Professional Documents
Culture Documents
Η «Οικονομία» Που Έφερε... Το Φιλιόκβε
Η «Οικονομία» Που Έφερε... Το Φιλιόκβε
Η «Οικονομία» Που Έφερε... Το Φιλιόκβε
2/5
ὅμως ἀπὸ αὐτὲς τὶς στέψεις δὲν πραγματοποιήθηκαν. Ἐπίσης ἀπραγματοποίητες
ἔμειναν καὶ οἱ προσδοκίες του «νὰ ἐξασκήσῃ διπλωματικὸν τρόπον» (Ι. ΡΩΜΑΝΙΔΗ,
ΡΩΜΙΟΣΥΝΗ, σελ. 273) γιὰ νὰ ἀντιμετωπίσει τὴν αἵρεση τοῦ Φιλιόκβε. Τὸ μόνο ποὺ
κατάφερε μὲ τὴν βοήθεια τοῦ Καρόλου τοῦ Καραφλοῦ ἦταν νὰ ἐξοντώσει τοὺς ἐχθρούς
του στὴν Ρώμη, οἱ ὁποῖοι ὅμως ἐπανῆλθαν μετὰ τὸν θάνατο τοῦ Φράγκου μονάρχη καὶ
ὁ Ἰωάννης ἀναγκάστηκε νὰ περιοδεύει ἐκτὸς Ρώμης γιὰ νὰ σώσει τὴν ζωή του. Στὸ
τέλος δολοφονήθηκε ἄγρια ἀπὸ τοὺς ἀντίπαλούς του, Ρωμαίους ἀξιωματούχους. Στὴν
βιογραφία του δὲν ἀναφέρεται ἐκτὸς ἀπὸ τὴν ἀναγνώριση τοῦ Φωτίου, τὴν
ἐπιστολή του πρὸς αὐτόν, καὶ τὴν ὑποστήριξη τοῦ ἀποστόλου τῶν Σλάβων
Μεθοδίου ἐναντίον τῶν Βαυαρῶν, καμία ἐνέργεια ἐναντίον τοῦ Φιλιόκβε ἢ περὶ
τρόπου ἐφαρμογῆς τῆς Οἰκονομίας (βλ. καὶ D. Lohrmann, Das Register Papst J. VIII
(872-882), 1968). Ἐνδιαφέρον παρουσιάζει καὶ τὸ γεγονός, τὸ ὁποῖο δὲν υἱοθετῶ, ὅτι ὁ
Ροΐδης στήριξε τὸ ἀπὸ τὴν Ἱ. Σύνοδο ἀφορισμένο μυθιστόρημά του «Πάπισσα Ἰωάννα»
στὸ πρόσωπο τοῦ Ἰωάννη Η΄.
3/5
Εὐρώπη, καμία ἐνέργεια ἐναντίον τοῦ Φιλιόκβε ἢ περὶ ἐφαρμογῆς Οἰκονομίας.
4/5
πολιτικῶν σκοπιμοτήτων, τῶν μηχανοραφιῶν καὶ τῆς ἠθικῆς κατάπτωσης τῶν
τραγικῶν ἐκκλησιαστικῶν ταγῶν, ὄχι μόνο δὲν σταματάει, ἀλλὰ προχωράει ἀκάθεκτος
καὶ παρασύρει ὅλο καὶ περισσότερες ψυχὲς στὴν θανατηφόρα γιὰ τὴν ψυχὴ τοῦ
ἀνθρώπου δίνη του.
Ὁ καθένας ἂς βγάλει τὰ συμπεράσματά του.
Ἀδαμάντιος Τσακίρογλου
5/5
Αποτείχιση και Πατερική Παράδοση: Η παραχάραξη της ιστορίας έχει... https://paterikiparadosi.blogspot.com/2018/07/blog-post_5.html
1 of 7 14/12/2019, 00:34
Αποτείχιση και Πατερική Παράδοση: Η παραχάραξη της ιστορίας έχει... https://paterikiparadosi.blogspot.com/2018/07/blog-post_5.html
2 of 7 14/12/2019, 00:34
Αποτείχιση και Πατερική Παράδοση: Η παραχάραξη της ιστορίας έχει... https://paterikiparadosi.blogspot.com/2018/07/blog-post_5.html
διαφθορᾷ δογμάτων, τό γε εἰς τόλμαν ἦκον τὴν αὐτῶν, κατανεμησάμενοι ἐλυμήναντο. Ἀπό
γάρ τῶν ὀρθῶν καί καθαρῶν δογμάτων καί τῆς τῶν χριστιανῶν ἀμωμήτου πίστεως
παραφθείρειν τούτους καί ὑποσπᾶν κατεπανουργήσαντο" (PG 102, 724)» (σελ. 112).
Ὁ Μ. Φώτιος δείχνει μάλιστα στὴν «ἀπολογητική» ἐπιστολή του στὸν Πάπα Νικόλαο μὲ τὴν
πατερικὴ ἐπιχειρηματολογία του, πὼς οἱ ἐπίσκοποι καὶ οἱ κληρικοὶ εἶναι ὑπεύθυνοι καὶ ἄξιοι
καταδίκης, γιατί, παρόλο ποὺ παρέλαβαν ἐκ τῆς ἱερᾶς Παραδόσεως –καὶ ἄρα γνωρίζουν–
τοὺς Ἱ. Κανόνες γιὰ τὰ θέματα τῆς Πίστεως, παράλληλα τοὺς ἀθετοῦν:
«Πολλοὶ κανόνες ἄλλοις μὲν παραδέδονται, ἑτέροις δὲ οὐδὲ γνώριμοι. Ὁ παραλαβὼν καὶ
ἀθετῶν δίκης ἄξιος, ὁ δὲ μηδ' ἐγνωκὼς ἢ μὴ παραδεξάμενος, πῶς ὑπεύθυνος; ... (PG 102,
593-613)» (Φειδᾶς, σελ. 107). Ποιός σημερινὸς ἐπίσκοπος δὲν γνωρίζει τί λένε οἱ Ἱ. Κανόνες
γιὰ τὶς συμπροσευχὲς μὲ αἱρετικούς, γιὰ τὴν διαστρέβλωση τῶν δογμάτων, γιὰ τὴν
καταπάτηση τῶν Κανόνων; Ἂν μάλιστα δὲν τοὺς δέχεται, ὄχι μόνο εἶναι δίκης ἄξιος, ἀλλὰ
δὲν πρέπει κἂν νὰ λέγεται ὀρθόδοξος ἐπίσκοπος.
Παρατηρητέον εἶναι καὶ τὸ γεγονός, ὅτι ὁ Μ. Φώτιος θεωρεῖ (ὡς καὶ ὁ ἀπόστ. Παῦλος· «οὗ
γὰρ οὐκ ἔστι νόμος, οὐδὲ παράβασις» (Ρωμ. 4, 15), ὅτι ὅσοι δὲν γνωρίζουν ἢ δὲν
παρέλαβαν νόμο, αὐτοὺς δὲν μποροῦμε καὶ νὰ τοὺς καταδικάσουμε. Σήμερα –θὰ λέγαμε–
αὐτὸ ἰσχύει γιὰ ὅσους πιστοὺς ἐξ αἰτίας τῆς ἀδιαφορίας τῶν ποιμένων, δὲν γνωρίζουν, ἀλλὰ
καὶ σὲ κάποιο βαθμὸ καὶ γιὰ ἐκείνους ποὺ ἔχουν ἐμπέσει σ’ ἕνα φαῦλο κύκλο συγχύσεως
–οἰκουμενιστικῆς καὶ ἀντιοικουμενιστικῆς, ἀδιάφορον–, καθόσον βλέπουμε ὅτι οἱ πιστοὶ
αὐτοί, ἐνδιαφέρονται καὶ ἀγωνιοῦν γιὰ τὸ πρακτέον, ἀλλὰ ἐξ αἰτίας μίας ἐξακριβωμένης
παραπληροφόρησης ἀπὸ τοὺς συγχρόνους ποιμένες, δὲν μποροῦν νὰ ἀποφασίσουν τί νὰ
πράξουν. Σ’ αὐτὴ τὴν περίπτωση θὰ μπορούσαμε, βεβαίως, νὰ ποῦμε ὅτι ἰσχύει κάποιου
εἴδους οἰκονομία.
Εἰδικότερα τώρα, καὶ ὅσον ἀφορᾶ τὴν σύνοδο τῆς Κων/πόλεως (879-880) τὴν ὁποία οἱ
πατέρες τῆς ἡμερίδας μᾶς παρουσίασαν ὡς παράδειγμα ἐφαρμογῆς οἰκονομίας. Ἡ πρώτη
ἐρώτηση εἶναι: Ὁ πάπας Ἰωάννης Η΄ ἔστειλε ἀντιπροσώπους στὴν σύνοδο αὐτή, διότι ἤθελε
νὰ λειτουργήσει ὡς ὀρθόδοξος Ἱεράρχης στὴν ὑπόθεση τῆς Ἐκκλησίας; Ἔστειλε
ἀντιπροσώπους διότι ἤθελε νὰ στηρίξει τὴν ἑνότητα καὶ νὰ ἀποκαταστήσει τὴν Ὀρθοδοξία
στὴν Δύση; Ὁ καθηγητὴς Φειδᾶς ἀπαντᾶ ἀρνητικὰ στὴν ἐρώτηση αὐτή:
«Ὁ Ἰωάννης Η' θεώρησε τήν εὐκαιρία μοναδική γιά τήν ἀνανέωση των διεκδικήσεων τοῦ
παπικοῦ θρόνου στή Βουλγαρία, ὅπως ἐπίσης καί στίς ἐπαρχίες τοῦ Ἀ. Ἰλλυρικοῦ καί τῆς
Ν. Ἰταλίας...» (σελ. 125). «Στήν ἐπιστολή πρός τόν αὐτοκράτορα (Mansi XVII, 396 κέξ.)
τονιζόταν: α) ἡ θεωρία τοῦ παπικοῦ πρωτείου, τό εὔλογο τῶν αἰτημάτων τοῦ αὐτοκράτορα
καί ἡ συμφωνία τοῦ παπικοῦ θρόνου γιά τήν ἀποκατάσταση τῆς ἑνότητας τῆς ἐκκλησίας
Κπόλεως, β) ἡ πικρία τοῦ πάπα γιά τήν ἐσπευσμένη ἀποκατάσταση τοῦ Φωτίου πρίν ἀπό
τή μετάβαση τῶν παπικῶν ἀντιπροσώπων γ) ἡ ρητή ἐπικύρωση τῶν ἤδη γενομένων στήν
Κπολη (Mansi XVII, 397)... δ) ἡ ἀποδοχή τοῦ Φωτίου σέ κοινωνία ἀπό τόν παπικό θρόνο
(Mansί XVII, 400,401), ε) ἡ ἀνάγκη ἀποφυγῆς στό μέλλον ὁποιασδήποτε "ἀθρόον"
χειροτονίας ἀπό τήν τάξη τῶν λαϊκῶν (Mansί XVIJ, 404), στ) ἡ ἀξίωση ἀναγνωρίσεως τῆς
παπικῆς δικαιοδοσίας στή Βουλγαρία καί ἀποφυγῆς ὁποιασδήποτε παρεμβάσεως σέ
αὐτήν ἀπό τόν πατριάρχη Κπόλεως (Mansi XVIJ, 405), καί ζ) ή ἀκύρωση τῶν συνόδων, οἱ
ὁποῖες συγκλήθηκαν ἐναντίον τοῦ Φωτίου ἐπί τῶν παπῶν Νικολάου καί Ἀδριανοῦ... (Mansi
XVII, 401)» (σελ. 126).
Ποῦ εἶναι ἡ «Οἰκονομία», πατέρες τῆς Θεσσαλονίκης, ποὺ ὁ ὀρθόδοξος ζῆλος τοῦ Πάπα
Ἰωάννη Η΄ ἐπρόκειτο νὰ ἐφαρμόσει; Ποῦ βλέπετε ἐσεῖς τοὺς ἁγνοὺς σκοποὺς τοῦ Πάπα; Γιατὶ
3 of 7 14/12/2019, 00:34
Αποτείχιση και Πατερική Παράδοση: Η παραχάραξη της ιστορίας έχει... https://paterikiparadosi.blogspot.com/2018/07/blog-post_5.html
ἀποκρύψατε καὶ δὲν ἀναφέρατε τὶς ἀπὸ τὶς πηγὲς τεκμηριωμένες ἀξιώσεις τοῦ Πάπα; Μὲ
αὐτὸν τὸν ἀντιεπιστημονικὸ τρόπο προσπαθεῖτε νὰ ὑποστηρίξετε τὶς θέσεις σας,
ἀποκρύπτοντας καὶ παραλείποντας;
Ὁ δὲ Μ. Φώτιος ἀπορρίπτοντας τὶς παπικὲς ἀξιώσεις καὶ ἐφαρμόζοντας μὲ διάκριση τὴν
ἀκρίβεια καὶ ὄχι τὴν Οἰκονομία, κατάφερε τὰ ἀντίθετα ἀπὸ τὰ σχέδια τοῦ Πάπα
ἀποτελέσματα. Ὅπως γράφει ὁ Φειδᾶς:
«Ἡ παρέμβαση, λοιπόν, τοῦ παπικοῦ θρόνου στό ζήτημα τῆς κανονικότητας τῆς χειροτονίας
τοῦ πατριάρχη Κπόλεως Φωτίου μέ σκοπό τή διοικητική ἐπιβολή τοῦ παπικοῦ πρωτείου
κατέληξε στήν πλήρη συνοδική ἐγκατάλειψη ὄχι μόνο τῶν νέων διοικητικῶν διεκδικήσεων,
ἀλλά καί τῶν παλαιότερων τάσεων ἐπιβολῆς τῆς θεωρίας τοῦ παπικοῦ πρωτείου στήν
Ἀνατολή. Ὁ παπικός θρόνος ἀναγκάσθηκε τελικῶς νά δεχθῆ τήν ἔνταξη τοῦ παπικοῦ
πρωτείου στόν κανονικό θεσμό τῆς Πενταρχίας τῶν πατριαρχῶν τόσο κατά τήν
παπόφιλη (869-870), ὅσο καί στήν ἀποκαταστήσασα τόν Φώτιο σύνοδο τῆς Ἁγίας Σοφίας
(879-880). Ἡ ἐξέλιξη αὐτή τῶν γεγονότων κατέστησε πλέον σαφή στή Ρώμη τήν
ἀμετακίνητη θέση τῶν πατριαρχῶν τῆς Ἀνατολῆς ὑπέρ τοῦ κανονικοῦ θεσμοῦ τῆς
Πενταρχίας τῶν πατριαρχῶν καί ἀπέκλεισε ἐφεξῆς κάθε δυνατότητα ἀναγνωρίσεως τοῦ
παπικοῦ πρωτείου στήν Ἀνατολή. Ἀπό τίς ἀντιθέσεις ὅμως αὐτές τῆς Πρεσβυτέρας καί τῆς
Νέας Ρώμης ἀνεφύη, ὅπως εἴδαμε, καί τό θεολογικό ζήτημα τοῦ filioque, τό ὁποῖο δέν
ἐμπόδισε μέν τότε τήν ἀποκατάσταση τῆς κοινωνίας Ρώμης καί Κπόλεως, ἀφοῦ δέν εἶχε
περιληφθῆ στό Σύμβολο πίστεως ἀπό τόν παπικό θρόνο, ἀλλά προσέδωσε πλέον καί
δογματικό χαρακτῆρα στήν ἔκδηλη τάση διαφοροποιήσεως τῆς Δύσεως ἀπό τήν
Ἀνατολή. Κατά τήν ἕκτη συνεδρία μέ πρόταση τοῦ αὐτοκράτορα ἀποφασίσθηκε νά
ἀναγνωσθῆ καί νά ἐπικυρωθῆ τό Σύμβολο Νικαίας-Κπόλεως ἀντί τῆς συντάξεως νέου Ὅρου
τῆς συνόδου, ἀφοῦ ἡ σύνοδος εἶχε συγκληθῆ ὡς Οἰκουμενική... Προφανώς οἱ παπικοί
ἀντιπρόσωποι δέν εἶχαν ἀντιληφθῆ τήν σκοπιμότητα τῆς γενομένης προτάσεως καί τήν
ἔμμεση σύνδεσή της μέ τήν ἐκ τῶν προτέρων καταδίκη τῆς προσθήκης τοῦ filioque στό
Σύμβολο Νικαίας-Κπόλεως, ἡ ὁποία εἶχε ἤδη πραγματοποιηθῆ στή Δύση ἀπό τούς
Φράγκους. Ἔτσι ἐξηγεῖται καί τό γεγονός ὅτι ὁ σχετικός "Ὅρος" τῆς συνόδου εἶχε ἤδη
συνταχθῆ καί ἀναγνώσθηκε ἀπό τόν πρωτονοτάριο διάκονο Πέτρο» (σελ. 133-135).
Πῶς ἐσεῖς τώρα, Πατέρες, αὐτὴν τὴν νίκη τῆς Ὀρθοδοξίας μέσῳ τῆς ἀμετακίνητης στάσης
τῶν Πατριαρχῶν τὸ ὀνομάζετε «Οἰκονομία», εἶναι ἀπορίας ἄξιον! Ἐκτὸς ἂν γιὰ ἐσᾶς ἡ λέξη
«ἀμετακίνητος» ἔχει ἄλλο νόημα.
Πάλι ὁ καθηγητὴς Φειδᾶς γράφει γιὰ τὸν ἀπὸ ἐσᾶς αὐθαιρέτως ὑμνούμενο Πάπα Ἰωάννη Η΄
καὶ τοὺς διαδόχους του μέχρι τὸ 1013:
«Ὡστόσο, ὁ πάπας Ἰωάννης Η', καίτοι ἐπέδειξε τό ὀφειλόμενο ἐνδιαφέρον γιά τόν
Ἀρχιεπίσκοπο Μεθόδιο, δέν ἔδειξε ἀνάλογη εὐαισθησία γιά τό ἱεραποστολικό ἔργο τῶν
δύο θεσσαλονικέων ἀδελφῶν (σσ. Κύριλλο καὶ Μεθόδιο) (Vita Mcthodii, 12), ἀφοῦ
ὑποχώρησε στίς συνεχεῖς πιέσεις τῆς φραγκικῆς ἱεραρχίας καί τελικῶς ἀπαγόρευσε τή
χρήση τῆς παλαιοσλαβικῆς γλώσσας στή θ. Λατρεία» (σελ. 53).
Καὶ πιὸ κάτω:
«Ὁ πάπας 'Ιωάννης Η' δέχθηκε τίς ἀποφάσεις τῆς συνόδου γιά τήν ἀποκατάσταση τοῦ
Φωτίου μέ τήν ἀόριστη ἐπιφύλαξη, ὅτι δέν θά ἀναγνώριζε ὁ,τιδήποτε θεσπίσθηκε στή
σύνοδο αὐτή καθ' ὑπέρβαση τῶν ἐντολῶν, οἱ ὁποῖες εἶχαν δοθῆ στούς ἀντιπροσώπους
του.Ἦταν μία παλαιά, συνηθισμένη καί κατά συνέπειαν ἀδιάφορη παπική ἐπιφύλαξη. Ἡ
ἀποκατάσταση ὅμως ἀπό τόν πάπα Μαρῖνο τοῦ Φορμόζου, ὁ ὁποῖος εἶχε ἡγηθῆ τῆς παπικῆς
4 of 7 14/12/2019, 00:34
Αποτείχιση και Πατερική Παράδοση: Η παραχάραξη της ιστορίας έχει... https://paterikiparadosi.blogspot.com/2018/07/blog-post_5.html
ἱεραποστολῆς στή Βουλγαρία καί εἶχε ἀποκοπῆ τῆς ἐκκλ. κοινωνίας ἀπό τόν πάπα Ἰωάννη Η',
ἀποδεικνύει ὅτι τό κέντρο βάρους στίς σχέσεις τοῦ παπικοῦ θρόνου καί τοῦ θρόνου τῆς
Κπόλεως ἐπί τῶν διαδόχων τοῦ 'Ιωάννη Η΄ ἦταν κυρίως ἡ ἀναγνώριση τῶν παπικῶν
διεκδικήσεων στή Βουλγαρία... Ἐν τούτοις, οἱ διαδεχθέντες τόν Ἰωάννη Η' πάπες Ρώμης
ἔβλεπαν πάντοτε στό πρόσωπο τοῦ πατριάρχη Κπόλεως Φωτίου ἕνα πανίσχυρο
ἀντίπαλο γιά τίς παπικές διεκδικήσεις ὄχι μόνο στήν Ἀνατολή, ἀλλά καί στή Δύση, ἀφοῦ
οἱ ἐπαρχίες τῆς Ν. Ἰταλίας, οἱ ὁποῖες ἀνακαταλήφθηκαν μετά τήν ἐκδίωξη τῶν Ἀράβων,
ὑπήχθησαν πάλιν στή δικαιοδοσία τοῦ θρόνου τῆς Κπόλεως... Ἡ ἀναβίωση τοῦ βυζαντινοῦ
ἐνδιαφέροντος γιά τίς βυζαντινές κτήσεις στή Ν. Ἰταλία καί τό συνεχῶς ἐπιδεικνυόμενο
κατά τό Ι' αἰ. ἐνδιαφέρον τῶν βυζαντινῶν γιά τήν ἀρτιότερη πολιτική καί ἐκκλησιαστική
ὀργάνωση τῶν ἐπαρχιῶν αὐτῶν προκαλοῦσαν εὐνόητη ἔνταση στίς σχέσεις Ρώμης καί
Κπόλεως, ἀποτελοῦσαν δέ σαφή προμηνύματα τοῦ ἐπερχόμενου μεγάλου σχίσματος τοῦ
ΙΑ' αἰώνα»... (σελ. 135-136).
Εἶναι σαφέστατο, πατέρες τῆς ἡμερίδας, ὅτι ἢ γράψατε χωρὶς νὰ διαβάσετε (πρᾶγμα ποὺ θὰ
ἦταν ἀπαράδεκτο γιὰ τὴν ἐπιστημοσύνη σας) ἢ ὅτι παραποιεῖτε τὶς πηγές (πρᾶγμα ποὺ εἶναι
ἀπαράδεκτο γιὰ τὴν ἐπιστημοσύνη σας). Διότι πῶς παρουσιάζετε τὸν πάπα Ἰωάννη Η΄ ὡς
παράδειγμα «Οἰκονομίας», ὅταν καὶ οἱ ἑλληνικὲς καὶ οἱ δυτικὲς πηγὲς συμφωνοῦν, ὅτι οἱ
κινήσεις του ἔκρυβαν παπικὲς σκοπιμότητες, σαφέστατες ἀποδείξεις ὑποταγῆς στοὺς
Φράγκους (ἐσεῖς λέτε παραδόξως τὸ ἀντίθετο) καὶ ὑπεράσπιση συμφερόντων.
Ὡς περαιτέρω ἀποδείξεις τῶν παραπάνω ἀλλὰ καὶ τὰ σχετικὰ στοιχεῖα γιὰ τοὺς
«ὀρθόδοξους» διαδόχους του καὶ τὰ φημολογούμενα 160 χρόνια «Οἰκονομίας» γράφει ὁ
Φειδᾶς σὲ συμφωνία μὲ τοὺς ἄλλους ἱστορικούς:
«Ὁ παπικὸς θρόνος δέν μπόρεσε βεβαίως νά μείνη ἀνεπηρέαστος ἀπό τίς ἀνθελληνικές
αὐτές τάσεις τοῦ φραγκικοῦ κράτους, παρά δέ τίς
Εἶναι ἀπίστευτες οἱ διαπιστώσεις μετὰ τὴν σύγκριση τῶν πηγῶν μὲ τὰ λεγόμενα τοῦ π.
Σεραφεὶμ Ζήση. Ὁ π. Σεραφεὶμ ἀνέφερε στὴν ὁμιλία του περὶ Οἰκονομίας τὰ ἑξῆς:
«Ὁ ὀρθόδοξος Πάπας Ρώμης Ἰωάννης Η΄, ἐνῶ βρισκόταν σὲ μυστηριακὴ κοινωνία μὲ τὸ
ἐπίσης Ὀρθόδοξο πατριαρχεῖο Κων/λεως καὶ τὸν πατριάρχη Μ. Φώτιο, ὅμως κατ’
Οἰκονομίαν παρέμεινε σὲ κοινωνία μὲ τοὺς Φράγκους Ἐπισκόπους ἐκείνους, οἱ ὁποῖοι
διατηροῦσαν τὸ Φιλιόκβε, ἀκόμη καὶ μετὰ τὴν Η’ Οἰκουμενικὴ Σύνοδο, φοβούμενος
μήπως ἀντίθετη στάση, ὁδηγήσει σὲ βίαιη ἐπιβολὴ τῆς αἱρέσεως στὴν Δύση ἀπὸ τοὺς
Φράγκους (σσ. πρᾶγμα ποὺ τελικὰ ἔγινε), ἀλλὰ ἐπίσης ἔχοντας τὴν πρόθεση καὶ βάσιμες
ἐλπίδες νὰ ἀλλάξει τὸ αἱρετικὸ φρόνημα τῶν Φράγκων χωρὶς ἐκκλησιαστικὲς ποινὲς καὶ
ἀκοινωνησία».
Κατὰ τὸν Φειδᾶ ὅμως καὶ τὸν π. Ἰ. Ρωμανίδη, ἀλλὰ καὶ κατὰ τὶς δυτικὲς πηγὲς ποὺ στὸ πρῶτο
5 of 7 14/12/2019, 00:34
Αποτείχιση και Πατερική Παράδοση: Η παραχάραξη της ιστορίας έχει... https://paterikiparadosi.blogspot.com/2018/07/blog-post_5.html
ἄρθρο παρέθεσα, ὁ Πάπας δὲν ἔδρασε μὲ βάση τὴν σωστὴ ἐφαρμογὴ τῆς Οἰκονομίας (ἡ λέξη
αὐτὴ οὔτε κἂν ἀναφέρεται) καὶ τὴν ὑπεράσπιση τοῦ δόγματος, ἀλλὰ διπλωματικὰ καὶ
πολιτικά (βλ. πιὸ πάνω τὶς ἐκφράσεις τοῦ π. Ἰ. Ρωμανίδη) καὶ εἶχε σκοπὸ νὰ ἐπιβάλει ὄχι
μόνο στὴν σύνοδο τοῦ 879 ἀλλὰ καὶ μετὰ τὴν σύνοδο τὶς παπικὲς ἀξιώσεις στὴν Βουλγαρία
(αὐτὸ ἀποδείχθηκε παραπάνω) καὶ τὸ παπικὸ πρωτεῖο ὄχι μόνο στοὺς Φράγκους ἡγεμόνες
ἀλλὰ σὲ ὁλόκληρη τὴν Οἰκουμένη, γεγονὸς ποὺ ἀποτελεῖ αἵρεση καὶ τὸν κύριο λόγο
ὑπάρξεως τῆς παπικῆς ἐξουσίας. Ἐσεῖς, πατέρες καὶ εἰδικώτερα π. Σεραφείμ, πῶς φθάσατε
καὶ ποῦ στηριζόμενοι στὸ δικό σας συμπέρασμα, τὸ ὁποῖο οἱ Φειδᾶς, Ρωμανίδης ἀλλὰ καὶ οἱ
ἔγκυροι δυτικοὶ ἱστορικοὶ ἀναιροῦν;
Εἶναι ἀπίστευτη ἡ διαφορὰ τῶν ἰσχυρισμῶν σας μὲ τὰ στοιχεῖα ποὺ παραθέτουν οἱ γνῶστες
ἐρευνητὲς τῆς ἐποχῆς ἐκείνης. Καὶ ὄχι μόνο ἀπίστευτη ἀλλὰ καὶ ἀδικαιολόγητη μιᾶς, καὶ στὴν
περίπτωσή σας, πρόκειται γιὰ πρώτιστο θέμα πίστεως καὶ ἐπιτυχοῦς ἀγῶνος ἐνάντια στὴν
αἵρεση. Μάλιστα κατηγορεῖτε ὅσους διαφωνοῦν μὲ ἐσᾶς, ἐνῶ τὰ ἱστορικὰ στοιχεῖα σᾶς
διαψεύδουν.
Ἕνα ἐρώτημα ὅμως παραμένει καὶ ἀπὸ τὸ πρῶτο κείμενο ἀναπάντητο: Ποιές πηγὲς
χρησιμοποιήσατε γιὰ νὰ στηρίξετε τὴν ἄποψή σας περὶ «Οἰκονομίας» τοῦ Πάπα Ἰωάννη Η΄
καὶ ἐμμέσως τοῦ Μ. Φωτίου; Διότι, ὅπως σαφῶς ἀποδεικνύεται, ὁ Ἅγιος τήρησε τὴν
Ἀκρίβεια στὰ θέματα Πίστεως, ὁ δὲ Πάπας δὲν τήρησε οὔτε τὴν Ἀκρίβεια οὔτε τὴν
Οἰκονομία, ἀλλὰ ἐνήργησε κατὰ τὸ ἴδιον συμφέρον καὶ εἰς βάρος τῆς Πίστεως, ὅπως
ἐνεργοῦν ὅλοι οἱ Πάπες ἀπὸ τὸν 8ο αἰῶνα καὶ μετά. Γι’ αὐτὸν τὸν λόγο ἐπικράτησε τελικὰ ἡ
αἵρεση τοῦ Παπισμοῦ.
Γιὰ τὸ τέλος ἀπομένει ἡ κριτικὴ ἀναφορὰ τοῦ Φειδᾶ γιὰ τὴν ἐποχὴ τῶν διαδόχων τοῦ Πάπα,
ἡ ὁποία ὅπως ἀπεδείχθη στὸ πρῶτο κείμενο μου χαρακτηρίζεται ἀπὸ τοὺς δυτικοὺς
ἱστορικοὺς ὡς ἡ ἐποχὴ τῆς «Πορνοκρατίας»καὶ ὄχι τῆς «Οἰκονομίας». Γράφει, λοιπόν, ὁ
Φειδᾶς:
«Ἡ διαδοχική κυριαρχία στόν παπικό θρόνο τῶν θελκτικῶν γυναικῶν τῆς ρωμαϊκῆς
ἀριστοκρατίας ἀπό τίς ἀρχές ἤδη τοῦ Ι' αἰώνα, τῆς Μαροκίας καί τῆς Θεοδώρας,
ἐκδηλωνόταν μέ τήν ἐπιβολή τῶν ἐκλεκτῶν τους στόν παπικό θρόνο, οἱ ὁποῖοι
λειτουργοῦσαν ὡς ἄβουλα ὄργανα τῶν ἀθεμίτων συνήθως ἐπιθυμιῶν τους. Οἱ
περισσότεροι πάπες τῆς περιόδου αὐτῆς ἔφεραν τό ὄνομα Ἰωάννης, ἀλλά ἡ πραγματική
διοίκηση τοῦ παπικοῦ θρόνου εἶχε περιέλθει στίς πανίσχυρες γυναῖκες κατά τήν
περίοδο τῆς παρακμῆς τοῦ παπισμοῦ, ἡ ὁποία χαρακτηρίσθηκε ἀπό δυτικούς ἱστορικούς
ὡς "ἐποχή τῆς πορνοκρατίας"» (σελ. 152).
6 of 7 14/12/2019, 00:34
Αποτείχιση και Πατερική Παράδοση: Η παραχάραξη της ιστορίας έχει... https://paterikiparadosi.blogspot.com/2018/07/blog-post_5.html
7 of 7 14/12/2019, 00:34
Αποτείχιση και Πατερική Παράδοση: Ο Πάπας Λέων Γ΄ και η «Οικον... https://paterikiparadosi.blogspot.com/2018/07/blog-post_81.html
1 of 8 14/12/2019, 00:35
Αποτείχιση και Πατερική Παράδοση: Ο Πάπας Λέων Γ΄ και η «Οικον... https://paterikiparadosi.blogspot.com/2018/07/blog-post_81.html
κύκλους κατὰ τὰ πάντα Ὀρθόδοξος, εἶναι τελικὰ αὐτὸς ποὺ ὁλοκλήρωσε τὴν φιλοφράγκικη
πολιτικὴ τοῦ προκατόχου του Πάπα Ἀδριανοῦ, ἔστεψε τὸν Κάρολο τὸν Μέγα καὶ ἔτσι
διῄρεσε τελειωτικὰ τὸν κόσμο σὲ Ἀνατολὴ καὶ Δύση, ἔλαβε μέρος στὴν Σύνοδο τοῦ Ἄαχεν
ποὺ ἐπισημοποίησε τὴν προσθήκη τοῦ Φιλιόκβε στὸ Σύμβολο τῆς Πίστεως τῶν Φράγκων.
Μέσῳ τῆς παρουσίασης τῶν γεγονότων τῆς ἐποχῆς ἐκείνης θὰ διαπιστώσουμε, ὅτι ἀκόμα κι
ἂν οἱ ποιμένες ἔχουν ὀρθόδοξα φρονήματα, ὅταν οἱ ἐνέργειες τους, κυρίως σὲ ἐποχὴ
αἱρέσεως, ἀπέχουν ἀπὸ τὴν ἐκκλησιαστικὴ παράδοση, τὸ ἀποτέλεσμα εἶναι γιὰ τὴν Ἐκκλησία
τραγικό. Γιατὶ ἀκριβῶς παίρνουν ἀψήφιστα καὶ παραβαίνουν τὴν ἁγιοπατερικὴ ἐμπειρία, ἡ
ὁποία μᾶς διδάσκει νὰ ἀπομακρυνόμαστε ἀπὸ ἐκείνους ποὺ κοινωνοῦν μὲ αἱρετικούς, ἀκόμα
κι ἂν ἔχουν ὀρθόδοξα φρονήματα.
Μάλιστα ὁ ἀναγνώστης θὰ διαπιστώσει, ὅτι ἡ στάση καὶ ἡ πολιτικὴ τῶν Παπῶν τῆς ἐποχῆς
ἐκείνης ἔχουν πολλὲς ὁμοιότητες μὲ τὴν στάση καὶ τὴν πολιτικὴ τῶν ποιμένων τῆς
σημερινῆς ἐποχῆς ἀπέναντι στὴν Παναίρεση τοῦ Οἰκουμενισμοῦ καὶ τὸ φαινόμενο τῆς
Παγκοσμιοποίησης.
Γι’ αὐτὸ τὸν λόγο ἂς μοῦ ἐπιτραπεῖ νὰ ἀρχίσω τὴν ἐξιστόρηση τῶν γεγονότων γιὰ τὸν Λέοντα
ἀπὸ τὴν ἐποχὴ τοῦ προκατόχου του Πάπα Ἀδριανοῦ Α΄ (772-795), ὥστε νὰ γίνει ἀπόλυτα
φανερό, ποιά τραγικὰ λάθη συνέβησαν τὴν ἐποχὴ ἐκείνη καὶ γιατὶ μᾶς ἀφοροῦν σήμερα:
Τὸ 773 ἡ θέση τοῦ Πάπα Ρώμης Ἀδριανοῦ (†795) κινδύνευε ἀπὸ τὸν βασιλέα τῶν
Λαγγοβάρδων Δεσιδέριο. Ὁ Πάπας ἀφοῦ ἀναζήτησε ἀπεγνωσμένα βοήθεια ἀπὸ τὸν
αὐτοκράτορα τῶν Ρωμαίων Κωνσταντίνο τὸν Ε΄, ὁ ὁποῖος βρισκόταν σὲ πόλεμο μὲ τοὺς
Βουλγάρους, ἔστειλε πρέσβεις στὸν Καρλομάγνο ζητώντας του νὰ ἀκολουθήσει τὴν
πολιτικὴ ὑποστήριξης τῆς Ρώμης τοῦ πατέρα του, Πιπίνου. Τελικὰ ὁ Καρλομάγνος πῆρε τὴν
μεριὰ τοῦ Πάπα, διέσχισε τὶς Ἄλπεις το 773 καὶ πολιόρκησε τὴν πρωτεύουσα τῶν
Λαγγοβάρδων, Παβία. Ἡ πολιορκία διήρκεσε μέχρι τὴν ἄνοιξη τοῦ 774. Τότε ο Καρλομάγνος
ἐπισκέφθηκε τὸν Πάπα στὴ Ρώμη. Τώρα εἶχε ὁ Πάπας ἕναν φράγκο ἀντὶ ἑνὸς λαγγοβάρδου
βασιλέως πρὸ τῶν πυλῶν τῆς Ρώμης. Μετὰ ἀπὸ βιαστικὲς προετοιμασίες τὸν ὑποδέχθηκαν ἡ
φρουρὰ καὶ οἱ δικαστὲς τῆς πόλης στὸν πρῶτο χιλιομετρικὸ δείκτη τῆς πόλης, πρᾶγμα ποὺ
γίνονταν μόνο στὴν ὑποδοχὴ ἑνὸς ἐξάρχου ἢ ἑνὸς πατρικίου. Ἔτσι ἀναγνώρισε ὁ Πάπας de
facto τὸν Κάρολο ὡς πατρίκιο, πράξη ποὺ φυσικὰ δὲν συνέπιπτε μὲ τὶς δικαιοδοσίες
του. Σὰν ἀντάλλαγμα πῆρε ὁ Πάπας ἐδαφικὲς παραχωρήσεις καὶ τὰ πρῶτα σημάδια
ἀναγνώρισης τῆς πνευματικῆς του κυριαρχίας καὶ στὸ κράτος τῶν Φράγκων. Ἐδῶ,
λοιπόν, βλέπουμε τὴν ἀπαρχὴ τῆς παπικῆς πολιτικῆς μὲ ὁποιοδήποτε κόστος μὲ σκοπὸ τὴν
ἑδραίωση τῆς παπικῆς ἐξουσίας.
Ἀπὸ τότε ὀνομαζόταν ὁ Κάρολος Carolus dei gratia rex Francorum et Langobardorum atque
patricius Romanorum καὶ ἐξασφάλισε τὴν ἐξουσία του ὡς κυρίαρχος τῆς Β. Ἰταλίας καὶ ὡς
προστάτης τῆς Ρώμης. Τὸ παράδοξο σὲ αὐτὴν τὴν ἐξέλιξη εἶναι, ὅτι ὁ Πάπας κατάφερε νὰ
ἔχει τὸν Κάρολο ὡς προστάτη ἀκόμα κι ἐναντίον τῆς Κων/πολης, ἐνῶ τυπικὰ ἡ
Κων/πολη παρέμενε ἡ δύναμη στὴν ὁποία ὁ Πάπας ἦταν ὑποτελής· π.χ. μέχρι τὸ 781/82,
τὰ παπικὰ ἔγγραφα ἦταν χρονολογημένα μὲ τοὺς χρόνους βασιλείας τῶν αὐτοκρατόρων.
Ἀπὸ τότε ὅμως χρονολογοῦνταν μὲ βάση τὴν γέννηση τοῦ Χριστοῦ. Τὸ 778 μάλιστα
κίνησε ἐκστρατεία, τὴν πρώτη στὴν ἱστορία ἑνὸς Πάπα, ἐναντίον τῆς Τερρακίνας –ποὺ ἦταν
ὑποτελὴς τοῦ Πατρικίου τῆς Σικελίας (τοῦ «Βυζαντίου» δηλ.)– καὶ τὸ 781 ἔχρισε τὰ παιδιὰ
τοῦ Καρόλου στὴν Ἐκκλησία τοῦ Ἁγ. Πέτρου ὡς διαδόχους βασιλεῖς.
Τὸ 787 πραγματοποιήθηκε ἡ Ζ΄ Οἰκουμενικὴ Σύνοδος στὴν Νίκαια, ἡ ὁποία ἀναστήλωσε τὶς
εἰκόνες καὶ καταδίκασε τὴν εἰκονομαχία. Στὴν Σύνοδο αὐτὴ καλέσθηκε καὶ ὁ Πάπας Ἀδριανός,
2 of 8 14/12/2019, 00:35
Αποτείχιση και Πατερική Παράδοση: Ο Πάπας Λέων Γ΄ και η «Οικον... https://paterikiparadosi.blogspot.com/2018/07/blog-post_81.html
3 of 8 14/12/2019, 00:35
Αποτείχιση και Πατερική Παράδοση: Ο Πάπας Λέων Γ΄ και η «Οικον... https://paterikiparadosi.blogspot.com/2018/07/blog-post_81.html
ἔλαβε μέρος στὴν Φρανκφούρτη μία μεγάλη Σύνοδος τῶν γαλατῶν, γερμανῶν καὶ ἰταλῶν
ἐπισκόπων παρουσίᾳ τοῦ Καρόλου τῶν ἀντιπροσώπων τοῦ Πάπα Ἀδριανοῦ... Ἡ
Ψευτοσύνοδος τῶν Ἑλλήνων, τὴν ὁποία ὀνόμασαν ψευδῶς Ζ΄ Οἰκουμενικὴ καὶ ἡ τιμὴ
τῶν εἰκόνων καταδικάστηκε ἀπὸ τοὺς ἐπισκόπους» (μεταφρ.).
Οἱ ἀντιπρόσωποι τοῦ Πάπα δὲν ἀντιστάθηκαν σὲ αὐτὴν τὴν ἀπόφαση, ἂν καὶ ὁ Πάπας
δὲν τὴν ἐπικύρωσε. Ἔτσι ὁ Πάπας –πάλι παραδόξως– δὲν ἐπικύρωσε οὔτε τὴν μία
(Οἰκουμενική) οὔτε τὴν ἄλλη (Φρανκφούρτη) σύνοδο.
Ἰδοὺ τοῦ λόγου τὸ ἀληθές: Δὲν πράττουν σήμερα οἱ «εὐσεβεῖς» Ἐπίσκοποι τὸ ἴδιο; Δὲν
ἀκολουθοῦν οἱ τῆς «Οἰκονομίας» τὴν ἴδια γραμμή, “νὰ τὰ ἔχουμε καλὰ μὲ ὅλους”;
Ἀλλὰ καὶ στὴν σύνοδο τοῦ Ἄαχεν τὸ 809, στὴν ὁποία οἱ Φράγκοι εἰσήγαγαν ἐπίσημα στὸ
σύμβολο τῆς Πίστεως τὸ Φιλιόκβε, ὁ Πάπας Λέων Γ΄, τώρα, δὲν συμφώνησε μὲν μὲ τὴν
εἰσαγωγὴ τῆς αἱρετικῆς προσθήκης, δὲν προέβη ὅμως σὲ καμία ἄλλη ἐνέργεια (διακοπὴ
κοινωνίας, ἐπιτίμιο, ἀφορισμό, ἀντισύνοδο κλπ.) ποὺ θὰ ἔβαζε ἕνα τέλος σὲ αὐτὴν τὴν
αἵρεση. Σήμερα καταλήγουν ὅλοι στὸ συμπέρασμα ὅτι ὁ Λέων Γ΄ δεχόταν τὸ Φιλιόκβε ὡς
δίκαιη θέση,ἀλλὰ γιὰ λόγους ἑνότητας μὲ τὴν Ἀνατολὴ δὲν τὸ πρόσθεσε στὸ Σύμβολο τῆς
Πίστεως. Δηλ. τὸ πρόβλημα γιὰ τὸν Πάπα δὲν ἔγκειτο στὸν αἱρετικὸ χαρακτῆρα τοῦ
Φιλιόκβε, ἀλλὰ στὴν διατήρηση τῆς διοικητικῆς ἐκκλησιαστικὴ ἑνότητας ἀνεξαρτήτου
φρονήματος. Αὐτὴ ἡ στάση ὅμως δὲν εἶναι ἡ στάση τῆς Ἐκκλησίας.
Σὲ αὐτὸ συμβάλλει καὶ τὸ γεγονὸς ὅτι, παρόλο ποὺ ὁ Πάπας ἀνάρτησε σὲ χρυσὴ καὶ ἀργυρὴ
ἐπιγραφή –στὸν ναὸ τοῦ Λατερανοῦ στὴν Ρώμη– τὸ Σύμβολο τῆς Πίστεως ἄνευ Φιλιόκβε,
παρόλο ποὺ παρακάλεσε τὸν Κάρολο νὰ μὴν ἀπαγγέλλεται τὸ Σύμβολο τῆς Πίστεως,
τουλάχιστον μπροστά του(!), παραδόξως συνέβη τὸ ἀντίθετο ἀπὸ τὶς ἐπιθυμίες του: Οἱ
Φράγκοι δὲν σταμάτησαν νὰ χρησιμοποιοῦν τὸ Φιλιόκβε, καθ’ ὅλη τὴν θητεία τοῦ
Λέοντος Γ΄ ὡς Πάπα (795-816) (ὅπως ἀναφέρουν κάποιοι ἱστορικοί) δὲν ἀπαγγέλθηκε
ποτέ (!!!) τὸ Σύμβολο τῆς Πίστεως (μὲ ἢ χωρὶς Φιλιόκβε) σὲ λειτουργία σὲ ναὸ στὴν Ρώμη
(ἔτσι americancatholicpress Father Gilligan- Filioque, ὅπως History of the Filioque
controversy καὶ Οrthodoxwiki.org/Filioque ”Allerdings wurde während seiner Amtszeit
(795-816) in der römischen Messe kein Glaubensbekenntnis gesprochen”). Ἀντιθέτως οἱ
Φράγκοι τῆς Ρώμης μετὰ τὸ 809 ἀπάγγελναν στὶς λειτουργίες τους ἀκόμα καὶ σὲ ναοὺς
τῆς Ρώμης τὸ Σύμβολο μὲ τὴν αἱρετικὴ προσθήκη τοῦ Φιλιόκβε.
Γιὰ νὰ μᾶς ποῦν οἱ πατέρες: Παρουσιάζεται ἐδῶ ἄλλο ἕνα παράδειγμα μίας «φοβερῆς καὶ
μοναδικῆς ἀλλὰ ἐπωφελοῦς Οἰκονομίας»; Δὲν εἶναι ξεκάθαρο, ὅτι ἡ ἴδια τακτικὴ ποὺ
ἀκολουθεῖται κατ’ ἀναλογία ἀπὸ τοὺς Ἐπισκόπους μετὰ τὸ Κολυμπάρι, μὲ τὶς παράλληλες
καταδίκες καὶ συμπροσευχές, θὰ ὁδηγήσει μὲ μαθηματικὴ ἀκρίβεια στὴν ἐπικράτηση τοῦ
Οἰκουμενισμοῦ, ὅπως τότε τοῦ Φιλιόκβε;
Καὶ φτάνουμε στὴν ἐπίμαχη χρονιά, τῆς στέψης τοῦ Καρόλου στὴν Ρώμη, τὸ 800, ποὺ ἔλαβε
μέρος πρὶν τὸ Φιλιόκβε, χώρισε ὅμως τὸν τότε κόσμο καὶ ἔδεσε κατὰ γενικὴ ὁμολογία τὸν
Πάπα στὸ ἅρμα τῶν Φράγκων. Καθ’ ὅλη τὴν παρακάτω ἐξιστόρηση τῶν γεγονότων δὲν
πρέπει νὰ λησμονήσει ὁ ἀναγνώστης, ὅτι ὁ ὀρθόδοξος Πάπας (κατ’ «Οἰκονομία»
πάλι;)στέφει αὐτοκράτορα αὐτὸν ποὺ καταδίκασε τὶς εἰκόνες καὶ δὲν ἀναγνώρισε τὴν Ζ΄
Οἰκουμενική Σύνοδο! Δὲν θὰ ἀναλύσω ὅλη τὴν ἱστορία τῆς στέψης τοῦ Καρόλου.
Συμπερασματικὰ ὅμως ἀξίζει νὰ ἀναφερθοῦν τὰ ἀκόλουθα:
Τὸ 799 ὁ Πάπας Λέων Γ΄, ἔπεσε θύμα συνωμοσίας καὶ κακοποίησης ἀπὸ ρωμαίους
ἀριστοκράτες, μετὰ ἀπὸ κατηγορίες ἐναντίον του γιὰ ἠθικὰ παραπτώματα: Ψευδορκία καὶ
Μοιχεία. Ἡ ἀθωότητά του ποτὲ δὲν ἀποδείχθηκε μὲ στοιχεῖα, παρὰ μόνο μὲ προσωπικὸ
4 of 8 14/12/2019, 00:35
Αποτείχιση και Πατερική Παράδοση: Ο Πάπας Λέων Γ΄ και η «Οικον... https://paterikiparadosi.blogspot.com/2018/07/blog-post_81.html
ὅρκο τοῦ Πάπα τοῦ ἴδιου. Οἱ δύο μάλιστα ἀρχηγοὶ αὐτῆς τῆς συνωμοσίας ἦταν ὑψηλὰ
στελέχη τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ρώμης: Ὁ Campulus ποὺ ἦταν σακελλάριος τῶν παπικῶν
οἰκονομικῶν ὑποθέσεων καὶ ὁ Paschalis ποὺ ἦταν Πριμικέριος στὴν ὑπηρεσία του καὶ
συγγενὴς τοῦ πρώην Πάπα Ἀδριανοῦ. Ὁ Λέων δραπέτευσε τελικά, μετὰ ἀπὸ πολλὲς
περιπέτειες καὶ κατέφυγε στὸν Κάρολο, στὸ Παντερμπόρν τῆς σημερινῆς Γερμανίας,
ζητώντας του νὰ ἐκστρατεύσει ἐναντίον τῆς Ρώμης καὶ νὰ τὸν ἀποκαταστήσει. Γιατί ὅμως
κατέφυγε ὁ Πάπας στὸν Κάρολο καὶ ὄχι στὴν Κων/πολη ἢ στὴν Ν. Ἰταλία, ποὺ ἦταν βυζαντινὴ
περιοχὴ καὶ μάλιστα πιὸ κοντὰ στὴν Ρώμη; Οἱ ἱστορικοὶ σήμερα διακρίνουν σὲ αὐτὴ τὴν
ἐπιλογὴ ἕνα παπικὸ σχέδιο, ποὺ μπορεῖ ὅμως νὰ ἀποδειχθεῖ μόνο μὲ τὶς μετέπειτα ἐξελίξεις.
Ὁ Κάρολος συμφώνησε νὰ βοηθήσει τὸν Πάπα καὶ το Νοέμβριο τοῦ 800 ἔφθασε στὴν Ρώμη.
Ὁ Πάπας τὸν ὑποδέχτηκε πρὶν τῆς πύλες τῆς πόλεως, πρᾶγμα ποὺ γίνεται μόνο στὴν
ὑποδοχὴ ἑνὸς αὐτοκράτορα. Ὁ Κάρολος φυλάκισε τοὺς στασιαστὲς καὶ συγκάλεσε
συμβούλιο τὴν 1η Δεκεμβρίου. Στὶς 23 Δεκεμβρίου ὁ Λέων ἔδωσε ὅρκο ἀθωότητας ἐναντίον
τῶν ἠθικῶν κατηγοριῶν ποὺ τοῦ ἀπέδιδαν οἱ ἀντίπαλοί του. Στὴ Λειτουργία τῶν
Χριστουγέννων (25 Δεκεμβρίου), ὅταν ὁ Κάρολος γονάτισε μπρὸς στὴν ἁγία τράπεζα γιὰ νὰ
προσευχηθεῖ, ὁ Πάπας τὸν ἔστεψε Imperator Romanorum ("Αὐτοκράτορα των Ρωμαίων").
Μὲ τὴν στέψη αὐτὴ ὁ Πάπας καὶ ὁ Κάρολος οὐσιαστικὰ ἀκύρωναν τὴν νομιμότητα τῆς
αὐτοκράτειρας Εἰρήνης τῆς Κων/πολης καὶ τὴν πατροπαράδοτη μέχρι τότε τάξη πραγμάτων,
ποὺ ἤθελε πάντα τὴν ὕπαρξη μόνο ἑνὸς νομίμου αὐτοκράτορα τῶν Ρωμαίων.
Στὴν Ἑλλάδα τείνουμε νὰ ὑποβαθμίζουμε τὸν ρόλο τοῦ Πάπα σὲ αὐτὴν τὴν ἐξέλιξη καὶ νὰ
καταδικάζουμε ἀποκλειστικὰ τὸν Κάρολο. Τὸ ἐρώτημα ὅμως τῶν ἱστορικῶν, ποιός σχεδίασε
τὴν στέψη, τείνει σήμερα πιὰ στὴν ἀπάντηση, ὅτι ὁ Πάπας ἦταν αὐτὸς ποὺ εἶχε κανονίσει
καὶ σχεδιάσει τὴν στέψη καὶ τὴν τελετὴ καὶ ὄχι μόνο ὁ Κάρολος ἢ τουλάχιστον ὄχι κυρίως
ὁ Κάρολος. Σ’ αὐτὴ τὴν ἄποψη συνηγοροῦν τὰ ἀκόλουθα ἀποδεδειγμένα γεγονότα:
Α) Ὁ Πάπας προϋπάντησε τὸν Κάρολο λίγο ἔξω ἀπὸ τὴν πόλη, τελετουργικὸ ποὺ ἁρμόζει
μόνο στὸν αὐτοκράτορα. Ὁπότε ἐδῶ καταλαβαίνουμε, ὅτι ἀπὸ τὴν στιγμὴ αὐτὴ καὶ ὁ Πάπας
ἔδειξε, τί σκοπὸ εἶχε, καὶ ὁ Κάρολος γνώριζε, τί ἐπρόκειτο νὰ ἀκολουθήσει.
5 of 8 14/12/2019, 00:35
Αποτείχιση και Πατερική Παράδοση: Ο Πάπας Λέων Γ΄ και η «Οικον... https://paterikiparadosi.blogspot.com/2018/07/blog-post_81.html
Μωσαϊκὸ (799) στὸ παλάτι τοῦ Λατερανοῦ δείχνει τὸν ἀπόστολο Πέτρο νὰ εὐλογεῖ τὸν
ὀρθόδοξο Πάπα καὶ τὸν αἱρετικὸ καὶ εἰκονομάχο Κάρολο. Αὐτὲς εἶναι οἱ «Οἰκονομίες» τῶν
Παπῶν ποὺ ἑδραίωσαν τὴν αἵρεση.
6 of 8 14/12/2019, 00:35
Αποτείχιση και Πατερική Παράδοση: Ο Πάπας Λέων Γ΄ και η «Οικον... https://paterikiparadosi.blogspot.com/2018/07/blog-post_81.html
Ἀκόμα καὶ στὸ δογματικὸ ὕψιστο θέμα τῶν Εἰκόνων καὶ τοῦ Φιλιόκβε, ὁ Πάπας Λέων, ἂν καὶ ὁ
ἴδιος δὲν ἀποδέχθηκε τὴν αἱρετικὴ αὐτὴ προσθήκη, ἐπέτρεψε μὲ τὴν στάση του τὴν
ἐξάπλωσή της («Οἰκονομία»!), διότι δὲν καταδίκασε ρητῶς οὔτε τὴν σύνοδο τῆς
Φρανκφούρτης οὔτε τὴν τοῦ Ἄαχεν (ὅπως σήμερα πράττουν οἱ ἀντιοικουμενιστές) καί,
θέτοντας τὴν Ἰταλία ὑπὸ τὴν διοικητικὴ ἐξουσία τοῦ Καρόλου, ἄφησε τὸ ποίμνιο της νὰ
πέσει θύμα καὶ νὰ ἀποδεχτεῖ αὐτὴν τὴν αἵρεση. Ἄλλη μία ἀπόδειξη καὶ γιὰ μᾶς σήμερα, ὅτι
ὑπεράσπιση τοῦ δόγματος χωρὶς τὴν ἀνάλογη ὑπευθυνότητα (μὲ ἄλλα λόγια: μὲ τὴν
ἐφαρμογὴ τῆς ἁγιοπατερικῆς Παραδόσεως) καὶ τὸ ἀνάλογο κόστος δὲν εἶναι δυνατή.
Ὁ Θεοφάνης ἀναφέρει στὸ χρονικό του (ἔτη 6293, 6294), ὅτι μετὰ τὴν στέψη στάλθηκε
ἀντιπροσωπεία στὴν Κων/πολη, ποὺ διαπραγματεύθηκε τὸν γάμο τοῦ Καρόλου μὲ τὴν
Εἰρήνη(!). Ὁ γάμος τελικὰ δὲν πραγματοποιήθηκε, γιατὶ τὸ 802 ὁ Λογοθέτης τοῦ Δρόμου
Νικηφόρος ἀνέτρεψε τὴν Εἰρήνη καὶ ἀνακηρύχθηκε αὐτοκράτορας. Κι αὐτὸ ὅμως τὸ γεγονὸς
ἀποτελεῖ μία ἀπόδειξη τῆς κατάστασης μετὰ τὴν στέψη τοῦ Καρόλου. Τελικὰ ἡ Κων/πολη τὸ
812 ἀναγνώρισε τὴν στέψη τοῦ Καρόλου ὡς ἀδελφοῦ βασιλέα. Φράγκοι καὶ «Βυζαντινοὶ»
ἔφτασαν μάλιστα στὸ σημεῖο νὰ ἀντιμετωπίσουν ὡς σύμμαχοι μία ἀραβικὴ ἀπόβαση στὴν
Ν. Ἰταλία. Καὶ ἐδῶ διαφαίνεται, ὅτι ἡ πολιτικὴ στάθηκε πάνω ἀπὸ τὰ δόγματα.
Μετὰ τὸν θάνατο τοῦ Καρόλου (814) ὁ Λέων Γ΄ δίωξε μὲ μεγάλη σκληρότητα τοὺς
ἀντιπάλους του Ἔφτασε μάλιστα στὸ σημεῖο νὰ διατάξει (χωρὶς νὰ συμβουλευθεῖ τοὺς
Φράγκους, ἀλλὰ μὲ τὴν βοήθεια φραγκικῶν στρατευμάτων) τὴν θανάτωση περισσοτέρων
ἀπὸ 300 ἐξ αὐτῶν. Τὸν πολυπληθῆ αὐτὸ φόνο καταδίκασε ὁ Αὐτοκράτορας Λουδοβῖκος ὁ
Εὐσεβὴς καὶ τὸν θεώρησε αὐθαιρεσία ποὺ πρόσβαλε τὰ ἐπὶ τῆς Ρώμης δικαιώματά του. Δὲν
πρόφθασε ὅμως νὰ τὸν δικάσει σὲ Σύνοδο, μιᾶς καὶ ὁ Λέων Γ΄ ἀπεβίωσε τὸ 816. Ποιός
ὀρθόδοξος Ἱεράρχης θὰ θανάτωνε 300(!) ἀντιπάλους του; Ποιός ὀρθόδοξος θὰ ἀθώωνε μία
τέτοια ἐνέργεια, ἐπειδὴ ὁ ἔνοχος διατήρησε μερικῶς ἕνα δόγμα τῆς Ἐκκλησίας;
Καὶ ὅμως: Ὁ Λέων Γ΄τιμᾶται ὡς Ἅγιος ἀπὸ τοὺς Παπικοὺς στις 12 Ιουνίου. Τὸ ἐρώτημα
φυσικὰ ποὺ γεννιέται –καὶ δικαιώνει τοὺς ἔγκριτους ἱστορικοὺς γιὰ τὸν ρόλο τοῦ Λέοντος–
εἶναι: Πῶς οἱ Παπικοὶ τιμοῦν κάποιον ὡς Ἅγιο, ἂν αὐτὸς δὲν ἀποδέχθηκε τὸ Φιλιόκβε. Δὲν θὰ
ἀποτελοῦσε αὐτὸ τὴν αὐτοαναίρεσή τους; Ἡ ἀπάντηση βρίσκεται στὸ ἀποδεδειγμένο πιὰ
γεγονός, ὅτι ὁ Λέων Γ΄ –ἀντίθετα μὲ ὅ,τι ἐπικράτησε καὶ δέχονται ὡς ἱστορικὴ ἀλήθεια
πανεπιστημιακοὶ καὶ ἐκκλησιαστικοὶ παράγοντες σήμερα στὴν Ἑλλάδα– δεχόταν τὸ
Φιλόκβε ὡς θέση, ἀλλὰ γιὰ λόγους ἑνότητας δὲν τὸ πρόσθεσε στὸ Σύμβολο τῆς Πίστεως.
Αὐτὸ ἔγινε τελικὰ τὸ 1014, ἀφοῦ οἱ Πάπες, λόγῳ τῆς «Οἰκονομίας» ποὺ ἐφάρμοσαν, δὲν
πρόβαλαν κανένα ἐμπόδιο γιὰ τὴν καταπολέμηση τῆς αἱρέσεως, μάλιστα ἔπεσαν καὶ οἱ ἴδιοι
θύματα αὐτῆς.
Ἡ παραπάνω ἔκθεση τῶν γεγονότων ἀποδεικνύει ὅμως, ὅτι ὁ Πάπας (πρὶν τὸ 1009 καὶ
παρότι Ὀρθόδοξος καὶ Ρωμαῖος κι ὄχι Φράγκος) ὄχι μόνο ἀθῶος δὲν ἦταν, ἀλλὰ κατὰ πάσα
πιθανότητα ἕνας ἀπὸ τοὺς κύριους ὑπαίτιους τῆς ἀρνητικῆς ἐξέλιξης τῶν σχέσεων μεταξὺ
Ἀνατολῆς καὶ Δύσης μιᾶς καὶ μὲ τοὺς χειρισμούς του, ὅπως καὶ σήμερα, ἔμπλεξε
ἐκκλησιαστικὰ καὶ κοσμικὰ ζητήματα, ἀποσκοπώντας στὴν πολιτικὴ ἐξουσία καὶ ὄχι στὴν
ὑπεράσπιση τοῦ δόγματος.
Μᾶς ἀποδεικνύει, ὅτι καὶ οἱ σημερινοὶ ἀντιοικουμενιστὲς ἐπίσκοποι καὶ γενικὰ ποιμένες μὲ
τὴν ἀτελείωτη καὶ ἀτέρμονη «Οἰκονομία» ποὺ ἐφαρμόζουν καὶ θέλουν νὰ ἐπιβάλλουν μόνο
ἀθῶοι δὲν εἶναι, ἀλλὰ κατὰ πάσα πιθανότητα ἀνήκουν στοὺς κύριους ὑπαίτιους τῆς
ἐπικράτησης τῆς Παναίρεσης τοῦ Οἰκουμενισμοῦ.
Ἀδαμάντιος Τσακίρογλου
7 of 8 14/12/2019, 00:35
Αποτείχιση και Πατερική Παράδοση: Ο Πάπας Λέων Γ΄ και η «Οικον... https://paterikiparadosi.blogspot.com/2018/07/blog-post_81.html
Βιβλιογραφία
Einhard: Vita Karoli Magni. Lat./Dt. Übers., Anm. u. Nachw. von Evelyn Scherabon Firchow.
Reclam Verlag, Ditzingen 1986.
Reichsannalen, in: Hartmann, W. (Hg.): Frühes und hohes Mittelalter 750-1250 (Deutsche
Geschichte in Quellen und ‚Darstellungen 1) Stuttgart 1995.
Θεοφάνης ο Ομολογητής, Χρονογραφία τομ. Α, Β, Γ, μτφρ. Αρχιμ. Ανανίας Κουστένης, εκδ.
Αρμός, Αθήνα 2007.
MGH, Conc. II, Supplimentum 2, ed. Harald Willjung, Hannover, 1998.
Becher Matthias: Die Päpste und Karl der Große. Eine Frage der Selbstbehauptung. In: Kaiser
und Kalifen. Karl der Große und die Mächte am Mittelmeer um 800, Darmstadt 2014,
S.50-61.
Borgolte, Michael: Karl der Große. Ein Global Player? In: Kaiser und Kalifen. Karl der Große
und die Mächte am Mittelmeer um 800, Darmstadt 2014, S.16-22.
Classen, Peter: Karl der Große, das Papstum und Byzanz. Die Begründung des
Karolingischen Kaisertums, in: H. Fuhrmann/ C. Märtl (Hg.): Beiträge zur Geschichte und
Quellenkunde des Mittelalters, Bd. 9, Sigmaringen 1985.
Deer, Josef: Byzanz und das abendländische Herrschertum, in: Peter Classen (Hg.): Vorträge
und Forschungen Band XXI, Sigmaringen 1977.
Dölger, Franz: Byzanz und die europäische Staatenwelt. Ausgewählte Vorträge und Aufsätze,
Darmstadt 1964.
James Howard-Johnston: Witnesses to a World Crisis. Historians and Histories of the Middle
East in the Seventh Century. Oxford University Press, Oxford 2010.
Ostrogorsky, Georg: Βυζαντινὴ ἱστορία, München 1996.
Pauler, Roland: Der Ueberfall auf Papst Leo III. in Quellen und Forschungen. Ein Kriminalfall
wird neu aufgerollt (Politik im Mittelalter 11), Neuried 2015.
Runciman, Steven: The Eastern Schism, Oxford 1955.
Schreiner, Peter: Byzanz, München 2011.
Φειδᾶς, Ἰ. Βλάσιος: Ἐκκλησιαστικὴ Ἱστορία, τόμος Β΄, Ἀθήνα 1994.
8 of 8 14/12/2019, 00:35