MEMORANDUM O MEMO 3.

Ito ay nagsisilbing talaan o tseklist na lubhang

mahalaga upang matiyak na ang lahat ng paksang
- Ito ay isang kasulatang nagbibigay kabatiran
tatalakayin ay kasama sa talaan.
tungkol sa gagawing pulong o paalala tungkol sa
4. Ito ay nagbibigay rin ng pagkakataon sa mga kasapi
isang mahalagang impormasyon, gawain,
sa pulong na maging handa sa mga paksang
tungkulin, o utos.
tatalakayin o pagdedesiyunan.
- Nagiging malinaw ang sa mga dadalo ng pulong
5. Ito ay nakatutulong nang malaki upang
kung ano ang inaasahan mula sa kanila.
mapanatiling nakapokus sa mga paksang
- Nagiging malinaw sa lahat na hindi na kailangan
tatalakayin sa pulong.
ang kanilangn ideya o suhestiyon sapagkat pinal na
ang nasabing desisyon o proyekto. MGA DAPAT TANDAAN SA PAGGAMIT NG
ADYENDA
Ayon kay Dr. Darwin Bargo (2014) sa kanyang aklat
1. Tiyaking ang bawat dadalo sa pulong ay
na Writing in the Discipline, ang mga kilala at
nakatanggap ng sipi ng mga adyenda.
malalaking kompanya at mga institusyon ay
2. Talakayin sa unang bahagi ng pulong ang higit na
kalimitang gumagamit ng mga colored stationary
mahahalagang paksa.
para sa kanilang memo tulad ng sumusunod:
3. Manatili sa iskedyul ng agenda ngunit maging
 puti – ginagamit sa mga pangkalahatang
flexible kung kinakailangan.
kautusan, direktiba, o impormasyon
4. Magsimula at magwakas sa itinakdang oras na
 pink o rosas – ginagamit naman para sa
nakalagay sa sipi ng adyenda.
mga memo na nanggagaling sa purchasing
5. Ihanda ang mga kakailanganing dokumento
department
kasama ang adyenda.
 dilaw o luntian – ginagamit naman sa mga
memo na nanggagaling sa marketing at
KATITIKAN NG PULONG
accounting department

Sa pangkalahatan, ayon din kay Bargo (2014),
mat tatlong uri ng memorandum ayon sa layunin
nito
a. memorandum para sa kahilingan
b. memorandum para sa kabatiran
c. memorandum para sa pagtugon
ADYENDA
Ayon kay Sudpraset (2014), ang adyenda ang
nagtatakda ng mga paksang tatalakayin sa pulong. Ang
pagkakaroon ng maayos at sistematikong adyenda ang
isa sa mga susi ng matagumpay na pulong.
Ilang kahalagahan ng pagkakaroon ng adyenda ng
pulong:
1. ito ang nagsasaad ng sumusunod ng mga
impormayson:
a. mga paksang tatalakayin
b. mga taong tatalakay o magpapaliwanag ng
mga paksa
c. oras na itinakda para sa bawat paksa
2. ito rin ang nagtatakda ng balangkas ng pulong
tulad ng pagkakasunod – sunod ng mga paksang
tatalakayin at kung gaano katagal pag – uusapan
ang mga ito.
 opisyal na tala ng isang pulong
 karaniwang isinasagawa ng pormal, obhetibo, at
komprehensibo o nagtataglay ng lahat ng
mahahalagang detalyeng tinalakay sa pulong
 nagsisilbing opisyal at legal na kasulatan ng
samahan,
kompanya, o organisasyong maaaring magamit
bilang prima facie evidence sa mga legal na usapin
o sanggunian para sa susunod na mga pagpaplano
at pagkilos.
MAHAHALAGANG BAHAGI NG KATITIKAN NG
PULONG
HEADING - naglalaman ng pangalan ng kompanya,
samahan, organisasyon, o kagawaran. Makikita rin
dito ang petsa, lokasyon, at maging ang oras ng
pagsimula ng pulong
MGA KALAHOK O DUMALO – dito nakalagay kung
sino ang nanguna sa pagpapadaloy nng pulong
gayundin ang pangalan nng lahat ng mga dumalo
kasama ang mga panauhin. Maging ang pangalan
ng mga liban o hindi nakadalo ay nakatala rito.
PAGBASA AT PAGPAPATIBAY NG NAGDAANG
KATITIKAN NG PULONG – dito makikita kung ang
nakalipas na katitikan ay napagtibay o may mga
pagbabagong isinagawa sa mga ito

ACTION ITEMS O USAPING NAPAGKASUNDUAN
(kasama sa bahaging ito ang mga hindi pa natapos
o nagawang proyektong bahagi ng nagdaang
pulong). Dito makikita ang mahahalagang tala
hinggil sa mga paksang tinalakay. Inilalagay din
kung dito kung sino ang taong nanguna sa
pagtalakay.
PABALITA O PATALASTAS – hindi ito
lagging makikita sa katitikan ng pulong ngunit
kung mayroon mang pabalita o patalastas mula sa
mga dumalo tulad halimbawa ng mga
suhestiyong adyenda para sa susunod na
pulong ay maaaring ilagay sa bahaging ito.
ISKEDYUL NG SUSUNOD NA PULONG – itinatala sa
bahaging ito kung kalian at saan gaganapin ang
susunod na pulong
PAGTATAPOS – inilagay sa bahaging ito kung anong
oras nagwakas ang pulong
LAGDA – mahalagang ilagay sa bahaging ito ang
pangalan ng taong kumuha ng katitikan ng pulong at
kung kailang ito isinumite
MGA DAPAT GAWIN NG TAONG NAATASANG
KUMUHA NG KATITIKAN NG PULONG
1. Hangga’t maaari ay hindi participant sa nasabing
pulong
2. Umupo malapit sa tagapanguna o presider ng
pulong
3. May sipi ng mga pangalan ng mga taong dadalo
sa pulong
4. Handa sa mga sipi ng adyenda at katitikan ng
nakaraang pulong
5. Naka pokus o nakatuon lamang sa nakatalang
adyenda
6. Tiyaking ang katitikan ng pulong na ginagawa at
nagtataglay ng tumpak at kompletong heading
7. Gumamit ng recorder kung kinakailangan
8. Itala ang mga mosyon o pormal na suhestiyon
nang maayos
9. Itala ang lahat ng paksa at isyung
napagdesisyunan ng grupo
10. Isulat o isaayos agad ang mga datos ng katitikan
pagkatapos ng pulong
a. ULAT NG KATITIKAN – sa ganitong uri ng
katitikan, ang lahat ng detalyeng napag
– usapan sa pulong ay dapat nakatala.
b. SALAYSAY NG KATITIKAN – isinalaysay
lamang ang mahahalagang detalye ng
pulong. Ang ganitong uri ng katitikan ay
maituturing na isang legal na
dokumento
c. RESOLUSYON NG KATITIKAN – nakasaad
lamang sa katitikan na ito ang lahat ng
isyung napagkasunduan ng samahan
PANUKALANG PROYEKTO
 Isang kasulatan ng mungkahing
naglalaman ng mga plano ng gawaing
ihaharap sa tao o samahang pag uukulan
nitong siyang tatanggap at
magpapatibay nito.
 Isang detalyadong deskripsiyon ngmga
inihahaing gawaing naglalayong lumutas
ng isang problema
MGA DAPAT GAWIN SA PAGSULAT NG
PANUKALANG PROYEKTO
PAGSULAT NG PANIMULA NG PANUKALANG
PROYEKTO
Bago lubusang isulat ang panukalang proyekto,
ang unang mahalagang hakbang na dapat
isagawa ay ang pagtukoy sa pangangailangan ng
komunidad,samahan, o kompanyang pag –
uukulan ng iyong research project.
PAGSULAT NG KATAWAN NG PANUKALANG
PROYEKTO
Ito ay binubuo ng layunin, planong dapat gawin
at badyet.
1. Layunin – makikita dito ang mga bagay
na gusting makamit o ang pinaka –
adhikain ng panukala. Kailangang
maging tiyak ang layunin ng proyekto.
SPECIFIC – nakasaad ang bagay na nais makamit
o mangyari sa panukalang proyekto
IMMEDIATE – nakasaad ang tiyak na petsa kung
kalian ito matatapos
MEASURABLE – may basehan o patunay na
naisakatuparan ang nasabing proyekto
PRACTICAL – nagsasaad ng solusyon sa
binanggit na suliranin
LOGICAL – nagsasaad ng paraan kung paano
makakamit ang proyekto
EVALUABLE – masusukat kung paano
makatutulong ang proyekto
2. Plano ng mga Dapat Gawin. Matapos
maitala ang mga layunin ay maaari nang
buoin ang talaan ng mga gawain o plan
of action na naglalaman ng mga hakbang
 na isasagawa upang malutas ang
suliranin.
3. Badyet – isa sa mga pinakamahalagang
bahagi ng panukalang proyeko ay ang
wasto at tapat na paglalatag ng
kakailanganing badyet para dito. Ito ay
talaan ng mga gagastusin na
kakailanganin sa pagsasakatuparan ng
layunin.
PAGLALAHAD NG BENIPISYO NG PROYEKTO AT MGA
MAKIKINABANG NITO
Kinakailangang malinaw na nakasaad dito kung sino ang
matutulungan ng proyekto at kung paano ito makakatulong
sa kanila. Mahalagang maging espesipiko sa tiyak na grupo
ng tao o samahang makikinabang sa pagsasakatuparan ng
layunin.
BALANGKAS NG PANUKALANG PROYEKTO
1. Pamagat ng Panukalang Proyekto – Kadalasan ay hinango
sa inilahad na pangangailangan bilang tugon sa suliranin
2. Nagpadala – naglalaman ng tirahan ng sumulat ng
panukalang proyekto
3. Petsa – o araw kung kalian ipinasa ang panukalang papel.
Isinasama ri sa bahaging ito ang tinatayang panahon
kung gaano katagal gagawin ang proyekto
4. Pagpapahayag ng Suliranin – dito nakasaad ang suliranin
at kung bakit dapat isagawa ang panukala
5. Layunin – naglalaman ito ng mnga dahilan o kahalagahan
kung bakit dapat maisagawa o maibigay ang
pangangailangan
6. Plano na Dapat Gawin – dito makikita ang talaan ng
pagkakasunod – sunod ng mga gawaing isasagawa para
sa pagsasakatuparan ng proyekto gayundin ang petsa at
bilang ng araw na gagawin ang bawat isa
7. Badyet – ang kakulasyon ng mga guguguling gagamiitin
sa pagsasagawa ng proyekto
8. Paano Mapakikinabangan ng Pamayanan / Samahan ang
Panukalang Proyekto – kadalasan ay nagsisilbing
kongklusyon ng panukalal kung saan nakasaad dito ang
mga taong makikinabang ng proyekto at benepisyong
makukuha nila mula rito
PAGSULAT NG POSISYONG PAPEL
 Ito ay isang sining ng paglalahad ng mga dahilan upang
makabuo ng isang patunay na tinatanggap ng nakararami
 Ito ay isang uri ng paglalahad na nagtatakwil sa kamalian
upang maipahayag ang katotohanan
 Ito ay isang paraang ginagamit upang mabigyang –
katarungan ang mga opinyon at maipahayag ang
opinyong ito sa iba
MGA DAPAT ISAALANG – ALANG PARA SA ISANG
MABISANG PANGANGATWIRAN
1. Alamin at unawain ang paksang
ipagmamatuwid
2. Dapat maging maliwanag at tiyak ang
pagmamatuwid
3. Sapat na katwiran at katibayang
makapagpapatunay
4. Dapat ay may kaugnayan sa paksa ang
katibayan at katwiran upang
makapanghikayat
5. Pairalin ang pagsasaalang – alang,
katrungan, at bukas na kaisipan sa
pagpapahayag ng kaalamang ilalahad
6. Tiyaking mapagkakatiwalaan ang mga
ilalahad na katwiran
Ayon kay Constantino at Zafra (1997), nauuri sa
dalawa ang mga ebidensiyang magagamit sa
pangangatwiran:
Mga Katunayan (Facts) – tumutukoy sa mga ideyang
tinatanggap na totoo dahil ang mga katibayan nito ay
nakabatay sa nakita, narinig, naamoy, nalasahan o
nadama
Mga opinyon – tumutukoy sa pananaw ng mga tao,
mga ideyang nakasalig hindi sa katunayan kundi sa
ipinapalagay lamang na totoo
PAGSULAT NG TALUMPATI
 Proseso o paraan ng pagpapahayag ng ideya o
kaisipan sa paraang pasalitang tumatalakay sa
isang partikular na paksa.
 Karaniwang isinusulat upang bigkasin sa harap
ng mga tagapakinig.
 Ang isang talumpating isinulat ay hindi magiging
ganap na talumpati kung ito ay hindi mabibigkas
sa harap ng iba.
APAT NA URI NG TALUMPATI
 Biglaang Talumpati (Impromtu) – ibinibigay
nang biglaan o walang paghahanda
 Maluwag (Extemporeneous) – nagbibigay ng
ilang minute para sa pagbuo ng ipapahayag
na kaisipan batay sa paksang ibinigay bago
ito ipahayag
 Mansukrito – ginagamit sa mga
kumbensiyon, seminar, o programa sa
pagsasaliksik kaya pinag – aaralan itong
mabuti at dapat na nakasulat
 Isinaulong Talumpati – kagaya ng
manuskrito sapagkat ito ay mahusay ring
 pinag – aralan at hinabi nang maayos bago
bigkasin sa harap ng mga tagapakinig

MGA URI NG TALUMPATI AYON SA LAYUNIN

1. Talumpating Nagbibigay ng Impormasyon o Kabatiran –

ang layunin ng talumpating ito ay ipabatid sa mga
nakikinig ang tungkol sa isang paksa, isyu, o pangyayari
2. Talumpating Panlibang – layunin ng talumpating ito na
magbigay ng kasiyahan sa mga nakikinig. Kailangang
lahukan ito ng mga birong nakakatawa na may
kaugnayan sa paksang tinatalakay
3. Talumpating Pampasigla – layunin ng talumpating ito na
magbigay ng inspirasyon sa mga nakikinig
4. Talumpating Panghikayat – pangunahing layunin ng
talumpating ito na hikayatin ang mga tagapakinig na
tanggapin ang paniniwala ng mananalumpati sa
pamamagitan ng pagbibigay – katwiran at mga patunay
5. Talumpati ng Pagbigay – galang – layunin ng
talumpating ito na tanggapin ang bagong kasapi ng
samahan o organisasyon
6. Talumpati ng Papuri – layunin ng talumpating ito na
mgabigay ng pagkilala o pagpupugay sa isang tao o
samahan

MGA DAPAT ISAALANG – ALANG SA PAGSULAT NG

TALUMPATI

 uri ng mga tagapakinig

 ang edad o gulang ng mga makikinig
 ang bilang ng mga makikinig
 kasarian
 edukasyon o antas sa lipunan
 mga saloobin at dati nang alam ng mga
nakikinig

TATLONG HULWARANG MAAARING GAMITIN SA

PAGBUO NG TALUMPATI

Kronolohikal – ang mga detalye o nilalaman ng

talumpati ay nakasalalay sa pagkakasunod – sunod
ng mga pangyayari o panahon

Topikal – ang paghahanay ng mga materyales ng

talumpati ay nakabatay sa pangunahing paksa

Hulwarang Problema – Solusyon – kalimitang

nahahat sa dalawang bahagi ang pagkakahabi ng
talumpati gamit ang hulwarang ito – ang paglalahad
ng suliranin at ang pagtalakay sa solusyon na
maaaring isagawa