορρζει από τον τρόπο που ο άνκρωποσ
αντιλαμβάνεται τθ κζςθ του μζςα ςτθν κοινωνία και τισ
υποχρεϊςεισ του ζναντι των άλλων. Η αιδϊσ ωσ
κοινωνικι αρετι ςυνδζεται με τθν ζννοια τθσ
ορκότθτασ, τθσ αρμοδιότθτασ και τθσ ικανότθτασ για
ζνα ςυγκεκριμζνο ζργο.

Πηγή :Redfield,J.M., (1992),Nature and Culture in the

Iliad: The Tragedy of Hector, μτφ. Ο.Μπακάλθ,
Ακινα,Ευρφαλοσ.