Hülya GÜLAY

Mehmet Duran ÖZNACAR

OKUL ÖNCESİ DÖNEM

ÇOCUKLARI İÇİN
ÇEVRE EĞİTİMİ ETKİNLİKLERİ
 Hülya GÜLAY / Mehmet Duran ÖZNACAR

OKUL ÖNCESİ DÖNEM ÇOCUKLARI İÇİN ÇEVRE EĞİTİMİ ETKİNLİKLERİ

ISBN 978-605-364-059-2

Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarlarına aittir.

© 2010, Pegem Akademi

Bu kitabın basım, yayın ve satış hakları
Pegem Akademi Yay. Eğt. Dan. Hizm. Tic. Ltd. Şti’ye aittir.
Anılan kuruluşun izni alınmadan kitabın tümü ya da bölümleri,
kapak tasarımı, mekanik, elektronik, fotokopi, manyetik, kayıt
ya da başka yöntemlerle çoğaltılamaz, basılamaz, dağıtılamaz.
Bu kitap T.C. Kültür Bakanlığı bandrolü ile satılmaktadır.
Okuyucularımızın bandrolü olmayan kitaplar hakkında
yayınevimize bilgi vermesini ve bandrolsüz yayınları
satın almamasını diliyoruz.

1. Baskı: Haziran 2010

Yayın-Proje Yönetmeni: Damla Erlevent

Dizgi: Gürsel Avcı
Kapak Tasarımı: Gürsel Avcı
Kapak Fotoğrafı: Hülya Gülay
Baskı: Ayrıntı Matbaası
(Ankara-0312-3945590)
 ZERDALİ AĞACI

Havalar güzel gidiyor

Sen de çiçek açtın erkenden
Küçük zerdali ağacım,
Aklın ermeden.

Bak kurt gibi kalın yapılı

Görmüş geçirmiş ağaçlara
Küçük zerdali ağacım,
Pişman olursun sonra.

Şimdi okşar da hafif hafif

Bir gün yerden yere çalar rüzgâr
Küçük zerdali ağacım,
Bakma güzel gitsin havalar.

Sallansın dalların çocuklar gibi

Bakma güneş ısıtsın varsın
Küçük zerdali ağacım,
Sonra donarsın.

Zemheride bahar mı olur

Akşamları seyret anlarsın
Sakın erkenden çiçek açma
Küçük zerdali ağacım.

Cahit KÜLEBİ

iii
 Cahit Külebi’ye..

iv
 İÇİNDEKİLER

1. Giriş......................................................................................... 1
2. Okul Öncesi Dönemde Çevre Eğitimi ........................................ 2
3. Etkinlikler ................................................................................ 5
3. 1. Doğada Yaşayan Canlılar ile İlgili Etkinlikler ............................ 5
“Dur Canlı! Nereye Gidiyorsun!”................................................... 5
Bitki Müzesi .................................................................................. 7
Kap Mendili!.................................................................................. 8
Küçük Tırtıl Parmakta.................................................................... 9
En Güzel Çiçek............................................................................. 11
Hayvanları Koruyalım .................................................................. 12
Nerede Hareket Ederiz? ............................................................. 14
Uç Uç Böceğim!........................................................................... 15
Anlat Bakalım .............................................................................. 17
Hayalimizdeki Canlılar................................................................. 18
Bitki mi? Hayvan mı?................................................................... 19
Hayvanlar Konuşuyor .................................................................. 21
Doğadaki Canlıları Koruyalım ...................................................... 22
Ben Olmasaydım!........................................................................ 23
Nesi Var? ..................................................................................... 24
Siz Nesiniz?.................................................................................. 25
Ayça ve Can Piknikte: Bir renk bir canlı....................................... 26
Cır Cır Böcekleri........................................................................... 28
Canlılar ve Yaşam ........................................................................ 29
Bir de Ne Görelim! ...................................................................... 31
3. 2. Toprak ile İlgili Etkinlikler ..................................................... 33
Çıplak Ada ................................................................................... 33
Adada Neler Oluyor?................................................................... 35
Toprakta Neler Var?.................................................................... 37
Bahçıvan Ordusu Hazır................................................................ 38

v
 Ağaç Ne Kadar Güzelsin! ............................................................. 40
Ayşe ile Can Piknikte: Toprak Sihirbazları ................................... 41
Ayça ile Can Piknikte: Ne yapacaklar?......................................... 42
Tekerlemelerimiz ........................................................................ 44
Ormanlar..................................................................................... 47
Bitkilerimiz Büyüsün.................................................................... 48
Toprak Altındaki Canlılar............................................................. 49
Küçük Çiçek ve Toprak ................................................................ 51
Hikâye Kitabı Yapıyoruz! ............................................................. 52
3. 3. Su ile İlgili Etkinlikler ............................................................ 54
Deniz Olduk!! .............................................................................. 54
Yalnız Nilüfer Çiçeği .................................................................... 55
Nilüfer Çiçeği İçin Ne Yapabiliriz?................................................ 56
Suları Temizleyen Makine!.......................................................... 57
Olmazsa Ne Olur? ....................................................................... 58
Yağmur Damlacıkları ................................................................... 59
Su Damlasıyım............................................................................. 61
Buluta Dokun .............................................................................. 62
3. 4. Hava ile İlgili Etkinlikler ........................................................ 64
Temiz Tren .................................................................................. 64
Fabrikanın Bacası ........................................................................ 65
Temiz Hava Afişi .......................................................................... 67
Hava Neden Kirlenir? .................................................................. 67
Temiz Olsun Havamız .................................................................. 70
İsabet Ettirelim! Anlatalım!......................................................... 71
Kirlenmemesi İçin Ne Yapmalıyız? .............................................. 72
Havalar ....................................................................................... 73
Gökkuşağı ve Renkleri ................................................................ 74
Güneş Kral ve Kızgın Bulutlar ...................................................... 75
3. 5. Geri Dönüşüm ile İlgili Etkinlikler .......................................... 78
Neler Olduğunu Söyleyelim ........................................................ 78
Kutular Yapılıyor Çöpler Ayrılıyor!............................................... 80

vi
 Geri Dönüştürelim....................................................................... 81
Benzerini Bul!.............................................................................. 82
Şimdi Ne Yapmalı? ..................................................................... 83
Yeni Kâğıt .................................................................................... 85
Farklı Kullanalım! ........................................................................ 86
3. 6. Enerji Tasarrufu ile İlgili Etkinlikler ........................................ 87
Ali ve Ailesi .................................................................................. 87
Ali’nin Babası Ne Yapmış? .......................................................... 89
Yap! Yapma!................................................................................ 89
Sular Bitmesin, Sular Gitmesin, Sular Kirlenmesin ...................... 91
Suyum Kalmazsa ......................................................................... 92
Resimde Ne Var? ........................................................................ 93
3. 7. Çevre Sorunları ile İlgili Etkinlikler ........................................ 95
Çevreyi Korumak İçin Ne Yapacağız? .......................................... 95
Çiziyoruz, Boyuyoruz, Çevreyi Koruyoruz! .................................. 96
Neden Çiçek Koparmam?............................................................ 97
Bahçemiz..................................................................................... 99
Çiçek Olsaydık ........................................................................... 100
Dünyamız Bir Yapboz! ............................................................... 101
Oyna Bakalım, Kayıttayız........................................................... 102
Patlat, Yok Et............................................................................. 104
Masalı Tamamlayalım ............................................................... 105
Penguenler Konuşuyor.............................................................. 106
Kürkler Hayvanların Üzerinde Kalmalı....................................... 107
Çevre Müzesi............................................................................. 108
4. Öğretmenlere Öneriler......................................................... 110
5. Sonuç .............................................................................. 111
6. Kaynakça ............................................................................ 111

vii
 Gülay / Öznacar 1

1. Giriş
Çevre sorunları, doğal yaşam ile canlı arasındaki dengenin
bozulmasıdır. Teknolojik gelişmeler, hızlı nüfus artışı, kentleşme, turizm,
ekonomik gelişmeler ve bu etmenlere paralel olarak insanlığın çevreye
zarar veren tutum ve yaklaşımları çevre sorunlarını hızlı bir biçimde
arttırmıştır (Davis, 1998; Güllü, 2007; Kim, 2004). Bu sorunlar yaşanılan
çevreyi ve uzun vadede tüm insanlığı tehdit etmektedir. Bu nedenle
çevre eğitimi her eğitim kademesi ve her yaş için gereklidir. Çevre
eğitiminin önemi, çevre sorunlarının oluşmadan önlenmesinde de
ortaya çıkmaktadır. Çevre sorunlarına karşılık bu yönde verilecek eğitim
en önemli koruyucu önlem olarak dikkat çekmektedir. Sorunların
oluşumundan sonra alınacak önlemler yerine verilen eğitimle sorunların
oluşmasını önlemek çevresel, ekonomik ve sosyal açıdan büyük önem
taşımaktadır.
Küçük çocuklarla gerçekleştirilecek çevre eğitimi onların çevreyi
tanımalarının yanı sıra çevreye karşı duyarlıklarını arttırmalarına da
destek olacaktır. Okul öncesi dönem eğitim programında çevre
eğitimine yönelik amaç, kazanım ve kavramların yetersiz olduğu
görülmektedir (Gülay, & Ekici, 2010). Bu nedenle çevre ile ilgili
etkinliklere nitelik ve nicelik açısından büyük ölçüde ihtiyaç
duyulmaktadır.
Okul Öncesi Dönem Çocukları İçin Çevre Etkinlikleri isimli kitapta, 5-
6 yaş grubu çocuklarla ihtiyaç duyulan zamanlarda uygulanabilecek,
çevreyi tanımalarını sağlayacak, çevre bilincini geliştirecek etkinlikler
yer almaktadır. Etkinlikler 2006’da yenilenen Milli Eğitim Bakanlığı Okul
Öncesi Eğitim Programı’nda yer alan çeşitli gelişim alanlarındaki amaç
ve kazanımları desteklemektedir. Etkinliklerde yer alan unsurlar,
öğretmenler tarafından değiştirilebilir ya da bu unsurlara eklemeler
yapılabilir. Bu açıdan etkinlikler, okul öncesi eğitimin esneklik ilkesine
uygun biçimde hazırlanmıştır. Eğitimin sürekliliğini sağlamak adına her
etkinlikte aile katılımı çalışması da bulunmaktadır. Aile katılımı
çalışmaları ile okulda öğrenilen bilgilerin okul dışında da pekiştirilmesi
sağlanabilecektir. Bunların yanı sıra etkinliklerde tüm etkinlik türlerine
2 Okul Öncesi Dönem Çocukları için Çevre Eğitimi Etkinlikleri

yer vermek amaçlanmıştır. Kitaptaki çalışmalarla okul öncesi eğitim

öğretmenleri farklı zamanlarda aile katılımını da sağlayarak çocukların
çevre bilincini destekleyebileceklerdir.
Kitabın okul öncesi eğitim öğretmenlerine, öğretmen adaylarına,
konu ile ilgili çalışan uzmanlara, araştırmacılara katkı sağlayacağı ve
sonraki çalışmalar için örnek teşkil edeceği düşünülmektedir.

2. Okul Öncesi Dönemde Çevre Eğitimi

Çevre eğitimi, doğal ya da yapay çevre hakkında duyarlı ve bilgili bir
vatandaşlık anlayışını geliştirmeyi hedefleyen disiplinler arası bir
çalışma alanıdır (Öner-Armağan, 2006). Çevre eğitiminin temel
amaçları, çevreyle ilgili doğru tutum, davranış ve becerileri geliştirerek
bireyleri çevre okur-yazarı yapmak, çevreye karşı farkındalığı, duyarlığı
arttırmaktır. Çevre eğitimi toplumun tüm kesimlerini kapsayan bir
alandır. Hedef kitlenin yaşına, mesleğine, konumuna, eğitim ve gelişim
düzeyine göre şekillenecektir.
Okul öncesi dönem, anne karnındayken başlayan öğrenmenin hayat
boyunca ulaşabileceği en büyük hızla ve en kalıcı şekilde devam ettiği
farklı bir zaman dilimidir. Yapılan araştırmalar anne karnındayken
temelleri atılmaya başlanılan hafızanın özellikle yaşamın ilk yılında hız
kazanarak gelişimine devam ettiği yönündedir (Cowan, 1997; Hill,
Borovsky & Rovee-Collier, 2004). Doğumdan itibaren öğrenme,
keşfetme ve buna bağlı olarak büyüme, gelişme, olgunlaşma eş zamanlı
ve tüm gelişim alanlarını kapsayacak şekilde hızla gerçekleşmektedir.
Bu dönemdeki çevre eğitimi genel gelişimden etkilenmektedir.
Şöyle ki çocuk için “çevre” kavramı onun dışında yer alan tüm unsurları
birden içerir. Çocuktaki çevre anlayışı bu nedenle yetişkinlere göre daha
geniş bir çerçeveye sahiptir. Bu nedenle çevre eğitiminde çocuğa
öncelikle yaşadığı ortamın kendisine ait olduğu, o ortamın bir parçası
olduğu da benimsetilmelidir (Tombul, 2006). Bu nedenle özellikle okul
öncesi dönemde çevre eğitimi ailede başlamaktadır. Okul öncesi eğitim
kurumları da ailelerle birlikte çevre bilincini şekillendirmeye devam
 Gülay / Öznacar 3

etmektedir. Ailelere ve eğitim kurumların çocuklara çevreyi tanıtma,

sevdirme, çevreyi korumaya yönelik farkındalık ve duyarlık
kazandırmada önemli görevler düşmektedir.
Çevre eğitimi yaş gruplarına göre farklılık gösterse de ortak bazı
noktalar taşımaktadır: Bilinç, bilgi, tutum, beceri ve katılım bu ortak
yönleri ifade etmektedir. Ortak noktalarla şekillenen çevre eğitiminde,
bireylerin çevre ve sorunları hakkında bilinçlenmeleri, çevre ve sorunları
hakkında temel bilgilere sahip olmaları, çevreyi korumaya, iyileştirmeye
ve güzelleştirmeye dayalı bir tutum geliştirmeleri, sorunları tanımlama
ve çözüm önerileri geliştirmeye yönelik beceri kazanmaları ve çevre ile
ilgili durumlara aktif katılımları önem taşımaktadır (Ünal, Mançuhan, &
Alpyaşar, 2001).
Çevre sorunlarının gün geçtikçe artması, okul öncesi dönemin
yaşam içindeki önemi ve yaşam koşulları nedeniyle doğal ortamdan
uzak yetişen çocukların doğayı tanımaları amacıyla okul öncesi
dönemde çevre eğitimi önem taşımaktadır. Yaşamın ilk yıllarında
çevrelerini tanıyan ve çevrelerine karşı duyarlı, korumacı bir yaklaşım
içinde olan çocukların sonraki yıllarda bu tutumlarını devam ettirdikleri
ortaya konmuştur (Robertson, 2008). Bu dönemde okul dışı
ortamlardaki etkinliklere sık sık katılmanın, sonraki yıllarda kişinin doğal
çevre ile bağlantısının devam etmesine neden olduğu da bilinmektedir
(Raleigh, 2009). Ayrıca okul öncesi dönemde çocukların çevreyi
anlamalarını sağlamak, insan-çevre ilişkilerini zenginleştirmeyi de
sağlamaktadır (Wilson, 1994). Yetişkinlerde olduğu gibi çocuklarda da
dış çevrede zaman geçirmek kaygıyı ve stresi azaltabilmektedir (Francis
& Cooper-Marcus, 1992).
Okul öncesi dönemde çevre eğitiminin temel noktaları, çevreyi
tanıtma ve sevdirmektir (Kabaş, 2004).
Aile katılımı çalışmaları da küçük çocuklara verilecek çevre eğitimini
şekillendiren bir diğer unsurdur. Araştırmacılar (Ballantyne, Connell &
Fien, 1998; Istead, 2009) çevre eğitiminde anne-baba katılımın
sağlayacağı yararları şu şekilde ifade etmektedirler:
4 Okul Öncesi Dönem Çocukları için Çevre Eğitimi Etkinlikleri

Anne-baba-çocuk arasındaki iletişimi attıracak ve daha nitelikli bir

hale getirecektir.
Anne-babaların da çevre konusunda eğitilmelerini, farkındalıklarının
arttırılması sağlanacaktır.
Çevre eğitim programları çok yönlü biçimde değerlendirilebilecektir.
Anne babalar, tüm konu ve kavramların öğretiminde olduğu gibi
çevrenin tanıtılması, sevdirilmesi ve çevre bilincinin oluşturulmasını da
pekiştireceklerdir. Bu nedenle okul öncesi eğitimcileri anne-babaları da
aile katılımı çalışmalarıyla hem bilgilendirmeli, hem de eğitim sürecinin
devamlılığını sağlayıcılar haline getirmelidirler.
Okul öncesi dönemde çevre eğitimi bireysel ve toplumsal açıdan
büyük öneme sahip olduğu halde son yıllarda yaygınlaşmaya
başlamıştır. Türkiye’de de çevre sorunlarına paralel olarak çevre eğitimi
tüm yaş gruplarında artmaya, gelişmeye devam etmektedir. Bu yaş
grupları içinde okul öncesi eğitime devam eden 5-6 yaş grubu için
hazırlanmış programların hâlâ yeterli olmadığı görülmektedir. Yapılan
bazı çalışmalar (Akdağ & Erdiler, 2006; Sungurtekin, 2001) farklı
konularda çevre bilincini arttırmayı desteklemekle birlikte bu tür
çalışmaların arttırılmasına büyük ihtiyaç vardır. Çevre eğitimi ile birlikte
eğitim-öğretim saatlerinde herhangi bir zaman diliminde ya da bir
konu/kavramı öğretirken dolaylı olarak değinilerek de çevre etkinlikleri
uygulanabilir.
 Gülay / Öznacar 5

3. Etkinlikler
Bu bölümde okul öncesi eğitime devam eden 5-6 yaş grubu
çocuklarla çevre ile ilgili çeşitli konularda yapılabilecek etkinlik örnekleri
yer almaktadır. Doğada yaşayan canlılar, toprak, su, hava, geri
dönüşüm, enerji tasarrufu ve çevre sorunları konularına göre ayrılan bu
etkinlikler, etkinlik sonrası değerlendirme aşamasını, etkinlik sırasında
dikkat edilmesi gereken noktaları ve aile katılımı çalışmalarını da
içermektedir. Çevre konularına göre ayrılan etkinliklerin büyük
bölümünde uygulama sırasında dikkat edilmesi gerekilen herhangi bir
sıra bulunmamaktadır. İki etkinlik arasında konu ve materyal açısından
devamlılık olduğu için bazı etkinliklerin, sonraki etkinlikten önce
yapılması gerekmektedir. Bu etkinlikler, “Etkinlikte dikkat edilmesi
gereken noktalar” bölümünde belirtilmiştir. Eğitimcilerin,
uygulamalardan önce bu bölümü dikkatlice incelemeleri önem
taşımaktadır.

3. 1. Doğada yaşayan canlılar ile ilgili etkinlikler

Doğada yaşayan canlılar bölümündeki etkinlikler, doğadaki canlı ve
cansız varlıklara dikkat çekmek, onları tanıtmak, birbirleriyle ilişkilerine,
etkileşimlerine dikkat çekmek ve canlı varlıkların korunmasının önemini
vurgulamayı amaçlayan çalışmaları kapsamaktadır.

Dur Canlı! Nereye Gidiyorsun!

Etkinlik türü: Sanat, oyun
Yaş Grubu: 5-6 yaş.
Etkinlikle kazandırılması hedeflenen amaçlar: Canlıları yaşadıkları
yerlere göre sınıflandırmak. Canlıları tanımak.
Etkinlikle kazandırılması hedeflenen kavramlar-sözcükler:
Canlıların yaşam alanları (toprağın altı, su, orman), renkler (kahverengi,
yeşil, mavi), hayvanların özellikleri (büyüklükleri, renkleri, beslenme
biçimleri, çıkardıkları sesler, yaşadıkları yerler v.b.).
6 Okul Öncesi Dönem Çocukları için Çevre Eğitimi Etkinlikleri

Materyaller: Renkli (kahverengi, yeşil, mavi) kartonlar, yapıştırıcı,

çocuk sayısı kadar hayvan resimleri, kahverengi örtü, makas, kasetçalar,
hareketli müzikler.
Uygulama:
1. aşama:
Çocuklar üç gruba ayrılır. Her grup bir masaya oturur. Gruplardan
her birine önceden üzerine büyük boy daireler çizilmiş mavi, yeşil ve
kahverengi fon kartonları ve makaslar verilir. Renklerin isimleri,
çevrelerinde bu renklerde olan canlı ve cansız varlıkların isimleri
sorulur. Her grup kendi kartonundaki daireleri keser.
Öğretmen kesilen daireleri toplar. Çocuklar yarım daire şeklinde
yere otururlar. Çocuklar bir gün önceden aileleri ile buldukları hayvan
resimlerini arkadaşlarına tanıtırlar. Hayvanların özellikleri (büyüklükleri,
renkleri, beslenme biçimleri, çıkardıkları sesler, yaşadıkları yerler v.b.)
hakkında konuşulur. Çocuklar tanıtılan hayvanları canlandırırlar. Her bir
çocuğa bir hayvanın resmi verilir.
2. aşama:
Çocuklar resimleri ellerinde tutarlar. Üç renkteki daireler, renklerine
göre ayrılarak sınıftaki üç farklı köşeye yerleştirilir. Öğretmen çocuklara,
müzik başladığında sınıfta serbest olarak dolaşarak dans edeceklerini
söyler. Müzik durduğunda çocuklar resmini tuttukları canlı nerede
yaşıyorsa (toprak, su, orman) onu gösteren fon kartonuna (kahverengi –
toprak, mavi- su, yeşil – orman) yerleştirirler. Yanlış daireye gitmiş
çocuklar olduğunda, sınıfça hep beraber “Dur canlı, nereye gidiyorsun!”
diye seslenilir. Doğru daireye giden çocuklar alkışlanır. Çocuklarla bu
yaşam alanlarında başka hangi canlıların yaşayabildiği sorulur.
Ardından öğretmen çocukların ellerindeki resimleri toplar. Bu kez
kendi getirdiği resimleri çıkartır. Çocuklara sırayla bu resimlerdeki
hayvanların isimlerini söyler. Çocuklar isimleri duyduklarında o canlının
yaşam alanının olduğu köşeye giderler. Canlının özellikleri söylenir,
hareketlerle canlandırılır. Yanlış köşelere giden çocuklar, gittikleri
 Gülay / Öznacar 7

dairelerdeki yaşam alanlarında bulunan bir canlının adını söyleyerek

doğru köşeye geçebilirler.
Değerlendirme: Çocuklarla neler yaptıkları, hangi canlıların
isimlerini söylendiği hakkında konuşulur. Çocukların hayvanlarla ilgili
öğrendiklerini anlatmaları istenir. Suda, ormanda, toprağın altında
başka hangi canlıların olduğu hakkında konuşulur.
Etkinlikte dikkat edilmesi gereken noktalar: Çocuklar daireler
arasında hareket edecekleri için güvenlik önlemlerinin alınması,
çevredeki sivri, kesici mobilyaların, araç gereçlerin kaldırılması önem
taşımaktadır.
Aile Katılımı: Aileler bir gün önceden çocuklarıyla canlı resimleri
bularak etkinliğin başlangıcında katılım sağlamışlardır. Etkinlik
tamamlandıktan sonra çocuklar evden getirdikleri canlıların dışında
başka canlıların resimlerini evlerine götürürler. Anne baba, çocuğun
getirdiği resimdeki canlı ve canlının özellikleri hakkında konuşurlar.

Bitki Müzesi •
Etkinlik türü: Drama
Yaş Grubu: 5-6 yaş.
Etkinlikle kazandırılması hedeflenen amaçlar: Bitkileri tanımak.
Duygu ve düşüncelerini farklı şekillerde ifade etmek. İşbirlikçi çalışma
becerilerini desteklemek.
Etkinlikle kazandırılması hedeflenen kavramlar-sözcükler: Bitki, üç
rakamı, heykeltıraş, heykel, müze.
Materyaller: -
Uygulama: Çocuklar, 3 kişilik gruplara ayrılır. Gruplardaki
çocuklardan ikisi malzeme, diğeri heykeltıraş olacaktır. Heykeltıraş olan
çocuklar, diğer iki arkadaşlarını bir araya getirerek hayalindeki bir bitkiyi
oluşturacaktır. Gruplar çalışmalarını tamamladıklarında, sırayla her

•
Kil, Model, Heykeltıraş isimli dramadan (Önder, 2004) uyarlanmıştır.
8 Okul Öncesi Dönem Çocukları için Çevre Eğitimi Etkinlikleri

grubun bitkisi incelenir. Heykeltıraşlar bitkilerini, özelliklerini söyleyerek

tanıtırlar. Bitkilerine bir isim verirler. Roller değiştirilerek drama tekrar
ettirilebilir. Ayrıca işbirlikçi çalışmayı, grup bilincini desteklemek
amacıyla 4-5 kişilik gruplar oluşturularak, bu gruplarda iki heykeltıraş ve
3 bitki malzemesi ile çalışmaları istenebilir.
Değerlendirme: Dramadaki bitkilerin isimleri ve özellikleri tekrar
edilir. Başka hangi tür bitkilerin yapılabileceği konuşulur. (Roller
değiştirilerek drama tekrar edildiğinde) çocuklara hangi rolü (bitki,
heykeltıraş) daha çok sevdikleri ve nedenleri sorulur.
Etkinlikte dikkat edilmesi gereken noktalar: Grupları oluştururken
çocukların tercihinin yanı sıra birbiriyle etkileşim kurmayan, oynamayan
ya da anlaşamayan çocukların bir araya getirilmesi etkileşim sağlamaları
açısından yararlı olacaktır.
Aile Katılımı: Sınıfta gerçekleştirilen etkinlik ile bilgi ailelere
gönderilir. Anne-baba ve çocuğun oyun hamurlarından evde kendi
bitkilerini oluşturup, bitkilerine bir isim vererek okula göndermeleri
istenir.
Kap Mendili!
Etkinlik türü: Oyun, sanat
Yaş Grubu: 5-6 yaş.
Etkinlikle kazandırılması hedeflenen amaçlar: Bitkileri tanımak.
Etkinlikle kazandırılması hedeflenen kavramlar-sözcükler: Çember,
aynı-farklı, doğru-yanlış.
Materyaller: Bir torba, çeşitli hayvan ve bitki resimler (her resimden
en az 2-3 adet), artık materyaller, makas, yapıştırıcılar.
Uygulama: Bir torba içerisine bitki ve hayvan resimleri atılır.
Çocuklar torbadan iki tane resim çekerler ve resimleri kimseye
göstermezler. Öğretmen, çocuklara bir çember oluşturmalarını söyler.
Öğretmen çemberin ortasına gelir. Elinde mendil ve torba vardır.
Torbadan çekilen bir resmin adını ipuçlarıyla anlatır. Örneğin, ağaç için
“Onda elma, armut yetişir. Dalları vardır.” gibi ipuçları verir. Elindeki
resimler içinde ağaç resmi olan çocuklar mendile doğru koşarlar.
 Gülay / Öznacar 9

Mendili ilk alan çocuk çemberin etrafında bir defa koşarak tekrar
öğretmenine mendili getirir. Öğretmen bu kez torbadan çekilen başka
bir bitki ya da hayvanla (örneğin köpek için “Tasması vardır. Kemiği çok
sever.”) ilgili ipuçları vermeye başlar. Oyun bu şekilde tüm resimler
sorulana kadar devam eder.
Oyunun ardından çocuklar seçtikleri resimlerdeki hayvan ve
bitkilerin modellerini artık materyaller, yapıştırıcılar yardımıyla
oluştururlar.
Değerlendirme: Çocuklara, oyunda söylenilen hayvan ve bitki adları
tekrar ettirilir. Bu canlıların ortak ve farklı özellikleri hakkında
konuşulur.
Etkinlikte dikkat edilmesi gereken noktalar: Torbadaki kartlarda
her resimden en az 2-3 tane olması ve her çocuğun iki farklı resim
çekmesi gerekmektedir. Ayrıca öğretmenin ipuçlarının somut, anlaşılır
olması gerekmektedir.
Aile Katılımı: Çocuklar hazırladıkları modelleri eve götürürler.
Ailelere verilen bilgilendirme formu ile evde modeldeki hayvan ya da
bitki hakkında konuşulması istenir.

Küçük Tırtıl Parmakta

Etkinlik türü: Sanat, oyun
Yaş Grubu: 5-6 yaş.
Etkinlikle kazandırılması hedeflenen amaçlar: Tırtılı tanımak.
Canlıları yaşadıkları yerlere göre sınıflandırmak.
Etkinlikle kazandırılması hedeflenen kavramlar-sözcükler: Uzak-
yakın, 3 rakamı, canlı-cansız.
Materyaller: Hareketli müzik, müzik çalar, üzerinde toprak, deniz ve
orman resimleri olan 3 adet kutu, toprakta, suda, ormanda yaşayan
canlı resimleri.
Parmak Tırtıl kuklaları için: Yeşil fon kartonları, yapıştırıcı, boya
kalemleri.